รายงานผลการด าเนนงาน

โครงการ

นวตกรรมการสอนผปวยเบาหวาน ฉดยา Insulin

โครงการพฒนาคณภาพ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2556

งานพยาบาลผปวยอารยกรรมชายพเศษ

โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต

ค าน า

งานการพยาบาลอายรกรรมชายพเศษ เปนหอผปวยทรบผปวยโรคทางดานอายรกรรมไวในการดแล

โดยรบผปวยอายตงแต 15 ปขนไป และจากสถตของหอผปวยจะพบวา กลมประชากรสวนใหญของผปวยท

เขารบการรกษาในหอผปวยคอ กลมอายตงแต 40 ปขนไป โดยโรค เรอรงทพบมากของการเขารบการรกษา

ในหอผปวย ไดแกโรคเบาหวาน และจะพบวากลมผปวยเบาหวานรายใหมทไดรบการรกษาดวยการใชยา

ฉดอนซลนขาดความมนใจในการฉดยาอนซลน ทางงานการพยาบาลอายรกรรมชายพเศษจงไดเกดแนวคด

ในการจดท าชดสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน ” เพอสรางความมนใจในการฉดยาอนซลนใหก บผปวยและ

ญาตทตองรกษาดวยยาฉดอนซลนเปนครงแรก และภาวะแทรกซอนจากการบรหารยาทไมถกตอง

สารบญ

แบบสรปผลการด าเนนงานโครงการพฒนาคณภาพ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2556 1 โครงการพฒนาคณภาพ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2556 5 ภาคผนวก 9 แบบประเมนโครงการ “ เขมขดสอนฉดอนซลน ” 10

ภาพการสอนฉดยาอนซลนดวย “เขมขดฉดอนซลน” 11

อางอง 17

1

โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต

แบบสรปผลการด าเนนงานโครงการพฒนาคณภาพ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2556

--------------------------------------------------------------------

1. ชอโครงการ : นวตกรรมการสอนผปวยเบาหวานฉดยา Insulin 2. หนวยงานทรบผดชอบ : งานการพยาบาลอารยกรรมชายพเศษ 3. วตถประสงค :

1. เพอเตรยมความพรอมใหกบญาตและผปวยทไดรบยาฉดอนซลนรายใหมใหไดรบการฝก 2. เพอลดอตราการปฏเสธการฉดยาในผปวยทแพทยสงใชยาฉดอนซลนครงแรก

3. เพอใหผปวยและผดแลสามารถฉดยา Insulin ไดอยางถกตอง 4. เพอใหผปวยและญาตมความพงพอใจ 4. ความสอดคลองกบเปาหมายของโรงพยาบาล ผรบบรการไดรบการบรการทเปนเลศ มคณภาพ ไดมาตรฐาน เปนทพอใจ 5. สรปผลการด าเนนงาน 5.1 การด าเนนงานตามวตถประสงค

วตถประสงค ตวชวด ผลการด าเนนงาน 1. เพอเตรยมความพรอมใหกบญาตและผปวยทไดรบยาฉดอนซลนรายใหมใหไดรบการฝก

เปรยบเทยบความพรอมของญาตและผปวยกอนการใชชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน ” เทยบกบหลงการใชชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน”

ผปวยและญาตทไดรบการสอนดวย “เขมขดสอนฉดอนซลน ” จ านวน 10 ราย มความพรอมในการฉดอนอนซลนหลง จากการสอนดวยชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน ” คดเปนรอยละ 100

2. เพอลดอตราการปฏเสธการฉดยาในผปวยทแพทยสงใชยาฉดอนซลนครงแรก

เปรยบเทยบการยอมรบการฉดยาอนซลนของผปวยและญาตกอนการสอนดวยชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน”เทยบกบหลงการใชชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน”

ผปวยและญาตทไดปฏเสธการฉดยาอนซลนกอนการสอนดวย “เขมขดสอนฉดอนซลน” จ านวน 2 ราย เมอไดรบการสอนโดยใชชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน ” ยอมรบการฉดยาอนซลนทง 2 ราย คดเปนรอยละ 100

2

วตถประสงค ตวชวด ผลการด าเนนงาน 3. เพอใหผปวยและผดแลสามารถฉดยา Insulin ไดอยางถกตอง

แบบประเมนการฉดอนซลนประเมนโดยเจาหนาทผสอน

ผปวยและญาตทรบการสอนโดยชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน ” สามารถฉดอนซลนไดอยางถกตองคดเปนรอยละ 100

4. เพอใหผปวยและญาตมความพงพอใจ

แบบประเมนความพงพอใจเมอใชชดการสอน “ เขมขดสอนฉดอนซลน”

ผปวยและญาตทใชชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน” มความพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 97.5

5.2 ประเมนผลการด าเนนการตามแผนปฏบตการ

ประเมนผลโครงการ

รายการ เกณฑการประเมนผล

มากทสด (4)

มาก (3)

ปานกลาง (2)

นอย (1)

1. ผลการด าเนนงานโครงการบรรลวตถประสงค 2. ทานพอใจในผลงานของโครงการตามเปาหมายเพยงใด 3. ระหวางด าเนนการตามโครงการ 3.1 งบประมาณเหมาะสม

3.2 วสดอปกรณทใชปฏบตงานเหมาะสม 3.3 ความรวมมอของผรวมงาน 3.4 ขนตอนการด าเนนงานเปนไปตามก าหนดเวลา 4. ผลงานตามวตถประสงคและตามเปาหมาย

รวม 21 เฉลย (หารดวย 7) 3

สรปคาใชจาย คาใชจายเหมาจายในการด าเนนโครงการ 20000 บาท การด าเนนงานเปนทนาพอใจ การด าเนนงานควรปรบปรง * ถาคะแนนเฉลยตงแต 3 ขนไป แสดงวา การด าเนนงานเปนทนาพอใจ * ถาคะแนนเฉลยต ากวา 3 ลงมา แสดงวา การด าเนนงานควรปรบปรง

3

6. ปญหาอปสรรค

ปญหาอปสรรค สาเหตของปญหาอปสรรค ขอเสนอแนะแนวทางแกไข

1. ดานงบประมาณ - -

2. ดานบคลากร มเพยงบคลากรทรบผดชอบในการด าเนนโครงการทน าชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน ” ไปใช และมการบนทกการประเมนอยางครบถวน

อธบายแนวทางการปฏบตใหบคลากรในหนวยทราบโดยทวถงและขอความรวมมอในการน าไปใช โดยในระยะแรกอาจใหปฏบตไปพ รอมกบผรบผดชอบโครงการ

3. ดานวสด/อปกรณ รปแบบของชดการสอน “เขมขดสอนฉดอนซลน” ขนาดยงไมพอดลกษณะของรางกายผปวย

ตองมการพฒนาและปรบรปแบใหสามารถใชไดสะดวกขน และปรบใหสามารถน าไปใชกบบรเวณอนของรางกายไดดวย เชน บรเวณตนแขน ตนขา

4. ดานบรการและประสานงาน - -

ลงชอ (นางสาวณฐนนท ค าพรยะพงศ) ผประเมนผลโครงการ 6 สงหาคม 2556

4

โครงการ

5

โครงการพฒนาคณภาพ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2556

1. ชอโครงการ : นวตกรรมการสอนผปวยเบาหวานฉดยา Insulin 2. หนวยงานทรบผดชอบ : งานการพยาบาลอายรกรรมชายพเศษ 3. หลกการและเหตผล :

เบาหวานเป นภาวะทพบได ทกเพศทกวยและเป นปญหาส าคญด านสาธารณสขทวโลกรวมทงในประเทศไทย ประมาณได วามผปวยเบาหวานทวโลกอยประมาณ 124 ลานคน ในจ านวนนอย ในทวปเอเชยมากทสด คอ 66 ลานคน และคาดวาจ านวนผปวยจะมแนวโนมเพมขนโดยในปพ.ศ. 2553 คาดวาจะมผปวยเบาหวานประมาณ 220 ลานคน ซงในจ านวนนรอยละ 61 จะอยในทวปเอเชย จากรายงานสภาวะสขภาพของคนไทยทมอายตงแต 15 ปขนไปทวประเทศระหว างป พ.ศ. 2547-2549 พบวาอตราความชกเบาหวานมถง รอยละ 6.9 หรอประมาณ 3.2 ลานคน สอดคลองกบแนวโนมสถานการณโรคไมตดตอของคนไทยทเพมมากขนโดยเฉพาะในกลมอาย 45-49 ป เปนกลมทเรมพบภาวะการณ เกดโรคไม ตดตอสงขนโดยพบเบาหวานในผชายรอยละ 11.4 ผหญงรอยละ 12.42 ซงสอดคลองกบสถตจ านวนผปวยของหอผปวยอายรกรรมชายพเศษ โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต ทพบวามผปวยโรคเบาหว านเขารบการรกษามากเปนอนดบ 2 รองจากโรคหวใจและหลอดเลอด

เบาหวานเปนโรคเรอรงทไมสามารถรกษาใหหายขาดผปวยตองด าเนนชวตอยคกบโรคเบาหวานไป ตลอดชวต แต ถาผปวยสามารถควบคมระดบน าตาลในเลอดได ดกจะไมปรากฏอาการแทรกซ อน ลดความพการ และอตราตายลงได การสนบสนนให ผปวยสามารถจดการสขภาพตนเองมความส าคญตอการดแลสขภาพผ ปวยเรอรงระดบบคคลทงนต องอาศยกลวธต างๆ ในการดแลสขภาพของตนเองให เหมาะสม เชนการรบประทานอาหารการออกก าลงกายและการรบประทานยา ทถกวธ ดวยเหตนการสงเสรมใหผปวยมพฤตกรรมการดแลตนเองจงมความส าคญและเปนสวนหนงของการจดบรการสขภาพแกผปวยเบาหวาน

การดแลตนเองตามทฤษฎการพยาบาลของโอเรมไดถกน ามาประยกต ใชในการสงเสรมการควบคมโรคเบาหวาน ตามแนวคดทว ามนษยเปนผรเรมการปฏบตกจกรรมต างๆดวยตนเองอย างตงใจและสามารถกระท าได อยางตอเนอง มเป าหมายเพอการด ารงสขภาพทด รวมทงหลกเลยงภยนตรายทคกคามต อชวต การดแลตนเองมหลายระดบไดแกการดแลตนเองทจ าเป นโดยทวไปการดแลตนเองตามระยะพฒนาการการดแลตนเองทจ าเปนเมอมปญหาสขภาพ โดยการสงเสรมการดแลตนเองนนจะพจารณาจากความบกพร องในการดแลตนเอง (self care deficit) และความสามารถในการดแลตนเอง (self care agency) ซงความสามารถในการดแลตนเองจะประกอบไปด วยความสามารถ 3 ระดบดวยกนคอความสามารถและคณสมบตพนฐาน พลงความสามารถ 10 ประการและความสามารถในการปฏบตเพอการดแลตนเอง

6

ในบคคลทเปนโรคเบาหวานนนเปนโรคเรอรงทตองมการดแลอยางตอเนองตลอดชวงชวตและโรคมผลกระทบตอผทเปนโรคในหลายๆ ด าน ดงนนจงจ าเปนตองเพมความสามารถในการดแลตนเองเพอใหสามารถปฏบตตวไดอยางถกตองมภาวะสขภาพดในหลายงานวจยได น าแนวคดนมาประยกต ใชและไดผลดในการควบคมโรค นอกจากนการน าแนวคดในการให การพยาบาลระบบสนบสนนและให ความร ของ โอเรมมาประยกตใชในการควบคมโรคในบคคลทเปนโรคเบาหวานซงจะสงผลดตอผปวย 4. วตถประสงค :

1. เพอเตรยมความพรอมใหกบญาตและผปวยทไดรบยาฉดอนซลนรายใหมใหไดรบการฝก 2. เพอลดอตราการปฏเสธการฉดยาในผปวยทแพทยสงใชยาฉดอนซลนครงแรก

3. เพอใหผปวยและผดแลสามารถฉดยา Insulin ไดอยางถกตอง 4. เพอใหผปวยและญาตมความพงพอใจ 5. ผลทคาดวาจะไดรบ : 1. ผปวยและญาตทไดรบยาฉดอนซลนรายใหมมความพรอมในการฉดยาอนซลน

2. ลดการปฏเสธการฉดยาอนซลนของผปวยและญาต 3. ผปวยและญาตไดสามารถฉดยาอนซลนไดอยางถกตอง 4. ผปวยและญาตมความพงพอใจ

6. ความสอดคลองกบเปาหมายของโรงพยาบาล : ผรบบรการไดรบการบรการทเปนเลศ มคณภาพ ไดมาตรฐาน เปนทพอใจ 7. ลกษณะกจกรรม : 1. คณะท างานรวมปรกษาทบทวนแนวทางทปฏบตเดม 2. คณะท างานประดษฐนวตกรรมและแจงทประชมทราบ 3. น านวตกรรมทดลองปฏบตรวบรวมขอมล 4. น าขอมลมาวเคราะหและปรบปรงแกไขขอบกพรอง 5. น ามาสการปฏบต

7

8. เปาหมายของโครงการ : 8.1 ผลผลต : นวตกรรมส าหรบสอนฉดยาอนซลน 8.2 ผลลพธ : ทางตรง : เขมขดสอนฉดยาอนซลน ชวยเพมความพรอมในการฉดยาอนซลนของผปวยรายใหมทรบยาฉดอนซลน ชวยใหผปวยและญาตมความมนใจในการฉดยาและสามารถฉ ดยาไดอยางถกตอง ทางออม : สงเสรมใหการรกษาและการพยาบาลมประสทธภาพมากขน เปนอกหนงทางเลอกในสอนผปวยฉดยาอนซลน ชวยลดภาวะแทรกซอนจากการฉดยาอนซลนทผดวธ 9. ดชนชวดผลผลต :

1. ผปวยและผดแลมความพงพอใจทไดรบการสอนฉดยาได > 90% 2. ผปวยและผดแลสามารถฉดยาไดถกตองในครงแรกทไดรบการสอน > 95%

10. แผนงานยอย/ขนตอนด าเนนการโครงการ :

ท กจกรรม ระยะเวลา ผรบ

ผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. 1. จดตงทม

ประชมปรกษา ก าหนดแผนงาน

คณณฐนนท คณสมาล

2.

ประดษฐนวตกรรมและแจงทประชม

คณณฐนนท คณสมาล

3

น านวตกรรมทดลองปฏบต

คณณฐนนท คณสมาล

4

ประเมนผล และทบทวนการด าเนน

คณณฐนนท คณสมาล

8

ท กจกรรม ระยะเวลา ผรบ

ผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. งาน

5 สรปผลด าเนนงาน

คณณฐนนท คณสมาล

11. งบประมาณ : คาใชจายเหมาจายในการด าเนนการโครงการทงหมด เปนเงนทงหมด 20,000 บาท (สองหมน

บาทถวน) 12. ผเสนอโครงการ ( นส.ณฐนนท ค าพรยะพงศ )

ต าแหนงพยาบาลวชาชพ

( นาง สมาล ชศกดศลป ) หวหนางาน/หวหนาหนวย

13. ผเหนชอบโครงการ :

( นาง ธมน วงศมณ ) หวหนาสาขาอายรกรรม

( นาง สพรรณ วองรกษสตว )

ผอ านวยการกลมงานกลมงานการพยาบาล

( รองศาสตราจารย นพ. ดลก ภยโยทย )

รองผอ านวยการฝายบรการสขภาพและวชาการ 14. ผอนมตโครงการ

(รองศาสตราจารย นายแพทยศภชย ฐตอาชากล)

ผอ านวยการ

9

ภาคผนวก

10 แบบประเมนโครงการ “ เขมขดสอนฉดอนซลน ”

(กอน) กรณา ท าเครองหมาย ในชองททานตองการ 1. ขอมลผเขารวมโครงการ “ เขมขดสอนฉดอนซลน ” ผปวย ญาต ผดแล 2. ความพรอมในการฉดยาอนซลน มาก ปานกลาง นอย ไมพรอม 3. ความมนใจในการฉดยาอนซลน มาก ปานกลาง นอย ไมมนใจ

แบบประเมนโครงการ “ เขมขดสอนฉดอนซลน ” (หลง)

กรณา ท าเครองหมาย ในชองททานตองการ 1. ขอมลผเขารวมโครงการ “ เขมขดสอนฉดอนซลน ” ผปวย ญาต ผดแล 2. ความพรอมในการฉดยาอนซลนหลงใชชดการสอน “ เขมขดสอนฉดอนซลน ” มาก ปานกลาง นอย ไมพรอม 3. ความมนใจในการฉดยาอนซลนหลงใชชดการสอน “ เขมขดสอนฉดอนซลน ” มาก ปานกลาง นอย ไมมนใจ 4. ความพอใจหลงจากใชชดการสอน “ เขมขดสอนฉดอนซลน ” มาก ปานกลาง นอย ไมพอใจ 5. ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ส าหรบเจาหนาท ผลการประเมนหลงสอนฉดยาอนซลนดวย“ เขมขดสอนฉดอนซลน ” ผปวย/ญาต/ผดแล ฉดยาอนซลน ถกวธ ไมถกวธ

11

การสอนฉดยาอนซลนดวย “เขมขดฉดอนซลน”

วตถประสงค 1. เพอเตรยมความพรอมใหกบญาตและผปวยทไดรบยาฉดอนซลนรายใหมใหไดรบการฝก 2. เพอลดอตราการปฏเสธการฉดยาในผปวยทแพทยสงใชยาฉดอนซลนครงแรก

3. เพอใหผปวยและผดแลสามารถฉดยา Insulin ไดอยางถกตอง 4. เพอใหผปวยและญาตมความพงพอใจ กลมเปาหมาย ญาตและผปวยทรบยาฉดอนซลนรายใหม อปกรณ

1. เขมฉดยาอนซลน 2. ยาอนซลน 3. ส าลแอลกอฮอล 4. เขมขดฝกฉดยา

12

ขนตอนการสอนฉดยาอนซลน 1.ลางมอใหสะอาด 2.อธบายอปกรณทใช 3.อธบายขนตอนการเตรยมยา

13

4. อธบายต าแหนงทฉดยา

ต าแหนงทอนซลนดดซมไดดทสด คอ บรเวณหนาทอง รองลงมา คอ หนาขาสวนบน และแขน ตามล าดบ

14

5.อธบายขนตอนการฉดยา 5.1 เชดบรเวณทฉดยา ดวยส าลชบแอลกอฮอล 70% เชดจดทจะแทงเขมหมนออกเปนวงกลมกวาง

2 นว รอใหแหง

15

5.2 ดงผวหนงบรเวณทจะฉดยาหรอแยกผวหนงใหตง ใชมอทถนดจบหลอดฉดยาใหคลายจบ

ดนสอ ใหนวชแตะทปลายแกนหลอดฉดยา

16

5.3 แลวปกเขมตรงๆ ตงฉาก ดงลกสบออกเลกนอย เพอทดสอบวาป ลายเขมแทงถกหลอดเลอดหรอไมถาไมพบเลอดในกระบอกฉดยา ใหดนยาเขาไปชา ๆ จนหมดแลวผลกยาเขาสชนใตผวหนงจนหมด

5.4 หลงจากผลกยาเขาสชนใตผวหนงจนหมด ใชส าลแหงวางเหนอจดแทงเขม ดงเขมออกโดยเรว

ตามทศทางเดยวกบทแทงเขม เลอนส าลกดรอยเขม

17

อางอง พงศอมร บนนาค. เทคนคการดแลรกษาโรคเบาหวาน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณ

การเกษตรแหงประเทศไทยจากด; 2542 พมพพรรณ ศลปสวรรณ, วนเพญ แกวปาน, อรวรรณ แกวบญช, ปาหนน พชญภญโญ, แอนน จระพงษ-

สวรรณ และ นฤมล เออมณกล. รายงานการวจยการพฒนาระบบกากบประเมนผลการจดการโรคเรอรง กรณศกษาเบาหวานและความดนโลหตสง. กรงเทพฯ : คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ; 2552.

พนศร อรณเนตร. ผลการสอนโดยใชกระบวนการกลมตอความรเรองโรคเบาหวาน พฤตกรรมการดแล ตนเองและการควบคมโรคของผปวยเบาหวานชนดไมพงอนซลน.วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต : มหาวทยาลยมหดล,2541

วโรจน เจยมจรสรงสและวฑรย โลหสนทร. การดแลผปวยเบาหวานของหนวยบรการปฐมภม. นนทบร: สถาบนวจยระบบสาธารณสข; 2550

สมจต หนเจรญกล. (บรรณาธการ). การดแลตนเอง: ศาสตรและศลปะทางการพยาบาล. กรงเทพฯ: วเจ พรนตง; 2534

สาธต วรรณแสง. สภาพปญหาของเบาหวานในประเทศไทย. ใน วรรณ นธยานนท สาธต วรรณแสง และ ชยชาญ โรจนวงศ ( บรรณาธการ ), สถานการณเบาหวานในประเทศไทย . พมพครงท 1. กรงเทพฯ : ววฒนการพมพ; 2550

อระณ รตนพทกษ.ผลการพยาบาลระบบสงเสรมและสนบสนนพฤตกรรมการดแลตนเองตอการควบคม โรคเบาหวาน.วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต : มหาวทยาลยมหดล,2540

Orem D. Nursing: Concepts and practice. (5th ed.). St. Louis: Mosby; 1995.