บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน : กรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

โดย นายอรรถพล เตกอวยพร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2549

ISBN 974-11-5787-8 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ROLE OF ADMINISTRATORS IN THE SUPPORT OF THE EDUCATION MEDIA ; CASE STUDY IN SOUTH - EAST ASIA UNIVERSITY

By Attaphon Tek-auyporn

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree MASTER OF EDUCATION

Department of Educational Technology Graduate School

SILPAKORN UNIVERSITY 2006

ISBN 974-11-5787-8

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน : กรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย” เสนอโดย นายอรรถพล เตกอวยพร เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ............................................................. (รองศาสตราจารย ดร. ศรชย ชนะตงกร) คณบดบณฑตวทยาลย วนท .......... เดอน ................ พ.ศ. .......... ผควบคมวทยานพนธ

1. รองศาสตราจารยประทน คลายนาค 2. ผชวยศาสตราจารย ดร. ประเสรฐ อนทรรกษ 3. อาจารยสาธต จนทรวนจ

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม) ............../......................./............. ................................................... กรรมการ ................................................... กรรมการ(รองศาสตราจารยประทน คลายนาค) (ผชวยศาสตราจารย ดร. ประเสรฐ อนทรรกษ) ............../......................./............. ............../......................./............. ................................................... กรรมการ ................................................... กรรมการ (อาจารยสาธต จนทรวนจ) (รองศาสตราจารย ดร. สรชย สกขาบณฑต) ............../......................./............. ............../......................./.............

ง

K 46257212 : สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คาสาคญ : บทบาทของผบรหาร / สอการเรยนการสอน อรรถพล เตกอวยพร : บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาใน มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย (ROLE OF ADMINISTRATORS IN THE SUPPORT OF THE EDUCATION MEDIA ; CASE STUDY IN SOUTH - EAST ASIA UNIVERSITY) อาจารยผควบคมวทยานพนธ : รศ. ประทน คลายนาค, ผศ. ดร. ประเสรฐ อนทรรกษ และ อ. สาธต จนทรวนจ 150 หนา. ISBN 974-11-5787-8 การวจยครงนมวตถประสงค คอ (1) เพอทราบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย (2) เพอเปรยบเทยบความแตกตางของบทบาทผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน (3) เพอทราบปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผบรหาร จานวน 30 คน และ อาจารยผสอน จานวน 114 คน รวมทงสน 144 คน เครองมอในการวจย ประกอบดวย แบบสอบถามและแบบสมภาษณ วเคราะหขอมลดวย คารอยละ (%) คาเฉลย ( x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สถตเพอการทดสอบแบบกลมเดยว (one sample t-test) และแบบอสระจากกน (t – test Independent) ผลการวจยพบวา 1) บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง 2) บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอนในภาพรวม และรายดาน ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3) ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย พบวา ดานการวางแผน (1) ควรมการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนสอนเพมมากขน (2) ควรมองคการรองรบใหคาปรกษาดานสอการเรยนการสอนหรอศนยเทคโนโลย (3) ควรมการวางแผนในดานเวลาใหกบอาจารยอยางเหมาะสม (4) ควรมการวางแผนเรองการสารวจสอการเรยนการสอนในแตละภาคการศกษา ดานการจดองคการ (1) ควรมองคการหรอบคลากรรองรบ ในการสรางสอการเรยนการสอน (2) ควรสงเสรมใหอาจารยมการฝกอบรมพฒนาทกษะดานสอการเรยนการสอน ดานการจดบคลากร (1) ควรมศนยสอเทคโนโลยทางการศกษาเพอการผลตสอการเรยนการสอน (2)ควรมการฝกอบรมดานสอการเรยนการสอน และใหเขาใจเทคโนโลย ดานการอานวยการ (1) ควรมขนตอนทรวดเรวและตรวจสอบได (2) ควรจดลาดบความสาคญของสอการเรยนการสอนวาสวนไหนมความสาคญมากหรอนอย (3) ควรใหอานาจการการตดสนใจใหกบผเลอกซอสอการเรยนการสอน ดานการประสานงาน (1) ควรมองคการทรบผดชอบโดยตรงและการเบกจายใชสอการเรยนการสอน (2) ควรเพมอปกรณการสอสารระหวางองคกรตอองคกรใหเพยงพอกบความตองการ (3) ควรมขนตอนการตดตอประสานงานทรวดเรว ดานการรายงาน (1) ควรมการรายงานดานสอการเรยนการสอนในสถาบน (2) ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหแกอาจารย และดานการจดงบประมาณ (1) ควรมการอนมตงบประมาณดานสอการเรยนการสอน (2) ควรมการสารวจความตองการของทงผสอนและผเรยนดานสอการเรยนการสอน (3) ควรมการจดแบงสดสวนงบประมาณใหชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษาของแตละคณะและสาขา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2549 ลายมอชอนกศกษา .......................................................... ลายมอชออาจารยผควบคมวทยานพนธ 1……..………………..….. 2…..…………………..…. 3….…….……………..….

จ

K46257212 : MAJOR : EDUCATIONAL TECHNOLOGY KEY WORD : THE ROLE OF ADMINISTRATIORS / EDUCATION MEDIA ATTAPHON TEK_AUYPORN : ROLE OF ADMINISTRATORS IN THE SUPPORT OF THE EDUCATION MEDIA : CASE STUDY IN SOUTH - EAST ASIA UNIVERSITY. THESIS ADVISORS : ASSOC. PROF. PRATIN KLAINARK, ASST. PROF. PRASERT INTARAK, Ed.D., AND SATHID JANTARAVINID. ; 150 pp. ISBN 974-11-5787-8

The objectives of this study were : 1) To know the role of administrators in the support of the education media in South-East Asia University, 2) To compare the difference in the role of the administrators in the support of the education media in the South-East Asia University according to the opinions of administrators and instructors, 3) To know the problems and suggestions on the role of the administrators in the support of education media in the South-East Asia University. The sample of this study were 30 administrators and 114 instructors, totally 114 respondents. The instrument for the study include questionnaires and interviews. The statistical treatment were percentage (%), average ( x ) Standard Deviation (S.D.), statistics for one sample t-test and t-test independent. The results of the study were :

1) The role of administrators in the support of education media according to the administrators and instructors as a whole was rated at a moderate level.

2) The role of administrators in the support of education media in South-East Asia University according to the opinions of the administrators and instructors as a whole and individual side, were not significance difference at 0.05 level.

3) The problems and suggestions on the role of the administrators in the support of education media in South-East Asia University found that ; on the planning dimension : (1) There should be more budgeting for the education media. (2) There should formulate an organization to support and give suggestions to the education media and technology center. (3) There should be timing locating for participating in education media planning. (4) There should plan for education media surveys in each semester ; on the organization dimension : (1) There should organize for supporting education media. (2) The instructors should be encouraged to train their skills according to the education media ; on the personnel dimension : (1) There should formulate an educational media technology center to produce effective education media. (2) There should be training for the education media purposes and to understand the technology ; on the administrating dimension : (1) There should be effective and accoutable procedures. (2) There should be prioritizing education media. (3) There should be given the authority for make a decision to those who responsible in education media ; on the coordinate dimension : (1) There should be an organization for functioning and responsible in distributing of education media. (2) There should be increased communication channel. (3) There should be effective communications and coordination ; on the reporting dimension : (1) There should reports on education media in the institution. (2) There should reports on the results of the education media administration to the instructors ; on the budgeting dimension : (1) There should approval the budget for the education media. (2) There should survey on the demands of both instructors and learners, (3) The budget should be appropriated allocate to each of faculty depend on the number of everolment. Department of Educational Technology Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2006

Student’s signature………………………………………………………………………… Thesis Advisors’ Signature 1……………………………2…………………………………3…………………………

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบน สาเรจลงดวยด เพราะความกรณาในการใหคาแนะนาปรกษาชแนะแนวทางในการทาวทยานพนธ จากรองศาสตราจารยประทน คลายนาค ผชวยศาสตราจารย ดร. ประเสรฐ อนทรรกษ และอาจารยสาธต จนทรวนจ ซงเปนผควบคมวทยานพนธ จงกราบขอบพระคณทกทานเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม ประธานกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ และรองศาสตราจารย ดร. สรชย สกขาบณฑต กรรมการผทรงคณวฒ ทกรณาเสยสละเวลาสาหรบคาแนะนา ปรบปรงแกไขวทยานพนธจนเสรจสมบรณ ขอขอบคณผเชยวชาญทกทานทกรณาใหความอนเคราะหในการตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย ขอขอบคณบคลากรในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยทกทานทใหขอมลอนเปนประโยชนตอการวจย และใหความรวมมอในการเกบขอมลการวจย ขอบคณผทเปนกาลงใจสงสดในการทาวจยครงนสาเรจลงดวยด ซงไดแก ภรรยา และบตรชายสดทรก รวมถงพอและแมผใหกาเนดเกดมาเปนตวตนได อกทงครอาจารย ตลอดจนผมพระคณของผวจยทกทาน สดทายน คณคาและประโยชนของวทยานพนธฉบบน ขอมอบใหแกมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยเพอพฒนาและเปนประโยชนตอไป

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย....................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ.................................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ........................................................................................................ ฉ สารบญตาราง.............................................................................................................. ฎ สารบญแผนภม............................................................................................................ ฐ บทท

1 บทนา................................................................................................................. 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา......................................................... 1 วตถประสงคของการวจย................................................................................ 3 สมมตฐานของการวจย................................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย...................................................................................... 4 ตวแปรทใชในการวจย.................................................................................... 4 นยามศพทเฉพาะ........................................................................................... 5 ขอบขายทางทฤษฎของการวจย...................................................................... 5 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................. 7

2 วรรณกรรมทเกยวของ.......................................................................................... 8 แนวคดและทฤษฎความหมายเกยวกบบทบาท................................................. 9 ความหมายและทฤษฎแนวคดเกยวกบบทบาท......................................... 9 บทบาทผบรหารสถานศกษา................................................................... 11 บทบาทหนาทของผบรหารการศกษา....................................................... 12 บทบาทของเทคโนโลยตอการเรยนการสอน.............................................. 13 บทบาทของสอกบการเรยนการสอน......................................................... 17 การบรหารการศกษาตามแนวคดของกลคและเออรวค........................................ 19 การวางแผน.......................................................................................... 19 ความหมายของการวางแผน............................................................. 20 หลกสาคญของการวางแผน.............................................................. 22

ซ

หนา บทท ประโยชนของการวางแผน................................................................ 25 ขอจากดของการวางแผนและแผน..................................................... 26 การจดองคการ...................................................................................... 28 ความหมายของการจดองคการ......................................................... 28 หลกสาคญของการจดองคการ.......................................................... 32 การบรหารบคคล................................................................................... 33 ความหมายของการบรหารบคคล……………………………………… 34 หลกสาคญของการบรหารบคคล....................................................... 35 การอานวยการ……………………………………………………………… 37 ความหมายของการอานวยการ………………………………………... 38 หลกสาคญของการอานวยการ………………………………………… 39 การประสานงาน……………………………………………………….…… 39 ความหมายของการประสานงาน……………………………………… 40 หลกสาคญของการประสานงาน………………………………………. 41 การรายงาน ………………………………………………………….…….. 42 ความหมายของการรายงาน………………………………………....... 42 หลกสาคญของการรายงาน……………………………………………. 43 การจดงบประมาณ………………………………………………………… 43 ความหมายของการจดงบประมาณ…………………………………… 43 หลกสาคญของการจดงบประมาณ…………………………………… 44 ประโยชนของการจดงบประมาณตอการบรหาร.................................. 45 แนวคดและทฤษฎความหมายเกยวกบสอการสอน............................................ 49 ความหมายของสอการสอน.................................................................... 49 ประเภทของสอการสอน......................................................................… 51 คณคาของสอการสอน…………………………………………………….... 58 การเลอกสอการสอน.............................................................................. 59 หลกการใชสอการสอน........................................................................... 59

ฌ

หนา บทท งานวจยทเกยวของ………….......................................................................... 60 งานวจยทเกยวของในประเทศ…………………….………………………..... 60 งานวจยทเกยวของในตางประเทศ............................................................ 62 สรป.............................................................................................................. 64 3 วธการดาเนนการวจย.......................................................................................... 65 ประชากรทศกษา........................................................................................... 65 กลมตวอยางและการเลอกกลมตวอยาง........................................................... 65 ตวแปรทศกษา............................................................................................... 66 เครองมอทใชในการวจย................................................................................. 66 ขนตอนการสรางและพฒนาแบบสอบถาม....................................................... 67 ขนตอนการสรางและพฒนาแบบสอบสมภาษณ............................................... 70 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย...................................................... 71 4 ผลการวเคราะหขอมล......................................................................................... 71 ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพเกยวกบตาแหนงของผตอบแบบสอบถามใน มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย............................................................... 74 ตอนท 2 การวเคราะหความคดเหนบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยน การสอน......................................................................................... 75 ตอนท 3 การวเคราะหเปรยบเทยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอ การเรยนการสอนตามความคดเหนของผบรหารและอาจารย............... 78 ตอนท 4 ผลจากการสมภาษณความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ ในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนกาสอน........ 81 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ…………………………………………………… 91 สรปผลการวจย.............................................................................................. 91 การอภปรายผล.............................................................................................. 97 ขอเสนอแนะ.................................................................................................. 99 ขอเสนอแนะในการวจย.................................................................................. 101 บรรณานกรม................................................................................................................. 102

ญ

หนา บทท ภาคผนวก...................................................................................................................... 111 ภาคผนวก ก หาคาดชนความสอดคลอง (IOC) และคาความเชอมนของ

แบบสอบถามความคดเหนของบทบาทผบรหารและอาจารย ผสอนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน...............................

112 ภาคผนวก ข แบบสอบถามแบบสอบถามความคดเหนของบทบาทผบรหาร

และอาจารยผสอนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน............

125 ภาคผนวก ค หาคาดชนความสอดคลอง (IOC) แบบสมภาษณปญหาและ

ขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหาร.......................................

136 ภาคผนวก ง แบบสมภาษณปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน.......................................

142 ภาคผนวก จ รายนามผเชยวชาญผตรวจเครองมอการวจย.............................. 148 ประวตผวจย.................................................................................................................. 150

ฎ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 แสดงประชากรและกลมตวอยาง.......................................................................... 65 2 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามตาแหนง............................. 74 3 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอ

การเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหาร..........................................

75 4 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน เกยวกบบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอ

การเรยนการสอน ตามความคดเหนของอาจารยผสอน.................................

76 5 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนน

สอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน........

77 6 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลย บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยน

การสอนตามความคดเหนผบรหารในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย................

78 7 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลย บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยน

การสอนตามความคดเหนของอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย.

78 8 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

ตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชย อาคเนย..................................................................................................

80 9 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาท

ของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการวางแผน............

81 10 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาท

ของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดองคการ........

83 11 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาท

ของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดบคลากร.......

84 12 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาท

ของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการอานวยการ........

85 13 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาท

ของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการประสานงาน…..

87

ฏ

ตารางท หนา

14 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาท ของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการรายงาน.............

88

15 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาท ของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดงบประมาณ..

98

ฐ

สารบญแผนภม แผนภมท หนา

1 ประเภทสอการสอน (แบงตามชองทางรบและสง)............................................... 52 2 ประเภทสอการสอน (แบงตามโครงสรางความคด).............................................. 55 3 ประเภทสอการสอน (แบงตามโครงสรางของสอ)................................................ 57 4 แสดงขนตอนการสรางและพฒนาแบบสอบถาม................................................. 69

5 แสดงขนตอนการสรางและพฒนาแบบสมภาษณ............................................... 71

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 9 เทคโนโลยเพอการศกษา ในมาตราท 64 ถง 69 ไดระบใหรฐตองสงเสรมและสนบสนนใหมการผลต และพฒนาแบบเรยน ตารา หนงสอทางวชาการ สอสงพมพอน วสดอปกรณ และเทคโนโลยเพอการศกษาอน โดยเรงรดพฒนาขดความสามารถในการผลต จดใหมเงนสนบสนนการผลตและมการใหแรงจงใจแกผผลต และพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา ทงน โดยเปดใหมการแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม ใหมการพฒนาบคลากรทงดานผผลต และผใชเทคโนโลยเพอการศกษาเพอใหมความร ความสามารถ และทกษะในการผลต รวมทงการใชเทคโนโลยทเหมาะสม มคณภาพ และประสทธภาพ ผเรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในโอกาสแรกททาได เพอใหมความรและทกษะเพยงพอทจะใชเทคโนโลยเพอการศกษาในการแสวงหาความรดวยตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวต รฐตองสงเสรมใหมการวจยและพฒนา การผลตและการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา รวมทงการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหเกดการใชทคมคาและเหมาะสมกบกระบวนการเรยนรของคนไทย รฐตองจดใหมหนวยงานกลางทาหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผน สงเสรมและประสานการวจย การพฒนาและการใช รวมทงการประเมนคณภาพ และประสทธภาพของการผลตและการใชเทคโนโลยเพอการศกษา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2542 : 32 – 34 ) ดงนนเพอใหสอดคลองพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 9 ผวจยสนใจศกษาทางดานสอการเรยนการสอนถอวาเปนสวนหนงทสาคญทใชในการพฒนาการศกษาของผเรยน โดยใชเทคโนโลยเพอการศกษาเพอใหมความร ความสามารถ และทกษะในการพฒนาทางดานการเรยนรดวย สอการเรยนการสอน ในปจจบนนบวามบทบาทสาคญทางการศกษา บางทานเรยกวาสอการเรยนการสอน บางทานเรยกวาสอการเรยน บางทานเรยกวาสอการศกษา ซงแททจรงแลวจะเรยกชอวาอยางไรกตามมความมงหมายเดยวกน คอ เปนสอกลางชวยนาและถายทอดความรขอมล ขาวสาร จากผสอนหรอจากแหลงสงสารหรอแหลงความรไปสผเรยน สอการสอนนบวาเปนสงทมบทบาทอยางมากในการเรยนการสอนนบแตในอดตจนถงปจจบน เนองจากเปนตวกลางทชวยใหการสอสารระหวางผสอนและผ เ รยนดาเนนไปไดอยางม

2

ประสทธภาพทาใหผเรยนมความเขาใจความหมายของเนอหาบทเรยนไดตรงกบทผสอนตองการ ไมวาสอนนจะเปนสอในรปแบบใดกตาม ลวนแตเปนทรพยากรทสามารถอานวยความสะดวกในการเรยนรไดทงสน สอการเรยนการสอนในยคปจจบนไมสามารถจะจากดอยแตเพยงในหองเรยน เพอใหเกดการเรยนรทงายขน การใชสอการสอนและเทคโนโลยทางการศกษานน สามารถสรางสถานการณใหเกดการเรยนรได กลาวไดวา โดยปกตจากขอบเขตจากด ทงเวลาและสถานท ถาหากวามอปกรณการสอสารและเครองมอ กจะชวยขจดขอจากด สอไดเปลยนรปแบบจากในตาราการเรยนการสอนไปสเทคโนโลย ซงมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว สามารถเชอมโยงเปนเครอขาย ขาวสาร ขอมลเปนหนงเดยว อนกอใหสงคมโลกมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการศกษา (ชชวาล พวงนอย 2543 : 1) ฉะนน สอการเรยนการสอนจงมบทบาทสาคญตอการศกษา สอการเรยนการสอนจะมบทบาทเพยงใดนน ขนอยกบผบรหารสถานศกษา เพราะสถานศกษาเปนศนยกลางของการเรยนการสอน ผบรหารสถานศกษาจาเปนตองเปนผนาทางวชาการ ไมวาจะเปนการบรหาร การจดหลกสตร โปรแกรมการเรยนการสอน รวมถงความรอบรทนตอเหตการณทเปลยนแปลงและมวสยทศนทางการศกษา (จนทราน สงวนนาม 2545 : 127) ในฐานะผบรหารสถานศกษาบทบาททเหนไดชดทสดของผบรหารกคอบทบาทในฐานะการประสานงานระหวางกลมตางๆ ในองคการ หรอผประสานงานภายในกลมทตนเปนผบรหารตองสนบสนนคอยชวยใหงานของบคลากรทกคนดาเนนไปไดดวยด และเปนผควบคมนโยบายกาหนดวตถประสงคของกลมสถานศกษา รบผดชอบคอยดแลนโยบายและวตถประสงคของกลมใหมการปฏบตโดยครบถวน และเปนศนยรวมพลงของกลมใหดาเนนงานสาเรจลลวงไปดวยด สวนผสอนในสถานศกษาจาเปนตองศกษาถงลกษณะเฉพาะ และคณสมบตของสอแตละชนดเพอเลอกสอใหตรงกบวตถประสงคการสอนและสามารถจดประสบการณการเรยนรใหแกผเรยน โดยตองมการวางแผนอยางเปนระบบในการใชสอ ทงนเพอใหกระบวนการการเรยนการสอนดาเนนไปไดอยางมประสทธภาพเพอตอบสนองกบผบรหารสถานศกษาวามการบรหารจดการอยางไร ผบรหารจะตองมคณสมบตจาเปนอยางยงทจะเรยนรถงประโยชนจากดานเทคโนโลยและสอการเรยนการสอน เพอนาพาความสาเรจมาสสถาบน ผบรหารจะตองสงเสรมสนบสนนใหผสอนมศกยภาพ เพอเพมประสทธภาพใหการเรยนการสอนใหมความสมบรณมากขน ความสามารถของผบรหารจงมสวนสมพนธใกลชดกบการบรหารการศกษา คณภาพของหนวยงาน ผบรหาร จงมความสาคญตอผรวมงาน ตอสถาบน จากเหตผลดงกลาวขางตน ไดเหนถงความสาคญทางดานบทบาทผบรหารและสอการเรยนการสอนทมความสมพนธและสาคญตอการศกษาเปนอยางมาก มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

3

เปนสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา(ทบวงมหาวทยาลย) โดยเปดสอนคณะวชาเทคโนโลยอตสาหกรรม เปนคณะแรก ตอมามคณะเพมขนจนถงปจจบนรวมเปน 4 คณะวชา คอ คณะวศวกรรมศาสตร คณะบรหารธรกจ คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร คณะนตศาสตร และบณฑตวทยาลย ดาเนนการจดการศกษาหลกสตร ตาง ๆ ทงในระดบปรญญาตร และปรญญาโท โดยใชเกณฑมาตรฐานของทบวงมหาวทยาลยเปนแนวทางดาเนนการ รวมทงจดตงหนวยงานสนบสนนและบรการเพอดาเนนการตามภารกจหลกในการบรการวชาการ สอการเรยนการสอน การทานบารง ศลปวฒนธรรมและงานวจย ทาใหผวจยสนใจทจะศกษาเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษามหาวทยาลยเอเชยอาคเนย เพอจะไดนาขอมลในการศกษาครงน นาเสนอผบรหาร และผเกยวของเพอเปนแนวทางในการการสนบสนนการใชสอการเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากยงขน วตถประสงคการวจย

1. เพอทราบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนใน มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

2. เพอเปรยบเทยบความแตกตางของบทบาทผบรหารทมตอการสนบสนนสอการ เรยนการสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน

3. เพอทราบปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหารทมตอการสนบสนนสอ การเรยนการสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย สมมตฐานในการวจย

1. บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหน ผบรหารและอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยอยในระดบมาก

2. บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหน ของผบรหารและอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยไมแตกตางกน

4

ขอบเขตของการวจย 1. ผวจยมงศกษาบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณ

ศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย โดยการประยกตบทบาทของผบรหารตามแนวความคดของ กลคและเออรวค Gulick และ Urwick ใน 7 ดาน คอ การวางแผน การจดองคการ การจดบคลากร การอานวยการ การประสานงาน การรายงาน และการจดงบประมาณ

2. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 2.1 ประชากร ประกอบไปดวย อธการบด ผชวยอธการบด คณบด รองคณบด หวหนาสาขาวชา ผชวยหวหนาสาขาวชาและอาจารยผสอนมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย รวม 225 คน โดยมรายละเอยดดงน 2.1.1 ผบรหาร 47 คน

2.1.2 อาจารยผสอน 178 คน 2.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยไดกาหนดขนาดของกลมตวอยางโดยเปดตาราง เครจซและมอรแมน (Krejcie and Morgan.1970.30.607-610) เพอใหไดขอมลทครอบคลมจงกระจายเปน 2 กลม โดยใชวธการสมอยางงาย(simple random sampling) ในแตละกลมไดจานวนตวอยางตามสดสวนของประชากร รวม 144 คน ดงน 2.2.1 ผบรหาร 30 คน 2.2.2 อาจารยผสอน 114 คน ตวแปรทใชในการวจย ตวแปรทใชในการวจยครงน ประกอบดงน ตวแปรตน (Independent Variable) ไดแก สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม แบงเปน ผบรหารและอาจารยผสอน ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก ความคดเหนเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน 7 ดาน คอ การวางแผน การจดองคการ การจดบคลากร การอานวยการ การประสานงาน การรายงาน และการจดงบประมาณ

5

นยามศพทเฉพาะ 1. บทบาทผบรหาร หมายถง บทบาทของผบรหารตามแนวคดของ กลคและเออรวค

(Gulick and Urwick) ซงเปนผเชยวชาญทางดานการจดการดวยการแสดงบทบาท 7 ดาน (POSDCoRB)

2. การสนบสนนสอการเรยนการสอน หมายถง การสนบสนนของผบรหารทมตอการ สนบสนนสอการเรยนการสอน 7 ดาน คอ การวางแผน การจดองคการ การจดบคลากร การอานวยการ การประสานงาน การรายงาน และการจดงบประมาณ

3. สอการเรยนการสอน หมายถง วสด อปกรณ วธการหรอเทคนคทใชเปนสอกลางให ผสอนสงหรอถายทอดความร เจตคตและทกษะไปยงผเรยนไดอยางมประสทธภาพ

4. ผบรหาร หมายถง อธการบด ผชวยอธการบด คณบด รองคณบด หวหนา สาขาวชาและผชวยหวหนาสาขาวชาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย จงหวดกรงเทพมหานคร

5. อาจารยผสอน หมายถง บคลากรททาหนาทสอนประจาในมหาวทยาลยเอเชย อาคเนย จงหวดกรงเทพมหานคร ขอบขายทางทฤษฎของการวจย เพอใหการวจยครงนเปนไปตามวตถประสงค ผวจยจงไดกาหนดขอบขายทางทฤษฎสาหรบการวจยไว ดงน คอเปนการศกษาบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาเอเชยอาคเนย โดยการประยกตบทบาทของผบรหาร ตามแนวคดของ กลคและเออรวค (Gulick and Urwick) ซงเปนผเชยวชาญทางดานบทบาท 7 ดาน (POSDCoRB) ดงน

1. การวางแผน มลกษณะดงน 1.1 มการกาหนดจดมงหมายทจะสนบสนนสอการเรยนการสอนใหเดนชด 1.2 มการกาหนดนโยบายและยทธศาสตรทจะสนบสนนสอการเรยนการสอนเพอ

เพมสทธภาพ 1.3 มกาหนดแนวปฏบต หรอขอบขายทจะปฏบต 1.4 มการกาหนดมาตรฐานของสอการเรยนการสอน

2. การจดองคการ มลกษณะดงน 2.1 มการศกษาวตถประสงคขององคการในหนวยงานใหแนชดเกยวกบสอการเรยน

การสอน

6

2.2 มการวเคราะหงานและรวมงานใหเปนหมวดหมใหมความสาคญทดเทยมกนทงปรมาณและคณภาพ

2.3 กาหนดขอบเขตของการใชอานาจบรหารและควบคมแตละองคการยอยใหแนชดโดยการแสดงสายงาน

2.4 การจดองคการตองมการมอบอานาจในการบรหารและความรบผดชอบไปดวยกน

2.5 มการแสดงแผนผงการบรหารใหเดนชด 3. การจดบคลากร มลกษณะดงน 3.1 มเกณฑของปรมาณและคณภาพของบคลากรทตองการ 3.2 มหลกสตรการศกษาในการพฒนาบคลากร 3.3 เครองมอในการฝกความชานาญและความคดสรางสรรค 4. การอานวยการ มลกษณะดงน 4.1 มการสงการในการปฏบตและการตดตามผล 4.2 มเทคนคทางจตวทยาในภาวะผสงการ 4.3 การสรางมนษยสมพนธ 4.4 มการสรางขวญและกาลงใจ 5. การประสานงานโดยมลกษณะดงน

มการประสานงานเพอกอใหเกดความรวมมอกนในการปฏบตงาน 6. การรายงาน มลกษณะดงน

6.1 มการรายงานและการแจงผลการปฏบตงานหรอรายงานความคบหนาของงานในหนวยงาน

6.2 มการประชาสมพนธภายในหนวยงานและนอกหนวยงาน 7. การจดงบประมาณ มลกษณะดงน 7.1 มการพจารณางบประมาณรวมเกยวกบสอทงสถาบน

7

7.2 ตงเกณฑมาตรฐานสาหรบสอและเครองมอทางการศกษาใหเปนเกณฑเดยวกน

7.3 กาหนดแผนงานการใชงบประมาณ 7.4 งบประมาณในการบรการสอควรรวมไปถงหลกสตร และการสอนทเกยวของ 7.5 ควรพจารณาถงการซอมบารง สอทดแทนและจดหาสอใหมใหพอเพยง 7.6 มการเตรยมงบประมาณเพอการจดหาสอททนสมย

กรอบแนวคดในการวจย ตวแปรตน ตวแปรตาม

บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

1. การวางแผน 2. การจดหนวยงาน 3. การจดบคลากร 4. การอานวยการ 5. การประสานงาน 6. การรายงาน 7. การจดงบประมาณ

สถานภาพ แบงเปน 1. ผบรหาร 2.อาจารยผสอน

8

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

ในการวจยครงน เปนการวจยเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ผวจยไดศกษาคนควาและรวบรวมวรรณกรรมทเกยวของจากตารา เอกสารและงานวจยทเกยวของตามลาดบ ดงน 1. แนวคดและทฤษฎความหมายเกยวกบบทบาท

1.1 ความหมายและทฤษฎแนวคดเกยวกบบทบาท 1.2 บทบาทผบรหารสถานศกษา 1.3 บทบาทหนาทของผบรหารการศกษา 1.4 บทบาทของเทคโนโลยตอการเรยนการสอน

- รปแบบ วธการ กลยทธในการนาสอการเรยนการสอนใหเขามามบทบาท ในการสงเสรม สนบสนนการเรยนการสอนในแตระดบการศกษา - การนาสอรปแบบใหม ๆ เขามาในการจดการเรยนการสอน

1.5 บทบาทของสอกบการเรยนการสอน 2. การบรหารการศกษาตามแนวคดของกลคและเออรวค (Gulick and Urwick) 7 ดาน (POSDCoRB) ดงน

2.1 การวางแผน 2.2 การจดองคการ 2.3 การบรหารบคคล 2.4 การอานวยการ 2.5 การประสานงาน 2.6 การรายงาน 2.7 การงบประมาณ

3. แนวคดและทฤษฎความหมายเกยวกบสอการสอน 3.1 ความหมายของสอการสอน 3.2 ประเภทของสอการสอน

9

3.3 คณคาของสอการสอน 3.4 การเลอกสอการสอน 3.5 หลกการใชสอการสอน

4. งานวจยทเกยวของ 4.1 งานวจยในประเทศ 4.2 งานวจยตางประเทศ

1. แนวคดและทฤษฎความหมายทเกยวกบบทบาท

1.1 ความหมายและทฤษฎแนวคดเกยวกบบทบาท ความหมายของบทบาท (Roles) คาวา “บทบาท” ตามความหมายของพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525 ไดใหความไววา การกระทาทาทางตามบท การราตามบท โดยปรยายหมายความวา การทาตามหนาทกาหนดไว เชน บทบาทของพอแม บทบาทของคร ซงสอดคลองกบทางสงคมวทยาทใหความหมายของคาวา “บทบาท”(Role) คอ การปฏบตตามสทธและหนาทของสถานภาพ(ตาแหนง) เชน มตาแหนงเปนพอแม บทบาท คอ ตองเลยงดลก เปนคร บทบาท คอตองสงสอนอบรมนกเรยนใหด เปนหมอ มหนาทตองดแลรกษาโรคของคนไขใหหาย และเปนคนไขมหนาทปฏบตตามหมอสง ทานยาตามหมอสง เปนตน บรช และเจ.โคเฮน (Bruce and J.Cohen 1979 : 36) ไดใหความหมายของคาวา “บทบาท” คอ การทสงคมไดกาหนดเฉพาะเจาะจงใหเราปฏบตหนาท ตามบทบาทใดบทบาทหนงนนเรยกวาเปนบทบาททถกกาหนด (prescribed role) ถงแมวาบคคลบางคน จะไมไดประพฤตปฏบตตามบทบาททคาดหวง โดยผอนกยงยอมรบวา จะตองปฏบตไปตามบทบาททสงคมกาหนดใหสวนบทบาททเปนจรง (enacted role) เปนวธการทบคคลไดแสดง หรอปฏบตออกมาจรงตามตาแหนงของเขา ความไมตรงกนของบทบาททถกกาหนดกบบทบาททปฏบตจรงนน อาจมสาเหตมาจากบคคลขาดความเขาใจในสวนของบทบาททตองการ (lack of understanding)ความไมเหนดวย (can not to conform) หรอไมลงรอยกบบทบาททถกกาหนดบคคลไมมความสามารถ (inability) ทจะแสดงบทบาทนนไดอยางมประสทธภาพเกยวกบบทบาททสงคมกาหนด หรอบทบาทในทางสงคม (social role) น

10

ซาบน และ เจอรเนอร (Sarbin and Jurnur 1995 : 236 – 214) ไดใหความหมายของคาวา “บทบาท” คอ พฤตกรรมทคาดหวงวาผอยในแตละสถานภาพจะพงกระทา ร และไบยาส (Rue and Byars 2000 : 450) กลาววา “บทบาท (Roles) เปนกลมพฤตกรรมทมการจดระเบยบ ซงเกยวของกบงานใดงานหนง” ราชบณฑตยสถาน (2532 : 315) ไดใหความหมายของคาวาบทบาทไวดงน คาวา “บทบาท” (Role) คอ “การทาหนาทหรอพฤตกรรมทสงคมกาหนดและคาดหมายใหบคคลกระทา” ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2545 : 355) ไดใหความหมายของคาวา “บทบาท(Role)” คอ รปแบบของพฤตกรรมคาดหวงของสมาชกซงมตาแหนงเฉพาะเจาะจงภายในกลมผบรหารไดกาหนดบทบาทตาง ๆ ในองคการประกอบดวย

1. บทบาทความสมพนธระหวางบคคล (Interpersonal) 2. บทบาทเกยวกบขอมลขาวสาร (Informational) 3. บทบาทการตดสนใจในกลมงานทมขนาดเลกสมาชกอาจแสดงบทบาทคลายคลง

กน บทบาทบางบทบาทอาจถกมอบหมายอยางเปนทางการโดยองคการ เชน บทบาทนกวเคราะหขอมล บทบาททปรกษาทวไป และบทบาทนกบรหารบญช แตสมาชก จะไดรบบทบาทไมเปนทางการเพมเตมอกตามอทธพลของผลการปฏบตงานจากกลมทตนสงกดอย กนกวรรณ โสรจจตานนท (2546 : 15) ไดใหความหมายของคาวาบทบาท หมายถง การทาหนาทหรอพฤตกรรมทสงคมกาหนดและคาดหมายใหบคคลกระทา หรอสงทเราทาหนาททเราตองทา เมอเราเปนอะไรสกอยางหนงสงทเราทาตองมาคกบสงทเราเปน สมคด บางโม (2547 : 252 - 253) ไดใหความหมายของคาวา “บทบาท (Role) คอความคาดหวงของผทเกยวของทมตอบคคลใดบคคลหนงในสงทอยากใหบคคลนนประพฤตปฏบตทงเรองสวนตวและการทางาน และสมาชกทมงานควรมดงน 1. ศกษาเปาหมายและวตถประสงคของทมงานใหเขาใจชดเจน 2. ใหความรวมมอกบทมงานในทดานดวยความเตมใจ 3. ยอมรบความสามารถและใหเกยรตเพอนสมาชก

11

4. หาโอกาสแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะทสรางสรรค 5. ทางานทไดรบมอบหมายใหดทสดอยางมความรบผดชอบและบรรลเปาหมาย 6. มความไววางใจเพอนสมาชก 7. ยนดปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ มตของทมงาน 8. พฒนาตนเองใหมความรความสามารถเพมขนเสมอ รงสรรค ประเสรฐศร (2548 : 160) ใหความหมายของคาวา “บทบาท (Role) คอ รปแบบของพฤตกรรมทคาดหวงวาบคคลจะตองกระทาในตาแหนงทเขาไดรบในสงคม สมาชกกลมเปรยบเสมอนตวละคร ซงแตละคนจะตองแสดงบทบาทของตนเอง บคคลอาจมหลายบทบาท ทงบทบาทภายในและภายนอกททางาน บทบาทเหลานนบางบทบาทกสอดคลองกน แตบางบทบาทกขดแยงกน ซงเปนสาเหตททาใหเกดความยากลาบากในการกาหนดและบรหารบทบาทสมาชกกลมได สรปไดวา ความหมายของบทบาท หมายถง การกลาแสดงออก การมสวนรวมโดยมการแสดงความคดเหนทดและสอดคลองกบงานทปฏบตอย เพอใหเกดประสทธภาพสงสด ในการทางาน 1.2 บทบาทผบรหารสถานศกษา ในการดาเนนการจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหมประสทธผล จาเปนอยางยงทจะตองกาหนดบทบาทหนาทของบคลากรทเกยวของ สถานศกษาจะสามารถนาไปปรบปรงและเลอกปฏบตไดตามความเหมาะสมและความพรอมของแตละสถานศกษา ซงบทบาทของผบรหารสถานศกษา มดงตอไปน (กระทรวงศกษาธการ 2545 : 7) 1. กาหนดนโยบายและแนวทางปฏบตดงน 1.1 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐานและคมอกจกรรมพฒนาผเรยนตามคาสงกระทรวงศกษาธการ 1.2 กาหนดระเบยบและหลกเกณฑการจดกจกรรมพฒนาผเรยนของสถานศกษา 1.3 ศกษาขอมล แหลงวทยาการการเรยนรในชมชนและทองถน 1.4 กาหนดและมอบหมายบคลากรทเกยวของในการจดกจกรรม

12

2. นเทศและตดตาม 2.1 นเทศตดตามการจดทาแผน โครงการ ปฏทนของหวหนาและอนมตใหความเหนชอบ 2.2 นเทศ ตดตามการดาเนนการงานกจกรรมอยางตอเนองใหเปนไปตามระเบยบขอบงคบ 3. สงเสรมสนบสนน 3.1 ใหมการจดกจกรรมทหลากหลายสอดคลองกบความตองการผเรยน 3.2 สงเสรมการจดกจกรรมทเนนวฒนธรรมหรอภมปญญาทองถน 3.3 สนบสนนทรพยากรทเกยวของ 3.4 ใหคาปรกษากบบคลากรทเกยวของ 4. ประเมนและรายงาน 4.1 รบทราบการประเมนพรอมเสนอแนะแนวทางการจดกจกรรม 4.2 รายงานการจดกจกรรมใหคณะกรรมการสถานศกษาทราบ 1.3 บทบาทหนาทของผบรหารการศกษา ในฐานะทการบรหารการศกษาเปนวชาชพชนสง ผบรหารการศกษาควรจะมบทบาทหนาทอยางไรบาง นบวาเปนการขยายนยเรอง บทบาทหนาทในฐานะเปนวชาชพชนสงอกทางหนง ในการบรหารการศกษานน ผบรหารการศกษาจะตองร เขาใจและมทกษะใน 3 ดาน คอ ดานกระบวนการ (Process) ดานทเปนงาน (Task) และดานทเปนเทคนค (Technique) ดานทเปนกระบวนการนน เฮนร ฟาโยล (Henri Fayol) ไดอธบายวาจะตองมองคประกอบอย 5 ประการ คอ การวางแผน การจดองคการ การสงการ การประสานงาน และการควบคมดแล การทจะมความร ความเขาใจ และมทกษะในสามดานดงกลาวแลว ผบรหารการศกษาจาเปนจะตองไดรบการศกษา ฝกฝน อบรม (รวมถงการคนควา วเคราะห และวจย) ในเรองทงสามดานนทงโดยตนเองและโดยสถาบนการศกษาและการฝกฝนอบรมในดานดงกลาว จงเปนบทบาทหนาทของผบรหารการศกษาในฐานทเปนผประกอบวชาชพชนสงประการหนง บทบาทหนาท อกประการหนง กคอ จะตองเปนผปฏบต พทกษรกษาสงเสรมสนบสนน และเทดทนจรรยาบรรณแหงวชาชพโดยเครงครด และภาคภมใจอยางยง ผบรหารการศกษาจะตองดาเนนการทกวถทางในอนทจะมบทบาทหนาทดงกลาว เชน เขาเปนสมาชกของ

13

สามาวชาชพคร หรอผบรหารการศกษา และดาเนนการศกษา คนควา วเคราะห และวจยเรองน เปนตน บทบาทหนาททสาคญมากอกประการหนงคอวางแผนอานวยการและควบคมดและใหปฏบตงานในวชาชพ เชน สอนและฝกอบรมอยางมประสทธภาพ ตองสงเสรมความสามารถหรอคณภาพของครอาจารย และบคลากรทางการศกษาใหสงขน รวมทงจดหาอปกรณวชาชพทเปนสอการเรยนหรออปกรณการสอนท และใหมจานวนพอเพยงแกงานของสถานศกษาทตนรบผดชอบอย 1.4 บทบาทของเทคโนโลยตอการเรยนการสอน ดร. ชยยงค พรหมวงศ (กศลน บวแกว และชนกนนท ชนบาน 2545 : 3-8) ไดเสนอแนวคดในการนาเทคโนโลยมาใชในการเรยนการสอนเพอใหสอดคลองตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ดงน แนวคดในการนาเทคโนโลยมาใชในการเรยนการสอนใหสอดคลองตาม พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เรมแรกตองเขาใจความหมายหรอขอบเขตของเทคโนโลยตามปรากฏในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กอน ซงมแนวคดคอ ในการศกษาทเปนระบบตองมปจจยนาเขา มกระบวนการและผลลพธ ในสวนทเปนปจจยนาเขา หมายถง ทรพยากรทงทเปนรปธรรมและนามธรรม รปธรรม หมายถง สงทจบตองได สวนนามธรรม หมายถง ภมปญญา สตปญญา ตาง ๆ เชน ปรชญา ตองมใหพรอมในการทจะนาไปสเปาหมายของการศกษา นนคอ การเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยน เพราะฉะนน จงตองมกระบวนการอยตรงกลาง ซงกระบวนการกคอ เครองมอ อปกรณ เทคนควธการ เมอนามารวมกนกคอเทคโนโลย ดงนนเทคโนโลยในแนวคดใหม มใชสอการศกษาเทานน ซงสามารถจาแนกเปน 7 ขอบขาย ดงน 1. การจดระบบ ครอบคลมการพฒนาและออกแบบระบบโดยคานงถงองคประกอบ ทศทาง วธการ ขนตอน และความสมพนธของหนวยหลกและหนวยยอย 2. พฤตกรรมของผเกยวของดานการศกษา คอ ผสอน ผเรยน และบคลากรสนบสนน ซงสงผลตอการเรยนการสอน 3. เทคนค วธการ เทคนคเปนขนตอนยอยของวธการ สวนวธการเปนสวนหนงของกระบวนการ เพราะฉะนนเทคโนโลยการศกษา แปลวา ศาสตรทวาดวยวธการ จงถอวาวธการม

14

ความสาคญมาก แตสวนใหญมกจะไมใหความสาคญแกเทคนคและวธการเทาทควร มงเนนไปทขอบขายทสคอ กระบวนการสอสารและสอ 4. กระบวนการสอสารและสอ ม 4 สวน คอ ผสงสาร ตวสาร สอและชองทาง และผรบสาร แตปจจบนเราจะเนนทสอและชองทางมากกวา แตจรง ๆ แลว ตวกระบวนการสอสารตองมองภาพรวมมใชแคสออยางเดยว 5. การจดสภาพแวดลอม ตองมการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมทางกายภาพ ไดแก หองเรยน แสงสวาง หองปฏบตการ หองทดลอง สภาพแวดลอมทางจตภาพ คอ ความอบอนใจ ความเปนกนเองของคร และสภาพแวดลอมทางสงคม เปนเรองความสมพนธของสมาชกในชมชน ขนบธรรมเนยมประเพณตาง ๆ ซงในปจจบนสวนใหญใหความสนใจกนมากเพราะมอทธพลตอการเรยน 6. การจดการ ถอวาเปนเทคโนโลยทมความสาคญอยางยง เพราะเปนเรองของการกาหนดขนตอนทจะวางแผนเตรยมการกากบควบคมเพอจะใหความรไปถงผเรยนไดเปนอยางด จงเกดแนวคดในปจจบนทเรยกวา การจดการความร (Knowledge Management) เปนเรองทใหความสนใจกนมาก แตภาควชาทสอนดานนมกจะไมสอน เพราะไมคดวาเปนขอบขายทตองสอนและการจดการการเรยนร (Learning Management) 7. การประเมน ครอบคลมการประเมนตามวตถประสงคเชงพฤตกรรม การวเคราะหผเรยน การตงจดมงหมายระหวางกอนเรยนและหลงเรยนครบวงจร ซงในระบบยโรป และระบบองกฤษ ถอวาเทคโนโลยการศกษาจะสอนครอบคลมการวดการประเมนผลดวย จากขอบขายเทคโนโลยทง 7 จะเหนวา เทคโนโลยการศกษาหรอเทคโนโลยอนใด มความสาคญตอการดาเนนงาน ดวยเหตผลนเอง คณะกรรมการรางพระราชบญญตการศกษา จงใหเทคโนโลยเขามาเปนสวนสาคญในหมวด 9 เรยกวา เทคโนโลยเพอการศกษา ตองเนนคาวา “เพอ” เนองจากปจจบนมเทคโนโลยทรจกอย 3 สายคอ (1) สายเทคโนโลยพนฐาน เปนทรจกวาเกยวกบโสตทศนศกษา เชน แผนใส เครองฉายภาพขามศรษะ ภาพยนตร ของจรง เปนตน (2) สายทใชสอมวลชน โทรทศน วทย หนงสอพมพ และ (3) สายสารสนเทศ เปนสายทเกดใหม โดยในอดตผานมาวชาทเปดสอนทางเทคโนโลยทางการศกษามงสอนเฉพาะสองสายแรกคอ สอโสตทศน และรายการโทรทศนวทยเพอการศกษา เมอมการสอนผานคอมพวเตอร สานกคอมพวเตอร ศนยคอมพวเตอร กเปนผดาเนนการทาใหเขาใจไขวเขวไปวา คอมพวเตอรชวยสอนไมใชเทคโนโลยการศกษา เพอมใหเกดความขดแยง จงตองเพมคาวา “เพอ” เขาไป

15

ดงนนจงใชคาวา “เทคโนโลยเพอการศกษา” มทงหมด 4 ขอบขาย ซงแนวคดในการนาเทคโนโลยมาใชในการเรยนการสอนใหสอดคลองกบ พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 จงม 4 กลม คอ 1. เทคโนโลยพนฐาน คอ สอโสตทศน เชน รปภาพ แผนภม แผนใส ของจาลองเปนของทหาไดในทองถน 2. สอมวลชนเพอการศกษา คอ สงพมพ โทรทศน วทย ภาพยนตร 3. สารสนเทศเพอการศกษา สออเลกทรอนกส และโทรคมนาคม คอ คอมพวเตอร การประชมทางไกลผานจอภาพ Teleconference รวมทงของอนเตอรเนต 4. วทยบรการ เปนแหลงการเรยนร หองสมด หอสมด พพธภณฑ กลมนเนนการจดภาพแวดลอม รปแบบ วธการ กลยทธในการนาสอการเรยนการสอนใหเขามามบทบาทในการสงเสรม สนบสนนการเรยนการสอนในแตระดบการศกษา รปแบบ วธการ กลยทธในการนาเทคโนโลยการศกษาใหเขามาสงเสรม สนบสนนการเรยนการสอน คอ 1. คร อาจารย ตองจดระบบการสอนประจาตว ตองพฒนาระบบโดยการประยกตแนวคดเชงระบบเขามาใช โดยมการเรยกชอเฉพาะ เชน ระบบการสอนแผนลาดวน (ชอคร) ระบบการสอนสารสนเทศแผนวดใหญ (ชอโรงเรยน) บทบาทของครผสอน จากรปแบบการเรยนการสอนทเปลยนแปลงไป คร ผสอนจงตองปรบเปลยนพฤตกรรมการสอนของตนจากทเคยเปนผสอนแบบถายทอดความร มาเปนผคด ผจดกจกรรมการเรยนร และสงเสรมการเรยนรของผเรยนดวยวธการตางๆ จดประกายการเรยนรใหกบ ผเรยน เปนผอานวยความสะดวกเพอใหเกดการเรยนรของผเรยน เปนผแสวงหาสาระการเรยนร ตลอดจน กจกรรมการเรยนตางๆ เพอสนองความสนใจและความตองการของผเรยน (ธรศกด อครบวร 2544 : 10) 2. ตองมการคดหาวธการสอนทสอดคลอง และเหมาะสมกบเนอหาตาง ๆ ปจจบนการสอนม 3 แบบ คอ การสอนแบบองเนอหา เปนการสอนทมงใหความรอยางเดยว การสอนแบบองสมรรถนะ มงทาอะไรไดตามลาดบขน และการสอนแบบองประสบการณ มงให “ทาได” โดยทผเรยนดาเนนการตามขนตอนทผเรยนตองเผชญประสบการณทกาหนดไว

16

3. ใน พ.ร.บ. การศกษา เนนวาตองใชการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนสาคญ จงตองผสมผสานกบ 3 วธการดวยกนคอ องคร องกลม และองตน โดยเปาหมายจรง ๆ คอ การใชเวลาในการเรยนรทผเรยนตองใชเวลาศกษาดวยตนเองมากทสด 4. การนาเทคโนโลยทางการศกษามาเปนเครองมอแทนครในบางเรอง รวมทงชวยสรางสภาพแวดลอมในการเรยนการสอน โดยเฉพาะในสวนทเปนเครองมออปกรณ หากไมมจะไมสามารถทางานไดเลย หากพดถงการสอนเนอหาจะม 3 ประเภท คอ (1) เนอหาทสอนดวยการพดใหฟง (2) เนอหาทจะเขาใจไดดวยการไปคดตอและ (3) ตองเผชญประสบการณดวยตนเอง ลงมอปฏบตดวยตนเอง กลาวโดยสรป สอเปนอปกรณสนบสนนทางการศกษาในดานการเรยนการสอนทไดจากเทคโนโลยการศกษาชวยใหผสอนและผเรยนสามารถใชเรยนรวมกบตาราไดเขาใจดยงขน การนาสอรปแบบใหม ๆ เขามาในการจดการเรยนการสอน แนวโนมทระบบการศกษาจะเปนระบบการศกษาแบบผสม คอ ทางใกลและทางไกลตองเขามาอยในทกสถาบน จงตองนาการศกษาทางไกลมาเปนสวนสาคญ ดงนนการเรยนการสอนจงตองผสมผสานทง 2 แบบคอ แบบมหองเรยนและแบบไมมหองเรยน โดยยดหลกการสาคญวา สงไหนทผเรยนสามารถเรยนเองได กใชสอสารหรอตาราตาง ๆ แทน สวนการพบปะอยางเผชญหนาควรจดใหมเพอสรป อภปราย ดงนนจงมความจาเปนทตองมสอทางอนเตอรเนตเขามาเปนสอการเรยนการสอน ถาวางแผนใหดแลวพบวา มนกศกษาอยจานวนหนงสามารถศกษาไดจากอนเตอรเนต จากระบบทเปนเครอขายหรอเวบ จาเปนตองใชเพราะเปนแหลงความร สามารถเขาไปศกษาไดดวยตนเอง หากอาจารยจะสอนผานคอมพวเตอร กตองทาบทเรยนไดทางอนเตอรเนต การสอนดวยคอมพวเตอรมหลายรปแบบไมยากนก และในปจจบนนใชโปรแกรม HTML เปนมลตมเดยโดยสามารถใสภาพเสยงได กลาวโดยสรป เทคโนโลยเพอการศกษามบทบาทสาคญตอการจดการเรยนการสอน ทง 3 รปแบบ คอ ในโรงเรยน นอกโรงเรยน และตามอธยาศย แตการดาเนนงานจะประสบความสาเรจมากนอยเพยงใดจาเปนทจะตองมการขยายแนวคดของเทคโนโลยทางการศกษาใหครอบคลม 7 ขอบขาย มใชแตสอการศกษาเทานน คอ การจดระบบพฤตกรรมของผเกยวของ เทคนค วธการ กระบวนการสอสารและสอ การจดสภาพแวดลอม การจดการ และการประเมน โดยเฉพาะอยางยงผทมสวนเกยวของตอการเรยนการสอน ตองศกษาทาความเขาใจถงมาตรการ

17

ตาง ๆ ในหมวด 9 เพอทจะสามารถนาเทคโนโลยเขาไปสงเสรมสนบสนน และชวยในการขยายคณภาพของการจดการศกษาทง 3 รปแบบ ใหประสบความสาเรจสงสด สมตามเจตนารมณทกาหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 1.5 บทบาทของสอกบการเรยนการสอน สอมความสาคญอยางยงในการเรยนการสอนทกสาขาวชา แตไมคอยจะมใครใครสนใจจะเนนหนกในเรองนมากนก จงเปนทมานทรรศการสอการเรยนการสอนของฝายฝกประสบการณวชาชพคร คณะครศาสตร สถาบนราชภฏราชนครนทร จ.ฉะเชงเทรา สถาบนทหลอหลอมแมพมพ พอพมพของชาต (บทบาทของสอกบการเรยนการสอน 2544 : 73-74) อญชล ตนศร ฝายฝกประสบการณวชาชพคร คณะครศาสตร สถาบนราชภฏราชนครนทร จ.ฉะเชงเทรา กลาวถงจดประสงคการจดนทรรศการครงนวา เราตองการใหนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครไดรบประสบการณเกยวกบการผลตสอ และเลอกสอประกอบการสอน ทนกศกษาภาคภมใจมานาเสนอแกรนนอง อาจารยในทองถน และบคคลอนทสนใจเขารวมชมงาน เพอนกศกษาจะไดมกาลงใจผลตสอ และเตรยมตวสาหรบการฝกประสบการณวชาชพครเตมรปแบบ ถอเปนการบรการทางวชาการแกสงคมซงเปนหนาทหลกของสถาบนเราดวย สาหรบการจดงานครงนถอเปนปท 6 แลว เราจดอยางตอเนองทกป ซงปนเราไดรบความรวมมอจากครตนแบบทองถน อยาง สเบดา ปาทาน ครตนแบบภาษาองกฤษจากโรงเรยน ผาณตวทยา จ.ฉะเชงเทรา ทชนะการประกวดของสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (สกศ.) นาสอด ๆ ทมความหลากหลายมารวมงานดวย ดานตวเดกเองกมความกระตอรอรน และมความคดสรางสรรคมากยงขน ถงแมในบางจดการจดการอาจไมดเทาครทสอนจรง แตเรากภาคภมใจในระดบหนง หลงจากทกอง บก. เดนชมงานททาดวยความตงใจของนกศกษาแลว ยงไดเกบตกคาพดของนกศกษาฝกสอนบางคนทนานามาประกอบบทความ เพอสะกดใจแกครปจจบน และวาทครในอนาคตมาฝากกนดวย (สาหรบผบรหาร และครเหมาะควรทจะอานบทสมภาษณน) กฤตยา ฤทธสร ชนปท 4 เอกสงคมศกษา หนงในนกศกษาทนาผลงานมานาเสนอ กลาววา “หลงจากทนาสอมาชวยสอน เดกกจะเรยนร และเขาใจบทเรยนไดงายขนแถมดงดดใหสนใจบทเรยนไดด มสสนในการเรยนการสอน เดกเขากสนกมสวนรวมกบเรามากขน สอมความจาเปนมากทจะชวยพฒนาการทางความคดเดกไดด สาคญอยทครตองผลตสอให

18

เหมาะสมกบพฒนาการของเขาดวย อยากใหคณครหนมาใชสอกนมากขน เดกจะไดสนก ถงจะมขนตอนหลายอยาง แตสงทเดกไดรบคมคาแกการลงทนมากคะ” นายอนศกด ธระเศวต ใหความเหนวา “ผมทาสอเกยวกบการออกเสยงเลอกตงมาแนะนาเพราะมความสาคญมาก อยากใหเดกไดรจกการเลอกตงทถกตอง เดกกใหความรวมมอด หลงจากใชสอแลวจะงายในการเรยนการสอน ถาเราสอนแบบอธบายปากเปลาไมไดรบความสนใจแน ๆ เดกจะเบอหนาย การใชสอเปนการกระตนความสนใจ อยากเรยนร อยากลองผดลองถก เกดพฒนาการทถกตอง ตวเราเองกไดรวาการสอนของเราถงระดบไหนแลว สะทอนตวเราเองวาเราสามารถเปนครทดไดไหมในอนาคต ผมอยากเปนครมาก ๆ ถงเลอกมาเรยนทน การจดนทรรศการครงนเปนประโยชนมากในการเรยนการสอน ซงสามารถนาไปประยกตใชไดจรง หลงจากทผมไดทดลองสอนแลว ตอนแรกคดวาการเปนครไมยาก แตพอมาเปนครแลวไมไดงายอยางทคด เราตองทาทกอยาง เขยนแผนการสอนใหสอดคลองหลกสตร อกทงควบคมดแลเดก ถายทอดความรตาง ๆ เหนอย สนก และเครยดครบ แตผมกอยากถายทอดความรทมใหกบเดก ๆ ทายน ผมอยากใหอาจารยทมเทคนคแบบเกาหนมาใชสอกนใหมากขน และเนนการสอนแบบผเรยนเปนสาคญวาเขาอยากเรยนอะไร ตองการใหครสอนแบบไหน ใหเขาเรยนแบบไมเบอ แตสนก เขาจะไดรกในการเรยนมาก ๆ ครบ” โชค ตนศร ประธานฝายตดสนงานกลาววา “สอของเดกอาจจะไมคอยดมากเพราะประสบการณเขายงนอยอย แตเขากมความตงใจจรง ซงตอไปเราจะทาโครงการใหโรงเรยนอนเขามาประกวด ซงคาดวาจะไดมความสนใจมากขน ผบรหารเราเองกไมคอยใหความสาคญกบเรองสอ แตเรากพอใจในระดบหนง สอเปนหวใจในการเรยนรของเดก ถาจะใหสอมบทบาทมากขน ผบรหารตองใหความสาคญมากกวาทเปนอย และตองสนบสนนเรองงบประมาณถงจะไปไดด” พอสรปไดวา บทบาทของผบรหารการศกษาในฐานะทเปนวชาชพชนสงนน จะตองศกษาและฝกอบรมในวชาชพบรหารการศกษาจากสถานบนการศกษาระดบอดมศกษา จะตองปฏบตและสงเสรมจรรยาบรรณวชาชพและจะตองควบคมดแลใหสมาชกในวชาชพนไดปฏบตหนาทในวชาชพไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผล

19

2. การบรหารการศกษาตามแนวคดของกลคและเออรวค (Gulick and Urwick) กลคและเออรวค (Gulick and Urwick) ไดเสนอแนวความคดเกยวกบการบรหารงานไว 7 ดาน ดวยกน เรยกยอ ๆ วา “POSDCoRB” เปนผลสบเนองมาจากการจดการแบบวทยาศาสตร (Scientific Management) ซงพยายามทจะคนหาวธการบรหารทดทสด กลคและเออรวค (Gulick and Urwick) ไดสรปไวใน “Papers on the Science of Administration” ในป ค.ศ. 1937 โดยมลาดบขนตอไปน 2.1 การวางแผน (Planning) หมายถง การวางแนวทางในการปฏบตงาน รวมทงวธการปฏบตงานตามแนวทางนน ๆ เพอบรรลวตถประสงคตามทวางไว 2.2 การจดองคการ (Organization) หมายถง การจดทาโครงสรางแบบเปนทางการของอานาจหนาทการสงการ ซงใชในการจดแบงการกาหนดและการประสานของหนวยงานยอย ๆ เพอบรรลวตถประสงคตามทไดตงไว 2.3 การบรหารบคคล (Staffing) หมายถง การจดการดานบคลากรทงหมด ตงแตการรบเขาทางาน การฝกอบรมและการรกษาสภาพการทางานไดดเสมอ 2.4 การอานวยการ (Directing) หมายถง การดาเนนการในการตดสนใจและสงการใหกจการตาง ๆ ดาเนนไปอยางมระเบยบแบบแผนทงในลกษณะทว ๆ ไปและในลกษณะเฉพาะรวมทงคาแนะนาซงเปรยบเสมอนเปนผนาของหนวยงาน 2.5 การประสานงาน (Coordination) หมายถง การรวมมอกนในการปฏบตงานในสวนตาง ๆ ใหประสานสอดคลองและกลมกลน 2.6 การรายงาน (Reporting) หมายถง การจดทาบนทกการรายงานและการตรวจสอบ 2.7 การงบประมาณ (Budgeting) หมายถง การจดสรรงบประมาณในรปของการวางแผนการเงน การทาบญชและการตรวจสอบ 2.1 การวางแผน (Planning) การวางแผนมความสาคญตอการบรหารงานทกประเภท และเปนทยอมรบกนวาการ วางแผนเปนภารกจของนกบรหารทจะตองปฏบตเปนอนดบแรกในกระบวนการบรหารเพราะวาการวางแผนเปนเรองของการกาหนดความตองการ การกระทา วธปฏบตและผลของการกระทาในอนาคต โดยใชหลกวชาการ เหตผล ตวเลข ขอมล รวมทงปญหาตางๆ มาประกอบกน การ

20

วางแผนจงมบทบาทอนสาคญยงทจะทาใหผบรหารทราบวาจะทาอะไร อยางไร ทไหน และเมอไรอนจะเปนแนวทางในการปฏบตงานใหบงเกดผลและมประสทธภาพสามารถบรรลตามจดมงหมายทวางไว ความหมายของการวางแผน ในปจจบนการวางแผนไดนาไปใชในงาน หนวยงาน โครงการตาง ๆ อยางมากมายตงแตหนวยงานเลก ๆ ไปจนถงงานขนาดใหญ ไดมนกบรหาร นกบรหารการศกษา และผรหลายทานไดใหความหมายของการวางแผนดงตอไปน ลเธอร กลค (Luther Gulick) ไดกลาวถงเกยวกบการวางแผนวา “เปนการวางโครงการอยางกวาง ๆ วามงานอะไรบางทจะตองทาตามลาดบ พรอมทงวางแนววธปฏบต และวตถประสงคของการปฏบตงานนนกอนลงมอปฏบตงาน” นอรคราฟ และเนล (Northcraft and Neal 1994 : 6-8) การวางแผน เปน การคดกอนทจะมการดาเนนการใด ๆ ในองคการ การวางแผนตองกระทาอยางนอยในสองระดบคอ ระดบแรก เปนการใหความใสใจเกยวกบจดมงหมาย (Purpose) พนธกจ (Misson) หรอเปาประสงค (Goals) ขององคการ รอบบนส (Robbins 1997 : 130) ใหความหมายของการวางแผน คอ การกาหนด วตถประสงคขององคการ การวางกลยทธเพอใหสอดคลองกบวตถประสงค โดยมแผนงานทเปนระดบชน (hierarchy of plans) ลดหลนและสอดคลองกนไป พรอมทงกจกรรมทสมพนธกนทงวธและเปาหมาย ดสเลอร (Dessler 1998 : 680) ใหความหมายของการวางแผน คอ เปนขนตอนในการกาหนดเปาหมาย (Goals) และทางเลอกในการปฏบต การพฒนากฎ และกระบวนการปฏบต ตลอดจนการพยากรณผลลพธในอนาคต สคเมอรฮอรน (Schemerhorn 1999 : 7) ใหความหมายของการวางแผน คอ เปนขนตอนในการกาหนดวตถประสงค (Objectives) และพจารณาถงสงทควรปฏบตเพอใหบรรลวตถประสงคทกาหนดไว

21

นสา แกวมงคล (2539 : 30 ) ใหความหมายของการวางแผน คอ กระบวนการตดสนใจลวงหนาวาจะตระเตรยมและกาหนดทางเลอกทจะดาเนนการในอนาคต โดยพจารณาจากปจจยตาง ๆ ทมอย เพอใหบรรลวตถประสงคทวางไว ภายในระยะเวลาทกาหนดเอาไว ศรอร ขนธหตถ (2547 : 61) ใหความหมายการวางแผนวา “การตกลงใจไวลวงหนาวาจะทาอะไร (What) ทาเทาไร (How many) ทาทาไม (Why) ทาเมอใด (When) ทาทไหน (Where) ทากบใคร (Whom) ใครเปนผทา (Who) ทาอยางไร (How) โดยใชปจจยตาง ๆ ไดแก คน เงน วสดอปกรณ เวลาและการจดการมาประสานสมพนธและจดเปนระบบขน” อานวย แสงสวาง (2544 : 31) ใหความหมายการวางแผน “คอการออกแบบของการตดสนใจในอนาคต เพอใหสามารถทาสงตาง ๆ ไดสาเรจ โดยการเลอกใชแนวทาง และการปฏบตทมประสทธภาพ ทวป ศรรศม (2545 : 21) ใหความหมายการวางแผนเปน 2 แงวา “1. แงของการดาเนนชวตของแตละบคคล การวางแผนคอ การคดตดสนใจเพอการกระทาอยางใดอยางหนงในชวงเวลาใด ๆ ในอนาคต เพอบรรลจดมงหมายทตองการของแตละบคคล 2. แงของกระบวนการบรหารงานขององคการหรอหนวยงาน การวางแผนคอ กระบวนการดาเนนงานทองคการหรอหนวยงานกาหนดขน เพอปฏบตภารกจใด ๆ ทกาหนดไวใหบรรลในอนาคตอยางมประสทธภาพหรอเกดประโยชนสงสด การวางแผนเปนภารกจหรอบทบาททสาคญยงประการหนงของผบรหารองคการทจะแสดงออกถงวจารณญาณ วสยทศน (Vision) และอจฉรยภาพแหงความเปนผนาของผบรหารองคการนน ๆ การวางแผนเปนทงศาสตร (Science )และศลป (Art) ในการบรหารองคการทจะนาไปสความสาเรจหรอความลมเหลวของกระบวนการบรหารองคการ” นรมล กตกล (2546 : 63) ใหความหมายการวางแผนวา “ การหาทางเลอกทดทสดในการปฏบตงานโดยใชปจจยตาง ๆ ทมอยใหเกดผลตามเปาหมายมากทสดหรอเปนกระบวนการในการตดสนใจลวงหนา เพอเลอกแนวทางสาหรบอนาคตวาจะทาอะไร อยางไร เมอใด และใครเปนผทา"

22

วทยา ดานธารงกล (2546 : 128) ใหความหมายของการวางแผน คอ “กระบวนการของกาหนดเปาหมาย (objectives) และวธปฏบต (courses of action) เพอไปสเปาหมายนนเอง” สภาพร พศาลบตร (2547 : 2 ) ใหความหมายของการวางแผน คอ วธการตดสนใจลวงหนา เพออนาคตขององคการ ซงเปนหนาทของการจดการ ในทางเลอกวาจะใหใครทาอะไร ทไหน อยางไร มขนตอนดาเนนงาน การใชทรพยากร การบรหารเพอใหบรรลวตถประสงค และเปาหมายทตองการ มารสา เชาวพฤฒพงศ (2548) กลาววาการวางแผน ( Planning ) และ การกาหนดนโยบาย ( Policy ) นอกจากน ผบรหารในยคปจจบนทมงทจะบรหารองคการสความเปนเลศ จะตองใหความสนใจในเรองของการวางแนวทางในการปฏบตและกระบวนการทางานภายในองคการเพอบรรลเปาหมายและนโยบายทวางไว ตลอดจนตองใชความสามารถ ในการบรหารกระบวนการทางาน (Process Management ) อยางมประสทธภาพ พอสรปไดวา การวางแผน คอ กระบวนการกาหนดทางเลอก หรอกระบวนการตดสนใจ ของการกาหนดวตถประสงคและเปาหมาย อยางเปนขนเปนตอนสจดเปาหมายทกาหนดไว หลกสาคญของการวางแผน การวางแผนเปนกระบวนการทสาคญประการหนงในการบรหารงานเปนภาระหนาทของผบรหารทสาคญทสดประการหนง ดงนนในการบรหารจงจาเปนจะตองทราบถงหลกสาคญของการวางแผน เปนทยอมรบกนโดยทวไปแลววา การบรหารหรอการจดการหรอเรยกวาการบรหารจดการ (Management) เปนปจจยทสาคญมากในการทางานใหสาเรจตามเปาหมาย ดงจะเหนไดจากความหมายของการบรหารจดการ (Management) กรฟฟน (Griffin 1997 : 4) คอชดของหนาทตาง ๆ (A set of functions) ทกาหนดทศทางในการใชประโยชนจากทรพยากรทงหลายอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอใหบรรลเปาหมายขององคการ การใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ (Efficient) หมายถง การใชทรพยากรไดอยางเฉลยวฉลาดและคมคา (Cost-effective) สวนการใชทรพยากรอยางมประสทธผล (Effective) หมายถงการตดสนใจไดอยางถกตอง(Right decision) และมการปฏบตการไดสาเรจตามแผนทกาหนดไว ดงนนผลสาเรจของการบรหารจดการจงตองมทงประสทธภาพและประสทธผลควบคกน สวนอก

23

ความหมายหนง การบรหารจดการ (Management) ของเซอรโต (Certo 2000 : 555) หมายถงกระบวนการของการมงสเปาหมายขององคการจากการทางานรวมกน โดยใชบคคลและทรพยากรอน ๆ ดงนนในการทจะทางานใหไดผลสงสดตามวตถประสงคไดจะตองมการบรหาร หรอการจดการทมประสทธภาพและการทจะทาเชนนนไดผบรหารตองทาหนาทสาคญ ๆ ตามทกลาวกนไวคอ หนาทในการวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การบรหารงานบคคล (Staffing) การอานวยการ (Directing) การประสานงาน (Coordinating) การรายงาน (Reporting) และการงบประมาณ (Budgeting) ตามทกลาวมาจะเหนวา การวางแผนเปนหนาทอยางหนงของผบรหารหนาทน จะสาคญหรอไมสามารถพจารณาไดจากเหตผลตอไปน (อนนต เกตวงศ 2543 : 8-9) 1. การวางแผนเปนหนาทอนดบแรกของผบรหาร นกวชาการหลายคนทกลาวถงหนาทสาคญของผบรหาร เชน ลนดลล เออรวค (Lyndall Urwick) และลเธอร กลค (Luther Gulick) ไดกลาวถง หนาทบรหารไวทเรยกวา พอสคอบ (POSDCoRB) และเฮนร ฟาโยล (Henri Fayol) กลาววา การบรหารจะตองทาสงตอไปนคอ การวางแผน การจดองคการ การบงคบบญชา การประสานงาน และการควบคม นอกจากน นวแมนและซมเมอร รวมทง ฮาโรลด คนต และซรล โอดอนเนลล กไดอธบายถงหนาทของผบรหารไวทานองเดยวกน และเหมอนกนอยอยางหนงคอการใหทาหนาททางการวางแผนเปนอนดบหนง จงเปนทเขาใจไดวาในทางการวชาการนนยอมรบการวางแผนวาสาคญมาก 2. การวางแผนและแผนเปนแนวทางปฏบตทสาคญ ผปฏบตตามแผนสามารถศกษาเรยนรวธการขนตอน และกระบวนการทางานไดจากแผนกอนทจะลงมอปฏบต ดงนนชวยใหการทางานของเขามความเปนไปไดมาก ทงเปนทเชอวาจะทาใหเกดประสทธภาพและประสทธผลของการทางานดวย แผนจงมความสาคญและจาเปนสาหรบผปฏบตงานและองคการ 3. การวางแผนและแผนเปนตวกาหนดทศทาง และความรสกในเรองของความมงหมายสาหรบองคการใหผปฏบตงานมทกคนไดร นอกจากนแผนยงเปนกรอบสาหรบการตดสนใจใหผปฏบตงานไดเปนอยางด จงสามารถปองกนมใหมการตดสนใจแบบเพอแกปญหาแตละครงไปเทานนดวย 4. การวางแผนและแผนจะชวยผบรหาร และผปฏบตงานมองไปในอนาคต และเหนโอกาสทจะแสวงประโยชนหรอกระทาการตาง ๆ เพอจะไดหาทางปองกน ตลอดจนการลดภาวะความเสยงตาง ๆ ไดดวย

24

5. การตดสนใจทมเหตผล ในการวางแผนนนจะมการตดสนใจเรองตาง ๆ ไวลวงหนา ซงจะมเวลาพอทจะใชทงหลกทฤษฎแนวความคด และหลกการประกอบกบตวเลขสถตและขอมลขาวสารตาง ๆ ทเกยวของมาพจารณาตดสนใจ จงทาใหการตดสนใจเปนไปอยางถกตองเหมาะสม และมเหตผลและเปนประโยชนตามตองการ หรอเปนไปตามวตถประสงคมากยงขน คนต และ โอดอนเนลล เคยกลาววา “ถาปราศจากการวางแผนแลว การตดสนใจและการกระทามกจะเปนไปตามยถากรรม” อนสอน บวเขยว (2547 : 90) กลาววา กระบวนการวางแผนเปนเรองเกยวของกบการตดสนใจทกระทาในปจจบน เพอทจะทาการจดสรรทรพยากรสาหรบทางานใหบรรลวตถประสงคตาง ๆ ในอนาคต 6. การวางแผนเปนเรองการเตรยมการไวกอนลวงหนา เมอมการกาหนดวตถประสงคและเปาหมายตามความตองการแลว กจกรรมตาง ๆ ทจะตองทาเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและบงเกดผลตามเปาหมายนน ๆ จะตองไดรบการพจารณาและการตดสนใจในเรองตาง ๆ เกยวกบการกระทากจกรรมตาง ๆ ไมวาจะเปนเรองของวธการ กระบวนการ ขนตอนของการกระทา ทรพยากรทตองใชเวลา สถานทและการควบคมดแลการทางานตาง ๆ ทงหมดจะตองมการพจารณา ทดลอง และทดสอบอยางละเอยดถกตองและเหมาะสม ทงนเพอใหแผนมความสมบรณถกตองแลวจงนาไปปฏบต ดงนน สาระสาคญดงกลาวเกยวกบการวางแผนจงเปนเครองประกนความเปนไปไดของการทางานใหบรรลวตถประสงคเปนอยางด 7. การวางแผนมสวนชวยใหมนษยเปลยนแปลงสงตาง ๆ ไดมาก เนองจากการเปลยนแปลงเปนสงทเกดขนเสมอตามธรรมชาต เมอมความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมากขน มนษยมความสามารถในการเปลยนแปลงสงตาง ๆ ใหเปนไปตามความตองการมากขน การวางแผนจงเปนสงจาเปนทมนษยอาศยเพอใชในการเตรยมการเปลยนแปลงสงตาง ๆ ในอนาคต และทาใหการเปลยนแปลงมความเปนไดมากยงขน นอกจากการวางแผนจะมสวนชวยใหเกดการเปลยนแปลงแลวยงมบทบาทชวยใหการกระทาตาง ๆ เปนไปอยางสอดคลองประสาน และสมพนธกนเปนระบบอกดวย 8. การวางแผนเปนตวนาในการพฒนาตามหลกการวางแผน ขนแรกจะตองมการกาหนดวตถประสงค และวตถประสงคจะเปนหลกของการตดสนใจในทกเรองทจะกระทาตอไปกลาวอกนยหนง กคอ การตดสนใจใด ๆ ทเกยวของกเพอทจะทาใหเกดผลตามวตถประสงค ทงนเพราะการกาหนดวตถประสงคแลวจะตองมการกระทาเพอใหเกดผล ดงนน การมการวางแผนยอมหมายถง การมวตถประสงค มเปาหมาย มการตดสนใจทมเหตผล มการกระทาตามแผน และใหบงเกดผลตามตองการได

25

นสา แกวมงคล (2539 : 35) สรปไดวากระบวนการในการวางแผนมขนตอนทสาคญ ๆ 4 ขนตอน คอ 1. เตรยมการ ซงประกอบดวยการดาเนนนโยบาย วตถประสงค การศกษาสภาพปจจบนและปญหาตาง ๆ ทเกดขน 2. การจดทาแผน 3. การปฏบตตามแผน 4. การประเมนผลและตดตามผล อนสอน บวเขยว (2547 : 90) กลาวถงลกษณะและขอบเขตของกระบวนการวางแผน (The planning process) เพอจะไดเขาใจถงเรองตาง ๆ ทเกยวของดงตอไปนคอ 1. ความสมพนธของการวางแผนทมตอการตดสนใจในปจจบนและการกาหนดวตถประสงคในอนาคต 2. ความไดเปรยบหรอขอดของการวางแผนภายในองคการทมขนาดเลก ตลอดจนทมตอกลมยอยตาง ๆ ภายในองคกร 3. สวนประกอบหรอองคประกอบตาง ๆ ทสาคญของกระบวนการวางแผน 4. ระดบตาง ๆ ของการวางแผนภายในองคการ รวมทงความแตกตางระหวางการวางแผนกลยทธและการวางแผนดาเนนงาน การวางแผนของฝายปฏบตการ (Line) และฝายชวยเหลอใหคาปรกษา (Staff) และการวางแผนทกระทาแบบทางการและแบบไมเปนทางการ พอสรปไดวา การวางแผนมบทบาทสาคญมากตอการดาเนนงาน ทงนเพอใหเกดการพฒนาและเปลยนแปลงไปในทางทด และสามารถตรวจสอบได ตามตองการและเปนไปอยางตอเนอง และแนนอนทสดผลผลตนจะตองเปนประโยชนทตอบสนองและสอดคลองกบการวางแผนทงสน ประโยชนของการวางแผน ชมมอน (Simmons 1982 : 2-3, อางถงใน สภาพร พศาลบตร 2547 : 8) ไดกลาวถงประโยชนของการวางแผนไวดงน 1. เพอใหผบรหารตระหนกถงความรบผดชอบไดดขน 2. ชวยใหการควบคม สามารถทาไดโดยอาศยการวดผลสาเรจตามแผนงานททาไป

26

3. แผนงานใชเปนเครองมอชวยในการสอความใหทกฝายทราบถงทศทางขององคการและใหฝายตาง ๆ ประสานการทางานเปนทมโดยอาศยแผนเปนเครองมอ 4. แผนงานทใชดาเนนงานอยสามารถใชตรวจสอบความถกตองของนโยบายปจจบน โดยจะสามารถตรวจสอบดไดจากผลของการปฏบตตามแผน เพอจะไดมการปรบแกนโยบายและเปาหมายระยะยาวใหถกตอง 5. การวางแผนชวยขยายขอบเขตของการคดของผบรหาร และชวยใหผบรหารคลองตวในการแกไขปญหาหรอยกระดบผลงานไดดขน เพราะสามารถเพมทศนะวสยของการคดใหกวางและไกล และสามารถคดคลองแคลวปรบตวไดดขน กอนทจะไดพจารณาถงหลกตางๆ เกยวกบการวางแผน ควรไดเขาใจถงประโยชนทสาคญ ๆ ของการวางแผน ดงน (สภาพร พศาลบตร 2547 : 7 – 8) 1. ชวยคนหาหรอชใหทราบถงปญหาทอาจเกดขน หรอชวยชใหเหนถงโอกาสตาง ๆ ทอาจมขน 2. ชวยปรบปรงและยกระดบคณภาพของกระบวนการตดสนใจภายในองคการใหดขน 3. ชวยในการปรบทศทางอนาคตขององคการ ตลอดจนคานยมและวตถประสงคขององคการใหชดเจนเสมอ 4. ชวยใหแตละบคคล หรอองคการสามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในสภาพแวดลอม 5. ชวยเหลอผบรหารใหสามารถมนใจทจะนาองคการใหอยรอด ขอจากดของการวางแผนและแผน ตามทไดกลาวถงความสาคญและประโยชนของการวางแผนและแผนมาหลายประการแลว แผนกยอมมจดออนหรอขอจากดบางเชนกน ดงตอไปน (สภาพร พศาลบตร 2547 : 8 – 10) 1. ขอจากดเกยวกบการทานายอนาคต การวางแผนเปนเรองทเกยวของกบอนาคตมการตดสนใจในเรองตาง ๆ ลวงหนา และในการตดสนใจแตละเรองแตละครงจะตองอาศยตวเลขขอมลมาประกอบการพจารณา และบางครงหรอบอยครงทไมสามารถหาขอมลได จงจาเปนตองใชวธการพยากรณหรอทานายตามหลกการ การทานายนยอมมโอกาสผดพลาดไดดวยเหตผลหลายประการ และยงการทานายอนาคตระยะยาวมากเทาใดแลวแนวโนมจะผดพลาดกมกจะม

27

มากตามไปดวย ดงนน ถาการวางแผนเรองใดทจะตองอาศยขอมลทไดจากการพยากรณมากเทาใดโอกาสผดพลาดกยอมมมากดวย และยงทานายไดไมคอยถกตองความบกพรองของการตดสนใจกจะมมากขนไปอก จงถอวาเปนขอจากดทสาคญของการวางแผน 2. ขอจากดเกยวกบตวเลขและขอมล การตดสนใจในการวางแผนสวนใหญตองอาศยตวเลขสถต ขอมล และขาวสารตาง ๆ ทเกยวของ ถาผตดสนใจไมมขอมล หรอมขอมลทผดพลาดบกพรอง หรอไมถกตองและลาสมย ไมวาจะดวยเหตผลใดกตามยอมทาใหการตดสนใจและการวางแผนในเรองนนผดพลาดบกพรองตามไปดวยและจะตองกระทบถงแผนใหญทงหมดดวยไมมากกนอย ดงนน การตดสนใจทตองใชขอมลจงจาเปนตองใชความระมดระวงและตรวจสอบใหดเสยกอน 3. แนวปฏบตของแผนปดกนการใชดลยพนจของผปฏบต ในแตละแผนและโครงการจะมการกาหนดระเบยบปฏบต แนวทางหรอหลกปฏบต รวมทงวธการปฏบตงานไว สวนแผนหรอโครงการใดจะกาหนดไวอยางละเอยดมากนอยกวากนเพยงใดยอมขนอยกบความประสงคของผวางแผน ทงนเพราะการกาหนดไวละเอยดหรอไมละเอยดนนมผลดผลเสยเหมอน ๆ กน 4. ขอจากดเกยวกบคานยมของผบรหาร ผบรหารจานวนหนงไมสนใจกบเหตการณในอนาคตไมพยายามมองไปขางหนาและไมชอบการเปลยนแปลง (McFarland 1974 : 331, อางถงใน สภาพร พศาลบตร 2547 : 9) จงไมนยมคดวางแผนและกระทาการใด ๆ ทจะเปนการปองกนมใหเกดปญหาในอนาคตและไมคดทจะใหมการเปลยนแปลงในอนาคต แตมกจะทางานและใหความสาคญกบสงตาง ๆ ในปจจบน หรอการแกปญหาเฉพาะหนา บางครงอาจไมชอบการเปลยนแปลงหรอหากจะตองมการเปลยนแปลงใด ๆ ในปจจบนหรอการแกปญหาเฉพาะหนากจะปดใหเปนหนาทของผอน เปนตน 5. ขอจากดในการปรบปรงใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม แผนระยะยาวทมเวลาดาเนนการมากกวาสองปขนไปหรอแผนระยะใดกตาม หากจะตองนาไปปฏบตในสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว การเปลยนแปลงของสงแวดลอมจะเปนไปโดยทงหมดหรอบางสวนกตาม อาจกระทบถงแผนไดและทาใหแผนนนใชไมไดจะเปนทงหมดหรอบางสวนของแผนแลวแตกรณ ปญหากคอไมอาจปฏบตตามแผนได การปรบปรงแกไขแผนทงหมดหรอสวนหนงสวนใดของแผนจะตองมขน เปนปญหาอยางหนงของแผน ทางแกปญหาเรองนอาจทาไดวธหนงกคอผรางแผนเปดแนวทางไวโดยไมระบเงอนไขลงไปใหชดเจนหรอละเอยดมากนก โดยเปดโอกาสใหผปฏบตตามแผนใชดลพนจตดสนใจเลอกแนวทางหรอวธการทเขาเหนวาเหมาะสมในสถานการณขณะนน แตกเปนทางแกไขทใชไดบางสวนและบางกรณเทานน โดยทวไปแลวหากม

28

ปญหาดงกลาวนเกดขน มกจะมการปรบแผนใหมทงหมด เพอใหเหมาะสมและใชไดกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป 6. ขอจากดเกยวกบเวลา การวางแผนเปนงานทตองใชทรพยากรทงคน เงน วตถ และการจดการทจาเปนอกอยางกคอตองใชเวลา อาจใชเวลาเปนชวโมง วน เดอน และเปนป อนขนอยกบลกษณะเนอหา ขอบขายและขอบเขตของงานแตละอยาง ปญหาทพบสวนใหญจะเปนเรองของการมเวลานอยไมพอเพยงทจะใชในการวางแผนอยางละเอยดรอบคอบ จะดวยเหตผลใดกตามทาใหการวางแผนตองรบเรงและไดแผนทไมสจะสมบรณถกตอง ปญหาตาง ๆ จะตามมาในขนของการปฏบตตามแผน 7. ขอจากดในความร ความเขาใจ ความสามารถ และประสบการณของผวางแผน ปญหานคอนขางจะกวางและมลกษณะทว ๆ ไป ทงนเพราะการวางแผนกเชนเดยวกบงานดานอนทตองอาศยผมความรและประสบการณในแตละดานมามสวนรวมในการวางแผน โดยเฉพาะอยางยงในงานทตองกาหนดวาจะทาอยางไร (How) สวนงานดานอน เชน จะทาอะไร ทาไมจงตองทา ทาเมอใด ทาทไหน และใครเปนผทา รวมทงการควบคมประสานงานนนสามารถใชผบรหารทมความรทางดานวางแผนและการบรหารทว ๆ ไป ฉะนนบคคลทงสองประเภทจะตองมความรและประสบการณพอสมควร และจะตองมฝายชวยเหลอทางดานขอมลหรอสารสนเทศ เพอการตดสนใจและการพยากรณอนาคตอยางพรอมเพรยงดวย 2.2 การจดองคการ (Organization) ในหนวยงานหรอในองคการใด ๆ กตามจาเปนจะตองมระเบยบตาง ๆ เกดขนภายในองคการ เพอทหนวยงานหรอองคการนน ๆ สามารถดาเนนงานตาง ๆ ไปไดอยางมประสทธภาพการจดองคการจงเปนกระบวนการหนงซงสามารถสรางความสมพนธระหวางหนาทการงาน บคคลและปจจยทางกายภาพตาง ๆ ขององคการ การสรางรปแบบเพอทจะไดทราบถงบทบาทหนาทตาแหนงทตนไดรบ เพอใหกจการตาง ๆ ขององคการดาเนนไปอยางมประสทธภาพและบรรลเปาหมายทวางไว ความหมายของจดองคการ ลเธอร กลค (Luther Gulick) ใหความหมายของการจดองคการวา คอ การจดรปโครงการหรอเคาโครงของการบรหารโดยกาหนดอานาจหนาทของหนวยงานยอยหรอของตาแหนง

29

ตาง ๆ ของหนวยงานใหชดเจนพรอมดวยกาหนดลกษณะและวธการตดตองาน ซงสมพนธกนตามลาดบขนแหงอานาจหนาทสงตาลดหลนกนไป นอรคราฟ และเนล (Northcraft and Neal 1994 : 6-8) การจดองคการ คอเมอใดทองคการมการวางแผน เมอนนองคการตองมการจดเตรยมทรพยากรทเปนวสดอปกรณและบคคล ทจาเปนตองใชเพอกอใหแผนงานเปนไปตามทวางแผนไว บคชานน และฮคไซนะสก (Buchanan และ Huczynski 1997 : 9) องคการ หมายถง การรวมกลมทางสงคมเพอควบคมการปฏบตงานใหเปนไปตามเปาประสงคของกลม มอรแกน (Morgan 1997 : 6) องคการ (Organization) เปนเครองมอชวยในการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงค เบทแมน และสเนล (Bateman and Snell 1999 : 4) การจดองคการ (Organizing) เปนหนาทในการรวบรวมและการประสานทรพยากรมนษย การเงน สภาพแวดลอมทางกายภาพ ขอมล และทรพยากรตาง ๆ ทจาเปนตองใชเพอใหบรรลเปาหมาย รอบบน และคเลอร (Robbins and Coulter 1999 : 4) องคการ (Organization) เปนการจดรวมบคคลททางานรวมกนเพอใหบรรลจดมงหมายเฉพาะอยาง สคเมอรฮอรน (Schemerhorn 1999 : G-7) การจดองคการ (Organizing) เปนขนตอนในการจดบคคลและทรพยากรทใชในการทางาน เพอใหบรรลจดมงหมายในการทางาน สคเมอรฮอรน, ฮนท และออสบอน (Schemerhorn, Hunt and Osborn 2000 : 8) การจดองคการ (Organizing) เปนการแบงงาน และการจดทรพยากร เพอใหงานบรรลผลสาเรจ ราชบณฑตยสถาน (2538 : 910) ไดใหความหมายของคาดงกลาวไววา องคกร หมายถง สวนประกอบยอยของหนวยงานใหญ ทาหนาทสมพนธกนหรอขนตอกนและกน สวน องคการ หมายถง ศนยรวมของกจการทประกอบขนเปนหนวยงานเดยวกน

30

นสา แกวมงคล (2539 : 36) ใหความหมายการจดองคการวา องคการนน จะตองประกอบดวยบคคลและสงแวดลอมตางๆ ตลอดจนบทบาทหนาทและอานาจทหนวยงานไดกาหนดใหมความสมพนธกนในระบบหนงของการทางาน ความสมพนธอนนมผลตอการดาเนนการขององคการตามแนวสงคมวทยาคอถาบคคลอยใสภาพแวดลอมทดทกลมกลนไปกบตวบคคลนนกจะเกดมความสขและเกดความคดสรางสรรคเปนผลดตองานทปฏบตอย ธงชย สนตวงษ (2540 : 4) กลาวสรปความหมายขององคการวา หมายถง หนวยงานทางสงคมทมกลมคนมารวมกนทางาน และรวมกนตดสนใจแกปญหาเพอใหบรรลเปาหมายเดยวกน ศรวรรณ เสรรตน และคนอน ๆ (2541 : 251) ใหความหมายการจดองคการวา “กระบวนการกาหนด กฎ ระเบยบ แบบแผน ในการปฏบตงานขององคการ ซงรวมถงวธการ การทางานรวมกนเปนกลม” ศรอร ขนธหตถ (2547 : 78) ใหความหมายการจดองคการวา “การจดระบบความสมพนธระหวางสวนงานตาง ๆ และบคคลในองคการ โดยกาหนดภารกจ อานาจหนาทและความรบผดชอบใหชดแจง เพอใหการประกอบการตามภารกจขององคการบรรลวตถประสงคและเปาหมายอยางมประสทธภาพ” สนนทา เลาหนนทน (2544 : 26) ไดกลาวถงเกยวกบ องคการเปนสองลกษณะคอ “ลกษณะแรกมองในแงองคการในแงทเปนสถาบนหรอหนวยงาน ทมลกษณะเฉพาะบางอยาง ซงเปนการพจารณาในองคการในลกษณะคอนขางอยกบท (Static) สวนอกลกษณะมององคการเปนพลวต (Dynamics) เคลอนไหวอยตลอดเวลา กลาวคอ เมอองคการหนง ๆ เกดขนแลวจะมการเคลอนไหวอยตลอดเวลา” อานวย แสงสวาง (2544 : 311) ใหความหมายองคการวา “สถาบนหนงทางสงคมทมการกาหนดโครงสราง และระบบการทางานเพอบรรลเปาหมายทกาหนดไว ”

31

ศรวรรณ เสรรตน และคนอน ๆ (2545 : 144) ไดกลาวถงเกยวกบ องคการ “เปนโครงสรางทไดตงขนตามกระบวนการ โดยมการรบพนกงานเขามาทางานรวมกนในฝายตาง ๆ เพอใหบรรลตามวตถประสงคทตงไว หรอหมายถง การจดระบบระเบยบใหกบบคคลตาง ๆ ตงแต 2 คนขนไปเพอนาไปสเปาหมายทวางไว” นรมล กตกล (2546 : 95) ใหความหมายการจดองคการวา “คอความพยายามของผบรหารในการกาหนดโครงสราง ระบบงาน คณสมบตของคน และจานวนคนในองคการ ใหสามารถดาเนนงานไดสาเรจตามแผนงานทวางไว” วทยา ดานธารงกล (2546 : 30) การจดองคการหมายถง “กระบวนการจดสรรงาน ทรพยากร และกาหนดความสมพนธของงานตาง ๆ เพอทจะตอบสนองความสาเรจของแผนงาน” สมยศ นาวการ (2546 : 30) ใหความหมายองคการวา “คอกลมของบคคลททางานรวมกนภายใตโครงสรางทกาหนดไวเพอการบรรลเปาหมายของกลม” สมคด บางโม (2547 : 16) ไดกลาวถงเกยวกบ องคการ “องคการคอกลมบคคลหลาย ๆ คนรวมกนทากจกรรมเพอใหบรรลเปาหมายทตงไว การรวมกนของกลมตองถาวร มการจดระเบยบภายในกลมกบอานาจหนาทของแตละคน ตลอดจนกาหนดระเบยบขอบงคบตาง ๆ ใหยดถอปฏบต” สายหยด ใจสาราญ และสภาพร พศาลบตร (2547 : 2) ใหความหมายองคการวา “คอการรวมตวกนของบคคลตงแตสองขนไปโดยมจดมงหมายทจะดาเนนกจกรรมรวมกนใหบรรลเปาหมายตามทกาหนดไว โดยมการกาหนดโครงสรางความสมพนธระหวางบคคลทเกยวของในกจกรรมตาง ๆ นอกจากนองคการยงมลกษณะเปนพลวต (Dynamic) กลาวคอ มการเคลอนไหวและเปลยนแปลง เพอปรบตวใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา” มารสา เชาวพฤฒพงศ (2548) การจดองคการ (Organizing) เพอใหมหนวยงานทจะรบผดชอบปฏบตงานใหบรรลเปาหมายขององคการ ซงผบรหารจะตองตระหนกถง วตถประสงค ขององคการ (Objective Awareness) เปนหลก ทงนเพอจะไดจดแบงหนวยงานใหเหมาะสม กบ

32

ลกษณะของงาน และวตถประสงคของหนวยงานเหลานน นอกจากนสงทองคการสมยใหมจะขาดไมไดเลย กคอ ระบบขอมลเพอการปฏบตการ (Operation Information System) ซงเปนหนาท ทผบรหารตองจดการใหมขนและนาไปใชในการตดสนใจ พอสรปไดวา การจดองคการ คอ การจดแบงงานเปนกลมตามลกษณะหนาทความรบผดชอบ พรอมทงกาหนดความสมพนธของหนาทเพอการตดตอประสานงาน จดมงหมายของการจดองคการคอการรวมมอกนทางานอยางมประสทธภาพ โดยมภารกจรวมกนและจดมงหมายหรอนโยบายทแนนอนเพอใหภารกจนนสมฤทธผล ในการบรหารมหาวทยาลย การจดองคการของมหาวทยาลยจงเปนเทคนคพนฐานของการบรหาร เพราะจะเปนการกาหนดโครงสรางของมหาวทยาลยนน ๆ วาจะมลกษณะอยางไร มแผนภมเกยวกบการบรหาร ตาแหนงหนาท สถานภาพและการควบคมบงคบบญชา ซงโครงสรางของมหาวทยาลยจะตองสอดคลองกบนโยบาย วตถประสงคของมหาวทยาลย การมอบอานาจหนาทความรบผดชอบ การแบงการทางาน ตงหนวยงานหลก หนวยการยอย โดยมสายการบงคบบญชา ชวงการบงคบบญชาและเอกภาพาของการบรหารอยางมประสทธภาพ ความสาเรจในการบรหารมหาวทยาลยยอมจะเกดขนอยางแนนอนและการบรหารกจะเปนไปดวยความราบรน หลกสาคญการจดองคการ ยงยทธ เกษสาคร (2547 : 61 – 62) ในองคการทกแหงยอมประกอบดวย บคลากรกบงาน (Labour and Task) บคลากรในทนหมายถง พนกงาน เจาหนาทซงปฏบตงานตามบทบาทหนาทความรบผดชอบในองคการ ซงทาหนาทประจาหนวยงานนนๆ สวน งาน หมายถงพนธกจ (Mission) หรอภารกจ ทกอยางทองคการหรอหนวยงานแตละหนวยงานมหนาทรบผดชอบอยนนเอง บคลากรกบงานเปนของคกนและเกยวของสมพนธกนอยางแยกกนไมออก เพราะเหตวา บคลากรเปนผกอใหเกดผลงานและนาความสาเรจมาสองคการหรอหนวยงานโดยมผ บงคบบญชาหรอท เ รยกวา ผบรหาร (Administrator) หรอผจดการ (Manager) คอยควบคมดแลการปฏบตงานใหเปนไปตามวตถประสงคขององคการทวางไว โดยทวไปจะสงเกตเหนไดชดเจนวาหนาทหลกของผบรหารกคอ การประสานงานใหบคคลตาง ๆ ในองคการปฏบตหนาทไปดวยดจากการตรวจตรา ควบคมดแล บารงรกษาหนวยงานใหดารงอยอยางมนคง และมความเจรญกาวหนายง ๆ ขนไป การบรหารองคการนนมคาทใชกนอย 2 คา ซงมความหมายใกลเคยงกน คอ การบรหาร และ การจดการ

33

1. การบรหาร (Administration) หมายถง กระบวนการจดกจกรรมการทางานอยางเปนระบบดวยเทคนควธการปฏบตงานตาง ๆ อยางเหมาะสมโดยการใชทรพยากรมนษย (Human resource) เงนทน (Money) วสดอปกรณ (Material) และระยะเวลาในการดาเนนงาน (Critical moment) รวมมอรวมใจกนปฏบตงานดวยจตรบผดชอบ เพอใหบรรลวตถประสงคอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางขององคการอยางมประสทธภาพ 2. การจดการ (Management) หมายถง การจดกจกรรมและปฏบตภารกจตาง ๆ โดยดาเนนการตามนโยบายขององคการทกาหนดไวอยางชดเจน อยางเปนระบบและมประสทธภาพ การจดการมกจะใชในการบรหารธรกจเอกชนมากกวาการบรหารงานราชการ นสา แกวมงคล (2539 : 40) สรปหลกการจดองคการ มองคประกอบตาง ๆ ดงตอไปน คอ การกาหนดโครงสรางการบรหารงาน (แผนภมบรหาร) การกาหนดวตถประสงคและนโยบาย การกาหนดขอบเขตอานาจหนาทและความรบผดชอบของฝายและหนวยงานตาง ๆ และการกาหนดสายการบงคบบญชาใหเหมาะสมกบสภาพของหนวยงาน จดระบบการสอสารและประสานงานเพอใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพในการบงคบบญชา พอสรปไดวา หลกการจดองคการ คอ เปนแมแบบสาคญของการจดองคการ ซงจะตองประกอบไปดวย โครงสราง วตถประสงค เปาหมาย และนโยบาย ใหชดเจน เพอใหมการปฏบตงานเปนไปตามแผนของการจดองคการ และมประสทธภาพ 2.3. การบรหารบคคล (Staffing) การบรหารงานบคคลเปนปจจยอนสาคญประการหนง ทจะทาใหการศกษาเกดสมฤทธผลเพราะการบรหารงานบคคลเปรยบเสมอนเปนหวใจของการบรหาร กลาวคอ ไมวาการบรหารงานใด ๆ จาเปนจะตองอาศยบคคลเปนผปฏบตงาน งานจะสาเรจตามวตถประสงคทกาหนดไวหรอไม ยอมอยทบคคล หากวาไดบคคลทด มความร ความสามารถเหมาะสมกบตาแหนงทไดรบมอบหมาย ในปรมาณทเพยงพอ มความพงพอใจในการทางานและมพฒนาความร มความกระตอรอรนในการปฏบตงานเพอใหบรรลวตถประสงคกจะเกดประโยชนตอหนวยงานนน ๆ อยางแนนอน

34

ความหมายของการบรหารบคคล ลเธอร กลค (Luther Gulick) ไดใหความหมายของการบรหารบคคลวา “เปนงานดานบคคลของหนวยงานไดแก การจดอตรากาลง การสรรหา การบรรจแตงตง การพฒนาการเลอนและการลดขน การใหพนจากตาแหนง การบารงขวญและเสรมสรางบรรยากาศทดในการทางาน ทอมสน และสทรคแลนด (Thompson and Strickland 1995 : 45) การบรหารงานบคคลคองานทประกอบดวยการนาคนเขาสองคการและการรกษาคน รวมถงงานทางดานแรงงานและกลยทธการบรหารตาง ๆ สไทเนอร (Steiner 1997 : 78) การบรหารงานบคคลคองานทประกอบดวยการนาคนเขาสองคการและการรกษาคน โดยมสวนสาคญอกสวนหนงทจะตองนามาทาความเขาใจและศกษารวมดวยคองานทางดานแรงงาน (สหภาพแรงงาน คาจาง สวสดการ ความปลอดภย สขภาพและสภาพแวดลอม) และกลยทธการบรหารบคคล(Strategic Management) นสา แกวมงคล (2539 : 36) ไดกลาววาการบรหารบคคล หมายถงการดาเนนงานทเกยวกบบคคลในองคการหรอหนวยงาน เพอใหบคคลไดรบความพงพอใจและทางานอยางมประสทธภาพ การดาเนนการเกยวกบบคคลในองคการมขอบขายรวมถงนโยบายและแผนการทจะรบบคคลเขาทางาน การสรรหาและคดเลอกบคคลทเหมาะสมเพอบรรจแตงตงใหมหนาทตาง ๆ การพฒนาบคลากรตลอดจนการธารงรกษาบคลากรไวใหมคณคาตอองคกร และเมอบคลากรพนจากหนาทไปแลวกยงจดบาเหนจบานาญใหแกบคลากรตามสมควรอกดวย ศรอร ขนธหตถ (2547 : 108) ใหความหมายการบรหารงานบคคลวา “ศลปะในการสรรหาและคดเลอกบคคลเขามาทางานในองคการ มอบหมายงาน พฒนาบคคลและใหพนกงาน โดยคานงถงประสทธภาพของผลผลตหรอบรการขององคการเปนสาคญ” วรพงษ รวรฐ (2546 : 6) ใหความหมายการบรหารงานบคคลวา “ภารกจของผบรหารทกคนทมงปฏบตในกจกรรมทงปวงทเกยวกบบคลากร เพอใหปจจยดานบคคลขององคการเปนทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสงสดตลอดเวลา ทจะสงผลสาเรจตอเปาหมายขององคกร หรอการบรหารทรพยากรมนษย หมายถง การจดการในทก ๆ ดานทเกยวของกบบคลากร

35

ในองคการนน ๆ ใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพเตมความรความสามารถของแตละบคคลใหมากทสด ในขณะเดยวกนกมการเพมพนความร และความสามารถใหกบบคลากรนน เพอสรางขวญกาลงใจและความกาวหนาในการปฏบตงาน อนจะกอใหเกดผลสาเรจสงสดทงตอองคการและตวบคลากรนน ทงนรวมถงความสมพนธระหวางบคลากรในองคการดวย” สดา สวรรณาภรมย (2546 : 6) ใหความหมายการบรหารงานบคคลวา “เปนกระบวนการทผบรหารขององคการรวมกนใชความร และประสบการณในการดาเนนการสรรหา คดเลอก และบรรจบคคลทมคณสมบตเหมาะสมใหเขามาปฏบตงานในองคการ พรอมทงใหความสนใจในการธารงรกษาและพฒนาใหบคลากรขององคการมความรความสามารถเพมพนขน ใหมสขภาพกายและจตใจทดในการทางาน ตลอดจนชวยเสรมสรางหลกประกนใหแกบคลากรทตองพนจากการทางานดวยเหตผลบางประการใหสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข อนสอน บวเขยว (2547 : 151) การบรหารงานบคคล หมายถง ภารกจของผบรหารทกคน (และของผชานาญการดานบคลากรโดยเฉพาะ) ทมงปฏบตในกจกรรมทงปวงทเกยวกบบคลากร เพอใหปจจยดานบคคลขององคการเปนทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสงสดตลอดเวลา ทจะสงผลสาเรจตอเปาหมายขององคการ พอสรปไดวาการบรหารงานบคคล คอ กระบวนการคดเลอกบคคลทจะเขามาบรหารงานกบองคกรเพอใหมประสทธภาพในการดาเนนการ และมเปาหมายทชดเจน โดยการกาหนดคณสมบตเอาไวตามทองคกรตองการ หลกสาคญของการบรหารบคคล แวน ซวอลล (Van Zwoll 1964) ไดใหหลกในการบรหารบคคลดงน 1. ตองจดใหมความรวมมอของบคลากรในโรงเรยน เพอใหทกคนปฏบตงานทตนมความพอใจและมประสบการณ ผลการศกษาของโรงเรยนจะดตามไปดวย 2. นโยบายในดานการบรหารบคลากร ตองเปนนโยบายทจดให เปนไปตามจดประสงคของการศกษาและจดมงหมายตาง ๆ ควรใหประชาชนมสวนรวมในการกาหนด 3. การบรหารงานบคลากรในโรงเรยน ตองพยายามทาใหบคลากรมความตองการทจะใหโรงเรยนสามารถจดการศกษาไดดทสด

36

4. ตองมความมนใจวา การคดเลอกบคลากรจะตองไดคนทดทสด การกาหนดมอบหมายงานใหบคลากร การวางตวบคลากรและการจดหาบคลากรตองถกตองทสด 5. ตองพยายามสรางความผกพนในองคการของโรงเรยนใหเกดแกบคลากรทกฝายไมใหเหนวาโรงเรยนเปนเพยงนายจางทางธรกจเทานน 6. ผบรหารไมควรเขาไปกาวกายในเรองสวนตวของบคลากรในโรงเรยนโดยไมไดรบการรองขอ 7. ตองจดใหมการเลอนตาแหนง การใหความดความชอบอยางเปนธรรมในโรงเรยนเพอเปนการพฒนาบคลากรในระบบโรงเรยนทเหมาะสม 8. ตองสรางความพงพอใจแกบคลากรของโรงเรยน โดยสรางความรสกวางานทเขาไดปฏบตนนมคณคา 9. ผบรหารควรสรางความเขาใจอนดแกบคลากร โดยการใหความยกยองนบถอ การยอมรบในบคลากรอยางสมาเสมอและแสดงความชนชมกบความสามารถทเขาไดแสดงออกมา 10.ปญหาดานบคลากรจะตองดาเนนการแกตามสถานการณและความเหมาะสม 11.ผบรหารตองใหความเปนธรรมแกบคลากรในโรงเรยนและระหวางบคลากรกบผบรหาร 12.ตองพยายามเพมการสรางความสมพนธระหวางบคคลในโรงเรยนเองและระหวางบคลากรกบผบรหาร คาสเทอร (Castetter 1976 : 20) ไดเสนอหลกการในการบรหารงานบคคล ดงนคอ 1. การวางแผนกาลงคน ซงจะเกยวของกบงานหลกในเรองการคาดคะเนกาลงคนการทาโครงสรางขององคการ การตระเตรยมกาลงคนทมอยการคาดคะเนการเปลยนแปลงกาลงคนในปจจบน การจดโปรแกรมสนบสนนการเพมกาลงคนและการวางแผนควบคมกาลงคน 2. การสรรหาบคลากร ไดแกการแสวงหาเหลากาลงคน การวางนโยบายในการสรรหาและการจดกระบวนการสรรหาทเหมาะสม 3. การคดเลอกบคลากร ไดแกการรวบรวมรายละเอยดของผสมคร การประเมนผลของผสมครและการจดกระบวนการสรรหาทเหมาะสม 4. การจงใจบคลากรเขาสหนวยงาน ไดแกการปรบตวเขากบชมชนการปรบตวเขากบหนวยงาน การปรบตวเขากบตาแนงและการปรบตวเขากบเพอนรวมงาน 5. การประเมนคาบคลากร โดยการทาแผนการประเมนคาตาง ๆ

37

6. การแกปญหาขอขดแยง โดยใหบคลากรเกดความรวมมอ ความนบถอ ความมนคงและความเปนหนงเดยวกน 7. การใหเกดความมนคงทางดานเศรษฐกจ ชวตสวนตวและความปลอดภยในหนาทการงาน 8. การใหผลตอบแทนพเศษแกบคลากรทนอกเหนอจากรายไดประจาใหเหมาะสมกบอตราคาครองชพทจาเปน 9. การใหสวสดการตอเนองในระหวางการปฏบตงานของบคลากร เชน การใหบรการทางดานสขภาพอนามย ความปลอดภยในการปฏบตงาน 10.การใหความรเพมเตมขณะประจาการ ไดแก การสนบสนนใหไดรบการศกษาเพมเตมการบรการดานความรพเศษใหทนตอความตองการของบคคลและความเปนอสระทางวชาการ นสา แกวมงคล (2539 : 46) ไดใหหลกการในการบรหารบคคล โดยกาหนดเปนหลก 4 ประการ ดงนคอ 1. การแสวงหาและการใหไดมาของบคลากร 2. การพฒนาบคลากร 3. การธารงรกษาบคลากร 4. การใหพนจากงาน พอสรปไดวา หลกการในการบรหารบคคล คอ การบรหารบคคลใหอยในระเบยบกฎกตกาขององคกรนนๆ ไดกาหนดไววา ตองการวางแผนอยางไร เปาหมายอยางไร เพอใหไดบคคลตามทองคกรกาหนด 2.4 การอานวยการ (Directing) การอานวยการเปนปจจยทจาเปนอกประการหนงในการบรหารงาน ผบงคบบญชาหรอผมหนาทรบผดชอบตอหนวยงานตาง ๆ จะตองมความร ความสามารถทจะอานวยการ มอบหมายงาน ดแลควบคมการปฏบตงานใหเปนไปอยางมประสทธภาพ เพอใหหนวยงานนน ๆ ดาเนนไปไดเปนอยางด

38

ความหมายของการอานวยการ ลเธอร กลค (Luther Gulick) ไดกลาวไวถงการอานวยการไววา “เปนการวนจฉยสงการควบคมบงคบบญชาและการดแลการปฏบตงาน การมอบหมายงานและการตดตามผลการปฏบตงานตามคาสงนน ๆ” แอนโทน (Anthony 1981 : 10) ไดใหความหมายของ การอานวยการหรอสงการวา “หมายถงการมอบหมายงานหรอสงใหกระทากจการใดกจการหนงหลงจากทไดวเคราะหพจารณาอยางรอบคอบแลว รวมทงการตดตามดแลใหมการปฏบตตามคาสงนน ๆ” นสา แกวมงคล (2539 : 48) ไดใหความหมายการอานวยการวา การพยายามทจะกระทาใหกจการทกอยางในองคการสงการหรอหนวยงานดาเนนไปอยางดมประสทธภาพและประสทธผล มความเปนระเบยบเรยบรอยเปนการมอบหมายงานใหผใตบงคบบญชารบผดชอบและปฏบตงานนน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย ควบคมดแลการปฏบตงานใหเปนไปตามขนตอน โดยมการตดตามผลอยางตอเนองและใหคาแนะนาชวยเหลอเมอเกดปญหา ศรอร ขนธหตถ (2547 : 128) ไดใหความหมายการอานวยการวาเปนการสงการ การนเทศงาน และการตดตามผล เพอใหงานดาเนนไปตามแผนหรอเปาหมายทกาหนดไว มารสา เชาวพฤฒพงศ (2548) การอานวยการหรอสงการ (Directing) เปนหนาททสาคญอกประการหนงของผบรหาร องคการชนนาทประสบความสาเรจโดยรวดเรว สวนใหญเปนองคการทผบรหารกาหนดทศทางขององคการ ( Direction ) ไวอยางชดเจน และเพอใหพนกงานรบรและเขาใจถงทศทางขององคการ จาเปนอยางยงทผบรหารจะตองกระจายขอมลและบทบาทหนาทตางๆ ( Deployment ) ลงไปสผบรหารและพนกงานในระดบตางๆ อยางชดเจนดวยเนองจาก การทางานในองคการในยคปจจบนตองแขงขนกบเวลาและคแขงขน ทางธรกจ ไมสามารถจะรอการตดสนใจของผบรหารเพยงผเดยวได องคการทประสบความสาเรจ หลายแหงใชวธการกระจายอานาจในการตดสนใจ (Empowerment ) ลงไปสพนกงาน แตละระดบตามความเหมาะสม ทงนขนอยกบความสามารถของพนกงานดวยวาจะสามารถตดสนใจไดในระดบใด จงเปนหนาทของผบรหารอกประการหนงซงจะตองม การพฒนา ( Development ) พนกงาน

39

พอสรปไดวา ความหมายการอานวยการ คอ การกาหนดทศทางการปฏบตงาน อยางมการดแลซงกนและกนพงพาอาศยกนอยางถอยทถอยอาศยโดยเชอมโยงกนในแตละฝาย ทาใหงานมความราบรนและดาเนนการไปไดอยางเรยบรอย ไมเกดปญหาตอองคกร หลกสาคญของการอานวยการ หลกการอานวยการโดยทว ๆ ไป ประกอบดวยการวนจฉยสงการมอบหมายงาน ซงนกวชาการไดใหหลกการไวดงนคอ ฟลปโป (Flippo 1969 : 34-40) ไดใหหลกการไวดงนคอ 1. สบสวนใหไดขอเทจจรงและพจารณาปญหาเพอใหทราบถงความมงหมายทแทจรง 2. พจารณาเลอกแนวทางแกปญหา โดยเลอกไวสาหรบเปนแนวทางพจารณาขนสดทาย 2-3 ประการ 3. รวบรวมขอมลและขาวสารเพอทาการวเคราะหเกยวกบแนวทางแกปญหาทไดเลอก 4. พจารณาผลดผลเสยทจะเกดจากการเลอกวธการแกปญหานน ๆ แลวเลอกวธการทคาดวาดทสดเปนแนวทางวนจฉยสงการตอไป 5. ดาเนนการและกาหนดวธปฏบตใหบรรลตามการวนจฉยสงการนน ๆ นสา แกวมงคล (2539 : 48) ไดกลาววาหลกการอานวยการ ประกอบดวย การสงการ การมอบหมายงานโดยคานงถงนโยบายขององคการ ลกษณะของงานทมอบหมายและควรคานงถง ความร ความสามารถรวมทงความเหมาะสมของผปฏบตงาน พอสรปไดวา หลกการอานวยการ คอ การมอบหมายงานตามความเหมาะสม ของการทางานในแตละหนวยงาน เพอใหเกดความพอใจระหวางผสงการและผรบคาสง เพอใหบรรลวตถประสงคการทางานนน ๆ 2.5. การประสานงาน (Coordinating) ในองคการหรอหนวยงานตาง ๆ จาเปนตองมการประสานงานกน เพอใหงานตาง ๆ เปนไปอยางมระบบระเบยบสอดคลองไมมการซาซอนกนในการปฏบตงานและงานนนกจะดาเนนไปไดเปนอยางด โดยอาศยการประสานงานรวมมอกน

40

ความหมายของการประสานงาน ลเธอร กลค (Luther Gulick) ไดใหความหมายการประสานงานไววา หมายถง การประสานหรอสมพนธหนวยงานยอยหรอตาแหนงตาง ๆ ภายในองคการหรอหนวยงาน เพอกอใหเกดการทางานทมประสทธภาพ ไมมการทางานซาซอนหรอขดแยงกนแตทกหนวยงานทางานประสานกลมกลนกนเพอวตถประสงคหลกขององคการรวมกน นอรคราฟ และเนล (Northcraft and Neal 1994 : 6-8) การประสานงาน เปนการกาหนดนโยบายและระเบยบวธทจะใชกากบพฤตกรรมของผปฏบตงาน นสา แกวมงคล (2539 : 53) ไดใหความหมายการประสานงาน หมายถง การตดตอสมพนธเกยวกบบคคล วสด และทรพยากรตาง ๆ เพอใหการปฏบตงานบรรลผลสาเรจตามเปาหมายโดยมความสมพนธระหวางบคคลกบบคคล บคคลกบหนวยงาน และระหวางหนวยงานตอหนวยงานดวยกน เพอใหรวาใครกาลงปฏบตงานใดอยและเพอใหงานตาง ๆ สอดคลองตอเนองกนและบรรลวตถประสงคตรงตามทไดกาหนดไว ศรอร ขนธหตถ (2547 : 154) ไดใหความหมายการประสานงาน วา “เปนการจดใหคนในองคการทางานใหสมพนธและสอดคลองกน โดยจะตองตระหนกถงหนาทความรบผดชอบ วตถประสงค เปาหมาย และมาตรฐานการปฏบตขององคการเปนหลก” ศรวรรณ เสรรตน และคนอน ๆ (2543 : 174) ไดใหความหมายการประสานงาน วา “การพฒนาความสมพนธรวมกนระหวางบคคล กลมและระบบยอยขององคการททางานเกยวของกน เพอบรรลความสาเรจตามเปาหมาย” สดา สวรรณาภรมย (2546 : 125) ความหมายของคาวาการประสานงานคอ “กระบวนการทางานของกลมบคคล หรอของหนวยงานททางานดวยความรวมมอ รวมแรงรวมใจกนในการทางาน เพอใหงานบรรลเปาหมายตามทกาหนดไวในระยะเวลาทตองการ”

41

ศรอร ขนธหตถ (2547 : 154) การประสานงานเปนการจดใหคนในองคการทางานใหสมพนธและสอดคลองกน โดยจะตองตระหนกถงหนาทความรบผดชอบ วตถประสงค เปาหมาย และมาตรฐานการปฏบตขององคการเปนหลก มารสา เชาวพฤฒพงศ (2548) กลาววาการทผบรหารประสานงาน (Coordinating) ระหวางหนวยงานยอยๆ ในองคการ เพอใหการทางานสอดประสานไปในทศทางเดยวกนกบเปาหมายขององคการ การตดตอสอสาร (Communicating) ผบรหารทดจะตองมความสามารถในการตดตอสอสาร กบบคคลทกระดบ และทกสวนทเกยวของ เพอสรางความเขาใจทงภายในองคการ และระหวางองคการกบบคคลภายนอก ถดมา คอหนาทใน การควบคม (Controlling) การดาเนนการตางๆ ใหเปนไปตามนโยบายและแผนงานทไดกาหนดไว พอสรปไดวา การประสานงาน คอ การรวมมอกนระหวางหนวยงานกบหนวยงาน หรอผใตบงคบบญชา กบ ผบงคบบญชา เพอใหเกดประโยชนตอหนวยงานหรอองคกร หลกสาคญของการประสานงาน นสา แกวมงคล (2539 : 55) ไดใหหลกการในการประสาน คอ มการกาหนดแผนหรอโครงการอยางชดเจนใหทกฝายรบทราบ มระบบการตดตอสอสารทงภายในหนวยงานและระหวางหนวยงานตาง ๆ รวมทงมบคคลทาหนาทประสานงานโดยเฉพาะ ศรอร ขนธหตถ (2547 : 155-156) ไดใหหลกการในการประสานงาน คอ 1.จดใหมระบบการตดตอสอสารทด 2.จดใหมระบบของความรวมมอทด 3. จดใหมระบบการประสานงานทด 4. จดใหมการประสานนโยบายและวตถประสงคขององคการใหสอดคลองกน 5. จดใหมการประสานงานในรปกระบวนการบรหารทครบวงจร ผลสรปไดวา หลกการประสาน คอ การปฏบตงานรวมกนกอใหเกดประสทธภาพตอองคกร และหนวยงาน เพอใหดาเนนไปตามวตถประสงคทวางไว

42

2.6 การรายงาน (Reporting) ในองคการหรอหนวยงานตาง ๆ จาเปนตองมการรายงานเพอใหผบงคบบญชาหรอผบรหารทราบถงความเคลอนไหว ความเปนไปในองคการหรอหนวยงานนน ๆ และถาเกดปญหาขนกจะสามารถปรบปรงแกไขปญหาไดทนทวงท ทาใหเกดประสทธภาพในการบรหารงานมากขน ความหมายของการรายงาน ลเธอร กลค (Luther Gulick) ใหความหมายของการรายงานวา “หมายถงการเสนอรายงานถงผบงคบบญชาหรอหนวยงานทเกยวของ เพอใหทราบความกาวหนาของการปฏบตงาน และสะดวกแกการประสานงาน สรางความเขาใจอนดรวมกน การเสนอรายงานจะตองมการบนทกหลกฐาน มการวนจฉยประเมนผลและตรวจสอบเปนระยะ ๆ” นสา แกวมงคล (2539 : 57) ไดใหความหมายของการรายงานวา หมายถงการจดระบบขอมลตาง ๆ เพอใหทกคนไดเขาใจและทราบความเคลอนไหวในแตละขนตอนของการทางานและผบรหารจาเปนจะตองทราบถงความกาวหนาหรอเมอเกดปญหาตาง ๆ ขนเพอทจะนามาปรบปรงแกไขการปฏบตงานใหเปนไปดวยดและเรยบรอย ศรวรรณ เสรรตน และคนอน ๆ (2543 : 757) ไดใหความหมายของการรายงานวา “หมายถงการจดเกบผลสรปของขอมลอยางเปนระบบหรอรายละเอยดโดยระบสถานภาพของโครงการ” โปรแกรมวชาเทคโนโลยอตสาหกรรม (อเลกทรอนกส) คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏเลย (2547 : 1) รายงาน (Report) ไดใหความหมายของการรายงานวา หมายถง “การศกษาคนควาเรองใดเรองหนงจากการทดลอง สงเกต ปฏบตการในรายวชานน ๆ หรอ คนควารวบรวมจากเอกสารตาราตาง ๆ แลวนาขอมลมาเรยบเรยงขนเปนกจกรรมสวนหนงของการศกษา มแบบแผนตามทสถานศกษากาหนดไวหรอแบบแผนทนยมใชเปนสากล” มารสา เชาวพฤฒพงศ (2548) กลาววา การรายงาน (Reporting) ผบรหารมหนาทตองรายงานความเคลอนไหวเกยวกบงาน ใหทกฝายในองคการ และควรมการรายงานผลการ

43

ดาเนนงานในสวนทสามารถเปดเผยได ใหสงคมภายนอกองคการไดทราบดวย เพอเปนการประชาสมพนธองคการสวนหนงและเปดโอกาสใหสงคมตรวจสอบการดาเนนขององคการไดดวย แสดงใหเหนถงความโปรงใสขององคการ (Transparence) ผลสรปไดวา ความหมายของการรายงาน คอ การแสดงผลทมการทางานในแตละครงเพอเกบเปนขอมลไว ในทเวลาตองการศกษาและทางานวางแผนหรอวตถประสงคใหม หลกสาคญของการรายงาน นสา แกวมงคล (2539 : 59) ไดใหหลกการรายงาน คอมแบบรายงานทชดเจนเปนลายลกษณอกษร ตรงกบความเปนจรง ทนตอเหตการณ ใชภาษาทงายและเปนไปอยางทวถงในทกระดบ และมการปฏบตอยางสมาเสมอ ผลสรปไดวา หลกการรายงาน คอ การเกบขอมลไวเปนลายลกษณอกษร เพอไวเปนหลกฐานและเปนระเบยบในการปฏบตงาน และในการพฒนางานของหนวยงานขององคกรตอไป 2.7 การงบประมาณ (Budgeting) การงบประมาณ จาเปนอยางยงในการบรหารงานทกระดบทกหนวยงาน และทกองคการจาเปนตองมการจดทางบประมาณรายรบรายจายตาง ๆ ของหนวยงานทงหมด รวมทงการคาดการณลวงหนาถงรายรบรายจายทจะเพมขนหรอลดลงในอนาคต ทาใหการบรหารการเงนของหนวยงานเปนไปไดอยางมประสทธภาพ ความหมายของการงบประมาณ ลเธอร กลค (Luther Gulick) ไดใหความหมายวา “เปนการจดทางบประมาณการเงน การวางแผนหรอโครงการการใชจายเงน การบญช และการควบคมดแลการใชจายเงนหรอตรวจสอบบญชโดยรอบคอบและรดกม” นสา แกวมงคล (2539 : 60) ใหความหมายการงบประมาณวา “การวางแผนในการจดทางบประมาณรายรบรายจาย การทาบญช การตรวจสอบ และการควบคมการใชจายเงนใหเปนไปอยางรอบคอบ โดยมหลกการทวาประโยชนสงประหยดสดและจะตองมการวางแผนการใช

44

จายเงนลวงหนา มการคาดการณถงสภาพการเงนเกยวกบรายรบรายจายวาจะสงขนหรอลดลงอยางไรเพอใหการบรหารงานเปนไปไดดวยด” เพญแข สนทวงศ ณ อยธยา (2542 : 1) ใหความหมายงบประมาณวา “การจดทาแผนการดาเนนงานอยางเปนลายลกษณอกษรขององคการใดองคการหนงสาหรบระยะเวลาใดระยะเวลาหนงในภายหนา แผนงบประมาณนอาจจะเปนแผนระยะยาวซงครอบคลมระยะเวลา 3 หรอ 5 หรอ 10 ปขางหนา หรออาจจะเปนแผนระยะสน ซงโดยปกตจะเปนแผนการดาเนนงานสาหรบระยะเวลา 1 ปหรอ 6 เดอนขางหนา” เบยร,โคลน (Beer, Colin. 2548 : 1) ใหความหมายงบประมาณวา “รายงานทเปนตวเลขซงคาดการณระดบกจกรรมทเกดขน หรอระดบกจกรรมทตองการ” มารสา เชาวพฤฒพงศ (2548) งบประมาณ (Budgeting) คอการทผบรหารระดบสงในยคปจจบนตองทาหนาทใน การจดหา อนมต และควบคมการใชงบประมาณขององคการใหเกดประโยชนสงสด ไมใหขาดสภาพคลอง และในบางครงอาจตองทาหนาทเปนตวแทนขององคการไปเจรจากบสถาบนการเงนตางๆ เพอหาแหลงเงนทนใหกบองคการ พอสรปไดวาการงบประมาณ หมายถง การกาหนดจานวนตวเลขทใชจายในปนและปถดไปแลว ดความเปลยนแปลงแตละปวามความเคลอนไหว ของจานวนตวเลขเปนอยางไร แลวนามาเปรยบเทยบแลวทาการปรบปรง หลกสาคญการจดงบประมาณ นสา แกวมงคล (2539 : 60) หลกในการจดงบประมาณ คอ มการคาดการณลวงหนาเกยวกบการใชงบประมาณของหนวยงานตาง ๆ ใหเหนไปอยางทวถงและเกดประสทธภาพ มการควบคมดแลการใชงบประมาณใหเปนไปตามแผนทกาหนดไวและมการประเมนผลการใชงบประมาณทกขนตอนเมอจบโครงการหนง ๆ พอสรปไดวาการงบประมาณ หมายถง “การจดเตรยมคาใชจายลวงหนาภายในองคกร และมการแบงสดสวนแตและหนวยและแผนก ตามความสาคญของแตละองคกร”

45

ประโยชนของงบประมาณตอการบรหาร เพญแข สนทวงศ ณ อยธยา (2542 : 5 -10) จากการศกษาถงหนาทตาง ๆ ในการบรหาร อาจกลาวไดวาการงบประมาณมความสาคญตอหนาทในการบรหาร 3 ประการดวยกน 1. ในการวางแผน 2. ในการประสานงาน 3. ในการควบคม 1. ประโยชนของการงบประมาณในการวางแผน ดงไดกลาวไวในหนาทของการบรหารวา หนาทอนดบแรกคอ การกาหนดวตถประสงคและเปาหมายของการดาเนนการของกจการวามงไปในทางใด ตองการใหบรรลวตถประสงคเชนใดหรอเปาหมายในระยะเวลาใด การกาหนดวตถประสงคและเปาหมายดงกลาวโดยระบไวเปนลายลกษณอกษรในแผนงานงบประมาณมผลดทวาทาใหบคคลทกฝายทเกยวของกบองคการนนไดทราบโดยทวกนวาวตถประสงคและเปาหมายของกจการเปนเชนใด การดาเนนงานของแตละหนวยงานอนเปนสวนประกอบขององคการนนจะไดมเปาหมายรวมกนเปนอนหนงอนเดยวกน การประสานงานระหวางหนวยงานตาง ๆ ขององคการเปนไปไดดวยดยงขน นอกจากนนการจดสรรตระเตรยมทรพยากรลวงหนาเพอใหการดาเนนงานเปนไปตามแผนกจะดาเนนไปอยางราบรนอนกอใหเกดผลดตอกจการไมวาจะเปนการจดหาทนทรพยทจาเปน การจดหาบคลากรและปจจยอน ๆ ในการดาเนนงาน วตถประสงคของการดาเนนกจการโดยทวไปมกจะกาหนดไวอยางกวาง ๆ และเปนวตถประสงคในระยะยาว เชน ประเภทของผลตภณฑทจะทาการผลตหรอจาหนาย ขอบขายของการดาเนนงาน นโยบายเกยวกบคณภาพและราคาของผลตภณฑ ความรบผดชอบตอสงคม ความสมพนธกบพนกงานของกจการ ความรบผดชอบทมตอผถอหน เปนตน การกาหนดวตถประสงค (objectives) อยางกวาง ๆ โดยไมกาหนดวาภายในเวลาใดตองสามารถบรรลวตถประสงคเหลานนไดเพยงใด เชนนมกจะไมคอยมผลในการกระตนใหผทมหนาทรบผดชอบในการดาเนนงานปฏบตงานอยางเตมความสามารถของตน เพราะไมมเปาหมายในการดาเนนงานอยางแจงชด ดงนนเมอไดกาหนดวตถประสงคของกจการอยางกวาง ๆ แลว กจการกจะกาหนดเปาหมาย (goals) ขนตนและขนตอ ๆ ไปอยางใดภายในเวลาใด ตวอยางเชน การกาหนดผลตภณฑทจะผลตและนาออกสตลาด อาจจะกาหนดเปาหมายไวอยางแนนอนวาภายใน 3 ปขางหนาจะนาผลตภณฑ ออกสตลาดในปรมาณเทานน ๆ การกาหนด

46

เปาหมายชดเจนเชนนจะมผลทาใหหนวยงานวจยคณภาพผลตภณฑตองทางานของตนเกยวกบผลตภณฑ ก. ใหเสรจทนททจะมการทดลองผลต ดาเนนการผลตและนาออกสตลาดไดทนตามกาหนด หนวยงานผลตตองตระเตรยมปจจยการผลตทงปวงใหพรอมทจะดาเนนการผลตและนาออกสตลาดไดทนเวลา หนวยการตลาดตองตระเตรยมลทางและบคลากรใหพรอมในการนาสนคานนออกสตลาด ตลอดจนหนวยบรการอน ๆ ทเกยวของ เชน คลงสนคา เพอตระเตรยมการจดเกบสนคาและแผนกการเงนในการตระเตรยมเงนทนทจะตองใชเพอการน ฯลฯ ดงนนจะเหนไดวาในการกาหนดเปาหมายการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคจงตองมการกาหนดเวลา ปรมาณทจะตองทาใหสาเรจและมการจดแบงและกาหนดหนาทในการดาเนนงานเพอบรรลเปาหมายนน ภายหลงทมการกาหนดเปาหมายในการปฏบตงานแลว เพอจะใหมนใจวาจะสามารถบรรลเปาหมายได กจการควรจะตองคานงถงนโยบายในการดาเนนงาน (Strategies) และขนตอนในการดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมาย เชน ในการนาสนคาใหมออกสตลาดและตองการใหจาหนายไดตามเปาหมายทกาหนด กจการคงจะตองกาหนดนโยบายการตลาดและการสงเสรมการจาหนายสนคาของตนวาจะเปนเชนใด เชน จะใชวธการขายสง ขายปลก การจงใจลกคาจะทาดวยวธใดเชนนเปนตน หรอในกรณของการผลตผลตภณฑชนดใหม หากเงนทนไมเอออานวยใหมการลงทนเพอทาการผลตทกขนตอนโดยกจการเอง จะมการซอชนสวนจากภายนอกหรอจางผอนใหผลตชนสวนนนใหเปนตน แผนการดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนดอนเปนแผนทสามารถจะทาไดภายใตสภาวการณทคาดวาจะเกดขน และเปนแผนทจะกอใหเกดผลดตอกจการในสภาวะเชนนนจะไดนามากาหนดเปนแผนการดาเนนงานโดยละเอยด โดยแยกแสดงเปนแผนงานของแตละสวนงาน แสดงปรมาณงานหรอปรมาณเงนทเกยวของ โดยทแผนของสวนงานตาง ๆ เหลานนจะสอดคลองกน อนจะยงผลใหเกดขนตามเปาหมายทกาหนด แผนเชนวานคอแผนงบประมาณ ดงนนจะเหนไดวา การงบประมาณเปนเครองมอสาคญในการวางแผนของฝายบรหาร เพราะในการจดทาแผนงบประมาณ ฝายบรหารจะตองมการกาหนดวตถประสงคของกจการวามงไปในทางใด กาหนดเปาหมายวาเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวจะตองมเปาหมายวาภายในระยะเวลาใดจะตองทาเชนใด อยางไร หนาทของหนวยงานตาง ๆ มเชนใด จะตองทาอะไร อยางไร เพอใหงานของทงกจการดาเนนไปตามเปาหมาย

47

2. ประโยชนของการงบประมาณในการประสานงาน เมอไดกาหนดเปาหมายในการดาเนนงานตลอดจนนโยบายในการดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายนนแลว กเปนหนาทของหนวยงานตาง ๆ จะตองมาวางแผนการดาเนนงานสาหรบหนวยงานของตนโดยละเอยด แผนของแตละหนวยงานนกคอแผนงบประมาณของหนวยงานนน ๆ แตกอนทจะถอวาเปนแผนงบประมาณของหนวยงานนน ๆ ได จะตองมการนาแผนงบประมาณของหนวยงานทงหลายมาพจารณารวมกนเสยกอนวาแผนของหนวยงานเหลานนเปนไปตามนโยบายของกจการหรอไม ขดแยงซงกนและกนหรอไม หากไมเปนไปตามนโยบายของกจการทไดกาหนดไวหรอขดแยงซงกนและกนจะตองไดรบการพจารณาวนจฉยเสยกอน แผนงบประมาณทจะนามาใชภายในกจการจะตองเปนแผนงานทไมขดแยงกบนโยบายของฝายบรหาร นอกเสยจากจะไดรบการวนจฉยอนมตแลว และจะตองเปนแผนการดาเนนงานของสวนงานตาง ๆ ไมขดแยงกน ตวอยางเชน กจการไดมขอกาหนดขนตนวายอดขายของผลตภณฑ ก. ในปหนาจะเปนเทานน ๆ หนวย ปรมาณสนคาคงคลงทจะถอเปนเทานน ๆ หนวย หากฝายการผลตเหนวาปรมาณทจะตองผลตเพอใหสนคาขายและถอคงคลงตามนโยบายดงกลาวจะทาใหตนทนการผลตสงกวาทควรจะเปน กควรจะแถลงขอขดของของตนใหฝายบรหารทราบวาจะมการเปลยนแปลงระดบสนคาคงคลงทจะถอไดหรอไม เพอลดปรมาณการผลตใหตาลงไมตองผลตในปรมาณทไมประหยด หรอควรจะซอสนคาหรอชนสวนบางอยางจากภายนอกเปนตน การวางแผนงบประมาณจงเปนการเปดโอกาสใหไดมการสารวจประสานงานระหวางหนวยงานตาง ๆ ตงแตเรมแรกในการวางแผน หากมทตดขดในหนวยงานใดจะไดรบการวนจฉยเสยแตในขนตน แผนงบประมาณทผานการอนมตในขนสดทายจงเปนแผนททาใหวางใจไดวาหากสภาวการณเปนไปตามทคาดคะเนแลว งานของแตละหนวยงานจะดาเนนไปอยางสอดคลองกนและควรจะใหผลดงทแสดงไวในแผนงบประมาณ การทไดมโอกาสนาแผนงานของแตละสวนงานมาวนจฉยรวมกนเพอใหการดาเนนงานของสวนตาง ๆ สอดคลองกนนนชวยใหการประสานงานระหวางหวหนาหนวยงานตาง ๆ เปนไปดวยดยงขน เพราะทาใหมโอกาสไดทราบถงการดาเนนงานในสวนงานอนของกจการ และมความเขาใจดยงขนถงความจรงวาแตละสวนงานกเปนสวนประกอบยอยเพยงสวนหนงขององคการ การดาเนนงานของทกสวนงานตองดาเนนไปเพอใหบรรลเปาหมายเดยวกน การพจารณาปญหาในแงของสวนงานใดสวนงานหนงในทศนะทแคบ ๆ โดยไมคานงถงวาจะกอใหเกดผลตอหนวยงานอนเชนใดบางอาจจะกอใหเกดผลเสยแกกจการ ดงนนการทหวหนาหนวยงานตาง ๆ ไดมสวนรวมในการเสนอแผนงานสาหรบหนวยงานของตน ไดมโอกาสทราบถงการดาเนนงานของ

48

หนวยงานอนอนมผลกระทบถงกจการเปนสวนรวมจงชวยใหการประสานงานของบคลากรในระดบบรหารขององคการนนเปนไปไดดวยดยงขน เมอแผนงบประมาณขององคการนนไดรบอนมตใหเปนแผนการดาเนนงานของกจการแลว สงหนงทตองระลกอยเสมอกคอวา แผนงบประมาณนไดทาขนตามขอสมมตฐานเกยวกบสภาวะแวดลอมทคาดวาจะเกดขนในภายหนา หากมเหตใดเหตหนงเกดขนอนมผลทาใหสภาพแวดลอมไมเปนไปตามทคาดไว เหตการณทเกดขนนอาจมผลกระทบถงการดาเนนงานของกจการทาใหไมเปนไปตามทวางแผนไว ในกรณเชนนอาจจะตองมการเปลยนแปลงในแผนงบประมาณทวางไว การเปลยนแปลงในแผนงานของหนวยงานหนงอาจจะกระทบถงงานของหนวยงานอนดวย เชน การเปลยนแปลงในปรมาณผลตยอมกระทบถงการวางแผนการจดซอวตถดบ การใชเงนทนในการจดซอ และในการจดกาลงคนเพอการผลต เปนตน ดงนนจะเหนไดวาการนาแผนงบประมาณออกมาใชเปนเครองมอในการบรหารจะชวยใหฝายบรหารมนใจไดวาขณะใดขณะหนงการดาเนนงานของทก ๆ สวนงานภายในกจการจะดาเนนไปอยางสอดคลองกน หากมการเปลยนแปลงในแผนการดาเนนงานของหนวยงานใดหนวยงานหนงไมวาจะดวยเหตใดกตามกควรจะไดมการพจารณาถงผลอนอาจจะมตอการดาเนนงานของหนวยงานอนดวย 3. ประโยชนของการงบประมาณในการควบคมการดาเนนงาน นอกจากประโยชนทจะไดรบจากการงบประมาณในการวางแผนลวงหนาและการประสานงานระหวางหนวยงานตาง ๆ แลว ฝายบรหารยงสามารถใชแผนงบประมาณเปนเครองมอตดตามควบคมการปฏบตงานของหนวยงานตาง ๆ วาเปนไปตามแผนหรอไม แตกตางเพยงใด เนองดวยเหตใด การควบคมตดตามผลการปฏบตงานของหนวยงานตาง ๆ นไดกลาวแลวขางตนวาถาหากไดมการเปรยบเทยบผลการปฏบตงานจรงกบแผนงานทกาหนดไวในงบประมาณจะทาใหการประเมนผลการปฏบตงานทาไดดขนวางานกาลงดาเนนไปตามเปาหมายหรอไม หากไมเปนไปตามเปาหมายเปนเพราะเหตใด จะแกไขเชนใด การทการปฏบตงานของหนวยงานใดหนวยงานหนงไมเปนไปตามเปาหมายอาจมผลกระทบถงการปฏบตงานของหนวยงานอนได ผลกระทบเชนนนมเชนใด การแกปญหาทเกดขนในหนวยงานหนงกอาจสงผลกระทบไปยงหนวยงานอนเชนกน ดงนนการตดตามผลโดยใกลชดวางานของแตละหนวยงานเปนไปตามเปาหมายหรอไมและกระทบถงการปฏบตงานของหนวยงานอนเชนใดบาง จงทาใหการประสานงานระหวางหนวยงานตาง ๆ เปนไปดวยด ขจดผลเสยทอาจจะเกดขนแกกจการไดมาก หากไมมการตดตามผล และตางฝายตางดาเนนงานไปโดยไมทราบวาแตละหนวยงาน

49

กาลงดาเนนงานไปอยางไร ตวอยางเชน หากสนคาขายไมไดตามเปาหมาย หนวยผลตสนคากคงจะยงผลตตามแผนการเดม มผลทาใหสนคาคงคลงตกคางอยมาก เงนทนจมอยอยางเสยเปลา ในกรณทสนคามคณภาพไมคงทน การทสนคาคณภาพเสอมเพราะเกาเกบจะเกดผลเสยหายเพมยงขนแกกจการ ดงนนการตดตามเปรยบเทยบยอดขายวาเปนไปตามเปาหมายหรอไม เพราะเหตใด และการแกไขควรจะเปนเชนใด จะทาใหไดมการพจารณาแกไขแผนงานของหนวยงานอนทถกกระทบไปพรอมกนในทนทดวย เปนการขจดผลเสยหายอนอาจจะเกดแกกจการไดหากไมมการตดตามควบคมผลการปฏบตงานเปรยบเทยบกบแผนงบประมาณทวางไว นอกจากการตดตามเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบงบประมาณทาใหไดมการวเคราะหสาเหตของขอขดของตาง ๆ ทเกดขนอนมผลใหการดาเนนงานไมเปนไปตามแผน และทาใหไดมการแกไขแผนงานของหนวยงานตาง ๆ ใหสอดคลองกนแลว การควบคมตดตามผลโดยการเปรยบเทยบผลการปฏบตงานจรงกบงบประมาณ และแสดงผลตางทเกดขนใหเหนโดยชดเจนนยงมประโยชนตอฝายบรหารในการประหยดเวลาในการบรหารโดยสามารถใชวธการบรหารแบบ Management by exception ได กลาวคอ จากรายงานเปรยบเทยบผลการปฏบตงานจรงกบงบประมาณดงกลาว รายการใดทแสดงผลการปฏบตงานจรงไมแตกตางจากแผนงบประมาณ ฝายบรหารจะไมตองสนใจกบรายการเหลานน เพราะการดาเนนงานกาลงเปนไปตามแผน นอกเสยจากจะมเหตการณหรอสถานการณใดเกดขนอนสมควรจะเปลยนแผนเสยใหม ดงนนความสนใจของฝายบรหารจงจะเพงเลงไปยงรายการทแตกตางไปจากแผนทวางไว ทบทวนหาสาเหตวาเปนเพราะเหตใด และดาเนนการแกไขหรอเลยงสาเหตเหลานนหากไมสามารถแกไขได ดวยการใหความสนใจกบรายการทควรได รบการพจารณาเปนพเศษ (exceptions) เชนน ฝายบรหารกจะสามารถใชเวลาสวนทเหลอไปในการวางแผนนโยบาย ฯลฯ ได การตดตามผลการปฏบตงานโดยใชการงบประมาณเปนเครองมอจงชวยใหการปฏบตหนาทของฝายบรหารดาเนนไปอยางมประสทธภาพยงขน

3. แนวคดและทฤษฎความหมายเกยวกบสอการสอน

3.1 ความหมายของสอการสอน ไดมนกวชาการ และนกเทคโนโลยการศกษา ทงในประเทศและตางประเทศไดใหความหมายของ “ สอการสอน” ไวหลายทาน พอสรปได ดงน

50

ไฮนคส โมเลนดา และรสเซล (Heinich, Molenda, and Russel 1985 : 5) ไดใหความหมายของคาวา สอการสอน หมายถง สอชนดใดกตามไมวาจะเปนสไลดโทรทศนวทยเทปบนทกเสยงภาพถายวสดฉายและวตถสงตพมพซงเปนพาหนะในการนาขอมลจากแหลงขอมลไปยงผรบ เมอนามาใชกบการเรยนการสอน หรอสงเนอหาความรไปยงผเรยนในกระบวนการเรยนการสอน เรยกวา สอการสอน ประเทอง หรงศร (2542 : 11) ใหความหมายของคาวา สอการสอนหมายถง เครองมอชวยพฒนาประสทธภาพการเรยนการสอน ทาใหผเรยนมความรความเขาใจ และ เกดทกษะในสงทเรยนไดมากและรวดเรว การทผเรยนจะเรยนรไดดตามจดประสงค ไมใชเปนเพราะผสอนเลอกสอการสอนไดถกตองตามหลกเกณฑแตอยางเดยวไม แตยงขนอยกบวธการทครนาเอาสอการสอนไปใชไดอยางดเหมาะสมดวย ทงนเพราะสอการสอนมอยหลายประเภท สอบางชนดตองมเครองมอชวยประกอบจงทาใหเกดผลทางการเรยนการสอนได กดานนท มลทอง (2543 : 89) ใหความหมายของคาวา สอการสอน หมายถง สอชนดในกตามไมวาจะเปนเทปบนทกเสยง สไลด วทย โทรทศน วดทศน แผนภม ภาพนง ซงบรรจเนอหาเกยวกบการเรยนการสอน สงเหลานเปนวสดอปกรณทางกายภาพทนามาใชในเทคโนโลยการศกษา เปนสงทใชเปนเครองมอหรอชองทางสาหรบทาใหการสอนของผสอนไปถงผเรยน ทาใหผเรยนสามารถเกดการเรยนรตามวตถประสงคหรอจดมงหมายทผสอนวางไวไดเปนอยางด ชยยงค พรหมวงศ (2543 : 111) ใหความหมายของคาวา สอการสอนวา คอวสด (สนเปลอง) อปกรณ (เครองมอทใชไมผพงงาย) วธการ (กจกรรม เกม การทดลอง ฯลฯ) ทใชสอกลางใหผสอนสามารถสง หรอถายทอดความร เจตคต (อารมณ ความรสก ความสนใจ ทศนคต และคานยม) และทกษะไปยงผเรยน ไดอยางมประสทธภาพ เอกวทย แกวประดษฐ (2545 : 239) ใหความหมายของคาวา สอการสอนวา คอ ตวกลางหรอสงตาง ๆ ทใชในกระบวนการเรยนการสอน เพอใชเปนเครองมอหรอชองทางสาหรบทาใหการถายทอดความรของครถงผเรยนและทาใหผเรยนไดตามวตถประสงคหรอจดมงหมายทวางไวเปนอยางด กลาวอกนยหนงสอการเรยนการสอน คอ วสด อปกรณ วธการหรอเทคนคทใชเปนสอกลางใหผสอนสงหรอถายทอดความร เจตคตและทกษะไปยงผเรยนไดอยางมประสทธภาพ

51

นคม ทาแดง, กอบกล ปราบประชา และอานวย เดชชยศร (2546)ใหความหมายของสอการศกษา คอ ตวกลางหรอสงตาง ๆ เชน วสด อปกรณ เครองมอ และเทคนควธการ รวมทงกจกรรมตางๆ ทชวยใหผเรยนเกดการเรยนร เกดการพฒนา และสามารถนาความรทไดรบนนไปใชในการประกอบอาชพ ตลอดจนการดารงชวตไดอยางมความสข และมประสทธภาพ กระทรวงศกษาธการ (2548 : 7) ใหความหมายของคาวา สอการเรยนการสอน หมายถง ตวกลางทใชถายทอดความร ความคด ตลอดจนทกษะตาง ๆ นนเอง หทยรตน แซลม และกตยาพร พนเดช (2548) ความหมายของสอการสอน (instructional media) หมายถง สงใดๆกตามทเปนตวกลางถายทอดความร หรอชวยในการเรยนรซงผสอนและผเรยนเปนผใชเพอชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพยงขน พอสรปไดวา ความหมายของสอการเรยนการสอน หมายถง วสดอปกรณทใกลตวและสามารถนามาใชเปนสอการเรยนการสอนไดตามสถานการณ หรอตามแหลงสถานการเรยนร เครองมอและเทคนควธการสอนไดพฒนาไปอยางรวดเรว ผสอนตองสามารถนาสอการสอนททนสมยไปใชอยางเตมประสทธภาพของสอการสอนนน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 3.2 ประเภทของสอการสอน สอการสอนแบงประเภทไดหลายลกษณะดงน (ปรชญา เวสารชช 2545 : 11-17) 1. การแบงประเภทตามชองทางการสงและรบสาร 2. การแบงประเภทตามโครงสรางความคด 3. การแบงประเภทตามโครงสรางของสอ 1. การแบงประเภทตามชองทางการสงและรบสาร สอการสอนทแบงประเภทตามชองทางการสงและรบสาร ม 3 ประเภท ไดแก 1.1 สอโสตทศน ไดแก สอกราฟฟก วสดลายเสน และ แผนปายตางๆ สอสามมตประเภทหนจาลอง และสอเสยง เชน เทปเสยง เปนตน 1.2 สอมวลชน ไดแก สอสงพมพ วทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน

52

1.3 สออเลกทรอนกสและโทรคมนาคม ไดแก โทรศพท โทรสาร วทยสอสาร โทรทศน ปฏสมพนธ ระบบประชมทางไกล เครอขายคอมพวเตอร และ อนเตอรเนต เปนตน (ดแผนภมท 1 ประเภทสอการสอน แบงตามชองทางรบและสง)

แผนภมท 1 ประเภทสอการสอน (แบงตามชองทางรบและสง) ทมา : นคม ทาแดง, กอบกล ปราบประชา และอานวย เดชชยศร, เทคโนโลยการศกษาเพอการเรยนร [ออนไลน], เขาถงเมอ 3 พฤศจกายน 2548. เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/wijai/techno.htm 2. การแบงประเภทสอการสอนตามโครงสรางความคด ม 2 ลกษณะ คอ แบงตามลกษณะของประสบการณ และแบงตามลกษณะการคดของคน ดงตอไปน

ประเภทสอการสอน (แบงตามชองทางรบและสง)

(1) (3) (2)

สอโทรทศน สอมวลชน สออเลกทรอนกส

สอกราฟฟก วสดลายเสนและแผนปาย สอสามมต สอเสยง

สอสงพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน

โทรศพท วทยสอสาร โทรทศนปฏสมพนธ ระบบประชมทางไกล คอมพวเตอร อนเตอรเนต

53

2.1 การแบงประเภทสอการสอนตามลกษณะประสบการณ การแบงประเภทสอการเรยนการสอนตามลกษณะของประสบการณทผเรยนไดรบจากผลการใชสอนน ๆ เอดการ เดล เปนคนแบงไวม 10 ประเภท (Dale 1949) เรมแรกทเดยวเขาแบงออกเปน 11 ประเภท แตตอนหลงไดปรบปรงโดยรวมภาพยนตรกบโทรทศนเปนประเภทเดยวกน จงเหลอเปน 10 ประเภท เรยกวา “กรวยแหงประสบการณ” ตามลาดบจากรปธรรมไปหานามธรรม ดงตอไปน 2.1.1 ประสบการณตรงทผเรยนเจตนารบเปนสอของจรง ไดแก วตถ สถานการณ หรอปรากฏการณจรงทผเรยนสามารถรบรไดดวยประสาทสมผสทง 5 เปนสอทมความจาเปนตอการเรยนการสอนวทยาศาสตรในขนนาเขาสบทเรยน เสนอปญหา ขนการทดลอง และรวบรวมขอมล เพอพสจนสมมตฐานทตงขนจากสถานการณการเรยนการสอน 2.1.2 ประสบการณจากสถานการณจาลองและหนจาลอง สอประเภทสถานการณจาลองหรอหนจาลองน สามารถเนนประเดนทตองการหรอกาจดสวนเกนทไมตองการจากของจรงได มประโยชนตอการเรยนการสอนวทยาศาสตรในกรณทของจรงหายากมราคาแพง มอนตรายมาก ใหญโตเกนไป เลกเกนไป สลบซบซอนเกนไป ฯลฯ 2.1.3 ประสบการณนาฏการทผเรยนไดรบรการแสดงดวยตนเองหรอการชมการแสดง เปนสถานการณจาลองททาใหเกดความรความเขาใจเกยวกบปรากฏการณและกระบวนการบางอยางด 2.1.4 ประสบการณจากการทดลองสาธต เปนประสบการณทไดจากสอ ซงอาจจะเปนสถานการณจาลองหรอสถานการณจรง แตเปนสอทมจานวนนอย จงสาธตใหดเปนกลม เปนประสบการณทจะตองรบรพรอม ๆ กน เหมาะสาหรบการทดลองสาธตใหผเรยนสงเกตและรวบรวมขอมลพรอมกนหลายคน 2.1.5 ประสบการณทศนศกษา เปนประสบการณทไดรบจากสอการเรยนการสอนทเปนวตถ สถานการณ หรอปรากฏการณจรง แตแทนทจะเปนการนาสอเขามาหาผเรยน กเปนการนาผเรยนไปยงแหลงของสอ เหมาะสาหรบการนาเขาสปญหาหรอการสรปบทเรยน เปนการยนยนขอสรปทไดจากการเรยนในหองเรยน 2.1.6 ประสบการณทไดจากนทรรศการ สอทใหประสบการณในลกษณะนอาจจะเปนทงของจรงและสงจาลองตางๆ แตจดเรยงไวในรปทจะใชขอมลหรอเนอหาตามวตถประสงคของผจด เหมาะสาหรบการสอนวทยาศาสตรขนนาเขาสบทเรยนหรอขนการสรปบทเรยน

54

2.1.7 ประสบการณจากภาพยนตรหรอโทรทศน เปนประสบการณทไดจากภาพและเสยงทพยายามทาใหเหมอนกบประสบการณตรงโดยเทคนคการถายทา เหมาะสาหรบการเสนอเนอหา เสนอขอมลหรอการสรปบทเรยน 2.1.8 ประสบการณจากภาพนง วทยและการบนทกเสยง สอประเภทนใหประสบการณทเปนรายละเอยดในประเดนทตองการเนนได โดยเทคนคการถายภาพ การอดขยายและการบนทกตดตอในกรณทเปนเทปเสยง 2.1.9 ประสบการณจากสอทศนสญลกษณ ไดแก ภาพเขยนภาพลายเสน วสดกราฟฟกตางๆ ทสามารถเนนโดยใชรปลกษณะและสทาใหเกดความสนใจในประเดนทตองการจะเนน 2.1.10 ประสบการณพจนสญลกษณ ไดแก สญลกษณ สตร ภาษา ตาราตางๆ เปนสอทมประสทธภาพในการนาเสนอเนอหา มโนมต หลกการ ทฤษฎหรอกฎบางอยางไดด 2.2 การแบงประเภทสอการสอนตามลกษณะสอในกระแสความคดของผเรยน การแบงประเภทของสอการศกษาตามลกษณะสอในกระแสความคดของผเรยนน แบงตามทฤษฎโครงสรางของความคด (Cognitive Structure) ของบรเนอร (Bruner 1966) ซงอธบายไววา คนเราจะเกดความรความเขาใจสงแวดลอมไดโดยสงแวดลอมทเปนวตถ ปรากฏการณหรอสถานการณ เราใหเกดสอหรอสงแทนในการะแสความคดดานใดดานหนงหรอทงสามดาน ไดแก ดานกระทา ดานภาพ หรอดานสญลกษณ ดงนน สอในทนจงหมายถงสอทเปนวตถหรอสถานการณกบสอทเปนลกษณะของความคด ซงอาจเทยบกบสอทแบงประเภทตามแบบของ เอดการ เดล ไดดงน 2.2.1 สอประเภททกอใหเกดการกระทา การเคลอนทหรอเคลอนไหวกลามเนอ ทาใหเกดความรความเขาใจได ไดแก สอของจรง สถานการณจาลอง หนจาลอง นาฏการ การทดลองสาธต และการศกษานอกสถานท 2.2.2 สอประเภททกอใหเกดภาพนก ไดแก สอนทรรศการ ภาพยนตร โทรทศน ภาพนง วทย และแผนเสยง 2.2.3 สอประเภททกอใหเกดการคดนกเปนสญลกษณ ไดแก สอทศน-สญลกษณและภาษา (ดแผนภมท 2 ประเภทสอการสอน แบงตามโครงสรางความคด)

55

แผนภมท 2 ประเภทสอการสอน (แบงตามโครงสรางความคด) ทมา : นคม ทาแดง, กอบกล ปราบประชา และอานวย เดชชยศร, เทคโนโลยการศกษาเพอการเรยนร [ออนไลน], เขาถงเมอ 3 พฤศจกายน 2548. เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/wijai/techno.htm

ประเภทสอการสอน (แบงตามโครงสรางความคด) (1) (2)

กรวยประสบการณ เอดการ เดล

ลกษณะการคด บรเนอร

พจนสญลกษณ

ทศนสญลกษณ

ภาพนง/วทย

นทรรศการ

ภาพเคลอนไหว

ศกษานอกสถานท

การทดลอง/สาธต

นาฏการ

สถานการณจาลอง หนจาลอง

ของจรง

สญลกษณ Symbolic

ภาพ Ikonic

การกระทา Enactive

56

3. การแบงประเภทของสอการสอนตามลกษณะโครงสรางของสอ แบงออกไดเปน 2 กลมใหญ ๆ คอ กลมฮารดแวร และกลมซอฟตแวร ดงตอไปน 3.1 ฮารดแวร ความหมายของฮารดแวรตามพจนานกรม หมายถง เครองมอ อปกรณทเปนโลหะและวตถเนอแขง อาวธ ยทโธปกรณ ตลอดทงชนสวนประกอบตาง ๆ ของเครองมอและอปกรณเหลาน ความหมายของฮารดแวรในเทคโนโลยคอมพวเตอร หมายถง เครองกลไกและวงจรอเลกทรอนกสทเปนตวเครองคอมพวเตอร จะเหนไดวาฮารดแวรเปนผลตผลจากการประยกตทางดานวทยาศาสตรกายภาพทงหมด ซงประกอบดวยวสดสนเปลอง เครองมอและอปกรณ ดงรายละเอยดตอไปน 3.1.1 วสดสนเปลอง หมายถง วสดตาง ๆ ทไดจากการประยกตวทยาศาสตรกายภาพเตรยมไวใชประกอบกบเครองมอและอปกรณอน เมอถกนาไปใชแลววสดบางอยางกจะหมดสภาพการเปนประเภทฮารดแวร เพราะมผลตผลของการประยกตพฤตกรรมศาสตรเขามาเปนโครงสรางของวสดนน กลายเปนวสดสาเรจพรอมทจะนาไปใชในกระบวนการแนะแนวตามตองการได วสดสนเปลองทนามาใชมากในกระบวนการแนะแนว ไดแก กระดาษ หมก ส แผนโปรงใสสาหรบเขยน และประเภทอาบสารไวแสงทยงไมไดถายภาพลงไป ฟลมถายภาพ ฟลมภาพยนตร ฟลมพวกไมโครฟอรมตาง ๆ ทยงไมไดใช เทปเสยง เทปภาพ ทยงไมไดบนทก แผนฟลอบป แผนดสคแมเหลก แผนดสคออพตก สาหรบเครองเลเซอรดสค เปนตน 3.1.2 เครองมอ หมายถง เครองชวยเครองประกอบในกจการแนะแนว เชน ปากกา ดนสอ มด คตเตอร จอบ เสยม เปนตน 3.1.3 อปกรณ ไดแก เครองอปกรณหนกตาง ๆ ทเปนครภณฑตามระเบยบการเงนของราชการไทย เชน เครองฉายภาพขามศรษะ เครองฉายภาพทบแสง เครองฉายสไลด เครองฉายภาพยนตร เครองเทปเสยง เครองรบวทย เครองรบโทรทศน เครองบนทกภาพ (VTR) กลองวทยโทรทศน กลองถายภาพ เปนตน 3.2 ซอฟตแวร ซอฟตแวรเปนคาทนามาใชในเทคโนโลยคอมพวเตอรโดยทตวเครองคอมพวเตอรนนเปนวงจรอเลกทรอนกส การทจะสงใหคอมพวเตอรทางานอยางใดอยางหนงนนจะตองมคาสงหรอโปรแกรมทเปนภาษาของเครองชวยจงจะสงเครองใหทางานตามตองการได วธการทาโปรแกรมคาสงหรอเทคนคในการจดทาชดคาสงคอมพวเตอร และผลผลตทไดเปนโปรแกรมตาง ๆ นเรยกวาซอฟตแวร แตในทนนาคาวาซอฟตแวรมาใชในความหมายกวาง ๆ หมายถง ผลผลตจากการประยกตพฤตกรรมศาสตรมาใชในการศกษาและการแนะแนว ซงไดแก

57

ลาดบขนตอน ระบบกระบวนการ โปรแกรมและวธการเกบรวบรวม จดแจง และการเสนอสารสนเทศทางการศกษาและการแนะแนว ซงสามารถแบงออกเปน วสดสาเรจรป กจกรรมและเกม และวธการ 3.2.1 วสดสาเรจรป ไดแก วสดทไดดาเนนการออกแบบและจดบรรจเนอหาสาระเปนระบบเพอการศกษาและการแนะแนวเรยบรอยแลว พรอมทจะนาไปใช เชน ฟลมภาพยนตรทถายทาเปนเรองราวเรยบรอยแลว ตาราแบบโปรแกรม แผนฟลอบปดสคโปรแกรมการสอน เปนตน 3.2.2 กจกรรมและเกม ไดแก การเลยนแบบ สถานการณจาลอง บทบาทสมมต และเกมทจดเตรยมไวเพอสรางสถานการณการสอสาร การตดสนใจ เสนอประเดนความคด หรอเปดเผยขอมลทเกยวของกบการแนะแนว เปนตน 3.2.3 วธการ หมายถง เทคนควธลาดบขนตอนและระบบในการรวบรวมหรอเสนอเนอหาสาระและขอมลทเกยวของกบการใหการศกษาและการแนะแนวในสถานศกษา (ดแผนภมท 3 ประเภทสอการสอน แบงตามโครงสรางของสอ)

แผนภมท 3 ประเภทสอการสอน (แบงตามโครงสรางของสอ) ทมา : นคม ทาแดง, กอบกล ปราบประชา และอานวย เดชชยศร, เทคโนโลยการศกษาเพอการเรยนร [ออนไลน], เขาถงเมอ 3 พฤศจกายน 2548. เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/wijai/techno.htm

ประเภทสอการสอน (แบงตามโครงสรางของสอ)

(1) (2)

ฮารดแวร (Hardware)

ซอฟตแวร (Software)

วสดสนเปลอง

เครองมอ

อปกรณ

วสดสาเรจรป

กจกรรมและเกม

วธการ

58

พอสรปไดวา สอการสอนสามารถแบงเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ สอการสอนประเภทวสดบางชนดสามารถใชไดทนท ผเรยนสามารถอานและศกษาไดโดยไมตองอาศยเครอง เชน ตารา เอกสาร แผนภม รปภาพ เปนตน แตสอประเภทวสดบางชนดตองอาศยอปกรณหรอเครอง เชน CD-ROM แผนโปรงใส เทปวดทศน สไลด เปนตน ประเภทท 2 คอ สอการศกษาประเภทอปกรณหรอเครองตางๆ เชน เครองฉายภาพขามศรษะ ประเภทท 3 คอ สอการศกษาประเภทเทคนควธการและกจกรรม เชน กจกรรมพฒนาชมชน การจดนทรรศการปองกนโรคเอดส การรณรงคปองกนยาเสพตด เปนตน 3.3 คณคาของสอการสอน คณคาของสอการสอน สามารถสรปไดดงน 3.3.1 สอการสอนจะสามารถชวยใหคณภาพการเรยนรดขน 3.3.2 ผเรยนสามารถเรยนรไดมากขนในเวลาทกาหนด 3.3.3 สอการศกษาสามารถสรางแรงจงใจและเราความสนใจไดเปนอยางด 3.3.4 ผเรยนสามารถมสวนรวมในกระบวนการเรยนร 3.3.5 การเรยนรจากสอการศกษาจะทาใหผเรยนจาไดนาน เรยนรไดเรวและดขน 3.3.6 ผเรยนมประสบการณจากรปธรรมไปสนามธรรม 3.3.7 สอการสอนสามารถเอาชนะขอจากดตางๆได เชน - ทาสงทซบซอนใหงายขน - ทานามธรรมใหเปนรปธรรม - ทาสงทเคลอนไหวเรวใหดชาลง - ทาสงทเคลอนไหวชาใหดเรวขน - ทาสงทใหญมากใหยอขนาดลง - ทาสงทเลกมากใหขยายขนาดขน - นาอดตมาศกษาได - นาสงทอยไกลหรอลลบมาศกษาได 3.3.8 ชวยใหผเรยนเรยนสาเรจงายขนและสอบไดมากขน

59

3.4 การเลอกสอการสอน สอการศกษาจะใหประโยชนอยางมาก ถามการใชอยางถกตองเหมาะสม ดงนนในการเลอกสอการศกษาควรพจารณาสงตางๆ ดงน 3.4.1 เลอกสอการสอนทสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรมของการเรยนการสอนเรองนนๆ 3.4.2 เลอกสอการสอนทสอดคลองกบลกษณะการตอบสนองและพฤตกรรมขนสดทายของผเรยนทคาดหวงจะใหเกดขน พฤตกรรมของผเรยนจะเกดขนไดเมอผเรยนมความพงพอใจในกจกรรมและประสบการณทไดรบ และความพงพอใจยอมกอใหเกดการเรยนรไดด 3.4.3 เลอกสอการสอนใหเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนการสอน 3.4.4 เลอกสอการสอนใหเหมาะสมกบความสามารถ และประสบการณเดมของผเรยน สอการศกษาทจดใหผเรยนควรงายและอยในขอบเขตความสามารถของผเรยน 3.4.5 เลอกสอการสอนทมประสทธภาพ มความสมบรณ สามารถสอความหมายไดถกตอง 3.4.6 เลอกสอการสอนทมอยในทองถนเพอประหยดเวลาและงบประมาณ 3.4.7 เลอกสอการสอนทพอจะหาไดโดยคานงถงประสทธภาพ ความปลอดภย ประหยด และสามารถใชไดสะดวก 3.5 หลกการใชสอการสอน สอการสอนมหลายประเภท ซงมความแตกตางกนในรปรางลกษณะ และลกษณะการใชงาน ผใชจะตองศกษาวธการใชสอแตละชนดเพอใหเกดประสทธผลสงสด และควรคานงถงหลกการใชสอ ดงตอไปน 3.5.1 ในบทเรยนหนงๆไมควรใชสอการสอนมากเกนไป ควรใชเทาทจาเปนเทานน 3.5.2 กอนใชสอการสอนจรงควรทดลองใชจนเกดความมนใจ เพอปองกนการเกดความ ผดพลาด ซงอาจจะทาใหผเรยนลดศรทธาในความสามารถของผสอนได ทงยงสามารถกาหนดเวลาและกจกรรมทเหมาะสมกบการใชสอนนๆ 3.5.3 ใชสอการสอนทตรงกบบทเรยนและกระบวนการเรยนการสอน 3.5.4 ควรเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการใชสอการสอน 3.5.5 คานงเสมอวาสอการสอนทใชอยนนไมสามารถใชไดกบทกบทเรยนและกบทกสถานการณ

60

3.5.6 พยายามนาสงทมอยในทองถนมาใชเปนสอการสอนเพอเปนการประหยดเวลาและการลงทน

4. งานวจยทเกยวของ 4.1 งานวจยทเกยวของในประเทศ ประเทอง หรงศร ( 2542 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การศกษาความคดเหนของผบรหารและคร-อาจารย ทมตอการบรหารงานดานสอการสอน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 7 ผลงานวจยสรปดงน 1. ความคดเหนของผบรหารและคร-อาจารย ทมตอการบรหารงานดานสอการสอนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 7 ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง พจารณาเปนราย ดานผบรหาร และคร- อาจารยมความคดเหนอยในระดบมาก 3 ดานและอยในระดบปานกลาง 2 ดาน เรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแกการบรหารงบประมาณ การบรหารเครองมอ การบรการสอการสอน การบรหารงานบคลากร และการบรหารการผลตสอการสอนตามลาดบ 2. สรปผลการเปรยบเทยบความคดเหนระหวางผบรหาร และคร - อาจารย ทมตอการบรหารงานดานสอการสอน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 7 ดานตาง ๆ กน 5 ดาน จาแนกตามตาแหนงงาน ผลการวจยปรากฏวา กลมผบรหารและกลมคร-อาจารยมความคดเหนในภาพรวมและในแตละดานแตกตางกนทกดานโดยกลมผบรหาร มความคดเหนอยในระดบมากและกลมคร-อาจารยมความคดเหนอยในระดบปานกลาง 3. สรปผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและคร-อาจารย ทมตอการบรหารงานดานสอการสอน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 7 ดานตาง ๆ 5 ดาน จาแหนกตามสาขาวชาทเปดสอน ผลการวจยพบวากลมผบรหาร และคร-อาจารยกลมสาขาพาณชยกรรม และกลมสาขาชางอตสาหกรรม มความคดเหนในภาพรวมไมแตกตางกน โดยกลมผบรหารและคร-อาจารยของโรงเรยนทเปดสอนสาขาพาณชยกรรม และกลมสาขาชางอตสาหกรรม มความคดเหนอยในระดบปานกลาง มความคดเหนสอดคลองกน 4 ดาน และมความเหนแตกตางกน 1 ดาน ไดแก ดานการบรหาร

61

สอการสอนโดยกลมสาขาพาณชยกรรม มความคดเหนอยในระดบมาก พาณชยกรรม และกลมสาขาชางอตสาหกรรม มความคดเหนอยในระดบปานกลาง มงจตต นงคจน (2544 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การศกษาความคดเหนของผบรหาร อาจารย และเจาหนาทโสตทศนศกษาในการจดตง ศนยเทคโนโลยทางการศกษาของมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ผลงานวจยสรปดงน ดานโครงสรางการบรหารงาน ผบรหาร อาจารย และเจาหนาทโสตทศนศกษามความคดเหนทเหนดวยมาก ดานอาคารสถานทและสงอานวย ความสะดวก ผบรหารมความคดเหนทเหนดวยปานกลาง สวนอาจารยและเจาหนาทโสตทศนศกษามความคดเหนทเหนดวยมาก ดานบคลากร ผบรหาร อาจารยและเจาหนาทโสตทศนศกษา มความคดเหนทเหนดวยมาก ดานวสด อปกรณ และการจดเกบบารงรกษา ผบรหาร อาจารย และเจาหนาทโสตทศนศกษามความคดเหนทเหนดวยมาก ดานการบรการ ผบรหาร อาจารย และเจาหนาทโสตทศนศกษามความคดเหนทเหนดวยมาก ดานงบประมาณ ผบรหารและ อาจารยมความคดเหนปานกลาง สวนเจาหนาทโสตทศนศกษามความคดเหนทเหนดวยมาก ดานปญหา อปสรรค และความไมสะดวกในปจจบน ผบรหารมความคดเหนปานกลาง สวน อาจารยและเจาหนาทโสตทศนศกษามความคดเหนทเหนดวยมาก จนตว เจยวหวาน (2545 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง สภาพ ปญหาและความตองการใชสอการเรยนการสอนของอาจารยในสถาบนราชภฏสวนดสต ผลงานวจยสรปดงน อาจารยสวนมากมการใชสอการเรยนการสอนในระดบมาก โดยเนนทจะใช สอ การเรยนการสอนใหสมพนธกบจดประสงคของการเรยนการสอน มการใชสอ การเรยนการสอนเพอประกอบกจกรรมการเรยนการสอน มการเสนอสอการเรยนการสอน ทเปนไปตามลาดบขนตอนในแผนการใชสอการเรยนการสอน และมการประเมนสอ การเรยนการสอนดวยการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนตามลาดบปญหาในการใชสอ การเรยนการสอนอยในระดบปานกลาง โดยปญหาทพบมากคออาจารยไมไดรบ ความสะดวกในการใชเครองมอในการผลตสอการเรยนการสอน นอกจากสถาบนมสอ การเรยนการสอนใหเลอกนอย อาจารยขาดผใหคาแนะนาในการเลอกสอการเรยน การสอน ผบรหารไมใหใชสอการเรยนการสอนบางประเภทเพราะกลวเสยหาย และการ

62

ขาดการประชาสมพนธ สอการเรยนการสอนทอาจารยสวนใหญมความตองการ คอ ตารา อปกรณท อาจารยมความตองการคอ คอมพวเตอร สวนวธการสอนทอาจารยสวนใหญใชคอ อภปราย การใชสอการเรยนการสอนของอาจารยในแตละคณะมความตองการ ไมแตกตางกนทระดบนยสาคญ 0.05 ปองสข คมภย (2545 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การศกษาสภาพและปญหาการใชสอการเรยนการสอนของอาจารยผสอนในโปรแกรม วชานเทศศาสตร : กรณศกษาสถาบนราชภฏ 6 แหงในเขตกรงเทพมหานคร ผลงานวจยสรปดงน ผสอนมการใชสอการสอนประเภทวสดในระดบปานกลาง มการใชสงพมพในระดบมาก สวนภาพนง สอเสยง ภาพเคลอนไหว และสอประสม ในระดบปานกลาง มการใชสออปกรณในระดบปานกลาง ผสอนมสภาพการใชสอโดย รวมในระดบมาก ทงดานการวางแผน การดาเนนการและการประเมนการใชสอการเรยน การสอน ปญหาการใชสอการเรยนการสอนโดยรวมในระดบปานกลางมปญหาดานการผลต สอการเรยนการสอนในระดบมาก ปญหาดานการเตรยมและจดหาสอการเรยนการสอนและ ปญหาการดาเนนการใชสอการเรยนการสอนอยในระดบปานกลาง จากการศกษางานวจยในประเทศ จะเหนไดวา บทบาทผบรหารและสอยงไมไดรบการสนบสนนเทาทควรและยงขาดนกเทคโนโลยการศกษาทจะเขามาแนะนาการใช สอและความสาคญสอการเรยนการสอนอยในระดบมาก ดงควรจะไดรบการสนบสนนสอการเรยนการสอนและบทบาทของผบรหารทควรเขาใจความสาคญของสอการเรยนการสอนเพอไดมการพฒนาทางดานการศกษาตอไป 4.2 งานวจยทเกยวของตางประเทศ บารนส (Barnes 1995 : 315) ไดศกษาบทบาท การมสวนรวมในการเรยนการสอนของผปกครองนกเรยน ผลงานวจยสรปดงน การมสวนรวมกบการเรยนการสอนของโรงเรยนโดยอดมคตแลว ผปกครองตองการมบทบาททโรงเรยน หรอในชนเรยน แมวาจรง ๆ แลวการมสวนรวมของพวกเขาจะไมเปนไปตามอดมคตดงกลาว และไดพบวาผปกครองยงมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบโรงเรยนและ

63

ทบานดวย การศกษาครงนใหหลกฐานเพมเตมวา บดามารดาชาวอเมรกนอฟรกนมความประสงคทจะมสทธมเสยงเกยวกบการเรยนการสอนลก ๆ ของตน ซงบงชวา บดามารดาชาวอเมรกนอฟรกนเหนคณคาของการศกษา และเหนวาโรงเรยนจาเปนตองตระหนกถงความคาดหวงดานการศกษาและวฒนธรรมของผปกครองดวย สคเลอร (Schuler, อางถงใน เสรมศกด วศาลาภรณ 2537 : ล.2) ไดศกษาบทบาท การมสวนรวมของประชาชนในการบรหารการศกษาในมหาวทยาลยมนนโซตา สหรฐอเมรกา โดยศกษาบทบาทการมสวนรวมของประชาชนอยางมประสทธภาพ ผลงานวจยสรปดงน การเขามามสวนรวมอยางไมมประสทธภาพเกดจากการบกพรองในการตดตอสอสาร ปญหาการมสวนรวม ไดแก ระดบของการเขารวม การเขารวมเพยงครงเดยว การเขารวมโดยขาดความเขาใจในสถานการณทงหมด ขาดขอตกลงเกยวกบขอบเขตของการมสวนรวม โอเวนส (Owens) ไดทาการวจย เรองความสมพนธระหวางบทบาทของคร และผบรหาร ผลงานวจยสรปดงน 1. พฤตกรรมการบรหารของครใหญแบบยดงานเปนหลก (nomothetic) มความพงพอใจในงานมากกวาพฤตกรรมของผบรหารทยดแบบสมพนธภาพสวนบคคล 2. พฤตกรรมของครใหญทยดสายกลาง (transactional) กบแบบยดงานเปนหลกทาใหครมความพงพอใจในงานไมแตกตางกน มาฮาด (Mahady 1993) ไดทาการวจยเรอง การศกษาการใชสอการสอนของครในโรงเรยนระดบประถมศกษาตอนปลาย จงหวดอะเชค อนโดนเชย ผลงานวจยสรปดงน ครขาดวสดอปกรณในการผลตสอ ไมมเวลาในการผลตสอ ขาดความรความเขาใจในเรองการใชสอ สอทครใชมากทสดในโรงเรยนได แก ตาราเรยน กระดานซอลค วดโอเทป นตยสาร หนงสอพมพ และโปรแกรมคอมพวเตอร

64

Huang (1990) ไดศกษาวจยเพอตรวจสอบการนาไปใชและความตองการสอการสอน ของครผสอนวชาวทยาศาสตร โรงเรยนประถมศกษาตอนปลายในสาธารณรฐจนไตหวน ผลงานวจยสรปดงน ครผสอนวชาวทยาศาสตรเคยชนตอการขาดแคลนวสด อปกรณไฟฟาทใชในหองโสตทศนศกษา และไมสะดวกกบการใชเครองมอในหองโสตทศนศกษา ครผสอนตองการนาสอการสอนทแปลกใหมมาใชองคประกอบทสาคญทมอทธพลตอการใชสอการสอนของครคอพนฐานการศกษาและการฝกอบรม จากการศกษางานวจยตางประเทศ จะเหนไดวาบทบาทของสอมความสาคญตอการศกษามากโดยอาศยแรงสนบสนนจากผบรหารและผเกยวของไมวาจะเปนผปกครอง ตวผเรยน โดยเฉพาะผสอนเปนองคประกอบสาคญในการผลตสอ จากผลสรปวจยดงกลาวทาใหทราบวาสอทออกมาคอนขางไมคอยมคณภาพเทาทควรไมวาจะเรองของงบประมาณ สภาวะแวดลอมตาง ๆ ผสอนไมมเวลาในการผลตสอ ไมมการฝกอบรมการผลตสอ ไมมการพฒนาการสอนโดยใชสอเดมทมมาแตกอน ฯลฯ ซงลวนแลวกอใหเกดผลทางการศกษาทงสน

สรป จากทฤษฎและงานวจยทเกยวของแสดงใหเหนถง บทบาทของผบรหารมความสาคญมากตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน และตวผเรยน รวมทงอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศตาง ๆ ซงถอวาสอเปนองคประกอบทสาคญมากตอการศกษาเพอชวยในการเรยนการสอนใหเกดความเขาใจไดอยางงายและรวดเรวกวาเดม ดงนนจงตองอาศยแรงสนบสนนจากผบรหารของหนวยงานนน ๆ ในการจดสรรงบประมาณ ใหความรและจดโครงการฝกอบรมเพอเกดความเขาใจและการรเรมสรางสรรคสอตาง ๆ เพอใชในการศกษา สาหรบอาจารยหรอผสอน กตองพฒนาและนาสอการเรยนการสอนมาใชใหเกดประโยชนสงสด เพราะสอไดเปลยนรปแบบไปตามยคสมยมแตพฒนาขนเรอย ๆ ดงนนบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอจงมความหมายสาหรบผสอน และผเรยนเปนอยางมาก

65

บทท 3

วธการดาเนนการวจย

การดาเนนการวจยครงน เพอตองการศกษาถงบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) โดยใชบคลากรมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยเปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) มขนตอนการดาเนนการวจย ดงน ประชากรทศกษา ประชากรกลมเปาหมายสาหรบการวจยในครงน คอ ผบรหาร จานวน 47 คน และอาจารยผสอน จานวน 178 คน รวมทงสน 225 คน เพอใหการสมตวอยางสามารถทาไดครอบคลม ผวจยแยกตามสถานภาพบคลากรในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย กลมตวอยางและการเลอกกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยไดกาหนดขนาดของกลมตวอยางโดยเปดตาราง เครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan 1970.30.607-610) ไดตวอยางบคลากรมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย และเพอใหไดขอมลทครอบคลมและกระจาย ผวจยจงใชวธการสมแบบแบงชน (stratified random sampling) ดงน

1. แบงบคลากร 2 กลมตามสถานภาพ คอ ผบรหาร และอาจารยผสอน 2. สมตวอยางแตละกลมดวยวธการสมอยางงาย (simple random sampling) โดย

เทยบสดสวนของบคลากรแตละกลม ดงรายละเอยดในตารางท 1 ตารางท 1 แสดงประชากรและกลมตวอยางผบรหารและอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

สถานภาพ ประชากร กลมตวอยาง

ผบรหาร 47 30 อาจารยผสอน 178 114

รวม 225 144

66

ตวแปรทศกษา ตวแปรตน (Independent Variable) ไดแก สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม แบงเปน ผบรหารและอาจารยผสอน ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก ความคดเหนเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน 7 ดาน คอ การวางแผน การจดองคการ การจดบคลากร การอานวยการ การประสานงาน การรายงาน และการจดงบประมาณ เครองมอทใชในการวจย

ในการวจยครงน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1. แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอ

การเรยนการสอน 7 ดาน 2. แบบสมภาษณปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการ

สนบสนนสอการเรยนการสอน 7 ดาน

1. แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการ สนบสนนสอการเรยนการสอน 7 ดาน เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามจานวน 1 ฉบบ โดยแบงออกเปน 3 ตอนมรายละเอยด ดงน ตอนท 1 สอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ตอนท 2 สอบถามเกยวกบบทบาทของผบรหารผวจยไดแปลจากแนวคดของ กลค และเออรวค ซงจะเปนขอคาถามเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ทง 7 ดาน พอสขอบ (POSDCoRB) คอ การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การบรหารบคลากร (Staffing) การอานวยการ (Directing) การประสานงาน (Coordination) การเสนอรายงาน (Reporting) และการจดทางบประมาณ (Budgeting) ลกษณะของแบบสอบถาม ขอคาถามแตละขอจะมตวเลอกใหเลอก 5 ตวเลอก คอ 1 – 5 เปนคาถามชนดจดอนดบคณภาพ 5 ระดบ ของลเครท (Likert’s rating scale) และมนาหนกของคะแนนตามระดบของการแสดงบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน วามคามากเพยงใด ตงแต 1 – 5 โดยมความหมาย ดงน

67

1 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบนอยทสด 2 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบนอย 3 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบปานกลาง 4 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบมาก 5 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบมากทสด ตอนท 3 เปนขอคาถามแบบปลายเปด เปนการแสดงความเหนอยางอสระในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ขนตอนการสรางและพฒนาแบบสอบถาม

1. ศกษาแนวคด หลกการเกยวกบการพฒนาแบบสอบถาม จากเอกสาร หนงสอ วารสารและงานวจยทเกยวของกบปญหาบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

2. วเคราะหสภาพปญหา สภาพแวดลอม ความตองการ หาแนวทางในการ แกปญหาและ กาหนดวตถประสงคของการสรางแบบสอบถาม

3. สรางแนวคาถามสาหรบใชสอบถามตามวตถประสงคทกาหนด 4. นาแนวคาถามทสรางขนเสนอตอทปรกษาวทยานพนธ และผเชยวชาญ

จานวน 5 ทาน เพอตรวจสอบความเหมาะสมของขอคาถามและหาคาดชนความสอดคลอง (IOC : Index for Item Objective Congruence) (Cronbach 1974 :161) โดยมเกณฑในการใหคะแนน คอ

(1) ถามนใจวาขอคาถามตรงตามวตถประสงคใหตอบ +1 (2) ถาไมมนใจวาขอคาถามตรงตามวตถประสงคใหตอบ 0 (3) ถามนใจวาขอคาถามไมตรงตามวตถประสงคใหตอบ -1

68

การตดสนพจารณาจากคะแนนดชนความสอดคลอง คา IOC มคาตงแต 0.5 ขนไปถอวาขอคาถามนนตรงกบวตถประสงคของการวจย ไดคา IOC ระหวาง 0.6 – 1.0 5. นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช (try out) กบผบรหาร และอาจารยผสอน จานวน 30 คน ทไมใชกลมตวอยาง เพอหาความเชอมน 6. คานวณหาคาความเชอมน (reliability) ของแบบสอบถามทไดรบคน ตาม วธการของครอนบาค (Cronbach) โดยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟา (α - coefficient) เทากบ .9702

สตร α ( ) ⎪⎭

⎪⎬⎫

⎪⎩

⎪⎨⎧−

−= ∑

2

2

11 t

i

SS

kk (บญชม ศรสะอาด 2538 : 174)

7. นาแบบสอบถามทสรางไปใชกบกลมเปาหมาย ดงแสดงไวใน แผนภม

ท 4 : แสดงขนตอนการสรางและพฒนาแบบสอบถาม

69

แผนภมท 4 แสดงขนตอนการสรางและพฒนาแบบสอบถาม

ไมผาน

ผาน

วเคราะหสภาพปญหา แนวทางในการแกปญหา และ กาหนดวตถประสงค

ศกษาแนวคด หลกการ จากเอกสาร หนงสอ วารสาร และงานวจยทเกยวของกบปญหาบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนน

สอการเรยนการสอน 7 ดาน

สรางแนวคาถามสาหรบใชสอบถาม

วเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

นาคาถามเสนอทปรกษา และผเชยวชาญ 5 ทาน

นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขไปทดลองใช (try out) 30 ทาน

ปรบปรง

คานวณหาคาความเชอมน (reliability) โดยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟา (α - coefficient)

นาแบบสอบถามทสรางไปใชกบกลมเปาหมาย

70

2. แบบสมภาษณปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน 7 ดาน โดยมรายละเอยด ดงน แบบสมภาษณปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ผวจยไดใชกรอบจากแนวคดของ กลค และเออรวค ซงจะเปนขอคาถามเกยวกบบทบาทของผบรหารทง 7 ดาน พอสขอบ (POSDCoRB) คอ การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การบรหารบคลากร (Staffing) การอานวยการ (Directing) การประสานงาน (Coordination) การรายงาน (Reporting) และการจดทางบประมาณ (Budgeting) ขนตอนการสรางและพฒนาแบบสมภาษณ 1. ศกษาแนวคดหลกการเกยวกบการพฒนาแบบสมภาษณ จากเอกสาร หนงสอ วารสารและงานวจยทเกยวของกบปญหาบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนของ กลค และเออรวค ซงจะเปนขอคาถามเกยวกบบทบาทของผบรหารทง 7 ดาน

2. วเคราะหสภาพปญหา สภาพแวดลอม ความตองการ หาแนวทางในการ แกปญหาและ กาหนดวตถประสงคของการสรางแบบสมภาษณ

3. สรางแนวคาถามสาหรบใชแบบสมภาษณตามวตถประสงคทกาหนด 4. นาแนวคาถามทสรางขนเสนอตอทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญ

จานวน 5 คน เพอตรวจสอบความเหมาะสมของขอคาถามและหาคาดชนความสอดคลอง (IOC : Index for Item Objective Congruence) (Cronbach 1974 :161) โดยมเกณฑในการใหคะแนนคอ

(1) ถามนใจวาขอคาถามตรงตามวตถประสงคใหตอบ +1 (2) ถาไมมนใจวาขอคาถามตรงตามวตถประสงคใหตอบ 0 (3) ถามนใจวาขอคาถามไมตรงตามวตถประสงคใหตอบ -1

การตดสนพจารณาจากคะแนนดชนความสอดคลอง คา IOC มคาตงแต 0.5 ขนไปถอวาขอคาถามนนตรงกบวตถประสงคของการวจย ไดคา IOC ระหวาง 0.6 – 1.0 5. นาแบบสมภาษณทสรางไปใชกบกลมเปาหมาย ดงแสดงไวใน แผนภมท 5 : แสดงขนตอนการสรางและพฒนาแบบสมภาษณ

71

แผนภมท 5 แสดงขนตอนการสรางและพฒนาแบบสมภาษณ การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย เมอไดรบขอมลกลบคนมาแลว พจารณาตรวจสอบแบบสอบถามทงหมด เพอคดเลอกแบบสอบถามทมความสมบรณ ไดแบบสอบถามทสมบรณทงหมด 144 ชด นามาจดระบบแยกเปน ลงรหส และทาการวเคราะหขอมลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS for Windows (Statistical Package for the Social Sciences for Windows) สาหรบสถตทใชในการวจยครงน คอ 1. การวเคราะหสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ใชคาความถ (frequency) และคารอยละ (%)

ศกษาแนวคด หลกการ จากเอกสาร หนงสอ วารสาร และงานวจยทเกยวของกบปญหาบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนน

สอการเรยนการสอน 7 ดาน

วเคราะหสภาพปญหา แนวทางในการแกปญหา และ กาหนดวตถประสงค

สรางแนวคาถามสาหรบใชสมภาษณ

วเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

นาคาถามเสนอทปรกษา และผเชยวชาญ 5 ทาน

นาแบบสมภาษณทสรางไปใชกบกลมเปาหมาย

ปรบปรง ไมผาน

ผาน

72

2. การวเคราะห บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน กรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ใชคาเฉลย ( X ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สาหรบการวเคราะหบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ถอวาคะแนนเฉลยของคะแนนทไดจากการตอบแบบสอบถามของผใหขอมลตกอยในชวงใด แสดงวา ผบรหารมบทบาทตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบนน ทงน ผวจยไดใชเกณฑในการวเคราะหตามแนวคดของเบสท (Best 1970 :190) มรายละเอยดดงน

1.00 ถง 1.49 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน อยในระดบนอยทสด 1.50 ถง 2.49 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน อยในระดบนอย 2.50 ถง 3.49 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน อยในระดบปานกลาง 3.50 ถง 4.49 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน อยในระดบมาก 4.50 ถง 5.00 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน อยในระดบมากทสด

3. เพอตอบสมมตฐานการวจย ขอ 1 ท ตงไววา บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยอยในระดบมาก ผวจยใชสถตในการวเคราะห ดงน

3.1 t - test แบบกลมเดยว (one sample t-test) ใชกบกลมผบรหาร

สตร nS

xt/µ−

= เมอ df = n – 1 (วรยา ภทรอาชาชย 2539 : 388)

3.2 Z - test แบบกลมเดยว (one sample Z-test) ใชกบกลมอาจารยผสอน

สตร nS

xZ/µ−

= (วรยา ภทรอาชาชย 2539 : 388)

73

4. การเปรยบเทยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอการเปรยบเทยบความแตกตาง โดยใชการทดสอบ t-test แบบอสระจากกน (Independent samples) 4.1 เมอความแปรปรวนของประชากรไมเทากน ใช

สตร

2

22

1

21

21

nS

nS

xxt

+

−= df = ( )

( ) ( )2

2/

1/

//

2

22

22

1

21

21

22

221

21 −

−+

−

+

nnS

nnS

nSnS

(วนทนย ชศลป 2525 : 314) 4.2 เมอความแปรปรวนของประชากรเทากน ใช (Pooled variance)

สตร ( ) ( )

⎭⎬⎫

⎩⎨⎧

+⎭⎬⎫

⎩⎨⎧

−+−+−

−=

211

211

121

2221

211

21

nnnnSnSn

xxt df = 221 −+ nn

(วนทนย ชศลป 2525 : 314) 5. คาตอบในคาถามปลายเปดและแบบสมภาษณใชการวเคราะหเชงเนอหา (Content analysis)

74

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาบทบาทของผ บรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน กรณศกษา ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ผวจยได สงแบบสอบถามไปยงผบรหาร และอาจารยผสอน มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ทเปนกลมตวอยาง จานวน 144 คน และไดรบกลบคน จานวน 144 คน คดเปนรอยละ 100.00 โดยผวจยไดนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ตามลาดบดงตอไปน ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพเกยวกบตาแหนงของผ ตอบแบบสอบถามในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ตอนท 2 การวเคราะหความคดเหนบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ตอนท 3 การวเคราะหเปรยบเทยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน ตอนท 4 ผลจากการสมภาษณความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพเกยวกบตาแหนงของผ ตอบแบบสอบถามใน มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย สถานภาพเกยวกบตาแหนงของผตอบแบบสอบถามซงเปนผบรหารและอาจารยผสอน ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ทเปนตวอยาง จานวน 144 คน

ตารางท 2 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามตาแหนง (n=144)

ตาแหนง จานวน รอยละ อธการบด 1 0.69 คณบด 4 2.78 ผชวยอธการบด 4 2.78 หวหนาสาขาวชา 21 14.58 อาจารยผสอน 114 79.17

รวม 144 100.00

75

จากตารางท 2 แสดงขอมลเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม จานวน 144 คน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนอาจารยผสอนคดเปนรอยละ 79.17 และรองลงมาผบรหารคอหวหนาสาขาคดเปนรอยละ 14.58 ตอนท 2 การวเคราะหความคดเหนเกยวกบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการ เรยนการสอน ผลการวเคราะหความคดเหนเกยวกบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน จากผตอบแบบสอบถาม โดยใช คาเฉลย ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มรายละเอยดดงตอไปน

ตารางท 3 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบบทบาทของผบรหารตอการ สนบสนนสอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหาร (n = 30)

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน

x S.D. ระดบ

1. การวางแผน 3.48 0.33 ปานกลาง 2. การจดองคการ 3.33 0.33 ปานกลาง 3. การจดบคลากร 3.39 0.20 ปานกลาง 4. การอานวยการ 3.40 0.37 ปานกลาง 5. การประสานงาน 3.31 0.30 ปานกลาง 6. การรายงาน 3.33 0.28 ปานกลาง 7. การจดงบประมาณ 3.39 0.31 ปานกลาง

รวม 3.37 0.23 ปานกลาง

จากตารางท 3 พบวา ผบรหารเหนวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( x =3.37 , S.D. = 0.23) เมอจาแนกรายดาน พบวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ทกขออยในระดบปานกลาง โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน การวางแผน ( x =3.48 , S.D. = 0.33) การอานวยการ ( x =3.40 , S.D. = 0.37) การจดบคลากร ( x =3.39, S.D. = 0.20) การจดงบประมาณ ( x = 3.39, S.D. = 0.31) การจดองคการ ( x = 3.33, S.D. = 0.33) การรายงาน ( x = 3.33, S.D. = 0.28) การประสานงาน( x = 3.31, S.D. = 0.30)

76

ตารางท 4 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบบทบาทของผบรหารตอการ สนบสนนสอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของอาจารยผสอน (n = 114)

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน

x S.D. ระดบ

1. การวางแผน 3.51 0.22 มาก 2. การจดองคการ 3.32 0.28 ปานกลาง 3. การจดบคลากร 3.44 0.22 ปานกลาง 4. การอานวยการ 3.35 0.26 ปานกลาง 5. การประสานงาน 3.36 0.30 ปานกลาง 6. การรายงาน 3.41 0.35 ปานกลาง 7. การจดงบประมาณ 3.40 0.23 ปานกลาง

รวม 3.40 0.18 ปานกลาง จากตารางท 4 พบวา อาจารยผสอนเหนวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( x =3.40 , S.D. = 0.18) เมอจาแนกรายดาน พบวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบมากเพยงดานเดยว คอ การวางแผน ( x =3.51 , S.D. = 0.22) สวน บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบปานกลาง 6 ดาน โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน การจดบคลากร ( x =3.44, S.D. = 0.22) การรายงาน ( x = 3.41, S.D. = 0.35) การจดงบประมาณ ( x = 3.40, S.D. = 0.23) การประสานงาน ( x = 3.36, S.D. = 0.30) การอานวยการ ( x =3.35 , S.D. = 0.26) การจดองคการ ( x = 3.32, S.D. = 0.28)

77

ตารางท 5 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบบทบาทของผบรหารตอการ สนบสนนสอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน

(n = 144) บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน

สอการเรยนการสอน x S.D. ระดบ

1. การวางแผน 3.50 0.24 มาก 2. การจดองคการ 3.32 0.29 ปานกลาง 3. การจดบคลากร 3.43 0.22 ปานกลาง 4. การอานวยการ 3.36 0.29 ปานกลาง 5. การประสานงาน 3.35 0.30 ปานกลาง 6. การรายงาน 3.39 0.34 ปานกลาง 7. การจดงบประมาณ 3.40 0.25 ปานกลาง

รวม 3.39 0.18 ปานกลาง จากตารางท 5 พบวา ผบรหารและอาจารยผสอนเหนวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( x =3.39 , S.D. = 0.18) เมอจาแนกรายดาน พบวา มเพยงขอเดยวอยในระดบมาก คอ การวางแผน ( x =3.50 , S.D. = 0.24) สวน บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบปานกลางทง 6 ดาน โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน การจดบคลากร( x = 3.43, S.D. = 0.22) การจดงบประมาณ ( x = 3.40, S.D. = 0.25) การรายงาน ( x = 3.39, S.D. = 0.34) การอานวยการ ( x = 3.36, S.D. = 0.29) การประสานงาน ( x = 3.35, S.D. = 0.30) การจดองคการ ( x = 3.32, S.D. = 0.29)

78

ตอนท 3 การวเคราะหเปรยบเทยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยน การสอนตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน ตารางท 6 ผลการเปรยบเทยบคาเฉล ย บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยน การสอนตามความคดเหนผบรหารในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย (n = 30)

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน x S.D. t p

1. การวางแผน 3.48 0.33 -.331 .743 2. การจดองคการ 3.33 0.33 -2.859 .008* 3. การจดบคลากร 3.39 0.20 -2.978 .006* 4. การอานวยการ 3.40 0.37 -1.478 .150 5. การประสานงาน 3.31 0.30 -3.468 .002* 6. การรายงาน 3.33 0.28 -3.389 .002* 7. การจดงบประมาณ 3.39 0.31 -1.972 .058

รวม 3.37 0.23 -3.023 .005* * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตารางท 6 ผลการเปรยบเทยบ พบวา บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนของผบรหารในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยในภาพรวมไมอยในระดบมาก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการจดองคการ ดานการจดบคลากร ดานการประสานงาน และดานการรายงาน ไมอยในระดบมากอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการวางแผน ดานการอานวยการ และดานการจดงบประมาณมบทบาทอยในระดบมาก

79

ตารางท 7 ผลการเปรยบเทยบคาเฉล ย บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยน การสอนตามความคดเหนของอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย (n = 114)

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน x S.D. t p

1. การวางแผน 3.51 0.22 .259 .796 2. การจดองคการ 3.32 0.28 -6.902 .000* 3. การจดบคลากร 3.44 0.22 -3.001 .003* 4. การอานวยการ 3.35 0.26 -6.364 .000* 5. การประสานงาน 3.36 0.30 -5.011 .000* 6. การรายงาน 3.41 0.35 -2.683 .008* 7. การจดงบประมาณ 3.40 0.23 -4.593 .000*

รวม 3.40 0.18 -6.165 .000* * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตารางท 7 ผลการเปรยบเทยบ พบวา บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนของอาจารยผสอน ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยในภาพรวมไมอยในระดบมาก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการจดองคการ ดานการจดบคคลากร ดานการอานวยการ ดานการประสานงาน ดานการรายงาน และดานการจดงบประมาณ ไมอยในระดบมากอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการวางแผน มบทบาทอยในระดบมาก

80

การวเคราะหเพอเปรยบเทยบความแตกตางของบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน โดยใช t-test (Independent samples) แสดงรายละเอยดในตารางท 8 ดงน ตารางท 8 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

ตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย (n = 144)

ผบรหาร

(n = 30)

อาจารยผสอน

(n = 114) บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน

สอการเรยนการสอน x S.D. x S.D.

t p

1. การวางแผน 3.48 0.33 3.51 0.22 -.397 .694 2. การจดองคการ 3.33 0.33 3.32 0.28 .080 .936 3. การจดบคลากร 3.39 0.20 3.44 0.22 -1.036 .302 4. การอานวยการ 3.40 0.37 3.35 0.26 .760 .452 5. การประสานงาน 3.31 0.30 3.36 0.30 -.848 .398 6. การรายงาน 3.33 0.28 3.41 0.35 -1.251 .213 7. การจดงบประมาณ 3.39 0.31 3.40 0.23 -.261 .796

รวม 3.37 0.23 3.40 0.18 -.532 .598 * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตารางท 8 พบวา บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยในภาพรวม ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการวางแผน ดานการจดองคการ ดานการจดบคคลากร ดานการอานวยการ ดานการประสานงาน ดานการรายงาน และการจดงบประมาณ ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

81

ตอนท 4 ผลจากการสมภาษณความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาใน มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ผวจยไดทาการสมภาษณความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ทง 7 ดาน สรปได ดงน

ตารางท 9 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการวางแผน (n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการวางแผน อนดบ

1) ปญหาในการวางแผนเกยวกบการสนบสนนสอการเรยนการสอน - ผบรหารขาดการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนการสอน 1 - ผบรหารมความเขาใจเกยวกบความสาคญของสอการเรยนการสอนนอย 2 - ขาดการวางแผนในดานเวลาใหกบอาจารยยงไมเหมาะสม 3 - ขาดการวางแผนในการสารวจสอการเรยนการสอน 4 ขอเสนอแนะ - ควรมการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนสอนเพมมากขน 1 - ควรมองคการรองรบใหคาปรกษาดานสอการเรยนการสอนหรอศนยเทคโนโลย 2 - ควรมการวางแผนในดานเวลาใหกบอาจารยอยางเหมาะสม 3 - ควรมการวางแผนเรองการสารวจสอการเรยนการสอนในแตละภาคการศกษา 4 2) ปญหาในการใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ควรทาอยางไร

- อาจารยเขามามสวนในเรองการวางแผนเรองสอการเรยนการสอนนอย 1 - ภาระการสอนของอาจารย ทาใหไมมสวนรวมในการวางแผนเรองสอการเรยน การสอน

2

ขอเสนอแนะ - ควรใหอาจารยเขามามสวนรวมในการวางแผนสอการเรยนการสอนมากกวาน 1 - ควรจดสรรดานเวลาใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนสอการเรยนการสอน 2

82

จากตารางท 9 พบวาผบรหารมความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการวางแผน ดงน ปญหาในการวางแผนเกยวกบการสนบสนนสอการเรยนการสอนอนดบท 1 คอ ผบรหารขาดการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ผบรหารมความเขาใจเกยวกบความสาคญของสอการเรยนการสอนนอย อนดบท 3 คอ ขาดการวางแผนในดานเวลาใหกบอาจารยยงไมเหมาะสม สวนอนดบท 4 คอ ขาดการวางแผนในการสารวจสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะในการวางแผนเกยวกบการสนบสนนสอการเรยนการสอนอนดบท 1 คอ ควรมการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนสอนเพมมากขน อนดบท 2 คอ ควรมองคการรองรบใหคาปรกษาดานสอการเรยนการสอนหรอศนยเทคโนโลย อนดบท 3 คอ ควรมการวางแผนในดานเวลาใหกบอาจารยอยางเหมาะสมสวนอนดบท 4 คอ ควรมการวางแผนเรองการสารวจสอการเรยนการสอนในแตละภาคการศกษา ปญหาในการใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ อาจารยเขามามสวนในเรองการวางแผนเรองสอการเรยนการสอนนอย อนดบท 2 คอ ภาระการสอนของอาจารย ทาใหไมมสวนรวมในการวางแผนเรองสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะในการใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรใหอาจารยเขามามสวนรวมในการวางแผนสอการเรยนการสอนมากกวาน อนดบท 2 คอ ควรจดสรรดานเวลาใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนสอการเรยนการสอน

83

ตารางท 10 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดองคการ (n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดองคการ อนดบ

1) ปญหาเกยวกบการจดแบงสายงานในการปฏบตงานของบคลากรดานสอการเรยนการสอน

- ขาดองคการและบคลากรทมความรความสามารถดานสอการเรยนการสอน 1 - อาจารยปฏบตงานหลายหนาท ทาใหเตรยมสอการเรยนการสอนไมเตมท 2 ขอเสนอแนะ - ควรมองคการและบคลากรรองรบ ในการสรางสอการเรยนการสอน 1 - ควรสงเสรมใหอาจารยมการฝกอบรมพฒนาทกษะดานสอการเรยนการสอน 2 2 ) ปญหาเกยวกบการสอสารในองคการโดยใชสอการเรยนการสอน - การสอสารกนโดยการถายทอดดวยสอการเรยนการสอนยงไมไดมาตรฐานเทาทควร 1 - ขาดผเชยวชาญทเขาใจในดานสอการเรยนการสอน 2 ขอเสนอแนะ - ควรมศนยสอ หรอศนยเทคโนโลยการศกษารองรบ 1 - ควรมตาแหนงหรอเจาหนาทโสตทศนศกษาโดยเฉพาะรองรบ 2 จากตารางท 10 พบวาผบรหารมความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดองคการ ดงน ปญหาเกยวกบการจดแบงสายงานในการปฏบตงานของบคลากรดานสอการเรยนการสอนอนดบท 1 คอ ขาดองคการและบคลากรทมความรความสามารถดานสอการเรยนการสอนอนดบท 2 คอ อาจารยปฏบตงานหลายหนาท ทาใหเตรยมสอการเรยนการสอนไมเตมท ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาการจดแบงสายงานในการปฏบตงานของบคลากรดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมองคการและบคลากรรองรบ ในการสรางสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ควรสงเสรมใหอาจารยมการฝกอบรมพฒนาทกษะดานสอการเรยนการสอน

84

ปญหาเกยวกบการสอสารในองคการโดยใชสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ การสอสารกนโดยการถายทอดดวยสอการเรยนการสอนยงไมไดมาตรฐานเทาทควร อนดบท 2 คอ ขาดผเชยวชาญทเขาใจในดานสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาการสอสารในองคการโดยการใชสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมศนยสอหรอศนยเทคโนโลยการศกษารองรบ อนดบท 2 คอ ควรมตาแหนงหรอเจาหนาทโสตทศนศกษาโดยเฉพาะรองรบ ตารางท 11 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของ ผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดบคลากร (n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดบคลากร อนดบ

1) ปญหาของบคลากรดานสอการเรยนการสอน - ขาดบคลากรผเชยวชาญดานการผลตสอการเรยนการสอน 1 - อาจารยขาดทกษะในการใชเทคโนโลยใหม ๆ และยงไมยอมรบสอททนสมย 2 ขอเสนอแนะ - ควรมศนยสอเทคโนโลยทางการศกษาเพอการผลตสอการเรยนการสอน 1 - ควรมการฝกอบรมดานสอการเรยนการสอน และใหเขาใจเทคโนโลย 2 2) การสงเสรมใหบคลากรและอาจารยศกษาดงานตาง ๆ เพอนามาพฒนาดานสอการเรยนการสอน

- ขาดบคลากรทมคณสมบตในการศกษาดงานเฉพาะดานสาหรบทาหนาทในการ สนบสนน /สราง/ ผลต สอการเรยนการสอน

1

- ขนตอนในการอนมตเรองทจะไปศกษาดงานทาใหลาชาบางครงเลยกาหนดวนเวลา 2 ขอเสนอแนะ - ควรคดเลอกบคลากรและอาจารยทมคณสมบตทเหมาะสมกบการศกษาดงาน 1 - ควรลดขนตอนในการอนมตเรองเพอสะดวกและรวดเรว 2

85

จากตารางท 11 พบวาผบรหารมความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดบคลากร ดงน ปญหาของบคลากรดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดบคลากรผเชยวชาญดานการผลตสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ อาจารยขาดทกษะในการใชเทคโนโลยใหม ๆ และยงไมยอมรบสอททนสมย ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาของบคลากรดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมศนยสอเทคโนโลยทางการศกษาเพอการผลตสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ควรมการฝกอบรมดานสอการเรยนการสอน และใหเขาใจเทคโนโลย ปญหาการสงเสรมใหบคลากรและอาจารยศกษาดงานตาง ๆ เพอนามาพฒนาดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดบคลากรทมคณสมบตในการศกษาดงานเฉพาะดานสาหรบทาหนาทในการสนบสนน /สราง/ ผลต สอการเรยนการสอน อนดบท 2 ขนตอนในการอนมตเรองทจะไปศกษาดงานทาใหลาชาบางครงเลยกาหนดวนเวลา ขอเสนอแนะเกยวกบการสงเสรมใหบคลากรและอาจารยศกษาดงานตาง ๆ เพอนามาพฒนาดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรคดเลอกบคลากรและอาจารยทมคณสมบตทเหมาะสมกบการศกษาดงาน อนดบท 2 คอ ควรลดขนตอนในการอนมตเรองเพอสะดวกและรวดเรว ตารางท 12 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการอานวยการ (n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการอานวยการ อนดบ

1) ปญหาในการสงการและการตดสนใจตอการจดซอสอการเรยนการสอน - ขนตอนการดาเนนงานการตดสนใจในการสงซอสอการเรยนการสอนลาชา 1 - ขาดอานาจการสงและการตดสนใจเลอกซอสอการเรยนการสอน 2 ขอเสนอแนะ - ควรมขนตอนทรวดเรวและตรวจสอบไดและ ควรจดลาดบความสาคญของสอการ เรยนการสอนวาสวนไหนมความสาคญมากหรอนอย

1

- ควรใหอานาจการตดสนใจใหกบผเลอกซอสอการเรยนการสอน 2

86

ตารางท 12 (ตอ)

(n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการอานวยการ อนดบ

2) ปญหาการมสวนรวมในการตดสนใจ เลอกสอการเรยนการสอนของอาจารย - ขาดการมสวนรวมของอาจารยและบคลากรในการตดสนใจเลอกสอการเรยนการสอน 1 - อาจารยแตละทานมภาระในการสอน ทาใหไมมเวลาในการเขาประชมเลอกสอการ เรยนการสอน

2

ขอเสนอแนะ - ควรใหอาจารยมสวนรวมในการตดสนใจเลอกสอการเรยนการสอนเพมมากขน 1 - ควรจดสรรเวลาใหแกอาจารย ใหมเวลาในการเขาประชมในการเลอกสอการเรยน การสอน

2

จากตารางท 12 พบวาผบรหารมความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการอานวยการ ดงน ปญหาในการสงการและการตดสนใจตอการจดซอสอการเรยนการสอน อนดบท 1คอ ขนตอนการดาเนนงานการตดสนใจในการสงซอสอการเรยนการสอนลาชา อนดบท 2 คอ ขาดอานาจการสงและการตดสนใจเลอกซอสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะปญหาในการสงการและการตดสนใจตอการจดซอสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมขนตอนทรวดเรวและตรวจสอบไดและ ควรจดลาดบความสาคญของสอการเรยนการสอนวาสวนไหนมความสาคญมากหรอนอย อนดบท 2 คอ ควรใหอานาจการตดสนใจใหกบผเลอกซอสอการเรยนการสอน ปญหาการมสวนรวมในการตดสนใจ เลอกสอการเรยนการสอนของอาจารย อนดบท 1 คอ ขาดการมสวนรวมของอาจารยและบคลากรในการตดสนใจเลอกสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ อาจารยแตละทานมภาระในการสอน ทาใหไมมเวลาในการเขาประชมเลอกสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะปญหาการมสวนรวมในการตดสนใจ เลอกสอการเรยนการสอนของอาจารย อนดบท 1 คอ ควรใหอาจารยมสวนรวมในการตดสนใจเลอกสอการเรยนการสอนเพมมากขน อนดบท 2 คอ ควรจดสรรเวลาใหแกอาจารย ใหมเวลาในการเขาประชมในการเลอกสอการเรยนการสอน

87

ตารางท 13 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการประสานงาน (n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการประสานงาน อนดบ

1) ปญหาในการตดตอประสานงานในสถานศกษาในดานสอการเรยนการสอน - ขาดการสนบสนนองคการทรบผดชอบโดยตรงและการเบกจายใชสอการเรยนการสอน 1 - ขาดอปกรณสอสารในการตดตอและประสานงาน 2 - ขาดการตดตอประสานงานกนในองคการตอองคการจงทาใหขนตอนลาชา 3 ขอเสนอแนะ - ควรมองคการทรบผดชอบโดยตรงและการเบกจายใชสอการเรยนการสอน 1 - ควรเพมอปกรณการสอสารระหวางองคกรตอองคกรใหเพยงพอกบความตองการ 2 - ควรมขนตอนการตดตอประสานงานทรวดเรว 3 2) ปญหาเกยวกบเครองมอสอสารในการประสานงานในดานสอการเรยนการสอน - ขาดอปกรณสอสารไมเพยงพอกบความตองการ 1 - ขาดอปกรณสอการสอนดานคอมพวเตอรและการเชอมตอระหวางองคการถงองคการ 2 ขอเสนอแนะ - ควรเพมอปกรณใหเพยงพอกบความตองการในการใชสอการเรยนการสอนมากขน 1 - ควรมอปกรณสอการสอน เชน คอมพวเตอรและการเชอมตอระหวางองคกรตอองคกร 2 จากตารางท 13 พบวาผบรหารมความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการประสานงาน ดงน ปญหาในการตดตอประสานงานในสถานศกษาในดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดการสนบสนนองคการทรบผดชอบโดยตรงและการเบกจายใชสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ขาดอปกรณสอสารในการตดตอและประสานงาน อนดบท 3 คอ ขาดการตดตอประสานงานกนในองคกรตอองคกรจงทาใหขนตอนลาชา ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาในการตดตอประสานงานในสถานศกษาในดานสอการเรยนการสอนอนดบท 1 คอ ควรมองคการทรบผดชอบโดยตรงและการเบกจายใชสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ควรเพมอปกรณการสอสารระหวางองคกรตอองคกรใหเพยงพอกบความตองการ อนดบท 3 คอ ควรมขนตอนการตดตอประสานงานทรวดเรว

88

ปญหาเกยวกบเครองมอสอสารในการประสานงานในดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดอปกรณสอสารไมเพยงพอกบความตองการ อนดบท 2 คอ ขาดอปกรณสอการสอนดานคอมพวเตอรและการเชอมตอระหวางองคกรถงองคกร ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาเครองมอสอสารในการประสานงานในดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรเพมอปกรณใหเพยงพอกบความตองการในการใชสอการเรยนการสอนมากขนอนดบท 2 คอ ควรมอปกรณสอการสอน เชน คอมพวเตอรและการเชอมตอระหวางองคกรตอองคกร

ตารางท 14 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการรายงาน (n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการรายงาน อนดบ

1) ปญหาการแจงขาวสารตอบคลากรในดานสอการเรยนการสอน - ขาดการรายงานจานวนสอในสถาบนดานสอการเรยนการสอน 1 ขอเสนอแนะ - ควรมการรายงานดานสอการเรยนการสอนในสถาบน 1 2) ปญหาเกยวกบการสรปผลการดาเนนงานใหอาจารยทราบ - ขาดการรายงานผลการดาเนนงานใหแกอาจารย 1 - การรายงานผลการดาเนนงานไมเปนไปตามสายบงคบบญชา 2 ขอเสนอแนะ - ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหแกอาจารย 1 - ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหเปนไปตามสายบงคบบญชา 2 จากตารางท 14 พบวาผบรหารมความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการรายงาน ดงน ปญหาการแจงขาวสารตอบคลากรในดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดการรายงานจานวนสอในสถาบนดานสอการเรยนการสอน

89

ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาการแจงขาวสารตอบคลากรในดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมการรายงานดานสอการเรยนการสอนในสถาบน ปญหาเกยวกบการสรปผลการดาเนนงานใหอาจารยทราบ อนดบท 1 คอ ขาดการรายงานผลการดาเนนงานใหแกอาจารยทราบ อนดบท 2 คอการรายงานผลการดาเนนงานไมเปนไปตามสายบงคบบญชา ขอเสนอแนะปญหาเกยวกบการสรปผลการดาเนนงานใหอาจารย อนดบท 1 คอ ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหแกอาจารย อนดบท 2 คอ ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหเปนไปตามสายบงคบบญชา

ตารางท 15 อนดบความคดเหนของผบรหารเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดงบประมาณ (n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดงบประมาณ อนดบ

1) ปญหาในการจดงบประมาณแตละภาคการศกษา - ขาดการอนมตงบประมาณดานสอการเรยนการสอน 1 - ขาดการสารวจความตองการของทงผสอนและผเรยนดานสอการเรยนการสอน 2 - ขาดการจดแบงสดสวนงบประมาณทชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษาของแต ละคณะและสาขา

3

ขอเสนอแนะ - ควรมการอนมตงบประมาณดานสอการเรยนการสอน 1 - ควรมการสารวจความตองการของทงผสอนและผเรยนดานสอการเรยนการสอน 2 - ควรมการจดแบงสดสวนงบประมาณทชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษาของ แตละคณะและสาขา

3

2) ปญหาเกยวกบการจดงบประมาณดานสอการเรยนการสอน - ขาดอปกรณสอการเรยนการสอนไมเพยงพอ โดยเฉพาะครภณฑ อปกรณทางอเลกทรอนกส 1 - ขาดหองปฏบตการ สาหรบนกศกษา ในวชาปฏบตมไมเพยงพอ เมอเสนอไปถกตด งบประมาณ

2

- ขาดองคการในการใหคาปรกษาเรองสงซอสอการเรยนการสอน 3

90

ตารางท 15 (ตอ)

(n = 30) ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหาร

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดงบประมาณ อนดบ

ขอเสนอแนะ - ควรมอปกรณสอการเรยนการสอนใหเพยงพอ โดยเฉพาะครภณฑ อปกรณทาง อเลกทรอนกส

1

- ควรมหองปฏบตการ สาหรบนกศกษา ในวชาปฏบตใหเพยงพอ เมอเสนอไปควร ไดรบการจดสรรงบประมาณให

2

- ควรมองคการในการใหคาปรกษาเรองสงซอสอการเรยนการสอน 3

จากตารางท 15 พบวาผบรหารมความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดานการจดงบประมาณ ดงน ปญหาในการจดงบประมาณแตละภาคการศกษา อนดบท 1 คอ ขาดการอนมตงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ขาดการสารวจความตองการของทงผสอนและผเรยนดานสอการเรยนการสอน อนดบท 3 คอ ขาดการจดแบงสดสวนงบประมาณทชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษาของแตละคณะและสาขา ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาในการจดงบประมาณแตละภาคการศกษา อนดบท 1 คอ ควรมการอนมตงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ควรมการสารวจความตองการของทงผสอนและผเรยนดานสอการเรยนการสอน อนดบท 3 คอ ควรมการจดแบงสดสวนงบประมาณทชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษาของแตละคณะและสาขา ปญหาเกยวกบการจดงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดอปกรณสอการเรยนการสอนไมเพยงพอ โดยเฉพาะครภณฑ อปกรณทาง อเลกทรอนกส อนดบท 2 คอ ขาดหองปฏบตการ สาหรบนกศกษา ในวชาปฏบตมไมเพยงพอ เมอเสนอไปถกตดงบประมาณ อนดบท 3 คอ ขาดองคการในการใหคาปรกษาเรองสงซอสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะปญหาเกยวกบการจดงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมอปกรณสอการเรยนการสอนใหเพยงพอ โดยเฉพาะครภณฑ อปกรณทาง อเลกทรอนกส อนดบท 2 คอ ควรมหองปฏบตการ สาหรบนกศกษา ในวชาปฏบตใหเพยงพอ เมอเสนอไปควรไดรบการจดสรรงบประมาณให อนดบท 3 คอ ควรมองคการในการใหคาปรกษาเรองสงซอสอการเรยนการสอน

91

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) มวตถประสงคเพอทราบ เปรยบเทยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาลย และทราบปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ประชากรทใชในการศกษา คอ ผบรหาร และอาจารยผสอน จานวนทงสน 225 คน ผวจยไดกาหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชตาราง เครจซ และมอรแกน (Krejcie and Morgan) ไดกลมตวอยาง 144 คน เครองมอทใชในการวจยสรางขนตามแนวคดของพอสขอบ (POSDCoRB) วเคราะหขอมล โดยการแจกแจงความถ (frequency) คารอยละ (%) คาเฉลย ( x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปรยบเทยบคาเฉลย t-test สาหรบคาถามปลายเปดใชวธวเคราะหเนอหา(Content Analysis) ผลการวเคราะหไดรายละเอยด ดงตอไปน สรปผลการวจย ผลการศกษาบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน สรปดงน 1) สถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม จานวน 144 คน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนอาจารยและหวหนาสาขา 2) ผบรหารเหนวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหาร โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( x =3.37 , S.D. = 0.23) เมอจาแนกรายดาน พบวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ทกขออยในระดบปานกลาง โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน การวางแผน ( x =3.48 , S.D. = 0.33) การอานวยการ ( x =3.40 , S.D. = 0.37) การจดบคลากร ( x =3.39, S.D. = 0.20) การจดงบประมาณ ( x = 3.39, S.D. = 0.31) การจดองคการ ( x = 3.33, S.D. = 0.33) การรายงาน ( x = 3.33, S.D. = 0.28) การประสานงาน( x = 3.31, S.D. = 0.30) อาจารยผสอนเหนวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( x =3.40 , S.D. = 0.18) เมอจาแนกรายดาน พบวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบมากเพยงดานเดยว คอ การวางแผน ( x =3.51 , S.D. = 0.22) สวน บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยใน

92

ระดบปานกลาง 6 ดาน โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน การจดบคลากร ( x =3.44, S.D. = 0.22) การรายงาน ( x = 3.41, S.D. = 0.35) การจดงบประมาณ ( x = 3.40, S.D. = 0.23) การประสานงาน ( x = 3.36, S.D. = 0.30) การอานวยการ ( x =3.35 , S.D. = 0.26) การจดองคการ ( x = 3.32, S.D. = 0.28) ผบรหารและอาจารยผสอนเหนวา บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( x =3.39 , S.D. = 0.18) เมอจาแนกรายดาน พบวา มเพยงขอเดยวอยในระดบมาก คอ การวางแผน ( x =3.50 , S.D. = 0.24) สวน บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบปานกลาง 6 ดาน โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน การจดบคลากร( x = 3.43, S.D. = 0.22)การจดงบประมาณ ( x = 3.40, S.D. = 0.25)การรายงาน( x = 3.39, S.D. = 0.34)การอานวยการ ( x = 3.36, S.D. = 0.29)การประสานงาน ( x = 3.35, S.D. = 0.30) การจดองคการ ( x = 3.32, S.D. = 0.29) 3) การวเคราะหเปรยบเทยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน พบวา บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนผบรหารในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยในภาพรวมไมอยในระดบมาก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการจดองคการ ดานการจดบคลากร ดานการประสานงาน และดานการรายงาน ไมอยในระดบมากอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการวางแผน ดานการอานวยการ และดานการจดงบประมาณมบทบาทอยในระดบมาก สวนบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนของอาจารยผสอน ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยในภาพรวมไมอยในระดบมาก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการจดองคการ ดานการจดบคคลากร ดานการอานวยการ ดานการประสานงาน ดานการรายงาน และดานการจดงบประมาณ ไมอยในระดบมากอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการวางแผน มบทบาทอยในระดบมาก และเมอเปรยบบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอนในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยในภาพรวม ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการวางแผน ดานการจดองคการ ดานการจดบคคลากร ดานการอานวยการ ดานการประสานงาน ดานการรายงาน และการจดงบประมาณ ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

93

4) ผลการสมภาษณความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรอง บทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ทง 7 ดาน สรปได ดงน ดานการวางแผน ปญหาในการวางแผนเกยวกบการสนบสนนสอการเรยนการสอนอนดบท 1 คอ ผบรหารขาดการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ผบรหารมความเขาใจเกยวกบความสาคญของสอการเรยนการสอนนอย อนดบท 3 คอ ขาดการวางแผนในดานเวลาใหกบอาจารยยงไมเหมาะสม สวนอนดบท 4 คอ ขาดการวางแผนในการสารวจสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะในการวางแผนเกยวกบการสนบสนนสอการเรยนการสอนอนดบท 1 คอ ควรมการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนสอนเพมมากขน อนดบท 2 คอ ควรมองคการรองรบใหคาปรกษาดานสอการเรยนการสอนหรอศนยเทคโนโลย อนดบท 3 คอ ควรมการวางแผนในดานเวลาใหกบอาจารยอยางเหมาะสมสวนอนดบท 4 คอ ควรมการวางแผนเรองการสารวจสอการเรยนการสอนในแตละภาคการศกษา ปญหาในการใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ อาจารยเขามามสวนในเรองการวางแผนเรองสอการเรยนการสอนนอย อนดบท 2 คอ ภาระการสอนของอาจารย ทาใหไมมสวนรวมในการวางแผนเรองสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะในการใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรใหอาจารยเขามามสวนรวมในการวางแผนสอการเรยนการสอนมากกวาน อนดบท 2 คอ ควรจดสรรดานเวลาใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนสอการเรยนการสอน

ดานการจดองคการ ปญหาเกยวกบการจดแบงสายงานในการปฏบตงานของบคลากรดานสอการ

เรยนการสอนอนดบท 1 คอ ขาดองคการและบคลากรทมความรความสามารถดานสอการเรยนการสอนอนอบท 2 คอ อาจารยปฏบตงานหลายหนาท ทาใหเตรยมสอการเรยนการสอนไมเตมท ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาการจดแบงสายงานในการปฏบตงานของบคลากรดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมองคการและบคลากรรองรบ ในการสรางสอการ

94

เรยนการสอน อนดบท 2 คอ ควรสงเสรมใหอาจารยมการฝกอบรมพฒนาทกษะดานสอการเรยนการสอน ปญหาเกยวกบการสอสารในองคการโดยใชสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ การสอสารกนโดยการถายทอดดวยสอการเรยนการสอนยงไมไดมาตรฐานเทาทควร อนดบท 2 คอ ขาดผเชยวชาญทเขาใจในดานสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาการสอสารในองคการโดยการใชสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมศนยสอหรอศนยเทคโนโลยการศกษารองรบ อนดบท 2 คอ ควรมตาแหนงหรอเจาหนาทโสตทศนศกษาโดยเฉพาะรองรบ

ดานการจดบคลากร ปญหาของบคลากรดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดบคลากรผเชยวชาญดานการผลตสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ อาจารยขาดทกษะในการใชเทคโนโลยใหม ๆ และยงไมยอมรบสอททนสมย ขอเสนอแนะการสารวจปญหาและความตองการของบคลากรดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมศนยสอเทคโนโลยทางการศกษาเพอการผลตสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ควรมการฝกอบรมดานสอการเรยนการสอน และใหเขาใจเทคโนโลย ปญหาการสงเสรมใหบคลากรและอาจารยศกษาดงานตาง ๆ เพอนามาพฒนาดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดบคลากรทมคณสมบตในการศกษาดงานเฉพาะดานสาหรบทาหนาทในการสนบสนน /สราง/ ผลต สอการเรยนการสอน อนดบท 2 ขนตอนในการอนมตเรองทจะไปศกษาดงานทาใหลาชาบางครงเลยกาหนดวนเวลา ขอเสนอแนะเกยวกบการสงเสรมใหบคลากรและอาจารยศกษาดงานตาง ๆ เพอนามาพฒนาดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรคดเลอกบคลากรและอาจารยทมคณสมบตทเหมาะสมกบการศกษาดงาน อนดบท 2 คอ ควรลดขนตอนในการอนมตเรองเพอสะดวกและรวดเรว

ดานการอานวยการ ปญหาในการสงการและการตดสนใจตอการจดซอสอการเรยนการสอน อนดบท 1คอ ขนตอนการดาเนนงานการตดสนใจในการสงซอสอการเรยนการสอนลาชา อนดบท 2 คอ ขาดอานาจการสงและการตดสนใจเลอกซอสอการเรยนการสอน

95

ขอเสนอแนะปญหาในการสงการและการตดสนใจตอการจดซอสอการเรยนการสอนอน ดบท 1 คอ ควรมขนตอนทรวดเรวและตรวจสอบไดและ ควรจดลาดบความสาคญของสอการเรยนการสอนวาสวนไหนมความสาคญมากหรอนอย อนดบท 2 คอ ควรใหอานาจการตดสนใจใหกบผเลอกซอสอการเรยนการสอน ปญหาการมสวนรวมในการตดสนใจ เลอกสอการเรยนการสอนของอาจารย อนดบท 1 คอ ขาดการมสวนรวมของอาจารยและบคลากรในการตดสนใจเลอกสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ อาจารยแตละทานมภาระในการสอน ทาใหไมมเวลาในการเขาประชมเลอกสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะปญหาการมสวนรวมในการตดสนใจ เลอกสอการเรยนการสอนของอาจารย อนดบท 1 คอ ควรใหอาจารยมสวนรวมในการตดสนใจเลอกสอการเรยนการสอนเพมมากขน อนดบท 2 คอ ควรจดสรรเวลาใหแกอาจารย ใหมเวลาในการเขาประชมในการเลอกสอการเรยนการสอน

ดานการประสานงาน ปญหาในการตดตอประสานงานในสถานศกษาในดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดการสนบสนนองคการทรบผดชอบโดยตรงและการเบกจายใชสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ขาดอปกรณสอสารในการตดตอและประสานงาน อนดบท 3 คอ ขาดการตดตอประสานงานกนในองคกรตอองคกรจงทาใหขนตอนลาชา ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาในการตดตอประสานงานในสถานศกษาในดานสอการเรยนการสอนอนดบท 1 คอ ควรมองคการทรบผดชอบโดยตรงและการเบกจายใชสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ควรเพมอปกรณการสอสารระหวางองคกรตอองคกรใหเพยงพอกบความตองการ อนดบท 3 คอ ควรมขนตอนการตดตอประสานงานทรวดเรว ปญหาเกยวกบเครองมอสอสารในการประสานงานในดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดอปกรณสอสารไมเพยงพอกบความตองการ อนดบท 2 คอ ขาดอปกรณสอการสอนดานคอมพวเตอรและการเชอมตอระหวางองคกรถงองคกร ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาเครองมอสอสารในการประสานงานในดานสอการเรยนการสอนอนดบท 1 คอ ควรเพมอปกรณใหเพยงพอกบความตองการในการใชสอการเรยนการสอนมากขนอนดบท 2 คอ ควรมอปกรณสอการสอน เชน คอมพวเตอรและการเชอมตอระหวางองคกรตอองคกร

96

ดานการรายงาน ปญหาการแจงขาวสารตอบคลากรในดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดการรายงานจานวนสอในสถาบนดานสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาการแจงขาวสารตอบคลากรในดานสอการเรยน การสอน อนดบท 1 คอ ควรมการรายงานดานสอการเรยนการสอนในสถาบน ปญหาเกยวกบการสรปผลการดาเนนงานใหอาจารยทราบ อนดบท 1 คอ ขาดการรายงานผลการดาเนนงานใหแกอาจารยทราบ อนดบท 2 คอการรายงานผลการดาเนนงานไมเปนไปตามสายบงคบบญชา ขอเสนอแนะปญหาเกยวกบการสรปผลการดาเนนงานใหอาจารย อนดบท 1 คอ ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหแกอาจารย อนดบท 2 คอ ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหเปนไปตามสายบงคบบญชา

ดานการจดงบประมาณ ปญหาในการจดงบประมาณแตละภาคการศกษา อนดบท 1 คอ ขาดการอนมตงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ขาดการสารวจความตองการของทงผสอนและผเรยนดานสอการเรยนการสอน อนดบท 3 คอ ขาดการจดแบงสดสวนงบประมาณทชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษาของแตละคณะและสาขา ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาในการจดงบประมาณแตละภาคการศกษา อนดบท 1 คอ ควรมการอนมตงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 2 คอ ควรมการสารวจความตองการของทงผสอนและผเรยนดานสอการเรยนการสอน อนดบท 3 คอ ควรมการจดแบงสดสวนงบประมาณทชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษาของแตละคณะและสาขา ปญหาเกยวกบการจดงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ขาดอปกรณสอการเรยนการสอนไมเพยงพอ โดยเฉพาะครภณฑ อปกรณทาง อเลกทรอนกส อนดบท 2 คอ ขาดหองปฏบตการ สาหรบนกศกษา ในวชาปฏบตมไมเพยงพอ เมอเสนอไปถกตดงบประมาณ อนดบท 3 คอ ขาดองคการในการใหคาปรกษาเรองสงซอสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะปญหาเกยวกบการจดงบประมาณดานสอการเรยนการสอน อนดบท 1 คอ ควรมอปกรณสอการเรยนการสอนใหเพยงพอ โดยเฉพาะครภณฑ อปกรณทาง อเลกทรอนกส อนดบท 2 คอ ควรมหองปฏบตการ สาหรบนกศกษา ในวชาปฏบตใหเพยงพอ เมอเสนอไปควรไดรบการจดสรรงบประมาณให อนดบท 3 คอ ควรมองคการในการใหคาปรกษาเรองสงซอสอการเรยนการสอน

97

อภปรายผล จากการศกษาบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน พบประเดนในการอภปรายผล ดงน 1. บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ผลการศกษา พบวา อยในระดบปานกลาง แสดงใหเหนวา การจดหนวยงาน การจดบคลากร การอานวยการ การประสานงาน การรายงาน และการจดงบประมาณ ยงไมเพยงพอตอความตองการในการใชสอการเรยนการสอน ทงนสอดคลองกบแนวคดของ กลคและเออรวค (Gulick and Urwick) การจดหนวยงาน เกยวกบการจดโครงสรางแบบเปนทางการของอานาจหนาท การสงการ ซงใชในการจดแบงการกาหนดและการประสานงานของหนวยงานยอย ๆ เพอบรรลวตถประสงคตามทไดตงไว การจดบคลากร เกยวกบการจดการดานบคลากรทงหมด ตงแตการรบเขามาทางาน การฝกอบรม และการรกษาสภาพการทางานไดด การอานวยการเกยวกบการดาเนนการตดสนใจและสงการใหกจการตาง ๆ ดาเนนไปอยางมระบบแบบแผนทงในลกษณะทวไป และในลกษณะเฉพาะรวมทงคาแนะนาซงเปรยบเสมอนเปนผนาของหนวยงาน การประสานงาน ความรวมมอในการปฏบตงานในสวนตาง ๆ ใหประสานสอดคลองและกลมกลน การรายงาน การจดทาบนทกการรายงานและการตรวจสอบ และการจดงบประมาณ การจดสรรงบประมาณในรปของการวางแผนการเงน การทาบญชและการตรวจสอบ สอดคลองกบงานวจยของ ปองสข คมภย (2545 : บทคดยอ) การศกษาสภาพปญหาและการใชสอการเรยนการสอนของอาจารยผสอนในโปรแกรมวชานเทศศาสตร : กรณศกษาสถาบนราชภฎ 6 แหง ในกรงเทพมหานคร พบวา ผสอนมการใชสอการสอนประเภทวสดในระดบปานกลาง มการใชสงพมพในระดบมาก สวนภาพนง สอเสยง ภาพเคลอนไหล และสอประสม ในระดบปานกลาง มการสออปกรณในระดบปานกลาง ผสอนมภาพการใชสอโดยรวมอยในระดบมาก ทงดานการวางแผน การดาเนนการ และการประเมนการใชสอการเรยนการสอน ปญหาการใชสอการเรยนการสอน โดยรวมอยในระดบปานกลาง มปญหาดานการผลต สอการเรยนการสอนอยในระดบมาก ปญหาดานการเตรยมจดหาสอการเรยนการสอนและปญหาการดาเนนการใชสอการเรยนการสอนอยในระดบปานกลาง 2. เปรยบเทยบความแตกตางของบทบาทผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนในมหาวทยาลยตามความคดเหนของผบรหารและอาจารยผสอน ผลการศกษา พบวา ไมมความแตกตางระหวางคาเฉลยของบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ในภาพรวม ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน

98

พบวา ดานการวางแผน ดานการจดองคการ ดานการจดบคคลากร ดานการอานวยการ ดานการประสานงาน ดานการรายงาน และการจดงบประมาณ ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนแสดงใหเหนวา ทงผบรหารและอาจารยตางมความคดเหนตรงกนในประเดน เกยวกบการวางแผน การอานวยการ และการจดงบประมาณ ทงนสอดคลองกบผลงานวจยของ ประเทอง หรงศร (2542 : บทคดยอ) ศกษา ความคดเหนของผบรหาร คร-อาจารย ทมตอการบรหารงานดานสอการสอน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 7 พบวา การเปรยบเทยบความคดเหนระหวางผบรหาร และคร-อาจารยทมตอการบรหารงานดานสอการสอน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 7 ดานตางกน 5 ดาน จาแนกตามสาขาวชาทเปดสอน ผลการวจย พบวา กลมผบรหาร และคร-อาจารย กลมสาขาวชาพาณชยกรรม และกลมสาขาวชาชางอตสาหกรรม มความคดเหนในภาพรวมไมแตกตางกน 3. ผลจากการสมภาษณความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะในเรองบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย 7 ดาน พบวา ดานการวางแผน ควรมการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนสอนเปนอนดบแรก ซงสอดคลองกบ นรมล กตกล (2546 : 63) ทกลาววา “ การหาทางเลอกทดทสดในการปฏบตงานโดยใชปจจยตาง ๆ ทมอยใหเกดผลตามเปาหมายมากทสดหรอเปนกระบวนการในการตดสนใจลวงหนา เพอเลอกแนวทางสาหรบอนาคตวาจะทาอะไร อยางไร เมอใด และใครเปนผทา" ดานการจดองคการ ควรมศนยสอเทคโนโลยทางการศกษาเพอการผลตสอการเรยนการสอนเปนอนดบแรกซงสอดคลองกบ ศรอร ขนธหตถ (2541 : 79) ทกลาววา “การจดระบบความสมพนธระหวางสวนงานตาง ๆ และบคคลในองคการ โดยกาหนดภารกจ อานาจหนาทและความรบผดชอบใหชดแจง เพอใหการประกอบการตามภารกจขององคการบรรลวตถประสงคและเปาหมายอยางมประสทธภาพ” ดานการจดบคลากร ควรมผเชยวชาญดานสอการเรยนการสอนไวประจาในมหาวทยาลยเปนอนดบแรกซงสอดคลองกบ อนสอน บวเขยว (2547 : 151) ทกลาววาการบรหารงานบคคล เปนภารกจของผบรหารทกคน (และของผชานาญการดานบคลากรโดยเฉพาะ) ทมงปฏบตในกจกรรมทงปวงทเกยวกบบคลากร เพอใหปจจยดานบคคลขององคการเปนทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสงสดตลอดเวลา ทจะสงผลสาเรจตอเปาหมายขององคการ ดานการอานวยการ ควรจดระบบขนตอนการดาเนนงานในการสงซออปกรณใหรวดและและโปรงใส โดยเปนการตดสนใจในสวนกลางเพอใหผทตองการสอการเรยนการสอนจรงเปนผอธบายในการสงซอสออปกรณนน เพอไดอปกรณทเหมาะสมและมประโยชนสงสดเปนอนดบแรกซง

99

สอดคลองกบ นสา แกวมงคล (2539 : 48) ทกลาววา การอานวยการ เปนการพยายามทจะกระทาใหกจการทกอยางในองคการสงการหรอหนวยงานดาเนนไปอยางดมประสทธภาพและประสทธผล มความเปนระเบยบเรยบรอยเปนการมอบหมายงานใหผใตบงคบบญชารบผดชอบและปฏบตงานนน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย ควบคมดแลการปฏบตงานใหเปนไปตามขนตอน โดยมการตดตามผลอยางตอเนองและใหคาแนะนาชวยเหลอเมอเกดปญหา ดานการประสานงาน ควรจดระบบในการตดตอสอสาร ใหมความสะดวก และไมซบซอน เพอความคลองตวในการประสานงาน ในมหาวทยาลยไดมการไหลลนและสอสารถงกนไดอนดบแรกซงสอดคลองกบ ศรวรรณ เสรรตน และคนอน ๆ (2543 : 174) ทกลาววาการประสานงาน เปน “การพฒนาความสมพนธรวมกนระหวางบคคล กลมและระบบยอยขององคการททางานเกยวของกน เพอบรรลความสาเรจตามเปาหมาย” ดานการรายงาน ตดตามผลการดาเนนงานการใชสอการเรยนการสอน พรอมทงหามาตรการ แกไขปญหาทเกดจากการใชสอการเรยนการสอนของผใชเปนอนดบแรกซงสอดคลองกบ มารสา เชาวพฤฒพงศ (2548) กลาววา การรายงาน (Reporting) ผบรหารมหนาทตองรายงานความเคลอนไหวเกยวกบงาน ใหทกฝายในองคการ และควรมการรายงานผลการดาเนนงานในสวนทสามารถเปดเผยได ใหสงคมภายนอกองคการไดทราบดวย เพอเปนการประชาสมพนธองคการสวนหนงและเปดโอกาสใหสงคมตรวจสอบการดาเนนขององคการไดดวย แสดงใหเหนถงความโปรงใสขององคการ (Transparence) ดานการจดงบประมาณ ควรจดระบบในการจดสรรงบประมาณใหเหมาะสม และเปนสดสวนทลงตว ดความสาคญของแตละสาขา และคณะวาสงใดขาด สงใดไมจาเปนเปนอนดบแรกซงสอดคลองกบ มารสา เชาวพฤฒพงศ (2548) ทกลาววางบประมาณ (Budgeting) คอการทผบรหารระดบสงในยคปจจบนตองทาหนาทใน การจดหา อนมต และควบคมการใชงบประมาณขององคการใหเกดประโยชนสงสด ไมใหขาดสภาพคลอง และในบางครงอาจตองทาหนาทเปนตวแทนขององคการไปเจรจากบสถาบนการเงนตางๆ เพอหาแหลงเงนทนใหกบองคการ ขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทของผบรหารของมหาวทยาลยเอเชยอาคเนยตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนดานการวางแผน ผบรหารควรแกไข ดงน 1. ควรมการวางแผนงบประมาณดานสอการเรยนสอนเพมมากขน 2. ควรมองคการรองรบใหคาปรกษาดานสอการเรยนการสอนหรอศนยเทคโนโลย 3. ควรมการวางแผนในดานเวลาใหกบอาจารยอยางเหมาะสม 4. ควรมการวางแผนเรองการสารวจสอการเรยนการสอนในแตละภาคการศกษา 5. ควรใหอาจารยเขามามสวนรวมในการวางแผนสอการเรยนการสอนมากกวาน

100

6. ควรจดสรรดานเวลาใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนสอการเรยนการสอน

ดานการจดองคการ ผบรหารควรแกไข ดงน 1. ควรมองคการและบคลากรรองรบ ในการสรางสอการเรยนการสอน 2. ควรสงเสรมใหอาจารยมการฝกอบรมพฒนาทกษะดานสอการเรยนการสอน 3. ควรมศนยสอ หรอศนยเทคโนโลยการศกษารองรบ 4. ควรมตาแหนงหรอเจาหนาทโสตทศนศกษาโดยเฉพาะรองรบ

ดานการจดบคลากร ผบรหารควรแกไข ดงน 1. ควรมศนยสอเทคโนโลยทางการศกษาเพอการผลตสอการเรยนการสอน 2. ควรมการฝกอบรมดานสอการเรยนการสอน และใหเขาใจเทคโนโลย 3. ควรคดเลอกบคลากรและอาจารยทมคณสมบตทเหมาะสมกบการศกษาดงาน 4. ควรลดขนตอนในการอนมตเรองเพอสะดวกและรวดเรว ดานการอานวยการ ผบรหารควรแกไข ดงน 1. ควรมขนตอนทรวดเรวและตรวจสอบไดและ ควรจดลาดบความสาคญของสอการ เรยนการสอนวาสวนไหนมความสาคญมากหรอนอย

2. ควรใหอานาจการตดสนใจใหกบผเลอกซอสอการเรยนการสอน 3. ควรใหอาจารยมสวนรวมในการตดสนใจเลอกสอการเรยนการสอนเพมมากขน

4. ควรจดสรรเวลาใหแกอาจารย ใหมเวลาในการเขาประชมในการเลอกสอการเรยน การสอน

ดานการประสานงาน ผบรหารควรแกไข ดงน 1. ควรมองคการทรบผดชอบโดยตรงและการเบกจายใชสอการเรยนการสอน 2. ควรเพมอปกรณการสอสารระหวางองคกรตอองคกรใหเพยงพอกบความตองการ

3. ควรมขนตอนการตดตอประสานงานทรวดเรว 4. ควรเพมอปกรณใหเพยงพอกบความตองการในการใชสอการเรยนการสอนมากขน 5. ควรมอปกรณสอการสอน เชน คอมพวเตอรและการเชอมตอระหวางองคกรตอองคกร

101

ดานการรายงาน ผบรหารควรแกไข ดงน 1. ควรมการรายงานดานสอการเรยนการสอนในสถาบน 2. ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหแกอาจารย 3. ควรมการรายงานผลการดาเนนงานใหเปนไปตามสายบงคบบญชา ดานการจดงบประมาณ ผบรหารควรแกไข ดงน 1. ควรมการอนมตงบประมาณดานสอการเรยนการสอน ควรมการสารวจความตองการของทงผสอนและผเรยนดานสอการเรยนการสอน

2. ควรมการจดแบงสดสวนงบประมาณทชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษา ของแตละคณะและสาขา

3. ควรมการจดแบงสดสวนงบประมาณทชดเจน ใหเหมาะสมกบจานวนนกศกษา ของแตละคณะและสาขา 4. ควรมอปกรณสอการเรยนการสอนใหเพยงพอ โดยเฉพาะครภณฑ อปกรณทาง อเลกทรอนกส 5. ควรมหองปฏบตการ สาหรบนกศกษา ในวชาปฏบตใหเพยงพอ เมอเสนอไปควรไดรบการจดสรรงบประมาณให 6. ควรมองคการในการใหคาปรกษาเรองสงซอสอการเรยนการสอน ขอเสนอแนะเพอการวจย

1) ควรมการวจยซา (replication) โดยเลอกกลมตวอยาง ทแตกตางกนจากเดม แตม ความสมพนธกบผบรหาร และอาจารยผสอน เชน นกศกษา ผปกครอง ชมชน เปนตน อาจจะทาใหไดขอมลทแตกตางกนไป จากการวจยในครงน

2) การทาวจยอาจทาเพมไดอกวธหนง นอกจากจะใชแบบสอบถามเพยงอยางเดยว ควรเพมการสนทนากลม (Focus Group Discussion) กบกลมตวอยาง เชน ผบรหาร นกวชาการ ผทรงคณวฒ หรออาจารยผสอนทอยในสาขาวชาดานอน ๆ ทหลากหลายประสบการณ เพอไดปญหาและขอเสนอแนะใหมๆ

102

บรรณานกรม ภาษาไทย กนกวรรณ โสรจจตานนท. ”บทบาทของผบรหารโรงเรยนทสมพนธกบแบบแผนพฤตกรรมตาม

จรรยาบรรณคร.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการ-บรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2546.

กระทรวงศกษาธการ. ชดการเรยนรดวยตนเอง ชดท 9 การผลตและการใชสอการสอน. กรงเทพมหานคร : กระทรวงศกษาธการ, 2548. กระทรวงศกษาธการ กรมวชาการ. เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ 2544 คมอ การจดกจกรรมพฒนาผเรยน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคา และพสดภณฑ, 2545. กดานนท มลทอง. เทคโนโลยการศกษาและนวตกรรม. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543. กศลน บวแกว และชนกนนท ชนบาน. “บทบาทของเทคโนโลยตอกาเรยนการสอน.” พฒนา เทคนคศกษา 14,42 (เมษายน - มถนายน 2545) : 3-8. จนทราน สงวนนาม. ทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารสถานศกษา : Theory and Practice in Educational Institution. กรงเทพมหานคร : บคพอยท, 2545. จนตว เจยวหวาน.”สภาพ ปญหาและความตองการใชสอการเรยนการสอนของอาจารยใน

สถาบนราชภฏสวนดสต.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาครศาสตร- อตสาหกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 2545.

103

ชชวาล พวงนอย. “สภาพปญหาและความตองการการใชสอการสอนในศนยวทยาการ โครงการสงเสรมศกยภาพ “โรงเรยนนารอง” ของโรงเรยนประถมศกษาสงกด

กรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2543.

ชยยงค พรหมวงศ. กระบวนการสอสารการศกษา. นนทบร : โรงพมพชวนพมพ, 2543. ทวป ศรรศม. การวางแผนพฒนาและประเมนโครงการ. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.), 2545. ธงชย สนตวงษ. องคการและการจดการทนสมยยคโลกาภวตน. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนา พานชจากด, 2540. นคม ทาแดง, กอบกล ปราบประชา และอานวย เดชชยศร. เทคโนโลยการศกษาเพอการเรยนร [ออนไลน]. เขาถงเมอ 3 พฤศจกายน 2548. เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/ wijai/techno.htm 2546. นรมล กตกล. องคการและการจดการ. กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546. นสา แกวมงคล. “พฤตกรรมการบรหารของผจดการโรงเรยน เอกชนอาชวศกษาคาทอลกใน

เขตกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร-อาชวศกษา บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง, 2539.

“บทบาทของสอกบการเรยนการสอน.” ไทยแลนดเอดดเคชน 21,7 (ธนวาคม 2544) : 73-74. เบยร, โคลน และเดวด แฟลนเดอรส. การงบประมาณ = Introduction to Budgeting. กรงเทพฯ : ทอป, 2548.

104

ประเทอง หรงศร. “การศกษาความคดเหนของผบรหารและคร-อาจารย ทมตอการบรหารงาน ดานสอการสอน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพในโรงเรยนมธยมศกษาสงกด กรมสามญศกษา เขตการศกษา 7. “ วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชา

การบรหารอาชวศกษา บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง, 2542.

ปองสข คมภย. “ การศกษาสภาพและปญหาการใชสอการเรยนการสอนของอาจารยผสอนใน โปรแกรม วชานเทศศาสตร : กรณศกษาสถาบนราชภฏ 6 แหงในเขต กรงเทพมหานคร.“ วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาครศาสตรเทคโนโลย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 2545. เพญแข สนทวงศ ณ อยธยา. การงบประมาณ. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร : คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542. มหาวทยาลยราชภฏเลย. การวจยและพฒนาทางอเลกทรอนกส. เลย : มหาวทยาลย ราชภฏเลย, 2547. มารสา เชาวพฤฒพงศ. (POSDCoRB)3 บทบาทของผบรหารในศตวรรษท 21 [ออนไลน]. เขาถงเมอ 20 สงหาคม 2548. เขาถงไดจาก http://www.consultthai.com/article/article12.htm 2548. มงจตต นงคจน . “ การศกษาความคดเหนของผบรหาร อาจารย และเจาหนาทโสตทศนศกษา ในการจดตง ศนยเทคโนโลยทางการศกษาของมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย.“ วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 2544. ยงยทธ เกษสาคร. การวางแผนและนโยบายทางดานทรพยากรมนษย. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยราชภฏพระนคร, 2547.

105

รงสรรค ประเสรฐศร. พฤตกรรมองคการ : แบบทดสอบ & การประยกตใชทฤษฎพฤตกรรม องคการ = Organizational Behavior : Test and Organizational Behavior (OB) Application. กรงเทพฯ : ธรรมสาร, 2548. ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมศพทสงคมวทยา. กรงเทพมหานคร : อมรนทรพรนตงกรป, 2538. วรพงษ รวรฐ. การวางแผนทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร : ม.ป.ท., 2546. วนทนย ชศลป. สถตและการวจยเบองตน. กรงเทพฯ : อกษรบณฑต, 2525. วทยา ดานธารงกล. การบรหาร. กรงเทพมหานคร : เธรดเวฟ เอดดเคชน, 2546. วรยา ภทรอาชาชย. หลกการวจยเบองตน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : อนเตอร-เทค พรนตง, 2539. ศรวรรณ เสรรตน และคนอน ๆ. พฤตกรรมองคการ. กรงเทพมหานคร : ธระฟลมและไซแทกซ, 2541. ________. องคการและการจดการ. กรงเทพมหานคร : ธรรมสาร, 2545. ศรอร ขนธหตถ. องคการและการจดการ. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร : อกษราพพฒน, 2547. สมคด บางโม. องคการและการจดการ. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : จนพบลชชง, 2547. สมยศ นาว. การบรหารและพฤตกรรมองคการ. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ อกษรไทย, 2546.

106

สายหยด ใจสาราญ และสภาพร พศาลบตร. การพฒนาองคการ. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต, 2547. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพมหานคร : สานกนายกรฐมนตร, 2542. สดา สวรรณาภรมย. เอกสารคาสอนวชา 230361 การบรหารงานบคคล. ชลบร : มหาวทยาลยบรพา, 2546. สนนทา เลาหนนทน. การพฒนาองคการ. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : ด.ด.บคสโตร, 2544. สภาพร พศาลบตร. การวางแผนและการบรหารโครงการ. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยราชภฏสวนสสต, 2547. เสรมศกด วศาลาภรณ. “หนวยท 7 ปญหาและแนวโนมเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนใน

การบรหารการศกษา.” ใน ประมวลสาระชดวชาสมมนาปญหาและแนวโนมทางการบรหารการศกษา, ล.2. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2537.

หทยรตน แซลม และกตยาพร พนเดช. สอการสอนสาหรบครธรกจ. [ออนไลน]. เขาถงเมอ 18 สงหาคม 2548. เขาถงไดจาก http://cyberlab.lh1.ku.ac.th/elearn/faculty/ educate/edu51/pre.htm 2548. อนนต เกตวงษ. หลกและเทคนคการวางแผน. พมพครงท 8. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2543. อานวย แสงสวาง. การจดการทรพยากรมนษย. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : อกษรพพฒน, 2544. อนสอน บวเขยว. สาระสาคญการบรหารงานชมชน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : พราบ, 2547.

107

เอกวทย แกวประดษฐ. เทคโนโลยการศกษา : หลกการและแนวคดสปฏบต. สงขลา : มหาวทยาลยทกษณ, 2545. ภาษาตางประเทศ Anthony, William P. Management Competencies and Incompetencies. Philippines : Addision-Wesley Publishing, 1981. Barnes, Rhoda Ann. “African American Parents’ Involvement in Their Children’s Schooling.” Dissertation Abstracts International. 55,10 (April 1995) : 15-22. Bateman, Thomas S., and Scott A. Snell. Management : Building Competitive Advantage. 4th ed. Boston : Irwin McGraw-Hill, 1999. Best, John W. Research in Education. Englewood Cliffs, New Jersey : Prentice Hall, 1970. Bruce, Gregg R.,and J. Cohen. Introduction of Sociology. New York : McGraw Hill Book , 1979. Buchanan, David, and Anadrezej Huczynski. Organizational Behavior : An Introductory Text. 3rd ed. London : Prentice Hall, 1997. Castetter, William B. The Personnel Function in Education Administration. New York : Macmillian Publishing, 1976. Certo, Samuetl C. Modern Management. 8th ed. New Jersey : Prentice-Hall, 2000.

108

Cronbach, Lee J. Essentials of Psychological Testing. 3rd ed. New York : Harper & Row Publisher,1974. Dessler, Garry. Management Fundamentals : Modern Principles and Practices. Reston, Virginia : Reston Publishing Company, 1998. Flippo, Edwin B. Management : Behavior Approach. Boston : Allyn and Bacon, 1969. Gulick, Luther. Papers on the Science of Administration. New York : Institute of Public Administration, 1973. Heinich, Robert, Molenda Michel,and James D. Russel. Instructional media and The new technologies Instruction. New York : John Wiley & Son, 1985. Huang, Shi Chien. “ An Investigation of Need Availability and Usage of Media-Aided Instructional in Upper Grades Elementary Science Teaching in Taiwan, The Republic of China.” Dissertation Abstracts International 51 (December 1990) : 1975A-1976A. Mahady, Rusly. “The Study of High School Teachers, Utilization of Instruction Media in Arch Province, Indonesia.“ Dissertation Abstracts International 53, 7 (1993) : 319 A. McFarland, Dalton E. Management : Principles and Practice. New York : Macmillan, 1974. Morgan, G. Images of Organization. 2nd ed. Newbury Park, CA : Sage, 1997.

109

Northcraft, Gregory B.,and Aargaret A. Neal. Organizational Behavior : A Management Challenge. Fort Worth : The Dryden Press, 1994. Owen, R.G. Organizational Behavior in school. New Jersey : Prentice – Hall, 1997. Robbins, Stephen P.,and Mary Coulter. Management. 6th ed. New Jersey : Prentice Hall International, 1999. Robbins, Stephen P., Rolf Bergman, and Ian Stagg. Management. Englewood Cliffs, New Jersey : Prentice - Hall, 1997. Rue, Leslie W.,and Lloyd L. Byars. Management : Skill and Application. 9th ed. North America : McGraw-Hill, 2000. Sarbin, Theodure,and Raph H. Jurnur. Role The Encyclopedia of Social Science. New York : Gordon and Berach Science Publishers, 1995. Schein, Edgar H. Process Consultation : Its Role in Organization Development. Addison-Wesley : Reading Mass, 1969. Schemerhorn, John R., Jr. Management. 5th ed. USA : John Wiley & Sons, 1999. Schermerhorn, John R., Jr.James G. Hunt,and Richard N. Osborn. Organizational Behavior. 7th ed. USA : John Wiley & Sons, 2000. Simmoms, W.W. So You Want to Have a Long-Range Plan. Oxford, Ohio : Planning Executive Institute, 1980.

110

Steiner, G. Strategic Planning : What Every Managers Must Know. New York : Simon & Schuster, 1997. Thompson, A. A., and A. J.Strickland. Strategic Management : Concepts and Cases. 8th ed. Chicago : Richard D. Irwin, 1995. Van Zwoll, James A. School Personnel Administration. New York : Appleton-Century- Crofits, 1964.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

หาคาดชนความสอดคลอง (IOC) และคาความเชอมนของแบบสอบถามแบบสอบถามความคดเหนของบทบาทผบรหารและ

อาจารยผสอนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

113

แบบตรวจสอบความสอดคลองของขอคาถามกบจดประสงค (IOC: Index for Item Objective Congruence)

แบบสอบถาม

ความคดเหนของบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

เรอง

บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษา ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

ขอขอบพระคณเปนอยางสง

นายอรรถพล เตกอวยพร นกศกษาปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผดาเนนการวจย

โปรดสงแบบสอบถามกลบคนภายในวนท ........../............/............

114

คาชแจง

แบบสอบถามชดน มทงหมด 3 ตอน ประกอบดวย

ตอนท 1 คาถามเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ความคดเหนของบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ตอนท 3 เปนขอคาถามแบบปลายเปด เปนการแสดงความเหนอยางอสระในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ในฐานะททานเปนผมความเกยวของกบบทบาทหนาทในการบรหารสถานศกษา และอาจารยทใชสอการเรยนการสอน จงขอความกรณาจากทานไดตอบแบบสอบถามใหตรงกบสภาพความเปนจรงมากทสด ผวจยขอรบรองวาจะไมมผลตอหนาทการงานและตอตวทาน เพราะการวเคราะหขอมลจะออกมาเปนภาพรวม งานวจยนจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาสอการเรยนการสอนของมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

โปรดตอบแบบสอบถามทกขอ ขอขอบพระคณทกรณาตอบแบบสอบถาม

115

แบบสอบถามเพอการวจย คาชแจง โปรดทาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด ตอนท 1 สถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถามในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

1. ปจจบนทานไดปฏบตงานในตาแหนง

อธการบด หวหนาสาขาวชา คณะ............................ ผชวยอธการบด อาจารยผสอน คณะ................................ คณบด

ตอนท 2 : ความคดเหนของบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย การตอบแบบสอบถาม : โปรดทาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานในชองหมายเลข 1 – 5 โดยมความหมาย ดงน 1 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบนอยทสด 2 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบนอย 3 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบปานกลาง 4 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบมาก 5 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบมากทสด

116

แบบตรวจสอบความสอดคลองของขอคาถามกบจดประสงค (IOC) สาหรบผเชยวชาญ 5 ทาน

-1 หมายถง ขอคาถามใชไมได 0 หมายถง ขอคาถามไมแนใจ

+1 หมายถง ขอคาถามใชได

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน คา IOC ขอ

ท การวางแผน 1. มการสารวจขอมลทเกยวของกอนการวางแผนหรอโครงการ .80 2. ยดนโยบายและวตถประสงคเปนหลกในการวางแผน 1 3. จดทาแผนปฏบตการไวลวงหนาตลอดปการศกษา 1 4. กาหนดขนตอนการปฏบตงานไวจดเจน 1 5. ใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนปฏบตงาน .80 6. ใหคณะกรรมการผบรหารสถานศกษามสวนรวมในการวางแผน

ปฏบตงาน .60

7. ชแจงนโยบายเกยวกบแผนการปฏบตงานใหอาจารยทราบ 1 8. กาหนดผรบผดชอบในแตละแผนการปฏบตงานไวอยางเหมาะสม 1 9. สงเสรมสนบสนนใหมการดาเนนงานตามแผนการปฏบตงานอยางรดกม 1 10. นาขอมลทไดจากการประเมนผลการปฏบตงานไปใชในการวางแผนป

ตอ ๆ ไป .60

117

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน คา IOC ขอ

ท การจดองคการ 1. จดแบงสายงานในมหาวทยาลยไวอยางเหมาะสม .60 2. กาหนดขอบขายอานาจหนาทของตาแหนงแตละตาแหนงไวชดเจน .80 3. มการแจกแจงหนาทปฏบตงานของอาจารยไวชดเจน .60 4. จดตาแหนงงานตาง ๆ ใหมความเหมาะสมกบการบรหารมหาวทยาลย .80 5. จดใหมการควบคมดแลให เปนไปตามสายการบงคบบญชาของ

มหาวทยาลย 1

6. จดใหมการประชาสมพนธตอสอสารระหวางตาแหนงงานดวยความสะดวกและรวดเรว

1

7. จดใหคณะกรรมการทปรกษาใหคาปรกษาแกมหาวทยาลย .80 8. ใหคณะกรรมการมหาวทยาลยมสวนรวมในการจดสายงานการบรหาร .80 9. จดใหมสงอานวยความสะดวกทเออตอการทางาน 1 10. มอบอานาจหนาทใหบคลากรอยางเหมาะสม 1

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน

คา IOC ขอท จดบคลากร 1. การวางแผนกาหนดนโยบายหรอแผนปฏบตการเกยวกบอตรากาลงของ

เจาหนาทสอการเรยนการสอนไดเหมาะสม 1

2. สงเสรมใหบคลากรดานสอการเรยนการสอนและอาจารยไดเขาการอบรมเพอพฒนาสอการสอน

1

3. สงเสรมใหบคลากรดานสอการเรยนการสอนและอาจารย ไปศกษาดงานตาง ๆ เพอนามาพฒนาดานสอการสอน

1

4. พจารณาคดเลอกบคลากรทาหนาทรบผดชอบงานดานสอการเรยนการสอนในรปคณะกรรมการ

.80

118

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน คา IOC ขอ

ท จดบคลากร (ตอ)

5. มการปฐมนเทศอาจารยใหม ใหเขาใจถงขอปฏบตเกยวกบงานดานสอการเรยนการสอน

.80

6. ประชมแนะนาการใชสอการเรยนการสอนแก อาจารยเมอมเครองมอใหม 1 7. จดทาคมอพรรณนางานในหนาทความรบผดชอบของเจาหนาทสอการ

เรยนการสอนอยางชดเจน .80

8. สารวจปญหาความตองการดานสอการเรยนการสอนของอาจารย 1 9. สรางขวญและกาลงใจใหแกบคลากรสอการเรยนการสอนและอาจารยทม

ผลงานสอยอดเยยม 1

10. มการวางแผนจดประเมนผลการปฏบตงานของเจาหนาทผรบผดชอบงานดานสอการเรยนการสอน

.80

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน คา IOC ขอ

ท การอานวยการ 1. เปดโอกาสใหอาจารยเสนอความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจในการ

สงการ .80

2. ดาเนนการสงการตามลาดบขนตอนของสายการบงคบบญชา .80 3. สงการโดยยดแผนการปฏบตงานทกาหนดไวเปนหลก .80 4. ให อานาจในการตดสนใจสงการแกผบรหารในระดบตาง ๆ อยาง

เหมาะสม 1

5. การสงการมความเหมาะสมกบเวลาและสถานท .60 6. สงการโดยผานความเหนชอบของคณะกรรมการบรหารมหาวทยาลย .80 7. ปรกษาหารอกบบคลากรฝายตาง ๆ กอนการตดสนใจ .60 8. รบผดชอบตอคาสงทไดวนจฉยสงการไปแลว .80

119

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน คา IOC ขอ

ท การประสานงาน 1. จดใหมผประสานงานในการปฏบตงานทไดรบมอบหมาย 1 2. มการตดตอประสานงานกบอาจารยอยางเปนทางการ 1 3. จดใหมเครองมอสอสารในการประสานงานอยางเหมาะสม 1 4. กาหนดใหมการประสานงานทเปนระบบและมหลกเกณฑ 1 5. จดใหมการประสานงานระหวางอาจารยในการจดกจกรรมตาง ๆ ของ

มหาวทยาลยอยางเหมาะสม 1

6. จดใหมการประสานการใชทรพยากรรวมกนในการปฏบตตามแผนและโครงการ

1

7. จดใหมการประสานงานระหวางบคลากรในมหาวทยาลยกบชมชนไดอยางเหมาะสม

1

8. จดบรการขอมลขาวสารแกหนวยงานและผทมาตดตอ .80 9. จดใหตวแทนของอาจารย ในระดบตาง ๆ ไดพบปะทาความเขาใจกนอย

เสมอ .80

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน

คา IOC ขอท การรายงาน 1. จดใหมการเสนอขาวสารทางการศกษาและอน ๆ ใหอาจารยและนกศกษา

ทราบ 1

2. จดใหมการชแจงผลการเรยนและกจกรรม นกศกษา ใหผปกครองทราบอยางเหมาะสม

.60

3. จดใหมรายงานผลการประชมของคณะกรรมการหรอฝายตาง ๆ อยางสมาเสมอ

.08

4. แจงขาวสารทเกยวของกบผลการปฏบตงานถงอาจารย .60 5. แจงสทธและประโยชนทอาจารยพงมพงไดใหอาจารยทราบอยางสมาเสมอ 1 6. จดใหอาจารยรายงานในกรณทเกดปญหาและอปสรรคในการทางานให

ผเกยวของทราบ 1

120

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน คา IOC ขอ

ท การรายงาน (ตอ) 7. จดใหมการรายงานการตดตามประเมนผลปฏบตงานของฝายตาง ๆ ใน

มหาวทยาลย 1

8. รายงานผลการดาเนนการในแตละภาคเรยนใหอาจารยไดทราบอยางสมาเสมอ

1

9. พจารณางานทอาจารยนาเสนออยางรวดเรว .60 บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน

สอการเรยนการสอน คา IOC ขอท การจดงบประมาณ 1. จดทาแผนงบประมาณในการจดซอจดหาและผลตสอการเรยนการสอนขน

ใชเอง ไดเหมาะสมชดเจน 1

2. มอบหมายใหบคลากรดานสอการเรยนการสอนใหมสวนรวมในการจดทาแผนงบประมาณเพอการพฒนาสอการเรยนการสอน

1

3. สารวจความตองการในการใชสอการเรยนการสอนของสาขาวชาเพอนามาจดสรรงบประมาณ

1

4. จดสรรงบประมาณดานสอการเรยนการสอนเพอจดซอจดหาและผลตสอการสอน มความเพยงพอ เหมาะสม

1

5. จดสรรงบประมาณดานการซอมบารงรกษาเครองมอและสอการเรยนการสอนไดเพยงพอเหมาะสม

1

6. วางแผนจดเกบรวบรวมขอมลเพอจดสรรงบประมาณทาโครงการแบบตอเนอง

1

7. ไดมการพจารณาปรบแผนการใชเงนงบประมาณดานสอการเรยนการสอน 1 8. จดเสนอของบประมาณเพอเตมสาหรบโครงการใหม ๆ เพอการพฒนาสอ

การเรยนการสอน 1

9. จดขอความรวมมอจากองคกรหรอบคลากรเพอสนบสนนงบประมาณดานสอการเรยนการสอน

.80

121

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน คา IOC ขอ

ท การจดงบประมาณ (ตอ) 10. มการประเมนผลการใชงบประมาณดานสอการเรยนการสอนเพอนามา

วเคราะหและจดทาแผนพฒนาสอการเรยนการสอน 1

ตอนท 3 เปนขอคาถามแบบปลายเปด เปนการแสดงความเหนอยางอสระในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดงหวขอตอไปน 3.1 บทบาทของผบรหารในการวางแผนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

คา IOC 1

3.2 บทบาทของผบรหารในการจดหนวยงานตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

คา IOC 1

3.3 บทบาทของผบรหารในการจดบคลากรตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

คา IOC 1

3.4 บทบาทของผบรหารในการอานวยการตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

คา IOC 1

122

3.5 บทบาทของผบรหารในการประสานงานตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

คา IOC 1

3.6 บทบาทของผบรหารในการรายงานตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

คา IOC 1

3.7 บทบาทของผบรหารในการจดงบประมาณตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

คา IOC 1

123

R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A) Item-total Statistics Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item Deleted Deleted Correlation Deleted A1 166.8333 1241.5920 .8159 .9693 A2 166.4333 1247.7023 .4648 .9701 A3 166.0333 1226.3782 .6555 .9696 A4 166.1333 1223.0161 .7442 .9693 A5 166.3000 1235.5276 .5090 .9702 A6 166.4667 1254.2575 .4025 .9703 A7 166.4333 1227.6333 .7387 .9693 A8 166.3000 1246.5621 .5756 .9698 A9 166.3667 1251.5506 .6070 .9697 A10 166.6667 1244.1609 .5315 .9699 B1 166.1000 1264.3690 .2933 .9705 B2 166.0000 1263.0345 .3256 .9704 B3 166.1333 1248.5333 .5410 .9699 B4 166.5333 1233.9816 .7248 .9694 B5 166.4333 1234.0471 .7201 .9694 B6 166.7667 1252.7368 .6064 .9697 B7 166.7000 1255.4586 .5277 .9699 B8 166.7000 1239.5966 .7322 .9694 B9 166.8000 1248.5793 .7280 .9695 B10 166.8000 1250.5103 .6481 .9697 C1 166.6000 1251.4897 .6455 .9697 C2 166.8000 1259.7517 .5093 .9699 C3 167.0333 1252.6540 .6985 .9696 C4 167.3000 1254.4241 .5846 .9698 C5 167.3333 1250.4368 .5780 .9698 C6 167.3667 1244.0333 .7037 .9695 C7 167.3667 1251.6885 .6410 .9697 C8 167.4333 1240.9437 .7667 .9694 C9 167.4000 1246.4552 .6206 .9697 C10 167.1333 1236.6713 .7777 .9693 D1 166.7333 1249.3057 .6704 .9696 D2 166.2000 1260.6483 .4100 .9702 D3 166.4000 1264.3172 .3535 .9703 D4 166.4667 1259.3609 .4426 .9701 D5 166.6000 1250.5241 .5196 .9699 D6 166.1667 1253.3851 .4145 .9702 D7 167.0000 1253.5172 .5272 .9699 D8 166.8333 1235.5920 .6840 .9695 E1 166.5333 1240.1885 .6856 .9695 E2 166.7667 1238.2540 .7205 .9694 E3 167.0000 1237.8621 .7519 .9694

124

R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A) Item-total Statistics Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item Deleted Deleted Correlation Deleted E4 166.8667 1252.1195 .5888 .9698 E5 166.4667 1240.6023 .7252 .9694 E6 166.5667 1249.7713 .6122 .9697 E7 167.0000 1233.7931 .7275 .9694 E8 166.9000 1244.7828 .6547 .9696 E9 166.9667 1240.7920 .6987 .9695 F1 166.5667 1258.1851 .4945 .9700 F2 166.4667 1268.4644 .2049 .9709 F3 166.4333 1255.0126 .4990 .9700 F4 166.5000 1258.2586 .4788 .9700 F5 166.6000 1254.8690 .5484 .9699 F6 166.9667 1251.9644 .5471 .9698 F7 166.6333 1247.5506 .6395 .9696 F8 166.6000 1252.2483 .4753 .9700 F9 166.7000 1269.3207 .2474 .9706 G1 166.7667 1247.0126 .4920 .9700 G2 167.0000 1244.8966 .6399 .9696 G3 167.0000 1252.7586 .4751 .9700 G4 166.9667 1255.3437 .4920 .9700 G5 166.7333 1262.4092 .3671 .9703 G6 166.6667 1240.8506 .6847 .9695 G7 166.8000 1245.1310 .5698 .9698 G8 166.7667 1241.5644 .6437 .9696 G9 166.9333 1249.9264 .6039 .9697 G10 167.0667 1266.6851 .3377 .9703 Reliability Coefficients N of Cases = 30.0 N of Items = 66 Alpha = .9702

ภาคผนวก ข

แบบสอบถามความคดเหนของบทบาทผบรหาร และอาจารยผสอนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

126

แบบสอบถาม

ความคดเหนของบทบาทผบรหารและอาจารยผสอนตอ การสนบสนนสอการเรยนการสอน

เรอง

บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

กรณศกษา ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

ขอขอบพระคณเปนอยางสง

นายอรรถพล เตกอวยพร นกศกษาปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผดาเนนการวจย

โปรดสงแบบสอบถามกลบคนภายในวนท ........../............/............

127

คาชแจง

แบบสอบถามชดน มทงหมด 3 ตอน ประกอบดวย

ตอนท 1 คาถามเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ความคดเหนของบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ตอนท 3 เปนขอคาถามแบบปลายเปด เปนการแสดงความเหนอยางอสระในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ในฐานะททานเปนผมความเกยวของกบบทบาทหนาทในการบรหารสถานศกษา และอาจารยทใชสอการเรยนการสอน จงขอความกรณาจากทานไดตอบแบบสอบถามใหตรงกบสภาพความเปนจรงมากทสด ผวจยขอรบรองวาจะไมมผลตอหนาทการงานและตอตวทาน เพราะการวเคราะหขอมลจะออกมาเปนภาพรวม งานวจยนจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาสอการเรยนการสอนของมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

โปรดตอบแบบสอบถามทกขอ ขอขอบพระคณทกรณาตอบแบบสอบถาม

128

แบบสอบถามเพอการวจย คาชแจง โปรดทาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด ตอนท 1 สถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถามในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

1. ปจจบนทานไดปฏบตงานในตาแหนง

อธการบด หวหนาสาขาวชา คณะ............................ ผชวยอธการบด อาจารยผสอน คณะ................................ คณบด

ตอนท 2 : ความคดเหนของบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษาในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย การตอบแบบสอบถาม : โปรดทาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานในชองหมายเลข 1 – 5 โดยมความหมาย ดงน 1 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบนอยทสด 2 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบนอย 3 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบปานกลาง 4 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบมาก 5 หมายถง ระดบบทบาทของผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน อยในระดบมากทสด

129

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน

5 4 3 2 1 การวางแผน

1. มการสารวจขอมลทเกยวของกอนการวางแผนหรอโครงการ 2. ยดนโยบายและวตถประสงคเปนหลกในการวางแผน 3. จดทาแผนปฏบตการไวลวงหนาตลอดปการศกษา 4. กาหนดขนตอนการปฏบตงานไวจดเจน 5. ใหอาจารยมสวนรวมในการวางแผนปฏบตงาน 6. ใหคณะกรรมการผบรหารสถานศกษามสวนรวมในการ

วางแผนปฏบตงาน

7. ชแจงนโยบายเกยวกบแผนการปฏบตงานใหอาจารยทราบ 8. กาหนดผรบผดชอบในแตละแผนการปฏบตงานไวอยาง

เหมาะสม

9. ส ง เสรมสนบสนนใหมการด า เนนงานตามแผนการปฏบตงานอยางรดกม

10. นาขอมลทไดจากการประเมนผลการปฏบตงานไปใชในการวางแผนปตอ ๆ ไป

การจดองคการ 1. จดแบงสายงานในมหาวทยาลยไวอยางเหมาะสม 2. กาหนดขอบขายอานาจหนาทของตาแหนงแตละตาแหนงไว

ชดเจน

3. มการแจกแจงหนาทปฏบตงานของอาจารยไวชดเจน 4. จดตาแหนงงานตาง ๆ ใหมความเหมาะสมกบการบรหาร

มหาวทยาลย

5. จดใหมการควบคมดแลใหเปนไปตามสายการบงคบบญชาของมหาวทยาลย

6. จดใหมการประชาสมพนธตอสอสารระหวางตาแหนงงานดวยความสะดวกและรวดเรว

130

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน 5 4 3 2 1

การจดองคการ (ตอ) 7. จดใหคณะกรรมการทปรกษาใหคาปรกษาแกมหาวทยาลย 8. ใหคณะกรรมการมหาวทยาลยมสวนรวมในการจดสายงาน

การบรหาร

9. จดใหมสงอานวยความสะดวกทเออตอการทางาน 10. มอบอานาจหนาทใหบคลากรอยางเหมาะสม

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน 5 4 3 2 1

จดบคลากร 1. การวางแผนกาหนดนโยบายหรอแผนปฏบตการเกยวกบ

อตรากาลงของเจาหนาทสอการเรยนการสอนไดเหมาะสม

2. สงเสรมใหบคลากรดานสอการเรยนการสอนและอาจารยไดเขาการอบรมเพอพฒนาสอการสอน

3. สงเสรมใหบคลากรดานสอการเรยนการสอนและอาจารย ไปศกษาดงานตาง ๆ เพอนามาพฒนาดานสอการสอน

4. พจารณาคดเลอกบคลากรทาหนาทรบผดชอบงานดานสอการเรยนการสอนในรปคณะกรรมการ

5. มการปฐมนเทศอาจารยใหม ใหเขาใจถงขอปฏบตเกยวกบงานดานสอการเรยนการสอน

6. ประชมแนะนาการใชสอการเรยนการสอนแก อาจารยเมอมเครองมอใหม

7. จดทาคมอพรรณนางานในหนาทความรบผดชอบของเจาหนาทสอการเรยนการสอนอยางชดเจน

8. สารวจปญหาความตองการดานสอการเรยนการสอนของอาจารย

9. สรางขวญและกาลงใจใหแกบคลากรสอการเรยนการสอนและอาจารยทมผลงานสอยอดเยยม

131

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน 5 4 3 2 1

จดบคลากร (ตอ) 10. มการวางแผนจดประเมนผลการปฏบตงานของเจาหนาท

ผรบผดชอบงานดานสอการเรยนการสอน

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน 5 4 3 2 1

การอานวยการ 1. เปดโอกาสใหอาจารยเสนอความคดเหนเพอประกอบการ

ตดสนใจในการสงการ

2. ดาเนนการสงการตามลาดบขนตอนของสายการบงคบบญชา

3. สงการโดยยดแผนการปฏบตงานทกาหนดไวเปนหลก 4. ใหอานาจในการตดสนใจสงการแกผบรหารในระดบตาง ๆ

อยางเหมาะสม

5. การสงการมความเหมาะสมกบเวลาและสถานท 6. สงการโดยผานความเหนชอบของคณะกรรมการบรหาร

มหาวทยาลย

7. ปรกษาหารอกบบคลากรฝายตาง ๆ กอนการตดสนใจ 8. รบผดชอบตอคาสงทไดวนจฉยสงการไปแลว

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน 5 4 3 2 1

การประสานงาน 1. จดใหมผประสานงานในการปฏบตงานทไดรบมอบหมาย 2. มการตดตอประสานงานกบอาจารยอยางเปนทางการ 3. จดใหมเครองมอสอสารในการประสานงานอยางเหมาะสม 4. กาหนดใหมการประสานงานทเปนระบบและมหลกเกณฑ 5. จดใหมการประสานงานระหวางอาจารยในการจดกจกรรม

ตาง ๆ ของมหาวทยาลยอยางเหมาะสม

132

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน 5 4 3 2 1

การประสานงาน (ตอ) 6. จดใหมการประสานการใชทรพยากรรวมกนในการปฏบต

ตามแผนและโครงการ

7. จดใหมการประสานงานระหวางบคลากรในมหาวทยาลยกบชมชนไดอยางเหมาะสม

8. จดบรการขอมลขาวสารแกหนวยงานและผทมาตดตอ 9. จดใหตวแทนของอาจารย ในระดบตาง ๆ ไดพบปะทาความ

เขาใจกนอยเสมอ

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน 5 4 3 2 1

การรายงาน 1. จดใหมการเสนอขาวสารทางการศกษาและอน ๆ ใหอาจารย

และนกศกษาทราบ

2. จดใหมการชแจงผลการเรยนและกจกรรม นกศกษา ใหผปกครองทราบอยางเหมาะสม

3. จดใหมรายงานผลการประชมของคณะกรรมการหรอฝายตาง ๆ อยางสมาเสมอ

4. แจงขาวสารทเกยวของกบผลการปฏบตงานถงอาจารย 5. แจงสทธและประโยชนทอาจารยพงมพงไดใหอาจารยทราบ

อยางสมาเสมอ

6. จดใหอาจารยรายงานในกรณทเกดปญหาและอปสรรคในการทางานใหผเกยวของทราบ

7. จดใหมการรายงานการตดตามประเมนผลปฏบตงานของฝายตาง ๆ ในมหาวทยาลย

8. รายงานผลการดาเนนการในแตละภาคเรยนใหอาจารยไดทราบอยางสมาเสมอ

9. พจารณางานทอาจารยนาเสนออยางรวดเรว

133

ระดบปฏบต ขอท

บทบาทของผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน 5 4 3 2 1

การจดงบประมาณ 1. จดทาแผนงบประมาณในการจดซอจดหาและผลตสอการ

เรยนการสอนขนใชเอง ไดเหมาะสมชดเจน

2. มอบหมายใหบคลากรดานสอการเรยนการสอนใหมสวนรวมในการจดทาแผนงบประมาณเพอการพฒนาสอการเรยนการสอน

3. สารวจความตองการในการใชสอการเรยนการสอนของสาขาวชาเพอนามาจดสรรงบประมาณ

4. จดสรรงบประมาณดานสอการเรยนการสอนเพอจดซอจดหาและผลตสอการสอน มความเพยงพอ เหมาะสม

5. จดสรรงบประมาณดานการซอมบารงรกษาเครองมอและสอการเรยนการสอนไดเพยงพอเหมาะสม

6. วางแผนจดเกบรวบรวมขอมลเพอจดสรรงบประมาณทาโครงการแบบตอเนอง

7. ไดมการพจารณาปรบแผนการใชเงนงบประมาณดานสอการเรยนการสอน

8. จดเสนอของบประมาณเพอเตมสาหรบโครงการใหม ๆ เพอการพฒนาสอการเรยนการสอน

9. จดขอความรวมมอจากองคกรหรอบคลากรเพอสนบสนนงบประมาณดานสอการเรยนการสอน

10. มการประเมนผลการใชงบประมาณดานสอการเรยนการสอนเพอนามาวเคราะหและจดทาแผนพฒนาสอการเรยนการสอน

134

ตอนท 3 เปนขอคาถามแบบปลายเปด เปนการแสดงความเหนอยางอสระในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ดงหวขอตอไปน 3.1 บทบาทของผบรหารในการวางแผนตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ............................................................................................................................................................................................................................................................ 3.2 บทบาทของผบรหารในการจดหนวยงานตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ............................................................................................................................................................................................................................................................ 3.3 บทบาทของผบรหารในการจดบคลากรตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ............................................................................................................................................................................................................................................................ 3.4 บทบาทของผบรหารในการอานวยการตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ............................................................................................................................................................................................................................................................ 3.5 บทบาทของผบรหารในการประสานงานตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ............................................................................................................................................................................................................................................................

135

3.6 บทบาทของผบรหารในการรายงานตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ............................................................................................................................................................................................................................................................ 3.7 บทบาทของผบรหารในการจดงบประมาณตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ............................................................................................................................................................................................................................................................

ขอขอบพระคณทกรณาตอบแบบสอบถาม ผดาเนนการวจย

ภาคผนวก ค

หาคาดชนความสอดคลอง (IOC) แบบสมภาษณปญหาและ

ขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหาร

137

แบบตรวจสอบความสอดคลองของขอคาถามกบจดประสงค (IOC: Index for Item Objective Congruence)

แบบสมภาษณ

ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหารตอการสนบสนน สอการเรยนการสอน

เรอง

บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษา

ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

ขอขอบพระคณเปนอยางสง

นายอรรถพล เตกอวยพร นกศกษาปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผดาเนนการวจย

โปรดสงแบบสอบถามกลบคนภายในวนท ........../............/............

138

คาชแจง

แบบสมภาษณชดน มทงหมด 2 ตอน ประกอบดวย

ตอนท 1 คาถามเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนขอคาถามแบบสมภาษณ ในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ในฐานะททานเปนผมความเกยวของกบบทบาทหนาทในการบรหารสถานศกษา และอาจารยทใชสอการเรยนการสอน จงขอความกรณาจากทานไดตอบแบบสอบถามใหตรงกบสภาพความเปนจรงมากทสด ผวจยขอรบรองวาจะไมมผลตอหนาทการงานและตอตวทาน เพราะการวเคราะหขอมลจะออกมาเปนภาพรวม งานวจยนจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาสอการเรยนการสอนของมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

โปรดตอบแบบสอบถามทกขอ ขอขอบพระคณทกรณาตอบแบบสอบถาม

139

แบบสอบถามเพอการวจย ตอนท 1 สถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถามในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

1. ปจจบนทานไดปฏบตงานในตาแหนง

อธการบด หวหนาสาขาวชา คณะ.............................. ผชวยอธการบด คณบด

ตอนท 2 เปนขอคาถามแบบสมภาษณ ในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน แบบตรวจสอบความสอดคลองของขอคาถามกบจดประสงค (IOC) สาหรบผเชยวชาญ 5 ทาน

-1 หมายถง ขอคาถามใชไมได 0 หมายถง ขอคาถามไมแนใจ

+1 หมายถง ขอคาถามใชได

ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ คา IOC คาถาม

ขอท การวางแผน

1. ทานมการวางแผนอยางไรเกยวกบการสนบสนนสอการเรยนการสอน ตลอดปการศกษา

1

2. ทานคดวาอาจารยมสวนรวมในการวางแผนอยางไรบาง ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

1

140

คาถาม ขอท ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ

คา IOC

การจดองคการ 3. ทานมการจดแบงสายงานในการปฏบตงานของบคคลกรอยางไร

บาง 1

4 ในทศนะของทาน ทานคดวาการประชาสมพนธสอสารระหวางตาแหนงงานมความสะดวกมากนอยเพยงใด

.60

จดบคลากร 5. ทานมการสารวจปญหาและความตองการของบคลากรดานสอการ

เรยนการสอน หรอไม อยางไร

.80 6. ในความคดเหนของทาน การสงเสรมใหบคลากรและอาจารยไป

ศกษาดงานตางๆ เพอนามาพฒนาดานสอการเรยนการสอน มความสาคญหรอไม อยางไร

1

การอานวยการ 7. ในความคดเหนของทาน การสงการ และการตดสนใจตอการ

อานวยการจดสอการเรยนการสอน เปนอยางไร

.60 8. ทานคดวา ในการใหอาจารยมสวนรวมในการตดสนใจ เลอกสอการ

เรยนการสอน มประโยชนอยางไร 1

การประสานงาน 9. ทานคดวาการตดตอประสานงานในสถานศกษาของทานเพยงพอ

หรอไม อยางไร และควรทาอยางไร 1

10. ในความคดเหนของทาน การประสานงานโดยมเครองมอสอสารในการประสานงาน มความจาเปนมากนอยเพยงใด

.60

การรายงาน 11. ทานคดวา การรายงานขาวสาร ตอบคลากรของทานมความสาคญ

หรอไม 1

12. ในความคดเหน ของทาน การรายงานผลการดาเนนการในแตละภาคเรยนใหอาจารยไดทราบ สมควรหรอไมอยางไร

.80

141

คาถาม ขอท ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ

คา IOC

การจดงบประมาณ 13. ทานคดวา ในการจดงบประมาณในแตละภาคการศกษามความ

เพยงพอหรอไมอยางไร

.80 14. ในความคดเหน ของทาน การจดงบประมาณดานสอการเรยนการ

สอน มากนอย เพยงพอกบความตองการหรอไมอยางไร 1

ภาคผนวก ง

แบบสมภาษณปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหารตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

143

แบบสมภาษณ สาหรบผบรหาร

ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทผบรหารตอการสนบสนน

สอการเรยนการสอน

เรอง

บทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอนกรณศกษา ในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

ขอขอบพระคณเปนอยางสง

นายอรรถพล เตกอวยพร นกศกษาปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผดาเนนการวจย

144

คาชแจง

แบบสมภาษณชดน มทงหมด 2 ตอน ประกอบดวย

ตอนท 1 คาถามเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสมภาษณ ตอนท 2 เปนขอคาถามแบบสมภาษณ ในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน ในฐานะททานเปนผมความเกยวของกบบทบาทหนาทในการบรหารสถานศกษา และอาจารยทใชสอการเรยนการสอน จงขอความกรณาจากทานไดตอบแบบสอบถามใหตรงกบสภาพความเปนจรงมากทสด ผวจยขอรบรองวาจะไมมผลตอหนาทการงานและตอตวทาน เพราะการวเคราะหขอมลจะออกมาเปนภาพรวม งานวจยนจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาสอการเรยนการสอนของมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

145

แบบสมภาษณเพอการวจย ตอนท 1 สถานภาพสวนตวของผตอบแบบสมภาษณในมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย

1. ปจจบนทานไดปฏบตงานในตาแหนง

อธการบด ผชวยคณะบด ผชวยอธการบด หวหนาสาขาวชา คณะ........................... คณบด

ตอนท 2 เปนขอคาถามแบบสมภาษณ ในประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเรองบทบาทของผบรหารทมตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน

ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ คาถาม ขอท

การวางแผน 1. ทานมการวางแผนอยางไรเกยวกบการสนบสนนสอการเรยนการสอน ตลอดป

การศกษาอยางไรบาง 2. ทานคดวาอาจารยควรมสวนรวมในการวางแผนอยางไรบาง

ตอการสนบสนนสอการเรยนการสอน คาถาม ขอท

ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ

การจดหนวยงาน 3. ทานมการจดแบงสายงานในการปฏบตงานของบคคลกรอยางไรบาง 4. ในทศนะของทาน ทานคดวาการสอสารระหวางตาแหนงงานมความสาคญมากนอย

เพยงใด

146

คาถาม ขอท ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ

จดบคลากร 5. ทานมการสารวจปญหาและความตองการของบคลากรดานสอการเรยนการสอน

หรอไม อยางไร 6. ในความคดเหนของทาน การสงเสรมใหบคลากรและอาจารยไปศกษาดงานตางๆ เพอ

นามาพฒนาดานสอการเรยนการสอน มความสาคญหรอไม อยางไร คาถาม ขอท ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ

การอานวยการ 7. ในความคดเหนของทาน การสงการ และการตดสนใจตอการจดซอสอการเรยนการ

สอน เปนอยางไร 8. ทานคดวา ในการใหอาจารยมสวนรวมในการตดสนใจ เลอกสอการเรยนการสอน ม

ประโยชนอยางไร คาถาม ขอท ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ

การประสานงาน 9. ทานคดวาการตดตอประสานงานในสถานศกษาของทานเพยงพอ

หรอไม อยางไร และควรทาอยางไร 10. ในความคดเหนของทาน การประสานงานโดยมเครองมอสอสารในการประสานงาน ม

ความจาเปนมากนอยเพยงใด คาถาม ขอท ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ

การรายงาน 11. ทานคดวา การรายงานขาวสาร ตอบคลากรของทานมความสาคญหรอไม 12. ในความคดเหน ของทาน การรายงานผลการดาเนนการในแตละภาคเรยนใหอาจารย

ไดทราบ สมควรหรอไมอยางไร

147

คาถาม ขอท ประเดนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะ

การจดงบประมาณ 13. ทานคดวา ในการจดงบประมาณในแตละภาคการศกษามความเพยงพอหรอไม

อยางไร 14. ในความคดเหน ของทาน การจดงบประมาณดานสอการเรยนการสอน มากนอย

เพยงพอกบความตองการหรอไมอยางไร

ภาคผนวก จ

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอในการหาคา IOC ของแบบสอบถามและแบบสมภาษณดานเทคโนโลยการศกษาและ

สอการเรยนการสอน

149

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอในการหาคา IOC ของแบบสอบถามและแบบสมภาษณดานเทคโนโลยการศกษาและสอการเรยนการสอน

1. รองศาสตราจารย ดร.สรชย สกขาบณฑต ตาแหนง นกวชาการอาวโส สถานททางาน มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย 2. ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ ตาแหนง ผอานวยการศนยคอมพวเตอร สถานททางาน มหาวทยาลยศลปกร 3. อาจารยสรญญา รจเรขเรองรอง ตาแหนง ผอานวยการสานกหอสมด สถานททางาน มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร 4. อาจารยอภภ สทธภมมงคล ตาแหนง ผชวยผอานวยการสานกหอสมด สถานททางาน มหาวทยาลยมหดล 5. อาจารยวรวฒ มนสขผล ตาแหนง นกวชาการศกษา ศนยการศกษาทางไกลทางอนเตอรเนต IDC สถานททางาน มหาวทยาลยศลปกร

150

ประวตผวจย ชอ-นามสกล นายอรรถพล เตกอวยพร ทอย 594 หม 10 หมบาน พดตาน เพชรเกษม 81

แขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรงเทพมหานคร 10160

โทรศพท 086 8360836 ททางาน แผนกเทคโนโลยสารสนเทศ สานกหอสมดกลาง

มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ประวตการศกษา พ.ศ.2531 สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาปท 3 จากโรงเรยนวดไชยฉมพลวทยาคม กรงเทพฯ พ.ศ.2534 สาเรจการศกษาระดบ ปวช. จากโรงเรยนพาณชยการราชดาเนน – ธนบร กรงเทพฯ พ.ศ.2540 สาเรจการศกษาระดบ ปวส. จากโรงเรยนเทคนคพณชยการธนบร กรงเทพฯ พ.ศ.2543 สาเรจการศกษาระดบปรญญาตร (บธ.บ.) คณะบรหารธรกจ วชาเอกการตลาด จากมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย กรงเทพฯ พ.ศ.2546 ศกษาตอระดบปรญญาโท (ศษ.ม.) สาขาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร จงหวดนครปฐม ประวตการทางาน พ.ศ. 2535-ปจจบน เจาหนาทแผนก เทคโนโลยสารสนเทศ (สานกหอสมดกลาง) มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย