กัลยรัตน์ หล่อมณีนพรัตน์ ed.d. · 2019-04-11 ·...
TRANSCRIPT
11/04/62 1
กลยรตน หลอมณนพรตน Ed.D.
อาจารยประจ าวทยาลยครสรยเทพ
10 เมษายน 2562
การใชภาษาท งการพดและการเขยนเปนทกษะและ
ศลปะอยางหนง ผใชจะตองมความรเกยวกบค า
ความหมายของค า การเขาประโยค การล าดบ
ประโยคเขาเปนขอความส น ๆ รวมถงการล าดบ
ขอความส นๆ เขาเปนขอความตอนหนง ๆ เพอให
ผอานหรอผฟงเขาใจความหมายตรงตามทตองการ
ได
11/04/62 2
การใชภาษาผดหลกไวยากรณ
การใชภาษาผดความหมายทตองการ
การใชภาษาทไมเหมาะสม
การใชภาษาไมสละสลวย
11/04/62 3
1. ใชค าผดหลกไวยากรณ ไดแก การใชค าบพบท ค าสนธาน
หรอค าลกษณนาม ผดจากหลกไวยากรณ ตวอยาง
ล าดวนบรจาคเงนกบเดกก าพราเนองในวนเดกแหงชาต
สวฒนเปนคนสภาพแตส ารวมตนเสมอเมออยตอหนาผให
อนสาวรยทกชนในประเทศไทยควรไดรบการดแล
เสอสขาวของคณยายอยทตเสอผา
การใชค าบพบท
กบ ตดกน เทากน ดวยกน
ตวอยาง: นรมลกบสมปองไปเดนซอของทตลาด
แก ส าหรบ (มกใชกบผมอาวโสนอยกวา)
ตวอยาง: อธการบดมอบหนงสอแกนกศกษา
แด ส าหรบ (มกใชกบผมอาวโสมากกวา)
ตวอยาง: อธการบดมอบหนงสอแดประธานองคมนตร
11/04/62 5
กบ -(ค านาม) เครองดกสตวชนดหนง มลนหรอไก เมอไปกระทบเขากจะปดหรอ
งบทนท
-(ค าบพบท) ใชเชอมค าหรอขอความเขาดวยกน มความหมายวารวมกน หรอ
เกยวของกน เชน พกบนอง
-(ลกษณนาม)ใชเรยกใบลานซงจดเขาแบบส าหรบจารหนงสอประมาณ 800 ใบ
แก-(ค าวเศษณ) อายมาก
-(ค าบพบท) ใชน าหนาฝายรบ
ดงน นค าทตามหลง “ให” ควรเปนค าวา “แก” เสมอ เชน
ครใหของขว แกนกศกษา
อ.ศศวรรณ รนเรง
11/04/62 6
ตอ ใชในกรณ “กระท าตอฝายเดยว” ไมวาจะกระท าตอใคร
หรอตออะไร เชน
- เราตองมความกต ญกตเวทตอผมพระคณ
- สมบ เปนคนทมความสจรตตอหนาท
ใชในกรณทแปลวา “เปนไปตาม” “คลอยตาม” หรอ
“ท าตาม” ไดดวย เชน
- นดดาเปนคนตรงตอเวลาเสมอ
- คนทออนตอโลกคอคนทออนประสบการณชวต
11/04/62 7
การใชค าสนธานเชอมประโยค
ค าสนธานทเชอมความคลอยตามกน ไดแก ท ง..และ ท ง...ก
คร น...ก คร น...จง กด เมอ...กวา พอ...แลว ตวอยาง
พอท าการบานเสรจแลวฉนกนอน
ค าสนธานทเชอมความขดแยงกน ไดแก แต แตวา กวา...ก
ถง...ก ตวอยาง
กวาเราจะเรยนจบเพอนๆ กท างานหมดแลว
11/04/62
ค าสนธานทเชอมขอความใหเลอก ไดแก หรอ หรอไม ไม...ก
หรอไมกไมเชนน น มฉะน น...ก ตวอยาง
เธอคงไปซอของหรอไมกไปดหนง
ค าสนธานทเชอมความทเปนเหตเปนผล ไดแก เพราะ เพราะวา
ฉะน น...จง ดงน น เหตเพราะ เหตวา เพราะฉะน น...จง
ตวอยาง
เพราะวาสนาไมออกก าลงกายเธอจงอวนมาก
11/04/62
ค าวา และ- กบ- รวมทง-ตลอดจน
ค าสนธานทงสค าน มความหมายอยางเดยวกน คอ ท งหมด
ใชแทนกนได ขนอยกบผเขยนจะมศลปะในการเลอกใชค าใหเหมาะ
กบบรบทน นๆ อยางไร ตวอยาง
วนยทบคลากรจะตองรกษาน น มวนยในการปฏบตงาน
และวนยในการปฏบตตอผรวมงาน รวมทงวนยในการปฏบตตอ
บคคลภายนอกทมาตดตองาน ตลอดจนวนยในการปฏบตตนเพอ
รกษาเกยรตศกดของต าแหนงหนาทของตนดวย
11/04/62
11/04/62 11
การใชค าลกษณนาม
- ค านามทมลกษณนามไดหลายอยาง เชน
ไข – ใบ ฟอง ลก
โคม – ดวง ใบ ลก
ปนโต – ใบ ลก; เถา สาย
ระนาด – ลก; ผน ราง
ทอฟฟ – เมด อน หอ แทง
ดาย – เสน; กลม เขด ไจ หลอด
ผม – เสน กระจก ปอย
ฯลฯ
11/04/62 12
-ค านามทเปนค าราชาศพท สวนใหจะมลกษณนามเปน“องค”
ยกเวนทก าหนดไวเปนอยางอน เชน
ฉลองพระเนตร – องค
ฉลองพระบาท, รองพระบาท – ขาง องค; ค
ในกรณทค านามน นเปนทงค าราชาศพทและค านามทใชไดท วไป จะ
ก าหนดลกษณนามไวท ง 2 อยาง เชน
พระขรรค – องค; เลม (ถาใชท วไป)
การใชค าอาการนาม “ การ” และ “ความ”
“การ” ใชกบกรยาทางกาย หรอวาจา เชน การพด การอาน ฯลฯ
ตวอยาง
การพดอยางไมระมดระวงของกตตท าใหไมมใครอยากคบกบเขา
“ความ” ใชกบกรยาทางความคด จตใจ (นามธรรม) และ
ใชกบค าวเศษณ เชน ความรก ความออนแอ ความเรว ฯลฯ
ตวอยาง
ปนฉนต งใจจะท างานใหด เพอความสขของฉน
11/04/62 13
การใชประพนธสรรพนาม “ท, ซง, อน” ท งสามค านม
ความหมายอยางเดยวกน ใชแทนกนได ขนอยกบผเขยนจะม
ศลปะในการเลอกใชค าใหเหมาะกบบรบทน นๆ อยางไร
ตวอยาง:
คนทเปนพลเมองของประเทศใด ซงท าการอนเปนการบ นทอน
ความมนคงของประเทศน น ควรไดรบการประณามวาเปน
ผทรยศตอประเทศชาต
11/04/62
การยกตวอยางในประโยค โดยใชค าวา “เชน ไดแก
อาท”
“เชน” ใชยกตวอยางค าตาง ๆ ทมความหมายใกลเคยง
กน จะลงทายหลงการยกตวอยางดวย “ฯลฯ” หรอ
“เปนตน”
“ไดแก” ไมใชการยกตวอยาง ตองยกมาทงหมด
“อาท” ยกมาเฉพาะทส าค หรอล าดบตน ๆ ไมตอง
ลงทายดวย “ฯลฯ”11/04/62 15
11/04/62 16
พระราชอาคนตกะ = แขกของกษตรยไมวาจะเปนกษตรย เชอพระวงศ
หรอคนทวไป
อาคนตกะ = กษตรยเปนแขกของคนทวไป
พระราชพธ = งานพธซงกษตรยทรงใหจดขน
พระราชกศล = งานพธกรรมทางพทธศาสนา
หมายก าหนดการ = เอกสารก าหนดข นตอนของงานพระราชพธ
ก าหนดการ = เอกสารข นตอนงานทวไป
ทลเกลาฯ ถวาย = ใชเมอสงทถวายเปนของเลกๆ หยบถวายได
นอมเกลาฯ ถวาย = ใชเมอสงทถวายเปนของใหๆ หยบถวายไมได
11/04/62 17
แสดงความจงรกภกด, มความจงรกภกด ไมใชวา ถวายความ
จงรกภกด
เฝาฯ รบเสดจ, รบเสดจ ไมใชวา ถวายการตอนรบ
ประทบ แปลวา น ง จงไมใชวา ประทบน งพระราชอาสน หรอ
ประทบยน
แสดงเฉพาะพระพกตร หรอแสดงหนาทน ง ไมใชวา แสดง
หนาพระทน ง แสดงหนาพระพกตร
ค ำวำ “วโรกำส” มธรรมเนยมกำรใชเฉพำะเมอ "ขอโอกำส“
จำกพระมหำกษตรยหรอพระรำชวงศ เพอท ำสงใด ๆ เชน
ขอโอกำสจำกพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ใชรำชำศพทวำ
ขอพระรำชทำนพระบรมรำชวโรกำส
และเมอพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ทรงใหโอกำส ใชรำชำศพท
วำ พระรำชทำนพระบรมรำชวโรกำส
ในกรณอนๆ นอกจำกกำร "ขอโอกำส" และกำร "ใหโอกำส"
แลว จะไมใชค ำวำ "วโรกำส" แตใหใชวำ "โอกำส" ดงนนขอควำม
“เนองในวโรกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา…..” จงไมถกตอง
11/04/62 19
2. ประโยคผดไวยากรณ หรอประโยคไมสมบรณ ตวอยาง:
- แรงจงใจเปนพลงทกระตนใหเกดการเรยนรของนกเรยน
ควรแกเปน
แรงจงใจเปนพลงทกระตนใหนกเรยนเกดการเรยนร
- นกศกษาทต งใจเรยน ขยนขนแขง และเชอฟงค าส งสอนของ
ครอาจารย
ควรแกเปน
นกศกษาทต งใจเรยน ขยนขนแขง และเชอฟงค าส งสอนของ
ครอาจารยมกประสบความส าเรจ
1.ใชค าไมถกตองตรงความหมาย ตวอยาง:
บคลากรมหาวทยาลยรงสตรกใครอธการบด
ประธานกลาวเปดงานอยางยดเยอ
สภาก าลงเสาะหาเอกสารฉบบหนงทส าค มาก
สหรฐจะเพมมาตรฐานคว าบาตรเกาหลเหนอ
สองมหาวทยาลยนมมตรภาพมาเปนเวลายาวเหยยด
11/04/62 20
“วางใจ” เปนเรองของฝมอ “ไวใจ” เปนเรองของคณธรรม
คนบางคนไวใจได แตวางใจไมได
คนบางคนไวใจไมได แตวางใจได
ตวอยาง:
การขบรถของสมชายวางใจได ไมตองหว นวาจะเกดอนตราย
เพราะสมเกยรตวางใจเจาหนาทมากเกนไป งานจงเสย
งานเกยวกบการเงนไวใจสมหงได แตอยาวางใจมากนก
ถาพดถงการท างานแลววางใจสมชนกไดดทเดยว
11/04/62 21
11/04/62 22
2.ใชค าทมความหมายไมชดเจน ก ากวม
ตวอยาง:
แมเลยงเธอด
คนขนขยะออกจากบานเมอเชาน
คนทจบเชอกควรจะเปนคนสาว
วนนเคนไมมาเรยนเพราะตาของเขาเจบ
ม 3 ผบรหารทจะขนเวทวนประชมใหบคลากรปน
1. ใชภาษาพดในการเขยนทเปนทางการ
ตวอยาง:
วนนคณบดคณะเวชศาสตรไมมาประชมเพราะตกกระได
เนองจากมผเขารวมงานเยอะ ฝายจดประชมจงตดต ง
โทรทศนวงจรปดไวทอาคารตาง ๆ
เราไมเคยคดวาโทรศพทจะวเศษอะไรหนกหนา เหนเปน
ของธรรมดา นกอยากจะโทรศพทเมอไหรกได
ภาษาพด
มกเปนส านวนภาษาแบบกนเอง
อาจใชน าเสยงเขาประกอบให
ความหมายชดเจนขน
อาจตดทอนหรอดดแปลงเสยงหรอ
ส าเนยงของค าบางค าได
มการใชค าแสลง ค าเฉพาะกลม
มรปประโยคทไมคอยเปนระบบ ไม
สละสลวย
บางคร งพดโดยละค าหรอความ
หรอพดซ าๆ
ภาษาเขยน
มลกษณะเปนทางการมากกวาภาษา
พด เพราะตองใชค าทถกตองเหมาะสม
ไมเขยนตามส าเนยงทออกเสยงจรง ๆ
ซงอาจไมตรงกบภาษาทางการ หรอ
ภาษามาตรฐาน
ตองขดเกลาใหสละสลวย ชดเจน และ
เขาใจไดอยางแจมชด ไมซ าซากวกวน
ไมมค าพดตดปากทนาร าคา
11/04/62 24
11/04/62 25
2.ใชค า ส านวน หรอรปประโยคภาษาองกฤษ ตวอยาง:
ทประชมเหนควรยกเลกระบบซเนยรต
การพานกศกษาไปดงานตางประเทศควรใชบรษททวรท
นาเชอถอ
มานไปท าพาสสปอรตทศนยท าพาสปอรต MRT คลองเตย
ประธานขอใหทกคณะน า ICT มาใชในการจดการเรยนร
เทอมนคาดวาจะมนกศกษาใหมเกนจ านวนทต งเปาหมายไว
นกศกษาคนนมากดวยความสามารถ
11/04/62 26
“มนเปนความจ าเปนทฉนตองอยทน”
ควรใชวา ฉนจ าเปนตองอยทน
เทคโนโลยสารสนเทศไดถกใหค าจ ากดความโดยส านกงาน
เลขานการคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต
ควรใชวา ส านกงานเลขานการคณะกรรมการเทคโนโลย
สารสนเทศแหงชาตใหค าจ ากดความ “เทคโนโลย
สารสนเทศ” ไววา................................................
ภาษาไทยเปนภาษาทงายตอการท าความเขาใจ
ควรใชวา ภาษาไทยเปนภาษาทเขาใจไดงาย
11/04/62 27
3.ใชค าตางระดบกน หรอใชค าไมคงท หรอไมถกค
ตวอยาง:
เวลาครสอนบางคนกฟง บางกคย บางคนกหลบ
สตรปจจบนเปนนกตอสทเขมแขงไมแพผชาย
รถประจ าทางหกหลบรถจกรยานยนตจงพงเขาชนปาย
รถเมล
เมอนกศกษาดหนงจบ กออกจากโรงภาพยนตร
ไมมความรกใดในโลกจะยงให กวาความรกของมารดา
ทมตอลก
4. ใชภาษาไมเหมาะกบความรสก คอ การเลอกใชค าทสอ
ความหมายไมตรงกบความรสกของผพด ตวอยาง
- นกศกษาดใจทตองแสดงละครเวท ตอหนาทประชมชน
- วนนการจราจรตดขดมาก เราคาดหวงกนวาเราคงไป
ท างานไมทนเวลา
- สมฤดรสกใจหายทตองส เสยเพอนไปเสยท
การใชค าวา ควร – พง – ยอม – ตอง - ให
ควร เปนค าแนะน าท วไป มผลบงคบทางจตใจ เชน
เจาหนาทเสพสราในขณะปฏบตหนาท ควรลงโทษสถาน
หนก
พง เปนการวางมาตรฐาน มผลบงคบทางสงคม เชน
อาจารยพงใหเกยรตอาจารยดวยกน
4/11/2019 29
ประวณ ณ นคร
ยอม เปนค าบงคบเปนทางการ แตไมเดดขาด ใหใชดลพนจ
เชน
อาจารยเลนการพนน ยอมถกลงโทษสถานหนก
ตอง - ให เปนค าบงคบเปนทางการโดยเดดขาด เชน
บคลากรผใดกระท าผดวนยอยางรายแรง ใหลงโทษใหออก
ปลดออก ไลออก
4/11/2019 30
ประวณ ณ นคร
ในภาษาไทยประโยคทใชค าวา “ถก” ใชในทางลบ มกใชในกรณท
ผรบไมยนดทจะรบ หรอท าสงน น เชน ถกต ถกวา ถกปรบ ฯลฯ
ในกรณทผรบยนด จะใชค าวา “ไดรบ” ตวอยาง:
ฐตวฒนถกเลอกเปนประธานช นป X
ควรใชวา ฐตวฒนไดรบเลอกเปนประธานช นป
สมพรมาท างานสายทกวนจงไดรบการต าหนจากผบงคบบ ชา X
ควรใชวา สมพรมาท างานสายทกวนจงถกต าหนจาก
ผบงคบบ ชา
11/04/62 31
1. ใชค าฟ มเฟอย หรอค าทใหความหมายอยางเดยวกนซ าซอนกน
ตวอยาง:
สมหงเปนคนเดยวทไมตายรอดชวตมาได
สมศรรสกละอายใจทไดทจรตคดโกงยกยอกเงนของบรษท
สมคดรสกพอใจในการทไดรบเลอกเปนนายกสโมสรนกศกษา
ส านกงาน...จะท าการบรการเขามาพนยาก าจดยงใหกบคณะ/
หนวยงานตาง ๆ ทอยภายในอาคารและภายนอกอาคาร...ตามวน
เวลาก าหนดการประจ ารอบเดอนเมษายน 62-พฤษภาคม 62
11/04/62 32
ค าฟ มเฟอย
ท าการประชาสมพนธ
มการชวยเหลอ
กระท าการโดยประมาท
อนาคตขางหนา
จากประสบการณทผานมา
จากการวางแผนลวงหนา
มาตรการในการดแลรกษาความ
ปลอดภย
ค าภาษาแบบแผน
ประชาสมพนธ
ชวยเหลอ
กระท าโดยประมาท
อนาคต
จากประสบการณ
จากการวางแผน
มาตรการรกษาความปลอดภย
11/04/62 33
11/04/62 34
2.ประโยคไมกะทดรด ใชค าหรอความซ ากน จนท าใหประโยค
ยาวและซ าซากเกนไป
ตวอยาง:
สงคมไทยนบวนจะเสอมทรามลงในทางทไมสมควร
สพรเปนพฒนากรทต งใจพฒนาความเจร กาวหนามาส
ทองถนอยางจรงจง
ปจจบนเทคโนโลยและเทคนควทยาการเกอบทกดาน
กาวหนาขนมาก
11/04/62 35
3.ประโยคไมชดเจน ใชค าทมความหมายหลายนย หรอใช
สรรพนามทไมระบชดเจน
ตวอยาง :
เขาสนทสนมกบนองสาวคณเมตตาทเปนพยาบาล
ประธานนดประชมอกคร งวนศกรน 3 โมง
เขาไปทไหนกน
11/04/62 36
4. ประโยคไมสละสลวย ไดแกประโยคทล าดบค าหรอความไม
ถกท
ตวอยาง :
ประภาต งใจจะเขาศกษาตอทมหาวทยาลยรงสต คณะบ ช
มนเปนการยากทจะเขาใจเรองน
หนงสอบนช นเขาไมเคยอานเลย
สนขน งในตะกราแลบลน
กำรสะกดกำรนต
กำรใชอกษรยอตำมใจชอบ
กำรใชเครองหมำยตำง ๆ ในททไมควรใช และไมใช
เครองหมำยในททควรใช ไดแก กำรใชไมยมก กำรใช
ยตภงค กำรแยกค ำ กำรใชจดไขปลำ กำรใชไปยำลนอย
กำรใชไปยำลใหญ กำรเวนวรรค กำรยอหนำ
ใช นำย/ นำง/ นำงสำว ยกเวนผมต ำแหนงตอไปนใหพมพต ำแหนงไวหนำชอ
- ผมต ำแหนงทำงวชำกำร (ผชวยศำสตรำจำรย รองศำสตรำจำรย
ศำสตรำจำรย และทมค ำตอทำยต ำแหนงดงกลำวคอ พเศษ กตตคณ หรอ
เกยรตคณ)
- สตรทไดรบพระรำชทำนเครองรำชอสรยำภรณทำนผหญง/ คณหญง/ คณ
-ผมบรรดำศกด/ ฐำนนดรศกด เชน หมอมเจำ หมอมรำชวงศ หมอมหลวง
ฯลฯ
-ผมยศทำงทหำร/ ต ำรวจระดบสญญำบตร
4/11/2019 38
ใหเรยงล าดบกอน – หลง ดงน
1. ต าแหนงทางวชาการ
2. ยศทางทหาร/ ต ารวจ
3. บรรดาศกด/ ฐานนดรศกด สตรทไดรบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณ
(ทานผหง หรอคณหง หรอคณ)
ตวอยาง ผชวยศาสตราจารย รอยตรหงวรรณ ศขสาตร
รองศาสตราจารย คณหงสมณฑา พรหมบ
ศาสตราจารย พลตร หมอมราชวงศคกฤทธ ปราโมช
4/11/2019 39
11/04/62 40