1

บทความทางรฐศาสตร

สงเคราะหจากวชา LAP 7096 การคนควาอสระ

ของนกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559

คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

2

สารบญ

บทความการคนควาอสระเรอง หนา - ปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง 1 จงหวดนครราชสมา ผเขยน สนทร จนทรเทศ - ปญหาการใชดลพนจออกค าสงแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน 16 ในระบบราชการไทย ผเขยน ผดงเกยรต ยะสงา - รปแบบและวธการแกไขปญหาการคามนษยดานแรงงาน 22 เพอปรบระดบการคามนษยตาม TIP REPORT ของส านกบรหารงานแรงงานตางดาว กรมการจดหางาน ผเขยน ศนสน ค าด - สทธและเสรภาพของสตรไทยตามกฎหมายคมครองสทธสตร 29 ผเขยน ระพพร ฐตตะคโน - คณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง 34 ผเขยน นฤมล นอยชาวสวน - การบรหารงานบคลากรขององคการบรหารสวนต าบล 40 ระดบปรญญาโท มหาวทยาลยรามค าแหง ผเขยน ประพงษ พลศร - การน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลองอาราง 48 ต าบลสระแกว อ าเภอเมองสระแกว จงหวดสระแกว ผเขยน จตรพร จรพงศไพโรจน - ปญหาการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาต วาดวยการปองกน 58 และปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ.2556 – 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. ผเขยน อสรย ตบปนวงค

3

บทความการคนควาอสระเรอง หนา - ปญหาการบรหารจดการดานการพสดของกรมการทองเทยว 64 ผเขยน ศภกร ศรคณากล - การด าเนนงานกองทนยตธรรม ศกษากรณผมาขอรบบรการ 70 ส านกงานยตธรรมฉะเชงเทรา อ าเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา ผเขยน ชลตา หนองบว - ภาวะปญญาออนและการฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมภาวะบกพรอง 79 ทางสตปญญา ส านกงานมลนธชวยคนปญญาออนแหงประเทศไทย ในพระบรมราชนปถมภ ผเขยน กฤตเดช ประดษฐ - ประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคล 89 ดานลายพมพนวมอ กองทะเบยนประวตอาชญากร ผเขยน วชดา นาคขวญ - ปญหาการบรหารจดการจราจรตดขดของสถานต ารวจ 97 นครบาลปทมวน ในสายงานจราจร ผเขยน อารรตน นมนวล - ปญหาการเลอนเงนเดอนตามผลการปฏบตราชการของขาราชการ 103 ระดบอ านวยการในสงกดกระทรวงยตธรรม ผเขยน ณชชา อนนตวเชยร - การละเมดความเปนสวนตวทางโซเซยลเนตเวรค 110 ผเขยน วยวฒ ประเสรฐศร - บทบาทของนโยบายภาครฐในการพฒนาธรกจคลนก 114 ใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ ผเขยน ศศญา หนเกลยง - การยกระดบมาตรฐานการใหบรการดานสขภาพอนามย ส านกอนามย 123 กรงเทพมหานคร ศกษาเฉพาะศนยบรการสาธารณสข 9 ประชาธปไตย ผเขยน สพรรณษา จนทะโยธา

4

บทความการคนควาอสระเรอง หนา - การบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต 129 ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน ผเขยน ศศธร เกษรบว - การมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน 138 ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน ผเขยน ศรนทรา สขสอาด - การน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตของ 148 องคการตลาดเพอการเกษตร : ศกษาเฉพาะกรณโครงการ ตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานคร ผเขยน ธรณนทร มลก าบล - การจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย 154 ในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา ผเขยน สนนาฏ เบกบาน - การบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา 160 ผเขยน ปานสดา จนค า - การใหบรการประชาชนตามกรอบแนวคดการใหบรการ 170 แบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One stop services) กรณศกษา ศนยบรการจดหางานเพอคนไทย (Smart Job Center) ผเขยน ปฐว ทวยเจรญ - การศกษาประสทธผลการด าเนนคดอาญาฟอกเงนตามกฎหมาย 176 วาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ผเขยน เกชา นวลเปยน - การประกนสงคมคนชราภาพแหงประเทศไทย ระดบปรญญาโท 180 มหาวทยาลยรามค าแหง ผเขยน อญพชญ พระศกดภกด

5

บทความการคนควาอสระเรอง หนา - การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลต าบลหนองเรอ 193 อ าเภอโนนสง จงหวดหนองบวล าภ ผเขยน เจตนสฤษฏ แกวรตน - การศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการ 204 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผเขยน ออมใจ ไฝทาค า - มาตรการในการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ 213 ผเขยน วรรณวภา บวศรทอง - ปญหาการควบคมธรกจคาปลกแบบ Hypermarket 221 ผเขยน ภทรา แกวจนทรา - ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต 228 ผเขยน วนเฉลม นาครา

1

ปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา

สนทร จนทรเทศ

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค (1) เพอศกษาปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา และ (2) เพอศกษาแนวทางแกไขปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา การวจยครงนเกบรวบรวมขอมลจากขาราชการ เจาหนาท ลกจางประจ า ลกจางชวคราวทท างานดานการใหบรการแกบคคลเรรอน ขอทาน ภายในศนยคมครองคนไรทพ ง จงหวดนครราชสมา จ านวน 5 คน โดยใชแบบสมภาษณเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ผลการศกษาพบวาปญหาอปสรรคในการจดสวสดการสงคมส าหรบคนไรทพง พบวา การสงตวเขาสถานสงเคราะหไมตรงกบความตองการของคนไรทพง ผรบบรการในสถานสงเคราะหคนไรทพงจงหวดนครราชสมามจ านวนมากและมหลายประเภท มขอจ ากดทางดานงบประมาณหรองบประมาณไมเพยงพอ บคลากรหรอเจาหนาท ในการใหบรการมไมเพยงพอ ยงไมมกฎหมายทเกยวของกบคนไรทพงโดยตรง สวนดานแนวทางการพฒนาคณภาพการบรการดานสวสดการสงคมส าหรบคนไรทพ ง มการก าหนดมาตรฐานการจดบรการคนไรทพ งในสถานสงเคราะห มการทดลองน าผรบบรการทดลองใหไปด ารงชวตในสงคม มการจดท าโครงการ New Life เพอเปนการเปดโอกาสใหผรบบรการไดรบการเตรยมความพรอม เรยนรการด ารงชวตประจ าวน กอนคนสสงคม

นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

2

ค าส าคญ: การบรหารจดการ คนไรทพง แนวทางการพฒนาคณภาพการบรการ

คนไรทพ งเปนกลมบคคลซงมความสลบซบซอนของปญหาและเกดขนจากหลายสาเหตดวยกน การแกไขปญหาของกลมบคคลดงกลาวตองใชเวลาและความรวมมอกนในทกภาคสวนของสงคม ตองอาศยทงมาตรการทางนโยบาย มาตรการทางกฎหมาย และมาตรการทางการเงนการคลง ในการแกไขปญหาอยางจรงจงและตอเนอง และเมอพจารณากฎหมายทมอยกปรากฏวายงไมมกฎหมายฉบบใดทก าหนดกลไกการแกไขปญหาใหหลกประกนไดวาคนทไรทพงจะไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมในฐานะพลเมองหรอไดรบการคมครองสทธขนพนฐาน รวมถงการพฒนาฟนฟใหคนไรทพงมความมนคงในการด ารงชวตเหมอนคนปกตทวไปในสงคม และแมวาจะมพระบญญตสงเสรมการจดสวสดการสงคม พ.ศ. 2546 ซงเปนกฎหมายกลางทสามารถก าหนด แนวทางการแกไขปญหาทางสงคมได โดยก าหนดใหหนวยงานของรฐ องคกรสาธารณประโยชน และองคกรสวสดการชมชนเขาด าเนนการจดสวสดการสงคมใหแกผรบบรการสวสดการสงคม ซงไดแก บคคลหรอกลมบคคลซงอยในสภาวะยากล าบากหรอจ าเปนตองไดรบความชวยเหลอ เชน เดก เยาวชน ผสงอาย ผยากไร ผดอยโอกาส รวมทงยงสามารถก าหนดขอบเขตใหครอบคลมไปถงบคคลเรรอนไมมทพกอาศยเปนหลกแหลงหรอคนไรทพงไดดวย ศนยค มครองคนไรทพ งบานเมตตา จงหวดนครราชสมา มพนทรบผดชอบ จ านวน 9 จงหวด ไดแก นครราชสมา ขอนแกน มหาสารคาม กาฬสนธ สกลนคร อดรธาน หนองคาย หนองบวล าภ และบงกาฬ โดยมหนาทในการจดสวสดการแกคนไรทพงในสถาบนอยางมคณภาพและไดมาตรฐาน พฒนาศกยภาพผรบบรการในการด ารงชวต อยในสงคมได พฒนาบคลากรใหมความรดานการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ การพฒนาองคความรดานจดสวสดการสงคมแกคนไรทพงในสถาบนพฒนาระบบสารสนเทศดานการจดสวสดการสงคมในสถาบนสงเสรมและสนบสนนภาคเครอขายในการจดสวสดการสงคมแกคนไรทพงในสถาบนเปนองคกรตนแบบดานการจดสวสดการสงคมแกคนไรทพง

3

จากสภาพปญหาและความส าคญทกลาวมาขางตน ผศกษาในฐานะเจาหนาทผปฏบตงานในศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา กรมพฒนาสงคมและสวสดการ ซงก ากบดแลหนวยงานคนไรทพง จงสนใจทจะศกษาถงปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา เพอน าผลการศกษาทไดมาปรบปรงการใหบรการแกคนไรทพงตอไป วตถประสงคของการศกษา ในการศกษาครงนมวตถประสงคในการศกษาเพอศกษาปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา และ เพอศกษาแนวทางแกไขปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยค มครองคนไรทพ ง จงหวดนครราชสมา ขอบเขตของการศกษา การศกษาครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชแบบสมภาษณ ประเดนทศกษาเกยวกบปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา และแนวทางการพฒนาคณภาพการบรการดานสวสดการสงคมส าหรบคนไรทพ ง โดยการท าสมภาษณขาราชการ เจาหนา ท ลกจางประจ า ลกจางชวคราวทท างานดานการใหบรการแกบคคลเรรอน ขอทาน ภายในศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา จ านวน 5 คน ผวจยจะด าเนนการศกษาและเกบขอมลในชวงเดอนกมภาพนธ ถงเดอนเมษายน พ.ศ. 2560 เปนระยะเวลา 3 เดอน นยามศพทเฉพาะ การบรหารจดการ หมายถง การจดการบรการในรปแบบตาง ๆ โดยใชสวสดการเปนเครองมอในการบรการ เพอใหสวสดการทความเหมาะสมกบผรบบรการลงสบคคลเรรอน ขอทาน สงผลใหบคคลเรรอน ขอทาน มความเปนอยทดขน และสามารถชวยเหลอตนเองตอไปได

4

คนไรทพง หมายถง บคคลซงไมมทพกอาศยเปนหลกแหลง หรอมทพกอาศยแตไมเหมาะสมแกการด ารงชวต โดยบคคลดงกลาวไมมรายไดแนนอนเพยงพอแกการ ยงชพและไมสามารถพงพาตนเองหรอผอนไดและรวมถงคนขอทานทงคนไทยและคนตางดาว คนเรรอนและคนไรบาน แนวทางการพฒนาคณภาพการบรการ หมายถง วธการในการสงเสรมและพฒนาคณภาพบรการสวสดการสงคมส าหรบคนไรทพงของสถานสงเคราะห/สถานแรกรบคนไรทพง ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหทราบถงปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา 2. ท าใหทราบถงแนวทางแกไขปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา 3. น าผลการศกษาเสนอเปนขอเสนอแนะเชงนโยบายและขอเสนอแนะในการด าเนนการพฒนาคณภาพการบรการดานสวสดการสงคมส าหรบคนไรทพงของศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ การศกษาเรอง ปญหาและอปสรรคในการบรหารงานศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมาเพอใหเกดความเขาใจในเรองแนวความคดหลกทจะใชในการวจย รวมทงทฤษฎทจะเปนหลกเกณฑชวยในการตอบค าถามในการวจย ตลอดจนเพอทจะคนหาวาผลงานวจยหรอผลงานทางวชาการทเกยวของกบหวขอเรองในการวจยมเรองใดบาง ดงนนในบทนจะกลาวถงแนวความคดซงมอยหกแนวความคด ดงน (1) แนวคดเกยวกบการจดสวสดการสงคม (2) แนวคดเกยวกบการบรการและคณภาพการบรการ (3) รปแบบและวธการจดสวสดการสงคมใหแกคนไรทพงในตางประเทศ (4) รปแบบและวธการจดสวสดการสงคมใหแกคนไรทพงของประเทศไทย (5) ขอมลทวไปของ

5

ศนยคมครองคนไรทพง จงหวดนครราชสมา และ (6) ผลงานวจยทเกยวของ ส าหรบผลงานทเกยวของกบการรายงานการวจยมดงตอไปน คอ อรญญา สหมอก (2535) ไดศกษาเรอง ทศนะของเจาหนาทตอการฟนฟสมรรถภาพดานอา ชพ ส าห รบผ รบบ รการในสถานสง เคราะหคนไ ร ทพ ง กรมประชาสงเคราะห มวตถประสงคเพอศกษาถงการด าเนนงานฟนฟสมรรถภาพ ดานอาชพส าหรบผรบการสงเคราะหของกรมประชาสงเคราะหส ารวจ ทศนะของเจาหนาทตอการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพส าหรบผรบการสงเคราะห รวมทงประมวลปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพส าหรบผรบการสงเคราะหของกรมประชาสงเคราะห วธการศกษาเปนการวจยเชงส ารวจโดยศกษาขอมลจากเอกสารตาง ๆ ทเกยวของและเกบขอมลจากสถานสงเคราะหคนไรทพ ง กรมประชาสงเคราะหทง 6 แหง โดยการใชแบบสอบถามและวเคราะหขอมล โดยใชวธการทางสถตในการหาคารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาวจยสามารถสรปไดดงน 1. เจาหนาทมองคความรทจ าเปนในการปฏบตงานฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ (รอยละ 43.13) ซงในจ านวนนมความรเกยวกบนโยบายการฝกอาชพคนไรทพงของกรมประชาสงเคราะห (รอยละ 21) มความรเกยวกบกระบวนการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ (รอยละ 97.8) มความรเกยวกบขอจ ากดของผรบบรการ (รอยละ 31.9) และมความรเกยวกบการด าเนนการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ (รอยละ 48.5) 2. ทศนคตของเจาหนาทตอผรบบรการเฉลยอยในระดบคอนขางสง (คาเฉลยเทากบ 3.2)โดยมคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.96 3. ทศนคตของเจาหนาทตอการปฏบตงานในกระบวนการฝกอาชพเฉลยอยในระดบคอนขางสง (คาเฉลยเทากบ 3.1) โดยมคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.75 4. ปญหาและอปสรรคตลอดจนแนวทางในการฟนฟ สมรรถภาพดานอาชพ ทพบ คอ ปญหาบคลากรมความรทจ าเปนตอการปฏบตงานในระดบต ามทศนคต บางประการทเปนอปสรรคตอการปฏบตงานกบผรบบรการ และมทศนคตบางประการทเปนอปสรรคตอการปฏบตงานในกระบวนการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพส าหรบผรบบรการ

6

นอกจากน คอบคลากรมความตองการพฒนาศกยภาพของตนเอง ดานการศกษาอบรมดานการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ เพมเตมจากการศกษาครงน ท าใหเหนถงแนวทางในการสงเสรมศกยภาพผรบบรการดวยการพฒนาคณภาพบคลากรทเกยวของใหมความร ความสามารถทจ าเปนตอการปฏบตงาน การปลกฝงและสรางเสรมทศนคตตอผรบบรการ และการปฏบตงาน ตลอดจนปรบปรงลกษณะการปฏบตงานเพอให เหมาะสม สอดคลองกบลกษณะเฉพาะของผ รบบรการ เพอพฒนาศกยภาพของผรบบรการ รวมถงการศกษาชมชน เพอใหเขาใจในสภาพสงคมแตละชมชนและเพอปองกนและแกไขลกษณะคนไรทพง มใหเกดขนในสงคมไทยหรอเกดขนนอยทสด โดยไมละเลยกลมคนไรทพงทมอยแลวในสงคมดวย การศกษาอบรมสงเสรมและสนบสนนการศกษาคนควา ทดลองการจดบรการและสวสดการทเหมาะสมเพอใหเกดประสทธผลในการพฒนาตนเอง ในขณะเดยวกนกควรท าการเผยแพรประชาสมพนธถงลกษณะของการปฏบตงาน ประสทธภาพและประสทธผล ตลอดจนรณรงคใหสาธารณชนไดทราบวาหนวยงานหรอสถาบนมบทบาทอยางไรตอคนไรทพ ง สนบสนนองคกรเอกชนและประชาชนทวไปใหมบทบาททเ อ อ อ า น ว ย ต อ ก า รพฒน า คนไ ร ท พ ง ร ว ม กบ ก อ ง ส วส ด ก า ร ส ง เ ค ร า ะ ห กรมประชาสงเคราะห กระทรวงมหาดไทยอยางเหมาะสมกบสภาวะปจจบน ระพพรรณ กลนเจรญ (2537) ไดศกษาเรอง ทศนะของผบรหารตอการเพมพนสมรรถภาพบคลากรในหนวยงานดานการสงเคราะหคนไรทพง มวตถประสงคเพอศกษาสภาพและปญหาอปสรรคในการปฏบตงานของบคลากร ดานการสงเคราะห ฟนฟและพฒนาคนไรทพ ง และส ารวจความตองการของผบรหารในการพฒนา ความร ทศนคต และทกษะของบคลากรทปฏบตงานเกยวของกบการใหบรการผรบการสงเคราะห รวมทงแสวงหาแนวทาง และวธการในการเพมพนสมรรถภาพ บคลากรตามทศนะของผ บรหารทเ กยวของท งในสวนกลางและสวนภมภาค ท งนผ ศกษาไดท าการศกษาในรปของการวจยเชงส ารวจ ความคดเหนของประชากรกลมเปาหมาย คอ ผบรหารทปฏบตงานเกยวของกบการพฒนาบคลากรในหนวยงานดานการสงเคราะหคนไรทพ ง กรมประชาสงเคราะห ท งในสวนกลางและสวนภมภาค จ านวน 56 คน ผลการศกษาพบวา ผบรหารเปนเพศชายหญงจ านวนเทา ๆ กน ซงสวนใหญอยในสวน

7

ภมภาค มอายระหวาง 41-50 ป สมรสแลว มการศกษาระดบปรญญาตร ด ารงต าแหนงเจาหนาทบรหารงาน ประชาสงเคราะห มอายราชการระหวาง 10-20 ป มระยะเวลาปฏบตงานในต าแหนงระหวาง 0-5 ป มผใตบงคบบญชาไมเกน 5 คน ความคดเหนเกยวกบสภาพการปฏบตงานของบคลากร พบวา บคลากรสวนใหญทราบนโยบายดานการสงเคราะหคนไรทพ ง การปฏบตงานมการประสานสงตอการใหบรการตามกระบวนการสงเคราะห ฟนฟ และพฒนา แตมลกษณะตงรบมากกวาออกไปใหบรการถงตวผรบการสงเคราะห การจดกจกรรมของเจาหนาทแตละดานมลกษณะซ า ๆ ไมมกจกรรมแปลกใหมทดงดดความสนใจของผรบการสงเคราะห บคลากรดานการเลยงดผรบการสงเคราะหสวนใหญปฏบตงานโดยอาศยการเรยนรจากประสบการณ กจกรรมดานการฟนฟและพฒนามกจะถกละเลย เนองจากนกสงคมสงเคราะหมภาระงานดานการสอบประวตและกจรรมกลมมาก จงท าใหไมสามารถด าเนนงานดานการฟนฟสมรรถภาพ การประชมหารอกนระหวางเจาหนาท เพอวางแผนชวยเหลอผรบสงเคราะหมนอย เจาหนาทตองรบผดชอบการสงเคราะหจ านวนมากเกนกวาเกณฑการวเคราะห อตราก าลงทส านก ก.พ. และส านกงบประมาณก าหนดสภาพของคนไรทพงสวนใหญเปนโรคจตโรคประสาท รวมท งสภาพแวดลอมในหนวยงาน ท าใหเจาหนาทเกดความเครยด บคลากรไมไดรบการอบรม พฒนาความรอยางสม าเสมอ และเจาหนาทปฏบตงานมาเปนเวลานานไมคอยสนใจพฒนาตนเอง โดยสมครเขารบการฝกอบรมหรอศกษาตอความคดเหนเกยวกบปญหา และอปสรรคในการปฏบตงานของบคลากร พบวา เจาหนาทสวนใหญทราบดวาศกยภาพของผรบการสงเคราะหนนเปนอปสรรคตอการพฒนาบรการดานตาง ๆ เชน การทผรบการสงเคราะหไมชอบท างาน เปนโรคจตโรคประสาท เปนตน การใหความส าคญกบกระบวนการเตรยมการกอนการฝก อาชพยงมนอยและแมวาครฝกอาชพมความรในวชาชพเปนอยางด แตขอจ ากดในการสอนหรอถายทอดความรใหแกผรบการสงเคราะห เหตผลอกประการหนงคอ การโยกยายของเจาหนาท ท าใหกจกรรมบางอยางตองหยดชะงกลง ประกอบกบเจาหนาทยงไมไดตระหนกถงการท างานรวมกนเปนทม การใหบรการยงไมทวถงเนองจากมอตราก าลงเจาหนาทไมเพยงพอไดรบงบประมาณจ ากดและโอกาสทบคลากรจะไดรบการฝกอบรม ดงาน หรอลา ศกษาตอยงมนอย ดงนนคณภาพของบรการจงอาจจะยงไมเทาเทยมกบ

8

สถานสงเคราะหประเภทอน ๆ ความตองการในการเพมพนสมรรถภาพบคลากร พบวา ผบรหารสวนใหญมความตองการใหหนวยงานทงสวนกลางและสวนภมภาค มนโยบาย และแผนพฒนาบคคลทแนนอน ชดเจน มโครงการและกจกรรมตาง ๆ รองรบ ตองการใหบคลากรทปฏบตงานใกลชดผรบการสงเคราะหมความรทศนคตและทกษะในการปฏบตงานรวมกบผ รบการสงเคราะหเปนอยางด ไดรบการพฒนาความรใหม ๆ อยางสม าเสมอ และมความรพนฐานทจ าเปนเกยวกบสวสดการสงคมและสงคมสงเคราะห ไดรบคาตอบแทนทเปนธรรมและเหมาะสม กบภาวะคาครองชพ ไดรบสวสดการ สทธประโยชน และเงนชวยเหลอตาง ๆ มโอกาสกาวหนาไดเลอนขนเลอนต าแหนงโดยการประเมนผลการปฏบตงานแทนการสอบ มโอกาสไดไปฝกอบรม ศกษา ดงานทงในประเทศและตางประเทศและผบงคบบญชาตองรบฟงความคดเหนและเอาใจใสผใตบงคบบญชาเพอเสรมสรางขวญและก าลงใจแกบคลากร รวมท งมการระดมทรพยากรจากภายนอก มาสนบสนนการด าเนนงานของบคลากร ความคดเหนตอแนวทางและวธการเพมพนสมรรถภาพบคลากรดานตาง ๆ พบวา ผบรหารมความเหนวาวธการเพมพนสมรรถภาพบคลากรมหลายวธ ไดแก การฝกอบรม การนเทศงานการศกษาดงาน และการศกษาตอในระดบสงขน วธการฝกอบรมเปนวธการทนยมกนมากทสดเพราะสามารถปรบเปลยนทศนคตและเพมพนความรในการปฏบตงานแกเจาหนาทจงควรจดฝกอบรมเจาหนาททกต าแหนงงานอยางสม าเสมอ และหมนเวยนกนอยางทวถง โดยเฉพาะบคลากรทปฏบตงานใกลชดกบผรบการสงเคราะห ควรไดรบการฝกอบรมอยางนอยปละ 1-2 ครง และควรมผเชยวชาญเฉพาะดานมาใหความรเพมเตมจากภาคทฤษฎ ส าหรบการนเทศงานเปนวธการเพมพนสมรรถภาพบคลากรทกระท าไดงายและบอยครงเทาทตองการ หวหนาหนวยงานตองรจกสอนงานและเปนพเลยงทดแกเจาหนาท และจดคนใหเหมาะสมกบงานทงความร ความถนด และตรงตามต าแหนง จะชวยเพมประสทธภาพในการท างานของบคลากร รวมทงจดระบบการเพมขวญและก าลงใจทเปนธรรม ตลอดจนปรบปรงระบบขอมลใหทนสมย นอกจากนผบรหารควรใหความส าคญกบคนไรทพงมากยงขน ควรแยกสถานสงเคราะหคนไรทพงและคนขอทานออกจากนและใหหนวยงานทรบผดชอบคนพการและคนพการทางจตแบงเบาภาระผรบการสงเคราะหประเภทคนไขโรคจตทเลาจะท าให

9

งานดานการสงเคราะหคนไรทพ งบรรลเปาหมายเรวขน ส าหรบขอเสนอแนะในการศกษานนในระดบนโยบายควรมการวางแผนพฒนาบคคลรวมกนระหวางผบรหารสวนกลางและสวนภมภาค หนวยงานสวนกลางควรจดสรรงบประมาณตามแผนงาน โครงการดานการเพมพนตามสมรรถภาพบคลากรอยางเพยงพอ การพจารณาแตงตงผบรหารในสวนกลาง ควรพจารณาคณสมบตดานประสบการณการท างานหลาย ๆ ดาน ประกอบดวย และสนบสนนอตราก าลงเจาหนาทเฉพาะดานใหเพยงพอกบจ านวนผรบการสงเคราะหในระดบหนวยงาน ควรจดใหมการประชมเจาหนาทเฉพาะดานใหเพยงพอกบจ านวนผรบการสงเคราะห ในระดบหนวยงานดานการสงเคราะหคนไรทพงไดไปศกษาดงานในหนวยงานทเปนตวอยางทดท งภายในประเทศและตางประเทศ จดสภาพแวดลอมและบรรยากาศของหนวยงานใหจงใจในการท างาน คอ สะอาด มระเบยบ มแสงสวางและอณหภมพอเหมาะ มเครองมอ อปกรณ การสอสารและเทคโนโลยททนสมย จะท าใหการท างานของบคลากร มประสทธภาพมากยงขน และเปนผลดแกผรบการสงเคราะหในการไดรบการฟนฟและสามารถชวยเหลอตวเองไดตอไป อทยวรรณ สถานานนท (2538) ไดศกษาเรอง ปจจยท เ ออตอการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพของบคคลไรทพ ง ในหนวยงานดานสวสดการคนไรทพ ง กรมประชาสงเคราะห มวตถประสงคเพอประมวลลกษณะการใหบรการงานดานสงคมสงเคราะหและดานอน ๆ แกบคคลไรทพ งในบทบาทของกรมประชาสงเคราะห โดยศกษาปจจยในการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพของบคคลไรทพง ศกษาเปรยบเทยบกจกรรมในกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ ทด าเนนการในปจจบนและทควรด าเนนการในอนาคต เพอน าขอมลทไดเสนอตอหนวยงานทเกยวของประกอบการพจารณาก าหนดแนวทางในการบรหาร จดการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพเพอพฒนาศกยภาพของบคคลไรทพ งตอไป ท งนผศกษาไดท าการศกษาในรปของการวจยเชงส ารวจความคดเหนของกลมประชากรกลมเปาหมายคอ กลมเจาหนาทในหนวยงานดานสวสดการ คนไรทพงทปฏบตงานเกยวของกบการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพทกคนรวมจ านวน 66 ราย รวมทงศกษาจากเอกสาร จากการศกษาพบวา ประชากรสวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 33-44 ป มการศกษาในระดบปรญญาตร สถานภาพสมรสแลว

10

ลกษณะการปฏบตงานตรงตามต าแหนง และไดรบมอบหมายใหท างานอน ๆ เปนพเศษ นอกเหนอจากหนาทปกตอ มระยะเวลาการปฏบตงานในหนวยงานดานสวสดการคนไรทพงอยระหวาง 0-5 ป แตมระยะเวลาปฏบตราชการอยระหวาง 16-20 ป สาเหตในการเขามาท างานดานสวสดการคนไรทพง เกดจากการตองปฏบตตามค าสงของทางราชการและสวนใหญไมไดรบการพฒนาโดยการฝกอบรมเลย ในระยะเวลา 5 ปทผานมา (พ.ศ. 2533-2537) ปจจยทเออตอการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพและมสภาพแวดลอมในการด าเนนงานทด มความตอเนองและสม าเสมอ ในระดบทเหมาะสม จากการศกษาพบวา ประชากรทศกษา สวนใหญมความรพนฐานเกยวกบการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพในเรองบคคลไรทพงและกรบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพสงกวาเกณฑ แตมความรเกยวกบหนวยงานดานสวสดการคนไรทพ งต าเกวาเกณฑ ในเรองทศนคตของประชาชนเกยวกบการฟนฟ สมรรถภาพทางอาชพ พบวาประชากรทศกษามทศนคตตอกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพและหนวยงานดานสวสดการคนไรทพง แตมทศนคตไมดตอบคคลไรทพง องคประกอบเกยวกบการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ เปนปจจยส าคญอกประการหนงทอาจเออหรอเปนอปสรรคในการด าเนนงานดานการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ ซงพบวามปญหาอปสรรคในการปฏบตงานหลายประเดนเรยงล าดบตามความส าคญ คอ ปญหาอปสรรคในเรองวสดอปกรณในการท างาน สดสวนของเจาหนาทกบปรมาณงาน และงบประมาณคาใชจาย แมวารฐจะใหการสนบสนนในเรองงบประมาณและในภาคเอกชนจะใหการสนบสนนในเรองวสดอปกรณแลว แตกยงไมเพยงพอ การศกษาเปรยบเทยบลกษณะการด าเนนกจกรรมทเกยวกบการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพทด าเนนการในปจจบนและระดบความจ าเปนทควรด าเนนการในอนาคต ซงพจารณาเรองการบรหารจดการทถกตอง และการด าเนนการอยางตอเนองสม าเสมอในทกขนตอนของกระบวนการฟนฟ สมรรถภาพทางอาชพ ปรากฏวาในเรองการบรหารจดการ ในปจจบนมการด าเนนกจกรรมการวางแผน การจดการ องคการ การพฒนาทรพยากรบคคล การบรหารจดการในดานสายการบงคบบญชา การรายงานผลการปฏบตงาน การจด บนทก รวมทงเรองงบประมาณมการด าเนนงานเพยงเลกนอยเทานน ซงในทางตรงกนขาม บคลากรสวนใหญมทศนคตตอกจกรรมดงกลาวขางตน มความจ าเปนอยางยงทควรมการด าเนนการในอนาคตให

11

มากขน มเพยงเรองการตดตอประสานงานเทานนทมการด าเนนการในปจจบนอยในระดบปานกลาง แตกยงเหนวาในอนาคตมความจ าเปนตองด าเนนการมากกวาทท าในปจจบนเชนเดยวกน สวนในการด าเนนกจกรรมเกยวกบกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพในแตละขนตอน คอ การประเมนความสามารถในดานอาชพ การแนะแนวอาชพ การเตรยมตวกอนการฝกอาชพ การฝกอบรมดานอาชพ การจดกางานใหท าโรงงานในอารกษและการตดตามประเมนผลการใหความชวยเหลอในปจจบนลวนมระดบการด าเนนงานเพยงเลกนอย และเหนวาควรมการด าเนนกจกรรมตามขนตอนของกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ ในอนาคตใหมากกวาทมอยในปจจบน อยางนอยทสดกควรมการด าเนนการในระดบปานกลาง ส าหรบขอเสนอแนะในการศกษานน ในระดบนโยบาย ควรจะมการวางนโยบายเกยวกบการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพใหชดเจนแนนอน มการวางแผนในการปฏบตงานทงในระยะสนและระยะยาว ก าหนดใหมมาตรการสรางบรรยากาศขององคการ มการจดสรรแบงงานและก าหนดหนาทความรบผดชอบของหนวยงานและตวเจาหนาทจดการพฒนาบคลากร อยางสม าเสมอและตอเนอง มการจดสวสดการแกเจาหนาท สนบสนนและใหความส าคญแกกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ รวมทงสนบสนนใหมการคนควา ท าการศกษาวจยในเรองตาง ๆ ทมสวนเกยวของกบการพฒนาบคคลไรทพ งในดานกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ ในระดบปฏบต ควรมการแยกประเภทของบคคลไรทพงทเขารบการสงเคราะห ส าหรบเจาหนาททปฏบตงานเกยวกบการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพจะตองสนใจทจะพฒนาตนเอง มการท างานแบบสหวชาชพ มการจดหางานและตดตามประเมนผล บคคลไรทพงภายหลงพนการสงเคราะหหรอออกไปประกอบอาชพหลงจากฝายกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพแลว รณรงคและประชาสมพนธงานสวสดการคนไรทพงใหสงคมภายนอกไดรจกและเขาใจโดนกระท าอยางสม าเสมอ ผลการศกษา พบวา 1. ความคดเหนตอนโยบาย รปแบบ และวธการจดสวสดการสงคมส าหรบคนไรทพ ง พบวา มงเนนการพฒนาการบรการส าหรบคนไรทพ ง ไดแก มาตรฐานการจดบรการส าหรบคนไรทพงในสถานแรกรบ/สถานสงเคราะห/ศนยคมครองคนไรทพง

12

ใน 5 ดชน ไดแก ดชนดานการบรการ ดานการบรหาร ดานอาคาร/สถานท/สงอ านวยคามสะดวก ดานสภาพแวดลอม และดานการประสานเครอขาย รวมทงมการประเมนตนเองของสถานแรกรบ/สถานสงเคราะหคนไรทพง (SAR) /ศนยคมครองคนไรทพง โดยวเคราะหจดออนจดแขงของหนวยงานทมอยเพอวางแนวทางในการสนบสนนความเขมแขงใหกบหนวยงานคนไรทพง มงเนนการท างานเชงรกมากขน และมงเนนการพทกษและคมครองสทธมากขน เชน การน าผรบบรการไปใชชวตอยกบชมชนภายในระยะสนและระยะยาว เพอเปนการเตรยมความพรอม กอนน าผรบบรการไปใชชวตอยกบชมชนภายในระยะส นและระยะยาว เพอเปนการเตรยมความพรอมกอนคนผรบบรการกลบสสงคม เปนตน มการจดท าโครงการใหม ๆ เชน โครงการสรางชวตใหมโดยการน าผรบบรการมาใหบรการลางรถ การฝกอาชพ และการท าเกษตร เปนตน เพอพฒนาคนไรทพงทสามารถชวยเหลอตนเองไดกลบคนสสงคม 2. ปญหาอปสรรคในการจดสวสดการสงคมส าหรบคนไรทพง พบวา การสงตวเขาสถานสงเคราะหไมตรงกบความตองการของคนไรทพ ง ผรบบรการในสถานสงเคราะหคนไรทพงจงหวดนครราชสมามจ านวนมากและมหลายประเภท มขอจ ากดทางดานงบประมาณหรองบประมาณไมเพยงพอ บคลากรหรอเจาหนาทในการใหบรการมไมเพยงพอ และยงไมมกฎหมายทเกยวของกบคนไรทพงโดยตรง 3. แนวทางการพฒนาคณภาพการบรการดานสวสดการสงคมส าหรบคนไรทพง พบวามการก าหนดมาตรฐานการจดบรการคนไรทพงในสถานสงเคราะห มการทดลองน าผรบบรการทดลองใหไปด ารงชวตในสงคม และมการจดท าโครงการ New Life เพอเปนการเปดโอกาสใหผรบบรการไดรบการเตรยมความพรอม เรยนรการด ารงชวตประจ าวน กอนคนสสงคม ขอเสนอแนะ ควรมการจดตงกองทนชวยเหลอคนไรทพง เพอท าการแกไขปญหาเฉพาะหนาททจ าเปนเรงดวน กอนทจะมการจดตงกองทนไปยงพนทตาง ๆ ในทองถนทวประเทศ มการก าหนดนโยบายในการรณรงคท าความเขาใจกบสาธารณะ โดยมงเนนชมชนและสงคมยอมรบคนไรทพงใหเปนสวนหนงของสงคม และมงประชาสมพนธผานสอตาง ๆ

13

เพอรณรงคและเปลยนทศนคตของคนทวไปทมตอคนไรทพ ง และชใหเหนถงความแตกตางของคนไรทพงกบคนขอทาน คนไรบาน คนเรรอน อยางชดเจน เพอไปสการพฒนาคมครองและพทกษสทธของกลมเปาหมายใหมากขน มการบรณาการแผน งาน คน งบประมาณของภาคสวนตาง ๆ ทท างานกบคนไรทพ งใหเกดการขบเคลอนทางสงคมทมผลตอการพฒนาคมครองและพทกษสทธของกลมเปาหมาย โดยเชอมโยงกบการใชทนทางสงคมทมอยแลวในทองถนควรมงเนนใหครอบครว ชมชน และสงคม เขามาแกไขปญหาคนไรทพง ดงน มงเนนคนไรทพง โดยการสรางความตระหนกถงคณคาของตนเอง เคารพศกดศร ความเปนมนษย และเพมการยอมรบตนเอง และมงเนนครอบครว โดยการสอนทกษะชวตใหแกสมาชกในครอบครว สงเสรมครอบครวใหมสมพนธภาพทดตอกนภายในครอบครว มความรกและอบอน มความเขาใจและเหนอกเหนใจกน ใหโอกาสและยอมรบขอผดพลาดของสมาชกครอบครวหนมาปรกษาหารอเมอสมาชกมปญหา รวมทงสงเสรมใหครอบครวมอาชพและมรายไดเพยงพอ ไมมหนสน จะไดมเวลาดแลเอาใจใสสมาชกในครอบครว และเปนการปองกนการอพยพยายถนและไมท าใหเกดการออกมาเรรอน มงเนนชมชนและสงคม โดยรณรงคเผยแพรแนวคด บทบาทและการมสวนรวมในการดแลคนไรทพงใหมากทสด เนองจากคนไรทพงทไดรบความเขาใจและยอมรบจากครอบครวและชมชน จะท าใหคนไร ทพงไดมโอกาสและสามารถทจะพฒนาตนเองใหมศกยภาพและมคณภาพชวตทด และมการตงงบประมาณส าหรบหนวยงานคนไรทพงเพมขน โดยการน าผลการจดท ามาตรฐานฯ การประเมนตนเอง (SAR) มาใชประกอบการของบประมาณเพมขน เอกสารอางอง ขอมลจากหนงสอ กรมประชาสงเคราะห. (2538). แนวคดการจดสวสดการสงคมโดยการพงพงบรการของ ภาครฐ. กรงเทพมหานคร : ผแตง จงจต โสภณคณาภรณ. (2522). สวสดการสงคม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง. ชยเสฎฐ พรหมศร. (2549). ท าอยางไรใหลกคาเปนขาประจ า. กรงเทพมหานคร : บรษทเนชนมลตมเดย กรป จ ากด.

14

ธนากร เกยรตบนลอ. (2549). คณภาพการบรการ. กรงเทพมหานคร: ส านก หอสมดกลาง สถาบนพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ราชบณฑตฑตยสถาน. (2543). พจนานกรมฉบบเฉลมพระเกยรต. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพไทยวฒนาพานช. ศรเรอน แกวกงวาน. (2539). ทฤษฎบคลกภาพ. กรงเทพมหานคร : เรอนแกวการพมพ. สมต สชฌกร. (2543). การตอนรบและบรการทเปนเลศ.พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพสายธาร. ขอมลจากวทยานพนธ ภรมย เจรญผล. (2538). ทศนคตของคนไรทพงตอการฝกอาชพในสถานสงเคราะหชาย และหญงธญบรจงหวดปทมธาน. ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต สถาบน บณฑตพฒนบรหารศาสตร. ระพพรรณ กลนเจรญ. (2539). ทศนะของผบรหารตอการเพมพนสมรรถภาพบคลากร ในหนวยงานดานการสงเคราะหคนไรทพง. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. เรงณรงค เจรญอน. (2544). ปจจยทมอทธพลตอการเลอกสถานพยาบาลของประชากร ในกรงเทพมหานคร. การศกษาคนควาดวยตนเอง มหาวทยาลยกรงเทพ. สมชาย นลอาท. (2541). จากปตาถงปาสงวนและวด ในวถความคด-วถชวตชาวอสาน. มหาสารคาม : อาศรมวจยคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลย มหาสารคาม. อรญญา สหมอก. (2535). ทศนะของเจาหนาทตอการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ ส าหรบผรบบรการในสถานสงเคราะหคนไรทพง กรมประชาสมพนธ. วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. อทยวรรณ สถานานนท. (2538). ปจจยทเออตอการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพของ บคคลไรทพงในหนวยงานดานสวสดการคนไรทพง กรมประชาสงเคราะห. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. Koltler, P. (2003). Marketing Management. (11st Ed.) New Jersey: Prentice Hall International, Inc.

15

Zeithaml Valarie A, A. Parasuraman and Leonard L. Berry. (1990). Delivering Quality Service. U.S.A.: The Free Press.

16

ปญหาการใชดลพนจออกค าสงแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน ในระบบราชการไทย

ผดงเกยรต ยะสงา

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปญหาการใชดลพนจออกค าสงแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน รวมถงปญหาระบบอปถมภทมผลตอการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน และเสนอแนะแกไขปญหาของการด าเนนการแตงต งโยกยายขาราชการพลเรอน ซงในการศกษานใชรปแบบการวจยเ ปนแบบเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชแบบสมภาษณ และสมภาษณเชงลก (Deep Interview) กบเจาหนาทปฏบตงานเกยวกบการบรหารงานบคคล และการวจยเอกสาร เพอใหไดขอมลทลกซงและเปนประโยชนในการน ามาประยกตใชในการบรหารงานบคคล จากการศกษาปญหาการใชดลพนจออกค าสงแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอนในระบบราชการไทย พบวา กฎหมายเกยวกบการแตงต งโยกยายขาราชการพลเรอนไดม การบญญตไวเปนหลกการกวาง ๆ ใหผมอ านาจแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอนด าเนนการแตงตงโยกยายโดยค านงถงระบบคณธรรมเปนหลก แตในทางปฏบตไมม การก าหนดวธการตรวจสอบการใชอ านาจดลพนจดงกลาวของผมอ านาจแตงตงโยกยายไว ทงน ปจจบนยงคงมการน าเอาระบบอปถมภเขามาเกยวของ โดยหากมการเปลยนแปลงต าแหนงทางการเมอง ฝายการเมองจะแตงต งขาราชการประจ าทเหนวาเหมาะสม สามารถตอบสนองความตองการของตนไดมาปฏบตหนาท จนสงผลกระทบใหผปฏบตงานเดมไดรบความเดอดรอน ค าส าคญ : ขาราชการพลเรอน ดลพนจ แตงตงโยกยาย ระบบอปถมภ นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

17

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

การด าเนนการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอนเปนการบรหารทรพยากรบคคลอยางหนงของหนวยงานรฐ โดยเปนการสงแตงตงขาราชการพลเรอนผด ารงต าแหนงหนงใหไปด ารงต าแหนงอนในระดบเดยวกนภายในกรมเดยวกน ซงการด าเนนการแตงต งโยกยายขาราชการพลเรอนเปนการใชอ านาจดลพนจตามกฎหมายของผบงคบบญชา ในการบรหารงานบคลากร เพอใหขาราชการพลเรอนผไดรบการแตงต งโยกยาย ไปปฏบตงานในต าแหนงหนาทตามความเหมาะสม โดยค านงถงเหตผลความจ าเปน และประโยชนของหนวยงานเปนส าคญ ท งน เปนไปตามทพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 และพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ก าหนดไว แมกฎหมายจะใหอ านาจดลพนจกบผบงคบบญชาในการมอ านาจออกค าสงแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน แตอ านาจดลพนจดงกลาวหากผบงคบบญชาใชอ านาจตามอ าเภอใจหรอกลนแกลง ยอมสงผลกระทบตอขาราชการพลเรอนผไดรบการแตงตงโยกยาย ท งในดานชวตความเปนอย ประสทธภาพและประโยชนของราชการ รวมท ง ขวญก าลงใจในการปฏบตหนาท กอใหเกดเรองรองเรยนรองทกขตามมามากมาย โดยผรองมกอางวา ค าสงทแตงตงโยกยายไมเปนธรรม เนองจากผรองปฏบตหนาทดวยความทมเทท างานเพอประชาชน แตท าไมตนจงถกยายไปด ารงต าแหนงทอน จงขอใหตรวจสอบวาค าสงดงกลาวชอบดวยกฎหมาย ระบบคณธรรม และหลกธรรมาภบาล หรอไม ปญหาทพบอกอยางหนงของการใชอ านาจดลพนจในการแตงต งโยกยายขาราชการพลเรอน คงเปนเรองระบบอปถมภ โดยระบบอปถมภนนมอทธพลตอองคการในการแตงต งโยกยายบคคลอยางสง ซงเปนปญหาทพยายามแกไขโดยการน าหลกคณธรรมมาเปนเกณฑในการด าเนนการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน แตกเปน เรองยากทจะน าหลกคณธรรมมาปฏบตไดจรง เนองจากระบบอปถมภเปนระบบทฝงลกในสงคมไทยมาชานานแลว

18

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาปญหาการใชดลพนจออกค าสงแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน 2. เพอศกษาปญหาระบบอปถมภทมผลตอการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน 3. เพอเสนอแนะแกไขปญหาของการด าเนนการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน ขอบเขตของการศกษา

การศกษานมขอบเขตการศกษาเฉพาะการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอนในระบบราชการไทย ตามทพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 และพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ก าหนดไว รวมท งศกษาถงทฤษฎระบบของ David Easton ทฤษฎระบบราชการของ Max Weber แนวคดเรององคประกอบของโครงสรางองคการของ Henry Mintzberg แนวคดเรองการแตงตงบคคล แนวคดเรองหลกธรรมาภบาล (Good Governance) แนวคดเรองระบบคณธรรม และแนวคดเรองอทธพลระบบอปถมภในการบรหารงานบคคล ประโยชนทไดรบจากการศกษา

1. ท าใหทราบปญหาการใชดลพนจออกค าสงแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน 2. ท าใหทราบปญหาระบบอปถมภทมผลตอการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน 3. ท าใหไดขอเสนอแนะในการแกไขปญหาการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ

1. หลกกฎหมาย 1.1 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 1.2. พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ประกอบกฎกระทรวง ฉบบท 2 (พ.ศ. 2540) ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 1.3 พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551

19

2. หลกบรหารรฐกจ 2.1 ทฤษฎระบบของ David Easton 2.2 ทฤษฎระบบราชการของ Max Weber 2.3 แนวคดเรององคประกอบของโครงสรางองคการของ Henry Mintzberg 2.4 แนวคดเรองการแตงตงบคคล 2.5 แนวคดเรองหลกธรรมาภบาล (Good Governance) 2.6 แนวคดเรองระบบคณธรรม 2.7 แนวคดเรองอทธพลระบบอปถมภในการบรหารงานบคคล ระเบยบวธวจย

ผศกษาไดท าการศกษาโดยใชวธการศกษา 2 รปแบบ คอ การวจยเอกสาร โดยการรวบรวมขอมลทเกยวของจากวารสาร งานวจยตาง ๆ และการวจยภาคสนาม โดยการสมภาษณเชงลกของเจาหนาททปฏบตงานดานการบรหารงานบคคล ซงแบงการศกษาเปน 2 สวน โดยสวนแรกเปนการศกษาปญหาการใชดลพนจออกค าสงแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน และสวนท 2 เปนการศกษาปญหาระบบอปถมภทมผลตอการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน ผลการศกษา

กฎหมายเกยวกบการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอนไดก าหนดบคคลซงมอ านาจในการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน ใหด าเนนการแตงตงโยกยายโดยใหค านงถงระบบคณธรรม ความรความสามารถของบคคล ความเสมอภาค ความเปนธรรม และประโยชนของทางราชการ และตองค านงถงผลสมฤทธและประสทธภาพขององคกรและลกษณะของงาน โดยไมเลอกปฏบตอยางไมเปนธรรม แตการปฏบตงานจรงการตรวจสอบการใชอ านาจดลพนจในการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอนเปนไปไดยาก เนองจากไมมการบญญตขอกฎหมายเกยวกบวธการตรวจสอบการใชอ านาจดลพนจดงกลาวของผ มอ านาจแตงต งโยกยายไว สงผลใหผ ใชอ านาจแตงต งโยกยาย

20

อาจด าเนนการแตงตงโยกยายตามอ าเภอใจ ไมไดยดถอประโยชนสวนรวมเปนส าคญ ใชดลพนจไมเหมาะสมและไมชอบธรรม ซงอาจสงผลกระทบตอขาราชการผไดรบค าสงแตงต งโยกยายได ท งน ย งคงมการน าเอาระบบอปถมภมาเปนสวนส าคญ ในการพจารณาแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน ยกตวอยางเชน เมอมการเปลยนแปลงผบรหารระดบสง กจะเกดการแตงต งขาราชการประจ าทผบรหารระดบสงเหนวาเหมาะสม สามารถตอบสนองความตองการของตนไดมาปฏบตงานแทน ท าใหผปฏบตงานเดมใหไดรบความเดอดรอน ขอเสนอแนะ

การทจะแกไขปญหาการแตงตงโยกยายขาราชการได ตองไดรบความรวมมอจาก ทก ๆ ฝาย ตงแตการออกกฎหมายจนถงการปฏบตงานจรง โดยมการก าหนดหลกเกณฑขนตอนการแตงตงโยกยายใหชดเจน โปรงใส และเปนธรรม ลดการใชดลพนจใหนอยทสด อาจมการเพมบทลงโทษตอการไมปฏบตตามมาตรฐานคณธรรมจรยธรรม รวมทงมการน าหลกธรรมาภบาลและระบบคณธรรมมาพจารณาเปนองคประกอบหลกในการแตงตงโยกยายขาราชการพลเรอน

เอกสารอางอง

กรวชญ กลนบญ. (2559). ระบบราชการกบประสทธผลการปฏบตงานของขาราชการ กองบญชาการหนวยบญชาการทหารพฒนา. สารนพนธรฐประศาสนศาสตร มหาบณฑต, มหาวทยาลยเกรก. คมกรช เจรญพฒนสมบต. (2554). เอกสารความร สดร. ล าดบท 16 / ปงบประมาณ 2554: วธแกไขหรอบรรเทาความเดอดรอนเสยหายอนเกดจากการบรหารงานบคคล ทไมชอบดวยกฎหมาย. กรงเทพมหานคร: สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย. นพ ศรบญนาค. (2539). การบรหารงานบคคลในระบบราชการไทย: แนวคดและปญหา

21

การบรหารตามระบบคณธรรม. กรงเทพมหานคร: วารสารสมาคม รฐประศาสนศาสตร นดา. ภญโญ สาธร. (2519). การบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพไทย วฒนาพานช จ ากด. เรวด บญชวย และวลยวรรณ ใจค า. (2557). Project Assignment: Management Guru Henry Mintzberg (1993 – ปจจบน). โครงการบรหารธรกจมหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ส านกกรรมาธการ 3 ส านกงานเลขาธการวฒสภา ปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภา นตบญญตแหงชาต. (2559). รายงานการพจารณาศกษา เรอง การแกไขปญหา ระบบอปถมภในระบบราชการไทยใหเปนรปธรรม. ส านกงาน ก.พ., ส านกตรวจสอบและประเมนผลก าลงคน. (2548). คมอปฏบตงานบคคล วาดวยการแตงตง การประจ าสวนราชการ การใหไดรบเงนเดอนในอตราก าลง ทดแทน การพกราชการ การใหออกจากราชการไวกอน. อธนาถ ขนสทธ. (2550). การศกษาอทธพลของวฒนธรรมระบบอปถมภทมตอ วฒนธรรมองคการดานการสรรหาและแตงตงบคคล : กรณศกษาหนวยงาน รฐวสาหกจ. กรงเทพมหานคร: ส านกวจยและพฒนาระบบงานบคคล ส านกงาน ก.พ..

22

รปแบบและวธการแกไขปญหาการคามนษยดานแรงงานเพอปรบระดบการคามนษยตาม TIP REPORT ของส านกบรหารแรงงานตางดาว

กรมการจดหางาน

ศนสน ค าด

บทคดยอ

จากรายงานระดบโลกวาดวยสถานการณการคามนษย ‘Trafficking in Persons Report-TIP’ ไดระบวาป 2554, 2555 และ 2556 ประเทศไทยถกประเมนโดยรฐบาลสหรฐอเมรกาใหอยในกลมประเทศระดบ Tier 2 Watch list (ประเทศในกลมทตองจบตามอง) คอ เปนประเทศทถกจบตามองเกยวกบเรองการคามนษยเปนพเศษ โดยรฐบาลไทยถกเตอนจากกระทรวงการตางประเทศสหรฐฯวาประเทศไทยไมไดปฏบตตามมาตรฐานขนต าอยางเตมทในการขจดปญหาการคามนษย และยงไมไดแสดงหลกฐานใหเหนวาจะพยายามแกไขปญหาดงกลาว

จงท าใหตอมาในป 2557 ประเทศไทยจงถกปรบอนดบตกลงไปอยในระดบ Tier 3 ครงแรกซงในรายงานสถานการณการคามนษย (Trafficking in Persons Report-TIP) ประจ าป 2557 และ ในป 2558 ประเทศไทยยงคงถกปรบอนดบอยในระดบ Tier 3 จากการตกอยในระดบ Tier 3 ของประเทศไทย ตดตอกน 2 ป ดงนนจงท าใหประเทศไทยเรงด าเนนการแกปญหาโดยอาศยความรวมมอกนกบหลายฝาย ซงหนงในหนวยงานทมความส าคญเกยวของกบการคามนษยโดยตรงคอ ส านกบรหารแรงงานตางดาว กรมการจดหางาน ทมภารกจในการจดระบบการท างานของคนตางดาว โดยดแล ตรวจสอบ และควบคมการท างานของคนตางดาวในประเทศใหเปนไปตามกฎหมายและควบคมแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมอง ซงไดรบการผอนผนใหประกอบอาชพเปนการชวคราว ซงปญหาแรงงานตางดาวเปนหนงในประเดนการคามนษยทประเทศไทยโดนกลาวหาและโจมต ความพยายามด าเนนการแกไขปญหาการคามนษยของส านกบรหารแรงงาน นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

23

ตางดาว ไดเปนสวนหนงส าคญทท าใหในป 2559 ประเทศไทยไดขยบมาเปน Tier 2 Watch list อกครง การศกษาครงนมวตถประสงคเพอ (1) เพอศกษาสถานการณการคามนษยและปญหาการคามนษยดานแรงงานในประเทศไทยในชวงพ.ศ.2557-2558 (2) เพอศกษาแนวทางการแกปญหาการคามนษยดานแรงงานเพอปรบระดบการคามนษยในรายงานสถานการณการคามนษย TIP REPORT ของส านกบรหารแรงงานตางดาว กรมการจดหางาน สงกดในสวนกลาง อาคารกระทรวงแรงงาน เขตดนแดง (3) เพอศกษาถงปญหา และอปสรรคในการด าเนนการแกไขปญหาการคามนษยดานแรงงาน ของส านกบรหารแรงงานตางดาว กรมการจดหางานสงกด สงกดในสวนกลาง อาคารกระทรวงแรงงาน เขตดนแดง ผลการศกษาพบวา 1. สถานการณการคามนษยของประเทศไทยในชวงพ.ศ.2557-2558 นน กลาวไดวาเปนชวงทตกต าโดยเฉพาะในพ.ศ. 2557 ทประเทศไทยถกปรบอนดบตกลงไปอยในระดบ Tier 3 ครงแรกโดยในรายงานสถานการณการคามนษย (Trafficking in Persons Report-TIP) ประจ าป 2557 ไดระบวาประเทศไทยเปน 1ใน 4 ประเทศ ทถกลดระดบความพยายามตอบสนองตอการคามนษยลงไปอยกลมท 3 หรอ Tier 3 ซงเปนล าดบขนต าสดของรายงานนในป 2557 ขณะทกอนหนานในป 2554, 2555 และ 2556 ไทยอยในระดบ Tier 2 Watch list (ประเทศในกลมทตองจบตามอง) โดยประเดนปญหาในการคามนษยทประเทศไทยถกจบตามองในรายงานสถานการณการคามนษยประจ าป 2557 และป 2558 คอ 1.การแสวงหาประโยชนทางเพศเชงพาณชยจากเดก (Commercial Sexual Exploitation of Children - CAEC) 2.ธรกจเดกขอทาน 3.การคาแรงงานทาส (ธรกจประมง)

2. ในการแกไขปญหาการคามนษยดานแรงงานเพอปรบระดบการคามนษยตาม TIP REPORT จากระดบ Tier 3 จนไดเลอนระดบขนในTier 2 watch list นน จากการศกษาพบวา ส านกบรหารแรงงานตางดาว กรมการจดหางาน ไดมแนวทางการแกปญหาการคามนษยดานแรงงานเพอปรบระดบการคามนษยในรายงานสถานการณ

24

การคามนษย TIP REPORT โดยด าเนนการดวยการออกนโยบายเชงรก โดยมอบหมายใหส านกบรหารแรงงานตางดาว ด าเนนการจดระเบยบแรงงานตางดาวดงน

2.1 ปรบปรงระบบการน าเขาแรงงานตางดาวตาม MOU ใหมความสะดวก รวดเรว โดยมขนตอนการด าเนนการ ดงน

1) นายจาง/สถานประกอบการทประสงคจะจางแรงงานตางดาวตองยนแบบแจงความตองการจางแรงงานตางดาว (โควตา) ณ ส านกจดหางานกรงเทพเขตพนท 1-10 หรอส านกงานจดหางานจงหวดทกจงหวดซงเปนทตงสถานทท างาน 2) ยนค ารองขอน าเขาแรงงานตางดาวเขามาท างานในประเทศไทย เมอไดรบโควตาจางแรงงานตางดาวแลว 3) ยนค าขออนญาตท างานแทนคนตางดาว 4) นายจาง/สถานประกอบการ ตองพาแรงงานตางดาวไปตรวจสขภาพภายใน 3 วน ณ โรงพยาบาลทก าหนด (500 บาท) พรอมน าใบรบรองแพทยไปขอรบใบอนญาตท างาน

2.2 การจดตงศนยบรการจดทะเบยนแรงงานตางดาวแบบเบดเสรจ (One Stop Service : OSS)

คณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) ออกนโยบายเรงดวนสงการใหกระทรวงแรงงาน ประสานงานกบหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ จดต งศนยบรการจดทะเบยนแรงงานตางดาวแบบเบดเสรจ (One Stop Service : OSS) ในทกจงหวดทวประเทศ ซงเรมตนในจงหวดสมทรสาคร เปนแหงแรก ในวนท 30 มถนายน 2557 เพอแกไขปญหาแรงงานตางดาวและการคามนษย โดยใหนายจางน าแรงงานตางดาวสญชาตเมยนมา ลาว และกมพชาทท างานอยในประเทศไทยอยางผดกฎหมาย มาจดทะเบยนจดท าประวต ออกบตรประจ าตว ตรวจสขภาพ ซอประกนสขภาพ และออกใบอนญาตท างานชวคราว

2.3 การลดคาธรรมเนยมในการจดทะเบยนแรงงานตางดาว โดยลดคาธรรมเนยมใบอนญาตท างาน จากเดม 1,800 บาท เปน 900 บาท คาบตร

ประจ าตวคนซงไมมสญชาตไทย 80 บาท (เดกอายต ากวา 14 ป 20 บาท) คาตรวจสขภาพ จากเดม 600 บาท เปน500 บาท (ต ากวา 7 ป ไมตองตรวจสขภาพ) คาประกนสขภาพ จากเดม 2,200 บาท เปน1,600 บาท(ต ากวา 7 ป 365 บาท)

2.4 การจดระเบยบแรงงานภาคประมง

25

โดยจดต งศนยประสานแรงงานประมงเปนโครงการน ารองใน 7 จงหวด (สมทรสาคร ระยอง ตราด ชมพร สงขลา ระนอง และสตล) โดยมวตถประสงคเพอ 1) การจดระเบยบแรงงาน 2) การจดระเบยบเรอประมง 3) การคมครองแรงงาน 4) การตรวจ ปราบปราม จบกม และด าเนนคด และ 5) การชวยเหลอ เยยวยา ฟนฟ ผเสยหายจากการคามนษยในกจการ และการเปดจดทะเบยนแรงงานประมง รวมทงเปดโอกาสใหแรงงานตางดาวถกกฎหมายสามารถท างานในต าแหนง “ชางเครองยนตในเรอประมงทะเล”

นอกจากนย ง มการออกตรวจในพ น ท / กจการกลมเ สยง หากพบสถานประกอบการ ฝาฝนกฎหมายทเชอไดวาเขาขายคามนษยใหใชมาตรการปดสถานประกอบการชวคราว และถาพบเจาหนาทรฐประพฤตมชอบหรอเขาไปเกยวของจะลงโทษทงวนยและอาญาอยางเดดขาด รวมทงการจดอบรมแรงงานตางดาวเพอปองกนการคามนษย

3. ปญหาและอปสรรค ในการด าเนนการแกไขปญหาการคามนษยดานแรงงาน ของส านกบรหารแรงงานตางดาว กรมการจดหางาน ในดานนโยบายและการบรหารจดการ คอ ปญหาจากการทหนวยงานกระจายอ านาจใหผ บรหารในแตละทองทด าเนนการเองโดยขนอยกบดลยพนจ ท าใหเกดปญหาในการปฏบตงานทพบวาไมมความสอดคลองกนในแตละพนท เชน พนทนนท าได แตพนทนท าไมได เปนตน

นอกจากน ยงพบวามปญหาในดานการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจง เพอปราบปราม จบกม และด าเนนคดทงนายจาง แรงงานตางดาว ผน าพา และผทเกยวของอยางเขมงวด เพอใหเกดความเกรงกลวตอกฎหมาย ทยงพบการละเลยในบางหนวยงาน ซงเปนอปสรรคทส าคญของการด าเนนงานแกไขปญหาการคามนษยและปญหาการขาดความรวมมอจากประเทศตนทางของแรงงานทไมใหความรวมมออยางจรงจงเพยงพอ โดยเฉพาะการด าเนนการหลงจากทแรงงานตางดาวขนทะเบยนภายในศนยจดทะเบยนแรงงานตางดาวแลวซงแรงงานตางดาวตองเขาสกระบวนการพสจนสญชาตกบประเทศตนทางเพอขอใบอนญาตท างานทถกตองตามกฎหมาย ซงในสวนนประเทศตนทางไมใหความรวมมอ หรอกระตอรอรนในการเขามาด าเนนการพสจนสญชาตใหกบแรงงานตางดาวประเทศของตน รวมทงปญหาของระบบ MOU จากประเทศตนทาง ท

26

โดยสวนใหญทราบจากนายจาง/สถานประกอบการวาประเทศตนทางคอนขางมปญหาเรองจ านวนเงน ซงกลาวไดวาเปนอปสรรคส าคญในการด าเนนการเพอแกไขปญหาการคามนษยดานแรงงานของกรมการจดหางาน

ขอเสนอแนะ จากผลการศกษานน ผศกษามความเหนวา ถงแมวาประเทศไทยจะด าเนนการจนสามารถปรบระดบการคามนษยจาก Tier 3 ขนส Tier 2 Watch List ได แตเมอพจารณาดานนโยบายของแรงงานตางดาวในประเทศแลวกลบพบวายงคงมประสทธภาพไมเพยงพอ ซงสวนหนงมาจากการไมไดรบความรวมมอทเพยงพอจากประเทศตนทาง และการวางนโยบายทควรตองเสรมสรางการมสวนรวมในทกภาคสวน โดยสรางความโปรงใส ความนาเชอถอ และการสรางความรวมมอทมประสทธภาพ ซงควรจะตองด าเนนการทงในระดบนโยบายและระดบปฏบต แตปญหาสวนใหญเกดในขนตอนของการปฏบตทไมสามารถด าเนนการไดตรงตามนโยบายทก าหนดได เพราะการขาดความรวมมอของภาคสวนนายจาง/สถานประกอบการ ประชาชน และประเทศตนทาง ดงนน รฐ จงควรตองด า เ นนการโดยผานการประชาสมพนธและการสอสารท งกบภายในประเทศ และกบตางประเทศ เพอใหนโยบายทก าหนดมการขบเคลอนอยางมประสทธภาพมากขน

อกทง ภาครฐมความจ าเปนทตองรวมกนสรางจตส านกของนายจางทตองใชแรงงานตางดาวทไดรบอนญาตอยางถกกฎหมาย ไมลกลอบจางแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองมาท างาน เพอใหเปนสวนหนงทจะชวยเหลอภาครฐในการใหความรวมมอเพอแกไขปญหาแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองทสะสมมานาน ทไดสงผลกระทบตอประเทศทงในดานความมนคง เศรษฐกจ สาธารณสข อาชญากรรม การศกษา เปนตน เอกสารอางอง คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต. (2555). ศพทสทธมนษยชน. กรงเทพฯ:

ส านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต.

27

จรยวรรณ พทธานรกษ และคณะ. (2550). “การคามนษย” พนจในแนวสตรนยมในพนทของอนเตอรเนตกระบวนการทางกฎหมายและหนวยงานภาครฐ . ศนยสตรศกษา คณะสงคมศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

ณฐยา วรวทยา. (2553). ปญหาอปสรรคของเจาพนกงานต ารวจตอการปองกนปราบปรามการคามนษย : ศกษากรณพนทกรงเทพมหานคร. สารนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ดลฤทย ไกรอ า. (2553). ปญหาอปสรรคในการคดแยกเหยอจากการคามนษยในบคคลตางดาว 3 สญชาต (พมา, ลาว และกมพชา) : ศกษาเฉพาะกรณสวนคดแยกผ เสยหายจากการคามนษยสถานกกตวบคคลตางดาว ส านกงานตรวจคนเขาเมอง. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ทวป ศรรศม. (2545). การวางแผนพฒนาและประเมนโครงการ. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทน สนบสนนการวจย.

พชยา อชเศรษฐ. (2554). แนวทางการพฒนาการท างานของทมสหวชาชพดานกระบวนการสงกลบ ผ เสยหายจากการคามนษยชาวพมา ตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551. สารนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พงษนคร นครสนตภาพ. (2556). บทบาทของต ารวจตรวจคนเขาเมองดานการแกไขปญหา ก า ร ค ามน ษ ย .คน เ ม อ วน ท 1 มกร าคม 2 5 6 0 ,เ ข า ถ ง ไดจ า ก http://eeas.europa.eu/archives/delegations/thailand/documents/thailande_eu_coop/14_forced_labour_by_police_lieutenant_colonel_pongnakorn_nakornsantipap_th.pdf

ยงยทธ แฉลมวงษ. (2548). การศกษารปแบบทเหมาะสมในการอย รวมกนกบแรงงานตางดาว : กรณศกษา จงหวดสมทรสาคร. ส านกงานเลขาธการวฒสภา.

สวรย ใจหาญ. (2556). แนวทางการพฒนางานดานการคมครองผ เสยหายจากการคามนษย. (อดส าเนา)

แสงจนทร มานอย. (2557). การด าเนนงานของประเทศไทยในการตอตานการคามนษย. ส านกวชาการสานกงานเลขาธการวฒสภา.

28

อ านาจ เนตยสภา. (2552). แนวคดและทฤษฏเกยวกบการคามนษย. วารสารวชาการนตศาสตร. มหาวทยาลยทกษณ.

Trafficking in Person Report (2014) Department of State. United State of America. Trafficking in Person Report (2015) Department of State. United State of America.

29

สทธและเสรภาพของสตรไทยตามกฎหมายคมครองสทธสตร

ระพพร ฐตตะคโน*

บทคดยอ

ในปจจบนปญหาความไมเทาเทยมกนระหวางหญงชาย และยงมการเลอกปฏบต ตอสตรอยางเหนไดชดเจนในสงคม รายงานการวจยฉบบนจงมวตถประสงคเพอศกษาเกยวกบกฎหมายทใชค มครองสทธเสรภาพสตร รวมถงปจจยแหงปญหาความ ไมเทาเทยมกนระหวางหญงชายและคนหาแนวทางทเหมาะสมในการแกไขปญหาปรบปรงสทธเสรภาพ ของสตรไทยตามกฎหมายคมครองสทธสตร

จากการวจยพบวา ปญหาเรองสทธเสรภาพของสตรไทยนนสามารถจ าแนกปจจยแหงปญหาออกไดเปน 2 สวน ไดแก 1. ความเชอ วฒนธรรม ทศนคตของคนในสงคมและ 2. กฎหมาย นโยบาย ดวยเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความคดเหนวา จ าเปนตองปรบปรงแกไขกฎหมายเพอใหความคมครองสตรมากกวาทเปนอย และแกไขในสวนของกระบวนการทางกฎหมายใหผมสวนดแลรบผดชอบตอการกระท าผดตอสตรเขาใจในความตองการของสตรมากขนและทส าคญในดานการศกษาควรปลกฝง ใหความรเรองสทธเสรภาพสตรใหมากกวาน เพยงเทานกจะท าใหประชาชนหญงชายทกคนเขาใจและมความรเรองสทธเสรภาพสตรมากขน

การศกษานผวจยใชรปแบบการวจยเปนแบบเชงคณภาพ เพราะเปาหมายของการศกษาคอปญหาเรองสทธเสรภาพของสตรไทยตามกฎหมายคมครองสทธสตร การศกษาเปนการสอบถามความรสก ความคดเหน ประสบการณ คานยม อดมการณของผทปฏบตงานในองคกรสตรตางๆ ซงผปฏบตงานจะตองมความรความเขาใจในขอมล กฎ ระเบยบ หลกเกณฑตางๆ ทเกยวของกบสทธสตรเปนอยางด เพอใหไดขอมลทเกดขนจากการศกษาจรง ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาถงปญหาทอาจเกดขน

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

30

การอภปรายผล ผลการศกษาพบวาปจจยส าคญทน าไปสการเลอกปฏบตตอสตร สามารถจ าแนก

ได 2 ประเดน 1. ความเชอ วฒนธรรม ทศนคต ในเรองของความเชอ วฒนธรรมและทศนคตน นอยคสงคมไทยมาชานาน

ซงอาจจะเปนเหตทท าใหการเรยกรองสทธเสรภาพสตร ความเสมอภาคระหวางเพศหญงชายไมสามารถพฒนาไปไดในระยะเวลาอนใกลน เนองจากทศนคตของคนบางกลม ในสงคมไทยน นถกปลกฝงสบตอกนมาชานานในเรองของผชายเปนใหญ ผ ชาย เปนหวหนาครอบครว ผหญงเปนเพยงสงของในการดแลของผชายเทานน ท าใหไมเปดใจ เปดโอกาสยอมรบวาผหญงในยคสมยนมความสามารถทดเทยมกบผชาย สามารถเปนผน า เปนหวหนางานและสามารถตดสนใจในเรองตางๆไดดไมแพผชาย หรออาจ จะมความระเอยด รอบคลอบกวาผชายเสยดวย ความอคตเหลานจงกอใหเกดความเหลอมล าทางเพศอยในสงคมไทยปจจบน

2. กฎหมาย นโยบาย ตองยอมรบวาในปจจบนมกฎหมายทเกยวของกบสทธสตรอยหลายฉบบ แตยง

ขาดการใหความคมครองในบางสวน รวมถงผทมสวนในการออกกฎหมายยงขาดความเขาใจในความตองการทแทจรงของสตร ท าใหผหญงไดรบประโยชนจากตวกฎหมาย ไมมากเทาทควร และนอกจากนยงไมมนโยบายทน ามาใช แบงแยก หรอก าหนดสทธสตรอยางชดเจน และทส าคญคนในสงคมบางกลมท งหญงและชายขาดความร ความเขาใจในเรองกฎหมายทใชคมครองสทธสตร จงเปนเหตใหผหญงไดรบผลกระทบทตามมา เชน เมอถกสามท ารายรางกายผหญงบางคนเกดการหวาดกลวแตไมรจะตองด าเนนการหรอท าอยางไร จงท าไดแคแจงความ ลงบนทกประจ าวน และรอเจาหนาทเรยกมาไกลเกลย เปนตน

31

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเชงปฏบต

จากการศกษาเรองสทธเสรภาพของสตรไทยตามกฎหมายคมครองสทธสตร พบวา ปญหาทเกดกบสตรในสงคมไทยสวนใหญสะทอนใหเหนถงสภาพความเปนอยและความคดของคนในสงคมไทยบางกลมทยงคงมความคดวาผชายเปนใหญ ซงเปนความคดทครอบง าสงคมไทยมาโดยตลอด แมวาในปจจบนสภาพปญหาอาจดเหมอนรนแรงนอยลง และมโครงสรางทางกฎหมายยอมรบในความเทาเทยมกนของหญงและชายเปนหลกการพนฐานทางสงคม ตลอดจนมการเปดพนทใหผหญงเขามามบทบาท ในพนทสาธารณะ เชน ในองคกรทางการเมองระดบตางๆมากขนกตาม แตปญหา ความไมเสมอภาคทเกดขนตอสตรกยงปรากฎใหเหนอยตลอด ฉะนน แนวทางการแกไขปญหาทดทสด คอ การกระตนใหคนในสงคมเรยนรหลกสทธมนษยชนและเคารพในศกดศรของสตร ตระหนกถงความซบซอนและความละเอยดออนของผหญง ตระหนกถงความเสมอภาคและความเทาเทยมกนในดานการท างาน คาจาง การประกนสงคม การตดสนใจมบตร สทธในการพฒนาทงการศกษาและสนทนาการ รวมทงไดรบความเทาเทยมในทางการเมอง และไดรบการพจารณาในการปฏบตหนาทราชการในทกๆระดบ นอกจากน ภาครฐควรมนโยบายหรอมาตรการพเศษทจะชวยเออใหเกดการคมครองสทธสตรอยางจรงจงและชดเจนมากขน เชน การจดตงหนวยงาน หรอองคกรทท าหนาทคมครองสทธสตรและปองกนการละเมดสตรขนมาโดยเฉพาะ เปนตน เอกสารอางอง หนงสอ อมรา พงศาพชญ. วมลศร ช านาญเวช. สถานภาพสตรไทยทางกฎหมายและสงคม. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานสตรแหงชาต ส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร, 2541 วชย ศรรตน. สทธมนษยชนและสทธเสรภาพของชนชาวไทย. กรงเทพมหานคร, 2543

32

วทยานพนธ ชรนพร ศรวไล. “สทธการเขารบบรการทางการแพทยของลกจางผประกนตนตาม กฎหมายประกนสงคม.” วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลย รามค าแหง, 2551 อปสร มณรอด. “มาตรการปองกนธรกจการคาหญงและเดก.” สารนพนธ-

นตศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง, 2549 อธยา พลกนษฐ. “มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสตรทไดรบความรนแรงใน- ครอบครว.” สารนพนธนตศาสตรมหาบณฑต, 2548 รายงานการวจย พทยา เรอนแกว. รายงานการวจยสทธหญงไทย กรณเคลอนยายแรงงานขามชาต. กรงเทพมหานคร. คณะกรรมการสทธมนษยชน, 2552 ขอมลจากเวบไซต สรรตน ประจนปจจนก. หนงสออานประกอบการสอนชดวชากฎหมายรฐธรรมนญและ สถาบนการเมองชนสง. คนเมอ 4 มกราคม 2560, จาก http://law.stou.ac.th/dynfiles/ex.41711-5.pdf กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, กรมกจการสตรและสถาบน ครอบครว. ประวตความเปนมาวนสตรสากล. คน 21 พฤศจกายน 2559, จาก http://www.gender.go.th/event/universe.html บานจอมยทธ, (2543). คานยมทางเพศตามสงคมและวฒนธรรมไทย. คนเมอ 4 มกราคม 2560, จาก http://www.baanjomyut.com/library_3/extension- 1/sexual_value/01.html ณฐชนน เฉลมชยชวลต. (2558). คานยมทางเพศ. คนเมอ 20 ธนวาคม 2559, จาก http://redgroudroom4.blogspot.com/2015/06/blog-post.html ศศภทรา ศรวาโท. (2555). ปากสถาน: ความปลอดภยในบานของผหญงและเดก. คนเมอ

20 ธนวาคม 2559, จากhttp://info.gotomanager.com/news/details.aspx?id=94492

33

โรงเรยนสระบรวทยาคม, (2556). ปญหาสทธมนษยชนในประเทศและแนวทางแกไข ปญหาและพฒนา. คนเมอ 21 พฤศจกายน 2559, จาก https://sites.google.com/site/30318hayatee/6-payha-siththi-mnusy-chn-ni-prathes-laea-naewthang-kaekhi-payha-laea-phathna

ด ารงค ฐานด. ผหญงในสงคมเกาหล. คนเมอ 17 พฤศจกายน 2559, จาก http://www3.ru.ac.th/korea/article1/article21.pdf

สกญญา อนตะโดด. (2550). แนวคดและขบวนการสทธสตรในเกาหลใต. คนเมอ 17 พฤศจกายน 2559, จาก http://v1.midnightuniv.org/midnight2544/0009999572.html เกรยงไกร ฮองเฮงเสง. ชายเปนใหญ หญงเปนรอง ในสงคมเกาหลใต. คนเมอ

17 พฤศจกายน 2559, จาก http://culture.bsru.ac.th/document/korean%20womens.pdf

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2557). การลวงละเมดทางเพศในอนเดย สญญาณเตอนภย ประเทศไทย. คนเมอ 17 พฤศจกายน 2559, จาก http://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/579724

34

คณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง

นฤมล นอยชาวสวน* บทคดยอ การศกษาเรองคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรเรยนหอวง นนมวตถประสงค เพอศกษาคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง จ านวน 6 ดาน และเพอเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง จ าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา ต าแหนงงาน อตราเงนเดอน และอายงาน กลมตวอยางทใชในการวจยท งหมด 160 คน เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถามประมาณคา 5 ระดบ และวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบสถตคาของ t-test คาสถตความแปรปรวนทางเดยว และคา F-test (One–way ANOVA) โดยมนยส าคญทระดบ .05 ทมาและความส าคญของปญหา การพฒนาประเทศใหเจรญรงเรองและกาวหนาไดน น จ าเปนตองพฒนาทรพยากรมนษยใหมคณภาพ ในการด าเนนงานไมวาจะองคกรใดๆนนเราปฏเสธไมไดเลยวาทรพยากรมนษยถอเปนองคประกอบทส าคญทสดในการขบเคลอนการด าเนนงานขององคกร เพราะมนษยเปนผทสามารถขบเคลอนการท างานโดยการใชปจจยอนๆ ในการท างานได และมนษยยงเปนสวนส าคญในการท าใหการบรการส าเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพอยางทองคกรตงเปาไว กลาวโดยงายคอ “คนทมคณภาพเปนกญแจส าคญทจะไขไปสความส าเรจขององคกร” (เบญจางค บ ารงสข. 2542 : 1)

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

35

เพราะฉะนนความส าเรจหรอความลมเหลวขององคกรนนยอมขนอยกบบคคลในองคกร การดแลเอาใจใสตอทรพยากรบคคลจงเปนเรองส าคญทผบรหารองคกรจะตองใหความส าคญ การพฒนาทรพยากรมนษยนนถอเปนเรองส าคญเพราะการพฒนาทรพยากรมนษยไมใชแคการขบเคลอนสความส าเรจขององคการเทานน แตยงเปนการพฒนาประเทศใหเจรญรงเรองและกาวหนาไปสเปาหมายได ชวตทเปนสขไดน นตองมองคประกอบหรอปจจยในการกอจะใหเกดสข โดยองคประกอบหรอปจจยเหลานนจะประกอบดวย 1) การมสขภาพดแจมใสเบกบาน ระงบความอยาก ควบคมอารมณตางๆได ไมมทกขหรอมแตสามารถแกไขได 2) สามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมทงผคนและธรรมชาตไดตามสมควร 3) มรายไดทเลยงตนเองและครอบครวไดพอเพยงอยางย งยนท าใหครอบครวอบอน ชมชนเปนสข มทอยอาศยและทท ากน 4) มความเสมอภาคไดรบโอกาสเทาเทยมกน อยรวมกบธรรมชาตไดอยางเปนสข (เทเวศร พรยะพฤนท และคนอนๆ, 2548, กมภาพนธ 18) ดงนนเรองของคณภาพชวตในการท างานทด ผวจยเหนวาเปนเรองทคอนขางส าคญ และเปนเรองทมผลตอองคกรเปนอยางมาก ผวจยจงใหความสนใจทจะศกษาระดบคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวงวาเปนอยางไร ผวจยหวงวาขอมลมลทผวจยไดศกษาและผลของการศกษาในครงน จะมสวนชวยพฒนาหรอสงเสรมในการปรบปรงคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง ใหมคณภาพและประสทธภาพดยงขน วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาระดบคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง 2. เพอศกษาเปรยบเทยบสถานภาพบคคลกบคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง

36

สมมตฐานของการศกษา 1. คณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวงอยในระดบต า

2. คณสมบตของขาราชการครทแตกตางกนจะสงผลใหคณภาพชวตการท างานแตกตางกน

ระเบยบวธวจย 1. ประชากรและกลมตวอยางประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ขาราชการครในโรงเรยนหอวง ปจจบนมจ านวน 165 คน ในป พ.ศ. 2560 ในการวจยครงนศกษาจากทงประชากร ทเปนขาราชการครโรงเรยนหอวง จ านวน 160 คน เปนการวจยโดยใชวธการคดเลอกประชากรทงหมด ทเปนขาราชการครโรงเรยนหอวง 2. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามทผวจยสรางขนจากการศกษาขอมลจากต ารา และงานวจย ซงจะแบงออกเปน 2 สวน คอ สวนท1 เปนแบบสอบถามเกยวกบคณสมบต และขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา ต าแหนงงาน อตราเงนเดอน และอายงาน สวนท2 เปนแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบปจจยดานคณภาพ โดยแบงเปน 6 ดาน ไดแก ดานคาตอบแทน ท เพยงพอและยตธรรม ดานโอกาสในการใชความสามารถและการแสวงหาความกาวหนาดานการบรณาการทางสงคมหรอการท างานรวมกน ดานการใชหลกประชาธปไตยในการท างาน ดานการใชชวตในการท างานและชวตสวนตว และดานสภาพแวดลอมในการท างาน ซงขอความแตละขอนนจะมค าตอบใหเลอกในลกษณะของการประเมนคาเปน 5 ระดบตามแนวคดของ Likert scale โดยก าหนดคะแนนความเหนแตกตางกน ดงน (เหนดวยอยางยง=5 เหนดวย=4 ไมแนใจ=3 ไมเหนดวย=2 ไมเหนดวยอยางยง =1)

37

ผลการศกษา การวจยเรอง การศกษาคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวงรวบรวมขอมล โดยใชวธการวจยเชงส ารวจ (survey research) รวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม (questionnaire) กบประชากรกลมศกษาจ านวน 160 คน เปนการวเคราะหขอมลคณสมบตของขาราชการครโรงเรยนหอวง ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา ต าแหนงงาน อตราเงนเดอน และอายงาน โดยแจกแจงความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) จากการศกษาคณสมบตของคณสมบตของขาราชการครโรงเรยนหอวง พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนเพศหญง จ านวน 107 คน คดเปนรอยละ 66.90 มอาย 30-39 ป จ านวน 59 คน คดเปนรอยละ 36.9 สถานภาพโสด จ านวน 110 คน คดเปนรอยละ 68.80 ระดบการศกษาปรญญาตรจ านวน 87 คน คดเปนรอยละ 54.40 ต าแหนงงาน อตราเงนเดอน 15,001 – 30,000 บาท จ านวน 94 คน คดเปนรอยละ 58.80 อายงานนอยกวาหรอเทากบ5ป จ านวน 67 คน คดเปนรอยละ 41.90 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง โดยภาพรวม จ าแนกเปน 6 ดาน โดยการหาคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) พบวา คณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวงโดยภาพรวม อยในระดบด รอยละ 3.65 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบด โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย ไดแก ดานสภาพแวดลอมในการท างานรอยละ3.82 ดานการบรณาการทางสงคมหรอการท างานรวมกน รอยละ 3.69 ดานการใชหลกประชาธปไตยในการท างาน รอยละ 3.65 ดานการใชชวตในการท างานและชวตสวนตว รอยละ 3.65 ดานโอกาสในการใชความสามารถและการแสวงหาความกาวหนา รอยละ 3.63 และดานคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม รอยละ 3.46

38

การอภปราย ผลการศกษา พบวา

1.คณภาพชวตของขาราชการครโรงเรยนหอวง ในภาพรวม และรายดานนนอย ในระดบด 6 ดาน ไดแก ดานคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ดานโอกาสในการใชความสามารถและการแสวงหาความกาวหนา ดานการบรณาการทางสงคมหรอการท างานรวมกน ดานการใชหลกประชาธปไตยในการท างาน ดานการใชชวตในการท างานและชวตสวนตว ดานสภาพแวดลอมในการท างาน

2. ขาราชการครโรงเรยนหอวงทม เพศ สถานภาพ ระดบการศกษา ต าแหนงงาน ทแตกตางกนมคณภาพชวตการท างาน โดยภาพรวมและรายดาน ไดแก ดานคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ดานโอกาสในการใชความสามารถและการแสวงหาความกาวหนา ดานการบรณาการทางสงคมหรอการท างานรวมกน ดานการใชหลกประชาธปไตยในการท างาน ดานการใชชวตในการท างานและชวตสวนตว ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ไมแตกตางกน สวนขาราชการครทม อาย อตราเงนเดอน และอายงาน ตางกนมคณภาพชวตการท างานโดยภาพรวมและรายดาน ไดแก ดานคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ดานโอกาสในการใชความสามารถและการแสวงหาความกาวหนา ดานการบรณาการทางสงคมหรอการท างานรวมกน ดานการใชหลกประชาธปไตยในการท างาน ดานการใชชวตในการท างานและชวตสวนตว ดานสภาพแวดลอมในการท างาน มคณภาพชวตทแตกตางกน ขอเสนอแนะ จากผลการวจย ผวจยมขอเสนอแนะดงน 1.ควรมการศกษาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง กบขาราชการครโรงเรยนอนๆ ทมคณลกษณะเดยวกนกบขาราชการโรงเรยนหอวง 2.ควรศกษาปญหาและอปสรรคการท างานของขาราชการครโรงเรยนหอวง และน าไปน าไปจดท าพฒนาตอไป

39

เอกสารอางอง ปนสะอาด สหนาวน. (2553). คณภาพชวตของสมาชกสหกรณการเกษตร.

ปรชญาดษฎบณฑตสงคมวทยา, มหาวทยาลยรามค าแหง ปรชา ครามพกตร. (2545). คณภาพชวตการท างานของอาจารยสถาบนราชภฏ

นครราชสมา. รายงานการวจย, มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา. วรรณเพญ ฉมสด. (2553). คณภาพชวตการท างานของพยาบาล โรงพยาบาล เพชรเวช. สารนพนธศกษาศาตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง. นตยา เมฆศรพงษ. (2549) คณภาพชวตการท างานของขาราชการครในวทยาลยเกษตร

และเทคโนโลย เขตภาคกลาง. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต,

มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.

เทเวศร พรยะพฤนท, และคณะ ,(2548, กมภาพนธ 18). บทน าคณภาพชวต [ออนไลน].

เขาถงจาก: http//www.swu.ac.th

ชาญชย อาจณสมาจาร, (2535), พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพฯ.

บญแสง ชระภากร. (2533, มกราคม-มนาคม), การปรบปรงคณภาพชวตการท างาน. จล

สารพฒนาขาราชการพลเรอน,. 25, 5.

ชยวฒน ปญจพงษ. (2533 สงหาคม), การปรบปรงคณภาพชวต : นวตกรรมทาง

ประชากรศกษาจรงหรอ. วารสารประชากรศกษา 7, 25-26.

40

การบรหารงานบคลากรขององคกรบรหารสวนต าบล ระดบปรญญาโท มหาวทยาลยรามค าแหง

ประพงษ พลศร*

บทคดยอ การศกษาวจยครงน ผวจยไดมวตถประสงคเพอศกษาท าความเขาใจในเรองการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนต าบลเพอทตองการจะใหไดเหนถงสภาพปญหาทเกดขนจากการทรฐกระจายอ านาจใหองคกรปกครองสวนทองถนมอสระเพอใหเกดประสทธภาพในการบรหารราชการ สามารถพงตนเองได ในปจจบนการปกครองสวนทองถนม 5 รปแบบ ไดแก องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนต าบล เทศบาล และการปกครองรปแบบพเศษ ซงไดแก กรงเทพมหานครและเมองพทยา องคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทนนจดตงขนตามกฎหมายเฉพาะของแตละองคกร องคการบรหารสวนต าบลมการบรหารงานบคคลทปฏบตตามพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถนสามารถตดสนใจในการสรรหาและคดเลอกบคคลเขาปฏบตงานไดตามความเหมาะสมตามทกฎหมายก าหนด เพอตองการใหประชาชนในทองถนไดมโอกาสเขามาบรหารงานเพอพฒนาทองถนตามเจตนารมณของประชาชน และเมอเปนเชนนนจงท าใหเกดปญหาความไมโปรงใสในการคดเลอกบคคลเขามาปฏบตงานในองคการและกอใหเกดปญหาหลายอยางตามมาภายในองคการ ซงมประเดนทส าคญทน ามาวเคราะหและเสนอแนะแนวทางในการแกไขปญหาท าใหองคการบรหารสวนต าบลมความมนคง เขมแขงและนาเชอถอจากประชาชนทกปญหาทกลาวมาน นลวนแลวแตมความเกยวโยงกนมาโดยตลอด สภาพปญหาทเกดขนจงเหนสมควรทจะตองท าการศกษาเพอหาแนวทางแกไขตอไป * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

41

เนอหา

การศกษาวจยครงน ผวจยไดใหความหมายศพทเฉพาะทเกยวของกบการศกษา การบรหารงานบคคลกรขององคกรบรหารสวนต าบลไวดงน องคการบรหารสวนต าบลหมายถง องคการบรหารสวนต าบลทมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการสวนทองถน มอ านาจตดสนใจในการบรหารงานของต าบลตามทกฎหมายก าหนดไว หนวยการบรหารราชการสวนทองถนหมายความวา เทศบาล สขาภบาลและราชการสวนทองถนอนทมกฎหมายจดตงขน แตไมรวมถงองคการบรหารสวนจงหวด นายกองคการบรหารสวนต าบล หมายถง ผบรหารองคการบรหารสวนต าบลและเปนตวแทนองคกรองคการบรหารสวนต าบล ซงสภาองคการบรหารสวนต าบลเลอกจากสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบล แลวเสนอใหนายอ าเภอแตงตง ต าบล หมายความวา ต าบลตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองถนทอยนอกเขตหนวยการบรหารราชการสวนทองถน และในกรณทต าบลใดมพนทอยทงในและนอกเขตหนวยการบรหารราชการสวนทองถน ใหหมายความถงเฉพาะพนททอยนอกเขตหนวยการบรหารราชการสวนทองถน นายอ าเภอ หมายความรวมถงปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอดวย คณะกรรมการบรหาร หมายความวา คณะกรรมการบรหารองคการบรหารสวนต าบล กรรมการบรหาร หมายความวา กรรมการบรหารองคการบรหารสวนต าบล หลกความโปรงใส หมายถง การทองคการบรหารสวนต าบล มการเปดเผยขอมลขาวสารอยางตรงไปตรงมาใหประชาชนเขาถงขอมล ไดสะดวก และมกระบวนการใหประชาชนตรวจสอบได โดย ถอปฏบตในการเผยแพรขอมลขาวสารใหประชาชนทราบตามพระราชบญญต ขอมลขาวสาร พ.ศ.2539

42

วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาความหมาย ความเปนมาและหลกการทวไปทเกยวของกบการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนต าบล

2. เพอศกษากฎหมายทเกยวของกบการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนต าบล

3. เพอวเคราะหปญหาการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนต าบล 4. เพอศกษาแนวทางการแกไขการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวน

ต าบล

แนวคดการบรหารงานบคคล การบรหารงานบคคล นบเปนสวนส าคญของกระบวนการทางการบรหารไมวาจะเปนการบรหารงานในองคการภาครฐ หรอภาคเอกชนกตาม ในทางการบรหารถอวาทรพยากรบคคล เปนองคประกอบทส าคญทสดตอประสทธภาพ หรอผลส าเรจของการปฏบตงานในระบบราชการนนบคลากรหมายถง ขาราชการ ตลอดจนพนกงานและลกจางซงมอยเปนจ านวนมาก ในสวนกลางไดแก กระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานเทยบเทากรมตางๆสวนภมภาคไดแกขาราชการทปฏบตงานอยในจงหวดและอ าเภอตางๆ สวนทองถนซงไดแกขาราชการหรอพนกงานทสงกดอยในองคกรปกครองสวนทองถน ดงนน จะเหนไดวาขาราชการหรอพนกงานของรฐซงมจานวนมากนไดกระจายอยทวประเทศและมบทบาทอยางส าคญตอการจดใหบรการสาธารณะ ในฐานะผน านโยบายไปสการปฏบต (policy implementation) ความส าเรจและประสทธภาพของการบรหารราชการแผนดนจงขนอยกบ คณภาพของขาราชการสงมาก ความหมายของการบรหารงานบคคล การบรหารงานบคคล (Personnel Management) เปนทงศาสตรและศลปทเกยวกบการปกครองมาต งแตมนษยรจกกนอยเปนหมเหลา ในปจจบน แตละองคการ หรอทกหนวยงาน ตางเลงเหนความส าคญของมนษยวาเปนทรพยากรทมคาทสดขององคการ องคการจะประสบความส าเรจไดเพยงใดขนอยกบบคคลซงเปนปจจยส าคญในการ

43

ด าเนนการองคการบรหารสวนต าบลมสถานภาพเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมบทบาทในการพฒนาชมชนและประชาชนใหมชวตความเปนอยท ด ขน ในการบรหารงานขององคการบรหารสวนต าบล ผบรหารจ าเปนตองพจารณาถงความตองการของประชาชนในทองทและปจเจกบคคลใหสอดคลองกนเพราะพฤตกรรมของประชาชนมความส าคญในการบรหารแตในทางปฏบตการบรหารงานบคคลส าคญทสดเพราะการบรหารงานบคคลเปนการสรางพลงเปนการสรางยทธวธทจะจดหาคนทดมความรความสามารถและใชบคคลนน ๆ ใหเปนประโยชนมากทสดผบรหารจงตองรความหมายสรางทกษะและมศลปะในการปกครองคนงานจงจะมประสทธภาพและบรรลเปาหมายของเทศบาลไดดงน นการบรหารงานบคคลจงอาจหมายถงการจดกจกรรมตาง ๆ ทเกยวกบตวบคคลหรอเจาหนาทในองคการใดองคการหนงในเรองนนกวชาการไดเขยนอธบายความหมายของการบรหารงานบคคลไวมากมาย กลาวโดยสรป การบรหารงานบคคล หมายถงศลปะในการสรรหา และการคดเลอกบคคล เขาท างานในองคการมอบหมายงาน การพฒนาบคคล การจายคาตอบแทน การธ ารงรกษาการวางแผนและการเลอนต าแหนงโดยการด าเนนการตางๆ ตองค านงถงประสทธภาพของผลผลตหรอการบรการขององคการในการใชทรพยากรมนษยใหเกดประโยชนสงสด ทงบคคล และองคการและสงคมโดยรวม ความส าคญของการบรหารงานบคคล เปนททราบกนดโดยทวไปในหมนกบรหารวา องคประกอบส าคญของการบรหารทกชนดม 4 อยางคอ (1) คนหรอบคคล (Man) (2) เงนหรองบประมาณ (Money) (3) วสดและอปกรณ (Material) และ (4) การจดการหรอเทคนคในการบรหาร (Management) องคประกอบทง 4 น มความส าคญมาก แตองคประกอบประการแรก คอ คนหรอบคคล (Man) มความส าคญทสดในเรองความส าคญอนเนองมาจากคน มนกวชาการหลายคนไดใหความคดเหนไว สมพงษ เกษมสน กลาวเพมเตมวา บคคลยงมบทบาทส าคญในขนตอนของการบรหารซงประกอบดวยขนตอน 5 ประการ คอ การวางแผน การจดองคการ การจดการเกยวกบคนการประสานงาน และการควบคมงาน ในบรรดาองคประกอบเหลาน

44

การจดการเกยวกบบคคลโดยเฉพาะการสรรหาบคคลทมความรความสามารถมาปฏบตงานและ บ ารงรกษาดแลใหบคคลเหลานน ไดใชความรความสามารถอยางเหมาะสมเตมท นบวาเปนสงส าคญทสด การจดการเกยวกบคนนนเปนเรองยงยากซบซอน เพราะคนมชวตจตใจมความรสก มปญหา และความตองการแตกตางกนไป แตถาสามารถจดการเกยวกบบคคลใหด าเนนไปดวยความเรยบรอยแลว ปญหาอน ๆ กแทบจะหมดไปทเดยว ดงนน การบรหารเกยวกบบคคลในองคการจงเปนเรองส าคญอยางยง (สมพงศ เกษมสน, หลกการบรหาร, หนา 129.) เมธ ปลนธนานนท กลาววา บคลากรเปนสวนประกอบทส าคญทสดในการบรหารงานเพราะเปนสวนประกอบทเปนมนษย และไมมงานใดทจะยากล าบาก และไมแนนอนเทากบการท างานรวมกบบคคล เพราะบคคลมความตองการตาง ๆ กน และความตองการเหลานนนอกจากจะมจ านวนไมเทากนแลว ยงมล าดบขนของความตองการตางๆกน และความตองการเหลานนนอกจากจะมจ านวนไมเทากนแลว ยงมล าดบขนของความตองการตาง ๆ กนอกดวย ดงท มาสโลว (Maslow) ไดแบงล าดบความตองการของมนษยไวเปน 5 ล าดบ บคลากรจะเปนเครองชวาระบบการท างานจะสมฤทธผลหรอไมเพยงใด ความส าคญจงอยทการบรหารบคคล อนเปนงานทเกยวของกบการวางแผนก าลงคนอยางเหมาะสม การสรรหาและคดเลอกใหไดบคลากรทเหมาะสม การพฒนาบคลากร การใหบคลากรไดรบการชดเชยตอบแทนทเหมาะสม การประเมนคา การสรางแรงจงใจดวยสวสดการตลอดจนการใหบคคลเกดความมนใจ และปลอดภย เมอตองพนจากหนาทการงาน (เมธ ปลนธนานนท, การบรหารงานบคคลในวงการศกษา, กรงเทพมหานคร: จรล สนทวงศการพมพ, 2529, หนา 2.) เปนตน วเคราะหปญหา ปญหาเกยวกบการสรรหาบคคลเขาปฏบตงานเปนพนกงานสวนต าบล

1. การสรรหาและการคดเลอกมกขนอยกบผบรหารทองถน ท าใหเกดระบบอปถมภเอาแตพรรคพวกของตนเองเขามาท างานหรอมแตเสนสายนนเอง

2. ไมสามารถคดเลอกบคคลทมความรความสามารถไดจรง

45

3. เนองการบรหารบคคลสวนทองถนมหลายกรรมการ ท าใหมาตรฐานการสรรหาและการคดเลอกมมาตรฐานทแตกตางกน

4. เปนภาระตอผประสงคจะท างานในองคกรปกครองสวนทองถนเพราะวาตองเดนทางไปคดเลอกในหลายจงหวด

5. วธการสรรหาและการคดเลอกมคณภาพต า ปญหาเกยวกบการเลอนต าแหนงและเลอนขนเงนเดอนของพนกงานสวนต าบล ระบบการเลอนต าแหนงและการเลอนขนเงนเดอนทไมดมระเบยบการพจารณาทไมเปนธรรม ไมเหมาะสมหรอไมมประสทธภาพ จะกอใหเกดผลเสยตามมา คอ ท าใหองคการไมสามารถคดเลอกไดคนดมความสามารถและความรอยางแทจรงในต าแหนงทวางนน และหากต าแหนงนนเปนต าแหนงระดบสงและมความส าคญตอองคการและส าคญตอการบรหารงานแลวกอาจกอใหเกดผลกระทบตอความส าเรจตามเปาหมายขององคการได และทส าคญอกประการหนง คอ เปนการท างายขวญก าลงใจของพนกงานสวนต าบลทมความรความสามารถและมความต งใจในการปฏบตงานเพอองคการ เสยสละเวลาอยางเตมทในการปฏบตงาน แตกลบมไดรบการพจารณา ท าใหพนกงานเกดความรไมดเสยก าลงใจในการท างานและเมอเหนวาไมมโอกาสทจะกาวหนากอาจจะไมอยากปฏบตงานและอาจจะลาออก ท าใหเกดผลกระทบตอองคการในอนาคตในการบรหารงานขององคการ เพราะขาดบคลากรทมความรความสามารถและตงใจปฏบตงาน เพอใหองคการประสบความส าเรจบรรลเปาหมาย และหากองคการบรหารสวนต าบลมระบบการพจารณาเลอนต าแหนงและเลอนขนเงนเดอนทไมเปนธรรมอยางนทก ๆ ต าบล สรปไดวา องคการบรหารสวนต าบลในอนาคตกจะไมมบคลากรทมความรความสามารถเขามาปฏบตงาน เพราะการกระท าดงกลาวเปนการสรางภาพลกษณและชอเสยงขององคการในทางทไมดตอองคการ ท าใหบคคลทวไปเขาใจวาองคการมรระบบการบรหารงานบคคลทไมด ไมมประสทธภาพ ไมมมาตรฐาน เพราะเลอกปฏบต ใชแตระบบอปถมภ ระบบเสนสายใชอ านาจทางการเมองรวมถงอทธพลอนๆ ทมชอบเขามาครอบง าองคการจงไมมใครปรารถนาทจะเขามาปฏบตงานในองคการทไมมมาตรฐานการบรหารงานบคคลทเหนแกประโยชนสวนตนมากกวาประโยชนสวนรวมขององคการ

46

ปญหาเกยวกบงบประมาณมนการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนต าบล มขอสงเกตเกยวกบระบบการเงนและบญชขององคการบรหารสวนต าบลในปจจบนวายงไมมความโปรงใสและอกทงยงขาดการตรวจสอบจากองคกรควบคมและองคกรก ากบดแล ตามทไดกลาวไวในเรองของการตรวจสอบทางการเงนการคลงขององคการบรหารสวนต าบลทตองผานการตรวจสอบจากหลายหนวยงานดวยกน ซงขอสงเกตดงกลาวแมจะมกฎระเบยบบญญตไวใหตองกระท าตามกฎนน ๆ แตกยงมการละเลย ฝาฝน หลกเลยงไมกระท าการใหถกตองตามทกฎหมายก าหนด เปนเหตใหเกดการทจรตและเกดการแสวงหาประโยชนจากทรพยสนและงบประมาณของสวนราชการทองถนจากบคคลทมอ านาจในองคการบรหารสวนต าบลเกดขนอยบอยครง ท าใหองคการบรหารสวนต าบลบางแหงไมสามารถท างานสนองตอบตอความตองการของประชาชนในทองถนได จงท าใหทองถนไมเจรญกาวหนาเทาทควร และประชาชนอาจจะไมไดเขามามสวนรวมในการปกครองทองถนตามเจตนารมณทกฎหมายบญญตไว สรป กลาวโดยสรป ไมวาองคการหรอหนวยงานตลอดจนสถาบนตาง จะเจรญกาวหนาและมประสทธภาพ ตามเปาหมายทวางไวมากนอยเพยงใดนน ยอมขนอยกบสมรรถภาพและคณภาพของผปฏบตงาน ซงเปนผก าหนดนโยบาย วางโครงการ ตกลงใจและลงมอปฏบต หากผบรหารสามารถจดการเรองคน ปญหา และความตองการของคนไดแลว ปญหาอน ๆ แทบจะหมดไปสภาพปญหาทเกดขนในองคการหรอหนวยงานตาง ๆ ในปจจบน ไมวาปญหามคนท างานในองคการไมเพยงพอบคคลไมมประสทธภาพในการท างาน พนกงานไมไดรบความยตธรรมตาง ๆ เกดจากปญหาการบรหารงานบคคลทขาดประสทธภาพของผบรหารหรอผจดการ การบรหารงานบคคลทดจะชวยแกและลดปญหาดงกลาวได หากผบรหารจะศกษากนอยางจรงจง โดยอาศยความรในแนวทางหลกการ กระบวนการและวธการ ดงนน เพอใหองคการบรหารสวนต าบลพงตนเองไดและมความเปนอสระในการบรหารทองถนของตนเองและเพอใหการปกครองการบรหารประเทศเกดความเปนธรรม ควรปรบปรงแกไขการจดสรรสดสวน

47

ของเงนรายไดใหเปนธรรมและโปรงใส เพอเปนการใหองคการบรหารสวนต าบลพฒนาทองถนใหเจรญกาวหนาตอไป เอกสารอางอง

หนงสอ บฆอร ยหมะ. (2550). การปกครองทองถนไทย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เหมอนขวญ หนกเกด. (2551). การคนควาอสระ เรอง “การบรหารงานบคคลของ องคการบรหารสวนต าบล, มหาวทยาลยรามค าแหง. สวทย ยงวรพนธ. (2542). ยทธศาสตรการบรหารงานของสภาต าบลและองค การบรหารสวนต าบล. กรงเทพมหานคร: เทกซแอนดเจอรนล พบลเคชน. สมพร ถาวรวรยะนนท. (2542). ปญหากฎหมายขององคการบรหารสวนต าบลกบการม สวนรวมของประชาชน, มหาวทยาลยรามค าแหง. กฎหมาย รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550. พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 แกไขเพมเตม ฉบบท 6- พ.ศ. 2552. พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542.

48

การน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชน บานคลองอาราง ต าบลสระแกว อ าเภอเมองสระแกว จงหวดสระแกว

จตรพร จรพงศไพโรจน*

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาถงกระบวนการจดท าแผนชมชนกบการม สวนรวมของคนในชมชนบานคลองอาราง การน าแผนชมชนมาใชในการปองกน การทจรตในชมชน รวมทงปญหาอปสรรคในการน าแผนชมชนมาใชในการปองกน การทจรตในชมชนบานคลองอาราง และเพอเสนอแนะแนวทางแกไขปญหาการปองกนการทจรตในชมชน โดยผลการศกษาในครงนพบวา ชมชนบานคลองอารางเปนชมชน ทมความเขมแขงในการบรหารจดการ ซงในการกระบวนการสรางการเรยนรการมสวนรวมของคนในชมชนบานคลองอาราง สอดคลองกบกรอบแนวความคดเรองการมสวนรวมของประชาชน แตในสวนของการจดท าแผนชมชนบานคลองอารางนนไมไดมการด าเนนการครบทกขนตอน ในการสรางกระบวนการมสวนรวมของคนในชมชน บานคลองอาราง โดยใชเครองมอแผนชมชนนนเกดจากการทผน าชมชนไดตระหนก ถงความส าคญของการใชแผนชมชนเปนเครองมอในการสรางกระบวนการเรยนร เรองการมสวนรวมใหเกดขนในชมชนในทกระดบ เปนผลใหความตองการของคนในชมชนไดรบการตอบสนองอยางแทจรง โดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการพฒนา และมงเนนการพฒนาและเสรมสรางประสทธภาพแกคนในชมชน ควบคไปกบการท ากจกรรมรวมกนของคน 3 ชวงวย คอ วยเดก วยท างาน และวยผสงอาย ท าใหชมชนมความเขมแขงและบรรลเปาหมายทส าคญ คอ การยกระดบคณภาพชวตของคนในชมชนใหดขน ท าใหคนในชมชนมความสขในการด ารงชวต

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

49

ในการศกษาการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลองอารางนน บานคลองอารางมความเขมแขงในการบรหารจดการตนเอง และสามารถประยกตใชแผนชมชนกบปญหาในเรองตางๆ ท าใหไดรบรางวลมากมาย ชมชนมจดเดนทส าคญคอ ความเขมแขงของชมชนทคนในชมชนมการรวมตวกน ชวยเหลอซงกนและกน รสกเปนของชมชนรวมกน มการสรางคานยมรวมของชมชนในรปของกฎกตกาชมชนบานคลองอารางขน โดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอใชเปนกรอบในการด าเนนชวตรวมกนในชมชน คอยก ากบไมใหคนในชมชนคนใดมพฤตกรรมทผดไปจากคานยมของชมชน มการท ากจกรรมทเปนการสรางกระบวนการกลอมเกลาทางสงคมทง บาน วด และโรงเรยน ท าใหคนในชมชนมความพอเพยง มความประพฤตด มระเบยบวนย มคณธรรมจรยธรรม มจตสาธารณะ ม คานยมเรองความซอสตยสจรต และยกยองเชดชสนบสนนคนทท าความด ซงความเขมแขงของชมชนนนเปนฐานทส าคญในการปองกนการทจรตในชมชน เนองจากคนในชมชนมคานยมทถกตองในเรองความซอสตยสจรต และมการสรางความโปรงใสสามารถตรวจสอบไดในการด าเนนกจกรรมตางๆ ทเกดขนภายในชมชน ท าใหชมชนบานคลองอารางนนไมประสบกบปญหาการทจรตภายในชมชน

ค าส าคญ : แผนชมชน , การมสวนรวม , การปองกนการทจรตในชมชน ความเปนมาและความส าคญของปญหา การทจรตไดสงผลเสยตอประเทศอยางมหาศาลและเปนอปสรรคส าคญตอการพฒนาประเทศในทกมต กอใหเกดปญหาความเหลอมล าในสงคม อกทงสถานการณการทจรตของประเทศไทยนนมแตจะทวความรนแรง ซงดไดจากคาคะแนนดชนการรบรการทจรต (Corruption Perceptions Index : CPI) ประจ าป พ.ศ. 2559 ประเทศไทยได 35 คะแนน จากคะแนนเตม 100 คะแนน อยอนดบท 101 จากการจดอนดบทงหมด 176 ประเทศทวโลก อกทงคาคะแนนดชนการรบรการทจรต (CPI) 4 ปหลงสด คอ ตงแต ป พ.ศ. 2555 – 2558 ประเทศไทยไดคาคะแนนเฉลยอยท 37 คะแนน ซงเปนสงทบงชใหเหนวาประเทศไทยมระดบปญหาของการทจรตคอรรปชนในระดบสงทจะตอง

50

ด าเนนการแกไขปญหาอยางเรงดวน ซงประเทศไทยไดมความพยายามในการแกไขปญหาการทจรตมาอยางตอเนอง แตการแกไขปญหาเหลาน นเปนความพยายามเปลยนแปลงของสงคมจากระดบบนลงสระดบลาง สงผลใหขาดการมสวนรวมของภาคประชาสงคมอยางแทจรง วตถประสงคของการศกษา ในการศกษาวจยครงนผ วจยมว ตถประสงค 4 ประการ คอ ประการแรก เพอศกษากระบวนการจดท าแผนชมชนกบการมสวนรวมของคนในชมชนบานคลอง อาราง ประการทสอง เพอศกษาการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลองอาราง ประการทสาม เพอศกษาปญหาอปสรรคในการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลองอาราง และประการสดทาย เพอเสนอแนะแกไขปญหาการปองกนการทจรตของชมชนบานคลองอาราง โดยใชแผนชมชนในการปองกนการทจรตอยางย งยน ขอบเขตการศกษา ในการศกษาวจยครงนมขอบเขตของการศกษา 2 ประการ คอ ขอบเขตดานเนอหา โดยการศกษานมขอบเขตศกษาเฉพาะเรอง กระบวนการจดท าแผนชมชน แนวคดเรองการมสวนรวมของชมชน และการใชแผนชมชนเปนเครองมอในการสรางการมสวนรวมในการปองกนการทจรต และขอบเขตดานพนทการศกษา โดย การศกษานศกษาเฉพาะพนท คอ ชมชนบานคลองอาราง อ าเภอเมองสระแกว จงหวดสระแกว ประโยชนทไดจากการศกษา จากการศกษาวจย ท าใหทราบถงกระบวนการจดท าแผนชมชนกบการมสวนรวมของคนในชมชนบานคลองอาราง , การน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลองอาราง , ปญหาอปสรรคในการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลองอาราง และไดขอเสนอแนะในการแกไขปญหาการทจรตของชมชนบานคลองอาราง โดยใชแผนชมชนในการปองกนการทจรตอยางย งยน

51

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ แนวความคดเกยวกบการทจรตคอรรปชน ซงมนกวชาการไดสรางกรอบแนวความคดไว เชน ทนพนธ นาคะตะ และอรทย กกผล ไดจ าแนกการคอรรปชนออกเปน 4 แงมม กลาวคอ การมองในดานการใชต าแหนงหนาทการงาน การมองในดานทกระทบกระเทอนตอผลประโยชนของสวนรวม การมองในดานกฎหมาย และการมองในดานศลธรรม แนวความคดเกยวกบการมสวนรวม ซงมนกวชาการหลายทานไดใหความหมายไว เชน โกวทย พวงงาม ไดใหความหมายการมสวนรวม หมายถงกระบวนการของกลมองคกรชมชนมการรวมคด รวมตดสนใจ รวมลงมอปฏบต โดยมความเขาใจปญหาของตนและตระหนกถงสทธของตนทมตอสงนน ซงความรสกเหลานนจะเกดขนไดดวยการทบคคลไดรบขอมลใหมทชวยเพมอ านาจ ความคด และโอกาสไดรวมวเคราะห และตดสนใจก าหนดเปาหมายในกจกรรมเหลานน แนวความคดเกยวกบแผนชมชน โดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตใหความหมายของ “แผนพฒนาชมชน” คอ การก าหนดอนาคตและกจกรรมพฒนาของชมชน โดยเกดขนจากคนในชมชนทมการรวมตวกนจดท าแผนขนมา เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาชมชนหรอทองถนของตนเองใหเปนไปตามทตองการ และสามารถแกปญหาทชมชนเผชญอยรวมกน โดยคนในชมชนมสวน รวมคด รวมก าหนดแนวทางและท ากจกรรมการพฒนารวมกน โดยยดหลกการพงตนเอง ลดการพงพงภายนอก ดวยการค านงถงศกยภาพ ทรพยากร ภมปญญา วถชวต วฒนธรรม และสงแวดลอมในทองถนเปนหลก ระเบยบวธวจย การศกษานใชรปแบบการวจยเชงคณภาพ ใชวธการเชงพรรณนาตามสภาพความเปนจรงในพนทเปาหมาย เพอเกบรวบรวมขอมลปฐมภม เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบสมภาษณประกอบการสนทนากลม และขอมลทตยภม ไดจากเอกสารแผนชมชนบานคลองอารางทไดจดท าขน เพราะเปาหมายของการศกษาตองการศกษาถงกระบวนการจดท าแผนชมชนกบการมสวนรวมของคนในชมชนบาน

52

คลองอาราง รวมถงการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนวาเปนอยางไร และมปญหาอปสรรคในการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนอยางไร ผลการศกษา ผลการศกษาในครงนพบวา กระบวนการจดท าแผนชมชนของบานคลองอาราง มดงน 1) การคนหาปญหาและวเคราะหชมชน ผใหญบานไดใชวธการหลากหลายวธในการรบฟงปญหาของชาวบานตามความเหมาะสมของแตละกลมแตละชวงวย เพอใหมความครอบคลมทงชมชน จากนนจงรวบรวมและน าเสนอในทประชม เพอท าการจดหมวดหมของปญหาและความตองการ 2) การก าหนดโครงการและกจกรรม ไดมการน าปญหาเหลานน มาคดหาวธการแกไขโดยก าหนดกจกรรมขนมารองรบในการแกไขปญหาตางๆ ซงคนในชมชนจะมสวนรวมในการชวยกนน าเสนอความคด ชวยแนะน า และจะตองรวมกนเปนผรบผดชอบในการท ากจกรรมและหาแนวรวมในการท ากจกรรมตางๆ เพอใหการด าเนนกจกรรมประสบผลส าเรจ 3) ก าหนดวสยทศน และคานยมของชมชน ในขนตอนนคนในชมชนจะรวมกนพจารณาวาอยากใหชมชนมพฒนาอยางไรในดานใดบาง ก าหนดเปนเปาหมายในการพฒนาหมบาน 4) การยกรางแผนชมชน หลงจากทไดมก าหนดโครงการ/กจกรรมทจะด าเนนการเพอแกไขปญหาและการพฒนาแลว จงไดมการเชญหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม มารวมรบฟงและใหขอเสนอแนะ จนมการยกรางแผนชมชนโดยจดใหมการประชาพจารณขนในชมชนเพอรบฟงความคดเหน และน าไปปรบปรงแกไข จากนนไดมการประกาศใชแผนชมชนบานคลองอาราง หมท 16 ต าบลบานแกง อ าเภอเมอง จงหวดสระแกว เพอเปนแนวทางในการพฒนาหมบานตอไป 5) การน าแผนชมชนไปปฏบต ในการน าแผนชมชนไปปฏบตนนไดยดหลก ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงโดยการสงเสรมใหคนในชมชนไดเรยนรหลกปรชญา

53

เศรษฐกจพอเพยง ท าใหคนในชมชนมเหตมผล ไมมความโลภ นอกจากนยงไดมงเนนในเรองการพฒนาคนในชมชนผานกระบวนการกลอมเกลาทางสงคม คอ บาน วด โรงเรยน ควบคไปกบการใชธรรมนญสขภาพบานคลองอารางทเปนกฎกตการวมกนของคนในชมชน เปรยบเสมอนคานยมของชมชน เพอสงเสรมใหคนในชมชนเปนคนด มความพอเพยง มความประพฤตด มระเบยบวนย มคณธรรมจรยธรรม มความซอสตยสจรต มจตสาธารณะ และไมมพฤตกรรมเบยงเบนไปจากคานยมของชมชน ซงในการท ากจกรรมของชมชนประกอบดวยกจกรรม 3 ประเภท คอ 1) กจกรรมทชมชนท าเอง 2) กจกรรมทชมชนท ารวมกบหนวยงานภายนอก 3) กจกรรมทชมชนขอรบการสนบสนนจากหนวยงานภายนอก โดยชมชนจะมงเนนไปทกจกรรมทชมชนด าเนนการไดเอง เนองจากไมตองรอความชวยเหลอจากภายนอกชมชน ท าใหชาวบานในชมชนเหนประโยชนของกจกรรมทเกดขนจรงเปนรปธรรม อกทงชมชนยงไดใชวธการท ากจกรรมรวมกนของคน 3 ชวงวย คอ 1) วยเดกและเยาวชน 2) วยท างาน 3) วยผสงอาย เพอสรางความสมพนธทแนบแนนไมขาดออกจากกน กระบวนการมสวนรวมของคนในชมชนบานคลองอาราง สามารถสรปผลการศกษาไดดงน 1) ขนตอนการคนหาปญหาของชมชน เปนขนตอนการวเคราะหชมชน ทเปดโอกาสใหคนในชมชนไดเปนผใหขอมลอยางอสระ 2) ขนตอนการน าปญหามาก าหนดเปนกจกรรม เพอใหกจกรรมทจะด าเนนการสามารถตอบสนองความตองการของคนในชมชนไดอยางแทจรง 3) ขนตอนการก าหนดผรบผดชอบกจกรรม หลงจากทไดกจกรรมทจะด าเนนการแลวจะตองมการก าหนดผรบผดชอบหลกในการด าเนนกจกรรม เพอใหทกกจกรรมมการน าไปปฏบตจรง ดงนนทกคนในชมชนจะตองมสวนรวมเปนผรบผดชอบในการด าเนนกจกรรมของชมชนตามทก าหนดไว 4) ขนตอนการตดตามและประเมนผลกจกรรม โดยกจกรรมตางๆ ของชมชนจะมการจดเวทสาธารณะหรอเวทประชาคมเพอใหมการชแจงและรายงานความคบหนาวาคณะกรรมการหมบาน กลมอาชพ กลมกจกรรมตางๆ ไดด าเนนการเปนอยางไรบาง เปนไปตามวตถประสงคทเปนความตองการของประชาชนอยางแทจรง

54

หรอไม มการชงบประมาณรายรบ – รายจายใหคนในชมชนไดรบรรบทราบและรวมกนตรวจสอบ เปนตน อกทงไดมการใชชองทางในการประชาสมพนธขอมลขาวสารอนๆ เชน เสยงตามสาย บอรดประชาสมพนธทศาลาประชาคม การศกษาการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลอง อารางผลการศกษาในครงนพบวา คนในชมชนบานคลองอารางมความเขาใจความหมายของการทจรต วาเปนการกระท าในสงทผดสงทไมดทงตอตนเอง ครอบครว และชมชน เปนพฤตกรรมทมความโลภ มความเหนแกตว และเอารดเอาเปรยบผอน ซงมสาเหตมาจากการขาดคณธรรมจรยธรรม ขาดความซอสตยสจรต มความโลภ ขาดความยบย งชงใจ และในการด าเนนการตางๆ ขาดความโปรงใสและการตรวจสอบ ดงนน ผลจากการ น าแผนชมชนมาใชในการพฒนาชมชนไดเปนปจจยทชวยสนบสนนในการปองกนการทจรตไมใหเกดขนในชมชน โดยแผนชมชนไดพฒนาคนในชมชนใหมคานยมของความซอสตยสจรต และมจตส านกรกหมบาน อกทงแผนชมชนไดสรางกระบวนการมสวนรวมใหเกดขนในชมชนสงผลใหการด าเนนงานตางๆ ในชมชนนน คนในชมชนมสวนรวมรบรรบทราบ ท าใหเกดความโปรงใส และเปดโอกาสใหตรวจสอบไดอยางแทจรงเพอรกษาผลประโยชนของตนเองและของชมชน การศกษาปญหาอปสรรคในการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรต ในชมชนบานคลองอาราง ผลการศกษาพบวา กระบวนการสรางชมชนใหมความเขมแขงสามารถบรหารจดการตนเองไดน น ตองใชระยะเวลานานกวาจะประสบผลส าเรจได ซงถาผน าชมชน หรอคนในชมชนไมเอาจรงเอาจงกบกระบวนการสรางการเรยนรเรองการมสวนรวมของคนในชมชน จะท าใหกระบวนการนนลมเหลว นอกจากนในเรองการปองกนการทจรตนนคนในชมชนขาดองคความร โดยเฉพาะอยางยงคอ การปรบฐานความคดใหสามารถแยกระหวางผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม ซงเปนเรองใหมในสงคมไทย และองคความรเรองการปองกนการทจรต ในภาครฐทจะตองเขามามสวนเกยวของกบชมชนในการจดท าบรการสาธารณะตางๆ ซงมความสลบซบซอนยากแกการตรวจสอบ การศกษาเพอเสนอแนะแกไขปญหาการปองกนการทจรตของชมชนบานคลองอาราง โดยใชแผนชมชนในการปองกนการทจรตอยางย งยน ผลการศกษาพบวา ชมชน

55

บานคลองอารางตองการใหหนวยงานภาครฐทเกยวของกบการปองกนการทจรตเขามาสนบสนนในเรองขององคความรทเกยวของกบการปองกนทจรต โดยการจดใหมการฝกอบรมเพอเพมพนความรและประสทธภาพแกคนในชมชน และจดท าศนยการศกษาเรยนรชมชนทรวบรวมขอมลขาวสารตางๆ รวมทงสอการเรยนรทเกยวของกบการปองกนและเฝาระวงการทจรต การอภปรายผล จากการทผวจยไดศกษากระบวนการจดท าแผนชมชนกบการมสวนรวมของคนในชมชนบานคลองอาราง และการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลองอาราง ไดมความสอดคลองกบการทบทวนวรรณกรรม ซงกลาวโดยสรปไดวา ชมชนบานคลองอารางเปนชมชนทมความเขมแขงในการบรหารจดการตนเอง ยนยนไดจากการทชมชนไดรบรางวลตางๆ มากมาย ซงในการกระบวนการสรางการเรยนรการมสวนรวมของคนในชมชนบานคลองอาราง สอดคลองกบกรอบแนวความคดเรองการมสวนรวมของประชาชน แตในสวนของการจดท าแผนชมชนบานคลองอารางนนไมไดมการด าเนนการครบทกขนตอน โดยสามารถสรปผลการศกษาไดวา การสรางกระบวนการมสวนรวมของคนในชมชนบานคลองอาราง โดยใชเครองมอแผนชมชนนน เกดจากการทผน าชมชนไดตระหนกถงความส าคญของการใชแผนชมชนเปนเครองมอในการสรางกระบวนการเรยนรเรองการมสวนรวมใหเกดขนในชมชนในทกระดบ เปนผลใหความตองการของคนในชมชนไดรบการตอบสนองอยางแทจรง ผานกระบวนการขนตอนในการท าแผนชมชนโดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการพฒนา และมงเนนการพฒนาและเสรมสรางประสทธภาพแกคนในชมชน ควบคไปกบการท ากจกรรมรวมกนของคน 3 ชวงวย คอ วยเดก วยท างาน และวยผสงอาย ท าใหชมชนมความเขมแขงและบรรลเปาหมายทส าคญ คอ การยกระดบคณภาพชวตของคนในชมชนใหดขน ท าใหคนในชมชนมความสขในการด ารงชวต ในการศกษาการน าแผนชมชนมาใชในการปองกนการทจรตในชมชนบานคลองอาราง ผลการศกษาพบวา จากการทชมชนบานคลองอารางมความเขมแขงในการบรหารจดการตนเอง และสามารถประยกตใชกบปญหาในเรองตางๆ ท าใหชมชนบานคลอง

56

อารางไดรบรางวลมากมาย อาท หมบานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดสความยงยนตนแบบ ป พ.ศ. 2550 , ศนยไกลเกลยขอพพาทชมชนดเดน ป พ.ศ. 2556 ซงเปนผลมาจากการทชมชนบานคลองอารางมการจดท าแผนชมชน เพอใชในการพฒนาชมชน ท าใหชมชนมจดเดนทส าคญคอ ความเขมแขงของชมชนทสามารถพงตนเองและบรหารจดการชมชนของตนเองได คนในชมชนมการรวมตวกนอยางแนนแฟน ชวยเหลอซงกนและกน รสกเปนของชมชนรวมกน มการสรางคานยมรวมของชมชนในรปของกฎกตกาชมชนบานคลองอารางขน โดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอใชเปนกรอบในการด าเนนชวตรวมกนในชมชน คอยก ากบไมใหคนในชมชนคนใดมพฤตกรรมทผดไปจากคานยมของชมชน มการท ากจกรรมทเปนการสรางกระบวนการกลอมเกลาทางสงคมทง บาน วด และโรงเรยน ท าใหคนในชมชนมความพอเพยง มความประพฤตด มระเบยบวนย มคณธรรมจรยธรรม มจตสาธารณะ ม คานยมเรองความซอสตยสจรต และยกยองเชดชสนบสนนคนทท าความด ซงความเขมแขงของชมชนนนเปนฐานทส าคญในการปองกนการทจรตในชมชน เนองจากคนในชมชนมคานยมทถกตองในเรองความซอสตยสจรต และมการสรางความโปรงใสสามารถตรวจสอบไดในการด าเนนกจกรรมตางๆ ทเกดขนภายในชมชน ท าใหชมชนบานคลองอารางนนไมประสบกบปญหาการทจรตภายในชมชน ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย หนวยงานภาครฐควรมการบรณาการในการท างานรวมกน มบทบาทในการสนบสนนการพฒนาโดยใชพนทชมชนเปนหลก กระตนใหชมชนเกดกระบวนเรยนรการมสวนรวมในการบรหารจดการงานพฒนาชมชนอยางกวางขวางผานกระบวนการจดท าแผนพฒนาชมชน ซงจะท าใหคนในชมชนเกดความตนตวในการลกขนมาจดการแกไขปญหาและพฒนาชมชนของตนเอง ม แผนการพฒนาชมชนทสอดคลองกบบรบทของชมชน เกดการพฒนาทเปนรปธรรม สงผลใหชมชนมความเขมแขงสามารถพงพงตนเองได

57

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป ในการท าวจยครงนมขอบเขตการศกษาเฉพาะพนท คอ ชมชนบานคลองอาราง ทเปนชมชนชนบทไมครอบคลมถงชมชนเมอง ซงชมชนชนบทกบชมชนเมองมความแตกตางกนทงดานเศรษฐกจ สงคม ประชากร และสงแวดลอม ดงนนขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป คอ การศกษาเรองชมชนเมองกบการน าแผนชมชนมาใช ในการปองกนการทจรต เอกสารอางอง ถวลวด บรกล, ปทมา สบก าปง, สมณฑา กอแกว, ทศนย ทองสนวล, และศภานน

เทพค า. (2552). การมสวนรวมของประชาชนใน กระบวนการ นโยบายสาธารณะ(รายงานการศกษา). ม.ป.ท.: ม.ป.พ. เปรมปรด นาราช, นพรตน พาททน, จไรพร จตตพทกษ, และจนตนาภรณ คลองด. (2559). บทเรยนการจดท าแผนพฒนาชมชนระดบต าบล/จงหวด และการบรณาการแผนพฒนาชมชนกบหนวยงาน/ภาค.กรงเทพฯ: สถาบน

พฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) สงศต พรยะรงสรรค และคณะ. (2559). โครงการสงเสรมและสนบสนน มาตรการ

ลงโทษทางสงคม Measures for Social Sanctions (รายงาน ผลการวจย). ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

สมคด เลศไพฑรย, ศรนทรรตน กาญจนกญชร, วไลลกษณ อยส าราญ, นรมย พศแข, และอจจมา ฉตรแกว. (2555). การปองกนและปราบปรามการ ทจรตในองคกรปกครองสวนทองถน (รายงานการวจย). ม.ป.ท.: ม.ป.พ. อมพร ภแกว. (2556). การมสวนรวมของประชาชนในการแกไขปญหายาเสพตดในพนท

เทศบาลต าบลพลวง อ าเภอเขาคชฌกฏ จงหวดจนทบร . วทยานพนธรฐ ประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยบพรา อรทย กกผล. (2552). คคด คมอการมสวนรวมของประชาชน ส าหรบนกบรหาร ทองถน. กรงเทพฯ: ส เจรญ การพมพ

58

ปญหาการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ของส านกงาน ป.ป.ช.

อสรย ตบปนวงค * บทคดยอ การศกษาวจยเรอง ปญหาการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. ครงน มวตถประสงคเพอศกษาปญหาและอปสรรคของการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต เพอหาขอเสนอแนะในการแกไขปญหาดงกลาว ซงในการศกษาวจยครงนมประชากรและกลมตวอยาง จ านวนทงสน 15 คน แบงออกเปน 2 กลม คอ กลมเจาหนาทในส านกงาน ป.ป.ช. ทมหนาทในการปฏบตงานตามแผนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต และกลมผบรหารในส านกงาน ป.ป.ช. ทมหนาทในการบรหารงานตามแผนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต โดยไดก าหนดระเบยบวธการวจยเปนแบบเชงคณภาพ (qualitative research) อนประกอบไปดวย การวจยเอกสาร(documentary research) และการสมภาษณเจาะลก (in-depth interview) และจากการศกษาการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. พบวายงมปญหาและอปสรรคในการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปราม * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

59

การทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ทงในดานการบรหารจดการดานบคลากร ดานงบประมาณ และดานการจดการภายในองคกร ดานการบงคบใชกฎหมาย และการก าหนดบทบาทอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ค าส าคญ: การทจรต, การบรหารจดการ, ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560), ส านกงาน ป.ป.ช.

จากแนวโนมสถานการณการทจรตคอรรปชนทเพมขน ท าใหหนวยงานและ

องคกรทเกยวของพยายามหาแนวทางในการบรหารจดการเพอปองกนและปราบปรามการทจรตคอรรปชน โดยไดก าหนดใหมองคกรอสระตามรฐธรรมนญทมหนาทในการปองกนและปราบปรามการทจรต คอ ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.) และไดบญญตอ านาจหนาทของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตไว ทงในดานการปราบปรามการทจรต การตรวจสอบบญชทรพยสนและหนสน และการสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต โดยใชเครองมอ มาตรการ หรอกลไกตางๆ ไมวาจะเปนการใชมาตรการทางกฎหมาย การสงเสรมระบบคณธรรม จรยธรรม การปลกฝงทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรต และมาตรการอนๆ อกมากมาย รวมไปถงการก าหนดยทธศาสตรชาต วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตขน เพอใหการปองกนปราบปรามการทจรตคอรรปชนเปนระบบและเปนรปธรรมมากยงขน โดยการด าเนนการตามยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตระยะท 1 (พ.ศ. 2551 - 2555) และยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ซงถอเปนเครองมอทส าคญอยางหนงในการบรหารจดการแบบบรณาการ และเปนกรอบชน า ในการถายทอดไปสการปฏบต เพอเปนกลไกในการขบเคลอนใหทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการแกไขปญหาการทจรต เพอใหกระบวนการในการปองกนและปราบปรามการทจรตเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล

60

ในการศกษาวจยครงนผศกษามวตถประสงคของการศกษาเพอศกษาปญหาการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต ทงในดานการบรหารจดการดานบคลากร ดานงบประมาณ และดานการจดการภายในองคกร การบงคบใชกฎหมาย และการก าหนดบทบาทอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. เพอหาขอเสนอแนะในการแกไขปญหาการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกน และปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. โดยมสมมตฐานของการศกษาวา การบรหารบคลากร การบรหารงบประมาณ การบรหารจดการภายในองคกร การบงคบใชกฎหมาย และการก าหนดอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มผลตอการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาต วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ.2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. ซงการศกษาวจยนเปนการศกษาในหลายดาน ท งในเรองความเปนมาและโครงสรางของส านกงาน ป.ป.ช. บทบาทอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. รวมทงศกษาในดานกฎหมายและดานการบรหารรฐกจดวย ในดานกฎหมาย คอ ในเรองของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 และ (ฉบบชวคราว) พ.ศ. 2557 ในสวนทเกยวของกบการปองกนและปราบปรามการทจรต และ พ.ร.บ. ประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม และในดานการบรหารรฐกจ คอ ในเรองของหลกการบรหารจดการ ทฤษฎกระบวนการบรหาร (POSDCORB) และ ทฤษฎการจดการเชงบรหาร (Administrative Management) ในดานการบรหารบคลากร (Man) ดานการบรหารงบประมาณ (Money) และดานการบรหารจดการภายในองคกร (Management) รวมทงไดมการด าเนนการเกบขอมลจากผทมความรและประสบการณเกยวกบการขบเคลอนแผนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต และจากประสบการณของผบรหารและผ ทปฏบตงานตามแผนขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต ของส านกงาน ป.ป.ช. ทงนคาดวาประโยชนทจะไดรบจากการศกษาวจยครงนคอ

61

ท าใหทราบถงปญหาและไดขอเสนอแนะในการแกไขปญหาการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. และในสวนของการก าหนดระเบยบวธการวจยหรอกระบวนวธการวจยทน ามาใชในการศกษาวจยครงน ทางผศกษาไดใชรปแบบการวจยเปนแบบเชงคณภาพ (qualitative research) อนประกอบไปดวย การวจยเอกสาร (documentary research) และการสมภาษณเจาะลก (in-depth interview) โดยการทบทวนแนวความคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ โดยเรมตนจากการศกษาเกยวกบแนวคดทฤษฎ ความหมาย และกระบวนการเกยวกบการบรหารจดการ ความเปนมาและโครงสรางของส านกงาน ป.ป.ช. การก าหนดบทบาทและอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. หลกกฎหมายและหลกบรหารรฐกจทเกยวของ ตลอดจนยทธศาสตรและนโยบายทเกยวของกบการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. โดยมประชากรหรอกลมตวอยางจ านวนท งสน 15 คน แบงออกเปน 2 กลม คอ กลมเจาหนาทในส านกงาน ป.ป.ช. ทมหนาทในการปฏบตงานตามแผนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต จ านวน 10 คน และกลมผบรหารในส านกงาน ป.ป.ช. ทมหนาทในการบรหารงานตามแผนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต จ านวน 5 คน

จากการศกษาการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. โดยการศกษาวเคราะหขอมลจากการวจยเอกสารและการสมภาษณเจาะลกกลมตวอยาง ทง 2 กลม พบวายงมปญหาและอปสรรคในการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ทงในดานการบงคบใชกฎหมายและการก าหนดบทบาทอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทยงมการก าหนดอ านาจหนาทเกยวกบการสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต ทไมชดเจน รวมไปถงภาคประชาชนยงไมคอยเขามามสวนรวมเทาทควร และในดานการ

62

บรหารจดการดานบคลากร ยงมปญหาในเรองของการจดสรรคนใหสอดคลองกบปรมาณงาน และการฝกอบรมบคลากรใหมความรความเขาใจอยางเพยงพอตอการปฏบตหนาท สวนในดานงบประมาณยงมปญหาในเรองของการขออนมตงบประมาณซงผ พจารณาอนมตยงไมคอยใหความส าคญกบเรองการปองกนและปราบปรามการทจรตเทาทควร รวมถงในสวนของงบบรณาการกบหนวยงานภายนอกกยงขาดการใหความรความเขาใจทถกตองตรงกน ท าใหเกดความซ าซอน และในดานการบรหารจดการภายในองคกร มปญหาในเรองของการแบงโครงสรางในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต ทแบงออกเปน 5 ส านก ซงท าใหเกดความซ าซอนกน ในแตละภารกจงานของส านกตางๆ ท าใหการด าเนนงานไมเปนไปในทศทางเดยวกนและขาดความเปนเอกภาพ

ดงนน การบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต ควรมการก าหนดกลไกทางกฎหมายทชดเจนและเปนรปธรรม การก าหนดบทบาทอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ควรใหความส าคญและเอาจรงเอาจงกบการสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรตใหมากกวาน และในสวนของส านกงาน ป.ป.ช. กควรมการสงเสรมใหเกดการบรณาการการท างานรวมกนภายในองคกร ควรมการจดสรร อตราก าลงคนใหสอดคลองกบภารกจงาน และมกระบวนการในการพฒนาศกยภาพ ของบคลากร ในเรองการบรหารจดการงบประมาณควรมการปรบปรงข นตอนกระบวนการในการขออนมตงบประมาณ ผมหนาทพจารณาอนมตงบประมาณควรใหความส าคญและควรมความรความเขาใจเกยวกบงานดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรตใหมากกวาน ในภาครฐบาลควรใหความส าคญและใหการสนบสนนดานงบประมาณในการปองกนและปราบปรามการทจรตอยางพยงพอ เพอใหการบรหารจดการแผนการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) ของส านกงาน ป.ป.ช. ในกลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และปองกนการทจรต เปนไปอยางมประสทธภาพและ

63

ประสทธผล สามารถน ามาเปนแนวทางในการก าหนดนโยบายและยทธศาสตร เพอปรบปรงพฒนายทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560) หรอน ามาเปนแนวทางในการจดท ายทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 3 ของส านกงาน ป.ป.ช. และเปนแนวทางใหกบหนวยงานอนทเกยวของตอไปได เอกสารอางอง คณาจารยกลมวชาบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยรามค าแหง. (2557). การบรหารรฐกจ

เบองตน. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง.

จนตนา พรสมฤทธโชค. (2555). การบรหารการพยาบาล. (เอกสารประกอบการสอน). เชยงใหม: หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน.

ธงชย สนตวงษ. (2539). องคการและการบรหาร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณชย.

นกบรหารยทธศาสตรการปองกนและปราบปรามการทจรตระดบสง (นยปส.) รนท 7. (2559). แนวทางการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตของหนวยงานภาครฐแบบบรณาการ. หลกสตรนกบรหารยทธศาสตรการปองกนและปราบปรามการทจรตระดบสง (นยปส.): ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต.

นกบรหารยทธศาสตรการปองกนและปราบปรามการทจรตระดบสง (นยปส.) รนท 6. (2558). การปฏรปองคกรและกระบวนการการตอตานคอรรปชนของไทย. หลกสตรนกบรหารยทธศาสตรการปองกนและปราบปรามการทจรตระดบสง (นยปส.): ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต.

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. (2557). ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556 - 2560). กรงเทพฯ: (ม.ป.พ.).

64

ปญหาการบรหารจดการดานการพสดของกรมการทองเทยว

ศภกร ศรคณากล*

บทคดยอ ปญหาเศรษฐกจเปนปญหาใหญของประเทศ ทมส าคญเรงดวน เพราะเกยวพนถง

ความเปนอยของประชาชน เศรษฐกจ การคา การลงทนปจจบนตกอยในภาวะนงสนท ภย เมอเครองยนตขบเคลอนเศรษฐกจ ทงภาคการบรโภค การลงทน และการสงออก ชะลอตว เหลอเพยงเครองยนตการใชจายเงนภาครฐเทานนทยงท างานอยางเตมท หนวยงานราชการ ซงอยภายใตการควบคมของรฐบาล และเปน “ตวชวย” ส าคญในการขบเคลอนระบบเศรษฐกจ ผานการเบกจายงบประมาณประจ าป

รฐบาลมโครงการลงทน โครงการจางงาน พฒนาประเทศจ านวนมาก ทก าหนดขนตามนโยบายเพอกระตนเศรษฐกจ และมอบหมายใหหนวยราชการทมภารกจทเกยวของเปนผ ด าเนนการ หนวยงานรฐนอกจากจะมภารกจในการจดท าบรการสาธารณะ ตามอ านาจและหนาททกฎหมายก าหนดไวแลว กยงตองปฏบตตามนโยบายทก าหนดขนเพมเตมของรฐบาล มกด าเนนการโดยการจดซอจดจางเอกชน หรอบคคลภายนอกทเรยกวา Outsource เปนผด าเนนการเพราะเอกชนจะมความช านาญมากกวาภาครฐ และการเบกจายเงนงบประมาณใหเอกชนทเปนผรบจางเปนการสงเสรมใหเกดการคา การลงทน เกดการจางงาน อนเปนการไหลเวยนของเงนในระบบเศรษฐกจ

จากความส าคญดงกลาว คณะรฐมนตรไดใหความส าคญเกยวกบการเบกจายงบประมาณประจ าป ดวยการออกมาตรการตาง ๆ ทควบคมก ากบหนวยงานรฐใหเรงรดการเบกจายงบประมาณตลอดมาในทก ๆ ปงบประมาณ ผลการเบกจายของหนวยงานราชการอยางกรมการทองเทยว กลบไมเปนไปตามเปาหมาย ซงปญหาสวนใหญเกดจากกระบวนการจดซอจดจาง หรอการพสด ท าใหเงนงบประมาณไมหมนเวยนลงไปสระบบเศรษฐกจตามแผนทรฐบาลวางไว * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

65

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาขนตอนการด าเนนงานดานการพสดของกรมการทองเทยว และระเบยบดานการพสดทเกยวของเพอใหสามารถน าแนวทางไปปรบปรงกระบวนการจดซอจดจางของกรมการทองเทยวใหสามารถเบกจายงบประมาณไดเปนไปตามเปาหมาย การศกษานใชรปแบบการวจยเปนแบบเชงคณภาพเพราะผวจยตองการขอมลดานความร ความนกคด จตใจ คานยม อดมการณ วฒนธรรมการท างาน สภาพแวดลอมตามความเปนจรง จากหลาย ๆ แงมม ของผปฏบตงาน เพอใหไดขอมลทเกดขนจากการปฏบตงานจรง และเปนปญหาทสงผลตอการบรหารงานดานพสดของกรมการทองเทยว รวบรวมขอมลใชเทคนคผสมผสานกนระหวางขอมลเอกสารและขอมลทไดจากภาคสนาม ดวยการสมภาษณ ประชากรทศกษา แบงออกเปน 3 กลม คอ เจาหนาทพสดสงกดกลมการพสด เจาหนาทพสดสงกดกลมบรหารงานทวไป เจาหนาทพสดสงกดกรมบญชกลาง เครองมอคอแบบสมภาษณ

ผลการศกษาพบวาปญหาหลกทสงผลตอการเบกจายลาชามหลายกรณโดยสามารถ แบงออกเปน 2 ขอหลกใหญ ๆ คอ

1. ปญหาในการบรหารงาน การบรหารงานตองเรมตงแตการวางแผน แผนงานท าใหสามารถควบคมการท างานใหอยในกรอบ เกดประสทธภาพ ประสทธผล คมคา เปนไปตามระยะเวลา กรมฯ ยงขาดการวางแผนการจดซอจดจางทชดเจน มแตเพยงการก าหนดแผนการด าเนนงานตามโครงการแตไมมการบงคบ ตดตาม หรอควบคมอยางเปนทางการ เมอไมมแผนจงไมสามารถตดตาม น า ควบคม ใหเปนไปตามเปาหมายได การน า การควบคม จงไมสามารถกระท าไดอยางมประสทธภาพ

2. ปญหาในการปฏบตตามระเบยบดานการพสดทซบซอน กรอบกวาง แนวปฏบตเยอะจนสบสน ท าใหการตความแนวทางการปฏบตตามระเบยบแตกตางกน อกทง มกฎหมาย ทเกยวของจ านวนมากทเกยวของท าใหผปฏบตงานทไมมประสบการณ ไมเชยวชาญ เกดความสบสนในการปฏบต ไมสามารถปฏบตไดอยางรวดเรว ถกตอง เปนปญหาอยางมากตอการปฏบตงาน หากปฏบตไมถกตองเมอถงหนวยตรวจสอบจะตองแกไขงาน แกไขสญญา ไมสามารถเบกจายเงนได จากการศกษาเอกสาร มขอเสนอแนะ 3 ประการ คอ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย ขอเสนอแนะเชงปฏบต

66

1. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย ควรจดท าตวชวดระหวางอธบดและผอ านวยการกองในเรองผลการเบกจาย ของแตละกอง เพอควบคมและตดตามการบรหาร และเมอมกองใด สามารถปฏบต ไดตามตวชวด ควรพจารณาใหการตอบแทน หรอสวสดการเปนพเศษ หรอการใหประกาศนยบตรกบหนวยงานทสามารถปฏบตไดตามมาตรฐาน ควรท าใหเปนแบบอยางเ ปน เ ช งประจกษ เพ อผลกดนให เ กดความกระ ตอ รอ รนในการปฏบต ง าน สรางความทาทายในการท างาน และพจารณาคณและโทษอยางเปนธรรม สมเหตสมผล และผอ านวยการกองเองควรท าตวชวดกบหวหนากลมแตละกลมในเรองการเบกจายดวย เ มอจดท าตว ชว ดแลว ควรมการควบคมตดตามผล และประเมนอยางตอเนอง เปนรายไตรมาสไดยงด เพอรบทราบถงปญหาในขณะปฏบต และสามารถแกไขปญหาในการท างานไดอยางทนทวงท เมอมการน า และการควบคมโดยผบรหาร มการเรงรด และใสใจจะท าใหการเบกจายเงนบรรลวตถประสงคไดมากขน

2. ขอเสนอแนะเชงปฏบต 2.1 การวางแผน ควรมการวางแผนการจดซอจดจางทงป เพราะหนวยงานยอมทราบดวามการ

ของบประมาณ และไดรบงบประมาณมาจ านวนเทาใด ยอมสามารถวางแผนการท างานได และเมอไดวางแผนการท างานแตละโครงการไปแลว ควรประกาศแผนการจดซอจดจาง เพอเผยแพรใหประชาชนรบทราบ เพอเปดโอกาสใหประชาชนเตรยมความพรอมและเขามาแขงขนการเสนอราคากนตามแผนการจดซอจดจางทประกาศ ท าใหมผเสนอราคาจ านวนมากเขามาแขงขนราคาท าใหหนวยงานไดรบของคณภาพด และราคาถก มประสทธภาพและคมคา จะไดปองกนความลาชาในกรณทหนวยงานประกวดราคาอเลกทรอนกส (e-bidding) แลวไมมผเสนอราคาหรอมผเสนอราคารายเดยวจนท าใหตองยกเลกการประกวดราคา และด าเนนการใหมท าใหเสยเวลา 2.2 การจดการ จากผลการศกษาในดานการบรหารจดการจดการ หนวยงานควรวางแผนการจดการดานทรพยากรบคคล ในต าแหนงงานเฉพาะหรอสายงานสนบสนน ไมควรมการเปลยนยายงานขามสายงาน เชน เจาหนาทการเงน วศวกร นกวชาการคอมพวเตอร และ

67

ควรวางแผนการสรรหาบคลากรเพมเตมทดแทนต าแหนงทวางอยางเรงดวน เพอจะไดมการถายทอดงานไดอยางตอเนอง และมระยะเวลาในการสงสมประสบการณ ใหเกดความเชยวชาญในงานเฉพาะทไดปฏบต ในการสรรหาในภาวะขาดแคลนบคลากรในสภาวะวกฤตควรใชวธการรบโอนขาราชการทมประสบการณท างานในต าแหนงนอยกอนแลว แทนการสอบบรรจใหม เพราะการสอบบรรจใหมจะไดขาราชการทไมมประสบการณเพยงพอ และเมอมาปฏบตงานไมมผเชยวชาญทคอยถายทอดงานใหไดจงไมสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และการถายทอดความรส าหรบต าแหนงเฉพาะทขาดแคลนบคลากรอยตลอด ควรมการจดท า KM หรอการจดการความร Knowledge Management ไวเปนของหนวยงานเพอใหผปฏบตงานใหมสามารถเขาไปศกษาความรไดอยางรวดเรวขน และจดใหมการอบรมเกยวกบระเบยบทเกยวของอยางสม าเสมอ และใหความส าคญกบผปฏบตงานในเรองสวสดการทเหมาะสม เชน การเลอนขนเงนเดอน ทพจารณาอยางเปนธรรม เมอมขาราชการอยปฏบตงานเปนเวลานานจนช านาญ การตรวจสอบงาน ขอก าหนด การวเคราะห การแกไขปญหา การปฏบตตามระเบยบฯ จะสามารถท าใหอยางรวดเรวขน และถกตองตามระเบยบ ควรจดหาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาเปนตวชวยในการบนทกแผนงานแตละโครงการ งวดงาน งวดเงน รายละเอยดในสญญา เพอชวยในการตดตามการท างานของแตละสญญา แตละโครงการ และสามารถจดจ ารายละเอยดไดอยางครบถวน หรอใชระบบการเสนอบนทกในระบบอเลกทรอนกส เพราะจากขนตอนการเสนอบนทกไปยงแตละหนวยงานกอนเสนอผบรหาร เปนการเสนอเอกสารดวยกระดาษ หากสามารถพฒนาใหเสนอเอกสารทางระบบอเลกทรอนกส อนมตในระบบอเลกทรอนกสได นอกจากจะท าใหระยะเวลาในการเดนทางของเอกสารไปยงกลมงานภายในตาง ๆ ส นลงแลว ยงจะชวยประหยดทรพยากรอยางกระดาษ ไดอกทางหนงดวย

68

เอกสารอางอง

จกรกรช หมอประกอบ. (2547). ความคดเหนเกยวกบปจจยทมผลตอการปฏบตงานของ ขาราชการทหารในศนยอตสาหกรรมปองกนประเทศและพลงงานทหาร. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา.

ณรงค จลชาด. (2506). การจดซอพสดของทางราชการ : ศกษาเฉพาะกรณ การปรบปรง การบรหารการจดซอพสดของกรมทางหลวง. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตร มหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ตน ปรชญพฤทธ. (2535). ศพทรฐประศาสนศาสตร. กรงเทพ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นางวณ สนทด. (2542). การศกษาเปรยบเทยบวธการจดหาพสดของคณะ วศวกรรมศาสตร 4 มหาวทยาลย. วทยานพนธกองแผนงาน, มหาวทยาลยธรรมศาสตร

บญทน ดอกไธสง. (2537). การจดองคการ. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

พยอม วงศสารศร. (2542). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ: คณะวทยาการจดการ สถาบนราชภฏสวนดสต.

ศตวรรษ พทธาวงศ. (2551). ประสทธภาพการบรหารองคการตามหลกธรรมาภบาล: ศกษากรณ ส านกงานออกแบบ ส านกการโยธา กรงเทพมหานคร. สาขาวชารฐประศาสนศาสตร คณะบณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบขาราชการ. (2555). หลกธรรมาภบาลของ การบรหารกจการบานเมองทด. คนเมอ 20 ธนวาคม 2559, จาก http://www.opdc.go.th/content.php?menu_id=5&content_id=2442

วจตร ศรสะอาน และคณะ. (2523). หลกการบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

69

วโรจน สารรตนะ. (2545). การบรหาร หลกการ ทฤษฎ ประเดนทางการศกษาและ บทวเคราะห องคการศกษาไทย. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: พมพพสทธ.

อนนต เกตวงศ. (2523). การบรหารการพฒนา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Bartol, K. M., & Martin, D. C. (1997). Management. (2nd ed.). New York: McGraw - Hill.

Freeman, R. E. (1992). Management. (5th ed.). New Jersey: Practice - Hall.

Gruening, G. (2001). Origin and theoretical basis of new public management. International Public Management Journal, 4(1), pp. 1 - 26.

Herbert A. S. (1947). Administrative Behvior. New York: Macmillian.

Hood, C. (1991). A Public Management for All Seasons. Public Administration, 89, pp. 3 - 19.

Newman, W. H., & Charles, B. S. (1964). The Process of Management. New Jersey: Prentice - Hall.

70

การด าเนนงานกองทนยตธรรม ศกษากรณผมาขอรบบรการส านกงาน ยตธรรมฉะเชงเทรา อ าเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา

ชลตา หนองบว* บทคดยอ งานวจยเรอง “การด าเนนงานกองทนยตธรรม ศกษากรณผมาขอรบบรการส านกงานยตธรรมฉะเชงเทรา อ าเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา ” มว ตถประสงค 1) เพอศกษาเกยวกบการด าเนนงานและหลกเกณฑทใชพจารณาใหการชวยเหลอ ตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 2) เพอศกษาปญหาระยะเวลาการด าเนนการและชองทางรองเรยนหรออทธรณกรณทการพจารณาใหการชวยเหลอนนไมเปนธรรมใหชดเจนตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 3) เพอศกษาปญหาและอปสรรคการด าเนนงานตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 ) 4) เพอศกษาปญหาการบรหารจดการงานกองทนยตธรรมโดยวธการวจยเชงคณภาพ เกบขอมลจากขอมลเอกสาร ไดแก พระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 และกฎหมายระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ และมตคณะรฐมนตรทเกยวของกบการบงคบใชพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

“เศรษฐนอนบาน ขอทานนอนคก หรอ คกมไวขงคนจน” ประโยคขางตนนนถกพดถงกนอยางบอยครงเมอกลาวถงกระบวนการยตธรรมไทยทจะตองเสยคาใชจายในการตอสคด อาท คาจางทนายความ คาธรรมเนยมศาล หรอคาใชจายอน ๆอกทงในคดอาญา ผตองหาตองวางเงนประกนในการขอปลอยตวชวคราว ซงวงเงนทใชเปนประกนจะมสดสวนผนแปรตามอตราโทษ ท าใหคนจนไมมความสามารถทจะหาเงนมาใชจายในการตอสคดหรอซออสรภาพได คนจนจงมโอกาสทจะถกคมขงระหวางการ

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

71

พจารณาคดอาญามากกวาคนรวยยงไปกวานนคนจนยงคงประสบปญหาการขาดความรความเขาใจในตวบทกฎหมาย จงตกอยในสถานะผเสยเปรยบเสมอ ซงจากสภาพปญหาดงกลาวนเพอเปนการลดความเลอมล าทางสงคม กระทรวงยตธรรมจงไดเกดการจดตง กองทนยตธรรม ตาม “พระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558” ในราชกจจานเบกษา เมอวนท 27 ตลาคม 2558 โดยมผลบงคบใชเมอวนท 24 เมษายน 2559 ทผานมา

วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาเกยวกบการด าเนนงานและหลกเกณฑทใชพจารณาใหการชวยเหลอตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 2. เพอศกษาปญหาระยะเวลาการด าเนนการและชองทางรองเรยนหรออทธรณกรณทการพจารณาใหการชวยเหลอนนไมเปนธรรมใหชดเจนตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 3. เพอศกษาปญหาและอปสรรคการด าเนนงานตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 4. เพอศกษาปญหาการบรหารจดการงานกองทนยตธรรม

ขอบเขตของการศกษา ขอบเขตดานเนอหา การศกษานมขอบเขตศกษาเฉพาะเรองการด าเนนงานกองทนยตธรรมจาก ผทมาขอรบบรการจากส านกงานยตธรรมจงหวดฉะเชงเทรา อ าเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา 1. การด าเนนงานและหลกเกณฑทใชพจารณาใหการชวยเหลอตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 2. ปญหาระยะเวลาการด าเนนการและชองทางรองเรยนหรออทธรณกรณทการพจารณาใหการชวยเหลอนนไมเปนธรรมใหชดเจนตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558

72

3. ปญหาและอปสรรคการด าเนนงานตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 4. ปญหาบรหารจดการงานกองทนยตธรรม ขอบเขตดานพนทการศกษา การศกษาครงนไดก าหนดขอบเขตการศกษา ดงน 1. การจากศกษาจากเอกสาร โดยการศกษาจากงานวจย รายงานการศกษา

บทความและเอกสารตาง ๆ ทเกยวของกบพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558

และการใหความชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน เชน กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ

2. การศกษาจากการสมภาษณ บคคลทเกยวกบกบการบงคบใชพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 ไดแก คณะอนกรรมการกองทนยตธรรม ผปฏบตงานในการบงคบใช ผรบบรการกองทนยตธรรม ณ ส านกงานยตธรรมจงหวดฉะเชงเทรา ฯลฯ

นยามศพท กองทน หมายถง กองทนยตธรรมทจดต งขนในกระทรวงยตธรรม โดยมวตถประสงคเพอเปนแหลงเงนทนส าหรบใชจายเกยวกบการชวยเหลอประชาชนในการด าเนนคด การขอปลอยตวชวคราวผตองหาหรอจ าเลย การถกละเมดสทธมนษยชน และการใหความรทางกฎหมายแกประชาชน คณะกรรมการ หมายถง คณะกรรมการบรหารกองทนยตธรรม

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหทราบเกยวกบการด าเนนงานและหลกเกณฑทใชพจารณาใหการชวยเหลอตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 2. ท าใหทราบถงปญหาระยะเวลาการด าเนนการและชองทางรองเรยนหรออทธรณกรณ ทการพจารณาใหการชวยเหลอน นไ ม เ ปนธรรมใหชด เจนตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558

73

3. ท าใหทราบปญหาและอปสรรคการด าเนนงานตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 4. ท าใหทราบปญหาการบรหารจดการงานกองทนยตธรรม แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ จากขอเทจจรงทประชาชนรบรโดยทวกน เมอตกเปนผตองหาหรอตองขนโรงขนศาลแลวผลทตามมา คอ ตองมคาใชจายในการตอสคด ในกระบวนการยตธรรม คาจางทนายความคาธรรมเนยมศาลหรอคาใชจายอน ๆ ตามทกฎหมายก าหนด และทส าคญในคดอาญา ผตองหาตองวางเงนประกนในการขอปลอยตวชวคราวหรอการขอประกนตวตงแตชนสอบสวน ซงวงเงนทใชเปนประกนจะสงตามอตราโทษจงท าใหคนจนไมสามารถทจะขอปลอยตวชวคราวไดตองถกคมขงตามกฎหมาย ทงทผตองหาบางรายไมไดเปนผกระท าผด (เปนแพะ) ยกตวอยางใหเหนอยางเปนรปธรรม “ นายแดง ถกตงขอหาวาชงทรพยโดยมระวางโทษจ าคกตงแต 5 ป ถง 10 ป หลกปฏบตการขอปลอยตวชวคราวคดอาญาในปจจบนและในบญชเกณฑมาตรฐานกลาง หลกประกน การปลอยชวคราวผตองหาหรอจ าเลยก าหนดวา ความผดฐาน ชงทรพยใหศาลเรยกหลกประกนจ านวน 150,000 บาท หากนายแดงมเงนจ านวน 150,000 บาท หรอมหลกประกนตราคาไดจ านวน 15๐,๐๐๐ บาท เมอน าเงนหรอหลกประกนมาวางตอศาลครบถวน จะไดรบการประกนตวและมเสรภาพระหวางพจารณาคดทนท ตรงกนขามหากนายแดง ไมมเงนหรอหลกประกนตามจ านวนดงกลาวจะตองถกขงไวทเรอนจ า ทง ๆ ทนายแดง อาจไมมพฤตกรรมหลบหน หรอ กอเหตราย และทง ๆ ทคดอยระหวางการพจารณาโดยศาลยงไมพพากษาวานายแดง เปนผกระท าความผด ” จากตวอยางน แสดงใหเหนวาคนจนมโอกาสทจะถกคมขงระหวางการพจารณาคดอาญามากกวาคนรวย ซงสามารถหาเงนประกนมาวางและไดรบการปลอยตวชวคราวในทสด จงมกจะไดยนค าพดในเชงประชด กระทบกระเทยบเปรยบเปรยอยเสมอวา “เศรษฐนอนบาน ขอทานนอนคก, คนรวยไมตองตดคก มแตคนจนเทานนทตองตดคก หรอคกมไวขงคนจน” ประโยคเหลานถกกลาวซ าแลวซ าเลา เมอพดถงกระบวนการยตธรรมของไทย จงสะทอนความรสกถงความเหลอมล าของสงคมไทยทไมละเวนแมกระทงในเรองความ

74

ยตธรรมฐานะทางเศรษฐกจของบคคลดเหมอนจะเปนตวแปรหนงทจะก าหนดชะตากรรมของผถกกลาวหา หรอผตองหา โดยทยงไมไดมการพสจนวากระท าความผดจรงหรอไมดวยซ าจงขดแยงกบหลกสากลทเกยวกบสทธมนษยชน กระบวนการยตธรรมของไทย จงไดพฒนาปรบปรงหรอแกไขกฎหมายเพอใหเปนสากลตามหลกสทธมนษยชน ระเบยบวธวจย

การวจยเรอง “การด าเนนงานกองทนยตธรรม ศกษากรณผมาขอรบบรการส านกงานยตธรรมฉะเชงเทรา อ าเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา เปนการศกษาวจยเชงคณภาพ โดยใชวธการวจยเอกสาร (Documentary Research) จากงานวจย รายงานการศกษา บทความและเอกสารตาง ๆ ทเกยวของกบพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 และ กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ และมตคณะรฐมนตรทเกยวของกบการใหความชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน และศกษาจากการสมภาษณบคคลทเกยวกบกบการบงคบใชพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ .ศ .2558 ไดแก คณะอนกรรมการกองทนยตธรรมประจ าจงหวดเจาหนาทผปฏบตงานกองทนส านกงานยตธรรมจงหวด และผขอรบการชวยเหลอจากกองทนยตธรรมจากส านกงานยตธรรมจงหวดฉะเชงเทรา

ผลการศกษา

แยกพจารณาไดดงน 1. การด า เ นนงานและหลก เกณฑ ท ใชพ จารณาใหการ ชวย เหลอตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 2. ระยะเวลาการด าเนนการและชองทางรองเรยนหรออทธรณกรณทการพจารณาใหการชวยเหลอนนไมเปนธรรมใหชดเจนตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558

75

3. ปญหาและอปสรรคการด าเนนงานตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558 4. การบรหารจดการงานกองทนยตธรรม

การอภปรายผล ดานกฎหมาย

กฎหมายไมไดก าหนดหลกเกณฑการใหความชวยเหลอคนยากไรไวชดเจน เวลาปฏบตงานจรงกตดขดขอกฎหมายหรอหลกเกณฑหลายๆอยาง เชน การยนขอสนบสนนเงนประกนปลอยตวชวคราวของคนยากจน เมอไดรบอนมตจากคณะอนกรรมการประจ าจงหวดแลว บางรายมาตดตรงหาผค าประกนในการท าสญญาไมได หรอบางรายมงานท าไมเปนหลกแหลง แมขอเทจจรงจะยากจนและไมไดเปนผกระท าผดจรง ๆ ตามทถกกลาวหา แตกองทนกอาจจะเขาไปใหความชวยเหลอไมได เนองจากตดหลกเกณฑการพจารณาหรอการด าเนนการหลาย ๆ อยาง เปนตน ตามระเบยบคณะกรรมการกองทนยตธรรมวาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการชวยเหลอประชาชนในการด าเนนคด พ.ศ. 2559 ขอ 10 เรอง หลกเกณฑการพจารณา การทบทวน และการแจงผล ใหพจารณาโอกาสทจะรบความชวยเหลอ หรอบรรเทาความเสยหายจากกฎหมายอน ท าใหผมาขอรบความชวยเหลอตองไปขอรบความชวยเหลอจากกฎหมายอนกอนทจะมาขอรบความชวยเหลอจากกองทนยตธรรม ท าใหกองทนยตธรรมไมสามารถชวยเหลอไดทนเวลา เนองจากคดขาดอายความ ซงกระบวนยตธรรมทลาชา นนคอความไมยตธรรมนนเอง ดานการบรหารจดการ การทผขอรบการชวยเหลอบางรายอาจแสดงความไมพอใจและต าหนเจาหนาทหากขอรองเรยนไมไดรบการอนมต โดยมองวาเจาหนาทปฏบตงานลาชา ไมเขาใจวาเจาหนาทไดปฏบตตามขนตอนและหลกเกณฑ แตบางครงลาชาเพราะในการพจารณานนจ าเปนตองมเอกสารประกอบการพจารณา เชน เอกสารแสดงรายได ภาระหนสน ฯลฯ ซงถาเอกสารไมครบ จ าเปนตองขอเอกสารเพมเตม ซงบางครงผขอรบการชวยเหลอน าเอกสารมาสงลาชา ท าใหกระบวนการพจารณาการใหการชวยเหลอนนใช

76

เวลานานนน และประชาชนไมเขาใจหลกการพจารณาใหความชวยเหลอ คดวาถามายนขอความชวยเหลอจากส านกงานยตธรรมจงหวดกจะไดรบความชวยเหลอทกกรณ ทกราย ผวจยพบวากระบวนการในการประชาสมพนธหรอเผยแพรขอมลกองทนยตธรรม รวมถงหลกเกณฑตางๆนน ประชาชนทราบนอยมากและยงไมเขาใจถงบทบาทภารกจการใหความชวยเหลอของกองทนยตธรรมอยางแทจรง บางครงท าใหเกดปญหาในทางปฏบตและท าใหประชาชนเสยสทธในการเขาสกระบวนการยตธรรมอกดวย ขอเสนอแนะ จากการศกษาวจยในครงน เพอเปนแนวทางการด าเนนงานกองทนยตธรรมทมประสทธภาพตามพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ .ศ. 2558 ผ จดท าวจย จงมขอเสนอแนะ ดงน ขอเสนอแนะเชงนโยบาย ดานกฎหมาย

ควรก าหนดค านยามค าวา “ฐานะของผ ทจะไดรบความชวยเหลอจากกองทน” ใหชดเจน โดยอาจจะเชอมโยงขอมลกบการลงทะเบยนผมรายไดนอยตามนโยบายของรฐบาลหรอขอมลความจ าเปนพนฐาน หรอ จปฐ. ของกรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย นอกจากน ควรมการถอดบทเรยนจากหนวยงานทใชกฎหมาย ฉบบน ส านกงานยตธรรมจงหวด อยการ กรมสอบสวนคดพเศษ หนวยงานทเปนคณะอนกรรมการ เพอหามาตรฐานจากหนวยงานทวประเทศ ผวาราชการจงหวด ศนยด ารงธรรม ในการปรบแกกฎหมาย ขอเสนอแนะเชงปฏบต ดานการปฏบตงาน ควรพฒนาคมอการปฏบตงานใหเปนมาตรฐานแนวทางเดยวกน และใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยในการปฏบตงาน ใชระบบอเลกทรอนกสควบคกบเอกสาร และควรประชาสมพนธบทบาทภารกจของกองทนยตธรรมใหประชาชนไดทราบอยางทวถง

77

ดานบคลากร ควรเพมบคลากรใหเพยงพอ และเพมทกษะของบคลากรทปฏบตงานดาน

กองทนยตธรรม โดยการอบรมใหความรอยางสม าเสมอ ดานงบประมาณ ควรเพมวงเงนอนมตค าขอรบความชวยเหลอกองทน จากเดม 500,000 บาท เปน 1,000,000 บาท เพอเพมความคลองตวและเพอใหมเงนส ารองเพยงพอตอการด าเนนงานกองทนยตธรรม และควรเชอมโยงขอมลยอดคงเหลอในบญชของทกส านกงานยตธรรมจงหวดแบบออนไลน เพอเชคยอดคงเหลอบญชในแตละวน

เอกสารอางอง กองนตการ. กลมงานทปรกษากฎหมาย นตกรรมและสญญา. (มปป). หลกการใช

ดลพนจ.สบคน 5 มกราคม 2560 จาก http//legallabour.go.th/index.php? option=com_attachments&task=download&id=723.

กรมประชาสมพนธ ส านกนายกรฐมนตร. (2559). สาระส าคญพระราชบญญตกองทนยตธรรม พ.ศ. 2558. สบคน 5 มกราคม 2560 จาก http//pr.prd.go. th/chaiyaphurn/ewt_newsphp?nid=10332&filename=index.

จ าเนยร จวงตระกล และ ฐนนดรศกด บวรนนทกล. (2553). รปแบบและแนวทางการกระจายอ านาจ พจารณาสนบสนนเงนหรอคาใชจายของกองทนยตธรรมสส านกงานยตธรรมจงหวด . กรงเทพมหานคร: ส านกงานกจการยตธรรม กระทรวงยตธรรม.

ณรงค ใจหาญ, และคณะ, (2556). รายงานวจยขอเสนอแนะแนวทางนโยบายเรอง กองทนยตธรรม: ขอมลและบทวเคราะหผลการท างาน และประสทธภาพในการใหความชวยเหลอทางกฎหมายอนเนองมาจากสถานการณความขดแยงในจ ง ห ว ด ช า ย แ ด ภ า ค ใ ต . ส บ ค น 2 0 ม ก ร า ค ม 2 5 6 0 จ า ก http:www.deepsouthwatch.org/sites/default/files/justice_fund_report.pdf

78

นางสาขวญสดา ไพบลย. (2557). “กองทนยตธรรมเพอการอ านวยความยตธรรมแกประชาชนอยางเทาเทยม” http:www.humanrightsccnter.go.th.

ฐนนดรศกด บวรนนทกล. (2558). รายงานฉบบสมบรณ โครงการศกษาประเมนผ ล ส า เ ร จ ก อ ง ท น ย ต ธ ร ร ม . ส บ ค น 2 5 ม ก ร า ค ม 2 5 6 0 . จ า ก http:www.rlpd.go.th/rlpdnew/index.php/2013-01-02-09-59-04.

ปกปอง ศรสนท. (2555). การปฎรปกองทนยตธรรม. สบคน 25 มกราคม 2560 จาก http://v-reform.org/wpcontent/uploads/2012/10/กองทนยตธรรม.pdf

ส านกงานกองทนยตธรรม. (2559). คมอการปฏบตงานกองทนยตธรรม. สบคน 10 กมภาพนธ 2560 จาก http://www.ifo.moj.go.th/startpage.html

ส านกงบประมาณของรฐสภา ส านกงานเลขาธการสภาผ แทนราษฎร . (2559). การวเคราะหการด าเนนงานและแนวทางการพฒนากองทนยตธรรม รายงานวชาการส านกงบประมาณของรฐสภา ฉบบท 6 / 2 5 5 9 . ก ร ง เ ทพ มห านคร :ส านกพมพ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

79

ภาวะปญญาออนและการฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา ส านกงานมลนธชวยคนปญญาออนแหงประเทศไทย

ในพระบรมราชนปถมภ

กฤตเดช ประดษฐ*

บทคดยอ ในปจจบนภาวะปญญาออน เปนภาวะความพการประเภทหนงทเปนอปสรรค

และปญหาตอการเจรญเตบโตและพฒนาการของสองและปญญา สงคมควรใหความ

ชวยเหลอครอบครวในการดแล ปองกน และแกไขฟนฟสมรรถภาพ เมอเกดปญหาการ

เปนภาวะปญญาออนขนแลว การบ าบดรกษาจะตองท าในรปแบบของการฟนฟ

สมรรถภาพซงจะท าในทกดาน ผจดท าจงไดท าการศกษาถงภาวะปญญาออนและการ

ฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมความบกพรองทางสตปญญาโดยมวตถประสงค เพอให

เกดความรเรองภาวะปญญาออน สาเหตการปองกน การฟนฟสมรรถภาพคนพการทาง

สตปญญาและน าไปใชประโยชนไดอยางถกตอง กลมตวอยางเปนผปกครองของผพการ

ทางสตปญญาทเขารบการสงเคราะหจากส านกงานมลนธชวยคนปญญาออนฯ จ านวน

10 ครอบครว และไดคดเลอกเจาะจงมา 3 ครอบครวซงมความแตกตางกนในการเลยงดผ

พการ ผลการศกษา พบวาพอแมผปกครองยงมความรในเรองของภาวะปญญาออนท

นอยอยเนองจากการยอมรบกบสภาพทเกดขนและเขาใจวาผทมภาวะปญญาออน

ไมสามารถฝกทกษะตางๆ เพมได ในดานการฟนฟสมรรถภาพบคคลทมความบกพรอง

ทางสตปญญานนมความรความเขาใจในระดบหนงเพราะสวนใหญไมมการฝกอยาง

ตอเนองเมอกลบบานไปแลวท าใหผพการมการพฒนาทชากวาเดม

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

80

ค าส าคญ : ภาวะปญญาออน, การฟนฟสมรรถภาพ, บคคลทมภาวะบกพรองทาง

สตปญญา

ความเปนมาและความส าคญของปญหา “ภาวะปญญาออน” จะเปนภาวะทพบกนในประเทศไทยมาเปนเวลานาน แตกยงมคนอกเปนจ านวนไมนอยทยงไมรจกหรอทราบตามความเปนจรง จงท าใหบางคนมความกลว รงเกยจ ราวกบวาถาเขาใกลแลวจะตดตอคลายเปนโรคตดตอชนดหนง ทงทภาวะปญญาออนนนอยในกลมโรคทไมตดตอ พอแมนอยคนทจะกลายอมรบความเปนจรง ทงนเพราะเปนการยากทจะเขาใจวาปญญาออนนนคออะไร “ภาวะปญญาออน” เปนภาวะทพฒนาการของเดกหยดชะงกหรอบกพรองหรอไมสมบรณ ภาวะซงเดกมความสามารถในการพฒนาการดานการเคลอนไหว ภาษา สงคม และพฤตกรรมการปรบตว (adaptive skill) ดอยกวาเดกปกตในอายเดยวกน ภาวะบกพรองทางสตปญญา / ภาวะปญญาออน (Intellectual Disabilities /

Mental Retardation ภาวะบกพรองทางสตปญญา เปนภาวะทมพฒนาการบกพรองซงท า

ใหมขอจ ากดดานสตปญญา การเรยนรและการปรบตวในการด ารงชวตประจ าวน ใน

ปจจบนเรมมการใชค าวา บกพรองทางสตปญญา แทน ภาวะปญญาออน มากขนใน

องคกรระดบนานาชาต เชน IASSID (International Association for the Scientific Study

of Intellectual Disabilities) WHO (World Health Organization) WPA (World

Psychiatry Association) รวมทง AAMR (The American Association on Mental

Retardation) หรอสมาคมบคคลปญญาออนแหงสหรฐอเมรกา ซงประกอบดวยสห

วชาชพจากทวโลกและกอตงมาเปนเวลานาน 130 ป กไดเปลยนชอเปน The American

Association of Intellectual and Developmental Disabilities (AAIDD) เมอ 1 มกราคม

พ.ศ. 2550 เพอเสนอแนวทางทจะท าใหสงคมยอมรบผบกพรองทางสตปญญามากขน

พระราชบญญตการจดการศกษาส าหรบคนพการ พ.ศ. 2551 ไดก าหนดประเภท

ความพการไวถง 9 ประเภท โดยแยกความพการออทสตกออกมาเปนความพการอก

ประเภทหนง และเพมความพการส าหรบความพการทางการเจบปวยเรอรงและความ

81

พการซ าซอน ท งนท งนนกเพอประโยชนในการจดการศกษาส าหรบคนพการใหม

ประสทธภาพยงขน ส าหรบสทธประโยชนและสวสดการของคนพการและขนตอน

วธการและเงอนไขในการรบสทธ ประโยชนและสวสดการของคนพการ ตาม

พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 และตาม

พระราชบญญตการจดการศกษาส าหรบคนพการ พ.ศ. 2551 โดยจะแยกอธบายเปน 2

หวขอหลก ตามล าดบดงน

1. สทธประโยชนและสวสดการของคนพการ

2. ขนตอน วธการและเงอนไขในการรบสทธ ประโยชนและสวสดการของคน

พการ

ในปจจบนภาวะปญญาออน เปนภาวะความพการประเภทหนง ทเปนอปสรรค

และปญหา ตอการเจรญเตบโตและพฒนาการของสมองและปญญา เปนภาวะทสมองไม

สามารถพฒนาไดถงจดสงสดท าใหมการพฒนาการชากวาปกต บคคลปญญาออน เปน

ภาระและปญหาของครอบครบซงมผลกระทบตอสงคมและเศรษฐกจของประเทศชาต

ถามจ านวนมากจะท าใหสญเสยเศรษฐกจของประเทศชาตจงเปนหนาทของสงคมท

จะตองใหความชวยเหลอครอบครวในการดแล เฝาระวง คนหา ปองกน และแกไขฟนฟ

สมรรถภาพ เพราะภาวะปญญาออนเมอเกดขนแลวรกษาไมหาย นอกจากบางโรคท

สามารถใหการวนจฉยไดในระยะเรมแรกแลวใหการรกษา กอนทสมองจะถกท าลายไป

เชน ภาวะขาดสารอาหาร ภาวะขาดฮอรโมนจากตอมไทรอยด โรค พ.เค.ย.(P.U.K.

Phemylketonuria) ดงนน เมอเกดการเปนปญญาออนขนแลว การบ าบดรกษาจะตองท า

ในรปแบบของการฟนฟสมรรถภาพ ซงจะท าในทกดาน เชน

1. ทางดานการแพทย

2. ทางดานการศกษา

3.ทางดานสงคม

4.ทางดานฝกอาชพ

82

ดวยเหตดงกลาวผจดท าจงประสงคทจะท าการศกษาถงภาวะปญญาออนและการฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา และการแกไขฟนฟสมรรถภาพนนจะตองแกไขฟนฟตามความสามารถของแตละบคคล หรอตามระดบความรนแรงของการเปนปญญาออน วตถประสงคของการศกษา

1. เพอใหคนพการทางสตปญญาไดรบความรและการฟนฟสมรรถภาพเบองตน

2. เพอเตรยมความพรอมในการทจะรบการฟนฟทางการศกษาและดานอนๆสามารถชวยเหลอตนเองไดในชวตประจ าวน

3. เพอใหค าแนะน าผปกครอง ในการเลยงดอยางถกวธ

ขอบเขตของการศกษา

การศกษาคนควา เ ปนการศกษาเ กยวกบภาวะปญญาออนและการฟนฟ

สมรรถภาพในบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา ณ ส านกงานมลนธชวยคนปญญา

ออนแหงประเทศไทย ในพระบรมราชนปถมภ โดยมขอบเขตการศกษาดงน

1. ประชากร

เปนบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา ส านกงานมลนธชวยคน

ปญญาออนแหงประเทศไทย

2. กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนคอ บคคลทมภาวะบกพรองทาง

สตปญญาทเขามารบสงเคราะหจากส านกงานมลนธชวยคนปญญาออนฯ

83

นยามศพทเฉพาะ

1. บคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา คอ บคคลทมความบกพรองทาง

สตปญญา หมายถง บคคลทมพฒนาการชากวาบคคลทวไปเมอวดเชาวปญญา โดยใช

แบบทดสอบมาตรฐานแลว มเชาวปญญาต ากวาคนทวไป และ ความสามารถในการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมต ากวาเกณฑทวไปอยางนอย 2 ทกษะหรอ มากกวา จงท าใหไม

สามารถปรบตวไดเหมอนกบเดกปกต และ มพฒนาการทไมเหมาะสมกบวย ท งน

ลกษณะความบกพรองดงกลาวตองเกดกอนอาย 18 ป

2. การฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา คอ การ

สงเสรมปองกน บ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพ นอกจากการสงเสรมสขภาพเชนเดก

ปกต การบ าบดรกษาความผดปกตทอาจพบรวมดวย เชน โรคลมชก Cretinism, PKU,

cerebral palsy, โรคหวใจพการแตก าเนดหรอภาวะพรองไทรอยดฮอรโมนทพบในกลม

อาการดาวน ใหการสงเสรมพฒนาการเพอพฒนาทกษะดานกลามเนอมดใหญ กลามเนอ

มดเลกและสตปญญา ภาษา สงคมและการชวยเหลอตนเองเพอใหเดกมความพรอมใน

การเขาสระบบการศกษา การดแลโดยทมสหวชาชพ เชน อรรถบ าบด กายภาพบ าบด

กจกรรมบ าบด เปนตน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. มความรเ รองภาวะปญญาออน สาเหตและการปองกน วธการฟนฟ

สมรรถภาพคนพการทางสตปญญาโดยชมชน และน าไปใชประโยชนอยางถกตอง ถก

ทางทนตอเหตการณเปนการลดอตราการเพมคนพการทางสตปญญา

2. ความเขาใจ ตระหนกถงปญหาและวธการแกไขยอมรบความสามารถของคนพการทางสตปญญาและใหคนพการทางสตปญญาเปนสวนหนงสงคม

84

แนวคด ทฤษฎ วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาเรองภาวะปญญาออนและการฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมภาวะ

บกพรองทางสตปญญา ไดมการทบทวนแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ผจดท า

ไดท าการรวบรวมขอมล ใชเอกสารทใชในการด าเนนการส าหรบการศกษาท าความ

เขาใจเพอใหประสทธ ในการจดท าโดยจดออกมาเปนหมวดหม ดงน

2.1 แนวคดเกยวกบคนพการ 2.2 แนวคดเกยวกบสทธตางๆ ของคนพการ 2.3 แนวคดเกยวกบสวสดการของคนพการ 2.4 ค าจ ากดความของภาวะบกพรองทางสตปญญาหรอภาวะปญญาออน 2.5 สาเหตของภาวะบกพรองทางสตปญญา 2.6 การแบงประเภทของภาวะบกพรองทางสตปญญา 2.7 ความผดปกตทพบรวมกบภาวะบกพรองทางสตปญญา

2.8 การชวยเหลอบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา 2.9 การฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา

2.10 ค าแนะน าและการปองกน

ระเบยบวธวจย

ในการศกษาวจยครงนใชวธการวจยเชงคณภาพดวยการสมภาษณเชงลกเพราะการศกษาเรอง ภาวะปญญาออนและการฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา จ าเปนตองไดขอมลจากนกสงคมสงเคราะหของมลนธชวยคนปญญาออนแหงประเทศไทยฯซงการสมภาษณเชงลกจะท าใหผศกษาวจยไดขอมลทงในดานภาวะปญญาออนและดานการฟนฟสมรรถภาพคนพการทางสตปญญากอนจะลงสมภาษณจรงกบพอแม ผปกครองหรอผพการทางสตปญญา ซงขอมลดงกลาวจะมความกวางขวางครอบคลมประเดนทส าคญและมรายละเอยดซงเปนผลโดยตรงจากประสบการณของ

85

ผใหสมภาษณ และจากการสมภาษณเชงลก ผลการศกษาวจยดงกลาวนอกจากจะน ามาวเคราะห

ผลการศกษา ดานมความร ความเขาใจเรองภาวะปญญาออน ผจดท าไดสมภาษณพอแม ผปกครอง ทงหมด 10 ครอบครว ไดยกตวอยางครอบครว มาท าการยกตวอยาง วาพอแม ผปกครองทมคนพการทางสตปญญาทยงคอยดแล ในดานความเขาใจทเปนภาวะปญญาออนและการฟนฟถอวายงมความรทยงนอยอย เนองจากการไมมเวลา และใชการยอมรบกบผลทเกดขน เพราะสวนใหญเขาใจวา ผทภาวะปญญาออน ฝกทกษะหรอจะท าอะไรไมไดเลย เปนตน ดานการฝกทกษะการฟนฟสมรรถภาพคนพการทางสตปญญา ผจดท าไดท าการสมภาษณเรองการฟนฟสมรรถภาพคนพการทางสตปญญาใหกบพอแม สวนใหญ มความเขาใจในระดบปานกลาง เพราะสวนใหญมารบการฝกจากสถาบนราชานกล แตสวนใหญมาฝกแลวกลบบานไป พอแม ผปกครองกไมไดฝกตอเนอง ท าใหเดกมพฒนาการทชากวาเดม หลงจากไดท าการสมภาษณทง 10 ครอบครวแลว ท าใหผจดท าไดทราบถงวาแตละครอบครวมคนพการทางสตปญญาในระดบทรนแรงตางกน ท าใหการพฒนามการลาชา และสวนใหญมฐานะยากจน ท าใหการดแลเอาใสใจลดนอยลง แตถามาดแลแตผ พการทางสตปญญาอยางเดยวกไมสามารถท างานหาเงนไดเลย ถาคนพการไมไดรบการฝกฝนการพฒนากจะต าลง ดานพฒนาการตางๆกจะชาลงได แตหลงจากการไดใหค าแนะน ากบพอแม ผปกครองแลว ลกษณะของพอแม ผปกครองใหความสนใจ แตตองแลกดวยความอดทน ตอการย าบอยๆบอกบอยๆกบผพการทางสตปญญา จะท าใหเหนการพฒนาทดขนเรอยๆ การฝกฝนกตองฝกฝนต งแตเลกๆ จะท าใหเดกสามารถ อยรวมกบสงคมไดอยางปกต

86

สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ ในการศกษาเรองภาวะปญญาออนและการฟนฟสมรรถภาพในบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญาไดท าการสมภาษณ พอแม ผปกครองของผพการทางสตปญญา จ านวน 10 ครอบครว เปนการวจยเชงคณภาพ เพอเปนการส ารวจความรความเขาใจ ของพอแม ผปกครองของผพการทางสตปญญา ในรปแบบการสมภาษณ จะท าใหทราบปญหาตางๆทสามารถชวยเหลอ หรอแกไข เพราะภาวะปญญาออนเกดขนแลว ไมสามารถหายขาดได แตสามารถรกษา พฒนาฟนฟสมรรถภาพตางๆใหมศกยภาพเทยบเทากบคนปกต ถงจะตองใชเวลาในการฝกฝนกวาคนปกตตามความรนแรงของแตละคน แตผพการทางสตปญญาตวเขาเองมความพยายามทจะรวมมอกบผฝก วดจากการสนใจและการมความกระตอรอรนในการรบฟงค าสง และปฏบตตามไดด แนวทางการรกษา และฟนฟสมรรถภาพความพการทางสตปญญา จะมดงน

1) การฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย (Medical Rehabilitation) การฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย ในชวงแรกเกด – 6 ป ไดแก การสงเสรมปองกนบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพ นอกจากการสงเสรมสขภาพเชนเดกปกต การบ าบดรกษาความผดปกตทอาจพบรวมดวย เชน โรคลมชก Cretinism, PKU, cerebral palsy, โรคหวใจพการแตก าเนดหรอภาวะพรองไทรอยดฮอรโมนทพบในกลมอาการดาวน ใหการสงเสรมพฒนาการเพอพฒนาทกษะดานกลามเนอมดใหญ กลามเนอมดเลกและสตปญญา ภาษา สงคมและการชวยเหลอตนเองเพอใหเดกมความพรอมในการเขาสระบบการศกษา การดแล โดย ทมสหวชาชพ เชน อรรถบ าบด กายภาพบ าบด กจกรรมบ าบด กายภาพบ าบด เดกทมภาวะบกพรองทางสตปญญามกจะมพฒนาการดานการเคลอนไหวรางกาย (motor development) ชากวาวย นอกจากนเดกทมภาวะบกพรองทางสตปญญาขนาดหนกและหนกมาก สวนใหญกจะมความพการทางระบบประสาทสวนกลาง (central nervous system) ดวย ท าใหมการเกรงของแขน ขา ล าตว จงจ าเปนตองแกไขอาการเคลอนไหวทผดปกต เพอชวยลดการยดตดของขอตอ และการสญเสยกลามเนอ เดกจะชวยตวเองไดมากขน เมอเจรญวยขน

87

กจกรรมบ าบด การฝกการใชกลามเนอมดเลก ไดแก การใชมอหยบจบสงของ ฝกการท างานของตาและมอใหประสานกน (eye-hand co-ordination) เดกสามารถหยบจบสงของ เ ชน จบถวยกนน า จบแปรงสฟน หยบชอนกนขาว การรกษาทางกจกรรมบ าบด จะชวยใหการด าเนนชวตประจ าวน เปนไปอยางราบรนและสะดวกขน

อรรถบ าบด เดกทมภาวะบกพรองทางสตปญญาเกนกวารอยละ 70 มปญหาการพดและการสอความหมาย กระบวนการฝกในเรองน มใชเพอใหเปลงส าเนยงเปนภาษาทคนทวไปเขาใจเทานน แตจะเรมจากเดกตองฝกใชกลามเนอชวยพด บงคบกลามเนอเปลงเสยง ออกเสยงใหถกตอง ซงการฝกพดตองกระท าตงแตเดกอายต ากวา 4 ป จงจะไดผลดทสด

ขอเสนอแนะ

ผวจยมขอเสนอแนะบางประการส าหรบผปกครองบคคลปญญาออน นายจาง

และมลนธฯ เชน ผปกครอง/ครฝกควรตงความคาดหวงและความตองการตอบคคล

ปญญาออนใหสงขนเหมาะสมกบศกยภาพของแตละบคคล โดยมงเนนเปาหมายอนาคต

ใหบคคลปญญาออนสามารถพงพาตนเองมากขน นอกจากจะมการชวยเหลอตนเองใน

กจวตรประจ าวนไดดแลว ยงจ าเปนตองมอาชพพอเลยงดตนเองได ยนยอมใหมผชวย

เหลอสวนบคคลไดในบางโอกาส และมสวนรวมในการเลอกฝกโปรแกรมทางอาชพท

เขาชอบ สนใจ และมความถนด

88

เอกสารอางอง

1. ชนสา เวชวรฬห. เครองมอทดสอบสตปญญา. วารสารราชานกล 2550; 22(3) : 167-

198.

2. นพวรรณ ศรวงคพานช, พฏ โรจนมหามงคล. ภาวะปญญาออน/ภาวะบกพรองทาง

สตปญญา. ใน : ต าราพฒนาการและพฤตกรรมเดก. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : โฮลสตก

พบลชชง, 2551: 179-204.

3. นพวรรณ ศรวงคพานช, พฏ โรจนมหามงคล. ภาวะปญญาออน/ภาวะบกพรองทาง

สตปญญา. ใน : ต าราพฒนาการและพฤตกรรมเดกส าหรบเวชปฏบตทวไป. พมพครงท

1. กรงเทพฯ : บยอนด เอนเทอรไพรซ จ ากด, 2554 : 299-323

89

ประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคล ดานลายพมพนวมอ กองทะเบยนประวตอาชญากร

วชดา นาคขวญ*

บทคดยอ

การศกษาวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาขอปฏบตหรอหลกการเกยวกบการพมพลายนวมอ, อ านาจหนาทขององคการในแตละสวน, กฎระเบยบตางๆ เกยวกบต ารวจ, ศกษาความลาชาในกระบวนการท างาน,ศกษาขอผดพลาดในกระบวนการท างานและศกษาหาแนวทางแกไขปญหาของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอใหมประสทธภาพ

ใชการวจยเชงคณภาพในการศกษาแบงออกเปน 2 สวน คอ การวจยเอกสารทเกยวกบแนวความคดเกยวกบ ทฤษฎองคการ, ทฤษฎระบบราชการ(Bureaucracy System Theory) ของ Max Weber, หลกประสทธภาพในการท างาน, หลกการบรการสาธารณะ, การศกษาโครงสรางหนวยงาน เกยวกบอ านาจและหนาทความรบผดชอบในการปฏบตงานของกองทะเบยนประวตอาชญากร และการสมภาษณเชงลกของกลมเปาหมายคอ ขาราชการต ารวจในสงกดกองทะเบยนประวตอาชญากร จ านวน 10 ทาน

จากการศกษาพบวา ความเขาใจขอปฏบตหรอหลกการเกยวกบการพมพลายนวมอทไมชดเจนมปญหาตอประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ

อ านาจหนาทขององคการในแตละสวนไมชดเจนและไมเหมาะสมกบสภาพของงานมปญหาตอประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ

กฎระเบยบตางๆ เกยวกบต ารวจมหลายฉบบ และบางฉบบกใชมานานแลว ไมเหมาะกบสถานการณปจจบน ทสภาพเศรษฐกจและสงคมเปลยนแปลงไปมผลตอ * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

90

ประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ

ความลาชาในกระบวนการท างานในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ ของกองทะเบยนประวตอาชญากรในภาพรวมอยระดบปกตแตในบางครง การรบแผนลายพมพนวมอจากหนวยงานภายนอกไมสามารถควบคมคณภาพของแผนลายพมพนวมอไดจงยงมขอผดพลาดทอาจเกดขนในสวนน อกปจจยหนงทพบกคอการรบสงเอกสารกบหนวยงานภายนอกใชการสงทางไปรษณยซงตองใชระยะเวลาในการขนสง

ขอผดพลาดในกระบวนการท างานในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอเกดจากปจจยภายนอก

ค าส าคญ : การพสจนเอกลกษณบคคล, ลายพมพนวมอ, กองทะเบยนประวตอาชญากร, finger print, biometrics, ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปจจบนประชากรไทยมจ านวนเพมมากขน สงผลใหคดอาชญากรรมในรปแบบตางๆ เพมขนตามไปดวย การควบคมไมใหเกดคดอาชญากรรมไดโดยการปราบปราม สอบสวน สบสวนใหไดมาซงตวคนรายและใชมาตรการทางกฎหมายเพอเพมโทษไมใหผทเคยกระท าความผดมาแลวกระท าความผดซ า เพอใหเกดความเกรงกลวจนไมกลากระท าผดอก

กองทะเบยนประวตอาชญากรเปนหนวยงานทท าหนาทสนบสนนพนกงานสอบสวนในการตดตามจบกมตวคนรายโดยวธการตรวจพสจนเอกลกษณบคคล ไดแก การตรวจพสจนบคคลดวยลายพมพนวมอทสามารถระบตวตนบคคลไดอยางแมนย าเพราะคณสมบตเฉพาะของลายพมพนวมอทสามารถอยไดทนทานถาวรไมเปลยนแปลงตลอดชวต

กระบวนการท างานของกองทะเบยนประวตอาชญากรคอ การน าขอมลลายพมพนวมอเขาสกระบวนการโดยการสแกนแผนลายพมพนวมอแลวสงเขาตรวจคนกบ

91

ฐานขอมลทมอย แลวสงผลกลบไปยงหนวยงานตางๆ ตามทรองขอ แตละวนจะมงานเขามาจากทกสารทศ ไมวาจะเปนการสมครงาน การขออนญาตใบขบข การตรวจสอบขอมลคนรายจาก สน. หรอ สภ. ทสงแผนพมพลายนวมอมายงกองทะเบยนประวตอาชญากร ดวยเนองานทตองใชความร ความละเอยด แมนย า ดงนนการทจะท างานใหตอบสนองทนตอความตองการของประชาชนตองอาศยกระบวนการในการท างานทดเพอใหเกดประสทธภาพในการท างานอยางสงสด

วตถประสงคของการศกษา

1 เพอศกษาขอปฏบตหรอหลกการเกยวกบการพมพลายนวมอ

2 เพอศกษาอ านาจหนาทขององคการในแตละสวน

3 เพอศกษาเกยวกบกฎระเบยบตางๆ เกยวกบต ารวจ

4 เพอศกษาความลาชาในกระบวนการท างาน

5 เพอศกษาขอผดพลาดในกระบวนการท างาน

6 เพอเสนอแนะแกไขปญหาของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอใหมประสทธภาพ

ขอบเขตของการศกษา

การศกษานมขอบเขตศกษาเฉพาะเรองความเปนมาของกองทะเบยนประวตอาชญากร โครงสรางองคกร กระบวนการท างาน นอกจากนนจะไดศกษาถงหลกกฎหมายเกยวกบระเบยบส านกงานต ารวจแหงชาตวาดวยประมวลระเบยบการต ารวจไมเกยวกบคดลกษณะ ท 32 การพมพลายนวมอ พ.ศ. 2554, ระเบยบส านกงานต ารวจแหงชาตวาดวยการก าหนดอ านาจหนาทส าของสวนราชการส านกงานต ารวจแหงชาต พ.ศ. 2552 ขอ 19 ส านกงานพสจน, กฎกระทรวงแบงสวนราชการเปนกองบงคบการหรอสวนราชการอยางอน ในส านกงานต ารวจแหงชาต พ.ศ. 2552 ขอ 19 ส านกงานพสจนหลกฐานต ารวจ (ค) กองทะเบยนประวตอาชญากร , พ.ร.บ.ต ารวจแหงชาต พ.ศ.2547 รวมท งศกษาถง

92

ทฤษฎองคการ, ทฤษฎระบบราชการ(Bureaucracy System Theory) ของ Max Weber หลกประสทธภาพในการท างาน และหลกการบรการสาธารณะ ดวย

ประโยชนทไดรบจากการศกษา

1 ท าใหทราบขอปฏบตหรอหลกการเกยวกบการพมพลายนวมอ 2 ท าใหทราบอ านาจหนาทขององคการในแตละสวน 3 ท าใหทราบเกยวกบกฎระเบยบตางๆ เกยวกบต ารวจ 4 ท าใหทราบความลาชาในกระบวนการท างาน 5 ท าใหทราบขอผดพลาดในกระบวนการท างาน 6 ท าใหไดเสนอแนะแกไขปญหาของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคล

ดานลายพมพนวมอใหมประสทธภาพ

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ แนวความคดเกยวกบ ทฤษฎองคการ, ทฤษฎระบบราชการ(Bureaucracy System

Theory) ของ Max Weber, หลกประสทธภาพในการท างาน, หลกการบรการสาธารณะ, การศกษาโครงสรางหนวยงานเกยวกบอ านาจและหนาทความรบผดชอบในการปฏบตงานของกองทะเบยนประวตอาชญากร

กรอบแนวความคดทใชในการศกษา

ขอปฏบตหรอหลกการเกยวกบการพมพลายนวมอ, อ านาจหนาทขององคการ ในแตละสวน,กฎระเบยบตางๆเกยวกบต ารวจ,ความลาชาในกระบวนการท างาน,ขอผดพลาดในกระบวนการท างาน สงผลตอประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ กองทะเบยนประวตอาชญากร ระเบยบวธวจย

การศกษานใชรปแบบการวจยเปนแบบเชงคณภาพ เพราะเปนการแสวงหาความรโดยการพจารณาปรากฏการณสงคมจากสภาพแวดลอมตามความจรงในทกมต

93

สนใจขอมลดานความรสกนกคด การใหความหมายหรอคณคากบสงตาง ๆ ตลอดจนคานยมหรออดมการณของบคคล นกวจยสามารถลงลกในรายละเอยดไดมากตามทตองการ เนนการเขาไปสมผสกบขอมลหรอปรากฏการณโดยตรง ท าใหขอมลทไดเปนขอมลทมาจากความรสกนกคดของกลมตวอยางจรง จงสามารถแกไขปญหาหรอใชขอมลทไดในการพฒนาเรองทศกษาใหตรงกบความตองการของกลมเปาหมายไดอยางตรงจด

ผลการศกษา

จากการศกษาพบวา ความเขาใจขอปฏบตหรอหลกการเกยวกบการพมพลายนวมอทไมชดเจนมปญหาตอประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ

อ านาจหนาทขององคการในแตละสวนไมชดเจนและไมเหมาะสมกบสภาพของงานมปญหาตอประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ

กฎระเบยบตางๆ เกยวกบต ารวจมหลายฉบบ และบางฉบบกใชมานานแลวไมเหมาะกบสถานการณปจจบน ทสภาพเศรษฐกจและสงคมเปลยนแปลงไปมผลตอ ประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ

ความลาชาในกระบวนการท างานในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ ของกองทะเบยนประวตอาชญากรในภาพรวมอยระดบปกตแตในบางครง การรบแผนลายพมพนวมอจากหนวยงานภายนอกไมสามารถควบคมคณภาพของแผนลายพมพนวมอไดจงยงมขอผดพลาดทอาจเกดขนในสวนน อกปจจยหนงทพบกคอการรบสงเอกสารกบหนวยงานภายนอกใชการสงทางไปรษณยซงตองใชระยะเวลาในการขนสง

ขอผดพลาดในกระบวนการท างานในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอเกดจากปจจยภายนอก

94

การอภปรายผล

1.ความเขาใจขอปฏบตหรอหลกการเกยวกบการพมพลายนวมอทไมชดเจนมปญหาตอประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ

2.อ านาจหนาทขององคการในแตละสวนไมชดเจนและไมเหมาะสมกบสภาพของงานมปญหาตอประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ ซงกองทะเบยนประวตอาชญากรมการแบงอ านาจหนาทขององคการ ในแตละสวนไวอยางชดเจน โดยมการแบงยอยเปน 9 กองก ากบ ซงแตละกองก ากบ มการก าหนดอ านาจหนาทไวอยางชดเจน

3.กฎระเบยบตางๆ เกยวกบต ารวจมหลายฉบบ และบางฉบบกใชมานานแลว ไมเหมาะกบสถานการณปจจบน ทสภาพเศรษฐกจและสงคมเปลยนแปลงไปมผลตอ ประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพ นวมอปจจบนกองทะเบยนประวตอาชญากรมการใชกฎหมาย ทเกยวของจ านวน 4 ฉบบ กฎหมายตางๆ เหลานไดมการปรบปรงใหทนสมยตอสภาพบานเมองในปจจบนอยตลอดเวลา

4.ความลาชาในกระบวนการท างานในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ ของกองทะเบยนประวตอาชญากรในภาพรวมอยระดบปกตแตในบางครง การรบแผนลายพมพนวมอจากหนวยงานภายนอกไมสามารถควบคมคณภาพของแผนลายพมพนวมอไดจงยงมขอผดพลาดทอาจเกดขนในสวนน อกปจจยหนงทพบกคอการรบสงเอกสารกบหนวยงานภายนอกใชการสงทางไปรษณยซงตองใชระยะเวลาในการขนสง

5.ขอผดพลาดในกระบวนการท างานในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอเกดจากปจจยภายนอก คอการรบเอกสารจากหนวยงานภายนอกเขามาตรวจสอบ ในบางครงเอกสารทไดรบมามความไมสมบรณของขอมลหรอไมถกตองตามหลกปฏบต ทก าหนดจงตองสงคนเอกสารน นกลบไปยงหนวยงานตนทาง มผลท าใหระยะเวลาของงานยดออกไป

95

จากผลการท าการศกษาประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ กองทะเบยนประวตอาชญากรจากการสมภาษณผลทได เปนไปในทศทางเดยวกนกบหลกทฤษฎทจะในการน าไปสความสมเหตสมผลหรอประสทธภาพ ซงมแนวทางทจะน าไปสความสมเหตสมผลหรอประสทธภาพ ดงน

1. มการก าหนดระเบยบวธการปฏบตงาน ขนมาไวอยางชดเจนในรปของกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบขององคการ

2. มการฝกอบรมเจาหนาทผ ปฏบตงานใหเกดความรความเขาใจอยางถกตอง กอนมอบหมายภาระหนาทใหกระท า

3. ตองมการแยกทรพยสนสวนตวออกจากทรพยสนขององคการอยางเดดขาด

อยางไรกตามแมวาประสทธภาพของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอ กองทะเบยนประวตอาชญากรนน เปนไปตามหลกการทฤษฎ ทกประการ แตกยงมสวนทสามารถปรบปรงแกไขใหดขนไดและตามวตถประสงคขอท 6. เพอเสนอแนะแกไขปญหาของกระบวนการในการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอใหมประสทธภาพนน ผวจยจะกลาวถงในหวขอถดไป

ขอเสนอแนะ

จากการศกษาวจยมขอเสนอแนะ ดงน

1.การรบสงเอกสารกบหนวยงานภายนอกใชการสงทางไปรษณยซงใชระยะเวลาในการขนสงไมอาจสงถงปลายทางไดภายในวนเดยว ดงนนหากมการรบสงเอกสารโดยวธอนทเรวขนกจะท าใหผลการตรวจสอบสงไปถงหนวยงานภายนอกไดรวดเรวขน เชน การรบสงเอกสารอเลกทรอนกส

2.ถงแมวาปจจบนจะมการจดฝกอบรมหลกสตรนตวทยาศาสตรขนพนฐาน หรอ หลกสตร ต.ว.ท. เกยวกบการพมพลายนวมอและการทะเบยนประวตอาชญากรใหแกขาราชการต ารวจของกองทะเบยนประวตอาชญากรกอนการปฏบตงาน แตในสวนของ

96

หนวยงานภายนอกทเกยวของนน อาจยงไมทวถง ดงนนเพอใหผลการท างานโดยรวมของกระบวนการพสจนเอกลกษณบคคลดานลายพมพนวมอมประสทธภาพเพมขน จงควรสรางบคลากรทเกยวของใหมความรความช านาญ โดยการจดฝกอบรมหลกสตรนตวทยาศาสตรขนพนฐาน หรอ หลกสตร ต.ว.ท. เกยวกบการพมพลายนวมอและการทะเบยนประวตอาชญากรใหขาราชการต ารวจทเกยวของทวประเทศเพอใหมแนวทางปฏบตทเปนไปในทางเดยวกน

เอกสารอางอง

ไชยา ยมวไล. (2528). ความรเบองตนเกยวกบการบรหารจดการองคการ. กรงเทพฯ: ครสภา.

พงศสณห ศรสมทรพย และปยะนช เงนคลาย. (ม.ป.ป.). องคการและนวตกรรมในองคการ. ม.ป.ท.

สภางค จนทวานช. (2557). วธวจยเชงคณภาพ. (พมพครงท 22). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Alain-Serge, M. (1991). Droit des services public. Paris: PUF.

Moorhead, G., & Griffin, R.W. (1995). Organization Behavior: Managing People and

Organizations (4th ed.). Boston : Houghton Mifflin.

97

ปญหาการบรหารจดการจราจรตดขดของ สถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจร

อารรตน นมนวล

บทคดยอ การวจยนใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ มจดมงหมายเพอศกษาปญหาการบรหาร

จดการจราจรตดขดของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจร ศกษาปญหาทางกฎหมายทเกยวกบการบงคบใชกฎหมายจราจร ปญหาการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบในการด าเนนการทางจราจร และ ปญหาทางบรหารฐกจทเกยวกบการบรหารจดการงบประมาณการด าเนนงานดานจราจร ปญหาในการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจร โดยกลมตวอยาง คอ เจาหนาทต ารวจในสายงานจราจรของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ระดบรองผก ากบการงานจราจร สารวตรจราจร รองสารวตรจราจร และผบงคบหมงานจราจร เกบรวบรวมขอมลโดยใชขอมลเอกสารและขอมลทไดจากภาคสนาม ดวยการสมภาษณ เปนการศกษาและวเคราะหปญหาการบรหารจดการจราจรตดขดของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจร โดยพจารณาจากปญหาทสามารถเปนสาเหตหรอปจจยทกอใหเกดการจราจรตดขด ประกอบกบการสะทอนถงปญหา เพอเปนแนวทางในการบรหารจดการจราจรตดขดของเจาหนาทต ารวจในสายงานจราจรได

ค าส าคญ : การบรหารจดการ การจราจรตดขด สถานต ารวจนครบาลปทมวน ต ารวจ จราจร สายงานจราจร

นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

98

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

สถานต ารวจนครบาลปทมวน ในเขตพนทปทมวน เปนเขตทมการการจราจรหนาแนน อยในกลมเขตกรงเทพใต เนองดวยเปนเขตเศรษฐกจ เขตทองเทยว ศนยกลางธรกจ การคา การบรการ การพยาบาล วฒนธรรม การศกษา และการทต มทตงอยบรเวณใจกลางของกรงเทพมหานครและมการคมนาคมหลากหลายชองทาง ท าใหมประชาชนใชรถใชถนนเปนจ านวนมาก จงกอใหเกดปญหาตางๆขน โดยเฉพาะอยางยงปญหาดานการจราจรหนาแนน พนทการจราจรไมเพยงพอตอจ านวนประชากรทใชยาพาหนะ ทงนจงควรมแนวทางและวธการในการบงคบใชกฎหมายทเหมาะสม รวมถงวธการจดการจราจร แนวคดการปองกนและการแกไขปญหา ตลอดจนการควบคม ปรบปรงและพฒนาการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจ สายงานจราจรของสถานต ารวจนครบาลปทมวนใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคของการศกษา

เพอศกษาปญหากฎหมายทเกยวกบการบงคบใชกฎหมายจราจรและกฎหมายทเกยวของ ศกษาปญหากฎหมายทเกยวกบการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบในการด าเนนการทางจราจร ศกษาปญหาการบรหารจดการงบประมาณในการด าเนนงานดานการจราจร และเพอศกษาปญหาการบรหารในการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจรตลอดจนการเสนอแนะและแกไขปญหาการบรหารจดการจราจรตดขดของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจร

ขอบเขตของการศกษา

การศกษานมขอบเขตศกษาเฉพาะเรองความเปนมาของโครงสรางสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจร นอกจากนนจะไดศกษาถงหลกกฎหมายเกยวกบ การจราจรทางบก กฎหมายการขนสงทางบก กฎหมายรถยนต และ กฎหมายเกยวกบการรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง เฉพาะสวนทเปน

99

ปญหาในการบรหารจดการจราจรตดขด รวมทงศกษาถงหลกการบรหารจดการในสายงานจราจร ของสถานต ารวจนครบาลปทมวนดวย

ประโยชนทไดรบจากการศกษา

ท าใหทราบปญหากฎหมายทเกยวของกบการบงคบใชกฎหมายจราจรและกฎหมายทเกยวของ ทราบปญหากฎหมายทเกยวกบการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบขอบงคบในการด าเนนการทางจราจร ทราบปญหาการบรหารจดการงบประมาณในการด าเนนงานดานจราจร และท าใหทราบปญหาการบรหารในการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจราจร ตลอดจนท าใหไดขอเสนอแนะและแกไขปญหาในการบรหารจดการจราจรตดขดของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจร

ระเบยบวธวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ(Qualitative Research) เปนการอธบายปรากฏการณตางๆทางสงคม สภาพแวดลอมตามความเปนจรงในภาพรวม ประกอบกบการสะทอนใหเหนถงปญหาทเกดขนจรง เกบขอมลโดยใชขอมลเอกสารและขอมลจากการสมภาษณ

การเกบรวบรวมขอมลใชเทคนคผสมผสานกนระหวางขอมลเอกสารและขอมลทไดจากภาคสนาม ดวยการสมภาษณ ปญหาการบรหารจดการจราจรตดขดของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจรโดยใชวธการวจยเอกสาร (Documentary Research) น าขอมลทเปนการสงเคราะหเอกสารทางวชาการ หนงสอ บทความ วารสารและรายงานการวจยทเกยวของ และการใชวธสมภาษณกบผร

ประชากรทศกษา แบงออกเปน 4กลม คอ กลมเจาหนาทต ารวจของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจรระดบรองผก ากบการงานจราจร ระดบสารวตรจราจร ระดบรองสารวตรจราจร และระดบผบงคบหมงานจราจร

100

กลมตวอยาง ใชเทคนคการเลอกตวอยางแบบ Non-probability sampling คอเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) โดยการส ารวจเบองตนวามผร ผเชยวชาญในเรองทวจยอยางแทจรงอย ในกลมท 1 (ระดบรองผก ากบการจราจร) จ านวน 1 คน ในกลมท 2 (ระดบสารวตรจราจร) จ านวน 1 คน ในกลมท 3 (ระดบรองสารวตรจราจร) จ านวน 3 คน และ ในกลมท 4 (ระดบผบงคบหมการจราจร) จ านวน 9 คน จากนนกไดท าการตดตอเพอใหไดรบการตอบรบการเขาสมภาษณ

เครองมอทใชในการวจย คอแบบสมภาษณ ( แบบสนทนากลม) สรางขนจากโจทยวจยและประเดนทศกษา สวนเทคนคการวเคราะหขอมลผศกษาด าเนนการเกบรวบรวมขอมลจากเอกสารและจากภาคสนามน ามาวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) และวเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis) โดยอาศยหลกตรรกะวเคราะห (Logical Analysis) และเชงเปรยบเทยบ โดยการน าขอมลทไดจากการจากเอกสาร และจากการเกบรวบรวมขอมลจากภาคสนามน ามาสงเคราะห

ผลการศกษา

จากการศกษาผวจยสามารถพจารณาจากปญหาทางกฎหมายและปญหาทางบรหารรฐกจ คอ ปญหาเกยวกบการบงคบใชกฎหมายจราจรและกฎหมายทเกยวของไดแก ปญหาทเกดจากการบงคบใชกฎหมายจราจรทางบก กฎหมายการขนสงทางบก กฎหมายรถยนต และกฎหมายการรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง เฉพาะในสวนทเปนปญหาตอการบรหารจดการ ปญหาเกยวกบการไมปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบในการด าเนนงานทางจราจรไดแก ปญหาเกยวกบวธจดการจราจรในภาพรวม ปญหาเกยวกบวธจดการจราจรรายกรณ ตลอดจนปญหาทางบรหาร คอ ปญหาเกยวกบบรหารจดการงบประมาณในการด าเนนงานดานจราจร และปญหาเกยวกบการบรหารในการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจร ไดแก ปญหาดานบทบาทอ านาจหนาท ปญหาเกยวกบการฝกอบรมเจาหนาทต ารวจจราจร และปญหาดานบคลากร

101

การอภปรายผล ปญหาการบรหารจดการจราจรตดขดของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจร ทงปญหาทางกฎหมายและปญหาทางบรหารรฐกจในการบรหารจดการจราจรตดขด อาจตองมการบรหารงานทด จงมการน าหลกเกณฑในการบรหารงาน ทสอดคลองกบทฤษฎดงเดม โดยใชหลกการบรหาร (Principle of Administration) ทฤษฎการจดการ (Management principles) ของ Fayol ประกอบกบแนวคดทฤษฎของ Luther H. Gulick และ Lyndall Urwick เสนอ POSDCoRB ตอหนาท และ บทบาทในการบรหารจดการจราจรในสายงานจราจรซงเจาหนาทต ารวจจราจรระดบผปฏบตงานตองรถงอ านาจหนาทในการด าเนนงานดานการจราจร และ เจาหนาทต ารวจจราจรระดบผบงคบบญชาพงสามารถบรหารและสงการไดอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผลตลอดจนวางกรอบการท างานเพอเปนแนวทางในการบรหาร และสงเสรมการปฏบตงานทสอดคลองกนภายในสายงานจราจรได

ขอเสนอแนะ

จากการศกษาปญหาการบรหารจดการจราจรตดขดของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ในสายงานจราจรนน กลาวไดวา ปญหาการจราจรตดขด ถอเปนปญหาส าคญทตองไดรบการแกไขท งจากเจาหนาทของรฐ ต งแตผบรหารระดบสงจนถงระดบปฏบตการ และประชาชนผใชรถใชถนนควบคกน โดยเขตปทมวน ซงเปนทองททอยในความรบผดชอบของสถานต ารวจนครบาลปทมวน ถอไดวาเปนเขตทมการจราจรตดขดมากทสดเขตหนง ดงนน การทเจาหนาทต ารวจจราจรจะบรหารจดการจราจรตดขดได ตองไดรบความรวมมอจากประชาชนผใชรถใชถนน ในการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบตางๆตามทกฎหมายไดก าหนดควบคกบการปฏบตหนาทของเจาหนาทต ารวจ โดยเจาหนาทต ารวจจราจรจะตองเปนผบงคบใชกฎหมายใหเกดประโยชนตอการบรหารจดการจราจรมากทสด

102

เอกสารอางอง กองบงคบการต ารวจจราจร. (ม.ป.ป.).แผนงานการพฒนาและแกไขปญหาระบบ การจราจรในกรงเทพมหานครพ.ศ. 2557.คนเมอ 6 พฤศจกายน 2559,

จาก www.trafficpolice.go.th/download/plantraffic.pdf ชเกยรต เนอไม. (2555). Henri Fayol.คนเมอ 7 พฤศจกายน 2559, จาก http://adisony.blogspot.com/2012/10/henri-fayol.html ปยะ ตะวชย. (ม.ป.ป.). แนวความคด และทฤษฎทางดานการจราจร. คนเมอ 20 มกราคม 2560, จาก www.trafficpolice.go.th/download/4. แนวความคดและทฤษฎดานการจราจร.pdf ส านกงานต ารวจแหงชาต. (2555). การก าหนดอ านาจหนาทของต าแหนงในสถาน ต ารวจ.คนเมอ 27 ธนวาคม 2559, จาก http://www.ranong.police.go.th/ documents/537-2555.pdf อภรกษ นกไร. (2556).การแกไขปญหาจราจรตดขด.คนเมอ 6 พฤศจกายน 2559, จาก https://apr2945jr.blogspot.com/2013/01/blog-post.html AdisonAei.(2555). หลกการและแนวคดของ POSDCoRB.คนเมอ 7 พฤศจกายน2559, จากhttp://adisony.blogspot.com/2012/10/luther-gulick.html วจยหรอวทยานพนธ กฤตพล ทศพร. (2548). ปจจยทมผลตอการบงคบใชกฎหมายจราจรของต ารวจจราจร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ชชนภกตตนธ.การแกไขปญหาการจราจรในเขตกรงเทพมหานครและพนทปรมณฑล. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตร, มหาวทยาลยเวสเทรน พทยา กจตวรานนท. (2551). ปญหาการบงคบใชพระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 ศกษาเฉพาะเขตกรงเทพและปรมณฑล(นนทบร ปทมธาน และ สมทรปราการ). วทยาลยการยตธรรม ส านกงานศาลยตธรรม.

103

ปญหาการเลอนเงนเดอนตามผลการปฏบตราชการ ของขาราชการระดบอ านวยการในสงกดกระทรวงยตธรรม

ณชชา อนนตวเชยร*

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาการปรบปรงหลกเกณฑ กฎระเบยบเกยวกบการเลอนเงนเดอน, ศกษาการด าเนนงานตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน หนงสอส านกงาน ก.พ. กฎ ระเบยบและหลกเกณฑทเกยวของ, ศกษาประสทธภาพในการด าเนนงานการเลอนเงนเดอน ตามผลการปฏบตราชการ ของขาราชการระดบอ านวยการ ในสงกดกระทรวงยตธรรม และเพอเสนอแนะแกไขปญหาการเลอนเงนเดอนตามผลการปฏบตราชการ โดยใชวธการวจยเชงคณภาพ มการศกษาวเคราะหขอมลจากเอกสารทเกยวของ และสมภาษณแบบกงมโครงสราง ผลการศกษาพบวา การด าเนนงานดานการเลอนเงนเดอนของขาราชการระดบอ านวยการ ในสงกดกระทรวงยตธรรม มปญหาทพบ ดงตอไปน (1) ปญหาความลาชาในการรวบรวมแบบสรปการประเมนผลการปฏบตราชการ (2) ปญหาทเกดจากการปรบปรงหลกเกณฑ กฎ ระเบยบ การเลอนเงนเดอน ทมผลใชบงคบในวนทใกลระยะเวลาการประเมนผลการปฏบตราชการเพอเลอนเงนเดอน (3) ปญหาดานความรความเขาใจใน กฎ ระเบยบ และหลกเกณฑในการเลอนเงนเดอน ของเจาหนาทผปฏบตงาน (4) ปญหาความไมชดเจนในการก าหนดหลกเกณฑการพจารณาในบางมาตรา ท าใหหนวยงานไมมแนวทางหรอวธการปฏบตในเรองนนๆ และปญหาความไมถกตองตรงกนของขอมล เชน การด ารงต าแหนง เลขทต าแหนง เงนเดอนปจจบน เปนตน ค าส าคญ : การเลอนเงนเดอน, ขาราชการระดบอ านวยการ, กระทรวงยตธรรม

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

104

ความเปนมาและความส าคญของปญหา การเลอนเงนเดอนของขาราชการนน เปนไปตามกฎ ก.พ. วาดวยการเลอนเงนเดอน พ.ศ. 2552 ทออกตามมาตรา 74 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ไดประกาศในราชกจจานเบกษา โดยมผลใชบงคบตงแตวนท 1 ตลาคม 2552 ซงกฎ ก.พ. ดงกลาวก าหนดหลกการใหพจารณาเลอนเงนเดอนตามระบบการเลอนเงนเดอนแบบรอยละส าหรบการเลอนเงนเดอนในวนท 1 เมษายน 2553 เปนตนไป แทนระบบการเลอนเงนเดอนแบบเดมซงเปนแบบขน โดยใชการประเมนผลการปฏบตราชการ ในกรณนไดท าการศกษา ปญหาการเลอนเงนเดอนของขาราชการพลเรอนสามญ ระดบอ านวยการ ในสงกดกระทรวงยตธรรม ซงเปนผก ากบดแลการปฏบตงานตามภารกจทไดรบมอบหมาย ปญหาทตองการศกษาไดแก ปญหาการปรบปรงหลกเกณฑ กฎระเบยบเกยวกบการเ ลอนเงนเดอน ปญหาการด า เ นนการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน, หนงสอ ส านกงาน ก.พ. กฎ และระเบยบทเกยวของ ปญหาความเหลอมล าในการไดรบเงนเดอนของขาราชการพลเรอนสามญ ปญหาในการประเมนผลการปฏบตราชการ และปญหาประสทธภาพในการด าเนนงานการเลอนเงนเดอนตามผลการปฏบตราชการ ของขาราชการระดบอ านวยการในสงกดส านกงานปลดกระทรวงยตธรรม เปนตน วตถประสงคของการศกษา ในการศกษาวจยครงนผวจยมวตถประสงค 4 ประการ คอ ประการแรก เพอศกษาการปรบปรงหลกเกณฑ กฎ ระเบยบเกยวกบการเลอนเงนเดอน ประการทสอง เพอศกษาการด าเนนงานตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน, หนงสอ ส านกงาน ก.พ. กฎ และระเบยบทเกยวของ ประการทสาม เพอศกษาปญหาในการด าเนนงานการเลอนเงนเดอนตามผลการปฏบตราชการ ของขาราชการระดบอ านวยการ ในกระทรวงยตธรรม และประการสดทาย เพอเสนอแนะแกไขปญหาการเลอนเงนเดอน ตามผลการปฏบตราชการ ของขาราชการระดบอ านวยการในกระทรวงยตธรรม

105

ขอบเขตของการศกษา ขอบเขตพนทศกษาคอ ขาราชการในสงกดกระทรวงยตธรรม โดยท าการ

สมภาษณเจาหนาทผปฏบตงานดานการเลอนเงนเดอนของหนวยงานในสงกดกระทรวงยตธรรม ประโยชนทไดรบจากการศกษา จากการศกษาวจยท าใหทราบรายละเอยดการปรบปรงหลกเกณฑ กฎ และระเบยบเกยวกบการเลอนเงนเดอน, การด าเนนการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน, หนงสอ ส านกงาน ก.พ. กฎ และระเบยบทเกยวของ, ประสทธภาพในการด าเนนงานการเลอนเงนเดอนตามผลการปฏบตราชการ ของขาราชการระดบอ านวยการในสงกดกระทรวงยตธรรมและท าใหทราบแนวทางการแกไขปญหาการเลอนเงนเดอนตามผลการปฏบตราชการ ของขาราชการระดบอ านวยการในสงกดกระทรวงยตธรรม แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ ทฤษฎทใชในการศกษาไดแก ทฤษฎล าดบข นความตองการ (Maslow’s hierarchy needs) โดย Abraham H. Maslow ทเชอวาบคคลมความตองการหลายประการและไมมทสนสด ความตองการของบคคลมความส าคญแตกตางกนและสามารถจดล าดบไดโดยบคคลจะแสวงหาความตองการทมความส าคญทสดกอน เมอความตองการนนไดรบการบ าบดแลวจะไมใชสงจงใจอกตอไป บคคลจะเรมสนใจในความตองการขนอนๆ ตอไปอก ทฤษฎคาดหวงในการจงใจ (Vroom theory) ของ Victor H. Vroom โดยทฤษฎความคาดหวงนมประโยชนในการอธบายพฤตกรรมของคนในการท างาน ทงยงใหแนวคดเกยวกบการก าหนดคาตอบแทนอกดวย สดทายคอทฤษฎสองปจจย (Herzberg’s two-factor theory) ของ Herzberg Frederick ทกลาวไววา ปจจยทกอใหเกดพฤตกรรมของมนษย ม 2 อยาง คอ ปจจยสขอนามย (Hygiene factors) ปจจยเหลานเปนปจจยทจ าเปนตองมในองคการ หากไมมปจจยดงกลาวจะท าใหลกจางหรอ

106

พนกงานเกดความไมพอใจในการท างาน และปจจยจงใจ (Motivation factor) เปนปจจยทกอใหเกดการจงใจในการท างานอยางแทจรง ระเบยบวธวจย

การศกษานใชรปแบบการวจยเปนแบบเชงคณภาพ เพราะเปาหมายของการศกษาเปนปญหาในการปฏบตงานดานการเลอนเงนเดอนตามผลการปฏบตราชการของขาราชการระดบอ านวยการ ในกระทรวงยตธรรม ซงเปนสงทไมสามารถจะวดได หรอไมสามารถลดทอนลงเปนตวเลขได การศกษาเปนการสอบถามความรสก ความคด ประสบการณในการปฏบตงาน ของผทปฏบตงานเกยวกบการบรหารทรพยากรบคคล ซงผทปฏบตงานจะตองมความรความเขาใจในหนงสอ กฎ ระเบยบ หลกเกณฑตางๆ ทเกยวของเปนอยางด

ในสวนของการการเกบรวบรวมขอมลใชเทคนคผสมผสานกนระหวางขอมลเอกสารและขอมลทไดจากภาคสนาม ดวยการสมภาษณ เพราะขอมลในสวนทเปนเอกสารจะมเพยง กฎ ระเบยบ หลกเกณฑทเกยวของกบการเลอนเงนเดอนและแนวทางการปฎบตงานดานการเลอนเงนเดอนเทาน น จงตองมการเกบขอมลจากการสมภาษณเพมเตม เพอทจะไดขอมลเกยวกบการปฏบตงาน หรอปญหาอนๆ ทเกดขน ในสวนของขอมลเอกสาร ใชวธการสบคนพระราชบญญต กฎ ระเบยบ หลกเกณฑทเกยวของ เอกสารผลงานวชาการ และคมอการปฏบตงาน โดยท าการสบคนจากหองสมดกระทรวงยตธรรม หนงสอเวยนกองการเจาหนาท และจากเวบไซตส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ส านกงาน ก.พ.) ในสวนของคลงหนงสอเวยนทเกยวของกบการเลอนเงนเดอน โดยผวจยไดแบงการวเคราะหขอมลเปน 2 สวน คอขอมลจากเอกสาร และขอมลจากการสมภาษณ จากการศกษาหนวยงานและบคคลทมภารกจเกยวกบการบรหารทรพยากรบคคล สงกดกระทรวงยตธรรม และผปฏบตงานดานการเลอนเงนเดอน

107

ผลการศกษา ผลการศกษาพบวาการเลอนเงนเดอนขาราชการในสงกดกระทรวงยตธรรมนน

เปนไปตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 และพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2558 ซงไดมการปรบบญชเงนเดอนขนต าขนสง ของขาราชการพลเรอนสามญ เนองจากเหนสมควรใหมการปรบอตราเงนเดอนของขาราชการพลเรอนสามญใหเหมาะสม เปนธรรม และไดมาตรฐาน และการเปลยนแปลงครงลาสดของการ ปรบบญชเงนเดอนขนต าขนสงของขาราชการพลเรอนสามญ คอ หลกเกณฑและวธการใหขาราชการพลเรอนสามญไดรบเงนเดอนสงกวาขนสงของต าแหนงทไดรบแตงตง โดยมผลใชบงคบตงแตวนท 1 ตลาคม 2559 รวมถงกระทรวงยตธรรม ไดมการน ากฎ ระเบยบ หลกเกณฑ และแนวทางการบรหารคาตอบแทนตามทส านกงาน ก.พ. กระทรวงการคลง รวมถงหลกเกณฑ และแนวปฏบตทสวนราชการอนๆ ก าหนดขนมาใชในการบรหารทรพยากรบคคลดานการบรหารคาตอบแทนและเลอนเงนเดอน และจากการสมภาษณผทปฏบตงานดานการเลอนเ งนเ ดอนน น พบวา เจาหนา ทผ ปฏบตงานสวนใหญมความรความเขาใจในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ .ศ. 2551 กฎ ก.พ. ทออกตามความ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน กฎ ระเบยบอนๆ ทเกยวของกบการประเมนผลการปฏบตราชการ และการเลอนเงนเดอน อยในระดบ “ด” ในสวนของการด าเนนงานดานการเลอนเงนเดอนของขาราชการระดบอ านวยการ ในสงกดกระทรวงยตธรรม ยงคงมปญหาเรองความลาชาในการรวบรวมแบบสรปการประเมนผลการปฏบตราชการ, ปญหาทเกดจากการปรบปรงหลกเกณฑ กฎ ระเบยบ การเลอนเงนเดอน ทมผลใชบงคบในวนทใกลระยะเวลาการประเมนผลการปฏบตราชการเพอเลอนเงนเดอน, ปญหาดานความรความเขาใจใน กฎ ระเบยบ และหลกเกณฑในการเลอนเงนเดอน ของเจาหนาทผปฏบตงานดานการเลอนเงนเดอน , ปญหาความไมชดเจนในการก าหนดหลกเกณฑการพจารณาในบางมาตรา ท าใหหนวยงานไมมแนวทางหรอวธการปฏบตในเรองนนๆ และปญหาความไมถกตองตรงกนของขอมล

108

ขอเสนอแนะ ผวจยไดรวบรวมขอคดเหนและมขอเสนอแนะเพมเตมในบางประการ คอ เหน

ควรใหมการน าระบบสารสนเทศมาประยกตใชในการประเมนผลการปฏบตราชการและการเลอนเงนเดอน ซงจะสามารถก าหนดระยะเวลาทแนนอนได รวมถงควรมการอบรมสรางความรความเขาใจของเจาหนาทผปฏบตงานดานการเลอนเงนเดอน และหากมอปสรรค หรอขอจ ากดทท าใหเกดความไมชดเจนใน กฎ ระเบยบ หรอหลกเกณฑตางๆ ควรมหนงสอหารอ หรอจดท าบนทกขอเสนอไปยงส านกงาน ก.พ. หรอหนวยงานทเกยวของ เพอใหไดขอสรปในการด าเนนการตอไป

ส าหรบขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ผวจยขอเสนอใหมการวจยซ าโดยใชกรอบแนวคดและทฤษฎอน ๆ ทแตกตางออกไป เพอใหไดขอมลในภาพกวางมากขน และขอเสนอใหมการศกษาปจจยทเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษยทสงผลตอความส าเรจในการปฏบตงานของขาราชการระดบอ านวยการ ในสงกดกระทรวงยตธรรม รวมถงใหมการศกษาเปรยบเทยบเชงลกในแตละดานของระบบการบรหารทรพยากรมนษยของกระทรวงยตธรรม เชน ดานการวางแผน ดานการสรรหา บรรจ แตงตง ดานการพฒนาบคลากร ดานคาตอบแทนและสวสดการ เพอเปนแนวทางในการปรบปรงประสทธภาพในการปฏบตราชการตอไป

เอกสารอางอง “กฎกระทรวงแบงสวนราชการส านกงานปลดกระทรวงยตธรรม พ.ศ. 2545”

(2545, 9 ตลาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 119 ตอนท 103. หนา 229-234. “กฎ ก.พ. วาดวยการเลอนเงนเดอน พ.ศ. 2552” (2552, 15 ตลาคม) ราชกจจานเบกษา.

เลม 126 ตอนท 78ก. หนา 9-16. ณฏฐพนธ เขจรนนท. (2547). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ธญญา ผลอนนต. (2546). การมงเนนทรพยากรบคคล : แนวทางการสรางความพงพอใจ

แกพนกงาน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: อนโนกราฟฟกส. พยอม วงศสารศร. (2538). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ: สถาบนราชภฏสวนดสต.

109

“พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551” (2551, 25 มกราคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 125 ตอนท 22ก. หนา 1-51.

ภญโญ สาธร. (2517). การบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช. ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. “หนงสอท นร 1012/ว 20 เรอง หลกเกณฑ

และวธการประเมนผล การปฏบตราชการของขาราชการพลเรอนสามญ.” 3 กนยายน 2552.

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร. “หนงสอท นร 0505/ว 347 เรอง หลกเกณฑและวธการ ใหขาราชการพลเรอนสามญไดรบเงนเดอนสงกวาขนสงของต าแหนงทไดรบ การแตงตง.” 20 ตลาคม 2559.

ส านกพฒนาระบบจ าแนกต าแหนงและคาตอบแทน ส านกงานคณะกรรมการขาราชการ พลเรอน (ส านกงาน ก.พ.). (2552). ถาม-ตอบ เรองการเลอนเงนเดอนขาราชการ พลเรอนสามญตามกฎ ก.พ. วาดวยการเลอนเงนเดอน พ.ศ.2552. กรงเทพฯ: พ.เอ.ลฟวง.

Abraham H. Maslow. (1987). Motivation and Personality. 3rd ed. New York: Harper and Row.

Felix A. Nigro. (1959). Public Personnel Administration. New York: Holt, Rinehart and Winston.

Mondy R. Wayne, Robert M. Noe, and Shane R. Premeaux, (1996). Human Resource Management. New Jersey: Prentice Hall.

R.S. Dwivedi. (1985). Management of Human Resources. New Delhi: Oxford & IBH Publishing.

Victor H. Vroom. (1964). Work and Motivation. Now York: Wiley and Sons.

110

การละเมดความเปนสวนตวทางโซเชยลเนตเวรค

วยวฒ ประเสรฐศร* บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาถงแนวทางในการใชโซเชยลเนตเวรค เพอการละเมดความเปนสวนตว รวมถงในการศกษาถงกฎหมายทมขอก าหนดในสวนของบทลงโทษของผกระท าการละเมดความเปนสวนตวทางโซเชยลเนตเวรค และในสวนของขอเสนอแนะและแนวทางในการแกไขปญหาของการละเมดความเปนสวนตวทางโซเชยลเนตเวรคดวย โดยการเกบรวบรวมขอมลดงกลาวนนเปนการเกบรวบรวมขอมลจากบคคลผใชงานโซเชยลเนตเวรคทวไปทมการใชงาน และน าขอมลดงกลาวมาวเคราะหถงความเปนไปไดในการทผใชงานดงกลาวจะไดรบผลกระทบจากการกระท าละเมดจากบคคลอน เนองมาจากการสอสารผานทางเทคโนโลยในปจจบนนนมความกาวหนาเปนอยางมาก ท าใหการตดตอสอสารเปนไปไดอยางสะดวกและรวดเรว และยงไปกวานนการตดตอสอสารกนผานทางโซเชยลเนตเวรค ยงเปนการตดตอสอสารทไดรบความนยมเปนอยางมาก เนองดวยความสะดวกสบาย รวมถงการทมการพฒนาระบบการตดตอสอสารขนเปนจ านวนมากหลากหลายใหสามารถเลอกใชงานได อาทเชน ในการตดตอสอสารผานรปแบบของรปภาพ ขอความ หรอการถายทอดสด เปนตน ค าส าคญ : โซเชยลเนตเวรค เทคโนโลย วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาแนวทางการใชโซเชยลเนตเวรคเพอการละเมดความเปนสวนตว

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

111

2. เพอศกษากฎหมายทเปนขอก าหนดบทลงโทษของผท ากระท าการละเมดความเปนสวนตวทางโซเชยลเนตเวรค 3. เพอศกษาถงการบงคบใชกฎหมายในการควบคมการกระท าความผดซงเปนการละเมดความเปนสวนตว 4. เพอเสนอแนะและหาแนวทางและการแกไขปญหาของการละเมดความเปนสวนบคคลทางโซเชยลเนตเวรค ขอบเขตของการศกษา ขอบเขตดานการศกษา การศกษานเปนการศกษาถงแนวทางในการแกปญหาการละเมดความเปนสวนบคคลทางโซเชยลเนตเวรคโดยเปนการศกษาพจารณาจากกฎหมายทมอยในประเทศไทยวาสามารถน ามาบงคบใชไดหรอไม เชน รฐธรรมนญแหงราชอาญาจกรไทยวาดวยเรองละเมด , ประมวลกฎหมายอาญา , พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 , และพระราชบญญตคอมพวเตอร พ.ศ. 2559 เปนตน โดยจะเปนการศกษา ถงการน าบทบญญตมาปรบใชเพอแกปญหาในการละเมดความเปนสวนบคคลในการ ใชโซเชยลเนตเวรควาสามารถใชบงคบไดเพยงใดเพอใหเหนถงแนวทางในการแกไขปญหาและมาตรการในการบงคบใชกฎหมายอยางไดผล ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ท าใหทราบแนวทางการแกไขปญหา 2. ท าใหทราบใหแนวคดเกยวกบการคมครองความเปนสวนบคคลในการใชโซเชยลเนตเวรค 3. ท าใหทราบถงนโยบายและการบงคบใชกฏหมายอยางไดผล 4. ท าใหทราบถงแนวทางและมาตรการในการแกปญหา

112

ผลการศกษา จากผลการศกษาทผวจยถงปญหาของการละเมดความเปนสวนตวทางโซเชยลเนตเวรคของประชาชนผใชงานทวไปรวมถงประชาชนผใชงานโซเชยลเนตเวรคเพอการประกอบธรกจโดยท าการศกษาคนควาขอมลจากเอกสารและรวบรวมขอมลจากการสมภาษณผใชงานจรง โดยไดท าการศกษาจากการวเคราะหผลการด าเนนงาน รวมถงการวเคราะหปญหาและอปสรรคจากการน ากฎหมายทมอยไปบงคบใชใหไดอยางมประสทธภาพและสามารถบงคบใชได โดยมขอสรปเปนไปดงตอไปน ผวจยเหนวาประชาชนสวนใหญทใชงานโซเชยลเนตเวรคทงในทางทเปนการใชงานทวไปและการใชงานเพอการประกอบธรกจการคามความเหนไปทางเดยวกนวา ควรมมาตรการคมครองผใชงานโซเชยลเนตเวรคใหเดนชด รวมถงการน าบทบญญตแหงกฎหมายมาบงคบใชอยางจรงจง รวมถงการสงเสรมการเคารพถงสทธในการใชงานโซเชยลเนตเวรคใหตนเองและบคคลอน ดวยการไมละเมดความเปนสวนตว เชน ไมน ารปของบคคลอนไปเผนแพรโดยไมไดรบความยนยอมกอนกระท าการดงกลาว หรอไมกระท าการพมพขอความหรอกระจายขอความทเผยแพรออกไปสสงคมโซเชยลเนตเวรค อนเปนการทขอความนนเปนขอความทเปนการใสรายผอนซงอาจท าใหบคคลอนทไดอานขอความดงกลาวมอนเขาใจผดเกยวกบตวบคคลผทไดท าการผาดผงถง รวมถงขอความทมการสงตออยในขณะนนแตเปนขอความทไมไดพสจนวาเปนขอเทจจรงหรอไม ซงประชาชนสวนใหญทไดใหความคดเหน มความคดเหนทตรงกนคอ หากทกคนทใชงานสามารถปฏบตตามความทกลาวมาขางตน หรอทกคนเคารพในสทธของตนเองรวมถงสทธของผอน ปญหาของการละเมดความเปนสวนตวดงกลาวจะหมดไปนนเอง รวมถงปญหาและอปสรรคในการท าความเขาใจในเรองทเปนการกระท าความผด และสวนของการบงคบใชกฎหมายอยางไดผล จากการศกษาถงปญหาและอปสรรคในการด าเนนการแกปญหาในการบงคบใชกฎหมายเพอลงโทษผกระท าความผดเกยวกบการละเมดความเปนสวนตวทางโซเชยลเนตเวรค สรปไดวาพบปญหาและอปสรรคดงตอไปน

113

1. ความไมเขาใจกฎหมายของประชาชนผใชงานโซเชยลเนตเวรค โดยทประชาชนสวนใหญไมทราบถงการทมบทบญญตของกฎหมายในการบงคบใชวาการใดถอวาเปนการกระท าซงเปนความผด 2. การบงคบใชกฎหมายเปนไปไดอยางยากล าบากเนองจากกฎหมายมซ าซอนและมขอความทเปนบทก าหนดทไมชดเจนในการก าหนดถงความผด 3. ประชาชนสวนใหญยงคงมพฤตกรรมการใชงานโซเชยลเนตเวรคในการเผยแพรขอมลตางๆทงทไมไดมการตรวจสอบขอมลใหแนชดกอนวา ขอมลดงกลาวนนมความเปนจรงหรอไมเพยงใด เอกสารอางอง โภคน พลกล. (2521). ปญหาและขอคดบางเรองจากรฐธรรมนญไทย. ปท (2521), หนา 87. ปรญญา ศรเกต. (2556). วารสารวชาการมหาวทยาลยศรปทม, ปท 5 ฉบบท 3หนา 14 - 15. ปรวน วงษสนท. (2557). การคมครองสทธใรความเปนอยสวนตว : กรณศกษาการสง ขอความสน (SMS). ศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร ชชพ ปณฑะศร. (2525). การละเมดสทธสวนตว. นตศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร นตยา เมทนวฒนาวงศ. (2555). ความรบผดของธนาคารตวกลางในการโอนเงนทาง อเลกทรอนกส. นตศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร วงศกร มโนศภางค. (2555). แนวทางการแกไขพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทาง อลเลกทรอนกส พ.ศ. 2544. นตศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร "พระราชบญญตคอมพวเตอร 2550 แกไขปรบปรง พ.ศ. 2560" (2550,18 มถนายน 2550). ราชกจจานเบกษา. เลมท 124 ตอนท 27 ก.รางพระราชบญญตคมครอง เครอขายพลเมองเนต. (2556). การละเมดความเปนสวนตวออนไลนในสงคมไทย. คนเมอ (22 ธนวาคม 2559),จาก https://thainetizen.org/wp- content/uploads/2014/03/thainetizen-privacy-report-2013.pdf ทศนย กอเกยรตไพศาล. (2554) สทธในความเปนสวนตว. คนเมอ (13 มกราคม 2560), จาก https://www.gotoknow.org/posts/407775

114

บทบาทของนโยบายภาครฐในการพฒนาธรกจคลนกใหบรการ ดแลรกษาดานผวพรรณ

ศศญา หนเกลยง*

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาบทบาทของนโยบายภาครฐในการพฒนา

ธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ เพอตองการทราบถงปญหาและ

ขอเสนอแนะในการแกไข ซงไดท าการศกษาประชากรและกลมตวอยาง แบงออกเปน

4 กลม รวมทงสน 10 คน คอผประกอบการหรอเจาหนาทพฒนาธรกจของคลนกดแล

รกษาดานผวพรรณ, เจาหนาทใหบรการในสถานประกอบการคลนกดแลรกษาดาน

ผวพรรณ, ผทเคยใชบรการคลนกดแลรกษาดานผวพรรณ ภายในระยะเวลา 1 ป

หรอย งคงใชบรการอย, เจาหนาทของกรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวง

สาธารณสข ผวจยไดก าหนดระเบยบวธการวจย(methodology) โดยเปน กระบวน

วธการวจยเชงคณภาพ(qualitative research) อนประกอบไปดวย การวจยเชงเอกสาร

(documentary research) และการสมภาษณเจาะลก (in-depth interview) ผลการศกษา

พบวาปญหาบทบาทของนโยบายภาครฐในการพฒนาธรกจคลนกใหบรการดแลรกษา

ดานผวพรรณ สามารถแบงออกเปน 2 ประเดน คอ 1)ปญหาดานนโยบายของภาครฐใน

การผลกดนธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ ในเรองการก าหนดแผนและ

เปาหมาย การควบก ากบดแลจากภาครฐเพอสรางมาตรฐานการใหบรการเดยวกน

2) ปญหาดานการบงคบใชกฎหมาย ในเรอง การขออนญาตจดตงสถานประกอบการ

การควบคมมาตรฐานดานความปลอดภย และการควบคมการโฆษณาผลการรกษาเกน

ความจรง * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

115

ค าส าคญ: นโยบายภาครฐ, พฒนาธรกจ ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ธรกจภาคเอกชน ปจจบนไดมธรกจเกดขนหลากหลายตามการเปลยนแปลงของสงคม และกระแสโลกาภวฒน ไมวาจะเปนธรกจขนาดเลก (SME) ธรกจขนาดกลาง หรอองคกรเอกชนขนาดใหญ และยงมอกหนงธรกจทก าลงโดดเดนนาจบตามมองอยในขณะน คอธรกจทางการแพทยและความงาม ซงสามารถครองแชมปอนดบ1 ธรกจดาวรง ตอเนองยาวนานเปนปท6 นบตงแต ป พ.ศ.2554 เพราะกระแสการใหความส าคญในเรองของสขภาพและความงามมากขน โดยประเทศไทยกไดรบการยอมรบทงภายในและตางประเทศในเรองของคณภาพและราคา (ฐานเศรษฐกจ,2559) ธรกจคลนกความงามและผวพรรณในประเทศไทยทก าลงเตบโตอยางรวดเรว สวนหนงมาจากการทภาครฐเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน(AEC) นอกจากน นประเทศไทยยงเปนศนยกลางทางโลจสตกสและการขนสง รวมทงการพฒนาความเปน Medical Hub “ศนยกลางทางการแพทย” เฉพาะธรกจความงามมมลคากนเงนทนหมนเวยนไมต ากวา 2,000ลานบาทตอป และคาดวาในป2017 นจะมมลคาทวโลกราวๆ 2.65แสนดอลลาสหรฐ คาดกนวาประเทศไทยจะมมลคาในป2017 ทสงกวา 2 หมนลานบาท นนคอจะมความตองการวตถดบเพอความงามจากภมภาคเอเชยแปซฟกเพมสงขน (Krungsri Guru,2559) ดงนนบทบาทของภาครฐบาลจงเปนผน าทมความส าคญอยางยงในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ก าหนดนโยบายทมลกษณะของการชน าทศทางใหแกภาคเอกชนไปปฏบต และตองอาศยความรวมมอกนระหวางรฐและเอกชนในการพฒนาสงเสรมใหธรกจทางการแพทยและความงามเปนธรกจทมความโดดเดน ดงดดใจของนกลงทนเพอสรางความมงคงและความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางย งยน

116

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาบทบาทของนโยบายภาครฐในการพฒนาธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ

2. เพอศกษากฎหมายทเกยวของกบสถานประกอบการคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ

3. เพอเสนอแนะแนวทางในการสนบสนนการพฒนาธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณใหมศกยภาพในการแขงขน

ขอบเขตของการศกษา

ศกษาเฉพาะบทบาทของนโยบายทางภาครฐในการพฒนาธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ ในเรองความหมายและความส าคญของนโยบาย หลกการน านโยบายไปปฏบต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) เฉพาะในสวนทเกยวของกบเศรษฐกจ พระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 และศกษาดวยวธการสมภาษณคลนกทใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ โดยเลอกคลนกแบบเฉพาะเจาะจงในพนทจงหวดกรงเทพมหานคร ใชระยะเวลาศกษาต งแตเดอนมกราคม ถง มนาคม 2560

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงบทบาทของนโยบายภาครฐในการพฒนาธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ

2.ทราบถงกฎหมายทเกยวของกบสถานประกอบการคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ

3. ทราบถงแนวทางในการสนบสนนการพฒนาธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ ใหมศกยภาพในการแขงขน

117

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาครงนผวจยไดศกษาแนวความคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ โดยสามารถสรปแยกเปนประเดนตางๆดงตอไปน 1. นโยบายคอกรอบและเครองชน าแนวปฏบต เปนแนวทางในการปฏบตหรอตดสนใจเพอใหการด าเนนการตาง ๆ บรรลวตถประสงคและเปาหมายทก าหนดไวอยางมประสทธภาพ โดยปกตแลวนโยบายจะถกประกาศใชเปนลายลกษณอกษร เพอใหการบรหารจดการเปนไปอยาง มระบบและเปนทางการ นโยบายมหลายระดบแตละระดบจะมขอบเขตครอบคลมเปาหมายผทเกยวของกบการน านโยบายไปปฏบต ผทไดรบผลจากการปฏบต และความชดเจนของนโยบายนอกจากนนนโยบายในระดบตาง ๆ ตองมความเกยวเนองและสอดคลองกน และในการน านโยบายไปปฏบตตองอาศยองคการ หนวยงานและผเกยวของตางๆ ซงมบทบาทและอทธพล ตอผลการน านโยบายไปปฏบตแตกตางกนไป ทงยงสงผลตอการผลกดนใหนโยบายประสบความส าเรจองคการ และผเกยวของเหลานนไดแก ฝายการเมอง ระบบราชการ ขาราชการ ประชาชนหรอผไดรบผลประโยชนจาก นโยบาย (วรเดช จนทรศร. 2554: 43-47)

2.แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 เปนแผนพฒนาประเทศในระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) ซงแปลง ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) สการปฏบตอยางเปนรปธรรม ดงนน ทศทางการพฒนา ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จงมงเตรยมความพรอมและวางรากฐานในการยกระดบประเทศไทยใหเปนประเทศทพฒนาแลว มความมนคง มงคง ย งยน ดวยการพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยมกรอบ วสยทศนและเปาหมายอนาคตประเทศไทยในป 2579 ซงก าหนดไวในยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป เปนกรอบ ทแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 มงตอบสนองวตถประสงคและเปาหมายการพฒนาทก าหนดภายใตระยะเวลา 5 ป ตอจากนไปพจารณาจากการประเมนสภาพแวดลอมการพฒนาทงจากภายนอกและภายในประเทศทบงชถง จดแขงและจดออนของประเทศ และการสะทอนถงโอกาสและความเสยงในการทจะผลกดนขบเคลอนให การพฒนาในดานตางๆ บรรลผลไดในระยะเวลา 5 ปแรกของยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ท งนโดยไดค านงถง การตอยอดใหเกดผลสมฤทธอยางตอเนองภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบตอๆ ไป

118

3.พระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 วตถประสงคทส าคญเพอทจะใหไดมสถานบรการสาธารณสขทมประสทธภาพในการบรการมความเรยบรอยและปลอดภยแกผปวยซงเขาไปรบบรการในสถานพยาบาลนนๆ

ระเบยบวธวจย

1.รปแบบการวจย ผวจยไดก าหนดระเบยบวธการวจย(methodology) โดยเปน กระบวนวธการวจยเชงคณภาพ (qualitative research) อนประกอบไปดวย 1) การวจยเชงเอกสาร (documentary research) 2) การสมภาษณเจาะลก (in-depth interview)

2.ประชากรทศกษา การก าหนดประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษาครงนโดยการสมภาษณ เชงลก ใชเทคนคการเลอกตวอยางแบบ Non-probability sampling คอเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) ผใหขอมลส าคญจงแบงออกเปน 4 กลม ดงน กลมท 1) ผประกอบการหรอเจาหนาทพฒนาธรกจของคลนกผวพรรณ จ านวน 3 ทาน กลมท 2 )เจาหนาทใหบรการในสถานประกอบการคลนกดแลรกษาดานผวพรรณ จ านวน 3 ทาน กลมท 3) ผทเคยใชบรการคลนกดแลรกษาดานผวพรรณ ภายในระยะเวลา 1 ป หรอยงคงใชบรการอย จ านวน 3 ทาน กลมท 4 )เจาหนาทของกรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข จ านวน 1 ทาน

3.เครองมอทใชในเกบขอมล คอแบบสมภาษณทสรางขนจากโจทยการวจย ประเดนทศกษารวมถงการทบทวนแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของมาเปนแนวค าถามทใชในการสมภาษณ ซงแบบสมภาษณทใชจะเปนในลกษณะค าถามปลายเปด (Open – ended question) เพอใหไดขอมลเชงลกและมความหลากหลายในประเดนตางๆทตองการศกษา

119

ผลการศกษา

การศกษาครงนผ วจยน าเสนอผลการวเคราะหออกเปนปญหาการวจย มรายละเอยดดงน

1.ปญหาบทบาทของนโยบายภาครฐในการพฒนาธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ สามารถแบงปญหาออกเปนประเดนยอยตามบทบาทของนโยบายทสงผลตอภาคธรกจความงามและผวพรรณ คอ 1) การก าหนดนโยบาย แผนงาน และเปาหมายของรฐ เชน การก าหนดแผนยทธศาสตร ป 2560 เพอสนบสนนธรกจบรการสขภาพ สไทยแลนด 4.0 ของกรมบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข ซงเปนหนวยงานหลกทมบทบาทส าคญในการพฒนาธรกจใหมความพรอมรบความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ 2) การก ากบดแลของภาครฐ เพอใหธรกจความงามและผวพรรณมมาตรฐานการรกษาและและบรการเดยวกน 3) การผลตบคลากรทางการแพทยทเปน “แพทยผเชยวชาญดานโรคผวหนง”( Dermatologist) ใหสมพนธกบความตองการของตลาดเพอลดการดงแพทยจากสาขาอนๆเขามาทดแทน

2. ปญหากฎหมายทเกยวของกบสถานประกอบการคลนกใหบรการดแลรกษา ดานผวพรรณ ซงในการจดตงสถานประกอบการนนมลกษณะเปนสถานพยาบาล การด าเนนการตางๆจงตองปฏบตกฎหมายอยางเครงครดเพอควบคมคณภาพ และมาตรฐานดานความปลอดภยแกผเขารบการรกษา ต งแตการขออนญาตจดต งสถานพยาบาลประเภทคลนก เครองมอ มาตรฐานการรกษา ฯลฯ ภายใตพระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 เปนตน

3. แนวทางในการสนบสนนธรกจคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ จากการสมภาษณผประกอบการคลนกใหบรการดแลรกษาดานผวพรรณ สามารถสรปความคดเหน ดงน 1) ภาครฐควรมการก าหนดนโยบายทชดเจนเกยวกบการสงเสรมธรกจใหบรการดแลรกษาผวพรรณโดยเฉพาะ เพอเปนอหนงธรกจทสรางรายไดใหประเทศและไดรบการยอมรบจากตางประเทศมากขน 2) การปรบขอก าหนด ระเบยบ ตางๆเกยวกบการประชาสมพนธสนคาและบรการของสถานประกอบการใหผอนคลายขน

120

เพอใหทางสถานประกอบการสามารถประชาสมพนธธรกจไดมากยงขน โดยไมตองกงวลวาจะกระท าผดขอบงคบทางกฎหมาย การอภปรายผล จาการศกษาในดานบทบาทของนโยบายทางภาครฐทงดานบรหารรฐกจ และทางดานกฎหมาย ทงสองอยางลวนสงผลตอการสนบสนนการพฒนาธรกจ เพราะรฐเปนผบรหารประเทศ สวนภาคเอกชนเปนผรบนโยบายไปปฏบต ดงนนการจะพฒนาธรกจคลนกผวพรรณและความงามไดนน จะตองมความพรองทงสองฝาย คอ

1. ภาครฐมบทบาทในการก าหนดนโยบาย แผน เพอใหการบรหารจดการบาน เมองเปนไปตามกรอบนโยบายทวางไว เมอมการวางหลกการทางแผนการด าเนนงานตางๆ แตผรบนโยบายไปปฏบตคอภาคเอกชน ดงนนจงตองมความพรอมในการพฒนาธรกจทงสองฝาย สรางความรวมมอ ท างานรวมกน สอดคลองกบ จอมขวญ โยธาสมทร และคณะ ทไดศกษาเรองโครงการศกษากรอบความรวมมอระหวางโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและภาคเอกชน ทสนบสนนถงความส าคญในการสรางความรวมมอระหวารฐและเอกชนในดานการบรการสาธารณสข ควรวางอยบนพนฐานทส าคญ คอ 1) การก าหนดเปาประสงครวมกนทชดเจนเพอประโยชนสาธารณะขณะเดยวกนกมการแบงปนประโยชนใหภาคเอกชนอยางเหมาะสม 2) การมระบบปองกนและการเกดประโยชนซบซอนอนน ามาซงการเหนประโยชนสวนตนมากกวาประโยชนสาธารณะ 3) ปองกนการแยกสวนของระบบสขภาพเพอใหเกดความรวมมอกบภาคเอกชนแปลกแยก ขาดความเชอมโยงระบบสขภาพโดยรวม

2.การบงคบใชกฎหมายในการควบคมดแลสถานประกอบการ อนเนองมาจากสถานประกอบการคลนกดแลรกษาดานผวพรรณนนเปนลกษณะสถานพยาบาลทไมไดรบผปวยไวคางคน ตามพระราชบญญตสถานพยาบาล พ . ศ .2541 การด าเนนงานของสถานประกอบการจงตอปฏบตตามกฎหมาย ในการบรหารจดการและการควบคมดแล ต งแตการขออนญาตเปดสถานประกอบการจนกระทงปดกจการ และในระหวางด าเนนการนนกฎหมายกไดระบไวชดเจนวาตองปฏบตตามขอบงคบ

121

ขอเสนอแนะ

1.การใหรฐบาลจดต งหนวยงานทใชในการศกษาวจยและพฒนากลมธรกจเกยวกบคลนกผวพรรณและความงาม เชน การทประเทศเกาหลใตมการจดต งธรกจกจการดแลสขภาพทวโลก (Global Healthcare Business Center) ขนเพอเปนการสรางความเขมแขงในการสงเสรมอตสาหกรรมสขภาพโดยเฉพาะ

2.รฐควรสงเสรมใหภาคเอกชนเขามามบทบาทและสวนรวมมากขนในการด าเนนการทางเศรษฐกจ เชน การประชมรวมกนเพอรบฟงความคดเหนในการก าหนดแผนทเกยวของกบธรกจคลนกผวพรรณและความงาม

เอกสารอางอง กรมสนบสนนบรการสขภาพ, กระทรวงสาธารณสข.(2559).กรมสบส.จดท าแผน

ยทธศาสตรป 60 สไทยแลนด 4.0 สนบสนน “ธรกจบรการสขภาพ” คมครองผบรโภค.คนเมอ20 มกราคม 2560,จาก http://www.pr.moph.go.th/iprg/Include/ admin_hotnew/show_hotnew.php?idHot_new=90284

กลธน ธราพงศธร.หลกการก าหนดนโยบายของรฐ.กรงเทพมหานคร:โรรงพมพมหา วทยาลยธรรมศาสตร,2520 แพทยสภา,ขอบงคบ.(2559).คนเมอ23มกราคม 2560,จากhttp://www.tme.or.th/service_ low_17.php หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ, 10ธรกจดาวเดนรบป 60 “บรการทางการแพทยและความ

งามครองแชมปตอ”.26ธนวาคม2559 .คนเมอ23มกราคม 2560,จากhttp://www.thansettakij.com

วรเดช จนทรศร.2554.ทฤษฏการน านโยบายสาธารณะไปปฎบต.พมพครงท5.กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

สมบต ธ ารงธญวงศ .2549.นโยบายสาธารณะ:แนวความคดการวเคราะหและ กระบวนการ.พมพครงท14.กรงเทพฯ:เสมาธรรม.

122

จอมขวญ โยธาสมทร และคณะ.(2553).โครงการศกษากอบความรวมมอระหวาง โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและภาคเอกชน.นนทบร:โครงการ ประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ.

123

การยกระดบมาตรฐานการใหบรการดานสขภาพอนามย ส านกอนามย

กรงเทพมหานคร ศกษาเฉพาะศนยบรการสาธารณสข 9 ประชาธปไตย

สพรรณษา จนทะโยธา*

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษา (1)เพอศกษาปญหาและอปสรรคการ

บรหารทมผลกระทบตอการใหบรการดานสขภาพของศนยบรการสาธารณสข 9

ประชาธปไตย ส านกอนามย กรงเทพมหานคร (2) เพอเสนอแนะแนวทางการยกระดบ

การใหบรการสาธารณสขภาพอนามยของศนยบรการสาธารณสข 9 ประชาธปไตย

ส านกอนามย กรงเทพมหานคร

การวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยศกษาขอมลจากเอกสารทเกยวของและ

สมภาษณกลมตวอยางทใชในการวจยเปนกลมตวอยางเลอกแบบเฉพาะเจาะจงไดแก

(1) ผบรหารและขาราชการส านกอนามย กรงเทพมหานคร (2) ผบรหารและขาราชการ

ศนยบรการสาธารณสข 9 ประชาธปไตย (3) ผน าชมชนในพนทบรการ วเคราะหขอมล

โดยการวเคราะหเนอหาและค าบรรยายเชงพรรณนา พบวายงมปญหาในหลายๆดานท

ควรไดรบการแกไข 1.ปญหาดานการบรหาร 2.ปญหาดานงบประมาณ 3.ปญหาดาน

บคลากร 4.ปญหาดานการบรการ

ค าส าคญ : ศนยบรการสาธารณสข ส านกอนามย การยกระดบมาตรฐาน

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

124

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 4 เปนตนมาประเทศไทยไดใหความส าคญและเนนหนกในแนวทางพฒนาระบบบรการสาธารณสข เพอสนบสนนการสาธารณสขมลฐานซงเปนเปาหมายหลกของการพฒนาสาธารณสขของประเทศทมงเนนความเปนธรรมในการเขาถงบรการ พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 ไดรบรองสทธของบคคล ทจะใหไดรบบรการดานสาธารณสขอยางมมาตรฐาน มการปฏรประบบสขภาพ เพอสนองตอความตองการของประชาชนดานสขภาพในทกระดบใหเกดผลลพธทสอดคลองกบนยามของค าวา“สขภาพ (Health)” ขององคการอนามยโลกทวา “สขภาพ คอ ความสมบรณแบบของรางกายจตใจและชวตความเปนอยในสงคม”

การใหบรการดานสขภาพเปนสงส าคญทจะท าใหประเทศชาตมความมนคงเพราะหากประชาชนภายในประเทศมสขภาพทดกจะท าใหเกดผลดและสามารถจะพฒนาประเทศไดตอไป งานสาธารณสขเปนสวนหนงของระบบราชการทตองมการปฏรป เพอเรงเพมประสทธภาพในการใหบรการ ส านกอนามย กรงเทพมหานคร ซงมอ านาจหนาโดยตรงทเกยวกบการสงเสรม สนบสนน การจดบรการดานสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค การพฒนาศกยภาพของประชาชนทางดานพฤตกรรมและส านกทางสขภาพ แตการบรการดานสขภาพของศนยสาธารณสข กมขอจ ากดมากกวาการบรการของภาคเอกชนทมการใหบรการทดกวาและมการแขงขนการใหบรการสง

ผ ศกษาจงมความสนใจทจะศกษาถงแนวทางการยกระดบมาตรฐานการใหบรการดานสขภาพอนามย ส านกอนามย กรงเทพมหานคร โดยศกษาเฉพาะศนยบรการสาธารณสข 9 ประชาธปไตย ใหสามารถตอบสนองความตองการ การบรการดานสขภาพทสอดคลองกบมาตรฐานศนยบรการสาธารณสข วตถประสงคของการศกษา

เพอศกษาปญหาและอปสรรคการบรหารทมผลกระทบตอการใหบรการดานสขภาพ และหาเสนอแนะแนวทางการยกระดบการใหบรการสาธารณสขภาพอนามย

125

ของศนยสาธารณสข 9 ประชาธปไตย ส านกอนามย กรงเทพมหานคร การศกษานส ารวจขอมลโดยใชแบบบนทกหวขอสมภาษณ และการสมภาษณ เชงลกเฉพาะกลมตวอยางในการศกษาเฉพาะศนยบรการสาธารณสข 9 ประชาธปไตย

ทงนประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษา ไดทราบถงปญหาและอปสรรคการบรหารทมผลกระทบตอการใหบรการดานสขภาพ และแนวทางการยกระดบการใหบรการสาธารณสขภาพอนามยของศนยบรการสาธารณสข 9 ประชาธปไตย ส านกอนามย กรงเทพมหานคร

แนวคด ทฤษฏ วรรณกรรมทเกยวของ

แนวคดเกยวกบการใหบรการดานสขภาพอนามย กรมสนบสนนบรการสขภาพ (2550, หนา 2) ไดกลาวถงมาตรฐานบรการ

สาธารณสข โดยใหความหมายไววา หมายถง มาตรฐานทก าหนดบรการหรอสงสงมอบ และลกษณะทพงประสงคทเรยกไดวาเปน คณภาพ ซงจะตองสงมอบใหแกประชาชนผรบบรการ ชมชนและสงคม เพอตอบสนองความตองการบรการสาธารณสข มาตรฐานบรการสาธารณสข ก าหนดขนโดยมจดมงหมายใหสามารถประยกตใชไดกบระบบบรหารคณภาพในทกรปแบบ ไมวาจะเปนระบบทมการออกใบรบรองหรอไมมการออกใบรบรอง ผบรการหนวยงานบรการสาธารณสขจะจดระบบบรหารหนวยงานของตนเพอการประกนคณภาพในรปแบบใดรปแบบหนง เพอการใชมาตรฐานบรการสาธารณสขกยอมกระท าได

แนวคดเกยวกบการพฒนาศกยภาพในการท างาน การพฒนาศกยภาพการปฏบตงานในหนวยงานใหประสบผลส าเรจไดจ าเปนตอง

ศกษาถงคณลกษณะสวนบคคลของเจาหนาทในหนวยงานและองคประกอบทกอใหเกดพฤตกรรมในหนวยงานม 3 ระดบดงน (สพานสฤษฎวานช, 2552หนา 3)

ระดบท 1 ตวบคคลหรอปจเจกบคคล (Individual Level) เราควรศกษาและท าความเขาใจบคคลทเปนสมาชกขององคการในแงมมตาง ๆ เชน คณลกษณะบคคล คานยมและทศนคต ความสามารถ ตลอดจนแรงจงใจในการท างาน

ระดบท 2 กลม (Group Level) เนองจากเราไมสามารถท างานเพยงล าพงได ตอง

126

ท างานรวมกบคนอนท างานเปนกลมหรอเปนทมซงพฤตกรรมตาง ๆ ของกลมมใชผลรวมของพฤตกรรมของแตละบคคล โดยทวไปพบวาเมอเรารวมกนเปนกลมคนเราจะมพฤตกรรมทแตกตางไปจากทเคยแสดงออกเมอเราอยคนเดยว เชน มความกลามากขน

ระดบท 3 องคการ (Organizational Level) ศกษาวเคราะหถงปจจยในระดบกวางทครอบคลมองคการโดยรวม ซงจะครอบคลมนโยบายการบรหารองคการ นโยบายและวธปฏบตในการบรหารทรพยากรมนษย วฒนธรรมขององคการ โครงสรางองคการ

ระเบยบวธวจย

การศกษาครงน เปนการศกษาเชงส ารวจ ศกษาเฉพาะกรณแบบเจาะลก ใชแบบสมภาษณแบบเจาะลกแบบมโครงสรางและการวเคราะหเชงพรรณนา โดยใชผลทไดจากการสมภาษณและเอกสารทเกยวของมาวเคราะหขอมล นอกจากนน ผศกษายงรวบรวมขอมล โดยขอขอมลเอกสารทเกยวของจากส านกอนามย กรงเทพมหานครในเรองทท าการศกษาและคนควาหนงสองานวจยและวารสารตางๆ ทเกยวของ ผลการศกษา

ผลการวจยพบวา ปญหาและอปสรรคการบรหารทมผลกระทบตอการใหบรการดานสขภาพของศนยบรการสาธารณสข 9 ประชาธปไตย ไดแก 1.ปญหาดานการบรหาร คอ ดานโครงสรางการบรหารงานทมขนตอนมาก บคลากรไมเพยงพอ ปญหาดานกระบวนการในการก าหนดยทธศาสตรการปฏบตงานไมไดมการมสวนรวมจากทกฝายทเกยวของ ปญหาดานการก าหนดยทธศาสตรการปฏบตงานทไมสอดคลองกบสภาพบรบทและความตองการของผรบบรการ 2.ปญหาดานงบประมาณ คอ ดานการจดสรรและเบกจายงบประมาณดานวสด อปกรณ มขนตอนมาก การจดสรรและเบกจายดานเวชภณฑ ขาดการวางแผนทด และเบกจายงบประมาณดานคาตอบแทนบคลากร มคาตอบแทนนอย 3.ปญหาดานบคลากร ปญหาดานบคลกภาพของบคลากร ปญหาดานความรความสามารถของบคลากร ปญหาดานทศนคตตอการใหบรการของบคลากร

127

4.ปญหาดานการบรการ คอ ดานการใหบรการดานการพยาบาลทสอดคลองกบความ ตองการของผรบบรการอยางมคณภาพ ปญหาดานการสรางสภาพแวดลอมในการใหบรการ

การอภปรายผล

ผลการวจยไดสรปออกมาวาปญหาและอปสรรคประเดนศนยบรการสาธารณสขมสวนรวมกบชมชนนอยในการก าหนดนโยบาย การก าหนดเปาหมายใหสอดคลองกบความตองการของประชาชนผใชบรการ และกลมตวอยางยงใหความเหนวาการขาดการมสวนรวมดงกลาวสงผลใหการจดบรการทส าคญทสดคอหนวยงาน ไมเขาใจปญหาขององคกรตนเอง ซงผบรหารจะตองมหนาทเปนผน าในการขบเคลอนองคกรตามท วโรจน สารรตนะ (2545, หนา 3 - 5) ไดกลาวไววา การน า (Leading) เปนสภาวะทผน าใชความพยายามทจะใหมอทธพลตอผอนเพอให การปฏบตงานบรรลจดหมายขององคการไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล การทผน าจะเปน ผน าทมศกยภาพดงกลาวไดพงท าความเขาใจทฤษฎการจงใจ (Motivation) ภาวะผ น า (Leadership) การตดตอสอสาร (Communication) และการบรหารกลม (Group) เพอน าไปประยกตใชใหเหมาะสม เมอไมมกระบวนการจดท าแผนยทธศาสตรทดกท าใหการเปลยนแปลงโครงสรางขององคกรทเออตอการยกระดบมาตรฐานการบรการดานสขอนามยของศนยบรการสาธารณสข ดงค ากลาวทวา การจดองคการ (Organizing) เปนหนาททางการบรหารทสบเนองจากการวางแผน กลาวคอ เมอองคการจดท าจดหมายและแผนเชงยทธศาสตรแลว ผบรหารควรตองออกแบบโครงสรางองคการเพอใหการบรหารงานบรรลจดหมาย ขอเสนอแนะ : ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

1 ศนยบรการสาธารณสขควรจดใหมศนยประสานงานการจดท าแผนพฒนาเพอเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในการวางแผนพฒนาประจ าป

2 ศนยบรการสาธารณสขควรมการจดท าประชาพจารณเกยวกบโครงการทสงผลกระทบตอประชาชนทกโครงการเพอรบฟงความคดเหนจากประชาชน

128

3 ศนยบรการสาธารณสขควรทจะสรางภาคเครอขายการท างานรวมกบสถาบนอดมศกษาในพนทบรการเพอศกษาวจยพฒนาองคกร ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1 ควรมการศกษาวจยความคาดหวงของประชาชน ตอบทบาทการใหบรการของศนยบรการสาธารณสขในกรงเทพมหานคร

2 ควรมการศกษาปจจยทสงผลใหเกดการยกระดบการใหบรการของศนยบรการสาธารณสขทมคณภาพ

เอกสารอางอง กรมสนบสนนบรการสขภาพ. (2550). มาตรฐานบรการสาธารณสข. กรงเทพมหานคร:

นวธรรมดาการพมพ. วโรจน สารรตนะ. (2545). การบรหาร หลกการ ทฤษฎ ประเดนทางการศกษาและบท

วเคราะหองคการศกษาไทย (พมพครงท 3). กรงเทพมหานคร: ส านกพมพพมพพสทธ.

สพานสฤษฎวานช. (2552). พฤตกรรมองคการสมยใหม:แนวคดและทฤษฎ (พมพครงท7). กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

129

การบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน

ศศธร เกษรบว*

บทคดยอ การวจยครงนเปนการศกษาวจยเชงคณภาพโดยใชขอมลเอกสารและการสมภาษณเชงลกผประกอบกจการยางรถยนต โดยมวตถประสงคอย 3 ประเดน คอ 1) เพอศกษาการใชมาตรการทางกฎหมายในการบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน 2) เพอศกษาปญหาในการบรหารการจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน 3) เพอเสนอแนะและแกไขปญหาการบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน ผลจากการศกษาปญหาในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน สามารถแบงไดเปน ปญหาการใชมาตรการทางกฎหมายและปญหาการบรหารจดการในหนวยงานรฐ พบวาปญหาทเกดขนในการใชมาตรการทางกฎหมายจะเปนในเรองของความชดเจนในตวบทกฎหมายบางบทบญญต สวนในเรองของการบรหารจดการในหนวยงานรฐ พบวา เจาหนาทรฐยงปฏบตงานลาชา ขาดความร ความสามารถเฉพาะเรองท าใหการบรหารจดการไมดพอ อาทเชน การบรการดานการจดทะเบยนพาณชย การขอใบอนญาต การช าระภาษตางๆ ซงจะท าใหผประกอบการหรอประชาชนทเขาใชบรการในสวนน ยงไมพงพอใจกบการบรหารจดการภายในหนวยงานรฐ ดงนนหนวยงานรฐควรหามาตรการทเหมาะสมในการแกปญหาและผลกระทบทเกดขนจากการประกอบกจการเพอคมครองประชาชนซงเปนทรพยากรทมคาของรฐ โดยก าหนดมาตรการทางกฎหมายทเหมาะสมกบสภาวะในปจจบนโดยทศทางในการพฒนามาตรการทางกฎหมายหรอมาตรการตางๆ ทเกยวของกบการบรหารจดการทด

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

130

ซงในอนาคตรฐจงควรหามาตรการตางๆทมอยหรอไมมในประเทศไทยน ามาพจารณาเพอความเหมาะสมในการคมครองความเสยหายโดยมงใหความส าคญตอความเสยหายอน อาจเกดขนภายหลงจากการด าเนนกจการหรอความเสยหายอนอาจเกดขนในอนาคต จงตองพจารณาจากความจ าเปนอยางยงทจะตองศกษาถงความส าคญทรฐควรหามาตรการทเหมาะสมและเปนธรรมทสดส าหรบการประกอบกจการยางรถยนตในอนาคต รวมถงศกษาวเคราะหถงปญหาของการบรหารจดการในภาครฐ เพอใหเกดประโยชนสงสดกบกจการทกๆราย อยางเสมอภาคกน ค าส าคญ: การบรหารจดการ , ผประกอบการ , ระดบปรญญาโท ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ผวจยไดเลงเหนถงปญหาทเกดขนกบการบรหารจดการนนวามปญหาอยางไร และจะสามารถเสนอแนวทางแกไขในดานตางๆไดอยางไรบาง กบการประกอบกจการการในยคนตองเผชญกบสภาพแวดลอมใหมท าใหผประกอบการทกคนตองปรบตวตามกระแสการเปลยนแปลงอนเกดจากระบบเศรษฐกจโลก แรงผลกดนจากนวตกรรมและเทคโนโลยการแขงขน ก าลงแรงงาน ฐานภาษตางๆทเกดขน ดงนนผประกอบการ จงตองแสวงหาแนวทางในการจดการเพออนาคต ซงในการเปนผประกอบการนน บคคลทเปนผน าตองคาดการณการเปลยนแปลงเพอจดหาและพฒนาทรพยากรมนษยและทรพยากรอนๆ การจดทรพยากรตางๆ ใหท างานรวมกนในทศทางทสอดคลองกนระหวางหนวยงานภาครฐกบผประกอบกจการเปนการเปลยนแปลงเพอใหผลการปฏบตงาน เปนไปตามเปาหมายทก าหนดไดอยางงาย ในการบรหารจดการปญหานอาจเกดจากการไมปฏบตตามกฎหมาย หรอขอบงคบตางๆทอยในลกษณะของบทบญญตทางกฎหมายในการบรหารจดการโดยหนวยงานของรฐยงจดการไดไมดเทาทควร

ทงดานการบรการ หรอการปรบใชบทกฎหมายตางๆใหเขากบการประกอบกจการเทาทควรซงจะท าใหการจดตงสถานประกอบกจการไมมมาตรฐาน จงอยากใหผ ประกอบกจการ ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน และหนวยงานทเกยวของชวยตรวจสอบดแล ใหมมาตรฐานการบรหารจดการใหมประสทธภาพมากยงขน

131

ซงทกๆกจการควรมการควบคม เพอการบรหารจดการทเปนระเบยบเรยบรอย ใหเปนมาตรฐานทเทากนและมความเสมอภาคกนในผประกอบกจการยางรถยนตทกๆราย เชน มาตรฐานราคา มาตรฐานการเสยภาษตางๆ เปนตน การศกษาวจยในครงนจะชวยใหผ ประกอบกจการยางรถยนตไดรเกยวกบการบรหารจดการ และแนวทางในการเสนอแนะและแกไขปญหาการบรหารจดการ ถามการบรหารจดการทดในหนวยงานภาครฐหรอหนวยงานสวนอนๆทเกยวของ กจะเปนประโยชนทางการคาขายในกจการประเภทอนๆอกดวย ในผประกอบกจการกควรท าตามขนตอนของกฎหมาย อยางถกตอง เปนการชวยใหผประกอบกจการรบรและทราบถงหลกกฎหมายทควรปฏบตหรอท าตามอยางเครงครด เพอมใหเกดการผดพลาดทางกฎหมายทหลงได วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาการใชมาตรการทางกฎหมายในการบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน 2. เพอศกษาปญหาในการบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน 3. เพอเสนอแนะและแกไขปญหาการบรหารจดการในผประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน

ขอบเขตของการศกษา การศกษาครงนมงศกษาถงเรองการบรหารจดการในการประกอบยางรถยนตในดานรปแบบการบรหารจดการ ดานมาตรการทางกฎหมายในการบรหารจดการ เพอมาวเคราะหปญหาหรอสรปขอเสนอแนะและแนวทางในการแกไขปญหาในสวนการศกษาวจยเปนรปแบบการวจยเชงเอกสาร ทศกษาจากเอกสารทเปนตวบทกฎหมาย ต าราทางวชาการ บทความทมความเกยวของ และแหลงขอมลอเลกทรอนกส และใชวจยภาคสนามโดยใชแบบสมภาษณ เพอศกษาถงปญหาเบองตน สอบถามขอเทจจรง ปญหา หรออปสรรคตางๆ ในการบรหารจดการจากผประกอบกจการยางรถยนต

132

ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธานโดยตรง การศกษาครงนเปนการเกบขอมลในชวงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2559 ถงเดอน มกราคม พ.ศ. 2560 นยามศพท ผประกอบการ การบรหารจดการ พาณชยกจ พาณชย ปาย โรงเรอน ประโยชนทไดรบจากการศกษา 1. ผลการวจยทไดจะเปนประโยชนตอหนวยงานทเกยวของใชเปนแนวทาง ในการวางแผนการบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน 2. เพอเปนแนวทางในการปรบปรงและแกไขปญหาการบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน 3. เพอเปนขอมลเบองตนส าหรบผทจะศกษาตอไป แนวคดทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

ในการศกษาถงการบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน ผวจยไดรวบรวมแนวคดทฤษฎและกฎหมายตางๆจากเอกสารทเกยวของดงตอไปน 1) การจดทะเบยนพาณชย พ.ศ. 2499 2) พระราชบญญตภาษปาย พ.ศ.2510

3) พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 4) พระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน พ.ศ. 2475 5) หลกการบรหารจดการ 6) การบรหารงานภาครฐแนวใหม 7) หลกธรรมาภบาล

133

ระเบยบวธวจย การศกษานใชรปแบบการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เพอใหเหน

ถงปญหาทเกดขนไดอยางชดเจน ผวจยใชการด าเนนการศกษาทางหลกบรหารรฐกจและหลกกฎหมาย ทใชรปแบบการวจยเชงพรรณนา ประกอบดวย การศกษาขอมลจากเอกสารหรอการวจยเชงเอกสาร เปนหลกการพนฐานของการวจ ย เ ชงคณภาพ โดยการทบทวนแนวความคด ทฤษฎและกฎหมายท เ กยวของกบการบรหารจดการในการประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน ในการเกบรวบรวมขอมลใช เปนขอมลเอกสาร ทศกษารวมกบการสมภาษณเจาะลกเพอใหเกดขอมลทตรงประเดนมากทสดในการเกบขอมลม 2 ประเดนคอ ขอมลเอกสารและการสมภาษณเจาะลก

ผลการศกษา

ผลการศกษาสามารถสรปเปน 2 ประเดนสาระส าคญๆ ไดดงน ตอนท 1 ปญหาการใชมาตรการทางกฎหมายในบรหารจดการ ตอนท 2 ปญหาการบรหารจดการของหนวยงานรฐ

การอภปรายผล จากการศกษาพบวาพระราชบญญตพาณชย พระราชบญญตภาษ ปาย พระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน พระราชบญญตการสาธารณสข ทกลาวมาขางตนนน เปนกฎหมายทใชควบคมก ากบดแลการประกอบกจการยางรถยนต ซงก าหนดในเรองการจดต ง การขอใบอนญาต การออกใบอนญาต การจดทะเบยน ใบอนญาต การเพกถอน ตางๆทเกยวกบตวบทกฎหมายทใชในการประกอบกจการ และพบวาการบรหารจดการทเปนปญหามาจากเจาหนาทรฐ ทงในดานการน าเอาตวบทกฎหมายมาบงคบใชกบผประกอบกจการยงไมมความเหมาะสมเทาทควร เจาหนาทยงขาดความร ความสามารถเฉพาะเรองในการปฏบตงาน รวมถงศกษาวเคราะหถงปญหาของการบรหารจดการในภาครฐ เพอใหเกดประโยชนสงสดกบกจการทกๆ ราย อยางเสมอภาค

134

กน อาทเชน การจดทะเบยนพาณชย หนวยงานของรฐสามารถน าขอมลเหลานไปจดท าสถตของธรกจแตละประเภท ชวยใหตดสนใจไดงายขนวาควรควบคมและสงเสรมการลงทนในธรกจหรออตสาหกรรมประเภทไหนจงจะเกดประโยชนสงสดการจดทะเบยนพาณชยนนยงสามารถท าประโยชนใหกบประเทศไดจากการทรฐบาลสามารถน าขอมลเหลานไปจดท าสถตของธรกจแตละประเภทวามจ านวนเทาไร มท าเลตงอยทไหนเปนสวนใหญ เจาของหรอหนสวนเปนคนสญชาตอะไร มทนเทาไร ซงการจดระเบยบขอมลเหลานจะชวยใหเกดความสะดวกในการตดตอคาขาย อกทงยงชวยใหรฐบาลตดสนใจไดงายขนวาควรควบคมและสงเสรมการลงทนในธรกจห รออตส าหกรรมประ เภทไหนมากกวา ถงจะเกดผลประโยชนสงสดกบคนในประเทศ รวมถงย ง เ ปนการชวยลดงบประมาณ ทงดานการเงนและเวลาในการจดท าแบบส ารวจทจะตองรวบรวมขอมลใหมๆ อยเสมอ โดยพจารณาขอมลทไดเหลานนอกจากจะเปนผลประโยชนส าหรบรฐบาลแลว ยงสามารถใชเปนแหลงขอมลในการตรวจดรายละเอยดขอมลทางการคาตางๆ เพอดแนวโนมของธรกจวาในขณะน ธรกจใดทก าลงเปนทนยม และตงอยทไหนกนเยอะ เพอใหคนทวไปไดน าไปใชประกอบการตดสนใจในการเรมตนธรกจไดงายขนดวย จากการสมภาษณในผประกอบกจการยางรถยนต ในอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน ทใชบรการทจะตองท าตามบทบญญตทถกตามกฎหมาย ใหความคดเหนวาการปฏบตงานของเจาหนาทยงมความลาชา อาท การขอใบอนญาตจดทะเบยนพาณชยยงมความยงยาก โดยผประกอบการบอกวา มหลายขนตอนเกนไป ควรท าการจดทะเบยนแบบจดเดยวเบดเสรจหรอการบรการแบบ One-Stop Service เปนการน างานทใหบรการทงหมดทเกยวของ มารวมใหบรการอยในทเดยวกน ในลกษณะทไมตองสงขนตอนการด าเนนการไปหลายๆจด หรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดใหบรการเดยว โดยมจดประสงคเพอใหการใหบรการมความรวดเรวขน ในสวนของเจาหนาทมาใหมยงไมรกระบวนการท างาน ผประกอบการสวนใหญบอกวาตองการความสะดวกรวดเรวในการใชบรการใหมากขนกวาเดม เพอเปนการประหยดเวลาใหกบผประกอบกจการหรอประชาชน เจาหนาทเขามามสวนในการเกบภาษควรน าเทคโนโลยมาประยกต ใชกบการท างาน และปรบปรงพฒนาเทคโนโลยอยตลอดเวลา ซงเปนปญหา

135

การบรหารจดการในหนวยงานทรบผดชอบในการใหบรการประชาชนยงขาดการน าเทคนคการจดการสมยใหมมาใช และปญหาหลกพฒนาทรพยากรมนษย ยงขาดการสงเสรมการเรยนรอยางตอเนอง บคลากรยงขาดความรความเขาใจทแทจรงในเรองนนๆ ขอเสนอแนะ 1. ควรมการสงเสรมใหบคลากรหรอเจาหนาท มการพฒนาความรและความเขาใจเกยวกบงานดานการบรหารจดการและเนนการมสวนรวมภายในองคกรใหมากยงขน มการชแจงขนตอนการปฏบตงาน หรอจดท าคมอการปฏบตงาน ใหกบบคลากรเพอเปนแนวทางเดยวกนในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ มการจดอบรมเกยวกบระเบยบวนยในการปฏบตงานภายในองคกร เพอใหบคลากรปฏบตตนไดตามระเบยบวนยของ องคกรอยางเครงครดจดให มการเพมทกษะทางดานเทคโนโลยใหมๆใหกบบคลากรอยางสม าเสมอ การน าเทคนคการบรหารจดการ เทคนคการบรหารภาครฐแนวใหม และ หลกธรรมาธบาลมาใชในการบรหารจดการ ใหการบรหารจดการมประสทธภาพสงสดในการปฏบตงาน 2. ปรบฐานในการเสยภาษ ใหมความยดหยนตามรายไดห รอต ามภาวะเศรษฐกจในปจจบนใหมความเหมาะสมมากขน จะไดไมเกดปญหาการหลกเลยงภาษ 3. ตองมมาตรการปลกฝงคานยมและจตส านกใหแกผประกอบกจการทกทานหรอประชาชน ใหมความตระหนก มความรกความหวงแหนในทรพยากรสงแวดลอม อาท การจดกจกรรมตางๆเกยวกบสงแวดลอม เปนตน 4. ปรบฐานในการเสยภาษ ใหมความยดหยนตามรายไดห รอต ามภาวะเศรษฐกจในปจจบนใหมความเหมาะสมมากขน จะไดไมเกดปญหาการหลกเลยงภาษ เอกสารอางอง กรมพฒนาธรกจการคา .(2555) . คมอการปฏบตงานตามพรบ.ทะเบยนพาณชย พ.ศ. 2499. คนเมอ (16 ธนวาคม 2559) , จากhttp://regcom.dbd.go.th/mainweb/fileadmin/ user_upload/pdf/man1b.pdf

136

กรมพฒนาธรกจการคา .(2556) .พระราชบญญตทะเบยนพาณชย. คนเมอ (15 ธนวาคม 2559) , จาก http://www.dbd.go.th/ewt_news.php?nid=979&filename=index กองอนามยสงแวดลอม ส านกอนามย กรงเทพมหานคร.พระราชบญญตสาธารณสข . คนเมอ (19 ธนวาคม2559), จากhttps://web.ku.ac.th/schoolnet/ snet6/kot/kot3.htm การช าระภาษโรงเรอนและภาษทดน.(2555). คนเมอ (17 ธนวาคม 2559) , จาก http://kogthai.go.th/pdf/1357888967.pdf คณะครศาสคร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สพฐ., กพร . (2553). การบรหารจดการทด ตามหลกธรรมาภบาล. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. คณะวทยาการจดการ โครงงาน Service Business. (2555). ผประกอบการ. คนเมอ (15 ธนวาคม 2559) , https://sites.google.com/site/sbservicebusinesssb/home/khwam-hmay-laea- laksna-phu-prakxb-kar ชนะศกด ยวบรณ. “กระทรวงมหาดไทยกบการบรหารจดการทด.”กรงเทพฯ:บพธการพมพ, 2543. ชาย โพธสตา. (2550). ศาสตรและศลปแหงการวจยเชงคณภาพ(พมพครงท3). กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จ ากด (มหาชน). เทศบาลต าบลธญบร กองคลง .(2554).การจดทะเบยนพาณชย . คนเมอ (10ธนวาคม 2559 ), จาก http://www.thanyaburi.go.th/attachments/article พชร พรพมล.(2546).การจดทะเบยนพาณชย . คนเมอ (17 ธนวาคม 2559 ) ,จาก http://www.local.moi.go.th/law106.pdf พระราชบญญตภาษโรงเรอนและภาษทดน.คนเมอ (17 ธนวาคม 2559 ) , จาก http://taxclinic.mof.go.th/pdf/15626D0E_949E_73EA_C9F7_001EF2219277.pdf รงสรรคประเสรฐศร. (2549). การจดการสมยใหม. กรงเทพฯ: ธรรมสาร. เ รองวทย เกษสวรรณ . (2553).ความ ร เ บองตน เ กยวกบ รฐประศาสนศาสตร , กรงเทพมหานคร: บพธการพมพ. ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข กรมอนามย .พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535. คนเมอ(19 ธนวาคม 2559), จากwww.dla.go.th/upload/ebook/column

137

สถาบนพฒนาขาราชการกรงเทพมหานคร .การจดการภาครฐแนวใหม. คนเมอ (19 ธนวาคม 2559) , จาก http://www.bangkok.go.th/training/page/sub/5280/Book-Briefing/18 สดจต นมตกล . (2543). กระทรวงมหาดไทยกบการบรหารจดการทด การปกครองทด . กรงเทพฯ: บพธการพมพ. สภศณ ค าแกว. (2547). ประสทธภาพในการใหบรการจดเกบภาษของเทศบาลนคร เชยงใหม กรณศกษาแขวงเมงราย อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนอรท – เชยงใหม. อศรางค ทศรกษ. (2542). การบรหารการคลงเทศบาลนครเชยงใหม. วทยานพนธ เศรษฐศาสตร มหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตร , บณฑตวทยาลมหาวทยาลย เชยงใหม.

138

การมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน

ศรนทรา สขสอาด*

บทคดยอ การวจย เรอง การมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน มว ตถประสงค เพอศกษาระดบการม สวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหาร สวนจงหวดปทมธาน ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ ดานการมสวนรวมในการด าเนนการดานการมสวนรวมในผลประโยชน และดานการมสวนรวมในการตดตามและประเมนผล เพอศกษาปญหาอปสรรคในการมสวนรวมและทศนคตทมตอปญหาอปสรรคของภาคประชาชนในการมสวนรวมจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน และเพอศกษาเปรยบเทยบคณสมบตของภาคประชาชนกบระดบ การมสวนรวมในการมสวนรวมจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน กลมตวอยางทใชในการศกษา ไดแก นายกองคการบรหารสวนต าบล ก านน ผใหญบาน อาสาสมครสาธารณสข และอาสาสมครพฒนาชมชน จ านวน 160 คน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม การวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบสถตคาของ t-test คาสถตความแปรปรวนทางเดยว และคา F-test (One–way ANOVA) โดยมนยส าคญทระดบ .05 ค าส าคญ: การมสวนรวม, ภาคประชาชน, แผนพฒนาทองถน, องคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

139

ความเปนมาและความส าคญของปญหา องคการบรหารสวนจงหวดเปนการบรหารราชการสวนทองถน ทจดต งขน ตามพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 กลไกส าคญทองคการบรหารสวนจงหวด จะใชในการก าหนดแนวทางการด าเนนงานเพอพฒนาทองถนและแกไขปญหาความตองการของประชาชน คอ การจดท าแผนพฒนาทองถน เปนการเปดโอกาส ใหประชาชนในทองถนเขามามสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาทองถนของจงหวด เปนกระบวนการเรยนรทประชาชนไดลงมอกระท าเอง เปนการเรยนรจากการปฏบตจรง ท าใหทราบถงวธการทจะจดการถงปญหาของตนเองและทองถน อนจะท าใหการพฒนาทองถนเปนไปอยางมประสทธภาพ และมทศทางของการพฒนาในแนวทางเดยวกนอยางชดเจน ผวจย มความสนใจทจะศกษาขอมลการมสวนรวมของภาคประชาชน ในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน เพอวดระดบการมสวนรวมของภาคประชาชน อนจะเปนแนวทางในการกระตนความสนใจ ของภาคประชาชน และภาครฐทจะรวมกนคด รวมกนตดสนใจ รวมกนด าเนนการ และรวมกนตดตามประเมนผลของการจดท าแผนพฒนาขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน เพอเปนแนวทางในการปรบปรงและแกไขปญหาในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาระดบการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน

2. เพอศกษาปญหาและอปสรรคในการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน

3. เพอศกษาเปรยบเทยบคณสมบตของภาคประชาชนกบระดบการมสวนรวมและปญหาและอปสรรคในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน

140

ขอบเขตของการศกษา ขอบเขตดานเนอหา การวจยครงน เปนการศกษาระดบการมสวนรวมของ

ภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน ในดานการมสวนรวมในการตดสนใจ ดานการมสวนรวมในการด าเนนการ ดานการ มสวนรวมในผลประโยชน และดานการมสวนรวมในการตดตามและประเมนผล และศกษาปญหาอปสรรคในการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน ขอบเขตดานประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนคอ ภาคประชาชน ทเกยวของกบการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน ขอบเขตดานพนท การวจยครงนก าหนดพนทการวจยครอบคลมพนทของจงหวดปทมธาน แบงไดเปน 4 อ าเภอ ไดแก อ าเภอเมองปทมธาน อ าเภอสามโคก อ าเภอลาดหลมแกวและอ าเภอคลองหลวง

ขอบเขตดานเวลา ในการวจยครงน ใชระยะเวลาจ านวน 2 เดอน โดยเรมตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2560 – 25 มนาคม 2560 นยามศพท การมสวนรวมของภาคประชาชน หมายถง กระบวนการทสรางโอกาสให ภาคประชาชนในจงหวดปทมธานไดมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน ในดานการมสวนรวมในการตดสนใจ ดานการมสวนรวมในการด าเนนการ ดานการมสวนรวมในผลประโยชน และดานการ มสวนรวมในการตดตามและประเมนผล แผนพฒนาทองถน หมายถง แผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน ทก าหนดวสยทศน ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด คาเปาหมาย และกลยทธ โดยสอดคลองกบแผนพฒนาจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด หมายถง หนวยการบรหารราชการสวนทองถน ตามพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 คอ องคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน

141

ประโยชนทไดรบจากการศกษา 1. ท าใหทราบถงระดบการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนา

ทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน 2. ท าใหทราบปญหาอปสรรคในการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท า

แผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ 1. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการมสวนรวม 2. แนวคดเกยวกบการมสวนรวมของภาคประชาชน 3. แนวคดเกยวกบการวางแผน 4. แนวคดและทฤษฎเกยวกบแผนพฒนาทองถน

กรอบแนวความคดทใชในการศกษา

กรอบแนวความคดของการวจย ตวแปรตาม

ตวแปรตน

ปจจยสวนบคคล

- เพศ - อาย - ระดบการศกษา - อาชพ - รายได - สถานภาพของผเขารวม ในการจดท าแผน - พนทอยอาศย

การมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน ไดแก 1. ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ 2. ดานการมสวนรวมในการด าเนนการ 3. ดานการมสวนรวมในผลประโยชน 4. ดานการมสวนรวมในการตดตาม และประเมนผล

ปญหาและอปสรรคในการมสวนรวมของ

ภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน

ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน

142

สมมตฐานของการศกษา 1. คณสมบตของภาคประชาชนทแตกตางกนจะมระดบการมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธานแตกตางกน 2. คณสมบตของภาคประชาชนทแตกตางกนจะมระดบปญหาและอปสรรค ในการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธานแตกตางกน ระเบยบวธวจย การวจย เรอง การมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน เปนการวจยเชงปรมาณ แบงออกเปน 3 ตอน ตอนท 1 เปนค าถามแบบเลอกตอบ (checklist) เกยวกบปจจยสวนบคคล ตอนท 2 เปนแบบสอบถามระดบการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน จ านวน 20 ขอ เปนแบบสอบถามทใชมาตราสวนประเมนคา (rating scale) 5 ระดบ และเลอกตอบค าตอบเดยว มเกณฑการใหคะแนนเรยงล าดบจากมากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด ตอนท 3 เปนแบบสอบถามปญหาอปสรรคในการมสวนรวมของภาคประชาชน ในการจดท าแผนพฒนาทอง ถนขององคการบ รหาร สวนจงหวดปทมธา น จ านวน 10 ขอ เปนแบบสอบถามทใชมาตราสวนประเมนคา (rating scale) 5 ระดบ และเลอกตอบค าตอบเดยว มเกณฑการใหคะแนนเรยงล าดบจากมากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด ผลการศกษา ตอนท 1 ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคล ผลการศกษาคณสมบตสวนบคคลของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย จ านวน 112 คน คดเปน รอยละ 70.0 มอาย 41-50 ป จ านวน 84 คน คดเปนรอยละ 52.5

143

ระดบการศกษาปรญญาตร จ านวน 121 คน คดเปนรอยละ 75.6 อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว จ านวน 75 คน คดเปนรอยละ 46.9 รายได 5,001 - 10,000 บาท จ านวน 97 คน คดเปนรอยละ 60.7 และในดานสถานภาพ และพนทอยอาศย ก าหนดโควตา ทงหมด 4 อ าเภอ แบงเปนอ าเภอละ 40 คน ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน ผลการวเคราะหขอมล โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 3.59 ) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมาก 3 ดาน ระดบปานกลาง 1 ดาน โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย ไดแก ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ และดานการมสวนรวมในการตดตามและประเมนผล มคาเฉลยสงสด ( x = 3.67) รองลงมา ดานการมสวนรวมในผลประโยชน ( x = 3.53) และดานการมสวนรวมในการด าเนนการ มคาเฉลยต าสด ( x = 3.48)

ตอนท 3 ผลการวเคราะหปญหาอปสรรคในการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน ผลการวเคราะหขอมลโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 3.69) ตอนท 4 ผลการทดสอบสมมตฐาน 1. ผลการเปรยบเทยบคณสมบตของภาคประชาชนกบระดบการมสวนรวม ในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน พบวา คณสมบตของภาคประชาชนทแตกตางกน จะมระดบการมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .01 กรณอาย และรายได และแตกตางกนอยางมนยส าคญ ทางสถตท ระดบ .05 กรณสถานภาพ 2. ผลการเปรยบเทยบคณสมบตของภาคประชาชนกบระดบปญหาและอปสรรคในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน พบวา คณสมบตของภาคประชาชนทแตกตางกน จะมระดบปญหาและอปสรรคในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .05 กรณอาย ระดบการศกษาและอาชพ

144

การอภปรายผล จากผลการวจย เรองการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน มประเดนส าคญทผ วจยน ามา อภปรายผลดงตอไปน

1.ผลการวจยขอมล การมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา

1.1 ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ ในภาพรวม อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานงานวจยของอดสรณ ขดสใส (2551) ไดศกษาการมสวนรวม ของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนในอ าเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม สรปไดวา กระบวนการในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม พบวาอยในระดบมาก 1.2 ดานการมสวนรวมในการด าเนนการในภาพรวม อยในระดบ ปานกลาง ซงสอดคลองกบงานงานวจยของเศรษฐไชย หทยวรรธน (2551) ไดศกษาการมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนต าบลน าพ อ าเภอทองแสนขน จงหวดอตรดตถ พบวาภาพรวมอยในระดบปานกลาง 1.3 ดานการมสวนรวมในผลประโยชน ในภาพรวม อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานงานวจยของแสงนภา ทองวทยา (2545) ไดศกษาการมสวนรวมของสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดในการพฒนาทองถน:ศกษากรณจงหวดนครปฐม พบวาอยในระดบมาก และสอดคลองกบงานวจยของสรอร นยมเดช (2556) ศกษาเรองการมสวนรวมของประชาชนตอการด าเนนกจกรรมตามโครงการหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบป 2555 บานหนองออ หม 3 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผลการศกษา พบวาในภาพรวมอยในระดบมาก 1.4 ดานการมสวนรวมในการตดตามและประเมนผล ในภาพรวมอยในระดบมาก แตไมสอดคลองกบงานงานวจยของสภาพ ศรเมอง (2544) ไดศกษาการ มสวนรวมของประชาชนในการพฒนาต าบล ศกษากรณต าบลบานโพธ อ าเภอโพนพสย จงหวดหนองคาย พบวาอยในระดบปานกลาง

145

2. ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบปญหาและอปสรรคในการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน ในภาพรวมอยในระดบมาก ไมสอดคลองกบงานวจยของนกล วฒนากร (2542) ไดศกษาการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน:องคการบรหารสวนต าบล บางรกนอย อ าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร พบวาอยระดบต า

3. จากการเปรยบเทยบคณสมบตของภาคประชาชนกบระดบการมสวนรวม ในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน พบวา คณสมบตของภาคประชาชนทแตกตางกน จะมระดบการมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธานแตกตางกน ไมสอดคลองกบสมศกด นอยนคร (2551) ศกษาการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาทองถนของเทศบาลต าบลในจงหวดอตรดตถ ผลการเปรยบเทยบพบวา การมสวนรวมในการพฒนาทองถนของเทศบาลไมแตกตางกน

4. จากการเปรยบเทยบคณสมบตของภาคประชาชนกบปญหาและอปสรรค ในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน พบวา คณสมบตของภาคประชาชนทแตกตางกน จะมระดบปญหาและอปสรรคในการจดท าแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธานแตกตางกน สอดคลองกบมลลกา เงยวเกด (2550) ไดศกษาการมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาองคการบรหารสวนต าบล กรณศกษา : ต าบลบานใหมสขเกษม อ าเภอกงไกรลาศ จงหวดสโขทย ผลการเปรยบเทยบพบวามความแตกตางกน

ขอเสนอแนะ

1. ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ ประชาชนควรมสวนรวมใหความเหนชอบและอนมตการใชแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน 2. ดานการมสวนรวมในการด าเนนการ ประชาชนในพนทตองเขาไปมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาทองถนทกขนตอน เพอใหเกดผลประโยชนสงสดแกทองถนของประชาชน

146

3. ดานการมสวนรวมในผลประโยชน ประชาชนในพนทตองการเขาไป มสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาทองถนทกครง เพอใหเกดผลประโยชนสงสดแกทองถนของตนเอง 4. ดานการมสวนรวมในการตดตามและประเมนผล ประชาชนสวนใหญไมมสวนรวม ควรประชาสมพนธใหประชาชนเขาใจถงความส าคญของการรวมเปนกรรมการในการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาทองถนวาเปนสงส าคญ ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาวจยเรองการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนจงหวดในเขตพนทอน แลวน าผลทไดมาเปรยบเทยบเพอทราบปญหาทแทจรงและน าผลทไดมาปรบใชในการพฒนาทองถน ใหตรงกบปญหาและความตองการของประชาชนมากยงขน 2. ควรศกษาปญหาและอปสรรคเพมขน และหาความสมพนธของปญหากบการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน 3. ควรเพมการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดท าแผนพฒนาทองถน ในเชงคณภาพ โดยการสมภาษณกลมตวอยางเพมเตมเพอเขาถงปญหาไดดยงขน เอกสารอางอง ทวทอง หงษว ว ฒน . ( 2527 ) . การม สวน รวมของประชาชนในการพฒนา . กรงเทพมหานคร: ศกดโสภาการพมพ. นกล วฒนากร. (2542). การมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถน ศกษา เฉพาะกรณองคการบรหารสวนต าบลบางรกนอย อ าเภอเมองนนทบร จงหวด นนทบร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง. สมงาม อารยธรรม. (2553). การศกษาและเปรยบเทยบระดบการมสวนรวมในการจดท า แผนพฒนา 3 ป ของประชาชนในเขตต าบลหนองปลง อ าเภอเมองนครสวรรค จงหวดนครสวรรค. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏ นครสวรรค.

147

สมศกด นอยนคร. (2551). การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาทองถนของ เทศบาลต าบลในจงหวดอตรดตถ . วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตร มหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ. สรอร นยมเดช. (2556). การมสวนรวมของประชาชนตอการด าเนนกจกรรมตาม โครงการหม บานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบป 2555 บานหนองออ หม 3 ต าบล มะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร . ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตร มหาบณฑต, มหาวทยาลยบรพา. สภาพ ศรเมอง. (2544). การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาต าบล : ศกษากรณ ต าบลบานโพธ อ าเภอโพนพสย จงหวดหนองคาย. ปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม. อดสรณ ขดสใส. (2551). การมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนา ทองถนในอ าเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม . การคนควาอสระปรญญา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม. อทย บญประเสรฐ. (2532). การวางแผนการศกษา. กรงเทพมหานคร: เจาพญาการพมพ. เศรษฐไชย หทยวรรธน. (2551). การมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนา ทองถนขององคการบรหารสวนต าบลน าพ อ าเภอทองแสนขน จงหวดอตรดตถ . ภาคนพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏ อตรดตถ.

148

การน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตขององคการ ตลาดเพอเกษตรกร : ศกษาเฉพาะกรณโครงการตลาดสนคา

เกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานคร

ธรณนทร มลก าบล*

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) เพอศกษาสาระส าคญของนโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรขององคการตลาดเพอเกษตรกร (2) เพอศกษาผลของการน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตขององคการตลาดเพอเกษตรกร (3) เพอศกษาปญหาอปสรรคในการน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตขององคการตลาดเพอเกษตรกร เลอกใชรปแบบการวจยเชงคณภาพ โดยมแนวทาง การวจย 2 รปแบบ คอ การวจยเอกสาร และการวจยภาคสนาม ดวยการสมภาษณเชงลก โดยผวจยเกบรวบรวมขอมลจากผบรหาร เจาหนาทขององคการตลาดเพอเกษตรกร (อ.ต.ก.) และเกษตรกรผเขารวมโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานคร ค าส าคญ : นโยบาย, ตลาดสนคาเกษตร, องคการตลาดเพอเกษตรกร ความเปนมาและความส าคญของปญหา

กระทรวงเกษตรและสหกรณ มนโยบายในการพฒนาตลาดสนคาเกษตรและระบบกระจายสนคาเกษตร สนคาชมชน โดยเชอมโยงตลาดในทกระดบใหเปนตลาดสนคาเกษตรทมมาตรฐาน พฒนาใหเปนตลาดถาวรส าหรบเกษตรกร และตงอยในพนททสามารถเขาถงไดงาย โดยมอบหมายให องคการตลาดเพอเกษตรกร (อ.ต.ก.) ด าเนนงานโครงการตลาดสนคาเกษตรในระดบพนท โดยมวตถประสงคหลกใหเปนการจดกจกรรมตลาดจากแหลงผลตสนคาเกษตรสผบรโภคโดยตรง อกทงเปนการเปดตว * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

149

ผลตผลทแปลกใหมและมคณลกษณะของทองถนนน ๆ โดยใหเกษตรกรสบเปลยนหมนเวยนน าผลผลตหรอผลตภณฑของตนมาจ าหนาย เพอสรางโอกาสใหเกษตรกรเกดการเรยนร สรางเครอขาย สรางชองทางการจ าหนาย เพมมลคาใหกบสนคาเกษตร วตถประสงคของการศกษา

เพอศกษาสาระส าคญของนโยบาย ผลของการน านโยบายไปปฏบต และปญหาอปสรรคการน านโยบายไปปฏบต ขององคการตลาดเพอเกษตรกร : ศกษาเฉพาะกรณโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานคร ขอบเขตของการศกษา

1. ขอบเขตดานเนอหา การวจยครงนผวจยตงใจศกษาสาระส าคญของนโยบาย ผลของการน านโยบายไปปฏบต และปญหาอปสรรคการน านโยบายไปปฏบต ขององคการตลาดเพอเกษตรกร

2. ขอบเขตดานประชากร ผวจยท าการศกษาความคดเหนของผมสวนเกยวของกบการน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตขององคการตลาดเพอเกษตรกร ดวยวธการสมภาษณเชงลก ซงผใหขอมลส าคญประกอบไปดวย 2 กลม ดงน

(1) กลมผบรหารและเจาหนาทองคการตลาดเพอเกษตรกร (อ.ต.ก.) (2) กลมเกษตรกรผเขารวมโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานคร

3. ขอบเขตดานพนทการวจย ผวจยท าการศกษาโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท เฉพาะในพนทตลาด อ.ต.ก. พหลโยธน กรงเทพมหานคร

4. ขอบเขตดานระยะเวลา ผวจยท าการศกษาการน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตขององคการตลาดเพอเกษตรกร ทด าเนนการปงบประมาณ พ.ศ. 2560

ประโยชนทไดรบจากการศกษา

ท าใหทราบถงสาระส าคญ ผลของการน านโยบายไปปฏบต ปญหาอปสรรคในการน านโยบายไปปฏบต ของนโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรขององคการตลาดเพอเกษตรกร : ศกษาเฉพาะกรณโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท

150

กรงเทพมหานคร และยงท าใหไดขอเสนอแนะมาใชเปนแนวทางใหกบองคการภาครฐทก าหนดนโยบาย และหนวยงานทน านโยบายไปปฏบต เพอใหเกดประโยชนในอนาคต แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ

1. แนวคดทฤษฎเกยวกบการน านโยบายไปปฏบต 2. แนวคดทฤษฎเกยวกบการสงเสรมตลาดสนคาเกษตร

กรอบแนวความคดทใชในการศกษา

กรอบในการวเคราะหผลของการน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตขององคการตลาดเพอเกษตรกร : ศกษาเฉพาะกรณโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานคร ประกอบดวยดานตาง ๆ 5 ดาน ดงน

(1) ดานความชดเจนของเปาหมายและวตถประสงค (2) ดานทรพยากร (3) ดานการสอสารระหวางองคการ และกจกรรมสนบสนนการน านโยบายไปปฏบต (4) ดานลกษณะหนวยงานทน านโยบายไปปฏบต (5) ดานเงอนไขทางเศรษฐกจ สงคมและการเมอง ระเบยบวธวจย

ใชรปแบบการวจยเชงคณภาพ โดยมแนวทาง การวจย 2 รปแบบ คอ การวจยเอกสาร และการวจยภาคสนาม ดวยการสมภาษณเชงลก โดยผวจยเกบรวบรวมขอมลจากผบรหาร เจาหนาทขององคการตลาดเพอเกษตรกร (อ.ต.ก.) และเกษตรกรผเขารวมโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานคร ผลการศกษา

1. จากการศกษาพบวา สาระส าคญของนโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรขององคการตลาดเพอเกษตรกร เรองการเพมประสทธภาพการผลตและยกระดบมาตรฐานสนคา เพอลดตนทนการผลตและสรางโอกาสในการแขงขนของสนคาเกษตร การจด

151

ตลาดสนคาเกษตรระดบพนท เพอเปนเวทใหเกษตรกรเรยนรวถการตลาด การสรางเครอขายและนวตกรรมใหม การสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร

2. จากการศกษาพบวา ผลของการน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตขององคการตลาดเพอเกษตรกร มเปาหมายและวตถประสงคชดเจนในการชวยเหลอเกษตรกร ใหเกษตรกรมชองทางจดจ าหนายเพมมากขน เพมทกษะใหเกษตรกรเรยนรวถการตลาด บรหารจดการสนคาใหตรงกบความตองการของผบรโภค

3. จากการศกษาพบวา ปญหาอปสรรคในการน านโยบายสงเสรมตลาดสนคาเกษตรไปปฏบตขององคการตลาดเพอเกษตรกร มดงน

(3.1) ดานความชดเจนของเปาหมายและวตถประสงค ปญหาการถายทอดนโยบายทไมชดเจน (3.2) ดานทรพยากร ปญหาการจดตงรานคาสนคาเกษตรคณภาพ ยงขาดความหลากหลาย (3.3) ดานการสอสารระหวางองคการและกจกรรมสนบสนนการน านโยบายไปปฏบต ปญหาดานการประชาสมพนธไมทวถง (3.4) ดานลกษณะหนวยงานทน านโยบายไปปฏบต ปญหาทางดานสมรรถนะของ อ.ต.ก.โดยเฉพาะในดานอตราก าลงเจาหนาทไมเพยงพอ (3.5) ดานเงอนไขทางเศรษฐกจ สงคมและการเมอง ปญหาดานปจจยทางดานเศรษฐกจ ท าใหผบรโภคมก าลงซอลดลง การอภปรายผล

ในงานวจยฉบบน ผวจยเลอกน าเสนอเฉพาะแนวความคดและตวแบบของ วรเดช จนทรศร เนองจากมความสอดคลองกบผลการวจย มความครอบคลมเรองทตองการศกษา และไดรบการเชอถอในการอางอง โดยเลอกใช ตวแบบทวไป (general model) เปนตวแบบทมองวาปจจยทท าใหการน าเอานโยบายไปปฏบตอยางประสบความส าเรจนนมอยหลายประการ

1. ดานความชดเจนของเปาหมายและวตถประสงค การด าเนนโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานครของ อ.ต.ก. ผปฏบตงานมความจ าเปนอยางยงทจะตองเขาใจถงแผนงาน และกจกรรม การด าเนนโครงการอยางถกตองและชดเจน ทงน เพอลดปญหาทเกดขนจากการท างานทซ าซอน ขาดความตอเนอง และการแกไขปญหาไมตรงตามสภาพความเปน

152

2. ดานทรพยากร ทรพยากรเปนปจจยส าคญในการด าเนนโครงการตลาดสนคาเกษตรคณภาพระดบพนท กรงเทพมหานคร การบรหารจดการทรพยากรท งดานงบประมาณ ดานบคลากร ดานสภาพแวดลอม และสถานท ควรด าเ นนการอยางมประสทธภาพ ใหทนกบปญหาตางๆทเกดขน ใหไดผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนด

3. ดานการสอสารระหวางองคการและกจกรรมสนบสนนการน านโยบายไปปฏบต การสอสารระหวางองคกร และกจกรรมสงเสรมการน านโยบายไปปฏบต จ าเปนตองมกระบวนการในการสอสารทมการขบเคลอน เพอน าไปสเปาหมายของผทน านโยบายมาถายทอด

4. ดานลกษณะหนวยงานทน านโยบายไปปฏบต ลกษณะของหนวยงานทน านโยบายไปปฏบต ควรมอบนโยบายใหแกหนวยงานทมอยแลว และใหการสนบสนนนโยบาย ซงหนวยงานดงกลาวนนตองมทงก าลงคน ทรพยากรอน มการแปลงเปาประสงคทเปนนามธรรมไปสรปธรรม เพอใหผปฏบตสามารถท าความเขาใจตอภารกจทตนจะตองรบผดชอบ วาตองด าเนนการตามขนตอนอยางไร

5. ดานเงอนไขทางเศรษฐกจ สงคมและการเมอง ปญหาทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคมเปนปญหาทยากตอการแกไข และมความซบซอน โดยเฉพาะปญหาทางการเศรษฐกจทสงผลกระทบในภาพรวมของประเทศ ท าใหผบรโภคมก าลงซอลดลง อยากใหทกภาคสวน เลงเหนถงความส าคญในการก าหนดนโยบาย และผลกระทบทอาจเกดขน ใหมการประสานงานระหวางหนวยงานภาครฐ และเอกชน ในการแกไขฟนฟดานเศรษฐกจ ขอเสนอแนะ

1. สภาพแวดลอมพนทจดงาน ควรเพมพนทใหเกษตรกรมาจ าหนายสนคาเพมมากขน

2. พจารณาคดเลอกสนคาทมคณภาพ และมราคาทเหมาะสมเขามาจ าหนายเพมเตม เพอใหสนคามความหลากหลายมากขน

3. เพมการประชาสมพนธผานสอตาง ๆ ใหมากขน

153

เอกสารอางอง กลา ทองขาว. (2548). การน านโยบายและแผนการศกษาไปปฏบต: แนวคด ทฤษฎและ

แนวการด าเนนงาน. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นราทพย ชตวงศ. (2550). ทฤษฎเศรษฐศาสตรจลภาค (พมพครงท 9). กรงเทพมหานคร:

โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วรเดช จนทรศร และวนต ทรงประทม. (2529). การศกษาภารกจและการน าภารกจไป

ปฏบตของกรมประมง. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วรณ จเจรญ. (2554). เศรษฐศาสตรจลภาค 3. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง.

วรเดช จนทรศร. (2548). การน านโยบายไปปฏบต. กรงเทพมหานคร: สหายบลอก และการพมพ.

ศภชย ยาวะประภาษ. (2548). นโยบายสาธารณะ (พมพครงท 8). กรงเทพมหานคร:ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมบต ธ ารงธญวงศ. (2549). นโยบายสาธารณะ: แนวความคด การวเคราะห และกระบวนการ (พมพครงท 14). กรงเทพมหานคร: ส านกพมพเสมาธรรม.

อ านวยเพญ มนสข. (2541). เศรษฐศาสตรโครงสรางและพฤตกรรมของอตสาหกรรม. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง.

Bardach, E. (1979). The implementation game: What happens after a bill becomes a law. Cambridge, MA: MIT Press.

Nakamura, R. T., & Smallwood, F. (1980). Politics of policy implementation. Palgrave Macmillan. New York: St. Martin’s Press.

Patton, M. Q. (1980). Qualitative evaluation and research methods. Newbury Park, CA: Sage.

Wills, R., B. Mc Glasson, D. Graham and D. Joyce. (1998) An introduction to physiology and handling of fruit, vegetable and ornamentals. Hyder Park Press, Adelaide, South Australia.

154

การจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย ในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา

สนนาฏ เบกบาน*

บทคดยอ วตถประสงคในการศกษาครงน คอ 1. เพอศกษาการจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา 2.เพอศกษาแนวทางในการจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา การน าเสนอผลการวเคราะหครงน ผศกษาไดท าการวเคราะหขอมลจากผลการสมภาษณ โดยเปนการสมภาษณในประเดนทเกยวของกบการจดสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยาผศกษาแบงการน าเสนอออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลการจดสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผ สงอายในชมชนบานสนปากอก ผลการศกษาพบวา กองสวสดการสงคมเทศบาลต าบลดงเจนไดมการจดท าฐานขอมลของผสงอายแยกออกเปนหลายประเภท เชน การจดสวสดการสงคมของผสงอาย การตรวจสอบคณสมบตของผสงอายเพอใหมความสะดวกในการคนหาขอมล ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลแนวทางในการจดสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพ ชวตของผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยากอก ผลการศกษาพบวา เทศบาลควรวางแนวทางในจดสวสดการเพอพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในดานการดแลสขอนามยโดยไดจดใหมกจกรรมการออกตรวจเยยมผสงอายตามบาน เปนประจ าทกเดอน เพอสรางขวญก าลงใจและเปนการใหบรการเชงรกกบผสงอาย * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

155

ค าส าคญ: การจดสวสดการ,คณภาพชวต,ผสงอาย

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ผ สงอาย เปนประชากรทมจ านวนเพมมากขนทกปอนเนองมาจากความ

เจรญกาวหนา ทางการแพทย เทคโนโลยสมยใหม การดแล สขภาพทงทางกาย จตใจ รวมถงการบรโภคอาหารอยางถกตองและครบถวนตามวยผสงอาย เมอผสงอายมจ านวนมากขนความตองการในการไดรบการดแลจากรฐ ภาคเอกชน และบคคล รอบขางยอมมมากขนเปนเงาตามตว สงหนงท ผสงอายจะไดรบคอ การจดสวสดการสงคมส าหรบผสงอาย ทงทจดโดยภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนในชมชน จากนโยบายประชากรและการวางแผนครอบครวทประสบความส าเรจในอดต

สวสดการสงคม (Social Welfare) เปนเรองส าคญและจ าเปนเพราะเปนเรองทเกยวของ กบคนทกคนในสงคม ตงแตแรกเกดจนกระทงตายเปนวฏจกรชวต (Life Cycle) ของคนในสงคม ซงแตละคนตองไดรบบรการขนพนฐานทจ าเปน ตอการด ารงชวต เชน บรการดานสขภาพอนามย บรการดานการศกษา บรการดานทอยอาศย เปนตน

ชมชนบานสนปากอกต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา มการจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย เชน การบรการตรวจสขภาพ การจายเบยยงชพ การจดกจกรรมนนทนาการ และสวสดการสงคมในดานตาง ๆ แตอาจยงไมทวถง และตรงตามความตองการของผสงอาย ดงนน เพอใหผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา มคณภาพชวตทดและเปนการเตรยมความพรอมรบสถานการณผสงอายทเพมมากขนประกอบกบผวจยเลงเหนความส าคญของผสงอาย จงมความสนใจศกษาเรองการจดสวสดการสงคมดานคณภาพชวตของผสงอาย ในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาวจงหวดพะเยาเพอน าผลทไดจากการศกษามาท าการวางแผนและพฒนาการจดการสวสดการสงคมใหผสงอายมคณภาพชวตทดตอไป

156

วตถประสงค 1 เพอศกษาการจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอายใน

ชมชนบานสนปากอกต าบลดงเจนอ าเภอภกามยาวจงหวดพะเยา 2 เพอศกษาแนวทางในการจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย ในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา

ขอบเขตของการศกษา

ในการศกษาครงน ผศกษามงศกษาเกยวกบการจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา โดยศกษาการจดสวสดการสงคมผสงอายของเทศบาลต าบลดงเจนทง 6 ดาน คอ ดานสขอนามยดานการแกไขปญหา ความยากจนและดอยโอกาส ดานทอยอาศย ดานนนทนาการ ดานความปลอดภยในทรพยสน ดานการศกษาและการฝกอาชพ และศกษาคณภาพชวตของผสงอาย ทง 4 ดาน คอดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคม ดานสงแวดลอม เพอเปนแนวทางในการจดสวสดการสงคมเพอพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1 ท าใหทราบถงการจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา 2 ท าใหทราบแนวทางในการจดการสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย ในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ

จากแนวโนมการเพมขนของประชากรผสงอายซงอยในวยพงพงทางเศรษฐกจ สงคมและสขภาพท าใหการดแลและพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในดานตางๆสงผล

157

ตอภาระงบประมาณของภาครฐ และคาใชจายของครวเรอนในการจดสวสดการทางสงคมของผสงอาย ไมวาจะเปนเงนเบยยงชพ การอ านวยความสะดวกทางดาน การคมนาคม การบรการสาธารณะ เงนสงเคราะหงานศพ ภาครฐจงควรสนบสนนใหครอบครวมสวนรวมในการดแลผสงอาย ดงนนการทประเทศไทยจะกาวเขาส”สงคมผสงอาย”ในอนาคต ประชากรทมอยอายยนนาจะเปน เรองทแสดงใหเหนวาสงคมไทยไมวาในเมองหรอชนบท มการเอาใจใสดแลรกษาสขภาพกาย ใจ และภาวะทางอารมณของผสงอายแตในทางเดยวกนทกภาคสวนตองเตรยมการณลวงหนาใหพรอมทกดาน โดยเฉพาะดานสาธารณสขทตองเตรยมการณส าหรบผสงอายทเปรยบเสมอนไมใกลฝงทตองการความเอาใจใสดแลอยางใกลชด

ระเบยบวธวจย

1. วธการวจยและกลมผใหขอมลส าคญ การศกษาวจย เรองการจดสวสดการสงคมดานพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย

ในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา การศกษาครงนเปนการศกษาวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ผ ใหขอมลส าคญ (Key informants) ทใชในการศกษาวจยครงนแบงออกเปน 2 กลม ไดแกเจาหนาทฝายนกพฒนาชมชนของเทศบาลต าบลดงเจน และประชากรผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน

2. เครองมอทใชในการเกบขอมลและการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการเกบขอมล ไดแก แนวค าถามทใชในการสมภาษณแบบ

เจาะลก (In-depth interview) ทสรางขนโดยใชการทบทวนแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของมาเปนแนวค าถามในการสมภาษณ ซงการสมภาษณจะเปนในลกษณะค าถามปลายเปด (Open-ended question) เพอเกบรวบรวมขอมลแตละดานทตองการศกษาและน ามาท าการวเคราะหขอมลพรอมสรปผลการวจย

158

ผลการวจย การจดสวสดการสงคมเพอพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยาเทศบาลมกองสวสดการสงคม มภารกจอ านาจหนาทตามกฎหมาย มการจดท าฐานขอมลของผสงอาย มการจดสวสดการเรองเบยยงชพ มการชวยเหลอผสงอายท ประสบความเดอดรอนผดอยโอกาสทางสงคม มแผนงานโครงการตามแผนพฒนาเทศบาล รบนโยบายการบรหารจากสวนกลาง อ าเภอและผบรหารมกจกรรมทหลากหลายรปแบบ ผสงอาย มความสขและถกใจทไดเขารวมกจกรรมกบเทศบาลพนกงานเจาหนาทใหความชวยเหลอดแลเปนอยางด ซงมความสอดคลองกบผลงานวจยของภรชญา เทพศร (2555)ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในต าบลทองหลาง อ าเภอบานนา จงหวดนครนายก ผลการวจยพบวา ดานสวสดการสงคมอยในระดบสงผสงอายไดรบสวสดการเปนเงนชวยเหลอคายงชพจากรฐ เพอรองรบปญหาดานเศรษฐกจ การจดสวสดการเพอชวยเหลอและสงเสรมใหผสงอายสามารถพงพาตนเองและสามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงทงทางเศรษฐกจ สงคม การเมองของประเทศไทยไดระดบหนง เพอมใหเปนภาระแกสงคม ซงสอดคลองกบพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 ใหการจายเบยยงชพ เปนสทธทตองด าเนนการใหครอบคลมผทมอายตงแต 60 ปขนไปทกคน แนวทางในการจดสวสดการเพอพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในชมชนบานสนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยาจากการวจยแนวทางในการจดสวสดการเพอพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในดานสขอนามย เทศบาลควรใหบรการเชงรกกบผสงอายในทกๆดานและควรฝกอบรมใหความรกบอาสาสมครทจะเขาไปรวมกนดแลสขภาพของผสงอายดวยควรตรวจสขภาพผสงอายเปนประจ าควรเนนใหผสงอายสามารถน าความรทไดรบจากการประชมกลบไปปฏบตตอทบาน เพอจะไดท าใหสขภาพอนามยของผสงอายแขงแรงขน ซงผลการวจยน สอดคลองกบการศกษาของ พรพรม ไขชยภม และภรณ ครโชต (2553) ไดศกษาเรองความตองการสวสดการส าหรบผสงอายเทศบาล ต าบลโนนไทย อ าเภอโนนไทย จงหวดนครราชสมา ผลการศกษาพบวา เทศบาลต าบลโนนไทย มการบรการทางการแพทยและการสาธารณสข

159

โดยโครงการหลกประกนสขภาพถวนหนาและบรการรบสงโรงพยาบาลเวลาเจบปวย สวนใหญตองการใหมบรการเพมขน ขอเสนอแนะ

จากการศกษาการจดสวสดการสงคมเพอพฒนาคณภาพชวตของในชมชนบาน

สนปากอก ต าบลดงเจน อ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา พบวา ผสงอายในชมชนใน

ภาพรวมมคณภาพชวตและความเปนอยทดขนเพราะเทศบาลต าบลดงเจนมการจด

สวสดการสงคมทเหมาะสมส าหรบผสงอายแตยงมผสงอายบางสวนทไดผลรบกระทบ

ดานสงแวดลอมจากฝ นละอองจากกลมเกษตรรงเรองท าใหเกดอาการคนตามรางกาย

เอกสารอางอง วรวรรณ ชาญดวยวทยและคณะ (2553). ทางเลอกของสวสดการสงคมส าหรบคนไทย,

สถาบนวจย เพอการพฒนาประเทศไทย. วทยาลยประชากรศาสตรจฬาลงกรณ มหาวทยาลย รวมกบ มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.) (2555).รายงานประจ าปสถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 2554 สนบสนนโดย คณะกรรมการผสงอายแหงชาตกองทนผสงอาย. พมพทบรษท พงศพาณชยเจรญผล จ ากด.

แหลงทมา http://www.mof.go.th/home/Press_ release/News2014/history_61.pdf (1 ธนวาคม 2557). ณชชา บรณสงห. สวสดการผสงอาย. (ออนไลน). 2555.

แหลงทมาhttp://www.parliament.go.th/ewtcommittee/ewt/welfare/download/article/ article_20120516063121.pdf. (1 ธนวาคม 2557). วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม การจดสวสดการส าหรบผสงอาย. (ออนไลน). 2555.

แหลงทมาhttp://research.law.tu.ac.th/research/upload/portfolio/2014-06-13- 1402639932- 73267.pdf. (1 ธนวาคม 2557)

160

การบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา

ปานสดา จนค า*

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาปญหาการบรหารจดการขยะมลฝอย

ของเทศบาลต าบลแมใจจงหวดพะเยา 2) เพอศกษามาตรการและแนวทางการแกไข

ปญหาการจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยาใชรปแบบการวจย

เปนแบบเชงคณภาพ ( Qualitative Research ) โดยใชแบบสมภาษณ ผบรหารและ

เจาหนาทของเทศบาลทเกยวของกบการจดการขยะมลฝอย จ านวนทงหมด 9 คน และ

น ามาวเคราะหรวมกบขอมลทตยภม ประกอบดวย ขอมลเอกสารตางๆทเกยวของ

ผลการศกษาพบวาการบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจมปญหา

ในการบรหารจดการหลายดาน ไดแก 1) ดานบคลากร/อปกรณ 2) ดานสถานทก าจด

ขยะมลฝอย 3) ดานการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย 4)ดานความพรอมของ

องคกรปกครองสวนทองถน 5) ดานอนๆ เปนตน

แนวทางและมาตรการแกไขปญหาในการบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาล

ต าบลแมใจ คอ 1) การหารปแบบในการก าจดขยะมลฝอยทเหมาะสมของเทศบาลต าบล

แมใจ 2) สรางความตระหนกใหประชาชนในเขตเทศบาลต าบลแมใจมสวนรวมในการ

คดแยกขยะมลฝอยโดยการคดแยก 3) รณรงคการคดแยกขยะแตละประเภททไดก าหนด

ไว 4) รณรงคกรคดแยกขยะเปยก 5) รณรงคการคดแยกขยะรไซเคล 6) รณรงคการคด

แยกขยะอนตราย

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

161

ค าส าคญ : การบรหาร การจดการ ขยะมลฝอย เทศบาล

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปจจบนในพนททมการขยายตวของชมชนจะมจ านวนประชากรเพมมากขน

ปรมาณขยะมลฝอยกเพมขน ท าใหปญหาการบรหารจดการและก าจดขยะมลฝอยเปนอก

หนงปญหาทเทศบาลหลายแหงก าลงประสบอย ไมวาจะเปนปญหาการเกบขนไมหมด

ขยะมลฝอยตกคาง วธการก าจดขยะมลฝอยอยางไมถกตอง หรอไมมทดนส าหรบการ

ก าจดขยะมลฝอย ซงปจจบนเทศบาลไดปดบอก าจดขยะมลฝอยแลว เนองจากชาวบาน

เรยกรองใหเทศบาลต าบลแมใจปดบอก าจดขยะมลฝอย โดยใหเหตผลวา บอก าจดขยะ

มลฝอยของเทศบาลแมใจ สรางผลกระทบดานสงแวดลอม เชน สงกลนเหมน มแมลงวน

เยอะ ขยะพดตามลมลงทงนาประชาชนรอบขาง อกทงบอก าจดขยะมลฝอยของเทศบาล

ต าบลแมใจยงตงอยใกลกบหนองเลงทราย ซงเปนแหลงน าทส าคญของอ าเภอแมใจและ

เปนแหลงน าดบทใชในการผลตน าประปาพาน สาขาแมใจ

ปญหามาตรการและแนวทางการแกไข ในปจจบนเทศบาลต าบลแมใจยงไมม

มาตรการในการคดแยกขยะอนตรายอนอาจสงผลกระกระทบตอสงแวดลอมในอนาคต

ได

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาปญหาการบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ จงหวด

พะเยา

2. เพอศกษามาตรการและแนวทางการแกไขปญหาการจดการขยะมลฝอยของ

เทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา

162

ขอบเขตของการศกษา

การศกษานมขอบเขตการศกษาเฉพาะเรองปญหาการบรหารจดการขยะมลฝอย

เทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา ในเรอง การวางแผน รปแบบบรหารจดการขยะมล

ฝอย การการคดแยกขยะมลฝอย การเกบรวบรวม การเกบขนขยะ การแปรสภาพมลฝอย

การก าจด นอกจากนนจะไดศกษาถงหลกกฎหมายเกยวกบการจดการขยะมลฝอย

กฎหมายทเกยวกบการรกษาความสะอาด สงแวดลอม สาธารณสข และกฎหมายท

เกยวกบอ านาจหนาทของการปกครองสวนทองถน รวมทงมาตรการและแนวทางการ

แกไขปญหาขยะมลฝอยของเทศบาล ศกษาเฉพาะเขตเทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา

ประชากรและกลมตวอยางทน ามาวจยครงน คอ ผบรหารและเจาหนาททเกยวของกบ

การจดการขยะมลฝอยในเทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา

ประโยชนทไดรบจากการศกษา

1. ท าใหทราบปญหาการบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ

จงหวดพะเยา และรปแบบการบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ จงหวด

พะเยา

2. ท าใหทราบมาตรการและแนวทางการแกไขปญหาการจดการขยะมลฝอยของ

เทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา และเทศบาลสามารถน าผลการศกษาทไดไปเปน

แนวทางปรบปรงการบรหารจดการขยะมลฝอยแมใจจงหวดพะเยาไดอยางม

ประสทธภาพยงขน

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรอง ปญหาการบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ

จงหวดพะเยา ผวจยไดท าการศกษาภายใต แนวคดเกยวกบการบรหารจดการขยะมลฝอย

163

ทฤษฎเกยวกบการบรหารจดการ การปกครองสวนทองถน กฎหมายทเกยวของกบการ

บรหารจดการขยะมลฝอย และงานวจยทเกยวของ

กรอบแนวความคดทใชในการศกษา

กฎหมายใหทใหอ านาจหนาท องคกรปกครองสวนทองถน

- พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 - เทศบาล

- พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอน

- การกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครอง

สวนทองถนพ.ศ. ๒๕๔๒

บรหารจดการขยะมลฝอย

กฎหมายทเกยวกบการบรหารจดการขยะมลฝอยทองถน

- พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพ

-ปกครองทองถนสงแวดลอมพ.ศ.2535

-พระราชบญญตรกษาความสะอาดและความเปน

ระเบยบเรยบรอยของบานเมองพ.ศ.2535

-พระราชบญญตการสาธารณสขพ.ศ.2535

ระเบยบวธวจย

รปแบบการวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ใชวธการเชงพรรณนาตามสภาพ

ความเปนจรงในพนทเปาหมายพนททท าการวจย ไดแก อ าเภอแมใจ ซงประกอบดวย 2

ต าบล ไดแก ต าบลแมใจ ต าบลศรถอย ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ผบรหาร

และเจาหนาทเทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา จ านวน 9 คน เพอเกบรวบรวมขอมล

ปฐมภม เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย การสมภาษณแบบมโครงสราง เปนวธ

164

พดคยซกถามแบบตวตอตว และขอมลทตยภม ไดจากเอกสารเผยแพรดานการจดการ

ขยะมลฝอยของเทศบาล และสงตพมพเกยวกบการบรหารจดการขยะมลฝอยของหนวย

ราชการทเกยวของจากเวบไซตเทศบาล โดยมประเดนในการวเคราะห ไดแก ขอมล

ทวไปของเทศบาล การบรหารของเทศบาล สถานการณและปญหาขยะมลฝอยการ

จดการขยะมลฝอย การบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาล ความคดเหนและ

ขอเสนอแนะจากผใหสมภาษณ

ผลการศกษา

ผลการศกษาพบวาการบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา ไดน าแนวคดเกยวกบการบรหารจดการขยะมลฝอยมาบรหารจดการขยะมาใช โดยมการจดการขยะมลฝอย ดงน

1) เทศบาลต าบลแมใจขอความรวมมอจากทกๆครวเรอนไดมการคดแยกขยะ

ออกเปน 5 ประเภท

(1) ขยะอนทรหรอมลฝอยยอยสลายไดคอขยะทเนาเสยและยอยสลายไดเรว

หรอขยะเปยก สามารถน ามาท าปยหมกได เชน เศษผก เศษอาหาร เปลอกผลไม ใบไม

เศษเนอ

(2) ขยะอนๆ คอ ขยะประเภทอนนอกเหนอจากขยะยอยสลายได ขยะรไซเคล

และขยะอนตรายมลกษณะยอยสลายยากและไมคมคาส าหรบการน ากลบมาใชประโยชน

ใหม เชน ผาออมเดก (แพมเพด) ผาอนามย เศษผา เสอผาเกา รองเทาเกา และฟอลย เปน

ตน

(3) ขยะถงพลาสตก คอ ถงพลาสตกใสขนม ถงพลาสตกบรรจผงซกฟอก

พลาสตกหอลกอม ของบะหมกงส าเรจรป ถงพลาสตกเปอนเศษอาหาร กลองโฟมเปอน

อาหาร กลองบรรจภณฑทท าจากโฟม ถงน ายารดผา ถงน ายาปรบผานม หลอดกาแฟ

165

พลาสตกตางๆ เปนตน

(4) ขยะอนตรายหรอมลฝอยอนตราย คอ ขยะทมองคประกอบหรอปนเปอน

วตถอนตรายชนดตางๆ ไดแก วตถระเบด วตถไวไฟ วตถออกซไดซ วตถมพษ วตถทท า

ใหเกดโรค วตถก ามนตรงส วตถทท าใหเกดกเปลยนแปลงทางพนธกรรม วตถกดกรอน

วตถทกอใหเกดการระคายเคอง วตถอนๆไมวาจะเปนเคมภณฑหรอสงอนใดทอาจท าให

เกดอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยสนหรอสงแวดลอม เชน หลอดฟออเรสเซนต

ถานไฟฉาย แบตเตอรโทรศพทเคลอนท ภาชนะบรรจสารก าจดศตรพช กระปองสเปรย

บรรจสหรอสารเคม เปนตน

(5) ขยะรไซเคลหรอมลฝอยทยงใชได

2) การเกบรวบรวมขยะมลฝอย มดงน

(1) ขยะมลฝอยยอยสลายได เทศบาลเกบขยะมลฝอยยอยสลายไดทกวนจนทร

ผาและวนพฤหสบด

(2) ขยะอนๆ เปนขยะทยอยสลายยากและไมคมคาในการน าร เกบทกวน

องคาร

(3) ขยะถงพลาสตก ยอยสลายยาก เกบขยะถงพลาสตกทกวนพธ

(4) ขยะอนตรายหรอขยะพษ ทตองเกบรวบรวมแลวน าไปก าจดอยางถกวธ

เกบขยะอนตรายทกวนพฤหสบดสดทายของเดอน

(5) ขยะรไซเคลหรอขยะทสามารถน าไปขาย ใหทกครวเรอนแยกเกบไวเพอ

น าไปขายรานรบซอของเกา

3) การเกบขน และขนสงขยะมลฝอย ขยะทถกเกบรวบรวมและคดแยกจาก

ครวเรอนในเขตเทศบาลต าบลแมใจ ทงต าบลแมใจและต าบลศรถอยจะถกรวบรวมน าไป

ณ โรงฆาสตวเทศบาลต าบลแมใจ ตงอยหมท 4 ต าบลศรถอย อ าเภอแมใจ จงหวดพะเยา

และเทศบาลต าบลแมใจจดการขยะแตละประเภท

166

4) การแปรสภาพขยะมลฝอย เทศบาลต าบลแมใจมการแปรสภาพขยะมลฝอย

ตามประเภทของขยะ เชน ขยะรไซเคลหรอมลฝอยทยงใชไดนน ใหครวเรอนคดแยก

แลวน าไปขายรานรบซอของเกาเพอเปนรายไดสครวเรอน

5) การก าจด หรอท าลาย เปนวธการก าจดมลฝอยขนสดทาย เพอใหมลฝอยนน ๆ

ไมกอใหเกดปญหามลพษตอสภาพแวดลอม อนอาจสงผลกระทบตอมนษยตอไป ซง

วธการก าจดมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ มดงน

(1) ขยะอนทรหรอมลฝอยยอยสลายไดเทศบาลต าบลแมใจจะน าไปท าปย

หมก ณ โรงปยของเทศบาลต าบลแมใจ

(2) ขยะอนๆ จางเหมาเอกชนขนขยะไปก าจดในพนทของเอกชนเอง

(3) ขยะถงพลาสตก เทศบาลต าบลแมใจด าเนนการอดพลาสตกสงขายใหกบ

บ รษท ก รนไลน เ อน เนอ จ (ประ เทศไทย ) จ า กด ใน กโลก รมละ 1 บาท

(4) ขยะอนตรายหรอมลฝอย เทศบาลต าบลแมใจรวบรวมสงใหกบบรษท

กรนไลน เอนเนอจ (ประเทศไทย) จ ากด ไปด าเนนการก าจดตอไป

สวนปญหาการบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบลแมใจ จงหวดพะเยา

ในปจจบนมปญหาการบรหารจดการขยะมลฝอย แบงออกเปนหลายดานดงน 1) ดาน

บคลากร/อปกรณ บคลากรทปฏบตงานเกยวกบการจดการขยะมลฝอยของเทศบาล

ต าบลแมใจ ขาดความรความเขาใจในเรองการจดการขยะ และเจาหนาททมหนาท

โดยตรงในการแกไขปญหาจดการขยะมเพยง 2 คน จงสงผลใหการปฏบตงานใหส าเรจ

ผลนนเปนไดยากมาก รวมทงอปกรณมจ ากด ไมมประสทธภาพตองดแลซอมบ ารง

บอยครง2) ดานสถานทก าจดขยะมลฝอย เทศบาลต าบลแมใจไมมสถานทส าหรบก าจด

ขยะมลฝอยของเทศบาลแมใจไดจงตองน าขยะมลฝอยทเกดขนภายในพนทไปกอง

รวมกนไว ณ โรงฆาสตวเทศบาลต าบลแมใจ เพอรอใหเอกชนทไดรบการวาจางขนขยะ

ไปก าจดในพนทเอกชน 3) ดานการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย เทศบาลต าบล

167

แมใจ ยงประสบปญหาดานความรวมมอของประชาชนในชมชน หนวยงานราชการ

เอกชน วด โรงเรยน ทกภาคสวนยงขาดการคดแยกขยะจากครวเรอนหรอ

แหลงก าเนดขยะอยางจรงจง สงผลใหปรมาณขยะมลฝอยในเขตเทศบาลต าบลแมใจ

เพมขนในทกๆป 4) ดานความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถน ความพรอม

ทางดานงบประมาณเปนปญหาส าคญส าหรบการจดการขยะใหประสบผลส าเรจ

เนองจากเทศบาลนนมขอจ ากดในเรองงบประมาณไมเพยงพอตอการแกไขปญหาขยะ

มลฝอยใหครอบคลมทกพนทของเทศบาล 5) ดานอนๆ ปญหาการไมไดรบความรวมมอ

ในการช าระคาธรรมเนยมขยะมลฝอย ครวเรอนยงไมใหความรวมมอในการช าระ

คาธรรมเนยมขยะมลฝอย โดยใหเหตผลวา ไดมการจดการขยะเอง บารายลงทะเบยนไว

แตไมทง จงไมช าระ รวมถงการประชาสมพนธในเรองของการจดเกบคาธรรมเนยมขยะ

นนไมมความชดเจน บางครวเรอนช าระคาธรรมเนยมแตรถจดเกบขยะนนไมมาจดเกบ

และรถขยะเขาไมถง เปนตน

มาตรการและแนวทางการแกไขปญหาการจดการขยะมลฝอยของเทศบาลต าบล

แมใจ จงหวดพะเยา มดงน 1) การหารปแบบในการก าจดขยะมลฝอยทเหมาะสมของ

เทศบาลต าบลแมใจ ซงอาจตองใชเวลาและงบประมาณในการด าเนนการ โดยทม

ศกษาวจยทมประสบการณและช านาญในการแกไขปญหาขยะมลฝอย2)การสรางความ

ตระหนกใหประชาชนในเขตเทศบาลต าบลแมใจมสวนรวมในการคดแยกขยะมลฝอย

โดยการคดแยก 3) การรณรงคการคดแยกขยะแตละประเภททไดก าหนดไว โดยให

ประชาชนในเขตบรการน าขยะทวไปใสภาชนะประจ าครวเรอน น ามาวางไวหนาบาน

และเทศบาลต าบลแมใจจะจดเกบในวนจนทร พธ ศกร 4)การรณรงคกรคกแยกขยะเปยก

ใหประชาชนในเขตบรการน าขยะเปยกใสภาชนะถงสเขยว และเทศบาลต าบลแมใจจะ

เกบรวบรวมขยะเปยกทกวนจนทรและวนพฤหสบดเพอน ามาท าปยทโรงปย โรงฆาสตว

เทศบาลต าบลแมใจ 5) การรณรงคการคดแยกขยะรไซเคล ใหประชาชนในเขตบรการ

168

เกบขยะรไซเคลไวทบาน เพอจ าหนายใหพอคารบซอของเกา

6) การรณรงคการคดแยกขยะอนตราย ใหประชาชนในเขตบรการเกบขยะ

อนตรายไวทบาน และเทศบาลต าบลแมใจจะเกบรวบรวมขยะอนตรายในพฤหสบด

สดทายของเดอน

ขอเสนอแนะ

เทศบาลต าบลแมใจควรจดท า 1)โครงการแกไขปญหาขยะรไซเคล (ตลาดนด

ขยะรไซเคล) ในเขตเทศบาลต าบลแมใจ 2)การประกวดหมบานจดขยะมลฝอยดเดน เพอ

เปนการรณรงคในการสรางจตส านกในการสรางจตส านกในการแกไขปญหาขยะมล

ฝอยในระดบชมชน 3)สรางเครอขายควรหาแนวรวมในการแกไขปญหาขยะมลฝอยใน

เขตเทศบาลต าบลแมใจและพนทใกลเคยง วดในเขตเทศบาลต าบลแมใจ 4)ด าเนนการ

แกไขปญหาขยะมลฝอยทเกดขนภายในตลาดสดในเขตเทศบาลต าบลแมใจ 5)เทศบาล

ควรจดหาสถานทจ ากดขยะเพม และเพมจดตงรบขยะเพมขน เทศบาลควรจดสรร

งบประมาณใหเพยงพอตอการบรหารจดการขยะมลฝอยชมชน

เอกสารอางอง

กรมการปกครองสวนทองถน. (2559). มาตรฐานการจดการขยะมลฝอยและสงปฎกล.

คนเมอ 16 มกราคม 2560, จาก

http://www.dla.go.th/work/e_book/eb1/stan9.htm

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, กรมควบคมมลพษ. (2547). การจดการ-

ขยะมลฝอยชมชนอยางครบวงจร. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว.

ชชกล รตนวบลย. (2543). พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในชมชน-

เขตสายไหม กรงเทพมหานคร . วทยนพนธ ศลปะศาสตรมหาบณฑต ,

169

มหาวทยาลยรามค าแหง.

ชยยทธ โยธามาตย. (2539). การมสวนรวมของประชาชนในการก าจดขยะมลฝอย-

ศกษาเฉพาะกรณ เขตเทศบาลต าบลพบลมงสาหาร จงหวดอบลราชธาน .

กรงเทพมหานคร: สถาบนบณฑตนบรหารศาสตร, คณะพฒนาสงคม.ชศกด

เทยงตรง. (2518). การบรหารการปกครองทองถนของไทย. กรงเทพมหานคร:

พมพลกษณ.

เทศบาลแมใจ. (2559). โครงสรางบคคลกร. คนเมอ 10 พฤศจกายน 2559, จาก

http://www.maejai.go.th

ธนกร ขนทองแกว (2555). การบรหารจดการขยะมลฝอยของเทศบาลในเขตอ าเภอบาน

โปงจงหวดราชบร. วทยานพนธรฐศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง.

พรยา วชโรทย (2556). การจดการขยะขององคกรปกครองสวนทองถน : กรณศกษา

เทศบาลต าบลเมองแกลง จงหวดระยอง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต,

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535. (2535). คนเมอ 15 พฤศจกายน 2559, จาก

www.thailandlawyercenter.com/index.php

พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535.(2535). คน

เมอ 15 พฤศจกายน 2559, จาก www.thailandlawyercenter.com/index.php

มหาลยวทยาลยเกษตรศาสตร, ส านกงานอธการบด. (2555). การบรหารจดการ-

บานเมองและสงคมทด. คนเมอ 15 พฤศจกายน 2559, จาก

http://www.psdb.ku.ac.th/goverment/essay/good%20governance.pdf

170

การใหบรการประชาชนตามกรอบแนวคดการใหบรการ

แบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One stop services)

กรณศกษา ศนยบรการจดหางานเพอคนไทย (Smart Job Center)

ปฐว ทวยเจรญ*

บทคดยอ

การใหบรการประชาชน นบเปนภาระหนาทหลกของหนวยงานภาครฐทจะตอง

จดใหมการบรการประชาชนอยางทวถง และสามารถตอบสนองตอความตองการของ

ประชาชนไดอยางเหมาะสม แตอยางไรกตาม พบวาการใหบรการประชาชนของ

หนวยงานราชการไทยยงมลกษณะทกระจายอ านาจแตกแยกกน ประกอบกบมการจด

ตงอยในบรเวณทแตกตางกนออกไป จงน าไปสปญหาประชาชนไมไดรบความสะดวก

ในการเขารบบรการจากหนวยงานภาครฐขน โดยสามารถจ าแนกปญหาอนเนองมาจาก

ประชาชนไมไดรบความสะดวกในการเขารบบรการจากภาครฐไดเปน 2 ดาน คอ

1.ปญหาความไมสะดวกจากการเสยเวลาเดนทางไปเขารบบรการจากหนวยงานราชการ

ทม สถานทตงกระจายตวแยกกนใหบรการตามสถานทตาง ๆ 2.ปญหาความไมสะดวก

จากการเสยคาใชจายในการเดนทางไปเขารบบรการจากหนวยงานราชการทม สถานทตง

กระจายตวแยกกนใหบรการตามสถานทตาง ๆ

ดงนน เพอแกไขปญหาความไมไดรบความสะดวกของประชาชนดงกลาว ภาครฐจงมความจ าเปนตองศกษาถงแนวทางทเหมาะสมทจะน ามาใชในการแกไขปญหา ส าหรบการแกไขปญหาประชาชนไมไดรบความสะดวกในการเขารบบรการจดหางานของ * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

171

กรมการจดหางานนน จงไดประยกตใชในรปแบบแนวความคดการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One-Stop Services) ในการใหบรการจดหางาน ณ ศนยบรการจดหางานเพอคนไทย หรอ Smart Job Center นไดรวมบรการดานแรงงานเขาไวดวยกน

การศกษาครงนมว ตถประสงคเพอ(1)ศกษาแนวทางการด าเนนงานของศนยบรการจดหางานเพอคนไทย หรอ Smart Job Center ซงเปนศนยฯ ทใหบรการประชาชนตามกรอบแนวคดการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One-Stop Services) (2) ศกษาถงปญหา อปสรรคในการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One stop services) มาปรบใชในระบบการใหบรการประชาชนของหนวยงานรฐ

ผลการศกษาพบวา

1) การน าแนวคดการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One stop services) มาปรบใชในระบบการใหบรการประชาชนของทางภาครฐของกรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน สามารถชวยแกไขปญหาการทประชาชนไมไดรบความสะดวกในการเขารบบรการจากภาครฐได

2) พบปญหาและอปสรรค คอ บคลากรมปญหาในการควบคมอารมณ ดานการบรหารจดการมการเปลยนผานในระดบผบรหารอยางบอยครง ท าใหมการเปลยนแปลงแนวทางในการด าเนนงาน ดานงบประมาณและวสดอปกรณมปญหาในการจดสรรงบประมาณมขอจ ากด ในการน างบประมาณมาใชพฒนาหรอซอวสดอปกรณทจ าเปน

ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษานน ผศกษามความเหนวา การจดใหมการบรการประชาชนในลกษณะการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One stop services) นน สามารถท าใหประชาชนไดรบความสะดวกในการเขารบบรการจากภาครฐมากขนไดจรง อกท ง ประชาชนทเขารบบรการกมความพงพอใจในการใหบรการและสามารถอ านวยความสะดวกใหกบประชาชนได ดงนน ผศกษาจงเหนวาควรมขยายผลการน าแนวคดการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One stop services) มาใหบรการแกประชาชนในดานอน ๆ ของกรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน ดวย เชน การใหบรการดานแรงงาน

172

ตางดาวครบวงจร รวมทง ควรจดใหมบรการเชนนครอบคลมครบในทกจงหวดทวประเทศ ทกพนท นอกจากน หนวยงานราชการอน ๆ ควรน าบรการเชนนมาเปนตนแบบในการพฒนารปแบบของศนยบรการของหนวยราชการตนตามแนวคดการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (One stop services) โดยพจารณาตามความเหมาะสม เพอประโยชนสงสดแกประชาชนผมาเขารบบรการจากทางภาครฐ

เอกสารอางอง กรมการจดหางาน. (2558). ศนยบรการจดหางานเพอคนไทย. [เอกสารอดส าเนา].

กรงเทพมหานคร: กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน. จไรรตน รปด. (2552). การใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยวของเทศบาลนครอดรธาน.

วารสารการบรหารทองถน 2, หนา 48-58. ชวงศ ฉายะบตร. (2536). การใหบรการแบบครบวงจรแนวทางการใหบรการเชงรกของ

กรมการปกครอง. เทศบาล 88, 30 (กรกฎาคม), หนา 11-14. เทพศกด บณยรตพนธ. (2536). ปจจยทสงผลของการน านโยบายการใหบรการประชาชน

ไปปฏบต: กรณศกษาส านกงานเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธดษฎบณฑต. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นนทวฒน บรมานนท. (2547). หลกกฎหมายปกครองเกยวกบบรการสาธารณะ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพเดอนตลา.

บงการ ลมประพนธ. (2524). ทศนคตของประชาชนทมตอการทะเบยนราษฎร : ศกษากรณอ าเภอสตหบ จงหวดชลบร. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ปฐม มณโรจน. (2538). ความพงพอใจของประชาชนตอระบบและกระบวนการใหบรการของกรงเทพมหานคร : ศกษากรณ ส านกงานเขต. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ประสทธ พรรณพสทธ. (2540). การปรบมมมองของขาราชการไทยในทศนะใหม. วารสารเทศาภบาล. 87, 9 57-70.

173

ประยร กาญจนดล. (2491). กฎหมายปกครอง. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ผสสด สตยมานะ. (2514). การบรหารรฐกจ. กรงเทพมหานคร: มงคลการพมพ. พบสข ช าชอง. (2550). ปจจยแหงความส าเรจของการด าเนนการศนยบรการรวม

(Service link) กรณศกษา ตนแบบอนเปนเลศ (Best Practices): ศนยบรการรวมกระทรวงแรงงาน และศนยบรการรวมกระทรวงอตสาหกรรม. วทยานพนธรฐศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ราชกจจานเบกษา. (2546). พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการ บานเมองทด พ.ศ. 2546.

รววรรณ. (2549). บทความเรอง One Stop Service . คนเมอ 26 มกราคม 2560, จาก http://www.dopa.go.th/rawiwan/develop/onestop.htm.

เรองวทย เกษสวรรณ. (2556). การจดการภาครฐแนวใหม. กรงเทพมหานคร: ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมาน รงสโยกฤษฎ. (2544). การบรหารราชการไทย: อดต ปจจบน และอนาคต. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพบรรณกจ. สมบต ธ ารงธญวงศ. (2550). นโยบายสาธารณะ: แนวความคด การวเคราะห และ

กระบวนการ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพเสมาธรรม. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2547). การพฒนาระบบราชการเพอ

ประโยชนสขของประชาชน. กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ.

สถาบนวจยและใหค าปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร. (มปป). การศกษาอ าเภอตนแบบในการจดบรการสาธารณะเพอการบรการประชาชนแบบเบดเสรจ (Government Outlet). กรงเทพมหานคร: Mister Kopy.

สมาน รงสโยกฤษฎ และสธ สทธสมบรณ. (2525). หลกการบรหารเบองตน. กรงเทพมหานคร: อกษรการพมพ.

174

ยพด ลมมธรสกล. (2541). ความพงพอใจของพนกงานบรษทสายการบนตอการใหบรการของทาอากาศยานแหงประเทศไทย. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

Anderson, James E. (1994). Public Policy-Making: An Introduction. 2nd.ed. New York : Houghton Mifflin Company.

Considine, Mark. (1994). Public Policy: A Critical Approach. South Melbourne, Australia: MacMillan.

Cope, Leishman and Strarie. (1997). Globalization, new public management and the enabling state. International Journal of Public Sector Management. 10,6: 444-460.

Dye, Thomas R. (1984). Understanding Public Policy. 5th.ed. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

Friedrich, Carl J. (1963). Man and His Government. New York: McGraw-Hill. Frohock, Fred M.

Hood, Christopher. (1991). A public management for all season? Public Administration. 69,(Spring): 3-19.

Katz, E. and D. Brenda. (1973). Bureaucracy and the Public. New York : Basic Books.

Kettle, Donald F. (2005). The global public management revolution. Washington, D.C.: The Brookings Institution.

Lane, Jan-Erik. (2000). The public sector: Concepts, models and approaches. 3rded. London: SAGE Publications.

Lucy, W.H., Dennis Gilbert and Gutherie S. Birkhead. (1977). Equity in Local Service Distribution. Public Administration Review. p.37.

Macullong. (1983). The dynamice of health care. New York: McGraw-Hill.

175

Max Weber. (1966). The Theory of Social and Eckonomic Organization Trans. New York: The Press.

Millett, J.D. (1954). Management in the public service. New York : McGraw – Hill Book Company.

Leon Duguit. (1923). Trait de Droit Constitutionnel. Paris: Sirey.

176

การศกษาประสทธผลการด าเนนคดอาญาฟอกเงนตามกฎหมาย วาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน

เกชา นวลเปยน*

บทคดยอ การฟอกเงนเปนอาชญากรรมทรายแรงและเปนอาชญากรรมขามชาตทสงผล

กระทบรนแรงตอความมนคงของประเทศ ระบบเศรษฐกจและสงคมในภาพรวม เพอเปนการตดวงจรอาชญากรรมดงกลาว จงไดมการตรากฎหมายพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 เพอใชเปนมาตรการในการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน โดยกฎหมายดงกลาวมการก าหนดมาตรการทส าคญ ไดแก การด าเนนการกบทรพยสนทเกยวของกบการกระท าความผด และการด าเนนคดอาญาฟอกเงน

จากผลการด าเนนงานทผานมาพบวา นบต งแตมการตรากฎหมายเรองการด าเนนคดอาญาฟอกเงนในป พ.ศ. 2542 พนกงานสอบสวนสามารถด าเนนคดมลฐานไดมากถงปละหลายหมนเรอง/คด แตในดานการด าเนนคดอาญาฟอกเงน พบวา มการด าเนนการเฉลยเพยงปละ 20 เรอง ซงสะทอนใหเหนวาการด าเนนงานดานการด าเนนคดอาญาฟอกเงนยงมปญหาในการด าเนนงานและไมประสบความส าเรจเทาทควร จากผลการด าเนนงานดงกลาวเปนปจจยหนงทท าใหส านกงาน ปปง. ไมผานเกณฑการประเมนการปฏบตตามมาตรฐานสากล ดานการปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ซงเปนการปฏบตตามพนธกรณระหวางประเทศโดยการประเมนของคณะท างานเฉพาะกจเพอด าเนนมาตรการทางการเงน (Financial action Task Force: FATF)

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาเพอศกษาประสทธผลการด าเนนคดอาญาฟอกเงน ตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปราม ปญหาอปสรรค ในการด าเนนคดอาญาฟอกเงน ตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน และเพอ

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

177

ศกษาแนวทางและจดท าขอเสนอการด าเนนคดอาญาฟอกเงน ตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน การศกษานใชรปแบบการวจยเปนแบบเชงคณภาพซงเปนการศกษาเกยวกบวธด าเนนงานดาน การด าเนนคดกบผทกระท าความผดฐานฟอกเงนซงเปนการกระท าทเขาองคประกอบตามมาตรา 5 ซงเกยวของกบความผดมลฐาน (1) - (21) ตามมาตรา 3 แหงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 และตามกฎหมายอนทเกยวของอก 3 ฉบบ และ...ศกษาเฉพาะกลมเจาหนาททเคยปฏบตงานดานการด าเนนคดอาญาฟอกเงนของกรมสอบสวนคดพเศษ ส านกงานต ารวจแหงชาต และขาราชการส านกงาน ปปง. ทไดรบมอบหมายจากเลขาธการคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการฟอกเงนใหเปนพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ผลการศกษาดงกลาวสามารถสรปสาระส าคญดงไดตอไปน

1. ส านกงาน ปปง. เปนสวนราชการทขนตรงตอส านกนายกรฐมนตร จงอยภายใตบงคบบญชาของนายกรฐมนตร รองนายกรฐมนตร หรอรฐมนตรประจ าส านกนายกรฐมนตร ซงเปนฝายการเมอง เมอเกดเหตใด ๆ อนไมพงปรารถนาขน ความรบผดชอบในทางการเมองจงหลกไมพนผด ารงต าแหนงทางการเมองดงกลาว และหลกเลยงไมไดทจะถกมองวามการใชอ านาจทางการเมองเขามาสงการ 2. คณะกรรมการ ปปง. ซงมกรรมการผทรงคณวฒเปนประธาน และหวหนาสวนราชการทเกยวของอกมากมาย โดยมภาคเอกชนรวมอยดวย แตกมไดมอ านาจในการวางกฎเกณฑ เกยวกบการใชอ านาจหนาทของคณะกรรมการธรกรรมและเลขาธการ และพนกงานเจาหนาท ไวใหรดกม โดยประกาศใหคนทวไปทราบลวงหนา การใชอ านาจและการด าเนนการใด ๆ จงเปนไปตามดลพนจของคณะกรรมการธรกรรม เลขาธการ และพนกงานเจาหนาท และประชาชนทวไปยอมไมมทางทราบถงแนวทางและหลกเกณฑการใชอ านาจเทาทควร 3. กฎหมายนเปนกฎหมายใหม การขยายความผดมลฐาน ใหไกลออกไปจนครอบคลมการด าเนนชวตปกตของประชาชน จงเปนลทางในการน าความเดอดรอนมาสประชาชนไดงาย ในทางทถกทควร ควรตองจ ากดความผดทส าคญจรง ๆ ตอเมอได

178

ท างานไประยะหนง มกฎเกณฑทชดเจนและเปนทยอมรบและวางใจไดแลว หากมความจ าเปนจงคอยขยายความผดมลฐานออกไป ณ ปจจบนผมกยงเหนวาความผดมลฐานควรจ ากดเฉพาะ ความผดเกยวกบยาเสพยตด ความผดเกยวกบการยกยอกในสถาบนการเงน เทานน หรอถาจะอยากใหคลมถงเจาหนาทของรฐ กอาจมเพมอกความผดหนง คอความผดตอต าแหนงหนาทราชการ 4. แมวาการแตงตงเลขาธการจะก าหนดใหสภาผแทนฯ และวฒสภา ตองใหความเหนชอบ แตเมอเลขาธการมฐานะเปนขาราชการพลเรอนสามญ จงยากทจะเกดความอสระได เพราะตองอยภายใตการบงคบบญชาในระบบราชการ ตามล าดบชนขนไป การทกฎหมายก าหนดใหมวาระอยเพยง 4 ป ถาเปนคนทยงมอายราชการมากกวา 4 ป ยอมตองท างานดวยความระมดระวงมใหขดตอผบงคบบญชาสงสด เนองจากจะตองหวนเกรงวา เมอพนจากต าแหนงแลวจะไมไดรบการแตงตงใหไปอยในต าแหนงราชการอนทส าคญ สวนการใหความเหนชอบของสภาทงสองนน กมไดเปนหลกประกนวาจะมการเลอกคนทเขมแขงและเทยงธรรม ได 5. คณะกรรมการธรกรรม ซงมอ านาจและบทบาททกประการในกฎหมายน มเลขาธการ เปนประธาน และกรรมการอนซงคณะกรรมการ ปปง.เปนผแตงตงอก 4 คน รวมเปน 5 คน การใชอ านาจและด าเนนการใด ๆ จงไมมการถวงดลกน เพราะเลขาธการซงสมควรเปนผปฏบตงานตามมตและอยภายใตการก ากบควบคมของคณะกรรมการธรกรรม มาเปนประธานเสยแลว จงเสมอนหนงวาเปนการมอบอ านาจทงปวงใหแกเลขาธการ

6. อ านาจทงปวงทใหไวแกคณะกรรมการธรกรรมกด เลขาธการกด ใหไวอยางกวาง ๆ นอกจากจะท าใหมการแปลความไปในทางทมอ านาจโดยไมมขอบเขตอนจ ากดแลว ยงขาดหลกเกณฑของขบวนการในการใชอ านาจทจะท าใหคนภายนอกไดรบทราบดวย การใชอ านาจใด ๆ จงเสยงตอการโตแยงวาไมเปนธรรม หรออาจถกมองไปในทางทวามการใชเปนเครองมอทางการเมอง หรอหาประโยชนทไมควรได ดงจะเหนไดวา ในการใชอ านาจตรวจสอบฐานะทางการเงน ของบคคลหลากหลายวงการในคราวน ส านกงาน ปปง.อางวา ตนมอ านาจกระท าไดตามมาตรา 40 ทง ๆ ทไมไดมบทบญญตใด ๆ ในมาตราดงกลาวมความชดแจงทจะใหมอ านาจเชนวานน

179

ขอเสนอแนะเพอใหการปฏบตงานของส านกงาน ปปง. บรรลตามวตถประสงคตามอ านาจหนาท และมประสทธภาพ เหนควรพจารณา ดงน

1. ควรมการวางกรอบอ านาจหรอตความขอบเขตหนาทของคณะกรรมการ ปปง. และคณะกรรมการธรกรรม ไวใหชดเจน เพอสรางความเขาใจ ความอสระ และความคลองตวในการด าเนนงานของ พนกงานเจาหนาทของ ปปง.

2. รฐบาลควรเลงเหนความส าคญของการปราบปรามอาชญากรรมทางการเงนทงในประเทศ และสรางความรวมมอกบตางประเทศ โดยการปรบใชนโยบายในเชงรกแทนทจะเปนเชงรบในปจจบนน เอกสารอางอง กองกฎหมาย. 2559. รวมกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงนและกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย. ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน: กรงเทพมหานคร.

กองความรวมมอระหวางประเทศ. 2555. มาตรฐานสากลดานการตอตานการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายและการแพรขยายอาวธทมอานภาพท าลายลางสง. ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน: กรงเทพมหานคร.

กองนโยบายและยทธศาสตร. 2559. รายงายผลการปฏบตงานของส านกงาน ปปง. ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559. ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน: กรงเทพมหานคร.

180

การประกนสงคมคนชราภาพแหงประเทศไทย ระดบปรญญาโท มหาวทยาลยรามค าแหง

อญพชญ พระศกดภกด*

บทคดยอ การศกษาวจยครงนผวจยไดมวตถประสงคเพอศกษาท าความเขาใจในเรองหลกการโดยการประกนสงคมกรณชราภาพเปนการใหประโยชนทดแทนแกครอบครวเมอตองสญเสยรายไดจากความชราภาพของคนในครอบครวซงไดวางพนฐานหลกการแบบกวางๆถงขอบขายความคมครองของแหลงเงนกองทนและเงอนไขการไดรบสทธโดยการประกนสงคมชราภาพดงกลาวเพอใหมการระบรายละเอยดทแนชดเกยวกบอตรา รปแบบการจายเงนประโยชนทดแทน ตลอดจนหลกเกณฑ การขอรบประโยชนทดแทน โดยการศกษากรณชราภาพ จากการวจยถงเรองความเปนมาและความส าคญของปญหาตางๆและขอกฎหมายทเกยวของตางๆ พบวามอปสรรคปญหาทส าคญในการปฏบตใหเปนไปตามหลกการสากลของการประกนสงคมสทธชราภาพมงเนนใหยดถอความเปนธรรมและความมนคงในชวตและทรพยของบคคลในสงคมไทย ค าส าคญ : การประกนสงคมคนชราภาพแหงประเทศไทย,ระดบปรญญาโท ความเปนมาและความส าคญของปญหา

จากการด าเนนการประกนสงคมพบวา การประกนสงคมในกรณชราภาพ มความส าคญในเรองของการสรางคณภาพความมนคงใหกบชวตความเปนอยตลอดจนการด ารงชวตของครอบครวผมรายไดประจ า โดยทการประกนสงคมกรณชราภาพมเหตผลส าคญวา บคคลผนนจะสามารถหาเลยงครอบครวและตวเองได แตเมอพนจากการท างานอนเนองมาจากความชรา รายไดจะขาดหายไป และกอใหเกดความเดอดรอน * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

181

ทงตอตวเองและครอบครว การประกนสงคมกรณชราภาพทบคคลนนมสวนในการสงเสรมเงนสมทบเขาทกองทนในขณะทท างานมาโดยตลอด ท าใหการคมครองในการใหประโยชนทดแทน จงบรรเทาความเดอดรอนและมรายไดทเพยงพอตอการด ารงชวต

การประกนสงคมกรณชราภาพนพบวามรายละเอยดทเปนในสวนเรองของหลกการและเรองทางกฎหมายอยไมนอยทพบวาประชนชนสวนใหญทเกยวของกบกรณการประกนสงคมกรณชราภาพนยงไมคอยทราบเทาไร ทงนอาจเปนวานาจะมาจากสาเหตการประชาสมพนธทยงไมครอบคลมยงไมทวถงและเพยงพอ ท าใหปญหาการขาดขอมล ความรความเขาใจ รวมถงการรบรเกยวกบการประกนสงคมกรณชราภาพเทาทควร การวจยจงไดท าความเขาใจถงหลกการเบองตนทมความเกยวของกบการสรางความมนคงทางรายได (INCOME SECURITY) และการใหบรการทางการแพทย (MEDICAL CARE)

ประเทศไทยมแนวโนมของจ านวนการเพมขนของอายเฉลยเมอแรกเกดของประชาชนเพมสงขน ท งประชาชนชายและหญงมอายทยนยาวขน อาจจะพบความเปนไปไดเกยวกบการทจะรกษาความมนคงของกองทนชราภาพใหเกดความมนคงขน และการเพมสงขนของอายอาจจะตองการทางเลอกในการขยายสทธกรณชราภาพออกไปจากเดมทเคยก าหนด การขยายสทธกรณชราภาพอาจจะสงผลกระทบดานในดานตางๆดงน

1. สงผลกระทบตอกองทนประกนสงคม 2. สงผลกระทบตอผประกนตน 3. สงผลกระทบตอสถานประกอบการ 4. สงผลกระทบตอหนวยงานและกลไกราชการ ดงนนจ านวนการเพมขนของอายอาจจะสงผลกระทบใหเกดปญหาดานตางๆ

ตามมา นอกจากนในเรองการปฏบต พบวาประประเทศไทยยงมปญหาทจะตองแกไข

โครงสรางเกยวกบการจายประโยชนทดแทนทเปนถกตองเปนธรรมใหแกผประกนตน โดยมหลกการและแนวคดในการทจะใหผสงอายทพนจากสภาวะการท างาน สามารถม

182

ความเปนอยในการด ารงชวตไดอยางปกตและมความสข และควรมวธการด าเนนการทสอดคลองกบนโยบายทางสงคมของรฐ เงนกองทนของกรณชราภาพควรจะมความเพยงพอไดในระยะยาว และมอตราทกฎหมายก าหนด เพอใหมการด าเนนการทเปนธรรมและถกตอง วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาแนวคดและหลกเกณฑทเกยวกบประกนสงคมกรณชราภาพ 2. เพอศกษาอปสรรคและปญหา เกยวกบการด าเนนการประกนสงคมกรณชราภาพในประเทศไทย

3. เพอศกษาถงบทบญญตทางกฎหมาย ตามกฎหมายประกนสงคมปจจบนในประเทศไทย

4. เพอหาขอเสนอแนะและแกไขปญหาเกยวกนประกนสงคมกรณชราภาพในประเทศไทย ขอบเขตการศกษา การศกษาครงนเปนการมงศกษาเกยวกบประกนสงคมกรณชราภาพครอบคลมประเดนตาง ๆ ดงตอไปน 1. ศกษาถงแนวคดหลกเกณฑและทฤษฎทวไปของการประกนสงคมกรณชราภาพ

2. ศกษาระบบประกนสงคมกรณชราภาพในตางประเทศซงเปรยบเทยบกบประเทศไทย

3. ศกษารายละเอยดของประกนสงคมกรณชราภาพในประเทศไทย

4. ศกษาการจดการเกยวกบกองทนเงนประกนสงคมกรณชราภาพในดานการบรหารกองทนสทธประโยชน และความอยรอดของกองทน

183

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ท าใหทราบแนวคดและหลกเกณฑทเกยวกบประกนสงคมกรณชราภาพ 2. ท าใหทราบอปสรรคและปญหา เกยวกบการด าเนนการประกนสงคมกรณชราภาพใน ประเทศไทย 3. ท าใหทราบบทบญญตทางกฎหมาย ตามกฎหมายประกนสงคมปจจบนในประเทศไทย 4. ท าใหทราบขอเสนอแนะและแกไขปญหาเกยวกนประกนสงคมกรณชราภาพในประเทศไทย

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ ในการศกษาเรอง การประกนสงคมกรณชราภาพในประเทศไทย ไดศกษาแนวคด ทฤษฎเกยวกบงานวจย 1. ไดก าหนดประเดนและแนวทางในการศกษา ดงตอไปน 2. แนวคดเกยวกบการประกนสงคม 3. หลกการทวไปของประกนสงคมกรณชราภาพ 4. ระบบประกนสงคมกรณชราภาพ 5. การประกนชราภาพในประเทศไทยและในตางประเทศ 6. ประเดนทมความส าคญตอความมนคงของระบบประกนสงคมกรณชราภาพ ระเบยบวธวจย

การศกษาวจยเกยวกบการประกนสงคมกรณชราภาพในประเทศไทย ผวจยไดพบวามรายละเอยดสวนตางๆทงหมด ทเปนเรองเกยวกบหลกการ ดงนนพบวาสาเหตเรองทเกยวของนนาจะมาจากการประชาสมพนธทยงไมทวถงและยงไมเขมขนมากเพยงพอ แตอยางไรกตามในทไดท าการวจยศกษาครงน ผวจยไดท าความเขาใจในเรองหลกการ โดยการประกนสงคมกรณชราภาพเปนการใหประโยชนทดแทนแกครอบครวเมอตองสญเสยรายไดจากความชราภาพของคนในครอบครว อยางไรน นเองการ

184

ประกนสงคมกรณชราภาพในประเทศไทย ไดวางพนฐานหลกการแบบกวางๆ ถงขอบขายความคมครองของแหลงเงนกองทนและเงอนไขการไดรบสทธ โดยการประกนสงคมกรณชราภาพดงกลาวยงไมไดมการระบรายละเอยดทแนชดเกยวกบอตรารปแบบการจายเงนประโยชนทดแทน ตลอดจนหลกเกณฑการขอรบประโยชนทดแทนดงกลาว

สวนของการปฏบต พบวาประเทศไทยนนมความจ าเปนแกไขโครงสรางการจายเงนประโยชนทดแทนทเปนธรรมใหแกผประกนตน ในเรองของเงนกองทนการประกนสงคมกรณชราภาพคาดวาจะมความเพยงพอและอยรอดไดในระยะยาว ทงนดวยกฎหมายทก าหนดขนท าใหในการด าเนนการทเปนธรรมตอผทเกยวของตลอดจนเกดประโยชนสงสดตอสงคมไทย จากทกลาวมาขางตนตามสมควรทจะมการเผยแผขอมลแกสาธารณชนใหมากกวาเดมทเปนอยในปจจบนน ผลการศกษา การศกษาการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทมผลตอการตดสนใจของผประกนตน กรณการรบบ าเหนจและบ านาญ พรอมแนวทางแกไข โดยมการศกษาขอมลเชงเอกสารดานรปแบบระบบบ าเหนจบ านาญในตางประเทศ 7 ประเทศ เกบขอมลเชงปรมาณและจดประชมกลมยอย จากจดท ารปแบบสทธประโยชนทดแทนกรณบ าเหนจบ านาญชราภาพทเหมาะสม โดยใชหลกคณตศาสตรประกนภยและน าเสนอรปแบบสทธประโยชนทดแทนกรณบ าเหนจบ านาญชราภาพทเหมาะสม ผลการศกษาพบวารปแบบสทธประโยชนกรณชราภาพในปจจบนมปญหาอปสรรคและผลกระทบดานประชากรจะมอายยนยาวขน กองทนประกนสงคมตองจายสทธประโยชนนานขน การก าหนดผลประโยชนแบบตายตว (Defined Benefit) คอ จายใหกบผประกนตนทเกษยณอาย 55 ปทกคน โดยค านวณจากจ านวนเงนสงสดในการค านวณเงนสมทบท 15,000 บาท ท าใหเงนของกองทนมอตราเพมทคอนขางคงท ทงนเนองจากเมอเรมจายเงนสมทบผประกนตนอาจมรายไดต ากวา 15,000 บาท แตเมอใกลเกษยณยอมจะมรายไดสงกวา 15,000 บาท ท าใหเงนสมทบเขากองทนนอยกวาทควรจะเปนการปฏบต

185

หรอการด าเนนการตาง ๆ ทเกยวของ และยงไมชดเจนอกทงประชาชนผประกนตนกยงคงมความรความเขาใจในเรองการประกนสงคมกรณชราภาพ ซงผลเนองมาจากการขาดการประชาสมพนธทมคณภาพ ประสทธภาพถาพจารณาตามขอกฎหมายจะพบไดวา : ภายใตกฎหมายประกนสงคมฉบบปจจบน มการบญญตหลกการอยางกวาง ๆ คอ การก าหนดความคมครองลกจางในสถานประกอบการทมลกจาง 10 ขนไป และแหลงเงนกองทนมาจากการจดเปนเงนสมทบทของคาจางผประกนตน มผเกยวของดวยกนอย 3 ฝาย คอ รฐบาล นายจาง และลกจางเพอจายเงนประโยชนทดแทนกรณชราภาพ โดยมเงอนไขการไดสทธรบประโยชนทดแทนชราภาพขนอยกบจ านวนทจายเงนสมทบซงไมนอยกวา 15 ป และเมอมอายครบ 55 ปบรบรณ โดยการประกนสงคมกรณชราภาพยงไมก าหนดอตราและรปแบบในการจายเงนประโยชนทดแทนอยางชดเจน ตลอดจนหลกเกณฑการขอรบประโยชนทดแทน ความเปนไปไดทจะเกดปญหาขนจากกฎหมายโดยจะมลกจางสวนหนงซงมอายเกนกวา 40 ป ในป พ.ศ. 2540 ทตองจายเงนสมทบกรณชราภาพแตจะไมมโอกาสไดรบประโยชนทดแทนใด ๆ เนองมาจากจายเงนสมทบไมครบ 15 ป นนเอง และยงไมมการศกษาดานหลกคณตศาสตรประกนภยถงการจดเกบเงนสมทบตามอตราทกฎหมายไดระบไว สงผลตอความอยรอดทางดานการเงนของกองทนในระยะยาว รวมไปถงการก าหนดใหเงนสมทบนนอยในฐานเงนกองทนเดยวกน โดยทงนระบบและวธการ รปแบบ การสะสมของเงนกองทนและปจจยทมผลกระทบตอความมนคงของกองทน และยอมไมสามารถด าเนนการภายใตแผนการเงนลกษณะเดยวกนได การศกษาเปรยบเทยบการจายเงนสมทบและการใชเ งนจากกองทนประกนสงคมและกองทนเงนทดแทนของประเทศไทยกบประเทศอน พบวามการเกบเงนสมทบกรณชราภาพสงกวาประเทศไทย และมการเกบเงนกรณเจบปวยแยกตางหาก ซงสามารถจายเงนบ านาญไดในปรมาณเทยบเคยงกบระดบความจน (Poverty line) เทานน ในประเทศไทยความเปนจรงแลวกฎหมายหลกประกนสขภาพแหงชาตทไดเกดขนภายหลง ใหการประกนสขภาพแกประชาชนทกคนโดยไมเสยคาใชจาย ซงการบรหารจดการการเบกจายท าไดด โดยมทงระบบเหมาจายและระบบจายตามการวนจฉยและยงมหนวยงานภายนอก (Third party) เปนผควบคมปรมาณและคณภาพของการบรการ และยงมการเนนการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคทไมมในระบบ

186

ประกนสงคม ซงในความเปนจรงแลว กลมผประกนตนเปนผทมอายนอยกวากลมอน ๆ ซงเมอผประกนตนเกษยณจากการท างานและออกจากระบบประกนสงคม รฐจะเปนผ รบภาระดานสขภาพของกลมบคคลเหลานตอไป เพอใหมการออมสกองทนชราภาพมากขนและกองทนชราภาพมเสถยรภาพมากขน โดยการทกองทนเงนทดแทนใหบรการจากการเจบปวยจากการท างานสามารถชวยเหลอผ ปวยไดในระดบหนงอยแลว และการศกษานพบวา ผประกนตนทเปนชายและมอายนอยมการใชเงนทดแทนกรณเจบปวยนอยกวากลมหญงอาย 45-60 ป อยางมนยส าคญทางสถต ซงในความเปนจรงแลว กลมผประกนตนจะยงไมตองการใชบรการทางการแพทยมากนก จนกระทงเปนผสงอาย (60 ป ขนไป) จะท าใหภาระการคลงเพอการรกษาพยาบาลตกไปสระบบประกนสขภาพถวนหนา โดยในปจจบนการเหมาจายคารกษาพยาบาลแกโรงพยาบาลเปนรายปของส านกงานประกนสงคม อาจสงผลกระทบถงการบรการทางการแพทยแกผประกนตนดวย ในเบองตนส านกงานประกนสงคมควรพจารณายดระยะเวลาการเหมาจายจากรายปเปนระยะเวลาทนานขน หรอผกพนจนกระทงถงชวงเวลาชราภาพของผประกนตน หรอจ ากดหรอลดจ านวนเงนเหมาจายรายปแกโรงพยาบาลลง การประกนสงคมเปนการปองกนความเสยงในการเกดความเสยหายทรายแรงแกกลมคนในแงสขภาพและดานการด ารงชวตโครงสรางการประกนสงคมในประเทศและศกษาเปรยบเทยบแนวทางการประกนสงคมในตางประเทศคอสหรฐอเมรกา (ตวแทนประเทศทใหระบบรฐสวสดการปานกลาง) และสวเดน (ตวแทนประเทศทใหระบบรฐสวสดการสง) และท าการเปรยบเทยบกบประเทศไทยจะเหนไดวาการประโยชนทดแทนกรณชราภาพเปนสทธประโยชนหลกของการประกนสงคมโดยในประเทศไทยผประกนตนจายเงนสมทบจากนายจางรอยละ 3 ลกจางรอยละ 3 และรฐบาลรอยละ 1 รวมเปนรอยละ 7 ซงนอยกวาอตราเงนสมทบในประเทศสหรฐอเมรกาซงนายจางและลกจางจายเงนฝายละ6.12 รวมเปนรอยละ 12.24 และในสวเดนรอยละ 20 โดยในอตราการสมทบทสงกวาประเทศไทยทงสองประเทศสามารถจายเงนบ านาญไดนอยกวาหรอประมาณเทากบรายไดขนต าตอเดอน การศกษาไดพจารณารปแบบการประกนสงคมกรณชราภาพมความจ าเปนตองแกไขโครงสรางการจายประโยชนทดแทนใหเปนธรรม โดยมแนวความคดและหลกการทใหผสงอายทพนจากวยท างานสามารถด ารงชวตอยไดอยางปกตสขและสามารถหา

187

รายไดเพอการยงชพในเวลาทความสามารถลดนอยลง ในขณะเดยวกนการสรางหลกประกนดงกลาวมสวนตอกระบวนการพฒนาประเทศและจะไมเปนภาระตองบประมาณแผนดนจนเปนอปสรรคตอการสรางพนฐานอนๆทจ าเปน โดยส านกงานประกนสงคมไดรบความเปนชอบและอยในขณะทก าลงรอพจารณาของคณะรฐมนตร ในแงการตดสนใจตอการด าเนนการตามรปแบบดงกลาวเพราะตองมการแกไขขอกฎหมายบางประการเพอใหเกดความเปนธรรมตอผประกนตนและผทมความเกยวของ ตลอดจนการเกดผลประโยชนสงสดตอประเทศไทย ขอเสนอแนะ ผเขยนขอเสนอแนะเกยวกบประเดนปญหาการประกนสงคมในประเทศไทย : ศกษากรณชราภาพในเรองตางๆทเกยวของ ขอเสนอแนะรปแบบสทธประโยชนกรณชราภาพทเหมาะสมโดยค านงถงความเพยงพอของประโยชนทดแทนของผ ประกนตนและเสถยรภาพของกองทนประกนสงคมพบวาดานเสถยรภาพของกองทนประกนสงคมนนในรปแบบท 1 (สทธประโยชนทดแทนบ าเหนจบ านาญกรณชราภาพเมอผประกนตนอายท 55,60,65 และ 70ประดบเงนสงสดของรายไดในการค านวณเงนสมทบ 15,000 บาทไมรวมรายไดอนๆ) อายกองทนจะยนยาวกวารปแบบท 2 (สทธประโยชนทดแทนบ าเหนจบ านาญกรณชราภาพเมอผประกนตนอายท 55, 60, 65 และ 70 ปโดยนารายไดอนๆ(เชนคากะคาอาหารเปนตน) มารวมค านวณเงนสมทบและก าหนดระดบเงนสงสดของรายไดในการค านวณเงนสมทบท 21,103 บาท) โดยเฉลย 5 ปเนองมาจากในรปแบบท 2แมจะมการสงเงนสมทบทมากขนจากการค านวณรายไดทแทจรงและมการเพมระดบสงสดในการค านวณเงนสมทบกตามแตการจายประโยชนทดแทนดงกลาวกจะสงตามไปดวยประกอบกบการปรบเพมอตราบ านาญชราภาพอกรอยละ 1.5 กรณทผประกนตนสงเงนสมทบเกน 180 เดอนท าใหตองจายเงนทดแทนเพมขนเนองจากตองค านวณอตราบ านาญชราภาพจากฐานรายไดทเพมขนดวย ดงนนรปแบบสทธประโยชนทดแทนบ าเหนจบ านาญกรณชราภาพทเหมาะสมคอรปแบบสทธประโยชนทดแทนบ าเหนจบ านาญกรณชราภาพเมอผประกนตนเกษยณอาย

188

ท 55, 60, 65 และ 70 ป (ระดบเงนสงสดของรายไดในการค านวณเงนสมทบ 15,000 บาท) โดยควรขยายอายทเกดสทธในการรบบ าเหนจบ านาญกรณชราภาพของผประกนตนจากอาย55 ปเปน 60 ป , 65 ปและ70 ปและการค านวณเงนสมทบก าหนดใหใชฐานรายไดในการค านวณเงนสมทบเปนเงนเดอนเพยงอยางเดยวไมรวมรายไดอนๆ (อาทคากะคาอาหารคาเสอผาเปนตน) โดยใหมระดบสงสดของรายไดในการค านวณเงนสมทบท 15,000 บาท การรบรเกยวกบกองทนประกนสงคมกรณชราภาพของผประกนตนดานหลกการพนฐานประกนสงคมกรณชราภาพเงอนไขการประกนสงคมกรณชราภาพและสทธประโยชนการประกนสงคมกรณชราภาพสวนใหญอยในระดบปานกลางโดยผประกนตนมการรบรในดานเงอนไขและสทธประโยชนกรณชราภาพนอยทงนอาจเพราะยงไมเคยใชสทธกรณนเหนวายงอกนานกวาจะไดรบสทธประโยชนตางๆสทธกรณชราภาพมโอกาสใชสทธไดครงเดยวผลการศกษาพบวามการรบรสทธประโยชนกองทนประกนสงคมอยในระดบปานกลางทงนอาจเนองมาจากศกษาจากกลมตวอยางผประกนตนซงผประกนตนมกจะไมเหนความส าคญของการรบรสทธเทาทควรและอาจไดรบสอไมทวถง

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย จากผลการศกษาพบวาชองทางการสอสารของส านกงานประกนสงคมกรณชรา

ภาพทผประกนคนรบทราบขอมลมากทสดคอเจาหนาทของสถานประกอบการซงอาจเปนเจาหนาทฝายบคคลหรอเจาของสถานประกอบการดงนนสานกงานประกนสงคมควรวางแผนฝกอบรมเจาหนาททมสวนเกยวของในแตละสถานประกอบอยางตอเนองเพอใหท าหนาทสงตอขอมลขาวสารตางๆไปยงผประกนตนในสถานประกอบการของตน ผประกนตนสวนใหญมการรบรระดบปานกลางดงนนสานกงานประกนสงคมควรก าหนดนโยบายในดานการประชาสมพนธสทธกรณชราภาพใหเพมชองทางมากขนอยางชดเจนเขาใจงายอยางตอเนองทงในเชงรกและรบโดยอาจจะไมตองรอใหทางดานสถานประกอบการมาตดตอเจาหนาทไปบรรยายจงจะไดรบฟงการบรรยายแตทางดาน

189

ส านกงานประกนสงคมอาจก าหนดการจดใหมการอบรมผประกนตนหรอตวแทนสถานประกอบการก าหนดเปนการอบรมใหญปละ 2 ครงอยางตอเนองทกปและมความพรอมในการประชาสมพนธเพอใหผประกนตนไดทราบอยางทวถงและทนตอสถานการณ

ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ จากการศกษาพบวาผ ประกนตนการรบรนอยทางดานเงอนไขและสทธประโยชนกรณชราภาพดงน นส านกงานประกนสงคมควรจะมการน า เสนอประชาสมพนธขาวในดานเงอนไขและสทธประโยชนกรณชราภาพใหถกตองมาขนและสามารถท าความเขาใจไดงายผานสอตางๆใหมการครอบคลมในกลมของเปาหมายอยางแทจรงพรอมทงการด าเนนการชแจงในขอแกไขทขดแยงและปญหาตางๆเพอใหเกดความเขาใจเกยวกบขอมลทถกตองตรงกนเปนสอกลางเพอทใหผแทนของสถานประกอบการตางๆจะไดน าขอมลขาวสารสามารถน าไปเผยแพรใหกบผประกนตนในสถานประกอบการณของตนทราบ ดานส านกงานประกนสงคมควรตรวจสอบส ารวจของการรบรขอมลขาวสารของผประกนตนทอยในบรษทหรอสถานประกอบการเปนระยะอยางตอเนองเพอทจะตรวจสอบความมประสทธภาพของการทไดประชาสม พนธ เ กยวกบกองทนประกนสงคมกรณชราภาพทไดมการดาเนนไปนนเอง สวนใหญผประกนตนมการรบการสอสารจากเจาหนาทสถานประกอบการมากกวาจากดานอนๆส านกงานประกนสงคมควรมการประชาสมพนธโดยตรงกบเจาหนาทบรษทหรอสถานประกอบการหรอฝายบคคลโดยมการจดอบรมโดยไมตองรอใหสถานประกอบการเขามาตดตอสานกงานประกนสงคมเองโดยเปนการไปบรรยายหรออบรมผประกนตอน การประกนสงคมกรณสทธชราภาพท งนเนองมาจากสทธประโยชนทดแทนดงกลาวจะสงผลกระทบตอผประกนตนในอนาคตความเกยวของกบเงอนไขขอบงคบตางๆทผประกนตนจะตองปฏบตในปจจบนใหฝายบคคลของสถานประกอบการไดเขาใจและถกตองและปรบปรงสอดานอนๆใหมการพฒนาและเขาถงอยางชดเจนและเขาใจไดงายมความเชอถอไดของขอมลคณภาพของขอมลทจะนาไปเผยแพรใหแกลกจางหรอผประกนตนในสถานประกอบการของตนเอง

190

ขอเสนอแนะเชงวชาการ 1. ควรจดใหมการศกษาการรบรทเกยวของกบกองทนประกนสงคมกรณชราภาพในกลมของผปฏบตงานดานบคคลในหนวยงานตางๆ

2. ควรจดใหมการศกษาแนวทางในการพฒนารปแบบทมความเกยวของกบกองทนประกนสงคมกรณชราภาพในการทจะน าผลการวจยเพอประกอบการพจารณาและจะไดมการด าเนนการปรบปรงการพฒนารปแบบของส านกงานประกนสงคมไดอยางมประสทธภาพตรงไปตรงมาและมคณภาพตอไป

ขอเสนอแนะเชงกฎหมาย 1. เรองอายทเกดสทธรบประโยชนทดแทนกรณชราภาพทก าหนดไว 55 ปนนสมควรและเหมาะสม 2. เรองรปแบบของสทธประโยชนกรณชราภาพกรณทสงเงนสมทบเกน 180 เดอนควรไดรบทงบ าเหนจและบ านาญ

3. เรองอตราเงนสมทบกรณชราภาพควรเปดทางเลอกใหผประกนตนสงเงนสมทบเพมแบบสมครใจเพอออมเงนเหมอนการสะสมทรพย

4. เรองคาจางทใชค านวณเงนสมทบและประโยชนทดแทนควรยกเลกฐานคาจางค านวณจากคาจางจรงโดยสวนทเพมขนจากฐานคาจาง 15,000 บาทใหจายคนเปนบ าเหนจกรณชราภาพหรอกรณตาย 5. เรองผประกนตนตามมาตรา 39 ควรใหสทธผประกนตนตามมาตรา 39 เลอกจายเงนสมทบชราภาพในอตราทสงขนกวาการใชฐานคาจาง 4,800 บาทเนองจากบางคนมความสามารถจายได 6. เรองสทธประโยชนอนๆ 6.1 ควรเพมสทธประโยชนใหแกผประกนตนทเปนโสดหรอไมเคยใชสทธคลอดบตรและสงเคราะหบตรเชนใหสทธตรวจมะเรงปากมดลกหรอมะเรงเตานมฟร 6.2 กรณทนตกรรมไมควรจ ากดวงเงนทเบกตอครงควรก าหนดในภาพรวมทงป

191

7. เรองงานประชาสมพนธควรสงรายงานเงนสะสมใหผประกนตนไดรบทราบเปนรายปทางจดหมายหรออเมล 8. เรองการรกษาพยาบาลตามสทธประกนสงคมควรใหผประกนตนมสทธเลอกใชสทธการรกษาพยาบาลไดวาจะใชสทธตนสงกดของคสมรสหรอใชสทธประกนสงคม รปแบบสทธประโยชนกรณชราภาพทเหมาะสมโดยค านงถงความเพยงพอของประโยชนทดแทนของผประกนตนและเสถยรภาพของกองทนประกนสงคมพบวาดานเสถยรภาพของกองทนประกนสงคมนนแมจะมการสงเงนสมทบทมากขนจากการค านวณรายไดทแทจรงและมการเพมระดบสงสดในการค านวณเงนสมทบกตามแตการจายประโยชนทดแทนดงกลาวกจะสงตามไปดวยประกอบกบการปรบเพมอตราบ านาญชราภาพท าใหตองจายเงนทดแทนเพมขนเนองจากตองค านวณอตราบ านาญชราภาพจากฐานรายไดทเพมขนดวยดงนนรปแบบสทธประโยชนทดแทนบ าเหนจบ านาญกรณชราภาพทเหมาะสมคอรปแบบสทธประโยชนทดแทนบ าเหนจบ านาญกรณชราภาพ เอกสารอางอง นยดา ตนชวลตและคณะฯ. เสถยรภาพกองทนประกนสงคมกรณชราภาพของ ประเทศไทย. รายงานการศกษาในวชาสมมนาทางการประกนภยสาขา

วทยาการประกนภยคณะสถตประยกตสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2541.

บษกร วงศสวรรณ. การวเคราะหสถานะกองทนชราภาพ. เอกสารประกอบการพจารณาประเมนผลงานทางวชาการกองวชาการและแผนงานส านกงานประกนสงคม, 2541.

ประกนสงคม,ส านกงาน .กองวชาการและแผนงาน .ประกนสงคมอยคสงคมไทย .กรงเทพมหานคร: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2545.

ประกนสงคม, ส านกงาน. พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2537 และ พ.ศ. 2542. กรงเทพมหานคร: ม.ป.ท., 2543.

192

พานชย เจรญเผา. การประกนสงคมในประเทศไทย ศกษาการประกนกรณชราภาพและสงเคราะหบตร. งานวจยการอบรมหลกสตรผบรหารกระบวนการยตธรรมระดบสง (บ.ย.ส.) รนท 3 วทยาลยการยตธรรม กระทรวงยตธรรม, 2541.

ยาน ประเสรฐพนธ. รปแบบการประกนสงคมกรณชราภาพ : แนวคดและขอเสนอแนะ, 2540.

ศกดศร บรบาลบรรพตเขตต. ระบบความมนคงทางสงคม. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2528.

193

การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลต าบลหนองเรอ อ าเภอโนนสง จงหวดหนองบวล าภ

เจตนสฤษฏ แกวรตน*

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลต าบลหนองเรอ อ าเภอโนนสง จงหวดหนองบวล าภ ปญหาอปสรรค และขอเสนอแนะเกยวกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลต าบลหนองเรอ อ าเภอโนนสง จงหวดหนองบวล าภ ประชากรทใชในการศกษาในครงน จ านวนทงหมด 9 คน ไดแกตวแทนพระสงฆ ขาราชการฝายการเมอง ขาราชการฝายประจ า ผน าชมชน และตวแทนประชาชน โดยใชรปแบบวธการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ซงเปนการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสมภาษณ และเกบรวบรวมขอมลเอกสารทเกยวของ ผลการวจยพบวา การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลต าบลหนองเรอ อ าเภอโนนสง จงหวดหนองบวล าภ ครงนท าใหทราบถงปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ ซงการน าหลกธรรมาภบาลไปใชในการปฏบตงานท าใหเกดการตนตวและตระหนกถงหนาทความรบผดชอบ แตกมบางคนไมไดมการตอบสนองทจะน าหลก ธรรมาภบาลมาพฒนาระบบงานทท าหรอน ามาสรางคานยม จตส านกของความเปนพนกงานเทศบาลทดยงยดตดกบระบบงานเดม ๆ หรอแมกระทงอาศยชองโหวของกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบหาผลประโยชน ภาคประชาสงคม ประชาชนในทองถนมสวนรวมในการตรวจสอบการท างานของเทศบาลในระดบหนง ผน าชมชน อยากใหประชาชนในเขตของเทศบาล ออกมามสวนรวม ออกมาท ากจกรรมใหมากกวาทเปนอยในขณะน เพอประโยชนทชมชนจะไดรบอยางเตมทนนเอง ปญหาออยางคอ ผทเสยผลประโยชนจากการด าเนนการของเทศบาล มกรวมกลมกนตอตานโดยผานสอตาง ๆ

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

194

แตประชาชนจ านวนมากทไดรบผลประโยชนมกไมคอยออกมาแสดงความคดเหน ทกทวง เลยท าใหเสยงของคนหมนอยมพลง ซงอาจเปนผลเสยตอการพฒนาทองถน

ค าส าคญ: การบรหารงาน,หลกธรรมาภบาล,เทศบาลต าบลหนองเรอ

ปจจบนสถานการณของสงคมไทยไดมการเปลยนแปลงไปตามยคตามสมยของโลก โดยเฉพาะอยางยงในขณะนซงเปนยคของกระแสแหงโลกาภวตน ท าใหเศรษฐกจสงคมและวฒนธรรมไทยมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวไปตามอทธพลของการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยเปนผลรวมไปถงการถายทอดขอมลขาวสารอยางรวดเรวสประชาชน แตระบบการบรหารงานทงภาครฐและเอกชนเกดความไมสอดคลองและทนตอการเปลยนแปลงทเกดขน จงท าใหสงคมโลกหนกลบมามองถงสาเหตปญหาทแทจรงในการบรหารของแตละประเทศทมผลกระทบตอดานการเมองเศรษฐกจและสงคม ซงสงผลตอองคการอนๆ อยางมากมายการบรหารเปนเรองทส าคญยงตอการด าเนนงานขององคการ เพราะเปนเครองมอทชใหเหนถงความส าเรจและความลมเหลว ความมประสทธภาพหรอความไรประสทธภาพขององคการ ในปจจบนการบรหารจดการมความสลบซบซอนกวาในอดตแตการบรหารจดการของหนวยงานของรฐยงอยในชวงปรบตว และยงคนเคยอยกบการใชรปแบบการบรหารจดการทเปนการบรหารจดการแบบแยกสวน (Fragment Administration) ผลลพธกคอ หนวยงานแตละหนวยและบคคลแตละบคคลตางกมงท างานเฉพาะสวนของตนไมไดมงเนนใหมการประสานงานและบรณาการกบหนวยงานหรอบคคลอนๆ ท าใหการบรหารไมมประสทธภาพและประสทธผลเทาทควร การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลอยในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ. 2550 – 2554 จงจ าเปนตองใหความส าคญอยางยงกบการเสรมสรางหลกธรรมาภบาลใหเกดขนในการบรหารจดการประเทศอยางแทจรง เพราะหลกธรรมาภบาลเปนปจจยสงเสรมใหการปกครองระบอบประชาธปไตยมลกษณะเปดใหประชาชนมเสรภาพการพฒนาภายใตเศรษฐกจเสรนยมมความเปนธรรมใหกบทกภาคสวนมากขน โดยประสบการณของนานาประเทศพบวา ประเทศทมความเปนประชาธปไตยมากหรอมลกษณะเปดทางการเมองสง จะท าใหมการแลกเปลยน

195

ความคดกนอยางกวางขวาง เกดกระบวนการรวมตวของประชาชนสรางคานยมใหมๆใหเ กด ขนโดยเฉพาะในเ รองความเปนธรรมความเสมอภาคและประสทธภาพ ซงกระบวนการดงกลาวจะน าไปสการพฒนาทสรางความเปนธรรมและความสนตสขในสงคม แนวคดเรอง “ธรรมาภบาล” มบทบาทอยางมากตอหนวยงานภายในประเทศ ทงภาครฐและเอกชนมการน าแนวคดไปปรบใชกบหนวยงานอยางเหนไดชด มการปรบลดขนาดของหนวยงาน ปรบปรงการบรหารใหมคณภาพ มการบรการสาธารณะตางๆ เปนทพงพอใจของประชาชนตามหลกธรรมาภบาลมก าหนดไวในระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ.2542 คอหลกนตธรรมหลกคณธรรมหลกความโปรงใสหลกการมสวนรวมหลกความรบผดชอบและหลกความคมคา โดยก าหนดใหหนวยงานของรฐทกแหง ก าหนดแผนโครงการเพอปรบปรงในความรบผดชอบใหสอดคลองกบหลกธรรมาภบาล เพราะธรรมาภบาลนจะครอบคลมถงทกๆ ดานของกระบวนการปฏบตทางสงคมท งในดานการเมองภาคธรกจระบบการศกษา รวมทงภาคประชาชนและสงคมดวยนนเอง การบรหารราชการแผนดนในปจจบนของรฐบาลมนโยบายทจะพฒนาการเมองการปกครองของประเทศไปสการปกครองระบอบประชาธปไตยแบบมสวนรวมของประชาชน เพอเปดโอกาสใหประชาชนสามารถปกครองตนเองและพทกษสทธของตนไดมากขน มง เพมประสทธภาพเสรมสรางหลกนตรฐนตธรรม สรางความโปรงใส และขจดการทจรตในการบรหารราชการแผนดน และใหบรการประชาชน

เทศบาลถอไดวาเปนหนวยงานการปกครองในระดบทองถนทเกาแกคนเคย และเปนรากฐานส าคญของการปกครองในระบอบประชาธปไตย อกทงยงเปนรปแบบหนงของการปกครองทองถนทกระจายอ านาจ เหนไดจากรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยหลายฉบบ เชน ฉบบป 2540 และฉบบป 2550 ไดบญญตใหรฐตองกระจายอ านาจใหทองถน โดยเปดโอกาสใหราษฎรเขามามสวนรวมในการบรหารงานทองถนของตนเอง อนเปนการพฒนาพนฐานของการปกครองตามระบอบประชาธปไตย เทศบาลยงแบงเปน เทศบาลนคร เทศบาลเมอง เทศบาลต าบล

196

จากความเปนมา และความส าคญของปญหาดงกลาวขางตน ท าใหผวจยมความสนใจทจะท าการศกษา เรอง “การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลต าบลหนองเรอ อ าเภอโนนสง จงหวดหนองบวล าภ” เพอศกษาปญหาอปสรรค และแนวทางพฒนาการบรหารงานของเทศบาลต าบลหนองเรอ อ าเภอโนนสง จงหวดหนองบวล าภ เพอน าผลการวจยไปใชเปนแนวทางในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ส าหรบผบรหาร และผเกยวของ ส าหรบน าไปวางแผนก าหนดนโยบายการบรหารในดานตางๆ ภายในองคกรใหมความสอดคลองกบหลกธรรมาภบาล และเพอกอใหเกดการพฒนาอยางย งยนเปนแบบอยางทดแกองคกรเทศบาลอนๆ ตอไป

ผลการศกษาพบวา การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลต าบลหนองเรอ อ าเภอโนนสง จงหวดหนองบวล าภ ครงนท าใหทราบถงปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ ซงจ าแนกเปนรายดานไดดงน 1) ดานหลกนตธรรม ทางเทศบาลเองยงมความไมโปรงใสภายในองคกรซงท าใหประชาชนทวไปและบคคลภายนอกไมไดรบสทธในการตรวจสอบเทาทควรท าใหการท างานบางอยางไมเปนไปตามกฎหมายหรอขอบงคบตางๆ จนเปนเหตใหประชาชนสวนใหญไมคอยทจะปฏบตตามกฎระเบยบเทาทควรซงในเรองททางดานเทศบาลเองไดมการเชญบคลากรทมความเชยวชาญทางดานกฎหมายมาชวยชแจงใหค าแนะน าตามวาระอนสมควร 2) ดานหลกคณธรรม เจาหนาทยงขาดการยดความถกตองเปนหลกในการปฏบตงาน ทงยงไมมการยดถอระเบยบททางเทศบาลไดก าหนดไวเพอเปนหลกในการปฏบตงานในตอนนทางเทศบาลเองไดมการพยายามทจะตรวจสอบการปฏบตงานของเจาหนาทเพอทราบถงปญหาเกยวกบการปฏบตงานของเจาหนาทไดยดหลกของความถกตองเปนหลกในการปฏบตงานหรอไมอยางไร 3) ดานหลกความโปรงใส ทางเทศบาลไมสามารถชแจงใหรบทราบท งเรองการเมอง การเงนรายรบ รายจายตางๆ ไดอยางชดเจนไมวาจะเปนเรองของเอกสารตางๆ ทางเทศบาลควรทจะมการชแจงใหชดเจนมากกวานเพอเปนการยนยนวาทางเทศบาลนนมความโปรงใสในการท างานทางเทศบาลควรทจะมการประชมปรกษาหาลอกบ

197

ประชาชนเพอสรางความเขาใจและยงเปนการสรางความเชอมนใหกบประชาชนวาทางเทศบาลนนมการท างานทมความโปรงใสสามารถทจะใหประชาชนตรวจสอบไดทกขนตอน 4) ดานหลกการมสวนรวม ทางเทศบาลใหความสนใจกนการมสวนรวมของประชาชนนอยมากความคดเหนของประชาชนสวนใหญกไดมการรบฟงแตกลบไมมการน ากลบไปปรบปรงหรอปฏบตตามทไดสญญาเอาไวซงในความเปนจรงผบรหารควรทจะรบฟงพจารณาและน าไปเปนขอเสนอแนะเพอใชในการบรหารงานตอไป 5) ดานหลกความรบผดชอบ ทางเทศบาลควรทจะสรางกจกรรมเพอฝกอบรมในการสรางความเขาใจในหนาททตนไดรบผดชอบ เพราะในหลายๆ ครงผบรหารและเจาหนาทมกจะขาดความรบผดชอบในการท างานอย เพราะในบางครงบคลากรกยงขาดความเขาใจในการปฏบตงานอย ซงอาจจะมาจากความทยงไมเคยชนกบงานกเปนได จะอยางไรกตามเจาหนาทเองควรทจะเอาใจใสในการท างานใหมากกวาน เพราะพวกเขาไมใชผทมหนาทดแลเทศบาลเพยงผเดยวยงมประชาชนทท าหนาทนอกแรงหนงเชนกน 6) หลกความคมคา การท างานบางอยางมความลาชาไมมคณภาพตามทเคยพดไวและทรพยากรบางอยางทรฐมอบมาใหบคลากรบางคนกลบน าไปใชเปนของสวนตวซงท าใหทรพยากรทใชในการท างานไมเพยงพอจนเปนเหตใหผลของงานไมเปนไปตามเปาประสงคของงานดวยเชนกน ซงสงทประชาชนตองการคอการน าทรพยากรทมอยมาใชใหเกดประโยชนใหมากทสด เพราะมนจะท าใหไดรบผลตอบรบทดจากประชาชนเปนอยางมาก

ในการน าหลกธรรมาภบาลไปใชม 3 ประเดน ทยงเปนปญหาและอปสรรค คอ 1) โครงสรางองคกร บางเรองของการด าเนนงานยงคงมลกษณะ top – down ม

ความลาชาในการสงการอยมาก ท าใหในบางครงตอบสนองความตองการของประชาชนไมไดในทนท หรอการปฏบตงานของเจาหนาทระดบลางอาจหยดชะงกเพยงเพราะรอผลการพจารณาอนมตทมล าดบขนตอนมากเกนไปในบางเรอง นอกจากนการเมองกยงมสวนทท าใหเปนอปสรรคของการใชหลกธรรมาภบาลในบางเรอง

198

2) การน าหลกธรรมาภบาลไปใชในการปฏบตงานท าใหเจาหนาทตนตวและตระหนกถงหนาทความรบผดชอบ แตกมบางคนไมไดมการตอบสนองทจะน าหลกธรรมาภบาลมาพฒนาระบบงานทท าหรอน ามาสรางคานยม จตส านกของความเปนพนกงานเทศบาลทดยงยดตดกบระบบงานเดม ๆ หรอแมกระทงอาศยชองโหวของกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบหาผลประโยชน

3) ภาคประชาสงคม ประชาชนในทองถนมสวนรวมในการตรวจสอบการท างานของเทศบาลในระดบหนง เชน การตรวจสภาพของสาธารณปโภคขนพนฐานวามความทนทานไดมาตรฐาน หรอไม การบรการทวถงหรอไม จากการศกษาพบวาผน าชมชน อยากใหประชาชนในเขตของเทศบาล ออกมามสวนรวม ออกมาท ากจกรรมใหมากกวาทเปนอยในขณะน เพอประโยชนทชมชนจะไดรบอยางเตมทนนเอง ปญหาออยางคอ ผทเสยผลประโยชนจากการด าเนนการของเทศบาล มกรวมกลมกนตอตานโดยผานสอตาง ๆ แตประชาชนจ านวนมากทไดรบผลประโยชนมกไมคอยออกมาแสดงความคดเหน ทกทวง เลยท าใหเสยงของคนหมนอยมพลง ซงอาจเปนผลเสยตอการพฒนาทองถน

ขอเสนอแนะ 1) ดานหลกนตธรรม บคลากรควรเปนตวอยางทดแกประชาชนควรอธบายถงกฎหมายและขอบงคบตางๆ แกประชาชนอยางชดเจน ควรมการตรวจสอบการท างานของเจาหนาทวาถกตองตามกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบหรอไม 2) ดานหลกคณธรรม เทศบาลต าบลหนองเรอควรสรางทศนคตดานคณธรรมและจรยธรรมไดเกดแกบคลากร สงเสรมใหมการฝกอบรมดานคณธรรมและความซอสตยแกบคลากร ตลอดถงมการตรวจสอบบคลากรดานวนยของผปฏบตงาน 3) ดานหลกความโปรงใส บคลากรควรมความโปรงใสในการบรหารงานทกครง ควรมการเปดเผยขอมลขาวสารอยางตรงไปตรงมาใหถกตองกบความเปนจรง มการชแจงรายละเอยดดานงบประมาณและการบรหารงานดานอนๆ รวมไปถงการท าประชาวจารณทกครงกอนทจะมการจดท าโครงการตางๆ เพอใหประชาชนไดรบทราบ

199

4) ดานหลกการมสวนรวม ควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารงานมากขน ไมควรมการเลนพรรคพวกจนท าใหคนดมฝมอไมมโอกาสท างาน และควรจะมการน าความคดเหนของประชาชนมาประยกตใชในการบรหารงานบาง 5) ดานหลกความรบผดชอบ ผบรหารและบคลากร ควรเอาใจใสตอการปฏบตงานใหมากขน ควรมความรบผดชอบกบผลอนเนองมาจากการปฏบตงานและพรอมทจะแกไขในกรณทเกดผลเสยอยางรวดเรว รวมไปถงการใหรางวลแกเจาหนาททปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต 6) ดานหลกความคมคา เทศบาลต าบลหนองเรอ ควรมการค านงถงประโยชนของประชาชนเปนหลกในการท างาน มการจดสรรงบประมาณ สรางสรรคการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนและบคลากรในแตละชมชนอยางเสมอภาคโดยค านงถงผลประโยชนทจะไดรบเพอใหเกดประโยชนแกประชาชน และรณรงคใหบคลากรของเทศบาลใชทรพยากรธรรมชาตอยางคมคาเพอใหเกดประโยชนสงสดแกประชาชน เอกสารอางอง เจรญ เจษฎาวลย. (2554). การวางมาตรฐานธรรมาภบาล (Setting Good Governance

standards). กรงเทพมหานคร: บรษท พอด จ ากด ไชยวฒน ค า ช . (2545) . การบรหารการปกครองทโปรงใสดวยจรยธรรม .

กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช ธงชย สนตวงษ. (2543). องคการและการบรหาร. พมพครงท 11. กรงเทพมหานคร: ไทย

วฒนาพานช ธระพล อรณะกสกร (บรรณาธการ). (2542). ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการ

สรางระบบการบรหารกจการบานเมองและสงคมท ด พ .ศ. 2542. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพวญชน

ธระรตน กจจารกษ. (2542). เอกสารค าสอนวชาการบรหารการศกษา. บณฑตวทยาลย : คณะครศาสตร สถาบนราชภฏเพชรบรณ

200

นฤมล ทบจมพล. (2541). แนวคดและวาทกรรมวาดวย “ธรรมรฐแหงชาต” ในการจดการปกครอง (Governance). บรรณาธการ ม.ร.ว.พฤทธสาณ ชมพล. กรงเทพมหานคร: คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บวรศกด อวรรณโณ. (2542). การสรางธรรมาภบาล (Good Governance) สงคมไทย. กรงเทพมหานคร: วญชน

บษบง ชยเจรญวฒนะ. (2546). ตวชวดธรรมาภบาล. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: สถาบนพระปกเกลา

ประยร ธมมจตโต. (2549). พทธวธในการบรหาร. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ประมวล รจนเสร. (2541). Good Governance การบรหารทดในนายอ าเภอในฝน. กรงเทพมหานคร: ม.ป.ท. ประทาน คงฤทธศกษากร. (2542). ทฤษฎการปกครองทองถน. กรงเทพมหานคร: คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร ปญญา ฉายะจนดาวงศ และรชน ภตระกล. (2549). ธรรมาภบาล (Good Governance)

กบสงคมไทย. กรงเทพมหานคร: บพธการพมพ พระราชญาณวสฐ (เสรมชย ชยมงคโล). (2549). หลกธรรมาภบาล. กรงเทพมหานคร: โรงพมพกองพทธศาสนศกษา ส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต . (2548). หลกธรรมาภบาลและประมขศลป, กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ

ชยมงคลพรนตง พทยา บวรวฒนา. (2546). การบรหารเชงบรณาการ. นนทบร: ส านกงานขาราชการพลเรอน มลลกา ตนสอน. (2545). การจดการยคใหม. กรงเทพมหานคร: เอกซเปอรเนท จ ากด วรช ว รชนภาวรรณ. (2545) . การบรหารเมองหลวงและการบรหารทองถน :

สหรฐอเมรกา องกฤษ ฝรงเศส ญปน และไทย. กรงเทพมหานคร: โฟรเพซ วารลน วงชย.(2547). คมอแนวทางการด าเนนงานขององคการบรหารสวนต าบล (อบต.)

ตามหลกธรรมาภบาล. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยเพอพฒนาประเทศไทย

201

สมพงษ เกษมสน. (2541). การบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช สมคด บางโม. (2545). การบรหาร. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช เสนาะ ตเยาว. (2544). หลกการบรหาร. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร ส านกงานคณะกรรมการราชการพลเรอน. (2542). คมอการสรางระบบบรหารกจการ บานเมองและสงคมทด. ตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวย การสราง ระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด จงศกด ผดงทรพย. (2551). กลไกการบรหารทรพยากรมนษยของตลาการ. วทยานพนธ

รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยเชยงใหม เจนสรร เจนสจวรรณ. (2550). ธรรมาภบาลดานการบรหารจดการสงแวดลอมของ

องคกรปกครองสวนทองถน : กรณศกษา องคการบรหารสวนทองถนต าบลหนองไผ อ า เภอดานมะขามเตย จงหวดกาญจนบ ร . ภาคนพนธ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการปกครอง . บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ชาตชาย นรเศรษฐาภรณ. (2545). ธรรมาภบาลในความหมายของภาครฐ เอกชนและประชาชน: กรณโครงการโรงไฟฟาพลงความรอนถานหน “หนกรด”. วทยานพนธ รฐศาสตรดษฎบณฑต . บณฑตวทยาลย : จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ทศนวรรณ พละปญญา. (2551). ธรรมาภบาลกบการจดการขยะของเทศบาลต าบล หนองจอม อ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม .บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลย

เชยงใหม.การคนควาอสระศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรการเมอง

นรากร พลหาญ. (2552). การวเคราะหการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของ : มหาวทยาลยเชยงใหม. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยเชยงใหม

นภดล สรนครนท. (2547). การน าหลกธรรมาภบาลมาปรบใชในองคการบรหารสวนต าบลตามทศนะ ของประชาชนจงหวดเชยงใหม . วทยานพนธ รฐ

202

ประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขารฐประศาสนศาสตร. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยเชยงใหม

นารรตน กวางขวาง.(2554) . การบรหารงานเทศบาลตามหลกสาราณยธรรม 6: กรณศกษาเทศบาลต าบลบางเมอง อ าเภอเมองสมทรปราการ จงหวดสมทรปราการ . ปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต . บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

นางพศสมย หมกทอง. (2554). การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานเขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

นพพล สรนคครนทร. (2547). การน าหลกธรรมาภบาลมาปรบใชในองคการบรหารสวนต า บล ทศนะของประช าชน จ งหว ด เ ช ย ง ให ม . ว ท ย า นพนธ ร ฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร . บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยเชยงใหม

เบญวรรณ วนดศร. (2546). การศกษาความเปนธรรมาภบาลของนายกองคการบรหารสวนต าบลในจงหวดรอยเอด. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยราชภฏธนบร

บญฤทธ เกศจ านง. (2551). การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของพนกงานเทศบาลส าโรง เหนอ อ า เภอ เ มอง จงหวดสมทรปราการ . วทยานพนธ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาสารคาม

พระครนนทวรวฒน (วรธมโม). (2553). การบรหารงานเทศบาลต าบลตามหลกสาราณยธรรม 6 : กรณศกษาเทศบาลต าบลปลายบาง อ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร. ปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

203

สภทรมาศ จรยเวชชวฒนา. (2547). การบรหารจดการเทศบาลตามหลกธรรมาภบาล : กรณศกษาเทศบาลต าบลบานฉาง . วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณพต สาขาวชานโยบายสาธารณะ. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยบรพา

สเทพ คณกตต. (2548). หลกธรรมาภบาลกบองคกรปกครองสวนทองถน : กรณศกษาเทศบาลขอนแกน อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยราชภฎเลย

วกพเดย สารานกรมเสร. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 (ออนไลน). แหลงทมา :http://th.wikipedia.org/wiki/ (8 พ.ย. 2557) ส านกงานเทศบาลเมองสามพราน. แผนพฒนาสามป พ.ศ. 2558 – 2560 (ออนไลน)

แหลงทมา:http:www.samphrancity.go.th/index.php?options=content&mode=cate&id=1 (18 พ.ย. 2557)

204

การศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ออมใจ ไฝทาค า*

บทคดยอ

การศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ นนมวตถประสงค เพอศกษาระดบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และเปรยบเทยบคณสมบตของบคลากรสายสนบสนนวชาการกบระดบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสายสนบสนนวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จ าแนกเพศ ระดบการศกษา อาย และรายได โดยกลมตวอยางทใชในการวจยทงหมด 186 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามประมาณคา 5 ระดบ และวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย และคา เบยงเบนมาตรฐาน t-test คาสถตความแปรปรวนทางเดยว F-test (One-way ANOVA) โดยมนยส าคญทระดบ .05 ทมาและความส าคญของปญหา การบรหารองคกรใหบรรลเปาหมายตามวตถประสงคขององคนนจะตองมการบรหารจดการทรพยากรขององคกรอยางมประสทธภาพและประสทธผลสงสด ปจจยในการบรหารจด การทรพยากรมนษยเปนทรพยากรทางการบรหารทดมความส าคญล าดบตนขององคกร(George and John, 1991)องคกรตาง ๆ ไดตระหนกถงทรพยากรมนษยวาเปนทรพยากรทมความส าคญมากดงค ากลาววาคนเปนทรพยากรทมคาจงเกดค าวา “การบรหารทรพยากรบคคล” ขน หรอมองเหนวาคนเปน “ตนทน” ทส าคญขององคการการบรหารทรพยากรบคคลทเปนตนทนหรอ “Human Capital Management” (สมา ส * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

205

มานนท,2550) สามารถสราง คณาปการแกองคการอยางมหาศาล และการทจะใหทรพยากรมนษยปฏบตงานไดอยางเตมท เตมความรความสามารถนนมปจจยหลายประการ ทงปจจยในดานผปฏบตงาน ปจจยองคกรและปจจยภายนอกองคกร ทจะมผลตอการปฏบตงานของแตละบคคลผบรหารจะตองใหความส าคญกบปญหาและหาทางแกไข ใหทรพยากรมนษยสามารถท างานไดเตมประสทธภาพ และสงส าคญทจะทาใหบคลากรในองคกรมความพงพอใจในการท างานแลว กจะเกดความต งใจในการท างานเตมใจทจะอทศเวลา แรงกาย ความคดของตน สนองตอความตองการของหนวยงาน (สรชย แกวพกล, 2552) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เปนหนวยงานทางการศกษาทมภารกจส าคญ คอการผลตบณฑต การวจย การบรการทางวชาการแกสงคม และการท านบ า รงศลปวฒนธรรม บคลากรสายสนบสนนมหนาทสนบสนนการบรหารงานตามภารกจ จ าเปนตองอาศยบคคลกรทมความสามารถในการขบเคลอนคณะพลศกษาตามภารกจ

ผวจยจงสนใจท าการวจยเกยวกบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ซงคณภาพชวตการท างานจะสงผลตอการปฏบตงานได การศกษาในครงนจะท าใหเหนแนวทางในการปรบปรงปจจยดานตางๆ ภายในองคกรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอใหตอบสนองตอการรบรรวมกน อนจะน าไปสการพฒนาในการปฏบตงานและเปนแนวทางในการปรบปรงและเพมคณภาพชวตในการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาระดบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. เพอเปรยบเทยบคณสมบตของบคลากรสายสนบสนนวชาการกบระดบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสายสนบสนนวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

206

สมมตฐานของการศกษา 1. บคลากรสายสนบสนนวชาการของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทมเพศ

ตางกนมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน 2. บคลากรสายสนบสนนวชาการของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทมระดบ

การศกษาตางกนมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน 3. บคลากรสายสนบสนนวชาการของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทมอาย

ตางกนมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน 4. บคลากรบคลากรสายสนบสนนวชาการของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ท

มรายไดตางกนมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน

ระเบยบวธวจย 1. ประชากรทใชในการวจยครงนเปนบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ องครกษ รวมทงสน จ านวน 323 คนไดใชวธการสมแบบแบงชน

(Stratified Random sampling) โดยการแบงประชากรออกเปนหนวยงาน แลวสม

ตวอยางออกมาตามสดสวนมากนอยของแตละหนวยงาน จ านวน 186 คน

2. เครองมอทใชในในการเกบรวบรวมขอมลส าหรบการวจยครงนเปน

แบบสอบถามคณภาพชวตการท างานของบคลากรคณะพลศกษามหาวทยาลยศรนคร

นทร วโรฒโดยแบงแบบสอบถามออกเปน 2 ตอน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบ

สถานภาพของผตอบแบบสอบถามมลกษณะเปนแบบส ารวจรายการ (check list)ไดแก

เพศ อาย ระดบการศกษา รายได ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบการศกษาคณภาพ

ชวตการท างานของบคลากรสาย ไดแก ผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ความ

ปลอดภยในการท างานการพฒนาศกยภาพ ความมนคงและความกาวหนาในการท างาน

สงคมสมพนธลกษณะการบรหารงาน ภาวะอสระจากงาน ความความภมใจในองคกร

ซงขอความแตละขอนนจะมค าตอบใหเลอกในลกษณะของการประเมนคาเปน 5 ระดบ

207

ตามแนวคดของ Likert scale โดยก าหนดคะแนนความเหนแตกตางกน ดงน (มากทสด

= 5 มาก = 4 ปานกลาง = 3 นอย = 2 นอยทสด = 1)

ผลการศกษาพบวา 1. ผลการศกษา คณภาพชวตของบคลากรสายสนบสนนวชาการ มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนเพศหญง จ านวน 104 คน คดเปนรอยละ 55.90 มอาย 25 – 44 ป จ านวน 92 คดเปนรอยละ 74.70 ระดบการศกษาปรญญาตรจ านวน 139 คน คดเปนรอยละ 74.70 รายได15,000- 29,999 บาทจ านวน 153 คน คดเปนรอยละ 82.30

2. ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบ คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดานผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม อยในระดบปานกลาง ( x = 3.10 ) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมาก 1 ดาน ระดบปานกลาง 4 ดาน โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย ไดแก ทานไดรบการเลอนขนเงนเดอนทเหมาะสมเมอเปรยบเทยบกบผลการปฏบตงาน มคาเฉลยสงสด ( x = 3.63) รองลงมา ทานไดรบสวสดการอยางเหมาะสม เชน คารกษาพยาบาลคาเลาเรยนบตร คาลดหยอน คาเสยงภย และอน ๆ ( x = 3.33) ทานไดรบคาตอบแทนอยางยตธรรมเมอเปรยบเทยบกบผรวมวชาชพทมลกษณะงานคลาย ๆ กน ( x = 3.03) ทานไดรบเงนเดอนเหมาะสมกบปรมาณงานททานท าอย ( x = 2.83) ดานภาวะอสระจากงาน ( x = 3.53) ดานความปลอดภยในการท างาน ( x = 3.51) เงนเดอนททานไดรบเพยงพอกบรายจายในชวตประจ าวน มคาเฉลยต าสด( x = 3.10) การอภปรายผล 1. คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ โดยรวมทกดาน มอยในระดบมาก ยกเวนดานผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรมและดานการพฒนาศกยภาพทอยในระดบปานกลางเพราะบคลากรสายสนบสนนวชาการมความคดเหนวา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒใหผลตอบแทนท

208

เพยงพอและยตธรรมไมเปนไปตามทควรจะไดเทาทควรกบความสามารถเมอเปรยบเทยบกบผรวมวชาชพทมลกษณะงานคลาย ๆ กนของบคลากรสายสนบสนนวชาการ และไมเหมาะสมกบปรมาณงาน และการจดสวสดการอยางเหมาะสม 2. การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยการศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ระหวางตวแปรเพศ โดยรวมทกดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนเพศชายกบเพศหญงมคณภาพชวตการท างานแตกตางกนดานความมนคงและความกาวหนาในการท างานกบดานความความภมใจในองคกร เพราะบคลากรสายสนบสนนเพศชายมความตองการความกาวหนาในการท างานจงตองการมคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒสงกวาเพศหญง โดยเพศหญงนนความภมใจในองคกรมมากกวา จงท าใหคณภาพชวตในการท างานทง 2 ดานนแตกตางกน 3. การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ตามตวแปรระดบการศกษา พบวา แตกตางกนดานผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ดานความปลอดภยในการท างาน ดานความมนคงและความกาวหนาในการท างาน ดานภาวะอสระจากงาน เพราะระดบการศกษาทสงกวา ท าใหบคลากรสายสนบสนนวชาการมขอมล ความร ประสบการณและแนวคดทจะวเคราะหคณภาพชวตการท างาน ซงประกอบดวย ดานผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ดานความปลอดภยในการท างาน ดานความมนคงและความกาวหนาในการท างาน ดานภาวะอสระจากงาน ไดดกวา จงตองการ มคณภาพชวตการท างานสงกวา 4. การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ตามตวแปรอาย พบวา แตกตางกนดานภาวะอสระจากงาน ดานความความภมใจในองคกร เพราะอาจเพราะชวงอายของบคลากรสายสนบสนนวชาการตางกน จงท าใหความคดเหนแตกตางกน 5. การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ตามตวแปรรายได พบวา ไมแตกตางกนทกดานเพราะ บคลากรสายสนบสนนวชาการตางไดรบรายไดหลกงาน

209

มหาวทยาลย บคลากรสายสนบสนนวชาการทมเทและมความรบผดชอบในการท างาน ซงท าใหทกคนตางใหความส าคญกบการท างานเพอหาวทยาลย จงท าใหตวแปรรายได พบวาไมแตกตางกนทกดาน ขอเสนอแนะ จากผลการวจยในครงน พบวา คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวมทกดาน มอยในระดบมาก ยกเวนดานผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรมและดานการพฒนาศกยภาพทอยในระดบปานกลาง ควรน าผลการวจยเสนอผบรหารมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนแนวทางในการปรบปรงแกไขและพฒนาผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ใหมความคมคากบบคลากรสายสนบสนนวชาการมากทสดและมการพฒนาศกยภาพอยางเตมประสทธภาพ เอกสารอางอง กมล กฤษวงศ และณกมล จนทรสม (2556) ศกษาเรองปจจยทสงผลตอคณภาพชวตการ

ท างาน ของขาราชการกองอานวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร. วารสารการวจยทางธรกจ และการบรหาร. 1(1),100-112.

ณปภช ตะสงห. (2552). คณภาพชวตการท างานของพนกงานเทศบาลต าบลในจงหวด สระบร. ปญหาพเศษบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาบรหารธรกจ, คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระราชปถมภ.

บญแสง ชระภากร. (2533). การปรบปรงคณภาพชวตการท างาน. จลสารพฒนา ขาราชการพลเรอน. 1:5-12. พมพพร ววฒนพฒนะ วนทนย ภมภทราคม และธรธนกษ ศรโวหาร (2557)

คณภาพชวตการท างานทมผลตอการประเมนผลการปฏบตงาน ของบคลากรสาสนบสนน กรณศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. 8(1). มกราคม-เมษายน 2557.102-116

210

มาลน ธรรมบตร. (2550). การศกษาคณภาพชวตการท างานของพนกงานสายสนบสนน วชาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต. วทยานพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภม ถวลวงษ ปนะสา (2555) คณภาพชวตในการท างานกบความผกพนตอองคกร

ของครผสอนระดบ ประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธานเขต 2. วทยานพนธปรญญาโท ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราช ภฎวไลลงกรณ.

ดสตา เครอค าปว. (2551). ลกษณะคณภาพชวตการท างาน ลกษณะผน าทมประสทธภาพ วฒนธรรม องคการกบการลาออกของพยาบาล โรงพยาบาลรามาธบด

โรงพยาบาลวชยยทธและ สถาบนมะเรงแหงชาต. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ, คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ธดาวลย ปลมคด. (2551). คณภาพชวตในการท างานของพนกงานมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เศรษฐศาสตร ไชยแสง. (2553). คณภาพชวตในการท างานกบความผกพนตอองคการขอ บคลากรวทยาลยราชพฤกษ. ศนยวจยและพฒนา วทยาลยราชพฤกษ. สมา สมานนท. (2550). หลกสตรเฉพาะทางส าหรบรองรบการท างานตามระบบจ าแนก

ต าแหนงและคาตอบแทนใหม. เอกสารประกอบการการฝกอบรม ส าหรบ ผบรหารทรบผดชอบดานการบรหารทรพยากรบคคล ส านกงาน ก.พ. กรงเทพฯ : ส านกงาน ก.พ.

เนตร นามโคตศร. (2553). คณภาพชวตการท างานของบคลากรองคการบรหารสวน ต าบล ในเขตอ าเภอดานขนทด จงหวดนครราชสมา. ปรญญานพนธหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต การบรหารงานกอสรางและสาธาณปโภค สาขาวชาวศวกรรมโยธา ส านกวชาวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

211

สรชย แกวพกล (2552) . คณภาพชวตในการท างานของบลากรวทยาลยพยาบาล ต ารวจ. วทยานพนธสงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, สาขาการบรการและนโยบายสวสดการสงคม. นารรตน สรอยสกล. “คณภาพชวตการท างานของขาราชการต ารวจในส านกงานจเร ต ารวจ”.วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง, 2544. Alderfer, C. P. (1972). Existence, Relatedness, and Growth; Human Needs in

Organizational Settings. Free Press. New York.

Bowin, R.B., & Harvey, D. (2000). Human Resource Management : An Experimental Approach. 2 ed. New Jersey : Prentice-Hall,Inc. Casio, W.F. (1998). Managing Human Resources : Productivity, Quality of Working Life, Profits. 5 ed. New York: The McGrcw-Hill Companies, Inc Delamotte, Y., & Takezawa, S. (1984). Quality of Work Lift In International Perspective. Swizerland : International Labour Organization.

Gordon, J.R. 1991. A Diagnostic Approach to Organizational Behavior. Massachusetts :Allyn and Bacon. Hans P. (2003). Performance and Quality of Working Life. Journal of Organizational Change Management. 13(4): 18. Huse, E., & Coming, L. (1985). Organization development and change. New York : West. Krejcie, Robert V., and Morgan, Daryle W. (1970) Determining Sample Size for

Research Activities. Educational and Psychological Measurement. W. Scott Gehman ed. 30:3 Autumn.

Maslow, A.H. (1954). A Theory of Human Motivation. Psychological Review. 50(4):

370-396.

McClelland, D.C. (1985). Human Motivation. Oakland, N.J. : Scott. Foresman &

212

company. Peter, H., Scgolene, M., & Jen, S. (2003). Job Characteristics and Quality of Workforce : The Role of Gender. Quality and Productivity Improvement. Department of Industrial Engineering, University of Wisconsin-Madison Walton, R.E. (1974). Improving the quality of working life. Harvard Business Review. 14(10) : 10 – 12.

213

มาตรการในการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ

วรรณวภา บวศรทอง* บทคดยอ

การศกษาเรองมาตรการในการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ มวตถประสงคเพอศกษาวเคราะหขอมล/มาตรการในการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ ในปจจบน และทควรจะไดรบเพมเตม และหาแนวทาง/ขอเสนอแนะและรปแบบการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ ซงมลกษณะการท างานไมแนนอน ไมมนายจาง ไมก าหนดระยะเวลาในการท างานตอวน รายไดไมเพยงพอตอการออม ซงรฐบาลหรอหนวยงานภาครฐตองใหสนบสนนการจดสวสดการคมครองคณภาพชวตดานตาง ๆ เชน การรกษาพยาบาลกรณเจบปวยบคคล/ครอบคครวและมเงนชดเชยการขาดรายไดกรณเจบปวย มการใหบรการเงนกฉกเฉน มการออมทรพยกรณบ านาญสงอาย มผลประโยชน คาตอบแทน/การประกนรายไดขนต าและผลประโยชนทดแทนกรณทพพลภาพ มการประกนอบตเหต/การประกนภยเพอคมครองชวตและทรพยสน

จากการศกษาเอกสารทเกยวของสามารถน ามาพจารณาเสนอนโยบายและแนวทาง การใหความคมครองคณภาพชวตแรงงานนอกระบบดานการจดสวสดการอยางมมาตรฐานและเหมาะสม ซงรฐบาลและหนวยงานภาครฐทเ กยวของจะตองใหความส าคญกบแรงงานนอกระบบ รวมทงพฒนาระบบคมครองทางสงคม ระบบการออม และระบบสวสดการชมชนใหมประสทธภาพและมความยงยน เพอใหแรงงานนอกระบบไดรบสทธประโยชนและการคมครองตามกฎหมายแรงงาน ค าส าคญ : แรงงานนอกระบบ (Informal Workers), มาตรการ, การใหความคมครอง, คณภาพชวต(Quality of life)

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

214

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ปจจบนสถานการณแรงงานไทยอยในภาวะทวกฤต มการตกงาน มปญหา

แรงงานตางดาว รายไดของแรงงาน แรงงานนอกระบบ และปญหาอน ๆ แตปญหาทนาเปนหวงมากทสด คอ ปญหาการบรหารจดการแรงงานนอกระบบ ซงสวนใหญเปนปญหา 3 ดาน คอ ปญหาจากการท างาน ปญหาจากความไมปลอดภยในการท างาน และปญหาจากสภาพแวดลอมในการท างาน ท าใหการศกษาครงนสามารถวเคราะหถงปญหาดานการคมครองแรงงานจากกฎหมายคมครองแรงงานทปราศจากความมนคงในการท างานและอตราคาจางขนต าทไมเปนธรรมกอใหเกดเปนปญหาการสรางหลกประกนทางสงคม ความมนคงในชวต อาชวะอนามยและสงแวดลอมในการท างาน รวมถงปญหาการสงเสรมคมครองและพฒนาแรงงานนอกระบบ เพอใหเกดความตอเนองในการคมครองแรงงานอยางเปนระบบในการสรางและพฒนามาตรการ/แนวทางเพอเปนกลไกในการแกไขปญหาโดยแรงงานนอกระบบและผมสวนเกยวของไดเขามามสวนรวมในการบรหารจดการแรงงานนอกระบบใหเกดประสทธภาพตอไป

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาวเคราะหขอมล/มาตรการเกยวกบการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบในปจจบน และควรทจะไดรบเพมเตม

2. เพอศกษาวเคราะหขอเสนอแนะ แนวทางและรปแบบการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ

ขอบเขตการศกษา

การศกษาครงนมขอบเขตศกษาเฉพาะเรองการใหความคมครองแรงงานนอกระบบ รวมถงศกษาหลกกฎหมายแรงงาน พระราชบญญตคมครองแรงงาน พระราชบญญตประกนสงคม พระราชบญญตความปลอดภย อาชวอนามยและสงแวดลอม รวมทงศกษาหลกประกนคณภาพชวตในการท างานของแรงงานนอกระบบ และหลกประสทธภาพของนโยบายรฐบาลการบรหารจดการแรงงานนอกระบบ ซงสะทอนถงคณภาพชวตในการท างานความตองการทางสงคมทมความส าคญตอการพฒนาคณภาพชวต และความนาสนใจใน

215

ความปลอดภย อาชวอนามยของแรงงานนอกระบบ โดยศกษาวเคราะหนโยบาย แนวทาง และรปแบบในการใหความคมครองแรงงานนอกระบบทมอยในปจจบน รวมทงศกษากฎหมาย ระเบยบทเกยวของทมการด าเนนการอยแลวในประเทศ มการจ าแนก รปแบบ ประเภทของคณภาพชวตทแรงงานนอกระบบไดรบในปจจบน ตลอดจนวเคราะหสถานการณทเอออ านวยตอการจดสวสดการในรปแบบตาง ๆของแรงงานนอกระบบ รวมถงศกษาการฉกฉวยผลประโยชนจากรฐสวสดการทเกยวของกบประชาชน เพอหาขอเสนอแนะแนวทางคณภาพชวตทเหมาะสมและเปนธรรมของแรงงานนอกระบบในรปแบบตาง ๆ อยางเปนรปธรรมและสามารถน าไปใชเปนแนวทางการด า เนนงานโดยอาศยแนวความคดเรองความคมครองทางสงคม (Social Safety Net) เปนพนฐานในการศกษา

นยามศพท

แรงงานในระบบ (Formal Workers) หมายถง แรงงานทท างานในระบบการจางงานทรบคาตอบแทนเปนเงนเดอนทแนนอน และการคมครองสวสดการตาง ๆ ตามทกฎหมายก าหนด รวมทงไดรบสทธคมครองจากการประกนสงคม การประกนชราภาพ และประกนสขภาพ เปนตน

แรงงานนอกระบบ (Informal Workers) หมายถง ผมงานท าทไมไดรบความคมครอง และไมมหลกประกนทางสงคมจากการท างานเชนเดยวกบแรงงานในระบบทงน แรงงานนอกระบบ ยงหมายถง ผท างานซงตกลงท างานใหผจางท างาน โดยไดรบคาตอบแทนในการท างานไมวาจะเรยกชออยางไร และไมอยภายใตการคมครองตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน

มาตรการ หมายถง วธการทตงเปนกฎ ขอก าหนด ระเบยบ กฎหมาย หรอวธการทจะปรบเขาไปสผลส าเรจ หรอการกระท าอยางหนงเพอใหสมกบเหตทเกดเปนค าตงขนใชในภาษาการเมอง

การใหความคมครอง หมายถง การทรฐเขามาดแลปองกนรกษาสทธประโยชนทแรงงานทงในและนอกระบบพงไดรบ เพอไมใหถกเอารดเอาเปรยบในการท างานหรอประกอบอาชพ และสามารถท าใหผอยในก าลงแรงงานไดประโยชนมากทสด ไดรบความเปนธรรม และความปลอดภยจากการท างาน

216

ความหมายของ คณภาพชวต (Quality of life) หมายถง เปนลกษณะทดเดนของบคคลในความเปนอย ครอบคลมลกษณะทเปนความตองการทางวตถ และทางจตใจของบคคล สามารถด ารงชวตไดในระดบทเหมาะสม ใหสามารพ งตนเองไดโดยไมเบยดเบยนซงกนและกน และไมเบยดเบยนธรรมชาต อกทงยงควรรกษาวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณทางสงคม ตลอดจนมความเปนไดทจะบรรลถงความปรารถนาในชวต

ประโยชนทไดรบจากการศกษา

1. ท าใหทราบถงมาตรการเกยวกบการใหคมครองคณภาพชวตของแรงงาน นอกระบบในปจจบนและควรทจะไดรบเพมเตม

2. ท าใหทราบถงเขอเสนอแนะแนวทางและรปแบบการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาครงนรวบรวมขอมลจากเอกสารเกยวของและเหมาะสมในการศกษาวเคราะหขอมล/มาตรการเกยวกบการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบในปจจบน และควรทจะไดรบเพมเตม ตลอดจนขอเสนอแนะ/แนวทางและรปแบบการใหความคมครองคณภาพชวตแรงงานนอกระบบ ตงแตความหมายของแรงงานนอกระบบ ตลอดจนแนวคดทเกยวของกบแรงงานนอกระบบ แนวคดในการใหความคมครองแรงงานนอกระบบ แนวคดความคมครองทางสงคม แนวคดเพอใหการคมครองทางสงคมส าหรบแรงงานนอกระบบ แนวคดเกยวกบคณภาพชวตการท างาน รวมถงทฤษฎแนวคดนโยบายสาธารณะ กฎหมายทเกยวของกบแรงงานนอกระบบ และการศกษางานวจยทเกยวของ ระเบยบวธวจย

การศกษาครงน เปนการศกษาวเคราะหขอมลจากเอกสารตาง ๆ ทเกยวของและเหมาะสมในการศกษาวเคราะหขอมล/มาตรการในการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบในปจจบน และควรทจะไดรบเพมเตม ตลอดจนขอเสนอแนะ แนวทางและรปแบบในการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ

217

ซงศกษาเฉพาะขอบเขตเรองความเปนมาของการใหความคมครองแรงงานนอกระบบ โครงสรางองคกรภาครฐและภาคเอกชนทเกยวของกบแผนปฏบตการสงเสรมคมครองและพฒนาแรงงานนอกระบบ ตามแผนยทธศาสตรการบรหารจดการแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2555 – 2559 รวมถงศกษาหลกกฎหมายแรงงาน พระราชบญญตคมครองแรงงาน พระราชบญญตประกนสงคม พระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน รวมทงศกษาถงหลกประกนคณภาพชวตในการท างาน และ หลกประสทธภาพของนโยบายรฐบาลการบรหารจดการแรงงานนอกระบบ โดยสะทอนถงคณภาพชวตในการท างานความตองการทางสงคมทมความส าคญตอการพฒนาคณภาพชวต และความนาสนใจ ในความปลอดภยอาชวอนามยของแรงงานนอกระบบ

ผลการศกษา จากการศกษาวเคราะห “มาตรการในการใหความคมครองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ” ซงปจจบนการดแลคมครอง สงเสรมและพฒนาแรงงานนอกระบบอยในความรบผดชอบของหนวยงานหลายหนวยงาน รวมทงองคกรภารประชาสงคมหลายองคกรไดเขามามสวนรวมในการดแลแรงงานนอกระบบรวมกบภาครฐ ภายใตยทธศาสตรการบรหารจดการแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2555 – 2559 โดยมการก าหนดวสยทศนวา “แรงงานนอกระบบ ไดรบการคมครองมหลกประกนทางสงคมน าสคณภาพชวตทดขน” ถงแมวาการใหความคมครอง สงเสรม และพฒนาแรงงานนอกระบบ จะเปนไปอยางตอเนองและมทศทางทชดเจน และส านกงานปลดกระทรวงแรงงาน ไดก าหนดจดท าแผนยทธศาสตรการบรหารจดการแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2560 – 2564 โดยมการปรบปรงใหสอดคลองกบนโยบายรฐบาล ยทธศาสตรชาต ยทธศาสตรดานแรงงาน ใหครอบคลมทงมตภารกจของหนวยงาน (Function) มตของพนท (Area) และมแนวทางการบรณาการระหวางหนวยงาน/องคกร และพนทอยางชดเจน

เนองจากแรงงานนอกระบบเปนแรงงานสวนใหญของประเทศ ทมสวนสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ แตไดรบการคมครอง และการสงเสรมระบบสวสดการทางสงคม ทงดานสขภาพและหลกประกนความมนคงในชวตไมทดเทยมแรงงานในระบบ ถงแมภาครฐจะมการขยายความคมครอง ตามมาตรา 40 ของส านกงานประกนสงคม มการสนบสนนการออมในกองทนการออมแหงชาต ของกระทรวงการคลง มสทธรบบรการ

218

สขภาพตามสทธหลกประกนสขภาพทวหนาของส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต รวมถงสวสดการอน ๆ ทหลายหนวยงานทเกยวของด าเนนการอยในปจจบน แตการเขาถงความคมครองและหลกประกนสขภาพทางสงคมกยงไมสามารถครอบคลมในหลายพนท ดวยแรงงานนอกระบบสวนใหญมสภาพการท างานและการจางงานทไมแนนอน อกทงสภาพแวดลอมของทอยอาศยและการท างานไมเออตอการตดตอกบหนวยงานราชการหรอนายจาง แรงงานนอกระบบจงตองเผชญกบปญหาทางดานสขภาพ สภาพแวดลอมการท างานทไมปลอดภย และรายไดทไมแนนอนอยางตอเนอง สงผลใหคณภาพชวตและประสทธภาพการท างานของแรงงานนอกระบบไมพฒนาอยางทควร

การอภปรายผล

การวเคราะหองคประกอบและมตของคณภาพชวตการท างานทส าคญ คอ การท างานทไดรบสงตอบแทนทเหมาะสมและเปนธรรม มการสงเสรมคณภาพ สภาพแวดลอมและความปลอดภยทด การสรางความเชอมนและความมนคงในการท างาน การพฒนาการเพมศกยภาพและโอกาสการท างาน ดวยการสงเสรมความรความสามารถตามศกยภาพของแรงงาน การมสวนรวมในการพฒนาคณภาพชวต และการคมครองแรงงาน มตเหลานจะเกยวของกบเปาหมายขององคกรรวมกบการรบรของแรงงานถงความตองการทแทจรงของมนษย เพอประโยชนของการมคณภาพชวตการท างานทด คอ ความพงพอใจในการท างานความรสกทดตอตนเอง ตองานและตอองคกร เกดขวญและก าลงใจในการท างานมสขภาพรางกายทแขงแรง สขภาพจตทด ลดอตราการขาดงาน การลาออกจากงาน เปนการเพมศกยภาพและประสทธภาพในการท างานมากขน การมสวนรวมและการชวยลดปญหาสงคมทงในระดบชมชนและระดบประเทศ

ขอเสนอแนะ

จากการศกษาสามารถน าเสนอนโยบายและแนวทางการใหความคมครองคณภาพชวตดานการจดสวสดการแกแรงงานนอกระบบอยางมมาตรฐานและเหมาะสม ไดแก 1) ก าหนดนโยบายการยกระดบคณภาพชวตแรงงานนอกระบบ 2) สงเสรมนโยบายการรวมกลมเพอจดสวสดการดานตาง ๆ อยางเปนรปธรรม 3) ปรบปรงนโยบาย

219

การสงเสรมพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 มาตรา 40 ใหครอบคลมแรงงานนอกระบบอยางทวถงและทวหนา 4) ผลกดนนโยบายแรงงานนอกระบบในกลมอาชพน ารองเขาสพระราชบญญตประกนสงคม 5) ก าหนดแนวทางการพฒนามาตรฐานสวสดการในทกมต ซงรฐบาลและหนวยงานภาครฐใหความส าคญกบแรงงานนอกระบบโดยมการก าหนดนโยบายตาง ๆ ดงน (1) เรงสรางโอกาส อาชพ และการมรายไดทมนคง (2) พฒนาระบบคมครองทางสงคม ระบบการออมและระบบสวสดการชมชนใหมประสทธภาพและมความยงยนมากขน (3) สงเสรมการศกษาระดบวทยาลยชมขน เพอสรางแรงงานทมทกษะ (4) ด าเนนการใหแรงงานไดรบสทธประโยชนตามกฎหมายแรงงาน

เอกสารอางอง กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม, การส ารวจแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2559

ส านกงานสถตแหงชาต, 2559 มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร,การวจยเรอง กลไกสนบสนนและ

พฒนาคณภาพชวตการท างานของแรงงานนอกระบบภาคบรการ กรณศกษา กลมคนขบรถแทกซ เขตกรงเทพมหานคร, นายภคพนธ ศาลาทอง

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาราช, รายงานการศกษาวจยเรอง สวสดการมาตรฐานทแรงงานนอกระบบพงไดรบ : นโยบายและแนวทางทางสงเสรมสวสดการใหแรงงานนอกระบบ. สาขาวชารฐศาสตร, 2552

กรมสวสดการและคมครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน, รายงานฉบบสมบรณ โครงการพฒนาระบบการคมครองแรงงานเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานเสรอาเซยน : การจดท าฐานขอมลระบบการคมครองแรงงานของประเทศสมาชกประชาคมอาเซยน 9 ประเทศ. สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย, 2558

ส านกงานเลขาธการวฒสภา ส านกวชาการ, บทความวชาการ “การบรหาร จดการแรงงานนอกระบบของประเทศไทย, ปท ๓ ฉบบท ๒ กมภาพนธ ๒๕๕๖ นนทกานต จนทรออน วทยากรปฏบตการ

ดร.นฤมล นราทร, แรงงานนอกระบบ การคมครองทางสงคมและนยตอการพฒนา, มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, รปแบบการสงเสรมการจางงานนอกระบบ

ตามหลกพทธธรรม. อรพน ปยะสกลเกยรต, 2557

220

แผนยทธศาสตรการบรหารจดการแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2555 – 2559 (ราง) แผนยทธศาสตรการบรหารจดการแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2560 – 2564

221

ปญหาการควบคมธรกจคาปลกแบบ Hypermarket

ภทรา แกวจนทรา*

บทคดยอ

ธรกจคาปลกในประเทศไทย เปนธรกจทท ารายไดเปนอนดบตนๆของประเทศ และมผลตอระบบเศรษฐกจของประเทศ เนองจากเปนธรกจทจ าหนายสนคาอปโภคบรโภคทจ าเปนในชวตประจ าวน จงมความสมพนธกบก าลงซอของผบรโภค ธรกจคาปลกสมยใหมอยาง Hypermarket เปนธรกจทก าลงเตบโตขนเรอยๆ ผประกอบการธรกจคาปลกแบบ Hypermarket ทงหมดเทาทมอยตางแขงขนกนโดยใชกลยทธเพอเขาถงผบรโภค และครอบครองสวนแบงทางการตลาดใหมากทสด อนน าไปสการบรรลวตถประสงคหลก คอ การแสวงหาผลก าไรใหไดมากทสด การพฒนากาวหนาอยางตอเนองของธรกจคาปลกแบบ Hypermarket ยอนแยงกบกระบวนการทางกฎหมายในปจจบนท ณ ขณะนยงไมมกฎหมายโดยตรงทใชเปนมาตรการควบคมการด าเนนธรกจ การศกษาครงน ผศกษาจงไดศกษาและวเคราะหขอกฎหมายทใชควบคมการด าเนนธรกจคาปลกแบบ Hypermarket อนไดแก พระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518 พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.2522 และพระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ.2542 รวมท งท าการศกษาขอมลเกยวกบธรกจคาปลกแบบ Hypermarket ดวย และการศกษาครงนมวตถประสงคเพอใหทราบวากฎหมายทใชควบคมการด าเนนธรกจคาปลกแบบ Hypermarket มปญหาอยางไร ค าส าคญ : ปญหาการควบคม , ธรกจคาปลกแบบ Hypermarket

* นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

222

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ธรกจคาปลก คอ กจการทเปนลกษณะของการคาขาย โดยจะท าการจ าหนายสนคาและบรการใหกบ “ผบรโภคคนสดทาย” นนคอ ผบรโภคทซอสนคาหรอบรการเพอใชสอยเองโดยสวนตวหรอใชสอยภายในครอบครวของผบรโภคเทานน โดยการจ าหนายสนคาและบรการนนจะกระท าผานชองทางตางๆเพอแสวงหาก าไร และเพอตอบสนองความตองการและความพงพอใจของผบรโภค ทจะปรบเปลยนไปตามยคสมย สภาวการณในชวงเวลาตางๆ และในบรเวณพนททแตกตางกน ซงการด าเนนธรกจคาปลกนนจะตองเปนไปอยางถกตองตามทกฎหมายก าหนด และไดรบการสนบสนน การด าเนนธรกจจากการบรหารจดการของภาครฐ ธรกจคาปลกในประเทศไทย เปนธรกจทท ารายไดเปนอนดบตนๆของประเทศ อกทงธรกจคาปลกมความส าคญกบเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย คอ การด าเนนธรกจจะตองมการจางงาน เมอประชาชนในประเทศมอาชพ มรายได กจะมการจบจายใชสอย ท าใหเกดเศรษฐกจทขยายตว และเปนไปในทศทางทดขนเรอยๆ อกทงมการเสยภาษใหเปนรายไดกบรฐเพอน าไปพฒนาประเทศในดานตางๆ สดทายประชาชน ในประเทศกจะมความเปนอยทด มความปลอดภยในชวตและทรพยสน มความสข และมคณภาพชวตทดขน ประเทศกจะพฒนาไปอยางกาวไกลตอเนอง ปจจบนธรกจคาปลกมมากมายหลายประเภท ซงมการแขงขนกนทางกลยทธและแนวทางตางๆ เพอตอบสนองความตองการของผบรโภคในทกๆรปแบบใหไดมากทสด เพอครองสวนแบงทางการตลาดทมากทสดการแขงขนกนเพอเปนอนดบหนง ทตอบสนองความตองการของผบรโภค และเพอการแสวงหาผลก าไร ท าใหผบรโภค มตวเลอกทหลากหลายในการตดสนใจเลอกบรโภคสนคาและบรการทคดวาดทสด ธรกจคาปลกแบบ Hypermarket หรอ หางสรรพสนคา เปนธรกจทางดานคาปลกทมจ านวนสาขามากมายทวประเทศไทย และเปนทคนเคยของผบรโภค ลกษณะของHypermarket คอ กจการซงเปนหางรานขนาดใหญ ทจ าหนายสนคาหลากหลายชนด ผซอสามารถเลอกหาซอสนคาทกอยางเพอการอปโภคบรโภคไดจากทเดยว มการอ านวยความสะดวกสบายดวยเครองปรบอากาศ และผอนคลายดวยเสยงเพลงทเปดผานเครองเสยงทวท งบรเวณ ปจจบนผ ประกอบการธรกจคาปลกแบบ Hypermarket

223

ในประเทศไทยมเพยงไมกราย แตผประกอบการแตละรายจะท าการขยายสาขาใหครอบคลมทวทกพนท เพอการมกลมลกคาทมากขน อกทงมการด าเนนการเพอขยายธรกจในรปแบบใหม คอการลดขนาดพนทการขายลง ใหรานมขนาดเลกเหมอนกบรานสะดวกซอ (Convenience Store) แตกยงคงความเปน Hypermarket ทมสนคาหลากหลายชนด และใหผบรโภคไดเลอกซอสนคาหรอบรการทกอยางครบถวนเสรจสรรพในทเดยว ในขณะนยงไมมการประกาศใชกฎหมายทเกยวกบธรกจคาปลกโดยเฉพาะ กฎหมายทควบคมการด าเนนกจการของธรกจคาปลกแบบ Hypermarket และธรกจคาปลกทกๆประเภททมอยในประเทศไทยใหเปนระเบยบเรยบรอย ไมใหเกดผลกระทบตอผบรโภคนน ยงคงใชกฎหมายทบงคบใชกบทกสาขาธรกจ ซงการควบคมโดยใชกฎหมายดงกลาวอาจไมรดกม มขอบกพรองของกฎหมายทอาจเปนการเปดชองวางใหผประกอบการใชเพอหาผลประโยชนได วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาปญหาเรองขอก าหนดการใชประโยชนทดนทเกยวของกบธรกจคาปลกแบบ Hypermarket ตามกฎกระทรวงทออกตามความในพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518 2.เพอศกษาปญหาเรองการไดรบใบอนญาตใหกอสราง ดดแปลง เคลอนยาย ใช

หรอเปลยนการใช ตามอาคารพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.2522

3. เพอศกษาปญหาเรองการรวมธรกจซงอาจกอใหเกดการผกขาดหรอความไม

เปนธรรมในการแขงขน ตามพระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ.2542

ขอบเขตของการศกษา

ศกษาปญหาการควบคมธรกจคาปลกแบบ Hypermarket โดยท าการศกษาในกฎหมายทเกยวของ ไดแก พระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518 พระราชบญญต

224

ควบคมอาคาร พ.ศ.2522 และพระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ.2542 รวมทงท าการศกษาขอมลเกยวกบธรกจคาปลกแบบ Hypermarket นยามศพท

1. “Hypermarket” Hypermarket หรอ Hypermart เปนรานคาปลกทจดจ าหนายสนคาอปโภคบรโภคทมความหลากหลายและมจ านวนมาก เปนสนคา ท มความจ า เ ปนตอชวตประจ าวน แตไมเนนยหอดง โดยคณภาพของสนคามตงแตคณภาพดจนถงปานกลาง สนคาสวนใหญเปนสนคาทเปนอาหาร นอกจากน นกมสนคาทไมใชอาหาร เชน เครองใชไฟฟา เสอผา อปกรณส านกงาน เปนตน บางครงอาจจ าหนายสนคาแบบเปนหบหอ เปนกลอง หรอเปนแพค ซงลกคาจะซอไดในปรมาณมากแตราคาไมแพง กลยทธของรานคาแบบ Hypermarket คอการจ าหนายสนคาราคาถกและมกจกรรมสงเสรมการขายทชวยดงดดลกคาและชวยสรางบรรยากาศใหดคกคกมากยงขน รานคาปลกแบบ Hypermarket เนนการจ าหนายสนคาโดยใหลกคาบรการตนเอง เลอกซอหาสนคาดวยตนเอง โดยมพนกงานคอยแนะน าสนคาอยเปนจดๆ และรายการสงเสรมการขายจะประชาสมพนธใหลกคาไดทราบโดยการแปะปายอยทช นสนคา หรอทตวสนคา เมอเลอกซอสนคาเรยบรอยแลว ลกคาจะตองน าสนคามาทจดช าระเงนดวยตวเองซงอยใกลกบทางออก รานคาปลกแบบ Hypermarket จะมบรการตะกรา หรอรถเขน เพอรองรบการจบจายใชสอยของลกคาในจ านวนหลายชน 2. รานคาปลกแบบดงเดม รานคาปลกแบบดงเดม คอ รานคาขายสนคาทเขาถงผบรโภคโดยผานบคคลทเปนเจาของธรกจ มระบบการจดการบรหารงานในรปแบบทไมหลากหลาย จ าหนายสนคาพนฐานตามความจ าเปนในการด ารงชวต ลกษณะการด าเนนงานแสดงถงลกษณะวฒนธรรม และความเปนอยของประชาชนในถนนน มการเจรจาตอรอง มความเปนมตร เหนอกเหนใจกน และมความเปนกนเองในการสนทนา มการซกถามสารทกขสกดบ

225

รานคาเหลานเปนสวนหนงของสงคม และมความคนเคยกนระหวางผคากบลกคา การด าเนนธรกจจงมทงซอขายสนคาแบบจายเงนสดและการซอขายแบบเงนเชอ มความยดหยนเรองสนคา ราคา และสถานท ผลการศกษา ผลการศกษาครงนพบวา 1. การก าหนดการใชประโยชนในทดนของแตละทองทเปนสตางๆ ซงทดนสแดงก าหนดใหเปนทดนประเภทพาณชยกรรมและทอยอาศยหนาแนนมาก และใหใชประโยชนในทดนเพอการพาณชยกรรม การอยอาศย สถาบนราชการ การสาธารณปโภคและสาธารณปการเปนสวนใหญ โดยการพาณชยกรรม มความหมายรวมถง ธรกจคาปลกแบบ Hypermarket ดวย สวนในทดนทถกก าหนดเปนสอน และใชประโยชนในดานอน กสามารถใชประโยชนทดนเพอการพาณชยกรรมไดโดยตองเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนด เปนการเปดโอกาสใหผ ประกอบการธ รกจคาปลกแบบ Hypermarket ท าการขยายสาขาธรกจของตนเอง ซงจะสงผลกระทบใหกบรานคาปลกแบบดงเดม ท าเสยเปรยบ และไมอาจแขงขนได หากเปนการขยายสาขาโดยการลดขนาดพนทใหเลกลงตามทกฎหมายก าหนด ท าใหตงอยในแหลงชมชนได นอกจากนกเกดผลกระทบในดานความแออด การจราจร และสภาพแวดลอม อกดวย สวนค าวา “การพาณชยกรรม” เปนค าทมความหมายกวางเกนไป โดยมความหมายความรวมถงธรกจและกจการหลายๆรปแบบ 2. ขอยกเวนตามมาตรา 39 ทวแหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.2522 ทมหลกวาผใดจะสราง ดดแปลง หรอรอถอนอาคาร โดยไมยนค าขอรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถนกได เปนชองวางทางกฎหมายใหกบธรกจคาปลกแบบ Hypermarket และธรกจคาปลกรปแบบอน ในการขยายสาขาของตนเองไดอยางรวดเรว เจาพนกงานทองถนจะไมสามารถตรวจสอบความถกตองได การกอสรางจะมผลกระทบในดานสงแวดลอม ความปลอดภยของประชาชน และชมชนในบรเวณรอบ 3. ความหมายของการรวมธรกจตามพระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ.2542 เปนความหมายทแคบเกนไป ปจจบนมการด าเนนธรกจของผประกอบการ

226

ธรกจแบบ Hypermarket ทผศกษาวเคราะหวาเปนการผกขาด และเกดความไมเปนธรรมในการแขงขน นอกจากนกลยทธการขยายธรกจแนวใหมโดยการขายแฟรนไชสธรกจคาปลกแบบ Hypermarket สงผลกระทบตอรานคาปลกแบบดงเดม ขอเสนอแนะ 1. ควรก าหนดการใชประโยชนทดนในแตละทองทหรอจงหวดใหเหมาะสมโดยค านงถงผลกระทบตางๆ ทอาจตามมา อกทงใหก าหนดทดนเพอใชประโยชนในดานการคาปลกโดยเฉพาะ ซงไมน าเอาธรกจคาปลกในรปแบบตางๆ รวมถงธรกจคาปลกแบบ Hypermarket มารวมไวในขอบเขตของค าวา “การพาณชยกรรม” 2. ควรยกเลกขอยกเวนตามมาตรา 39 แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.2522 เพอเปนการปดชองวางทางกฎหมาย 3. ควรขยายความของ “การรวมธรกจ” ตามพระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ.2542 ใหกวางขน เพอปองกนการกระท าทจะสงผลใหเกดการผกขาด และความไมเปนธรรมในการแขงขน 4. เรงออกกฎหมายการคาปลกโดยตรง เพอใชบงคบควบคมการด าเนนธรกจคาปลกในทกรปแบบ รวมทงธรกจคาปลกแบบ Hypermarket ดวย เอกสารอางอง 1. หนงสอ กองนโยบายและแผนงาน. รายงานการศกษา เรอง การคาปลก คาสง และการคาปลก-คา สงขนาดใหญในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ป พ.ศ.2559. กรงเทพมหานคร: กองนโยบายและแผนงาน ส านกผงเมอง, 2559. ค านาย อภปรชญาสกล. ความรเบองตนเกยวกบธรกจคาปลก. กรงเทพมหานคร: โฟกส มเดย แอนด พบลชชง,2546. วารณ ตนตวงศวาณช. ธรกจคาปลก. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร,2555.

227

2. วทยานพนธ/การศกษาอสระ กลยา ไวเมธ. “มาตรการทางกฎหมายในการควบคมการกอสรางอาคารธรกจคาปลก ขนาดใหญ”. การศกษาอสระนตศาสตรมหาบญฑต, มหาวทยาละยรามค าแหง, 2551. ภคภณ สขสวสด.“ปญหาทางกฎหมายเกยวกบการควบคมธรกจคาปลกขนาดใหญ”. การศกษาอสระนตศาสตรมหาบญฑต, มหาวทยาละยรามค าแหง, 2550. ภาสภาดร เนยมประดษฐ. “ปญหาการบงคบใชกฎหมายการผงเมองทมตอธรกจการคา ปลก”. การศกษาอสระนตศาสตรมหาบญฑต, มหาวทยาละยรามค าแหง, 2551. 3. กฎหมาย พระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518. พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.2522. พระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ.2542. รางพระราชบญญตประกอบธรกจคาปลกหรอคาสง. กฎกระทรวง ใหใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร พ.ศ.2556.

228

ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต

วาท ร.ต.ต.วนเฉลม นาคราช*

บทคดยอ การศกษาเรอง ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต: กรณศกษาสถานต ารวจนครบาลพระโขนง ในครงน มวตถประสงคเพอ ศกษาวเคราะหปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาตในดานของสถานททมความเสยงในการเกดเหตอาชญากรรม ดานสภาพแวดลอมของชมชนทอยอาศย ดานของตวบคคลผทมความเสยงในการถกกอเหตอาชญากรรม ดานของตวบคคลผทมแนวโนมในการกอเหตอาชญากรรม รวมทงศกษาหาขอเสนอแนะการแกปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต โดยเครองมอทใชในการศกษาคอแบบสมภาษณ กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนมจ านวนกลมตวอยางทงหมด 15 คน ประกอบดวย ขาราชการต ารวจฝายปองกนปราบปรามในสถานต ารวจนครบาลพระโขนง จ านวน 10 คน และ ประชาชนทพกอาศยอยในเขตพนทรบผดชอบของสถานต ารวจนครบาลพระโขนง จ านวน 5 คน ผลการศกษาพบวา ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรม มอยหลายสาเหต ไมวาจะเปนในเรองของการทบางพนทยงเปนซอยเปลยวมแสงสวางไมเพยงพอ สถานทบางแหงยงไมมการตดตงกลองวงจรปด การทชมชนยงไมใหความรวมมอกบเจาหนาทต ารวจในการปองกนเหตอาชญากรรมเทาทควร การทประชาชนขาดความระมดระวง การแตงกายลอแหลม การประดบสงของทมคา รวมทงการทผกอเหต ขาดการปลกฝงคณธรรมจรยธรรม ขาดการดแลเอาใจใสจากบคคลภายในครอบครว

ค าส าคญ : ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรม,ส านกงานต ารวจแหงชาต * นกศกษาหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารรฐกจและกฎหมาย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

229

ในปจจบน ปญหาอาชญากรรมยงคงเกดขนอยบอยครง ซงปญหาอาชญากรรมนน ถอวาเปนเปนปญหาทส าคญและมความรนแรงทควรไดรบการแกไขและใหความสนใจในปญหาดงกลาวอยางมาก เนองจากปญหาอาชญากรรมนนเมอเกดขนแลวไมเพยงแตเปนปญหาเฉพาะบคคลในดานความปลอดภยในชวต และทรพยสน เทานน แตปญหาอาชญากรรมนนมผลกระทบในดานตางๆไมวาจะเปนการทมผลกระทบตอครอบครว ตอระดบสงคม ตอระดบประเทศ จนถงระดบโลก กอใหเกดปญหาอนๆตามมาอกมากมาย ซงปญหาอาชญากรรมนนถอเปนภยทใกลตวของประชาชน สงผลใหประชาชนเกดความหวาดกลว เพราะคดวาตนเองนนอาจตกเปนเหยอของการเกดอาชญากรรมไดทกเมอ ซงปญหาอาชญากรรมนนเปนปญหาทมมานาน และกอใหเกดความสญเสยในดานตางๆมากมาย อกท งการทประชาชนเกดความหวาดกลว หวาดระแวง การปองกนการเกดเหตอาชญากรรม จงเปนเรองทควรใหความส าคญอยางมาก เนองจากเปนการปองกนไมใหเกดเหตอาชญากรรมนนสามารถลดความสญเสยจากการเกดเหตอาชญากรรมได แมในปจจบนจะมมาตรการในการปองกนอาชญากรรมและการลดปญหาอาชญากรรมอยหลายมาตรการดวยกน เชน การบงคบใชกฎหมาย การตดตงกลอง CCTV การเพมไฟสองสวางในทเปลยว เปนตน และในสวนการท างานของเจาหนาทต ารวจนน ทางส านกงานต ารวจแหงชาตไดน ามาตรการหรอโครงการตางๆ มาใชเพอปองกนปญหาอาชญากรรมซงมอยมากมาย เชน โครงการฝากบานไวกบต ารวจในชวงเทศกาล โครงการคร D.A.R.E ซงเปนโครงการทใหความรเกยวกบปญหายาเสพตด การใหความรเกยวกบปญหาอาชญากรรมแกนกเรยน การออกตรวจตราของเจาหนาทต ารวจ การปรากฏกายเพอยบย งบคคลทคดจะกออาชญากรรมของเจาหนาทสายตรวจ การลงชมชนเพอสรางความสมพนธทดแกคนในชมชนของต ารวจชมชนสมพนธซงถอเปนการสรางความรวมมอในการแกไขปญหาอาชญากรรมระหวางต ารวจกบประชาชน การมอาสาต ารวจบาน การมแอพพลเคชน Police I lert u

แตปญหาอาชญากรรมกยงสามารถพบเหนไดบอยครงในปจจบน ท งนจากปญหาอาชญากรรมและมาตรการในการปองกนเหตอาชญากรรมในปจจบนดงกลาว จงเปนทมาของการศกษา ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต ตอไป

230

ในการศกษาครงน ผศกษาไดท าการศกษาในเรองของปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต โดยมวตถประสงคเพอ (1) ศกษาวเคราะหปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานของสถานททมความเสยงในการเกดเหตอาชญากรรม (2) ศกษาวเคราะหปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานสภาพแวดลอมของชมชนทอยอาศย (3) ศกษาวเคราะหปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานของตวบคคลผทมความเสยงในการถกกอเหตอาชญากรรม (4) ศกษาวเคราะหปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานของตวบคคลผทมแนวโนมในการกอเหตอาชญากรรม และ (5) ศกษาหาขอเสนอแนะการแกปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (qualitative research) โดยทผศกษาไดท าการศกษาในเรองของ สาเหตของการเกดปญหาอาชญากรรม ผลกระทบของปญหาอาชญากรรม ประเภทของอาชญากรรม ปจจยเสยงของการเกดอาชญากรรม ทฤษฎตางๆทเกยวของกบปญหาอาชญากรรม หลกการและทฤษฎทเกยวของกบการปองกนเหตอาชญากรรม เพอน ามาศกษาหาแนวทางการแกปญหาในการปองกนการเกดเหตอาชญากรรม ของส านกงานต ารวจแหงชาต โดยไดท าการรวบรวมขอมลท าการศกษาการเกยวกบเหตอาชญากรรมและการปองกนอาชญากรรม จากการสอบถามผทมความร และจากเจาหนาทต ารวจทมประสบการณในการปฏบตงานดานปองกนและปราบปรามของส านกงานต ารวจแหงชาต โดยพนททท าการศกษา คอ สถานต ารวจนครบาลพระโขนง จากการทไดท าการศกษาในเรองของปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาตนน คาดวาจะไดรบประโยชนจากการศกษาในครงน คอ การทท าใหทราบปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรม ของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานของสถานททมโอกาสเกดเหตอาชญากรรม ในดานสภาพแวดลอมของชมชนทอยอาศย ในดานของตวบคคลผทมความเสยงในการถกกอเหตอาชญากรรม ในดานของตวบคคลผทมแนวโนมในการกอเหตอาชญากรรม และสามารถน าผลทไดจากการศกษาไปแกปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรม ของส านกงานต ารวจแหงชาตได

231

จากการศกษาในเรองของปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต กรณศกษา สถานต ารวจนครบาลพระโขนง พบวา ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานของสถานททมความเสยงในการเกดเหตอาชญากรรมนน มปญหาในเรองของการทก าลงของเจาหนาทต ารวจไมเพยงพอในการออกปฏบตหนาท ไมสามารถดแลไดทวถงทกพนท ในบางสถานททยงไมมการตดตงกลองโทรทศนวงจรปด บางพนทยงเปนซอยเปลยว มแสงสวางไมเพยงพอ อกทงการทเจาหนาทต ารวจไมสามารถอยตามจดเสยงหรอพนทลอแหลม นนไดตลอดเวลาเนองจากตองท าการออกตรวจไปบรเวณพนทตางๆ หรอมการออกไประงบเหตเมอมเหตการณตางๆเกดขน ท าใหเกดชองวางในสวนของพนทเสยง ท าใหเกดโอกาสของคนรายทจะลงมอกอเหตอาชญากรรมในชวงดงกลาวได

ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรม ของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานสภาพแวดลอมของชมชนทอยอาศยนน พบวา การทเจาหนาทต ารวจนนไมสามารถดแลชมชน หรอ ทพกอาศยดงกลาวไดตลอดเวลาเนองจากการทมชมชน ทพกอาศย ตงอยเปนจ านวนมาก บางชมชนเปนชมชนแออด ยงไมใหความรวมมอในการปองกนเหตอาชญากรรมกบเจาหนาทต ารวจเทาทควร รวมทงการทบางชมชน ทพกอาศย รวมทงอาคารตางๆ ยงขาดมาตรการในการดแลรกษาความปลอดภย อยางเชน การทไมมการตดตงโทรทศนกลองวงจรปดในบรเวณชมชน ทพกอาศย อาคารตางๆ และการทไมมเจาหนาทรกษาความปลอดภย

ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรม ของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานของตวบคคลผทมความเสยงในการถกกอเหตอาชญากรรม พบวา ปญหาสวนใหญเกดจากตวของบคคลผมความเสยงในการถกกอเหตอาชญากรรมนนเองขาดความระมดระวงตนเอง การแตงกายทลอแหลม การประดบสงของทมคา การกมหนาเลนโทรศพทมอขณะเดนอยรมถนนหรอตามสถานทตางๆโดยไมสนใจสงรอบขาง การอยในทเปลยวตามล าพง รวมทงการทบคคลผทมความเสยงในการถกกอเหตอาชญากรรมไมตระหนกหนกวา เหตอาชญากรรม นน สามารถเกดขนกบตวเองไดตลอดเวลา อยางเชน การจอดรถมอเตอรไซคในทมดโดยไมมอปกรณปองกน

232

ปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรม ของส านกงานต ารวจแหงชาต ในดานของตวบคคลผทมแนวโนมในการกอเหตอาชญากรรมน พบวา เกดจากการทเจาหนาทต ารวจน น ไมสามารถสอดสองดแลบคคลดงกลาวไดอยางทวถง การทบคคลผ มแนวโนมในการลงมอกอเหตอาชญากรรมเหลานมปจจยในดานของยาเสพตด ปญหาการพนน ปญหาทางครอบครว เขามาเ กยวของ รวมถงการคบเพอนฝง การอยในสภาพแวดลอมทไมด ปญหาการตกงาน เปนผกระท าความผดตดนสย การปองกนเหตอาชญากรรมในดานของตวบคคลผทมแนวโนมในการกอเหตอาชญากรรมน ถอเปนเรองทยากตอการควบคม เนองจาก เปนเรองของภายในจตใจ เปนเรองของจตส านก คณธรรม จรยธรรม การศกษา พนฐานทางครอบครวของบคคลเหลานนเองดวย และการทบทลงโทษทางกฎหมาย ยงไมรนแรงพอ ท าใหบคคลดงกลาวไมเกรงกลวกฎหมาย จงตดสนใจทจะลงมอกอเหตอาชญากรรมขน

ขอเสนอแนะทไดรบจากผทถกสมภาษณ เกยวกบปญหาในการปองกนเหตอาชญากรรมของส านกงานต ารวจแหงชาตในดานตางๆ มดงน

ควรปรบปรงสถานทเปลยว โดยทควรเพมไฟสองสวางใหสามารถมองเหนไดชดเจน มการตดตงกลองโทรทศนวงจรปดตามพนทตางๆใหครอบคลมพนท ตามทฤษฎปองกนอาชญากรรมโดยสภาพแวดลอมการทบคคลไมควรอยในสถานททมความเสยงในการถกกอเหตอาชญากรรมเพยงล าพง

การสรางความรวมมอในชมชน เพอชวยกนในการปองกนเหตอาชญากรรมอยางตอเนองตามทฤษฎต ารวจผรบใชชมชน การมสายตรวจประชาชนภายในชมชน เพอนบานเปนหเปนตาใหกนและกน การใหความรเกยวกบปญหาอาชญากรรม ปญหายาเสพตด แนวทางการด าเนนชวตและแนวทางอนๆ

การเพมมาตรการรกษาความปลอดภยในทพกอาศย เชน การตดตงประตเหลกดด การมยามรกษาความปลอดภย ประชาชนควรตระหนกวาอาชญากรรม สามารถเกดขนไดทกเวลาและเพมความระมดระวงตนเองใหมากขน

การปลกฝงคณธรรม จรยธรรมตงแตสถาบนครอบครว มการดแลเอาใจใสบคคลในครอบครว สรางจตส านกทด การเสรมสรางความรกความสามคคการรวมมอรวมใจ

233

กนของคนในชมชน การทประชาชนคอยเปนหเปนตาใหกบเจาหนาท คอยสอดสองดแลซงกนและกน ประกอบกบการทกฎหมายควรมบทลงโทษทเดดขาด

เอกสารอางอง

ไทยรฐออนไลน. (2559). สตช.พฒนาแอพ ‘Police i lert u’ รบแจงเหตจากชาวตางชาต. คนเมอ 24 กมภาพนธ 2560, จาก http://www.thairath.co.th/content/716425

มตชนออนไลน. (2559). ตร.เรมเปดโครงการฝากบานต ารวจครสตมาส-ปใหม 25ธ.ค.59-3ม.ค.60. คนเมอ 20 กมภาพนธ 2560, จาก http://www.matichon.co.th/news/404851

เรองเลาเชาน. (2559). นครบาลผดโครงการ 'ทานไมลอค เราลอคให' ปองกนการโจรกรรม จยย..คนเมอ 20 กมภาพนธ 2560, จาก http://morning-news.bectero.com/m/main.php?m=newsdetail&cname=social-crime&nid=68431

ส านกงานต ารวจแหงชาต, กองบงคบการปราบปราม. (2556). ทฤษฎการควบคม อาชญากรรมจากสภาพแวดลอม. คนเมอ 12 กมภาพนธ 2560, จาก csd.go.th/Dimensions_csd/Chapter%2005.pdf

ส านกงานต ารวจแหงชาต, กองบงคบการปราบปราม. (2556). ทฤษฎการบงคบใชกฎหมาย. คนเมอ 12 กมภาพนธ 2560, จาก csd.go.th/Dimensions_csd/Chapter%2003.pdf

ส านกงานต ารวจแหงชาต, กองบงคบการปราบปราม. (2556). ทฤษฎต ารวจชมชนสมพนธ. คนเมอ 12 กมภาพนธ 2560, จาก csd.go.th/Dimensions_csd/Chapter%2004.pdf

ส านกงานต ารวจแหงชาต, กองบงคบการปราบปราม. (2556). ทฤษฎต ารวจผรบใชชมชน. คนเมอ 12 กมภาพนธ 2560, จาก csd.go.th/Dimensions_csd/Chapter%2006.pdf

ส านกงานต ารวจแหงชาต, สถานต ารวจภธรโพธชย. (2559). ทมาของครแดร. คนเมอ 22 กมภาพนธ 2560, จากhttp://phochai.roiet.police.go.th/index.php/en/2016-06-01-14-17-14