วัยมันส์...
TRANSCRIPT
คมอจดกจกรรมเพอการเรยนรเทาทนสอสำหรบเยาวชน
วยมนส เทาทนสอ
คมอจดกจกรรมเพอการเรยนรเทาทนสอสำหรบนกเรยนม¸ยมÈÖกÉาµอน»Åาย
¢อ¢อบคس
นพ. บ³±µ ÈรäพÈาÅ á¼น§านเยาวชนสรา§สรรค�เพอการเรยนรสสØ¢ÀาวÐคسÈรÈกดì äทยอาร สÀาอ§ค�การพ²นาเดçกáÅÐเยาวชนคسเ¢çมพร วรسราพน¸� á¼น§านสอสรา§สØ¢ÀาวÐเยาวชนคسรØจµร รµนเสรพร ¼ÅµÀ³±� sisley¼È. ดร. พรทพย� เยçนจÐบก คسÈร³ย�Àทร áกวมáส§ อ.วรÐพ§É� ทวÈกดì คسเกéอกมÅ นยม คسสØเทพ วäÅเÅÈ คسมนµ�Èกดì ชยวรÐเดช คس»ราâมทย� กรµเกรย§äกร นµยสาร Gloze ¢บวนการµาสบ»Ðรด คسสวนย� อØทØมมา คسกµµรµน� »Åéมจµร คسชÐวÐÅพร ÀวÀµานนท� อ. กนกรµน� บวทรพย� ร.ร. สØรÈกดìมนµร อ. กนยา ÄกÉ�¢า ร.ร. สµรวดรЦ§อ. ÈÈกาÞจน� เชย§ทอ§ ร.ร. ÈรอยظยาãนพรÐอØ»¶มÀ�อ. ÈรสØÀร มØสกÐพ§É� ร.ร. ÈÖกÉานารวทยามาสเµอร�สØพจน� Èรจนทร� ร.ร. อสสมชÞสมØทร»ราการ
นอ§æ เยาวชนáกนนำâคร§การวยมนส�เทาทนสอทé§ 5 âร§เรยน
ISBN : 978-616-7309-10-1พมพ�ครé§ท 2 : µØÅาคม 2552จำนวน : 3,000 เÅมออกáบบáÅÐพ²นากจกรรม : ค³Ðวทยากร âคร§การวยมนส�เทาทนสอ กÅØมÅÐครมТาม»‡อมอำนวยการâคร§การ : á¼น§านเยาวชนสรา§สรรค�เพอการเรยนรสสØ¢ÀาวÐ (ยสส.)สนบสนØนâดย : สำนก§านกอ§ทØนสนบสนØนการสรา§เสรมสØ¢Àาพ (สสส.)สนบสนØน¢อมÅทา§วชาการ : ¼È. ดร. พรทพย� เยçนจÐบก www.thaimedialit.org บรร³า¸การáÅжายÀาพ»รÐกอบ : ©µรวรس เÅาáส§ชยว²น�วาดÀาพ»รÐกอบ : นร° พหÅกØÅบصรออกáบบร»เÅม : สำนกพมพ� »�›นâµ พบÅชช§âคร§การวยมนส�เทาทนสอ : มÅน¸สอชาวบาน (มТาม»‡อม) 55 อนทามรÐ 3 ¶. สØท¸สารวนจ©ย á¢ว§สามเสนãน เ¢µพÞาäท กรاเทพÏ 10400 âทรÈพท� 02-616-8473 âทรสาร 02-616-8474 [email protected] / www.makhampom.net
วยมนส เทาทนสอ
คมอจดกจกรรมเพอการเรยนรเร อ§การเทาทนสอ“วยมนส�เทาทนสอ”เÅมนé¶อเ»šนสวนหนÖ§¢อ§ “âคร§การวยมนส�เทาทนสอ” âดยกÅØมÅÐครมТาม»‡อม ÀายãµการสนบสนØนจากá¼น§านเยาวชนสรา§สรรค�เพอการเรยนรสสØ¢ÀาวÐ (ยสส.) ทร เรม¢ÖéนเมอเดอนพÄÉÀาคม 2549 âดยมจØดมاหมายเพอเ»šนเครอ§มอãนการจดการเรยนรสำหรบครáÅÐนกเรยนãนรÐดบม¸ยมÈÖกÉาµอน»Åาย
กจกรรมเพอการเรยนรเร อ§เทาทนสอท»ราก¯อย ãนคมอเÅมนé äดรบการออกáบบáÅÐพ²นาâดยค³Ðวทยากรãนâคร§การ áÅÐäดทำกจกรรมกบนกเรยนรÐดบม¸ยมÈÖกÉาµอน»Åาย«Ö§เ»šนµวáทนเยาวชนãนâคร§การจำนวน 5 âร§เรยน âดยจดการอบรมเช§»¯บµการ¢Öéน 2 หÅกสµรäดáก หÅกสµรท 1 “รทนสอ” áÅÐหÅกสµรท 2 “การ¼Åµสออยา§สรา§สรรค�” เ»šนหÅกสµรรÐยÐสéน 2 วน «Ö§กจกรรมµา§æ äดมاเนนãหนกเรยนäดเกดการพดคØย áÅกเ»Åยนความคดเหçน áÅÐÅØก¢Öéนมาเ»šน¼»¯บµการáÅÐเรยนรดวยµนเอ§ âดยมคร¼สอนคอยทำหนาทอำนวยการเรยนร คอยãหคำ áนÐนำ สรา§บรรยากาÈáÅÐเ»�ดâอกาสãหนกเรยนทØกคนäดáสด§ความคดเหçนáÅÐäดเรยนรอยา§เทาเทยมกน ¼Åการเรยนรทเกด¢ÖéนจÖ§เ»šนทนาพอãจ
ทé§นé ทา§ค³Ð¼จดทำหว§เ»šนอยา§ย§วา คมอวยมนส�เทาทนสอเÅมนéจÐสามาร¶เ»šนáนวทา§ทคسครáÅмทสนãจจÐสามาร¶นำä» “»รÐยØกµ�”ãชµามความเหมาÐสม หากม¢อเสนอáนÐเพมเµม กรسาส§มาท âคร§การวยมนส�เทาทนสอ จกเ»šนพรÐคسอยา§ย§
âคร§การวยมนส�เทาทนสอ
คำ นำ
á¼น§านเยาวชนสรา§สรรค�เพอการเรยนรสสØ¢ÀาวÐ (ยสส.) เ»šนá¼น§านทสนบสนØนâดยสำนก§านกอ§ทØนสนบสนØนการสรา§เสรมสØ¢Àาพ (สสส.) มวµ¶Ø»รÐส§ค�เพอพ²นารÐบบพ²นาเยาวชนâดยการดำเนนการเอ§ãนบา§สวนáÅÐสนบสนØนเครอ¢ายเยาวชนหรอเครอ¢ายคนทำ§านดานเดçกãนการดำเนนการบา§สวน เชน การพ²นาร»áบบกจกรรมการพ²นาเยาวชนเช§สรา§สรรค�การพ²นาáกนนำเยาวชน การสรา§เครอ¢ายการพ²นา°าน¢อมÅ การร³ร§คŠãน»รÐเดçนµา§æ เ»šนµน
ดวยÀารกจด§กÅาว¢า§µน ยสส. äดพจาร³าáÅวจÖ§สนบสนØนâคร§การวยมนส�เทาทนสอ «Ö§ดำเนนการâดยคسพÄหส พหÅกØÅบصร กÅØมมТาม»‡อม เ»šนหวหนาâคร§การ ดวยเหµØ¼Åด§นé
1. âคร§การนé äด ãหâอกาสเยาวชนäดรวมกÅØมกนทำกจกรรมเช§สรา§สรรค�µา§æ «Ö§จÐทำãหเดçกäดเรยนรทกÉÐทจำเ»šนสำหรบชวµมากมาย เชน การวา§á¼นการŧมอทำ §าน ความพากเพยร ความมاมน ความเสยสÅÐ การทำ§านáÅÐการอยรวมกนกบคนอน การáก»˜Þหา áÅÐการมพŧãจäมทอáท เ»šนµน
2. âคร§การนำทำãหเยาวชนäดเรยนรเนéอหาทสำคÞคอ เรอ§เทาทนสอ ทำãหเยาวชนมวจาร³Þา³ äมเชอส§ãด§ายเกนä» äม¶กหÅอก เทากบการพ²นาãหเกด»˜ÞÞา
3. âคร§การนéมคนทำ§านทเ¢มá¢ç§ พรอมเรยนร áÅÐจÐเ»šนกำŧสำคÞµอáวดว§พ²นาเยาวชนäทยãนอนาคµ
¼มäดยน¼Å§านดæ ¢อ§กÅØมมТาม»‡อมáÅÐคسพÄหสãนหÅายวารÐจÖ§วา§ãจäดวาâคร§การนéนาจÐทำäดดด§á¼นทµé§ãจäวµé§áµµน หว§ãหเอกสารททานกำŧอานอยนé äดสอสารสารÐดæ ทอย ãนâคร§การนé ãหรบทราบáÅÐเรยนรกนµอä»ãนว§กวา§ ย§ä»กวานéนหากม âอกาสäดพดคØยกบคนทำ§านหรอนอ§æ เยาวชนท¼านâคร§การนéจÐäดสารÐท äมสามาร¶บรรจØอย ãนหน§สอเÅมเÅçกæ เชนนé äดมากย§¢Öéน
áÅÐสØดทายหว§วา¼อานจÐäดŧมอทำ»รÐâยชน�µอส§คมว§กวา§äดเชนเดยวกนกบ¼ทอยเบéอ§หŧâคร§การáÅÐหน§สอเÅมนé เพราÐหากäมäดทำ»รÐâยชนŠãดæ ãห¼อน การอานการเรยนรãดæ กçäมมความหมาย
นายáพทย�บ³±µ ÈรäพÈาÅ ¼อำนวยการá¼น§านเยาวชนสรา§สรรค�เพอการเรยนรสสØ¢ÀาวÐ
คำ นยม
คำนำ 3คำนยม 5สารบÞ 6เ»�ดหอ§เรยนร...เพอการเทาทนสอ 9หÅกสµรกจกรรม “วยมนส� เทาทนสอ” 15หÅกสµรการเรยนรท 1 “รทนสอ” 17 หนวยการเรยนรท 1 “รทนâÅก” 21 กจกรรมท 1 นยามâ¦É³า 22 กจกรรมท 2 บานãน½˜น 24 กจกรรมท 3 µามกรÐáส 27 กจกรรมท 4 วยรØนสายพน¸ØŠãหม 30 หนวยการเรยนรท 2 “รทนµน” 33 กจกรรมท 5 กÅäกการรบรสอ 34 หนวยการเรยนรท 3 “รทนสอ” 39 กจกรรมท 6 á¿นพน¸Ø�áทâ¦É³า 40 กจกรรมท 7 กรÐบวนการ¼Åµâ¦É³า 43 หนวยการเรยนรท 4 “รคด” 47 กจกรรมท 8 วเคราÐห�สอ 1 (Print ad) 48 กจกรรมท 9 วเคราÐห�สอ 2 (Àาพยนµร�â¦É³า) 50 หนวยการเรยนรท 5 “รทา§áก” 53 กจกรรมท 10 สâÅáกนมนส�æ ¢อ§คนวยมนส� 54หÅกสµรการเรยนรท 2 “¼Åµสออยา§สรา§สรรค�” 57 รจกกรÐบวนการสอสาร 60 คسสมบµ¢อ§สอáµÅÐชนด 61 หÅกสµร¼ÅµสอวทยØอยา§สรา§สรรค� 65 กจกรรมท 1 วาดµามคำบอก 68 กจกรรมท 2 รáµเรา เ¢าäมร 70 กจกรรมท 3 พดäดäมหยØด 71 กจกรรมท 4 ©นเ»šน©นเอ§ 72 กจกรรมท 5 รายการÅอ§จด 73 กจกรรมท 6 รจกสวน»รÐกอบ¢อ§รายการวทยØ 75
ÊÒúÑÞ
กจกรรมท 7 ¼Åµ Spot วทยØ 76 กจกรรมท 8 ¼ÅµรายการวทยØ 77 หÅกสµร¼Åµสอส§พมพ�อยา§สรา§สรรค� 79 กจกรรมท 1 áÅกเ»ÅยนทÈนคµ 82 กจกรรมท 2 ว¸การหา»รÐเดçนทนาสนãจ 83 กจกรรมท 3 ว¸เ¢ยนอยา§สรา§สรรค� 84 กจกรรมท 4 ว¸การหา¢อมÅ 86 กจกรรมท 5 หนาททควรรãนการ¼Åµหน§สอ 87 กจกรรมท 6 อานหน§สอ 88 กจกรรมท 7 การหา»รÐเดçนหÅก (Concept) ãนการ¼Åµหน§สอ นµยสารâดยว¸การ Mind mapping 89 กจกรรมท 8 Lay out ¢อ§นµยสาร 90 หÅกสµร¼ÅµสอÅÐครอยา§สรา§สรรค� 91 กจกรรมท 1 1 ทา 1 เสย§ 94 กจกรรมท 2 เดน¢ยายทาทา§ 95 กจกรรมท 3 กรÐจกเ§า 96 กจกรรมท 4 âร§เรยน»Åา 97 กจกรรมท 5 เดนจนµนาการ 98 กจกรรมท 6 ÅÐครสµว� 99 กจกรรมท 7 รำว§สÞÅกɳ� 101 กจกรรมท 8 µอµวกÅäก 103 กจกรรมท 9 สรา§©าก 105 กจกรรมท 10 สามÀาพ 108 กจกรรมท 11 䢻˜Þหา 111 กจกรรมท 12 ÅÐครสÐทอน»˜Þหา 112 หÅกสµรกจกรรมพ²นาครáกนนำ 115 กจกรรมท 1 นยามâ¦É³า 118 กจกรรมท 2 บานãน½˜น 119 กจกรรมท 3 µามกรÐáส 120 กจกรรมท 4 กÅäกการรบรสอ 121 กจกรรมท 5 á¿นพน¸Ø�áทâ¦É³า 122 กจกรรมท 6 กรÐบวนการ¼Åµâ¦É³า 124 กจกรรมท 7 วเคราÐห�สอ (â¦É³าทา§นµยสารáÅÐÀาพยนµร�â¦É³า) 125 กจกรรมท 8 สâÅáกนมนส�æ 126ค³Ðทำ§านâคร§การวยมนส�เทาทนสอ 127บรร³านØกรม 128
ทำไม “วยมนส” ตอง “เทาทนสอ”
เราทØกคนÅวนáµäดรบสารãน»รมา³มากมายมหาÈาżานการนำ เสนอ¢อ§สอáÅÐดวยเทคâนâÅย¢อ§สอทäดรบการพ²นาä»อยา§รวดเรçวสารเหÅานéนม¼ÅกรÐทบµอพĵกรรม ทÈนคµ คานยม áÅÐâดยเ©พาмÅทเกดกบสØ¢Àาพท駢อ§µวเราáÅÐส§คม ด§นéนการสอนáÅÐเรยนรเกยวกบสอเพอพ²นาความสามาร¶ãหเกดการรเทาทนสอ¢อ§¼รบสาร âดยเ©พาÐเดçกáÅÐวยรØน จÖ§เ»šนส§ทมความจำเ»šนอยา§ย§ ãน»˜จจØบนเราจÖ§จำเ»šนจеอ§เนนทกÅØมเดçกáÅÐเยาวชนãหรเกยวกบเร อ§¢อ§สอเพราÐãนâÅก»˜จจØบนสอจำนวนมาก อาท âทรทÈน� Àาพยนµร� นµยสาร เกมคอมพวเµอร� อนเทอร�เนçµ เท»áÅЫด âทรÈพท�มอ¶อáÅÐสอกจกรรมจำพวกการจด»รÐกวดµา§æ ÅวนáÅวáµครอบครอ§เวÅาวา§¢อ§เดçกæ ä»เกอบทé§หมด
เมอ “สอ” ครอบครอ§เวÅาสวนãหÞ¢อ§เดçก จÖ§เ»šนเร อ§ท äมอาจจÐหÅกเÅย§äด áÅÐเหµØ¼ÅทเราทØกคน âดยเ©พาÐเดçกáÅÐเยาวชนจำเ»šนจеอ§รเทาทนสอâดยเ©พาÐâ¦É³านéน มาจากอท¸พÅหÅก¢อ§â¦É³า â¦É³าäมäดเพย§áµทำหนาทชวยãนการส§เสรมการ¢ายเทานéน áµย§ส§สารáบบ«éำæ สมำเสมอวาâÅกทเราอยทØกวนนéมนเ»šนอยา§äร â¦É³ามสวนãนการสรา§Àาพเหมารวม สรา§บทบาททา§เพÈ ยกµวอยา§เชน การสรา§คานยมสมยãหมเจาÐจ§กÅØมเ»‡าหมายเดçกวยรØนâดยãชเร อ§อท¸พÅ¢อ§เพȵร§¢ามเ¢ามาเกยว¢อ§ äมวาจÐเ»šนãบหนา รา§กาย หรอáมáµ ãµว§á¢น µอ§ãช¼ÅµÀ³±�áบบäวท�เทนน§¶Ö§จÐดดมคนมาสนãจเ»šนµน ด§นéนจÖ§มความสำคÞáÅÐจำเ»šนอยา§มากทเราµอ§ทำความรจกสอáÅÐเรยนรสอ
8
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เป�ดหองเรยนร...เพอการเทาทนสอ
ทมา ความสำ คÞ áÅÐความหมาย
ความสำคÞการเรยนรสอเนอ§จากทØกวนนéสอสมยãหมäดรบการพ²นา¢ÖéนมากมายหÅาย
ร»áบบ áÅÐเ¢ามาเ»šนสวนสำคÞãนชวµ»รÐจำวน¢อ§คนทØกรØนทØกวยเราจÖ§ควรจÐเรยนรทจÐเ¢าãจสอãหäดวามÅกɳÐทสำคÞอยา§äรบา§เพอãหสามาร¶ãชสอäดอยา§สรา§สรรค�
การเรยนรสอ คอ “ความสามาร¶ãนการวเคราÐห� วจาร³� áÅлรÐเมนคาสอ ความสามาร¶ãนการเ¢า¶Ö§สอ นำเสนอสอãนáบบ©บบ¢อ§µนเอ§ áÅмŵสอเพอสอสารäดหÅายร»áบบ นอกจากนé การเรยนรสอย§หมายรวม¶Ö§กจกรรมทา§การÈÖกÉาเพอพ²นาทกÉÐการวเคราÐห� วจาร³� áÅÐสรา§âอกาสãนการเ¢า¶Ö§สอ” การเรยนรสอ เ»šนคำÈพท�วชาการดานการสอสารมวÅชนทเกด¢Öéนãน»รÐเทÈáคนาดา áÅÐãชáพรหÅายกนãน»รÐเทÈสหร°อเมรกา บา§»รÐเทÈãนยØâร»áÅÐ޻؆น เ»šนคำ เดยวกนกบคำวา Media studies (ãชãนอ§กÄÉ) Media educa-tion (ãช ãนอ§กÄÉáÅнร§เÈส) áÅÐ Media literacy (ãช ãนสหร°อเมรกา)
Media literacy คอ ความเ¢าãจÅกɳÐร»áบบ¢อ§สอ áÅÐความสามาร¶อ¸บายความหมาย¢อ§ส§ทเราพบãนสอäด เราจÐสามาร¶เ¢าãจÅกɳРร»áบบ¢อ§สอ áÅÐสามาร¶อ¸บายความหมาย¢อ§¢อมÅ¢าวสารหรอเนéอหา¢อ§สอäดจาก°านความรทเราม «Ö§°านความรนéนµอ§การเครอ§มอáÅÐวµ¶Øดบ «Ö§เครอ§มอคอทกÉÐความสามาร¶ãนการอานออกเ¢ยนäด¢อ§เราเอ§เพอการอานสอãหออก áÅÐวµ¶Øดบ คอ ¢อมÅ¢าวสารจากสอáÅÐจากâÅกความจร§«Ö§คนทมทกÉÐความสามาร¶ ãนการอานออกเ¢ยนäดส§ จÐสามาร¶เรยนรáÅÐทำความเ¢าãจสอäดด áÅÐãชสอäดอยา§สรา§สรรค�
9
วยมน
ส เท
าทนส
อ
ลกษณะทสำคญของสอ คอ1. สอทé§หมด¶ก»รÐกอบสรา§¢Öéน หÅกการนéเ»šนหÅกการสำคÞ¢อ§การเรยนรสอ เราµอ§เ¢าãจวาสอäม ãชกรÐจกเ§า
สÐทอนเรอ§ราว¢อ§âÅกอยา§µร§ä»µร§มา áµสอทØกสอÅวน¶กมนØÉย�สรา§¢Öéนมาâดยมการ¼สม¼สานทÈนคµáÅÐคานยม¢อ§¼สรา§Å§ä»ดวย äมวาจеé§ãจหรอäมµé§ãจกçµาม
2. สอสรา§Àาพความจร§ ส§ทเราคดáÅÐรสÖกเกยวกบâÅกสวนมากมกมาจากการทเราเรยนร¼านสอ เนéอความ
ãนสอâดย»กµจÐเ»šนสวน¼สม¢อ§¢อมÅ คานยม áÅÐâÅกทÈนÐ ท¶กจดÅำดบ กำ หนดความสำคÞกอนหŧ áÅÐเนนยéำâดยสอ ด§นéนสอจÖ§มอท¸พÅอยา§กวา§¢วา§µอการกÅอมเกÅาความรสÖกเกยวกบความจร§áÅÐคานยมทา§ส§คม¢อ§เรา การเรยนรสอจÖ§เ»šนµวกรеØนãหเราอยากจеé§คำ¶ามกบความจร§ทสอµอ§การนำเสนอ
3. สอมกจÐสรา§ความหมายáÅÐเนéอหาãนเช§การคา (สอคอ¸Øรกจ) สอมวÅชนเกอบทé§หมดมเ»‡าหมายเพอสรา§¼Åกำäร ¼ชมจжกกำหนดãหเ»šน “กÅØมเ»‡าหมาย”
เนอ§จากเ»šนกÅØม¼บรâÀคทมกำŧ«éอสนคาหรอบรการ บา§คร駼ชมเอ§กçµกอย ãน°านÐสนคาท¶ก¢ายãห¼â¦É³า เ§อนä¢ทา§¸ØรกจจÐเ»šนµวกำหนดวาเนéอเร อ§ãดทควรนำมาสรา§มเทคนคการนำเสนอ áÅÐชอ§ทา§การเ¼ยáพรควรเ»šนอยา§äร ด§นéนการเรยนรสอจÖ§ทำ ãหเราäดคดพจาร³า¶Ö§»รÐเดçนเรอ§กรÐบวนการ¼ÅµáÅÐอ§ค�กรทเ»šนเจา¢อ§สอดวย
10
วยมน
ส เท
าทนส
อ
4. สอทØกชนดบรรจØสารเช§อØดมการ³� áÅÐชéนำคานยม สอทØกชนดนำเสนอãหเหçน¶Ö§คานยมáÅÐว¶ชวµãนร»áบบµา§æ สอจÐชéนำâดยอาจ
áสด§ออกอยา§ชดเจน หรอäมกçáสด§âดยนยวา¸รรมชาµ¢อ§âÅกáÅÐส§คมทเราควรยอมรบเ»šนอยา§äร
5. สอáสด§นยทา§ส§คมáÅÐการเมอ§ สอมอท¸พÅอยา§ãหÞหÅว§ทา§การเมอ§áÅÐãนการเ»Åยนá»Å§ทา§ส§คม âทรทÈน�
สามาร¶ส§¼ÅµอการเÅอกµé§¼นำ¢อ§»รÐเทÈâดยการนำเสนอÀาพÅกɳеา§æ สอãหความรสÖกวา»รÐเดçนãดเ»šน»รÐเดçนทสำคÞ¢อ§ชาµáÅлรÐเดçนรวม¢อ§âÅกจนกรÐท§¼ชมเหçนดเหçน§ามµามกนจนกÅายเ»šนกÅØมคนทมความคดเหçนเหมอนกนãนทสØด
6. สอáµÅÐสอมร»áบบ áบบá¼น áÅÐสØนทรยÀาพเ»šน¢อ§µวเอ§ สอáµÅÐสอมว¸การเ©พาеวãนการสรา§ความเ»šนจร§ สอµา§ชนดกนอาจราย§าน
เหµØการ³Šãนเรอ§เดยวกนäด áµจÐสรา§ความ»รÐทบãจáÅÐสารทáµกµา§กน เชน นวนยายสรา§สรรค�ความเ»šนจร§ดวยµวอกÉร Àาพยนµร�มเสย§áÅÐÀาพเคÅอนäหว เ»šนµน
7. การเรยนรสอสามาร¶นำมาสการคดสรา§สรรค�ทมาก¢ÖéนáÅÐเพมพนความสามาร¶ãนการสอสาร
การÈÖกÉาสอหรอการเรยนรสอนéนมäดมاหว§áค ãหสามาร¶วเคราÐห� วจาร³�สอäด
เทานéนáµย§มاãหนำ¢อวเคราÐห�นéนมาãชเพอเ»šนการ»‡อ§กนµวเอ§ áÅÐย§มاหว§ãหสามาร¶µรÐหนก¶Ö§สท¸¢อ§เราãนการสอสารอยา§สรา§สรรค�
11
วยมน
ส เท
าทนส
อ
การสรา§สรรค�(Create)
ทกÉÐãนการเรยนรสอ
การวเคราÐห�(Analyze)
การเ¢า¶Ö§(Access)
การ»รÐเมนคา(Evaluate)
12
วยมน
ส เท
าทนส
อ
ทกษะãนการเรยนรสอ
การเ¢า¶Ö§ (Access) คอ การäดรบสอ»รÐเÀทµา§æ äดอยา§เµçมทáÅÐรวดเรçวสามาร¶รบรáÅÐเ¢าãจเนéอหา¢อ§สอ»รÐเÀทµา§æ áÅÐäม¶กจำกดอยกบสอ»รÐเÀทãด»รÐเÀทหนÖ§มากเกนä»
การวเคราÐห� (Analyze) คอ การµความเนéอหาสอµามทสอนำเสนอวาม¼ÅกรÐทบอยา§äรบา§ãนส§คม âดยãชความรพéน°านเดมáÅлรÐสบการ³� หรออาจãชว¸การ¢อ§การวเคราÐห�เ»รยบเทยบ การáµกยอยอ§ค�»รÐกอบµา§æ หรอวเคราÐห�¢อมÅãนเช§เหµØáÅмÅ
การ»รÐเมนคา (Evaluate) เ»šน¼ÅมาจากการวเคราÐห�สอ ทำãหสามาร¶ทจлรÐเมนเนéอหาสารท¶กส§มาวามคسคาµอ¼รบมากนอยเพย§ãด สามาร¶นำä»ãช»รÐâยชน�ãนดานãดäดบา§ คسคาทเกด¢Öéนเ»šนคسคาทา§ãจ อารม³� ความรสÖก คسคาทา§ส§คม ทา§จรย¸รรม ว²น¸รรม หรอ»รÐเพ³อยา§äรบา§ áÅÐส§ทสอนำเสนอนéนม»รÐâยชน�µอการเรยนรãนÈาสµร�ดานäหนบา§ ãน¢³Ðเดยวกนอาจเ»šนการ»รÐเมนคسÀาพ¢อ§สอãนกรÐบวนการ¼Åµกบสอ»รÐเÀทเดยวกน
การสรา§สรรค� (Create) การเรยนรสอรวม¶Ö§การพ²นาทกÉÐการสรา§สอãนáบบ©บบ¢อ§µนเอ§¢Öéนมา เมอนกเรยนรมความร ความเ¢าãจ สามาร¶วเคราÐห� วจาร³� »รÐเมนคาสอäดอยา§¶อ§áทáÅว กçสามาร¶เ»Åยนบทบาทจาก¼รบเ»šน¼¼Åµäดµามทµนเอ§µé§เ»‡าหมายäว «Ö§การพ²นาทกÉÐนé¶อเ»šนบทสรØ»ททำãหครบกรÐบวนการเรยนรสอäดสมบร³�ทสØด
13
วยมน
ส เท
าทนส
อ
วธการเรยนรสอãนชéนเรยน
การเรยนรสอäมสามาร¶จÐเรยนรµามÅำพ§ จำเ»šนµอ§จดãหเ»šนการเรยนร¼านบทสนทนาµา§æ ãนกÅØมนกเรยน เพอเ»šนการเพมมØมมอ§áÅÐรบ¿§ความคดเหçนµา§æ ¢อ§นกเร ยน «Ö§การเร ยนรส อเ»šนกรÐบวนการเร ยนรทมความµอเนอ§ เ»šนกรÐบวนการทเพมความµรÐหนกร áÅÐย§เ»šนกรÐบวนการทเกยวกบการสอสารเ»šนหÅก äมมคำµอบท¶กµอ§ มเพย§ความเ¢าãจทเพมมาก¢Öéน¢อ§นกเรยน ด§นéน¼สอนµอ§เÅอกสรรคำ¶ามทชวยãหนกเรยนสามาร¶เกดการáÅกเ»Åยนäด การสนทนาäม ãชการᢧ¢น áµเ»šนการ¿˜§áÅеอบสนอ§µอคนอน«Ö§เ»šนกรÐบวนการทสำคÞกบการเรยนรเพราÐจÐเ»šนการชวยสรา§âอกาสãนการเรยนรãหม ãหกบนกเรยน การÈÖกÉาเ»šนกÅØมนกเรยนµอ§มสวนรวมãนการพด ¿§ áÅÐâµµอบอยา§ทว¶Ö§ คسครจÖ§จำเ»šนµอ§สรา§การมสวนรวมâดยการกรеØนãหทØกคนäดมสวนรวมãนกจกรรม เชน บา§คนอาจจжนดพดáÅжายทอดäดด บา§คนชอบ¿˜§ หรอบา§คนชอบเ¢ยน จÖ§จำเ»šนจеอ§จดกจกรรมãหหÅากหÅายเพอãหทØกคนäดáสด§ความคดเหçนอยา§เµçมความสามาร¶
14
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หลกสตรกจกรรม “วยมนส เทาทนสอ”
ชØดกจกรรมการเรยนรเพอการเทาทนสอ “วยมนส� เทาทนสอ” นé äดรบการออกáบบáÅÐพ²นา¢Öéนจาก»รÐสบการ³�การทำ§านดานเดçกáÅÐเยาวชนâดยค³Ðทำ§านจากâคร§การวยมนส�เทาทนสอ กÅØมÅÐครมТาม»‡อม «Ö§äดจดãหมการ»รÐชØมรÐดมความคดเหçนเพอคนหา áนวทา§ãนการจดกจกรรมการเรยนรเพอการเทาทนสอสำหรบเดçกáÅÐเยาวชน áÅÐäด¢อสรØ»รวมกนวา “การรเทาทนสอจÐเกด¢ÖéนáกเดçกáÅÐเยาวชนäดนéน จำ เ»šนอยา§ย§ท¼ ãหÞµอ§สรา§กรÐบวนการเรยนรเพอãหเดçกäดเรยนรจากสÀาพความเ»šนจร§อยา§รอบดาน” ทé§ “การรเทาทนส§คม” “การรเทาทนสอ” áÅÐâดยเ©พาÐอยา§ย§ “การรเทาทนµนเอ§”
ค³Ðทำ§านจÖ§äดพ²นากจกรรมการเรยนร เพอการเทาทนสอเพอสØ¢Àาพ¢Öéน 2หÅกสµรäดáก หÅกสµรท 1 “รทนสอ” áÅÐหÅกสµรท 2 “¼Åµสออยา§สรา§สรรค�” âดยมاเนนการจดกรÐบวนการเรยนรอยา§มสวนรวมáÅÐสรา§สรรค�âดยยÖดเดçกเ»šนสำคÞ กจกรรมจÖ§มความหÅากหÅายáÅÐὧä»ดวยความสนØกสนานÀายãµหÅกการทวา “เÅนãหเกดการเรยนร”
15
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“รทนสอ”
หÅกสµรการเรยนรท 1
หÅกสµรนéมاเนนãหนกเรยนäดµรÐหนก¶Ö§อท¸พÅ¢อ§สอâ¦É³าทม¼ÅµอการดำเนนชวµáÅÐส§¼ÅµอการบรâÀคãนวยรØน áÅÐเพอเ»šนการพ²นาทกÉÐเรอ§การรเทาทนสอâดยการเ»šน¼บรâÀคอยา§มวจาร³Þา³ ด§นéนหÅกสµรนéจÖ§เนนãหนกเรยนäดเรยนรเกยวกบสอâ¦É³าอยา§รอบดาน »รÐกอบดวย 5 หนวยการÈÖกÉาáÅÐ 10 กจกรรมการเรยนร «Ö§กจกรรมด§กÅาวäดมการนำä»เชอมกบ 5 Key concepts คอ 5 กØÞáจสำคÞทเ»šนคำµอบãนการเรยนรเร อ§เทาทนสอ เพอãหเหçนÀาพชดเจนย§¢Öéน คอ
1. สอทØกสอÅวน¶ก “สรา§” ¢Öéน2. สอทØกสอ¶กสรา§¢Öéนดวยการสรา§สรรค�ÀาÉาเ©พาТอ§µวมนเอ§3. »รÐสบการ³�ทáµกµา§กน¢อ§¼รบกอãหเกดการรบสารทáµกµา§กนจากสาร
(สอ) เดยวกน4. สอจжก½˜§หรอὧä»ดวยคسคาáÅÐทÈนคµมØมมอ§บา§อยา§5. สอเกอบทØกชนด¶กสรา§¢Öéนเพอ “¼Å»รÐâยชน�หรออำนาจ”
18
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หนวยการเรยนร กจกรรมการเรยนร วต¶ประสงค
1. รทนâÅก
1. นยามâ¦É³า เพอµรวจสอบความเ¢าãจความหมาย¢อ§คำวาâ¦É³าµามความเ¢าãจ¢อ§นกเรยน
2. บานãน½˜น เพอชé ãหนกเรยนเหçน¶Ö§บทบาท¢อ§µนเอ§ãน°านмบรâÀคÀายãµส§คมบรâÀคนยม
3. µามกรÐáส เพอชé ãหเหçน¶Ö§พĵกรรมการãชชวµ¢อ§วยรØนทามกÅา§กรÐáสความนยมµา§æ
4. วยรØนสายพน¸ØŠãหม เพอสÐทอนÀาพเดçกวยรØนäทยãนกรÐáสบรâÀค-นยมทบรâÀคเกนความจำเ»šน
2. รทนµน 5. กÅäกการรบรสอเพอãหนกเรยนเ¢าãจ¶Ö§การรบรสอÀายãนรา§กาย เพอãหนกเรยนเกดความµรÐหนกãนการรบรสอจากÀายนอก
3. รทนสอ
6. á¿นพน¸�Øáทâ¦É³าเพอชé ãหเหçนวากÅยØท �ทา§การâ¦É³าสามาร¶เ¢ามามอท¸พŵอµวเราâดยการสรา§ความจดจำ
7. กรÐบวนการ¼Åµâ¦É³าเพอเรยนรการ¼Åµâ¦É³าอยา§§ายอนนำä»สความสามาร¶ãนการคดวเคราÐห�กÅยØท¸�ทา§การâ¦É³าทพบเหçนäดãน»˜จจØบน
4. รคด
8. วเคราÐห�สอ 1 (Print ad) เพอãหนกเรยน½ƒกวเคราÐห�áÅÐวพากÉ�วจาร³�â¦É³าãนนµยสาร (Print ad)
9. วเคราÐห�สอ 2 (Àาพยนµร�â¦É³า)
เพอãหนกเรยน½ƒกวเคราÐห�áÅÐวพากÉ�วจาร³�Àาพยนµร�â¦É³า เพอãหนกเรยนäดµอบคำ¶าม5 คำ¶ามเพอการเทาทนสอäด (5 questions)
5. รทา§áก 10. สâÅáกนมนส�æ ¢อ§คนวยมนส� เพ อ½ƒก ãหนก เรยนเ»šน¼ บร âÀคอย า§ มวจาร³Þา³
19
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“รทนโลก”หนวยการเรยนรท 1
เวÅา 40 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอµรวจสอบความเ¢าãจความหมาย¢อ§คำวา “นยามâ¦É³า” µามความเ¢าãจ¢อ§นกเรยน 2. เพออØนเครอ§áÅÐสรา§ความกรеอรอรนãหนกเรยนกอนจÐเรมกจกรรมµอä» 3. เพอãหนกเรยนäดáÅกเ»ÅยนความคดเหçนกบเพอนãนกÅØม
อØ»กร³� 1. กรÐดาÉá¼นเÅçก (A4 µด 8 สวน), »ากกาÅกÅน 2. »ากกาเคม, กรÐดาÉ»ร�¿
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§กÅØมนกเรยนกÅØมÅлรÐมา³ 7-8 คน áจกกรÐดาÉ (á¼นเÅçก) áÅлากกาÅกÅน 2. กำหนดãหนกเรยนáµÅÐคนเ¢ยน “นยามâ¦É³า” µามความเ¢าãจ¢อ§นกเรยนเอ§ 3. หŧจากนéนãหนกเรยนáµÅÐคนáÅกเ»ÅยนกบเพอนãนกÅØมจนครบทØกคน ãหเวÅา»รÐมา³ 10 นาท 4. หŧจากทäดáÅกเ»ÅยนกนจนครบáÅวãหนกเรยนáµÅÐกÅØมรÐดมความคดáÅÐเ¢ยนความเ¢าãจคำวานยามâ¦É³า¢อ§กÅØม¢Öéนมา âดยจÐชวยกนคด¢Öéนãหม หรอนำ มารวมกนãหäดãจความกçäด áµµอ§สéน กรÐชบ áÅÐเ¢าãจ§าย 5. เมอäดนยามâ¦É³า¢อ§áµÅÐกÅØมáÅวãหáµÅÐกÅØมชวยกนคดทา»รÐกอบนยามâ¦É³า¢อ§µวเอ§ âดยทำเ»šนÀาพน§ ãหเวÅา«อม»รÐมา³ 15 นาท
กจกรรมท 1นยามโ¦ษณา
22
วยมน
ส เท
าทนส
อ
6. ãหáµÅÐกÅØมออกมานำเสนอนยามâ¦É³า¢อ§µวเอ§พรอมทา»รÐกอบ áÅวãหเพอนæ กÅØมอนÅอ§ทายความหมาย 7. ¼นำกจกรรมสรØ»นยามâ¦É³า¢อ§áµÅÐ กÅØม¢Öéนชาร�µรวมอกครé§ (ãห¼นำกจกรรมเกçบชาร�µäวáÅÐนำกÅบมาสรØ»»รÐเมน¼Åความเ¢าãจ¢อ§นกเรยนหŧจากทäดทำกจกรรมทé§หมดáÅวอกครé§ãนชว§ทาย¢อ§หÅกสµร)
»รÐเมน¼Å - คسครอาจส§เกµจากทÈนคµ¢อ§นกเรยนทมµอคำวาâ¦É³า - ส§เกµการมสวนรวม¢อ§นกเรยนãนการทำกจกรรม
23
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 2บานãนฝน
เวÅา 40 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนäดรจกบทบาท¢อ§µนเอ§ãน°านмบรâÀคÀายãµส§คมบรâÀคนยม
อØ»กร³� 1. กรÐดาÉ»ร�¿ 2. สชอÅ�ก
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§กÅØมนกเรยนกÅØมÅÐ 7-8 คน 2. ¶า¼นำกจกรรมพดวา “ÅมเพÅมพด” ãหนกเรยนµอบกÅบมาวา“ÅมพดอÐäร” áÅวทำµามคำส§ เชน ¶าบอกวาãหáµÅÐกÅØมµอµวกนเ»šนร»อÐäรกç ãหนกเรยนทำµาม เชน ãหµอµวกนเ»šนร»ดอกäม 1 ดอก กç ãหáµÅÐกÅØมทำµามáÅÐส§เ»šนร»อนæ เชน พรÐอาทµย� บาน µามÅำดบ 3. áจกกรÐดาÉãหáµÅÐกÅØมชวยกนวาดบานãน½˜น สมมµ¶าเรามบานãนอนาคµเราอยากãหบาน¢อ§เรามÅกɳÐอยา§äร ม¢นาดกวา§เทาäร มจำนวนหอ§กหอ§ ãนáµÅÐหอ§ มอØ»กร³�เ¿อร�นเจอร�เครอ§ãชอÐäรอย ãนหอ§นéนæ บา§ âดยท ãหวาดบานเ»šนÅกɳмาครÖ§ทµอ§เหçนทØกอยา§Àายãนบาน (ÅกɳÐคÅายæ กบบานµØ�กµา) 4. ãหนกเรยนãนáµÅÐกÅØมออกมานำเสนอบานãน½˜น¢อ§กÅØมµวเอ§ 5. ชวนนกเรยนรวมáÅกเ»Åยนความคดเหçนวาบานáบบนéมจร§äหม เคยเหçนท äหน บานáµÅÐหŧเหมอนหรอµา§กนอยา§äรบา§ ทำäมเรา¶Ö§อยากมบานáบบนé ¶ามáÅวจÐãหความรสÖกอยา§äร เพราÐอÐäร
24
วยมน
ส เท
าทนส
อ
สรØ»กจกรรม ส§ทเราเหçนÀายãนบานกçคอÀาพสÐทอนชวµ¢อ§คนãน»˜จจØบนททØกæ บานจÐนยมบรâÀคส§¢อ§ทเหมอนกนหรอãกÅเคย§กน เราเรยกส§คมเหÅานéวา “ส§คมบรâÀคนยม” ส§คมบรâÀคนยม คอส§คมทมاเนนการบรâÀค âดยทการบรâÀคเหÅานéนäมäด¶กจำกดáคการกนหรอการãชสนคาเทานéน áµย§รวม¶Ö§การบรâÀคเพอµอบสนอ§ความอยากทา§จµãจ เชน บรâÀคเพอµอ§การãหส§คมรวาµนรสนยมดม°านÐดวยการน§ร¶ทมราคาáพ§ 仫éอเสéอ¼าáบรนด�เนมทหา§สรรพสนคาชอด§ ä»รบ»รÐทานอาหารทรานหรæ หรอการทำµวäมµกยØคดวยการ«éอสนคาµามâ¦É³าµวãหม เ»šนµน
»รÐเมน¼Å เดçกãหความรวมมอกบกจกรรม เชน ชวยกนรÐดมความคดáÅÐวาดร»บานµามทâจทย�กำ หนดäด นกเรยนสามาร¶สÐทอนÀาพส§คมãน»˜จจØบนäด
25
วยมน
ส เท
าทนส
อ
¼¼Åµ ¼บรâÀคสอâ¦É³า
เ»šนµวกรеØนความอยากÅอ§
สงคมบรโภคนยมประกอบดวย ผผลตและผบรโภค
พĵกรรมการบรâÀค¢อ§คนยØคนéเµçมä»ดวย “ความµอ§การ” เ»šนáร§¢บÀายãนจµãจ áÅÐม “สอâ¦É³า” «Ö§¶อเ»šนเครอ§มอสำคÞãนยØคบรâÀคนยมทคอยกรеØนเราãหเกดความอยากร อยากÅอ§ áÅÐอยากäด จนเกดเ»šนพĵกรรมการจบจาย«éอหาสนคามาãนทสØด
26
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 3ตามกระแส
เวÅา 45 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอชé ãหเหçน¶Ö§พĵกรรมการãชชวµ¢อ§วยรØนทามกÅา§กรÐáสความนยมµา§æ
อØ»กร³� ชาร�µสรØ»เร อ§กรÐáส
¢éนµอนกจกรรม เµรยมความพรอมดวยการสรา§บรรยากาÈทส§บ เนอ§จากกจกรรมนéµอ§อาÈยความส§บ กำหนด¢อµกŧวาãนรÐหวา§ททำ กจกรรมจÐäมคØยกนáÅÐäมáกŧเพอน
เรมกจกรรม รอบท 1 เดนอสรÐ ¼นำส§ãหนกเรยนเดนä»รอบæ บรเว³หอ§อยา§อสรÐ âดยäมจำเ»šนµอ§เดนเ»šนá¶ว เดนสกคร ãนจ§หวлกµ จากนéนส§ãหคอยæ เดนชาŧ áÅÐส§หยØด (¢³ÐนéนกเรยนจÐยนกรÐจายอยทวหอ§) รอบท 2 เ¢าสการเรยนร กาวเดนทสมพน¸�กบเพอน ¼นำกำหนดãหนกเรยนเÅอกเพอนทรวมกจกรรมäว ãนãจ 2 คน หามãหคนทเราเÅอกäวรµว จากนéนãหนกเรยนเดนµอâดยกำหนดãหนกเรยนเดนทำมØมเ»šนร»สามเหÅยมดานเทา âดยรกÉารÐยÐหา§จากเพอนทé§ 2 คนãหเทากน áÅÐäม ãหเพอนจบäดวาเราเดนµาม ¼นำกจกรรมส§เกµจ§หวÐการเดนสกครáÅวจÖ§ส§หยØด ¼นำสØม¶ามนกเรยนวา “มãครจบäดบา§วาเพอนเดนµามเรา ¶าม คดวาãคร”
27
วยมน
ส เท
าทนส
อ
รอบท 3 เรยนรจากความรสÖก จากจ§หวÐทเดนµามเพอน รอบนé ãหนกเรยนเÅอกเพอนãหมอก 2 คน âดยกำหนดวา - เพอนคนท 1 คอคนทเรารสÖก»ÅอดÀย, äวãจ - เพอนคนท 2 คอคนทเรารสÖก»รÐทบãจ
จากนéนจÖ§เรมกจกรรมนéอกครé§ดวย¢อµกŧเดม äมµอ§รบ อยาãหชนกน รกÉาµำáหน§การเดน áÅÐรกÉารÐยеำáหน§สามเหÅยมดานเทาäว ¼นำส§เกµจ§หวÐการเคÅอนท¢อ§กÅØมสกครจÖ§ãหสÞÞา³หยØด
สรØ»กจกรรม สรØ»ดวยการµé§คำ¶ามâดยนกเรยนชวยกนอÀ»รายดวย»รÐเดçนµอä»นé 1. ¼นำµé§คำ¶าม ãน¢³ÐเดนรสÖกอยา§äรบา§ (นกเรยนมกจеอบวา อÖดอด äมเ»šนµว¢อ§ µวเอ§, §§ ทำäมเราµอ§เดนµามคนอน) รสÖกอÖดอดäหมทµอ§เดนµามคนอน ¶าการเดนµามคอการเÅยนáบบ คดวาãนชวµ»˜จจØบนเราเดนµามãครบา§äหม
ÅกɳТอ§การเดนร»สามเหÅยม
รสÖก»ÅอดÀย, äวãจ รสÖก»รÐทบãจ
µวเรา
28
วยมน
ส เท
าทนส
อ
Åอ§นÖกเ»รยบเทยบเกมนéกบส§คม เราคดวามนมอÐäรบา§ทเหมอนกนเราเ»šนสวนหนÖ§ãนส§คมทบา§ทเรากçนำ หรอบา§ครé§เรากçทำµามทคนสวนãหÞทำกน «Ö§ส§ทคนสวนãหÞสนãจรบรáÅÐสมครãจทำµามเราเรยกวา “กรÐáส” áÅÐส§ทมกµามมากบกรÐáสคอสนคา 2. สรØ»¢อด-¢อเสย¢อ§การµกอย ãนกรÐáส ว¸การ 1. áบ§นกเรยนเ»šน 4 กÅØม ãหนกเรยน 2 กÅØมชวยกนรÐดม¢อด áÅÐอก 2 กÅØมชวยกนรÐดม¢อเสย¢อ§การทำµามกรÐáส 2. áµÅÐกÅØมนำเสนอ
สรØ» กรÐáสมหÅายกรÐáส มทé§กรÐáสดานทดáÅÐäมด áµäมวากรÐáสดานäหนกçµาม¶าเราเ¢าä»อย ãนกรÐáส ส§ทเกด¢Öéนกบเราคอ “พĵกรรมทเ»Åยนä»”
»รÐเมน¼Å เดçกสนãจáÅÐãหความรวมมอãนการทำกจกรรมµาม¢อµกŧทกำหนด เดçกสามาร¶วเคราÐห�äดวาµนเอ§อย ãนกรÐáสãด *จØด»รÐส§ค�¢อ§การ¶ามคำ¶ามกçเพอãหนกเรยนäดคดทบทวนµวเอ§*
µวอยา§ชาร�µสรØ»เร อ§กรÐáส
กรÐáส คอ ส§ทคนสวนãหÞ ãนส§คมสนãจáÅÐสมครãจทำµาม กรÐáส มอย 4 อยา§ทเราควรร คอ “สรา§ สวน รวม จม” สรา§กรÐáส คอ ส§ทคนหรอกÅØมãดกÅØมหนÖ§สรา§¢ÖéนมาเพอãหมคนทำµามอาจจÐเกดจากความäมµé§ãจหรอจ§ãจãหเกด¢Öéนกçäด สวนกรÐáส คอ คนสวนนอยท äมทำµามคนสวนãหÞáÅÐมกมáนวเ»šน¢อ§µวเอ§ รวมกรÐáส คอ คนทรบรทØกกรÐáสทเกด¢Öéน áµจÐสนãจหรอเÅอกทำµามกรÐáสทµนคดวาม»รÐâยชน�สำหรบµนเอ§เทานéน จมกรÐáส คอ คนททำµามทØกกรÐáสทเกด¢ÖéนâดยäมคำนÖ§¶Ö§âทÉหรอ»รÐâยชน�ทเกด¢Öéน ทำµามเพราÐวา “ทนสมย” เทานéนเอ§
29
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 4วยรนสายพนธãหม
เวÅา 45 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอãหนกเรยนสÐทอนÀาพวยรØนãน»˜จจØบน 2. เพอãหนกเรยนäดเหçน¶Ö§พĵกรรมการบรâÀคทบรâÀคเพอµอบสนอ§ความรสÖก ความµอ§การ¢อ§µนเอ§จนมากเกนความจำเ»šน
อØ»กร³� 1. กรÐดาÉ»ร�¿¢นาดเทาµวคน, สชอÅ�ก, »ากกาเคม 2. ชาร�µสรØ»เร อ§ Need/Want
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§นกเรยนออกเ»šนกÅØม กÅØมÅÐ 7-8 คน áจกกรÐดาÉáÅлากกาãหนกเรยน คนÅÐ 1 ชØด 2. ãหนกเรยนเ¢ยนรายการสนคาá¿ชน 10 อยา§ทอยากäดÀายãนเวÅา 10 วนาท áÅÐเ¢ยนยหอ¢อ§สนคาµา§æ เหÅานéนŧä»ดวย 3. เÅาãหเพอนãนกÅØม¿˜§วาอยากäดอÐäรบา§ 4. áจกกรÐดาÉ»ร�¿ สชอÅ�ก áÅлากกาเคม กÅØมÅÐ 1 ชØด 5. ãหáµÅÐกÅØมเÅอกµวáทน 1 คนทµวเÅçกทสØดâดยãหµวáทนนอนŧบนกรÐดาÉ»ร�¿ จากนéนãหเพอนæ ชวยกนวาดร»âคร§รา§¢อ§µวáทนŧบนกรÐดาÉ 6. กำหนดเวÅา 15 นาท ãหนกเรยนชวยกนวาดร»áÅÐรÐบายส ãนâคร§รา§¢อ§เพอนâดยกำหนดãหวาดเครอ§áµ§กาย ¢อ§ãช áÅÐเครอ§»รÐดบด§กÅาว (ทเ¢ยนäว 10 อยา§) âดยทµอ§เ¢ยนสนคาทØกชéน ทØกยหอ¢อ§ทØกคนÀายãนกÅØมŧä»บนµวáบบทวาดดวย 7. ¼นำãหสÞÞา³หมดเวÅา µé§ชอพรอมทé§นำเสนอ¼Å§าน 8. ¼นำµé§»รÐเดçนอÀ»รายµอวาคดวาวยรØน»จจØบนเหมอนหรอµา§กบร»อยา§äรบา§คดวาเราãชสนคาหรอทำµวเหมอนกบร»äหม
30
วยมน
ส เท
าทนส
อ
สรØ»กจกรรม 1. ¼นำ ชé ãหเหçนวาการãชจายเ§นä»กบการบรâÀคสนคา¢อ§เราãน»˜จจØบน áบ§ออกเ»šน 2 สวนãหÞæ äดáก การบรâÀคµามความจำเ»šน (Need) คอ»จจย 4 áµãน»จจØบนอาจม»จจยทเพม¢Öéนเชน âทรÈพท�มอ¶อ หรอร¶ยนµ� เ»šนµน การบรâÀคµามความอยาก (Want) คอ ความµอ§การทเกนความจำเ»šน เ»šนความµอ§การทเกดจากกเÅสหรอความอยากäด (บรâÀคเพราÐรสÖกวา¶ามáÅวจÐเท ดด) âดยม â¦É³าเ»šนµวกรеØนความรสÖกãหเราเกดความµอ§การáÅÐเร§ãหเกดการบรâÀคสนคามาก¢Öéน 2. ¼นำµé§คำ¶ามนกเรยนกÅบวา “คดวาเราบรâÀคสนคา Need หรอ Want มากกวากน” 3. ãหนกเรยนนำกรÐดาÉทเ¢ยนรายการสนคาá¿ชน 10 อยา§ทอยากäด¢Öéนมา áÅวว§กÅม¢อทเราคดวาเ»šนสนคาท äมมäมäด ¢าดáÅวµาย กบäมมกçäด äมจำเ»šน ¶ามวาáµÅÐคนมก¢อ อนäหนมากกวากน
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶สÐทอนÀาพวยรØนäทยãนยØคบร âÀคนยม¼านÀาพวาดáÅÐสามาร¶วเคราÐห�äดวาการบรâÀค¢อ§µนเอ§เ»šนความµอ§การทเ»šน Need หรอ Want
31
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“รทนตน”หนวยการเรยนรท 2
กจกรรมท 5กลไกการรบรสอ
เวÅา 50 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอãหนกเรยนเ¢าãจ¶Ö§กÅäกการรบรสอÀายãนรา§กาย 2. เพอãหนกเรยนเกดความµรÐหนกãน¢³ÐรบรสอจากÀายนอก
อØ»กร³� 1. สมØดบนทÖก, »ากกา 2. อØ»กร³Šãชãนการทดสอบ»รÐสาทสม¼สทé§หา - ร»Àาพคน ชาย/หÞ§ ร»Àาพอาหารนารบ»รÐทาน (ด) - เพŧท ãหอารม³�ทµา§กน สนØก/เÈรา (¿˜§) - กÅนท ãหความรสÖกáµกµา§ หอม/เหมçน (ดม) - วµ¶ØทมÅกɳÐáµกµา§กน นม/เ»‚ยก (สม¼ส) - ¢อ§กนทรสชาµáµกµา§กน อรอย/เคçม (ชม) 3. เครอ§เÅน CD, CD เพŧ»รÐกอบ (อาจãชเ»šนวทยØเท»กçäด)
คำáนÐนำกอนทำกจกรรม¼นำกจกรรมควรพดคØยกบนกเรยน¶Ö§วµ¶Ø»รÐส§ค�áÅÐÅกɳТอ§กจกรรม วาเ»šน
กจกรรมททØกคนµอ§ãชสมา¸อยกบµวเอ§ เพอสำรวจความรสÖกทเกดกบµวเอ§จร§æäมµอ§ก§วÅวาจÐäมเหมอนเพอน äมµอ§กÅว¼ด ด§นéนจÖ§¢อความรวมมอãหนกเรยนอยาพดคØยกนãนรÐหวา§การทำกจกรรมจนกวา¼นำกจกรรมจÐอนØÞาµãหพดäด
ควรมพเÅéย§»รÐจำกÅØมหรอ¼ชวยทจÐคอยนำÀาพหรออØ»กร³�ท ãช ãนการทดสอบãหเดçกเพอความรวดเรçวอยา§นอยกÅØมÅÐ 1 คน
ãนกร³ทจеอ§ãหนกเรยนชมหรอดมนéำทเµรยมäว ควรเ»ÅยนหÅอดãหกบทØกคนเพอความสÐอาดáÅл‡อ§กนâรคµดµอ
34
วยมน
ส เท
าทนส
อ
¢éนµอนการทำ กจกรรม 1. áบ§เดçกออกเ»šนกÅØม กÅØมÅÐäมเกน 10 คน เพอความสÐดวกควรจดãห¼เ¢ารวมน§ด§นé
¼นำกจกรรม
2. ¼นำกจกรรมãหâจทย�คอ เมอนกเรยนãช»รÐสาทสม¼สµามท¼นำกจกรรมกำ หนดáÅวรสÖกอยา§äรãหบนทÖกŧä»ãนสมØดบนทÖกทนท 3. เรมทดสอบ»รÐสาทสม¼สทé§หาâดยเรมจาก Àาพท 1 - หÅบµา ดÀาพ บนทÖก Àาพท 2 เพŧท 1 - หÅบµา ¿˜§เพŧ บนทÖก เพŧท 2
กÅนท 1 - หÅบµา ดม บนทÖก กÅนท 2
อยา§ท 1 - หÅบµา สม¼ส บนทÖก อยา§ท 2
35
วยมน
ส เท
าทนส
อ
4. หŧจากนéนãหนกเรยนãนกÅØมäดáÅกเ»Åยนส§ทµนเอ§äดบนทÖกกบเพอนæ ãนกÅØมวารสÖกเหมอนหรอáµกµา§กนอยา§äร 5. เมอนกเรยนáÅกเ»ÅยนกนหมดทØกคน ¼นำกจกรรมãหâจทย�เพมáÅÐãหãนกÅØมชวยกนคดáÅÐเ¢ยนŧãนกรÐดาÉ A4 ทáจกãห âดยมคำ¶ามวา “â¦É³าเกยว¢อ§กบ»รÐสาทสม¼สทé§หา¢อ§เราอยา§äร” 6. ãหส§µวáทนกÅØมÅÐ 1 คนมานำเสนอ
สรØ»กจกรรม â¦É³าãชว¸หÅากหÅายãนการกรеØนความรสÖก¢อ§คน¼าน»รÐสาทสม¼สทé§หา «Ö§µวทควบคØมÀายãนคอ จµ หรอทเรยกวา “จµกำหนด” จÖ§ทำãหเราเกดความรสÖก «Ö§เมอเราäดดâ¦É³า«éำบอยæ กçจÐทำãหเราจดจำäดáÅÐส§¼Åµอการเ»Åยนá»Å§พĵกรรมãนทสØด âดยเราสามาร¶áยกกÅØมความรสÖกเ»šน 3 กÅØมãหÞæ คอ 1. ความรสÖกเช§บวก äดáก ชอบ พอãจ สบายãจ เ»šนµน 2. ความรสÖกเช§Åบ äดáก äมชอบ äมพอãจ เกÅยด äม¶กãจ เ»šนµน 3. ความรสÖกเ©ยæ
- หÅบµา ชม บนทÖก อยา§ท 2
- หÅบµา ด + ¿˜§ บนทÖก 1 ครé§
อยา§ท 1
36
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“กÅØมความจำ” เกดจากหนาท¢อ§จµãจท äดบนทÖกส§µา§æ ท¼านเ¢ามาทา§»รÐสาทสม¼ส áÅÐความทร§จำทáมนยำยอมเกดจากการรบสอนéน«éำæ หรอเกดความรสÖกชอบãนสอนéนæ เมอนำมาเชอมâย§กบเรอ§¢อ§การรบรสอáÅÐâ¦É³าเนอ§จากสอâ¦É³าสวนãหÞเนนãหเกดการรบรทา§µาáÅÐห เชน â¦É³าทา§âทรทÈน� สอâ»สเµอร� บÅบอร�ด ส»อµทา§วทยØ เ»šนµน ทมการâ¦É³าทนาสนãจ คอยทำหนาทกรеØนจµãจ สวนความรสÖกชอบ พอãจ µดãจ เมอมการเ¼ยáพร«éำæ กçจÐกรеØนจµãจãนสวน¢อ§ความจำ ทำãหจำäดáมนยำ «Ö§หาก¢าดทกÉÐดานการ “รคด” คอการมสµรจกคดพจาร³าäµรµรอ§¶Ö§ความ¶กµอ§เหมาÐสมวเคราÐห�การรบสอµา§æ กอนทจеดสนãจเÅอก«éอสนคา ด§นéนสวนสำคÞทµอ§พ²นาãหเกดคอ “การรคด”
»รÐเมน¼Å 1. นกเรยนสามาร¶บนทÖกความรสÖกทเกด¢Öéนหŧจากรบรสอ (วµ¶Ø) ¼าน»รÐสาทสม¼สทé§หา 2. นกเรยนสามาร¶áÅกเ»ÅยนความรสÖกทเกด¢ÖéนกบเพอนãนกÅØมäด 3. นกเรยนสามาร¶วเคราÐห� äดวาสอáÅÐâ¦É³ามอท¸พÅ หรอเกยว¢อ§กบ»รÐสาทสม¼สทé§หาäดอยา§äร
37
วยมน
ส เท
าทนส
อ
ตวอยางชารตสรปกลไกการรบรสอ
µา ห จมก Åéน กาย
รสÖก รจดจำ รคด
â¦É³า
- (äม) อยากäด - (äม) อยากม - (äม) อยากเ»šน
จµ
การเ»Åยนá»Å§
38
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“รทนสอ”หนวยการเรยนรท 3
กจกรรมท 6แ¿นพนธแทโ¦ษณา
เวÅา 45 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอãหนกเรยนรจกกÅยØท¸�ทา§การâ¦É³า 2. เพอชé ãหนกเรยนเหçนวากÅยØท �ทา§การâ¦É³าสามาร¶เ¢ามามอท¸พŵอµวเราâดยการสรา§ความจดจำãหเกด¢Öéน
อØ»กร³� 1. Àาพสอâ¦É³าส§พมพ�ทเนนการãชกÅยØท¸�µวáทนâ¦É³าจำนวนหÅายÀาพ 2. ¢อความคำ¢วÞâ¦É³า (Slogan) ทนกเรยนคØนเคย 3. µรายหอสนคา 5-6 ชéน 4. á¼น CD ทบรรจØเสย§จากâ¦É³า 5. กรÐดาÉ A4 áÅлากกา
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§นกเรยนออกเ»šนกÅØม กÅØมÅÐ 5-6 คน áจกกรÐดาÉ A4 áÅлากกา 2. ¼นำµé§คำ¶ามเกรนนำกอนเ¢าสการᢧ¢น “á¿นพน¸�Øáทâ¦É³า” µวอยา§คำ¶าม นกเรยนทราบหรอäมวาâ¦É³าãชว¸การãดบา§ãนการกรеØนทำãหเราจดจำสนคาäด¼าน»รÐสาทสม¼สทé§หา 3. เรมการᢧ¢น รอบท 1 ¼นำเ»�ด»‡ายสอâ¦É³า (Print ad) ทเนนการãชกÅยØท¸�µวáทนâ¦É³า ช ãหนกเรยนáµÅÐกÅØมดจนทวáÅวควำŧ จากนéนãหáµÅÐกÅØมเ¢ยนชอยหอสนคาทµวáทนâ¦É³าãนÀาพนéนæ เ»šนµวáทนãนเวÅาทกำหนดทÅл‡ายจนครบจำนวน
40
วยมน
ส เท
าทนส
อ
รอบท 2 ¼นำอานคำ¢วÞâ¦É³า (Slogan) ãหนกเรยน¿˜§ทÅТอความ จากนéนãหนกเรยนเ¢ยนชอยหอสนคา เจา¢อ§คำ¢วÞâ¦É³านéนæ ãนเวÅาทกำหนดจนครบจำนวน รอบท 3 เ»�ดเสย§บา§สวนจากâ¦É³าãหนกเรยน¿§ทÅÐเสย§ จากนéนãหนกเรยนเ¢ยนคำµอบŧãนกรÐดาÉวานคอâ¦É³าอÐäรจนครบจำนวน *ãนáµÅÐรอบกอนการᢧ¢นจÐมการบอกชอ¼สนบสนØนรายการดวย* รอบท 4 ม 1 คำ¶ามãหนกเรยนเ¢ยนคำµอบวาµÅอดการᢧ¢นม¼สนบสนØนรายการกยหอ อÐäรบา§ 4. จบการᢧ¢น ¼นำเ©ÅยคำµอบพรอมãหคÐáนน กÅØมãดมคÐáนนมากทสØดคอá¿นพน¸�Øáทâ¦É³า
สรØ»กจกรรม ¼นำ เ»�ด»รÐเดçนยอนกÅบä»ย§คำ¶ามเดมกอนการᢧ¢นเพอãหเกดการáÅกเ»Åยนวาจากการᢧ¢นทำ ãหเหçนäดวาâ¦É³ามว¸การทำãหเราจดจำสนคาäดหÅายว¸ เชน 1. การãชบØคคÅทมชอเสย§เ»šนµวáทน¢อ§สนคา สาเหµØทเÅอกãชบØคคÅทมชอเสย§เพราЧายµอการâนมนาวãจáÅÐทำãหจดจำสนคาäด§าย 2. คำ ¢วÞâ¦É³าทเ»šน¢อความสéนæ บอกสรรพคسหรอÅกɳÐบา§อยา§¢อ§สนคาเ»šน¢อความท§ายµอการจดจำ 3. â¦É³าὧเ»šนการâ¦É³าท äมäดมاเนนãนการâ¦É³าâดยµร§áµá½§อย ãนร»áบบµา§æ เชน รายการเกมâชว� ÅÐคร Àาพยนµร� ¢าว เ»šนµน 4. เพÈเ»šนกÅยØท¸�ทนยมãชกนมากเพย§áค ãห¼áสด§áµ§กายดวยเสéอ¼านอยชéน หรอáสด§ãนÅกɳÐยวยวน กçสามาร¶ทำãห¼ชมจดจำสนคาäดเชนกน
41
วยมน
ส เท
าทนส
อ
5. การส§เสรมการ¢ายเ»šนอกว¸หนÖ§ทนยมãชกนมากทé§การÅด/áÅก/áจก/á¶ม/ส§ชéนสวนช§âชค เพราÐเ»šนว¸ททำäด§าย ŧทØนนอยáµäด¼Åµอบáทนมาก 6. การâ¦É³าáบบเจาÐจ§กÅØมเ»‡าหมายเ»šนการมا¢ายเ©พาÐกÅØม เชน áชมพท¼Åµมาเพอ¼ทม¼มเสยáÅÐáµก»Åาย, ¼มเสยจากการ¢าดการบำรا, ¼มเสยจากการทำส, ¼มเสยจากมÅÀาวÐ เ»šนµน การáบ§กÅØมเ»‡าหมายอยา§ชดเจนจÐชวยเพมยอดการ¢ายสนคาãหเพม¢Öéน 7. ãชสอทหÅากหÅาย เชน âทรทÈน� วทยØ อนเทอร�เนçµ »‡ายâ¦É³า ãบ»Åว ¢ายµร§ »‡ายร¶เมÅ�หรอµâทรÈพท�เพอãหเ¢า¶Ö§¼บรâÀคมากทสØด 8. การบอกสรรพคسâดยµร§เ»šนว¸การทบอก¶Ö§สรรพคسเกยวกบสนคา เพอãห¼บรâÀคäดรบร เชน â¦É³าร¶ยนµ� âทรÈพท�มอ¶อ เ»šนµน 9. การสรา§ความรสÖกทด ãหáกสนคาเ»šนกÅยØท¸�ทจÐทำãห¼บรâÀคเกดความรสÖกดµอสนคานéนæ áมวาสนคานéนจÐเ»šนส§ท äมควรâ¦É³ากçµาม âดยจÐเกยว¢อ§กบเรอ§ราวทด เชน การทำดµอส§คม มµรÀาพรÐหวา§เพอน «Ö§จÐพบäดมากãนâ¦É³าเครอ§ดมทมสวน¼สม¢อ§áอÅกอÎอÅ�
กÅยØท �เหÅานéคอว¸การกรеØน¼าน»รÐสาทสม¼สเพอãหเราจดจำสนคาáÅÐบรการรวม¶Ö§เกดความµอ§การเกนพอด (Want) ¢Öéน ด§นéนย§เราจดจำสนคาáÅÐบรการäดมากเทาäร นนกçหมาย¶Ö§การกÅายเ»šนÅกคาäด§าย¢Öéนเทานéน «Ö§กÅยØท �เหÅานéเ»šนเพย§สวนหนÖ§¢อ§กÅยØท¸�ทา§การâ¦É³าทเราพบเหçนกนäดทวä» áµความจร§áÅวâ¦É³ายอมพ²นาเทคนคว¸การµา§æ ãหหÅากหÅายมาก¢Öéนเพอᢧ¢นกบµÅาด áÅÐเพอ¢ายสนคา¢อ§µนãหäดมากทสØด
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶ยกµวอยา§â¦É³า เหµØการ³� หรอส¶านททเกยว¢อ§กบกÅยØท¸�µา§æ ทนำเสนอäด
42
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 7กระบวนการผลตโ¦ษณา
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอเรยนรกรÐบวนการ¼Åµâ¦É³าอยา§§าย อนจÐนำä»สความสามาร¶ãนการคดวเคราÐห�กÅยØท¸�ทา§การâ¦É³าทพบเหçนäดãน»˜จจØบน
อØ»กร³� กรÐดาÉ A4, กรÐดาÉ»ร�¿, กรÐดาÉ¢าว-เทา, สชอÅ�ก, »ากกาเคม
¢éนµอนกจกรรม กจกรรมกรÐบวนการ¼Åµâ¦É³า»รÐกอบดวย 2 กจกรรมยอยµอä»นé กจกรรมท 1 มนØÉย�ยอดáย สนคายอดเยยม (พ²นา¼ÅµÀ³±�) 1. áบ§นกเรยนเ»šนกÅØม กÅØมÅÐ 6–7 คน áจกกรÐดาÉ A4 áÅлากกาเคม กÅØมÅÐ 1 ชØด áÅวãหนกเรยนวาดร»เคาâคร§รา§มนØÉย�ŧãนกรÐดาÉ ¼นำµé§»รÐเดçนãหนกเรยนชวยกนรÐดมความคดวา “มนØÉย�ยอดáย” นาจÐมรา§กายสวนãดบกพรอ§บา§ จากนéนãหเ¢ยนŧบนâคร§รา§มนØÉยŠãนกรÐดาÉãหมากทสØดÀายãนเวÅาทกำหนด 2. ãหนกเรยนชวยกนเÅอกสวนทบกพรอ§¢อ§รา§กายเพย§ 1 สวนจากÀาพทอย ãนกรÐดาÉ
43
วยมน
ส เท
าทนส
อ
3. ãหนกเรยนชวยกนคดหา “สนคายอดเยยม” ทจÐสามาร¶กำจด¢อบกพรอ§¢อ§รา§กาย 1 สวนทเÅอกมาจากมนØÉย�ยอดáย 4. ãหนกเรยนชวยกนรÐดมความคดหา¢อด¢อ§สนคาŧãนกรÐดาÉอกá¼นãหäดมากทสØดÀายãนเวÅาทกำหนด 5. áจกกรÐดาÉ¢าว–เทาãหนกเรยนชวยกนรÐดม¢อเสย¢อ§สนคาŧãนกรÐดาÉ¢าว–เทาãหäดมากทสØดÀายãนเวÅาทกำหนด 6. áµÅÐกÅØมพÅกกรÐดาÉãหนกเรยนชวยกน¼Åµâ»สเµอร�â¦É³าสนคาเพอดÖ§ดด¼บรâÀคãหสนãจãหäดมากทสØด âดยออกáบบบรรจØÀ³±� วา§กÅยØท¸� รÐบายส Àายãµเ§อนä¢คอâ»สเµอร�นéนµอ§สวย§าม สอดáทรกกÅยØท¸�ท ãชãนการâ¦É³า áÅÐสÐอาด (ãชคำสØÀาพ) พรอมµé§ชอ¼ÅµÀ³±�ÀายãนรÐยÐเวÅาทกำหนด 7. áµÅÐกÅØมนำเสนอâ»สเµอร�สนคา ¼นำชกชวนãหเกดการáÅกเ»ÅยนวาãนáµÅÐกÅØมãชกÅยØท¸Šãดบา§ãนการâ¦É³า
44
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 2 ¼ÅµสอÀาพยนµร�â¦É³า
เวÅา 60 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนäดãชความคดสรา§สรรคŠãนการนำกÅยØท �ทา§การâ¦É³าท äดเรยนรมาทดÅอ§¼ÅµสอÀาพยนµร�â¦É³าอยา§§ายäด
¢éนµอนกจกรรม 1. ãหนกเรยน¼ÅµÀาพยนµร�â¦É³าทมความยาว»รÐมา³ 1 นาท âดยãชสนคาชéนเดมท äดจากการ¼Åµสอâ»สเµอร� âดยการนำเสนอµอ§กรÐชบ สนØกสนาน áÅÐนำเสนอ¢อด¢อ§สนคาäดชดเจนทสØด 2. ãหáµÅÐกÅØมนำเสนอÀาพยนµร�â¦É³า 3. ãหนกเรยนáµÅÐคนเÅอกâ¦É³าทµนเอ§ชนชอบ 1 ชéน (âดยหามเÅอกâ¦É³าทµนเอ§เ»šนคน¼Åµ¢Öéน)
สรØ»กจกรรม ¼นำชวนáÅกเ»Åยน¶Ö§เหµØ¼ÅãนการเÅอกâ¦É³าáµÅÐชéน หŧจากนéนãหพÅกอกดาน¢อ§กรÐดาÉททำâ¦É³าãนร»áบบâ»สเµอร� ãหนกเรยนเหçน¶Ö§¢อเสย¢อ§สนคาทµนเÅอกâดยท äมเคยรมากอน ทำãหเหçนความจร§อกดาน¢อ§â¦É³าทบอกáµ¢อดเพอãหคนสนãจสนคาเชนเดยวกบทนกเรยนเÅอกทำ¼ÅµÀ³±�
»รÐเมน¼Å µวอยา§คำ¶ามเพอการ»รÐเมน¼Å - ãหนกเรยนชวยกนทบทวนกจกรรมกรÐบวนการ¼Åµสอâ¦É³าท äดทำµé§áµµนจน¶Ö§กจกรรมสØดทายวามกจกรรมอÐäรบา§ - นกเรยนคดวากจกรรมมนØÉย�ยอดáย สนคายอดเยยม ¶อเ»šน¢éนµอนãดãนการ¼Åµâ¦É³า (สำรวจความµอ§การ¢อ§¼บรâÀคáÅÐพ²นา¼ÅµÀ³±Šãหµร§กบความµอ§การ¢อ§¼บรâÀค) - ¢éนµอนสำคÞกอนทนกâ¦É³าจÐŧมอ¼Åµสอâ¦É³าคอ¢éนµอนãด (วา§กÅยØท¸�¢อ§â¦É³า) ¢éนµอนสØดทายหŧจากวา§กÅยØท¸� â¦É³าคอ¢éนµอนãด (การ¼Åµâ¦É³า¼านสอµา§æ)
45
วยมน
ส เท
าทนส
อ
á¼น¼§áสด§กรÐบวนการ¼Åµâ¦É³า
สำรวจความµอ§การ
¼Åµสนคา
หา¢อด¢อ§สนคาáÅÐวา§กÅยØท¸�
¼ÅµสอâทรทÈน�
วทยØ ส§พมพ�เชน นµยสาร
อนเทอร�เนçµ
»‡ายâ¦É³า
46
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“รคด”หนวยการเรยนรท 4
กจกรรมท 8วเคราะหสอ 1 (Print ad)
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนäด½ƒกวเคราÐห�áÅÐวพากÉ�วจาร³�â¦É³าãนนµยสาร
อØ»กร³� Àาพâ¦É³าãนนµยสาร (Print ad) 3-4 Àาพµอ 1 กÅØม
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§กÅØมเดçก กÅØมÅÐäมเกน 10 คน 2. áจกÀาพ Print ad ãหกÅØมÅÐ 3-4 Àาพ 3. ãหเดçกæ ãนกÅØมชวยกนดáÅÐวเคราÐห� âดยãชความรท äดจากการทำกจกรรมท¼านมา - â¦É³าทเหçนãชกÅยØท¸�อÐäรบา§ - ดáÅวเรารสÖกอยา§äร - กÅØมเ»‡าหมายเ»šนãครãหเดçกäดมเวÅาáÅกเ»ÅยนพดคØยãนกÅØม»รÐมา³ 10 นาท 4. áจกนµยสารวยรØนทวä»ãหกÅØมÅÐ 1 เÅม âดยãหâจทย�วาãหáµÅÐกÅØมนบâ¦É³าทอยãนนµยสารทãหä»วามทé§หมดกชéน คดเ»šนกเ»อร�เ«çนµ�¢อ§นµยสาร ÀายãนเวÅา 10 นาท 5. ãหáµÅÐกÅØมนำเสนอวาม â¦É³า»รÐเÀทãดบา§ áÅÐมกเ»อร�เ«çนµ� *หมายเหµØ กจกรรมนéควรมครหรอพเÅéย§เ¢า»รÐจำกÅØมดวย เพอเรยนรความคด¢อ§นกเรยนáÅÐเ»šนการกรеØนãหนกเรยนäดรÐดมความคดเหçนâดยท äมชéนำ
48
วยมน
ส เท
าทนส
อ
สรØ»กจกรรม ¼นำ กจกรรมชกชวนãหนกเรยนÅอ§ส§เกµáÅÐพจาร³านµยสารทเราอานทวä»วานอกจากเราจÐอานเพอความสนØกเพÅดเพÅนหรอเอาความรนéน ὧä»ดวยการâ¦É³าเพอ¢ายสนคาดวย หŧจากท ãหเดçกæ Åอ§นบâ¦É³าทอย ãนนµยสาร«Ö§บา§เÅมม â¦É³า¶Ö§ 60-80 เ»อร�เ«çนµ�เÅยทเดยว ¼นำกจกรรม µé§คำ¶ามµอä»นé ãหเดçกµอบ - เมอเราäดÅอ§นบâ¦É³าทอย ãนนµยสารáÅวรสÖกอยา§äร
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶áสด§ความคดเหçนáÅÐวเคราÐห�สอâ¦É³าµาม»รÐเดçนทกำหนดäดอยา§สรา§สรรค�áÅÐเกดการมสวนรวมãนการวเคราÐห�
49
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 9วเคราะห
สอ 2
(ภาพยนตรโ¦ษณา)
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอãหนกเรยนäด½ƒกคดวเคราÐห�áÅÐวพากÉ�วจาร³�Àาพยนµร�â¦É³า 2. เพอãหนกเรยนสามาร¶วเคราÐห�Àาพยนµร�â¦É³าáÅÐสามาร¶µอบคำ¶าม 5 คำ¶าม เพอการเทาทนสอäด (5 Question)
อØ»กร³� 1. เครอ§©ายâพรเจกเµอร�หรอâทรทÈน� 2. เครอ§เÅนว«ดหรอวดâอ 3. á¼นว«ด/มวนวดâอทบรรจØÀาพยนµร�â¦É³า 4. กรÐดาÉ A4
¢éนµอนการทำกจกรรม 1. ãหเดçกน§เ»šนกÅØม กÅØมÅÐäมเกน 10 คน 2. เ»�ดÀาพยนµร�â¦É³าชØดท 1 ãหทØกคนดพรอมæ กน 3. ¶ามความคดเหçนทวæ ä»âดยãชความรท äดเรยนมา เชน - ดáÅวรสÖกอยา§äร - ทำäมเ¢าµอ§ãชÀาพáบบนé - ãชกÅยØท¸Šãดบา§ 4. ¼นำกจกรรมãหคำ¶ามเพอการเทาทนสอ 5 ¢อ âดยอ¸บายความหมายáµÅТอáÅÐเพมเµมเทคนคท â¦É³าãชãนการดÖ§ดดความสนãจจากเรา 5 คำ¶ามเพอการเทาทนสอ - ãครทเ»šน¼สรา§สอ (สาร) นé¢Öéนมา
50
วยมน
ส เท
าทนส
อ
- สอ (สาร) นé ãชเทคนคอÐäรดÖ§ดดความสนãจ¢อ§เรา - คนอนท äดรบสอ (สาร) เหÅานéเกดความเ¢าãจเหมอนหรอµา§กนอยา§äร - สอ (สาร) นéὧคسคา ทÈนคµ หรอมØมมอ§อÐäร อยา§äร - ทำäมสอ (สาร) เหÅานéจÖ§¶กส§มา¶Ö§เรา
เทคนคดÖ§ดดãจ - ความá¢ç§áกร§ (Macho) สนØก (Fun) ครอบครว (Family) - เพอน (Friend) ¸รรมชาµ (Nature) µÅก (Humor) - เพÈ (Sexy)
1. ãหเดçกวเคราÐห�Àาพยนµร�â¦É³าอกครé§ áµคราวนé ãหวเคราÐห�กÅØมÅÐเร อ§ âดยµอ§µอบคำ¶ามทé§ 5 ¢อท ãหä» 2. เ»�ดÀาพยนµร�â¦É³าáÅวดä»พรอมæ กน เมอดจบãหáµÅÐกÅØมµอบคำ¶ามãสกรÐดาÉ ãหเวÅา 10 นาท 3. นำ เสนอ
สรØ»กจกรรม ãนกจกรรมนéคำµอบท äดจากเดçกäมมคำµอบท¼ด เพราжอวาเดçกäดม âอกาสÅØก¢ÖéนมาวเคราÐห� วจาร³� áÅกเ»Åยนความคดเหçน áÅÐสามาร¶µอบคำ¶ามทé§ 5 ¢อäด áÅÐเดçกย§äดáÅกเ»Åยน เรยนรความคดเหçนจากเพอนãนกÅØมâดยäมรµว ¼นำกจกรรมชกชวนãหเดçกดÀาพยนµร�â¦É³าอยา§ÅÖก«Öé§มากย§¢Öéน äม ãชดáคเรอ§บนเท§หรอดเพอความเพÅดเพÅนเทานéน สามาร¶ãช 5 คำ¶ามเพอการเทาทนสอเ»šนกรอบãนการดâ¦É³าหรอสออนæ เชน รายการâทรทÈน� เกมâชว� เ»šนµน áÅÐนกçเ»šนว¸การหนÖ§ทจÐทำãหเราดสออยา§รเทาทน
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶áÅกเ»ÅยนความคดเหçนกบเพอนãนกÅØมäดทØกคน นกเรยนสามาร¶µอบคำ¶าม 5 คำ¶ามเพอการเทาทนสอäด นกเรยนสามาร¶ãชความรท äดจากกจกรรมเ»šน¢อมÅãนการวเคราÐห�สอäด
51
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หนวยการเรยนรท 5“รทางแก ”
กจกรรมท 10สโลแกนมนสæ ของคนวยมนส
เวÅา 40 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอ½ƒกãหนกเรยนเ»šน¼บรâÀคอยา§มวจาร³Þา³ 2. เพอเ»šนกจกรรมสรØ»»รÐเมน¼Åความเ¢าãจ¢อ§นกเรยนทมµอหÅกสµรรทนสอ
อØ»กร³� กรÐดาÉáÅлากกา
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§นกเรยนกÅØมÅÐ 7-8 คน áจก»ากกาáÅÐกรÐดาÉ 2. ãหนกเรยนáµÅÐคนคดว ทจÐทำãหเราเทาทนสอ (â¦É³า) มาคนÅÐ 3 ¢อ ÀายãนเวÅา 20 วนาท 3. ãหนกเรยนเÅอกáÅТดเสนãµเพย§ 1 ว¸ทคดวาเ»šนว¸ท äด¼ÅáÅÐดทสØด áÅวáÅกเ»ÅยนกบเพอนÀายãนกÅØม 4. ãหáµÅÐกÅØมชวยกนเÅอกมาáµÅÐว¸หรออาจจÐรวมกนหรอสรØ»áÅวคดเ»šนสâÅáกน»รÐจำกÅØม âดยทµอ§ “สéน กรÐชบ áÅеดห” 5. คดการáสด§เพอ»รÐกอบสâÅáกน»รÐจำกÅØม âดยททØกคนµอ§มสวนรวมãนการáสด§นéนæ เพอเ»šนการáสด§พŧกÅØม 6. ¼นำãหเวÅา«อมการáสด§ 5 นาท 7. áµÅÐกÅØมออกมานำเสนอการáสด§
54
วยมน
ส เท
าทนส
อ
1. สวยหÅอäมสำคÞ ดคسÀาพ¼ÅµÀ³±�กอนเÅอก«éอ2. ãชสµกอนãชสµา§ค� 3. อยาเชอมนเกนä» µอ§เ¢าãจดãหด
8. ¼นำสรØ»ดวยการเ¢ยนสâÅáกน¢อ§áµÅÐกÅØม¢Öéนชาร�µ
»รÐเมน¼Å - นกเรยนสามาร¶คดว¸การเทาทนสอดวยµวเอ§ - นกเรยนáµÅÐกÅØมชวยกนรÐดมทาทา§»รÐกอบสâÅáกนอยา§สรา§สรรค�áÅÐมสวนรวม
ตวอยางสโลแกนมนสæ เทาทนสอ
55
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หÅกสµรการเรยนรท 2
“ผลตสออยางสรางสรรค”
âคร§สรา§หÅกสµรการ¼Åµสออยา§สรา§สรรค�»รÐกอบดวย 3 หÅกสµรการ¼Åµสอ อนäดáก สอวทยØ สอส§พมพ� áÅÐสอÅÐคร รวม 9 หนวยการÈÖกÉา áÅÐ 28 กจกรรมการเรยนร เพอµอบสนอ§ความµอ§การ ความสามาร¶ áÅÐความสนãจ¢อ§นกเรยนทáµกµา§กน
58
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หนวยการศกษา
หลกสตร 1ผลตสอวทย
หนวยการศกษา
หลกสตร 2ผลตสอสงพมพ
หนวยการศกษา
หลกสตร 1ผลตสอละคร
รจกบทบาท¢อ§นกสอสาร 1. วาดµาม
คำบอก อØนเครอ§
1. áÅกเ»ÅยนพดคØยเกยวกบส§พมพŠ ãนค ว า ม ห ม า ย ¢ อ §¼เ¢ารวม
½ƒกทกÉÐการáสด§
1. 1 ทา 1 เสย§2. เ ด น ¢ ย า ย ทาทา§3. กรÐจกเ§า4. âร§เรยน»Åา5. เดน จนµนาการ
½ƒกทกÉÐการสอสาร
2. รáµเรา เ¢าäมร
เทคนคทควรรãนการ¼Åµ
หน§สอ
2. ว¸การหา»รÐเดçน (Mind mapping)
สรา§âคร§เรอ§
6. ÅÐครสµว�7. รำ ว§ สÞÅกɳ�
8. µอµว กÅäก
9. สรา§©าก10. สามÀาพ 11. 䢻˜Þหา
3. พดäด äมหยØด
3. การสรา§สรรค�§านเ¢ ยน (Crea t i ve writing)
4. ©นเ»šน ©นเอ§
4. ว¸การหา¢อมÅ (Research)
5. รายการ Åอ§จด
5. ห น า ท ท ค ว ร ร ã นการ¼Åµหน§สอบรร³า¸การกอ§บรร³า¸การÈÅ»กรรมคอมพวเµอร�
¼ÅµรายการวทยØ
6. รจกสวน »รÐกอบ¢อ§ รายการวทยØ ID station, Jingle, Spot ¼Åµสอ
ส§พมพ�
6. อานหน§สอสรา§ áร§บนดาÅãจ
¼ÅµÅÐคร
12. ÅÐคร สÐทอน »˜Þหา7. ¼Åµ Spot
วทยØ 7. ว¸การหา¢อมÅ (Mind mapping)
8. ¼Åµรายการ วทยØ
8. จดทำáบบâคร§รา§ ¢อ§หน§สอ (Lay out)
59
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เรยนรกอน»¯บµการกอนทนกเรยนจеดสนãจเÅอกเรยนรกรÐบวนการ¼Åµสออยา§ãดอยา§หนÖ§ ¼นำ
ควรอ¸บายãหนกเรยนäดร¶Ö§คسสมบµ¢อ§สอทé§ 3 ชนด äดáก สอวทยØ สอส§พมพ� สอÅÐคร อยา§§ายæ เพอãหนกเรยนเหçน¶Ö§ความสำคÞ¢อ§บทบาทหนาท¢อ§สอáµÅÐชนดทáµกµา§กน มอ§เหçนÀาพรวมáÅÐสามาร¶เชอมâย§รÐหวา§สอáµÅÐชนดâดยäมáยกออกจากกน
รจกกระบวนการสอสารการสอสาร¢อ§มนØÉย�âดยทวä»มÅกɳÐเกยว¢อ§สมพน¸�กนรÐหวา§บØคคÅ 2 ½†าย
½†ายหนÖ§ทำหนาทเ»šน “¼ส§สาร” áÅÐอก½†ายหนÖ§ทำหนาทเ»šน “¼รบสาร” การสอสารจÖ§หมาย¶Ö§ กรÐบวนการãนการ¶ายทอด “สาร” (Message) จากบØคคŽ†ายหนÖ§«Ö§เรยกวา “¼ส§สาร” (Sender) ä»ย§อก½†ายหนÖ§ คอ “¼รบสาร” (Receiver) âดย¼าน “สอ” หรอชอ§ทา§การสอสาร (Channel) ด§นéนการสอสารจÐสมบร³�äด µอ§»รÐกอบดวยอ§ค�»รÐกอบ¢อ§การสอสาร 4 อยา§
อ¸บายãหเ¢าãจ§ายæ ดวยáบบจำÅอ§ S-M-C-R
¼ส§สาร สาร ชอ§ทา§การสอสาร ¼รบสาร (Sender) (Message) (Channel) (Receiver)
S M C R
60
วยมน
ส เท
าทนส
อ
การ»¯บµการ¼ÅµสอãนหÅกสµรนé นอกจากเนนãหนกเรยนäดสวมบทบาทเ»šน¼¼Åµสอเพอเรยนรว¸คด¢อ§คน¼Åµสอดวยการ»¯บµจร§เ»šนหÅกáÅว ¢³Ðเดยวกนนกเรยนย§äดเ»šน¼¼ÅµสอเพอชØมชนหรอâร§เรยน¢อ§µนเอ§ âดยอาÈยเครอ§มอทé§ 3 »รÐเÀท«Ö§ทม§านäดคดสรรมาãห ดวยเหçนวาสามาร¶นำมา»รÐยØกµ�กรÐบวนการเรยนรãหเหมาÐสมกบนกเรยนãนวยนé äด «Ö§นอกจากจÐเกดการเรยนรáÅวย§á½§ä»ดวยสารÐáÅÐความสนØกสนานอกดวย
คณสมบตของสอแตละชนด
สอวทยØ สอส§พมพ� สอÅÐคร มคسสมบµµา§กนอยา§äร
สอวทยØ เ»šนสอท ãชÈÅ»Ðáห§การãชเสย§เ»šนหÅก จØดเดนอยทการเ¢า¶Ö§¼¿˜§äดมากãนรÐยÐเวÅาอนสéน âดย¼¿˜§จÐอยท äหน ทำอÐäรกçäด สามาร¶สรา§ความเ»šนกนเอ§กบ¼¿˜§äดเ»šนอยา§ดดวยการพดทเ¢าãจ§าย
¢อจำกด¢อ§สอ»รÐเÀทนéคอ ¼¿˜§อาจäมäดµé§ãจ¿˜§สารทเราµอ§การสออยกçäด áÅÐมรÐยÐเวÅา¶ายทอด¢อมÅทจำกด ด§นéน การสอสารเร อ§ราวãนวทยصอ§เ»šนä»อยา§กรÐชบáÅÐäดãจความ
สอส§พมพ� เ»šนสอทเกยว¢อ§กบการเหçนหรอการอาน ด§นéน¼¼Åµสอ»รÐเÀทนéจÖ§µอ§ãชทกÉÐทา§ÀาÉาáÅÐการสรา§สรรค�ÀาพเพอดÖ§ดดãห¼อานสนãจ จØดเดน¢อ§สอ»รÐเÀทนéคอ สามาร¶ãหรายÅÐเอยด¢อ§¢อมÅäดด ¼รบสารนอกจากจÐãชเวÅาãนการรบสารจากสอนé äดนานáÅว ย§สามาร¶เกçบäวäดนานอกดวย สวน¢อจำกด¢อ§สอ»รÐเÀทนéคอ ¼รบสารเ¢า¶Ö§äดนอยเพราеอ§ãชทกÉÐãนการอาน«Ö§µอ§¢Öéนอยกบความสนãจ¢อ§¼รบสารจร§æ ด§นéน¼¼Åµสอ»รÐเÀทนéµอ§พยายามดÖ§ดด¼อานดวยเทคนคµา§æ ทนาสนãจ เชน
61
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เทคนคดานการสรา§สรรค�Àาพ ÈŻРáÅÐการãชÀาÉาทเหมาÐสม เ¢าãจ§าย µร§กบกÅØมเ»‡าหมาย
สอÅÐคร เ»šนสอทสามาร¶âนมนาวãจ áÅÐสามาร¶เสรมสรา§ทÈนคµทดทµอ§การãหáก¼ชมäดอยา§ม»รÐสท¸Àาพ เนอ§จากÅÐครเ»šน “สอสด” คอãชทกÉÐการáสด§จร§¢อ§µว¼áสด§ãนการเรยกความสนãจจาก¼ชมäดอยา§ด หากµอ§การการ»¯สมพน¸� (Participation) สามาร¶เกçบ¢อมÅจากชØมชน âร§เรยนทเราอยมา¼Åµเ»šนเนéอเรอ§ãนÅÐคร หรอนำเรอ§ãกŵวมานำ เสนอจÐทำãห¼ชมเกดความรสÖกมสวนรวม µÅอดจนãหความรวมมอกบกÅØมÅÐครäด áµ¢อจำกด¢อ§สอ»รÐเÀทนéคอ âอกาสãนการáสด§มจำกด ทé§เร อ§¢อ§เวÅา ส¶านท อกทé§กÅØมคนดกçเ»šนกÅØมเ©พาÐอกดวย
จÐเหçนวาสอáµÅлรÐเÀทมจØดเดนทนาสนãจáÅÐจØดดอยทáµกµา§กน ด§นéน¼ส§สารจÖ§µอ§มจØด»รÐส§ค�ทชดเจนãนการสอสาร áÅÐสามาร¶เÅอกãชสอãหเหมาÐสมกบจØด»รÐส§ค�¢อ§เราäด เพอãหสาร件֧¼รบสารäดอยา§ม»รÐสท¸Àาพ
เมอทราบ¶Ö§คسสมบµ¢อ§ทé§ 3 สอáÅว เราสามาร¶เÅอกäดµามทกÉÐทเรา¶นดáÅÐมความสนãจ รวม¶Ö§สามาร¶ãชสอäดµามÈกยÀาพ¢อ§สอáµÅлรÐเÀท เพอãหการสอสารเกด»รÐสท¸Àาพส§ทสØด
เรยนรจากการŧมอ»¯บµ เพอãหเกดการเรยนรจากการŧมอ»¯บµ ¼นำควรกำหนดบทบาทãหนกเรยน
áµÅÐกÅØมสอäดเกดการทำ§านทเชอมâย§กนµามหนาท¢อ§สอทµนเÅอกดวยการกำหนดส¶านการ³� ด§นé
ãหนกเรยนรวมกนจดการáสด§ÅÐครร³ร§คŠãน»รÐเดçน»˜ÞหาการบรâÀคสอáÅÐสนคาเพอเ¼ยáพร ãนâร§เรยน âดยมกำหนดการáสด§จร§ มการ»รÐชาสมพน¸� พรอมทé§ãห¢อมÅ¢าวสารãน»รÐเดçนด§กÅาวเพอสรา§ความเ¢าãจáÅÐสรา§ความสนãจãหáก เพอนนกเรยน âดยáµÅÐสอมหนาทด§นé
สอÅÐคร ทำหนาทáสด§ÅÐครสÐทอน»˜ÞหาการบรâÀคสอáÅÐสนคาãนวยรØนสอวทยØ ทำหนาท¼Åµสอâ¦É³าทา§วทยØ (Spot) เพอเ»šนการ»รÐชาสมพน¸�การ
áสด§รวม¶Ö§¼ÅµรายการวทยØ âดยอาจสอดáทรกเนéอหาãน»รÐเดçน¢อ§การเทาทนสอเพอนำเสนอãนâร§เรยน
สอส§พมพ� ทำหนาท¼Åµนµยสารเพอ»รÐชาสมพน¸�âคร§การวามความเคÅอนäหวอยา§äร มกจกรรมอÐäรเกด¢Öéนบา§ áÅÐอาจมการสอดáทรกความรµา§æ ทเกยวกบสอáÅÐการบรâÀคสอ¢อ§วยรØนãน»˜จจØบน
62
วยมน
ส เท
าทนส
อ
ทé§นé ãนกรÐบวนการ¼Åµสอทé§ 3 หÅกสµรนé เ»šนกรÐบวนการอยา§§าย äมจำเ»šนµอ§ãชเครอ§มอททนสมยหรอมราคาáพ§ áµเนนทการนำ วสดØอØ»กร³�ทหาäดµามทอ§¶นมา»รÐยØกµŠ ãช ãหเกด»รÐâยชน�ส§สØด áÅÐãหเหมาÐกบกÅØมเ»‡าหมาย«Ö§อย ãนวยเรยนáÅÐเพอãหการเรยนรเกด¢Öéนäดบนพéน°านความเ»šนจร§¢อ§ชØมชน
63
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“หลกสตรผลตสอวทยอยางสรางสรรค”
กจกรรมการเรยนรãนหÅกสµรนé เรมµนดวยการสรา§ความเ¢าãจเกยวกบบทบาท¢อ§การเ»šนนกจดรายการวทยØทด áÅÐการเรยนรทกÉеา§æ ทนกจดรายการวทยØควรมรวม¶Ö§การเรยนรอ§ค�»รÐกอบµา§æ ¢อ§รายการวทยØอยา§§ายáÅÐเกดความสมบร³�äด
âคร§สรา§หÅกสµรการ¼ÅµสอวทยØอยา§สรา§สรรค�»รÐกอบดวย 3 หนวยการÈÖกÉา áÅÐ 8 กจกรรมการเรยนร ด§นé
66
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หนวยการเรยนร กจกรรมการเรยนร วต¶ประสงค
รจกบทบาท¢อ§นกสอสาร 1. วาดµามคำบอก
เพอ½ƒกทกÉÐการสอสารดวยความชดเจน กรÐชบ áÅÐäดãจความÀายãนเวÅาทกำหนด
½ƒกทกÉÐการสอสาร
2. รáµเรา เ¢าäมร
เพอãหทราบวาการãชÀาÉาãนการสอสารµอ§ãชÀาÉาทคนสวนãหÞเ¢าãจ หÅกเÅย§การãชÀาÉาเ©พาÐกÅØม
3. พดäดäมหยØด เพ อ ãห น ก เ ร ยน½ƒ กพ ดáก ä¢ส¶านการ³�เ©พาÐหนา
4. ©นเ»šน©นเอ§
เพอ½ƒกพดáÅÐเหçนความáµกµา§¢อ§บØคÅก นéำเสย§ จ§หวТอ§การพด¢อ§áµÅÐคนเพอเ»šน»รÐâยชน�µอการจดรายการµอä»
5. รายการÅอ§จดเพอãห½ƒกหา¢อมÅáÅÐสามาร¶นำ¢อมÅท äดมาสอสารãนร»áบบรายการวทยØäด
6. เร ยน รส วน»รÐกอบ¢อ§รายการวทยØ (ID station, Jingle, Spot)
เพอãหนกเรยนรสวน»รÐกอบ¢อ§รายการวทยØ
¼ÅµรายการวทยØ
7. ¼Åµ Spot วทยØ เพอãหนกเรยนทดÅอ§¼ÅµSpot อยา§§าย
8. ¼ÅµรายการวทยØ
เพอãหนกเรยนäดทดÅอ§¼ÅµรายการวทยØอยา§§ายâดยáทรกเนéอหาอท¸พÅ¢อ§สอâ¦É³าทส§¼ÅกรÐทบµอการบรâÀคสอ¢อ§วยรØนäดอยา§นาสนãจ
67
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 1วาดตามคำบอก
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอ½ƒกทกÉÐการสอสารดวยความชดเจน กรÐชบ áÅÐäด ãจความÀายãนเวÅาทกำหนด
อØ»กร³� 1. µวอยา§ร»วาด 2. กรÐดาÉ A4 3. »ากกา
¢éนµอนกจกรรม 1. ãห¼เ¢ารวมจบคกน 2 คน áÅวãหเÅอกวาãครจÐเ»šนคนบอก áÅÐãครจÐเ»šนคนวาดµาม âดยãหคนบอกน§อยดานหŧ¢อ§คนวาด 2. áจกกรÐดาÉกบ»ากกา áÅÐáจกµวอยา§ร»วาดâดยหามãหคนทวาดµามเหçนáบบ 3. ¼นำãหสÞÞา³เรมกจกรรม กำหนดเวÅาäมเกน 3 นาท ãหนกเรยนคนท 1พยายามสอสารÀาพãนáบบทดสอบกบนกเรยนคนท 2 (คนวาดวาดµามãหµร§กบÀาพมากทสØด 4. ¼นำãหสÞÞา³หมดเวÅา นกเรยนชม¼Å§านâดยนำµน©บบกบร»ทวาดมาเทยบกนãหด 5. สÅบµำáหน§กน áÅÐเรมเÅนãหมâดย¼นำáจกµวอยา§Àาพá¼นãหม ãห
68
วยมน
ส เท
าทนส
อ
สรØ»กจกรรม กจกรรมนéเมอเทยบกบการจดรายการวทยØ ¼ส§สารกçคอนกจดรายการ สวน¼ทวาดµามกçคอ¼¿˜§ ด§นéน¼¿˜§จÐวาดµามคำบอกäดนéนµอ§อาÈยความชดเจน¢อ§¼บอก คอความชดเจนãนการพดสำ คÞอยา§ย§ เพราÐãนการจดรายการวทยؼ¿§äมสามาร¶เหçนÀาพหรอทาทา§อยา§ãนâทรทÈน�äด เราจÖ§µอ§สอสารãห¼¿˜§เ¢าãจáÅÐเหçนÀาพµามท เราบอก µวอยา§การสอสารทชดเจน เชน ออกเสย§ชดเจนãชÀาÉาทเ¢าãจ§าย สามาร¶บอก¢นาด ทÈทา§ µำáหน§äด¶กµอ§ เหçนÀาพชดเจน เ»šนµน สวนµวอยา§คำพดททำãหการสอสารäมชดเจน เชน พดäมชดเจน äมเ»šน仵ามÅำดบ ãชÀาÉาเ©พาÐกÅØมหรอเ¢าãจยาก äมเหมาÐสมกบกÅØม¼¿˜§ พดเรçว เ»šนµน
69
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 2 รแตเรา เขา
ไมร
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนทราบวาการãชÀาÉาเ©พาÐกÅØมอาจทำãห¼¿˜§เ¢าãจความหมายคÅาดเคÅอน
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§กÅØม กÅØมÅÐ 5-6 คน 2. ãหáµÅÐกÅØมµé§ชอกÅØมãหนาสนãจ âดยมกµกาวา - µอ§มความหมายหรอมÅกɳÐเ©พาТอ§áµÅÐคนอย áµหามãสชอµร§æ - ชอกÅØมµอ§มความยาวมากกวาจำนวนสมาชกãนกÅØม 1 พยา§ค� เชน ãนกÅØมม6 คน ãหµé§ชอ 7 พยา§ค� เ»šนµน - ãหเวÅาãนการµé§ชอ»รÐมา³ 7 นาท - นำเสนอชอกÅØม
คำ¶ามชวนคØย - ¿˜§áÅวรทนทเÅยäหมวาสมาชกãนกÅØมม ãครบา§ - ¶าเรานำเ©พาÐชอกÅØมä»พดãหคนอน¿˜§ เ¢าจÐทราบäหมวาม ãครเ»šนสมาชกกÅØมนéบา§
สรØ»กจกรรม ãนการจดรายการวทยØ เราµอ§เÅอกãชÀาÉาท¼¿˜§ทØกคนสามาร¶เ¢าãจäดµร§กนหรอ¶าจำเ»šนµอ§ãชÈพท�เ©พาÐจร§æ กçµอ§áนãจวาทØกคนจÐเ¢าãจµร§กน หรออาจจеอ§มการอ¸บายเพมเµมเพอความเ¢าãจทชดเจนมาก¢Öéน
70
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 3พดได ไมหยด
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยน½ƒกพดáกä¢ส¶านการ³�เ©พาÐหนา
อØ»กร³� สÅากทม¢อความµา§æ เชน Àเ¢า ดอกäม เ»šนµน เทาจำนวนคน
¢éนµอนกจกรรม 1. ãหáµÅÐคนจบสÅาก «Ö§ãนสÅากจÐมคำสéนæ เ¢ยนäว เมออานáÅววาµวเอ§äดคำวาอÐäรกçµอ§พดอÐäรกçäดทเกยวกบคำæ นéน จนกวา¼นำกจกรรมจÐบอกãหหยØด เชน จบäดคำวา “ควาย” กçµอ§พดอÐäรกçäดทเกยวกบควาย “ควายเ»šนสµว� 4 เทา เอาäวä¶นา มความá¢ç§áร§..................” เ»šนµน 2. ¼นำãหจบสÅากáÅÐพดทÅÐคนจนครบทØกคน
คำ¶ามชวนคØย - ทำกจกรรมä»áÅวรสÖกอยา§äร - ทำกจกรรมนéµอ§ãชทกÉÐอÐäรมากทสØด
สรØ»กจกรรม ãน°านÐนกจดรายการวทยØ การáก»˜Þหาเ©พาÐหนาเ»šนส§ททØกคนµอ§½ƒกáÅÐเµรยมµวãหพรอม เพราÐãนการจดรายการจร§æ อาจมเหµØการ³�ทเราäมคาดคดเกด¢Öéนäดเสมอ หรอบา§ครé§เราอาจจеอ§พดเร อ§ทเราäมäดเµรยมµวมา ด§นéน ว¸การทดทสØดคอµอ§เµรยมµวพรอมµÅอดเวÅา áÅÐหา¢อมÅเอาäวãหมาก äมวาจÐเ»šนการอาน การ¿§ การด áÅÐทสำคÞµอ§มสµ
71
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 4 ฉนเปšนฉนเอง
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนäด½ƒกพด áÅÐเหçนความáµกµา§¢อ§บØคÅก นéำเสย§ จ§หวÐãนการพด¢อ§áµÅÐคน รวม¶Ö§เอกÅกɳ�ทáµกµา§กน
¢éนµอนกจกรรม 1. ãหáµÅÐคนพดáนÐนำµวเอ§ãหเพอน¿˜§ âดยจÐพดว¸ ãดกçäดãหมความนาสนãจ กำหนดเวÅาãหคนÅÐ 2 นาท (âดยม¢อกำหนดวาจеอ§ãหเพอนรจกµวµน¢อ§เราãหäดมากทสØด) 2. ãหเวÅาãนการ«อมáÅÐเµรยมµว 10 นาท 3. นำเสนอ
คำ¶ามชวนคØย หŧจากททØกคนพดจบáÅว มอÐäรทเหมอนกนหรอáµกµา§กนบา§ ¢อด¢อเสย¢อ§áµÅÐคนมอÐäรทควร»รบ»รاบา§
สรØ»กจกรรม áµÅÐคนมเอกÅกɳ�ทáµกµา§กน äมวาจÐเ»šนบØคÅก นéำเสย§ ทาทา§ ÅÅา จ§หวÐãนการพด ด§นéนการเ»šนนกจดรายการวทยØทØกคนäมจำเ»šนµอ§เหมอนกน เพย§áµµอ§หาเอกÅกɳ�¢อ§µวเอ§ãหเจอ
72
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 5รายการลองจด
เวÅา 60 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยน½ƒกหา¢อมÅáÅÐสามาร¶นำ¢อมÅทäดมาสอสารãนร»áบบ¢อ§รายการวทยØäด
อØ»กร³� ¢อมÅหรอ¢าวสารµา§æ ทเกยว¢อ§กบวยรØนหรอสอãน»˜จจØบน เชน ¢อมÅทา§การµÅาด, ¢อมÅเกยวกบเบéอ§หŧâ¦É³า, ¼ÅกรÐทบ¢อ§สนคาทมµอ¼บรâÀค ÏÅÏ
¢éนµอนกจกรรม 1. ãหนกเรยนจบคกน 2 คน 2. ãหเอกสารทเ»šน¢อมÅหรอ¢าวสารµา§æ คÅÐ 1 หว¢อ áÅÐÈÖกÉา¢อมÅท äดพรอมทé§นำเสนอãนร»áบบ¢อ§รายการวทยØร»áบบãดกçäด เชน เกมµอบคำ¶ามหรอบทสนทนา เ»šนµน âดยม¢อáมวาจеอ§ãห¼¿˜§เ¢าãจ¢อมÅทเราµอ§การนำเสนอมากทสØด ÀายãนเวÅา 3 นาท 3. ãหเวÅาãนการเµรยมµว 30 นาท 4. นำ เสนอ (ãนรÐหวา§การนำเสนอ¼นำจÐจบเวÅา เมอãกÅจÐหมดเวÅา¼นำจÐบอกสÞÞา³เพอãห¼นำเสนอจบรายการãหäดÀายãนเวÅาทกำหนด)
สรØ»กจกรรม ãนการจดรายการวทยصอ§มการหา¢อมÅจากáหŧµา§æ äมวาจÐเ»šนการสมÀาɳ�ดวยµวเอ§หรอจากหน§สอµา§æ áÅÐควรÈÖกÉาทำความเ¢าãจ¢อมÅท äดอยา§ÅÐเอยดเพอท¼¿˜§จÐäดรบ¢อมÅท¶กµอ§áมนยำ พรอมทé§หาว¸การนำเสนอãหนาสนãจเพอท¼¿˜§จÐäดäมรสÖกเบอ
¢อáนÐนำ ¼นำควรอ¸บาย¶Ö§»รÐเÀท¢อ§รายการวทยØãหนกเรยนทราบกอนŧมอ¼ÅµรายการวทยØ เพอãหนกเรยนเหçน¶Ö§ความหÅากหÅาย¢อ§ร»áบบการนำเสนอรายการทáµกµา§กน áÅÐเหมาÐสมกบกÅØมเ»‡าหมายทµา§กน
73
วยมน
ส เท
าทนส
อ
รปแบบรายการวทย (Radio programme format)
ร»áบบรายการวทยØเกด¢Öéนจากการหาเทคนคว¸การนำเสนอãหเหมาÐสมกบเนéอหาเวÅา áÅеอบสนอ§กÅØม¼¿˜§ ร»áบบรายการวทยØสามาร¶áบ§äดด§นé 1. รายการสนทนากบ¼¿˜§ (Straight talk programme) คอรายการทม¼ดำเนนรายการเพย§คนเดยวพดกบ¼¿˜§âดยµร§ 2. รายการสนทนา (Conversational talk programme) คอรายการทมการสนทนารÐหวา§¼ดำเนนรายการกบ¼รวมรายการµé§áµ 2 คน¢Öéนä»ãน»รÐเดçนทกำหนดäวâดย¼ดำเนนรายการมสวนรวมพดคØยáสด§ความคดเหçนดวย 3. รายการสมÀาɳ� (Interview programme) คอรายการทม¼ดำเนนรายการเ»šน¼สมÀาɳ�«ก¶าม»˜Þหา¼รวมรายการ áµµา§กบรายการสนทนาµร§ท¼สมÀาɳ�มหนาท»‡อนคำ¶ามเพย§อยา§เดยว 4. รายการอÀ»ราย (Discussion programme) คอ รายการพดคØยáสด§ความคดเหçนãน»รÐเดçนทµé§äว âดย¼ดำเนนรายการจÐเชÞ¼รวมรายการทมทÈนคµทáµกµา§กนมาáÅกเ»Åยนความคดเหçน«Ö§กนáÅÐกน 5. รายการสารคด (Documentary programme) เ»šนรายการท ãหสารÐความรÅÖ กŧä»ãนเรอ§ãดเร อ§หนÖ§ 6. รายการนµยสารทา§อากาÈ (Magazine programme) คอรายการท ãชร»áบบการนำเสนอáบบ “นµยสาร” คอการนำเรอ§ราวáÅÐร»áบบทหÅากหÅายมารวมอย ãนรายการเดยวกน 7. รายการ¢าว (News programme) คอราย§านเหµØการ³�สำคÞæ ทเกด¢Öéนเพอãห¼¿˜§ทราบวาม ãคร ทำอÐäร ท äหน เมอäหร อยา§äรบา§ 8. รายการบรรยายเหµØการ³� (Commentary) การราย§านจากส¶านทáÅÐส¶านการ³�จร§¼านทา§รายการ 9. รายการÅÐครวทยØ (Radio drama programme) คอรายการãนร»áบบการáสด§บทบาทสมมµ สอดáทรกสารÐความบนเท§ดวยÈÅ»Ðการãชเสย§ ทé§เสย§คนเสย§เพŧ áÅÐเสย§»รÐกอบเ»šนอ§ค�»รÐกอบสำคÞ 10. รายการ»ก³กÐ (Variety) คอ การนำเสนอเรอ§ราวดวยร»áบบอนหÅากหÅายมา¼สมอย ãนรายการเดยวกน âดยäมµอ§เชอมâย§เรอ§ราวãหเ»šนอนหนÖ§อนเดยวกน 11. รายการเพŧ (Music programme) ด§นéนเราสามาร¶จด»รÐเÀท¢อ§รายการวทยØออกเ»šน 3 »รÐเÀทãหÞæ äดáก 1. ¢าวสาร 2. ความร 3. ความบนเท§
74
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 6รจกสวนประกอบ
ของรายการวทย
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนรจกสวน»รÐกอบ¢อ§รายการวทยØททำãหรายการมสสนáÅÐมความสมบร³�มากย§¢Öéน ãนทนé¢อนำเสนอสวน»รÐกอบ¢อ§รายการวทยØ 3 สวน äดáก ID stationJingle áÅÐ Spot
อØ»กร³� 1. µวอยา§ ID station, Jingle, Spot 2. เครอ§เÅน CD หรอวทยØเท»
¢éนµอนกจกรรม ¼นำอ¸บาย¶Ö§ความสำคÞ¢อ§สวน»รÐกอบ¢อ§รายการวทยØทมสวนทำãหรายการมสสนนาสนãจ จากนéนยกµวอยา§พรอมอ¸บายสวน»รÐกอบด§กÅาว ãนทนéนำมาãหนกเรยนรจ ก 3 »รÐเÀท äดáก ID station Jingle áÅÐ Spot
คอ การเ»�ดรายการเพอãห¼¿˜§ทราบวาเ»šนรายการอÐäร (¶าเ»šนรายการãนâร§เรยนอาจµามดวยชอâร§เรยนกçäด)
เ»šนµวเพมสสนãหรายการมความนาสนãจมาก¢Öéน ทำหนาทเชอมµอãหรายการมความµอเนอ§ บา§ครé§กçเ»šนสวนบอกเวÅา เชน สวสดยามเชา หรอ¢าวเทย§วน áÅÐทำหนาทเ»šนµวนำเ¢าสรายการµา§æ เชน ชว§สØ¢Àาพ ชว§เพŧ ชว§กÌา เ»šนµน
คอâ¦É³าหรอการ»รÐชาสมพน¸�ทา§วทยØ
Jingle
ID station
Spot
75
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 7 ผลต Spot วทย
เวÅา 60 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนäดทดÅอ§½ƒก¼Åµ Spot »รÐชาสมพน¸�
อØ»กร³� เครอ§เÅน CD, เครอ§อด MP3 (¶าäมสามาร¶หาäด สามาร¶ãชวทยØเท»áทนäด)
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§นกเรยน เ»šน 2 กÅØม - กÅØมท 1 ¼Åµ Spot »รÐชาสมพน¸�âคร§การ - กÅØมท 2 ¼Åµ Spot ร³ร§ค�เพอการเทาทนสอ *กำหนดเวÅาความยาว¢อ§ Spot 2 นาท 2. ãหนกเรยนเ¢ยนบท (Script) พรอมหาดนµร»รÐกอบáÅнƒก«อม 3. ทดÅอ§¼Åµ ¿˜§ áÅÐáก䢻รบ»รا
76
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 8ผลตรายการวทย
เวÅา 90 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยน½ƒก¼ÅµรายการวทยØสÐทอน»˜Þหาอท¸พÅ¢อ§สอâ¦É³าทส§¼ÅกรÐทบµอพĵกรรมการบรâÀคสอ¢อ§วยรØนäดอยา§นาสนãจ áÅÐเรยนรกรÐบวนการ¼ÅµรายการวทยØอยา§§ายáÅÐมสารÐ พรอมทจÐนำä»»รÐยØกµŠãชãนâร§เรยนµอä»äด
อØ»กร³� เครอ§เÅน CD, เครอ§อดMP3 (¶าäมสามาร¶หาäด สามาร¶ãชวทยØเท»áทนäด)
¢éนµอนกจกรรม ãหนกเรยนเ¢ยน Script รายการวทยØ âดยนำเนéอหา¢อมŵา§æ มาจดเ»šนชว§ทนาสนãจãนรายการ รวม¶Ö§นำสวน»รÐกอบ¢อ§รายการวทยØมาวา§µอกนด§µวอยา§
µวอยา§ร»áบบ Script รายการวทยØ
Jingle เ¢ารายการ
ID station áนÐนำชมรม
ชว§¢าว/สารÐความรทวä»
á©เบéอ§หŧคนทำสอ
เกมµอบคำ¶ามช§รา§วÅ
DJ พด»�ดทาย
77
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“หลกสตรผลตสอสงพมพอยางสรางสรรค”
หÅกสµรนéจÐเนนãหนกเรยนäดเ¢าãจ¶Ö§กรÐบวนการáÅТéนµอนãนการ¼Åµนµยสาร áÅÐบทบาทหนาทµา§æ ãนการทำนµยสาร áÅÐการวา§âคร§กอนการ¼Åµ
âคร§สรา§การ¼Åµสอส§พมพ�อยา§สรา§สรรค� หÅกสµรการ¼Åµสอส§พมพ�อยา§สรา§สรรค�»รÐกอบดวย 3 หนวยการÈÖกÉา áÅÐ 8 กจกรรมการเรยนร
80
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หนวยการเรยนร กจกรรมการเรยนร วต¶ประสงค
อØนเครอ§
1. áÅกเ»ÅยนพดคØยเกยวกบส§พมพŠãนความหมาย¢อ§¼เ¢ารวม
เพอทราบทÈนคµ¢อ§นกเรยนµอการเ»šนนกจดรายการวทยØ
2. ว¸การหา»รÐเดçน (Mind mapping)
เพอ½ƒกทกÉÐการสอสารดวยความชดเจน กรÐชบ áÅÐäดãจความÀายãนเวÅาทกำหนด
เทคนคทควรรãนการ¼Åµหน§สอ
3. การสรา§สรรค�§านเ¢ยน (Creative writing)
4. ว¸การหา¢อมÅ (Research)
5. หนาททควรรãนการ¼Åµหน§สอ - บรร³า¸การ - กอ§บรร³า¸การ - ÈÅ»กรรม - คอมพวเµอร�
¼Åµสอส§พมพ�
6. อานหน§สอสรา§áร§บนดาÅãจ
äดÈÖกÉา§านเ¢ยนวามร»áบบäหน áÅÐมความนาสนãจอÐäรบา§áÅÐสามาร¶วเคราÐห�จØดเดนร»áบบáÅÐว¸การนำเสนอทนาสนãจ¢อ§หน§สอµวอยา§äด
7. ว¸การหา¢อมÅ (Mind mapping)
8. จดทำáบบâคร§รา§¢อ§ หน§สอ (Lay out)
äดรจก¢éนµอนการ¼Åµหน§สอ âดยŧมอ»¯บµดวยµนเอ§
81
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 1แลกเปลยนทศนคต
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหเกดการáÅกเ»ÅยนกนãนกÅØม áÅеรวจสอบความคาดหว§ ความสนãจเกยวกบส§พมพ�
¢éนµอนกจกรรม ¼นำกจกรรมµé§คำ¶ามชวนพดคØยáÅกเ»Åยนãน»รÐเดçนเกยวกบส§พมพ� เชน ทำäม¶Ö§สนãจãนสอส§พมพ� คดวาสอส§พมพ�มจØดเดนคออÐäร เ»šนµน สรØ» หŧจากท äดáÅกเ»ÅยนกçจÐเหçนวา áµÅÐคนมความสนãจãนสอนéทáµกµา§กน กçจÐäดเหçนความคดเหçน¢อ§คนอน áÅÐจÐäดหาทÈทา§¢อ§การทำนµยสารทเ»šนä»ãนทÈทา§เดยวกน
82
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 2วธการหาประเดçนทนาสนãจ
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหร¶Ö§ว¸การหา»รÐเดçนทหÅากหÅายáÅÐสรา§สรรค�
อØ»กร³� กรÐดาÉ A4, »ากกา
¢éนµอนกจกรรม 1. áจกกรÐดาÉáÅлากกาคนÅÐ 1 ชØด 2. ¼นำกำหนด»รÐเดçนทนาสนãจ เชน ¼ âทรÈพท�มอ¶อ 3. ãห¼เ¢ารวมáµÅÐคนµé§คำ¶ามหรอส§ทµอ§การรเกยวกบ»รÐเดçนด§กÅาว âดยมเ§อนä¢คอ ãหเ»šนคำ¶ามทสรา§สรรค�áÅÐá»Åก äมเคยทราบคำµอบหรอมคน¶ามมากอน เชน ¼มกชนด 4. ãหáµÅÐคนนำเสนอคำ¶ามเกยวกบ»รÐเดçนนéน áÅÐáÅกเ»Åยนกน
83
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 3 วธเขย
น
อยางสรางสรรค
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอ½ƒกการเ¢ยนรอยเรอ§ราว áÅÐการทำãหการเ¢ยนนาสนãจ
อØ»กร³� กรÐดาÉ A4, »ากกา
¢éนµอนกจกรรม กจกรรมนé»รÐกอบดวย 2 áบบ½ƒกหด
áบบ½ƒกหดท 1 1. áจกกรÐดาÉคนÅÐ 1 á¼น 2. ¼นำãหâจทย�เ¢ยนเรอ§ราวอÐäรกçäดทเกยวกบµวเอ§ ãหเ¢ยนบรรยายµามอ¸ยาÈยä»เรอยæ »รÐมา³ 3 นาท ¢³Ðทกำŧเ¢ยนวทยากรจÐอานคำหรอ»รÐâยคออกมา เชน วนäหวคร กอดคอรอ§äห 3. เมอ¼เ¢ารวมäดยนãหเ¢ยนคำนéนµอเ¢าä»ãน§านเ¢ยน¢อ§µน âดยหาว¸การทจÐสามาร¶ทำãหกÅายเ»šนเร อ§ราวทสอดคÅอ§กนãหäด 4. นำเสนอ§านเ¢ยน¢อ§áµÅÐคน (รÐหวา§นé¼นำ สามาร¶หยบ¢อด¢อ§§านเ¢ยนหรอ¢อáµกµา§มาเ»šน»รÐเดçนãนการพดคØยáÅกเ»Åยนกçäด)
84
วยมน
ส เท
าทนส
อ
áบบ½ƒกหดท 2
เวÅา 30 นาท
อØ»กร³� กรÐดาÉ A4, »ากกา, สÅากทเ¢ยนชอ¢อ§¼เ¢ารวมกจกรรม
¢éนµอนกจกรรม 1. จบสÅาก«Ö§บรรจØชอ¼เ¢ารวมทØกคนäวดานãน (¶าจบäดชอµวเอ§ãหเ»Åยน) 2. เมอจบสÅากäดชอ¼เ¢ารวมคนอนãห¼Åµ§านเ¢ยนเพอáนÐเพอนคนนéน âดยãหãชร»áบบกÅอนµามความ¶นด 3. ¼Åµ§านเ¢ยน 4. นำเสนอ§านเ¢ยน
สรØ»กจกรรม áบบ½ƒกหดท¼เ¢ารวมäดทดÅอ§เ¢ยนนéนจÐทำãหเกดความชำนาÞáÅÐäดเหçน¶Ö§ÅกɳЧานเ¢ยน¢อ§µนเอ§áÅмอน อกทé§ย§äด½ƒกการãชความคดสรา§สรรคŠãนรÐยÐเวÅาทกำหนดอกดวย
85
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 4 วธการหาขอมล
เวÅา 15 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãห¼เ¢ารวมäดทราบ¶Ö§ว¸การหา¢อมÅจากáหŧµา§æ
อØ»กร³� หน§สอ นµยสาร/¢าวµา§æ
¢éนµอนกจกรรม 1. ¼นำµé§คำ¶ามชวนคØยหากµอ§การจÐหา¢อมÅคดวามว¸การหาอยา§äรบา§ áÅÐจากท äหนบา§ 2. áÅกเ»ÅยนกนãนกÅØม 3. ¼นำสรØ»จากทáÅกเ»Åยน ว¸การหÅกม 2 ว¸การ คอ ¢อมÅทา§µร§ คอ ¢อมÅท äดจากการ¼านกรÐบวนการเกçบ¢อมÅดวยµนเอ§ เชน การสมÀาɳ�ดวยµวเอ§ การส§เกµ ทำáบบสอบ¶าม เ»šนµน ¢อมÅทา§ออม คอ ¢อมÅท äดจากการสบคนจากáหŧ¢อมÅทม¢อมÅอยáÅว เชน µามหน§สอ/นµยสาร/¢าว
86
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� ãหเ¢าãจหนาททจำเ»šนãนกรÐบวนการ¼Åµหน§สอ
อØ»กร³� ชาร�µชéáจ§ความหมาย¢อ§หนาทµา§æ
¢éนµอนกจกรรม 1. ¼นำµé§คำ¶ามชวนคØย คดวาãนการ¼Åµหน§สอนµยสารควรมหนาทอÐäรบา§ 2. อ¸บายãหทราบ¶Ö§หนาท áÅÐบทบาท¢อ§áµÅеำáหน§ äดáก - บรร³า¸การ มหนาทดÀาพรวม¢อ§หน§สอทé§หมด - กอ§บรร³า¸การ มหนาท¼Åµ§านµามความสนãจ - ÈÅ»กรรม มหนาทดáŧานÈŻРการจดวา§อ§ค�»รÐกอบÀาพ¶ายãนหน§สอ - คอมพวเµอร� มหนาทจดพมพ� จดวา§ âดยãชคอมพวเµอร� 3. หŧจากททราบวามหนาทอÐäรบา§áÅว ãหนกเรยนเÅอกหนาทµามความสนãจáÅжนด
กจกรรมท 5หนาททควรรãนการผลตหนงสอ
87
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 6 อานหนงสอ
เวÅา 90 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เหçนáนวทา§ãนการ¼Åµหน§สอทมหÅากหÅายร»áบบ áÅÐสามาร¶วเคราÐห�จØดเดน ร»áบบ áÅÐว¸การนำเสนอทนาสนãจ¢อ§หน§สอµวอยา§äด
อØ»กร³� หน§สอ นµยสารµา§æ/วารสาร
¢éนµอนกจกรรม ¼นำกจกรรมáนÐนำหน§สอµา§æ ãห¼เ¢ารวมอานหน§สอ áÅÐãหชวยกนวเคราÐห� หาจØดเดนทนาสนãจ¢อ§นµยสาร เพอเ»šนáนวทา§ãนการ¼Åµนµยสาร
88
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 45 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหร¶Ö§ว¸การãนการหา»รÐเดçนเพอมา¼Åµหน§สอ
อØ»กร³� »ากกา, กรÐดาÉ A4, สเมจก
¢éนµอนกจกรรม 1. ãห¼เ¢ารวมกจกรรมเÅอก»รÐเดçนทสนãจหรอทคดวาเ»šน»ÞหาทอยากจÐสอสารกบ¼อาน 1 »รÐเดçน 2. เ¢ยนá¼น¼§ ด§µวอยา§
3. ãห¼เ¢ารวมรÐดมหาคำµอบ วา»รÐเดçนด§กÅาวมสาเหµØมาจากอÐäร áÅÐเกด¼ÅกรÐทบอยา§äรบา§ เพอãหäด»รÐเดçนหÅกทจÐเÅอกมาเ»šน Concept ¢อ§หน§สอนµยสารµวอยา§ âดยการหา»รÐเดçนดวยว¸การ Mind mapping
»รÐเมน¼Å µรวจสอบความเ¢าãจ áÅеรวจสอบทÈนคµ การจดรÐบบความคด áÅÐสามาร¶นำ»รÐเดçนä»เชอมµอกบกจกรรมอนäด
¼ÅกรÐทบ»ÞหาสาเหµØ
กจกรรมท 7การหาประเดçนหลก (Concept) ãนการผลตหนงสอนตยสาร โดยวธการ Mind mapping
89
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 8 ผลต Lay out ของนตยสาร
เวÅา 90 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหร¶Ö§¢éนµอนว¸การ¼Åµนµยสารอยา§§ายáÅÐãหร¶Ö§กรÐบวนการคดáÅÐว¸การทำ¢อมÅกอนทจÐออกมาเ»šนร»เÅมสมบร³� áÅÐการทำ§านรวมกบ¼อน
อØ»กร³� กรÐดาÉ A4, »ากกา, สเมจก, หน§สอนµยสาร
¢éนµอนกจกรรม 1. ãห¼เ¢ารวมชวยกนรÐดมความคดเหçนวาอยากãหมจำนวนคอÅมน�กคอÅมน�ãนนµยสาร áÅÐมคอÅมน�อÐäรบา§ เชน คอÅมน�เกยวกบสØ¢Àาพ, เพŧãหมมาáร§, เทาทนสอ เ»šนµน 2. áบ§หนาทรบ¼ดชอบáÅÐออกáบบร»รา§¢อ§คอÅมน�ทµวเอ§เÅอก 3. รวบรวมáÅÐจดเรย§คอÅมนŠãนนµยสารµามความเหมาÐสม 4. µรวจดความเรยบรอย »รบ»รاáกä¢เพอนำ仼ŵเ»šนนµยสารทสมบร³�
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶นำ»รÐเดçน»˜Þหาä»เชอมกบการ¼ÅµนµยสารáÅÐทำ§านรวมกบ¼อนäด
90
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“หลกสตรผลตสอละครอยางสรางสรรค”
หÅกสµรนéมاเนนãหนกเรยนเกดความรความเ¢าãจãนทกÉÐพéน°าน¢อ§ÈÅ»Ðการáสด§áÅÐการãชเทคนคทา§ÅÐครเพอãหเกดความสนØกสนานáÅÐมสสน อกทé§สามาร¶นำä»»รÐยØกµŠãนทา§»¯บµ รวม¶Ö§การรจกการสรา§บทÅÐครอยา§มáกนความคด (Theme)«Ö§ãนหÅกสµรนé äดนำสารÐเกยวกบอท¸พÅ¢อ§สอâ¦É³าทส§¼ÅกรÐทบµอการบรâÀค¢อ§วยรØนเ¢ามาเ»šนáกนสำคÞãนÅÐคร นอกจากนéนÀายãµกรÐบวนการÅÐครนé นกเรยนจÐäด½ƒก½นการáสด§อยา§มสวนรวม เรยนรบทบาทความรบ¼ดชอบ การเ»šน¼นำ ¼µามทด การรจกการทำ§านเ»šนทม การยอมรบความคดเหçน µÅอดจนพ²นา»รบ»รاµวเอ§¼านการวพากÉ�วจาร³�อยา§สรา§สรรค�äด
92
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หนวยการเรยนร กจกรรมการเรยนร วต¶ประสงค
½ƒกทกÉÐการáสด§
1. 1 ทา 1 เสย§เพอ½ƒกทกÉÐการกÅาáสด§ออก áÅÐการสอสารดานอารม³�ดวย การãชรา§กาย
2. เดน¢ยายทาทา§เพ อ เ พ ม È ก ยÀ าพ ãนก าร ã ชร า§กายเพอáสด§เÅยนáบบทาทา§ãนกจวµร»รÐจำวน
3. กรÐจกเ§า เµรยมความพร อมก อน เร มกจกรรมสมา¸
4. âร§เรยน»Åา เพอãห¼เ¢ารวมäดÅอ§จนµนาการ µามท¼นำบอกเÅา¶Ö§สµา§æ
5. เดนจนµนาการ เ พ อ ã ห น ก เ ร ย น ร จ ก ก า ร ã ชรา§กายáÅÐความรสÖกเคÅอนäหวãหเกดการ»รÐสานสมพน¸�
สรา§âคร§เรอ§
6. ÅÐครสµว� เรยนรการสรา§บทÅÐครอยา§§าย
7. รำ ว§สÞÅกɳ� รจกãชรา§กายáสด§ทาทา§á»Åกãหม
8. µอµวกÅäกเพอãชรา§กายãนการáสด§ออกáทนวµ¶Øชนดµา§æ อยา§สรา§สรรค�
9. สรา§©าก
เพอãหนกเรยนรจกสรา§©ากÅÐคร ดวยการãชรา§กายáทน©ากáÅÐวµ¶Ø ãนÅÐครอยา§มอ§ค�»รÐกอบอยา§สมดØÅáÅÐสวย§าม
10. สามÀาพ
เรยนรการสรา§âคร§เรอ§ÅÐครอยา§§ายเพอãหนกเรยนäดรจกว¸การรÐดมความคดเกยวกบการหา»รÐเดçนเพอทำÅÐครสÐทอน»˜Þหา
11. 䢻˜Þหา
¼ÅµÅÐคร 12. ÅÐครสÐทอน»˜Þหาเพอãหนกเรยนäดรจกการสรา§ÅÐครทสอดáทรก»รÐเดçน»˜Þหาเ»šนáกนความคดหÅก¢อ§เรอ§
93
เ»šนáกนความคดหÅก¢อ§เรอ§
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 11 ทา 1 เสยง
เวÅา 10 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอ½ƒกทกÉÐการกÅาáสด§ออกáÅÐการสอสารดานอารม³�ดวยการãชรา§กาย áÅÐเพอสรา§บรรยากาÈการเรยนรท¼อนคÅายÀายãนกÅØม
¢éนµอนกจกรรม 1. จดนกเรยนãหยนเ»šนว§กÅม 2. ãหนกเรยนáสด§อารม³Šãดกçäด ดวยการáสด§ทาทา§»รÐกอบอารม³� 1 ทา พรอมกบเ»Å§เสย§ 3. นำเสนอทาทา§พรอมเสย§áสด§อารม³�ทÅÐคน âดยãหเพอนæ ãนว§ทำทาáÅÐเ»Å§เสย§µามพรอมæ กน 4. เมอáสด§อารม³�»รÐกอบทาทา§ครบทØกคนáÅว ãหทำ«éำอกâดยáสด§ทา»รÐกอบáÅÐเสย§เดม áÅÐเพอนย§ค§ทำµามเชนเดยวกน âดยม âจทย�นéµามÅำดบ - ãหคดวาµวเอ§เ»šนชา§ ãห¢ยายทาทา§ãหãหÞทสØดáÅÐส§เสย§ด§ทสØด - ãหคดวาµวเอ§เ»šนมด ãหทำทาทา§ãหเÅçกทสØดáÅÐส§เสย§ãหเบาทสØด - รอบ¶ดä»ãหเพมความเรçว¢Öéน 5. ¼นำ¶ามความรสÖก¢อ§นกเรยนหŧจากท äดáสด§ออกáนÐนำ ¼นำคอยãหกำŧãจáÅÐกรеØนãหนกเรยนกÅาáสด§ออก
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶คดทาทา§พรอมทé§เ»Å§เสย§áÅÐáสด§ออกอยา§เµçมท
94
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 10 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอเพมÈกยÀาพãนการãชรา§กายเพอáสด§ออกáÅÐเÅยนáบบทาทา§ãนกจวµร»รÐจำวน
¢éนµอนกจกรรม 1. ãหนกเรยนเดนä»รอบæ หอ§ 2. เดนชาŧพรอม¢ยายทาทา§การเดนãหมาก¢Öéน 3. ¢ยายทาทา§ãนกจวµร»รÐจำวนãหãหÞ¢Öéน ชดเจน¢Öéน 4. ¼นำเÅาเร อ§ราวãหนกเรยน¢ยายทาทา§¢Öéน เชน µน¢Öéนจากทนอนµอนเชา บด¢éเกยจ เ»�ด»รеเ¢าหอ§นéำ อาบนéำ สรмม เชçดµว ãสเสéอ¼า กน¢าว âบกร¶ ä»âร§เรยน เ¢ยนหน§สอ เ»šนµน 5. ¼นำ¶ามความรสÖกหŧจากจบกจกรรมáนÐนำ ¼นำคอยกรеØนãหนกเรยนãชรา§กายãหäดมากทสØด âดยทำทาทา§ชดเจน äมเร§จ§หวÐ
กจกรรมท 2เดนขยายทาทาง
95
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 3กระจกเงา
เวÅา 15 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอãหนกเรยนรจกการãชรา§กายáÅÐความรสÖกเคÅอนäหวãหเกดการ»รÐสานสมพน¸� 2. เพอ½ƒกสมา¸ ทกÉÐการเ»šน¼นำ ¼µาม áÅнƒกการกÅาáสด§ออก
อØ»กร³� เพŧดนµรบรรเŧ, เครอ§เÅน CD, วทยØเท»
¢éนµอนกจกรรม 1. ãหนกเรยนจบคáÅÐยนหนหนาเ¢าหากน กำหนด½†าย A áÅÐ B 2. ãห½†าย A เ»šน¼นำãนการเคÅอนäหวอยา§อสรÐ ดวยการเคÅอนäหวชาæ áÅÐãชรา§กายãหมากทสØด ãน¢³Ðท½†าย B เ»šน¼ทำµามãหเหมอนทสØดáทบจÐเ»šนÅมหายãจเดยวกน 3. จากนéนสÅบบทบาทกนเ»šน¼นำáÅмµาม áÅวเรมกจกรรมãหมอกครé§หนÖ§ 4. เมอ¼นำส§เกµเหçนวานกเรยนสามาร¶เคÅอนäหวäดดรÐดบหนÖ§ จÖ§เพมâจทยŠãหนกเรยนทé§คพยายามเคÅอนäหวä»พรอมæ กนâดยäมµอ§กำหนดวาãครนำ ãครµามส§เกµการเคÅอนäหวจนกวานกเรยนäดãชÈกยÀาพเµçมทáÅวจÖ§พก 5. ¼นำกจกรรม¶ามความรสÖกหŧรวมกจกรรม
áนÐนำ ¼นำ ควรสา¸µãหนกเรยนดเ»šนµวอยา§กอน ãนรÐหวา§ทำกจกรรม ãห¼นำสรา§บรรยากาÈãหเกดสมา¸ áÅÐสนบสนØนการเคÅอนäหว¢อ§นกเรยนดวยการเ»�ดเพŧบรรเŧคÅอเบาæ áÅÐคอยกรеØนãหนกเรยนพยายามหาทาทา§เพอการãชรา§กายãหเคÅอนäหวมากทสØด
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶ทำทาการเคÅอนäหวอยา§สมพน¸�áÅÐสอดคÅอ§กนãนáµÅÐค อยา§มสมา¸âดยäมหÅØดหวเราÐ
96
อยา§มสมา¸âดยäมหÅØดหวเราÐ
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอ½ƒกทกÉÐการเคÅอนäหวรา§กายอยา§»รÐสานสอดคÅอ§ สรา§สรรค�áÅÐมÅÅา 2. เพอ½ƒกความเ»šน¼นำ ¼µาม รวม¶Ö§ความสามคคÀายãนกÅØม
¢éนµอนกจกรรม 1. áบ§นกเรยนเ»šนกÅØม กÅØมÅÐ 4 คน âดยãหนกเรยนยนãนµำáหน§ 4 จØด เ»šนร»สเหÅยม¢นมเ»‚ยก»น 2. ¼นำอ¸บายกจกรรมãหนกเรยนáµÅÐกÅØมเคÅอนäหวä»พรอมæ กน»รÐกอบเสย§เพŧ âดยกำหนดãหม¼นำการเคÅอนäหว 1 คน «Ö§¼นำµอ§หนหนาออกจากว§เพอกÅายเ»šน¼นำทมการเคÅอนäหว เมอเคÅอนäหวรา§กายสกคร จÖ§¼ÅดãหเพอนãนกÅØมเ»šน¼นำµอ âดยหนหนาä»หาเพอนคนนéน จากนéนจÖ§เคÅอนäหวรา§กายอยา§มÅÅาµาม¼นำคนãหมµอä» ทำเชนนéจนครบทé§ 4 คน 3. ¼นำ¶ามความรสÖก
áนÐนำ กจกรรมนéเนนการเคÅอนäหวอยา§อสรÐ ด§นéน¼นำจÖ§ควรกรеØนãหนกเรยนÅอ§คนหาว การเคÅอนäหวãหมæ หÅากหÅายร»áบบ มรÐดบส§-µำ การเคÅอนäหวáบบâ»ร§เบา การเคÅอนäหวáบบá¢ç§áกร§ áบบÅนäหÅ เ»šนµน
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶áสด§ทาทา§äดอยา§»รÐสานสอดคÅอ§กบดนµรáÅлรÐสานกนãนทมจนกÅายเ»šนหนÖ§เดยวกน áÅÐรจกãชรา§กายอยา§สรา§สรรค�ทé§น§ นอน ยน อยา§มÅÅาáÅÐมสมา¸
กจกรรมท 4โรงเรยนปลา
97
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 5เดนจนตนาการ
เวÅา 15 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãห¼เ¢ารวมäดÅอ§จนµนาการµามท¼นำบอกเÅา¶Ö§ส§µา§æ หรอÅอ§จนµนาการµามเพŧ
อØ»กร³� เพŧบรรเŧ, เครอ§เÅน CD, วทยØเท»
¢éนµอนกจกรรม 1. ãห¼เ¢ารวมเดนä»รอบæ หอ§ รÐหวา§ทเดน¼นำกจกรรมจÐพด¶Ö§ส§µา§æãห¼เ¢ารวมÅอ§จนµนาการµามส§เหÅานéน หากมความรสÖกอยา§äรกç ãหáสด§อารม³�ทาทา§ออกมา 2. ¼นำ¶าม¼เ¢ารวม¶Ö§ส§ทเÅาวาเหçนอÐäร ÅกɳÐเ»šนอยา§äร รสÖกอยา§äร เ»šนµน เพอเ»šนการทบทวนเรอ§
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶จนµนาการµามãนส§ท¼นำบอกเÅาäดอยา§สรา§สรรค�
98
วยมน
ส เท
าทนส
อ
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอสรา§บทÅÐครอยา§§าย «Ö§จÐเ»šนพéน°านãนการทำบทµอä» 2. เพอ½ƒกทกÉÐการสอสาร¼านรา§กายดวยการสวมบทบาทเ»šนสµว�ชนดµา§æ 3. เพอ½ƒกทกÉÐการทำ§านเ»šนทม
อØ»กร³� กรÐดาÉ A4, สชอÅ�ก
¢éนµอนกจกรรม 1. áจกกรÐดาÉ A4 áÅÐส ãหนกเรยนทØกคน จากนéนãหนกเรยนวาดว§กÅม¢นาดãดกçäดŧบนกรÐดาÉ 2. ¼นำส§ãหนกเรยนวาดร»สµว� 1 ชนด µอจากร»ว§กÅม 3. เมอนกเรยนäดร»สµว�ทØกคนáÅว ãหนกเรยนจบคกน áÅмÅดกน»˜œนเพอนเ»šนสµว�ทµวเอ§วาด áÅÐกำหนดเสย§รอ§¢อ§สµว�ชนดนéนæ ãหเพอนดวย 4. เมอนกเรยนäดสวมบทบาทเ»šนสµว�ชนดµา§æ ทØกคนáÅว ¼นำ ส§ãหนกเรยนจบกÅØม กÅØมÅлรÐมา³ 8 คน กำหนดãหáµÅÐกÅØมคดการáสด§ÅÐครสéนæ 1 เร อ§ âดยมเ§อนä¢วา ทØกคนãนกÅØมท äดรบบทบาทเ»šนสµว�ชนดµา§æ µอ§สวมบทบาทเ»šนสµว�ชนดนéน รวมáสด§âดยäม ãชÀาÉาคน áµสามาร¶สอสารกนดวยÀาÉา (เสย§) áÅÐทาทา§¢อ§สµว�เทานéน 5. ¼นำãหเวÅาãนการรÐดมความคด ¼ÅµÅÐครสµว�áÅнƒก«อม 6. áµÅÐกÅØมนำเสนอÅÐครสµว� 7. เมอáสด§ÅÐครจบãหเพอนกÅØมอนทายเรอ§ราวãนÅÐคร áÅÐáสด§ความคดเหçนเช§วจาร³�áÅлรÐเมน¼Å
กจกรรมท 6ละครสตว
99
วยมน
ส เท
าทนส
อ
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶สรา§µวÅÐครáÅÐสามาร¶กำกบเพอนãหเ»šนµวÅÐครนéนæ äดนกเรยนสามาร¶ãชรา§กายáสด§เ»šนสµว�ชนดµา§æ äดอยา§สรา§สรรค� ทØกคนมบทบาทกบการรวมคดáÅÐมสวนรวมãนการáสด§ÅÐครสµว�
100
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 5 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอ½ƒกãหนกเรยนäดãชรา§กายãนการสรา§สรรค�เ»šนทาá»Åกæ µามความคด¢อ§µนเอ§ 2. เพอเ»šนกจกรรมนำเ¢าสกจกรรมµอä» อØ»กร³� กÅอ§/©§/©าบ (รอ§»รÐกอบเพŧเพอความสนØกสนาน)
¢éนµอนกจกรรม 1. อØนเครอ§âดยการãหนกเรยนเดนรอ§เพŧ áÅÐรำ ว§Åอมรอบเ»šนว§กÅม ãนทนéอาจãชเพŧÅมเพÅมพด เพอãหเ¢ากบกจกรรมทµอ§ãชคำส§ 2. เมอสéนเสย§รอ§ ¼นำออกคำส§ áÅÐãหนกเรยนทำµามคำส§µา§æ ด§µวอยา§ - ãหยนทาทá»ÅกทสØดãนâÅก - ãหนอนทาทá»ÅกทสØดãนâÅก - ãหน§ทาทá»ÅกทสØดãนâÅก - ãหคน 2 คนเอาหวชนกน - ãหคน 5 คนเอาá¢นเกยวกน - ãหคน 7 คนมเทาอยทพéน 5 เทา กนµดทพéน 2 กน 3. คำส§สØดทายส§ãหนกเรยนจบกÅØม กÅØมÅÐ 5-6 คน เพอเ¢าสกจกรรมµอä» áนÐนำ ¼นำสามาร¶ออกáบบคำส§âดยเพมÅำดบความยาก¢อ§áµÅÐคำส§ âดยอยบนพéน°านทนกเรยนสามาร¶ทำäดจร§áÅÐäมเ»šนอนµราย
กจกรรมท 7รำวงสญลกษณ
101101
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เพลงลมเพลมพด
ÅมเพÅมพด âบกสÐบดพดมาäวäวÅมเพÅมพดอÐäร («éำ)
©นจÐบอกãห...(¼นำออกคำส§ãหนกเรยนทำทาทา§µา§æ)
102
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 10 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� 1. เพอãชรา§กายãนการáสด§ออกáทนวµ¶Øชนดµา§æ อยา§สรา§สรรค� 2. เพอ½ƒกãหนกเรยนรจกการวา§á¼นรวมกน
อØ»กร³� กÅอ§/©§/©าบ (รอ§»รÐกอบเพŧเพอความสนØกสนาน)
¢éนµอนกจกรรม กจกรรมนéย§ค§ãชร»áบบµอเนอ§จากกจกรรมรำว§สÞÅกɳ� คอ การรอ§เพŧáÅÐออกคำส§ãหนกเรยนทำµามคำส§ áµµา§กนµร§ทเนนคำส§ทµอ§การãหนกเรยนäดãชรา§กาย¢อ§áµÅÐคน»รÐกอบกนเ»šนวµ¶Ø ด§µวอยา§คำส§µอä»นé ãหนกเรยนáµÅÐกÅØมµอµวกนเ»šนร» - ดอกäม 1 ดอก - พรÐจนทร� 1 ดว§ - ควาย 1 µว - ร¶¶§ทเคÅอนท äด 1 คน - หØนยนµ�ทมกÅäก«บ«อน 1 µว ¼นำออกคำส§»รÐมา³ 4-5 คำส§µามÅำดบความยากáÅеามความเหมาÐสมจากนéนจบกจกรรมดวยรำว§สÞÅกɳ� เพŧÅมเพÅมพด เพอนำเ¢าสกจกรรมµอä»
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶รวมกนคดáÅÐãชรา§กายµอµวเ»šนส§µา§æ µามคำส§äด
กจกรรมท 8ตอตวกลไก
103103
วยมน
ส เท
าทนส
อ
áนÐนำ - ¼นำสามาร¶ออกáบบคำส§ âดยเพมÅำดบความยากจากวµ¶Ø§ายæ äมมการเคÅอนäหว เ»šนวµ¶ØชéนãหÞทสามาร¶เคÅอนäหวäด - การออกคำส§áµÅÐคำส§จÐäมµอเนอ§µดกนเหมอนกจกรรมทáÅว กÅาวคอ เมอนกเรยนทำµามคำส§áÅวãหหยØดน§ãนทาทา§นéนæ กอน เพอãห¼นำสอบ¶ามรายÅÐเอยดเกยวกบวµ¶Øทนกเรยนเนรมµ เชน áµÅÐสวนคออÐäร มการทำ§านอยา§äร หรอชวยáสด§ãหดวาเคÅอนäหวอยา§äร - กจกรรมนéเนนãหนกเรยนäดãชความคดãนเวÅารÐยÐสéน คอ เมอสéนเสย§คำ ส§ãหนกเรยนµอµวเ»šนวµ¶Øชéนนéนทนท âดยกรÐบวนการรÐดมความคดจÐเกด¢Öéนอยา§รวดเรçวว¸การนéเ»šนเทคนคãหนกเรยนäดชวยกนคดáÅÐชวยกนทำ เ»šนการáกä¢ส¶านการ³�เ©พาÐหนา - ¼นำควรกÅาวคำชมเชยเ»šนการãหกำŧãจนกเรยนµามâอกาส เชน มความคดสรา§สรรค� ชวยกนทำ§าน หรอทำ§านเสรçจäดเรçว เ»šนµน áÅÐพยายามชความสามาร¶¢อ§นกเรยนท äมคอยมบทบาท
104
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 15 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนรจกสรา§©ากÅÐครดวยการãชรา§กายáทน©ากáÅÐวµ¶ØãนÅÐครอยา§มอ§ค�»รÐกอบ (Composition) สมดØÅáÅÐสวย§าม
อØ»กร³� กÅอ§/©§/©าบ (รอ§»รÐกอบเพŧเพอความสนØกสนาน)
¢éนµอนกจกรรม 1. ¼นำย§ค§ãชเพŧรำว§เพอเ»šนµวนำãนการãหคำส§นกเรยนกÅØมเดม 2. คำส§ãนกจกรรมนé เนนãหนกเรยนรจกãชรา§กายãนการสรา§©ากÅÐคร ด§นéน คำ ส§จÖ§เ»šนการกำหนดส¶านทหร อส¶านการ³�อยา§ãดอยา§หนÖ§ เชน ãหáµÅÐกÅØม - ãหนกเรยนรวมµวกนเ»šนหอ§นéำ 1 หอ§ - รวมµวกนเ»šนวด - สรา§©ากâร§เรยน - สรา§©ากสวรรค� เ»šนµน 3. หŧจากท ãหáµÅÐกÅØมµอµวเสรçจ ãห¼นำµรวจสอบáÅÐวจาร³�ทÅÐกÅØมเพอนำ»รÐเดçนเ¢าสการสรา§©ากãนÅÐครทจำเ»šนµอ§คำนÖ§¶Ö§ เชน อ§ค�»รÐกอบ¢อ§Àาพ ความสมดØÅ¢อ§©าก การäมบ§กน มรÐดบส§/µำ มมµ áÅÐการãชÈกยÀาพ¢อ§รา§กาย ãนการáสด§áทนวµ¶Øµา§æ ãน©าก เ»šนµน
กจกรรมท 9สรางฉาก
105105
วยมน
ส เท
าทนส
อ
âดย¼นำสอดáทรกเนéอหาเหÅานé áÅÐพยายามชéจØดดáÅÐจØดดอยรÐหวา§ทนกเรยนสรา§©าก จากนéน»รบáกµำáหน§ãหนกเรยนเหçนเ»šนµวอยา§ หรออาจจÐãหเพอนกÅØมอนชวยดáÅлรบ เพอเ»šนการ½ƒกกçäด
áนÐนำ ãนการวจาร³�§าน¢อ§นกเรยนเนนãหเกดการวจาร³�อยา§สรา§สรรค� คอ การวจาร³�áÅлรบáกเพย§เÅçกนอย âดยพยายามäมวจาร³Šãนทา§Åบ พยายามชมáÅÐãหกำŧãจหากนกเรยนทำäดด
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶สรา§©ากµามâจทย�ทส§áÅÐจดวา§อ§ค�»รÐกอบÀาพäด
หÅกการจดวา§อ§ค�»รÐกอบÀาพ (Composition)
1. พéนท (Space) การãชพéนท ãหทว¶Ö§2. สมดØÅ (Balance) หาจØดท äดนéำหนกสมดØÅ¢อ§µำáหน§Àาพ จØดทคนดจÐดäดชดเจนทสØด คอหมายเÅ¢ 5 áµหมายเÅ¢อนæ กçสามาร¶ทำãหสมดØÅäดดวยเทคนคการ Focus
1 หนวยพéนทเวทáสด§
1 2 34 5 67 8 9
Up
Centre
Down
106
วยมน
ส เท
าทนส
อ
3. จØดรวมสายµา (Focus) µอ§มจØดเดยวเพอสอสารกบคนดวา ¢³Ðนéนเร อ§ãหความสำคÞกบãคร ว¸ Focus ทำäดหÅายว¸ เชน จดเสนãหเ»šนµว V จÐชวยบบสายµา (Àาพบน) หรอการãชสายµา¢อ§นกáสด§พاความสนãจä»ย§จØดท Focus
4. รÐดบ (Level) ควรจดÀาพãหมรÐดบส§ µำµา§กนจÐทำãหÀาพนาสนãจมาก¢Öéน5. ทÈทา§ (Direction) สรา§ความรสÖกเคÅอนäหว6. มµ (Dimension) มรÐดบหนา หŧ
สรØ» การจดอ§ค�»รÐกอบÀาพ ¶อเ»šนÈÅ»Ðอยา§หนÖ§¢อ§ÅÐคร เพราÐจÐทำãหเกด “ความ§าม” ทำãหÀาพนาสนãจ คนดเกดความ»รÐทบãจ áµความ§าม ย§äมพอ µอ§มการสอสาร “เนéอหาสารД ãหคนดäดเ¢าãจ ดวยความเ»šนÅÐครจÖ§มคسคาสมบร³� ด§นéนเนéอหาáÅÐร»áบบµอ§ä»ควบคกน
107107
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 10สามภาพ
เวÅา 45 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนรจกการสรา§âคร§เรอ§ÅÐครอยา§§าย ท»รÐกอบดวยบทสนทนา (Dialogue) การกรÐทำ (Action) ความ¢ดáย§ (Conflict) áÅÐเ¢าãจการดำเนนเรอ§¢อ§µวÅÐครดวยการáสด§ทµอเนอ§ µÅอดจนมความรเกยวกบการจดอ§ค�»รÐกอบÀาพทด
¢éนµอนกจกรรม Àาพท 1 จØดเรมµน (Start) 1. ¼นำกำหนดãหนกเรยนáµÅÐกÅØมรÐดมความคดสรา§©ากหรอส¶านการ³�µามคำกรЫบบอก¢อ§¼นำ âดยãหนกเรยนสรา§เ»šนÀาพน§เหมอนÀาพãนâ»สเµอร� อน»รÐกอบดวยเหµØการ³�áÅеวÅÐครทáสด§เรอ§ราวอยา§ชดเจน µวอยา§คำ ส§ เชน กÅØม 1 เหµØการ³�ทเ»šนกจกรรมทนกเรยนชอบทำ กÅØม 2 เหµØการ³�ทเกด¢Öéนãนâร§พยาบาÅ 2. นำเสนอÀาพน§ทÅÐกÅØมâดยãหกÅØมอนทายวาเ»šน©ากหรอส¶านการ³Šãด áÅÐมสวนรวมãนการวจาร³�เร อ§อ§ค�»รÐกอบÀาพท äดเรยนรมา จากนéนãหนกเรยนเ©ÅยáÅÐอ¸บายสวน»รÐกอบãน©ากนéน Àาพท 2 จØด¢ดáย§ (Story) 3. คำ ส§µอมา ãหนกเรยนชวยกนคดÀาพน§Àาพท 2 ทเ»šนเหµØการ³�µอเนอ§จากÀาพท 1 âดยกำหนดãหเ»šนเหµØการ³�ท¼ด»กµáÅÐäมนาเกด¢Öéนäด 4. นำเสนอÀาพน§Àาพท 2 ทÅÐกÅØม ãหเพอนทายáÅÐวจาร³� จากนéนเ©ÅยáÅÐอ¸บาย Àาพท 3 จØดจบ (Stop) 5. คำส§สØดทาย ãหนกเรยนชวยกนคดÀาพน§Àาพท 3 âดยกำหนดãหเ»šนÀาพจบทáสด§ เหµØการ³�คÅคÅายเรอ§ราวจาก 2 เหµØการ³�ท¼านมา
108
วยมน
ส เท
าทนส
อ
6. นำเสนอÀาพจบทÅÐกÅØมãหเพอนทายáÅÐวจาร³� จากนéนเ©ÅยáÅÐอ¸บายเชอมÀาพ 7. จากนéน¼นำãหนกเรยนáµÅÐกÅØมเชอมÀาพทé§ 3 âดยáสด§Àาพน§ทé§ 3 µอเนอ§กนอยา§รวดเรçวสรา§ÅÐคร 8. ¢éนµอนสØดทาย ¼นำãหนกเรยนáµÅÐกÅØมสรา§ÅÐคร§ายæ จากการเชอมÀาพทé§ 3 เ¢าดวยกน พรอมกำหนดบทบาท ãสบทสนทนา มการกรÐทำ áÅÐáสด§เ»šนÅÐครอยา§มเร อ§ราวทสมบร³� 9. ãหเวÅาãนการ½ƒก«อมÅÐคร 10 นาท 10. áµÅÐกÅØมนำเสนอÅÐคร áÅÐเ»�ดâอกาสãหเพอนรวมวพากÉ�วจาร³�áสด§ความคดเหçน âดย¼นำ¶ามคำ¶ามนำ ด§µวอยา§µอä»นé - เร อ§ราว¢อ§ÅÐครมเนéอหาอยา§äร - ชอบÅÐครµอนäหน¢อ§เพอนบา§ - การจดอ§ค�»รÐกอบÀาพดäหม เ»šนอยา§äร - จØดäหนททำãหÀาพสวยáÅÐสอความหมายชดเจน - ¶าสามาร¶»รบ»รاäดควรáก䢵ร§äหนบา§ เ»šนµน
»รÐเมน¼Å - นกเรยนเ¢าãจกรÐบวนการสามÀาพ áÅÐสามาร¶สรา§âคร§เรอ§äด - นกเรยนสามาร¶จดอ§ค�»รÐกอบÀาพäด - นกเรยนáสด§ความคดเหçนµอการáสด§¢อ§เพอน ท駢อดáÅТอควร»รบáก áÅÐสามาร¶นำ มา»รบãชãนÅÐครäด
109109
วยมน
ส เท
าทนส
อ
สรØ»กจกรรมสามÀาพ การสรา§©ากÅÐคร¢Öéนมา 3 ©าก เพอเ»šนการเรยนรเกยวกบการสอสารเนéอหาสารТอ§เรอ§เพอãหคนดเ¢าãจäด§าย âดยยÖดหÅกการดำเนนเรอ§ 3 »รÐการ คอ มจØดเรมเร อ§ จØด¢ดáย§ áÅÐจØดคÅคÅายหรอจØดจบ¢อ§เรอ§ «Ö§จØด¢ดáย§หรอจØดหกเห¢อ§เรอ§เ»šนจØดสØดยอด¢อ§เรอ§ áÅжอเ»šนเอกÅกɳ�¢อ§บทÅÐคร บทวรร³คดททำãหเร อ§มความนาสนãจ นาµดµาม หาก¼áสด§สามาร¶สอสารÀาพทé§ 3 äดชดเจนáÅว คนดกçสามาร¶µอบคำ ¶ามäดวา ãคร ทำ อÐäร ท äหน áÅÐเกด¼ÅอÐäร áµรÐหวา§นéนµอ§มรายÅÐเอยดทสมเหµØสม¼ÅวาทำäมเหµØการ³�¶Ö§เ»šนเชนนéน เร อ§จÐสมบร³�มากย§¢Öéน
จØดเรมµน (Start) จØด¢ดáย§ (Conflict) จØดจบ (Stop)
เหµØ¼Å Story เหµØ¼Å
110
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนäดรจกว¸การรÐดมความคดเกยวกบการหา»รÐเดçนเพอทำÅÐครสÐทอน»˜Þหา
อØ»กร³� กรÐดาÉ»ร�¿, »ากกาเคม
¢éนµอนกจกรรม หŧจากทหา»รÐเดçนáÅÐชวยกนทำการสำรวจสนคายอดนยม»รÐจำâร§เรยนäดáÅว¢éนµอนµอä»จÐมาหาว¸การทำ »รÐเดçน เÅอกส§ทµอ§การãหม ãนÅÐคร 1. áจกกรÐดาÉ»ร�¿ãหนกเรยน 1 á¼น 2. ãหนกเรยนเ¢ยนร»ä¢Å§ãนกรÐดาÉ 3 ãบ áÅวãสหมายเÅ¢กำกบ - ãนä¢ ãบท 1 ãหนกเรยนชวยกนรÐดมความคดเ¢ยนสาเหµØ¢อ§การãชสนคาãหäดมากทสØด - ãนä¢ ãบท 2 ãหนกเรยนรÐดมความคดเ¢ยน»˜Þหา¢อ§การãชสนคานéน æ - ãนä¢ ãบท 3 ãหนกเรยนรÐดมความคดเ¢ยนว¸áกหรอทา§ออก¢อ§»˜Þหานéน 3. ãหนกเรยนชวยกนเÅอก»รÐเดçนãนä¢áµÅÐãบทé§สาเหµØ »˜Þหา ทา§ออกมา 1 อยา§ทคดวานาสนãจáÅÐเ»šนเร อ§จร§ 4. นำ เร อ§ãนä¢มาทำเ»šน»รÐเดçนÅÐครสÐทอน»˜Þหา
กจกรรมท 11ไขปญหา
111111
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 12ละครสะทอนปญหา
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยนäดรจกการสรา§ÅÐครทสอดáทรก»รÐเดçน»˜Þหาเ»šนáกนความคดหÅก¢อ§เรอ§ ãนทนéนำเสนอ»รÐเดçนกรÐáสâ¦É³าทม¼ÅµอพĵกรรมการบรâÀค¢อ§วยรØน
¢éนµอนกจกรรม ¢éนµอนท 1 สรา§เร อ§ เมอäด»รÐเดçนจากกจกรรม䢻˜ÞหาáÅว ãหนกเรยนรวมกนสรา§âคร§เรอ§ดวยกจกรรมสามÀาพ (หรอจÐทำเ»šนÅÐครเÅยกçäด áµµอ§ม 3 »รÐเดçนทเÅอกมาจาก䢻˜Þหาดวย) Àาพท 1 เ»šนÀาพสาเหµØทนกเรยนบรâÀคสนคานéนæ âดยมอท¸พÅมาจากสอáÅÐâ¦É³า Àาพท 2 เ»šนÀาพ¼ÅกรÐทบ¢อ§การบรâÀคµามสอâ¦É³า Àาพท 3 เ»šนÀาพจบ เ»šนทา§ออกทนาสนãจáÅÐสามาร¶ทำäดจร§ ¢éนµอนท 2 สรา§ÅÐคร เมอนกเรยนäดâคร§เร อ§ คอ มจØดเรมµน จØด¢ดáย§ áÅÐจØดจบ เ»šนÀาพน§จากกจกรรมสามÀาพáÅว ãหนกเรยนเชอมรอยâคร§เรอ§ãหกÅายเ»šนÅÐคร áÅÐเพมรายÅÐเอยด เหµØ¼Å หรอทมาท ä»เพอãหเนéอเร อ§สมบร³�มากย§¢Öéน เชน เพมเร อ§ราวเพอãหเหçนเหµØ¼Å¢อ§การบรâÀคสนคามากย§¢Öéน รวม¶Ö§เพมเµมเทคนคµา§ æ µามท äดเรยนรมา เพอสรา§ÅÐครãหสมบร³�มากย§¢Öéน ¢éนµอนท 3 ½ƒก«อมการáสด§ เมอäดÅÐครทสมบร³�áÅว ãหนกเรยน½ƒก«อมÅÐครµÅอดทé§เร อ§ âดยม¼นำคอยãหความชวยเหÅอ คำáนÐนำเพมเµมเทคนคทา§ÅÐครเพอเพมสสนãหÅÐครมาก¢Öéน ãนการ«อมÅÐครนéน มว¸การ«อม 2 áบบ คอ 1. «อมãหÞµÅอดทé§เร อ§ เพอดÀาพรวมáÅÐáกä¢เพมเµม
112
วยมน
ส เท
าทนส
อ
2. «อมยอยทÅЩาก เพอŧรายÅÐเอยดãหÅÐครมความชดเจนสมบร³�ย§¢Öéน
¢éนµอนท 4 áสด§ÅÐคร
»รÐเมน¼Å นกเรยนสามาร¶สรา§âคร§เรอ§ กำหนดµวÅÐคร áÅÐãชเร อ§อ§ค�»รÐกอบÀาพรวม¶Ö§ãชเร อ§ราวท äดเรยนรมาทำÅÐครäด นกเรยนสามาร¶สอสารáÅÐนำเสนอáกน¢อ§เรอ§ãห¼อนเ¢าãจäด
áนÐนำ หŧจากท äดÅÐคร 1 เร อ§áÅว ¼นำควรชéáจ§ãหนกเรยนรจกบทบาทหนาทความรบ¼ดชอบãน½†ายµา§æ ¢อ§การ¼ÅµÅÐคร เพอ½ƒกความรบ¼ดชอบáÅÐการทำ§านรวมกบ¼อน ãหนกเรยนชวยกนรÐดม§าน½†ายµา§æ ทเกยว¢อ§กบการทำÅÐคร นาจÐม½†ายãดบา§ เชน - ¼กำกบ ทำหนาทกำกบáÅÐดÀาพรวม¢อ§นกáสด§ - นกáสด§ ทำหนาทáสด§ÅÐคร - ½†ายเสéอ¼า/หนา/¼ม ทำหนาทจดหาเสéอ¼า ᵧหนา áÅÐออกáบบทร§¼ม - ½†าย©าก ทำหนาทออกáบบ©าก - ½†ายอØ»กร³�»รÐกอบ©าก ทำหนาทออกáบบáÅÐจดหาอØ»กร³�»รÐกอบ©าก - ½†ายพéนทเวท ทำหนาทดáÅความเรยบรอยบนเวทกอนáสด§áÅÐกำ กบเวท - ½†ายเทคนค ทำ หนาทดáÅเรอ§áส§ ส เสย§ ãนทนéáบ§ÀารÐหนาทµามความสนãจáÅÐสมครãจ¢อ§นกเรยน «Ö§ 1 คนสามาร¶รบ¼ดชอบäดหÅายµำáหน§หากมความสนãจ
113113
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“หลกสตรกจกรรมพฒนาครแกนนำ”
เพอãหครเกดความเ¢าãจãน»รÐเดçนเนéอหาการสรา§สØ¢ÀาวÐãนเยาวชน áÅÐการµดµามสนบสนØนการจดกจกรรมการเรยนรเร อ§สออยา§รเทาทนสำหรบเยาวชนãนâร§เรยน รวม¶Ö§พ²นาä»สการสนบสนØน ¼Åกดนãหเกดการดำเนนกจกรรมเทาทนสอãนâร§เรยน
âคร§สรา§หÅกสµรกจกรรมคسครรทนสอ »รÐกอบดวย 5 หนวยการÈÖกÉา áÅÐ 8 กจกรรมการเรยนร
116
วยมน
ส เท
าทนส
อ
หนวยการเรยนร กจกรรมการเรยนร วต¶ประสงค
รทนâÅก
1. นยามâ¦É³า เพ อ µ ร ว จสอบคว าม เ¢ า ã จความหมาย¢อ§คำวาâ¦É³า
2. บานãน½˜นเพ อ ชé ãห เหç น¶Ö §บทบาท¢อ§µนเอ§ãน°านмบรâÀคÀายãµส§คมบรâÀคนยม
3. µามกรÐáสเพอชé ãหเหçน¶Ö§พĵกรรมการãชชวµ¢อ§วยรØนทามกÅา§กรÐáสความนยมµา§æ
รทนคน 4. กÅäกการรบรสอเพอãหเ¢าãจ¶Ö§การรบรสอÀายãนรา§กาย áÅÐเพอเกดความµรÐหนกãนการรบรสอจากÀายนอก
รทนสอ 5. á¿นพน¸�Øáทâ¦É³าเพอชé ãหเหçนวากÅยØท �ทา§â¦É³าสามาร¶เ¢ามามอท¸พŵอµวเราâดยการสรา§ความจดจำ
รคด
6. กรÐบวนการ¼Åµâ¦É³า
เพอเรยนรการ¼Åµâ¦É³าอยา§§าย อนนำä»สความสามาร¶ãนการคดว เคราÐห�กÅยØท¸�ทา§â¦É³าทพบเหçนäดãน»˜จจØบน
7. วเคราÐห�สอ
½ƒกวเคราÐห�/วพากÉ�/วจาร³�â¦É³าãนนµยสารáÅÐทา§Àาพยนµร� â¦É³าหŧจากท äดรกÅยØท �µา§æ áÅว
รทา§áก 8. สâÅáกนมนส�æ เพอเ»šนคา¶า»‡อ§กนµน ½ƒกการบรâÀคสออยา§มวจาร³Þา³
117117
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 1นยามโ¦ษณา
เวÅา 15 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เ»šนการµรวจสอบความเ¢าãจความหมาย¢อ§คำวาâ¦É³า µามความเ¢าãจ¢อ§¼เ¢ารวมกจกรรม
อØ»กร³� กรÐดาÉ A4, »ากกา, กรÐดาÉ»ร�¿
¢éนµอนกจกรรม ãหเ¢ยนความหมายคำวาâ¦É³าµามความเ¢าãจ áÅกเ»Åยนความหมาย¢อ§คำวาâ¦É³าµามความเ¢าãจ ¼นำเ¢ยน¢ÖéนกรÐดาÉชาร�µเพอเกçบäวดอกครé§หŧจบกจกรรม
118
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอชé ãหเหçน¶Ö§บทบาท¢อ§µนเอ§ãน°านмบรâÀคÀายãµส§คมบรâÀคนยม
อØ»กร³� กรÐดาÉ»ร�¿, »ากกาเคม, สชอÅ�ก
¢éนµอนกจกรรม ãหคسครáบ§กÅØม กÅØมÅÐ 5-6 คน áÅÐãหชวยกนวาดร»บาน 1 หŧ âดยจÐมกหอ§กçäด มเ¿อร�นเจอร� ¢อ§µกᵧเทาäหรกçäด หŧจากนéนออกมานำเสนอบาน¢อ§กÅØมµวเอ§พรอมทé§บอกจØดเดนทสØด¢อ§บานวาคออÐäร áÅÐãหÅอ§เทยบบานáÅÐáÅกเ»ÅยนกนดวามอÐäรหรอสวนäหนบา§ทเหมอนกน พอäด¢อสรØ»¼นำสรØ»กจกรรมáÅÐความหมาย¢อ§คำวา “ส§คมบรâÀคนยม”
กจกรรมท 2บานãนฝน
ชาร�µสรØ»เร อ§ ส§คมบรâÀคนยมส§คมบรâÀคนยม»รÐกอบดวย ¼¼ÅµáÅмบรâÀค
¼¼Åµ
â¦É³า
¼บรâÀค
เ»šนµวกรеØนความอยาก¢อ§¼บรâÀค
พĵกรรมการบรâÀค¢อ§คนยØคนéเµçมä»ดวย “ความอยาก” เ»šนáร§¢บÀายãนจµãจ áÅÐม “สอâ¦É³า” «Ö§¶อเ»šนเครอ§มอสำคÞãนยØคบรâÀคนยมทคอยกรеØนเราãหเกดความอยากร อยากÅอ§ áÅÐอยากäด จนเกดเ»šนพĵกรรมการจบจาย«éอหาสนคาเพอãหäดมาครอบครอ§ãนทสØด
119119
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 3ตามกระแส
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอชé ãหเหçน¶Ö§พĵกรรมการãชชวµ¢อ§วยรØนทามกÅา§กรÐáสความนยมµา§æ
¢éนµอนกจกรรม ãหคسครเÅอกนกเรยน 2 คน คนáรก คอคนทเรารสÖกäว ãจ คนท 2 คอคนทเรารสÖก»ÅอดÀย หŧจากนéนãหเดนä»รอบæ หอ§ âดยมกµกาวา µอ§äม ãหคนทเราเดนµามรµวáÅеอ§เดนáบบร» 3 เหÅยมดานเทา
สรØ»กจกรรม ¼นำµé§คำ¶ามชวนáÅกเ»Åยน µอนทµอ§เดนµาม 2 คนรสÖกอยา§äรบา§ áÅÐรÐหวา§ทเดนµามäดÅอ§ส§เกµบา§äหมวาม ãครµามเราอยหรอเ»Åา หŧจากนéนวทยากรสรØ»กจกรรมเรอ§กรÐáส มทมาอยา§äรáÅÐมก»รÐเÀท µวอยา§สรØ»เร อ§กรÐáส กรÐáสม 4 »รÐเÀท คอ สรา§ สวน รวม จม สรา§กรÐáส คอ ส§ทคนหรอกÅØมãดกÅØมหนÖ§สรา§¢Öéนมาเพอãหมคนทำ µาม อาจจÐเกดจากความäมµé§ãจหรอจ§ãจãหเกด¢Öéนกçäด สวนกรÐáส คอ คนสวนนอยท äมทำµามคนสวนãหÞáÅÐมกมáนวเ»šน¢อ§µวเอ§ รวมกรÐáส คอ คนทรบรทØกกรÐáสทเกด¢Öéน áµจÐสนãจหรอเÅอกทำµามกรÐáสทµนคดวาม»รÐâยชน�สำหรบµนเอ§เทานéน จมกรÐáส คอ คนททำµามทØกกรÐáสทเกด¢ÖéนâดยäมคำนÖ§¶Ö§âทÉหรอ»รÐâยชน�ทเกด¢Öéน ทำµามเพราÐวา “ทนสมย” เทานéนเอ§
120
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหเ¢าãจ¶Ö§การรบรสอÀายãนรา§กาย áÅÐเพอเกดความµรÐหนกãนการรบรสอจากÀายนอก
¢éนµอนกจกรรม จากกจกรรมนéมเร อ§¢อ§»รÐสาทสม¼สทé§ 5 เ¢ามาเกยว¢อ§ äดáก การด การ¿˜§ การกน การสม¼สâดยãชรา§กาย การดม «Ö§มอØ»กร³�ท ãชãนการทดสอบ»รÐสาทสม¼สทé§ 5 ด§นé ร»Àาพคน ชาย/หÞ§ ร»Àาพอาหารนารบ»รÐทาน (ด) เพŧท ãหอารม³�ทµา§กน สนØก/เÈรา (¿˜§) กÅนท ãหความรสÖกáµกµา§ หอม/เหมçน (ดม) วµ¶ØทมÅกɳÐáµกµา§ นม/เ»‚ยก (สม¼ส) ¢อ§กนทมรสชาµáµกµา§ อรอย (¢นม»˜§)/เคçม (นéำเกÅอ) (ชม) ร»Àาพ พรอมทé§มเพŧä»พรอมæ กน (ด+¿˜§) ãนการทดสอบáµÅÐครé§หŧจากททำáÅว ãหคسครจดบนทÖกความรสÖกäว เชน ¿˜§เพŧáÅวรสÖกอยา§äร หŧจากทดสอบหมดทé§ 6 ครé§áÅว นำความรสÖกททำä»áÅวมาáÅกเ»ÅยนพดคØย
สรØ»กจกรรม â¦É³าãชว¸หÅากหÅายãนการกรеØนความรสÖก¢อ§คน¼าน»รÐสาทสม¼สทé§ 5 «Ö§µวทควบคØมÀายãนคอ จµ หรอทเรยกวา จµกำหนด จÖ§ทำãหเราเกดความรสÖก áÅÐเมอเราäดดâ¦É³า«éำบอยæ กçจÐทำãหเราจดจำäดãนทสØด áÅÐส§¼Åµอการเ»Åยนá»Å§พĵกรรมãนทสØด
กจกรรมท 4กลไกการรบรสอ
121121
วยมน
ส เท
าทนส
อ
เวÅา 20 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอชé ãหเหçนวากÅยØท¸�ทา§â¦É³าสามาร¶เ¢ามามอท¸พŵอµวเราâดยการสรา§ความจดจำ
อØ»กร³� ร»Àาพดารา, สâÅáกนหรอคำ¢วÞâ¦É³าทµดห
¢éนµอนกจกรรม วทยากรจÐมคำ ¶ามเกยวกบâ¦É³า»รÐมา³ 5 ¢อ áÅÐãหคسครเ¢ยนคำµอบŧบนกรÐดาÉ µวอยา§คำ¶าม 1. รสชาµ¢อ§คนรØนãหม เ»šนสâÅáกนหรอคำ ¢วÞ»รÐจำâ¦É³าãด 2. มร»ดารา»รÐกอบáÅว¶ามวาเ»šนพรเ«นเµอร�â¦É³าãด 3. เสย§¢อความจากâ¦É³าวาเ»šนâ¦É³าãด
สรØ»กจกรรม จากกจกรรมจÐเหçนäดวาâ¦É³าãชกÅยØท¸�µา§æãนการทำ ãหเราสนãจáÅÐอยาก «éอสนคา
กจกรรมท 5แ¿นพนธแทโ¦ษณา
122
วยมน
ส เท
าทนส
อ
µวอยา§กÅยØท¸�ท ãชãนการâ¦É³า 1. การãชบØคคÅทมชอเสย§เพอเ»šนµวáทน¢อ§สนคา สาเหµØทเÅอกãชบØคคÅทมชอเสย§ เพราЧายµอการâนมนาวáÅÐจดจำสนคาäด§าย 2. คำ¢วÞâ¦É³า เ»šน¢อความสéนæ บอกสรรพคسหรอÅกɳÐบา§อยา§¢อ§สนคา เ»šน¢อความท§ายµอการจดจำ 3. เพÈ เ»šนกÅยØท¸�ทนยมãชกนมากเพราÐทำäด§าย เพย§áค ãห¼áสด§áµ§กายดวยเสéอ¼านอยชéน หรอáสด§ãนÅกɳÐยวยวน กçสามาร¶ทำãห¼ชมจดจำสนคาäดเชนกน 4. การส§เสรมการ¢าย เ»šนอกว หนÖ§ทนยมãชกนมาก ทé§การÅด/áÅก/áจก/á¶ม/ส§ชéนสวนช§âชค เพราÐเ»šนว¸ททำäด§าย ŧทØนนอย áµäด¼Åµอบáทนมาก เ»šนµน
áÅกเ»Åยนหŧจบกจกรรม ãหคسครÅอ§ยกµวอยา§â¦É³าáÅÐÅอ§บอกวาãชกÅยØท¸�อÐäรบา§áÅกเ»Åยนกน
123123
วยมน
ส เท
าทนส
อ
กจกรรมท 6กระบวนการผลตโ¦ษณา
เวÅา 30 นาท
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอเรยนรการ¼Åµâ¦É³าอยา§§ายอนนำä»สความสามาร¶ãนการคดวเคราÐห�กÅยØท¸�ทา§â¦É³าทพบเหçนäดãน»˜จจØบน
อØ»กร³� กรÐดาÉ»ร�¿, »ากกาเคม
¢éนµอนกจกรรม หŧจากท äดรเกยวกบâ¦É³าáÅววาãชกÅยØท¸�อÐäรบา§ãนการâ¦É³า ãนกจกรรมนéคسครจÐäดÅอ§¼Åµâ¦É³าดวยµวเอ§ เรมจากãหคسครชวยกนรÐดมจØดออน¢อ§คนãหäดมากทสØด หŧจากนéนกçเÅอก 1 ¢อ เพอนำมาเ»šน¼ÅµÀ³±Šãนการâ¦É³า áÅว½ƒก«อม หŧจากนéนกçนำ เสนอ
124
วยมน
ส เท
าทนส
อ
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอãหนกเรยน½ƒกวเคราÐห�/วพากÉ�/วจาร³�â¦É³าãนนµยสารáÅÐทา§Àาพยนµร�â¦É³า
อØ»กร³� นµยสารµา§æ, Àาพยนµร�â¦É³า
¢éนµอนกจกรรม ãหคسครÅอ§ดÀาพâ¦É³าทา§นµยสาร áÅวÅอ§วเคราÐห�วาâ¦É³าãชกÅยØท¸�อÐäรบา§ áÅÐÅอ§ดÀาพยนµร�â¦É³าวามกÅยØท¸�อÐäรบา§ หŧจากนéนÅอ§วเคราÐห�µาม 5 คำ¶ามเพอการเทาทนสอ คอ 1. ãครเ»šน¼สรา§สอ (สาร) นé¢Öéนมา 2. สอ (สาร) นé ãชเทคนคอÐäรดÖ§ดดความสนãจ¢อ§เรา 3. คนอนท äดรบสอ (สาร) นéµความเหมอนหรอµา§จากเราหรอäม อยา§äร 4. สอ (สาร) นé ὧคسคา ทÈนคµ หรอมØมมอ§อÐäร อยา§äร 5. ทำäมสอ (สาร) นéจÖ§¶กส§มา¶Ö§เรา «Ö§ 5 คำ¶ามเพอการเทาทนสอนéนเ»šนหÅกสำคÞãนการวเคราÐห�สอ เพราжาเราสามาร¶อานสอออกวาเ»šนอยา§äร กçเทากบเรามÀมคØมกนเพมมาก¢Öéน
กจกรรมท 7วเคราะหสอ (โ¦ษณาทางนตยสารและภาพยนตรโ¦ษณา)
125125
วยมน
ส เท
าทนส
อ
“เราจÐจดกจกรรมการเรยนรเพอการเทาทนสอ âดยบร³าการกบหÅกสµรäดอยา§äร”µวอยา§ การบร³าการกบหÅกสµรวชาÀาÉาäทย
«Ö§คسครสามาร¶นำ ä»บร³าการกบกÅØมสารÐการเรยนรทé§ 8 กÅØมสารÐการเรยนรหรอกจกรรมพ²นานกเรยนäดµามความเหมาÐสม
ÀาÉาäทย
วชามอ§â¦É³าอยา§วรร³กรรม วชาการพดµอท»รÐชØมชน
วชาเทาทนสอ การâ¦É³าáÅÐการ»รÐชาสมพน �
วชารบสารอยา§มวจาร³Þา³
กจกรรมท 8สโลแกนมนส
วµ¶Ø»รÐส§ค� เพอ½ƒกการเ»šน¼บรâÀคอยา§มวจาร³Þา³
¢éนµอนกจกรรม 1. เ¢ยนว¸การ»‡อ§กนµนเอ§จากสอµา§æ อยา§äรäดบา§ 2. เÅอกว¸การทดทสØดáÅÐสามาร¶ทำäดจร§ 3. นำ มาสรา§สรรค�เพอãหµดหáÅÐจำ äด อาจมการáสด§ทาทา§»รÐกอบเพอความสนØกสนานหรอเพมสสนãหกบกจกรรม กจกรรมพ²นาครáกนนำนéม âคร§หÅกสµรเดยวกบการทำกบนกเรยน áµµดมาเพย§ 8 กจกรรม จาก 10 กจกรรม เพอãหเหçนâคร§สรา§âดยรวม¢อ§หÅกสµรกจกรรมรทนสอµวอยา§สâÅáกน 1. รบสออยา§รคด ãชชวµอยา§รคา 2. ดâ¦É³าµอ§หยØดคด ยบยé§จµคดกอนãช 3. คนรØนãหม ãชáµพอเพย§
126
วยมน
ส เท
าทนส
อ
คณะทำงานโครงการวยมนสเทาทนสอ กลมละครมะขามปอม
พฤหส พหลกลบตร (กวย)
หวหนาโครงการ
อษณา ลลาวศน (นา)ผประสานงานโครงการ
สธารตน สนนอง (ตอม)หวหนาฝายกจกรรม
ภทรภร เกดจงหวด (ฝน)
วทยากรกระบวนการ
เมธ ประทมทา (เบส) วทยากรกระบวนการ
ขนษฐา ธรรมปญญา (กกไก)ผชวยวทยากร
กฤดกล จนทรเรอง (โก)ผชวยวทยากร
พรชย รนสงเนน (เต)
ผชวยวทยากร
ฉตรวรณ เลาแสงชยวฒน (รม)
ฝายขอมลและวชาการ
พลฎฐ สงขกร (อฐ)บนทกภาพกจกรรม
กาÞจนา áกวเทพ áÅÐค³Ð. สอเพอชØมชน : การ»รÐมวÅอ§ค�ความร. กรاเทพÏ: สำนก§านกอ§ทØนสนบสนØนการวจย, 2543.
¢อมÅจากหน§สอ การพ²นาอ§ค�ความร การเทาทนสอ Media literacyคมอการสอนการเรยนรสอ Media education อ§ค�การÈÖกÉาวทยาÈาสµร�áÅÐว²น¸รรมáห§สห»รÐชาชาµ
บØÞเกéอ ควรหาเวช. คมอ¼ÅµรายการวทยØกรÐจายเสย§. กรاเทพÏ: ÀาควชาเทคâนâÅยทา§การÈÖกÉา ค³ÐÈÖกÉาÈาสµร� มหาวทยาÅยÈรนครนทรวâร², 2539.
»รมÐ สµÐเวทน. การสอสารมวÅชน : กรÐบวนการáÅÐทÄÉ®. กรاเทพÏ: ค³ÐนเทÈÈาสµร� จØÌาŧกร³�มหาวทยาÅย, 2544.
ÈØÀรÈมì °µกØÅเจรÞ. ทÄÉ®การสอสาร. กรاเทพÏ: ÀาควชาการสอสารมวÅชน ค³ÐมนØÉยÈาสµร� มหาวทยาÅยรามคำáห§, 2544.
. เอกสารการสอนชØดวชาการจดรายการวทยØกรÐจายเสย§ หนวยท 1-7. กรاเทพÏ: สา¢าวชานเทÈÈาสµร� มหาวทยาÅยสØâ¢ทย¸รรมา¸ราช, 2534.
บรรณานกรม
