การวางแผนการทดลอง

182

สาระการเรยนร การวางแผนการทดลอง

1. ความหมายของการวางแผนการทดลอง 2. ประโยชนของการวางแผนการทดลอง 3. ศพททเกยวของกบแผนการทดลอง 4. ขนตอนในการวางแผนการทดลอง 5. ประเภทของแบบแผนการทดลอง

จดประสงคการเรยนร

1. บอกความหมายของการวางแบบแผนการทดลองได 2. บอกประโยชนของการวางแผนการทดลองได 3. อธบายค าศพททเกยวของกบแผนการทดลองได 4. บอกขนตอนในการวางแผนการทดลองได 5. บอกประเภทของแบบแผนการทดลองได 6. สามารถเลอกแบบการทดลองไดอยางเหมาะสมกบสถานการณ

แนวคด

การวางแผนการทดลอง หมายถง การเตรยมเพอด าเนนการทดลอง ในการแสวงหาความร ความจรงจากสงทสนใจศกษา ซงเปนสวนหนงของการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) ดงนน การวางแผนการทดลอง จงเปนศาสตรแขนงหนงทเกยวของกบการวเคราะหขอมลทไดจากการทดลอง โดยใชวธการทางสถตทเหมาะสมสอดคลองกบลกษณะขอมล ในการหาค าตอบของประเดนปญหาทสนใจ หรอแสวงหาความจรงใหม

การวางแผนการทดลอง

หนวยท 6

การวางแผนการทดลอง

ประโยชนของการวางแผนการทดลอง 1. การวางแผนทดจะชวยใหไดขอมลทด 2. ขอมลทไดสามารถน าไปวเคราะหทางสถตไดอยางมรประสทธภาพ 3. ท าใหผลลพธทไดเปนไปตามวตถประสงคหรอเปาหมายทตองการ 4. การเลอกใชแบบแผนการทดลองทเหมาะสมจะท าใหไดขอมลทด และเปนขนตอนท

ส าคญของหารวางแผนเพอด าเนนการทดลอง

ขนตอนของการวางแผนการทดลอง 1. ก าหนดปญหาทตองการศกษาทดลอง เปนการก าหนดเรองและขอบเขตของเรอง ทตองการทดลอง 2. ก าหนดวตถประสงคของการทดลอง และก าหนดสมมตฐานทตองการทดสอบ ใหสอดคลองกบวตถประสงค 3. ก าหนดหรอสมระดบของทรตเมนตทจะใชในการทดลอง เพอใหทราบแบบจ าลองของการทดลองวาควรเปนแบบจ าลองแบบใด 4. เลอกแผนการทดลองและเทคนคทเหมาะสมกบการทดลอง 5. ด าเนนการทดลองตามทไดวางแผนไว เพอเกบรวบรวมขอมลเพอวเคราะหและทดสอบผลทไดจากการทดลอง 6. สรปผลการทดลอง และแปลความหมายของผลการทดลอง 7. ประเมนคณคา (Evaluation) ของการทดลอง โดยเปรยบเทยบกบการทดลองอน ๆ ในปญหาเดยวกนหรอคลายคลงกน

5. ประเภทของแบบแผนการทดลอง การก าหนดรปแบบการทดลองทเหมาะสมกบหนวยทดลอง (Experimental Unit) และสงทดลอง (Treatment) ถอเปนขนตอนหนงในการวางแผนการทดลอง เพอจะน าไปสผลการทดลองทถกตองและเชอถอได ประเภทของแบบแผนการทดลอง ประกอบดวยดงน (Available on : www.sytsma.com และ http://web.cortland.edu) 1. แบบแผนการทดลองขนตน (Pre – Experimental Design) ไดแก 1.1 One – Shot Case Study 1.2 One Group Pretest Posttest Design 1.3 Static Group Comparison

183

การวางแผนการทดลอง

2. แบบแผนการทดลองจรง (True – Experimental Design) ไดแก 2.1 Posttest – Only Control Group Design 2.2 Pretest Posttest Control Group Design 2.3 Solomon Four Group Design 3. แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi – Experimental Design) ไดแก 3.1 Quasi – Equivalent Control Group Design 3.2 Time Series Design 3.3 Multiple Time Series Design 4. แบบแผนการทดลองอน ๆ ไดแก 4.1 One – Shot Repeated Measures Design 4.2 Randomized Groups Repeated Measures Design 4.3 Latin Square Design

184

การวางแผนการทดลอง

ค าชแจง ขอสอบปรนยมจ านวน 8 ขอ ใหนกศกษาเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

1. ขอใดหมายถงการวางแผนการทดลอง ก. การด าเนนการตามขนตอนในการทดลอง ข. การแสวงหาความร ความจรงอยางมหลกการ ค. การวจยโดยใชการทดลอง ง. การเตรยมการเพอด าเนนการทดลอง จ. การเลอกใชแบบแผนการทดลองทเหมาะสม

2. ขอใดไมเกยวของกบการวางแผนการทดลอง ก. ทรตเมนต ข. หนวยทดลอง ค. ความคลาดเคลอนของการทดลอง ง. การสม จ. โครงสรางของแบบจ าลอง

3. ขอใดเปนทรตเมนต ก. น าหนกของปลาทเปลยนแปลงไป ข. อตราการเจรญเตบโต ค. ผลสมฤทธทางการเรยน ง. วธการสอนทตางกน จ. หนวยทดลอง

4. ขอใดไมใชประโยชนของการวางแผนการทดลอง ก. ท าใหไดขอมลทมคณภาพ ข. เกดวธการทดลองใหมๆ ค. ไดผลลพธของขอมลตามวตถประสงค ง. ไดรปแบบการการวจยเชงทดลองทมคณภาพ จ. ท าใหการทดลองงายขน

185

แบบทดสอบกอนเรยน

การวางแผนการทดลอง

5. ขอใดไมเปนความแปรผนภายในหนวยทดลอง (Inherent Variability) ก. น าหนกของสงทดลองตางกน ข. เพศตางกน ค. พนธตางกน ง. เวลาในการเกบขอมลตางกน จ. ระดบการศกษาตางกน

6. ขอใดคอประโยชนของการสมขอมลเพอการทดลอง ก. เพอปองกนคอล าเอยงของการทดลอง ข. เพอเลอกแบบแผนการทดลองทเหมาะสม ค. เพอเกบขอมลไดงาย ง. เพอผลทไดมความเหมาะสม จ. เพอไมใหเกดปญหาในการทดลอง

7. การวางแผนการทดลอง ควรเรมจากขนตอนใด ก. ก าหนดปญหาทตองการศกษา ข. ก าหนดจดประสงคการทดลอง ค. เลอกแบบแผนการทดลอง ง. ด าเนนการทดลอง รวบรวมขอมล จ. วเคราะหขอมลกอนการทดลอง

8. ถาตองการเปรยบเทยบวธการสอนของครควรใชแบบแผนการทดลองใดเหมาะสมทสด ก. แบบแผนการทดลองขนตน (Pre – Experimental Design) ข. แบบแผนการทดลองจรง (True – Experimental Design) ไดแก ค. แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi – Experimental Design ง. One – Shot Repeated Measures Design จ. Latin Square Design

186

การวางแผนการทดลอง

1. ความหมายของการวางแผนการทดลอง

การวางแผนการทดลอง (Experimental Design) เปนการเตรยมเพอด าเนนการทดลอง ในการแสวงหาความร ความจรงจากสงทสนใจศกษา ซงเปนสวนหนงของการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) ดงนน การวางแผนการทดลอง จงเปนศาสตรแขนงหนงทเกยวของกบการวเคราะหขอมลทไดจากการทดลอง โดยใชวธการทางสถตทเหมาะสมสอดคลองกบลกษณะขอมล ในการหาค าตอบของประเดนปญหาทสนใจ หรอแสวงหาความจรงใหม ๆ

2. ประโยชนของการวางแผนการทดลอง 1. การวางแผนทดจะชวยใหไดขอมลทด 2. ขอมลทไดสามารถน าไปวเคราะหทางสถตไดอยางมประสทธภาพ 3. ท าใหผลลพธทไดเปนไปตามวตถประสงคหรอเปาหมายทตองการ 4. การเลอกใชแบบแผนการทดลองทเหมาะสมจะท าใหไดขอมลทด และเปนขนตอนท

ส าคญของการวางแผนเพอด าเนนการทดลอง

3. ศพททเกยวของกบแผนการทดลอง 3.1 สงทดลองหรอทรตเมนต (Treatment) หมายถง วธการหรอสงทปฏบตตอหนวยทดลอง เพอน าผลทไดมาเปรยบเทยบกนตามวตถประสงคของการศกษา เชน ฟารมเลยงหม ตองการทดลองการเจรญเตบโตของหม จากการใชอาหารทแตกตางกน 3 ชนด คอ ร า ผกตม และ อาหารส าเรจรป อาหารทง 3 ชนดนจะถอวาเปนทรตเมนต หรอในการศกษาการเจรญเตบโตของลกปลานล โดยเลยงดวยอาหารส าเรจรป 3 ยหอ อาหารส าเรจรปทง 3 ยหอ คอ ทรตเมนตของการ

3.2 หนวยทดลอง (Experimental Unit) หมายถง หนวยทเปนกลมตวอยาง ส าหรบใชในการทดลองของแตละทรตเมนต เชน ปลาในบอ (หนวยทดลอง) ไดรบอาหารชนดเดยวกนทงบอ ซงผลทเกดจากหนวยทดลองจะน ามาเปรยบเทยบกบอทธพลของสงทดลอง บางครงอาจสมเกบขอมลบางสวนจากหนวยทดลองกได เชน การสมปลาจากบอมา 10 ตว เพอวดคาทตองการศกษาหรอสงเกต หนวยทดลองบางสวนทสมมาเรยกวา หนวยสม

3.3 ความคลาดเคลอนของการทดลอง (Experimental Error) คอ ความแตกตางระหวาง คาสงเกตของหนวยทดลองทไดรบทรตเมนตอยางเดยวกน ซงโดยทฤษฎแลวหนวยทดลองทไดรบ ทรตเมนตอยางเดยวกนควรจะใหคาสงเกตทเทากน แตในทางปฏบต คาสงเกตทไดจะไมเทากน ซง มสาเหตใหญ ๆ 2 สาเหต คอ

187

แบบแผนการทดลอง

การวางแผนการทดลอง

1. ความผนแปรเกดขนภายในหนวยทดลอง (Inherent Variability) เปนความผนแปรทเกดขนจากความแตกตางของหนวยทดลองอยแลว เชน เพศแตกตางกน พนธแตกตางกน น าหนกเรมตนแตกตางกน หรอ แปลงทดลองทใชในการปลกพชมความอดมสมบรณแตกตางกน

2. ความผนแปรทเกดขนภายนอกหนวยทดลอง (Extraneous Variability) เปนความผนแปรทเกดขนในขณะทท าการทดลอง ซงอาจจะเกดจากความผดพลาดของผทดลองเอง โดยการขาดความระมดระวงในการเกบคาสงเกต การปฏบตทไมสม าเสมอ หรอ การปฏบตทไมเหมอนกน

เชน การใหอาหารสตวทดลองในจ านวนทไมเทากน การชงนาหนกสตวทดลองในชวงเวลาทตางกน บางตวชงน าหนกในตอนเชา และบางตวชงน าหนกในตอนเยน หรออาจจะเกดจากการใชเครองมอทไมไดมาตรฐาน การขาดความละเอยดรอบคอบในการบนทกขอมล หรออาจจะเกดจากสงแวดลอมแตกตางกน เชน หนวยทดลองไดรบอณหภมไมเทากน

ความผนแปรเหลานจะมปรากฏอยในงานทดลองทกสาขา ความผนแปรบางอยาง ผทดลองสามารถควบคมไดในขณะทความผนแปรบางอยางกควบคมไมได แตอยางไรกตาม ในการทดลองเราจะตองพยายามควบคมใหเกดความผนแปรนอยทสดเทาทจะเปนไปได ซงท าไดดงน

1. เลอกใชแผนการทดลองทสอดคลองและเหมาะสมกบลกษณะขอมล 2. เลอกใชวธการทางสถตทเหมาะสมในการวเคราะหขอมล เพอใหไดคาทถกตอง)

3. เลอกใชขนาดและรปรางของสภาพแวดลอม อปกรณทเหมาะสม ซงในการทดลองแตละสาขาจะไมเหมอนกน ผทดลองจงตองคนควาหาความรจากการทดลองเกา ๆ ในเรองนน ซงมผท าการทดลองไวแลว เชน จ านวนปลาทดลองตอปรมาตรของบอทดลอง

4. ผท าการทดลอง ตองใชความระมดระวงรอบคอบและมความสม าเสมอระหวางการทดลอง

3.4 การสม (Randomization) หมายถง การจดใหแตละหนวยทดลองมโอกาสทจะไดรบ ทรตเมนตอยางเทา ๆ กน ซงมวตถประสงค คอ

1. เพอขจดอคต หรอ ความล าเอยง (Bias) ของผทดลอง และท าใหเกดความมนใจวาแตละทรตเมนตไมไดเปรยบหรอเสยเปรยบกนในเรองทเกยวกบการทดลอง

2. เพอใหเปนไปตามขอก าหนดของการวเคราะหความแปรปรวน คอ ความคลาดเคลอนตองมการแจกแจงแบบปกตและเปนอสระตอกน (Normally and Independently Distribution : NID)

วธการสม สามารถทาไดหลายวธ ดงน 1. การจบสลาก เปนวธทงายในทางปฏบต สามารถทาไดรวดเรว นยมใชในกรณทม

หนวยทดลองไมมากนก

188

การวางแผนการทดลอง

2. ใชตารางเลขสม นยมใชในกรณทมหนวยทดลองมาก ๆ ซงการจบสลากจะไมสะดวก

3.5 การท าซ า (Replication) คอ การจดทรตเมนตหนง ๆ ลงในหนวยทดลองหลายครง เชน ในการทดลองอาหารสตว เราใหอาหาร A แกสตวตวหนง การทดลองนจะไมมการท าซ า แตถาใหอาหาร A กบสตวมากกวา 1 ตวขนไป กจะมการซ าเกดขน ประโยชนของการท าซ า

1) สามารถประมาณคาความคลาดเคลอนของการทดลองได นนคอ ทราบคาเฉลยของความคลาดเคลอนก าลงสอง (Mean Square Error : MSE) เพอน าไปใชในการทดสอบความแตกตางระหวางทรตเมนต

2) เพอเพมความเทยงตรงและแมนยาใหกบการทดลอง

4. ขนตอนของการวางแผนการทดลอง การวางแผนการทดลองแบบ มขนตอน ดงน 1. ก าหนดปญหาทตองการศกษาทดลอง เปนการก าหนดเรองและขอบเขตของเรอง ทตองการทดลอง 2. ก าหนดวตถประสงคของการทดลอง และก าหนดสมมตฐานทตองการทดสอบ ใหสอดคลองกบวตถประสงค 3. ก าหนดหรอสมระดบของทรตเมนตทจะใชในการทดลอง เพอใหทราบแบบจ าลองของการทดลองวาควรเปนแบบจ าลองแบบใด 4. เลอกแผนการทดลองและเทคนคทเหมาะสมกบการทดลอง 5. ด าเนนการทดลองตามทไดวางแผนไว เพอเกบรวบรวมขอมลเพอวเคราะหและทดสอบผลทไดจากการทดลอง 6. สรปผลการทดลอง และแปลความหมายของผลการทดลอง 7. ประเมนคณคา (Evaluation) ของการทดลอง โดยเปรยบเทยบกบการทดลองอน ๆ ในปญหาเดยวกนหรอคลายคลงกน

5. ประเภทของแบบแผนการทดลอง การก าหนดรปแบบการทดลองทเหมาะสมกบหนวยทดลอง (Experimental Unit) และสงทดลอง (Treatment) ถอเปนขนตอนหนงในการวางแผนการทดลอง เพอจะน าไปสผลการทดลองทถกตองและเชอถอได ประเภทของแบบแผนการทดลอง ประกอบดวยดงน (Available on : www.sytsma.com และ http://web.cortland.edu)

189

การวางแผนการทดลอง

1. แบบแผนการทดลองขนตน (Pre – Experimental Design) ไดแก 1.1 One – Shot Case Study 1.2 One Group Pretest Posttest Design 1.3 Static Group Comparison 2. แบบแผนการทดลองจรง (True – Experimental Design) ไดแก 2.1 Posttest-Only Control Group Design 2.2 Pretest Posttest Control Group Design 2.3 Solomon Four Group Design 3. แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quas i– Experimental Design) ไดแก 3.1 Quasi – Equivalent Control Group Design 3.2 Time Series Design 3.3 Multiple Time Series Design 4. แบบแผนการทดลองอน ๆ ไดแก 4.1 One – Shot Repeated Measures Design 4.2 Randomized Groups Repeated Measures Design 4.3 Latin Square Design

สญลกษณทใชในแผนการทดลอง มดงน E หมายถง กลมทดลอง (Experimental Group) C หมายถง กลมควบคม (Control Group) X หมายถง สงทดลองหรอทรตเมนต (Treatment) O1 หมายถง การสงเกต (หรอการวดผล) กอนการทดลอง (Pre-Observation) O2 หมายถง การสงเกต (หรอการวดผล) หลงการทดลอง (Post-Observation) R หมายถง การสม (Random)

1. แบบแผนการทดลองขนตน (Pre – Experimental Design) แบบแผนการทดลองขนตน (Pre – Experimental Design) เปนแบบแผนขนพนฐานของการ วจยเชงทดลอง เพอใชในการวางแผนการทดลอง โดยมงเนนการศกษาการเปลยนแปลงของตวแปรตาม อนเนองมาจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน แบงออกเปน 3 แบบ ไดแก

190

การวางแผนการทดลอง

1.1 One – Shot Case Study รปแบบการทดลอง

กลมทดลอง ทรตเมนต สอบหลงเรยน E X O2

แบบแผนการทดลองแบบ One – Shot Case Study มงเนนการวจยเชงทดลองกบกลม ทดลองเพยงกลมเดยวเทานน โดยด าเนนการทดลองแลวศกษาผลทเกดขนกบตวแปรตาม วาเกดการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร ปญหาของแบบแผนการทดลองแบบนคอ ไมมกลมควบคมและ ไมมการทดสอบกอนการทดลอง ผลทเกดขนกบตวแปรตามจงคาดเดาไดยาก วาเปนผลเกดจากอทธพลใด เชน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยโปรแกรมชวยสอน ถาใชแบบแผนการทดลองแบบ One – Shot Case Study จะไมมการทดสอบกอนเรยน แตมการทดสอบหลงเรยน ดงนน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเกดจากการเรยนดวยโปรแกรมชวยสอน (X) จงสรปไมไดแนนอนวาเกดจากประสทธภาพของโปรแกรมชวยสอนหรอเกดจากผเรยนทเปนกลมทดลอง (E) ท าให เปนจดออนของแบบแผนการทดลองแบบน แตแบบแผนการทดลองนสามารถด าเนนการทดลองไดงาย มขนตอนไมยงยาก

1.2 One Group Pretest Posttest Design รปแบบการทดลอง

กลมทดลอง สอบกอนเรยน ทรตเมนต สอบหลงเรยน E O1 X O2

แบบแผนการทดลองแบบ One Group Pretest Posttest Design มงเนนการด าเนนการทดลองกบกลมทดลองเพยงกลมเดยว แตด าเนนการสงเกต (Observation) ผเขารวมการทดลองกอนและหลงการทดลอง (O1 และ O2 ) หลงจากนนจงน าผลทไดจากการวดหรอการสงเกตไป เปรยบเทยบกน เพอทดสอบดวาแตกตางกนหรอไม อยางไร เชน ผลสมฤทธทางการเรยนของผทเรยนดวยโปรแกรมชวยสอน ถาใชแบบแผนการทดลองแบบนแสดงวามการสงเกตกอนและหลงการเรยนดวยโปรแกรมชวยสอน (X) จ านวน 2 ครงดวยกน ซงในกรณน O1 อาจเปนแบบทดสอบกอน เรยน (Pretest) และ O2 อาจเปนแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest) จงสามารถน าคะแนนจากการสงเกตทง 2 ครงไปเปรยบเทยบกน ผลคะแนนทเพมขนอาจจะสรป ไดวาเปนผลมาจากอทธพลของการเรยนดวยโปรแกรมชวยสอน

191

การวางแผนการทดลอง

1.3 Static Group Comparison รปแบบการทดลอง

กลมทดลอง ทรตเมนต สอบหลงเรยน E X O2

C - O2

แบบแผนการทดลองแบบ Static Group Comparison เปนการแบงกลมตวอยาง ออกเปน 2 กลม ไดแก กลมทดลอง (E) และกลมควบคม (C) ท าการทดลองเฉพาะกลมทดลองโดย ไมมการวดหรอสงเกตใด ๆ กอนการทดลอง สวนกลมควบคมไมไดถกกระท าใด ๆ เพยงแตมการ ควบคมตวแปรแทรกซอนไมใหสงผลตอตวแปรตาม หลงจากเสรจสนการทดลองจงท าการวดหรอสงเกต (O2 ) เพอเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม เพอสรปผลอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน ทมตอตวแปรตาม ขอจ ากดของแบบแผนการทดลองแบบน คอ ไมมการวดหรอสงเกตใด ๆ กอนการทดลอง เชนเดยวกนกบแบบแผนการทดลองแบบ One – Shot Case Study จงสรปผลของการเปลยนแปลงไดยาก วาการเปลยนแปลงทเกดขนของตวแปรตามนน เปนผลมาจากอทธพลของตวแปรอสระหรอ ตวแปรตนทเกดจากการกระท าในการทดลองหรอไม แตมขอดกวาแบบแผนการทดลองแบบ One – Shot Case Study ทสามารถน าผลการทดลองของ กลมทดลองไปเปรยบเทยบกบกลมควบคมได เชน การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ทเรยนดวยโปรแกรมชวยสอน ถาใชแบบแผนการทดลองแบบน จะตองแบงผเรยนออกเปน 2 กลม ไดแก กลมทดลอง (E) ซงเปนกลมทเรยนดวยโปรแกรมชวยสอน และกลมควบคม (C) ซง เปนกลมทเรยนดวยวธปกต (สอนโดยผสอน) ภายหลงจากเสรจสนการทดลองจะมการสงเกตผลการทดลองทง 2 กลม นนคอ ท าการทดสอบหลงเรยน (O2 ) ซงสามารถน าผลการทดสอบหลงเรยน ของผเรยนทง 2 กลม ไปเปรยบเทยบกนได ผลการเปรยบเทยบการทดสอบหลงเรยนจะได ขอสรปถงความแตกตางของการเรยนโดยใชโปรแกรมชวยสอน วาใหผลแตกตางจากการเรยนดวยวธปกตหรอไม

2. แบบแผนการทดลองจรง (True – Experimental Design) แบบแผนการทดลองจรง (True – Experimental Design) มงเนนการวจยเชงทดลองแบบ

เตม รปแบบ กลาวคอ มการสมกลมตวอยางเพอใหเกดการกระจายของกลมทดลองและกลมควบคม ใหครอบคลมประชากรทงหมด รวมทงมการควบคมตวแปรอสระหรอตวแปรตน และมการสรางกลมเพอเปรยบเทยบผลการทดลอง แบงออกเปน 3 แบบ ไดแก

192

การวางแผนการทดลอง

2.1 Posttest – Only Control Group Design รปแบบการทดลอง

กลมทดลอง ทรตเมนต สอบหลงเรยน ER X O2

CR - O2

แบบแผนการทดลองแบบ Posttest – Only Control Group Design มชอเรยกอกอยางหนงวา Random Group Design มลกษณะคลายกบแบบแผนการทดลองแบบ One – Shot Case Study แตเพมกลมควบคมในการทดลองอก 1 กลม โดยทง 2 กลมเกดจากการสมจากกลมประชากรทมคณลกษณะคลายกน และมจ านวนเทากน ด าเนนการทดลอง โดยใหกลมทดลอง (ER) ไดรบทรตเมนต (X) สวนกลมควบคม (CR) ไมไดรบการกระท าใด ๆ ภายหลงจากเสรจสนการทดลองจง วดผลการเปลยนแปลงทง 2 กลม (O2) ดวยเครองมอวด เพอเปรยบเทยบผลทเกดขนระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม ซงเปนการเปรยบเทยบผลทเกดขนระหวางกลม สวนผลทเกดขนภายในกลมทดลองและกลมควบคม จะไมสามารถศกษาในสวนนได เนองจากไมมการวดกอนการทดลอง (O1)

2.2 Pretest Posttest Control Group Design รปแบบการทดลอง

กลมทดลอง สอบกอนเรยน ทรตเมนต สอบหลงเรยน ER O1

CR O1

X -

O2 O2

แบบแผนการทดลองแบบ Pretest Posttest Control Group Design มงเนนการทดลองกบกลมตวอยางทเกดจากการสมจากกลมประชากรจ านวน 2 กลมดวยกน ไดแก กลมทดลอง (ER) และกลมควบคม (CR) โดยใหกลมตวอยางทมลกษณะเหมอนกน ไดมโอกาสเขารวมทง 2กลมอยางเทาเทยมกน กอนเรมการทดลองทง 2 กลมจะถกวดหรอสงเกตคากอนการทดลอง (O1) หลงจากนนจงเรมกระบวนการทดลอง โดยกลมทดลองจะถกกระท าดวยทรตเมนต (X) ในขณะทกลมควบคมไมไดถกกระท าใดๆ หลงจากเสรจสนกระบวนการทดลองแลว จงวดดวยเครองมออกครงทงสองกลม (O2) แลวน าผลการทดลองไปเปรยบเทยบกน แบบแผนการทดลองแบบน เปนแบบแผนทไดรบความนยมในการวจยเชงทดลองมากอก แบบหนง เนองจากสามารถควบคมตวแปรแทรกซอนไดดกวาแบบแผนการทดลองทผามา และ

193

การวางแผนการทดลอง

ยงสามารถเปรยบเทยบผลทเกดขนไดทงภายในกลมและระหวางกลมไดดวย อกทงยงสามารถประยกตใชไดกบกลมตวอยางหลายๆ กลม ดงตวอยาง

ตวอยาง หนวยทดลอง สอบกอนเรยน ทรตเมนต สอบหลงเรยน E1R O1

E2R O1

X1

X2

O2 O2

E3R O1

CR O1

X3

- O2

O2

โดยท X1 X2 และ X3 เปนสงทดลองทแตกตางกนออกไป ในแตละหนวยทดลอง ภายใตสภาพแวดลอมเหมอน ๆ กน หลงจากนนจงน าผลไปเปรยบเทยบกนทง 4 กลม

2.3 Solomon Four Group Design รปแบบการทดลอง

หนวยทดลอง กอนทดลอง ทรตเมนต หลงทดลอง E1R C1R E2R C2R

O1

O1 - -

X1 -

X1 -

O2 O2

O2 O2

แบบแผนการทดลองแบบ Solomon Four Group Design เปนการทดลองทผนวกแบบแผนการทดลองแบบ Pretest Posttest Control Group Design กบ Posttest – Only Control Group Design เขาดวยกน โดยแบงกลมตวอยางออกเปน 4 กลมจ านวนเทา ๆ กน ไดแก กลม ทดลองและกลมควบคมอยางละ 2 กลม โดยใชวธการสม เพอกระจายกลมตวอยางใหมโอกาสได เขารวมในกลมตาง ๆ อยางเทาเทยมกน และด าเนนการทดลองครงเดยวพรอม ๆ กนตามแบบ แผนการทดลองทแสดงไว เพอใหเกดความมนใจวาสามารถควบคมตวแปรแทรกซอนและปญหา อนๆ ไดทงหมด เมอด าเนนการทดลองเสรจสนแลว น าผลการทดลองทง 4 กลมมาเปรยบเทยบกน และสรปผลตามสมมตฐานทตงไว ขอจ ากดของแบบแผนการทดลองแบบ Solomon Four Group Design กคอ จะตองเตรยม กลมตวอยางทมคณลกษณะเหมอนกนเปนจ านวนมาก และกลมตวอยางตองมาจากการสมจากกลมประชากร แบบแผนการทดลองน ท าใหการวจยบางเรองไมสามารถหาจ านวนประชากรไดเพยงพอ

194

การวางแผนการทดลอง

3. แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi – Experimental Design) แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi – Experimental Design) เปนแบบแผนการทดลองทมงเนนการด าเนนการใด ๆ เพอควบคมตวแปรอสระหรอตวแปรตน กบ การสรางกลมควบคมเพอเปรยบเทยบผลการทดลอง โดยไมมการสมใหกลมตวอยางแตอยางใด แบงไดดงน

3.1 Quasi – Equivalent Control Group Design รปแบบการทดลอง

กลมทดลอง สอบกอนเรยน ทรตเมนต สอบหลงเรยน E O1

C O1

X -

O2 O2

แบบแผนการทดลองแบบ Quasi – Equivalent Control Group Design มลกษณะคลายกบแบบแผนการทดลองแบบ Posttest – Only Control Group Design แตแบบแผนการทดลองแบบนมงเนนการวจยกงทดลองโดยมกลมควบคมอก 1 กลม ทมจ านวนเทากน เพอใชเปรยบเทยบผลการทดลอง กอนการทดลองตองมการวดหรอสงเกต (O1) ขอมลทง 2 กลม หลงจากจากนนจงท าการทดลองกบกลมทดลอง สวนกลมควบคมไมไดกระท าใด ๆ เชนเดยวกนกบแบบแผนการทดลองแบบ Posttest – Only Control Group Design ภายหลงเสรจสนการทดลองกวดหรอสงเกต (O2) ขอมลทงสองกลม แลวน าผลไปเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลม หากพบความเปลยนแปลงใด ๆ เกดขน กสามารถสรปไดวาเปนผลมาจากตวแปรอสระหรอตวแปรตนนนเอง ขอจ ากดของแบบแผนการทดลองแบบน คอ กลมตวอยางทใชในการทดลองไมไดมาจากการสม หรอกลมตวอยางไมไดมาจากการสมจากกลมทมโอกาสเทาเทยมกนในการเขารวมกลมทดลองแตกตางจากแบบแผนการทดลองแบบ Posttest – Only Control Group Design ซงประชากรทง 2 กลมเกดจากการสมมาจากประชากรกลมเดยวกนทมคณลกษณะคลายคลงกน อยางไรกตามแบบแผนการทดลองแบบนจะกระท าไดงายกวา จงเหมาะส าหรบประชากรจ านวนนอย ๆ โดยไมสามารถคดเลอกเปนกลมตวอยางโดยวธการสมได

3.2 Time Series Design รปแบบการทดลอง

E O10 O11 O12 X O20 O21 O22

แบบแผนการทดลองแบบ Time Series Design เปนการวจยกงทดลองโดยเกบขอมลหลายครง ในชวงเวลาทตางกนทงกอนและหลงการทดลอง ท าใหทราบพนนาการของกลมทดลองในชวงเวลาทตางกน เชน การศกษาพนนาการเรองการเขยนโปรแกรมของผเรยน ซงกอนทจะท าการ

195

การวางแผนการทดลอง

ทดลอง เรมตนดวยการวดหรอสงเกตผเรยนเปนระยะ ๆ คอ 3 เดอน (O10) 1 เดอน (O11) และ 2 วน (O12) กอนการเขารบการฝกอบรมการเขยนโปรแกรม ภายหลงจากเสรจสนการอบรม (X) กท าการวดหรอสงเกตผเรยนเปนระยะ ๆ เชนเดยวกนกบกอนฝกอบรมอก 3 ครงดวยกน คอ 2 วน (O20) 1 เดอน (O21) และ 3 เดอน (O22) หลงจากนน จงน าขอมลไปวเคราะห จะท าใหทราบพนนาการของกลมทดลองวามการเปลยนแปลงอยางไร

3.3 Multiple Time Series Design รปแบบการทดลอง

E O10 O11 O12 X O20 O21 O22

C O10 O11 O12 - O20 O21 O22

แบบแผนการทดลองแบบ Multiple Time Series Design เปนการวจยกงทดลองโดยเกบ ขอมลหลายครงในชวงเวลาตางกนและมกลมควบคม มลกษณะใกลเคยงกบแบบแผนการทดลอง แบบ Time Series Design เพยงแตมกลมควบคมในกระบวนการทดลอง แตไมไดกระท าใด ๆ กบกลมควบคม โดยมการวดและสงเกตทงกลมทดลองและกลมควบคม เปนระยะๆ กอนการ ทดลอง และหลงเสรจสนการทดลองแลวจงมการวดและสงเกตเปนระยะอกครงหนง แลวน าผล การทดลองไปเปรยบเทยบกนทงกอนและหลงการทดลอง รวมทงเปรยบเทยบระหวางกลม ทดลองกบกลมควบคม

4. แบบแผนการทดลองอน ๆ แบบแผนการทดลองอน ๆ ทใชในการวจยเชงทดลอง ทวไปไดแก 4.1 One – Shot Repeated Measures Design

รปแบบการทดลอง E - X O2 X O2 X O2

แบบแผนการทดลองแบบ One – Shot Repeated Measured Design เปนแบบแผนการ ทดลองทประยกตมาจากแบบแผนการทดลอง One – Shot Case Study โดยการทดสอบซ ากบกลมทดลองกลมเดมอก 2 ครง ภายใตสภาพแวดลอมทเหมอนเดม โดยท าการวดหรอสงเกตผลภายหลงจากการทดลองในแตละครง แลวน าผลไปเปรยบเทยบกน เพอศกษาพนนาการของกลมทดลอง พรอมทงศกษาความเชอมนของการทดลอง ถาหากผลการวดหรอการสงเกตผลหลงการทดลองในครงหลงดกวาครงแรก ๆ กอาจจะสรปไดวา กลมทดลองมพนนาการทกาวหนาขน ซงเปนผลมาจากการทดลองทกระท าซ า ๆ กนนนเอง

196

196

การวางแผนการทดลอง

ปญหาของแบบแผนการทดลองแบบน คอ ไมมกลมควบคม เพอเปรยบเทยบผลจากการ ทดลอง ท าใหไมสามารถสรปไดชดเจนวา พนนาการทเพมขนมผลมาจากการทดลองเพยงประการเดยวหรอไม เนองจากกระบวนการทดลองมถง 3 ขนตอน ในระหวางการด าเนนการทดลอง กลมทดลองอาจจะไดรบความรจากแหลงขอมลอน ๆ ดวยกได แบบแผนการทดลองแบบนสวนใหญจะพบมากในการทดลองทางการแพทย เชน การรกษาพยาบาล โดยการใหยาขนานเดมซ า ๆ แกผปวยเปนระยะ ๆ หลายๆ ครง แลววดผลท เกดขน หลงการใหยาแตละครงวามการเปลยนแปลงอยางไร เพอศกษาผลทเกดขนกบผปวยวามอาการตอบสนองอยางไรตอปฏกรยาของยาขนานเดมทใหซ า ๆ กน

4.2 Randomized Groups Repeated Measures Design รปแบบการทดลอง E

C - -

X1

X2

O2 O2

X1

X2

O2 O2

X1 X2

O2 O2

แบบแผนการทดลองแบบ Randomized Groups Repeated Measures Design ประยกต มาจากแบบแผนการทดลองแบบ One – Shot Repeated Measures Design โดยด าเนนการ ทดลองในลกษณะเดยวกน แตเพมจ านวนกลมควบคม อก 1 กลม ทมจ านวนเทากน เพอใชในการเปรยบเทยบผลจากการทดลอง กลมตวอยางทง 2 กลม ไดมาจากการสมจากกลมประชากรทมคณลกษณะเหมอนกน ท าใหกลมตวอยางมโอกาสเขารวมกลมทง 2 เทาเทยมกน การสรปผลการทดลอง สามารถท าไดทงการเปรยบเทยบภายในกลมทดลองและกลม ควบคม และ การเปรยบเทยบระหวางกลมตามสมมตฐานทตงไว และยงสามารถศกษา พนนาการของการเปลยนแปลงทเกดขนไดดวย แตขอจ ากดของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ ใชเวลามากในการทดลองจนจบกระบวนการ แบบแผนการทดลองแบบ Randomized Groups Repeated Measures Design สวนใหญ จะพบมากในการวจยเชงทดลองทางการแพทย เชนเดยวกบแบบแผนการทดลองแบบ One – Shot Repeated Measures Design เชน การรกษาโรคโดยการใหยาขนานเดมซ า ๆ แกผปวย หลายครง แลววดผลทเกดขนจากการใหยาแตละครง วามการผลการเปลยนแปลงอยางไร เพอศกษาผลททเกดกบกลมผปวย ทงยงเปรยบเทยบภายในกลมทดลองดวยกนและการเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมทรกษาอกวธหนง ในผปวยทเปนโรคเดยวกน

197

การวางแผนการทดลอง

4.3 Latin Square Design รปแบบการทดลอง E1R

E2R E3R

- - -

X1

X2

X1

O2 O2

O2

X3

X1

X2

O2 O2

O2

X2 X2

X3

O2 O2

O2

ชอ Latin Square เปนลกษณะของตาราง n x n ทใชแทนเปนสญลกษณใด ๆ เมอประยกต เปนแบบแผนการทดลองแบบ Latin Square Design จงเปนการวจยเชงทดลองทมงเนนการทดลองหลาย ๆ อยางกบกลมทดลอง โดยสลบการทดลองแตละกลมใหไดรบทรตเมนต (X1, X2 และ X3) จนครบทงหมด ในการทดลอง โดยมการวดสงเกตผลหลงการทดลองทกครง เพอศกษาการเปลยนแปลงทเกดขนจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน ทกระท ากบกลมทดลองทเกดจากการสม การสรปผลการทดลองโดยใชแบบแผนการทดลองแบบ Latin Square สามารถเปรยบเทยบการเปลยนแปลงทเกดขนในแตละกลมทดลอง และยงสามารถศกษาพนนาการทเกดขนจากการสลบการกระท ากบกลมทดลอง และเพอศกษาวาหากด าเนนการทดลองอยางใดอยางหนง กอนและหลงการทดลอง จะใหผลหรอแสดงพฤตกรรมใด ๆ ออกมาบาง แบบแผนการทดลองแบบนจงเหมาะส าหรบการวจยเชงทดลองทางการแพทย เชน การรกษาโรคโดยการใหยาหลาย ๆ ขนานแกผปวยทมาจากการสม และมาจากโรคชนดเดยวกน โดยแบงออกเปนหลายๆ กลม แลวใหยาตางขนานกนแตละกลม แลวสงเกตผลทเกดขนวาผปวยมอาการอยางไร หลงจากนนกสลบการใหยาแตละกลม ๆ จนครบทกกลม และสงเกตผลทกครงทมการสลบการทดลอง ผลทเกดขนจะไดขอสรปของการทดลองเกยวกบการรกษาโรคจากการใชยาแตละขนาน อยางไรกตามสามารถน าแบบแผนการทดลองแบบ Latin Square Design นไปใชกบการ วจยเชงทดลองสาขาอน ๆ ไดเชนกน

198

การวางแผนการทดลอง

ค าชแจง จงอธบายความหมายและยกตวอยางสถานการณทเหมาะกบแบบแผนการทดลองตอไปน

1. อธบายความหมายของการวางแผนการทดลอง และขนตอนในการวางแผนการทดดลอง (3 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………… 2. อธบายความหมายของค าศพททเกยวของกบการวางแผนการทดลอง พรอมยกตวอยางประกอบ

2.1 สงทดลอง (Treatment) (2 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.2 หนวยทดลอง (Experimental Unit) (2 คะแนน) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2.3 ความคลาดเคลอนของการทดลอง (Experimental Error) (2 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………..

199

แบบฝกหดทายหนวย

การวางแผนการทดลอง

2.4 การท าซ า (Replication) (2 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………..

2.5 การสม (Random) (2 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………..

3. ใหนกศกษาแบงกลม กลมละ 5-6 คน ใหแตละกลมสรปแบบแผนการทดลองแบบตางๆ พรอมยกตวอยางสถานการณทเขากบแบบแผนการทดลองนนๆ (กลมละ 10 คะแนน)

1. แบบแผนการทดลองขนตน (Pre – Experimental Design) ไดแก 1.1 One – Shot Case Study 1.2 One Group Pretest Posttest Design 1.3 Static Group Comparison 2. แบบแผนการทดลองจรง (True – Experimental Design) ไดแก 2.1 Posttest – Only Control Group Design 2.2 Pretest Posttest Control Group Design 2.3 Solomon Four Group Design 3. แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi – Experimental Design) ไดแก 3.1 Quasi-Equivalent Control Group Design 3.2 Time Series Design 3.3 Multiple Time Series Design 4. แบบแผนการทดลองอน ๆ ไดแก 4.1 One –Shot Repeated Measures Design 4.2 Randomized Groups Repeated Measures Design 4.3 Latin Square Design

200

การวางแผนการทดลอง

ค าชแจง ขอสอบปรนยมจ านวน 8 ขอ ใหนกศกษาเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

1. ขอใดหมายถงการวางแผนการทดลอง ก. การด าเนนการตามขนตอนในการทดลอง ข. การแสวงหาความร ความจรงอยางมหลกการ ค. การวจยโดยใชการทดลอง ง. การเตรยมการเพอด าเนนการทดลอง จ. การเลอกใชแบบแผนการทดลองทเหมาะสม

2. ขอใดไมเกยวของกบการวางแผนการทดลอง ก. ทรตเมนต ข. หนวยทดลอง ค. ความคลาดเคลอนของการทดลอง ง. การสม จ. โครงสรางของแบบจ าลอง

3. ขอใดเปนทรตเมนต ก. น าหนกของปลาทเปลยนแปลงไป ข. อตราการเจรญเตบโต ค. ผลสมฤทธทางการเรยน ง. วธการสอนทตางกน จ. หนวยทดลอง

4. ขอใดไมใชประโยชนของการวางแผนการทดลอง ก. ท าใหไดขอมลทมคณภาพ ข. เกดวธการทดลองใหมๆ ค. ไดผลลพธของขอมลตามวตถประสงค ง. ไดรปแบบการการวจยเชงทดลองทมคณภาพ จ. ท าใหการทดลองงายขน

201

แบบทดสอบหลงเรยน

การวางแผนการทดลอง

5. ขอใดไมเปนความแปรผนภายในหนวยทดลอง (Inherent Variability) ก. เพศตางกน ข. พนธตางกน ค. น าหนกของสงทดลองตางกน ง. เวลาในการเกบขอมลตางกน จ. ระดบการศกษาตางกน

6. ขอใดคอประโยชนของการสมขอมลเพอการทดลอง ก. เพอปองกนคอล าเอยงของการทดลอง ข. เพอเลอกแบบแผนการทดลองทเหมาะสม ค. เพอเกบขอมลไดงาย ง. เพอผลทไดมความเหมาะสม จ. เพอไมใหเกดปญหาในการทดลอง

7. การวางแผนการทดลอง ควรเรมจากขนตอนใด ก. ก าหนดปญหาทตองการศกษา ข. ก าหนดจดประสงคการทดลอง ค. เลอกแบบแผนการทดลอง ง. ด าเนนการทดลอง รวบรวมขอมล จ. วเคราะหขอมลกอนการทดลอง

8. ถาตองการเปรยบเทยบวธการสอนของครควรใชแบบแผนการทดลองใดเหมาะสมทสด ก. Latin Square Design ข. One – Shot Repeated Measures Design ค. แบบแผนการทดลองขนตน (Pre – Experimental Design) ง. แบบแผนการทดลองจรง (True – Experimental Design) ไดแก จ. แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi – Experimental Design

202