โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_qq1-5.pdf · 2014-05-23 ·...

23
โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน จัดทาโดย 1. อ.มุกดา แข็งแรง 2. อ.ศุขวัญ อิยะสาม 3. อ.เพชรดา คาดี 4. อ.ธนาคม นะกาลัง ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอทุ่งหัวช้าง สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดลาพูน

Upload: others

Post on 03-Mar-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

โครงงาน เรอง สมนไพรไลแมลงวน

จดท าโดย

1. อ.มกดา แขงแรง 2. อ.ศขวญ อยะสาม 3. อ.เพชรดา ค าด 4. อ.ธนาคม นะกาลง

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอทงหวชาง

ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดล าพน

Page 2: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

โครงงาน เรอง สมนไพรไลแมลงวน

จดท าโดย

1. นางสาวมกดา แขงแรง 2. นางสาวศขวญ อยะสาม 3. นางเพชรดา ค าด 4. นายธนาคม นะกาลง

อาจารยทปรกษา

อาจารยกลยา หอมด

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอทงหวชาง

ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดล าพน

Page 3: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

บทคดยอ

โครงงาน เรอง สมนไพรไลแมลงวน จดท าโดย 1. นางสาวมกดา แขงแรง 2. นางสาวศขวญ อยะสาม 3. นางเพชรดา ค าด 4. นายธนาคม นะกาลง กศน.อ าเภอทงหวชาง อ าเภอทงหวชางจงหวดล าพน อาจารยทปรกษา อาจารยกลยา หอมด

การศกษาโครงงานเรองสมนไพรไลแมลงวนมวตถประสงคเพอศกษาสรรพคณของสมนไพรทประสทธภาพในการไลแมลงวนโดยน าเอาสมนไพรพนบานน ามาใชใหเกดประโยชน มวธการด าเนนการดงน การทดลองท 1 การทดลองน าน าใบยคาลปตสน าไปฉดแมลงวนในกลองทดลอง ในอตราสวน 5 กรม ตอน า 5 มลลลตร เวลาฉดและปรมาณฉดเทากน มประสทธภาพในการไลแมลงวนไดดกวาน าบอระเพด วดไดจากการสงเกตและบนทกการทดลอง 4 ชวงเวลา คอ 5 นาท 10 นาท 15 นาท 20 นาท ปรากฎวา ไมมแมลงวนตอมในกลองทดลองทฉดน าใบยคาลปตส การทดลองท 2 ผลการทดลองไดเพมอตราสวน ใบยคาลปตสในอตราสวนดงน อตราสวนท 1 ใบยคาลปตส 10 กรม ตอน า 500 มลลลตร อตราสวนท 2 ใบยคาลปตส 15 กรม ตอน า 500 มลลลตร ผลการศกษาพบวาการฉดน าใบยคาลปตสในผลการทดลองท 1 น าใบยคาลปตสสามารถไลแมลงวนไดดกวาบอระเพดและในผลการทดลองท 2ความเขมขนของน าใบยคาลปตสเพมขนประสทธภาพในการไลแมลงวนยงยาวนานวดไดจากการบนทกทดลองทก 30 นาท

Page 4: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

กตกรรมประกาศ

โครงงานเรอง สมนไพรไลแมลงวน ทส าเรจลลวงไปไดดวยดกเพราะไดรบการชวยเหลอจากอาจารย กลยา หอมด ทใหค าปรกษาและใหค าแนะน าตลอดเวลาของการด าเนนงาน ขอขอบคณโรงพยาบาลทงหวชาง และชมรมผสงอายต าบลบานปวง ทไดความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล จนท าใหโครงงานบรรลตามวตถประสงคทไดก าหนดไว

คณะผจดท าขอบขอบพระคณทานทใหความชวยเหลอในเรองตางๆ และหวงเปนอยางยงวาโครงงาน สมนไพรไลแมลงวน เรองน จะเกดประโยชนตอวงการศกษาตอไป

คณะผจดท า

Page 5: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

สารบญ

หนา

บทคดยอ

กตตกรรมประกาศ ก

สารบญ ข

สารบญตาราง ค

ตารางท 1 แบบบนทกผลการทดลองท 1 การทดลองประสทธภาพของน าสมนไพรไลแมลงวน

ตารางท 2 แบบบนทกผลการทดลองท 2 การทดสอบอตราสวนความเขมขนทมผลตอการไลแมลงวน

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าเรจของโตรงงาน 1

1.2 วตถประสงค

1.3 สมมตฐาน

1.4 ตวแปรทศกษา

1.5 ขอบเขตการศกษา 2

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.7 นยามปฏบตการ

บทท 2 เอกสารทเกยวของ 3

2.1 ความรทวไปเกยวกบแมลงวน

2.2 การเจรญเตบโตและวงจรชวตของแมลงวน 4

2.3 ยคาลปตส 6

2.4 บอระเพด 7

Page 6: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

บทท 3 วสดอปกรณและวธการด าเนนการ

วสดอปกรณ 9

วธการด าเนนการ 10

บทท 4 ผลการศกษา 12

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผล 13

5.2 อภปรายผล

5.3 ขอเสนอแนะ

บรรณรานกรม

ภาคผนวก

Page 7: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

สารบญตาราง

ตารางท 1 แบบบนทกผลการทดลองท 1 การทดลองประสทธภาพของน าสมนไพรไลแมลงวน

ตารางท 2 แบบบนทกผลการทดลองท 2 การทดสอบอตราสวนความเขมขนทมผลตอการไลแมลงวน

Page 8: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

บทน า บทท 1

1.1 ทมาและความส าคญของโครงงาน แมลงวนเปนพาหะน าเชอโรคหลายชนดไดแก แบคทเรย เชอไวรส โปรโตซว พบมากในฤดรอน ทกจงหวดในประเทศไทย โดยเฉพาะในคอกสตว บรเวณมลสตวหรอทมหรอทมอาหารตกหลนจะพบแมลงวนเปนจ านวนมาก พฤตกรรมของแมลงวนชอบตอมของเนาเหมนสงสกปรกทมอยทวไป สงผลการน าพาโรคไปสมนษยทงทางตรงและทางออม เปนสาเหตในการเกดโรคทองรวง และอหวาตกโรค สงผลกระทบตอสขภาพและงบประมาณของประเทศในการจดซอยาไวรกษาประชาชน จากสถตขอมลผปวยโรงพยาบาลอ าเภอทงหวชาง ประจ าเดอนพฤษภาคม -เดอนมถนายน พ.ศ. 2555 มผปวยทเกดโรคทองรวง จ านวน 5 คน ชาย 1 คน หญง 4 คน จากขอมลการรกษาประวตผปวยทราบสาเหตวา ชอบรบประทานมะมวงสกทมแมลงวนตอมแลวน ามารบประทานจงท าใหเกดโรคทองรวงดงกลาว จากการศกษาถงสรรพคณสมนไพรพบวา ใบยคาลปตสและตนบอระเพดมสรรพคณในการไลแมลงเปนวตดบทหางายเนองจากอ าเภอทงหวชางมการปลกตนยคาลปตสและตนบอระเพดเปนจ านวนมาก ทส าคญยงเปนการสงเสรมในการน าพชสมนไพรจากภมปญญาพนบานมาไลแมลงวน โดยมความปลอดภยมากกวาการใชสารเคม จงไดจดท าโครงงานดงกลาวขน 1.2 วตถประสงค 1.เพอเปรยบเทยบประสทธภาพของสมนไพร ใบยคาลปตสและตนบอระเพดในการไลแมลงวน 2.เพอศกษาอตราสวน สมนไพรทมเหมาะสมในการไลแมลงวน 1.3 สมมตฐาน ใบยคาลปตสสามารถไลแมลงวนไดดกวาตนบอระเพด

1.4 ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรตน ชนดของสมนไพรทใชไลแมลงวน ไดแก ใบยคาลปตส และตนบอระเพด 2. ตวแปรตาม ประสทธภาพในการไลแมลงวน 3. ตวแปรควบคม ปรมาณสมนไพร , อตราสวนของสมนไพร , ระยะเวลาในการฉด , ขนาดของ

บกเกอร , เหยอลอแมลงวน

Page 9: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-2-

1.5 ขอบเขตในการศกษา 1.5.1 การศกษาประสทธภาพของสมนไพรใบยคาลปตสและตนบอระเพด 1.5.2 ระยะเวลาในการศกษา วนท 18 -21 มถนายน 2555 1.5.3 สถานบน กศน.ภาคเหนอ จงหวดล าปาง 1.6 ประโยชนผลทคาดวาจะไดรบ 1. ไมมอนตรายกบผใชน าสมนไพรไลแมลงวน 2. ไมท าลายสภาพแวดลอมและธรรมชาต 3. น าสมนไพรใกลตวมาประยกตใชใหเกดประโยชน 1.7 ค านยามศพทเชงปฏบตการ ใบยคาลปตส หมายถง สวนของใบยคาลปตสมลกษณะเปนใบเดยว ใบรปหอกหรอรปหอกขนานแกมหอก ตนบอระเพด หมายถง ชอทางพฤกษศาสตร : Tinospora Rumphii วงศ : MENISPERMACEAE ทวไปเรยก บอระเพด เปนไมเถาเนอออน เลอยพาดพนไปตามตนไมอนๆเถากลมโตขนาดนวมอ มไสเปนเสนยาว มเปลอกหมเถาเปนตมเลกๆกลมๆตลอดเถา ยางมรสขมจดมาก ใบกลมมน ปลายแหลม มลกษณะคลายใบพล โตขนาดฝามอ มดอกเปนชอเลกสเหลองเรยกวาเถาบอระเพด

การไลแมลงวน หมายถง การท าใหแมลงไมมารบกวนในสถานท หรอบรเวณทตองการ

Page 10: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-3-

บทท 2 เอกสารทเกยวของ

ในการจดท าโครงงานสมนไพรไลแมลงวน คณะผจดท าไดศกษา คนควา รวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของจากเวปไซดบนเครอขายอนเตอรเนต แมลงวน (2555:เวปไซด) บทความแมลงวน ไดกลาวถงดงน 2.1 ความรทวไปเกยวกบแมลงวน แมลงวน ถกจดอยในอนดบ ORDER DIPTERA ซงเปนกลมทใหญอนดบ 4 ของแมลงเปนแมลงขนาดเลก มปก 1 ค มล าตวออนนม และเปนแมลงทส าคญทางเศรษฐกจ เราสามารถพบแมลงวนไดทกแหงในโลก หลายชนดพบวาสามารถดดเลอดสตวเลยงลกดวยนม และหลายชนดสามารถกดกนหรอท าลายพชทปลกท าใหผลผลตเสยหาย หลายชนดสวยงาม บางชนดมลวดลายแปลกตา บางชนดเปนตวห า หรอผสมเกสร ดงนน แมลงวนจงมความส าคญทางเกษตรและทางการแพทย

แมลงวน มหลายชนด เชน แมลงวนบาน แมลงวนหลงลาย แมลงวนหวเขยว แมลงวนทอง แมลงวนส แมลงวนกระโดด แมลงวนผง แมลงวนฉก แมลงวนลาย แมลงวนดอกไม แมลงวนหวหนา แมลงวนกนขน แมลงวนเขาวว แมลงวนปากด า แมลงวนตอมตา ฯลฯ

แมลงวนบานลกษณะส าคญ : ตวเตมวยสเทา มแถบสด า 4 เสน พาดอยสวนอกดานบน หรอ กลางล าตว ล าตวยาวตวประมาณ 1/8-1/4 นว ตวหนอนสขาวครม หวแหลมทายปาน ไมมขา ไขมขนาดเรยวยาว 1 มม. สขาวอาหาร : กนอาหารไดหลายชนด รวมทงของเสยตวเมยวางไขไดครงละ 100-150 ฟอง และสามารถวางไขไดสงถง 600 ฟองโดยชอบวางไขตามกองขยะทมความชนสง หรอสงปฏกลตางๆ ไขใชเวลาฟกตวประมาณ 6 ชวโมง ตวหนอนลอกคราบประมาณ 3 ครง จากนนจะเขาดกแด และฟกเปนตวเตมวย ในระยะเวลา 1-2 สปดาห

แมลงวนหวเขยว เปนแมลงวนทมขนาดใหญ มขนาดล าตว 8-12 มลลเมตร ล าตวสน าเงนแกมเขยว เปนมน แมลงวนชนดนชอบอย

นอกบาน บางครงอาจตอมอาหารหรอแหลงทมเชอโรค ตวเตมวยจะหากนตามแหลงอาหารทมโปรตนสง เชน เลาเปด ไก กองขยะ ตลาด ซากเนาเปอย มลสตว กอใหเกดความร าคาญกบสตวและอาจน าโรคมาสสตว

อาหาร : กนอาหารไดหลายชนด ของเหลวจากสารอนทรยวตถ น าหวานจากพชแมลงวนหวเขยว ใชระยะเวลาในการเจรญเตบโต ตงแตระยะไข ตวหนอน ดกแด และฟกเปนตวเตมวย เปนเวลา อยางนอย 10 วน ตวเมยวางไขและ ตวหนอนอาศยเจรญเตบโตตามมลสตว

แมลงวน สามารถน าโรคมาสมนษย หรอสตวเลยงไดโดยถายทอดเชอโรคทตดมากบล าตว, ปาก หรอขาของแมลง ในขณะทมนตอมตา ในขณะทมนตอมอาหาร หรอสงปฏกลตางๆเมอคนรบประทานอาหารทมแมลงวนตอม กจะไดรบเชอโรคเขาสรางกายท าใหเกดโรคตางๆหลายชนดเชน โรคระบบทางเดนอาหาร ซงไดแก โรคทองรวง, โรคบด, ไทฟอยด, พาราไทฟอยด, อตวาตกโรค, อาหารเปนพษ นอกจากนยงพบวาสามารถถายทอดเชอไวรสทท าใหเกดโรคโปลโอ และไวรสอนๆได เชน โรคตาแดง โรครดสดวงตา หรอโรคเยอบตาอกเสบ

แมลงวนทใกลชดมนษยและเปนปญหาสาธารณสขมากอนดบตน คอ แมลงวนบาน แมลงวนหลงลาย และ แมลงวนหวเขยว ซงมแหลงเพาะพนธอยใกลชมชนตามแหลงขยะมลฝอย, มลสตว, ปย หรอสงของทก าลงเนา โดยแมลงวนสามารถคนหา หรอตอมอาหารได โดยอาศยสงจงใจ คอ กาซคารบอนไดออกไซด และแอมโมเนย และสารระเหยทเกดจากสงเนาเปอยผพง

Page 11: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-4- 2.2 การเจรญเตบโตและวงจรชวตของแมลงวน แมลงวน มการเจรญเตบโตแบบสมบรณ (COMPLETE METAMORPHOSIS) ประกอบดวย 4 ระยะวงจรชวต

แมลงวน 1) ระยะไข 2) ระยะตวออน (หนอน) 3) ระยะดกแด 4) ระยะตวเตมวย

ระยะไข แมลงวนสามารถผสมพนธได หลงจากเปนตวเตมวยไดเพยง 18-30 ชวโมงเทานน และผสมพนธเพยงครงเดยว

หลงจากนนกจะหาแหลงทเหมาะสมในการวางไข โดยจะคนหาแหลงดงกลาว โดยอาศยกลนเปนตวน าทาง มนจะเรมวางไขในทลบตา แสงแดดสองไมถง และมความชนสง โดยวางเปนกลมๆละประมาณ 120 ฟอง ตวเมยบางตวสามารถวางไขไดมากกวา 10 ครงในชวชวต ดงนน แมลงวนตวเมย 1 ตว สามารถขยายพนธได 200-1,000 ฟอง ไขแมลงวนมระยะฟกภายใน 6-12 ชวโมง

ระยะตวออน หรอหนอน มรปราง เรยวยาว ปลายดานทองใหญ หวหรอปากเรยวแหลมและแขง ตวออนจะกนของก าลงเนา

เหมนมกชอบกลนแอมโมเนย หรอกลนของยสตเปนพเศษ ตวออนจะกนอาหารมากจนเขาใกลระยะดกแดจงจะหยดกนอาหาร ระยะนกนเวลา 6-7 วน

ระยะเขาดกแด เมอหนอนหยดกนจะเรมคลานไปสทแหงๆ เพอเรมปรบเปลยนรางกาย โดยหดตวเองใหสนลง จนมลกษณะอวนสน

ผนงล าตวจะแขงขนเพอหอหมตวหนอน ระยะนใชเวลา 3-4 วน กจะเขาสระยะตวโตเตมวน ระยะตวโตเตมวย เมอเขาดกแด และพฒนารางกายสภายในจนมรปรางครบสมบรณกจะเรมออกจากดกแด ซงขณะทออกจากดกแด

ใหมๆ ยงบนไมไดในทนท จะตองใชวธเดน กระโดด เมอเวลาผานไปประมาณ 15 นาท ล าตวและปกเรมแขงแรงขนสมารถบนได

Page 12: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-5-

วงจรชวตของแมลงวน

ระยะเปนไขไขของแมลงวนบานมรปรางรระยะตวออน

มสขาวนวล ขนาดประมาณ 1 มลลเมตรแตกออกเปนตวออนภายใน 1 วน

ระยะดกแด 3 วน เมอมอากาศอบอน แตถามอากาศเยน

อาจนานถง 26 วน ดกแดจะลอกคราบกลายเปนตวแก

ระยะตวแกตวผมขนาดตวยาวประมาณ 5.8-6.5 มลลเมตร

สวนของตวเมยยาวประมาณ 6-9 มลลเมตร

-6-

Page 13: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

ไดรวบรวมขอมลจากเวปไซดบนเครอขายอนเตอรเนต พชสมนไพร (2555:เวปไซด) สมนไพรปองกนและก าจดแมลง ดงน 2.3 ยคาลปตส

การใช ”ยคาลปตส” ก าจดหนอนและแมลงวน ยคาลปตส ใช ในการปองกนก าจดศตรพช ประเภท ตวหนอน และ แมลงวนโดยใชในสวนของ ใบ ซงมประสทธภาพในการ

ก าจดแมลงไดเปนอยางด ชอวทยาศาสตร : Eucalyptus camaldulensisDehnh. ชอวงศ :Myrtaceae ชอสามญ :ยคาลปตส ชอทางการคา : Red gum ลกษณะทางพฤกษศาสตร : ลกษณะทวไป ไมยนตนขนาดกลาง-ใหญ สง 24-30 ม. และอาจสงไดถง 50 ม. ไมผลดใบ เปนพนธไมโตเรว ถาปลกในประเทศไทยจะมรปทรงสงเพรยวล าตนเปลาตรงมกงกานนอย รปทรง (เรอนยอด) เปนรปทรงกรวยสง (ปลกในประเทศไทย) ใบ เดยว เรยงเขยนสลบ ใบรปหอกหรอรปขอบขนานแกมหอก ดอก มขนาดเลก ออกตามงามใบไกลปลายกง เปนชอขนาดเลกสขาว ไมมกลน ออกดอกเกอบตลอดป ผล เปนแบบแหงแขงแลวแตกอา มขนาดเลก ภายในมเมลดขนาดเลกมาก (นอยกวา 1 มม.) ผลแก เกอบตลอดป สรรพคณทางยาสมนไพร : ใบ ใบมน ามนยคาลปตส ใชสดดมแกหวดคดจมก ทาถนวด แกปวด บวมช า ราก ใชรากออนฝนกบน าหรอเคยวกนสดๆ แกไอ:

-7-

Page 14: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

การน ามาใชทางการเกษตร วธใช น าใบยคาลปตสมาบดใหละเอยด แลหมกกบน า ในสดสวนใบยคาลปตส จ านวน 2 กโลกรม ตอน า 10 ลตร หมกทงไว 1 วนแลวกรองอาสวนของสารละลาย ไปใชในการฉดพน หรอ เทราดบรเวณทมหนอนหรอ แมลงวนเขามารบกวน 2.4 บอระเพด การใช “บอระเพด” ก าจดเพล ยกระโดดสน าตาล เพล ยจกจน หนอนกอ โรคขาวตายพราย โรคยอดขาวเหยว โรคขาวลบ บอระเพด ม รสขม สามารถใชไดดกบนาขาวเมอดดซมเขาไปในพชท าใหแมลงไมมา ท าลาย รกษาโรคยอดขาวเหยวโรคขาวลบ และ โรคขาวตายพรายไดเปนอยางด ชอสามญ : Boraphet ชอวทยาศาสตร: Tinosporarumphii ชอทองถน : เจตมล(ใต) จงจะลง(เหนอ) เครอเขาฮอ(อสาน) วงศ: MENISPERMACEA ลกษณะทวไป :บอระเพดเปนพนธไมเถาเลอยเนอออนแตถาอายมากเนอของล าตนอาจแขงได เถาออนผวเรยบสเขยวเถาแกสน าตาลอมเขยว ผวขรขระ เปนปมๆ เถากลมโตขนาดนวมอ ประมาณ 1-1.5 ซม. ยางมรสขมจดขนเกาะตนไมอนมกจะมรากอากาศคลายเชอกเสนเลกๆหอยลงมาเปนสายใบเดยวเปนแบบสลบใบเปนรปไขปอม โคนใบหยกเวาลกเปนรปหวใจโดยปกตปลายใบจะแหลม มเสนใบ 5-7 เสนทเกดจากฐานใบขอบทงหมดขอบใบเรยบขนาดกวาง 3.5-10 ซม. ยาว 6-13 ซม. แยกตนตวผ ตวเมยดอกออกเปนชอตามกงแกบรเวณซอกใบหรอปลายกงดอกขนาดเลกสเหลองอมเขยวแดงอมชมพเขยวออนเหลองออน บอระเพดมลกษณะคลายชงชาชาลมากตางกนทเถามขนาดใหญกวา มปมมากกวามรสขมกวาและไมมปมใกลฐานใบ สวนทใชขยายพนธ :เมลด เถาแก สวนทใชประโยชน :เถา สารส าคญ :มสารรสขมชอ picroetinนอกจากนยงมสารจ าพวก diterpenoidชอ tinosporanซงใกลเคยงกบcolumbinทสกดไดจากเถาและราก นอกจากนยงพบสารประเภท amine 2 ชนด คอ - N-trans-feruloyltyramine N-cis-feruloyltyramineและ - phenolic glucosideชอ tinoluberide สรรพคณทางยาสมนไพร : ใชเถาสดหนครงแกว ดองเหลาดมวนละ 2- 4 ชอนชา กอนอาหาร เชา – เยน เปนยาเจรญอาหารบ ารงโลหต แกตานขโฒย แกไข ลดความรอนเถาโตเตมทตากแหงบดเปนผงชงน ารอนดม 1 ชอนชา วนละ 2 ครง เชา – เยน รกษาโรคเบาหวานล าตน และ ใบ น าทสกดจากล าตนและใบลดน าตาลในกระแสเลอดล าตนท าเปนยาชงดมขบพยาธ ท าใหอาเจยน โดยใชทงตนตมเอาน ามาดม

-8-

Page 15: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

การน ามาใชทางการเกษตร :

วธท 1. น าเถา 1 กโลกรมมาบด หรอทบแชน า 1 ปบ ทงไว 1 คน น าน าหมกมาฉดพนฆาแมลงได

วธท 2.ใชเถาบอระเพด 5 กก. สบเปนชนเลกๆ ทบใหแหลก แชน า 1 ปบ แชทงไว 2 ชวโมงแลวเอาน าไปฉดในแปลงเพาะกลา

วธท 3.ใชเถาบอระเพด 1 กก. สบหวานปนในแปลงเพาะกลาขนาด 4 เมตร

วธท 4.ใชเถาบอระเพดตดเปนทอนๆ ขนาด 5 นวปรมาณ 10 กก. หวานในนาขาว พนท 1 ไร หลงปกด าหรอหวานขาวแลว 7 วน และท าอกครงหลงขาวอาย 2 เดอน ใชควบคมหนอนกอ หนอนกระทหนอนกระทและ เพลยกระโดดสน าตาลไดด

Page 16: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-9-

บทท 3

วสดอปกรณ และวธการด าเนนการ วสดอปกรณ จ านวน

1. ใบยคาลปตส 30 กรม 2. ตนบอระเพด 5 กรม 3. เครองปน 1 เครอง 4. มดหน 1 อน 5. ผาขาวบาง 1 อน 6. แทงคนสารละลาย 2 แทง 7. เขยง 1 อน 8. บกเกอร 4 อน 9. เหยอลอแมลงวน(ชนเนอ) 3 ชน 10. กะละมง 2 อน 11. ถาดเลก 2 อน 12. น า 2 ลตร 13. กระดาษทชช 1 หอ 14. หลอดฉดยา 2 หลอด 15. กระดาษกาว 1 มวน

Page 17: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-10- วธการด าเนนการ ข นตอนการทดลองท 1 1.น าใบยคาลปตส จ านวน 5 กรม และน าจ านวน500 ml.

2.น าตนบอระเพด จ านวน 5 กรม และน าจ านวน 500 ml. 3.น าเครองปน ปนสมนไพรแตละชนดแลวเทลงในกะละมง น าสมนไพรทปนละเอยดกรองดวยผาขาวบางลงในบกเกอรขนาด500 ml. ของสมนไพรแตละชนด โดยน าน าใบยคารลปตสเทในลงในบกเกอรท 1 น าตนบอระเพดเทลงในบกเกอรท 2 4.น าสมนไพรทง 2 ชนด หมกไวจ านวน 1 วน 5.เตรมกลองพลาสตกใสชนเนอจ านวน 3 กลอง 6.น าหลอดฉดยา ดดน าสมนไพรชนดละ10 ml. น าไปฉดในกลองพลาสตกทชนเนอ กลองท 1 ฉดน าใบยคาลปตสใสชนเนอ

Page 18: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-11- กลองท 2 ฉดน าบอระเพดใสชนเนอ กลองท 3 ไมใสน าสมนไพรลงในช นเน อ 7. สงเกตจ านวนแมลงวนทเขามาตอมชนเนอทง 3 กลอง โดยบนทกผลทก 5 นาท เปนเวลา 20 นาท ข นตอนการทดลองท 2 1.น าใบยคาลปตส ทปนละเอยดแลว จ านวน 25 กรม มากรองผสมน า 2 อตราสวน อตราสวนท 1 ใบยคาลปตส จ านวน 10 กรม ตอน า จ านวน 500 ml อตราสวนท 2 ใบยคาลปตส จ านวน 15 กรม ตอน า จ านวน 500 ml 4.น าน ายคาลปตสอตราสวนท 1 และ อตราสวนท 2 หมกไวจ านวน 1 วน 5.เตรยมกลองพสาสตกจ านวน 3 กลอง พรอมเหยอลอแมลงวน(ชนเนอ) 6.น าหลอดฉดยา จ านวน 2 หลอด ดดน ายคาลปตสอตราสวนท 1 และ อตราสวนท2 ชนดละ 10ml.แลวน าไปฉดในกลองพลาสตกทเตรยมไว 7. สงเกตจ านวนแมลงวนทเขามาตอมชนเนอทง 3 กลอง โดยบนทกผลทก 30 นาท เปนเวลา 120 นาท

Page 19: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-12- บทท 4

ผลการศกษา จากการศกษาสมนไพร ซงไดด าเนนการโดย ท าการทดลอง 2 ขนตอนตามตารางท ตารางท 4.1 เปรยบเทยบจ านงนแมลงวนทเขามาตอมชนเนอ จ าแนกตามกลองทดลองในเวลา 20 นาท

กลองทดลอง ปรมาณทฉด จ านวนแมลงทเหลอ 5นาท 10 นาท 15 นาท 20นาท

กลองทดลองท 1 น าใบยคาลปตส

5 กรม : 500 ml.

10 ml. - - - -

กลองทดลองท 2 น าตนบอระเพด

10 กรม : 500 ml.

10.ml. 7 5 6 6

กลองทดลองท 3 ไมฉดน ายาสมนไพร

- 10 12 16 18

จากตารางท 4.1 พบวาชนเนอในกลองทดลองทฉดน าใบยคาลปตสไมมแมงวนเขามาตอม ส าหรบชนเนอในกลองฉดน าตนบอระเพดมแมลงวนจ านวน 6 ตว และกลองทดลองทไมมการฉดน าสมนไพรมแมลงวนตอมมากทสดจ านวน 18 ตว ตารางท 4. 2 เปรยบเทยบจ านวนแมลงวนทเขามาตอมชนเนอ จ าแนกตามน ายคาลปตส 2 อตราสวน

กลองทดลอง ปรมาณความเขมขน 10 มลลลตร

จ านวนแมลงวนทเหลอ 30 นาท 60 นาท 90 นาท 120 นาท

กลองทดลองท 1 น ายคาลปตส

10 กรม ตอ น า 500 มลลลตร

10 2 3 3 3

กลองทดลองท 1 น ายคาลปตส

15 กรม ตอ น า 500 มลลลตร

- - - - -

จากตารางท 4.1 ชนเนอในกลองทดลองทฉดน าใบยคาลปตสทมการเพมอตราสวนของน าใบยคาลปตส พบวาไมมแมงวนเขามาตอม

Page 20: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

-13-

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา ผลการทดลองท 1 การศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพของใบยคาลปตสและตนบอระเพดวาสมนไพรชนดใดมประสทธภาพในการไลแมลงวนไดดกวากน จากผลการทดลองสรปผลไดวาน าใบยคาลปตสมประสทธภาพในการไลแมลงวนไดดกวาน าตนบอระเพดและผลการทดลองท 2 การศกษาอตราสวนน าใบยคาลปตสทมอตราสวนความเขมขนของใบยคาลปต 15 กรม ตอน า 500ml. มประสทธภาพในการไลแมลงวนไดดและสามารถไลแมลงวนไดยาวนานกวา

5.2 อภปรายผล

จากผลการศกษาน าใบยคาลปตสมประสทธภาพในการไลแมงวนไดด เพราะในใบยคาลปตสมน ามนทแมลงวนไมชอบกลนของใบยคาลปตส

5.3 ขอเสนอแนะ

5.3.1 จากการทดลองสามารถน ามาผลตเปนเทยนหอมจากยคาลปตส 5.3.2 จากการทดลองสามารถน ามาผลตเปนธปหอมกลนยคาลปตส

Page 21: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

บรรณานกรม

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ . การงานอาชพและเทคโนโลย ป.1 .ส านกพมพ บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จ ากด ,กรงเทพ, 2550.

ขอมลผปวยดวยโรคทองรวง เดอน พฤษภาคม-มถนายน ป พ.ศ.2555 โรงพยาบาลทงหวชาง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน

ขอมลสมนไพรพนบาน ชมรมผสงอายต าบลบานปวง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน

ความรเกยวกบแมลงวน จาก www.http//blog.taradkaset.com

Page 22: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

ภาคผนวก

Page 23: โครงงานlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_QQ1-5.pdf · 2014-05-23 · โครงงาน เรื่อง สมุนไพรไล่แมลงวัน

ตารางท 4.1 เปรยบเทยบจ านงนแมลงวนทเขามาตอมชนเนอ จ าแนกตามกลองทดลองในเวลา 20 นาท

กลองทดลอง ปรมาณทฉด จ านวนแมลงทเหลอ 5นาท 10 นาท 15 นาท 20นาท

กลองทดลองท 1 น าใบยคาลปตส

5 กรม : 500 ml.

10 ml. - - - -

กลองทดลองท 2 น าตนบอระเพด

10 กรม : 500 ml.

10.ml. 7 5 6 6

กลองทดลองท 3 ไมฉดน ายาสมนไพร

- 10 12 16 18

ตารางท 4. 2 เปรยบเทยบจ านวนแมลงวนทเขามาตอมชนเนอ จ าแนกตามน ายคาลปตส 2 อตราสวน

กลองทดลอง ปรมาณความเขมขน 10 มลลลตร

จ านวนแมลงวนทเหลอ 30 นาท 60 นาท 90 นาท 120 นาท

กลองทดลองท 1 น ายคาลปตส

10 กรม ตอ น า 500 มลลลตร

10 2 3 3 3

กลองทดลองท 1 น ายคาลปตส

15 กรม ตอ น า 500 มลลลตร

- - - - -