P a g e | 1

บทสรปผบรหาร

รายงาน “การพฒนาเดกและเยาวชน ประจ าป พ.ศ.2557” นจดท าขนตามบทบญญตท

ปรากฏในพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ.2550 มาตรา 20 ท

ก าหนดใหส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาสและผสงอาย (สท.)

กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ท าหนาทในการจดท ารายงานการพฒนาเดกและ

เยาวชนเปนประจ าทกป

รายงานฉบบป พ.ศ.2557 นม เปาหมายอยางส าคญในการน าเสนอภาพรวมของ

สถานการณเดกและเยาวชนทกชวงวย ตงแตแรกเกดจนถงอาย 25 ป โดยสถานการณดงกลาว

รวบรวมสงทเกดขนในป พ.ศ.2557 เปนหลก แตอยางไรกตามจะมขอมลบางสวนทคาบเกยวกบป

ทผานๆมา โดยรายงานฉบบนไดพยายามเทยบใหเหนความเปลยนแปลงระหวางป 2555-2557 ใน

ประเดนทมการเกบขอมลตอเนอง สวนประเดนทมขอมลไมตอเนอง รายงานสามารถใหภาพใน

ลกษณะตดขวาง (cross sectional information) เฉพาะป พ.ศ.2557 เทานน ซงประเดนน

สะทอนใหเหนชดเจนถงความไมเปนเอกภาพและความไมตอเนองของขอมลในภาคสวนตางๆของ

ประเทศไทย ซงทายทสดแลว จะมผลโดยตรงตอการวางแผนเพอพฒนา

โดยภาพรวมแลว อาจกลาวไดวาสถานการณเดกและเยาวชนไทยในปพ.ศ.2557 ยงม

แนวโนมคลายๆเดม โดยปญหาในกลมวยตางๆมแนวโนมคงเดมหลายประเดน เชน ปญหาอนามย

แมและเดก การดแลเดกปฐมวย การศกษาในแตละชวงวย เดกและอาชญากรรม เปนตน โดย

หนวยงานเฉพาะบางหนวยมแนวทางการท างานทมประสทธผลขน สะทอนใหเหนความพยายาม

ในการแกปญหา ในขณะทปญหาในภาพใหญยงคงเปนปญหาเดม นนหมายถงรปแบบการจดการ

กบปญหายงคงเปนรปแบบเดม

สถานการณภาพรวมในชวงปฏสนธ – 2 ป ของเดกไทย จากขอมลลาสดทมการเกบโดย

กรมอนามยในป พ.ศ.2556 ระบวา ผหญงอาย 15 – 49 ป ทไดใหก าเนดบตรภายใน 2 ปทผานมา

ไดรบการตรวจครรภรอยละ 98 โดยรอยละ 93 ของผหญงทฝากครรภไดรบการตรวจครรภ 4 ครง

ขนไป อยางไรกตามหญงมครรภทฝากครรภเมออายครรภกอน 12 สปดาห เพมขนจากรอยละ

P a g e | 2

52.4 ในป พ.ศ.2556 เปนรอยละ 57.8 ในป พ.ศ.2557 (กรมอนามย,2557) แมวายงไมบรรล

เปาหมายทรอยละ 60 แตกเหนวามทศทางการพฒนาทดขน

ในสวนของสารอาหารทจ าเปนขณะตงครรภ ขอมลระบวาคามธยฐานของไอโอดนใน

ปสสาวะหญงตงครรภมแนวโนมดขน โดยในปพ.ศ. 2557 เทากบ 155.7 ไมโครกรมตอลตร ซงสง

กวาป พ.ศ. 2556 ทผานมา ซงมคาต ากวา 150 ไมโครกรมตอลตรเทานน

ในสวนของชวงเวลาคลอด อตราการตายของมารดาหลงคลอดในประเทศไทยมแนวโนม

ลดลงจาก 48.0 ตอการเกดมชพแสนคน ในป พ.ศ. 2555 มาเปนรอยละ 37.6 ตอการเกดมชพ

แสนคน ในป พ.ศ. 2556 และ 36.6 ในป พ.ศ. 2557 อยางไรกตามกยงคงสงกวาเปาหมายการ

พฒนาแหงสหสวรรษ (MDGs) ทก าหนดใหลดอตราการตายเหลอเพยง 13.0 ตอการเกดมชพแสน

คน ในป พ.ศ. 2558

เมอเดกเกดมาแลว ปญหาทารกน าหนกต ากวาเกณฑยงคงเปนประเดนทาทายอย ทารก

แรกเกดน าหนกต ากวา 2,500 กรมยงคงสงกวาเปาหมายทก าหนดไวทรอยละ 7 นอกจากนในเรอง

พฒนาการสมวยทยงมการวดผานเครองมอทเรยกวา Denver II ดจะมแนวโนมทดขน กลาวคอ

พบวาเดกแรกเกด – 5 ปมพฒนาการสมวยเพมขนจากรอยละ 67.3 ในป พ.ศ. 2553 มาเปนรอย

ละ 72.5 ในป พ.ศ. 2557 (กลมอนามยแมและเดก, 2557)

ในสวนของเดกปฐมวย 3 – 5 ป จากขอมลของส านกงาน (สสส.) ระบวาเดกปฐมวยไทย 0

– 5 ป ในรอบ 15 ปทผานมาจนถงป พ.ศ. 2557 มพฒนาการลาชาถงรอยละ 30 โดยพฒนาการ

ทางภาษามความลาชาถงรอยละ 20 ซงจะมผลอยางยงตอการศกษาเรยนรในระดบการศกษาใน

ขนตอๆ ไป ปญหาเดกปฐมวยไทยยงคงเปนปญหาเรอรงทยงไมไดมการแกไขจรงจงจากภาครฐ

สงเกตจากงบประมาณการลงทนในการศกษาระดบปฐมวยทมจ านวนคอนขางนอย เพยงรอยละ

12 เทานน นอกจากนในประเดนคณภาพศนยพฒนาเดกปฐมวยทยงแตกตางกนอยางชดเจน

ระหวางในเมองและชนบท รวมทงจ านวนครตอเดกในศนยพฒนาเดกเลกทวประเทศ ทคร/ผดแล

เดก 1 คนตองดแลรบผดชอบเดกมากถง 17 คน ซงเปนอตราสวนทยากในการจะท าใหเดกปฐมวย

ไดรบการพฒนาอยางด นอกจากน หากมองในประเดนพฒนาการของเดกทมถง 4 ดาน จะเหนได

P a g e | 3

ชดเจนวาทศทางการพฒนาเดกปฐมวยไทย เนนหนกไปในเชงการพฒนาทางกายเปนสวนใหญ

หากแตในความเปนจรงการพฒนาทางดานสงคมและภาษา เปนกลไกส าคญทจะท าใหเดกมการ

พฒนาตอเนองไปในระยะยาว และเกยวของกบการเรยนรตลอดชวตของเดก แตการพฒนาในสวน

นเปนนามธรรมและอาจจะวดผลจบตองยาก จงเปนจดโหวของการจดท าโครงการใหตอบโจทย

การพฒนาในประเดนน

ในกลมเดกวย 6 – 12 ป อาจกลาวไดวา ในกลมวยนเปนผลพวงตอเนองอนเกดมาตงแต

แรกคลอดจนมาสระดบปฐมวยและปรากฏปญหาชดในระดบวยเรยน นนคอ ขอมลจากรม

สขภาพจต (2557) ระบวา เดกไทยอาย 6 – 12 ป ทวประเทศม IQ เฉลยเทากบ 98.39 ต ากวาคา

กลางมาตรฐานสากล (=100) ซงถาหากประเดนปญหาในระดบปฐมวยยงไมไดรบการแกไข เชอได

วา ปญหา IQ และ EQ ในเดกในวยเรยนกจะคงสภาพแบบเดมอยางตอเนองตอไป สวนประเดน

อตราการเขาเรยนในระดบชนประถมศกษา ระหวางป พ.ศ. 2556 ถง พ.ศ. 2557 มอตราใกลเคยง

กนนนคอ ป พ.ศ. 2556 มอตราการเขาเรยนรอยละ 97.9 และในป พ.ศ. 2557 มอตราการเขา

เรยน รอยละ 97 แตในสวนของอตราการเขาเรยนตอระดบชนมธยมศกษาตอนปลายสายสามญ

ของประเทศไทยอยทรอยละ 76 ในป พ.ศ. 2557 เพมจากรอยละ 67 ในป พ.ศ. 2556 สวนน

ชใหเหนคานยมของสงคมไทยทประสงคใหบตรหลานไดรบปรญญาจากการศกษาในระดบปรญญา

ตรเปนส าคญ ในขณะทแนวคดในการใหเรยนสายอาชวะศกษายงคงไมไดรบความนยม ซงประเดน

นแตกตางจากประเทศพฒนาแลวทสงเสรมใหนกเรยนไดเขาเรยนสายอาชวะ และผลกดนใหมการ

คดคนนวตกรรมผานการท างานจรง และการทดลองใหมๆ อาทเชน ประเทศเกาหล สงคโปร เปน

ตน

ส าหรบเดกในชวงวยรน 13 – 17 ป ขอมลชวาเดกไทยใชอนเทอรเนตมากขน โดยรอยละ

32.1 ซงเปนสดสวนทมากทสด ยงคงเปนการใชเพอการเรยนร รองลงมารอยละ 22.8 ใชเพอการ

เลนเกม ขอคนพบในทนมหลายประเดนเปนไปในทางบวกสอดคลองกนในกลมวยรน นนคอ ขอมล

ทชวาเดกไทยอาย 13 ปขนไปทรบไมไดกบการทชาย/หญงมเพศสมพนธกอนอาย 15 ป เพมขน

รอยละ 79.2 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 82.6 ในป พ.ศ. 2557 ซงถอเปนทศนคตเชงบวกทดขน

ในวยรน ในท านองเดยวกน พฤตกรรมการใสเสอสายเดยว เกาะอก นงกางเกงขาสนมาก มจ านวน

P a g e | 4

ผรบไมไดเพมสงขนอยางชดเจนจากรอยละ 56.0 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 61.3 ในป พ.ศ.

2557 ทศนคตทเปนบวกเชนนนบเปนนมตรหมายอนดในการพฒนา ในทางตรงกนขามการกระท า

ความผดในคดเดกและเยาวชนพบวาคดเดกอาย 10 – 15 ป ลดลงจากป พ.ศ. 2556 ทม 10,072

คด เหลอเพยง 4,460 คดในป พ.ศ. 2557 แตคดเยาวชนอาย 15 – 18 ปกลบเพมขนจาก 26,091

คด เปน 31,520 คดในป พ.ศ. 2557 ประเดนนยงคงเปนขอหวงใยทนากงวล

ในกลมเยาวชนอาย 18 – 25 ป ยงคงเปนกลมทนาเปนหวงเพราะพฤตกรรมเสยงทงหลาย

อนไดแก การดมแอลกอฮอล การสบบหร พฤตกรรมเสยงทางเพศ การตงครรภ การท าแทงในแม

วยรน และอตราการตดตอทางเพศสมพนธมอตราการเพมขนทงหมด จ านวนวยรนทเกยวของยา

เสพตดยงคงเปนประเดนนาหวง ยาเสพตดทนยมในหมวยรนยงคงเปนยาบา รองลงมาคอ กญชา

และยาไอซ โดยกลมทคายาเสพตดสวนใหญจะอยในชวงอาย 20 – 29 ป มสดสวนในป พ.ศ.

2557 อยทรอยละ 42.2 เพมขนจากป พ.ศ. 2556 ทมสดสวนอยทรอยละ 41.7

ในปจจบน ประเทศไทยมคาใชจายในการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและบหรเพมขน

โดยในกลมเยาวชน เปนกลมทตองมการเฝาระวงอยางใกลชด ซงขอมลจากการส ารวจ พบกลม

เยาวชนเรมสบบหรเมออายนอยลง ในไตรมาส 4 ของป พ.ศ. 2557 คาใชจายในการบรโภค

เครองดมแอลกอฮอลมมลคา 41,391 ลานบาท ซงเพมขนจากไตรมาสเดยวกนของป พ.ศ. 2556

รอยละ 2.1 ขณะทคาใชจายในการบรโภคบหรมมลคา 4,817 ลานบาท เพมขนจากไตรมาส

เดยวกนของป พ.ศ.2556 รอยละ 1.8 โดยอตราการดมเครองดมแอลกอฮอลเพมขนจากรอยละ

32.2 ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 32.3 ในป พ.ศ. 2557 และอตราการสบบหรเพมขนจากรอยละ

19.9 ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 20.7 ในป พ.ศ. 2557 ทงน ส าหรบในกลมเยาวชนมอตราการ

ดมเครองดมแอลกอฮอลและสบบหรลดลง แตเรมสบบหรเมออายเฉลยนอยลงจาก 16.8 ป ในป

พ.ศ. 2550 เปน 15.6 ป ในป พ.ศ. 2557

ประเทศไทยในปจจบนความปลอดภยในชวตและทรพยสนโดยรวมดขน แตยงตองเฝา

ระวงสถานการณยาเสพตดทงในกลมผคาและผเสพเพอลดปญหาอยางยงยน คดอาญาโดยรวมทง

ไตรมาส 4 และภาพรวมของป พ.ศ. 2557 ลดลงโดยลดลงจากไตรมาสเดยวกนของป พ.ศ. 2556

P a g e | 5

รอยละ 11.6 และทงป พ.ศ. 2557 ลดลงรอยละ 12.5 โดยคดยาเสพตดยงคงมสดสวนมากทสด

รอยละ 84.5 จงยงคงตองเฝาระวงการลกลอบขนยาเสพตดตามแนวชายแดนสนามบนและทาเรอ

การปราบปรามกลมนกคารายใหญ ซงกลมเยาวชนอาย 15–24ป ยงคงเปนกลมทเขามาเกยวของ

ทงเปนผคาและผเสพรายใหม

ขอมลการกระท าผดอาญาของเดกและเยาวชน โดยกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน

กระทรวงยตธรรม พบวา ในป พ.ศ. 2557 มเดกและเยาวชนกระท าผดคดอาญาทงสน 36,537 คด

ในจ านวนนเปนคดยาเสพตดมากทสด จ านวน 16,508 คด รองลงมาคอคดเกยวกบทรพย 7,208

คด และอนดบ 3 คอ คดเกยวกบชวตและรางกาย 3,759 คดโดยคดยาเสพตดนนพบวา มเดกและ

เยาวชนกระท าผดเพมขนจากป พ.ศ. 2556 (15,530 คด) จ านวน 978 คด

ในสวนของเดกและเยาวชนกลมพเศษ ซงครอบคลมถง 5 ประเดนดงน อาท เดกกบ

สถานการณความไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต เดกพการ เดกทถกละเมด เดกเรรอน

ขอทาน เดกขามชาต และการคามนษยเปนตน ซงเดกและเยาวชนกลมนนาเปนหวงมาก เพราะ

สถานการณมแนวโนมเลวรายลง อาท สถานการณเดกใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ทนบวา

เหตการณมแนวโนมรนแรงขน ในปพ.ศ.2557 มเดกและเยาวชนเสยชวตถง 14 คน จากเหตการณ

ทงสน 806 เหตการณ ในความสญเสยดงกลาวยงมผลกระทบทางออมตอจตใจ ในกลมทนาเปน

หวงกลมตอมาคอ เดกออทสตค โดยกรมสขภาพจตระบชดวา โรคออทสตคในเดกมแนวโนมเพม

สงขนอยางมากใน 10 ปทผานมา โดยคาดวาในป พ.ศ. 2557 มผปวยออทสตคเดกทวประเทศถง

300,000 คน แตเขารบบรการจรงๆ เพยงไมถง 30,000 คน หรอเพยงแค 1 ใน 10 เทานน ท

เหลอเดกจะถกเลยงดไปตามสภาพซงไมเปนผลดตอคณภาพชวตของพวกเขาในระยะยาว

ในสวนของเดกเรรอนขอทานนน จดวาเปนประเดนทมความเกยวพนกบประเดนการคา

มนษยโดยตรง เพราะมผลท าใหประเทศสหรฐอเมรกาจดอนดบประเทศไทย ลงสระดบ 3 (Tier 3)

ซงถอเปนระดบทเลวรายทสด ในขณะทแนวทางการแกไขปญหาของไทยยงเปนไปในรปแบบเดมๆ

นนคอ การจดระเบยบขอทาน ซงมาตรการดงกลาวถกถอดบทเรยนหลายครง และพบวาไมใช

มาตรการทตอบโจทยตอประเดนดงกลาวแมแตนอย แตภาคทตอบสนองตอการแกปญหาชดเจน

P a g e | 6

คอ ภาคประชาสงคม สงเกตจากการทมโทรศพทแจงเบาะแสขอทานเดก ทมสงถง 404 รายในป

พ.ศ. 2557 ซงปรากฎการณนเพมสงขนมาอยางตอเนองทกๆ ปแตเมอมการแจงเบาะแสแลวการ

ประสานไปยงเจาหนาทต ารวจยงคอนขางลาชา สงนสะทอนใหเหนโจทยใหญของประเทศนนคอ

“กลไกการคมครองสทธเดกของประเทศ” ยงคงเปนปญหาอย

ปญหาแรงงานเดกและเดกขามชาต จดเปนอกประเดนทมความซอนทบกน และตองการ

การจดการในเชงองคาพยพใหญ โดยขอมลจากส านกงานประกนสงคม พ.ศ. 2557 ระบวา ลกจาง

ทเปนแรงงานเดกลดลงจาก 50,239คน ในป พ.ศ. 2554 เหลอเพยง 20,465 คนเทานนในป พ.ศ.

2557 นนหมายถง เดกไทยอาย 15 – 18 ป เขาสตลาดแรงงานลดลง ซงจากตวเลขนดเหมอนวา

ประเทศจะสามารถขจดแรงงานเดกได แตในความเปนจรงแลวสงนซกซอนปญหาอกประการไว

ดานใน นนคอการเพมขนของแรงงานนในกลมเดกตางชาตทตดตามพอแมเขามาท างานในประเทศ

ไทย ซงตวเลขแรงงานไทยทลดลงน ถกแทนทโดยเดกตางชาตอยางไมตองสงสย ประเดนทส าคญ

คอ ประเทศไทยไมสามารถทราบจ านวนทแนนอนของเดกขามชาตกลมน การศกษาเรองประเดน

เดกขามชาตเปนอกหนงบรบททตองการการศกษาวจยเขมขนในสงทประเทศมฐานขอมลและองค

ความรทยงไมเพยงพอตอการบรหารจดการ ทงในระยะสนและระยะยาว

ในทางกลบกน ประเทศไทยใชวาจะมแตปญหาเดกและเยาวชนตรงกนขาม เดกไทยมสวน

รวมในการพฒนาในภาคสวนตางๆ มากขน อาจกลาวไดวา ในป พ.ศ. 2557 ทผานมา การท างาน

ของสภาเดกและเยาวชนในทกระดบของประเทศไทย มแนวโนมดขน มกจกรรมการท างานทเปน

รปธรรมมากขน ชดเจนชน มการท างานทหลากหลายมากขน และมกจกรรมอนเกดจากสภาเดก

และเยาวชนในระดบตางๆ ทวทกภาคของประเทศไทย ภายใตการก ากบของ สท. ทชดเจนขนผาน

การผลกดนมาตรฐานสภาเดกและเยาวชนแหงชาตลงสการปฏบต นอกจากนในป พ.ศ. 2557 ท

ผานมายงมการคดเลอกสภาเดกและเยาวชนดเดนระดบจงหวด ซงสะทอนใหเหนความพยายาม

ของหนวยงาน สท. ในการพยายามสนบสนนการท างานของสภาเดกในรปแบบตาง ๆ นอกจากน

จากการส ารวจของสภาองคการพฒนาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย (สอดย.) ชใหเหนขอมล

เชงประจกษวา ประเทศไทยมกลมเยาวชนทมการรวมตวกนท างานพฒนาในรปแบบตาง ๆ ทว

ประเทศ กลมเหลานมหลายระดบ ตงแตระดบยอย ๆ ท างานในชมชนเรอยมาจนถงระดบจงหวด

P a g e | 7

และระดบประเทศ ด าเนนกจกรรมหลากหลายตงแตดานสนบสนนการศกษา สงเสรมสขภาพ

สงเสรมทกษะชวต สงเสรมกจกรรมกฬา/นนทนาการ ปกปองและคมครองเดก ควบคมดแลสอท

เหมาะสมกบเดก สนบสนนดานสงคมสงเคราะห ชวยเหลอเดกจากภยพบตทางธรรมชาต พฒนา

ความรดานภาษา ตลอดจนสนบสนนเพอใหมการออกกฎหมายทเกยวของกบการปกปองคมครอง

เดก เปนตน องคกรเหลานมกลมเปาหมายกวางขวาง ครอบคลมทงตวเดกเอง เรอยไปจนถงพอแม

ผปกครอง และคนท างานดานเดก โดยมงบประมาณการท างาน ตงแตต ากวา 100,000 บาท ไป

จนถงมากกวา 10.0 ลานบาท และมพนธมตรการท างานทแนบแนน กบทงสวนราชการ

สถานศกษา องคกรภาคเอกชน และประชาชนในพนท สงเหลานชวาประเทศไทยมความพรอม

ของภาคสวนตาง ๆ ในการท างานเพอเดก หากรฐเขาใจและวางแนวทางความรวมมออยางเปน

รปธรรม และบนการประสานประโยชนระยะยาว

ส าหรบประเดนงบประมาณการพฒนาเดกและเยาวชน การศกษากจะพบขอมลในลกษณะ

เชนเดมเหมอนทกปทผานมา นนคอ งบประมาณภาครฐดงกลาวไมสามารถใหตวเลขทใกลเคยงกบ

ความเปนจรงวา ในแตละปรฐไดใชงบประมาณลงสการพฒนาเดกเปนจ านวนเทาใด ภาพทเหนใน

ทกป คอ ตวเลขคราว ๆ ทคาดวาจะเกยวพนกบการพฒนาเดก ซงปรากฏอยในยทธศาสตรท 4 วา

ดวยการศกษา คณธรรมจรยธรรม คณภาพชวต และความเทาเทยมกนในสงคม ซงงบประมาณใน

ยทธศาสตรนเพมสงขนอยางตอเนองทกปจาก 5.86 แสนลานบาท ในป พ.ศ. 2555 เปน 6.25

และ 8.49 แสนลาน ในป พ.ศ. 2556 และ 2557 โดยล าดบ

อยางไรกตามงบประมาณทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชนยงครอบคลมถง

งบประมาณนอกภาคราชการผานองคกรตางๆ อาท องคกรทนเพอเดกแหงสหประชาชาตหรอยน

เซฟ ซงแตละปจะมยอดเงนบรจาคจ านวนมาก อาท เชนใน ป พ.ศ. 2556 ยนเซฟ มยอดเงน

บรจาคเพอเดกจากผบรจาคตางๆ ถง 5.03 แสนลานบาท และรอยละ 84 ของจ านวนเงนนถกใช

เพอสนบสนนโครงการส าหรบเดก สวนอกรอยละ 16 นนจะน าไปใชระดมทนเพมเตมตอไป

P a g e | 8

นอกจากน การพฒนาเดกไทยยงมงบประมาณจากกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

(สสส.) ผานแผนงานสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว ซงมงบประมาณสงถงรอยละ 280.7

ลานบาท ในป พ.ศ. 2557 เพมจาก ป พ.ศ. 2556 ทมงบประมาณ 244.89 ลานบาท

ในสวนภาคเอกชนนบเปนองคาพยพทส าคญในการพฒนาเดกและเยาวชนเชนกนในป

พ.ศ. 2557 ขอมลจากการส ารวจของ สอดย. ระบวา มองคกรภาคเอกชนทมงบพฒนาเดก จ านวน

64 องคกร โดยองคกรเหลานเปนองคกรทงทเปนสาขาขององคกรตางประเทศและเปนองคกร

ภายในประเทศเอง องคกรทงหมด 64 แหงมกจกรรมการพฒนาเดกอยางหลากหลายครอบคลม

ทงระดบการปกปองคมครองเดก การแกไขปญหาการฟนฟพฒนา และการเฝาระวงในประเดน

ตางๆ อนเกยวกบเดก และมองคกรถง 4 แหงทมงบพฒนาเดกและเยาวชนสงมากกวา 100.0 ลาน

บาทตอป

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. อาจกลาวไดวา ทผานมาประเทศไทยมนโยบายวาดวยการพฒนาเดกและเยาวชน

มากมายกระจายอยในทกหนวยงานทเกยวของ แตนโยบายและการท างานดงกลาวยงคงเทน าหนก

ไปในมาตรการเชงตงรบเปนส าคญ ในแตละปจะพบวา ปญหาเดกและเยาวชนมความซบซอนมาก

ขนเรอยๆ และจ านวนปญหาใหมๆ กเกดขนตอเนองมาโดยล าดบ สงนพสจนวา มาตรการตงรบคง

ไมสามารถจดการปญหาในเชงภาพใหญได ดงนนค าตอบของการพฒนาคงจะตองอยทมาตรการ

เชงรกทมน าหนก

2. มาตรการเชงรกทกลาวถงในขอขางตน ควรเปนมาตรการทเกดจาก “การฟงเสยงเดก”

อยางแทจรง ทผานมา ประเทศไทยด าเนนนโยบายโดยใหผ ใหญเปนผคด ซงแนนอนวา บางสวน

ถกตอง แตบางสวนกไมตอบโจทยกระแสการเปลยนแปลงทเชยวกรากเชนทกวนน มาตรการเชง

รกทดควรจะมาจากวธคดของผมสวนไดสวนเสยโดยตรง ซงกคอ เดกและเยาวชนไทย นนเอง

3. การด าเนนงานพฒนาเดกและเยาวชนของประเทศไทยทผานมาดเหมอนจะดงเดกออก

จากครอบครว และทมเทสรรพก าลงลงไปทตวเดกเปนส าคญ ซงในความเปนจรงแลว แนวคดของ

P a g e | 9

การละทงครอบครวไวขางหลงอาจไมใชค าตอบทถกตองมกของการพฒนาเดกและเยาวชนอยาง

ยงยน

4. ปญหาเดกและเยาวชนหลายปญหาเปนปญหาอบตใหมทมความซบซอนและมความเปน

พลวตรสง อาท ประเดนแรงงานเดกทตดตามพอแมตางชาตเขามาท างานในประเทศไทย เปนตน

ประเดนทมความเปนพลวตรสงเชนนตองการฐานขอมลและการศกษาวจยทมคณภาพเพยงพอตอ

การวางนโยบายการแกไขปญหา อาจกลาวไดวาระบบฐานขอมลและการศกษาวจยระยะยาว

ตอเนองมความจ าเปนในการตอบโจทยการพฒนาคณภาพชวตเดก

5. ภาคเครอขายภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และกลมเยาวชน นาจะเปนก าลงหลกใน

การพฒนาเดกและเยาวชนได ขอมลเชงประจกษชใหเหนวา ภาคเอกชนและภาคประชาสงคม ม

ความพรอมและมใจในการเขามามสวนรวมในการพฒนาเดก ดงนนการจดวาง platform ท

เหมาะสมในการใชประโยชนจากความพรอมของภาคเอกชนและภาคประชาสงคม นาจะเปน

ค าตอบในการพฒนาได

6. เหนไดชดวา เดกกลมพเศษ อาท ออทสตก เดกใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต เดกเรรอน

เดกลกคนงานกอสราง ยงเปนกลมทกลไกภาครฐยงไมเปนไปในเชงรก แตเปนลกษณะของการตง

รบเปนส าคญ ดวยความซบซอนของปญหาและจ านวนเดกกลมนทเพมมากขน ภาครฐอาจตอง

คดถงมาตรการเชงรกทมประสทธภาพบนฐานของการใชทรพยากรรวมกน (resource pooled)

ของหนวยงานทเกยวของทงหมด

P a g e | 10

สวนท 1 สถานการณเดกและเยาวชน

1.1 ประชากรเดกและเยาวชน ป พ.ศ. 2557

อาจกลาวไดวา ตวเลขประชากรเดกและเยาวชนในประเทศไทย อายระหวาง 0 – 25 ป ยอนหลงไป

5 ป (พ.ศ. 2552 – 2556) เมอเทยบกบป พ.ศ. 2557 ลดลงมาโดยล าดบ ทงในแงจ านวนและสดสวน ซงสวน

ทางกบจ านวนรวมทางประชากรทงประเทศทเพมขน โดยใน ป พ.ศ. 2552 ประเทศไทยมประชากรเดกและ

เยาวชน รวม 22,920,395 คน ในป พ.ศ. 2556 ลดลงมาเหลอ 22,205,810 คน ลดลงไป 714,585 คน และ

ลดลงเหลอ 22,034,850 คน ในป พ.ศ. 2557 ในขณะทประชากรประเทศไทยเพมขนโดยล าดบ โดยในป พ.ศ.

2552 มจ านวน 63,525,062 คน เพมมาเปน 66,400,000 คน ในป พ.ศ. 2557 อยางไรกตามสดสวนของเดก

และเยาวชนตอประชากรทงหมดกยงคงอยในราวรอยละ 35 ในทกป

โครงสรางทางประชากรของประเทศไทยมรปภาพคลายคลงกบสงคโปรมาก แตกตางกนตรงทวา

สงคโปรมอตราการเกดนอยกวาไทยโดยแมชาวสงคโปรมอตราการใหก าเนดบตร 1.2 คน ในขณะทแมชาวไทย

มอตราการใหก าเนดบตรราว 1.6 คน (ภเบศร สมทรจกร, 2557)

เมอพจารณาเทยบกนระหวางป พ.ศ. 2556 และ 2557 จะพบการเปลยนแปลงในเชงโครงสรางและ

จ านวนประชากรไมมากนก แตกจะเหนวา ดวยอตราการลดลงของประชากรเดกปละเกอบ 200,000 คน ท า

ใหพยากรณไดวา ในอก 10 ป (จากป พ.ศ. 2557 – 2567) ประชากรเดกและเยาวชนจะหายไปจากประเทศ

ราว 2.0 ลานคน ซงจ านวนนเปนจ านวนทมากพอสมควรและจะสงผลตอการลดประชากรวยเจรญพนธและลด

จ านวนประชากรรวมของประเทศในระยะยาว

เมอเปรยบเทยบประชากรเดกและประชากรไทยในป พ.ศ. 2557กบประเทศในกลมอาเซยน พบวา

ประชากรในประเทศกลมอาเซยนรวมทงสนประมาณ636,512,723 คน (ขอมล ณ สนป พ.ศ. 2557 Asean-

Focus.com) หรอประมาณ รอยละ 8.85 ของประชากรโลก โดยประเทศในประชาคมอาเซยนทมจ านวน

ประชากรนอยทสด คอ มประชากรเพยงไมถง 5 แสนคน คอ ประเทศบรไน ในขณะทประเทศทมจ านวน

ประชากรมากทสดมากกวา 250 ลานคนคอ ประเทศอนโดนเซย ขณะทประเทศฟลปปนสมประชากรนอยกวา

อนโดนเซยถงเกอบครง แตมอตราการเกดสงสดในประเทศกลมอาเซยน (ASEAN Beyond 2015: 03

มกราคม 2557) สวนประเทศอนๆมประชากรระหวาง 5 - 100 ลานคน ประเทศไทยมจ านวนประชากร 66.4

ลานคนในป พ.ศ. 2557 และจดเปนอนดบท 4 ของประชากรในประชาคมอาเซยน ท งน เมอพจารณารอยละ

ของประชากรอายนอยกวา 15 ปในกลมประเทศอาเซยนพบวา ประเทศลาว ฟลปปนส และกมพชา มรอยละ

P a g e | 11

ของประชากรอายนอยกวา 15 ปมากทสด 3 อนดบแรก คอ รอยละ 25 34 และ 31 ตามล าดบ โดยประเทศ

ไทยอยทรอยละ 18 (ภาคผนวก – ตารางท 1 - 2)

อตราสวนพงพงทางอายในกลมประเทศอาเซยน พบวา ประเทศลาวมอตราสวนพงพงมากทสด

เทากบ 55.6 โดยประเทศไทยอยท 24.2 (ภาคผนวก – ตารางท 3) ทงน เมอเปรยบเทยบกบประชากรโลก

อตราการพงพงของวยเดกของประเทศไทยเทากบรอยละ 24.7 (youth dependency ratio: 24.7%) จาก

อตราการพงพงรวมรอยละ 38.6 (total dependency ratio: 38.6%) โดยมอตราการเจรญเตบโตของ

ประชากร (Population growth rate) เทากบรอยละ 0.35 เปรยบเทยบจาก 165 ประเทศ (country

comparison to the world: 165) และอตราการเกด (Birth rate) อยท11.26 ตอประชากร 1,000 คน

(Central Intelligence Agency (CIA), 2015)

ขอมลประชากรในประเทศไทยของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ระบวา พ.ศ. 2557 ประเทศ

ไทยมประชากรรวมทงสน 65,124,716 คน เปนชาย 31,999,008 คน เปนหญง 33,125,708 คน และม

จ านวนประชากรเดกและเยาวชน อายระหวาง 0 – 25 ป จ านวน 22,034,850 คน คดเปนรอยละ 33.83 ของ

ประชากรทงประเทศ แบงเปนเพศชาย 11,282,236 คน คดเปนรอยละ 51.2 ของประชากรเดกและเยาวชน

ทงหมด และเปนเพศหญง 10,752,614 คน คดเปนรอยละ 48.8 ของประชากรเดกและเยาวชนทงหมด ทงน

ตวเลขดงกลาวเปนตวเลขเฉพาะผมสญชาตไทย และมชออยในทะเบยนบาน (ขอมลดงปรากฏในภาคผนวก –

ตารางท 4) ซงเมอเปรยบเทบกบป พ.ศ. 2556 ทผานมาจากแหลงขอมลเดยวกนพบวา ประชากรในกลมอายน

ลดลง 170,960 คน โดยเพศชายลดลง 86,948 คน และเพศหญงลดลง 84,012 คนเมอพจารณาปรามด

ประชากรมลกษณะปองกลาง แสดงถงการมคนในวยแรงงานจ านวนมาก และเรมมประชากรวยเดกลดลงอยาง

เหนไดชด ฐานประมดประชากรวยเดกมขนาดแคบลง โดยเปรยบเทยบกบประชากรในวยเดยวกน (ภาคผนวก

– รปภาพท 1)

ในประเดนจงหวดทมการเกดมากทสด 3 อนดบ พบวา กรงเทพมหานครมการเกดสงทสดโดยมเดก

เกดใหมในป พ.ศ. 2557 จ านวน 99,618 คน รองลงมา คอ จงหวดชลบรและนครราชสมา จ านวน 32,493

คน และ 26,769 คน (ภาคผนวก – ตารางท 5)

ในสวนจ านวนประชากรเดกและเยาวชนทมอายระหวาง 0 – 29 ปนน เมอแบงกลมเดกอายต ากวา

14 ป ออกจากเยาวชนอายระหวาง 15 – 29 ป พบวามจ านวนเดก 11,955,000 คน และจ านวนเยาวชน

13,440,870 คน ดงภาคผนวก – ตารางท 6 และเมอพจารณาการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของ

ประเทศไทยใน 3 ชวงเวลา พบวา วยเดกมจ านวนประชากรทลดลงอยางตอเนอง (ภาคผนวก – รปภาพท 2)

P a g e | 12

1.2 ความตองการ และสภาวการณของเดกและเยาวชนตามการเปลยนแปลงของสงคม

ในสวน 1.2 น จะไดน าเสนอประเดนหลกๆ 2 ประเดน อนไดแก

1.2.1 ประเดนกฎหมาย นโยบาย และแผนงานดานเดกและเยาวชนทเกดขนในป พ.ศ. 2557

1.2.2 สถานการณเดนทเกดขนในป พ.ศ. 2557

โดยในเบองแรก จะไดใหรายละเอยดภายใตหวขอ 1.2.1 โดยชใหเหนถงแผนและนโยบายทเกดใหม

ในชวงป พ.ศ. 2557 ทผานมา ดงมรายละเอยด ดงน

แผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2555 - 2559 สวนขยายดานสทธเดก

แผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2555 - 2559 สวนขยายดานสทธเดกเกดขนตาม

ขอเสนอแนะของคณะกรรมการสทธเดกแหงสหประชาชาตวาดวยสทธเดกและพธสารเลอกรบ เรอง การขาย

เดก การคาประเวณเดก และสอลามกทเกยวกบเดก และพธสารเลอกรบ เรอง ความเกยวพนของเดกในความ

ขดแยงกนดวยอาวธ โดยเปนการน าขอเสนอแนะของคณะกรรมการฯ มาประมวลกบยทธศาสตรและมาตรการ

ตามแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตฯ เพอใหเกดเอกภาพและบรณาการการพฒนาและคมครองเดกของ

ทกภาคสวนทเกยวของ รวมทงเกดการตดตามและประเมนผลอยางเปนระบบ ซงมการวางแนวทางตาม 4

ยทธศาสตรของแผนพฒนาฯ โดยมจดเนนเพมเตมดงน (ส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน

ผดอยโอกาส และผสงอาย, 2557)

แผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2555 – 2559 ดานสทธเดกเพมเตมตามขอเสนอแนะของ

คณะกรรมการสทธเดกแหงสหประชาชาตฯโดยเพมเตมเขาไปใน 4 ยทธศาสตรของแผนพฒนาเดกและเยาวชน

แหงชาตพ.ศ. 2555 – 2559 โดยมรายละเอยดทเพมเตม ดงน

ยทธศาสตรท 1 การสรางภมคมกนในการด ารงชวตของเดกและเยาวชน ประกอบดวย 4 มาตรการ

ไดแก

1.1 มาตรการพฒนาคณภาพเดก แบงเปน 4 ชวงวย ซงมจดเนนดงน

1.1.1 เดกแรกเกด – 2 ป เนนโภชนาการหญงตงครรภและเดกเลก โดยเฉพาะอยางยงการบรโภค

ไอโอดนในหญงตงครรภและมารดาทใหนมบตร รวมทงมาตรการสงเสรมการเพมไอโอดนในอาหารคนและ

อาหารสตว ยกระดบความตระหนกและการใหการศกษาแกสาธารณชนเรองการเลยงลกดวยนมแมและการ

P a g e | 13

ก ากบดแลเรองมาตรฐานศนยรบเลยงเดกระดบทองถนโดยจดตงศนยรบเลยงเดกสาธตเพอเปนตนแบบใหแก

ศนยรบเลยงเดกทวประเทศ

1.1.2 เดกปฐมวย 3 – 5 ป เนนการด าเนนงานเพอใหเดกไดรบโอกาสดานพฒนาการ สงเสรมการตง

ศนยเดกเลกในองคกรปกครองสวนทองถนทกระดบของประเทศไทย โดยเฉพาะในระดบต าบล และสนบสนน

การพฒนาบคลากรผดแลเดก และสงเสรมใหมการใชมาตรฐานศนยเดกเลกแหงชาต

1.1.3 เดกวย 6 – 12 ป เนนการสงเสรมสขภาพ ดวยการรบประทานอาหารทมประโยชนและเนน

คณภาพการศกษาโดยบรณาการความรและความฉลาดทางอารมณ ความเขมแขงทางจตใจ เพอสรางภมคมกน

ปญหาสารเสพตดและการบ าบดแกไขฟนฟ

1.1.4 เดกวย 13 – 17 ป ยงคงเนนเรองการปองกนและแกไขปญหาสารเสพตดและการบ าบดฟนฟ

การสงเสรมความรและทกษะการใชชวตในทางทถก เพศศกษา ครอบครวศกษา พฤตกรรมอนามยเจรญพนธ

และสขภาวะทางเพศทเหมาะสม เพอเตรยมความพรอมทจะเปนพอแม การสบคนและจดระบบขอมลกลมเดก

ทไมอยในการศกษาภาคบงคบ (เดกออกจากการศกษากลางคน) ควบคกบการสนบสนนชวยเหลอใหไดรบ

ความคมครองและการพฒนา

1.2 มาตรการเสรมสรางความเขาใจในปญหาและความตองการของเดกและเยาวชน เนนการสงเสรม

ใหพอแม และผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลกมความรเรองพฒนาการเดกและไดรบการฝกใหมทกษะทศนคต

และความสมพนธเชงบวกกบเดก

1.3 มาตรการเสรมสรางสภาพแวดลอมทเหมาะสมตอเดกและเยาวชน เนนการพฒนาศกยภาพ

ครอบครวแบบองครวม ใหเรยนรบทบาทของพอแม พฒนาทกษะการสอสารและสรางความสมพนธใน

ครอบครวเพอลดความรนแรงและอาชญากรรม สงเสรมความปลอดภยในเดก ลดอบตเหต เฝาระวงและ

สงเสรมสอปลอดภยและสรางสรรค

1.4 มาตรการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน สงเสรม สนบสนนการรวมกลมของเดกและ

เยาวชน สงเสรมจตอาสาและเปดพนทใหเกดกจกรรมและการมสวนรวมของกลมเดก รวมถงการมผแทนเดกใน

คณะกรรมการตาง ๆ ในทกระดบตงแตระดบทองถนจนถงระดบชาตเพอการพจารณาและก าหนดนโยบาย

รวมถงการพฒนาศกยภาพของสภาเดกและเยาวชน

ยทธศาสตรท 2 การคมครองและพฒนาเดกทตองการการคมครองพเศษและเดกพเศษ

P a g e | 14

2.1 มาตรการเสรมสรางความเขมแขงของครอบครว เนนการสงเสรมการจดระบบสวสดการระบบ

บรการเชงรก โดยเฉพาะครอบครวทอยในภาวะเสยง เฝาระวง และคมครองเดกทตองการความชวยเหลอ

เรงดวนโดยเพมเตมประเดนดงน

- การรบเดกเปนบตรบญธรรม สรางความตระหนกและความรเกยวกบการรบเดกเปนบตรบญธรรม

เสรมสรางประสทธภาพการด าเนนการรบเดกเปนบตรบญธรรม รวมทงระบบตดตาม ผลกดนกฎหมายและการ

คมครองเดกทเกดจากเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย

- การละเมดเดกและการทอดทง มการสนบสนนเงนอดหนนใหแกครอบครวทไดรบผลกระทบจาก

ปญหาสงคม สงเสรมความรความเขาใจเรองการเลยงดเดกใหแกพอแมผปกครอง จดท าแนวทางการชวยเหลอ

เดกทถกทอดทงและสงเสรมใหมครอบครวอปถมภ

2.2 มาตรการพฒนาบรการพนฐานทจ าเปนและมคณภาพใหเขาถงเดก เนนการเลยงดทางเลอก

ส าหรบเดก โดยเพมประสทธภาพของการดแลเดกทางเลอก มการตรวจสอบ ตดตาม และประเมนสถานการณ

เดกทรบบรการ เพอการกลบคนสครอบครว มยทธศาสตรและมาตรฐานของสถานดแลเดกทางเลอกและการ

พฒนาศกยภาพครอบครวอปถมภ

2.3 มาตรการพฒนาบคลากรดานเดก

2.4 มาตรการปรบปรงและบงคบใชกฎหมาย กฎ ระเบยบทเกยวกบเดกทตองการการคมครองเปน

พเศษ

2.5 มาตรการพฒนาระบบขอมล องคความร กลไกของรฐ และชมชน

2.6 มาตรการระดมสรรพก าลงเพอชวยเหลอเดกทตองการการคมครองเปนพเศษ

2.7 มาตรการเฉพาะกลม ดงน

(1) เดกพการ มแนวทางการจดบรการเพอการคมครองและพฒนา โดยเฉพาะในดานการศกษาม

สถานศกษาทใชระบบการเรยนรวมและสถานศกษาเฉพาะส าหรบเดกพการ มมาตรการลดหยอนทางภาษ

ส าหรบผปกครอง ผดแล และองคกรทท างานกบเดกพการ

(2) เดกชนกลมนอยหรอกลมชนพนเมอง มแนวทางพนฐานในการใหบรการดานสาธารณสขการศกษา

และสวสดการสงคมตาง ๆ สงเสรมการจดการศกษา 2 ภาษา และการสงเสรมวฒนธรรมชนเผาทกชาตพนธ

P a g e | 15

(3) เดกในกระบวนการยตธรรม ตดตามผลการประเมนการบงคบใชการขยายอายขนต าในการรบผด

ทางอาญาจาก 7 ป เปน 10 ป และด าเนนการเสนอกฎหมายเรองการขยายอายขนต าในการรบผดฯเปน 12 ป

รวมถงการพฒนาคณภาพบรการเพอแกไขบ าบดฟนฟเดกในกระบวนการยตธรรม มการใชกฎอนเปนมาตรฐาน

ขนต าของสหประชาชาตวาดวยการบรหารงานยตธรรมเกยวกบคดเดกและเยาวชน การแยกสถานทควบคมตว

เดก กระบวนการยตธรรมทางเลอก การสงเดกไปสถานควบคมเปนทางเลอกสดทาย การฝกอบรมบคลากรท

เกยวของทกกลม รวมถงการรวมมอกบองคกรระหวางประเทศ

(4) เดกในสถานการณโยกยายถนฐาน เนนการคมครอง สงเสรมการจดการศกษาแกบตรแรงงาน

โยกยายถน มการจดท าบญชงานอนตรายและการจดท าบญชสภาพงานอนตรายส าหรบแรงงานเดกของ

ประเทศไทย

(5) เดกภายใตพธสารเลอกรบของอนสญญาวาดวยสทธเดก เรอง การขายเดกการคาประเวณเดก

และสอลามกทเกยวกบเดก (เดกกลมทถกแสวงประโยชนทางเพศและถกละเมด เดกทถกแสวงประโยชนทาง

เศรษฐกจ และการทองเทยวเพอแสวงความสขทางเพศจากเดก) มแนวทางการผลกดนกฎหมายทเกยวของ

และมการบงคบใชกฎหมาย มการก าหนดมาตรการปองกนการกระท าตอเดก การคมครองเดกทตกเปนเหยอ

การด าเนนคดกบผกระท าความผดทงภายในประเทศและระหวางประเทศ รวมถงการฟน ฟและเยยวยา

ผเสยหาย และสงเสรมใหภาคธรกจมสวนรวมในการแกไขปญหาการทองเทยวเพอแสวงความสขทางเพศจาก

เดก

(6) เดกภายใตพธสารเลอกรบของอนสญญาวาดวยสทธเดก เรอง ความเกยวพนของเดกในความ

ขดแยงกนดวยอาวธ (เดกในโรงเรยนทหาร เดกผหนภยจากการสรบ และเดกในจงหวดชายแดนภาคใต)มการ

ออกกฎ ระเบยบ และแนวทางการด าเนนงานเพอคมครองเดกกลมตาง ๆ ดงกลาว โดยมกลไกตดตามและ

ตรวจสอบการปฏบตงานของเจาหนาททเกยวของ การศกษาความเหมาะสมของหลกสตรและการเรยนการ

สอนในโรงเรยนทหาร ส าหรบเดกผหนภยจากการสรบ มการศกษาสถานการณการจดบรการและสวสดการ

การจดเกบขอมลผหนภย พฒนากระบวนการท างานและมการแสวงหาความรวมมอจากเครอขายเพอการ

คมครองชวยเหลอเดกกลมเสยงทอาจตกเปนเหยอของอาชญากรรม ส าหรบเดกในจงหวดชายแดนภาคใต ม

แนวทางสงเสรมการใชมาตรการทมอยเพอปองกนผลกระทบตอเดก และจดหาการสนบสนนและบรการเพอ

เยยวยาจตใจใหแกเดกทไดรบผลกระทบจากความรนแรง โดยเรงรดการจดท าแผนปฏบตการคมครองเดกใน

จงหวดชายแดนภาคใต มมาตรการสงเสรมการปฏบตตามกฎหมายอยางเหมาะสมกบเดกในพนทโดยเฉพาะ

P a g e | 16

กรณการจบกมและการควบคมตวเดกภายใตพระราชก าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ.

2548

ยทธศาสตรท 3 การสงเสรมและสนบสนนความเขมแขงของภาคเครอขายใหมสวนรวมในการพฒนา

เดกและเยาวชน

3.1 มาตรการสงเสรมสภาเดกและเยาวชนทกระดบใหเขมแขง เนนการสงเสรมการมสวนรวมและ

เคารพความคดเหนของเดก เนนการจดท ามาตรฐานสภาเดกและเยาวชน สงเสรมใหองคกรและบคลากร

ทองถนมบทบาทในการสนบสนนกจกรรมของเดกรวมถงสนบสนนงบประมาณและองคความร และการม

ผแทนเดกในคณะกรรมการตาง ๆ ในทกระดบ

3.2 มาตรการสงเสรมบทบาทของภาคเครอขายเพอการมสวนรวมพฒนาเดกและเยาวชนเนนแนว

ทางการสงเสรมความร ความเขาใจ และบทบาทภาคธรกจในการสงเสรมและคมครองสทธเดกอยางเปน

รปธรรม การสงเสรมการจดท าตวชวดสทธเดกและการประเมนผลของธรกจและอตสาหกรรมตอเดก การ

สงเสรมมาตรการปองกนการฝาฝนและมาตรการเยยวยาทเหมาะสม ส าหรบภาคการทองเทยวไดน าเสนอใน

ขอ 2.7 (5) แลว

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาระบบบรหารจดการในการคมครองและพฒนาเดกและเยาวชน

4.1 มาตรการการพฒนาการบรหารจดการในการคมครองและพฒนาเดกและเยาวชน เรงรดใหมกลไก

ระดบชาตเพอบรณาการกลไกดานการคมครองและพฒนาเดก การก ากบ ตดตาม และประเมนผลแผนปฏบต

การดานเดก ก าหนดนโยบายและยทธศาสตรการจดสรรทรพยากร การบงคบใชและการปรบปรงแกไข

กฎหมายภายในประเทศใหมความสอดคลองกบมาตรฐานสากลและสถานการณปจจบน การพฒนาองคความร

และศกยภาพบคลากร และระบบฐานขอมล เผยแพรและสรางความตระหนกเรองสทธเดกอยางกวางขวางและ

การสงเสรมการด าเนนงานขององคกรกลางทเปนอสระในการตดตามตรวจสอบสถานการณดานสทธเดก

4.2 มาตรการเสรมสรางโอกาสและการเขาถงระบบสวสดการสงคม ระบบบรการ และระบบการ

คมครอง ทงทางดานสาธารณสข การศกษา อาชพ และสงคมแกเดกและเยาวชนทกกลมอยางเทาเทยมและ

ทวถง โดยเฉพาะทอยในพนทหางไกลและทรกนดาร เนนการน าหลกประโยชนสงสดของเดกไปประยกตใชใน

การด าเนนงานทงระดบนโยบายและปฏบต มมาตรการและสวสดการสงคมเพอแกไขปญหาความเหลอมล า

สงเสรมการเขาถงบรการ พฒนากระบวนการและรปแบบบรการ ตลอดจนการบรณาการและพฒนาระบบสาย

ดวนการใหความชวยเหลอ ระบบประสานงานสงตอ และการพฒนาศกยภาพเจาหนาท

P a g e | 17

4.3 ประเดนอน ๆ เนนการสรางความรวมมอกบองคกรระดบภมภาคและระดบประเทศ ในรปแบบ

ของการพฒนาองคความรและการจดท าขอตกลงความรวมมอระหวางประเทศ

นโยบายและยทธศาสตรดานการปองกนและแกไขปญหาความรนแรงตอเดกและเยาวชน (พ.ศ.

2557 – 2562)

ดร.สายสร จตกล ประธานคณะอนกรรมการประสานการปองกนและแกไขปญหาความรนแรงตอเดก

และเยาวชน ในคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต (กดยช.) ระบวา ความรนแรงตอ

เดกเปนปญหาททวโลกใหความสนใจ และมผลการศกษาวจย ระบวา เดกถกกระท าความรนแรงทงทางกาย

วาจาและเพศ จากบคคลใกลชด พอแม เพอน ครอาจารย และคนในชมชน อกทงประเทศไทยยงเปนภาคใน

อนสญญาวาดวยสทธเดกตงแต พ.ศ. 2535 ส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส

และผสงอาย (สท.) ตระหนกถงปญหาทเกดขน จงไดรวมกบภาคเครอขายจดท ารางนโยบายและยทธศาสตร

ดานการปองกนและแกไขปญหาความรนแรงตอเดกและเยาวชน (พ.ศ.2557 – 2562) ประกอบดวย 7

ยทธศาสตรดงน (นวรตน รามสต และบลลงก โรหตเสถยร, 2558)

1. การปองกนการกระท าความรนแรง มมาตรการทงในสวนของพอแม ผปกครอง สมาชกใน

ครอบครว ครอาจารย และผดแลเดก โดยรณรงคใหความร จดกจกรรมเสรมสรางความผกพน มบรการปรกษา

แนะแนว สรางระบบเฝาระวงความเสยงทเดกอาจถกกระท าความรนแรง และการคดกรองสอทเหมาะสม

2. การคมครองชวยเหลอ เยยวยาและฟนฟเดกและเยาวชนทประสบปญหาความรนแรงและเปน

ผกระท าความรนแรง กรณทเดกเปนผถกกระท าจะตองมมาตรฐานสากลคมครองเดกอยางครบวงจร เตรยม

ความพรอมครอบครว ชมชนและสงคมเพอสงเดกกลบคนสสงคมอยางปกตสข กรณเดกเปนผกระท า ตอง

ศกษาวเคราะหถงสาเหตเพอแกไขอยางถกจดและปองกนการกระท าซ า

3. ดานกฎหมาย ตราหรอปรบปรงกฎหมาย ระเบยบขอบงคบใหเหมาะสมสอดคลองอนสญญาท

เกยวของสรางและพฒนากลไกทางกฎหมายใหมการบงคบใชอยางจรงจง

4. กลไกระดบชาต พนท และการบรหารจดการ จดใหมการศกษาวเคราะหขอมลความรนแรงตอเดก

เยาวชน เพอจดท าแนวทางและขอเสนอแนะในการสรางระบบฐานขอมลระดบพนทและระดบชาต สรางความ

เขมแขงในกลไกทกระดบ และสนบสนนใหเกดเครอขายสหวชาชพในการรวมมอแกปญหา

5. การประสานงานและสงเสรมการมสวนรวมระหวางกลไกหนวยงานตางๆ

P a g e | 18

6. พฒนาองคความรและการวจย

7. ความรวมมอกบตางประเทศรปแบบตางๆ รวมทงการศกษาวจยระดบทวภาค พหภาค และระดบ

ภมภาคในการคมครองเดกและเยาวชน สงเสรมการแลกเปลยนเรยนรการปองกนและแกไขปญหาความรนแรง

ในเดกทกระดบ พรอมตดตามประเมนผลการด าเนนงาน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยฉบบชวคราว พ.ศ.2557

พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ไดน าคณะรฐมนตรแถลงนโยบายตอสมาชกสภานต

บญญตแหงชาต เมอวนท 24 สงหาคม 2557 กอนเขาบรหารราชการแผนดน ตามรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทยฉบบชวคราว พ.ศ.2557 ซงนโยบายทแถลงจ าแนกเปน 11 ดาน โดยนโยบายทจะสงผล

กระทบกบเดกและเยาวชน คอ นโยบายเฉพาะดานท 3 ทก าหนดใหลดความเหลอมล าของสงคมและการสราง

โอกาสการเขาถงบรการของรฐ และดานท 4 พฒนาการศกษาและการเรยนร การทะนบ ารงศาสนาและ

ศลปวฒนธรรมจากนโยบายดานสงคมท 3 และ 4 นจะสงผลใหมโครงการพฒนาตางๆ ตามมาอกมาก ซงจะ

สงผลตอเดกและเยาวชนโดยตรง

1.2.2 สถานการณเดนทเกดขนในป พ.ศ. 2557

สาระสงเขปจากการประชมของหนวยงานตางๆ ทเกยวของกบการพฒนาเดก

- การประชมของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เรองการพฒนาคน

เพออนาคตประเทศไทย จดขนเมอวนศกรท 26 กนยายน 2557 โดยในการประชมไดสงเคราะหสาระท

เกยวกบปญหาตางๆ ของประเทศในกลมคนทกระดบอาย ครอบคลมถงเดกแรกเกดและปฐมวย (0 – 5 ป)

และเดกวยเรยน (5 – 14 ป) การสงเคราะหพบวาแมรฐบาลจะลงทนดานการศกษาถงรอยละ 20 ของ

งบประมาณ แตอตรานกเรยนตอประชากรวยเรยนสทธส าหรบระดบประถมยงคงมคาต ากวารอย ซงต ากวา

เปาหมายของการพฒนาแหงสหสวรรษ (รฐพงศ บญญานวตร, 2557)

นอกจากน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตยงไดแบงการพฒนาคน

ออกเปน 5 ชวงอายโดยแตละชวงวยมจดเนนแตกตางกน ในสวนทเกยวกบเดกและเยาวชนม 3 ชวงวยดงน

(1) วยแรกเกด/ปฐมวย เนนเสรมสรางภาวะโภชนาการทดเพอพฒนาการทสมวยของเดกเลก รวมถง

พฒนาความฉลาดทางอารมณ (EQ)

P a g e | 19

(2) วยเรยน ใหความส าคญกบการสงเสรมการศกษาทางเลอก และการศกษาตามอธยาศย โดยเฉพาะ

กบกลมเดกทตองออกจากโรงเรยนกลางคนเพอตามพอแมไปท างานรบจางตามทตางๆ

(3) วยรน/นกศกษา เปนชวงเปลยนผานไปสโลกของการท างาน ตองเนนเสรมสรางทกษะระดบสงเพอ

กาวเขาสอาชพ สรางโอกาสการศกษาระดบสงและประสบการณการท างานจรง

การพฒนาคนตามชวงวยดงกลาวตองการนโยบายทปฏบตไดจรง และมผลในการสรางการ

เปลยนแปลงอยางเหนไดชด ซงบทสงเคราะหดงกลาวน ามาสนโยบายชาตหลายประการ ซงจะไดบรรจใน

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบตอไป

- ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme:

UNDP) เปดเผยรายงานการพฒนาคนของประเทศไทยป พ.ศ. 2557 ซงจดท ามาแลว 16 ตดตอกน โดย

UNDP เนนย าในรายงานหวขอ "การพฒนาคนในบรบทประชาคมอาเซยน" วา ความส าคญของการพฒนาคน

นนมความส าคญยงกวาการพฒนาเพอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจใดๆ ในการเตรยมความพรอมของประเทศ

ไทยในการเขาสประชาคมอาเซยนป พ.ศ. 2558 ทใกลจะมาถงน อยางไรกตาม อาจกลาวไดวา ระบบ

การศกษาไทยซงมผลตอเดกและเยาวชนนนไมสามารถผลตคนทมคณภาพเพยงพอ และหากมการเปรยบเทยบ

กบนานาประเทศในป พ.ศ. 2557 พบวาคณภาพการศกษาไทยอยในล าดบท 87 จาก 114 ประเทศทวโลก ตก

จากอนดบท 78 ในป พ.ศ. 2556 และเปนอนดบท 6 จาก 9 ประเทศในอาเซยน

นอกจากน ภาพดชนการศกษาไทยรายจงหวดประจ าป พ.ศ. 2557 ซงวดจากจ านวนปการศกษาเฉลย

IQ ของเดกอาย 6 – 15 ป อตราการเขาเรยนตอระดบชนมธยมศกษาตอนปลายและคะแนน O-Net ระดบ

มธยมศกษาปท 6 ของแตละจงหวด พบวามเพยง 15 จงหวดเทานนทมดชนการศกษาผานเกณฑ UNDP ซง

UNDP ไดแสดงความเปนหวงตอสถานภาพดานคณภาพการศกษาและคณภาพเดกและเยาวชนในบางพนท

ของประเทศไทย โดยมพนท 38 จงหวดทมคาเฉลย IQ เดกอาย 6 – 15 ป อยในระดบต าเมอเทยบกบ

มาตรฐานสากล โดยเฉพาะในพนทภาคอสานพบวามถง 17 จาก 19 จงหวด (คดเปนรอยละ 89 ของพนท) ทม

คาเฉลย IQ ของเดกอาย 6 – 15 ป ตกเกณฑมาตรฐานสากลเหลานเปนขอมลทแสดงถงความเหลอมล าทาง

คณภาพเดกและเยาวชนในพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยทตองมการพฒนาอยางเรงดวน

ปญหาความเหลอมล าของคณภาพการศกษาและคณภาพเดกและเยาวชนยงเปนประเดนททกภาคสวนตองเรง

รวมกนแกไขอยางจรงจงจากหนวยงานทเกยวของทงในระดบชาตและระดบพนท

- ส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษ เดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย กระทรวงพฒนา

สงคมและความมนคงของมนษย รวมกบสภาเดกและเยาวชน และคณะท างานดานเดก ไดจดเวทสทธเดกใน

P a g e | 20

เดอนตลาคม พ.ศ. 2557 รวม 4 ภาค ซงแตละภาคไดมการระดมพลงของเดกทสะทอนถงสภาพความเปนจรง

ของสงคม มมมองและความตองการของเดก รวมถงการสรางสงคมทเปนมตรตอเดกทตองอาศยความรวมมอ

จากทกภาคสวนโดยมครอบครวเปนพนฐานในการใหความรกความอบอน ขดเกลาและพฒนาเดก ซงขอเสนอ

ของเดกเยาวชนทง 4 ภาคไดมการน าเสนอตอ พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ในงาน 25 ป

อนสญญาวาดวยสทธเดกเนองในวนสทธเดกสากล ระหวางวนท 18 – 20 พฤศจกายน 2557 ทผานมา เพอ

ขบเคลอนใหหนวยงานตางๆ ทเกยวของน าไปปฏบตเพอสรางสงคมทเปนมตรตอเดกอยางเปนรปธรรม

สาระสงเขปดานเวทสทธเดก

เนองดวยในป พ.ศ. 2557 เปนปแหงการครบรอบ “25 ป อนสญญาวาดวยสทธเดก”ส านกงาน

สงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย (สท.) รวมกบสภาเดกและเยาวชน

คณะท างานดานเดก และองคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาต ไดมการจดงาน “25 ป อนสญญาวาดวยสทธ

เดก” หวขอ “สงคมทเปนมตรตอเดก” ขน โดยมวตถประสงคหลกเพอทบทวนสถานการณการด าเนนงานดาน

เดกของประเทศไทย และขอทาทายในการปรบปรงสถานการณดานเดกใหดยงขน ทงน ในการด าเนนงานจะ

มงเนนใหสภาเดกและเยาวชนมสวนรวมในทกขนตอน โดยเฉพาะอยางยงการเปดโอกาสใหสภาเดกและ

เยาวชนเปนกลไกหลกในการจดงานเวทสทธเดกระดบภาคและระดบชาต โดยม สท. คณะท างานดานเดก และ

องคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาต เปนทปรกษาการด าเนนงาน (องคการยนเซฟ ประเทศไทย, 2557)

ในการประชมน ตวแทนเดกและเยาวชนไทยไดยนแถลงการณและขอเสนอแนะตอพล.ต.อ. อดลย

แสงสงแกว รฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยเดกๆ ไดเรยกรองให

รฐบาลด าเนนการตางๆ อยางเปนรปธรรม เพอใหเกดโอกาสทเทาเทยมและสงคมทเปนมตรตอเดก ตลอดจน

น าเสนอสงตางๆ ทรฐบาล ภาคเอกชน พอแมและผดแลเดกตองด าเนนการเพอสงเสรมและปกปองสทธขอ ง

เดกทกคนในประเทศไทย

“ความเปนอยของเดกในประเทศไทยแตกตางกนมากในแตละพนท” นายพงษนรนทร นนทก า

รกษาการประธานสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทยกลาว “เดกทมาจากครอบครวทร ารวยหรอทอาศยอย

ในเมองมกมโอกาสเขาถงการศกษาหรอการรกษาพยาบาลทมคณภาพ หรอมโอกาสอนๆ ทจะพฒนาตนเอง

มากกวาเดกทมาจากครอบครวยากจนหรอทอาศยอยในชนบท พวกเราตองการเหนความเปลยนแปลงในเรอง

น เพราะเดกทกคนควรมโอกาสทเทาเทยมกนในการพฒนาเพอทจะเตบโตเปนผใหญทมคณภาพ”

P a g e | 21

นอกเหนอจากโอกาสทเทาเทยมกนแลว เดกและเยาวชนยงสะทอนวาพวกเขาตองการความรกความ

เขาใจจากครอบครว อยากใหความสมพนธภายในครอบครวแนนแฟนขน ตลอดจนตองการใหพอแมมทกษะใน

การเลยงลกมากขนและหยดใชความรนแรงในครอบครว ซงถอเปนปญหาส าคญและเกดขนบอยครงใน

ครอบครวไทยจ านวนมาก

“พวกเรายงตองการใหเดกและเยาวชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนและตดสนใจในเรองตางๆ

ทเกยวของกบชวตของพวกเรามากขน เราอยากใหผใหญรบฟงเสยงของเดกอยางแทจรงและลงมอท าสงตางๆ

เพอเดก” นายพงษนรนทรกลาว “ผมหวงวาขอเสนอแนะของพวกเราในวนนจะไมเปนเพยงแคกระดาษแผน

หนงเทานน”

แถลงการณและขอเสนอแนะของเดกและเยาวชนน จดท าขนโดยเดกและเยาวชนกวา 400 คนทว

ประเทศโดยผานเวทสทธเดกทรวมเดกทกกลม เชน เดกพการ เดกไรสญชาตและเดกดอยโอกาส แถลงการณน

ไดสะทอนมมมองของพวกเขาเกยวกบสถานการณของเดกในประเทศไทยในปจจบน โอกาสและปญหาตางๆ ท

พวกเขายงคงตองเผชญ เวทสทธเดกนจดขนใน 4 ภาคทวประเทศในเดอนตลาคม พ.ศ. 2557 โดยส านกงาน

สงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย ดวยการสนบสนนจากยนเซฟ (องคการย

นเซฟ ประเทศไทย, 2557)

สาระสงเขปอนสญญาวาดวยสทธเดก

- กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเปนหนวยงานหลกรวมกบหนวยงานทเกยวของ

ในการด าเนนการตามอนสญญาวาดวยสทธเดก โดยรฐบาลไทยมหนาทตองรายงานความกาวหนาการ

ด าเนนงานตามอนสญญาตอสหประชาชาตทกๆ 5 ป ซงเปนหลกประกนวาสทธของเดกทกคนในประเทศจะ

ไดรบการสงเสรมและปกปองคมครอง

อนสญญาวาดวยสทธเดก หรอ The Convention on the Rights of the Child (CRC) ไดรบการ

รบรองจากทประชมสมชชาใหญแหงสหประชาชาตในป พ.ศ. 2532 ซงไดระบสทธขนพนฐานของเดกทกคนใน

โลกและหนาทของรฐในการพทกษสทธเดก อนสญญาน เปนสนธสญญาทมประเทศตางๆ ใหสตยาบนมากทสด

ในโลก โดยระบวาเดกทกคน ทกแหงหน มสทธทจะมชวตอยรอด ไดรบการพฒนา และไดรบการปกปอง

คมครองจากความรนแรงทกรปแบบ ตลอดจนมสทธทจะมสวนรวมในการตดสนใจในเรองตางๆ ทเกยวของกบ

ชวตของพวกเขาตามอายและวฒภาวะของพวกเขาประเทศไทยไดใหสตยาบนในอนสญญาวาดวยสทธเดกเมอ

ป พ.ศ. 2535 และเปนหนงใน 194 ประเทศทไดใหสตยาบน

P a g e | 22

- ในป พ.ศ. 2557 มการประชมภายใตหวขอ “สงคมทเปนมตรตอเดก” โดยในการประชมดงกลาว

นายพชย ราชภณฑาร ผแทนองคการยนเซฟ ประเทศไทย ไดเนนถงความส าคญของมาตรา 12 ในอนสญญาฯ

ซงระบวาเดกและเยาวชนมสทธแสดงความคดเหน และเสยงของเดกตองไดรบการรบฟ งจากผใหญทมสวน

ตดสนใจในเรองตางๆ ทเกยวของกบพวกเขา งานเวทสทธเดกทจดขนทวประเทศนนเปนตวอยางทดทแสดงให

เหนวาสทธในการมสวนรวมของเดกนนเปนสงทท าใหเกดขนไดจรง โดยนายพชยกลาววา “ถงตอนนกเปน

หนาทของผใหญแลว” นายพชยกลาว “เดกและเยาวชนไดสะทอนมมมองของพวกเขาแลว และตอนนกขนอย

กบผใหญอยางพวกเราในการน าขอเสนอแนะเหลานไปพจารณาในการวางแผน ตดสนใจ และด าเนนการตางๆ

ตอไป”

สาระสงเขปคานยม 12 ประการ

ดร.กมล รอดคลาย เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (กพฐ.) ไดใหสมภาษณถงผลการ

ประชมผบรหารระดบสงของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) วา ทประชมไดหารอถง

การสรางคานยมหลกของคนไทยตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) เพอสรางสรรคประเทศ

ไทยใหเขมแขง โดยตองสรางคนในชาตใหมคานยมไทย 12 ประการ (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสาร ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, 2557) อนไดแก

1. มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

2. ซอสตย เสยสละ อดทน

3. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย

4. ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรง และทางออม

5. รกษาวฒนธรรมประเพณไทย

6. มศลธรรม รกษาความสตย

7. เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย

8. มระเบยบ วนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ

9. มสตรตว รคด รท า

10. รจกด ารงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

P a g e | 23

11. มความเขมแขงทงรางกาย และจตใจ ไมยอมแพตออ านาจฝายต า

12. ค านงถงผลประโยชนของสวนรวมมากกวาผลประโยชนของตนเอง

ซง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) จะน าหลกการดงกลาวมาขยายผล และได

เตรยมเผยแพรเรองดงกลาวไปสสถานศกษาดวยการบรรจไวในหลกสตรวชาประวตศาสตรและหนาทพลเมอง

พรอมกบการจดกจกรรมเสรมสรางเดกและเยาวชนในเรองนอยางจรงจง โดยเลขาธการ สพฐ. กลาววา “ไดม

การวเคราะหคานยมหลกของคนไทย 12 ประการ พบวา หลกสตรของ สพฐ.กมคณลกษณะทพงประสงคบรรจ

อยแลวจ านวน 8 ขอ ประกอบดวย มความรกชาตศาสน กษตรย ซอสตย สจรต มวนย ใฝเรยนร อยอยาง

พอเพยง มงมนในการท างาน รกความเปนไทยและมจตสาธารณะ สวนทคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)

ก าหนดคานยมหลก 12 ประการ กถอวาครอบคลมคณลกษณะของ สพฐ.แลว และการผลกดนเรองนกคงไมใช

แคภาคการศกษาเพยงฝายเดยว แตสงคมทกภาคสวนตองรวมกนด าเนนการ โดยเฉพาะการเรมตนจาก

ครอบครวทจะตองเปนแบบอยางทดใหแกเดกและเยาวชน"

สาระสงเขปของพระราชบญญตกองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค พ.ศ. 2558

ในวนท 8 มกราคม พ.ศ. 2558 สภานตบญญตแหงชาต (สนช.) มการพจารณารางพระราชบญญต

กองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค ซงเปนการพจารณาในวาระ 2 และเปดโอกาสใหสมาชกอภปราย

อยางกวางขวาง จากนน สนช.มมต 165 ตอ 4 เสยง งดออกเสยง 2 เสยง ผานรางพ.ร.บ.กองทนพฒนาสอ

ปลอดภยและสรางสรรค และประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 26 มนาคม 2558

นายวลลภ ตงคณานรกษ ประธานคณะกรรมาธการพจารณารางพระราชบญญตกองทนพฒนาส อ

ปลอดภยและสรางสรรค ระบถงการผานรางกฎหมายวา ถอเปนของขวญวนเดกประจ าป พ.ศ. 2557 โดยม

งบประมาณจากรฐบาลและจากกองทนวจยฯ กสทช.สนบสนนเขาสกองทน แมวารางจะถกตดทอนบางสวนลง

แตสาระทส าคญยงคงอย หลงจากทเปนรางมานานถง 11 ป ผานมา 7 รฐบาล โดยมาตราทเกยวกบเดก

โดยตรง คอ มาตรา 5(3) ดงน

พระราชบญญตกองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค พ.ศ. 2558 ไดประกาศลงในราชกจจา

นเบกษาเมอวนท 26 มนาคม 2558 มผลบงคบใชวนท 27 มนาคม 2558

มาตรา 5 ใหจดตงกองทนขนกองทนหนงเรยกวา “กองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค”ให

กองทนเปนนตบคคลและมวตถประสงคดงตอไปน

P a g e | 24

(3) สงเสรมและสนบสนนใหประชาชนโดยเฉพาะเดก เยาวชนและครอบครวมทกษะในการรเทาทน

สอ เฝาระวงสอทไมปลอดภยและไมสรางสรรค และสามารถใชสอในการพฒนาตนเองชมชนและสงคม

เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน เกดจากการทในปจจบนสอตางๆ มอทธพลตอการ

เรยนรและพฤตกรรมของเดกและเยาวชนมากขน สอทเหมาะสมส าหรบเดกและเยาวชนมจ านวนนอย การ

ผลตสอปลอดภยและสรางสรรค มขอจ ากดหลายประการทงไมเปนทนยมของผผลตและผสนบสนนการผลตสอ

ท าใหขาดเงนทนในการผลตและการเผยแพรสอทมคณภาพ จงมความจ าเปนทจะตองมแหลงเงนทนเพอใชใน

การผลต การพฒนา และการเผยแพรสอทมคณภาพ ทงน เพอสงเสรมการเรยนรและพฤตกรรมทดของเดก

และเยาวชน สงเสรมความสมพนธอนดในครอบครว และสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาสอ

สมควรจดตงกองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรคขนเพอเปนแหลงเงนทนในการด าเนนการดงกลาว

สาระสงเขปประเดนการปฏรปประเทศไทยดานการศกษา

อาจกลาวไดวา ปญหาดานการศกษา เปนปญหาส าคญของประเทศไทยตงแตอดตตอเนองมาถง

ปจจบน แมวาไดมการปฏรปการศกษามาแลวเปนระยะๆ และปญหาบางเรองไดรบการแกไขปรบปรงใหดขน

บางเรองตองแกไขปรบปรงหรอปฏรปตอไป โดยเฉพาะเมอมการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พ.ศ. 2542 ถอเปนจดเรมตนของการปฏรปการศกษาครงส าคญ โดยมการด าเนนการปฏรปการศกษารอบแรก

ระหวางพ.ศ. 2542 – 2551 แตผลของการปฏรปนนพบวา ระบบการศกษาของไทยยงไมสามารถพฒนาผเรยน

ใหมคณภาพไดตามทตงไว และปจจบนอยในชวงของการปฏรปการศกษารอบสอง หรอทเรยกวา “การปฏรป

การศกษาในทศวรรษทสอง พ.ศ. 2552 – 2561” ซงด าเนนการไปแลวกวา 5 ป แตปญหาคณภาพการศกษา

ของไทยโดยรวมอาจกลาวไดวายงเปนปญหาอย โดยเฉพาะดานคณภาพการศกษา/คณภาพผเรยน ดานคร

อาจารยและบคลากรทางการศกษา ดานประสทธภาพของการบรหารจดการ ดานการเพมและกระจายโอกาส

ทางการศกษาทยงคงไมทวถง เทาเทยม และดานการผลตและพฒนาก าลงคนเพอเพมศกยภาพการแขงขน

(ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภาปฏรปแหงชาต, 2557)

เมอคณะรกษาความสงบแหงชาต หรอ คสช. ควบคมอ านาจการปกครองประเทศและมการ

ประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช 2557 ซงมบทบญญตใหม สภา

ปฏรปแหงชาต อนเปนองคกรทท าหนาทศกษาและเสนอแนะเพอใหเกดการปฏรปในดานตางๆการศกษา

นบเปนดานหนงทตองปฏรปใหเปนไปตามรฐธรรมนญ นโยบายการบรหารราชการของคณะรกษาความสงบ

แหงชาต (คสช.) และนโยบาย/เจตนารมณของหวหนาฝายสงคมจตวทยา คสช. ดานการศกษารวมทงนโยบาย

การบรหารราชการแผนดนของคณะรฐมนตรดานการศกษาทแถลงตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนท 12

P a g e | 25

กนยายน 2557 นน กระทรวงศกษาธการในฐานะหนวยงานรบผดชอบดานการศกษาของประเทศไดสนอง

นโยบายดวยการจดท าแผนปฏบตราชการประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 และ (ราง) Roadmap การปฏรป

การศกษาเพอพฒนาคนอยางยงยน พ.ศ. 2558 – 2564 เพอเปนแนวทางการด าเนนการขบเคลอนใหเกดการ

ปฏรปการศกษาดงกลาว

จากการศกษาแนวคดและกฎหมายทเกยวกบการปฏรปการศกษา ขอมล/เอกสาร บทความและ

งานวจยทเกยวของ พบวายงคงมหลายประเดนทยงเปนปญหาอยจนถงปจจบน โดยปญหาหลกทส าคญๆ

ไดแก ปญหาคร ประเดนทพบ คอ การผลตและพฒนาคร การขาดแคลนคร คณภาพคร และหนสนคร ปญหา

การเรยนรประเดนทพบ คอ คณภาพการศกษาและคณภาพของผเรยนตกต า ปญหาหลกสตรการเรยนการ

สอน กระบวนการจดการเรยนรและการวดประเมนผล ปญหาระบบการบรหารจดการ ประเดนทพบ เชน

ปญหาโครงสรางการบรหารจดการการศกษา ปญหาการกระจายอ านาจการบรหารและจดการศกษาจาก

สวนกลางสเขตพนทการศกษาและสถานศกษา แมจะมกฎหมายก าหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอ านาจ

การบรหารและการจดการศกษาแลวกตาม แตหนวยงานทน าไปปฏบตยงไมมความเปนอสระและคลองตวใน

การบรหารงานและจดการศกษาเทาทควร เปนตน รวมทง ปญหาการกระจายโอกาสและคณภาพการศกษา

ประเดนทพบ เชน การจดการศกษาโดยภาครฐของไทยมการรวมศนยโดยสวนกลางแมจะเปดโอกาสใหพฒนา

หลกสตรทองถนและหลกสตรสถานศกษาไดเอง แตในทางปฏบตส านกงานเขตพนทการศกษาสวนใหญยงไมให

ความส าคญกบการพฒนาหลกสตรทองถนและหลกสตรสถานศกษา รวมทงเกดความเหลอมล าและความไม

เปนธรรมทางการศกษาในพนทจงหวดชายแดนภาคใตและโรงเรยนชายขอบโดยเฉพาะโรงเรยนขนาดเลก

รวมถงการศกษาของเดกยากจนและเดกดอยโอกาส ซงเปนปจจยทท าใหเกดปญหาความไมเทาเทยมกนใน

คณภาพของการศกษา เปนตน นอกจากน ยงพบ ปญหาการผลตและพฒนาก าลงคนเพอเพมศกยภาพการ

แขงขน ประเดนส าคญทพบ คอ หลกสตรอาชวศกษาและอดมศกษาปจจบนไมสามารถตอบสนองความ

ตองการเพอผลตและพฒนากาลงคนใหมประสทธภาพและศกยภาพในการแขงขนกบนานาประเทศได

ส าหรบแนวทางแกไขปญหาหรอขอเสนอส าหรบการปฏรปโดยสรป คอ ปฏรปคร โดยด าเนนการ

ปฏรปครทงระบบ ไดแก ปรบระบบการบรหารงานบคคลตงแตกระบวนการผลตคร การสรรหาและคดเลอกให

ไดคนดคนเกงและมความเหมาะสมเพอบรรจเปนคร จดระบบเงนเดอนหรอคาตอบแทนทเหมาะสมโดยปรบ

ระบบฐานเงนเดอนและใหมสวสดการหรอผลประโยชนเกอกลตางๆ อยางเพยงพอ เพอใหครมขวญก าลงใจ จะ

ไดปฏบตหนาทในการสอนอยางเตมความรความสามารถมากยงขน และทส าคญเพอไมใหเกดปญหาหนสน

ขนมา ก าหนดมาตรการบรหารจดการและพฒนาครใหเกดทกษะในการจดการเ รยนการสอนมากขน

ก าหนดใหมแผนเพม-ลดกระจายครทเหมาะสม และแผนสมรรถนะและความกาวหนาทางวชาชพปรบระบบ

P a g e | 26

ใบอนญาตประกอบวชาชพคร เรงแกปญหาการขาดแคลนครโดยเฉพาะครอาชวศกษาและครในสาขาวชาหลก

ไดแก วชาคณตศาสตร วทยาศาสตร และภาษา รวมทงก าหนดมาตรการใหครอยประจ าหองเรยนหรอคนครส

หองเรยนเพอใหครมเวลาส าหรบท าหนาทในการสอนมากยงขน ปฏรปการเรยนร โดยเรงด าเนนการแกปญหา

คณภาพการศกษา/คณภาพผเรยนตกต า ในกรณเดกอานไมออกเขยนไมไดใหปรบเปลยนโครงสรางหลกสตร

การเรยนการสอนของการศกษาขนพนฐานใหมการเรยนภาษาไทยมากขนเพมขอสอบแบบอตนยใหมากขน

เพอใหผ เรยนไดรวธการวเคราะหสงเคราะหมากขน ปรบปรงหลกสตรใหเนนการเรยนการสอนวชา

ประวตศาสตรและหนาทความเปนพลเมองโดยเฉพาะขน รวมทงเรงเพมทกษะ/อาชพในศตวรรษท 21 และ

ทกษะการเรยนการสอนดานภาษาองกฤษดวย ปฏรปการบรหารจดการ โดยปรบปรงแกไขกฎหมายและ

ระเบยบทเปนอปสรรคตอการบรหารจดการการศกษา โดยปรบโครงสรางและบทบาทการบรหารงานของ

กระทรวงศกษาธการ กระจายอ านาจการบรหารจดการจากสวนกลางสเขตพนทการศกษาและสถานศกษาท

สามารถน าไปปฏบตอยางเปนอสระและคลองตวเพอเพมความเปนอสระในการบรหารแกเขตพนทการศกษา

และสถานศกษา รวมทงปรบระบบการจดสรรงบประมาณเพอการศกษาและระบบเงนอดหนนรายหวใหม

ประสทธภาพยงขน ปฏรปการกระจาย-เพมโอกาสและคณภาพการศกษาอยางทวถง เทาเทยม โดยจดใหม

การพฒนาระบบการศกษาทางไกลเพอเพมคณภาพและโอกาส ก าหนดชวงเวลาทเหมาะสมส าหรบทกสอจด

รายการเพอการศกษา ปรบระบบเงนอดหนนรายหวทกประเภททกระดบใหเปนธรรม ปรบระบบการให

ทนการศกษาแกเดกยากจนและเดกดอยโอกาส รวมทงพฒนาการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตและโรงเรยน

ชายขอบ และเรงไขแกปญหาโรงเรยนขนาดเลกเพอลดความเหลอมล าและความไมเปนธรรมทางการศกษา อน

จะสงผลใหการเพม-กระจายโอกาสและคณภาพการศกษาเปนไปอยางทวถงและเทาเทยมยงขน ปฏรปการ

ผลตและพฒนาก าลงคนเพอเพมศกยภาพการแขงขน โดยปรบหลกสตรอาชวศกษาและอดมศกษาท

ตอบสนองความตองการของประเทศในระดบอาชวศกษาใหเนนภาคปฏบตในสถานประกอบการและให

ความส าคญกบดานคณภาพมากกวาปรมาณ เพมระบบจงใจสรางคานยมและภาพลกษณทดใหมผ เรยนสาย

อาชวศกษาเพมขน สวนในระดบอดมศกษาควรปรบปรงคณภาพและมาตรฐานการศกษาใหสงขน สงเสรมใหม

การวจยและพฒนาอยางกวางขวาง ผลตและพฒนานกวจยระดบปรญญาเอก รวมทงปรบปรงหลกสตรเนอหา

และกระบวนการเรยนการสอนใหสนองตอความตองการของสงคมและประเทศยงขน

และจากการศกษาน มขอเสนอทจะใหมการปรบปรงแกไขกฎหมายเกยวกบการศกษาทมอยและ

ด าเนนการใหมกฎหมายทจ าเปนเพอการปฏรปศกษาขนใหม ดงน

P a g e | 27

1. ปรบปรงแกไขกฎหมายเกยวกบการศกษาใหเออตอการพฒนาการศกษา เชน พระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พระราชบญญตระเบยบ

ขาราชการครและบคลากรทางศกษา เปนตน

2. เรงรดใหมกฎหมายขนใหมทเออประโยชนหรอสนบสนนใหระบบการศกษามความสอดคลองกบ

การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขน เชน พระราชบญญตวทยาลยชมชน พระราชบญญตสถาบนเทคโนโลยเพอ

การศกษา พระราชบญญตกองทนสนบสนนการเสรมสรางคณภาพการเรยนร เปนตน

สาระสงเขปประเดนการปฏรปประเทศไทยดานสงคม

- ดานยาเสพตด จากขอมลบทสรปผบรหารของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรปฏบตหนาท

ส านกงานเลขาธการสภาปฏรปแหงชาต (2557) ระบวา จากรายงานสถานการณยาเสพตดโลก ค.ศ. 2014

ของ United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) พบวาการระบาดของยาเสพตดคงท ยกเวน

การผลตฝนในประเทศอฟกานสถานและสามเหลยมทองค าบรเวณไทย-เมยนมารมอตราการผลตและการแพร

ระบาดเพมขน มการขยายตวของการผลตเมทแอมเฟตามน (Methamphetamine) ซงเปนสารเคมทผสมใน

ยาบาในอเมรกาเหนอ และมการใชยาบาอยางมากในภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต

สวนการผลตโคเคนและกญชาลดลง ขณะทเฮโรอนยงคงเปนปญหาหลกในหลายประเทศในภมภาคเอเชย

ตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมทงประเทศไทยแตระดบการจบกมเฮโรอนคงทใน พ.ศ. 2555 –

2556 ส าหรบการแพรระบาดของการใชยาเสพตดทวโลกยงคงท โดยประชากรประมาณ 243 ลานคน หรอ

รอยละ 5 ของประชากรโลกทมอายระหวาง 15 – 64 ป มการใชยาเสพตดอยางผดกฎหมาย ขณะทผใชยาเสพ

ตดทมปญหามประมาณ 27 ลานคน หรอรอยละ 0.6 ของประชากรผใหญทวโลกหรอ 1 ในทก 200 คน ซงใน

แตละปผใชยาเสพตดทวโลกมเพยง 1 ใน 6 คนทเขาถงการบ าบดรกษาอาการตดยาเสพตด และใน พ.ศ. 2555

มการเสยชวตทเกยวเนองจากยาเสพตดประมาณ 200,000 รายทวโลก ส าหรบประเทศไทยยงคงมสดสวนสง

ทงในกลมผคาและผเสพ ซงมสาเหตมาจากปจจยตางๆ เชนภาวะการวางงาน การมคานยมฟงเฟอรกความ

สะดวกสบาย และการหารายไดจากการคายาเสพตดทถกมองวางาย นอกจากนยงมประเดนเรองการอยใน

ครอบครวทยงเกยวกบยาเสพตด โดยเฉพาะกลมเยาวชนทมอาย 15 – 19 ป และอายต ากวา 15 ป ทพบ

แนวโนมเพมสงขนทงทอยนอกระบบการศกษาและในระบบการศกษาเฉพาะอยางยงในกลมเดกระดบ

ประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน ในขณะเดยวกนในพนท 3 จงหวดชายแดนทางภาคเหนอ กเปนพนท

หลกทมการลกลอบน าเขายาเสพตดมาโดยตลอด และคาดวาจะยงคงเปนพนทหลกตอไปในอนาคตซงนกคา

รายใหญส าคญในเมยนมารมกจะวาจางชนกลมนอยเปนผล าเลยงยาเสพตดเขามาภายในประเทศ โดยเฉพาะ

P a g e | 28

กลมมเซอและกลมมง นอกจากนยงคงมกลมผมอทธพลและเจาหนาทของรฐเขามาเกยวของกบยาเสพตด ทง

เปนผด าเนนการเองหรอเปนผชวยเหลอสนบสนน ท าใหการสบสวนปราบปรามมความซบซอนและเปนไป

อยางยากล าบาก นกคารายส าคญทงทถกควบคมตวในเรอนจ าหรออยนอกเรอนจ ายงคงมบทบาทส าคญในการ

บงการคายาเสพตด ในดานการแพรระบาดของยา ยงคงพบวา ยาเปนตวยาทมความส าคญในการแพรระบาด

ในขณะเดยวกนปญหายาเสพตดทมการแพรระบาดในชวง 10 ปทผานมา คอกลมยาประเภทกระตนประสาท

ไดแก ยาบา ไอซ กระทอม สวนกลมยาเสพตดประเภทออกฤทธกดประสาท ไดแก สารระเหย ฝน และเฮโรอน

กลบลดบทบาทลง

แนวทางการแกปญหาในอดตทผานมาจะมงเนนใหความส าคญในการปราบปราบผทคายาเสพตดและ

ปฏบตตอผเสพในฐานะผทกระท าความผดกฎหมายอาญา ซงแนวทางดงกลาวไมไดท าใหการเสพและการคายา

เสพตดลดนอยลงแตกลบเปนการเพมอตราการคาและการเสพยาทเพมขน ถงแมจะมกฎหมายใชบงคบอยเปน

จ านวนหนงตงแตอดตจนถงปจจบน แตกฎหมายดงกลาวจะมงเนนทการปราบปรามผคายาเสพตดและลงโทษ

ผเสพในฐานะผกระท าความผด ซงผลจากการศกษาวจยเกยวกบปญหาดงกลาวไดมขอเสนอใหมการ

เปลยนแปลงแนวทางการแกปญหายาเสพตด จากการปราบปรามผคายาเสพตดมาเปนการปองกนทตวผเสพ

และปฏบตตอผเสพในฐานะผปวย มใชผกระท าความผดในคดอาญาซงจะเปนการแกไขปญหาในสงคมไดตรง

ประเดนมากกวา

จากประเดนยาเสพตดดงกลาวไดน ามาสขอเสนอแนะในการปฏรป ดงน

1) ใหมการแกไขกฎหมายเกยวกบตวผเสพยาเสพตด โดยเปลยนจากผกระท าความผดในคดอาญาเปน

ผปวยทตองไดรบการบ าบดรกษาและปองกนมใหกลบมาเสพอก

2) ควรมการเพมกลไกในการปองกนยาเสพตดดวยการสรางความเขมแขงใหกบภาคสงคมสงคมโดย

เรมจากกลมเสยง ครอบครว โรงเรยน ชมชน

3) นอกจากนสถานประกอบการภาคเอกชนตางๆ และศาสนสถานตางๆ ในทกศาสนา ควรจดใหม

กจกรรมสนทนาการส าหรบเยาวชนใหไดมโอกาสแสดงออกถงความสามารถและไดรวมกจกรรมกบหมคณะ

เชน จดโครงการตาง ๆ ทใหความรความเขาใจและอนตรายจากยาเสพตด มการน าหลกศาสนามาสอนเปน

แนวทางในการประพฤตปฏบตของเยาวชนเพอหลกเลยงการใชยาเสพตดในการแกไขปญหา

4) ควรมการจดการประกวดเพอใหเดกและเยาวชนไดตระหนกถงความด ความเดนในทางทถกตอง

ของตนเองหรอสนบสนนในเรองของการกฬาและดนตรใหแกเดกและเยาวชน

P a g e | 29

5) ควรจดท าแผนปฏบตการรวมอาเซยนในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

6) ควรมมาตรการในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด เชน การสกดกนยาเสพตดตาม

แนวชายแดน การตรวจสนคาและสงของทสงระหวางประเทศ การบ าบดรกษายาเสพตด การแลกเปลยนขอ

การแลกเปลยนขอมลขาวสารเพอการปราบปรามยาเสพตด ในการจดแผนปฏบตการรวมกนเพอใหสามารถ

ด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดและอาชญากรรมอน ๆ ในอนภมภาคไดอยางมประสทธภาพเปน

ตน

- ดานเดกและเยาวชน เดกและเยาวชนจดเปนวยทส าคญมากเพราะเปนชวงวย “หวเลยวหวตอของ

ชวต” ซงถอเปนชวงทตองปรบตวมากทสด สงคมมกคาดหวงวาจะตองเตบโตเปนผใหญทมคณภาพ แตเดก

และเยาวชนจะมคณภาพไดตองอาศยการปฏรปหลายองคาพยพ เพอชวยสรางสงคมทเหมาะสมกบเดก จาก

ประเดนนน าไปสขอเสนอแนะในการปฏรป ดงน

ปญหาเดกและเยาวชนตดเกมออนไลน 1) ภาครฐจะตองด าเนนการก าหนดมาตรการเขมขนควบคม

รานเกมคอมพวเตอรใหเปดและปดตามเวลาทกฎหมายก าหนด โดยด าเนนการอยางจรงจงและตอเนอง และ

ปองกนมใหเปนแหลงมวสมของเยาวชน และขอความรวมมอรานเกมตองจ ากดเวลาเลนเกมออนไลนของ

เยาวชน และ 2) ภาครฐและผประกอบการจะตองมสวนรวมการจดระเบยบรานเกมคอมพวเตอรและเกม

ออนไลน ตลอดจนเวบไซตทไมเหมาะสมใหเปนพนทปลอดภยและสรางสรรคแกเยาวชน

ปญหาเดกและเยาวชนขบรถจกรยานยนตแขงในยามวกาล 1) ควรใชมาตรการปองกนควบคกบ

การปราบปราม วธแกปญหาดวยการลอมปราบ และจบกมคมขงอยางเดยวเปนการแกทไมตรงจด โดยเสนอให

ใชใบขบขในการซอน ามนเชอเพลงดวย 2) ตราพ.ร.บ.ควบคมการดดแปลงปรบแตงรถจกรยานยนตโดย

ก าหนดใหรถจกรยานยนตทกคนทน าออกมาวงใชงานจะตองเปนรถทเปนมาตรฐานจากโรงงานโดยเฉพาะทอ

ไอเสยทตองมการหามมใหมการตกแตงดดแปลงถอดไสกรองเสยงทเปนอปกรณมาตรฐานตดตงจากโรงงาน

ตามขอก าหนดการควบคมการผลต 3) การแกปญหาส าหรบเดกแวนและสาวสกอยควรแกทตนเหตคอ

ครอบครวตองใหความรกความอบอนแกลก พอ แม ตองมสวนรบผดชอบในการกระท าผดของบตรหรอผอยใน

ปกครองของตน 4) สถาบนครอบครว สถาบนการศกษาและชมชนตองมสวนรวมในการปองกนและแกปญหา

5) ทกภาคสวนในสงคมตองรวมกนแกปญหาอยางบรณาการ ผานการรณรงคใหเหนขอดขอเสยของพฤตกรรม

วยรน ตลอดจนเออพนทและจดกจกรรมทเปนประโยชนใหกบวยรน และเรงใหความรความเขาใจและ

ความส าคญของการท าหนาทพอแมซงเปนเรองส าคญทตองท าคขนานไปดวยกน

P a g e | 30

ปญหาเดกและเยาวชนกบสอลามกในอนเทอรเนต ประเทศไทยควรบญญตกฎหมายในประเดน

“การครอบครองสอลามกเดก” ทมขอบเขตกวางครอบคลมทงกรณการผลต การเผยแพร และการครอบครอง

ไมวากรณใด ถอเปนความผด ทางอาญาเฉพาะและมโทษสงกวาการกระท าทเกยวของกบสอลามกผใหญ

P a g e | 31

สวนท 2 สภาพการณและแนวโนม ผลการด าเนนการ และแนวทางการพฒนาเดกและ

เยาวชน

การน าเสนอในสวนนจะแยกออกเปน 4 สวนหลก เพอใหสามารถมองเหนสถานการณและแนว

ทางการพฒนาเดกและเยาวชนไทยได โดยใน 4 สวนดงกลาวแบงเปน

2.1 สถานการณรวมทกชวงอายของเดกและเยาวชน

2.2 สถานการณของเดกและเยาวชนตามแนวคดการพฒนาเดกและเยาวชนตามชวงวย (Life Cycle

Approach) โดยแบงเปน 5 ชวงอาย ไดแก

ชวงปฏสนธ - 2 ป

ชวงเดกปฐมวย 3 - 5 ป

ชวงเดกวย 6 - 12 ป

ชวงเดกวย 13 - 17 ป

ชวงเยาวชน 18 - 25 ป

2.3 เดกและเยาวชนทตองการการคมครองเปนพเศษและเดกและเยาวชนกลมพเศษ

2.4 สถานการณเชงประเดนทาทาย

2.1 สถานการณรวมทกชวงอายของเดกและเยาวชน

สถานการณภาพรวมในชวงปฏสนธ – 2 ป ของเดกไทยจากขอมลลาสดนมการเกบโดยกรมอนามย

ในป พ.ศ. 2556 ระบวา ผหญงอาย 15 – 49 ปทไดใหก าเนดบตรภายใน 2 ปทผานมาไดรบการตรวจครรภ

รอยละ 98 โดยรอยละ 93 ของผหญงทฝากครรภไดรบการตรวจครรภ 4 ครงขนไป แตขอมลนยง ชใหเหน

ประเดนทนาหวงใยนนคอ หญงมครรภทฝากครรภเมออายครรภกอน 12 สปดาหมเพยงรอยละ 52 .4 เทานน

(กรมอนามย, 2556) ขอมลในสวนนยงไมปรากฏในปพ.ศ. 2557 ท าใหไมสามารถชใหเหนสถานการณท

เพมขน/ลดลงได

P a g e | 32

ในสวนของสารอาหารทจ าเปนขณะตงครรภ ขอมลระบวาคามธยฐานของไอโอดนในปสสาวะหญง

ตงครรภมแนวโนมดขน โดยในปพ.ศ. 2557 เทากบ 155.7 ไมโครกรมตอลตร ซงสงกวาป พ.ศ. 2556 ทผาน

มา ซงมคาต ากวา 150 ไมโครกรมตอลตรเทานน

ในสวนของชวงเวลาคลอด อตราการตายของมารดาหลงคลอดในประเทศไทยมแนวโนมลดลงจาก

48.0 ตอการเกดมชพแสนคน ในป พ.ศ. 2555 มาเปนเฉลยรอยละ 37.6 ตอการเกดมชพแสนคน ในป พ.ศ.

2556 และ 36.6 ในป พ.ศ. 2557 อยางไรกตามกยงคงสงกวาเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (MDGs) ท

ก าหนดใหลดอตราการตายเหลอเพยง 13.0 ตอการเกดมชพแสนคน ในป พ.ศ. 2558

เมอเดกเกดมาแลว ปญหาทารกน าหนกต ากวาเกณฑยงคงเปนประเดนทาทายอย ทารกแรกเกด

น าหนกต ากวา 2,500 กรมยงคงสงกวาเปาหมายทก าหนดไวทรอยละ 7 นอกจากนในเรองพฒนาการสมวยท

ยงมการวดผานเครองมอทเรยกวา Denver II ดจะมแนวโนมทดขน กลาวคอ พบวาเดกแรกเกด – 5 ปม

พฒนาการสมวยเพมขนจากรอยละ 67.3 ในป พ.ศ. 2553 มาเปนรอยละ 72.5 ในป พ.ศ. 2557 (กลมอนามย

แมและเดก, 2557)

ในสวนของเดกปฐมวย 3 – 5 ป จากขอมลของส านกงาน (สสส.) ระบวาเดกปฐมวยไทย 0 – 5 ป ใน

รอบ 15 ปทผานมาจนถงป พ.ศ. 2557 มพฒนาการลาชาถงรอยละ 30 โดยพฒนาการทางภาษามความลาชา

ถงรอยละ 20 ซงจะมผลอยางยงตอการศกษาเรยนรในระดบการศกษาในขนตอๆ ไป ปญหาเดกปฐมวยไทย

ยงคงเปนปญหาเรอรงทยงไมไดมการแกไขจรงจงจากภาครฐสงเกตจากงบประมาณการลงทนในการศกษา

ระดบปฐมวยทมจ านวนคอนขางนอย เพยงรอยละ 12 เทานน นอกจากนในประเดนคณภาพศนยพฒนาเดก

ปฐมวยทยงแตกตางกนอยางชดเจนระหวางในเมองและชนบท รวมทงจ านวนครตอเดกในศนยพฒนาเดกเลก

ทวประเทศ ทคร/ผดแลเดก 1 คนตองดแลรบผดชอบเดกมากถง 17 คน ซงเปนอตราสวนทยากในการจะท าให

เดกปฐมวยไดรบการพฒนาอยางด

ในกลมเดกวย 6 – 12 ป อาจชใหเหนปญหาตอเนองอนเกดมาตงแตแรกคลอดจนมาสระดบปฐมวย

และปรากฏปญหาชดในระดบวยเรยน นนคอ ขอมลจากรมสขภาพจต (2557) ระบวา เดกไทยอาย 6 – 12 ป

ทวประเทศม IQ เฉลยเทากบ 98.39 ต ากวาคากลางมาตรฐานสากล (=100) ซงถาหากประเดนปญหาในระดบ

ปฐมวยยงไมไดรบการแกไข เชอไดวา ปญหา IQ และ EQ ในเดกในวยเรยนกจะคงสภาพแบบเดมอยางตอเนอง

อยางทไมทราบวาจะจบลงเมอไร สวนประเดนอตราการเขาเรยนในระดบชนประถมศกษา ระหวางป พ.ศ.

2556 ถง พ.ศ. 2557 มอตราใกลเคยงกนนนคอ ป พ.ศ. 2556 มอตราการเขาเรยนรอยละ 97.9 และในป พ.ศ.

2557 มอตราการเขาเรยน รอยละ 97 แตในสวนของอตราการเขาเรยนตอระดบชนมธยมศกษาตอนปลายสาย

P a g e | 33

สามญ อตราของประเทศไทยอยทรอยละ 76 ในป พ.ศ. 2557 เพมจากรอยละ 67 ในป พ.ศ. 2556 สวนน

ชใหเหนคานยมของสงคมไทยทประสงคใหบตรหลานไดรบปรญญาจากการศกษาในระดบปรญญาตรเปน

ส าคญ ในขณะทแนวคดในการใหเรยนสายอาชวะศกษายงคงไมไดรบความนยม ซงประเดนนแตกตางจาก

ประเทศพฒนาแลวทสงเสรมใหนกเรยนไดเขาเรยนสายอาชวะ และผลกดนใหมการคดคนนวตกรรมผานการ

ท างานจรง และการทดลองใหมๆ อาทเชน ประเทศเกาหล สงคโปร เปนตน

ส าหรบเดกในชวงวยรน 13 – 17 ป ขอมลชวาเดกไทยใชอนเทอรเนตมากขน โดยรอยละ 32.1 ซง

เปนสดสวนทมากทสด ยงคงเปนการใชเพอการเรยนร รองลงมารอยละ 22.8 ใชเพอการเลนเกม ขอคนพบใน

ทนมหลายประเดนเปนไปในทางบวกสอดคลองกนในกลมวยรน นนคอ ขอมลทชวาเดกไทยอาย 13 ปขนไปท

รบไมไดกบการทชาย/หญงมเพศสมพนธกอนอาย 15 ป เพมขนรอยละ 79.2 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ

82.6 ในป พ.ศ. 2557 ซงถอเปนทศนคตเชงบวกทดขนในวยรน ในท านองเดยวกน พฤตกรรมการใสเสอสาย

เดยว เกาะอก นงกางเกงขาสนมาก มจ านวนผรบไมไดเพมสงขนอยางชดเจนจากรอยละ 56.0 ในป พ.ศ. 2554

เปนรอยละ 61.3 ในป พ.ศ. 2557 ทศนคตทเปนบวกเชนนนบเปนนมตรหมายอนดในการพฒนา ในทาง

ตรงกนขามการกระท าความผดในคดเดกและเยาวชนพบวาคดเดกอาย 10 – 15 ปลดลงจากป พ.ศ.2556 ทม

10,072 คด เหลอเพยง 4,460 คดในป พ.ศ. 2557 แตคดเยาวชนอาย 15 – 18 ปกลบเพมขนจาก 26,091 คด

เปน 31,520 คดในป พ.ศ. 2557 ประเดนนยงคงเปนขอหวงใยทนากงวล

ในกลมเยาวชนอาย 18 – 25 ป ยงคงเปนกลมทนาเปนหวงเพราะพฤตกรรมเสยงทงหลาย อนไดแก

การดมแอลกอลฮอล การสบบหร พฤตกรรมเสยงทางเพศ การตงครรภ การท าแทงในแมวยรน และอตราการ

ตดตอทางเพศสมพนธมอตราการเพมขนทงหมด จ านวนวยรนทเกยวของยาเสพตดยงคงเปนประเดนนาหวง

ยาเสพตดทนยมในหมวยรนยงคงเปนยาบา รองลงมาคอ กญชาและยาไอซ โดยกลมทคายาเสพตดสวนใหญจะ

อยในชวงอาย 20 – 29 ป มสดสวนในป พ.ศ. 2557 อยทรอยละ 42.2 เพมขนจากป พ.ศ. 2556 ทมสดสวน

อยทรอยละ 41.7

ในปจจบน ประเทศไทยมคาใชจายในการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและบหรเพมขน โดยในกลม

เยาวชน เปนกลมทตองมการเฝาระวงอยางใกลชด ซงขอมลจากการส ารวจ พบกลมเยาวชนเรมสบบหรเมอ

อายนอยลง ในไตรมาส 4 ของป พ.ศ. 2557 คาใชจายในการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลมมลคา 41,391 ลาน

บาท ซงเพมขนจากไตรมาสเดยวกนของป พ.ศ. 2556 รอยละ 2.1 ขณะทคาใชจายในการบรโภคบหรมมลคา

4,817 ลานบาท เพมขนจากไตรมาสเดยวกนของป พ.ศ.2556 รอยละ 1.8 โดยอตราการดมเครองดม

แอลกอฮอลเพมขนจากรอยละ 32.2 ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 32.3 ในป พ.ศ. 2557 และอตราการสบ

P a g e | 34

บหรเพมขนจากรอยละ 19.9 ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 20.7 ในป พ.ศ. 2557 ทงน ส าหรบในกลมเยาวชน

มอตราการดมเครองดมแอลกอฮอลและสบบหรลดลง แตเรมสบบหร เมออายเฉลยนอยลงจาก 16.8 ป ในป

พ.ศ. 2550 เปน 15.6 ป ในป พ.ศ. 2557

ประเทศไทย ในปจจบนความปลอดภยในชวตและทรพยสนโดยรวมดขน แตยงตองเฝาระวง

สถานการณยาเสพตดทงในกลมผคาและผเสพเพอลดปญหาอยางยงยน คดอาญาโดยรวมทงไตรมาส 4 และ

ภาพรวมของป พ.ศ. 2557 ลดลงโดยลดลงจากไตรมาสเดยวกนของป พ.ศ. 2556 รอยละ 11.6 และทงป พ.ศ.

2557 ลดลงรอยละ 12.5 โดยคดยาเสพตดยงคงมสดสวนมากทสดรอยละ 84.5 จงยงคงตองเฝาระวง การ

ลกลอบขนยาเสพตดตามแนวชายแดนสนามบนและทาเรอ การปราบปรามกลมนกคารายใหญ ซงกลมเยาวชน

อาย 15–24ป ยงคงเปนกลมทเขามาเกยวของทงเปนผคาและผเสพรายใหม

ขอมลการกระท าผดอาญาของเดกและเยาวชน โดยกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน กระทรวง

ยตธรรม พบวา ในป พ.ศ. 2557 มเดกและเยาวชนกระท าผดคดอาญาทงสน 36,537 คด ในจ านวนนเปนคด

ยาเสพตดมากทสด จ านวน 16,508 คด รองลงมาคอคดเกยวกบทรพย 7,208 คด และอนดบ 3 คอ คด

เกยวกบชวตและรางกาย 3,759 คดโดยคดยาเสพตดนนพบวา มเดกและเยาวชนกระท าผดเพมขนจากป พ.ศ.

2556 (15,530 คด) จ านวน 978 คด สวนอกคดทมการกระท าผดเพมขน คอ คดความผดเกยวกบอาวธและ

วตถระเบด โดยเมอป พ.ศ. 2556 มเดกและเยาวชนกอคดดงกลาว 2,613 คด ตอมาป พ.ศ. 2557 มเดกและ

เยาวชนกอคดนถง 3,252 คด เพมขน 639 คด สวนความผดอนๆ เชน ความผดเกยวกบทรพย ความผด

เกยวกบชวตและรางกาย ความผดเกยวกบเพศ ความผดเกยวกบความสงบสขมตวเลขคดลดลงเมอ

เปรยบเทยบกบป พ.ศ. 2556 สวนจ านวนคดทเปนการกระท าผดซ า ป พ.ศ. 2556 จ านวน 7,490 คด สวนป

พ.ศ.2557 มจ านวน 6,401 คด ลดลง 1,089 คด

2.2 สถานการณของเดกและเยาวชนตามแนวคดการพฒนาเดกและเยาวชนตามชวงวย (Life Cycle

Approach) แตละชวงอายประกอบดวย

2.2.1 ชวงปฏสนธ - 2 ป

2.2.2 ชวงเดกปฐมวย 3 - 5 ป

2.2.3 ชวงเดกวย 6 - 12 ป

P a g e | 35

2.2.4 ชวงเดกวย 13 - 17 ป

2.2.5 ชวงเยาวชน 18 - 25 ป

โดยสถานการณในแตละชวงวยจะแบงเนอหาขอมลออกเปน 2 สวน นนคอ 1) สภาพการณและ

แนวโนม และ 2) ผลการด าเนนงานและแนวทางการแกไขปญหา

2.2.1 ชวงปฏสนธ - 2 ป

ในชวงปฏสนธจะมการน ารวมเรองสถานการณของมารดาทมผลตอเดก และชวงเดกแรกเกด – 2 ป

โดยจะน าเสนอประเดนทเกยวของกบการเกดและสถานการณส าคญในชวงวยน

2.2.1.1 สภาพการณและแนวโนม

สาเหตการตายของมารดาไทย

สาเหตการตายของมารดาไทย 1 ใน 3 เกดจากการบรหารจดการการคลอด และ 2 ใน 3 มารดาตาย

เพราะมโรคหรอภาวะโรค เชน ความดนโลหตสง เบาหวาน โรคหวใจ เปนตน อตราสวนการตายของมารดา ป

พ.ศ. 2555 เทากบ 48.0 ตอการเกดมชพแสนคน (WHO และ UNICEF, 2012) และ ในป พ.ศ. 2556 ลดลง

เหลอ 37.6 ตอการเกดมชพแสนคน (มหาวทยาลยมหดล, 2013) ซงยงสงกวาเปาหมายพฒนาสหสวรรษ

(MDGS) ทก าหนดใหลดอตรามารดาตายเหลอ 13 ตอการเกดมชพแสนคน ใน พ.ศ. 2558 แสดงวาปญหาการ

ตายของมารดาจากการตงครรภและการคลอดยงเปนปญหาทส าคญของประเทศ อกทงคาเฉลยหญงตงครรภม

คาไอโอดนนอยกวามาตรฐาน มแนวโนมสงขน ในป พ.ศ. 2554 พ.ศ. 2555 และ พ.ศ. 2556 รอยละ 39.9

46.4 และ 51.3 ตามล าดบ (ส านกโภชนาการ, 2556)

เมอวเคราะหปจจยเสยงทสงผลตอภาวะสขภาพของกลมแมและเดกปฐมวย พบวา เกยวของกบ

ประเดนการฝากครรภทไมไดมาตรฐาน การไมไดรบบรการฝากครรภตามเกณฑการเขาถงบรการการดแลกอน

คลอด การไมไดรบสารไอโอดนของหญงตงครรภ คณภาพบรการและความครบถวนของบรการในคลนกฝาก

ครรภ คณภาพหองคลอด ระบบการสงตอกลมเสยงทงแมและเดก ความรทกษะของบคลากรทางการแพทย

และสาธารณสข สอ อปกรณการประเมนพฒนาการ ความร และทกษะการเลยงดเดกของพอแมและผเลยง

รวมถงแมไมไดเลยงลกดวยนมแมอยางเดยว 6 เดอน (ส านกนโยบายและยทธศาสตร, 2557)

P a g e | 36

คามธยฐานไอโอดนในปสสาวะของหญงตงครรภ

ขอมลการส ารวจไอควเดกไทยป พ.ศ. 2557 ของกรมสขภาพจตพบระดบไอควเดกไทยเฉลยอยท

93.1 จด ลดลงจากป พ.ศ. 2554 อยท 94 จดและต ากวาเกณฑมาตรฐานคอ 100 จด และขอมลจากกรม

อนามยป พ.ศ. 2557 พบคามธยฐานไอโอดนในปสสาวะของหญงตงครรภ คอ 155.7 ไมโครกรมตอลตรซงสง

กวาในป พ.ศ. 2556 ทพบสดสวนหญงตงครรภทมคามธยฐานไอโอดนในปสสาวะต ากวา 150 ไมโครกรมตอ

ลตร และผลส ารวจลาสดป พ.ศ. 2555 พบครวเรอนไทยใชเกลอเสรมไอโอดนรอยละ 85 ต ากวาเปาหมายทตง

ไวรอยละ 90

ภาวะขาดออกซเจนในทารกแรกเกด

ภาวะขาดออกซเจนในทารกแรกเกดยงคงเปนปญหาใหญในประเทศไทย (ปวณา จมสมา, 2557) และ

เปนสาเหตการตายอนดบหนงของการตายทารกปรก าเนด อกทงยงกอใหเกดภาวะทพพลภาพและความพการ

ทางสมองตามมา ตามสถตการเกบตวชวดทงานหองคลอดพบวา ในปงบประมาณ 2554 2555 และ 2556 ม

อตราการเกดภาวะ Birth Asphyxia รอยละ 9.6 13.7 และ 20.5 ตามล าดบ จากการวเคราะหขอมลพบวา

สาเหตเกดจากภาวะ Prologedlabour, Preterm delivery และ Post term คดเปนรอยละ 35.5 18.2 และ

15.5 ตามล าดบ โดยในปงบประมาณ 2557 (ตลาคม 2556 – มนาคม 2557) มอตราการเกดภาวะ Birth

Asphyxia รอยละ19 ซงสาเหตสวนใหญเกดจากการคลอดยากมภาวะแทรกซอนขณะคลอด และพบทารกถาย

ขเทาในครรภ คดเปนรอยละ 77 และ 5 ตามล าดบ ซงระดบความรนแรงของการเกด Birth Asphyxia ลดลง

จากเดม และสวนใหญหลงใหการพยาบาลทารกอาการทวไปปกต

ส าหรบสถานการณสงเสรมสขภาพเดก 0 – 5 ป พบวามปญหาทเปนปจจยตอพฒนาการสมวยของ

เดกแรกเกด – 5 ป ไดแก ทารกแรกเกดน าหนกนอยกวา 2,500 กรม รอยละ 9.0 ซงสงกวาเปาหมายทก าหนด

ไว ไมเกนรอยละ 7 การขาดออกซเจนในทารกแรกเกดพบ 25.6 ตอเดกเกดมชพพนคน และการเลยงลกดวย

นมแมอยางเดยว พบรอยละ 47.5 (ส านกสงเสรมสขภาพ, 2556) และพบปญหาพฒนาการเดกปฐมวยจากการ

ส ารวจสถานการณพฒนาการเดกปฐมวย ทก 3 ป ของกรมอนามย โดยเครองมอมาตรฐานDenver II และนก

ประเมนพฒนาการเดกทผานการอบรม พบวาเดกแรกเกด – 5 ป มพฒนาการสมวยลดลงจากรอยละ 71.7 ใน

พ.ศ. 2542 เปนรอยละ 67.3 ใน พ.ศ. 2553 และเพมขนเปนรอยละ 72.5 ในป พ.ศ. 2557 (กลมอนามยแม

และเดก, 2557)

P a g e | 37

สถานการณบรการสขภาพและการเขาถงบรการของมารดาแม

จากรายงานของส านกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย ป พ.ศ. 2557 ทรวบรวมขอมลของป พ.ศ. 2556

พบวา หญงตงครรภฝากครรภครงแรกเมออายครรภกอนหรอเทากบ 12 สปดาหรอยละ 57.8 ยงไมบรรล

เปาหมาย (รอยละ 60) หญงตงครรภฝากครรภคณภาพ 5 ครงตามเกณฑรอยละ 61.80 ไมบรรลเปาหมาย

(รอยละ 90) หญงตงครรภไดรบไอโอดนรอยละ 92.29ไมบรรลเปาหมาย (รอยละ 100) อตราการตกเลอดหลง

คลอดรอยละ 1.16 บรรลตามเปาหมาย (ไมเกนรอยละ 5) หญงหลงคลอดไดรบการดแลหลงคลอด 3 ครงตาม

เกณฑ รอยละ 74 บรรลเปาหมาย (รอยละ65) สวนการจดระบบบรการคณภาพ พบวา คลนกฝากครรภ

คณภาพ หองคลอดคณภาพ คลนกสขภาพเดกดคณภาพ ผลการด าเนนงานพบในอตรารอยละ 93.7, 87.78,

79.3 ตามล าดบ ผลงานบรรลตามเปาหมาย (รอยละ 70)

สถานการณบรการสขภาพและการเขาถงบรการดานเดก จากรายงานการตรวจราชการ ส านกตรวจ

ราชการกระทรวงสาธารณสข ป 2556 รวมรวบโดยส านกสงเสรมสขภาพ (พ.ศ. 2557) พบวา คาเฉลยเดกแรก

เกด – ต ากวา 6 เดอนกนนมแมอยางเดยว รอยละ 58.87 บรรลเปาหมาย (รอยละ 50) เดก 0 – 5 ป ไดรบ

การตรวจพฒนาการรอยละ 90 บรรลเปาหมาย (รอยละ 80) เดกอาย 0 – 5 ป มพฒนาการสมวยรอยละ

95.41 บรรลเปาหมาย (รอยละ 85) เดก 0 – 5 ป มสวนสงระดบดและรปรางสมสวน รอยละ 79.30 บรรล

เปาหมาย (รอยละ 70) เดกปฐมวย (3 ป) มปญหาฟนน านมผรอยละ 68.36 ไมบรรลเปาหมาย (ไมเกนรอยละ

57) ศนยเดกคณภาพรอยละ 73.08 บรรลเปาหมาย (รอยละ 70) (กรมอนามย, 2557)

2.2.1.2 ผลการด าเนนการ และแนวทางการแกไขปญหา

อาจกลาวไดวา ชวง 2 ขวบปแรกของชวตเดกทกคน เปนชวงเวลาทการอนามยแมและเดกเปน

ประเดนทมความส าคญสงสด และกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข จดเปนหนวยงานทเกยวของโดยตรงกบ

เรองน อาจกลาวไดวา ในป พ.ศ. 2557 ทผานมา กรมอนามยมโครงการหลายโครงการทเ กยวของและเปน

ประโยชน ดงตอไปน

1) โครงการดแลสขภาพกลมสตรตงครรภและเดก 0 – 5 ป ภายใตสโลแกน “ฝากทองไว คลอด

ปลอดภย เดกเตบโต พฒนาการสมวย”

โครงการดแลสขภาพกลมสตรตงครรภและเดก 0 – 5 ป ของกรมอนามยนใหความส าคญอยางยงกบ

การดแลหญงตงครรภตงแตตนทาง ภายใตโครงการนมกจกรรมตงแตการดแลหญงตงครรภกอน 12 สปดาห

เรอยไป จนถงเมอทารกเกดมา ซงนบเปนโครงการทครบวงจรโครงการหนง โดยมกระบวนการท างาน ดงน

P a g e | 38

1. รณรงค คนหา สงตอใหหญงตงครรภไดมาฝากครรภไว (ครงแรกกอนหรอเทากบ 12

สปดาห) และจงใจใหมาฝากครรภครบ 5 ครงตามเกณฑ

2. ใหบรการตามสทธประโยชนแกหญงตงครรภ ไดแกประเมนความเสยงหญงตงครรภ ตรวจ

รางกาย ตรวจครรภ ตรวจหองปฏบตการจายโฟเลต ไอโอดน ธาตเหลก ใหความรตามมาตรฐาน

โรงเรยนพอแม หากพบวา มความเสยงใหการดแลรายบคคลและดแล ชวยเหลอตามปญหา

3. จดระบบรการคณภาพ คลนกฝากครรภ หองคลอด คลนกสขภาพเดกด ศนยเดกเลก รพ.

สต. และโครงการต าบลนมแมฯ ใหได มาตรฐานฯ ก าหนดใหมการประเมนตนเองและรบการประเมน

เพอรบรองมาตรฐานโดยทมประเมนระดบเขตและสวนกลาง

4. คดกรอง ประเมน กระตนพฒนาการเดก หากพบกรณพฒนาการลาชาใหท าการดแล

รายบคคลตามมาตรฐานและสงตอ

5. ใหบรการตามสทธประโยชนแกเดก ไดแก ตรวจสขภาพเดก ชงน าหนก วดสวนสง วดเสน

รอบศรษะ หากพบเดกทมน าหนกต ากวาเกณฑมาตรฐานและรนแรง ใหท าการจายวสดอาหาร (ไข

และนม) เพอใหเดกไดบรโภคทกวนเปนเวลา 3 เดอน พรอมจายวตามนเสรมธาตเหลกเดกอาย 6

เดอน – 5 ป ทกคนดวย

6. บรการใหความรแก พอ แม ผเลยงดเดกตามหลกสตรโรงเรยนพอ แม ในสถานบรการฯ

ศนยเดกเลก และชมชน

7. จงใจ แนะน าให พอ แม ผเลยงดเดกใชสมดบนทกสขภาพแมและเดกดแลและสงเสรม

สขภาพตนเองและลก

8. ศกษาวจยเพอสรางองคความร เทคโนโลย รปแบบการสงเสรมสขภาพแมและเดก

2) โครงการโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว

กรมอนามย ภายใตกระทรวงสาธารณสข ไดด าเนนงานโครงการโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว

ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2550 จนถงปจจบน (พ.ศ. 2556) เพอสนองโครงการสายใยรกแหงครอบครวในพระ

ราชปถมภสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร ภายใตแนวคด “เดก” เปนศนยกลางการพฒนา

และใหความส าคญกบระบบการบรการคณภาพ ทตอบสนองตอการพฒนาอนามยแมและเดก ซงเปนบรการ

สขภาพขนพนฐาน โดยเรมตงแตการดแลครรภเพอใหการตงครรภและการคลอด มารดาและทารกปลอดภย

P a g e | 39

ปราศจากภาวะแทรกซอน และมสขภาพสมบรณแขงแรงตอเนองถงการดแลเดกชวงปฐมวย เพ อใหเดก

เจรญเตบโต และพฒนาการสมวยอยางองครวม มสขภาพทางรางกายแขงแรง มอารมณ สงคมและสตปญญาท

ด รวมทงชมชนมสวนรวมในการพฒนาคณภาพบรการของโรงพยาบาล เพอใหเกดความยงยนในการ

ด าเนนงานโดยรวมตวเปนชมรมตางๆ เพอขบเคลอนงานในชมชน โดยมแนวทางการด าเนนงาน ดงน

1. การพฒนาระบบบรการใหไดมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว ดวย

กระบวนการ ดงน

- อบรมทมประเมนโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบสวนกลางและระดบเขต

- ประเมนและรบรองมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว

- ประกาศเกยรตคณโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบทอง

2. การพฒนาความร ทกษะ ของบคลากร ดวยกระบวนการ ดงน

- ประชมสมมนาวชาการอนามยแมและเดก ครงท 6 ประจ าป 2557 และประกาศเกยรตคณ

โรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบทอง

- ประชมสมมนาโครงการสายใยรกแหงครอบครวในพระราชปถมภฯ สมเดจพระบรมโอรสาธ

ราชฯ สยามมกฎราชกมารพนททรงงานภาคเหนอ

- จดนทรรศการนมแมและสขอนามยในครวเรอน โครงการสายใยรกแหงครอบครว ณ พนท

ทรงงาน

- จดกจกรรมในวาระส าคญตางๆ เชน วนเดกแหงชาต ณ พนทควบคมในพระองค 904 วน

ครอบครวอบอน วนคลายวนพระราชสมภพสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมารฯ

3. การควบคม ก ากบ ตดตามผลการด าเนนงาน ดวยกระบวนการ ดงน

- ตดตามประเมนมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว ต าบลนมแม เพอสายใยรก

แหงครอบครว โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว

- ตดตามประเมนผลโครงการสายใยรกแหงครอบครวในพระราชปถมภฯ พนททรงงาน

ภาคเหนอ

P a g e | 40

- ต ดตามการด า เ น น ง านศ นย เ ร ยนร โ ค ร งการสาย ใยร กแห ง ครอบคร ว ภ าค

ตะวนออกเฉยงเหนอ

3) โครงการต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว

โครงการต าบลนมแมด าเนนการตอเนองมาหลายปแลว และในป พ.ศ. 2557 มกจกรรมการ

ด าเนนงาน ดงน

1. สรางองคความร แลกเปลยนเรยนรในการด าเนนงานผานกระบวนการท างาน คอ

- ประชมสมมนาวชาการอนามยแมและเดก ครงท 6 และประกาศเกยรตคณต าบลนมแมเพอ

สายใยรกแหงครอบครว

- ประชมสมมนาโครงการต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครวพนททรงงานภาคเหนอ

2. เผยแพรและประชาสมพนธผลการด าเนนงาน โดยด าเนนการจดนทรรศการนมแมและ

สขอนามยในครวเรอน โครงการต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว ณ พนททรงงาน

3. ควบคม ก ากบ ตดตามผลการด าเนนงาน โดยตดตามการด าเนนงานโครงการต าบลนมแม

เพอสายใยรกแหงครอบครว

- ประเมนและรบรองมาตรฐานต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว, โรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว

- ตดตามประเมนผลโครงการต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครวรวมกบกองงานพระ

วรชายาฯ

นอกจากน กรมอนามยยงมภารกจส าคญดานการขจดโรคขาดสารไอโอดนใหหมดไปจากประเทศไทย

ผานโครงการควบคมและปองกนโรคขาดสารไอโอดน โดยขอมลจากส านกโภชนาการ กรมอนามย กระทรวง

สาธารณสข กนยายน พ.ศ. 2557 ระบถงแนวทางในการด าเนนงานภายใตโครงการควบคมและปองกนโรคขาด

สารไอโอดน เพอขจดโรคขาดสารไอโอดนใหหมดไปจากประเทศไทยอยางยงยน น าไปสมคณภาพชวตทดของ

คนทกกลมวยภายใตแนวคดการแกปญหาแบบองครวม เนนความรวมมอและการระดมทรพยากรจากทกภาค

สวนและด าเนนการไดจดท าภายใตแผนยทธศาสตรหลก 7 ขอ คอ

P a g e | 41

ยทธศาสตรท 1: ผลกดนและพฒนานโยบายการควบคมและปองกนโรคขาดสารไอโอดนสความยงยน

โดยมกจกรรมส าคญ คอ การก าหนดกรอบทศทางและนโยบายการควบคมและปองกนโรคขาดสารไอโอดน

และสนบสนนการขบเคลอนนโยบายสการปฏบตอยางสม าเสมอ

ยทธศาสตรท 2: การผลตและกระจายเกลอเสรมไอโอดนทมคณภาพ โดยมกจกรรมส าคญ คอ การ

ผลกดนใหเกดมาตรการเกลอเสรมไอโอดนถวนหนา (Universal Salt Iodization)

ยทธศาสตรท 3: พฒนาระบบเฝาระวงและตดตามสถานการณโรคขาดสารไอโอดน เพอการ

ด าเนนงานทมประสทธภาพ โดยมกจกรรมส าคญ คอ การพฒนาระบบเฝาระวงและตดตามสถานการณในกลม

เสยง และการพฒนาระบบเฝาระวงคณภาพเกลอครอบคลม 3 แหลง คอ สถานทผลต/น าเขา สถานทจ าหนาย

และครวเรอน

ยทธศาสตรท 4: การสรางความเขมแขงใหกบองคกรปกครองสวนทองถน พนธมตรและภาคเครอขาย

เพอการมสวนรวม โดยมกจกรรมส าคญ คอ การสรางความเขมแขงใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พนธมตร

และภาคเครอขายเพอการมสวนรวม โดยเฉพาะการผลกดน สนบสนนใหเกดชมชน/หมบานไอโอดน รวมถง

การเสรมสรางบทบาทของเครอขายและภาคประชาชน

ยทธศาสตรท 5: การประชาสมพนธ รณรงค และการตลาดเชงสงคม เพอการบรโภคเกลอและ

ผลตภณฑเสรมไอโอดนอยางตอเนอง โดยมกจกรรมส าคญ คอ การสอสารสสงคมทกชองทางเพอมงสมาตรการ

เกลอเสรมไอโอดนถวนหนา และการสรางความตระหนกถงโรคขาดสารไอโอดนทมผลตอระดบสตปญญา และ

คณภาพชวตของคนไทยทกกลมวย

ยทธศาสตรท 6: การศกษาวจย โดยมกจกรรมส าคญ คอ การพฒนาเทคโนโลยนวตกรรมและงานวจย

เพอสนบสนนการด าเนนงานอยางยงยน

ยทธศาสตรท 7: การใชมาตรการเสรมในระยะเฉพาะหนาและมาตรการอนๆ โดยมกจกรรมส าคญ คอ

การจายยาเมดเสรมไอโอดน ธาตเหลก และกรดโฟลกในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร 6 เดอนและ

สนบสนนน าเสรมไอโอดนในพนททรกนดารตามโครงการพระราชด าร

นอกจากนยงมโครงการรวมพลงสรางชาตแม และเดกไมขาดไอโอดน ป 2557 และโครงการควบคม

และปองกน โลหตจางจากการขาดธาตเหลก ทด าเนนการอยในป พ.ศ. 2557 ดวย

P a g e | 42

2.2.2 ชวงเดกปฐมวย 3 – 5 ป

2.2.2.1 สภาพการณและแนวโนม

พฒนาการเดกปฐมวย

จากการส ารวจสถานการณพฒนาการเดกปฐมวย ทก 3 ป ของกรมอนามย โดยเครองมอมาตรฐาน

Denver II และนกประเมนพฒนาการเดกทผานการอบรม พบวาเดกแรกเกด - 5 ป มพฒนาการสมวยลดลง

จากรอยละ 71.7 ใน ป พ.ศ. 2542 เปนรอยละ 67.3 ในป พ.ศ. 2553 และเพมขนเปนรอยละ 72.5 ในป พ.ศ.

2557 (กลมอนามยแมและเดก, 2557)

นอกจากน ภาวะการเจรญเตบโตและพฒนาการทางสมอง ในเดกอาย 0 – 5 ป พบวา มเดกทม

สวนสงระดบดและรปรางสมสวนจ านวน 1.16 ลานคน คดเปนรอยละ 60.9 หรอยงมเดกอกรอยละ 39.1 ทยง

มการเจรญเตบโตไมเหมาะสมกบชวงวย ทงนเดกในภาคใตมจ านวนเดกสวนสงระดบดและรปรางสมสวนนอย

ทสดรอยละ 34.4 แตกตางคอนขางมากจากภาคกลางทมคาสงสดรอยละ 70.1 ภาคตะวนออกรอยละ 70.0

และภาคตะวนออกเฉยงเหนอรอยละ 65.8 และภาคเหนอรอยละ 60.1 (ภาคผนวก – ตารางท 7)

พฒนาการลาชา

สถานการณพฒนาการเดกปฐมวยของประเทศไทย (0 – 5 ป) ในรอบ 15 ป พบวา เดกปฐมวย

ประมาณรอยละ 30 หรอ 1 ใน 3 ของเดกเลกในประเทศมพฒนาการลาชา ซงถอวามจ านวนทสงมาก โดย

พบวามพฒนาการทางภาษาลาชา ถงรอยละ 20 ตามดวยพฒนาการทางปฏภาณไหวพรบและการเขากบสงคม

อกรอยละ 5 ซงพฒนาการทง 2 ดานจะมผลตอระดบสตปญญา สงผลตอการเรยนรทงดานทกษะการอาน

เขยน คดค านวณ และ IQ โดยสาเหตทท าใหเดกเลกมพฒนาการลาชา มาจาก 3 สาเหต คอ 1) ขาดภาวะ

โภชนาการทดและมคณคา โดยเฉพาะการไมเหนความส าคญของอาหารเชาและเกลอแรทมผลตอสมอง ไดแก

ไอโอดน ธาตเหลก และโฟเลต ซงเปนสงจ าเปนส าหรบแมทตงครรภ โดยเดกทขาดสารอาหารเหลานสวนใหญ

พบในครอบครวทยากจน หรอแมวยรน ทมภาวะบกพรองทางโฟเลตสง ท าใหลกเสยงตอพการแตก าเนด2)

ปจจยการเลยงด หรอคนเลยงมปญหา โดยเฉพาะในครอบครวเลยงเดยวทมถงรอยละ30 ซงโอกาสการเลยงด

ลกมนอย เดกจงอยในความดแลของพเลยงเดก สถานรบเลยงเดก และศนยเดกเลก และ 3) การใชสอโทรทศน

หรอสมารทโฟนกบเดกอายต ากวา 3 ป ซงในชวง 3 ปแรกควรหยดการใชสอเทคโนโลย แตควรใชวธเลานทาน

หรอการเลนเพอกระตนประสาทสมผสทงหมด(ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ,

2557) ทงน การดแลเดกปฐมวยทมคณภาพ ตองเรมจาก 3 สวนทตองท างานรวมกน คอ 1 ) เสรมพลง

P a g e | 43

ครอบครว ซงถอเปนหวใจของการพฒนาการเรยนร เดกวยนควรเนนการมปฏสมพนธกบลก และจ ากดการใช

เทคโนโลย 2) พฒนาระบบบรหารจดการคลนกสขภาพเดกทมการคดกรองเดกและจดการในกรณทพบภาวะ

บกพรองอยางรวดเรว (early detection & early intervention) และ 3) ระบบสงเสรมการพฒนาศกยภาพ

ของศนยเดกเลกและโรงเรยนอนบาล ในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน และสงกดกระทรวงศกษาธการใหม

คณภาพ

การดแลเดกเลก 0 – 5 ป นบวาเปนยคทองของพฒนาการเรยนรเพราะเปนชวงเวลาส าคญทสมองม

การพฒนาการสงสดทจะผลตอสตปญญา บคลกภาพ และความฉลาดทางอารมณ การลงทนเพอพฒนา

ทรพยากรมนษยตงแตเดกเลก จงถอเปนการลงทนทคมคาทสด จากผลการศกษาของ James Heckman นก

เศรษฐศาสตรรางวลโนเบล (2542) พบวา การลงทนในเดกปฐมวย จะไดผลตอบแทนกลบคนในอนาคตถง 7

เทา นนคอ หากลงทน 1 บาท จะไดผลประโยชนคนกลบสสงคมถง 7 บาท โดยพบวา เดกทไดรบการเลยงดท

ดทงสารอาหารและการดแลสขภาพทดในชวงแรกของชวตจะมทกษะทางกายภาพ IQ และ EQ ทดกวา ม

โอกาสทจะเขาเรยนจนถงระดบอดมศกษาสงกวา สามารถลดโอกาสการซ าชนหรอออกกลางคน และมโอกาส

เปนก าลงแรงงานทมคณภาพ มรายไดใหกบครอบครวในอนาคตส าหรบการดแลเดกปฐมวยในประเทศไทย

พบวา มการลงทนในเดกปฐมวยคอนขางนอย เพยงรอยละ 12 หรอเฉลยตอหวคนละ 23,282 บาท/คน/ป

ขณะทการลงทนในกลมประถมศกษาสงสดถง 37,194 บาท/คน/ป คดเปนรอยละ 54 ของงบประมาณ

การศกษาทงหมด นอกจากนยงพบปญหาการลงทนในเดกเลกทขาดคณภาพ โดยพบวา เมอเขาสชวงอาย 3 -

5 ป พอแมมกจะสงเดกเขาสถานรบเลยงเดกปฐมวยตางๆ เชน โรงเรยนอนบาล หรอศนยพฒนาเดกเลก

ภายใตการดแลขององคกรปกครองสวนทองถน ซงในป พ.ศ. 2554 มศนยพฒนาเดกเลกทงสน 19,718 แหง

เดกปฐมวย 911,143 คน และครผดแลเดก/ผดแลเดก 51,193 คน กลาวคอ คร/ผดแลเดก 1 คน ตอง

รบผดชอบเดกปฐมวย 17 คน ซงเปนสดสวนทยากจะควบคมคณภาพได นอกจากนยงพบชองวางของการดแล

เดกเลกทท าใหเกดปญหาทงในเขตเมองและชนบท นนคอ กลมผหญงวยท างานในเมองกวารอยละ 50 ขาด

สถานรบเลยงเดก (Day care) ทมคณภาพ ขณะทเดกในชนบทสวนใหญอยในการเลยงดของปยา ซงไมมองค

ความรเพยงพอในการพฒนา ท าใหเดกมพฒนาการคอนขางลาชาในเกอบทกดาน

ผลส ารวจสถานการณปญหาเดกอาย 42 เดอน เมอป พ.ศ. 2557 พบวา เดกแรกเกดถง 2 ป ม

พฒนาการไมสมวย รอยละ 22 และเดกอาย 3-5 ป มพฒนาการ ไมสมวยสง รอยละ 34 (กรมอนามย, 2557)

P a g e | 44

ฟนน านมผในเดกปฐมวย

กรมอนามย (2557) รายงานวา ไดมการสรางเครอขายการท างานระหวางประเทศในภมภาคเอเชย

รวมกบอก 5 ประเทศ คอ ประเทศพมา กมพชา ลาว เวยดนาม และอนโดนเซย เนองจากสถานการณท

ประเทศเหลานมเดกปฐมวยมฟนน านมผสงมากกวารอยละ 70 เครอขายในการท างานนจะกอใหเกดการ

แลกเปลยนเรยนรในเรองการปองกนและควบคมโรคฟนผในฟนน านม รวมทงหาแนวทางการควบคมปจจย

เสยง และพฒนามาตรการลดโรคฟนผทมประสทธภาพรวมกน โดยประเทศไทยเปนเจาภาพจดการประชม

วชาการนานาชาต ในหวขอ “Early Childhood Caries Forum” ไปเมอวนท 13 พฤษภาคม 2557 เนองจาก

ปญหาฟนผในฟนน านม นอกจากจะกอใหเกดความเจบปวด มการตดเชอ และมปญหาการบดเคยวแล ว ยงม

ผลตอน าหนกและการเจรญเตบโตของเดก โดยปจจยเสยงของฟนผเกดจากการรบประทานอาหารทมน าตาล

สงซงอยในรปของอาหาร ขนม และเครองดม และขาดการดแลรกษาความสะอาดในชองปากของเดกโดย

ผปกครอง

จากขอมลการส ารวจสขภาพชองปากขององคการอนามยโลก (2557) ระบวา ฟนผในเดก ม

ความสมพนธกบอตราการเกดโรคสง ซงผลการศกษาวจยชใหเหนวาปญหาฟนผในเดกเลกไมไดมผลกระทบแค

ฟน แตยงสงผลกระทบตอภาวะสขภาพโดยรวม เชน การขาดสารอาหาร การตดเชอในล าคอ ทสงผลตอ

คณภาพชวตของเดก ส าหรบประเทศไทย จากการส ารวจปญหาดานทนตสาธารณสขของกรมอนามย ป พ.ศ.

2557 พบวา เดกไทยอาย 3 ป มประสบการณฟนน านมผถงรอยละ 51.7 และเพมขนเปนรอยละ 78.5 เมอ

อาย 5 ป ปญหาฟนผในเดก มสาเหตหลกมาจากพฤตกรรมการบรโภคของเดกทนยมกนอาหารหรอขนมทหา

ซอไดงาย เชน น าอดลม ขนมกรบกรอบ นอกจากจะท าใหเกดปญหาฟนผในเดก ยงกอใหเกดความเจบปวด

การตดเชอ และสรางปญหาการบดเคยวอาหาร ซงมผลตอน าหนก การเจรญเตบโต และบคลกภาพเดก ท

ส าคญมผลกระทบตอการเรยน ท าใหเดกหยดเรยน และปญหาฟนผ ซงน าไปสการสญเสยฟนในวยเดกยงอาจ

สะสมจนกลายเปนการสญเสยฟนแททงปากในวยสงอายตามมา

ผลกระทบทเกดขนกบเดก คอ ความทกขทรมานจากการปวดฟน ตองขาดเรยนเพอไปรบบรการทน

ตกรรมประมาณ 400,000 คนตอป ฟนทเหลอเสยงตอการผ และเหงอกอกเสบมากขน การรกษาโดยทนต

บคลากร จงท าไดดวยการอดฟนและถอนฟน นอกจากนยงมบรการปองกนโดยเคลอบหลมรองฟน และการทา

ฟลออไรดเฉพาะท แตการปรบพฤตกรรมในระยะยาว ตองอาศยความรวมมอจากหลายๆ ฝาย รวมทงสมาคม

ผปกครอง ถอเปนองคกรส าคญทน าแนวคดและแนวปฏบตจากโรงเรยนส ครอบครว และยงเปนตวเชอม

ระหวางโรงเรยนและชมชนอกดวย เพราะในชวตประจ าวนของเดกจะอยทบาน ทโรงเรยนและในชมชน การ

P a g e | 45

จดการสงแวดลอมในโรงเรยน ในศนยพฒนาเดกเลก และในชมชน การเพมศกยภาพของเดกและผปกครองใน

การดแลสขภาพชองปากเดก ตลอดจนการมสวนรวมของคร ผปกครอง และชมชน เปนอกวธการหนงทชวยลด

ปญหาสขภาพชองปากเดกได

ส าหรบการประชมวชาการนานาชาต Early Childhood Caries forum ในครงน มการน าเสนอ

ขอมลโดยผแทนทง 6 ประเทศ ระดมความรวมมอในระดบภมภาคเอเชย และสรางเครอขายการท างานรวมกน

เพอเปนแนวทางใหกบประเทศตางๆ น าไปปรบใชแกปญหาสขภาพชองปากเดกอยางเหมาะสมตามแตละ

บรบทของประเทศตอไป

2.2.2.2 ผลการด าเนนการ และแนวทางการแกไขปญหา

1) โครงการอบรมนกสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวยหลกสตรเรงรดประจ าโรงพยาบาล

ในป พ.ศ. 2557 กรมอนามยไดจดท าโครงการอบรมนกสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวยหลกสตรเรงรด

ประจ าโรงพยาบาล โดยไดรบการสนบสนนงบประมาณจากส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต โดย

กจกรรมหลกๆ ของการอบรม ไดแก กจกรรมการพฒนาความร ทกษะและประสบการณเพอจดระบบบรการ

และการสอสารความรระดบบคคล โดยมวตถประสงคเพอใหผเขารบการอบรม มความรและทกษะในการ

สงเสรมและแกไขเดกทมพฒนาการลาชา ใหมพฒนาการสมวย และเปนแมขายใหแกโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพระดบต าบลในการสงเสรมพฒนาการเดก ซงจดการอบรมตอเนองมาตงแต ป พ.ศ. 2556 โดยในป พ.ศ.

2557 น เปนรนท 5

2) โครงการพฒนาศนยเดกเลกคณภาพและการประกาศเกยรตคณศนยเดกเลกคณภาพดเดน

กรมอนามยใหความส าคญกบการพฒนาเดกเลก และศนยเดกเลกคณภาพนบเปนหนงในเปาหมาย

ส าคญในการพฒนาของกรมอนามย เชนเดยวกนในป พ.ศ. 2557 น กรมอนามยมการด าเนนงานในการพฒนา

ศนยเดกเลกใหมคณภาพ โดยกระบวนการท างานดงน

1. การพฒนาและปรบปรงเกณฑมาตรฐานศนยเดกเลกคณภาพ โดยการ

- จดประชมจดท ามาตรฐานศนยเดกเลกคณภาพ แกหนวยงานทเกยวของทงภายในและ

ภายนอกกระทรวงสาธารณสข ไดแก กรมอนามย กรมสขภาพจต กรมควบคมโรค กรมการแพทย

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงมหาดไทย

- จดท าโปรแกรมอเลคโทรนกการประเมนมาตรฐานศนยเดกเลกคณภาพ

P a g e | 46

- จดท าคมอประเมนมาตรฐานศนยเดกเลกคณภาพ จดพมพและกระจายไปยงศนยอนามย

เขต และจงหวด

- จดประชมผเชยวชาญและผปฏบตงานในการจดท าหลกสตรและคมอการอบรมคร ผเลยงด

เดกในศนยเดกเลก พรอมจดพมพ

- จดประชมผเชยวชาญและผปฏบตงานในการจดท าคมอการจดกจกรรมการเรยนรของเดก

ตามวยส าหรบการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรเดกตามวยในศนยเดกเลก พรอมจดพมพ

- แตงตงทมประเมนศนยเดกเลกคณภาพระดบเขต/ระดบจงหวด

2. การพฒนาความร ทกษะ ของบคลากร โดยการ

- อบรมทมประเมนศนยเดกเลกคณภาพระดบเขตโดยสวนกลางและระดบจงหวด โดยศนย

อนามย

- จดสมมนาวชาการพฒนาการเดกและการประกาศเกยรตคณศนยเดกเลกคณภาพดเดน

ประจ าป พรอมเชญ ผบรหารและนกวชาการจากกระทรวงสาธารณสข ผแทนจากองคการปกครอง

สวนทองถน

- จดอบรมครพเลยงเดกศนยพฒนาเดกเลก โดยศนยอนามย ศนยๆ ละ 300 คน ระยะเวลา

การอบรม รนละ 2 วน

- จดกจกรรมโรงเรยนพอ แมในศนยเดกเลก อยางนอยเดอนละ 1 ครง

3. ควบคม ก ากบ ตดตามผลการด าเนนงาน โดยการ

- ประเมนศนยเดกเลกตามมาตรฐานศนยเดกเลกคณภาพของกระทรวงสาธารณสขและท า

การรบรองมาตรฐาน

- ท าการวจยเชงคณภาพ เพอศกษารปแบบการจดกจกรรมการเรยนรของเดกตามวย ในศนย

พฒนาเดกเลก โดยคดเลอกศนยเดกเลก ภาคละ 1 แหง รวม 4 แหง

- ตดตามการอบรมครพเลยงเดก และประเมนผลภายหลงการอบรม

P a g e | 47

- สรปผลการด าเนนงานศนยเดกเลกคณภาพ เปรยบเทยบกบเปาหมาย จากโปรแกรมการ

ประเมนศนยเดกเลกคณภาพ และน าเสนอผบรหาร

3) นวตกรรม “ครวกลาง” เพมโภชนาการศนยเดกเลก

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข เรงพฒนาคณภาพอาหารกลางวนเดก โดยมเปาหมายวา ในอก 10

ป ขางหนา เดกไทยจะมโภชนาการสมวย ไอควด สามารถลดภาวะผอม อวน และเตย โดยกรมอนามยจะท า

หนาทหนนเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถน และโรงเรยน มการจดบรการอาหารแบบครวกลาง 1 ต าบล 1

ครวมาตรฐาน พรอมจดท าคมอนวตกรรมโภชนาการสมวย ฉบบปรบปรงใหมทงายตอการน าไปใชพฒนางาน

ดานการจดการอาหารและโภชนาการ อยางมประสทธภาพ

ในวนท 23 มถนายน พ.ศ. 2557 นายแพทยณรงค สายวงศ รองอธบดกรมอนามย ใหขอมลในการ

ประชมเชงปฏบตการ เรอง “การพฒนาศกยภาพเครอขายดานการจดการอาหารและโภชนาการ” ณ โรงแรม

รชมอนด จงหวดนนทบร วา จากการสมประเมนคณภาพอาหารในโรงเรยนตางๆ 4 ภาค 20 จงหวด รวม 66

แหง ด าเนนการโดยกรมอนามยรวมกบกระทรวงศกษาธการ ระหวางวนท 4 – 14 มนาคม พ.ศ. 2557 โดยท า

การสมประเมนหลงจากโรงเรยนไดรบคาอาหารกลางวนรายหวนกเรยนเพมจากอตราวนละ 13 บาท/คน เปน

20 บาท/คน พบวา มเพยงรอยละ 20 ของโรงเรยนเทานนทสามารถจดอาหารกลางวนทมคณภาพไดมาตรฐาน

ทเหลอยงตองปรบปรงทงคณภาพ ปรมาณ และความสะอาด การสมประเมนครงน กอใหเกดการประชมเชง

ปฏบตการในหวขอขางตนขน เพอถายทอดองคความรดานโภชนาการโรงเรยน อนจะชวยใหภาคเครอขาย

เขาใจหลกการ สามารถถายทอดและน าชดความร สอและนวตกรรม ไปประยกตใชในการจดการอาหารและ

โภชนาการใหมคณภาพไดมาตรฐานโภชนาการ สขาภบาลอาหาร และอาหารปลอดภย รวมทงขยายผลแหลง

เรยนรดานการจดการอาหารและโภชนาการในชมชน ศนยพฒนาเดกเลก และโรงเรยน จากป พ.ศ. 2556 ทม

อย 706 แหง เพมขนอยางนอย 300 แหง ในป พ.ศ. 2559 ตลอดจนสงเสรม สนบสนนใหเกดจงหวดตนแบบ

การขบเคลอนนโยบายสาธารณะดานอาหารและโภชนาการ อยางนอย ภาคละ 1 จงหวด ซงเปนภารกจส าคญ

ในการพฒนาคณภาพชวตใหกบเดกไทยประมาณ 6 ลานคน ไดกนอมอยางมคณภาพ และคาดหวงวาภายใน

ระยะ 10 ป (พ.ศ. 2567) จะสามารถลดภาวะผอม จากรอยละ 9.1 เหลอรอยละ 7 ภาวะอวนและเตย จาก

รอยละ 17 และ 16.3 เหลอไมเกนรอยละ 11 หรออยางนอยภาวะอวน และเตยลดลงได รอยละ 0.5 ตอปเมอ

เทยบกบสถานการณเดม และสงเสรมใหเดกไทยเพศหญงและเพศชายมความสงเฉลย 165 และ 175 ซม. และ

มไอควเฉลยมากกวา 100 จด

P a g e | 48

นายแพทยณรงค ใหขอมลวา ในป พ.ศ. 2557 น กรมอนามย มเปาหมายส าคญทตองการใหเกดการ

เปลยนแปลงดานการจดการอาหาร และโภชนาการใน 3 เรอง คอ

1) ใหมการบรรจนกโภชนาการหรอนกจดการอาหารและโภชนาการ ระดบต าบล โดยใชงบประมาณ

ของทองถน

2) การผลกดนให องคการปกครองสวนทองถนและโรงเรยนมการจดบรการอาหารแบบครวกลาง 1

ต าบล 1 ครวมาตรฐาน

3) การพฒนาศกยภาพบคลากรทเกยวของในระดบพนทใหมทกษะการจดการอาหารและโภชนาการ

และไดรบการตรวจสขภาพประจ าปทกคน โดยม 4 มาตรการขบเคลอนงาน คอ

3.1) เรงรดใหกระทรวงศกษาธการ กรมสงเสรมการปกครองทองถนและหนวยงานท

เกยวของน ามาตรฐานการจดการอาหารและโภชนาการไปใชในการพฒนา ควบคม ก ากบ ตดตาม

และตรวจสอบคณภาพอาหาร ขนม นม และเครองดม รวมทงมกระบวนการสงเสรมการเรยนรของ

เดก ครอบครว และชมชน ในการพฒนาพฤตกรรมโภชนาการทพงประสงค

3.2) ผลกดนใหทกจงหวดบรรจงานอาหารและโภชนาการเพอเดกไทยมโภชนาการสมวย ไว

ในยทธศาสตรจงหวดและแผนพฒนาทองถน โดยมงบประมาณรองรบ และน าสการปฏบตอยาง

ตอเนอง ตลอดจนพฒนากลไก กฎระเบยบหรอแนวทางทเออตอการจดการอาหารและโภชนาการได

ทนเวลาและมคณภาพตามมาตรฐาน

3.3) สงเสรม สนบสนนใหทกหนวยงานทเกยวของ มระบบควบคม ก ากบ ตดตาม และ

ประเมนผลการจดการคณภาพอาหาร ทงในระดบพนทและระดบจงหวด ปละ 2 ครง ส าหรบ

สวนกลางประเมนปละครง พรอมทงมการเฝาระวงภาวะโภชนาการของเดกปฐมวยและเดกวยเรยน

ตอเนอง โดยการชงน าหนก วดสวนสง อยางนอย ปละ 2 ครง ส าหรบเดกกลมเสยงใหไดรบการแกไข

ปญหาโดยมการตดตามเดอนละครง

3.4) เสรมพลง สรางแรงจงใจใหทก อปท. จดท าและขบเคลอนมาตรการทางสงคม ธรรมนญ

สขภาพต าบล หรอขอบญญตทองถนดานการจดการอาหารและโภชนาการทน าสการปฏบตไดจรง

อยางตอเนอง เพอสงผลใหเดก ผปกครอง และชมชน ปรบเปลยนพฤตกรรมโภชนาการทพงประสงค

ไดงาย และยงยน

P a g e | 49

นอกจากน กรมอนามยยงไดจดท าคมอนวตกรรมโภชนาการสมวย ฉบบปรบปรงใหมทงายตอการ

น าไปใชพฒนางาน ดานการจดการอาหารและโภชนาการอยาง มประสทธภาพ คมอและเครองมอเหลาน

ประกอบดวย

1. ชดเรยนรสรางเสรมสขภาพ เพอนกเรยนไทยมโภชนาการสมวย ซงบรณาการใน 8 กลม

สาระการเรยนร ใชในการเรยนการสอนระดบประถมศกษาปท 1 – 6

2. คมอมาตรฐานอาหารส าหรบคร ผดแลเดก แมครว และผประกอบอาหาร เพอใชในการ

ก าหนดอาหารทจ าหนายหรอบรการในศนยพฒนาเดกเลก โรงเรยน และชมชนตามเกณฑโภชนาการ

3. เครองมอการเฝาระวงตนเองดานอาหารและโภชนาการทงระดบปจเจกบคคล และระดบ

องคกร ส าหรบชมชน ศนยพฒนาเดกเลก โรงเรยน และ อปท. เพอใชเปนเครองมอประเมนตนเอง

และท าใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมดานโภชนาการของพอแม ผปกครอง เดกปฐมวย และเดกวย

เรยน

4) การดแลพฒนาการเดก

กระทรวงสาธารณสข รายงานวา ในการดแลพฒนาการเดกอายต ากวา 5 ป กระทรวงฯ จะด าเนนการ

ตรวจพฒนาการของเดกทกคน โดยใชแบบประเมนทพฒนาโดยสถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร ซงม 2 ชด

ประกอบดวยชดประเมนเดกปกต หรอสมดขาว และคมอประเมนเดกทเปนกลมเสยงหรอสมดเขยว ซงเปน

คมอมาตรฐานของเดกไทยอายแรกเกด – 5 ป ชดแรกในประเทศไทย โดยเนอหาสาระครอบคลมพฒนาการ

ดานการเคลอนไหว ดานการใชกลามเนอมดเลกและสตปญญา ดานการเขาใจภาษา ดานการใชภาษา และดาน

การชวยเหลอตวเองและสงคม โดยสมดเขยวและสมดขาวดงกลาว ไดเรมด าเนนการแจกใหครอบคลม

โรงพยาบาลทวประเทศ ในป พ.ศ. 2557 โดยมอบใหเจาหนาทสาธารณสขและผปกครอง ภายในเดอนเมษายน

พ.ศ. 2558 เพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ เนองในวโรกาสครบรอบ 60 พรรษา ในวนท 2

เมษายน 2558 โดยคมอนจะท าใหผปกครองรถงสญญาณความผดปกตของพฒนาการเดก หากพบเดกทม

พฒนาการลาชา จะเรงใหการกระตนบ าบดโดยเรว ท าใหเดกสามารถกลบมามพฒนาการสมวยเหมอนเดกปกต

ได ซงขอมลจากการส ารวจระดบพฒนาการของเดกในป พ.ศ. 2555 ของกรมสขภาพจต พบเดกทพฒนาการ

สมวย มพฒนาการกาวหนาเพมขนรอยละ 81 และพฒนาการไมกาวหนา รอยละ 19 จ าเปนจะตองดแลเดกทง

สองกลมนควบคกน พรอมทงยกระดบการดแลหญงตงครรภ และการดแลการคลอด โดยขอมลลาสดในป พ.ศ.

2557 กรมอนามยไดส ารวจพฒนาการเดกปฐมวย พบเดกมพฒนาการสมวยรอยละ 73 ซงกระทรวง

สาธารณสขก าหนดเปาหมายใหเดกไทยมพฒนาการสมวยไมต ากวา รอยละ 85 นนหมายถงจะตองพฒนา

P a g e | 50

คลนกฝากครรภใหมคณภาพในโรงพยาบาลทกแหง และรณรงคใหหญงตงครรภทกคนมาฝากครรภเรวขน

ตงแตอายครรภนอยกวา 3 เดอน รวมทงจะตองไดรบยาวตามน ซงประกอบดวยแรธาตจ าเปนในการพฒนา

สมองเดก 3 อยาง ไดแก โฟลกแอซด ไอโอดน และ เหลก อยางตอเนองจนถงหลงการคลอดบตร 6 เดอน

รวมทงใหแมไดรบสารอาหารทเพยงพอเพอบ ารงเดกในครรภและปองกนปญหาเดกน าหนกตวนอยกวา 2,500

กรม นอกจากน กระทรวงฯไดพฒนามาตรฐานหองคลอด เพอปองกนปญหาเดกขาดออกซเจนระหวางคลอด

และพฒนาคลนกสขภาพเดกด ซงจะมการใหวคซนพนฐาน เชน คอตบ บาดทะยก ไอกรน หด คางทม โปลโอ

เปนตน

5) กจกรรมรณรงคเนองในวนทนตสาธารณสขแหงชาต

ในวนท 16 ตลาคม พ.ศ. 2557 กระทรวงสาธารณสข เปดโครงการรณรงค "คนไทยฟนด สดดสมเดจ

ยา” ณ โรงเรยนสายปญญารงสต จงหวดปทมธาน โดยระบวา วนท 21 ตลาคมของทกป เปนวนคลายวนพระ

ราชสมภพของสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน และเปนวนทนตสาธารณสขแหงชาต โดยกระทรวง

สาธารณสข ไดจดบรการทนตกรรมทหนวยบรการสาธารณสขภาครฐทกแหงทวประเทศ ทงการสงเสรม

ปองกน รกษาโดย ไมคดมลคา ถวายเปนพระราชกศลแดสมเดจยา พระมารดาแหงการทนตแพทยไทย เพอให

ประชาชนไดนอมร าลกถง พระมหากรณาธคณของสมเดจยา และตระหนกถงการดแลสขภาพชองปากทด

สบเนองจากขอมลสถานการณสขภาพชองปากและฟนของคนไทย พบวา กลมเดกปฐมวยเรมมฟนน านมผรอย

ละ 3 ตงแตอาย 9 เดอน และเพมเปนรอยละ 51.7 เมออาย 3 ป และจะเพมสงมากถง รอยละ 97.5 เมออาย

5 ป เดกวยเรยนทเรมมฟนแทขนในปาก ชวงอาย 12 ป รอยละ 52.2 เปนโรคฟนผ และรอยละ 50 พบเหงอก

อกเสบ สวนใหญเกดจากการบรโภคอาหาร เชน เบเกอร ขนม ลกอม และเครองดมน าตาลสง และเดกไมไดรบ

การฝกทกษะในการดแลท าความสะอาดชองปากใหสะอาดเพยงพอ กลมวยรนและวยท างาน พบปญหาฟนผ

บรเวณซอกฟน และเรมเปนโรคปรทนต โดยผทฟนผยงไมไปรบการรกษา รอยละ 35.2 และพบโรคปรทนต

รนแรงทเสยงตอการสญเสยฟน รอยละ 15.6

นอกจากน กรมอนามยยงไดก าหนดมาตรการสงเสรมปองกนโรคในชองปากรวมกบหนวยบรการของ

กระทรวงสาธารณสข โดยกจกรรมรณรงคเนองในวนทนตสาธารณสข 21 ตลาคม พ.ศ. 2557 กรมอนามยและ

ภาคเครอขายทกกระทรวง ทเกยวของไดก าหนดกจกรรมหลากหลายรปแบบ อาท การประกวด 10 ยอดฟนด

วย 80 และ 90 ป จดนทรรศการเทดพระเกยรตสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน การใหความรการดแล

สขภาพชองปากของประชาชนทกกลมวย แปรงสฟนเกาแลกแปรงสฟนใหม รวมทงประสานการจดบรการทน

ตกรรมทวประเทศในวนท 21 ตลาคม พ.ศ. 2557 นอกจากน ยงรวมกบมลนธ ทนตสาธารณสข จดกจกรรม

P a g e | 51

เดน-วง ฟนด สขภาพด มนมาราธอน ครงท 3 ในวนท 19 ตลาคม ณ กระทรวงสาธารณสขดวย (ส านกขาว

Hfocus, 2557)

2.2.3 ชวงเดกวย 6 – 12 ป

2.2.3.1 สภาพการณและแนวโนม

พฒนาการทางดานสตปญญา (IQ)

ผลส ารวจไอควเดกไทยทวประเทศของกรมสขภาพจต (สถาบนราชานกล, 2558) จากโครงการส ารวจ

สถานการณระดบสตปญญาเดกไทย ความฉลาดทางอารมณ ภาวะขาดสารไอโอดน และภาวะโลหตจางของ

เดกไทย ป พ.ศ. 2557 พบวา จากการส ารวจ IQ นกเรยนไทยอาย 6 – 12 ปทวประเทศ เมอป พ.ศ. 2554

เดกไทยม IQ เฉลย 98.59 ซงต ากวาคากลางมาตรฐานสากล (IQ=100) และเมอดในภาพรวมของประเทศ

พบวา เดกเกอบครง (รอยละ 48.5) มระดบสตปญญาอยในเกณฑต า (IQ<100) รวมทงมระดบสตปญญา

บกพรอง (IQ<70) อยถงรอยละ6.5 ซงสงกวามาตรฐานสากลทไมควรเกนรอยละ2ขณะทระดบความฉลาดทาง

อารมณ (EQ) เดกไทยวย 3 – 5 ป ทส ารวจเมอ ป พ.ศ.2545 พบวา มเกณฑปกต 139 – 202 คะแนน และ

ลดลงเปน 125 – 198 คะแนน ในปพ.ศ. 2550 ดานทลดลง คอ ดานการปรบตวตอปญหาและความ

กระตอรอรน สวนเดกวย 6 – 11 ป มเกณฑปกต 148 – 225 คะแนน จากการส ารวจเมอป พ.ศ. 2545 และ

ลดลงเปน 129 – 218 คะแนน ในป พ.ศ.2550 ดานทลด คอ ดานความมงมนพยายาม

ปญหาโภชนาการเดก

ปญหาโภชนาการเดก ไดแก การขาดสารไอโอดน และภาวะโลหตจางจากการขาดธาตเหลก จากการ

ตรวจระดบไอโอดนในปสสาวะเดกเลก (อาย 3 – 5 ป) ของส านกโภชนาการ กรมอนามย เมอป พ.ศ. 2556

พบเดกรอยละ 11.1 เปนโรคขาดสารไอโอดน (ปรมาณไอโอดนในปสสาวะนอยกวา 100 ไมโครกรมตอลตร)

ขณะทการส ารวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทย ครงท 5 เมอพ.ศ. 2546 พบ ความชกโรคโลหต

จางกลมเดกปฐมวย (อาย 6 เดอน – 5 ป) รอยละ 25.9 กลมเดกวยเรยน อาย 6 – 8 ป รอยละ 46.7 อาย 9 –

11 ป รอยละ 25.4 และอาย 12 – 14 ป รอยละ 15.7 ซงสาเหตมากกวารอยละ 50 เกดจากการขาดธาตเหลก

ใน พ.ศ. 2556 ไทยมเดกวยเรยน 5 – 14 ป จ านวน 8,371,000 คน ซงพบปญหาสขภาพทส าคญใน

กลมน คอ ดานโภชนาการ โดยพบวา เดกอาย 6 – 12 ป มสวนสงระดบดและรปรางสมสวน เพยงรอยละ

60.7 ใน พ.ศ. 2556 และมภาวะเรมอวนและอวน รอยละ 8.8 ใน พ.ศ. 2556 และเพมขนเปน รอยละ 9.5 ใน

พ.ศ. 2557 เนองจากพฤตกรรมการกนอาหารทไมถกตองทงปรมาณและสดสวน ไดแก การบรโภคขาว แปง

P a g e | 52

น าตาล และอาหารไขมนสง รบประทานผลไมนอย รวมทงเคลอนไหวออกแรงและออกก าลงกายนอยในแตละ

วน รวมทงยงมคานยม รบประทานอาหารตามวฒนธรรมตะวนตก คออาหารขยะอาหารจานดวน น าอดลม

ขนมกรบกรอบ เปนตน สงผลใหเดกไทยมปญหาฟนผรอยละ 52 ซงเปาหมายส าคญในการดแลสขภาพชอง

ปากของเดกนกเรยน คอการลดความชกของโรคฟนผ การส ารวจลาสดป พ.ศ. 2556 พบวาเดก ป.6 มความชก

ของโรคฟนผรอยละ 52 และมสภาวะเหงอกอกเสบรอยละ 50 (ส านกนโยบายและยทธศาสตร, 2557)

ผลส ารวจภาวะโภชนาการเดกไทย โดยกรมอนามย เดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2557 พบวา

1. ภาวะอวนในเดก ผลการส ารวจพบวา จากกลมตวอยาง 2.29 ลานคน มเดกไทยทมภาวะอวน

(อวนและเรมอวน) จ านวน 216,521 คน หรอคดเปนรอยละ 9.46 โดยพบวาเดกทมภาวะอวนมากทสดอยใน

ภาคกลางรอยละ 12.41 รองลงมาเปนภาคตะวนออก รอยละ 10.91 และ ภาคเหนอรอยละ 9.85 ตามล าดบ

(ภาคผนวก – ตารางท 8)

เดกวยเรยนในประเทศไทยพบภาวะอวนในภาพรวมเพมขนเมอเปรยบเทยบ 2 ภาคการเรยน คอ ใน

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 พบภาวะอวนรอยละ 8.8 และเพมขนเปนรอยละ9.5 ในภาคเรยนท 1 ป

การศกษา 2557 และเมอพจารณาแยกตามรายจงหวด พบวา จงหวดสงขลามภาวะอวนสงทสด คอ รอยละ

18.1 ซงเกนเปาหมายทตงไวในป พ.ศ. 2557 คอ ไมเกนรอยละ 15 (ภาคผนวก – รปภาพท 3 และ 4)

2. รปรางไมสมสวนในเดก ผลการประเมนภาวะการเจรญเตบโตทเหมาะสมและการพฒนาการทาง

สมองผานการชงน าหนกและวดสวนสงในเดกอาย 6–14ป จ านวน 1.88 ลานคน พบวา มเดกทมรปรางสวนสง

ระดบดและรปรางสมสวน 1.20 ลานคน คดเปนรอยละ 64.1 หมายความวายงมเดกอกรอยละ 35.9 ทมการ

เจรญเตบโตไมเหมาะสมกบชวงวย (ภาคผนวก – ตารางท 9)

การศกษา

ในป พ.ศ. 2557 จ านวนปการศกษาเฉลยของประชากร พบวา จ านวนปเฉลยรวมของกลมอาย 15 ป

ขนไปอยท 8.1 ป โดยเพศชาย เฉลย 8.2 ป และเพศหญง เฉลย 10.2 ป และกลมอาย 15 – 39 ป อยท 10.7

ป (ภาคผนวก – ตารางท 10) เมอพจารณางบประมาณรายจายดานการศกษาในป พ.ศ. 2557 พบวา

งบประมาณรวมของการศกษาขนพนฐานมากกวาครงของงบประมาณดานการศกษาทงหมด (จ านวน

383,557.2 ลานบาท) (ภาคผนวก – ตารางท 11) ขอมลดานการศกษานบเปนขอมลส าคญ จงขอน าเสนอใน

รายละเอยดเปนประเดนยอยๆ ดงน

P a g e | 53

สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก ป พ.ศ. 2557 (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2557)

ส าหรบตวชวดดานการศกษา โดยการศกษาเปรยบเทยบขอมลสถตจากฐานขอมลของ UNESCO/UIS

ซงมขอมลของทกประเทศทวโลก รวมทงขอมลจากแหลงอนๆ ทเกยวของ เชนการประเมนผลวชาการอาน

คณตศาสตร และวทยาศาสตร จากโครงการ PISA และ TIMSS และผลการจดอนดบมหาวทยาลยโลก (World

University Rankings) เปนตน โดยศกษาเปรยบเทยบเฉพาะประเทศในกลมอาเซยน+6 อนไดแก ประเทศ

ไทย มาเลเซยฟลปปนส อนโดนเซย สงคโปร บรไน กมพชา ลาว พมา เวยดนาม จน เกาหล ญปน อนเดย

ออสเตรเลย และนวซแลนด รวม 16 ประเทศ เพอใหเหนภาพการศกษาของกลมเดกในชวงวย 6 – 12 ป ได

ชดเจน สาระส าคญสรปได ดงน

1. ระบบการศกษา โอกาส ความเสมอภาค และการมสวนรวมทางการศกษา

1.1 ระบบการศกษา

ในระดบการศกษาขนพนฐาน ประเทศตางๆ สวนใหญใชเวลาเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน (ไม

รวมระดบกอนประถมศกษา) 10 – 13 ป ส าหรบประเทศไทยใชเวลาเรยน 12 ป เชนเดยวกบอนโดนเซย

เกาหลและญปน เปนตน สวนประเทศฟลปปนส และสงคโปรใชเวลานอยทสด 10 ป จนและพมา 11 ป สวน

มาเลเซย ออสเตรเลยและนวซแลนด ใชเวลามากกวาไทยคอ 13 ปเมอจ าแนกตามระดบการศกษา พบวา

ระดบกอนประถมศกษาประเทศสวนใหญใชระยะเวลาเรยน 1 – 3 ป โดยประเทศไทยใชเวลา 3 ป

เชนเดยวกบจน ลาว เวยดนาม เกาหล ญปน อนเดย และสงคโปร ประเทศทใชเวลาเตรยมความพรอมนอย

เพยง 1 ป ไดแก ออสเตรเลย และฟลปปนส สวนมาเลเซย อนโดนเซย บรไน พมา และนวซแลนด ใชเวลา

เตรยมความพรอม 2 ประดบประถมศกษา ใชเวลาเรยน 5 – 7 ป ประเทศสวนใหญรวมทงประเทศไทยใช

เวลาเรยน 6 ป เชนเดยวกบมาเลเซย ฟลปปนส อนโดนเซย สงคโปร เกาหล ญปน และนวซแลนด เปนตน

สวนจน เวยดนาม พมา ลาวและอนเดย ใชเวลา 5 ป และออสเตรเลยใชเวลานานถง 7 ป ส าหรบระดบ

มธยมศกษา ใชเวลาเรยน 4 – 7 ป แบงเปนระดบมธยมศกษาตอนตน 2 – 4 ป และมธยมศกษาตอนปลาย 1

– 5 ป ประเทศไทยจะรบเดกอาย 12 ป เขาเรยนระดบมธยมศกษาและใชเวลาเรยน 6 ป แบงเปนมธยมศกษา

ตอนตน 3 ป และมธยมศกษาตอนปลาย 3 ป เชนเดยวกบเกาหล ญปน อนโดนเซย ออสเตรเลย และจน เปน

ตน ประเทศทใชเวลาเรยนในระดบนนอยมาก ไดแก สงคโปรและฟลปปนส ใชเวลาเพยง 4 ป ดานการศกษา

ภาคบงคบ รอยละ 80 ของประเทศตางๆ ทวโลกจดการศกษาใหมธยมศกษาตอนตนเปนการศกษาภาคบงคบ

ประเทศไทยจดการศกษาภาคบงคบ 9 ป หรอถงชนมธยมศกษาปท 3 เชนเดยวกบจน ฟลปปนส อนโดนเซย

และเวยดนาม ในขณะทกลมประเทศทพฒนาแลวเชน ออสเตรเลย และนวซแลนดจดการศกษาภาคบงคบ (11

P a g e | 54

และ 12 ป ตามล าดบ) ถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย หรอมธยมศกษาตอนปลายบางสวน ประเทศทจด

การศกษาภาคบงคบสนทสดคอ ลาว และพมา เพยง 5 ป นอกนนไดแก มาเลเซย ฟลปปนส และสงคโปร 6 ป

เทากน

1.2 โอกาสทางการศกษา

อตราการเขาเรยน

ในระดบประถมศกษา ไทยมอตราการเขาเรยนอยางหยาบและสทธรอยละ 97 และรอยละ 96

ตามล าดบส าหรบระดบมธยมศกษาตอนตนของไทยอตราการเขาเรยนอยทรอยละ 99 ใกลเปาหมายท

ก าหนดใหเดกทกคนตองจบการศกษาภาคบงคบ โดยมอตราสวนเทากบเกาหล ใกลเคยงญปน (รอยละ 100)

สวนระดบมธยมศกษาตอนปลายสายสามญ อตราของไทยอยทรอยละ 76 เพมขนจากรอยละ 67 หรอเพมขน

รอยละ 9 จากปทแลว (พ.ศ. 2556) สงกวามาเลเซย และอนโดนเซย (รอยละ 49 และรอยละ 71 ตามล าดบ)

และสงกวาคาเฉลยภมภาคเอเชยแปซฟก (รอยละ 70) เมอเปรยบเทยบรอยละการเขาศกษาตอนจะเหนความ

แตกตางกบประเทศในกลม OECD ทมอตราสวนสงถงรอยละ 95 ขนไป ในระดบมธยมศกษาตอนปลายสาย

อาชพ อตราการเขาเรยนของไทยอยทรอยละ 15 ของการเขาเรยนรวมในระดบมธยมศกษา

สวนระดบอดมศกษาของไทยอตราการเขาเรยนคอนขางสงรอยละ 51สงกวาประเทศเพอนบานใน

ภมภาคอาเซยนทกประเทศ จ าแนกเปนอดมศกษาทเนนทฤษฎเปนฐาน (อนปรญญา ปรญญาตร และปรญญา

โท)รอยละ 85 เนนวชาชพ (ปวส.) รอยละ 14 ระดบปรญญาเอกประมาณรอยละ 1 ตรงขามกบลาว มาเลเซย

จนและสงคโปร ทเยาวชนเลอกเรยนโปรแกรมเนนการปฏบตรอยละ 40 ขนไป

1.3 ความเสมอภาคระหวางเพศ

คาเฉลยดชนความเสมอภาคระหวางเพศ (GPI) ของไทยในระดบประถมศกษาอยท 0.98นนหมายถง

วา ไมมความแตกตางระหวางเพศในการเขาศกษาระดบประถมศกษา ในระดบมธยมศกษาตอนตนเพศหญง

เขาเรยนเทากบเพศชาย (GPI = 1.00) สวนระดบมธยมศกษาตอนปลาย มความแตกตางระหวางเพศโดยเพศ

หญงเขาเรยนมากกวาเพศชาย (GPI = 1.13) และในระดบอดมศกษาเพศหญงเขาเรยนมากกวาชายเพมมากขน

(GPI = 1.31)

P a g e | 55

1.4 การมสวนรวมของภาคเอกชน

ภาคเอกชนของไทยมสวนรวมในการจดการศกษานอยมากทกระดบการศกษา โดยในระดบ

ประถมศกษามสดสวนรอยละ 18.0 ระดบมธยมศกษาตอนตนรอยละ 13.0 ระดบมธยมศกษาตอนปลายสาย

สามญและสายอาชพ รอยละ 13.0 และ 34.0 ตามล าดบ ในหลายๆ ประเทศภาคเอกชนมสวนรวมในการจด

การศกษามากขนเมอระดบการศกษาสงขน เชน สหราชอาณาจกร ฟลปปนส อนโดนเซย เกาหล และญปน

2. คณภาพทางการศกษา

2.1 ตวชวดดานครและสภาพแวดลอมแหงการเรยนร

- อตราสวนนกเรยนตอคร ในระดบประถมศกษานน ประเทศไทย มอตราสวน 16:1 ซงดกวา

อตราสวนนกเรยนตอครเฉลยทวโลก (24:1) และดกวาคาเฉลยในภมภาคเอเชยตะวนออกและแปซฟก (18:1)

ระดบมธยมศกษาตอนตนป พ.ศ. 2553 ประเทศไทยมอตราสวนนกเรยนตอคร 21:1 เกนกวาคาเฉลยทวโลก

(18:1) และเกนกวาคาเฉลยภมภาคเอเชยตะวนออกและแปซฟก (16:1) สวนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ประเทศไทยมอตราสวนนกเรยนตอคร 18:1 เกนกวาคาเฉลยของประเทศเอเชยตะวนออกและแปซฟก (15:1)

และคาเฉลยของโลก (16:1)

- ขนาดชนเรยน ป พ.ศ. 2553 ระดบประถมศกษาของไทยมคาเฉลย 19 คน ต ากวาหลายประเทศใน

กลมอาเซยน เชน มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และญปน ระดบมธยมศกษาตอนตน ขนาดชนเรยนของไทย

อยท 34 คน เทากบมาเลเซย แตต ากวาจน 54 คน ฟลปปนส 44 คน และอนโดนเซย 37 คน เปนตน

2.2 การศกษาของประชากรวยแรงงาน อาย 15 ปขนไป

- ประชากรไทยวยแรงงานมการศกษาเฉลย 6.6 ป ในขณะทประเทศกลมอาเซยน เชน มาเลเซยม

จ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงาน 9.5 ป ซงนบวาสงใกลเคยงกบคาเฉลยกลม OECD ทมป

การศกษาเฉลยอยในชวง 9 – 12 ป จ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานไทยเพมขนปละ 0.1

และในป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยมปการศกษาเฉลยของประชากรอาย 15 ปขนไป 8.0 ป และการศกษาเฉลย

ของประชากรอาย 15 – 59 ป 8.8 ป (สกศ.,2555) ซงยงหางจากเปาหมายยทธศาสตรการศกษาชาตทจะให

เพมเปน 15 ป ในดานอตราการรหนงสอของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป มแนวโนมเพมขนตามล าดบ โดยป

พ.ศ. 2553 มอตราเปนรอยละ 96.8 ใกลเปาหมายยทธศาสตรการศกษาของชาตรอยละ 100 ในป พ.ศ. 2561

สวนอตราการรหนงสอของเยาวชนอาย 15 – 24 ปของไทยป พ.ศ. 2553 เปนรอยละ 98.1 คาดวาจะเพมเปน

รอยละ 99 ในป พ.ศ. 2558

P a g e | 56

2.3 ผลสมฤทธทางการศกษานานาชาต

- จากการทดสอบผลสมฤทธทางการศกษานานาชาต โครงการ PISA 2012 จ านวน 65 ประเทศใน

ภาพรวม พบวา ผลประเมน PISA ของนกเรยนไทยกลมอาย 15 ป ต ากวาคาเฉลยนานาชาตซงเปนเชนนทก

ครง แตผลการประเมน PISA 2012 ดานการอานมคะแนนเฉลยเพมขนจาก PISA 2009 20 คะแนน

คณตศาสตร เพมขน 8 คะแนน และวทยาศาสตร เพมขน 19 คะแนน ประเทศในเอเชยยงคงตดอนดบท 1 –

7 จากทงหมด 65 ประเทศ โดยจน-เซยงไฮ ครองอนดบ 1 รองลงมาคอ สงคโปร จน-ฮองกง จน-ไทเป เกาหล

จน-มาเกา ญปน สวนประเทศไทยไดอนดบ 50 แมวาจะเปนรองเวยดนามทไดอนดบ 17 จาก 65 ประเทศ แต

ประเทศไทยยงมอนดบทดกวา มาเลเซย และอนโดนเซย โดย PISA 2012 ความสามารถในการอานของไทยม

คะแนนเฉลย 441 ไดอนดบท 48 เปนรองเวยดนามทอยในอนดบท 19 ซงมคะแนนเฉลย (508) สงกวา

คาเฉลย OECD (496) แตประเทศไทยยงมอนดบทดกวา มาเลเซย (อนดบ 59) และอนโดนเซย (อนดบ 61)

การรเรองคณตศาสตร ไทย มคะแนนเฉลย 427 ไดอนดบท 50 สวนการรเรองวทยาศาสตร ไทยมคะแนนเฉลย

444 คะแนน อยทอนดบ 48 ทงวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร ไทยมอนดบเปนรองเวยดนาม แตเหนอกวา

มาเลเซย และอนโดนเซย

- การประเมนผลสมฤทธวชาคณตศาสตร-วทยาศาสตร (TIMSS 2011) ของนกเรยนชนมธยมศกษาป

ท 2พบวา วชาคณตศาสตร วทยาศาสตร ทง 2 วชาของไทยต ากวาคาเฉลย 500 คะแนน ซงคณตศาสตร ไทย

ได427 คะแนน วทยาศาสตร ไทยได 451 คะแนน

- การจดอนดบสถาบนอดมศกษานานาชาต โดย 1) Times Higher Education WorldUniversity

Rankings เนนดานการวจยและการสอน พบวา มหาวทยาลยไทยทตด 1 ใน 400 อนดบแรกของโลกคอ

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรไดอนดบ 322 ในป ค.ศ. 2013 อนดบดขนจากป ค.ศ. 2012 ซงได

อนดบ 373 สวนใน 100 อนดบแรกของเอเชย มหาวทยาลยไทยตด 3 อนดบ ไดแก มหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาธนบร (อนดบ 55) มหาวทยาลยมหดล (อนดบ 61) และจฬาลงกรณมหาวทยาลย (อนดบ 82)2)

สวนการประเมน QS (Quacquarelli Symonds) World University Rankings ทเนนชอเสยงดานวชาการ

มหาวทยาลยไทยทตด 100อนดบแรกของเอเชยมจ านวนทงสน 3 แหงคอ มหาวทยาลยมหดล (อนดบ 42)

จฬาลงกรณมหาวทยาลย (อนดบ 48) และมหาวทยาลยเชยงใหม (อนดบ 98) 3) การจดอนดบทชอวา

Webometrics Ranking ofWorld Universities ซงจดอนดบมหาวทยาลยโดยค านงถงการเขาถงขอมลผาน

ทางระบบอนเทอรเนตมหาวทยาลยไทยทตด 100 อนดบแรกของเอเชย/แปซฟกซงจดโดย Webometrics

Ranking มจ านวนทงสน 7 แหงคอจฬาลงกรณมหาวทยาลย (อนดบ 27) มหาวทยาลยเชยงใหม (อนดบ 39)

P a g e | 57

มหาวทยาลยมหดล (อนดบ 40) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (อนดบ 69) มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

เจาคณทหารลาดกระบง (อนดบ 80) มหาวทยาลยสงขลานครนทร (อนดบ 84) และมหาวทยาลยขอนแกน

(อนดบ 89) 4) การจดอนดบทเรยกวา GreenMetricWorldUniversity Ranking ซงจดอนดบมหาวทยาลยส

เขยวของโลก ประมวลผลขอมลทไดรบจากมหาวทยาลยตางๆ ผานทางระบบออนไลน มหาวทยาลยทเขารวม

จะตองใชตวชวดหลกทแสดงใหเหนศกยภาพในการพฒนาระบบการจดการ และการจดท าโครงสรางพนฐานท

ค านงถงการเปนมตรตอสงแวดลอม มหาวทยาลยไทยทตด 10 อนดบแรกในกลมอาเซยน ซงจดโดย Green

Metric World University Ranking มจ านวนทงสน 4 แหงคอ มหาวทยาลยมหดล (อนดบ 31) มหาวทยาลย

เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (อนดบ 39) มหาวทยาลยมหาสารคาม (อนดบ 49) และจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย (อนดบ 50)

3. งบประมาณทางการศกษา

- ประเทศไทยมรอยละของงบประมาณทางการศกษาตองบประมาณแผนดนทงหมด เทากบรอยละ

29.5 มากทสดในกลมประเทศอาเซยน รองลงมาคอ สงคโปร รอยละ 22.7 มาเลเซย รอยละ 21.3 สวน

ประเทศทมงบประมาณนอย คอ ญปน และอนเดย รอยละ 9.4 และ 11.0 ตามล าดบ สวนรอยละของ

งบประมาณทางการศกษาตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) พบวา นวซแลนดมอตราสวนสงทสดใน

กลมประเทศอาเซยน+6คอ รอยละ 7.3 รองลงมาคอ เวยดนาม รอยละ 6.8 ในขณะทประเทศไทย มอตราสวน

อยทรอยละ 5.8ประเทศทมอตราสวนต า ไดแก กมพชา รอยละ 2.6 ฟลปปนส รอยละ 2.7 และอนโดนเซย

รอยละ 2.8 เปนตน

แผนการศกษาแหงชาตเพอพฒนาคนตลอดชวงชวต ประเทศไทยมแผนการศกษาแหงชาตเพอ

พฒนาคนตลอดชวงชวต โดยส านกงานเลขาธการสภาการศกษาแผนดงกลาวน ครอบคลม5 ชวงอาย ไดแก 1)

ชวงแรกเกด – ปฐมวย (0 – 5 ป) 2) ชวงวยนกเรยน (5 – 14 ป) 3) ชวงวยรน/นกศกษา (15 – 21 ป) 4) ชวง

วยแรงงาน (15 – 59 ป) และ 5) ชวงผสงวย (60 ปขนไป) ซงในรายงานฉบบนจะน าเสนอเฉพาะในชวงของ

เดกและเยาวชนอาย 0 – 25 ป (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2557)

1. ชวงกอนเกด (ตงแตกอนปฏสนธ) – ชวงอาย0 – 5 ป(แรกเกด - ปฐมวย) มจดเนนในการใหความร

แกผอยในวยเจรญพนธเกยวกบเพศศกษาและการตงครรภทมคณภาพการใหบรการและใหความรทถกตอง

ตลอดระยะเวลาของการตงครรภใหเดกไดรบสารอาหารและการฉดวคซนปองกนในชวงเวลาทเหมาะสม ให

เดกไดเตรยมความพรอมเรองพฒนาการทง 4 ดาน และในการจดการเรยนรควรเพมเตมดานภาษา เนองจาก

เดกวยนจะเรยนรภาษาไดเรวกวาวยอน โดยค านงถงกลมเดกดอยโอกาสดวย เพราะเดกดอยดอกาสจะม

P a g e | 58

พฒนาการดานภาษาชากวาเดกกลมอน ส าหรบการเรยนภาษาตางประเทศ ไดสงเสรมใหมการเรยนการสอน

โดยเจาของภาษา ทงนเพอเปนการเตรยมความพรอมการเปนพลโลกในศตวรรษท 21 นอกจากน แผนยงลด

ความส าคญดานวชาการในเดกเลก แตสอดแทรกดานคณธรรม จรยธรรมรวมทงการใหความรเรองสขอนามย

และสงเสรมทกษะดานอนๆ ทจ าเปนควบคไป

2. ชวงอาย 5 – 14 ป (วยนกเรยน) มจดเนนเรองการสงเสรมใหเดกมการพฒนาทง 3 ดาน คอดาน

รางกาย จตใจ และสตปญญา ส าหรบผทจะเขาสอาชพเนนใหมการเตรยมความรดานอาชพ โดยมการส ารวจ

ความถนด ความสนใจของเดก รวมถงปลกฝงใหเดกรกและมความรเกยวกบทองถนและมทศนคตทดตออาชพ

บรการ โดยเฉพาะเดกทจบชนมธยมศกษาปท 3 แลวออกไปประกอบอาชพ เนนเรองทกษะอาชพเบองตน

และเนนใหเดกมทกษะชวต รจกการแกปญหา การแสวงหาความร การสอสาร การใชเทคโนโลยการเรยนร

ตลอดชวต เนนเรองรกการอาน การรกษาสงแวดลอม การตดสนใจ รวมทงการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม

โดยเฉพาะดานความซอสตยสจรต ระเบยบวนย โดยแผนก าหนดใหหลกสตรเนนเรองกจกรรมลกเสอ เนตรนาร

ยวกาชาดใหมากขน เพราะจะชวยปลกฝงใหเดกมคณลกษณะดงกลาว นอกจากน หลกสตรควรเพมเตมเรอง

เพศศกษาเพอใหเดกมความรและประพฤตตนอยางเหมาะสมตามชวงวย เพอปองกนการตงครรภในกลมวยรน

รวมทงเนนใหมการสงเสรมการสรางนสยการออมใหแกเดกดวย ซงจะท าใหเดกมคณลกษณะทพงประสงค คอ

มทศนคตคานยมและพฤตกรรมทดตอตนเอง ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศ มความเขาใจในสทธและ

หนาทของตนเอง มความเปนพลเมองและพลโลก รวมทงกลาคด กลาแสดงออก

3. ชวงอาย 15 – 21 ป (วยรน/นกศกษา) มจดเนนใหมการปรบปรงเนอหาสาระของหลกสตรให

สอดคลองกบสถานการณปจจบน และความตองการของสถานประกอบการ สามารถรองรบการเปลยนแปลง

ในอนาคต ควรเพมสาระเรองความปลอดภยในการท างาน กฎหมายแรงงานการประกนสงคม และสทธ

ประโยชนตางๆกอนเขาสตลาดแรงงาน และควรเพมเนอหาในหลกสตรทเกยวกบพฤตกรรม 9 ความส าเรจ

ไดแก ความซอสตยสจรต ความรบผดชอบ ระเบยบวนย ขยน อดทน ท างานเปนทม ความคดสรางสรรคการใฝ

เรยนร การประหยด ความปลอดภย นอกจากน ควรสนบสนนใหมการเรยนการสอนดานภาษา รวมทงควร

ปรบเปลยนกระบวนการเรยนการสอนและหลกสตรจากเดมทเนน Content Based หรอ School Based

เปน Competency Basedเพอเนนการสรางสมรรถนะและทกษะ และในการก าหนดหลกสตรควรใหภาค

นายจางเขามามสวนรวมก าหนดสมรรถนะและทกษะทจ าเปนดวย

P a g e | 59

ดชนการศกษาไทยรายจงหวด

ประเทศไทยมการประมวลผลดชนการศกษาไทยรายจงหวดประจ าป พ.ศ. 2557 ซงวดจากจ านวนป

การศกษาเฉลย IQ ของเดกอาย 6 – 15 ปอตราการเขาเรยนตอระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย และคะแนน

O-Net ระดบมธยมศกษาปท 6 ของแตละจงหวด โดยน าคาเหลานไปเทยบกบเกณฑทก าหนดไวดวย UNDP

ผลการประเมนในป พ.ศ. 2557 พบวาม 15 จงหวดทมดชนการศกษาผานเกณฑ UNDP ไดแก

กรงเทพมหานคร นนทบรชลบร เชยงใหม พษณโลก นครปฐม และภเกต เปนตน ทนาสนใจคอกลมจงหวดซง

มผลคะแนนระดบต ากวามาตรฐานจ านวน 33 จงหวดนนสวนใหญอยในภาคอสานและภาคกลางตอนบน เชน

อบลราชธาน ชยภมหนองบวล าภ ก าแพงเพชร แมฮองสอน รวมทง 3 จงหวดชายแดนภาคใต (ภาคผนวก –

รปภาพท 5)

จากผลการประเมนดงกลาว UNDP ไดแสดงความเปนหวงตอสถานภาพดานคณภาพการศกษาและ

คณภาพเดกเยาวชนในบางพนทของประเทศไทย โดยมพนท 38 จงหวดในประเทศไทยทมคาเฉลย IQ เดกอาย

6 – 15 ป อยในระดบต าเมอเทยบกบมาตรฐานสากล โดยเฉพาะในพนทภาคอสานซงพบวามถง 17 จาก 19

จงหวด (คดเปนรอยละ 89 ของพนท) ทคาเฉลย IQ ของเดกอาย 6 – 15 ป ตกเกณฑมาตรฐานสากลแสดงถง

ความเหลอมล าของคณภาพเดกและเยาวชนในพนทภาคอสานของประเทศไทยทตองการการพฒนาอยาง

เรงดวน นอกจากนน UNDP ยงไดแสดงความเปนหวงเรองปญหาคณภาพการศกษาในพนทตางๆ ของประเทศ

ไทย แมวาเดกและเยาวชนกวารอยละ90 จะเขาถงระบบการศกษาในทวทกจงหวดของประเทศไทยแลวแต

ผลสมฤทธทางการศกษาซงวดดวยคะแนนเฉลย O-Net ในระดบมธยมศกษาปท 6 ยงคงมแนวโนมถดถอยลง

อยางตอเนองในทศวรรษทผานมา ดงนนปญหาดานความเหลอมล าของคณภาพการศกษาและคณภาพเดกและ

เยาวชน ยงเปนประเดนทตองการการแกไขอยางเรงดวนจากหนวยงานทเกยวของ (ไกรยส ภทราวาท, 2557)

ดชนขดความสามารถในการแขงขน : ไอเอมด (IMD) ป ค.ศ. 2014

สถาบนการจดการนานาชาต หรอไอเอมด(International Institute for Management

Development: IMD) ไดเผยแพรผลการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขน ( IMD World

Competitiveness) ป พ.ศ. 2557ผลการจดอนดบภาพรวมป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยอยในอนดบท 29 จาก

60 ประเทศ ลดอนดบลงไป 2 อนดบจากป พ.ศ.2556 ทอยอนดบท 27 จาก 60 ประเทศ ในขณะทประเทศ

เพอนบานอยางสงคโปรอยอนดบท 3 ของโลก (อนดบดขน 2 อนดบจากป พ.ศ.2556) มาเลเซย มอนดบด

ขนอยอนดบท 12 (อนดบดขน 3 อนดบ) และอนโดนเซยอยอนดบท 37 (อนดบดขน 2 อนดบ) (ภาคผนวก –

รปภาพท 6)

P a g e | 60

จากการประเมนของไอเอมด พบวา ดชนการแขงขนเกอบทกดานของไทยตกต าลง ไดแก ดาน

เศรษฐกจ ดานประสทธภาพการบรหาร และดานประสทธภาพทางธรกจ ในขณะนดานโครงสราง ซงรวมดชน

การศกษา สาธารณสขและสงแวดลอมไว มอนดบเทาเดม ในภาพรวมไอเอมดระบวา ประเทศไทยมความทา

ทายหลายดานในการสงเสรมขดความสามารถทางการแขงขนของประเทศ โดยเฉพาะการปฏรปการเมอง และ

ระบบบรหาร ทควรเนนการสรางความเทาเทยม และการสรางเครอขายปองกนการคอรรปชนของภาครฐใน

การขจดความไมถกตองทางกฎหมายทสรางความเสยหายใหแกประเทศ รวมถงการสรางความเขมแขงใหแก

ประชากรในเกอบทกดาน โดยเฉพาะดานการศกษา และสขภาพ เพอใหเกดการปฏรประบบทางสงคม

การจดอนดบความสามารถทางการแขงขนนน ไอเอมดพจารณาจากตวชวดจ านวน 300 กวาตว โดย

2 ใน 3 มาจากขอมลเปรยบเทยบเชงสถตทส าคญขององคการระหวางประเทศ เชน โออซด ยเนสโก และ

องคการอนามยโลก และอกหนงสวนทเหลอมาจากการส ารวจความคดเหนและกา รใหคะแนนของ

ผประกอบการธรกจตางประเทศจ านวน 4,300 คน (ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพ

เยาวชน (สสค.), 2557)

การประเมนความสามารถการแขงขนดานการศกษาของไอเอมด ไดจดไวในดานโครงสราง

(infrastructure) โดยตวชวดการศกษาจะม 3 ระดบ ไดแก ประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษาผลการ

ประเมนพบวา ไอเอมดจดอนดบดานการศกษาภาพรวมของไทยป 2014 อยอนดบท 54 (เปรยบเทยบ 60

ประเทศ) ลดลงจากเดมป ค.ศ. 2013 ทอยอนดบท 51 โดยการศกษาตดอนดบรงทายเมอเปรยบเทยบกบ

อนดบดานอนๆของไทย หรอกลาวไดวาการศกษาเปนตวดงขดความสามารถในการแขงขนของประเทศให

ตกต าลง โดยความหมายของดชนขดความสามารถในการแขงขนของ IMD คอ การเปรยบเทยบขอมลทางสถต

และการประเมนความคดเหนของผบรหารและนกธรกจตอคณภาพของระบบการศกษาไทยในการตอบสนอง

ความตองการของระบบเศรษฐกจและภาคธรกจ ผลจากการประเมนชชดวา ดชนดานการศกษาของไทยม

อนดบลดลงเกอบทงหมด ซงชวาประเทศไทยตองรบพฒนาดานการศกษาอยางเรงดวน โดยเฉพาะ ดาน

ภาษาองกฤษ (อนดบท 57) อตราการเขาเรยนมธยมศกษา (อนดบท 55) ทกษะทางภาษา (อนดบท 51) การ

พฒนาทกษะ (การอานออกเขยนได) ของประชากร (อนดบท 50) คณภาพการศกษาทงพนฐานและอดมศกษา

(อนดบท 49 และ 48 ตามล าดบ) (ภาคผนวก – ตารางท 12)

สถตการเจบปวยและการตายในเดก

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.) ไดรวบรวมสถตการเจบปวยฉกเฉนทเกดขนกบเดกในป

พ.ศ. 2557 ทผานมาพบวามเดกอายระหวาง 1 – 14 ป ไดรบบาดเจบฉกเฉนทขอความชวยเหลอผานสายดวน

P a g e | 61

1669 กวา 129,002 ครง และเดกอาย15 ปขนไป 1,120,178 ครง รวมทงสน1,249,180 ครงโดยอบตเหต

ยานยนต พบจ านวนครงสงสดถง 318,379 ครง รองลงมาดวยอาการปวย ออนเพลย อมพาตเรอรง 237,451

ครง (ภาคผนวก – รปภาพท 7)

นอกจากน พบการบาดเจบเปนสาเหตหลกของการตายในกลมเดกทงเพศชายและหญงอาย 5 - 14 ป

ซงอบตเหตทางถนน และอบตเหตจากการจมน าเปนสาเหตการตายทส าคญ โดยในป พ.ศ. 2556 พบอตราการ

เสยชวตของการจมน า เดกอาย 5 - 14 ป เปน 7.26 ตอ 100,000 ประชากร ซงยงสงกวาทกกลมอาย (ทก

กลมอายมอตราตาย 5.7 ตอ 100,000 ประชากร ใน พ.ศ. 2556) ทงน สาเหตการตายของเดกทมอายต ากวา

15 ป พบวา ในป พ.ศ. 2557 คาเฉลยของจ านวนเดกทจมน าตายมากทสดถง 1,450 คน รองลงมา คอ โรค

ปอดบวม จ านวน 741 คน (ภาคผนวก – ตารางท 13)

อตราการเสยชวตจากการจมน า

สถานการณการจมน าของเดกไทยป พ.ศ. 2557 จากขอมลการเฝาระวงของส านกโรคไมตดตอ กรม

ควบคมโรค ระบวา การจมน าเปนสาเหตอนดบหนงของการเสยชวตในเดกไทยอายต ากวา 15 ป ซงในชวง

เดอนมนาคม – พฤษภาคม ของทกปเปนเดอนทเดกจมน าเสยชวตมากทสด เนองจากตรงกบชวงปดภาค

การศกษาและชวงฤดรอน โดยมจ านวนการเสยชวตเฉลยปละ 1,243 คน หรอ วนละ 3.4 คน อตราการปวย

ตายจากการจมน าเทากบรอยละ 37.2 นอกจากน ยงพบวาเพศชายมอตราการเสยชวตสงกวาเพศหญง

ประมาณ 2 เทาตว และเดกอาย 5 – 9 ป มอตราการเสยชวตสงกวาในทกกลมอาย นอกจากนยงพบขอมลท

นาเปนหวงวา เดกมกจะจมน าเสยชวตพรอมกนครงละหลายๆ คน เนองจากเดกไมรวธการเอาตวรอดในน า

และวธการชวยเหลอทถกตอง จงมกกระโดดลงไปชวยคนทตกน า โดยพบวาเดกไทยอายต ากวา 15 ป วายน า

เปนรอยละ 23.7 และวายน าเพอเอาชวตรอดได คอ มความรเรองความปลอดภยทางน า ทกษะการเอาชวต

รอด และทกษะการชวยเหลอเพยงรอยละ 4.4 เทานน ทงน เดกทเรยนหลกสตรวายน าเพอเอาชวตรอดจะม

ความรเรองความปลอดภยทางน าถง 7.4 เทา มทกษะการเอาชวตรอดในน า 20.7 เทา และมทกษะการชวย

ผประสบภยทางน ามากกวาคนทไมไดเรยน 2.7 เทา (กรมควบคมโรค, 2557)

ในชวง 10 ปทผานมา (พ.ศ. 2548 – 2557) มเดกอายต ากวา 15 ป จมน าเสยชวตแลว 11,771 คน

เฉลยเดอนละ 98 คน เพศชายมอตราการเสยชวตสงกวาเพศหญง ประมาณ 2 เทาตว แหลงน าทมเดกเสยชวต

จากการตกน า จมน าสงทสด คอแหลงน าธรรมชาต (รอยละ 49.4) รองลงมาคอ สระวายน า (รอยละ 6.9) และ

อางอาบน า (รอยละ 4.6) พบในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมอตราการเสยชวตสงทสดรองลงมาคอ ภาคกลาง

P a g e | 62

ภาคใต และภาคเหนอ ทส าคญพบวา วนหยดสดสปดาห (วนเสารและวนอาทตย) และชวงเวลา 12.00 –

17.59 น. เปนชวงทมการเกดเหตสงสด

2.2.3.2 ผลการด าเนนการ และแนวทางการแกไขปญหา

1) แผนงานสงเสรมสขภาพและปองกนโรคกลมเดกวยเรยน

กรมอนามยมแนวคดชดเจนดานการสรางสรรคสขภาพดแบบเปนองครวมใหกบเดกชวงวยตางๆ และ

แผนงานสงเสรมสขภาพขางตน เปนอกหนงงานทกรมอนามยด าเนนการมาอยางตอเนอง โดยมกระบวนการ

ท างาน คอ บรณาการความรวมมอกบภาคเครอขายทเกยวของในการผลกดนนโยบายสาธารณะเพอเดกวย

เรยนสขภาพด สงเสรมใหโรงเรยนมการพฒนากาวสโรงเรยนสงเสรมสขภาพแนวใหม สงเสรมให มการจด

สขาภบาลอาหารและการดมน าสะอาดในโรงเรยน พฒนาคณภาพอาหาร/ขนม/นม/เครองดม จดสถานท/

อปกรณออกก าลงกาย สงเสรมใหมกจกรรมเคลอนไหวรางกาย จดสถานทแปรงฟนใหเพยงพอและเหมาะสม

จดระบบการดแลชวยเหลอการสงตอนกเรยน เชน นกเรยนทมความผดปกตทางสายตาและการไดยน เพอรบ

การดแลชวยเหลอและ/หรอสงตอตามมาตรฐาน เพอใหมความสามารถในการมองเหนและการไดยนท

เหมาะสมตอการเรยนร จดสงแวดลอมทสรางบรรยากาศเออตอการเรยนร สนบสนนใหใชสวนสาธารณะเพอ

การออกก าลงกาย จดการสงแวดลอมเพอปองกนเดกจมน า สงเสรม/สนบสนนโรงเรยนและชมชนใหมแผนดาน

การสงเสรมสขภาพ และ IQ/EQ ในเดกวยเรยนพฒนาใหเกดแหลงเรยนรและสรางผน าการเปลยนแปลงดาน

การสงเสรมสขภาพ สนบสนนใหมการคดกรองปญหาทรบกวนการเรยนรในเดกวยเรยน เชน สมาธสน (ADHD)

และ LD รวมทงการชวยเหลอและ/หรอสงตอตามมาตรฐาน พฒนาศกยภาพบคลากรและกลมเปาหมาย

ตลอดจนเฝาระวง ตดตามและประเมนผลภาวะสขภาพ

2) โครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

โครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพไดมการด าเนนงานอยางเขมขนในป พ.ศ. 2557 ผานแนวทางการ

ด าเนนงาน ดงน

1. ดานกจกรรมด าเนนงาน มการด าเนนงานดานกจกรรมหลกๆ ตงแตการพฒนาองคความร สราง

กระแสการเปลยนแปลงสงคมเรอยไปจนถงการพฒนาตวโรงเรยนใหไดมาตรฐานตามบรบทการสงเสรมสขภาพ

ดงน

P a g e | 63

1.1 พฒนาองคความร เทคโนโลยและนวตกรรม ด าเนนการโดยทบทวนและพฒนามาตรฐาน

โรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร จดท าขอมลโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร และผลตและ

พฒนาองคความรดานวชาการสนบสนนการด าเนนงาน

1.2 สรางกระแสขบเคลอนสงคมและเสรมแรงจงใจ ด าเนนการโดยประเมนและการประกวด

โรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ระดบประเทศ เพอสรางแรงจงใจ ขวญก าลงใจ และประกาศ

เกยรตคณ

1.3 สรางการมสวนรวมและความเขมแขงของภาคเครอขาย ผานการจดสมมนาเสรมสราง

ศกยภาพบคลากรองคกรปกครองสวนทองถน ในการพฒนาสขภาพเดกวยเรยนและเยาวชน ประสาน

ความรวมมอในการด าเนนงานกบภาคเครอขายและผเกยวของ และเปนทปรกษาทางวชาการให

หนวยงานตางๆ

1.4 พฒนาโรงเรยนใหไดมาตรฐาน ด าเนนการโดยการสงเสรมและสนบสนนการด าเนนงาน

โรงเรยนสงเสรมสขภาพใหบรรลตามมาตรฐาน และเพมขดความสามารถบคลากรทเกยวของในการ

พฒนางานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

2. ดานกระบวนการรบรองโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร กรมอนามยวางแนวทางใหเกดการ

ผลกดนและรบรองโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรใหเกดขนทวประเทศ โดยมขนตอนการรบรองโรงเรยน

ดงน

2.1 โรงเรยนแจงความจ านงสมครเขารวมโครงการไปยงหนวยงานตนสงกด / หนวยงานสาธารณสข

ในพนท

2.2 โรงเรยนพฒนาเขาสเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร โดยสามารถด าเนนการ

ไดเอง และหรอขอรบการสนบสนนจากบคคล/หนวยงานทเกยวของ ขอค าแนะน าจากบคลากรสาธารณสข

ระดบต าบลหรอทมประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบอ าเภอ

2.3 โรงเรยนประเมนตนเองตามมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร พรอมจดท า

เอกสารรายงานการขอรบการประเมนตนเองตามแนวทางทก าหนด และสงไปยงทมประเมนโรงเรยนสงเสรม

สขภาพระดบจงหวด เพอตรวจสอบและประเมนในเบองตน

P a g e | 64

2.4 ทมประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ตามค าสงแตงตงของกรมอนามยของแตละศนย

อนามยประเมนรบรองการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรของโรงเรยนทเขารวมโครงการแลวสง

หลกฐานผลการประเมนไปยงกรมอนามย

2.5 กรมอนามยรบรองมาตรฐานและประกาศเกยรตคณ

3) โครงการสขอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราช

กมาร ในโครงการสงเสรมโภชนาการและสขภาพอนามยเดกและเยาวชนในถนทรกนดาร ปงบประมาณ

2557 – 2558 กรมอนามย

โครงการสขอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา เปนโครงการตอเนอง 2 ป มวตถประสงคเพอพฒนา

คณภาพชวต โดยเฉพาะดานสขอนามย อนเปนความตองการขนมลฐานใหกบเดกและเยาวชน ในถนทรกนดาร

ทวประเทศ โดยมกจกรรมการด าเนนงาน 2 กจกรรมหลก ดงน

กจกรรมท 1 การสรางสวม

1.1 สรางและปรบปรงสวมใหกบโรงเรยนในถนทรกนดาร โดยมกระบวนการท างาน ดงน

1.1.1 ส ารวจขอมลพนฐานโรงเรยนและขอมลสภาพสวมของโรงเรยน

1.1.2 คดเลอกโรงเรยน เพอรบการสนบสนนในโครงการ

1.1.3 จดกจกรรมแถลงขาวรณรงคในวนสวมโลกสวมอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา

1.1.4 ฝกอบรมและปฏบตการสรางสวมอยางถกหลกสขาภบาลแกคร ตชด. นกศกษา

สถาบนอาชวศกษา ผน าชมชน และหนวยงานอนๆ ทเขารวมโครงการ

1.1.5 สรางและปรบปรงสวมใหกบโรงเรยนในถนทรกนดารภายใตการมสวนรวมกบภาค

เครอขาย

1.1.6 อบรมพฤตกรรมการใชสวมทถกตองและการดแลรกษาความสะอาด สขอนามย ลาง

มอ แปรงฟนแกนกเรยน คร และบคลากรในโรงเรยน

1.1.7 จดกจกรรมสรางแรงจงใจในการสรางสวมและการดแลรกษาความสะอาดสวมใหยงยน

กจกรรมท 2 การพฒนาศกยภาพดานสขภาพแกบคลากร โดยมประเดนการพฒนา ดงน

P a g e | 65

2.1 ประชมวชาการพฒนาสขภาพเดกและเยาวชนในถนทรกนดาร แลกเปลยนเรยนร นทรรศการ

นวตกรรม ผลงานเดน และแนวปฏบตทดดานสขภาพ และการประกาศเกยรตคณ ณ โรงเรยนต ารวจตระเวน

ชายแดนน ารอง 1 แหง ในเดอนเมษายน พ.ศ. 2557

2.2 พฒนาศกยภาพนกเรยน คร แมครว แมคา และบคลากรในโรงเรยนในถนทรกนดาร ในเรอง

โภชนาการ สขอนามย ทนตสขภาพ ออกก าลงกาย อนามยเจรญพนธ อนามยสงแวดลอม สขาภบาล อาหาร

น าบรโภค และสวม โดยมรปแบบการด าเนนการ คอ

2.1.1 อบรมนกเรยนแกนน า (อาหารปลอดภย สวมนาใช เดกไทยฟนด น าดมปลอดภย และ

โครงงานสขภาพ ฯลฯ)

2.1.2 สมมนาครอนามยในการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมในโรงเรยน

2.1.3 อบรมเพมประสทธภาพงานอนามยแมและเดกและพฒนาการเดกในถนทรกนดาร

หางไกลมาก

2.1.4 อบรมแมครวและแมคาในโรงเรยนเกยวกบโภชนาการและสขาภบาลอาหาร

2.3 สนบสนนการเฝาระวงและตรวจคณภาพน าบรโภคในโรงเรยนถนทรกนดารตามมาตรฐาน

2.4 สมมนาสรางการมสวนรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน แกนน าชมชน และภาคเครอขายใน

การสนบสนนการพฒนาเดกและเยาวชนในถนทรกนดารดานสขภาพและอนามยสงแวดลอมโรงเรยนในถน

ทรกนดาร

4) โครงการ “นกจดการลดน าหนกในเดกวยเรยน Smart kids Coacher”

ขอมลจากการประชมเชงปฏบตการ เรอง “แผนบรณาการกลมเดกวยเรยนในเขตสขภาพและนก

จดการลดน าหนกในเดกวยเรยน Smart Kids Coacher”กรมอนามยในฐานะหนวยงานหลกในการดแลกลม

เดกวยเรยน ไดด าเนนงานตามแนวทางบรณาการยทธศาสตรสขภาพผานตวชวดหลกระดบกระทรวง 2

ประเดน ไดแก 1) การลดภาวะเรมอวนและอวนในเดกวยเรยน จากรายงานของส านกนโยบายและยทธศาสตร

กระทรวงสาธารณสข ในป พ.ศ. 2556 พบภาวะเรมอวนและอวนของเดกวยเรยนสงสดมการพบใน 4 เขต

สขภาพ ไดแก เขตสขภาพ 3, 4, 6 และ 12 คดเปนรอยละ 11.3, 12.3, 12.4 และ 11.1 ตามล าดบ สวนใหญ

พบในเขตเมองสงถงรอยละ 20 และ 2) การลดอตราการเสยชวตจากการจมน า ขอมลการตายของกรมการ

P a g e | 66

ปกครองในป พ.ศ. 2556 พบวาอตราการเสยชวตจากการจมน าของเดกอายต ากวา 15 ป เทากบ 7.6 ตอแสน

ประชากร หรอมจ านวนการเสยชวตเทากบ 920 คน

เพอเปนการแกปญหาภาวะเรมอวนและอวน ส าหรบเขตสขภาพ 3, 4, 6 และ 12 ภายใตแผนงาน

Flagship Project เปนนโยบายหลกส าคญทตองอาศยความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของภายในกระทรวง

อนไดแก กรมอนามย กรมควบคมโรค กรมการแพทย กรมสนบสนนบรการสขภาพ กรมสขภาพจต และ

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา โดยกรมอนามย ไดก าหนดรปแบบการด าเนนงานทเปนนวตกรรมแบบ

บรณาการในการใชทรพยากรบคคลในพนทใหมประสทธภาพยงขน โดยไดสรางนกจดการลดน าหนกเดกวย

เรยน (Smart Kids Coacher) ซงเปนทมงานทจะลงพนทในการจดการลดน าหนกเดกวยเรยนไมใหเสยงตอ

ภาวะเรมอวนและอวน และคาดวาจะลดภาระคาใชจายดานสขภาพทเกดจากภาวะน าหนกเกนและโรคอวน

ของประเทศได 5,500 ลานบาทตอป (ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.), 2557)

5) โครงการ “ทมผกอการด”

สบเนองจากกระทรวงสาธารณสข ก าหนดเปาหมายไววา ภายในป พ.ศ. 2558 ตองลดอตราการ

เสยชวตจากการจมน า ของเดกอายต ากวา 15 ป ใหเหลอ 6.5 คนตอประชากรเดกแสนคน หรอลดจ านวนการ

ตายใหเหลอไมเกน 770 คน จากขอมลในป พ.ศ. 2556 พบเดกเสยชวตจากการจมน า 920 คน หรอ 7.6 คน

ตอประชากรเดกแสนคน และป พ.ศ. 2557 เดกเสยชวต 807 คน หรอ 7.1 คนตอประชากรเดกแสนคน และ

เพอใหบรรลเปาหมายดงกลาว ใน ป พ.ศ. 2557 กรมควบคมโรค ไดสราง “ทมผกอการด” คอ ทมทมการ

ด าเนนงานปองกนการจมน าในมาตรการตางๆ ครบตามองคประกอบทก าหนดในแตละระดบ รวมทก

หนวยงาน ทกองคกรทงภาครฐ และเอกชน ตลอดจนบคคลทวไปเพอปองกนการจมน าในระดบพนท โดยในป

พ.ศ. 2558 ตงเปาวา ตองมทมผกอการดทงหมดอยางนอย 320 ทม จะสงผลใหเกดมาตรการปองกนการจมน า

ทส าคญ เชน ม การจดการสงแวดลอมบรเวณแหลงน าเสยงอยางนอย 960 แหง และ เดกอาย 6-14 ป ได

เรยนหลกสตรวายน าเพอเอาชวตรอดอยางนอย 32,000 คน เปนตน (ส านกขาว Hfocus, 2557)

2.2.4 ชวงเดกวย 13 – 17 ป

2.2.4.1 สภาพการณและแนวโนม

พฤตกรรมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

จากการส ารวจการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของเดกและเยาวชนไทยพบวา การม

โทรศพทมอถอของเดกไทยอาย 6 ปขนไป มจ านวนมากกวาครงหนงของประชากรไทยทงประเทศ

P a g e | 67

(48,065,641 คน) (ภาคผนวก – ตารางท 14) และเมอเปรยบเทยบตามชวงอาย พบวา จ านวนผใช

อนเทอรเนตและจ านวนผใชคอมพวเตอรในชวงอาย 15 – 19 ป สงทสด จ านวน 3,853,478 และ 3,817,215

คน ตามล าดบโดยจ านวนผใชโทรศพทมอถอมากทสดอยในชวงอาย 20 – 24 ป จ านวน 4,604,830 คน

(ภาคผนวก – ตารางท 15) นอกจากนในรายงาน Thailand Internet User Profile 2014 ทส ารวจโดย

ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) ,

2557) โดยส ารวจในเดอนเมษายนถงพฤษภาคม พ.ศ. 2557 โดยผานการท าส ารวจออนไลน เชน จดหมาย

เวยน แบนเนอร โซเชยลมเดย อเมล เวบไซต และอนๆ ผลการส ารวจมผเขามาตอบทงสน 16,596 คนแบงเปน

ชาย รอยละ 43.1 หญง รอยละ 55.6 และเพศทางเลอก รอยละ 1.3 ซงรอยละ91 ของผตอบแบบสอบถามนน

ใชอนเทอรเนตมากกวา 5 ป ผลการส ารวจพบวา ชวโมงการใชงานของเดกและเยาวชนไทย ป พ.ศ.2557โดย

เฉลยอยท 50.4 ชวโมงตอสปดาห เพมจากปทแลวทมจ านวน 32.3 ชวโมงตอสปดาห คดเปนการใชตอวน 7.2

ชวโมงตอวน หรอคดเปนเกอบ 1 ใน 3 ของเวลาตอวน และผลส ารวจยงระบอกวาเพศทางเลอกมจ านวนการใช

อนเทอรเนตสงกวาเพศอนๆ ท 62.1 ชวโมงตอสปดาห ตามดวยเพศชายอยท 51.8 ชวโมงตอสปดาหและเพศ

หญง 49 ชวโมงตอสปดาหทงนมการใชอนเทอรเนตผานสมารทโฟนมากทสด รอยละ77.1 ตามดวย

คอมพวเตอรตงโตะรอยละ69.4และคอมพวเตอรพกพารอยละ49.5โดยชวงทมการใชงานมากทสดคอชวงบาย

ถงค า 16.00 – 20.00 น.

นอกจากนยงมขอมลทนาสนใจของส านกงานสถตแหงชาต (พ.ศ. 2557) ยงชใหเหนมมมองในดาน

บวกตอการใชอนเทอรเนตของเดกและเยาวชนไทย โดยระบวา รอยละของการใชอนเทอรเนตของเดกไทยเพม

สงขนทกป จากรอยละ 23.6 ในป พ.ศ. 2551 มาเปนรอยละ 58.2 ในป พ.ศ. 2557 แตสดสวนทมากทสด นน

คอ รอยละ 32.1 เดกไทยใชอนเทอรเนตเพอการเรยนร รองลงมา รอยละ 22.8 จะใชเพอการเลนเกมส โดย

ส านกงานสถตแหงชาตชวา เดกไทยใชเวลากบอนเทอรเนต เพยงครงละ 1 – 2 ชวโมงเทานน (ภาคผนวก –

รปภาพท 8)

การยอมรบพฤตกรรมทางสงคม

1. พฤตกรรมทวไป

จากการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต (2557) พบวา คนไทยทมอาย 13 ปขนไป รสกรบไมไดกบ

พฤตกรรมการพดภาษาไทยค าฝรงค า โดยมสดสวนเพมขนเพยงเลกนอยจากรอยละ 35.4 ในป พ.ศ. 2554

เปนรอยละ 35.9 ในป พ.ศ. 2557 ในท านองเดยวกน พฤตกรรมการใสเสอสายเดยว เกาะอก นงกางเกงเอว

ต า/ขาสนมาก และแสดงพฤตกรรมไมสภาพในทสาธารณะ เชน สงเสยงดง ใชวาจาไมสภาพ มผทรบไมไดเพม

P a g e | 68

สงขนอยางเหนไดชดเจน จากรอยละ 56.0 และ76.1 ใน ป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 61.3 และ 80.5 ในป พ.ศ.

2557 ตามล าดบ ซงแสดงใหเหนวา คนไทยอาย 13 ปขนไป ยงรบไมไดกบพฤตกรรมตางๆ เหลาน

2. พฤตกรรมการแสดงออกทางเพศ

พฤตกรรมการแสดงออกทางเพศอยางเปดเผย มผรบไมไดเพมขนเลกนอยจากรอยละ 81.8 ใน ป

พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 83.0 ในป พ.ศ. 2557สวนพฤตกรรมการท าตวผดเพศ ไมวาจะเปนหญงท าตวเปนชาย

หรอชายท าตวเปนหญง มผทรบไมไดเลยลดลงอยางเหนไดชดเจน คอ จากรอยละ 23.1 เทากน ในป พ.ศ.

2554 เปนรอยละ 17.5 เทากนในป พ.ศ. 2557

3. พฤตกรรมการมเพศสมพนธ

จากการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต (2557) พบวา คนไทยอาย 13 ปขนไปทรบไมไดกบการท

หญง/ชาย มเพศสมพนธกอนอาย 15 ป เพมขนรอยละ 79.2 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 82.6 ในป พ.ศ.

2557 โดยในจ านวนนมผรบไมไดเลยเพมขนเลกนอย สวนทรบไมไดกบการทหญง/ชายรกรวมเพศ มผทรบ

ไมไดเลยลดลงจากรอยละ 38.4 และ 39.2 ในป พ.ศ. 2554 และ เปนรอยละ 30.6 และ 31.6 ในป พ.ศ.

2557 ตามล าดบ ส าหรบหญง/ชาย มเพศสมพนธกอนแตงงาน มผทรบไมไดเลยลดลงจากรอยละ 23.3และ

20.1 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 19.9 และ 17.5 ในป พ.ศ.2557 ในขณะทหญง/ชายอยดวยกนโดยไม

แตงงาน มผทรบไมไดเลยลดลงจากรอยละ 18.2 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 15.4 ในป พ.ศ. 2557 ซงแสดง

ใหเหนวา คนไทยอาย 13 ปขนไป ยอมรบพฤตกรรมการมเพศสมพนธในลกษณะดงกลาวขางตนเพมมากขน

(ภาคผนวก – รปภาพท 9 10 และ 11)

เดกหาย

ส าหรบขอมลจ านวนเดกหายของประเทศไทย จากการเกบขอมลโดยมลนธกระจกกเงา (2557) พบวา

มสดสวนทเพมมากขนอยางตอเนอง โดยป พ.ศ. 2557 พบวามเดกหายเกอบ 700 คน สวนใหญอายระหวาง 4

– 8 ป มลนธกระจกเงา โดยนายเอกรตน หลมชมแข หวหนาศนยขอมลคนหาย เปดเผยถงตวเลขเดกหายท

เพมสงขนในแตละป โดยพบวาเฉพาะครงเดอนของมกราคม พ.ศ. 2558 ทผานมา มจ านวนเดกหายแลวถง 70

คน และเมอยอนไปดสถตเดกหายเมอป พ.ศ. 2557 พบวา มจ านวนมากถง 675 คน เพมสงขนจากป พ.ศ.

2556 ทมเดกหายทงสน 550 คน โดยในป พ.ศ. 2556 – 2557 ของจ านวนเดกทหาย มเดกเสยชวตถง 10 คน

ทงน ปญหาสวนใหญมสาเหตมาจาก 2 สาเหตใหญๆ คอ 1) สมครใจหนออกจากบานดวยตนเอง เพราะปญหา

ครอบครว และ 2) ถกลอลวง หลอกไปขมขน หรอถกฆาตกรรม (มลนธกระจกเงา, 2557)

P a g e | 69

สขภาพจต

ในป พ.ศ. 2557 คะแนนเฉลยสขภาพจตคนไทยอาย 15 ปขนไป จากการส ารวจของส านกงานสถต

แหงชาต พบวา ในชวงอาย 40 – 59 ป มคะแนนเฉลยอยท 33.48 และชวงอาย 15 – 24 ป คะแนนเฉลยอยท

33.28 (ภาคผนวก – รปภาพท 12) ทงน เมอจ าแนกตามระดบการศกษา พบวา คะแนนเฉลยสขภาพจตของ

คนไทยมแนวโนมเพมสงขนตามระดบของการศกษา คอ ระดบอดมศกษา มคะแนนเฉลยสขภาพจตสงทสด

เทากบ 34.25 รองลงมาคอ ระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษา คะแนนเฉลยสขภาพจต เทากบ 32.91

และ 33.37 ตามล าดบ และไมเคยเรยน คะแนนเฉลยสขภาพจตต าทสด เทากบ 31.86 (ภาคผนวก – รปภาพท

13) ในประเดนสขภาพจตน เมอเปรยบเทยบกบขอมลใน ป พ.ศ. 2556 พบประเดนแตกตาง กลาวคอ ในป

พ.ศ. 2556 จากการส ารวจของสถาบนรามจตต เรองสภาวการณเดกและเยาวชนไทยในรอบป พ.ศ. 2555

(รายงานในป พ.ศ. 2556) พบวา นกศกษาระดบชนอดมศกษามความเครยดสงสด รอยละ 46 รองลงมา คอ

นกเรยนระดบอาชวศกษา มความเครยดสงถงรอยละ 45 (ภาคผนวก – รปภาพท 14)

คดเดกและเยาวชน

การกระท าความผดของเดกและเยาวชนตามการด าเนนคดของกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน

ทวประเทศ พบวา ในป พ.ศ. 2557 คดเดกและเยาวชนลดลงเปน 36,537 คด จาก 36,763 คดในป พ.ศ.

2556 เมอจ าแนกเปนคดเดกและคดเยาวชน พบคดเดกอาย 10 – 15 ป เพมขนจากป พ.ศ. 2556 จ านวน

10,672 คด เปน 10,776 คด ในป พ.ศ. 2557 แตคดเยาวชนอาย 15 – 18 ป กลบลดลงจาก 26,091 คด ในป

พ.ศ. 2556 เปน 25,761 คด ในป พ.ศ. 2557 (ภาคผนวก – รปภาพท 15; ตารางท 16)

เมอพจารณาตามฐานความผดของคดเดกและเยาวชนในป พ.ศ. 2556 และป พ.ศ. 2557 พบวา

ความผดทมจ านวนเพมสงขน ม 2 ฐานความผด ไดแก ความผดเกยวยาเสพตดใหโทษ จากรอยละ 42.24 ในป

พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 45.18 ในป พ.ศ. 2557 และความผดเกยวกบอาวธและวตถระเบด จากรอยละ 7.11

ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 8.90 ในป พ.ศ. 2557 ในขณะทความผดเกยวกบทรพย เพศ ชวตและรางกาย

ความสงบสข เสรภาพ ชอเสยง และการปกครอง และความผดอนๆ มจ านวนลดนอยลง (ภาคผนวก – รปภาพ

ท 16)

จากสถานการณเดกและเยาวชนกระท าผดอาญาโดยสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนท ว

ประเทศ พบวา มเดกและเยาวชนถกด าเนนคดอาญาโดยสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนประมาณ

36,000 คดตอป โดยในป พ.ศ. 2557 จ านวนคดลดลงเหลอประมาณ 35,000 คด โดยตวเลขเดกและเยาวชน

กระท าผดอาญาทลดลงนนอาจจะมสาเหตมาจากการยกเลก พ.ร.บ.จดตงศาลเยาวชนและครอบครวและวธ

P a g e | 70

พจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2534 แลวมาใช พ.ร.บ.ศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคด

เยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2553 ซงมผลบงคบใชมาตงแตป พ.ศ. 2554 เพอเนนการคมครองสทธ สวสดภาพ

และวธปฏบตตอเดก เยาวชน สตร และบคคลในครอบครว ซงมการเพมกระบวนการ ขนตอน การพสจนตอ

ศาลวามการจบกมถกตองหรอไม มกระบวนการท าแผนแกไขฟนฟทงในชนอยการ และศาล ซงสามารถชะลอ

การฟองไดซงรองอธบดกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน กระทรวงยตธรรม ไดใหขอมลเพมเตมวา ใน

ความเปนจรงคดเดกและเยาวชนกระท าผดอาญาไมไดลดลง และสถานการณกลบมความรนแรงและซบซอน

มากขนโดยมเดกและเยาวชนกระท าผดเกยวกบยาเสพตดมาเปนอนดบหนง รองลงมาคอคดเกยวกบทรพย

เชน ลกทรพย ปลนทรพย และคดเกยวกบชวตและรางกาย เปนตน ในจ านวนเดกและเยาวชนทกระท าผด

อาญานนมากกวารอยละ 60 มาจากครอบครวแตกแยก แตกราว หรอครอบครวทมความพรอมแตเลยงดไม

ถกตอง และหากพจารณาถงการศกษาของเดกและเยาวชนทกระท าผดอาญาพบวามถงรอยละ 25 ของเดก

และเยาวชนทกระท าผดอยในระบบการศกษา

2.2.4.2 ผลการด าเนนงานและแนวทางการแกปญหา

1) แผนงาน หนงสถานพนจ หนงสถานศกษา

กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน ไดด าเนนแผนงาน “หนงสถานพนจ หนงสถานศกษา” โดย

สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนทวประเทศ 77 จงหวด ท ากจกรรมรวมกบสถานศกษาน ารองในสงกด

สพฐ. 77 โรงเรยนทวประเทศ เพอจดกจกรรมในการประเมนสถานการณโรงเรยน ประเมนสถานการณหรอ

ปญหาเดก รวมวางแผนการด าเนนการ ด าเนนการตามแผนทวางไว รวมทง ตดตามและใหการชวยเหลอ ซง

แตกตางกนไปตามสภาพ บรบทของแตละจงหวด โดยมเปาประสงคเพอทจะลดพฤตกรรมทไมเหมาะสมของ

เดกและเยาวชนในสถานศกษา ผานการด าเนนกจกรรมตางๆ ทเหมาะสมกบสภาพปญหาและความตองการ

ของเดกและเยาวชน ปองกนการกระท าความผดและลดการกระท าผดซ าของเดกและเยาวชน ซงไดด าเนนการ

ดงตอไปน

- ประสานงานกบส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) จนไดหนวยงานทจะท างานใน

โครงการฯรวมกน คอ ศนยเฉพาะกจคมครองและชวยเหลอเดกนกเรยน (ฉก.ชน.สพฐ.) ซงเปนหนวยงานใน

ก ากบของ สพฐ. ทเปนหนวยปฏบตการพเศษและมระบบทสามารถชวยเหลอเดกนกเรยนทเผชญปญหาตางๆ

อาท ความรนแรง การละเมดทางเพศ ความเปนธรรมทางการศกษา ความตองการรบความชวยเหลอดาน

ตางๆ เปนตน

P a g e | 71

- น าเสนอโครงการตอทประชม “การสมมนา การมอบนโยบายการมอบนโยบายการบรหารราชการ

กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557”ระหวางวนท 19 – 21 มนาคม 2557

ณ โรงแรม กรงศร รเวอร ถนนโรจนา ต าบลกะมง อ าเภอเมองพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา

คณะท างานไดน าเสนอโครงการฯ ตอผอ านวยการสถานพนจทวประเทศ โดยมการบรรยาย อธบายใหทราบถง

ทมาและเหตผล วตถประสงค ผลทคาดวาจะไดรบ รวมทงบทบาทของผอ านวยการสถานพนจฯ ทมตอ

โครงการฯ

- จดประชมเชงปฏบตการเพอพฒนาศกยภาพของบคลากรกลมประสานกจกรรมชมชนหรอทไดรบ

มอบหมายใหปฏบตงานในการด าเนนกจกรรมปองกนปญหาการกระท าความผดของเดกและเยาวชนรวมกบ

สถานศกษาของสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนทวประเทศ 77 จงหวด จ านวนแหงละ 2 คน รวมเปน

154 คน ระยะเวลาการอบรม 2 วน 1 คน ในระหวางวนท 8 – 9 เมษายน 2557 ณ โรงแรมเอบนาเฮาส ถนน

วภาวดรงสต กรงเทพมหานคร

- คดเลอกเปาหมายโรงเรยนน ารอง และการด าเนนกจกรรมในสถานศกษา โดยบคลากรทผานการ

ประชมเชงปฏบตการฯ พจารณาคดเลอกโรงเรยนน ารอง 1 โรงเรยนในแตละสถานพนจฯ 1 แหง และจด

กจกรรมรวมกบสถานศกษาตามแผนงาน “หนงสถานพนจ หนงสถานศกษา” ในการเปนวทยากรใหความร

เปนผจดกจกรรมบ าบดแกไขฟนฟตามสภาพปญหาของเดกและเยาวชน การใหค าปรกษาแนะน าเด กและ

เยาวชนกลมเสยง

- จดอบรมการพฒนาเครอขายในการปองกนปญหาการกระท าความผดของเดกและเยาวชน ภายใต

โครงการ “เดกไทย หวใจบรสทธ” โดยการจดอบรมในครงนเปนกจกรรมพฒนาการท างานเครอขายของ

ผปฏบตงานในพนททเกยวของ ทง 77 จงหวด อนไดแก บคลากรจากสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน

และบคลากรจากโรงเรยนในสงกด สพฐ ทงนเพอสรางความเขาใจเกยวกบการด าเนนกจกรรมปองกนการ

กระท าความผดของเดกและเยาวชนโดยอาศยสถาบนการศกษาเปนฐาน จดขนเมอวนท 23 – 25 กรกฎาคม

2557 ณ โรงแรมรามาดาพลาซาแมน ารเวอรไซด ถนนเจรญกรง บางคอแหลม กรงเทพมหานคร

- การตดตามประเมนผลการด าเนนงาน และการนเทศงานเปนรายเขตพนท โดยคณะท างาน

โครงการฯ มการแบงเปน 2 รปแบบ คอ หนง การตดตามประเมนผลเบองตนจากเอกสารรายงานผลการ

ด าเนนงานโครงการ และสอง การลงพนทตดตามและนเทศงานของคณะท างานโครงการฯ ในพนทรายเขต 5

เขต ในชวงระหวางวนท 18 – 22 สงหาคม 2557 โดยเลอกตามเขตภมภาค 5 ภาค คอ ภาคเหนอ คดเลอก

สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน จงหวดแพร ซงด าเนนกจกรรมรวมกบโรงเรยนบานแมหลาย (ประชา

P a g e | 72

นสรณ) ภาคกลาง คดเลอกสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน จงหวดปทมธาน ซงด าเนนกจกรรมรวมกบ

โรงเรยนชมชนประชาธปตยวทยาคาร ภาคตะวนออก คดเลอกสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวด

ตราด ซงด าเนนกจกรรมรวมกบโรงเรยนบานคลองมะขาม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเลอกสถานพนจและ

คมครองเดกและเยาวชน จงหวดอบลราชธาน ซงด าเนนกจกรรมรวมกบโรงเรยนปทมพทยาคม และภาคใต

คดเลอกสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน จงหวดกระบ ซงด าเนนกจกรรมรวมกบโรงเรยนพนมเบญจา

- เมอโครงการฯ ไดด าเนนการมาจนถงขนตอนของการสรปผลการด าเนนโครงการ กรมพนจฯ ไดจด

ใหมเวทแลกเปลยนเรยนรเพอถอดบทเรยนความส าเรจในการด าเนนงานตามแผนงาน “หนงสถานพนจ หนง

สถานศกษา” เพอจดรวบรวมขอมล ขอคนพบ และบทเรยนในการด าเนนกจกรรมปองกนการกระท าความผด

ของเดกและเยาวชน เพอเปนคลงความร ทจะสามารถน าไปใชเปนแนวทางในการด าเนนการในโครงการท

เกยวของกบการปองกนเดกและเยาวชนเขาสกระบวนการยตธรรมไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

ตอไป โดยมผเขารวมเปนบคลากรจากสถานพนจฯ 6 จงหวด จงหวดละ 2 คน และบคลากรจากสถานศกษา

สงกด สพฐ ทเขารวมกจกรรม 6 โรงเรยน โรงเรยนละ 2 คน เพอใหเปนเวททสามารถแลกเปลยนเรยนรในการ

ท างานซงกนและกนไดอยางมประสทธภาพมากทสด

2) การจดการศกษาและฝกวชาชพ

เดกและเยาวชนทศาลมค าสงหรอพพากษาใหรบการฝกอบรมในศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชน

จะไดรบการสงเสรมการศกษาและฝกวชาชพใหเหมาะสมกบอาย สภาพรางกาย สภาพจต วฒภาวะและ

ประโยชนทเดกหรอเยาวชนจะไดรบในอนาคต และค านงถงความประสงคของเดกหรอเยาวชนประกอบดวย

ซงจะชวยใหเดกและเยาวชนสามารถมองเหนแนวทางในการศกษาตอ รวมถงการขยายโอกาสทางการศกษา

ใหแกตนเอง และโอกาสในการน าความรไปประกอบอาชพเพอสามารถด ารงตนอยในสงคมอยางปกตสข

อนเปนการลดความเสยงทเดกและเยาวชนจะเขาสกระบวนการยตธรรมอกครง

กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชนไดจดการศกษาสายสามญตามหลกสตรการศกษานอกระบบ

ระดบการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ของส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษา

ตามอธยาศย กระทรวงศกษาธการ โดยแบงระดบการศกษาออกเปน 4 ระดบ ไดแก ระดบผไมรหนงสอ ระดบ

ประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย โดยมจ านวนเดกและเยาวชนทเขา

รบการศกษาดงแสดงในตาราง

P a g e | 73

ตารางแสดงจ านวนเดกและเยาวชนทลงทะเบยนเรยนวชาสามญ ประจ าป พ.ศ. 2557

ระดบการศกษา ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 รวม ไมรหนงสอ 236 234 470 ระดบประถมศกษา 324 337 661 ระดบมธยมศกษาตอนตน 1,588 1,877 3,465 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 977 1,038 2,015

รวม 3,125 3,486 6,611

ตารางแสดงจ านวนเดกและเยาวชนหนวยเรยนวชาสามญทศกษาจบหลกสตรการศกษานอกระบบและ

การศกษาตามอธยาศย ประจ าป พ.ศ. 2557

จบการศกษาระดบ ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 รวม ไมรหนงสอ 62 44 106 ระดบประถมศกษา 15 24 39 ระดบมธยมศกษาตอนตน 131 185 316 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 95 112 207

รวม 303 365 668

ส าหรบการฝกวชาชพ ศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนแตละแหงจะประสานงานกบหนวยงาน

ภายนอก เชน ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยประจ าจงหวดหรออ าเภอ

สถาบนพฒนาฝมอแรงงานเขต เปนตน เพอรบรองหลกสตรทศนยฝกและอบรมไดจดท าขนซงสามารถ

รบประกนไดวาเดกและเยาวชนทผานหลกสตรทไดรบการรบรองจะเปนผมความรความสามารถในว ชาชพท

ไดรบการอบรม รวมถงเดกและเยาวชนทผานการฝกวชาชพจะไดรบวฒบตรทออกโดยหนวยงานภายนอก ซง

สามารถน าไปประกอบอาชพหรอศกษาตอได การจดหลกสตรฝกวชาชพในศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชน

แบงออกเปน 3 หลกสตร ดงน

1. หลกสตรระยะสน เปนหลกสตรทไดถกออกแบบเพอใหเดกและเยาวชนทส าเรจหลกสตรสามารถ

จะท างานหรอน าไปประกอบอาชพไดทนท ซงศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนแตละแหงจะจดใหตามความ

เหมาะสม เชน วชาชพชางไม-กอสราง ชางเชอมโลหะ ชางไฟฟา เกษตรกรรม ชางยนต ชางตดผม เสรมสวย

ชางศลป ดนตร ชางตดเยบศลปหตถกรรม ฯลฯ

P a g e | 74

2. หลกสตรระยะยาว ด าเนนการ 2 รปแบบ คอ 1) ด าเนนการใหเดกและเยาวชนเรยนภายในศนยฝก

และอบรมเดกและเยาวชน โดยบคลากรในศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนเปนผจดท าหลกสตรและให

สถานศกษาหรอสถาบนภายนอกเปนผรบรองหลกสตร ไดแก ศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนสรนธร

เนองจากเปนศนยฝกเฉพาะดานวชาชพ 2) ด าเนนการใหเดกและเยาวชนไปเรยนยงสถานศกษาภายนอกแบบ

ไปมานอกสถานพนจหรอศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชน เชน วทยาลยเทคนค วทยาลยอาชวศกษา

วทยาลยสารพดชาง เปนตน

3. หลกสตรภมปญญาทองถน เปนการน าภมปญญาชาวบานในทองถนมาจดเปนหลกสตรฝกวชาชพ

ใหเดกและเยาวชน การเรยนจะด าเนนการตามความพรอมของเดกและเยาวชนและวทยากรทท าหนาท

ถายทอดความร หลกสตรทจดท าจะมความหลากหลายขนอยกบบรบทของแตละพนท เชน การลงรกปดทอง

ผาบาตก ผามดยอม ผลตภณฑจากไมไผ เครองจกสาน การท าเทยนหอม เปนตน

3) การแกไขบ าบดฟนฟเดกและเยาวชน

เดกและเยาวชนทอยในความดแลของสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนเพอรอการพจารณา

พพากษา หรอเขารบการฝกอบรมตามค าพพากษาของศาลในศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชน จะไดรบการ

ประเมนและจ าแนกเดกและเยาวชนโดยนกวชาชพ เพอหาสภาพปญหาและความจ าเปนของเดกและเยาวชน

เชน การใชยาและสารเสพตด การคบเพอน ความสมพนธของครอบครว ความสมพนธกบเพอน การศกษา

สภาวะสขภาพกายและจต เปนตน รวมทงหาปจจยเสรมทจะชวยใหเดกและเยาวชนกลบตนเปนคนด เชน

ความผกพนในชวตทางบวกกบโรงเรยน ครอบครว เพอน ทกษะการปรบตวในทางทเหมาะสม แลวจงน ามา

จดท าแผนการแกไขบ าบดฟนฟ หรอแผนการฝกอบรมเดกหรอเยาวชนแตละราย จากสภาพปญหาและความ

จ าเปนทหลากหลายของเดกหรอเยาวชนนน กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงไดมการพฒนาโปรแกรม

บ าบดฟนฟใหเหมาะสมตามสภาพปญหาของเดกและเยาวชนแตละราย เชน ดานพฤตกรรมดานสขภาพจต

ดานสงคม ดานสขภาพกายเพอใหการบ าบดฟนฟเดกและเยาวชนเกดประสทธภาพสงสด โดยมการพฒนา

โปรแกรมบ าบดฟนฟส าหรบเดกและเยาวชน ดงน

1. โปรแกรมบ าบดฟนฟของเดกและเยาวชนทเขาสสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน แบงเปน

ดงน

1.1 เดกและเยาวชนทถกควบคมตวในสถานแรกรบจะไดรบการบ าบดฟนฟตามแผนทก าหนดเปน

รายบคคล โดยมกจกรรมหรอโปรแกรมบ าบดฟนฟ ดงน

P a g e | 75

ก. การปฐมนเทศเดก เยาวชนและครอบครว โปรแกรมบ าบดของสถานแรกรบเดกและ

เยาวชน กจกรรมเสรมสรางทกษะชวต กจกรรมการใหสขศกษา กจกรรมการพลศกษา กจกรรมการฝก

ระเบยบแถว เปนตน

ข. กรณเดกและเยาวชนมปญหาและความจ าเปนเฉพาะดาน จะไดรบโปรแกรมการแกไข

บ าบดฟนฟตามสภาพปญหาและความจ าเปน ไดแก โปรแกรมปรบตวปรบใจวยใสแรกรบ โปรแกรมบ าบด

ส าหรบเดกและเยาวชนเพอลดอารมณเศรา โปรแกรมบ าบดยาเสพตดตามผลการจ าแนก (กลมเสยง กลมเสพ

กลมตด) โปรแกรมบ าบดดานชมชนและสภาพแวดลอม ดานการคบเพอน ดานครอบครว การประเมนภาวะ

เสยงตอการตงครรภ และการดแลเดกและเยาวชนหญงตงครรภหรอใหก าเนดบตร

1.2 เดกและเยาวชนทไมควบคมตวจะไดรบการแกไขบ าบดฟนฟตามค าสงศาล เชน การแกไขบ าบด

ฟนฟกอนพพากษาตามมาตรา 132 การแกไขบ าบดฟนฟแบบเชามาเยนกลบตามมาตรา 45 โดยมโปรแกรม

เสรมสรางและพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนส าหรบเดกและเยาวชนกลมดงกลาว

2. โปรแกรมบ าบดฟนฟของเดกและเยาวชนทศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหรบการฝกและอบรมเดก

และเยาวชน ซงจะด าเนนการตามแผนการฝกอบรมเดกหรอเยาวชนแตละราย ดงน

2.1 การบ าบดฟนฟพฤตกรรมและอารมณเดกและเยาวชน ประกอบดวย

ก. การบ าบดฟนฟพนฐานเปนการแกไขบ าบดฟนฟส าหรบเดกและเยาวชนทกราย

ประกอบดวย โปรแกรมบ าบดพนฐานของศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชน การปฐมนเทศเดกหรอเยาวชน

การปฐมนเทศผปกครอง

ข. การบ าบดฟนฟเฉพาะดานเปนการแกไขบ าบดฟนฟส าหรบเดกและเยาวชนทมความ

จ าเปนเฉพาะในแตละดาน ประกอบดวย

- โปรแกรมบ าบดยาเสพตด ตามผลการจ าแนก (กลมเสยง กลมเสพ กลมตด)

- โปรแกรมบ าบดเฉพาะดานครอบครว

- โปรแกรมบ าบดเฉพาะดานของนกสงคมสงเคราะหดานชมชนและสภาพแวดลอม ดานการ

คบเพอน

P a g e | 76

- โปรแกรมบ าบดทางจตวทยา ไดแก โปรแกรมเสรมสรางความภาคภมใจในตนเอง กจกรรม

เตมเตมความเขมแขงทางใจ โปรแกรมการจดการกบความโกรธ โปรแกรมปรบเปลยนความคด เพอ

เสรมสรางความตระหนกรในการกระท าของตนเอง โปรแกรมสงเสรมศกยภาพเชงบวกเยาวชนแกนน า

โปรแกรมปรบความคดส าหรบเดกและเยาวชนทมภาวะซมเศรา โปรแกรมการจดการความวตกกงวล

ในเดกและเยาวชนทกระท าความผด โปรแกรมการจดการอารมณส าหรบเดกและเยาวชนทมลกษณะ

หนหนพลนแลน และโปรแกรมการพฒนาทกษะการเอาใจเขามาใสใจเราในเดกและเยาวชนทมปญหา

ตอตานสงคม

- การประเมนภาวะเสยงตอการตงครรภและการดแลเดกและเยาวชนหญงตงครรภหรอให

ก าเนดบตร

ค. การบ าบดฟนฟพเศษส าหรบเดกและเยาวชนทมปญหาพเศษโดยมโปรแกรมในการปรบ

พฤตกรรม โปรแกรมสงเสรมศกยภาพเชงบวกเยาวชนแกนน า

2.2 กจกรรมนอกหลกสตรซงเปนกจกรรมทางเลอกตามความสนใจและเหมาะสมกบพฒนาการตาม

วยของเดกและเยาวชนแตละราย เชน กจกรรมสงเสรมสขภาพ กจกรรมทกษะชวต กจกรรมศนยเพอนใจวยรน

กจกรรมลกเสอเนตรนาร โปรแกรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรม

เมอเดกและเยาวชนเขารบการบ าบดฟนฟตามโปรแกรมบ าบดส าหรบเดกและเยาวชน ทกรมพนจและ

คมครองเดกและเยาวชนพฒนาขนนนจะท าใหเดกและเยาวชนมแรงจงใจในการปรบเปลยนพฤตกรรม มวธ

ทางเลอกในการแกไขปญหาของตน มทกษะในการสอสารและสรางความสมพนธทดในครอบครว และมทกษะ

ชวตทเหมาะสมในการน าไปใชในการด าเนนชวตตอไป

ตารางแสดงจ านวนเดกและเยาวชนของสถานพนจและศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนทเขารบการ

บ าบดฟนฟตามโปรแกรมบ าบดในป พ.ศ. 2557

การบ าบดฟนฟ จ านวน การปฐมนเทศ 18,700 ใหการปรกษารายบคคล 11,540 ใหการปรกษาเปนกลม 5,808 คายครอบครว 536 ครอบครวสมพนธ 3,517

P a g e | 77

**หมายเหต : เดกและเยาวชน 1 ราย สามารถไดรบการบ าบดแกไขฟนฟไดมากกวา 1 เรอง ทงน ขนอยกบ

สภาพปญหาและความจ าเปนของเดกและเยาวชน

4) โครงการ TO BE NUMBER ONE

ดวยเดกและเยาวชนทกระท าความผดสวนใหญ มโอกาสเสยงตอการเขาไปเกยวของกบยาเสพตดซง

ในปจจบนเปนปญหาส าคญทจ าเปนตองไดรบการปองกนและแกไข กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน จง

ไดด าเนนการ โครงการ TO BE NUMBER ONE ในนามกระทรวงยตธรรม ตงแต ป พ.ศ. 2548 โดยไดจด

กจกรรมโครงการใหแกเดกและเยาวชนในศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชน และสถานพนจและคมครองเดก

และเยาวชน เพอปลกจตส านกและสรางกระแสนยมทเออตอการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด สราง

ภมคมกนทางจตใจไมไปยงเกยวกบยาเสพตด มทกษะทสามารถหลกพนและหางไกลยาเสพตด ตลอดจน

ตระหนกและเหนคณคาในตนเอง ไดใชเวลาวางใหเปนประโยชนโดยเขารวมกจกรรมตาง ๆ ตามความสนใจ

ดวยการฝกทกษะดานดนตร กฬา และศลปะ

ในปงบประมาณ 2557 กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชนไดเปดชมรม TO BE NUMBER ONE

ในศนยฝกและอบรม จ านวน 17 ชมรม ในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน จ านวน 34 ชมรม โดยม

สมาชกชมรมรวม 12,611 คน และไดเปดศนยเพอนใจ TO BE NUMBER ONE หรอ TO BE NUMBER ONE

การบ าบดฟนฟ จ านวน ใหการปรกษาครอบครว 4,228 ครอบครวบ าบด 251 โปรแกรมบ าบดเฉพาะดานครอบครว 46 โปรแกรมบ าบดพนฐานของสถานแรกรบ 4,631 โปรแกรมบ าบดพนฐานของศนยฝกและอบรม 4,476 กจกรรมฝกทกษะชวต 3,359 โปรแกรมปรบตวปรบใจวยใสแรกรบ 504 โปรแกรมการบ าบดเพอลดอารมณเศรา 107 โปรแกรมการจดการกบความโกรธ 315 โปรแกรมการปรบเปลยนความคด 1,122 โปรแกรมสงเสรมศกยภาพเชงบวกเยาวชนแกนน า 647 โปรแกรมเสรมสรางความเขมแขงทางใจ 1,984 โปรแกรมบ าบดยาเสพตด 5,186 Art Feeling 299

P a g e | 78

FRIEND CORNER ในศนยฝกและอบรม จ านวน 9 ศนย ในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน จ านวน

27 ศนย มสมาชกในศนยรวม 7,310 คน

5) การสงเสรมและพฒนาเดกและเยาวชน

เดกและเยาวชนทกระท าความผด แมจะอยในกระบวนการยตธรรม กจ าเปนทจะตองไดรบสทธในการ

พฒนาและการมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ซงกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน ซงมหนาทรบผดชอบ

ดแลเดกและเยาวชนทหลงท าความผดเหลานน ไดตระหนกถงความส าคญของเดกและเยาวชนซงจะเตบโตเปน

ก าลงส าคญในการพฒนาประเทศชาตในอนาคตและเพอเปนการสนองนโยบายของรฐบาล จงไดจดกจกรรม

เพอเปนการสงเสรมและพฒนาใหเดกและเยาวชนไดรบการพฒนาศกยภาพ ความสามารถ และไดใหโอกาสใน

การเขารวมกจกรรมตาง ๆ ทหลากหลายตามความสนใจ ซงเดกและเยาวชนมความสนใจและเขารวมโครงการ

กจกรรมตาง ๆ พรอมทงไดแสดงความสามารถและศกยภาพไดดเชนเดยวกบเดกและเยาวชนทวไป อนจะชวย

ใหเดกและเยาวชนสามารถคนพบศกยภาพและความสามารถของตน มความภาคภมใจ และมทศนคตทดตอ

ตนเองและสงคม อกทงยงท าใหบคคลภายนอกและสงคมมความเขาใจและยอมรบความสามารถของเดกและ

เยาวชน ซงเปนปจจยทสงผลใหเดกและเยาวชนสามารถกลบออกไปด าเนนชวตในสงคมไดดวยด

ตวอยางโครงการ กจกรรม ทจดใหแกเดกและเยาวชน

- โครงการเทคโนโลยสารสนเทศเพอพฒนาเดกและเยาวชนในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน

อนเนองมาจากโครงการเทคโนโลยสารสนเทศตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราช

กมาร ดวยความรวมมอระหวาง มลนธอนเทอรเนตรวมพฒนาไทย และ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

ธนบร โดยไดจดฝกอบรมคอมพวเตอรดานมลตมเดยใหแกเยาวชนจากศนยฝกอบรมเดกและเยาวชนจานวน 5

แหง คอ ศนยฝกฯ บานกาญจนาภเษก ศนยฝกฯ บานกรณา ศนยฝกฯ บานปราน ศนยฝกฯ บานอเบกขา

และศนยฝกฯ บานบง จ. ชลบร โดยกจกรรมจดในรปแบบคายเยาวชน 3 ครง ไดแก คายแกนน าสการเปนผน า

ดานกราฟก คายขยบฝนสรางการตนดวยสอแอนเมชน คายจดท าผลงาน Stop Motion เรอง “กาวทพลาดส

โอกาสทเปลยนแปลง” ซงในวนท 20 ธนวาคม 2556 กระทรวงวฒนธรรม รวมกบ บรษทโชวไรขดจ ากด ไดจด

ประกวดสดยอดคลปวดโอขน และทมงานเดกและเยาวชน 6 คน จากศนยฝกและอบรมบานกาญจนาภเษก ได

สงผลงานคลปวดโอเรอง สอรายใกลตว เขาประกวด และไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบท 1

- การเขารวมแขงขน นาฏมวยไทย อซซ ในโครงการ รกชาต รกษมวยไทย ซงเปดกวางใหเยาวชนทม

ความสามารถดานกฬานาฏมวยไทยมาเขารวมแขงขน โดยศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนชายบานกรณา

ไดสงเยาวชนเขารวมแขงขนประเภทระดบมธยมปลาย และผานรอบออดชน ไดเขาแขงขนในรอบชงชนะเลศ

P a g e | 79

เมอวนท 5 กรกฎาคม 2557 ซงผลการแขงขน คอ เดกและเยาวชนจากศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนชาย

บานกรณาไดรบรางวลชนะเลศ ไดรบถวยพระราชทานสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร

- โครงการประกวดสวดมนตหมสรรเสรญพระรตนตรย ท านองสรภญญะและการแขงขนตอบปญหาธรรมะของ

เดกและเยาวชน เพอใหเดกและเยาวชนไดมความร ความเขาใจหลกธรรม เนอหาในบทสวดมนตและนอมน า

หลกธรรมค าสอนทางพระพทธศาสนา มาประยกตใชในชวตประจ าวนได เดกและเยาวชนทสวดมนตหม

สรรเสรญพระรตนตรย ท านองสรภญญะ ไดใชเวลาในการฝกหดปฏบตตนใหมความอดทน มจตมนคงเปน

สมาธ เกดความสามคคในหมคณะ มการชวยเหลอแนะน าซงกนและกน ซงจะสงเสรมและปลกฝงใหเดกและ

เยาวชนมจตใจออนโยน เยอกเยน รจกบาปบญคณโทษ รจกสงใดควรท าไมควรท า ปรบเปลยนพฤตกรรมกลบ

เปนเดกดมคณธรรม สามารถน าไปปรบใชชวตในสงคมอยางปกตสข โดยกจกรรมประกอบดวย การสวดมนต

หม การบรรยายธรรม และตอบปญหาธรรม

6) การตดตามเดกและเยาวชนภายหลงปลอย

กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน มการด าเนนการตดตามเดกและเยาวชนทไดรบการปลอยตว

จากศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนทวประเทศเปนระยะเวลา 1 ป เพอใหการสงเคราะห ชวยเหลอ ตดตาม

ดแลเดกหรอเยาวชนโดยประคบประคองใหเดกและเยาวชนสามารถอยรวมกบคนในครอบครว ในชมชนและ

สงคมไดอยางปกตสข ทงน จะชวยเหลอเดกและเยาวชนตงแตอยในชวงเตรยมความพรอมกอนปลอยซงมการ

จดท าแผนการอนาคตตามความประสงคของเดกและเยาวชน และครอบครว จะตดตอประสานงานใหเดกและ

เยาวชนเขาศกษาตอ หรอท างานตามความประสงคในแผนการเตรยมความพรอมกอนปลอย หากเดกและ

เยาวชนรายใดยงไมมความพรอมดานการเรยน การท างาน จะใหเดกและเยาวชนเขาฝกงานกบ สถาน

ประกอบการทเปนเครอขาย เพอใหเดกและเยาวชนไดคนหาความสามารถของตนเอง และเปนการพฒนาการ

อยรวมกบผอน ทงนกระทรวงยตธรรมยงมนโยบายใหส านกงานกจการยตธรรม ด าเนนการโครงการคนคนดส

สงคม โดยมอบให 3 หนวยงานในกระทรวงยตธรรมด าเนนการจางงานผตองขง ผตองโทษรวมถงเดกและ

เยาวชนทเขาสกระบวนการยตธรรมเพอเปนการรบรองความรความสามารถและความประพฤตของเดกและ

เยาวชนในการท างานกบหนวยงานของกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน กอนทจะสงตอใหออกไปท างาน

กบหนวยงานภายนอก หรอสถานประกอบการตางๆ ตามทเดกหรอเยาวชนสนใจตอไป

P a g e | 80

ตารางแสดงจ านวนการจางงานเยาวชนของกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน พ.ศ. 2553 – 2557

ป พ .ศ. จ านวนจางงาน ต าแหนงจางงาน

พนกงานทวไป ผชวยเจาหนาทรกษา

ความปลอดภย 2553 298 247 51 2554 245 209 36 2555 250 158 92 2556 265 214 51 2557 187 153 34

ทงน เดกและเยาวชนทไดรบการปลอยตวจากศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนสวนใหญ จะออกไป

ประกอบอาชพ เชน ชางซอมเครองยนต ชางเชอมโลหะ งานบรการรานกาแฟ งานโรงแรม และบรษท ฯลฯ

สวนการศกษาตอในสถานศกษา พบวา หลงการปลอยตวเดกและเยาวชนไดเขารบการศกษาตอในสาขาวชา

การตาง เชน ในระดบอดมศกษา และสายวชาชพ

7) โครงการเดกไทยกบไอท “คานยมไทย สรางสงคมไทยเปนสข”

กระทรวงวฒนธรรม โดย ส านกเฝาระวงทางวฒนธรรม ส านกงานปลดกระทรวงวฒนธรรม ไดด าเนน

โครงการเดกไทยกบไอท “คานยมไทย สรางสงคมไทยเปนสข” โดยมกจกรรมหลก ไดแก การประกวดคลป

วดโอ หวขอ คานยมไทย สรางสงคมไทยเปนสข ความยาว ไมเกน 3 นาท เพอเปดโอกาสใหเดกและเยาวชน

ไดผลตสอปลอดภยและสรางสรรคไปพรอมกบการเรยนรคานยมไทย 12 ประการ พรอมทงไดมการจดงาน

เดกไทยกบไอท “คานยมไทย สรางสงคมไทยเปนสข” โดยใชชอบธ “หองสแกนเกรยน” เมอวนท 17 – 19

ตลาคม 2557 ณ รอยลพารากอนฮอลล ชน 5 ศนยการคาสยามพารากอน กจกรรมดงกลาวถอเปน การเปด

พนทสรางสรรคใหแกเดกและเยาวชนไดมโอกาสในการเรยนรและผลตสอปลอดภยและสรางสรรค ตลอดจน

เผยแพรองคความรใหกบเดก เยาวชน และประชาชนในเรองของการรเทาทนสอไอท และยงไดสอดแทรก

เนอหาเกยวกบคานยมไทย 12 ประการ โดยอาศยสอไอทเปนสอกลางในการน าองคความรมาสเดกและ

เยาวชน เพอน าไปสการพฒนาสงคมไทยใหเขมแขงและสรางสรรคตอไป โดย ในปนมเดกและเยาวชนเขารวม

กจกรรมในบธของกระทรวงวฒนธรรม 4,000 กวาคน

กจกรรมการด าเนนงาน และผลการด าเนนงาน

P a g e | 81

1. การประกวดคลปวดโอ “คานยมไทย สรางสงคมไทยเปนสข”

กจกรรมการประกวดคลปวดโอในครงนเปนการเปดโอกาสใหเดกและเยาวชนทมอายระหวาง 12 –

25 ป ไดเขามามสวนรวมในการผลตสอปลอดภยและสรางสรรค หวขอ “คานยมไทย สรางสงคมไทยเปนสข”

ความยาวตงแต 30 วนาท จนถง 3 นาท โดยก าหนดใหมเนอหาเกยวกบคานยมไทย 12 ประการ เพอเปนการ

เผยแพรและปลกฝงคานยมไทยดงกลาวใหกบกลมเดก เยาวชน และประชาชนทวไป น าไปสการพฒนา

สงคมไทยใหเขมแขงและสรางสรรคในอนาคต ทงนผชนะการประกวดมจ านวน 10 ทม และกระทรวงน า

ผลงานไปเผยแพรเพอประโยชนตอสงคมตอไป

2. การจดกจกรรมเพอสรางคานยมความเปนไทยและรเทาทนสอ “หองสแกนเกรยน”

การจดกจกรรมเพอสรางคานยมความเปนไทยและรเทาทนสอ “หองสแกนเกรยน” เปนกจกรรมใน

รปแบบ Interactive Adventure ซงจะน าสาระส าคญของคานยม 12 ประการ มาปรบเปนแบบทดสอบ เพอ

ส ารวจทศนคตตอคานยม 12 ประการ ในประเดน

1) การส ารวจคานยมและพฤตกรรมของเดกและเยาวชน

2) การสรางจตส านกและปรบทศนคตโดยบคคลผมชอเสยงและเปนทรจกของเดกและเยาวชน ซงม

พฤตกรรมทสามารถเปนแบบอยางทดแกเดกๆ ได

3) การสรางการมสวนรวมระหวางท ากจกรรมระหวางเดกและวทยากรผปรบทศนคต

4) การเกบฐานขอมลผเขารวมกจกรรมเพอใชวเคราะหผลส ารวจ

ผเขารวมกจกรรมในบธ “สแกนเกรยน” เปนเพศชายมากกวาเพศหญง อยระหวางอาย 18 ปขนไป –

25 ป มากทสด โดยสวนมากอยในระดบมธยมศกษาตอนปลาย

จากผลการส ารวจปรบทศนคตตอคานยมทง 12 ประการ พบวา เดกและเยาวชนมทศนคตทดตอ

คานยม 3 อนดบแรก ดงน

อนดบท 1 คานยมขอท 11 มความเขมแขงทงรางกายและจตใจ ไมยอมแพตออ านาจฝายต า หรอ

กเลส มความละอายเกรงกลวตอบาปตามหลกของศาสนา

อนดบท 2 คานยมขอท 7 เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขท

ถกตอง

P a g e | 82

อนดบท 3 คานยมขอท 12 ค านงถงผลประโยชนของสวนรวม และของชาตมากกวาผลประโยชนของ

ตนเอง

และทศนคตทนาเปนหวง 3 อนดบสดทาย ดงน

ต าสด คานยมขอท 9 มสตรตว รคด รท า รปฏบตตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ต ารองลงมา คานยมขอท 5 รกษาวฒนธรรมประเพณไทยอนงดงาม

และคานยมขอท 1 มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

3. การจดเวทเสวนา “เดกไทยกบไอท สคานยมความเปนไทย”

เวทเสวนา “เดกไทยกบไอท สคานยมความเปนไทย” เปนการเปดเวทเสวนาเพอน าเสนอผลการ

ส ารวจทศนคตตอคานยมหลก 12 ประการ ของเดกและเยาวชนทมารวมงาน และเปนการใหความรและสราง

ทศนคตเชงบวกในการสรางคานยมใหเกดขน

โดยวทยากรไดรวมกนอภปรายถงผลการส ารวจทไดจากกจกรรมหองสแกนเกรยนวาสะทอนถง

พฤตกรรมเดกและเยาวชนในดานใดบาง ซงขอมลระบวาพฤตกรรมทนาเปนหวงทสดของเดกและเยาวชน คอ

มสตรตว รคด รท า รปฏบตตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรวมถงรกษาวฒนธรรม

ประเพณไทยอนงดงาม สวนในประเดนทเดกและเยาวชนมทศนคตและคานยมทดทสดคอ ประเดน มความ

เขมแขงทงรางกาย และจตใจ ไมยอมแพตออ านาจฝายต า หรอกเลส มความละอายเกรงกลวตอบาปตามหลก

ของศาสนา ซงขอมลดงกลาวจะเปนประโยชนอยางยงตอหนวยงานตางๆ ทเกยวของ เพอการก าหนด

ทศทางการด าเนนงานภายใตภารกจของตนเองในอนาคตในการปองกนและแกไขประเดนดงกลาวใหเปนไป

ในแนวทางทดขน รวมทงก าหนดแนวทางในการสงเสรมและสนบสนนคานยมทดทมอยแลวของเดกและ

เยาวชนใหแพรหลายมากยงขน ซงมผสนใจเขารวมรบฟงการเสวนาและแนวทางในการสรางคานยมใหเกดขน

ในสงคมไทย จ านวนมากกวา 300 คน

8) กจกรรมจดท าเวบไซตดแล ปองกน และแกไขปญหาเดกตดเกม

กจกรรมจดท าเวบไซตดแล ปองกน และแกไขปญหาเดกตดเกม (www.healthygamer.net) รวมกบ

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล เพอเปนแหลงรวบรวมและเผยแพรขอมลใหกบพอแม ผปกครอง คร -

อาจารย เดกและเยาวชน เกยวกบปญหาเดกตดเกม รวมถงเปนแหลงขอมลเกยวกบเกมดสอสรางสรรค และ

กจกรรมทางเลอกทนอกเหนอจากการเลนเกม รวมทงเปนพนทในการแลกเปล ยนและเรยนรส าหรบพอแม

P a g e | 83

ผปกครอง คร-อาจารย เดกและเยาวชน เกยวกบการดแลชวยเหลอ และปองกนปญหาเดกตดเกม โดยเนอหา

ภายในเวบไซตจะประกอบดวย เนอหาดานวชาการ/คมอพอแมผปกครองในการดแลเดกๆ ดานการใชสอไอท

ขอมลขาวสารและสถานการณเดกตดเกมปจจบน แนวโนมในอนาคต ขาวสารความเคลอนไหวเกยวเกมและ

เทคโนโลยสารสนเทศในแงทเกยวของกบเดกและเยาวชน รวมถงผลกระทบทเกดขนอนเนองมาจากปญหาเดก

ตดเกม นอกจากนยงมแบบทดสอบการตดเกม เพอทดสอบภาวการณตดเกมอกดวย นอกจากนยงขยายผลไปส

การคดเลอกโรงเรยนตนแบบในการดแล ปองกน และแกไขปญหาเดกตดเกมในพนทกรงเทพฯ ในหวขอ "เกม

สมดล...ชวตสมดล จากเวบไซตสโรงเรยน" เพอเปนการพฒนาเวบไซต www.HealthyGamer.net ควบคไป

กบการลงพนทจดกจกรรมเพอดแลและใหความชวยเหลอแกนกเรยนทมความเสยงหรอนกเรยนทตดเกมโดย

เนนโรงเรยนเปนศนยกลาง เรมจากโรงเรยนน ารองในเขตบางกอกนอย จ านวนทงสน 5 โรงเรยน ซงโรงเรยน

ไดใหความรวมมอเปนอยางด

2.2.5 ชวงเยาวชน 18 – 25 ป

2.2.5.1 สภาพการณและแนวโนม

การสบบหร

ในจ านวนประชากรทมอายตงแต15 ปขนไปของประเทศไทยมจ านวนทงสน 54.8 ลานคน เปนผทสบ

บหร 11.4 ลานคน (รอยละ 20.7) โดยเปนผทสบบหรเปนประจ า10 ลานคน (รอยละ 18.2) และเปนผทสบ

บหรนานๆ ครง 1.4 ลานคน (รอยละ 2.5) เมอพจารณาอตราการสบบหรตามกลมวย พบวากลมวยท างาน (25

– 59 ป) มอตราการสบบหรสงสด (รอยละ 23.5) รองลงมาคอกลมผสงอาย (60 ปขนไป) และกลมเยาวชน

(15 – 24 ป) (รอยละ 16.6 และ 14.7 ตามล าดบ) อตราการสบบหรของผชายมากกวาผหญง 18.4 เทา (รอย

ละ40.5และ 22ตามล าดบ) นอกเขตเทศบาลมอตราการสบบหรสงกวาในเขตเทศบาล 1.3 เทา (รอยละ 23.0

และ 18.0 ตามล าดบ) (ภาคผนวก – ตารางท 17)

เมอพจารณาอตราการสบบหรของประชากรอายตงแต15 ปขนไป ในภาพรวมพบวาในชวงป พ.ศ.

2547 – 2552 อตราการสบบหรมแนวโนมลดลง (รอยละ 23.0 และ 20.7 ตามล าดบ) ป พ.ศ. 2554 อตราสบ

เพมขนอกเปนรอยละ 21.4 และลดลงเหลอรอยละ 19.9 ในป พ.ศ. 2556 ผลส ารวจครงลาสดในป พ.ศ. 2557

อตราการสบเพมขนเปนรอยละ 20.7 เมอเปรยบเทยบอตราการสบบหรป พ.ศ. 2557กบป พ.ศ. 2556 พบวา

ทงเพศชายและหญงมอตราการสบบหรเพมสงขน ผชายเพมจากรอยละ 39.0 เปน 40.5 ผหญงเพมเพยง

เลกนอยจากรอยละ 2.1 เปน 2.2

P a g e | 84

ส าหรบอายเฉลยทเรมสบบหรครงแรกและสบเปนปกตนสยนน จากผลการส ารวจของส านกงานสถต

แหงชาตในป พ.ศ.2557 (ภาคผนวก – รปภาพท 17) พบวา อายเฉลยทเรมสบบหรครงแรกของผทสบบหรเปน

ประจ าคอ17.8 ป ขณะทอายเฉลยทเรมสบบหรเปนปกตนสย (สบประจ า/นานๆ ครง) คอ 19.5 ป เมอเทยบ

กบป พ.ศ. 2550 พบวาทกกลมวยมอายเฉลยทเรมสบบหรนอยลง โดยเฉพาะกลมเยาวชน (15 – 24 ป) เรม

สบบหรเมออายนอยลงคอนขางมากกวากลมอน คอจากป พ.ศ. 2550 เยาวชนเรมสบบหรเมออาย 16.8 ป

และในป พ.ศ. 2557 ลดลงเปน 15.6 ปจากผลการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาตในป พ.ศ. 2557 ชใหเหน

วาอายของนกสบหนาใหมลดลง ดงนนหนวยงานทเกยวของควรทบทวนและบงคบใชมาตรการและกฎหมาย

ตางๆ ทมอยอยางเปนรปธรรมเพอสกดกนการเกดนกสบหนาใหม (ภาคผนวก – ตารางท 18)

การดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

จากผลการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต ป พ.ศ. 2557 พบวา อายเฉลยทเรมดมสราหรอ

เครองดมแอลกอฮอลครงแรกของคนไทยอาย 15 ปขนไปทมการดมสรา ในรอบ 12 เดอนทผานมา รวมทงผท

เคยดมแตในรอบ 12 เดอนทผานมาไมไดดม มอายเฉลยทเรมดมสราฯครงแรกคอ 20.8 ปโดยผชายจะเรมดม

เรวกวาผหญง (19.4 ปและ 25 ป ตามล าดบ) หรออาจกลาวไดวาเพศชายเรมทดลองดมสราฯ ครงแรกตงแต

ยงไมบรรลนตภาวะ สวนแนวโนมของการดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลเมอเปรยบเทยบอตราการดมของ

ประชากรทมอายตงแต15 ปขนไป พบวาในชวงป พ.ศ. 2547–2550 อตราการดมสรา มแนวโนมลดลง จาก

รอยละ 32.7 เปนรอยละ 30.0 ในป พ.ศ. 2552 เพมขนเปนรอยละ 32.0 และลดลงเหลอรอยละ 31.5 ในป

พ.ศ. 2554 ลาสดป พ.ศ. 2557 อตราการดมเพมขนเปนรอยละ 32.3กลาวโดยสรปคอ การดมสราของคนไทย

อาย 15 ปขนไป มแนวโนมคงเดม มการปรบขนลงเปนชวงๆ แตกยงทรงอยทรอยละ 30 กวามาเปนเวลานาน

กวา 10 ป (ภาคผนวก – รปภาพท 18)

คานยมของวยรนไทย

ปจจบนมวยรนไทย (13 – 24 ป) ทชวยท างานบานเพมขน จากรอยละ 94.5 ในป พ.ศ. 2554 เปน

รอยละ 95.3 ในป พ.ศ. 2557 โดยท าเปนประจ าเพมขน 2.8 ส าหรบการพกผอนหยอนใจ เชน การเลนกฬา

หรอออกก าลงกาย และเลนดนตร/รองเพลง เพมขนจากรอยละ 76.1 และ 50.8 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ

82.6 และ 55.7 ในป พ.ศ. 2557 ตามล าดบ ส าหรบการอานหนงสอลดลงจากป พ.ศ. 2554 เลกนอย สวนการ

เขารวมกจกรรมทางสงคม/เสรมสรางความรลดลงจากรอยละ 69.2 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 61.2 ในป

พ.ศ. 2557 อาจเปนเพราะวยรนหนมาสนใจสอสารทางอนเทอรเนต เชน ทวตเตอรไลน เพมมากขนจาก รอย

ละ 49.9 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 81.3 ในป พ.ศ. 2557 โดยเลนเปนประจ าเพมขนมากกวา 2เทา จาก

P a g e | 85

รอยละ 15.2 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 42.3 ในป พ.ศ. 2557 และเลนเกมสเพมขนจากรอยละ 53.3 ในป

พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 75.0 ในป พ.ศ. 2557 เกอบรอยละ50 ทวยรนเขาไปใชบรการในพพธภณฑสถาน

แหงชาต โดยเขาไปใชเปนประจ ามเพยงรอยละ 3.5 เทานน

ส าหรบพฤตกรรมทนาเปนหวงของวยรน ป พ.ศ. 2557 นน พบวา วยรนทนอนดกตนสาย เทยวเตร

เปนประจ า เพมขนจากป พ.ศ. 2554 ประมาณรอยละ 2.3 สวนการเลนการพนน ตสลอต หวย บอล เทากบป

พ.ศ. 2554 สวนเทยวกลางคน เพมขนจากรอยละ 1.0 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 2.0 ในป พ.ศ. 2557

(ภาคผนวก – ตารางท 19)

การมเพศสมพนธ และการใชถงยางอนามย

จากรายงานผลการเฝาระวงพฤตกรรมทสมพนธกบการตดเชอเอชไอวประเทศไทย ป พ.ศ. 2557 โดย

ส านกระบาดวทยา (2557) ระบวา ในการเฝาระวงพฤตกรรมเสยงตอการตดเชอเอชไอว ในป พ.ศ. 2557 ใน

กลมนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 และชนประกาศนยบตรวชาชพชนปท 2 ทงชายและหญง โดยมพนท

เฝาระวงทงสนจ านวน 24 จงหวด และมกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 เปนนกเรยนชาย

จ านวน 7,173 คน นกเรยนหญงจ านวน 12,024 คน และเปนนกเรยนชนประกาศนยบตรวชาชพชนปท 2 เปน

นกเรยนชายจ านวน 7,660 คน นกเรยนหญงจ านวน 6,731 คน ผลการเฝาระวงในป พ.ศ. 2557 พบวาการม

เพศสมพนธครงแรกและการใชถงยางอนามยในนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 พบวา นกเรยนชายเคยม

เพศสมพนธแลว รอยละ 25.8 มการใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธครงแรกรอยละ 63.8 นกเรยนหญงเคยม

เพศสมพนธแลว รอยละ 19.0 มการใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธครงแรกรอยละ 63.6นกเรยนในชน

ประกาศนยบตรวชาชพชนปท 2 นกเรยนชายเคยมเพศสมพนธแลว รอยละ 46.3 มการใชถงยางอนามยเมอม

เพศสมพนธครงแรกรอยละ59.1 นกเรยนหญงเคยมเพศสมพนธแลว รอยละ 48.2 และใชถงยางอนามยเมอม

เพศสมพนธครงแรก รอยละ 63.9 สวนประเดนการใชถงยางอนามยครงลาสดในรอบปทผานมา พบวา

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 มการใชถงยางอนามยครงลาสดเมอมเพศสมพนธของนกเรยนชายรอยละ 73.9

เมอเปรยบเทยบกบปทผานมา (พ.ศ. 2556) ซงเทากบวา ใชเพมขน สวนนกเรยนหญงใชถงยางอนามยรอยละ

66.6 ซงเมอเปรยบเทยบกบปทผานมาใชเพมขนเชนกนนกเรยนชนประกาศนยบตรวชาชพชนปท 2การใช

ถงยางอนามยครงลาสดเมอมเพศสมพนธของนกเรยนชาย รอยละ 72.6 เมอเปรยบเทยบกบปทผานมาใช

เพมขน สวนนกเรยนหญงใชถงยางอนามยรอยละ 62.5 ซงเมอเปรยบเทยบกบปทผานมาใชเพมขนเชนกน

นกเรยนชายจากการเฝาระวงพฤตกรรมทสมพนธกบการตดเชอเอชไอว ในกลมนกเรยนในประเทศไทย พ.ศ.

2557 พบสดสวนของนกเรยนชายและหญงทเคยมเพศสมพนธแลวยงคงเพมขนเรอยๆ นอกจากนยงพบวา

P a g e | 86

นกเรยนชายและหญงมอตราการใชถงยางอนามยเพมขน แตยงถอวามการใชถงยางอนามยอยในระดบต า จง

ควรใหความส าคญในการปรบเปลยนพฤตกรรมทางเพศของนกเรยนทกเพศโดยเฉพาะการเรยนรเพศศกษา

รอบดาน โดยเสรมสรางความเขมแขงของระบบการศกษาเรองเพศศกษาในโรงเรยนให เปนมาตรการทส าคญ

(School Based HIV preventionprogram) ซงจะชวยใหนกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบเรองเพศอยาง

ถกตองเหมาะสม มความรความเขาใจเกยวกบการมเพศสมพนธทปลอดภย มทศนคตทดตอการปรบเปลยน

พฤตกรรม ชวยยบยงการมเพศสมพนธกอนวยอนควร ชวยลดจ านวนคนอน และเพมอตราการใชถงยางอนามย

(ภาคผนวก – รปภาพท 19 และ 20)

การตงครรภในวยรน

ถงแมวาการตงครรภในวยรนมกจะเปนการตงครรภโดยไมไดวางแผนมากอน และสวนหนงเลอกทจะ

จบการตงครรภลงกอนครบก าหนดคลอดดวยการท าแทง ในแตละปกมวยรนจ านวนมากทตงครรภและเลอกท

จะตงครรภตอไปจนคลอดและกลายเปนมารดาวยรน องคการสหประชาชาตจงไดก าหนดใหการลดอตราคลอด

โดยมารดาอาย 15 – 19 ป (Adolescent birth rate) เปนหนงในตวชวดของเปาหมายการพฒนาแหง

สหสวรรษ (Millennium Development Goals, MDGs) ซงสถานการณของประเทศไทยพบวาในรอบ 10 ป

หลงอตราคลอดโดยมารดาวยรนมแนวโนมสงขนจาก 49.3 ตอประชากรหญงอาย 15 – 19 ปหนงพนคน ในป

พ.ศ. 2558 ขนมาสงถง 53.8 ในป พ.ศ. 2555 และลดลงเลกนอยเหลอ 51.2 ในป พ.ศ. 2556 และ 47.9 ในป

พ.ศ. 2557 โดยถาคดเปนจ านวนแลวจะพบวา ในปจจบนประเทศไทยมมารดาวยรนอายต ากวา 20 ป ถงปละ

กวา 120,000 คน ในจ านวนนกวา 3,000 คนเปนมารดาทมอายต ากวา 15 ป ซงเปนวยทยงไมพรอมในทก

ดานในการทจะเปนมารดา นอกจากนแลวในกลมมารดาอาย 15 – 19 ป ในแตละปมจ านวนกวารอยละ 10

หรอคดเปนจ านวนมากกวา 10,000 คน ทเปนการคลอดซา หรอเปนการคลอดครงท 2 ขนไป ซงเปนสวนหนง

ทแสดงใหเหนวามารดาวยรนบางสวนอาจจะไมไดรบการดแลทดพอ ท าใหปญหาเกดขนซาแลวซาอก

(ประกายดาว พรหมประพฒน, 2558)

P a g e | 87

รปภาพ อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15 – 19 ป (ไมเกน 50 ตอประชากรหญงอาย 15 – 19 ป

1,000 คน)

ทางกระทรวงสาธารณสขไดก าหนดใหปญหาการตงครรภในวยรนเปนปญหาหลกทตองไดรบการแกไข

และตงเปาหมายทจะลดการตงครรภในวยรนลง ใหเหลอต ากวา 50 ตอประชากรหญงอาย 15 – 19 ป หนง

พนคน และจากการวเคราะหขอมลรายจงหวดและรายเขตบรการสขภาพ พบวาปญหาการตงครรภในวยรนนน

กระจายไปทวประเทศ และจ าเปนตองไดรบความรวมมอจากทกฝายทเกยวของในการแกไขปญหา

รปภาพ อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15 – 19 ป (ไมเกน 50 ตอประชากรหญงอาย 15 – 19 ป

1,000 คน) แยกรายเขตสขภาพป พ.ศ. 2556 และป พ.ศ. 2557

P a g e | 88

ยาเสพตด

จากขอมลผปวยยาเสพตดทเขารบการบ าบดรกษาป พ.ศ. 2557 พบวา กลมผเสพรายใหมยงคงเปน

ปญหาหลก แมวาจะมแนวโนม สดสวนลดลงบางแตในกลมผเขาบ าบดรกษากยงมไมต ากวา 3 ใน 5 (รอยละ

69 ใน พ.ศ. 2557) โดยนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาทเขารบการบ าบดมจ านวนเพมมากขน

เรอยๆ นกเรยนระดบประถม จากรอยละ 10.4 ในป พ.ศ.2547 เปน รอยละ 19.9ในป พ.ศ. 2557 และ

นกเรยนระดบมธยมตน จากรอยละ 43.5 ในป พ.ศ. 2547 เปน รอยละ 47.7 ในป พ.ศ. 2557 ดานคณภาพ

การบ าบดรกษา ในภาพรวมทงประเทศพบวามผปวยทเขารบการบ าบดรกษาไมครบตามโปรแกรมก าหนด

(Drop out) อยเกอบรอยละ 20 โดยเปนผปวยในระบบบงคบบ าบดสงเกอบรอยละ 30 ในเชงปรมาณผลการ

ตดตามผผานการบ าบดชวงป พ.ศ. 2556 – 2557 พบวาตามไดเพยงรอยละ 42.14 เทานน ทเหลอยงตดตาม

ไมได สวนชนดของยาเสพตดทเปนปญหา คอ ยาบา รองลงมาคอกญชาและยาไอซเมอพจารณาตามชวงอาย

พบวา กลมนกคายาเสพตดสวนใหญมอายระหวาง 20 – 29 ป มสดสวนอยทรอยละ 42.4 (จากเดมในปพ.ศ

2556 มสดมสดสวนอยทรอยละ 41.7) ในขณะทกลมนกคาทมอายต ากวา 20 ปกพบวายงคงมสดสวนทสงอย

ถงรอยละ 15.6 (จากเดมในป พ.ศ. 2556 มสดสวนอยทรอยละ 14.4)

ในชวง 5 ปทผานมากลมหลกของผเขารบการบ าบดรกษายงคงเปนเดกและเยาวชนทมอายระหวาง

15 – 24 ปมากทสด โดยในป พ.ศ. 2557 มสดสวนอยทรอยละ 45.0 ลดลงจากป พ.ศ. 2553 ซงมสดสวนรอย

ละ 49.9 กลมอายระหวาง 25 – 29 ปมสดสวนอยทรอยละ 17.7 ไมเปลยนแปลงจากชวงทผาน และเมอ

พจารณาเฉพาะกลมเดกทมอายนอยกวา 15 ปพบวามสดสวนอยทรอยละ 1.1 ถงแมวาจะมสดสวนไมมากก

ตาม แตเปนกลมทนาเปนหวง เนองจากเปนวยทยงไมรจกการใชเหตผลในการตดสนใจทด โดยพบการพาเขา

มาบ าบด โดยผปกครอง คร และต ารวจในเกอบทกจงหวดและจากการพจารณาการเขารบการบ าบดรกษาใน

กลมอายระหวาง15 – 19 ป พบวา เปนกลมนกเรยน/นกศกษา เพยงรอยละ 24.2 ในขณะทรอยละ 75.8 เปน

เยาวชนทไมไดอยในระบบการศกษา สวนใหญประกอบอาชพรบจาง และวางงาน

การพฒนาขดความสามารถ

ผลการส ารวจความตองการพฒนาขดความสามารถของประชากรพ.ศ. 2557โดยส านกงานสถต

แหงชาต พบวา จ านวนประชากรอาย 15 ปขนไป ทมประมาณ 54.69 ลานคนในจ านวนน มผตองการพฒนา

ขดความสามารถ 4.00ลานคน หรอคดเปนรอยละ 7.3 ของประชากรทมอาย15 ปขนไป โดยในจ านวนนเปน

เพศชาย 1.90 ลานคน (รอยละ 7.2) และเพศหญง 2.10 ลานคน (รอยละ 7.4)ส าหรบผทตองการพฒนาขด

P a g e | 89

ความสามารถตามกลมอาย พบวา กลมอาย 15 – 24ป หรอกลมเยาวชนมมากทสด รอยละ 12.6 (ภาคผนวก

– รปภาพท 21)

2.2.5.2 ผลการด าเนนงานและแนวทางการแกปญหา

ในชวงอาย 18 – 25 ปน ประเดนปญหาการตงครรภในวยรน นบเปนประเดนทาทายทตองการแนว

ทางการแกปญหาทตรงจดและมประสทธภาพ ขอมลดานลางน คอ ภาพความพยายามของภาคสวนตางๆ ใน

การแกปญหาการตงครรภในวยรน

1) การแกปญหาพฤตกรรมความเสยงในวยรน ในปงบประมาณ 2558 จงหวดพทลง

ส านกงานสาธารณสขจงหวดพทลง โดยความรวมมอของหนวยงานราชการทเกยวของ ท าการ

ขบเคลอนยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเดกและเยาวชนตงครรภไมพรอม โดยมมาตรการ ดงน

1.1 มาตรการในโรงเรยนมการสอนทกษะชวตและเพศศกษา คดกรองชวยเหลอกลมเสยง

1.1.1 ขอความรวมมอสถานศกษาในการจดการเรยนการสอนเพศศกษา จากผลการ

สมภาษณระดบลกกบผบรหารสถานศกษาและครสอนวชาสขศกษาและพละศกษา จ านวน

10 โรงเรยนในจงหวดพทลง พบวา โรงเรยนไมมการจดการเรยนการสอนเตมหลกสตร (16

คาบ/ป การศกษา) ระบบการจดสรรครสอนวชาสขศกษามไมพยงพอ และไมสามารถบรรจ

สาระวชาเพศศกษาเตมรปแบบได ส านกงานสาธารณสขจงหวดพทลงจงไดเขาไปด าเนนการ

จดกจกรรมพเศษ อาท ขอความรวมมอจากโรงพยาบาล บานพกเดกและครอบครว และ

พฒนาสงคมจงหวด จะไปบรรยายพดคยใหความรกบนกเรยน การลงไปจดกจกรรมพเศษ ท า

ใหพบวา ยงมครสอนวชาทไมเคยผานการอบรมหลกสตรอนามยเจรญพนธจ านวนมาก และ

ครเหลานมความประสงคจะอบรม เพราะสภาพปญหาเรองเพศมแนวโนมมากขนและ

ซบซอนขน

1.1.2 โครงการน ารอง One Hospital One School เพอพฒนาโรงเรยนตนแบบ

เพอการด าเนนงานสขภาพในกลมวยรน อ าเภอละ 1 โรงเรยน กจกรรมของโครงการ ไดแก

การส ารวจพฤตกรรมสขภาพและความตองการดานการจดบรการของกลมวยรน การอบรม

พฒนาคร การใหค าปรกษาและการบรณาการการสอนเพศศกษา การจดใหมมมบรการทเปน

มตรกบวยรนในโรงเรยน การอบรมแกนน านกเรยนประจ าหองเรยน และการพฒนาระบบ

P a g e | 90

ความเชอมโยงกบระบบรการโรงพยาบาลและระบบการสงตอชวยเหลอกบหนวยงานอนๆ

โครงการมงบประมาณ จ านวน 80,000 บาท และเรมด าเนนการในป พ.ศ. 2557

1.1.3 การจดท าเกณฑตวชวดการด าเนนงานในบทบาททหนวยงานสาธารณสข

สามารถเขาไปมสวนรวมกบโรงเรยน การจดท าเกณฑตวชวดน เกดขนจากการจดประชมผ

ทเกยวของในการก าหนดตวชวดวาดวยเรองปญหาเพศวยรนในระดบพนท เกณฑดงกลาว

ครอบคลมเรองการจดกจกรรมเชงรกในโรงเรยน เชน การจดอบรมนกเรยนการอนามยเจรญ

พนธและเพศศกษา อยางนอยปละ 1 ครง เปาหมาย ไดแก โรงเรยนมธยมและโรงเรยนขยาย

โอกาส เรมด าเนนการป พ.ศ. 2557

1.1.4 โครงการผวาฯ พบนกเรยนหนาเสาธง ผวาราชการจงหวดพทลงให

ความส าคญปญหาดานเพศสมพนธและการตงครรภของวยรนโดยสงการใหมการด าเนน

โครงการผวาฯ พบนกเรยนหนาเสาธงขนและใหมการบรรจลงในแผนการด าเนนงาน รวมทง

มอบหมายใหนายแพทยสาธารณสขจงหวดพทลง พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

จงหวดพทลง และหวหนาบานพกเดกและครอบครวจงหวดพทลง รวมบรรยายหนาเสาธง

(หลงเคารพธงชาต) ในโรงเรยนทงหมด 30 แหงทวจงหวดพทลง โครงการนอยระหวาง

ด าเนนการในป พ.ศ. 2557

1.2 มาตรการในโรงพยาบาลดวยการจดบรการทเปนมตรและการบรการคมก าเนดในแม

วยรน

1.2.1 การด าเนนงานศนยบรการทเปนมตรกบวยรน โครงการพฒนาและตดตาม

การด าเนนงานมาตรฐานอ าเภออนามยการเจรญพนธและการด าเนนงานบรการทเปน

มตรกบวยรน (Youth Friendly Health Service: YFSH) ไดด าเนนการแลวตงแตป

พ.ศ. 2556 และในป พ.ศ. 2557 นมอ าเภอทผานเกณฑ เปนอ าเภออนามยการเจรญพนธ คอ

อ าเภอปากพะยน อ าเภอกงหรา อ าเภอเขาชยสน สวนอ าเภอเปาหมายในป พ.ศ. 2558 คอ

อ าเภอควนขนน อ าเภอปาพะยอม และอ าเภอบางแกว ซงจะจดอบรมผทเกยวของ และท า

การการตดตามประเมนผลตอไป

1.2.2 การจดตงศนยเพอนใจวย Teen ภายใตชอ “Love Young Club คลบ

วยรน” อาคารสมาคมนกเรยนเกาพทลง ในบรเวณดานหนาโรงเรยนพทลง เปนลานกจกรรม

พนทสรางสรรคส าหรบวยรน โดยความรวมมอของภาคเครอขาย ประกอบดวย ส านกงาน

P a g e | 91

สาธารณสขจงหวดพทลง รวมกบ โรงพยาบาลพทลง ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษยจงหวดพทลง ส านกงาน เขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 12 จงหวด

นครศรธรรมราช (สวนแยกพทลง) ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลง เขต 1

และ เขต 2 เทศบาลเมองพทลง และส านกงานสาธารณสขอ าเภอเมองพทลง เรมด าเนนการ

เปดใหบรการเปนครงแรกเมอวนท 8 มกราคม 2558 ใหบรการวนจนทร - ศกร เวลา 15.00

– 18.00 น. และวนเสาร เวลา 12.00 – 18.00 น. ภายใตงบประมาณทไดรบจดสรร 50,000

บาท ส าหรบกจกรรมการเปดตวและการประชาสมพนธทางสถานวทย จ านวน 5 เดอน ทงน

ไดจดท าโครงการขอสนบสนนงบประมาณจากกองทนคมครองเดกและเยาวชน ส านกงาน

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดพทลง และไดรบจดสรรแลวจ านวน 122,000

บาท เพอเปนเงนอดหนนการจดกจกรรม ในปงบประมาณ 2558

1.3 มาตรการในชมชนและครอบครว เพอการสนบสนนทมวชาการแกองคกรปกครองสวน

ทองถน และชมชน ในการด าเนนงานสขภาพกลมวยรน จงหวดพทลงรวมกบส านกงานสาธารณสข

จงหวดพทลงไดจดท าโครงการพฒนาทมวทยากรระดบอ าเภอ หลกสตรการอบรมวยรน และหลกสตร

การอบรมพอแมเพอสนบสนนการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน ในเบองตนไดรบ

งบประมาณ จ านวน 50,000 บาท ซงไมเพยงพอ และทางจงหวดพทลงไดรบแจงจากส านกงาน

สาธารณสขจงหวดยะลา วาจะจดสรรงบประมาณเพมเตมใหซงอยระหวางการด าเนนงาน

2) กจกรรมวนวาเลนไทน

กจกรรมวนวาเลนไทน โดยใชชอ “วยใสๆ หวใจสขาว” เปาหมายส าคญของการจดงาน คอ การ

รณรงคสงเสรมใหวยรนไทยมการแสดงออกทางความรกในเชงบวก โดยใชวฒนธรรมความเชอในดานความรก

ของวนมาฆบชาและวนวาเลนไทนมาสรางเสรมการเรยนรของวยรนไทย ใหแสดงออกทางความรกอยางบรสทธ

ทงความรกทมตอตวเอง และความรกทมตอผอน รวมถงรณรงคใหเดกและเยาวชนซมซบวฒนธรรมผานทาง

หลกความเชอทางศาสนาและวถชวตความเปนไทยในการสรางภมคมกนใหแกตนเอง โดยกจกรรมสรางสรรคท

เกดขนในครงน ประกอบดวย การแสดงความคดเหนเกยวกบความรกผานซมหวใจ ทเปดโอกาสใหวยรนและ

ประชาชนทวไปไดแสดงความคดเหนในเชงสรางสรรคทเกยวกบความรกของตนเอง และการเปดพนทเพอ

พดคยเสวนาในประเดน รกอยางไร สข สดใส รบวนวาเลนไทน ซงหลงจากจบการเสวนา กลมเครอขาย เดก

และเยาวชนไดรวมกนประกาศเจตนารมณในการทจะชวยกนรณรงค สงเสรมคานยมอนด ผาน สารรกวาเลน

P a g e | 92

ไทน อกดวย ทงน มเดกและเยาวชนใหความสนใจรวมฟงและแสดงความคดเหนในเวทเสวนาจ านวนกวา 300

คน โดยมองคกรเครอขายเขารวมกจกรรม จ านวนรวม 27 เครอขาย

3) กระทรวงสาธารณสขกบการตงครรภวยรน

กระทรวงสาธารณสข ในฐานะกระทรวงหลกกระทรวงหนงไดจดการประชมคณะกรรมการพฒนา

อนามยการเจรญพนธแหงชาต โดยก าหนดแผนยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภวยรนระยะ

5 ป (พ.ศ. 2557 - 2561) ครอบคลมทงประเดนระยะยาวเพอการปองกนโดยมรายละเอยด ดงน

ประเดนเรงดวนทจะด าเนนการในป พ.ศ. 2556 แบงออกเปน 2 มาตรการ คอ 1) มาตรการระยะสน

ไดแก การปองกนการตงครรภ โดยใหวยรนเขาถงอปกรณปองกนทส าคญ คอถงยางอนามย โดยกระทรวงฯ จะ

เขาไปตดตงในจดทเขาถงไดงาย เชน ศนยการคา หองน าในโรงเรยนตางๆ ผานการท างานเชอมโยงกบ

กระทรวงศกษาธการ บนการสรางความเขาใจกบผปกครองวาอปกรณดงกลาวเปนเรองจ าเปนเพอเปนการ

ปองกนปญหาการตงครรภในวยรน 2) มาตรการระยะยาว ด าเนนการใหการศกษาเรองเพศศกษากบเดกและ

วยรน แบงออกเปน 2 เรอง คอ เรองการปองกนการควบคมไมใหมเพศสมพนธ โดยก าหนดใหเปนเนอหา

มาตรฐานการเรยนการสอนของกระทรวงศกษาธการ และการฝกอบรมครเพอไปเปนวทยากรพเศษใน

หองเรยน โดยกระทรวงสาธารณสขจะใหการสนบสนนเรองอปกรณ และบคลากร เชน แพทย พยาบาล ใน

กระบวนการการจดอบรม พรอมทงพฒนาท าเปนสอการสอนส าเรจรป เพอเผยแพรบนอนเทอรเนตและ

เวบไซตทเขาถงไดงาย โดยมจดมงหมายคอใหวยรนเหลาน โดยเฉพาะอายตงแต 15 ปขนไป ไดเรยนรในเรอง

ของการปองกนการตงครรภอยางชดเจนและถกตอง

ส าหรบแผนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภวยรน พ.ศ. 2557 - 2561 ซงเปนแผนระยะยาวนน

กระทรวงฯมเปาหมายส าคญ 2 ประการ คอ 1) ลดอตราการคลอดบตรในหญง อาย 15 - 19 ป จากเดมในป

พ.ศ. 2555 อตรา 53.8 ตอวยรนหญงพนคนใหเหลอไมเกน 50 ตอวยรนหญงพนคนในป พ.ศ. 2557 2) ลด

อตราการคลอดในหญง อายต ากวา 15 ป ลงรอยละ 30 ในปสดทายของแผนฯ โดยก าหนดยทธศาสตร 3 ดาน

ยทธศาสตรท 1 ปรบทศนคตสรางความเขาใจวยรนของพอแมผปกครอง และสงคม โดยการสอสาร

ประชาสมพนธผานสอมวลชน เชน โทรทศน วทย หนงสอพมพ หอกระจายขาว นทรรศการ หนงสนฯ การ

ประกวดสอ จดท าเวบไซต เพอสรางและพฒนาศกยภาพเครอขายเพอเขาถงกลมเปาหมาย 2 กลมคอ กลม

วยรน โดยกระทรวงฯจะใชสภานกเรยน และสภานกศกษาเปนแกนขบเคลอน เนองจากสมาชกในสภานกเรยน

และสภานกศกษาเปนวยรนท าใหมความเขาใจปญหาดกวา สวนในกลมของผใหญ คอ พอแมผปกครองและ

คนในชมชน กระทรวงฯจะขบเคลอนโดยเจาหนาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล อาสาสมครสาธารณสข

P a g e | 93

ประจ าหมบาน เจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถน นกพฒนาชมชน ผน าสตรและผน าทองถนฯ ผสานกบ

การใชเวบไซต และสงคมออนไลน เชน ไลน เฟซบค อนสตราแกรม ยทป ซงเปนเครองมอทสามารถสราง

กระแสไดอยางรวดเรว และครอบคลมยงขน

ยทธศาสตรท 2 พฒนาการเขาถงบรการสขภาพของวยรน ใหเขาถงไดงาย มบรการคมก าเนดท

หลากหลาย เชน โครงการวางแผนครอบครว การคมก าเนดแบบกงถาวรทเหมาะสมกบวยรนหลงคลอดบตร

เพอปองกนตงครรภซ า เชน หวงอนามย และยาฝงคมก าเนด การขยายบรการการใหค าปรกษาใหวยรนสะดวก

ในการเขารบบรการ เชน การใหค าปรกษาสถานบรการสาธารณสข สถานประกอบการ หรอแมแตรานขายยา

การจดตงศนยเพอนใจวยรน (Friend Corner) ในสถานศกษาและสถานทสาธารณะ การจดบรการคลนกท

เปนมตรกบวยรน ทเชอมโยงกบชมชน สถานศกษา สถานประกอบการ และการแจกถงยางอนามยฟร

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาระบบการชวยเหลอ สงตอเพอลดขนตอนใหสนลง และชวยเหลอวยรนได

รวดเรวขน โดยไมเกดปญหาซ าผานบรการหลายชองทาง เชน ศนยชวยเหลอสงคม (OSCC) คลนกวยรน และ

บรการปรกษาทางโทรศพท สายดวน 1663 1300 และ 1323 โดยมแนวทางใหความชวยเหลอกรณตงครรภ

ไมพรอมจากทมสหวชาชพแพทย พยาบาล นกสงคมสงเคราะห และนกกฎหมาย เพอใหวยรนไดพจารณา

ทางเลอก และมระบบการสงตอ กรณทตองการตงครรภตอ หรอยตการตงครรภตามเกณฑของแพทยสภา

รวมถงการใหบรการวางแผนการด าเนนชวต และมระบบการตดตามหลงการชวยเหลอทางโทรศพทและการ

เยยมบาน เพอใหวยรนกลบสสงคมอยางมคณภาพ

ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดม

มตสมชชาครอบครวระดบชาต พ.ศ. 2552 – 2556 โดยในมตท 1/56 วาดวยการแกไขและลดปญหาการ

ตงครรภไมพรอมโดยเสนอใหมมาตรการเรงดวนเพอลดจ านวนการตงครรภทไมพรอมด าเนนการภายใน 1 ป

ใหเกดผลเชงรปธรรมดงน

1) ใหกระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงแรงงาน กรมประชาสมพนธ และ

หนวยงานทเกยวของ รวมมอกนจดใหมการรณรงคสอสารสาธารณะอยางตอเนอง เพอใหความรดานการ

คมก าเนดแกประชาชนทวไป โดยตองครอบคลมถงกลมทยงไมไดแตงงาน เชน วยรนทงในระบบโรงเรยน และ

นอกระบบโรงเรยน ลกจางในสถานประกอบการ และโรงงานตาง ๆ

2) ใหกระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงสาธารณสข กรงเทพมหานคร และ

หนวยงานทเกยวของ รวมกนจดใหมสถานบรการดานคมก าเนดทไดมาตรฐานสากล ในระดบชมชน ในสถาน

ประกอบการ และในโรงงาน โดยมวธคมก าเนดทปลอดภย และทนสมยอยางนอย 3 วธ ใหผใชบรการเลอก

P a g e | 94

ตามความสมครใจ โดยค านงถงความเหมาะสม ตอวฒนธรรมทางเพศของสงคมไทย และมความเปนมตรตอ

ผใชบรการทกวยและคนโสด

3) ใหกระทรวงสาธารณสข แสดงจดยนเชงนโยบายทชดเจนวา สทธในการคมก าเนดเปนสทธของคน

ทกคน และยกเลกระเบยบ/แนวปฏบตของสถานพยาบาลทยงก าหนดใหสามเปนผเซนชอรบรองการคมก าเนด

ของภรรยา

4) ใหกระทรวงศกษาธการ แสดงจดยนเชงนโยบายทเขมแขงวาตองการใหเดกและเยาวชน มความร

เรองเพศศกษาทรอบดาน และมทกษะชวตทเพยงพอตอการสรางความปลอดภยในเรองเพศส าหรบตนเองและ

ผอน โดยสนบสนนการจดการเรยนการสอนเพศศกษาทเหมาะสมกบเดกและเยาวชนในทกชวงวย

2.3 สถานการณเดกและเยาวชนทตองการการคมครองเปนพเศษและเดกเยาวชนกลมพเศษ

สถานการณเดกและเยาวชนทตองการการคมครองเปนพเศษและเดกเยาวชนกลมพเศษในบทน

ครอบคลมเรองตางๆ 8 เรอง อนไดแก 1) เดกกบความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนใต 2) เดกพการ 3) เดก

กลมพเศษ อาท เดกสมาธสน ออทสตก และ ADHD 4) เดกทถกละเมด 5) เดกเรรอน ขอทาน 6) เดกขามชาต

และแรงงานเดก 7) เดกกบการชมนมทางการเมอง และ 8) การคามนษย ดงรายละเอยดตอไปน

2.3.1 เดกกบความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนใต

จากการรวบรวมขอมลผลกระทบจากเหตการณความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนใตทสงผลตอเดก

และเยาวชนอายต ากวา 15 ป ของคณะท างานฐานขอมลเหตการณชายแดนใต ศนยเฝาระวงสถานการณ

ภาคใต (Deep South Incident Database- DSID) สถาบนวจยความขดแยงและความหลากหลายทาง

วฒนธรรมภาคใต มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน พบวา ใน ป พ.ศ. 2557 มจ านวนเหตการณ

ความไมสงบทงสน 806 เหตการณ ซงสงผลใหเดกเสยชวต จ านวน 14 คน เปนกลมเดกทนบถอศาสนาพทธ

จ านวน 2 คน และ กลมเดกทนบถอศาสนาอสลาม จ านวน 12 คน นอกจากนยงมเดกทไดรบบาดเจบจาก

เหตการณความไมสงบ จ านวน 31 คน เปนกลมเดกทนบถอศาสนาพทธ จ านวน 11 คน และ กลมเดกทนบถอ

ศาสนาอสลาม จ านวน 20 คน ส าหรบเดอนทมผเสยชวตสงทสดคอ เดอนกมภาพนธ จ านวน 4 คน และเดอน

ทมผบาดเจบสงทสดคอ เดอนพฤษภาคม จ านวน 11 คน (ดงแสดงในภาคผนวก – รปภาพท 22 เปรยบเทยบ

เดกทไดรบผลกระทบจากเหตการณความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนใต ประจ าป พ.ศ. 2557 จ าแนกราย

เดอน)

P a g e | 95

หากจ าแนกพนททไดรบผลกระทบตอเดกและเยาวชนทอายต ากวา 15 ป ในระดบจงหวด ใน

ระยะเวลาทงสน 11 ป จากป พ.ศ. 2547 – 2557 พบวา พนท จงหวดนราธวาส มเดกและเยาวชนเสยชวต

และบาดเจบสงทสด คอ เสยชวต 32 คน และบาดเจบ 163 คน รองลงมาคอ จงหวดยะลา มเดกและเยาวชน

เสยชวต 28 คน และบาดเจบ 148 คน จงหวดปตตาน มเดกและเยาวชนเสยชวต 18 คน และบาดเจบ 126

คน และจงหวดสงขลา มเดกและเยาวชนเสยชวต 3 คน และบาดเจบ 8 คนรวม 11 ป มเดกบาดเจบลมตายถง

445 คน แยกเปนเสยชวตถง 81 คน และบาดเจบทพพลภาพ 287 คน เฉพาะป พ.ศ. 2557 เพยงปเดยว ม

เหตการณความรนแรงกบเดกมากถง 45 ราย ท าใหเดกเสยชวต 14 ราย และบาดเจบถง 31 ราย (ภาคผนวก

– รปภาพท 23 24 และ 25)

จากรายงานสถานการณเดกในพนทความขดแยงชายแดนใต ประจ าป พ.ศ. 2557 ของกลมดวยใจ

(2557) อนเปนองคกรเอกชนทศกษาสถานการณชายแดนใต โดยรวบรวมเหตการณทท าใหเดกไดรบ

ผลกระทบทางตรง และไดรบผลกระทบทางออม จากสอตาง ๆ ทง หนงสอพมพ สอออนไลน และสอกระแส

หลก รวมไปถงการรวบรวมรายงานการประชมขององคกรภาคประชาชน รายงานการประชมของเจาหนาท

ทหารรวมกบองคกรภาคประชาชนทเกยวของกบประเดนเดกในป พ.ศ. 2557ทงหมด ระบ จากสถตเหตการณ

ความรนแรงในพนทชายแดนใตทด าเนนมากวา 10 ป มเพยงปแรกหรอป พ.ศ. 2547 เทานนทไมพบขอมลวาม

เดกเสยชวตจากสถานการณความไมสงบเลย แตหลงจากนนความสญเสยหรอผลกระทบของความรนแรง

โดยตรงไดเพมขนอยางชาๆ ในป พ.ศ.2557 ทผานมา กลมดวยใจพบวาสถานการณทเกดขนไดสงผลกระทบ

ตอเดกทงทางตรงและทางออม ดงน

ผลกระทบโดยตรง

เดกเสยชวตและบาดเจบแนวโนมจ านวนเดกทเสยชวตจากเหตการณความไมสงบมอตราการเพมอยาง

ชาๆ แตแนวโนมจ านวนเดกทบาดเจบมอตราการเพมทสงมาก โดยเฉพาะในป พ.ศ. 2557 สถานการณความ

ไมสงบทเกดขน พบวา มเดกเสยชวต 17 คน ไดรบบาดเจบ 44 คน ขอมลทนากงวลคอพบวาในปนมเหตการณ

ทเชอกนวาเจาหนาทรฐตกเปนผตองสงสยในการกอเหตดวย

เดกพการในป พ.ศ.2557 มเหตการณสะเทอนใจท าใหเดกพการจากสถานการณโดยเฉพาะกรณทเดก

ตกเปนเหยอจากเหตการณระเบด ท าใหเดกบางคนตองตดขาทงเพอความอยรอดของชวต อยางเชน กรณเหต

ระเบดเมอวนท 24 พฤษภาคม 2557 ซงมระเบดหลายจดในเมองปตตาน ท าใหเดกวย 5 ขวบตองสญเสยขา

ขวาหนงขาง และยงมหลายกรณทเดกเปนเหยอในเหตการณความรนแรงและตองกลายเปนเดกพการในทสด

P a g e | 96

เดกก าพราเครอขายผหญงยตความรนแรงแสวงสนตภาพ 3 จงหวด รายงานวามเดกก าพราจาก

สถานการณความไมสงบรวมทงหมด 6,000 กวาคน นอกจากนยงมเดกถกพรากจากบคคลในครอบครวในกรณ

ครอบครวทถกกลาวหาวาคดตางจากรฐจากรายงานขอเสนอของส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก

เยาวชน ผดอยโอกาสและผสงอาย พบวา ในป พ.ศ.2557 เดกในครอบครวผตองหาคดความมนคงทถกคมขง

เดกจากครอบครวทถกวสามญฆาตกรรม เดกจากครอบครวผสญหาย เดกจากครอบครวผทหลบหน และเดก

จากครอบครวผทถกควบคมตวดวยกฎหมายพเศษ ซงมกถกพรากจากผเปนพอและแม มกมอาการซมเศรา

หรอหวาดกลว และมความเสยงทจะตกอยในสถานการณความรนแรง เพราะเดกอาจพบเหนเหตการณการใช

ความรนแรงระหวางเจาหนาทรฐกบคนในครอบครวนอกจากนเดกขาดโอกาสในการเขารบการศกษาจากการท

ครอบครวมรายไดลดลงหรอมคาใชจายทเพมขน

เดกตกเปนผตองสงสยและถกคมขงจากขอมลของศนยปฏบตการต ารวจจงหวดชายแดนภาคใตพบวา

มการควบคมตวเดกภายใต พรก.ฉกเฉน พบวาในปทสอง ของการบงคบใช พรก.ฉกเฉน (พ.ศ. 2549) มการ

ควบคมตวเดกสงทสดในรอบ 10 ป คอ 33 คน และคอย ๆ ลดลงมาตามล าดบ ทงนในชวงทมการควบคมตว

เดกจ านวนมากนนพบวามขอรองเรยนเรองการทรมานเดกอกดวย

ผลกระทบทางออม

ความรสกตอเหตการณครถกยงเสยชวตศนยขาวอศราภาคใตรายงานวา ในรอบกวา 10 ปไฟใต มคร

เสยชวตจากเหตรนแรงไปแลว 175 ราย ซงความขดแยงทเกดขนท าใหเดกตองเผชญกบความรสกตกใจ เสยใจ

และ เสยขวญก าลงใจในการเรยนและเรองอนๆ นอกจากนยงมประเดนโรงเรยนซงเปนสถานศกษาของเดกๆ

ถกท าลายจากรายงานของส านกประสานงานและบ รณการการศกษาจ งหวดชายแดนภาคใต

กระทรวงศกษาธการ (2557) พบวา ตงแตป พ.ศ. 2547 จนถง 28 สงหาคม 2557 มโรงเรยนของรฐถกเผา

ทงหมดจ านวน 204 โรง ซงเปนโรงเรยนในความดแลของส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.)

จ านวน 202 โรงและเปนโรงเรยนในสงกดของส านกงานการศกษานอกโรงเรยน (กศน.) จ านวน 2 โรงการเผา

โรงเรยนนกระทบกบโอกาสในการศกษาของเดกๆ และมผลตอจตใจ ท าใหเดกรสกไมปลอดภย หดห และเสรา

จากการรบรเหตการณความรนแรงน

ความทรงจ าตอเหตการณความรนแรงอนเลวรายเดกทอยในเหตการณความรนแรงเชนเหตการณ

ระเบด ยง หรอการปดลอมตรวจคน ความทรงจ าดงกลาวสรางรอยแผลใหกบเดก หรออาจท าใหเดกตกอยใน

ความเสยงทจะไดรบอนตรายทงทางรางกาย และจตใจ

P a g e | 97

2.3.2 เดกพการ

กอนทจะน าเสนอขอมลเดกพการ ขออธบายขอมลภาพรวมของสถานการณคนพการในประเทศไทย

กอน โดยเปรยบเทยบระหวางป พ.ศ. 2556 – 2557 พบวา คนพการของประเทศไทยมจ านวนเพมสงขนกวา

148,222 คน โดยจ านวนคนพการเพมขนในทกภมภาคของประเทศไทย ยกเวนกลมทไมระบภาค มจ านวน

ลดลงจาก 35,625 คน เหลอ 32,637 คน หรอลดลง 2,988 คน ในชวง 1 ป (ภาคผนวก – รปภาพท 26)

ขอมลแสดงความพการทแบงความพการออกเปน 8 กลม อนไดแก ออทสตก พการทางการเรยนร

พการทางจตใจหรอพฤตกรรม พการซอน พการทางสตปญญา พการทางการเหน พการทางการไดยนหรอสอ

ความหมาย และพการทางกาย ผลการเปรยบเทยบ 2 ป พบจ านวนผพการเพมขนในทกกลม (ภาคผนวก –

รปภาพท 27)

เมอพจารณาขอมลความพการตามชวงอาย จะพบวา เดกแรกเกด – อาย 20 ป มเดกพการรวม

129,169 คน ในป พ.ศ. 2556 และจ านวนนเพมขนเปน 129,209 คน หรอเพมขน 40 ในชวงระยะเวลา 1 ป

โดยในจ านวน 7 กลมอาย อนไดแก แรกเกด – 6 ป กลมอาย 7 – 14 ป และกลมอาย 15 – 20 ป กลมอายท

มผพการมากทสด คอ กลมอาย 15 – 20 ป (ภาคผนวก – รปภาพท 28 และ 29)

2.3.3 เดกกลมพเศษ (เดกสมาธสน ออทสตกADHD)

เดกกลมพเศษ มครอบครลมเดก 3 กลม อนไดแก เดกสมาธสน เดกออทสตก และเดกในกลมอาการ

ADHD โดยจะรางานสถานการณตามล าดบ ดงน

โรคสมาธสน ผลจากการส ารวจความชกของ โรคสมาธสนในประเทศไทย พ.ศ.2555 จากกลมตวอยาง

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 – 5 จ านวน 7,188 คนทวประเทศ โดยสถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราช

นครนทร พบวา ความชกของโรคสมาธสนเทากบรอยละ 8.1โดยพบในเพศชายรอยละ 12 และหญง

รอยละ 4.2 หรอเพศชายมากกวาเพศหญง 3 เทา ท าใหสามารถประมาณการไดวา มเดกนกเรยนไทยทเปนโรค

สมาธสนอยประมาณ 1 ลานคน ซงอตราความชกของโรคสมาธสนในไทย มคาใกลเคยงสหรฐอเมรกา นนคอ

รอยละ 9 แตสงกวาหลายๆ ประเทศ ทพบประมาณรอยละ 5 – 6 อาการสมาธสน ทพบมากทสดคอ ซน อยไม

นง และมอาการหนหนพลนแลน ซงเปนอาการบงชทางการแพทย ทตองเขารบการรกษา (สถาบนสขภาพจต

เดกและวยรนราชนครนทร, 2555)

จากการตดตามโรคออทสตกในระยะเวลา 10 ปทผานมาของกรมสขภาพจต โดย พบวา มแนวโนม

เพมสงขนเปนอยางมาก อธบดกรมสขภาพจต ระบวา โรคออทสตกในระยะเวลา 10 ปทผานมา พบวา ม

P a g e | 98

แนวโนมเพมสงขนเปนอยางมาก เหนไดจากรายงานการส ารวจอบตการณกลมอาการออทสตกของ

สหรฐอเมรกา ในป พ.ศ. 2553 ทพบความชก 1:88 ขณะทการส ารวจอยางเปนทางการของไทยในเดกอาย 0 –

5 ขวบ เมอป พ.ศ. 2547 พบ 1:1,000 (รอยละ 0.1) โดยคาดวา ในป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยมผปวยออท

สตก ประมาณ 370,000 คน ซงกรมสขภาพจตพบวา ประชาชนยงเขาใจเรองนไมมากนก ท าใหการเขาถง

บรการนอยมากเพยงประมาณ รอยละ 15 โดยจากรายงานจ านวนผปวยทางสขภาพจตของประเทศทกระจาย

ตามเขตสาธารณสขรายจงหวด ป พ.ศ. 2555 มผปวยออทสตกเขาถงบรการจ านวน 25,537 ราย คดเปนอตรา

39.74 ตอประชากรแสนคน โดยกรมสขภาพจตใหขอมลวา โรคออทสตกเปนโรคทมความผดปกตของ

พฒนาการทางสมองทลาชา 3 ดาน คอ ดานสงคม ภาษา และ พฤตกรรม พบตงแตก าเนด และสงเกตพบไดใน

เดกกอนอาย 3 ขวบ สญญาณเตอนทบงชอาการของโรค คอ ไมสบตา ไมพาท ไมชนว โดยเดกออทสตกทม

ความผดปกตทางภาษาและสงคมนน รอยละ 40 มไอควปกตและสามารถใชชวตเหมอนเดกปกต ในจ านวนน

รอยละ 10 เปนอจฉรยะในบางดาน เชน การวาดภาพ หรอเลนดนตร อกรอยละ 20 มไอควต าระดบนอยถง

ปานกลาง (50 – 69) สามารถเรยนรวมและฝกอาชพได อาจมปญหาพฤตกรรมรวมดวย สวนทเหลออกรอย

ละ 40 มไอควต ากวา 50 เปนเดกมอาการกาวราวแบบรนแรง ตองไดรบการดแลอยางตอเนอง ผปวยออทสตก

ตองการความชวยเหลออยางถกตอง เหมาะสม และเขมขน โดยการผสมผสานวธการตาง ๆ ทงในสวนของการ

สงเสรมพฒนาการ การจดรปแบบการศกษาทเหมาะสม การสงเสรมอาชพและการมงานท า ตลอดจน

สวสดการสงคมและการด าเนนชวตในชมชน ซงกรมสขภาพจตไดมนโยบายเพมการเขาถงบรการใหผปวยกลม

นไดรบบรการคดกรองหาความผดปกตและบ าบดรกษา กระตนพฒนาการ ตลอดจนปรบพฤตกรรมอยางม

มาตรฐาน ซงการรวมมอกนอยางจรงจงของหนวยงานภาครฐ ภาคธรกจเอกชน ครอบครว ชมชน และสงคม

ตงแตการจดระบบคดกรองพฒนาการทมประสทธภาพ การสงเสรมพฒนาการอยางตอเนอง การจดระบบ

การศกษาทเหมาะสม จะท าใหกลมคนพเศษเหลาน มคณภาพชวตทดขน และสามารถด าเนนชวตอยในสงคม

ไดตามศกยภาพอยางมความสข นอกจากน กรมสขภาพจต โดยโรงพยาบาลยวประสาทไวทโยปถมภ ได

ด าเนนการจดโครงการทดลองจางงานผปวยออทสตก เพอสรางความรสกทมคณคาในตนเอง และเพมพน

ศกยภาพทางสงคม อาชพ สรางโอกาสในการท างานใหกบผปวยออทสตกและมรายได สงผลใหบคคลใกลชด

และในสงคมเกดความตระหนกและยอมรบในศกยภาพของผปวย เปนการลดภาระของญาตและสงคมในการ

ดแลผปวย ซงการด าเนนงานเรมตนจากการสมภาษณเพอประเมนความสามารถและความถนดของผปวย

(Choose) ตามดวยการเตรยมความพรอมและเพมพนทกษะทจ าเปนในการท างาน เชน การสอสาร การตรง

ตอเวลา การปรบตวเขากบหวหนาและเพอนรวมงาน ความปลอดภยในการท างานควบคไปกบการฝกทกษะ

พนฐานเฉพาะทางดานอาชพ (Get) หลงจากนนจงใหผปวยไดฝกงานตามหนวยตาง ๆ ในโรงพยาบาลโดย

หมนเวยนไปหนวยละ 3 เดอน แลวจงพาผปวยไปดสถานทจรงพรอมกบการเตรยมความพรอมของผรวมงาน

P a g e | 99

สดทายจงน าผปวยทดลองปฏบตงานในส านกงานภายใตการดแลและตดตามผลการท างานเปนระยะเปนเวลา

1 ป (Keep) โครงการทดลองจางงานน ไดเรมด าเนนงานมาตงแตป พ.ศ. 2555 โดยเรมจากการมผปวยเปน

พนกงานโครงการจางงานจ านวน 1 คน และไดรบการจางงานในส านกจดหางานกรงเทพฯ เขตพนท 1 ตอมา

ในป พ.ศ. 2556 มพนกงานโครงการจางงานจ านวน 2 คน สามารถเขาท างานทบรษท เอสเทค ซวลแอนด

คอนสตรคชน จ ากด และบรษท ท. กรงไทยอตสาหกรรม จ ากด มหาชน ในป พ.ศ. 2557 น มพนกงาน

โครงการจางงานรนท 3 จ านวน 16 คน ขณะนอยในระหวางการฝกงานตามหนวยงานของโรงพยาบาล

(สรพงศ อ าพนวงษ, 2557)

นอกจากน ขอมลจากกรมสขภาพจต ยงระบวา รฐบาลใหความส าคญกบการพฒนาเดก สบเนองจาก

ขอมลของกรมอนามยทส ารวจพบวาตงแตป พ.ศ. 2553 เปนตนมา เดกมพฒนาการไมสมวยรอยละ 28 – 32

มาโดยตลอด ในป พ.ศ. 2559 กระทรวงสาธารณสขจงตงเปาหมายใหเดกตองมพฒนาการสมวยรอยละ 85

โดยกรมสขภาพจตไดผลกดนใหเกดโครงการบรณาการพฒนาการเดกลานนา รวมกบหนวยงานตางๆ ของ

กระทรวงสาธารณสข โดยสถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร ท าหนาทพฒนาเทคโนโลย เครองมอและ

สนบสนนวทยากรในการเผยแพรเครองมอ ไดแก คมอประเมนและสงเสรมพฒนาการเดกกลมเสยง และคมอ

เฝาระวงและสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย ซงจะเปนคมอประจ าตวของเดกไทยทกคน เพอใหผปกครองได

ดแลพฒนาการของลกรวมกบเจาหนาทสาธารณสขโครงการนน ารองในเขตสขภาพท 1 จ.เชยงใหม เชยงราย

ล าพน ล าปาง แพร นาน พะเยา และแมฮองสอน โดยพฒนาทงระบบการเฝาระวง คดกรอง สงเสรม

พฒนาการเดก เชอมโยงขอมลแบบเปนปจจบน ตงแตหองคลอด หนวยดแลเดกแรกคลอด กลบเขาส

โรงพยาบาลตนสงกดในคลนกเดกด (WCC) ตลอดจนเสรมพลงบคลากรสาธารณสขใหมความรความสามารถ

ในการประเมน คดกรองพฒนาการเดกไดตงแตระยะแรกๆ โดยกลมเปาหมายของการตดตามในโครงการเปน

เดกกลมเสยงหลก 2 กลม คอ เดกแรกเกดน าหนกตวนอย (Low Birth Weight) และเดกแรกเกดทมภาวะขาด

ออกซเจน (Birth Asphyxia) ซงเปนปจจยหลก ทท าใหเดกมพฒนาการลาชา และน าไปสการเจบปวยดวยโรค

อนๆ เชน สมองพการ สมาธสน บกพรองทางการเรยนร ออทสซม เปนตน วนท 23 ธนวาคม กรมสขภาพจตม

ก าหนดจดงานรณรงคพฒนาการเดกประจ าป พ.ศ. 2557 เพอมอบความสขใหเดกและคนพการ จงหวด

เชยงใหม เพอเฉลมพระเกยรต สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารดวย

นอกจากน ขอมลจากสถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร ระบวา ตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2556 -

30 กนยายน พ.ศ. 2557 สถาบนพฒนาการเดกราชนครนทรตดตามตดตามเดกกลมเสยงเพอชวยเหลอม

แนวโนมดานพฒนาการดขน โดยตดตามเดกแรกเกดน าหนกตวนอย (Low Birth Weight) จ านวน 2,355 คน

ท าการประเมนครงแรกพบวามพฒนาการสมวย รอยละ 80.04 หลกจากทใหความชวยเหลอไปแลวและไดท า

P a g e | 100

การประเมนครงลาสด พบวาพฒนาการสมวยเพมขนเปนรอยละ 84.94 ส าหรบกลมเดกแรกเกดทมภาวะขาด

ออกซเจน (Birth Asphyxia) ไดท าการตดตามและท าการประเมนพฒนาการจ านวน 555 คน โดยประเมนครง

แรก พบพฒนาการสมวย รอยละ 80.73หลกจากใหความชวยเหลอและประเมนหลงใหความชวยเหลอ พบวา

พฒนาการสมวยเพมขนเปนรอยละ 83.63 (ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2557)

2.3.4 เดกทถกละเมด

จากขอมลของมลนธศนยพทกษสทธเดก ระบวา ภายในป พ.ศ. 2557 มเดกทถกลวงละเมดทางเพศจ านวน 400 คน โดยคดเปนคาเฉลยทวประเทศ ตวเลขนเปนขอมลทไดจากโรงพยาบาลเทานน ซงยงมเดกถกลวงละเมดทางเพศแตยงไมมการแจงเรองในหลายๆ กรณอกมาก ทงน ไดใหนยามของเดกทถกลวงละเมดวา ไมมใครท ารายเดกไดมากเทากบพอแมหรอคนใกลตว ค าวา ลวงละเมด ไมใชแคขมขนเดกเทานน แตยงประกอบไปดวยการท ารายโดยใชก าลง การทบต บงคบ และขมเหงทารณ ซงมลนธศนยพทกษสทธเดก เปนองคกรพฒนาเอกชนทขบเคลอนผลกดนเรองเดกถกลวงละเมดทางเพศ ระบวา สถานการณมแนวโนมรนแรงขนเรอยๆ (พษณพร ขนพรมมา, 2557)

ในรอบ 10 ป ตงแตป พ.ศ. 2547 – 2556 ศนยพงไดใหบรการเดกและสตรถกกระท ารนแรงทงหมด 182,267 ราย เปนเดก 98,211 ราย สตร 84,026 ราย เฉลยวนละ 50 ราย ปญหาความรนแรงทเกดในกลมเดกอนดบ 1 คอ ถกลวงละเมดทางเพศ รองลงมาเปนการท ารายรางกาย ผกระท าสวนใหญเปนบคคลทเดกรจก ไววาง ใจ และมความสมพนธใกลชด สาเหตสวนใหญมาจากสงแวดลอม เชน การดมสรา การใชสารเสพตด สอลามก เปนตน (ส านกงานพฒนาระบบขอมลขาวสารสขภาพ (HISO), 2557)

จากขอมลของกระทรวงสาธารณสขในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยมเดกและสตรถกกระท ารนแรงทาง

กายทเขารบบรการศนยพงได (OSCC) จ านวน 31,866 ราย เฉลยวนละ 87 ราย หรอชวโมงละ 3 ราย โดยใน

จ านวนน รอยละ 60 เปนเดก เมอเทยบกบขอมล ในป พ.ศ. 2550 ศนยพงไดใหการชวยเหลอเดกและสตรทถก

กระท ารนแรงรวม 19,067 ราย เฉลยวนละ 52 ราย ซงมแนวโนมเพมขนอยางชดเจน และขอมลจาก

หนวยงานสตรขององคการสหประชาชาต UN Women รายงานวาในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยมเดกและ

สตรถกกระท าความรนแรงอยในล าดบท 36 จาก 75 ประเทศ และถกกระท าความรนแรงทางเพศมากทสดอย

ล าดบท 7 จาก 71 ประเทศ ส าหรบลกษณะความรนแรงทเกดขน อนดบ 1 คอ เดกอายต ากวา 18 ป ถกลวง

ละเมดทางเพศ รอยละ 72 บางรายเกดปญหาตงครรภทไมพงประสงคดวย รองลงมาเปนการท ารายรางกาย

รอยละ 21 ผกระท าสวนใหญเปนบคคลทเดกรจกไววางใจ และมความสมพนธใกลชด เชน เพอน แฟน สวน

ความรนแรงในเดกทอายมากขน ผกระท ามกเปนแฟนมากทสด รองลงมาคอเพอน สาเหตสวนใหญเกดมาจาก

สภาพแวดลอม ทส าคญคอการเสพสอลามก ความใกลชดและโอกาสเอออ านวย เปนตน สถานทเกดเหตเปน

P a g e | 101

บานของผกระท าและบานทเดกอยอาศย สถานทเปลยว เปนตน และเมอท าการวเคราะหในกลมเดก พบวา

เกอบ 9 ใน 10 ของเดกทถกกระท ารนแรงทงหมดเปนเดกหญง พบมากทสดในกลมอาย 10 – 15 ป คดเปน

รอยละ 46 รองลงมาคอ อาย 15 – 18 ป รอยละ 40 และพบอายต ากวา 5 ขวบ รอยละ 5 หรอจ านวน

1,000 ราย

2.3.5 เดกเรรอน ขอทาน

รายงานสถานการณปญหาเดกขอทานรอบป พ.ศ. 2557 จากโครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทานระบ

วา ในรอบป พ.ศ.2557 น ปญหาเดกขอทานตองถอวาไดรบความสนใจและมการกลาวถงอยางกวางขวางจาก

หนวยงานตางๆ ทเกยวของเปนจ านวนมาก ภายหลงจากทสหรฐอเมรกาไดประกาศปรบลดระดบปญหาการคา

มนษยของประเทศไทยไปทระดบ 3 (Tier 3) หลงจากประเทศไทยถกจดระดบอยท 2.5 (Tier 2 watch list)

มาเปนระยะเวลา 4 ปตดตอกนแลวภายหลงการจดระดบของสหรฐอเมรกาในครงน ท าใหภาครฐเกดความ

พยายามในการแกไขปญหาการคามนษยในรปแบบตางๆ โดยในสวนของปญหาการน าเดกมาเปนเครองมอใน

การขอทานนน ไดมการออกมาตรการจดระเบยบคนขอทานจากกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของ

มนษย ซงไดมการด าเนนการจดระเบยบในพนทกรงเทพมหานคร 2 ครง ในป พ.ศ. 2557 โดยสามารถ

ชวยเหลอคนขอทานทงเดกและผใหญไดทงสน 431 ราย แตอยางไรกตามทางโครงการรณรงคยตธรกจเดก

ขอทาน มลนธกระจกเงา ระบวามาตรการดงกลาวยงไมใชแนวทางการแกไขปญหาขอทานได เพราะลกษณะ

การจดระเบยบนนเปนในเชงการกวาดลางซงวธการนไดถกน ามาใชอยหลายครงและถกถอดบทเรยนแลววาไม

สามารถแกไขปญหาขอทานไดอยางแทจรง เนองจากปญหาขอทานในประเทศไทยนนสวนใหญยงเปนกลมทมา

จากประเทศกมพชาและประเทศอนๆ เชน พมาเวยดนามจน เปนตน โดยบางสวนมพฤตกรรมในการจายเงน

ใหกบกลมขบวนการนายหนาคามนษยในราคาประมาณ 1,500 – 3,000 บาทตอคนเพอลกลอบเขาสประเทศ

ไทยผานทางดานชายแดนตางๆ โดยเฉพาะดานชายแดนอรญประเทศ จงหวดสระแกว ซงเปนดานชายแดนท

กลมขอทานมกอางถงอยบอยครงนอกจากนกลมขอทานบางสวนมพนฐานมาจากปญหาความยากจนซงไม

สามารถเขาถงสวสดการของภาครฐไดอยางทวถง ในบางรายกไดรบสวสดการทไมเพยงพอตอการใชจายในการ

พฒนาคณภาพชวตหรอยกระดบฐานะครอบครวไดจรง รวมถงการทภาครฐยงท าไดเพยงการฝกอาชพใหกบ

กลมคนยากจนแตยงไมมตลาดรองรบกลมผทเสรจสนจากการฝกอาชพแลว นนยอมท าใหหลายคนมกเลอก

กลบเขาสการเปนขอทานอกครง ซงในสวนนภาครฐจ าตองเรงทบทวนการสงเสรมสวสด การใหเปนรปธรรม

มากขนเพอเปนหนงในการปองกนกลมขอทานในลกษณะดงกลาวนดวย (มลนธกระจกเงา, 2557)

P a g e | 102

นอกจากน ยงมกลมเดกขอทานทมฐานะเปนผตดตามกลมแรงงานขามชาตทลกลอบเขาเมองโดยผด

กฎหมาย ซงเดกกลมนมกเขาไมถงสทธการศกษาขนพนฐาน จงมาขอทานเพอหาเงนประทงชพหรอเลยนแบบ

พฤตกรรมจากเดกทท าการขอทานมากอน ซงโครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา คาดวา

กลมเดกขอทานในลกษณะดงกลาวนจะมจ านวนเพมขนในอนาคต เนองจากประเทศไทยมการน าเขากลม

แรงงานจากประเทศเพอนบานเปนจ านวนมาก

ในสวนภาคสงคมนนตลอดรอบป พ.ศ. 2557 ทผานมาน ถอวาคนในสงคมมความตระหนกตอปญหา

การน าเดกมาเปนเครองมอในการขอทานทเพมขนอยางมนยยะส าคญ สะทอนจากสถตการรบแจงเบาะแสการ

น าเดกมาเปนเครองมอในการขอทานของโครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา ซงมสถตการ

รบแจงเบาะแสตลอดป พ.ศ.2557 สงถง 404 ราย แตอยางไรกตามในสวนของการประสานเบาะแสไปยง

เจาหนาทต ารวจทางเบอรฉกเฉน 191 นน ยงคงมการด าเนนการทคอนขางลาชาหรอบางทองทกเพกเฉยใน

การลงตรวจสอบอยางสนเชง ซงยอมแสดงใหเหนวากลไกในการคมครองสทธเดกในประเทศไทยยงคงตองม

การปรบปรงและแกไขตอไป

นอกจากน ในชวงปลายป พ.ศ. 2557 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดมการ

จดประชมเพอจดท ารางบนทกความรวมมอ (MOU) ระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของ เพอ

รวมกนในการประสานขอมลเบาะแสปญหาสงคมใน 4 ดาน คอ ปญหาการคามนษยการใชความรนแรงตอเดก

สตร ผสงอายการตงครรภไมพรอมและการใชแรงงานเดก ซงบนทกขอตกลงดงกลาวนยงคงอยในเพยงขนตอน

การหารอเบองตนกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของ โดยคาดวาในป พ.ศ. 2558 จะไดมการผลกดนบนทก

ขอตกลงฉบบนใหเกดขนและสามารถใชในทางปฏบตไดอยางแทจรงตอไป

นอกจากมาตรการจดระเบยบคนขอทานและการจดท าบนทกขอตกลงความรวมมอแลว ทางกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยยงมแนวทางทจะแกไขปรบปรงพระราชบญญตควบคมขอทาน

พ.ศ. 2484 ดวย ซงเนอหาทจะปรบปรงนนเปนเรอง “การยกเวนกลมวณพกวามใชขอทาน” เนองจากหลาย

ครงทมมาตรการกวาดลางขอทานนน กลมวณพกมกไดรบผลกระทบอยเสมออนเนองมาจากขอกฎหมายเดมท

ระบวาพฤตกรรมการรองเพลงเรยไรเงนนนถอเปนรปแบบการขอทานอยางหนงขณะน พระราชบญญตนอย

ระหวางการแกไข

นอกจากน ในป พ.ศ.2557 รฐบาลไดมการแตงตงคณะอนกรรมการแกไขปญหาคนขอทานขน โดยม

วตถประสงคทจะศกษาสภาพปญหาคนขอทานเพอวางแนวทางในการแกไขปญหาดงกลาว รวมถงการแตงตง

คณะท างานเพอปฏบตการตามทคณะอนกรรมการมอบหมายอกดวย

P a g e | 103

ส าหรบการคาดการณตอปญหาการน าเดกมาเปนเครองมอในการขอทานรอบป พ.ศ. 2558 นน

โครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา คาดวาปญหาการน าเดกมาเปนเครองมอในการขอทาน

จะยงคงไดรบความสนใจจากหนวยงานภาครฐทเกยวของตางๆ ตอไป เนองจากเปาประสงคใหญของรฐบาล

คอ การผลกดนใหประเทศไทยไดรบการจดระดบการคามนษยจากทางสหรฐอเมรกาใหขนมาทระดบ 2 (Tier

2) นอกจากนในรอบป พ.ศ. 2557 ยงคงมประเดนทรอการด าเนนการหลายประเดน ทงเรองการจดท าบนทก

ขอตกลงความรวมมอ (MOU) ของทางกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยกบหนวยงานตางๆ

ทเกยวของ รวมถงการแกไขพระราชบญญตควบคมขอทาน พ.ศ. 2484 ซงคาดวานาจะมความชดเจนในป

พ.ศ. 2558 นทงหมด

2.3.6 เดกขามชาตและแรงงานเดก

นางสาววรางคณา มทมล ตวแทนเครอขายองคกรทท างานประชากรขามชาตดานเดก กลาววา

ปจจบนมเดกขามชาตเขาสระบบการศกษาทงในโรงเรยนและศนยการเรยนกวา 1.3 แสนคน แตยงมเดกขาม

ชาตทขาดโอกาสอกกวา 2 แสนคน และเชอวายงตกหลนอกมาก เนองจากมเดกขามชาตมาจดทะเบยนเพยง

90,000 คน จากทคาดการณวา มจ านวนมากกวา 3 แสนคน (มตชน, 2557) โดยเดกขามชาตในประเทศไทย

แบงเปน 3 ประเภท คอ เดกทถกน าเขามาเปนแรงงานเดก เดกทเปนผตดตามบดามารดาทเขามาเปนแรงงาน

ในประเทศไทย และเดกทเกดระหวางทบดามารดาเขามาเปนแรงงาน

สถานการณทนาเปนหวงในประเดนเดกขามชาตและแรงงานเดก นอกจากมประเดนการขนทะเบยน

เดก การศกษาของเดกเหลานนแลว การใชแรงงานเดกในสถานประกอบการ โดยเฉพาะในกจการแปรรป

อาหารทะเล เชน กงแชแขง อตสาหกรรมสงทอ และในภาคเกษตรกรรม เชน ไรออย เปนตน ซงประเทศคคา

รายใหญของไทยบางประเทศ กไดจดท า และเผยแพรรายชอสนคาของไทยทมการใชแรงงานเดกและบงคบใช

แรงงานเดก จนสงผลกระทบตอภาพลกษณของประเทศไทยในภาพรวม น ามาซงการกดกนทางการคา

นางสาววรางคณา มทมล ตวแทนเครอขายองคกรทท างานดานประชากรขามชาตดานเดก ยกขอมลสถตจาก

กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ทระบถงการคามนษย 1 พนคน จะมเดกทอยในกระบวนการ

คามนษยถงรอยละ 52 แบงเปนเดกผหญงและชายโดยเดกผหญงสวนใหญจะมาจากประเทศลาว และ

เดกผชายสวนใหญจะมาจากประเทศพมา

ขณะทขอมลจากผประกนตนของส านกงานประกนสงคม ในป พ.ศ.2554 ระบวา มลกจางทเปน

แรงงานเดกไทยจ านวน 50,239 คน และในป พ.ศ. 2557 ทผานมาลดลงเหลอเพยง 20,465 คน แมตวเลข

ดงกลาวแสดงใหเหนถงแนวโนมทเดกไทยอายระหวาง 15 - 18 ป เขาสตลาดแรงงานลดลง แตอยางไรกตาม

P a g e | 104

ประเทศไทยกยงคงมแรงงานเดกตางชาตทตดตามพอแม และเดกตางชาตทเขามาหางานท าในประเทศไทย

ดวย ซงไมมขอมลตวเลขทแทจรงวามจ านวนเทาใด เสนทางการเขามาในประเทศไทยของเดกตางชาตมหลาย

ชองทาง จงมแนวโนมทแรงงานเดกตางชาตจะเขามาในประเทศไทยเพมมากขนทกปรวมทงมแนวโนมวา

ตวเลขของเดกไทยทเปนแรงงานลดลงอาจถกแทนทดวยเดกตางชาตทยงไมสามารถส ารวจสถตทแนชดได ซง

แนวทางทจะท าใหทราบจ านวนทแนชดของเดกตางชาตทเขามาอยในประเทศไทย คอ การขนทะเบยนของเดก

ตางชาต ซงสถานการณการขนทะเบยนของเดกตางชาตในประเทศไทยสถต ณ วนท 24 พฤศจกายน 2557

จ านวน 92,391 คน ซงตางจากตวเลขประมาณการณ 2.5 แสนคน นอยกวาถงครง แสดงใหเหนมเดกทตก

หลนจากการขนทะเบยนและทนาเปนหวงคอเดกทอยในกลมท “ไมไดรบอนญาต” ใหขนทะเบยนตามนโยบาย

เชน กลมเดกตางดาวเคลอนยายทเดนทางมาเอง หรออยอาศยกบผอน ทไมใชพอแมหรอผปกครองตาม

กฎหมาย นอกจากนยงมประเดนเรอง การศกษาของเดกขามชาต สบเนองมาจากการทประเทศไทยเคย

ตงเปาหมายทจะใหโอกาสเดกทกคนเขาถงการศกษา มนโยบายเรยนฟร 15 ป แตเมอชวงปทผานมา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) มแนวคดลดการสนบสนนการศกษาของเดกตางชาตลง

จาก 5 รายการ คอ คาเลาเรยน อปกรณการเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน ชดนกเรยน และหนงสอเรยน

เหลอ 2 รายการ สงผลใหภาระคาใชจายตกไปอยกบโรงเรยนและผปกครองของเดกทมฐานะยากจนซง

ทายทสดเมอโรงเรยนไมตองการแบกรบภาระคาใชจายสวนเกน กจะตดสนใจไมรบเดกตางชาตเข าเรยนโดย

สพฐ.ใหเหตผลในการลดการสนบสนนฯ วา จ านวนของเดกตางชาตเพมขนมากถง 2.5 แสนคนภายใน

ระยะเวลา 2 ป จงท าใหไมมงบประมาณสนบสนนในเรองการเรยนฟรดวยการเฉลยคาใชจายรายหวแบบเดม

จากเดกไทยไดอก

ประกนสขภาพของเดกขามชาต กเปนอกประเดนปญหาหนง โดยกระทรวงสาธารณสข (สธ.) ได

ประกาศเมอวนท 26 มถนายน 2557 ระบสทธในการก าหนดคาใชจายในการตรวจสขภาพและประกนสขภาพ

ของแรงงานขามชาตไว 2 สวน ไดแก

1. แรงงานทตองไดรบสทธตามประกนสงคม คอ แรงงานทมหนงสอเดนทางถกตองและอยในกจการท

ตองเขาสระบบประกนสงคม

2. แรงงานทตองซอระบบประกนสขภาพ คอ แรงงานทยงไมมหนงสอเดนทาง หรอมหนงสอเดนทาง

แลว แตอยในกจการทไมเขาสระบบประกนสงคม อาท แรงงานแมบาน แรงงานภาคการเกษตรและการ

ประมง ซงแรงงานกลมดงกลาว กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดสทธในการรกษาพยาบาลโดยใหแรงงานซอ

ประกนสขภาพเองตามสถานพยาบาลของกระทรวงสาธารณสข

P a g e | 105

ส าหรบการสงซอประกนสขภาพของแรงงานขามชาต ตามมตคณะรฐมนตรป พ.ศ. 2557 แบงเปน 2

กลม คอ

แรงงานขามชาตและผตดตามทมอายเกน 7 ป จะตองจายคาประกนสขภาพ 2,100 บาท ซงมอาย

การคมครอง 1 ป โดยแบงเปนคาตรวจสขภาพ 500 บาท และคาประกบสขภาพ 1,600 บาท

กลมเดกอายไมเกน 7 ป จะตองจายคาประกนสขภาพในราคา 365 บาท ซงมอายการคมครอง 1

ป โดยไมตองตรวจสขภาพ และทงสองกลมจะไดรบสทธประโยชนเพมเตม คอ ไดรบยาตานไวรสเอชไอว /

เอดส ซงเปนการประกนสขภาพภาคบงคบ

แมจะมการก าหนดใหแรงงานขามชาตตองซอประกนสขภาพ แตในเรองของการด าเนนการยงมหลาย

สวนทเปนปญหา ไมวาจะเปนการขาดมาตรการในการบงคบใชนโยบายใหเปนไปตามประกาศของกระทรวง

สาธารณสขในระดบพนท ซงส านกงานสาธารณสขจงหวดหลายแหง ไมสามารถผลกดน ใหสถานพยาบาลใน

จงหวดนนๆ ทเขารวมโครงการเปดขายประกนสขภาพได เนองจากผบรหารสถานพยาบาลมอ านาจเดดขาดวา

จะเปดขายหรอไม โดยความเปนจรงแลวทกสถานพยาบาลตองเปดขายประกนสขภาพทกฎกระทรวงได

ก าหนดไวนอกจากนยงมความไมชดเจนของการก าหนดขอบเขตชดสทธประโยชน ท าใหมการปฏบตทแตกตาง

ไปในแตละสถานพยาบาลท าใหสถานพยาบาลบางแหงมการเรยกเกบเงนเพมจากความไมชดเจนน และม

สถานพยาบาลหลายแหงไมยอมประกนสขภาพใหกบแรงงานตางชาต เนองจากประเมนความไมคมทน และ

บางแหงมการเกบเงนเพม หากตองตรวจโรคเพมเตม

สถตของกระทรวงสาธารณสขและส านกงานประกนสงคม ตงแตเดอนมกราคม - มถนายน พ.ศ. 2557

ระบวามจ านวนแรงงานขามชาตทเขาสระบบประกนสงคมกวา 3.3 แสนคน คดเปนรอยละ 17 หรอ แรงงานท

เขาสระบบประกนสขภาพ 7.6 แสนคน หรอคดเปนรอยละ 39 และแรงงานทยงไมมความชดเจนหรออย

ระหวางการด าเนนงาน 8.6 แสนคน หรอคดเปนรอยละ 44 ซงขอมลนรวมแรงงานทเปนเดกดวย

นอกจากประเดนเดกขามชาตแลว ประเดนแรงงานเดกยงคงเปนประเดนทมความส าคญ โดยในป

พ.ศ. 2557 ประเทศไทยไดมการเปลยนแปลงในเชงนโยบายในการจดการแรงงานขามชาตทมผลกระทบตอ

สงคมไทย ซงสถานการณเดนเรองแรงงานขามชาต ซงครอบคลมถงแรงงานเดกดวย ในรอบป พ.ศ. 2557 ม

ดงน

1. คณะรฐมนตรรกษาการ มมตผอนผนใหแรงงานทผานการพสจนสญชาตท างานครบ 4 ป อยอาศย

ไดชวคราวเพอขอขยายเวลาตอวซาและใบอนญาตท างาน

P a g e | 106

2. รฐบาลมนโยบายในการจดตงศนย One Stop Service จดทะเบยนแรงงานขามชาต

3. เกดปรากฏการณแรงงานกมพชากลบประเทศมากทสดในชวงทศวรรษ

4. ประเทศไทยถกลดระดบความพยายามตอบสนองตอการคามนษยลง ไปอยกลมท 3 หรอเทยร3

(Tier 3)

5. ตกทก าลงกอสรางผานรงสตถลมทบแรงงานทมแรงงานขามชาตท างานดวย

ซงกลาวสรปสถานการณเดนทง 5 ประเดนวาท าใหเกดผลกระทบตอแรงงานขามชาตในหลายดาน

อาท การจดตงศนย One Stop Service เกดจากปรากฏการณการเดนทางกลบของแรงงานขามชาตกมพชาท

สงผลกระทบตอชมชนชายแดน รวมถงผประกอบการในประเทศไทยทตองขาดแคลนแรงงานในชวงเวลา

ดงกลาวนอกจากนสงส าคญทสดคอการทประเทศไทยถกลดระดบลงไปอยในกลมเทยร3 โดยเฉพาะการคา

มนษยในภาคประมงทะเล และการคามนษยในกลมโรฮงญา ทมเจาหนาทรฐเขาไปมสวนเกยวของดวย ซง

ประเดนน น าไปสการใหแกไขกฎกระทรวงแรงงานฉบบท 10 วาดวยการใชแรงงานในเรอประมงและเรอท

เกยวของ เพอใหมประสทธภาพมากขน โดยรฐก าหนดใหผประกอบการหรอนายจางตองท าหนงสอสญญา

วาจางทชดเจน โดยระบการท างาน อตราคาจาง ระยะเวลาจาง รวมถงระเบยบ รายละเอยดการท างานตางๆ

ทวาจางตอผทถกจาง และผวาจางกบผถกจางตองรบรชอ สกล ทอย และผถกจ างตองรชอ สกล ทอย ชอ

บรษทของผวาจางทถกตอง โดยมหนวยงานรฐหรอหนวยงานพเศษทจดตงขนมารบรองนอกจากน กฎหมายยง

ก าหนดใหผประกอบการหรอนายจางตองมสวสดการ และอปกรณความปลอดภยใหกบผถกจางทกคน และ

ผประกอบการตองท าการวาจางอยางถกกฎหมายโดยไมมคาหวหรอคาจดหา และมเวลาท างานอยางชดเจน

ในป พ.ศ. 2557 รฐก าหนดใหเรงพจารณาออกกฎหมายบงคบใหผประกอบการทจะน ารฐบาลตอง

ออกกฎหมาย บงคบผประกอบการประมงทจะน าบคคลออกนอกราชอาณาจกรไทยทกคน ตองมหนวยงาน

ของรฐสมภาษณถงความยนยอมทจะไปท างานนนๆ กอนใหออกจากราชอาณาจกรไทยโดยหนวยงานรฐรบรอง

รวมทงตองเรงพจารณาตงหนวยงานเฉพาะพเศษทชวยเหลอแรงงานทอยนอกราชอาณาจกรไทย โดยทญาต

และผออกนอกราชอาณาจกรสามารถตดตอขอความชวยเหลอไดโดยตรง อกทงมมาตรการการชวยเหลอ

คมครองสวสดภาพส าหรบ “คนตกเรอ” และ “ผเสยหายจากการถกคามนษย”โดยตองจดใหมระบบการ

จดการทด มกระบวนการชวยเหลอเยยวยาคนทงสองกลม โดยเนนผประสบปญหาเปนศนยกลางกรณการ

ด าเนนการชวยเหลอดานกฎหมายและคดความ ตองมการบรณาการรวมทงภาครฐและองคกรพฒนาเอกชนทม

สวนสนบสนนด าเนนการชวยเหลอผเสยหายจากการถกคามนษย นอกจากน ยงไดมการพจารณาทบทวน

P a g e | 107

"กองทนคามนษย" ใหม ใหสอดคลองกบการแกไขปญหาทแทจรง และองคกรภาคประชาสงคม องคกรพฒนา

เอกชน มสวนรวมมากขนกวาทด าเนนการอย

สวนประเดนสดทาย คอ เรองความปลอดภยในการท างานของแรงงานขามชาต จากกรณตวอยางของ

แรงงานขามชาตทเสยชวตขณะปฏบตงานในอาคารกอสรางคอนโดมเนยม 6 ชนถลมทจงหวดปทมธาน ม

แรงงานขามชาตเสยชวต 6 ราย และเหตการณการทรดตวของปลองลฟตระหวางกอสรางทอาคารสถาบน

การแพทยจกรนฤบดนทร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด ซงมผเสยชวต เปนแรงงานขามชาต

ทงหมด 6 ราย ทงน ประเดนเหลานถอเปน 5 สถานการณทเกดขนในรอบป พ.ศ. 2557 ของแรงงานขามชาต

และแรงงานเดก (รายละเอยดดงภาคผนวก – รปภาพท 31) (หนงสอพมพไทยโพสต, 2557)

2.3.7 เดกกบการชมนมทางการเมอง

ในวนท 24 กมภาพนธ 2557 องคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาต (ยนเซฟ)ไดออกแถลงการณ

เรยกรองใหทกฝาย ทงรฐบาล แกนน าประทวงทงฝายทสนบสนนและตอตานรฐบาล ตลอดจนพอแมผปกครอง

น าเดกๆ ออกหางจากสถานทชมนมประทวงทกแหง หลงเกดเหตรนแรงทางการเมองซงสงผลใหมเดกเสยชวต

3 รายและบาดเจบสาหสอก 2 รายโดยเหตรนแรงทางการเมองดงกลาว ท าใหเดกหญงวย 5ขวบเสยชวตจาก

เหตกราดยงใสเวทชมนมของคณะกรรมการประชาชนเพอการเปลยนแปลงประเทศไทยใหเปนประชาธปไตยท

สมบรณอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (กปปส.) ในจงหวดตราด ในขณะทสองพนองคอเดกชายวย 4

ขวบและเดกหญงวย 6 ขวบ ตองเสยชวตจากเหตระเบดใกลเวทชมนมของกปปส. ยานราชประสงค

ขอมลจากกระทรวงสาธารณสข (2557) ระบวา เหตรนแรงดงกลาวสงผลใหมเดกอก 2 คน ไดรบ

บาดเจบสาหส คอ เดกหญงวย 5 ขวบซงก าลงอยในอาการโคมาในโรงพยาบาลระยอง และเดกชายวย 9 ขวบ

ซงก าลงอยในหองไอซยในโรงพยาบาลรามาธบด กรงเทพมหานคร โดยนายพชย ราชภณฑาร ผแทนองคการย

นเซฟประเทศไทย ระบวา “ยนเซฟประณามเหตรนแรงทเกดขนซงสงผลใหเดกๆ ตองมาเสยชวตและบาดเจบ

อยางเศราสลดโดยไมมเหตอนควรใดๆ เลย เหตการณดงกลาวเปนเรองเรงดวนททกฝายตองหนมาปกปอง

คมครองเดกๆ จากอนตราย ยนเซฟเรยกรองทกฝาย ทงรฐบาล แกนน ากลมทสนบสนนและตอตานรฐบาล

ตลอดจนพอแมผปกครองไมน าเดกเขาไปในสถานทชมนมประทวง และกนเดกๆ ใหออกหางจากพนท

โดยรอบ”

นายพชย ระบวาพนทชมนมประทวงและพนทโดยรอบควรเปน “สถานทปลอดเดก” เพอใหแนใจวา

จะไมมเดกคนใดตองไดรบบาดเจบหรอเสยชวตจากเหตรนแรงทางการเมองอก นอกจากนยงเรยกรองให

เจาหนาทน าตวผกระท าผดเขาสกระบวนการยตธรรม นอกจากน เครอขายทท างานดานเดก 43 องคกร ออก

P a g e | 108

แถลงการณเรยกรองใหทกฝายยตความรนแรงทมผลกระทบตอเดกทก รปแบบในพนท ชมนม พรอมขอให

ผปกครองไมน าเดกเขารวมชมนม โดยในวนท 26 กมภาพนธ พ.ศ. 2557 สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหง

ประเทศไทย และเครอขายท างานดานเดก 43 องคกรจดอภปราย และอานแถลงการณเรยกรองใหทกฝายยต

ความรนแรงทมผลกระทบตอเดกทกรปแบบในพนทชมนม โดยในการจดอภปรายดงกลาว นางสาวทชา ณ

นคร ผอ านวยการสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน บานกาญจนาภเษก ระบวา เดกยงไมมภาวะความ

เขาใจหรอการตดสนใจทดพอหากเกดเหตการณความวนวายเกดขน ผใหญจงไมควรพาไปในสถานทชมนม

นอกจากนในฐานะทท างานดานเดกจงขอเปนตวแทนของเดกวงวอนใหทกฝายรวมกนหาทางใหเดกผบรสทธ

ไดรบการปกปองคมครอง รวมทงสงทตองเรงด าเนนการคอ จบกมผกระท าผดตอเดกมาด าเนนการทาง

กฎหมาย ทงน รฐบาลไมควรใชความรนแรงตอพลเมองทเหนตาง ทงทางตรงและทางออม และจะตองคมครอง

ใหความปลอดภยกบพลเมองทคดตาง รฐควรพจารณาวาคนกลมแรกทจะตองไดรบการคมครองคอเดก ซงแม

สถานการณขณะนรฐบาลจะเปนรฐบาลรกษาการณแตภายใตกลไกดงกลาวรฐกตองท าหนาท และหาทางออก

ตามทมพระราชบญญตคมครองเดก ทมรฐมนตรวาการกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงเปนผรกษาการณ

และเปนประธานคณะกรรมการคมครองเดกระดบชาต โดยตองแกปญหาและมมาตรการทชดเจนโดยเอา

ประโยชนของเดกเปนทตง

ขณะท นายแพทยยงยทธ วงศภรมยศานต หวหนากลมทปรกษากรมสขภาพจต ระบวา ในแงมมของ

สขภาพจต ประเดนทนาสนใจคอ เดกมความแตกตางกบผใหญ การเขาไปมสวนรวมรบรขาวสารดานการ

ชมนม โดยผใหญทเขารวมชมนมหรอตดตามขาวสารถอวาเปนการแสดงถงความเปนพลเมอง แตในสวนของ

เดกนนปฏเสธไมไดวาการรบรเรองนยอมมความรนแรงเกดขน ทงในเรองธรรมชาตของความขดแยง และ

ค าพดทใชในการอภปรายโจมตกนของแตละฝาย ซงเดกสวนใหญจะไมคอยรบรเนอหา แตจะรบรและซมซบ

มากเรองความรนแรง ทงจากค าพดและกรยาทาทาง ดงนนหากปลอยใหมการใชความรนแรงและสรางความ

เกลยดชงเชนนไปเรอยๆ เดกกยงรบผลกระทบเตมทในเชงของจตวทยา คอ เมอมตนแบบและเดกเหนตนแบบ

นน กจะเกดความชนชาและลดความยบยงชงใจ ซงจะยงสงผลกระทบมากตอเดกทมภาวะอารมณเปราะบาง

และไมมนคง ดงนนโดยหลกการแลวควรหลกเลยงในการพาเดกไปในพนทความขดแยง เพราะเดกจะไดรบ

ความรนแรงและซมซบน ามาเปนตนแบบและเดกจะไดรบความรนแรงมากกวาเรยนรและเขาใจบทบาทการม

สวนรวมทางการเมอง หากพอแมคดวาตองการพาเดกไปเรยนรบทบาทการเปนพลเมองควรพาเดกไปท า

กจกรรมสาธารณะงานอาสาสมครหรอท ากจกรรมทางสงคมอนๆ มากกวา

ทงนตวแทนเครอขายองคกรทท างานดานเดก 43 องคกร ไดรวมกนอานแถลงการณเพอเรยกรองให

ทกฝายยตความรนแรงทมผลกระทบตอเดกทกรปแบบในพนทการชมนม โดยระบวาสถานการณการชมนม

P a g e | 109

ในหลากหลายพนทไมวาจะของมวลชนกลมใดในขณะนมแนวโนมทจะเกดความรนแรง และน าไปสการสญเสย

ตอชวตรางกาย จตใจ ทรพยสน และสงผลกระทบตอสงคมในระยะยาวมากขน โดยเฉพาะกลมเดก เยาวชน ผ

เปราะบางตอสถานการณการชมนมดงกลาว ดงทไดเกดเหตการณการขวางระเบดและกราดยงผชมนมในเวท

กปปส. ตลาดยงเจรญ อ าเภอเขาสมง จงหวดตราด ในคนวนท 22 กมภาพนธ พ.ศ. 2557 และเหตการณการ

ยงระเบด M-79 ในพนทราชประสงคในชวงเยนของวนท 23 กมภาพนธ พ.ศ. 2557 จนสงผลใหมผเสยชวต 22

คน และในจ านวนนเปนเดกถง 4 คน มผบาดเจบสาหสและบาดเจบทวไปอกจ านวนมาก นบเปนการกระท าท

โหดรายและมงเปาผบรสทธอยางจงใจ

เครอขายองคการท างานดานเดก จงขอเรยกรองทกฝายทเกยวของ ดงน

1. เครอขายองคกร ท างานดานเดก ขอประณามผกระท าความรนแรงจนน าไปสการสญเสยชว ต

รางกาย จตใจและทรพยสนตอประชาชนทกรปแบบ โดยเฉพาะไมอาจยอมรบการกระท าทท าใหเยาวชน

เสยชวตหรอไดรบอนตราย ทงโดยเจาหนาทของรฐ ผชมนม หรอบคคลอนใด ไมวาจะโดยตงใจหรอไมกตาม

2. เครอขายองคกรท างานดานเดกขอใหเจาหนาทรฐเรงหาตวผกระท าความผดเพอรบโทษในทาง

กฎหมาย อกทงขอใหเจาหนาทของรฐ ผจดการชมนม และผเกยวของเรงเยยวความสญเสยทเกดขนกบเดก

และครอบครว ทงกรณทเสยชวตไดรบบาดเจบ และไดรบผลกระทบทางดานจตใจ หรอความสญเสยอนใดอน

จะสงผลกระทบตอเดกในระยะยาว

3. เนองจากเดกเปนบคคลทเปราะบางและตกเปนกลมเสยงทสดในสถานการณความรนแรงทเกดขน

เพอเปนการปองกนไมใหเกดความรนแรงทอาจเกดขนกบเดก เครอขายองคกรท างานดานเดก ขอวงวอนให

ผปกครองไมน าเดกเขารวมการชมนม หรอพาเขามาในพนทเสยงทยากจะประเมนความปลอดภยได

4. ในกรณทพบกวามเดกในสถานทชมนม เครอขายองคกรท างานดานเดกขอใหผจดการชมนม และ

ผปกครอง ค านงถงความปลอดภยของเดกเปนอนดบแรก โดยแนะน าใหผปกครองน าเดกออกจากพนท

ดงกลาว โดยทนท

นอกจากนแลว เครอขายองคกรท างานดานเดก ขอเรยกรองใหทกภาคสวนตระหนกถงบทบาทหนาท

ของตนเองในการปกปองคมครองเดกเพอความปลอดภยจากสถานการณความรนแรงทางการเมอง เพอไมให

เหตการณดงกลาวเกดขนอก อนน ามาซงความสญเสย และความเสยใจอยางสดซงในสงคมไทย

ทงนเครอขายองคกรท างานดานเดก 43 องคกรทเขารวมการอานแถลงการณในครงน ประกอบดวย

มลนธรกษเดก มลนธเพอการพฒนาเดก มลนธอนเทอรเนตรวมพฒนาไทย มลนธเพอความเขาใจเดก มลนธ

P a g e | 110

เพอยตการแสวงหาประโยชนทางเพศจากเดก มลนธสายเดก 1387 องคการแพลนอนเตอรเนชนแนล

(ประเทศไทย) Save the Children องคการเฟรนดอนเตอรเนชนแนล (ประเทศไทย) มลนธดวงประทป

มลนธเดก มลนธเดกออนในสลมฯ มลนธเพอเดกพการ มลนธสรางสรรคเดก สหทยมลนธ มลนธคมครองเดก

มลนธสกขาเอเชย สมาคมศนยพฒนาเยาวชน สมาคมพฒนาประชากรและชมชน มลนธศนยพทกษสทธเดก

โสสะมลนธ สถานรบเลยงเดกบานครนอย มลนธมตรมวลเดก สถาบนเพอการศกษาและพฒนาเดกปญโญทย

มลนธสงเสรมการพฒนาบคคล เสถยรธรรมสถาน มลนธหนงสอเพอเดก มลนธบานชนะใจ มลนธผหญง มลนธ

Right to play ละครชมชนกบไฟ เครอขายผหญงเพอสขภาพ มลนธเครอขายสงเสรมสขภาพชวตแรงงาน

มลนธพฒนาชมชนและเขตภเขา เครอขายตาสบปะรด มลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน มลนธ

พฒนาชมชนและเขตภเขา มลนธศกษาพฒนาประชาชนบนทสง มลนธอาสาพฒนาเดก เชยงราย ศนยเพอนอง

หญงโครงการฮก มลนธสานสมพนธครอบครวมลนธศกษาประชาชนบนทสง สมาคมเพอการศกษาและ

วฒนธรรมอาขา S_Cool house และศนยพฒนาการศกษาเพอลกหญงและชมชน

2.3.8 การคามนษย

จากรายงานผลการด าเนนงานปองกนและปราบปรามการคามนษยของประเทศไทย ประจ าป พ.ศ.

2557 ของส านกงานเลขานการคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการคามนษย กระทรวงการพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษย ระบวา ประเทศไทยยงคงมสถานะเปนประเทศตนทาง ปลายทาง และทางผานของ

การคามนษย ในป พ.ศ. 2557 นมผเสยหายคดคามนษย รวมทงสน 522 คน เปนชาย 137 คน เปนหญง 385

คน หากแยกจานวนตามสญชาตจะพบวามผเสยหายเปนคนไทยจ านวน 292 คน โดยถกแสวงประโยชนจาก

การบรการทางเพศ สวนใหญมภมล าเนาอยในภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มปลายทางทจงหวด

ชลบร สมทรปราการ สมทรสาคร และกรงเทพมหานคร ผเสยหายชาวลาวจ านวน 108 คน ถกแสวงหา

ประโยชนจากการบรการทางเพศ สวนใหญเดนทางเขามาทางจงหวดอบลราชธาน หนองคาย มกดาหาร และ

เลย ผเสยหายชาวเมยนมาจ านวน 89 คน ถกแสวงหาประโยชนจากการใชแรงงานในภาคประมงและ

อตสาหกรรมตอเนอง สวนใหญจะเดนทางเขามาทางจงหวดเชยงราย เชยงใหม แมฮองสอน ตาก และ

กาญจนบร ผเสยหายชาวกมพชาจ านวน 27 คน ถกแสวงหาประโยชนจากการใชแรงงานในภาคอตสาหกรรม

และโรงงาน โดยสวนใหญจะเดนทางเขามาทางจงหวดสรนทร สระแกว และตราด และผเสยหายสญชาตอน ๆ

จ านวน 6 คน โดยมจานวนคดการคามนษยในรปแบบตางๆ ดงน

1. การคามนษยในรปแบบการแสวงหาประโยชนจากทางเพศ มจ านวน 222 คด พฤตการณทางคดม

ความสลบซบซอนมากขน มการเปดสถานบรการในลกษณะอน ๆ บงหนา เชน รานคาราโอเกะขนาดเลกราน

P a g e | 111

นวดแผนโบราณ รานนวดสปา โดยมการแอบแฝงขายบรการทางเพศ ซงผเสยหายสวนใหญยงคงเปนผหญง

ชาวไทยและชาวลาว อายต ากวา 18 ป

2. การคามนษยในรปแบบการแสวงหาประโยชนจากการบงคบใชแรงงาน มจ านวน 47 คด เปนคดคา

มนษยโดยการบงคบใชแรงงานในเรอประมงจ านวน 11 คด เนองจากการท าประมงโดยมากไมไดจางแรงงาน

ตางดาวโดยถกตองตามกฎหมายและไมมการด าเนนการตามขนตอนของกฎหมายทเกยวของ ไมวาจะเปนเรอง

การแจงเรอเขาออกทา การแจงขอมลเกยวกบเรอ ผโดยสารและลกเรอในการออกเรอ เมอมกรณการบงคบใช

แรงงานบนเรอประมงจงยากตอการด าเนนคด ซงผเสยหายสวนใหญเปนชาวเมยนมา อายต ากวา 18 ป

3. การคามนษยในรปแบบการน าคนมาขอทาน มจ านวน 11 คด ผเสยหายสวนใหญเปนเดกเดนทางเขามาใน

ประเทศไทยโดยผดกฎหมายพรอมกบบดามารดาหรอญาตพนอง และถกบดามารดาหรอบคคลอนทรจกกนใน

ภายหลงในประเทศไทยชกจง แนะนาใหไปขอทานบรเวณสถานทตาง ๆ ซงผเสยหายสวนใหญเปนเดกชายชาว

กมพชาทมอายต ากวา 15 ป

เมอวนท 20 มถนายน 2557 กระทรวงการตางประเทศ สหรฐอเมรกา ไดเผยแพรรายงานสถานการณ

การคามนษย (Trafficking in Persons–TIP Report) ประจ า พ.ศ. 2557 รายงานดงกลาวเปนการประเมนผล

การด าเนนการดานการปองกนและปราบปรามการคามนษยของประเทศตาง ๆ ทวโลก ระหวางวนท 1

เมษายน พ.ศ. 2556 ถง 31 มนาคม พ.ศ. 2557 เปนการประเมนเฉพาะประเดนการคามนษย ในปนกระทรวง

การตางประเทศสหรฐอเมรกา ไดจดใหไทยอยในระดบท 3 (Tier 3) หรอระดบต าสดในการจดล าดบของ

รายงานดงกลาว แมวาในชวงปทผานมาหนวยงานทเกยวของของไทยมการด าเนนการทมความคบหนาและ

เปนรปธรรมในทกดานตามหลกมาตรฐานสากล (5Ps) ไดแก การจบกม ด าเนนคดและลงโทษผกระท าผด

(prosecution) การคมครองผตกเปนเหยอการคามนษย (protection) การปองกนปญหา (prevention) การ

ขบเคลอนกลไกการด าเนนงานระหวางสวนราชการ (policy mechanism) และความรวมมอกบภาคสวนตาง

ๆ ทงในและนอกประเทศ (partnership) รวมทงไดใหความรวมมอในการจดสงขอมลทถกตองและผานการ

ตรวจสอบอยางสม าเสมอ รวมทงหารอท าความเขาใจกบสหรฐอเมรกาเปนระยะ เพอพสจนใหเหนถงความ

โปรงใสและความมงมนในการด าเนนการของฝายไทยในการแกไขปญหาการคามนษยกตาม (ปลดกระทรวง

การตางประเทศ แถลงขาวผลรายงานสถานการณการคามนษย , 2557) แตสหรฐอเมรกาเหนวา ประเทศไทย

ยงด าเนนการไมสอดคลองกบมาตรฐานขนต าตามกฎหมายคมครองเหยอการคามนษย (Trafficking Victims

Protection Act- TVPA) โดยการบงคบใชกฎหมายตอตานการคามนษยยงมไมเพยงพอเมอเทยบกบขนาดของ

ปญหา นอกจากน การคอรรปชนในทกระดบยงเปนอปสรรคส าคญ การแกไขปญหาแรงงานบงคบและภาวะ

P a g e | 112

แรงงานขดหนของแรงงานตางชาตในภาคสวนการคาและประมงของรฐบาลไทยยงไมเพยงพอ โดยไมสามารถ

สบสวนและด าเนนคดตอผกระท าผด ซงรวมถงเจาของเรอและผบงคบเรอทใชแรงงานตางชาตเปนแรงงาน

บงคบ การขาดแคลนลามของหนวยงานภาครฐยงเปนอปสรรคตอการคดแยกและคมครองเหยอ โดยทางการ

ไทยคดแยกเหยอการคามนษยทเปนชาวตางชาตไดนอยกวาปทผานมา และส าหรบกรณของประเทศไทย เปน

การปรบลดระดบโดยอตโนมต เนองจากไทยอยในระดบท 2 (Tier 2 Watch List) มา 4 ปแลว (ตงแต พ.ศ.

2553) โดยเมอ พ.ศ. 2555 และ พ.ศ. 2556 ประเทศไทยไดรบการยกเวนไมถกลดระดบลง แตขอยกเวนใน

การปรบลดระดบโดยอตโนมตนนสามารถท าไดไมเกน 2 ครงตอเนอง ดงนนในรายงาน TIP Report พ.ศ.

2557 ประเทศไทยจงถกลดระดบลงมาทระดบท 3 (Tier 3) โดยอตโนมต (สถานเอกอครราชทตสหรฐอเมรกา

ประจ าประเทศไทย, 2557)

2.4 สถานการณเชงประเดนทาทาย

การรวมตวเปนประชาคมอาเซยน

การศกษาส าหรบคนรนใหมแมวาประชาคมอาเซยนไดวางแผนเกยวกบการเคลอนยายแรงงานไวอยาง

จ ากด และพบอปสรรคหลายดานในการด าเนนงาน แตขอเทจจรงคอการเคลอนยายแรงงานในภมภาคเกด

ขนมานานแลวและมแนวโนมขยายตวมากขน ประชาคมอาเซยนเปดโอกาสใหคนไทยรนใหมไดรบการจางงาน

ทดขนและมชวตทเพยบพรอมมากขน แตผทจะสามารถใชโอกาสนจะตองมทกษะดานภาษา โดยเฉพาะ

ภาษาองกฤษและภาษาประเทศสมาชกอาเซยน นอกจากนยงตองมคณสมบตทจ าเปนตอการจางงาน

โดยเฉพาะอยางยงในภาคบรการบางสาขาทมอตราการขยายตวสง เชน เทคโนโลยการสอสารและสารสนเทศ

และสามารถปรบตวและมความพรอมทจะท างานในสภาพแวดลอมทแตกตางกนดวย

ในสองทศวรรษทผานมา ประเทศไทยไดขยายการเขาถงการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลายและ

ระดบอดมศกษาไดมาก แมจะเปนเรองนาชนชม แตกยงมจดออนทส าคญสองประการ ประการแรก คอ

คณภาพการศกษาของไทยตกต าลง ผลการทดสอบระหวางประเทศของนกเรยนไทยยงไมดพอ และในบรบท

ประชาคมอาเซยนการขาดทกษะภาษาองกฤษเปนเรองทนาหวงใยมากประการทสอง ผลผลตของระบบ

การศกษาไมสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน มผเรยนอาชวศกษาจ านวนนอยเกนไปและยงขาด

การพฒนาทกษะส าหรบการท างานจรงงานศกษาวจยชใหเหนถงการขาดระบบความรบผดชอบของผเกยวของ

ทกระดบตงแตระดบโรงเรยนถงระดบกระทรวง นอกจากนยงมปญหาเรอรงเกยวกบความไมเสมอภาคในการ

เขาถงบรการและปญหาคณภาพการศกษาทแตกตางกน เยาวชนจากครวเรอนทมรายไดสงทสด (ควนไทลท 5)

P a g e | 113

มโอกาสดกวาเยาวชนจากครวเรอนทมรายไดต า (ควนไทลท 1) ถง 6 เทาทจะเขาเรยนระดบอดมศกษา

นกเรยนจากโรงเรยนในพนทยากจนมผลการทดสอบระดบนานาชาตต ากวานกเรยนจากโรงเรยนในพนทรายได

สงมาก ความไมเสมอภาคเหลานท าใหเดกจ านวนมากขาดโอกาสในชวต และประเทศชาตตองสญเสย

ประโยชนทควรจะไดรบจากศกยภาพของเดกเหลานการเขาสประชาคมอาเซยนท าใหเกดความตนตวทจะแกไข

ปญหาดงกลาว กระทรวงศกษาธการไดรเรมแผนงานโครงการจ านวนมากและเนนการพฒนาสมร รถนะ

ภาษาองกฤษ ทกษะการท างาน และอาชวศกษา นอกจากนยงมเปาหมายทจะใหประเทศไทยเปนศนยกลาง

ดานอาชวศกษาของอาเซยนการบรรลเปาหมายเหลานตองอาศยความมงมนในการด าเนนการอยางเขมแขง

และตอเนอง ยงกวานน ในยคทตลาดแรงงานเปลยนแปลงอยางรวดเร ว จ าเปนทจะตองลงทนเพมเตมใหม

สถานทและอปกรณเพยงพอทจะฝกอบรมทกษะใหมๆ ใหแรงงานสาขาตางๆและควรมแผนงานเพอแกไข

ปญหาความไมเสมอภาคทางการศกษาอยางจรงจง

ปรมาณเพมขน คณภาพลดลง

ในสองทศวรรษทผานมา การศกษาของไทยกาวหนาอยางมากในเชงปรมาณ อตราการเขาเรยนระดบ

มธยมศกษาตอนปลายเพมขนประมาณสองเทา อยทรอยละ 70 และในระดบอดมศกษาเพมขนกวาเทาตวอยท

รอยละ 56 (ภาคผนวก – ตารางท 21) ความส าเรจนเปนผลมาจากการก าหนดนโยบายการศกษาภาคบงคบ 9

ปและเรยนฟร 15 ป รวมทงการเพมจ านวนสถาบนอดมศกษาทงภาครฐและเอกชนเมอเปรยบเทยบในกลม

อาเซยน ประเทศไทยมอตราการเขาเรยนตอในระดบมธยมศกษาสงกวาประเทศอนๆ เปนรองเพยงสงคโปร

บรไน และฟลปปนส ขณะทอตราการเขาเรยนตอระดบอดมศกษาสงกวาทกประเทศ เปนรองเพยงสงคโปร

(ภาคผนวก – รปภาพท 32) คณภาพของการศกษาไทยยงเปนเรองทนาเปนหวง World Competitiveness

Report ไดจดใหคณภาพการศกษาโดยรวมของไทยอยในอนดบต าทสดในอาเซยน (เมยนมารและลาวไม ไดถก

รวมไวในการจดอนดบดวย) ดงภาคผนวก – รปภาพท 33

การท าฟารมมนษย: จางอมบญ

ในป พ.ศ. 2557 กระแสการเปลยนแปลงของสงคมประเทศไทย เรองของการแสวงหา

ผลประโยชนจากการตงครรภแทน (อมบญ) ในเชงพาณชย โดยใชชองทางบรการทางการแพทยในทางทไม

ชอบดวยกฎหมายมจ านวนมากขน ประเทศไทยจงจ าเปนตองมการผลกดนการออกกฎหมายทเกยวกบ

กระบวนการรบตงครรภแทนทงระบบ และเพมความเขมงวดในการควบคมสอออนไลน เพอไมใหเปนชองทาง

ในการน าไปสธรกจรบจางตงครรภหรออมบญเชงพาณชย

P a g e | 114

ในป พ.ศ. 2557 คนไทยรจกค าวา “อมบญ” เปนครงแรก จากกรณของนองแกมมทเกดจากการจาง

“อมบญ” โดยสามภรรยาชาวออสเตรเลยมาจางผหญงชาวไทยใหตงครรภใหในราคา 350,000 บาท เพราะ

ภรรยาชาวออสเตรเลยไมสามารถตงครรภได และเมอคลอดบตรเปนฝาแฝดหญงชาย แตดวยทารกเพศชาย

เปน down syndrome สวนทารกเพศหญงเปนเดกปกต สามภรรยาชาวออสเตรเลยทเปนผวาจางกรบไปแต

ทารกเพศหญงทปกต ทงทารกเพศชายไวใหแมอมบญชาวไทย และเหตการณทชายชาวญปนวาจางผหญงไทย

ตงครรภบตรใหหลายคน เพราะตองการมทายาทจ านวนมาก เนองจากเปนนกธรกจมฐานะด ท าใหสงคมไทย

ไดรบรในเรองของการรบจางอมบญทนบวาเปนธรกจอยางหนงซงไดคาตอบแทนสง โดยใชชองวางทาง

กฎหมายในการใหผหญงไทยรบจางอมบญ ตงครรภบตรใหคสามภรรยาตางชาต

การรบตงครรภแทน หรอการ “อมบญ” ทเกดขนในประเทศไทยในป พ.ศ. 2557 มหลายรปแบบ

ไดแก การทแพทยน าอสจของสามผสมกบไขของภรยานอกมดลกจนเกดเปนตวออนแลวน าตวออนไปฝากใสไว

ในครรภของหญงซงตกลงรบตงครรภให หรอการน าเชออสจของสามไปฉดใสมดลกของหญงทรบตงครรภแทน

โดยตรง ซงการตงครรภแทนดงกลาวนอกจากตงครรภแทนคสามภรรยาทไมสามารถตงครรภไดดวยตนเอง

เนองจากปญหาสขภาพแลว ยงเปนทนยมของครกรวมเพศหรอคนโสดทประสงคจะมบตรซงกระท าโดยการ

วาจางหญงอมบญในลกษณะทเปนทางพาณชย ดวยความนยมทแพรหลายมากขนจงมการกระท าจนเปนธรกจ

มผเปนนายหนาจดหาหญงมารบตงครรภใหแกชาวตางชาต ซงการกระท าดงกลาวกอใหเกดปญหาทาง

กฎหมายตามมามากมาย เชน สถานภาพของเดกทเกดจากการกระท าดงกลาวถอเปนบตรของผใด เดกทเกด

มาจะมสญชาตใด อกทงประเดนปญหาอกประการหนงคอ การกระท าดงกลาวถอเปนการคามนษยหรอไม

“การคามนษย” ตามนยาม ซงบญญตไวในพธสารเพอปองกน ปราบปราม และลงโทษการคามนษย

โดยเฉพาะสตรและเดกเพมเตมอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะ

องคกร ซงประเทศไทยเปนภาคอยดวย หมายถง “การจดหา การขนสง การสงตอ การจดใหอยอาศย หรอการ

รบไวซงบคคลดวยวธการขเขญ หรอดวยการใชก าลง หรอดวยการบบบงคบในรปแบบอนใด ดวยการลกพาตว

ดวยการฉอโกง ดวยการหลอกลวง ดวยการใชอ านาจโดยมชอบ หรอดวยการใชสถานะความเสยงภยจาก

การคามนษยโดยมชอบ หรอมการใหหรอรบเงนหรอผลประโยชนเพอใหไดมาซงความยนยอมของบคคลผม

อ านาจ ควบคมบคคลอนเพอความมงประสงคในการแสวงหาประโยชนการแสวงหาประโยชนอยางนอยทสดให

รวมถงการแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณของบคคลอนหรอการแสวงหาประโยชนทางเพศในรปแบบอน

การบงคบใช แรงงานหรอบรการ การเอาคนลงเปนทาสหรอการกระท าอนเสมอนการเอาคนลงเปนทาส การ

ท าใหตกอยใตบงคบ หรอการตดอวยวะออกจากรางกาย” (มะลวลย หาญกาง)

P a g e | 115

ในประเทศไทยมกฎหมายเกยวกบการคามนษย คอพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคา

มนษย พ.ศ. 2551 ซงระบประเดนนไวในมาตรา 1 ดงน

มาตรา 1 ผใดเพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ กระท าการอยางหนงอยางใด ดงตอไปน

(1) เปนธระจดหา ซอ ขาย จ าหนาย พามาจากหรอสงไปยงทใด หนวงเหนยวกกขง จดใหอยอาศย

หรอรบไวซงบคคลใด โดยขมข ใชก าลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอ านาจโดยมชอบ หรอโดยใหเงน

หรอผลประโยชนอยางอนแกผปกครองหรอผดแลบคคลนน เพอใหผปกครองหรอผดแลใหความยนยอมแก

ผกระท าความผดในการแสวงหาประโยชนจากบคคลทตนดแล หรอ

(2) เปนธระจดหา ซอ ขาย จ าหนาย พามาจากหรอสงไปยงทใด หนวงเหนยวกกขงจดใหอยอาศยหรอ

รบไวซงเดกผนนกระท าความผดฐานคามนษยและไดนยามความหมายของค าวาแสวงหาประโยชนโดยมชอบ

วาหมายถง “การแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณการผลตหรอเผยแพรวตถหรอสอลามก การแสวงหา

ประโยชนทางเพศในรปแบบอนการเอาคนลงเปนทาส การน าคนมาขอทาน การบงคบใชแรงงานหรอบรการ

การบงคบตดอวยวะเพอการคาหรอการอนใดทคลายคลงกนอนเปนการขด รดบคคล ไมวาบคคลนนจะยนยอม

หรอไมกตาม”การคามนษยตองประกอบดวยองคประกอบ 3 สวน คอ

1. การกระท า (action) ไดแก การเปนธระจดหา ลอไป ชกพาไป ซอ ขาย จ าหนาย (recruitment)

น าเขา พามาจาก สงออกไป (transportation, transfer) รบไว หนวงเหนยวกกขง ซอนเรน (harbouringor

receipt)

2. วธการ (means) ไดแก การใชอบายหลอกลวง บงคบ ชกจง ยยง สงเสรม ขเขญ ใชก าลง

ประทษราย ขเขญวาจะใชก าลงประทษราย ใชอ านาจครอบง าผดคลองธรรม หรอ ขมขนใจ ( threat, useof

force, coercion, abduction, fraud, deception, abuse of power or vulnerability, or

givingpayments or benefits to a person in control of the victim)

3. วตถประสงค (purposes) คอ เพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ (exploitation) จากผเสยหายเชน

การน าตวไปเพอแสวงหาประโยชนทางเพศ เพอการอนาจารหรอท าการคาประเวณ เอาตวลงเปนทาสหรอม

ฐานะคลายทาส กดบงคบใชแรงงานหรอบรการและตดอวยวะ (exploiting of prostitution,sexual,

exploitation, forced labour, slavery or similar practices, and the removal of organs)

การอมบญทมลกษณะของการตกลงเปนสญญาวาจางมลกษณะเปนการคามนษยอยางชดเจน

เนองจากมการจายเงนคาตอบแทนใหกบหญงทอมบญ เปนคาตอบแทนทจะสรางมนษยขนมาใหมลกษณะ

P a g e | 116

คลายทาส ค าวา “ทาส” นน ตามความหมายในพจนานกรมมความหมายไดหลายอยาง เชน เปนทาสการพนน

เปนทาสยาเสพตด หรอเปนทาสเงน อนสญญาตอตานความเปนทาส (Slavery Convention (1926) ไดนยาม

ค าวา “ทาส”วาหมายถง “สถานะหรอเงอนไขทบคคลหนงมอยเหนอบคคลอน โดยมการใชอ านาจทกอยางอน

พงมในฐานะเปนเจาของ” ซงตามขอเทจจรงทวามหญงไปตกลงท าสญญารบจางตงครรภโดยไมไดเปนผทอย

กนกนฉนทสามภรรยาจงเปนลกษณะของการตกเปนทาสเงนเพอจะท าการผลตลกใหกบผอน ซงกรณทเอาคน

ลงเปนทาสหรอใหมฐานะคลายทาสนนเปนความหมายทกวางมใชทาสในความหมายทเขาใจโดยทวไป

เมอน าขอเทจจรงทเกดขนมาพจารณากบองคประกอบของความผดฐานคามนษยนนสามารถแยกได

ดงนคอ

1. การกระท า (action) การกระท าของผเปนนายหนามลกษณะเปนธระจดหาหญงทมารบจาง

ตงครรภ

2. วธการ (means) คอการชกจงจงใจหญงทมารบจางตงครรภดวยคาตอบแทนทสงกวาการท างาน

อยางอน

3. วตถประสงค (purposes) คอ เพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ (exploitation) จากหญงทรบจาง

ตงครรภ ซงการแสวงหาประโยชนในกรณนคอการเอาคนลงเปนทาสดงทไดวเคราะหไปขางตน

ดงนนการกระท าดงกลาวของผวาจางหญงตงครรภและผเปนนายหนาจดหาหญงมาตงครรภเปนการ

กระท าทครบองคประกอบของการคามนษยตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ.

2551 และพธสารเพอปองกน ปราบปราม และลงโทษการคามนษย โดยเฉพาะสตรและเดกเพมเตมอนสญญา

สหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร นอกจากนการกระท าดงกลาวถอวา

ผดตอปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (Universal Declaration of Human Right)ขอ 4 ซงบญญตวา

“บคคลใดจะตกอยในความเปนทาส หรอสภาวะจ ายอมไมได ทงน หามความเปนทาสและการคาทาสทก

รปแบบ( Article 4 : No one shall be held in slavery or servitude; slavery andthe slave trade

shall be prohibited in all their forms.)” ซงถอเปนเอกสารประวตศาสตรในการวางรากฐานดานสทธ

มนษยชนระหวางประเทศฉบบแรกของโลก และเปนพนฐานของกฎหมายระหวางประเทศดานสทธมนษยชน

ทกฉบบทมอยในปจจบน ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนถอเปนมาตรฐานทประเทศสมาชกสหประชาชาต

ไดรวมกนจดท าเพอสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนของประชาชนทวโลกทงน ประเทศไทยเปนหนงในสสบ

แปดประเทศแรกทลงคะแนนเสยงรวมรบรองปฏญญาฉบบนในการประชมดงกลาว ซงจดขน ณ กรงปารส

ประเทศฝรงเศสในดานความเหนของนกกฎหมาย นายจรญ ภกดธนากล ตลาการศาลรฐธรรมนญกลาวถง

P a g e | 117

มมมองในขอกฎหมายกรณอมบญวา “ปจจบนในประเทศไทยยงไมมกฎหมายรองรบปญหาการอมบญซง

กระบวนการดงกลาวถอวาเปนการคามนษยอยางหนง โดยแสวงหาผลประโยชนจากการท าธรกจการคาดงนน

จงควรตองใชกฎหมายดานปราบปรามการคามนษยเขาด าเนนคดกบบคคล ทเกยวของในขบวนการเหลาน”ใน

ประเทศไทยยงไมปรากฏวามการด าเนนคดใดๆกบผกระท าการเหลานน ธรกจการรบจางตงครรภยงคงด าเนน

อยางเปดเผยมการโฆษณาตามสออเลกทรอนกสอยางแพรหลายเสมอนเปนการกระท าทถกกฎหมาย เนองจาก

ยงไมเคยมการด าเนนการในทางกฎหมายอยางจรงจง แมแตในดานความเหนของกฎหมายกมการตความท

แตกตางกนนกกฎหมายบางทานยงคงเหนวาการกระท าดงกลาวไมผดตอกฎหมายทมในปจจบนและยงไมเคยม

ค าพพากษาของศาลใหถอเปนแนวทางในการตความกฎหมายแนวทางการแกปญหานคอรฐจ าเปนตองออก

กฎหมายทเกยวกบการรบตงครรภแทนโดยเปนมาตรการทางอาญาเพอปองกนการแสวงหาประโยชนโดยม

ชอบจากหญงทรบตงครรภแทน และเพอคมครองเดกทเกดจากการตงครรภดงกลาว ควรมมาตรการเพอ

ควบคมมใหมการแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบ เชน ก าหนดกระบวนการในการคดเลอกบคคลทตองการม

บตรดวยการรบตองครรภแทนเชน อาย ภมล าเนา สถานภาพการสมรส ประวตในการมบตรหรอเลยงดบตร

ความสมพนธทางสายโลหตระหวางหญงทรบตงครรภแทนกบ Intended mother, Intended father อกทง

ยงจ าเปนตองมกลไกใหทงสองฝายทราบถงกฎหมายของการตงครรภแทนเพอก าหนดหนาท สทธและความ

รบผดชอบของทงสองฝายดวย และทส าคญตวเจาหนาททเกยวของควรมความจรงใจในการแกไขปญหา

โดยเฉพาะเจาหนาทฝายปกครองและตรวจซงเปนผบงคบใชกฎหมาย

ปญหาเดกขอทานรอบป พ.ศ. 2557

ส าหรบปญหาการคามนษย ดวยการใหเดกมาเปนขอทานนในรอบป พ.ศ. 2557 น ตองถอวาไดรบ

ความสนใจและมการกลาวถงอยางกวางขวางจากหนวยงานตางๆ ทเกยวของเปนจ านวนมาก ภายหลงจากท

สหรฐอเมรกาไดประกาศปรบลดระดบปญหาการคามนษยของประเทศไทยไปทระดบ 3 (Tier 3) ตามความ

คาดหมาย เนองจากประเทศไทยถกจดระดบอยท 2.5 (Tier 2 watch list) มาเปนระยะเวลา 4 ปตดตอกน

แลว (โครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา)

ภายหลงการจดระดบของสหรฐอเมรกาในครงน ท าใหภาครฐเกดความพยายามในการแกไขปญหา

การคามนษยในรปแบบตางๆ โดยในสวนของปญหาการน าเดกมาเปนเครองมอในการขอทานนน ไดมการออก

มาตรการจดระเบยบคนขอทานจากกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ซงไดมการ

ด าเนนการจดระเบยบในพนทกรงเทพมหานคร 2 ครง โดยสามารถชวยเหลอคนขอทานทงเดกและผใหญได

ทงสน 431 ราย แตอยางไรกตามทางโครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา เหนวามาตรการ

P a g e | 118

ดงกลาวนยงมใชแนวทางการแกไขปญหาขอทานอยางแทจรง เพราะลกษณะการจดระเบยบนนเปนในเชงการ

กวาดลางซงวธการนไดถกน ามาใชอยหลายครงและถกถอดบทเรยนแลววาไมสามารถแกไขปญหาขอทานได

อยางแทจรง เนองจากปญหาขอทานในประเทศไทยนนสวนใหญยงเปนกลมทมาจากประเทศกมพชาและ

ประเทศอนๆ เชน พมา, เวยดนาม, จน เปนตน โดยบางสวนมพฤตกรรมในการจายเงนใหกบกลมขบวนการ

นายหนาคามนษยในราคาประมาณ 1,500 – 3,000 บาทตอคนเพอลกลอบเขาสประเทศไทยผานทางดาน

ชายแดนตางๆ โดยเฉพาะดานชายแดนอรญประเทศ จงหวดสระแกว ซงเปนดานชายแดนทกลมขอทานมกอาง

ถงอยบอยครง

นอกจากนกลมขอทานบางสวนมพนฐานมาจากปญหาความยากจนซงไมสามารถเขาถงสวสดการของ

ภาครฐไดอยางทวถง ในบางรายกไดรบสวสดการทไมเพยงพอตอการใชจายในการพฒนาคณภาพชวตหรอ

ยกระดบฐานะครอบครวไดจรง รวมถงการทภาครฐยงท าไดเพยงการฝกอาชพใหกบกลมคนยากจนแตยงไมม

ตลาดรองรบกลมผทเสรจสนจากการฝกอาชพแลว นนยอมท าใหหลายคนมกเลอกกลบ เขาสการเปนขอทาน

ตามขางถนนอกครง ซงในสวนนภาครฐจ าตองเรงทบทวนการสงเสรมสวสดการใหเปนรปธรรมมากขนเพอเปน

หนงในการปองกนกลมขอทานในลกษณะดงกลาวนดวย

อกทงยงมกลมเดกขอทานทมฐานะเปนผตดตามกลมแรงงานขามชาตทลกลอบเขาเม องโดยผด

กฎหมาย ซงเดกกลมนมกเขาไมถงสทธการศกษาขนพนฐาน จงมาขอทานเพอหาเงนประทงชพหรอเลยนแบบ

พฤตกรรมจากเดกทท าการขอทานมากอน ซงโครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา (2557)

คาดวากลมเดกขอทานในลกษณะดงกลาวนจะมจ านวนเพมขนในอนาคต เนองจากประเทศไทยมการน าเขา

กลมแรงงานจากประเทศเพอนบานเปนจ านวนมาก

ในสวนภาคสงคมนนตลอดรอบปทผานมาน ถอวาคนในสงคมมความตระหนกตอปญหาการน าเดกมา

เปนเครองมอในการขอทานทเพมขนอยางมนยยะส าคญ สะทอนจากสถตการรบแจงเบาะแสการน าเดกมาเปน

เครองมอในการขอทานของโครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา ซงมสถตการรบแจงเบาะแส

ตลอดรอบป 2557 สงถง 404 รายเลยทเดยว แตอยางไรกตามในสวนของการประสานเบาะแสไปยงเจาหนาท

ต ารวจทางเบอรฉกเฉน 191 นน ยงคงมเสยงสะทอนจากคนในสงคมมาโดยตลอดวามการด าเนนการทคอนขาง

ลาชาหรอบางทองทกเพกเฉยในการลงตรวจสอบอยางสนเชง ซงยอมแสดงใหเหนวากลไกในการคมครองสทธ

เดกในประเทศไทยยงคงตองมการปรบปรงและแกไขตอไป

แตอยางไรกตามในชวงปลายป พ.ศ. 2557 นนทางกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของ

มนษยไดมการจดประชมเพอจดท ารางบนทกความรวมมอ (MOU) ระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชนท

P a g e | 119

เกยวของทงหมด เพอรวมกนในการประสานขอมลเบาะแสปญหาสงคมใน 4 ดาน คอ ปญหาการคามนษย การ

ใชความรนแรงตอเดก สตร ผสงอาย การตงครรภไมพรอมและการใชแรงงานเดก ซงบนทกขอตกลงดงกลาวน

ยงคงอยในเพยงขนตอนการหารอเบองตนกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของเทานน โดยคาดวาในป พ.ศ. 2558

จะไดมการผลกดนบนทกขอตกลงฉบบนใหเกดขนและสามารถใชในทางปฏบตไดอยางแทจรงตอไป

นอกจากมาตรการจดระเบยบคนขอทานและการจดท าบนทกขอตกลงความรวมมอแลว ทางกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยยงมแนวทางทจะแกไขพระราชบญญตควบคมขอทาน พ.ศ. 2484

อกดวย ซงคาดวาเนอหาทจะมการปรบปรงนนนาจะเปนเรองการยกเวนกลมวณพกวามใชขอทาน เนองจาก

หลายครงทมมาตรการกวาดลางขอทานนน กลมวณพกมกไดรบผลกระทบอยเสมออนเนองมาจากขอกฎหมาย

เดมทระบวาพฤตกรรมการรองเพลงเรยไรเงนนนถอเปนรปแบบการขอทานอยางหนง ซงยงคงตองตดตามกน

ตอไปวาการแกไขพระราชบญญตฉบบนจะสามารถด าเนนการไดแลวเสรจเมอใด เพราะทผานมายงคงอยใน

ขนตอนการหารอเกยวกบการแกไขพระราชบญญตฉบบนเทานน

อกทงในป พ.ศ.2557 นทางรฐบาลยงไดมการแตงตงคณะอนกรรมการแกไขปญหาคนขอทานขน โดย

มวตถประสงคทจะศกษาสภาพปญหาคนขอทานเพอวางแนวทางในการแกไขปญหาดงกลาว รวมถงการแตงตง

คณะท างานเพอปฏบตการตามทคณะอนกรรมการมอบหมายอกดวย ซงทางโครงการรณรงคยตธรกจเดก

ขอทาน มลนธกระจกเงา มความคาดหวงวาคณะอนกรรมการชดนวาจะมสวนในการผลกดนประเดนการแกไข

ปญหาการน าเดกมาเปนเครองมอในการขอทานในเชงนโยบายใหมากยงขนตอไป

ส าหรบการคาดการณตอปญหาการน าเดกมาเปนเครองมอในการขอทานรอบป 2558 นน โครงการ

รณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา คาดวาปญหาการน าเดกมาเปนเครองมอในการขอทานจะยงคง

ไดรบความสนใจจากหนวยงานภาครฐทเกยวของตางๆ ตอไป เนองจากเปาประสงคใหญของรฐบาล คอ การ

ผลกดนใหประเทศไทยไดรบการจดระดบการคามนษยจากทางสหรฐอเมรกาใหขนมาทระดบ 2 (Tier 2)

นนเอง นอกจากนในรอบป พ.ศ. 2557 นยงคงมประเดนทคางคาอกมากมาย ทงเรองการจดท าบนทกขอตกลง

ความรวมมอ (MOU) ของทางกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยกบหนวยงานตางๆ ท

เกยวของ รวมถงการแกไขพระราชบญญตควบคมขอทาน พ.ศ. 2484 ซงคาดวานาจะมความชดเจนในป พ.ศ.

2558 นทงหมด

เดกกลมปญหาพเศษ

เดกและเยาวชนนบเปนทรพยากรมนษยทมคณคา คณภาพของเดกและเยาวชนในปจจบนจงมผลตอ

อนาคตของประเทศชาต ในทกประเทศจงใหความส าคญกบการพฒนาเดกและเยาวชนในดานตาง ๆ เชน ดาน

P a g e | 120

สขอนามย ดานการศกษา ดานการพฒนา ดานสวสดการและสงเคราะหเดกและเยาวชน ในขณะเดยวกนกบท

ประเทศชาตกตองพฒนาดานเศรษฐกจ สงคมและเทคโนโลย จงสงผลใหเดกและเยาวชนผดอยประสบการณม

แนวโนมทจะมปญหาพฤตกรรมในลกษณะทรนแรงมากขนและมกเกยวของกบยาเสพตด ดงทราบจากขาวสาร

ตาง ๆ ทมเดกและเยาวชนหลายคนรวมตวกนมพฤตกรรมไมเหมาะสม โดยกลมของเดกและเยาวชนเหลาน

พอจะแบงไดดงน

1. กลมเดกบาน เปนกลมของเดกและเยาวชนทอยบานเฉย ๆ โดยไมไดเรยนหนงสอ ไมไดท างาน แต

มกจะออกไปหาเพอนพดคยกนแถวบาน ออกไปเลนเกมสตามรานจนตดเกมส นอนดก พดคยโทรศพท หากไม

มเงนใชจายกมกจะลกขโมยเงนของคนในบาน บางคนเลนเกมสเกงจนมคะแนนมากสามารถน าไปแลกของจาก

เกมสและจะมคนทเลนเกมสดวยกนมาขอซอเปนเงนสดโดยตองใหชอและรหสไปดวย บางคนเขารานเกมสแต

ไปเลนอนเทอรเนต เขาโซเชยลแคม ดเวปโป

2. กลมเดกแวน เปนกลมเดกและเยาวชนทสวนใหญไมคอยไดเรยนหนงสอ มรถจกรยานยนต ชอบข

ไปรวมตวกนตอนกลางคน และแขงรถกนวนศกร วนเสาร โดยสวนใหญมกขบขตาม ๆ กนไปไมไดรวมแขงดวย

มกใชยาเสพตดประเภทยาบา เมอเขารวมดวยจะรสกสนกไปดวย โดยเฉพาะตอนขบรถหนการไลจ บกมของ

ต ารวจ กลมทแขงรถจรงจะเปนเดกของรานขายอปกรณตกแตงรถ และพวกทเกยวของในการขายยาเสพตด

หรอเสพยาบา ยาไอซ เพราะจะมเงนแตงรถใหสวยและเปลยนอปกรณใหรถวงแรง รถทเขาแขงจะเตมน ามนรถ

ทมคาออกเทนสง มการใชโทรศพทเพอสงขาววาจะไปแขงรถกนทไหน เมอไร

3. กลมเดกเทยว เปนกลมของเดกและเยาวชนทมทงยงเรยนหนงสอ ท างาน หรอไมเรยนหนงสอ ไม

ท างาน ชอบออกเทยวกลางคน เชน ขรถจกรยานยนตเทยวไปเรอย ๆ ไปเทยวตามสถานบนเทง ไปงานวนเกด

เพอน กลบบานดก นอนตนสาย เปนกลมทคอนขางมเงนใชจาย ใชโทรศพทประเภทไอโฟน มกใชยาเสพตด

ประเภทยาอ ยาเค โดยจะไปแอบใชในหองน าของสถานบนเทง

4. กลมเดกชาง เปนกลมเดกและเยาวชนทเรยนในโรงเรยนอาชวศกษา เมอเลกเรยนแลวมกจะนดพบ

กนแถวบาน กลมนจะไมออกไปไหน แตจะจบกลมนงดมสรา สบกญชา ดมน ากระทอม(ผสมยาแกไอ โคก)

เลนกตาร นงพดคยกนจนดกเกยวกบเรองในโรงเรยน หรอทมโรงเรยนอนมาดกต หรอเรองผหญง กลมเดกชาง

จะมวฒนธรรมรองของแตละโรงเรยนทปลกฝงกนมาในเรองตาง ๆ จากการบอกตอ ๆ กน การพารนนองไปด

รนพตกบโรงเรยนอน การรบนองเพอสอนใหรกกน ชวยเหลอกน และรนพจะดวานองคนไหนใจกลา ใจถง โดย

มลกษณะเฉพาะ เชน การแตงกายสเสอ กางเกง และไมใสรองเทาทเปนสของโรงเรยนตวเอง การพกอาวธไป

โรงเรยนในระหวางเดนทางและน าไปซอนไวกอนเขาโรงเรยน การเดนทางไปโรงเรยนโดยนดเจอกนแลวขน

P a g e | 121

รถเมลไปดวยกน แลวมอกกลมทขรถจกรยานยนตน าไปกอนเพอดวามโรงเรยนอนมาดกตหรอไม มความเชอวา

การตกนเปนการสรางชอเสยงใหกบโรงเรยน เปนการแกแคนใหเพอนทถกโรงเรยนอนมาต มการเกบเงนวนละ

20 บาทเพอรวบรวมไวจดรบนอง ไวซออาวธแจกนอง หรอเปนเงนคาประกนตวถาถกจบกม ใหจ าชอเพอน ๆ

และนองๆ ทงชอจรงและชอเลนเพอไวแจงกรณมเหตบาดเจบตองเขาโรงพยาบาล

จะพบไดวา เดกทกกลมมการเกยวของในการใชยาเสพตด เดกทอยในรานเกมสมกไดเหนการซอขาย

หรอเสพยาเสพตดในราน บางครงผจ าหนายยาเสพตดจะนดแนะผซอเพอสงยาเสพตดในราน และมการฝากให

เดกทเลนเกมสสงยาเสพตดใหคนซอและใหเงนตอบแทนกบเดกบาน หรอบางครงผจ าหนายจะพดชกชวนให

เดกบานสงยาเสพตดเพราะจะไดเงนมาเลนเกมสมากขน จงท าใหเดกบานบางคนเขามาในวงจรยาเสพตด เรมม

การใชยา ขายยา และเมอมเงนมากขนจะน าไปซอรถจกรยานยนตเพอใชในการรบสงซอขายยาเสพตด ตกแตง

รถของตนเอง น าไปขบขแขงกนและเขาสการเปนเดกแวน จากนนกจะเปลยนตวเองเปนเดกเทยว เขาไปใน

สถานบนเทงไดพบปะพดคยกบผจ าหนายดวยกน และมการซอขายยาเสพตดดวย เกยวกบการใชยาเสพตด

นน เดกและเยาวชนจะพดคยบอกตอกนวา เมอใชยาเสพตดบางประเภทจะไมสามารถตรวจพบไดจากปสสาวะ

เชน กระทอม ยาเค จงท าใหเดกและเยาวชนไมกลวและยงคงใชยาเสพตดดงกลาวอย และบางกลมเชอวายา

เสพตดบางตว เชน กระทอมใชแลวจะท าใหมนเหมอนเบยร แตไมขาดสตเหมอนเหลา หรอยาไอซใชแลวท าให

ผวขาว

เดกและเยาวชนสวนใหญในปจจบนยงมคานยมวา ตองมฐานะด มเงนมาก เมอตองการอะไรจะไดซอ

ใชไดเลย และมเงนเกบไวดวย ตองมโทรศพทราคาแพง มรถจกรยานยนตตกแตงเตมท เหลานท าใหเดกและ

เยาวชนเขาไปสวงการคายาเสพตดไดงาย เพราะตองการเงนใชจาย และเมอเขาสวงจรยาเสพตดแลวจะมการ

สอนหรอบอกตอกนถงวธการเกบยาเสพตด การแบงขาย การใชโทรศพทเพอตดตอซอขายกน ฯลฯ จงท าให

เดกและเยาวชนไมรสกผดกบการทเปนผจ าหนายยาเสพตด โดยคดวาการขายยาเสพตดไมมขอเสย เพราะคน

ซอมาซอกนเอง ไมไดไปชกชวน แตมขอดคอ มเงนใชอยากไดอะไรกได เทห มเงนใหพอแม/ญาตเพอใชหนหรอ

ไปซอบาน และจะเลกยงเกยวกบยาเสพตด เนองจากถกจบและไดรบโทษหนกขน

ปญหาเดกและเยาวชนในสถานการณปจจบนดงไดกลาวมาจงมความรนแรงมากขน ทงเปนกลมทเสยง

ตอการกระท าความผด กลมทกระท าความผดแตยงไมเขาสกระบวนการยตธรรม และกลมทเขาสกระบวนการ

ยตธรรมแลว ซงสงผลกระทบตอความมนคงปลอดภยของประเทศชาต เพอปองกนและลดจ านวนเดกและ

เยาวชนในสงคมทจะเขาสกระบวนการยตธรรม จงสมควรเสนอก าหนดเรองปญหาเดกและเยาวชนขนเปน

วาระแหงชาต โดยใหหนวยงาน กระทรวงและองคกรตาง ๆ ทเกยวของกบการดแลเดกและเยาวชน ไดแก

P a g e | 122

กระทรวงศกษาธการ กระทรวงแรงงาน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวง

สาธารณสข ฯลฯ เขามารวมบรณาการในการด าเนนงาน เพอชวยกนแกไขปญหาและพฒนาเดกและเยาวชน

ใหเปนทรพยากรทมศกยภาพและความสามารถเพอการพฒนาประเทศตอไป

P a g e | 123

สวนท 3 การมสวนรวมในการพฒนาเดกและเยาวชน

ในบทนจะแยกออกเปน 2 สวน เพอใหเหนภาพการมสวนรวมในบรบทของภาคสวนตางๆ ชดเจนขน

โดยแยกเปน

3.1 เดกและเยาวชนกบการมสวนรวมโดยแยกยอยออกเปน 2 กรณ คอ

3.1.1 กรณสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

ผลงานความกาวหนาของสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ

ความส าเรจ ปญหา อปสรรคในการด าเนนงานของสภาเดกและเยาวชน

สภาเดกและเยาวชนมสวนรวมในการพฒนาเดกและเยาวชน

3.1.2 เครอขายเดกและเยาวชนในพนท

3.2 บทบาทของภาคเอกชน ภาคประชาสงคม องคการปกครองสวนทองถน และสอในการพฒนาเดก

และเยาวชน

โดยมรายละเอยด ดงน

3.1 เดกและเยาวชนกบการมสวนรวม

3.1.1 กรณสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

ผลงานความกาวหนาของสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ

พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 ไดถกประกาศในราชกจจา -

นเบกษาเมอวนท 14 มกราคม พ.ศ. 2551 และมผลบงคบใชเมอวนท 13 เมษายน พ.ศ. 2551 เปนตนมา โดย

สวนหนงพระราชบญญตฉบบน ก าหนดใหมการจดตงสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย สภา เดกและ

เยาวชนจงหวด สภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร และสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ เพอใหการสงเสรมและ

พฒนาเดกและเยาวชนมประสทธภาพยงขน รวมทงใหองคกรเอกชนและองคกรปกครองสวนทองถน มสวน

รวมในการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชน

P a g e | 124

อนทจรงการจดตงสภาเดกและเยาวชน ไดมขนตงแตป พ.ศ. 2547 โดยการรเรมของคณะกรรมการ

สงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต ส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส

และผสงอาย (สท.) ซงมส านกสงเสรมและพทกษเยาวชน ท าหนาทผลกดนโครงการน ารองใหมการจดตงสภา

เดกและเยาวชนขนในสภาค สจงหวด อนไดแก ปราจนบร สรนทร เชยงราย และสตล และพบวาการจดตง

โครงการสภาเดกฯ น ารองดงกลาว ประสบผลส าเรจเปนอยางด จงท าใหตอมาในป พ.ศ. 2548 คณะรฐมนตร

ในขณะนน มอบหมายใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยด าเนนการจดตงสภาเดกและ

เยาวชนใหครบถวนทง 76 จงหวด ภายในป พ.ศ. 2549 โดยในเดอนมนาคม พ.ศ. 2549 คณะกรรมการสภา

เดกและเยาวชนไดถกแตงตงจนครบทง 75 จงหวด ยกเวนจงหวดกรงเทพมหานคร ตอมาเมอวนท 27 ตลาคม

พ.ศ. 2549 จงไดมการแตงตงคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย และกรงเทพมหานครขน

เพอใหมกลไกการท างานดานสภาเดกฯ ทเชอมโยงจากบนสลาง ดงนนอาจกลาวไดวา สภาเดกและเยาวชนท

จดตงตามพรบ.ดงกลาว แบงออกเปน 3 ระดบ ไดแก สภาเดกและเยาวชนอ าเภอ สภาเดกและเยาวชนจงหวด

และกรงเทพมหานคร และสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

ตอมาในป พ.ศ. 2553 คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ซงมนายกรฐมนตร

เปนประธาน ไดมมตในคราวประชมครงท 2/2553 เรองการจดตงสภาเดกและเยาวชนต าบล เพอสงเสรม

สนบสนนใหเดกและเยาวชนในระดบต าบลไดมสวนรวมในการจดกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม เปนแกนน า

ในการท ากจกรรมทเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชน รวมทงใหขอเสนอแนะความคดเหนในการพฒนาเดก

และเยาวชน มสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาเดกและเยาวชนรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน โดยขอให

องคกรปกครองสวนทองถนสนบสนนใหมการจดตงสภาเดกและเยาวชนต าบลตามความพรอมของแตละ

ทองถน รวมทงสนบสนนงบประมาณด าเนนการตามความเหมาะสมกบสถานะทางการคลง ดงนนกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเ ดก เยาวชน

ผดอยโอกาส และผสงอาย จงไดประสานองคกรปกครองสวนทองถนจดตงสภาเดกและเยาวชนต าบลขน ท าให

ณ ป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยมสภาเดกและเยาวชนถง 4 ระดบ โดยขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2557

สภาเดกและเยาวชนระดบต าบล มการจดตงแลวทวประเทศ 5,204 แหง เทยบกบในป พ.ศ. 2556 ทมเพมขน

ภายในปเดยว 97 แหง คดเปนรอยละ 70.13 ของจ านวนต าบลทงหมด (7,420 ต าบล) เพมขนจากในป พ.ศ.

2555 (ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2555) จ านวน166 แหง โดยในป พ.ศ. 2555 มสภาเดกและเยาวชน

ต าบลจดตงแลว 4,941 แหง ทงน ในป พ.ศ. 2556 และ 2557 มสภาเดกและเยาวชนระดบต าบล จดตงครบ

ตามจ านวนต าบล 100% ทงหมด 20 จงหวด

P a g e | 125

สภาเดกและเยาวชนทงหมด 4 ระดบ มโครงสราง อ านาจหนาท จ านวนและแหลงทมาของทปรกษา

แตกตางกน ดงน

ตารางท 22 โครงสราง อ านาจหนาทจ านวนและแหลงทมาของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน

ระดบสภาเดกและเยาวชน

โครงสราง เงอนไขการจดประชม

คณะทปรกษา หนาท

1. สภาเดกและเยาวชนต าบล

1. สมาชก ประกอบดวย เดกและเยาวชนทอยในเขตต าบลนน 2. คณะบรหาร ประกอบดวย - ประธานสภาเดกและเยาวชนต าบล 1 คน -ผบรหารสภาเดกและเยาวชนต าบล ซงคดเลอกจากผแทนนกเรยน หรอนกศกษาจากสถานศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตทอยในเขตต าบล ตงแตระดบมธยมศกษาตอนตนขนไป โดยใหมผแทนเดกและเยาวชนจากแตละสถานศกษา อยางนอย เปนชาย 1 คน หญง 1 คน และผแทนเดกและเยาวชนทไมไดอยในสงกดสถานศกษา รวมแลวจ านวนไมเกน 20 คน

(ไมไดระบ)

(ไมไดระบ) 1. เปนศนยกลางการเรยนรดานวชาการ และกจกรรมเกยวกบการศกษา กฬา และวฒนธรรมในต าบล 2. จดกจกรรมตางๆ เพอสงเสรมและพฒนาเดกและเยาวชนในต าบลใหมความร ความสามารถ คณธรรม และจรยธรรม 3. ประสานการด าเนนกจกรรมของกลมชมรมเดกและเยาวชนในต าบลใหสอดคลองและสนบสนนซงกนและกน โดยค านงถงประโยชนสงสดในการพฒนาเดกและเยาวชน 4. เสนอแนะและใหความเหนเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชนในต าบลตอสภาองคการบรหารสวนต าบล เทศบาล เพอจดท าแผนพฒนาเดกและเยาวชน 5. ประสานการท ากจกรรมรวมกบสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ

2. สภาเดกและเยาวชนอ าเภอ

1. สมาชก ประกอบดวย เดกและเยาวชนทอยในเขตอ าเภอนน 2. คณะบรหาร ประกอบดวย - ประธานสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ 1 คน

- ตองจดใหมการประชมสามญ

1. พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

1. สงเสรม สนบสนน และเปนศนยกลางการเรยนรดานวชาการ และกจกรรมเกยวกบการศกษา กฬา และวฒนธรรม

P a g e | 126

ระดบสภาเดกและเยาวชน

โครงสราง เงอนไขการจดประชม

คณะทปรกษา หนาท

- ผบรหารสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ ไมเกน 15 คน คดเลอกจากผแทนนกเรยนหรอนกศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตทอยในเขตอ าเภอ ตงแตระดบมธยมศกษาตอนตนขนไป และผแทนเดกและเยาวชนซงไมไดอยในสงกดสถานศกษา

อยางนอยปละครง

จงหวด 2. ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษา 3. ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน 4. ผแทนองค กรเอกชนหรอองคกรชมชนทมกจกรรมหรอผลงานเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชน

ในทองถนของเดกและเยาวชน 2. จดกจกรรมตางๆ เพอสงเสรมและพฒนาเดกและเยาวชนในทองถนใหมความร ความสามารถ และจรยธรรม 3. เสนอแนะและใหความเหนตอสภาเดกและเยาวชนจงหวดเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชนในทองถน

3. สภาเดกและเยาวชนจงหวด

1. สมาชกประกอบดวย ผแทนจากคณะบรหารสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ จ านวนไมเกน 5 คน จากแตละสภาเดกและเยาวชนอ าเภอในจงหวด 2. คณะบรหาร ประกอบดวย - ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวด 1 คน -ผบรหารสภาเดกและเยาวชนจงหวดไมเกน 20 คน ซงคดเลอกกนเองจากสมาชกสภาเดกและเยาวชนจงหวด

- ตองจดใหมการประชมสามญอยางนอยปละครง

1. ผวาราชการจงหวด 2. ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาในจงหวด 3. พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด 4. นายกองคการ

1. ประสานงานระหวางสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ และแลกเปลยนความร ประสบการณในดานตางๆ ของเดกและเยาวชนในเขตจงหวด หรอกรงเทพมหานคร 2. เปนศนยกลางเรยนรและเผยแพรดานวชาการ การศกษา กฬา และวฒนธรรม 3. สงเสรมและสนบสนนใหสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ และสถานศกษาในเขตจงหวดหรอเขตกรงเทพมหานคร ไดมการจดกจกรรมตางๆ อนเปนประโยชนเพอสงเสรมและพฒนาเดกและเยาวชน

P a g e | 127

ระดบสภาเดกและเยาวชน

โครงสราง เงอนไขการจดประชม

คณะทปรกษา หนาท

บรหารสวนจงหวด 5. ผแทนองค กรเอกชนหรอองคกรชมชนทมกจกรรมหรอผลงานเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชน ซงผวาราชการจงหวดแตงตงไมเกน 5 คน

4. ออกขอบงคบเกยวกบการประชม และด าเนนงานตามอ านาจหนาท

4. สภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร

1. สมาชก ประกอบดวย 1) ผแทนนกเรยนหรอนกศกษาจากสถานศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตทอยในเขตกรงเทพมหานคร ซงมาจาก 1.1 ผแทนนกเรยนในระดบมธยมศกษาซงส านกงานเขตพนทการศกษาคดเลอกจ านวนไมเกน 20 คน 1.2 ผแทนนกเรยนหรอนกศกษาในระดบอาชวศกษาซงส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาคดเลอกจ านวนไมเกน 20 คน 1.3 ผแทนนกศกษาในระดบอดมศกษาซงส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาคดเลอกจ านวนไมเกน 20 คน 2) ผแทนเดกและเยาวชนซงไมไดอยในสงกดสถานศกษา ซงส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอายคดเลอกจากเดกและเยาวชนทอยในเขตกรงเทพมหานครจ านวนไมเกน 40 คน

- ตองจดใหมการประชมสามญอยางนอยปละครง

1. ผวาราชการกรงเทพมหานคร 2. ผแทนส านกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร 3. ผแทนส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา 4. ผแทนส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา 5. ผแทนส านกงาน

1. ประสานงานระหวางสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ และแลกเปลยนความรและประสบการณในดานตาง ๆ ของเดกและเยาวชนในเขตจงหวดหรอเขตกรงเทพมหานคร แลวแตกรณ 2. เปนศนยกลางการเรยนรและเผยแพรดานวชาการ การศกษา กฬา และวฒนธรรม 3. สงเสรมและสนบสนนใหสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ และสถานศกษาในเขตจงหวดหรอเขตกรงเทพมหานคร แลวแตกรณ ไดมการจดกจกรรมตางๆ อนเปนประโยชนเพอสงเสรมและพฒนาเดกและเยาวชน 4. ขอบงคบเกยวกบการประชมและการด าเนนงานตามอ านาจหนาท

P a g e | 128

ระดบสภาเดกและเยาวชน

โครงสราง เงอนไขการจดประชม

คณะทปรกษา หนาท

2. คณะบรหาร ประกอบดวย - ประธานสภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร1 คน - ผบรหารสภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานครไมเกน 20 คน ซงคดเลอกกนเองจากสมาชกสภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร

สงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย 6. ผแทนองค กรเอกชนหรอองคกรชมชนทมกจกรรมหรอผลงานเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชน ซงผวาราชการกรงเทพมหานครแตงตงไมเกน 5 คน

5. สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

1. สมาชก ประกอบดวย 1) ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดทกจงหวด 2) ประธานสภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร 3) ผแทนเดกและเยาวชน ซงมาจากการคดเลอกกนเองจากกลมเดกและเยาวชนทไดลงทะเบยนไวตามระเบยบทรฐมนตรก าหนด โดยค านงถงความหลากหลายของกลมเดกและเยาวชน จ านวน 38 คน 2. คณะบรหาร ประกอบดวย -ประธานสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย 1 คน -ผบรหารสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทยไมเกน 25 คน ซงคดเลอกกนเองจาก

- มการจดประชมสมชชาปละครง

คณะบรหารเสนอชอใหประธานลงนาม

1. เปนศนยกลางประสานงานเพอด าเนนกจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชนในจงหวดตางๆ 2. ใหความรวมมอในการด าเนนงานของรฐ และองคกรเอกชน หรอองคกรชมชนในการพฒนาเดกและเยาวชน 3. ใหความเหนในการก าหนดนโยบายแผนงาน และงบประมาณของหนวยงานของรฐเพอการพฒนาเดกและเยาวชน 4. เสนอขอคดเหนเกยวกบกจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชนทอาจมผลกระทบตอเดกและเยาวชน

P a g e | 129

ระดบสภาเดกและเยาวชน

โครงสราง เงอนไขการจดประชม

คณะทปรกษา หนาท

สมาชกสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

5. เสนอคณะกรรมการเกยวกบการปฏบตงานของหนวยงานของรฐ และองคกรเอกชนหรอองคกรชมชน 6.ออกขอบงคบเกยวกบการประชม และการด าเนนงานตามอ านาจหนาท

ในสวนของผลงานความกาวหนาของสภาเดกดานงบประมาณ (อยระหวางรอขอมล)

งบประมาณ ป พ.ศ. 2555 (ลานบาท) ป พ.ศ. 2556 (ลานบาท) ป พ.ศ. 2557 (ลานบาท) 1. งบประมาณรวม 20,060,000 24,780,000 2. สภาเดกและเยาวชนอ าเภอ

8,341,000 (9,500 บาท / อ าเภอ)

8,780,000 (10,000 บาท / อ าเภอ)

3. สภาเดกและเยาวชนจงหวด 3.1 จงหวดทม 3-7 อ าเภอ 3.2 จงหวดทม 8-15 อ าเภอ 3.3 จงหวดทม 16-23 อ าเภอ 3.4 จงหวดทม 24-32 อ าเภอ

รวม 76 จงหวด

1,710,000 (95,000 บาท / จงหวด / 18)

5,842,500 (142,500 บาท / จงหวด / 41)

2,470,000 (190,000 บาท / จงหวด / 13)

950,000 (237,500 บาท / จงหวด / 4)

10,972,500

1,700,000 (100,000 บาท / จงหวด / 17)

6,300,000 (150,000 บาท / จงหวด / 42)

2,600,000 (200,000 บาท / จงหวด / 13)

1,000,000 (250,000 บาท / จงหวด / 4)

11,600,000

4. สภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร

237,500 200,000

5. สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

475,000 400,000

6. โครงการเยาวชนไทยหวใจสขาวสภาเดกและเยาวชนจงหวด 76 จงหวด (ไมรวมกทม.)

- 3,800,000 (76,000 บาท / จงหวด)

P a g e | 130

ความส าเรจ ปญหา อปสรรคในการด าเนนงานของสภาเดกและเยาวชน: บทวเคราะหสภาเดก

จากการวเคราะหสถานการณสภาเดกตลอด 2 ปทผานมา และจากการท าการเกบขอมลดวยการ

สนทนากลมกบสมาชกสภาเดกทงหมด 8 ทาน ในวนท 24 สงหาคม พ.ศ. 2558 ณ โรงแรมปรนซพาเลซ

กรงเทพมหานคร ผวจยมองเหนโอกาสพฒนาทส าคญส าหรบสภาเดก ดงน

1. สภาเดกและเยาวชน ไมมแผนยทธศาสตรในการด าเนนงานระยะยาว การจดกจกรรมทงหลาย

เปนไปตามความสนใจหรอประเดนทนาสนใจรายป การไมมแผนระยะยาวท าใหไมเหนทศทางวาสภาเดก ใน

ระยะ 5 ป หรอ 10 ปขางหนาจะบรรลพนธกจใด

2. ในป พ.ศ. 2556 ทผานมา นบเปนปแรกทมาตรฐานสภาเดกและเยาวชนแหงชาต ไดถกน ามา

ด าเนนการ มาตรฐานสภาเดกดงกลาวเกดจากแนวคดของส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน

ผดอยโอกาสและผสงอาย (สท.) ทประสงคจะใหการด าเนนงานของสภาเดกเปนไปอยางมประสทธภาพ บรรล

วตถประสงคตามเจตนารมณของกฎหมาย และเลงเหนวาการด าเนนการดงกลาวควรมมาตรฐานกลางทใชชวด

และก าหนดแนวทางความส าเรจหรอความลมเหลวของการด าเนนงานสภาเดกและเยาวชนทกระดบ ซงแนวคด

ดงกลาวเปนเรองด

อยางไรกตาม หากสภาเดกและเยาวชนไดพฒนาแผนระยะยาว และแผนกลยทธขน ตวชวดดงกลาว

อาจตองมการปรบใหสอดคลองกบแผนระยะยาวและแผนกลยทธ และทส าคญการปรบปรงเกณฑใหมดงกลาว

ตองการการมสวนรวมจากเดกและเยาวชนจากสภาเดกอยางทเคยมสวนรวมแลวตอนจดท ามาตรฐานสภาเดก

ทผานมา การมสวนรวมจากสมาชกสภาเดกตงแตตนทางจะท าใหเกดความรสกเปนเจาของอยางแทจรงและม

ผลท าใหเกณฑตางๆ มโอกาสถกน าไปใชในทางปฏบตจรง

3. ทผานมา สภาเดกมปญหาซ าๆในชวงเวลาเกอบ 10 ปทผานมานบตงแตมการกอตงสภาเดก นนคอ

ปญหาสมาชกสภาเดกไมสามารถเปนสมาชกไดครบระยะเวลา (เดกหาย) เหตผลประการส าคญของประเดนน

เกดจากสาเหตหลก 2 ประการ

1) กระบวนการในการใหไดมาซงสมาชกสภาเดกยงไมสามารถกลนกรองเดกทมความสนใจ

เขารวมเขามาอยไดจรงๆ เดกจ านวนหนงไมใชเดกทมความสนใจในการท ากจกรรมการพฒนาแตถก

คดเลอกมาจากโรงเรยนหรอจาก พมจ. หรอ อปท. เดกเหลานมารวมกจกรรมสกพกกหายไป หรอ

หากยงคงเปนสมาชกอยกจะสนใจแตกจกรรมเพอความสนกสนาน ไมสามารถผลกดนใหเกดการ

พฒนาทเปนประโยชนกบการท างานของสภาเดกได

P a g e | 131

2) ชอเสยงของสภาเดกยงไมเปนทรจก สมาชกสภาเดกมกจะถกถามจากผปกครอง จากคน

รจก หรอวาจากผใหญในชมชนวาสภาเดกคออะไร ท าหนาทอะไร มความส าคญแคไหนทเดกจะตอง

ขาดเรยนหรอใชเวลาของครอบครวในการเขารวมเปนสมาชกและท ากจกรรม

ส าหรบแนวทางในการแกไขปญหาน สมาชกสภาเดกใหทศนะวาหนวยงานทรบผดชอบสภาเดก นนก

คอกรมเดกและเยาวชน (ดย.) อาจจะตองชวยเรองประชาสมพนธทจะท าใหประชาชนรจกสภาเดกมากขน เมอ

เทยบกบระยะเวลาของการมสภาเดกรวม 10 ปแตยงไมมผคนรจกในวงกวางจดไดวาประเดนประชาสมพนธ

เปนสงทตองค านงถง อยางไรกตาม ทมวจยมองวาการประชาสมพนธเพยงอยางเดยวอาจไมใชค าตอบ แต

คณภาพงานของสภาเดกเองจะเปนตวประชาสมพนธบทบาททดทสด ซงหากพจารณาจะพบวาคณภาพงานท

ยอดเยยมยงไมสามารถเกดขนไดหากเกณฑการคดเลอกคนทเหมาะสมกบงานชนนยงไมถกก าหนด หากการ

คดเลอกสมาชกสภาเดกม “ตะแกรงรอน” ทเหมาะสม จะสามารถท าใหไดสมาชกสภาทมความตงใจในการเขา

มาท างานและจะเปนพลงในการขบเคลอนทดทสดและผลงานตลอดจนชอเสยงของสภาเดกกจะปรากฏตามมา

4. อยางไรกตาม การทจะสงวนรกษาบคลากรสมาชกสภาเดกทมประสทธภาพ แรงจงใจในการท างาน

ในฐานะสมาชกสภาเดกควรจะเปนหนงประเดนทกรมเดกและเยาวชนอาจตองใหความส าคญ การพดคยใน

วนทมการเกบขอมลวจย ทมวจยและตวแทนสมาชกสภาเดกไดถกกนถงปร ะเดนทวาท าไมงานดาน

“อาสาสมครสาธารณสข (อสม.)”จงประสบความส าเรจเปนอยางมาก สงหนงทคนพบรวมกนนนคอ แรงจงใจ

ในการท างานของ อสม.มความชดเจนและเปนแรงจงใจทมพลง สมาชกสภาเดกทานหนงกลาววา “หากผม

เจบปวยไมสบายไดนอนหองพเศษในโรงพยาบาลครงราคา อยางนผมท างานใหเตมทเลย” ค าพดลกษณะน

สะทอนวาแรงจงใจในการท างานเปนประเดนทมความส าคญตองานในลกษณะเชนน แรงจงใจเหลานอาจไม

จ าเปนตองเปนในรปเงน แตอาจเปนในรปแบบการท าประกนชวตการเดนทาง การไดสทธพเศษดานการ

รกษาพยาบาล เปนตน

5. สภาเดกตองการ “พเลยงทเขาใจในงานและเปนพเลยงทพวกเขาเลอกเอง” สมาชกสภาเดกให

ทศนะวาปจจบนสภาเดกมเจาหนาท พมจ. ทถกก าหนดใหมาท าหนาทดแลประสานงานและท างานควบคไป

กบสภาเดก แตในความเปนจรงในหลายๆพนทเจาหนาทเหลานกลบไปท างานอนทไมเกยวของกบงานสภาเดก

และทส าคญเจาหนาททจะตองมาท างานกบสภาเดกเหลานถกคดเลอกโดย “ผใหญทไมเขาใจงานสภาเดก และ

ไมเขาใจเดก” เมอเปนเชนน การท างานของสมาชกสภาเดกจงมกจะตดขด สมาชกสภาเดกใหทศนะทนาสนใจ

วา “พวกเราไมใชขาราชการ เราไมรหรอกวาจะตองตงเรองอยางไร ท างบอยางไร อนๆอกมากมาย พทเปนพ

P a g e | 132

เลยงตองมาชวยเรา แตกลายเปนวาเขาไมมทกษะท างานกบเดก ไมเขาใจจตวทยาเดกและสดทายเขากไป

ท างานใหทาน พมจ.”

ประเดนหนงทมการพดคยในวนเกบขอมล คอ ประเดนเรองสภาเกษตรกรแหงชาตซงนบวา มความ

เขมแขงระดบหนง ทงๆ ทกอตงขนหลงการกอตงสภาเดกและเยาวชนแหงชาต ทมวจยและสมาชกสภาเดกได

รวมวเคราะหวานาจะมสาเหตมาจากอะไรบาง และหนงในสาเหตทเชอวาเปนเงอนไขส าคญ คอ การทสภา

เกษตรกรแหงชาตคดเลอกคนมาจากระดบหมบานกอน การคดเลอกคนทมใจมาจากระดบหมบานแลวคอยๆ

มาเปนระดบต าบล อ าเภอ และจงหวด สงผลใหไดคนทสนใจทจะเขามาท างานในลกษณะนจรง ซงนเปน

ประเดนส าคญทสภาเดกอาจตองมการผลกดนใหม “สภาเดกระดบหมบาน” ในวาระตอไป

6. อกประเดนหนงทมการพดคยวเคราะหอยางกวางขวาง คอประเดน “ความครอบคลมของสมาชก

สภาเดก” แมวาสภาเดกระดบประเทศจะมสมาชกมากถง 115 คน แตจ านวนดงกลาว ไมครอบคลม เดกทก

กลมทควรจะมโอกาสเขามามสวนรวม ยกตวอยางใหเหนชดเจนคอ ไมมสมาชกสภาเดกทเปนเดกแวน หากเดก

แวนมทยนในสภาเดกปญหาเดกแวนจะหมดไป เพราะเขาจะเปนตวแทนทจะน าเสนอวา เดกแวนตองการอะไร

และผใหญควรจะดแลประเดนนอยางไร สมาชกสภาเดกใหทศนะวา ทกวนนปญหาเดกถกแกไขโดยผใหญ ทไม

เขาใจบรบท และความคดของเดกอยางแทจรง

ประเดนความครอบคลมน หากด าเนนการอยางเตมทจะท าใหค าวา “การยอมรบความหลากหลาย”

ถกปลกฝงและท าใหเหนเปนรปธรรมในหมเยาวชน ซงประเดนการยอมรบความหลากหลายน นบวาเปน

ประเดนส าคญส าหรงสงคมประชาธปไตย

7. มประเดนหนงทไดมการพดคยวเคราะหอยางกวางขวางคอ ประเดนอายของสมาชกสภาเดก ท

ก าหนดไวท 15 – 25 ป ในทางปฏบตพบวา ชวงอายทมการท างานเตมททสดในหมสภาเดกคอชวงอาย 22 –

25 ป เนองจากในชวงอายตน 16 – 20 ป จะเปนชวงตงแตรอยตอมธยมปลาย – มหาวทยาลย สมาชกสภา

เดกมกจะวนวายกบ การเรยน การสอบ ฯลฯ ท าใหไมสามารถเขารวมไดอยางเตมท หากมการขยายอาย

ออกไป อยางในตางประเทศ เชน สงคโปรทก าหนดอายสภาเดกไวถง 30 ป ซงจะท าใหมโอกาสท างานไดมาก

ขน

P a g e | 133

สภาเดกและเยาวชนมสวนรวมในการพฒนาเดกและเยาวชน

สภาเดกและเยาวชนในหลายๆ พนทมบทบาทอยางเขมแขงในการพฒนาเดกและเยาวชน โดยจะ

เสนอภาพการท างานของสภาเดกในจงหวดตางๆ ประจ าปงบประมาณ 2557 ดงน

1. การพฒนาศกยภาพสมาชกสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย เมอวนท 5 – 7 ธนวาคม 2557

ณ ทาชยโฮมสเตย จงหวดนครนายก ผเขารวมกจกรรมเปนสมาชกสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

จ านวน 66 คน

2. การแลกเปลยนเรยนรและแสดงผลงานสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย เมอวนท 16 – 17

พฤศจกายน 2556 ณ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ ผเขารวมกจกรรมเปนสมาชกสภาเดกและเยาวชนแหง

ประเทศไทย เครอขายเดกและเยาวชน จ านวน 163 คน)

3. การประชมเชงปฏบตการ “เดกและเยาวชนไทย สรางคณคา สรางคณธรรม” เพอใหสภาเดกและ

เยาวชน/เครอขายเยาวชนไดรบความร ความเขาใจการเฝาระวงการปราบปรามการทจรตคอรปชน และมสวน

รวมในการปองกนและแกไขปญหาการทจรตคอรปชน โดยด าเนนการใน 4 ภาค ดงน

1) ภาคกลาง ระหวางวนท 20 – 22 ธนวาคม 2556 ณ โรงแรมแจสโซเทล กรงเทพมหานคร

ผเขารวมประชมจ านวนทงสน 178 คน

2) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ระหวางวนท 18 – 20 มนาคม 2557 ณ จงหวดขอนแกน ผเขารวม

ประชมจ านวนทงสน 124 คน

3) ภาคใต ระหวางวนท 25 – 27 มนาคม 2557 ณ จงหวดสงขลา ผเขารวมประชมจ านวนทงสน 96

คน

4) ภาคเหนอ ระหวางวนท 1 – 3 เมษายน 2557 ณ จงหวดพษณโลก ผเขารวมประชมจ านวนทงสน

101 คน

4. การขบเคลอนมาตรฐานสภาเดกและเยาวชน เพอเปนเครองมอของ สท. และหนวยงานทเกยวของ

ในการด าเนนงานสงเสรมสนบสนนการด าเนนกจกรรมของสภาเดกและเยาวชน เปนแนวทางการประเมนผล

และพฒนาสภาเดกและเยาวชนอยางตอเนอง อนจะน าไปสการด าเนนงานทมคณภาพดานการพฒนาเดกและ

เยาวชน

P a g e | 134

มาตรฐานสภาเดกและเยาวชน ประกอบดวยขอก าหนด 4 ดาน ไดแก ดานการจดองคกรและการ

บรหาร ดานการด าเนนงาน ดานคณภาพในการด าเนนงาน และดานการมสวนรวม โดยมตวชวดทงหมด 48

ตวชวด ทงน ในป พ.ศ. 2557 เปนการขบเคลอนมาตรฐานสภาเดกและเยาวชนน ารอง จ านวน 21 ตวชวด

(ตอ)

5. การถอดบทเรยนสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ระหวางวนท 29 มถนายน – 2 กรกฎาคม

2557 ณ จงหวดอบลราชธาน

6. การด าเนนกจกรรมของสภาเดกและเยาวชน ตามบทบาทหนาททก าหนดไวในกฎหมาย รวมทง

บทบาทหนาทอน ๆ ตามบรบทของพนทและสถานการณของสงคม ดงน

6.1 เปนศนยกลางการเรยนรและเผยแพรดานวชาการและกจกรรมทเกยวกบการศกษา กฬา

วฒนธรรมในพนท

6.2 ด าเนนกจกรรมตาง ๆ เพอสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนในพนทใหมความร

ความสามารถ คณธรรม และจรยธรรม

6.3 ประสานการด าเนนกจกรรมของกลมเดกและเยาวชนในพนท

6.4 ใหความรวมมอในการด าเนนงานของรฐและองคกรเอกชน/องคกรชมชน ในการพฒนา

เดกและเยาวชน

6.5 ใหขอคดเหนเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชน การก าหนดนโยบาย แผนงาน และ

งบประมาณของหนวยงานรฐเพอการพฒนาเดกและเยาวชน

6.6 ออกขอบงคบเกยวกบการประชมและการด าเนนงานตามอ านาจหนาท

7. การประชมสมชชาเดกและเยาวชนแหงชาต ประจ าป 2557 ระหวางวนท 3 – 6 กรกฎาคม 2557

ณ กรงเทพมหานคร ผเขารวมประชม 138 คน เพอเปนเวทแลกเปลยนเรยนรส าหรบเดกและเยาวชนในดาน

ตาง ๆ และน ามตสมชชาเดกและเยาวชนแหงชาต ประจ าป 2557 ขบเคลอนเปนนโยบายสการพฒนาเดกและ

เยาวชนตอไป

8. สนบสนนงบประมาณใหกบเครอขาย (สภาเดกและเยาวชน) ในการน าองคความรดานการพฒนา

และคมครองพทกษสทธเยาวชน (ความรเกยวกบคณธรรม จรยธรรม ความซอสตยสจรต และปองกนแกไข

P a g e | 135

ปญหาการทจรตคอรปชน การจดท าสมชชาเดกและเยาวชน อ านาจหนาทของสภาเดกและเยาวชนตาม

พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 มาตรฐานสภาเดกและเยาวชน และ

มาตรฐานการสงเสรมสวสดภาพและคมครองพทกษสทธเยาวชน) ไปขบเคลอนการด าเนนกจกรรมในพนท ซง

ขณะนอยในชวงระหวางการรวบรวมรายงานผลการด าเนนงานจากเครอขาย (ขอมล ณ วนท 19 สงหาคม

2557)

9. โครงการจดกจกรรมเสรมสรางทกษะชวตเพอลดปญหาการตงครรภไมพรอมในเดกและเยาวชน”

โดย สภาเดกและเยาวชนจงหวดเชยงใหม

จากสถานการณปญหาการตงครรภไมพรอมในวยรน พบวา วยรนไทยมเพศสมพนธครงแรกอาย

นอยลง คออาย ระหวาง 13 – 15 ป และมจ านวนมากขน การคลอดบตรของมารดาทมอาย ต ากวา 20 ป ม

คาสงเกนเกณฑเฝาระวงในทกภมภาค โดยเฉพาะภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคเหนอ มคาสงถงรอยละ 15

รวมถงสงทนาเปนหวง คอ มารดาทตงครรภกอนวยอนควร มความไมพรอมทางดานวฒภาวะทางรางกาย

จตใจ อารมณ ประสบการณ อาชพ จงขาดทกษะในการจดการกบปญหาตางๆ ทเก ดขนไดแก ปญหาทาง

อารมณ จตใจ เกดความกดดนและความกงวลสง การขาดโอกาสทางการศกษา ครอบครวและสงคมไมยอมรบ

การถกเสยดสทางสงคม เชน การถกนนทา และปญหาดานเศรษฐกจของครอบครวเดกทมฐานะยากจน

ดวยปญหาการตงครรภในวยรนดงกลาว สภาเดกและเยาวชนจงหวดเชยงใหม และส านกงานพฒนา

สงคมและความมนคงของมนษยจงหวดเชยงใหม จงไดรวมมอกนในการแกปญหาน โดยส านกงานพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษยจงหวดเชยงใหม ในฐานะเปนองคกรทมภารกจส าคญในการสงเสรมสวสดภาพและ

คมครองพทกษสทธเดกและเยาวชนใหมคณภาพชวตทดและมความมนคงในการด าเนนชวต ตระหนกถงสภาพ

ปญหาดงกลาว ไดจดอบรมวทยากรกระบวนการเสรมสรางทกษะชวตเพอลดปญหาการตงครรภไมพรอมใน

เดกและเยาวชน เพอมงสรางวทยากรกระบวนการทสามารถถายทอดความร ประสบการณ และทกษะชวตจน

น าไปสการปองกนและลดจ านวนของเดกและเยาวชนทตงครรภไมพรอม ผานกจกรรมละลายพฤตกรรม

ก าหนดขอตกลงรวมกน กจกรรมกลมสมพนธ กจกรรมวยรนกบการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงของอวยวะ

ในรางกาย กจกรรมเกมสแลกน า การปองกน (ถงยางและยาคมก าเนด) กจกรรมสรางคณคาชวต กจกรรม

ทกษะการปฏเสธ (หญง) การจดการตวเอง (ชาย) และการแบงกลมเพอฝกปฏบต เปนวทยากร จากนน สภา

เดกและเยาวชนระดบอ าเภอจะน าความรทไดรบจากการฝกอบรมวทยากรกระบวนการเสรมสรางทกษะชวต

เพอลดปญหาการตงครรภไมพรอมในเดกและเยาวชน ไปเผยแพรขยายผลใหความรแกเดกนกเรยนในระดบชน

มธยมศกษา โดยการขยายผลไปยงโรงเรยนพนทเปาหมาย 8 แหงไดแก โรงเรยนแมแตง โรงเรยนสะเมงพทยา

P a g e | 136

คม โรงเรยนแมรมวทยาคม โรงเรยนบานทงเสยว อ าเภอสนปาตอง โรงเรยนแมอายวทยาคม โรงเรยนสน

ก าแพง โรงเรยนแมออนวทยาลย และทโรงเรยนสนทรายวทยาคม โดยสมาชกสภาเดกและเยาวชนด าเนนการ

เปนวทยากรกระบวนการเสรมสรางทกษะชวตเพอลดปญหาการตงครรภไมพรอมในเดกและเยาวชน ในเดอน

พฤษภาคม พ.ศ. 2557 ในชวงแรกทเปดภาคการศกษาใหม (กนกรตน ปญญา, 2557)

10. สภาเดกและเยาวชนกบสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ป พ.ศ. 2557

ในป พ.ศ. 2557 น คณะกรรมการจดสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ประจ าป 2557 มมต

เหนชอบใหการจดสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ประจ าป 2557 เปนการจดสมชชาเพอทบทวน

และตดตามมตทผานมา โดยเนนประเดนเรองการเตรยมความพรอมเดกและเยาวชนเพอเขาสประชาคม

อาเซยน ซงไดมการแตงตงคณะท างานจดท ารางเอกสารวชาการสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต

ประจ าป 2557 ใน 2 ประเดน คอ 1) การพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชน เพอเตรยมคว ามพรอมเขาส

ประชาคมอาเซยน และ 2) ระบบการคมครองสทธเดกในบรบทอาเซยน โดยจดขนระหวางวนท 23 - 24

กรกฎาคม 2557 ณ โรงแรมแอมบาสซาเดอร สขมวท 11 กรงเทพมหานคร หวขอ “สานพลงเดกและเยาวชน

...สอาเซยน” โดยมวตถประสงคการจดงาน ดงน 1) เพอทบทวนและตดตามมตทผานมา โดยเนนประเดนเรอง

การเตรยมความพรอมเดกและเยาวชนเพอเขาสประชาคมอาเซยน 2) เพอวเคราะหสถานการณดานเดกและ

เยาวชน ทบทวนกลไกและกระบวนการท างาน และพฒนาองคความร ทกษะ และทศนคตในการพฒนาเดก

และเยาวชนของประเทศและ 3) เพอใหผทเกยวของไดแสดงความคดเหนใหขอมลขอเสนอแนะทครอบคลม

ชดเจน

สบเนองจากในป พ.ศ. 2558 10 ประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะกลายเปนหนงเดยวกนในนาม

“ประชาคมอาเซยน หรอ ASEAN Community” ภายใตวสยทศน “หนงวสยทศน หนงเอกลกษณ หนง

ประชาคม หรอ One Vision, One Identity, One Community” ตามปฏญญาชะอ า หวหน ทผน าทง 10

ประเทศ ไดตกลงกนไวเมอวนท 1 มนาคม 2552 หรอ 5 ปมาแลวโดยมวตถประสงคส าคญคอ ท าใหอาเซยน

เปนองคกรทมประสทธภาพ มประชาชนเปนศนยกลางของการพฒนาใน 3 ดาน คอ

1) ความรวมมอในดานการเมองและความมนคง มงเนนการสรางเสถยรภาพและสนตภาพในภมภาค

เพอใหประชาชนในอาเซยนอยรวมกนอยางสนตสข ปราศจากภยคกคามดานการทหาร และภยคกคามใน

รปแบบใหมๆ หรอทเรยกวา เสาประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political Security

Community: APSC)

P a g e | 137

2) ความรวมมอดานเศรษฐกจ มงเนนการพฒนาประชาชนในอาเซยนใหมความมนคง มงคง และ

สามารถแขงขนกบภมภาคอนๆ ได หรอทเรยกวา เสาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic

Community: AEC)

3) ความรวมมอดานสงคมและวฒนธรรม มงเนนการพฒนาทรพยากรมนษย การคมครองและให

สวสดการสงคม สทธและความยตธรรมทางสงคม ความยงยนดานสงแวดลอม การสรางอตลกษณอาเซยนและ

การลดชองวางทางการพฒนา หรอทเรยกวา เสาประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-

Cultural Community: ASCC)

ดวยหลกการของการพฒนาความมนคงอาเซยนดงกลาว การพฒนาเดกและเยาวชนจดเปนภารกจท

จ าเปนและส าคญยงตอการสรางความเขมแขงใหกบประชาคมอาเซยนทง 3 เสาหลกในอนาคต เพราะการ

พฒนาไมวาจะเปนการเมอง ความมนคง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม จ าเปนตองอาศยคนของประชาคม

อาเซยนทมคณภาพ มศกยภาพ มความรด มสตปญญาด มทกษะการด าเนนชวต ทกษะในการประกอบอาชพ

การงาน มสขภาพจตด สขภาพกายด มทกษะทางสงคม สามารถอยรวมกบบคคลอนทมความแตกตางจากตน

ไดอยางด ตลอดจนมคณธรรมจรยธรรมเปนแนวทางในการด าเนนชวต การพฒนามนษย จงคอภารกจรวมกน

ของทกประเทศทจะตองกระท าใหบรรลผล เพอลดชองวางของคณภาพคนในประชาคมอาเซยนใหเหลอนอย

ทสด และทส าคญ คอ มงหวงใหเดกและเยาวชนของทกประเทศในประชาคมอาเซยน เปนพลงส าคญในการ

ขบเคลอนความเจรญเตบโตของประชาคมอาเซยนตอไปซงสงนน ามาสค าถามส าคญทวา“ประเทศไดเตรยม

ความพรอมของเดกและเยาวชนไทยเพอเขาสประชาคมอาเซยนดแลวหรอยง ?” จากค าถามดงกลาวจงเปน

ทมาของการจดสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตประจ าป พ.ศ. 2557 ขนมา ซงไดถกก าหนดไวใน

พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 มาตรา 11(4) วาจะตองมการจดอยาง

นอยปละหนงครง เพอเปดพนทสาธารณะหยบประเดนส าคญมาถกแถลงและพฒนาเปนขอเสนอเชงนโยบาย

สาธารณะรวมกน โดยในป พ.ศ. 2557 นไดหยบประเดนเรอง “การเตรยมความพรอมของเดกและเยาวชนเพอ

กาวสประชาคมอาเซยน” มาเปนประเดกถกแถลงกน ภายใตกรอบความคดหลก “สานพลงเดกและเยาวชนส

อาเซยน” โดยมตวแทนจากหนวยงานทเกยวของจากทกภาคสวน และทส าคญคอมตวแทนจากสภาเดกและ

เยาวชนจาก 77 จงหวด รวมกนพจารณาขอเสนอเชงนโยบายทรางขน ทประชมไดมการถกแถลงแสดงเหตผล

กนอยางกวางขวาง จนในทสดไดมฉนทมตตอขอเสนอเชงนโยบายทง 2 เรอง (วสทธ บญญะโสภต, 2557) ดงน

เรองท 1 การพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนเพอเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน: ดาน

การศกษาและภาษา มมตทส าคญคอ

P a g e | 138

• เรงรดการปฏรปการศกษาทเนนการเรยนรตลอดชวต มงเนนใหเดกและเยาวชนสามารถน ามาใชใน

ชวตประจ าวนไดอยางมความสข และมทกษะชวตทเหมาะสม โดยยดหลกการมสวนรวมจากทกภาคสวน

โดยเฉพาะชมชนทองถน และเชอมโยงกบทนทางสงคมและชมชน รวมทงปรบโครงสรางเวลาและกระบวนการ

เรยนการสอนใหเหมาะสมกบการพฒนาการศกษาและภาษายงขน

• เรงรดการขบเคลอนงานพฒนาทรพยากรมนษยตามแผนงานการจดตงประชาสงคมและวฒนธรรม

อาเซยน ค.ศ. 2009 – 2015 (พ.ศ. 2552 – 2558) และแผนยทธศาสตรการพฒนาความ สามารถดาน

ภาษาองกฤษ พ.ศ. 2556 – 2565 เนนทกษะการใชภาษาเพอการสอสาร เหมาะสมกบชวงวย เชอมโยงกบ

บรบทและประวตศาสตรของชมชน และใหความส าคญกบการรายงานผลการด าเนนงานดงกลาวตอสมาชก

สมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตเปนประจ าทกป

• จดใหมคร บคลากรทางการศกษา ตลอดจนอาสาสมครในพนท ทมความเชยวชาญการใช

ภาษาองกฤษ ท าหนาทสอนภาษาองกฤษทงในและนอกสถานศกษา ชมชน รวมทงสงเสรมการจดกจกรรม

และสรางสอภาษาองกฤษในชวตประจ าวนอยางตอเนอง

• ใหความส าคญและสนบสนนการพฒนาเดกและเยาวชน ในเรองการศกษาและภาษา การเรยนร

ตลอดชวต เพอเตรยมความพรอมการเขาสประชาคมอาเซยนอยางจรงจง ตอเนอง และเปนรปธรรม โดยมการ

บรรจประเดนการพฒนาเดกและเยาวชนอยในแผนพฒนาในระดบจงหวดและชมชน ทงน ควรใหความส าคญ

กบการพฒนาศกยภาพของผปกครองควบคไปดวย

• พฒนากระบวนการเรยนการสอนโดยใชประโยชนจากความกาวหนาของเทคโนโลย สงคมออนไลน

ใหเกดความคมคา

• สรางความตระหนกแกเดกและเยาวชนในพนท ใหมความใฝร และใหความส าคญกบการเรยนร

ภาษาองกฤษ รวมทงภาษาของประเทศอาเซยน

เรองท 2 ระบบการคมครองสทธเดกในบรบทอาเซยน มมตทส าคญ คอ

• ใหมการจดท านโยบาย ยทธศาสตร และแผนปฏบตการการคมครองเดกเคลอนยายใหครอบคลม

การเคลอนยายแบบมสวนรวมใหแลวเสรจภายในป พ.ศ. 2558

• ผลกดนใหเกดความรวมมอระหวางประเทศอาเซยนในประเดนตางๆ เชน การจดทะเบยน การเกด

การรบรองสญชาต การใหบรการดานสขภาพและการควบคมโรคตามบรเวณชายแดน การจดการศกษาโดย

P a g e | 139

การมสวนรวมของประเทศตนทาง และนายจางหรอบคคลอนๆ รวมรบผดชอบในการจดหางบประมาณหรอ

บคคลากรด าเนนการ

• จดใหมกลไกการคมครองเดกทครอบคลมทงระบบ โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน โดยเฉพาะ

อยางยงการมสวนรวมของเดกเคลอนยาย

• ปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบ กฎกระทรวงทเกยวของ มการจดทะเบยนการเกด และมระบบการ

ขนทะเบยนแรงงานและผตดตามทเหมาะสม จดท าแนวปฏบตส าหรบเจาหนาทของรฐในการใหบรการแกเดก

และครอบครว ในเรองการจดทะเบยนการเกด การก าหนดสถานะบคคล และการเดนทางออกนอกพนท จดท า

มาตรการใหนายจาง รวมรบผดชอบคาใชจายในดานตางๆ ทเกยวกบการจดบรการและสวสดการแกแรงงาน

ตางดาวและครอบครว

• จดท าฐานขอมลเดกทกคนรวมถงเดกเคลอนยาย และสงเสรมใหชมชน สถานประกอบการ ม

มาตรฐานในการเฝาระวงทเปนรปธรรมและชดเจน จดตงเครอขายอาสาสมครในการเฝาระวงตดตามการ

เคลอนยายของประชากรเขามาในพนท

• สงเสรมใหเดกเคลอนยาย ไดรบการศกษาและการพฒนาทกษะชวตอยางตอเนอง รวมถงจดใหม

ระบบการดแลตดตามการเขาถงการศกษาของเดกเคลอนยาย มการพฒนาแนวทางการเตรยมความพรอม

ส าหรบเดกเคลอนยายกอนเขาเรยนในหลกสตรปกต มการสรางความรความเขาใจแนวปฏบตและสงเสรมใหม

การจดทะเบยนศนยการเรยนของบคคล องคกรชมชน และองคกรเอกชน

• ขยายกลมเปาหมายการประกนสขภาพเพอการรกษาและควบคมโรคตามปกตใหครอบคลมเดก

เคลอนยาย จดท าคมอเผยแพรความร ควบคมโรครวมกนบรเวณชายแดนทตดกบประเทศเพอนบาน

• จ าแนกสถานภาพทางกฎหมายของเดกใหชดเจน ด าเนนการทางกฎหมายโดยไมเลอกปฏบต กรณ

เมอพบเดกทกระท าผดทางอาญาอนๆตองด าเนนการตามหนาท โดยไมผลกดนกลบ และใหมกลไกตดตาม

ตรวจสอบ การด าเนนงานของต ารวจเกยวกบเดกเคลอนยาย

• ตดตามตรวจสอบสถานประกอบกจการไมใหมการใชแรงงานบงคบ การคามนษย และการใช

แรงงานเดกในรปแบบทเลวราย โดยมกลไกการตรวจสอบ ส าหรบกรณแรงงานตางดาวควรมนโยบายเปด

แรงงานเสร และเปนแรงงานถกกฎหมาย โดยไดรบคาจางแรงงานและสวสดการเหมอนคนไทย นายจาง/

ประเทศตนทาง รวมรบผดชอบคาใชจายทเพมขน

P a g e | 140

• จดท ามาตรฐานการคมครองเดกเคลอนยาย มการจดตงกลไกรองรบการปฏบตงาน สรางระบบ

อาสาสมคร ตงศนยอบรม จดตงกองทนหรอใชประโยชนจากกองทนสวสดการชมชน เพอชวยเหลอและ

สงเคราะหเดกเคลอนยายและครอบครว รวมทงมระบบใหการคมครองเดกทเขาสกระบวนการยตธรรมและ

ภายหลงพนจากกระบวนการยตธรรม

โดยทง 2 เรอง ไดมมตใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยส านกงานสงเสรม

สวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย จดตงกลไกการขบเคลอนและการตดตามการ

ด าเนนงานตามขอมตสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต โดยใหประสานกบหนวยงานทเกยวของเพอ

รวมกนก าหนดแนวทางการขบเคลอนและการตดตามการด าเนนงาน และรายงานผลการด าเนนงานตามมต

เพอเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตเปนประจ าทกป

11. สภาเดกและเยาวชนจงหวดศรสะเกษกบกจกรรมมหกรรมเยาวชน

จงหวดศรสะเกษ โดยสภาเดกและเยาวชนจงหวดศรสะเกษ รวมกบองคการบรหารสวนจงหวด

ศรสะเกษ จดกจกรรม มหกรรมเยาวชน “รวมพลงเยาวชนคดบวก เรยนรวถพอเพยง ปรองดอง

สมานฉนท กาวทนอาเซยน” เพอเปนการรวมกลมของเดกและเยาวชนท ากจกรรมสรางสรรค ณ อาคารศนย

แสดงและจ าหนายสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ องคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ นายวชต ไตรสรณกล

นายกองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ เปนประธานเปดกจกรรมฯ ขน โดยมนายพงษภค มงคลชยพาณชย

ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดศรสะเกษ พรอมดวยคณะกรรมการด าเนนงาน หวหนาสวนราชการ และ

กลมเยาวชนจากสถานศกษา เปนผสรางสรรคกจกรรมขน ทงน เนองจากสถานการณดานเดกและเยาวชนใน

พนทจงหวดศรสะเกษ พบปญหายาเสพตด ปญหาเดกตดเกมส ปญหาเดกจบกลมดมเหลา และปญหาแขงรถ

มอเตอรไซตกวนเมอง ปญหาทะเลาะววาท นอกจากน เดกและเยาวชนเรมมพฤตกรรมกาวราว ไมมสมมา

คารวะ วางตวไมเหมาะสม ไมมน าใจเออเฟอ ขาดจตสาธารณกศล ขาดการรวมกลมกนท ากจกรรมท

สรางสรรคและขาดการรวมกลมกนเปนเครอขายจดกจกรรม ซงในปจจบน (พ.ศ. 2557) สภาเดกและเยาวชน

จงหวด/อ าเภอ และกลมเดกและเยาวชนศรสะเกษ ไดจดกจกรรมเพอเดกและเยาวชนหลายๆกจกรรม อาท

เชน กจกรรมถนนเดกเดน กจกรรมสานสมพนธฯลฯ ซงทกกจกรรมมวตถประสงค เพอสรางจตส านกใหเดก

และเยาวชนจงหวด มจตสาธารณะ ชวยเหลอสงคม เพอสงเสรมการด าเนนกจกรรมของสภาเดกและเยาวชน

ใหเกดความตอเนอง และยงยน เชน พฒนาดานอารมณ และจตใจ ปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมอนดของ

เยาวชนอยางไรกตามกจกรรมดงกลาวยงตองการการขบเคลอนในระดบจงหวด สภาเดกและเยาวชนจงหวดศร

สะเกษ จงรวมกบ องคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ จดงานมหกรรมเยาวชนจงหวดศรสะเกษ ประจ าป

P a g e | 141

พ.ศ. 2557ภายใตชอ “รวมพลงเยาวชนคดบวก เรยนรวถพอเพยง ปรองดองสมานฉนท กาวทนอาเซยน” เพอ

เปนการรวมกลมเดกและเยาวชนท ากจกรรมสรางสรรค การถายทอดกจกรรมทผานมาในรอบป และการสราง

เครอขายการท างานโดยกจกรรมมหกรรมเยาวชนครงน มกจกรรมหลกๆ ไดแก การมอบโลประกาศเกยรตคณ

และใบประกาศเกยรตคณ ส าหรบบคคลและองคกรทมสวนรวมในการพฒนาเดกและเยาวชน การแสดงของ

เยาวชนบนเวท การออกบธจดนทรรศการ โดยไดรบความรวมมอและสนบสนนจากสวนราชการทงภาครฐและ

ภาคเอกชนในพนทจงหวดศรสะเกษ (ศรสะเกษ, 2557)

12. ผลการคดเลอกสภาเดกและเยาวชนดเดน ประจ าป พ.ศ. 2557

ในป พ.ศ. 2557 ทผานมา สท. ก าหนดใหมการคดเลอกสภาเดกและเยาวชนดเดนระดบจงหวด โดยม

เกณฑการใหคะแนน แบงเปน 3 เกณฑ 3 ดาว ดงน

ระดบ 5 ดาว หมายถง จงหวดทไดคะแนน 15 – 17 คะแนน

ระดบ 4 ดาว หมายถง จงหวดทไดคะแนน 12 – 14 คะแนน

ระดบ 3 ดาว หมายถง จงหวดทไดคะแนน 9 – 11 คะแนน

ทงน เกณฑการใหคะแนนส าหรบการด าเนนกจกรรมของสภาเดกและเยาวชน (ระดบจงหวด)

ประจ าป 2557 พจารณาจากเอกสาร/หลกฐานการรายงานของจงหวดทสงมายง สท. ภายในระยะเวลาท

ก าหนด ดงน

ล าดบ กจกรรม คะแนน 1. การเขารวมกจกรรมการพฒนาศกยภาพสภาเดกและเยาวชนไทยครบตามทก าหนด 1 คะแนน 2. มโครงสรางบทบาทหนาทของสภาเดกและเยาวชนทชดเจน 1 คะแนน 3. มขอบงคบ 1 คะแนน 4. มท าเนยบคณะบรหารจงหวด 1 คะแนน 5. มการประชมคณะบรหาร 1 คะแนน 6. มการประชมสามญประจ าป 1 คะแนน 7. มการสนบสนนจากเครอขาย 1 คะแนน 8. มแผนปฏบตงาน 1 คะแนน 9. มการด าเนนกจกรรมเยาวชนไทยหวใจใสสะอาด 1 คะแนน 10. มกจกรรมสนบสนนบทบาทสภาเดกและเยาวชน )คก.สรางพลงเยาวชนไทยฯ( 1 คะแนน 11. มกจกรรมพนทสรางสรรคระดบต าบล )คก.สรางพลงเยาวชนไทยฯ( 1 คะแนน 12. มการพจารณาจดสรรงบประมาณ /โครงการของสภาเดกและเยาวชน 1 คะแนน 13. มการรายงานผลการด าเนนงานรอบ 6 เดอน 1 คะแนน

P a g e | 142

ล าดบ กจกรรม คะแนน 14. มการรายงานผลการด าเนนงานรอบ 9 เดอน 1 คะแนน 15. มการรายงานผลการด าเนนงานรอบ 12 เดอน 1 คะแนน 16. มการถอดบทเรยน 1 คะแนน 17. รายงานมาตรฐานสภาเดกและเยาวชน 1 คะแนน

รวมคะแนน 17 คะแนน

ผลการประเมนปรากฎวา ในจ านวนนสภาเดกและเยาวชนทงหมด 29 จงหวด ม 1 จงหวดทอยใน

ระดบ 5 ดาว นนคอ จงหวดภเกต รองลงมาอก 12 จงหวด อยในระดบ 4 ดาว และทเหลอ 16 จงหวดอยใน

ระดบ 3 ดาว โดยมรายละเอยดคะแนนและรายชอจงหวดตามตารางและรปภาพดานลาง

ล าดบ จงหวด คะแนน ระดบ หมายเหต 1. ภเกต 16 5 ดาว 1 จงหวด 2. เชยงใหม 14 4 ดาว 12 จงหวด 3. พทลง 14 4 ดาว 4. เพชรบรณ 13 4 ดาว 5. ปตตาน 13 4 ดาว 6. พงงา 13 4 ดาว 7. ชมพร 12 4 ดาว 8. สตล 12 4 ดาว 9. ขอนแกน 12 4 ดาว 10. อ านาจเจรญ 12 4 ดาว 11. จนทบร 12 4 ดาว 12. พระนครศรอยธยา 12 4 ดาว 13. สมทรสงคราม 12 4 ดาว 14. แพร 11 3 ดาว 16 จงหวด 15. สราษฎรธาน 11 3 ดาว 16. กาญจนบร 11 3 ดาว 17. ลพบร 11 3 ดาว 18. ตาก 10 3 ดาว 19. พจตร 10 3 ดาว 20. มกดาหาร 10 3 ดาว 21. อดรธาน 10 3 ดาว 22. นครปฐม 10 3 ดาว

P a g e | 143

ล าดบ จงหวด คะแนน ระดบ หมายเหต 23. สระแกว 10 3 ดาว 24. อางทอง 10 3 ดาว 25. พะเยา 9 3 ดาว 26. ระนอง 9 3 ดาว 27. เลย 9 3 ดาว 28. หนองคาย 9 3 ดาว 29. ระยอง 9 3 ดาว

P a g e | 144

3.1.2 เครอขายเดกและเยาวชนในพนท

เปนททราบกนดอยแลววา ในประเทศไทยมกลมเยาวชนในพนทจงหวดตางๆ ไดรวมกนท างานพฒนา

เดกและเยาวชน รวมถงครอบครว และรวมถงองคาพยพตางๆ มากมาย การรวมกลมนมหลายระดบตงแต

ระดบยอยๆ คอ ระดบชมชน ขนมาจนถงระดบจงหวด รวมทงมรปแบบการด าเนนกจกรรมทหลากหลาย

ส าหรบหวขอเครอขายเดกและเยาวชนในพนทน ผรวบรวมขอมลไดรบความอนเคราะหจากสภา

องคกรพฒนาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย (สอดย.) ท าหนาทรวบรวมขอมลปฐมภม เพอใหเหนภาพกลม

เยาวชนตางๆ รปแบบกจกรรม รวมทงงบประมาณในการด าเนนกจกรรม ขอมลเหลาน จะเปนประโยชนอยาง

ยงในการวางแนวทางสนบสนนและใชประโยชนเครอขายเดกและเยาวชนทมอยแลวใหเปนพลงในการพฒนา

อยางยงยนตอไป

ขอมลปฐมภมนไดสอบถามจากกลมเยาวชนทงสน 51 กลม โดยมระดบการด าเนนงานและสถานะของ

กลม ดงน

ตารางท 23 ระดบการด าเนนงาน

การด าเนนงาน จ านวน รอยละ ระดบจงหวด 24 47.1 ระดบชมชน 19 37.2

ไมเลอก 8 15.7 รวม 51 100

ตารางท 24 สถานะของกลมเยาวชน

สถานะ จ านวน รอยละ กลมเยาวชน 34 66.7

เครอขายกลมเยาวชน 14 27.4 ไมเลอก 3 5.9 รวม 51 100

หมายเหต: กลมเยาวชน หมายถง การรวมตวกนของเดกและเยาวชนเปนกลมตางๆ ในการท ากจกรรมสรางสรรค

เครอขายกลมเยาวชน หมายถง กลมเยาวชนตางกลมมารวมตวท ากจกรรมสรางสรรคเฉพาะทพวกเขา

เลงเหนวา จะไดประโยชนมากกวา หากมการรวมตวกน

P a g e | 145

สวนประเดนกจกรรมการด าเนนงานของกลมเยาวชนและเครอขายกลมเยาวชน ทง 51 กลม ม

มากกวา 43 โครงการ/กจกรรม โดยกจกรรมทด าเนนการมา ไดแก กจกรรมดานกฬา/นนทนาการ/ศลปะ ม

กลมเยาวชนจดโครงการลกษณะนถงจ านวน 41 แหง หรอรอยละ 80.4 ของกลมเยาวชนมกจกรรมประเภทน

นอกจากนนยงมกจกรรม/โครงการสงเรมการมสวนรวมของเดก มกลมเยาวชนด าเนนโครงการลกษณะน รอย

ละ 86.3 โครงการดานจตอาสาอกรอยละ 80.4 นอกจากนนกจะเปนโครงการสงเสรมศาสนา/วฒนธรรม/ภม

ปญญาทองถน และการตอตานอบายมข/ยาเสพตด รวมถงโครงการสนบสนนเครอขายเดกและเยาวชนทอย

ระหวางรอยละ 68.6 – 70.6 นอกจากนนกจะเปนกจกรรมทกระจายตวกนไปในโครงการตางๆ หลากหลาย

รายละเอยดดงตารางท 24 ดานลาง

ตารางท 25 โครงการ/กจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชน ป พ.ศ. 2557

การพฒนาเดกและเยาวชน จ านวน รอยละ การสงเสรมดานครอบครว 17 33.3 การสงเสรมดานโภชนาการ 9 17.6 การสงเสรมดานความปลอดภยและปองกนการบาดเจบ 5 9.8 การสนบสนนดานทพกอาศยและสภาพการเปนอย 3 5.9 การสนบสนนทนการศกษา/อปกรณการศกษา 7 13.7 การสงเสรมดานศาสนา/วฒนธรรม/ภมปญญาทองถน 35 68.6 การสงเสรมดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย 5 9.8 การสงเสรมทกษะอาชพ 15 29.4 การสงเสรมดานจตอาสา 41 80.4 การสงเสรมดานสทธเดก 26 51.0 การคมครองแรงงานเดก 5 9.8 การตอตานการลวงละเมดตอเดก 10 19.6 การตอตานสงเสพตด/อบายมข 35 68.6 การสนบสนนในการออกระเบยบ/กฎหมายทเกยวกบเดก 13 25.5 การชวยเหลอเดกพการ/เดกกลมพเศษ/เดกดอยโอกาส 6 11.8 การชวยเหลอดแลเดกทไดรบผลกระทบจากโรคเอดส 3 5.9 การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากภยพบตทางธรรมชาต 3 5.9 การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากอบตเหต 2 3.9 การสนบสนนศนยเดกเลก 7 13.7 การผลตสอการเรยนรเพอเดกและเยาวชน 12 23.5 การพฒนาความรดานภาษาและวฒนธรรมใหเดกและเยาวชนเพอเขาสประชาคมอาเซยน

21 41.2

P a g e | 146

การพฒนาเดกและเยาวชน จ านวน รอยละ จดตงสายดวนใหค าปรกษาแกเดกและเยาวชน 3 5.9 การสงเสรมสขภาพ/สขภาพจต 11 21.6 การสนบสนนดานสาธารณสข 14 27.4 การสงเสรมเรองสขภาวะอนามยเจรญพนธ/เพศวถ 16 31.4 การสนบสนนดานการศกษาขนพนฐาน/อาชวะศกษา/การศกษานอกระบบ 2 3.9 การสงเสรมดานกจกรรม/กฬา/นนทนาการ/ศลปะ 41 80.4 การสงเสรมดานการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม 29 56.9 การสงเสรมทกษะชวต 28 54.9 การสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน 44 86.3 การสนบสนนเครอขายเดกและเยาวชน 36 70.6 การปกปองและคมครองเดก 7 13.7 การตอตานการคามนษยทเกยวกบเดก 12 23.5 การตอตานการใชความรนแรงตอเดก 14 27.4 การควบคมดแลดานสอ/เทคโนโลยทเหมาะสมกบเดก 7 13.7 การสนบสนนดานสงคมสงเคราะห 10 19.6 การชวยเหลอดแลเดกและเยาวชนทตองคด 1 1.9 การชวยเหลอดแลเดกตางชาต/ไรสญชาต/ชาตพนธ/อพยพลภย 1 1.9 การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากเหตการณ 3 จงหวดชายแดนภาคใต 3 5.9 การสนบสนนการจดตงและพฒนาศนยการเรยนร 6 11.8 การพฒนาบคลากรดานการพฒนาเดก/ดแลเดก/คมครองเดก 10 19.6 การสรางครอบครวทดแทนส าหรบเดกทสญเสยผปกครอง 0 0 อนๆ 3 5.9 อนๆ ไดแก ใหการสนบสนนสงเสรมศลปวฒนธรรม/จดโครงการสงเสรมพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนในจงหวด/civic education และการเกด

นวตกรรมทางสงคม

เมอถามถงแนวทางการด าเนนงานในการพฒนาเดกและเยาวชนจากกลมตางๆ ทง 51 กลม ผล

ปรากฏวา องคกรสวนใหญท ากจกรรมพฒนาศกยภาพเยาวชน ควบคไปกบการท ากจการเพอสงคมและใชการ

รณรงคเพอระดมความรวมมอ (ตารางท 26)

ตารางท 26 การด าเนนงานดานการพฒนาเดกและเยาวชน

แนวทางการด าเนนงานขององคกร จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) ท ากจการเพอสงคม 29 56.9

P a g e | 147

แนวทางการด าเนนงานขององคกร จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) พฒนาศกยภาพเยาวชน 38 74.5 รณรงคในชมชน/สาธารณชนทวไป 21 41.2 ท าการศกษาวจย 1 1.9 อนๆ 5 9.8

อนๆ หมายถงสนบสนนสงเสรมศลปวฒนธรรม/พฒนาศกยภาพนกศกษาในระดบอดมศกษา/สรางความรวมมอในระดบอดมศกษา/ผน าชมชน ผน า

นกศกษา/ผลตสอในการสรางกระบวนการเรยนรรวมกน

เมอถามถงกลมเปาหมายในการท างานในรอบป พ.ศ. 2557 ทผานมา พบวา กลมเปาหมายสวนใหญ

มกเปนเยาวชน โดยในปทผานมา มกจกรรมลงสเยาวชน มจ านวนถง 65,487 คน รองลงมา คอ กลมเดก

36,927 คน

ตารางท 27 กลมเปาหมายของโครงการทด าเนนงาน

กลมเปาหมายขององคกร จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) จ านวน(คน) เดก 35 68.6 36,927 เยาวชน 40 78.4 65,487 ผปกครอง 14 27.4 3,522 บคลากรดานเดกและเยาวชน 24 47.1 1,296 อนๆ 4 7.8 -

อนๆ หมายถง เจาหนาท อปท. คร/องคกรเอกชน มลนธในจงหวดลพบร/ผบรหาร อาจารย เจาหนาทระดบอดมศกษา/หนวยงานภาครฐ/เอกชน

ในแงของพนทด าเนนงานของกลมเยาวชน พบวา กลมเยาวชนมพนทด าเนนงานในกรงเทพและ

ปรมณฑลสงทสดถง 22 องคกร ตามมาดวยพนทภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอ

ตามล าดบ

ตารางท 28 พนทด าเนนงาน

พนทด าเนนงาน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) ภาคเหนอ 7 13.7 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 8 15.7

P a g e | 148

ภาคกลาง 18 35.3 ภาคตะวนออก 3 5.9 ภาคใต 9 17.6 กรงเทพและปรมณฑล 22 43.1 ภาคตะวนตก 2 3.9

ในสวนงบประมาณในการด าเนนโครงการ พบวา งบประมาณต ากวา 100,000 บาท มรอยละ 33

งบประมาณ 1.0 – 5.0 แสนบาท มรอยละ 37.2 และงบประมาณตงแต 5 แสน จนถง 10.0 ลานบาท มถงรอย

ละ 27.4 ซงนบวาสงมาก

ตารางท 29 งบประมาณด าเนนงานโครงการ

งบประมาณด าเนนงาน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) ต ากวา 100,000 บาท 17 33.3

100,000 – 500,000 บาท 19 37.2 500,001 – 1,000,000 บาท 7 13.7 1,000,001 - 5,000,000 บาท 6 11.8 5,000,001 - 10,000,000 บาท 1 1.9

มากกวา 10,000,000 บาท 0 0

เมอถามวา กลมเยาวชนมกจบมอกบหนวยงานในพนทอะไรบางในการท า งาน ผลปรากฏวา

สถานศกษาในพนทนบเปนพนธมตรในการท างานอนดบหนง รองลงมาคอ สภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ

และส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงในมนษย

ตารางท 30 เครอขายการด าเนนงาน

เครอขายการด าเนนงานองคกรในพนท จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) พมจ. 25 49.0 อปท. 21 41.2 สถานศกษาในพนท 44 86.3 สภาเยาวชนในระดบตางๆ 28 54.9 องคกรภาคเอกชนในพนท 21 41.2

P a g e | 149

หนวยงานราชการในพนท ไดแก วฒนธรรมจงหวด/โรงพยาบาล/ส านกงานเขต/เทศบาลต าบล/สาธารณสข/องคการบรหารสวนต าบล/ส านกงานปาไมจงหวด/โรงเรยน /สถานต ารวจ/สถานพนจ/องคการบรหารสวนจงหวด

24 47.1

อนๆ ไดแก องคกรธรกจ/กรมกจการเดกและเยาวชน/กองทนคมครองเดก/การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย/เครอขายอดมศกษาภาคใต/เครอขายเอกชนและภาคประชาสงคมจงหวด/องคกรภาคสงคม/ชมชน

8 15.7

เมอถามวา ในป พ.ศ. 2557 ทผานมากลมเยาวชนไดรบผลกระทบจากสถานการณตางๆ โดยเฉพาะ

ทางการเมองอยางไรบาง กลมเยาวชน จ านวน 18 แหง ระบวา ไมไดรบผลกระทบเลย ทเหลอกไดรบ

ผลกระทบในแงมมตางๆ อาท ไดรบเงนสนบสนนนอยลง ท างานไดไมเตมท ตองปรบบคลากรลง เพราะไมม

เงนในการบรหารจดการ เปนตน และเมอสอบถามถงแนวทางการแกไขปญหาจากความไมสะดวกดงกลาว

กลมเยาวชนมการระบปญหาและระบวธการในการจดการปญหาในบรบทตางๆ กน แตโดยรวมสามารถ

ผลกดนใหกจกรรมด าเนนการตอไปจนลลวงได

ตารางท 31 ปญหาอปสรรคในการด าเนนงาน

ปญหาทเกดขนในการด าเนนโครงการ วธแกไขปญหา ผลทไดรบจากการแกไข

เยาวชนศกษาอยไมสามารถเขารวมกจกรรมไดเตมท

หาชวงเวลาทเยาวชนสามารถเขารวมกจกรรมได

เยาวชนเขารวมกจกรรมไดมากขน

คณะจดงานบางคนไมสะดวกเดนทางมาประชมวางแผน

ประชมผานโซเชยลมเดยในการแบงงาน/หนาทของแตละฝายตามแผนงาน

ผจดงานรบทราบถงผลประชมโดยทวกนและปฏบตงานไปในทศทางเดยวกน

เยาวชนขาดแรงจงใจในการเขารวมกจกรรม

บอกและแจงกจกรรมตางๆใหทราบผานทางสอออนไลน

เยาวชนสนใจใหการตอบรบ

งบประมาณทไมเพยงพอในการจดกจกรรมตางๆ

จดสรรงบประมาณอยางประหยดและจดกจกรรมใหเหมาะสมกบงบประมาณ

เปนกจกรรมขนาดเลกแตมการรวมมอกนของผเขารวมกจกรรม

แกนน าเดกและเยาวชนมนอยในการท างานทมตอเนอง

ผลกดนใหเกดสภาเดกและเยาวชนในระดบหมบานและหางบประมาณใหด าเนนการ

มชมรมของเดกและเยาวชนในระดบหมบาน

งบประมาณไมเพยงพอ จดล าดบความส าคญของงาน ผสนใจเพมขน

P a g e | 150

ปญหาทเกดขนในการด าเนนโครงการ วธแกไขปญหา ผลทไดรบจากการแกไข

ระดมทนเพอหารายไดเพมขน ด าเนนการไดตามวตถประสงค

ไดรบผลตอบรบด

ก าหนดการจดกจกรรมคลาดเคลอน เลอนวนและเวลา

การวางแผนการด าเนนงานทครอบคลม

ก าหนดการจดกจกรรมตรงเวลาทไดนดหมายไว

ความไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนใตท าใหผปกครองเปนหวงลกหลานในการเดนทางเขารวมกจกรรม

จดกจกรรมในสถานทๆผปกครองรจกและรบรองความปลอดภย

ผปกครองมความสบายใจ/เชอใจและใหเยาวชนเขารวมกจกรรม

3.2 บทบาทของภาคเอกชน ภาคประชาสงคม องคการปกครองสวนทองถน และสอในการพฒนา

เดกและเยาวชน

มตสมชชาเดกและเยาวชนแหงชาต ประจ าป 2557

1. สถานการณดานเดกและเยาวชนทส าคญ เรงดวน และตองการการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในการ

ขบเคลอนไปสการปฏบต

1.1 การตงครรภในวยเรยน

1) ขอความรวมมอกระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษย เปนเจาภาพรวมกบ หนวยงานทท างานดานเดกและเยาวชน รวมกนจดท าหลกสตรและองคความร

เรองเพศศกษา และการวางแผนชวตครอบครว ใหกบสถานศกษาทวประเทศ

2) ใหองคกรทท างานดานเดกและเยาวชน อาท สภาเดกและเยาวชน สภานกเรยน องคการนกศกษา

กลมเดกและเยาวชน รวมกนจดตงศนยเพอนชวยเพอน โดยเปนศนยกลางการด าเนนกจกรรมในการเสรมสราง

องคความรและทกษะชวตส าหรบเดกและเยาวชน

1.2 สงเสพตด

1) ขอความรวมมอใหกระทรวงมหาดไทย เปนเจาภาพหลกรวมกบกระทรวงสาธารณสข

กระทรวงศกษาธการ ส านกงานต ารวจแหงชาต กองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด และศนยอ านวยการพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด

แหงชาต ด าเนนการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ทกรปแบบอยางจรงจง และใหเกดผลเปนรปธรรม

P a g e | 151

2) ขอความรวมมอส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการ

โทรคมนาคมแหงชาต กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ผประกอบการ

สอสารมวลชนทกแขนง รวมกบส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ และส านกงานเครอขาย

องคกรงดเหลา จดท าสอรณรงคทสามารถเขาถงคนทกกลม เผยแพรผานสอสารมวลชนทกรปแบบอยาง

แพรหลาย

3) ขอใหศนยอ านวยการประสานงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภาคเยาวชนทกระดบ สภาเดก

และเยาวชน เครอขายนสต นกศกษา สภานกเรยน กลมเดกและเยาวชน รวมกนเปนเครอขายภาคเดกและ

เยาวชนในการสงเสรมและจดกจกรรมเพอรณรงค ในการปองกน และแกไขปญหาสงเสพตด

2. การพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนเพอเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

การศกษาและทกษะการใชภาษา

ขอความรวมมอใหกระทรวงศกษาธการเปนเจาภาพหลก รวมกบกระทรวงการตางประเทศ หนวยงาน

ดานการศกษา และองคกรปกครองสวนทองถน เพอทบทวนหลกสตรการศกษา ปรบปรงหลกสตร และ

สงเสรมทกษะการสอสารภาษาองกฤษ และภาษาของประเทศสมาชกอาเซยนเพมมากขน ใหเหมาะสมกบเดก

และเยาวชนไทย เพอการเตรยมความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน

3. ระบบการคมครองเดกในบรบทอาเซยน

ศนยชวยเหลอเดกตางชาต

1) ขอความรวมมอใหกระทรวงมหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษย กระทรวงสาธารณสข ส านกงานอยการสงสด และส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงาน

คณะกรรมการกฤษฎกา คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ดแลคมครองเดกในเรองการไดรบสทธ

ขนพนฐาน ใหเปนไปตามอนสญญาวาดวยสทธเดก

2) ใหสภาเดกและเยาวชนทกระดบ กลมเดกและเยาวชน และภาคเครอขาย รวมกนประชาสมพนธ

และจดกจกรรมทเกยวกบการคมครองสทธเดกตามอนสญญาวาดวยสทธเดก

หมายเหต: ประเดนในระดบพนท

P a g e | 152

1. ใหองคกรทท างานดานเดกและเยาวชน อาท สภาเดกและเยาวชน และองคกรเด กและเยาวชน

ด าเนนกจกรรม เพอเสรมสรางการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชน โดยเตรยมความพรอมเขาสประชาคม

อาเซยน

2. ขอใหหนวยงาน/องคกรทกภาคสวนจดท ามาตรการสรางความโปรงใสภายในหนวยงาน/องคกร ให

เปนทประจกษ และสรางความเชอมนแกเดกและเยาวชน

3. ใหค านงถงกลมเดกดอยโอกาส เดกและเยาวชนหางไกล เดกพการ เดกไรสถานะบคคล เปน

กลมเปาหมายส าคญทตองค านงถง

4. ใหสภาเดกและเยาวชนไดมสวนรวม ในการด าเนนการ เปนเดกและเยาวชนในทกสวนงาน

5. ขอใหกระทรวงสาธารณสข กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย รวมจดตงศนยให

ค าแนะน าสตรทตงครรภในวยรน

* ใหส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษ เดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย รวมกบ สภาเดก

และเยาวชนแหงประเทศไทย และกลมเดกและเยาวชน รวมกนตดตามและประเมนผล ของมตสมชชาเดกและ

เยาวชนแหงชาต 2557 โดยมการจดตง คณะท างานตดตามขบเคลอนมตสมชชาเดกและเยาวชนแหงชาต

2557 อยางจรงจง

ผลการด าเนนงานในสวนของสภาเดกและเยาวชน มดงน

1. สถานการณดานเดกและเยาวชนทส าคญ เรงดวน และตองการการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในการ

ขบเคลอนไปสการปฏบต

1.1 การตงครรภในวยเรยน

สภาเดกและเยาวชนในระดบจงหวด และส านกงานพฒนาสงคมความมงคงของมนษยจงหวดไดมการ

ด าเนนโครงการในสวนทเกยวของในประเดนการตงครรภไมพรอม และรณรงคใหความรเกยวกบวธการปองกน

และการมเพศสมพนธอยางถกตอง โดยการด าเนนโครงการนไดจดทงในระดบอ าเภอ และในระดบต าบลใน

พนทของตวเอง

P a g e | 153

1.2 สงเสพตด

สภาเดกและเยาวชนในระดบจงหวด และส านกงานพฒนาสงคมความมงคงของมนษยจงหวดไดมการ

ด าเนนโครงการในสวนทเกยวของในประเดนสารเสพตด และรณรงคใหความรเรองสารเสพตด โดยการด าเนน

โครงการนไดจดทงในระดบอ าเภอ และระดบต าบลในพนทของตวเอง

เครอขายยวทศน กรงเทพมหานคร ไดจดโครงการประกวดภาพยนตรสน ในหวขอ “ยาเสพตด ตดคด

ใหม” ภายใตโครงการพลงหนงสน พลงเพอการเปลยนแปลง ซงมวตถประสงคเพอใหเดกและเยาวชนสะทอน

ปญหายาเสพตด/สงเสพตดในพนทผานการน าเสนอในรปแบบภาพยนตรสน นอกจากน ยงมการจดกจกรรม

เสรมสรางภมคมกนทางสงคมใหเยาวชนในสถานศกษา ซงมสถานศกษาเขารวมโครงการทงหมด 60 แหงทว

ประเทศและมนกเรยนเขารวมโครงการทงหมด 12,000 คน

2. ระบบการคมครองเดกในบรบทอาเซยน

ศนยชวยเหลอเดกตางชาต

ในป พ.ศ.2557 สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ไดรวมมอกบกรมกจการเดกและเยาวชน และ

UNICEF ประเทศไทย ไดจดงาน 25 ป อนสญญาสทธเดก โดยมการจดทงในระดบภาคและระดบประเทศ ภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอจดท จงหวดเลย ภาคใตจดท จงหวดกระบ ภาคกลางจดทจงหวดระยอง ภาคเหนอจดท

จงหวดเชยงราย และสวนกลางจด ณ กรงเทพมหานคร เพอหาสถานการณเดกเพอเสนอตอรฐมนตรกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เนองในงานครบรอบ 25 ป อนสญญาสทธเดก

P a g e | 154

สวนท 4 งบประมาณเพอการพฒนาเดกและเยาวชน

4.1 งบประมาณรฐบาล

เนอหาในสวนงบประมาณน จะท าการวเคราะหเปรยบเทยบงบประมาณประจ าป 2557 (1 ตลาคม

2556 – 30 กนยายน 2557) อนเกยวเนองกบการพฒนาเดกทเพมขน – ลดลง เมอเปรยบเทยบกบ

งบประมาณประจ าป 2556

พระราชบญญตงบประมาณรายจาย ประจ าป 2557

ม 8 มาตราทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชน ดงน

พระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ 2557 ตามมาตรา 3 งบประมาณรายจาย

ประจ าปงบประมาณ 2557 มจ านวนรวมทงสน 2,525,000,000,000 บาท โดยเพมจากปงบประมาณ 2556

ซงมจ านวน 2,400,000,000,000 บาท หรอเพมขน 125,000,000,000 บาท โดยจ าแนกเปนมาตรา ตาม

รายจายทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชน ดงน

มาตรา 5 งบประมาณรายจายของส านกนายกรฐมนตรและหนวยงานในก ากบ ใหตงเปนจ านวน

32,160,329,400 บาท เพมขนจากป พ.ศ. 2556 ทมงบประมาณ 25,246,817,300 บาท โดยจดสรรใหกบ

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) รวม 753,051,700 บาท คอ

แผนงานขยายโอกาสและพฒนาคณภาพการศกษา 753,051,700 บาท และส านกงานบรหารและพฒนาองค

ความร (องคการมหาชน) รวม 824,979,100 บาท คอ แผนงานขยายโอกาสและพฒนาคณภาพการศกษา

824,979,100 บาท ซงเมอเทยบกบปทแลวทมงบเพยง 431,063,700 บาท จดวาเพมขน 1,146,967,100

บาท

มาตรา 10 งบประมาณรายจายของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และ

หนวยงานในก ากบ ใหตงเปนจ านวน 10,324,657,800 บาท โดยเมอเทยบกบป พ.ศ. 2556 ไดงบอยท

10,448,830,500 บาท ลดลง 124,172,700 บาท โดยจดสรรให ดงน ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนา

สงคมและความมนคงของมนษย รวม 2,724,138,200 บาท ซงถอวาเพมขนราวรอยละ 50 จากปงบประมาณ

2556 ทได 1,896,248,400 บาท กรมพฒนาสงคมและสวสดการ รวม 6,172,158,300 บาท เพมขน

185,635,900 บาท จากปงบประมาณ 2556 ทได 5,986,522,400 บาท ส านกงานกจการสตรและสถาบน

P a g e | 155

ครอบครว รวม 333 ,528,900 บาท ลดลงเมอเทยบกบปทแลว (พ.ศ. 2556) ทไดจดสรรงบจ านวน

341,405,400 บาท และส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย รวม

658,063,100 บาท คอนขางใกลเคยงกบป พ.ศ. 2556 ทผานมา ทไดงบประมาณอยท 656,707,900 บาท

มาตรา 17 งบประมาณรายจายของกระทรวงมหาดไทยและหนวยงานในก ากบ ใหตงเปนจ านวน

333,145,150,100 บาท โดยเพมขนเมอเทยบกบปงบประมาณ 2556 ซงมจ านวน 308,835,033,500 บาท

หรอเพมขน 24,310,116,600 บาท โดยจดสรรใหตามแผนงานดแลผสงอาย เดก สตร คนพการ และ

ผดอยโอกาส แผนงานขยายโอกาสและพฒนาคณภาพการศกษา แผนงานสนบสนนการจดการศกษาขน

พนฐาน และแผนงานพฒนาดานสาธารณสข ดงน กรมสงเสรมการปกครองทองถน รวม 237,912,334,300

บาท กรงเทพมหานคร รวม 14,614,635,800 บาท และเมองพทยา รวม 1,492,904,200 บาท

มาตรา 18 งบประมาณรายจายของกระทรวงยตธรรมและหนวยงานในก ากบ ใหตงเปนจ านวน

19,735,452,800 บาท นบวาใกลเคยงกบปงบประมาณ 2556 ทได 19,407,630,100 บาท ซงเพมขน

327,822,700 บาท โดยจดสรรใหกบกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน รวม 1,667,825,100 บาท คอ

แผนงานปองกน ปราบปราม และบ าบดรกษาผตดยาเสพตด 91,366,300 บาท และแผนงานปฏรปกฎหมาย

และพฒนากระบวนการยตธรรม 1,576,458,800 บาท

ทงน เมอเปรยบเทยบงบประมาณทกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน ไดรบจดสรรใน

ปงบประมาณ 2556 พบวา ไดรบงบประมาณในภาพรวมเพมขน 5,561,200 บาท โดยแยกตามแผนงาน ไดถก

ปรบงบประมาณในแผนงานปองกน ปราบปรามและบ าบดรกษาผตดยาเสพตด ลดลง 1,060,800 บาท สวน

แผนงานปฏรปกฎหมายและพฒนากระบวนการยตธรรม ไดรบเพมขน 6,622,000 บาท

มาตรา 22 งบประมาณรายจายของกระทรวงศกษาธการและหนวยงานในก ากบ ใหตงเปนจ านวน

482,788,585,900 บาท ซงเมอเทยบกบปงบประมาณ 2556 ทได 460 ,411 ,648 ,800 บาท เพมขน

22,376,937,100 บาท โดยจดสรรใหแตละหนวยงานตามแผนงานทไมแตกตางกน ไดแกแผนงานรองรบการ

เขาสประชาคมอาเซยน แผนงานขยายโอกาสและพฒนาคณภาพการศกษา และแผนงานสนบสนนการจด

การศกษาขนพนฐาน ดงน ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ รวม 55,527,812,200 บาท ส านกงาน

เลขาธการสภาการศกษา รวม 266,097,900 บาท ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน รวม

307,211,286,500 บาท คอ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา รวม 20,773,251,400 บาท และ

ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา รวม 7,200,154,000 บาท

P a g e | 156

ทงน 76 มหาวทยาลย มแผนงานไมแตกตางกน โดยในทกมหาวทยาลยจะใหความส าคญกบแผนงาน

รองรบการเขาสประชาคมอาเซยน แผนงานขยายโอกาสและพฒนาคณภาพการศกษา แผนงานสนบสนนการ

จดการศกษาขนพนฐาน แผนงานพฒนาดานสาธารณสข แผนงานอนรกษ สงเสรมและพฒนาศาสนาศลปะ

และวฒนธรรม และแผนงานสงเสรมการวจยและพฒนา

มาตรา 25 งบประมาณรายจายของสวนราชการไมสงกดส านกนายกรฐมนตร กระทรวงหรอทบวง ให

ตงเปนจ านวน 101,402,834,900 บาท โดยเพมขนจากปงบประมาณ 2556 ซงมจ านวน 97,298,985,400

บาท หรอเพมขน 4,103,849,500 บาท ซงจดสรรใหกบส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต รวม

5,362,029,800 บาท คอ แผนงานขยายโอกาส และพฒนาคณภาพการศกษา 48,384,400 บาท และแผนงาน

สนบสนนการจดการศกษาขนพนฐาน 1,426,349,700 บาท ราชบณฑตยสถาน รวม 163,763,100 บาท คอ

แผนงานขยายโอกาส และพฒนาคณภาพการศกษา 163,763,100 บาท และส านกงานต ารวจแหงชาต รวม

86,768,728,300 บาท คอ แผนงานขยายโอกาส และพฒนาคณภาพการศกษา 17,254,000 บาท

มาตรา 31 งบประมาณรายจายของสภากาชาดไทย ใหตงเปนจ านวน 5 ,110,829,700 บาท เมอ

เทยบกบปงบประมาณ 2556 ทได 4 ,359,463,800 บาท ซงเพมขน 751,365,900 บาท โดยจดสรรให

แผนงานขยายโอกาส และพฒนาคณภาพการศกษา 175,355,000 บาท

มาตรา 32 งบประมาณรายจ ายของกองทนและ เง นทนหมน เ ว ยน ให ต ง เปนจ านวน

152,032,949,400 บาท ซงลดลงจากปงบประมาณ 2556 ทไดรบ 214,462,673,600 บาท อยจ านวน

62,429,724,200 บาท โดยจดสรรใหเปนกองทนเงนใหกยมเพอการศกษา 16,800,000,000 บาท กองทน

เงนกยมเพอการศกษาทผกกบรายไดในอนาคต 800,000,000 บาท กองทนสงเสรมการจดสวสดการสงคม

87,300,000 บาท และกองทนคมครองเดก 80,000,000 บาท

โดยสรปทง 8 มาตราในระยะเวลา 2 ป มงบประมาณเพมขนและลดลง ดงน

มาตรา ปงบประมาณ 2556 )บาท( ปงบประมาณ 2557 )บาท( เพมขน /ลดลง

มาตรา 5 25,246,817,300 32,160,329,400

มาตรา 10 10,448,830,500 10,324,657,800

มาตรา 17 308,835,033,500 333,145,150,100

มาตรา 18 19,407,630,100 19,735,452,800

P a g e | 157

มาตรา ปงบประมาณ 2556 )บาท( ปงบประมาณ 2557 )บาท( เพมขน /ลดลง

มาตรา 22 460,411,648,800 482,788,585,900

มาตรา 25 97,298,985,400 101,402,834,900

มาตรา 31 4,359,463,800 5,110,829,700

มาตรา 32 214,462,673,600 152,032,949,400

เมอพจารณาในเชงยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557

ประกอบดวย 8 ยทธศาสตรและรายการคาด าเนนการภาครฐ เชนเดยวกบงบประมาณป พ.ศ. 2556 แต

แตกตางกนในยทธศาสตรท 1 ซงในงบประมาณป พ.ศ. 2555 และ 2556 ยทธศาสตรท 1 ใชชอวา

“ยทธศาสตรการสรางรากฐานการพฒนาทสมดลสสงคม” แตพอมาในปงบประมาณ 2557 ยทธศาสตร

ดงกลาวเปลยนมาเปน “ยทธศาสตรเรงรดการพฒนาประเทศและเตรยมความพรอมตอประชาคมอาเซยน”

และลดงบประมาณในสวนนลงจาก 491,744 ลานบาท มาเหลอเพยง 145,006.9 ลานบาท หรอปรบลดจาก

รอยละ 20 ของงบประมาณทงหมดคงเหลอเพยงรอยละ 5 เทานน

ตารางท 32 งบประมาณป พ.ศ. 2557 จ าแนกตามยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ

ทมา: ส านกงบประมาณ ส านกนายกรฐมนตร, 2557

P a g e | 158

ตารางท 33 งบประมาณรายปจ าแนกตามยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ

หนวย: ลานบาท

ยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ งบประมาณ 2555

งบประมาณ 2556

งบประมาณ 2557

เพม/ลดจากป พ.ศ. 2556

1. ยทธศาสตรการสรางรากฐานการพฒนาทสมดลสสงคม (ปงบประมาณ 2555)

472,938.3 491,744.0 - -

1. ยทธศาสตรการสรางรากฐานการพฒนาทสมดลสสงคม (ปงบประมาณ 2557)

- - 145,006.9 346,737.1 (ลด)

2. ยทธศาสตรความมนคงแหงรฐ 190,300.9 204,131.9 210,783.5 6,651.6 (เพม) 3. ยทธศาสตรการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางมเสถยรภาพ และยงยน

180,007.4 227,712.1 343,746.7 116,034.3 (เพม)

4. ยทธศาสตรการศกษา คณธรรม จรยธรรม คณภาพชวต และความเทาเทยมกนในสงคม

586,536.3 625,191.1 849,861.9 224,670.8 (เพม)

5. ยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

45,182.4 56,757.0 112,288.5 55,531 (เพม)

6. ยทธศาสตรการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจย และนวตกรรม

17,725.0 19,412.7 21, 323.8 1,911 (เพม)

7. ยทธศาสตรการตางประเทศและเศรษฐกจระหวางประเทศ

7,683.2 7,946.0 9,004.5 1,058.5 (เพม)

8. ยทธศาสตรการบรหารกจการบานเมองทด

217,095.1 332,293.4 351,339.9 19,046.5 (เพม)

9. รายการคาด าเนนการภาครฐ 562,527.4 434,811.8 481,644.3 46,832.5 (เพม) รวมทงสน 2,380,000 2,400,000.0 2,525,000 125,000 (เพม)

ทมา: ส านกงบประมาณ ส านกนายกรฐมนตร, 2557

อาจกลาวไดวา ยทธศาสตรทนาจะมความเกยวพนกบการพฒนาเดกและเยาวชนมากทสด คอ

ยทธศาสตรท 4 ซงยทธศาสตรท 4 น ระบชดเจนวาจะสนบสนนการด าเนนงานเพอสรางความเปนธรรมทาง

สงคมและลดความเหลอมล าโดยใหความส าคญกบการยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหดขน ทงดาน

การศกษา สงเสรมการขยายโอกาสการเขาถงอยางทวถง เปนธรรม เรงรดการปฏรปและพฒนาคณภาพ

P a g e | 159

การศกษาใหมมาตรฐานระดบสากล สนบสนนการจดการศกษาขนพนฐานโดยไมเสยคาใชจาย จดหาเครอง

คอมพวเตอรพกพา สรางสงคมและวฒนธรรมการเรยนรตลอดชวต ดานการสาธารณสข เรงพฒนายกระดบ

คณภาพและบรการสาธารณสข เพอใหประชาชนมสขภาพด มพฤตกรรมสขภาพทถกตองและเหมาะสม เพม

ศกยภาพการเฝาระวง ควบคมโรคเพอลดภาระโรคและภยคกคาม รกษาและฟนฟกลมโรคตดตอส าคญและโรค

อบตใหม บรการเฉพาะทางดานสขภาพจต พฒนาอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน คมครองภมปญญา

และพฒนาองคความรการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร พฒนาระบบประกนสขภาพใหได

มาตรฐานและมความเทาเทยมกนทงระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ระบบประกนสงคม และระบบ

สวสดการรกษาพยาบาลขาราชการลกจางและพนกงานของรฐ ดานกระบวนการยตธรรม สงเสรมการเขาถง

ระบบยตธรรมอยางเสมอภาค พฒนาระบบการใหความชวยเหลอทางกฎหมายและสรางเครอขายยตธรรม

ชมชน ดานการปองกน ปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในภาครฐ รณรงคและสรางการมสวนรวมใน

สงคม ตลอดจนเพมประสทธภาพของกลไกการปองกนและปราบปรามการทจรตเพอสรางความโปรงใสและ

ธรรมาภบาล ดานการแกไขปญหายาเสพตด มงเนนการปองกนกลมเสยง ปราบปรามผผลต ผคา ผน าเขาและ

เครอขาย โดยใชมาตรการทางกฎหมายและกระบวนการยตธรรม จดใหมกลไกการตดตามชวยเหลอภายหลง

การบ าบดรกษาอยางเปนระบบ ดานแรงงาน เพมประสทธภาพการบรหารจดการและคมครองสทธประโยชน

แรงงาน ทงในและตางประเทศควบคกนทงในระบบและนอกระบบ จดใหมหลกประกนความมนคง ความ

ปลอดภยและมสภาพแวดลอมในการท างานทเหมาะสม พฒนาและยกระดบทกษะฝมอแรงงาน ดานศาสนา

ศลปะและวฒนธรรมสงเสรมการท านบ ารงพทธศาสนาและศาสนาอน สนบสนนใหประชาชนรวมฟนฟ รกษา

และสบสาน ศลปะ ภมปญญาและวฒนธรรมของชาตใหคงอยอยางยงยน ดานความมนคงของชวตและสงคม

ใหความส าคญกบการเสรมสรางภมคมกนใหสถาบนครอบครวมความเขมแขง จดทดนท ากนและทอยอาศยแก

คนยากจน ใหบรการสวสดการแกผประสบปญหาทางสงคม ตลอดจนคมครองสทธและพฒนาคณภาพชวตคน

พการ

ในปงบประมาณ 2557 รฐบาลไดจดสรรงบประมาณไวเปนจ านวนทงสน 849,861.9 ลานบาท หรอ

คดเปนรอยละ 33.7 ของวงเงนงบประมาณซงเปนงบประมาณทสงทสดในทกๆ ป ซงเมอเทยบกบ

ปงบประมาณ 2556 ทได 625,191.1 ลานบาท โดยเพมขนเปนจ านวน 224,670.8 ลานบาท ทงน ใน

ปงบประมาณ 2557 มการจ าแนกแผนงานทเพมขนจากเดม 3 แผน โดยเปนการขยายลกษณะแผนงาน

เพมเตม ดงน

1. ในปงบประมาณ 2557 มการเปลยนแผนงานสรางและกระจายโอกาสทางการศกษาใหทวถงและ

เปนธรรม เปนแผนงานขยายโอกาสและพฒนาคณภาพการศกษา และไดรบงบประมาณเพมขนจากเดม ใน

P a g e | 160

ปงบประมาณ 2556 จ านวน 372,512.1 ลานบาท เปนจ านวน 395,787.3 ลานบาท ในปงบประมาณ 2557

หรอเพมขน 23,275.2 ลานบาท เพอใหคนไทยทกกลมทกวยไดมโอกาสเขาถงบรการการศกษาทมคณภาพตาม

มาตรฐานอยางทวถง เปนธรรม และตอเนองตงแตระดบปฐมวยตอเนองไปตลอดชวต สงเสรมการปฏรป

การศกษาทงหลกสตรการศกษา คณภาพคร และเทคโนโลยสารสนเทศใหมมาตรฐานระดบสากล พฒนาคร

อาจารยและบคลากรทางการศกษา สนบสนนการจดหาเครองคอมพวเตอรพกพาอยางตอเนอง สรางโอกาส

ทางการศกษาตามโครงการหนงอ าเภอหนงทน จดการศกษาระดบอดมศกษา ระดบอาชวศกษาและการฝก

อาชพเพอการผลตและพฒนาก าลงคนใหมคณภาพและมาตรฐานสอดคลองตามความตองการของตลาดทงใน

เชงปรมาณและคณภาพ โดยเรงรดผลตบณฑตสาขาขาดแคลน ผลตแพทยและพยาบาลเพมสร างวฒนธรรม

และสงคมการเรยนรตลอดชวตแกคนทกกลมวยควบคกบการพฒนาแหลงเรยนรในทกประเภทและในระดบ

พนท เสรมสรางโอกาสการศกษาตอในระดบทสงขน โดยจดสรรกองทนเงนใหกยมเพอการศกษาและกองทน

เงนกยมเพอการศกษาทผกกบรายไดในอนาคตใหแกนกเรยน นสต นกศกษาทขาดแคลนทนทรพย

2. ในปงบประมาณ 2557 แผนงานสนบสนนการจดการศกษาขนพนฐาน จ านวน 91,721.5 ลานบาท

ทเปลยนจากเดมในปงบประมาณ 2556 แผนงานสนบสนนการจดการศกษาตงแตปฐมวยจนจบการศกษาขน

พนฐาน จ านวน 88,881.4 ลานบาท ซงเพมขน 2,840.1 ลานบาท เพอใหประชากรวยเรยนไดรบการศกษาขน

พนฐานทมคณภาพและมาตรฐาน ตงแตระดบกอนประถมศกษาถงมธยมศกษาตอนปลายทงสายสามญและ

สายอาชพโดยไมเสยคาใชจาย

3. แผนงานพฒนาดานสาธารณสข จ านวน 44,832.2 ลานบาท ในปงบประมาณ 2557 ลดลงจาก

ปงบประมาณ 2556 จ านวน 117,843.1 ลานบาท โดยลดลง 731,010.9 ลานบาท ซงถอวาลดลงมากกวาครง

ของงบประมาณปทแลว เพอใหประชาชนมสขภาพด มพฤตกรรมสขภาพทถกตองและเหมาะสม ไดรบบรการ

ทางการแพทยและสาธารณสขทมคณภาพมาตรฐาน โดยพฒนาระบบสขภาพแบบองครวม ทงดานการ

รกษาพยาบาลและฟนฟสขภาพ สงเสรมปองกนและเพมศกยภาพการเฝาระวง การควบคมโรคและภยสขภาพ

เพอลดภาระโรคและภยคกคาม ใหบรการเฉพาะทางดานสขภาพจต รกษาและฟนฟกลมโรคตดตอส าคญ โรค

อบตใหมและภยสขภาพ สงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม พฒนาอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน

และการสาธารณสขพนฐาน รวมทงพฒนาบคลากรทางการแพทยและสาธารณสขผลตแพทยชนบท ศกษาวจย

เพอพฒนาประสทธภาพการรกษาพยาบาลและสงเสรมสขภาพ คมครองภมปญญาและพฒนาองคความร

การแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอกและสมนไพร

P a g e | 161

4. แผนงานเพมประสทธภาพการบรหารจดการและคมครองแรงงาน จ านวน 18,664.4 ลานบาท ใน

ปงบประมาณ 2557 เปลยนจากเดมคอ แผนงานพฒนาและยกระดบมาตรฐานแรงงาน จ านวน 11,032.1 ลาน

บาท ในปงบประมาณ 2556 โดยไดรบงบประมาณเพมขน 7,632.3 ลานบาท เพอใหประชาชนทกกลมและ

แรงงานทกระดบทงในระบบและนอกระบบไดรบการคมครองตามกฎหมายอยางทวถง เปนธรรม ม

หลกประกนความมนคงมความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานทเหมาะสม บรการ

จดหางานในพนท พฒนาสมรรถนะและทกษะฝมอแรงงาน ตลอดจนคมครองสทธผลประโยชนของแรงงาน

ไทยในตางประเทศ

5. แผนงานอนรกษ สงเสรมและพฒนาศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม ในปงบประมาณ 2557 ได

จ านวน 8,907.9 ลานบาท ลดลงจากปงบประมาณ 2556 จ านวน 9,028.3 ลานบาท หรอลดลง 120.4 ลาน

บาท เ พอสงเสรมใหประชาชนมคณธรรม จรยธรรม จตส านกและคานยมทดงาม โดยท านบ าร ง

พระพทธศาสนาและศาสนาอน เผยแผหลกธรรมเพอน าหลกธรรมทางศาสนาเปนแนวทางในการด ารงชวตและ

อยรวมกบผอนไดอยางมความสข ปลกฝงคณธรรม จรยธรรมใหแกเดก เยาวชนและประชาชน สนบสนนใหคน

ไทยมความภาคภมใจและรวมฟนฟ รกษา และสบสาน ศลปะ ประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมของ

ชาตใหคงอยอยางยงยน สนบสนนเครอขายสภาวฒนธรรมทกระดบทวประเทศเพอเฝาระวงและสรางสรรค

ดานศลปะ ศาสนาและวฒนธรรม สงเสรมการอนรกษโบราณสถานและมรดกศลปวฒนธรรมของชาต และ

บรณปฏสงขรณพทธสถานและศาสนสถานอน พฒนาและเผยแพรแหลงเรยนรทางศลปวฒนธรรมรวมสมย

รวมทงใหบรการและเผยแพรองคความรดานศลปวฒนธรรม มานษยวทยา ภาพยนตร และสอโสตทศน เพอให

ประชาชนสามารถใชบรการคนควา ศกษาและใชประโยชนจากองคความรทางดานศลปวฒนธรรมของชาต

6. แผนงานเสรมสรางความมนคงของชวตและสงคม จ านวน 7,534.4 ลานบาท ในปงบประมาณ

2557 ลดลงจากเดมจ านวน 21,672 ลานบาท ในปงบประมาณ 2556 ซงถอวาลดลงมากกวาครงหนงจาก

งบประมาณเดม 14,137.6 ลานบาท เพอใหประชาชนทกกลม ทกวย มคณภาพชวตและความเปนอยทดขน

โดยสงเสรมความเสมอภาคและพฒนาศกยภาพสตร เสรมสรางความรและสภาพแวดลอมทางครอบครวท

เหมาะสมแกเดก เยาวชน เสรมสรางภมคมกนสถาบนครอบครวใหเขมแขง ฟนฟชมชนทองถน เพอการพงพา

ตนเอง จดทดนท ากนและทอยอาศยแกคนยากจน ใหบรการสวสดการแกผประสบปญหาทางสงคม สงเสรมให

ผสงอายเขาถงหลกประกนทางสงคม คมครอง พทกษสทธผดอยโอกาสและคนพการหรอทพพลภาพ

ยทธศาสตรทเพมเขามาจากปทผานมา 4 ยทธศาสตร ไดแก

P a g e | 162

1. แผนงานพฒนาระบบประกนสขภาพ จ านวน 270,916.2 ลานบาท เพอใหประชาชนทกคนไดรบ

บรการสขภาพทมคณภาพ ไดมาตรฐานอยางเทาเทยมกน ทงระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ระบบ

ประกนสงคม และระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ลกจางและพนกงานของรฐ โดยพฒนาคณภาพ

บรการสขภาพ เพมประสทธภาพการแพทยฉกเฉน ระบบการสงตอ และการสรางเสรมปองกนสขภาพ รวมทง

พฒนาเพมศกยภาพบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข ตลอดจนยกระดบสถานบรการสขภาพใหม

คณภาพตามมาตรฐานสากล

2. แผนงานสรางโอกาสการเขาถงกระบวนการยตธรรมของประชาชน จ านวน 845.8 ลานบาท เพอ

สงเสรมใหประชาชนทกกลมสามารถเขาถงระบบยตธรรม โดยพฒนาระบบการใหความชวยเหลอทางกฎหมาย

ทเขมแขง สรางเครอขายยตธรรมชมชน สงเสรมใหประชาชนรบรสทธ หนาท และการเขาถงบรการไดอยาง

สะดวกและรวดเรว

3. แผนงานปองกน ปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในภาครฐ จ านวน 505.5 ลานบาท เพอ

สรางความโปรงใสและธรรมาภบาล สงเสรมการปองกน แกไขปญหาการทจรตและประพฤตมชอบอยางเปน

ระบบ เสรมสรางคณธรรม จรยธรรม ธรรมาภบาลและความตระหนกรในทกภาคสวน โดยรณรงคและ

เสรมสรางการมสวนรวมของสงคมในการตอตานการทจรต เสรมสรางกลไกการปองกนและปราบปรามการ

ทจรตใหเขมแขงและมประสทธภาพ รวมทงปรบปรงกฎหมายและการบงคบใชกฎหมายอยางเขมงวดและเปน

ธรรม

4. แผนงานปองกน ปราบปราม และบ าบดรกษาผตดยาเสพตด จ านวน 10,146.7 ลานบาท เพอ

สงเสรมสงคมไทยใหเขมแขง ลดความรนแรงของปญหายาเสพตดปองกนเดก เยาวชน และประชาชนกลมเสยง

ใหเขาไปเกยวของกบยาเสพตด ปราบปรามผผลต ผคา ผน าเขา และเครอขายโดยใชมาตรการทางกฎหมาย

และกระบวนการยตธรรมอยางเปนระบบ รวมมอกบตางประเทศในการควบคมและสกดกนยาเสพตด รวมทง

บ าบด รกษาและฟนฟ สมรรถภาพผตดยาเสพตดใหกลบสสงคมและสามารถด าเนนชวตไดตามปกตโดยม

ระบบการตดตามชวยเหลอภายหลงการบ าบดรกษาทมประสทธภาพ

ทงน ในปงบประมาณ 2557 ไมมแผนงานปองกนและแกไขปญหาอบตภยทางถนน ทไดรบ

งบประมาณจ านวน 4,222.1 ลานบาท ในปงบประมาณ 2556

ทงน รฐบาลประมาณการรายไดสทธ 2,275,000 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 17.2 ของผลตภณฑ

มวลรวมในประเทศ (จดพ) และก าหนดวงเงนงบประมาณรายจาย จ านวน 2,525,000 ลานบาท คดเปนรอย

ละ 19.1 ของจดพ โดยก าหนดวงเงนกเพอชดเชยการขาดดลงบประมาณ 250,000 ลานบาท คดเปนสดสวน

P a g e | 163

รอยละ 1.9 ของจดพ การขาดดลงบประมาณจ านวนดงกลาวยงอยในระดบทไมสงผลกระทบตอวนยและฐานะ

การคลงของประเทศในระยะยาว

เมอพจารณางบประมาณเปนรายกระทรวงเปรยบเทยบกนระหวางป พ.ศ. 2556 – 2557 พบวา ม

กระทรวง 10 อนดบแรกทไดรบการจดสรรงบเพมขนจากป พ.ศ. 2556 10 กระทรวงเหลาน ไดแก

1) กระทรวงศกษาธการ วงเงน 481,337.8 ลานบาท 2) กระทรวงมหาดไทย วงเงน 328,755.4 ลานบาท

3) กระทรวงการคลง วงเงน 229,355.6 ลานบาท 4) กระทรวงกลาโหม วงเงน 184,737.5 ลานบาท

5) กระทรวงสาธารณสข วงเงน 106,436.3 ลานบาท 6) กระทรวงคมนาคม วงเงน 99,389.8 ลานบาท

7) กระทรวงเกษตรและสหกรณ วงเงน 77,276.4 ลานบาท 8) กระทรวงแรงงาน วงเงน 33,483.7 ลดลงจากป

พ.ศ. 2556 จ านวน 3,035.8 ลานบาท 9) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม วงเงน 31,836.7 ลาน

บาท และ 10) ส านกนายกรฐมนตร วงเงน 31,742.8 ลานบาท

อยางไรกตาม กระทรวงทไดรบจดสรรนอยทสดคอ กระทรวงพลงงาน 2,098.3 ลานบาท ขณะท

รฐบาลตงงบกลางไวทวงเงน 345,459 ลานบาท เพมขนจากป พ.ศ. 2556 จ านวน 25,595 ลานบาท หรอ

เพมขนรอยละ 8 และกระทรวงแรงงานทไดรบงบประมาณลดลง นอกจากน งบประมาณทงหนวยงานของศาล

องคกรอสระตามรฐธรรมนญ ลวนไดรบการจดสรรงบประมาณเพมขน จากงบประมาณป 2556 แทบทงสน

แบงเปนหนวยงานของศาล จ านวน 16,827.2 ลานบาท จากเดมป พ.ศ. 2556 ได 16,445 ลานบาท ขณะท

องคกรและหนวยงานอสระตามรฐธรรมนญได 14,132 ลานบาท จากเดมป พ.ศ. 2556 ได 12,615 ลานบาท

P a g e | 164

ตารางท 34 เปรยบเทยบงบประมาณรายจายจ าแนกตามกระทรวง

ทมา: ส านกงบประมาณ ส านกนายกรฐมนตร, 2557

P a g e | 165

งบประมาณรายจายจ าแนกตามลกษณะงาน

การจ าแนกตามลกษณะงาน เปนการแสดงงบประมาณรายจายตามวตถประสงคในการด าเนน

กจกรรมตางๆ ของรฐบาลโดยยดถอหลกการในการจ าแนกรายจายรฐบาลตามเกณฑของกองทนการเงน

ระหวางประเทศ ในหมวดรายจายจ าแนกตามลกษณะงานน อาจกลาวไดวา งบประมาณทนาจะลงสเดกและ

เยาวชนโดยตรง คอ งบประมาณดานการศกษา ซงในปงบประมาณ 2557 นท จ านวน 518,519.1 ทงสน ลาน

บาท หรอคดเปนรอยละ 20.5 ของงบประมาณรายจายทงสน ซงจ านวนเงนนมากกวาปทแลว (พ.ศ. 2556) อย

เลกนอย นนคอ ในปทแลว งบประมาณนเทากบ 493,927.1 ลานบาท ซงคดเปนรอยละ20.6 ของงบประมาณ

รายจายทงหมดเชนกน งบประมาณสวนเปนคาใชจายในการด าเนนงานเกยวกบการบรหารการศกษา การ

จดการศกษาตงแตระดบกอนประถมศกษาจนถงระดบอดมศกษา รวมทงการศกษานอกโรงเรยน การจด

ทนการศกษา และการวจยเพอพฒนาการศกษา งบประมาณจ านวนดงกลาวยงรวมถงเงนอดหนนองคกร

ปกครองสวนทองถนเพอด าเนนการดานการศกษา

ตารางท 35 งบประมาณรายจายจ าแนกตามลกษณะงานหมวดรายจายการศกษา

ทมา: ส านกงบประมาณ ส านกนายกรฐมนตร, 2557

นอกจากน ส านกสงเสรมและพทกษเยาวชน ส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน

ผดอยโอกาส และผสงอาย (สท.) มการสงเสรมและสนบสนนกจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชน ประจ าป

2557 โดยโครงการทส านกสงเสรมและพทกษเยาวชน สท. ใหการสนบสนนงบประมาณ ประจ าป 2557 ไดแก

P a g e | 166

1. ยทธศาสตร: เรงรดกรพฒนาประเทศ และเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน

- โครงการพฒนาคณภาพเดก 3,114,000 บาท (18 จงหวด)

- โครงการระบบคมครองเดก 3,330,000 บาท (15 จงหวด)

2. ยทธศาสตร: การศกษา คณธรรม จรยธรรม คณภาพชวต และความเทาเทยมกนในสงคม

- โครงการจดงานวนเยาวชนแหงชาต จงหวดละ 100,000 บาท รวมทงสน 7,600,000 บาท

- โครงการเยาวชนสรางสรรครเทาทนเรองเพศ 400,000 บาท (10 จงหวด)

- โครงการเสรมสรางเยาวชนไทยหางไกลความรนแรง 200,000 บาท (10 จงหวด)

- โครงการสรางพลงเยาวชนไทย รวมใจพฒนาชาต 44,560,000 บาท (76 จงหวด)

- โครงการเยาวชนไทยหวใจใสสะอาด 3,850,000 บาท (76 จงหวดและกรงเทพมหานคร)

งบประมาณทจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

องคกรปกครองสวนทองถน นบเปนกลไกทส าคญในการพฒนาเดกและเยาวชนของประเทศไทย ดวย

ความส าคญขององคกรปกครองสวนทองถนน พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจ

ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และฉบบแกไขเพมเตม ก าหนดใหรฐบาลจดสรรรายไดใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน คดเปนสดสวนตอรายไดสทธของรฐบาลในอตราไมนอยกวา รอยละ 25 ตงแต

ปงบประมาณ 2550 เปนตนมา

P a g e | 167

รปภาพท 36 การจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนประจ าปงบประมาณ 2557

ทมา: กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน, 2557

ส าหรบในป พ.ศ. 2557 องคกรปกครองสวนทองถนมรายไดเพมขน รอยละ 9.8 เปนจ านวนเงน

32,955 ลานบาท เมอเทยบกบป พ.ศ. 2556 ทผานมาทมรายไดเพมขน รอยละ 8.8 ซงเปนจ านวนเงน

27,283 ลานบาท สวนเงนอดหนนจากภาครฐกเพมจ านวนขนดวย จาก 236,500 ลานบาท ในป พ.ศ. 2556

เปน 253,500 ลานบาทหรอเพมขน 17,000 ลานบาท คดเปนสดสวนตอรายไดรฐบาลรอยละ 27.21

ตารางท 36 การจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ 2557

ทมา: กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน, 2557

P a g e | 168

ในจ านวนเงนอดหนนจากภาครฐจ านวน 253,500 ลานบาทนน แยกออกเปน 2 หมวด คอ

1) หมวดเงนอดหนนทวไป เมอเทยบกบปงบประมาณ 2556 เงนอดหนนทวไปในปงบประมาณ 2557

ทเพมขนเปน 126,967.51 ลานบาท เมอเทยบกบปงบประมาณ 2556 ทมจ านวน 104,445.85 ลานบาท โดย

หมวดเงนอดหนนทวไปนยงแยกออกเปน 2 หมวดยอย อนไดแก

ก. หมวดเงนอดหนนตามอ านาจหนาท จ านวน 61,635.16 ลานบาท ซงเปนจ านวนเทากน

กบปงบประมาณ 2556

ข. หมวดจดสรรตามภารกจถายโอน ซงในป พ.ศ. 2557 นเงนหมวดนเพมจ านวนเปน

65,332.35 ลานบาท เทยบกบป พ.ศ. 2556 ซงมเพยง 42,809.65 ลานบาท หรอเพมขนกวา 20,000

ลานบาท โดยในป พ.ศ. 2557 นไดเพมหมวด คารกษาพยาบาล ขาราชการ พนกงานสวนทองถน

และหมวดการเพมประสทธภาพการใหบรการสาธารณะมาอก 2 หมวด ท าใหรายจายในหมวดนเพม

จาก 8 หมวดในป พ.ศ. 2556 เปน 10 หมวดในป พ.ศ. 2557

2) หมวดเงนอดหนนเฉพาะกจ หมวดเงนอดหนนเฉพาะกจครอบคลมกจกรรมตางๆ มากมาย ตงแต

การกอสรางอาคารเรยน กอสรางศนยพฒนาเดกเลก เบยยงชพผสงอาย บ ารงรกษาถนน เปนตน ในหมวดน

เมอเปรยบเทยบป พ.ศ. 2556 – 2557 ยงคงครอบคลมคาใชจายในหมวดยอยๆ จ านวน 28 หมวดเทาเดม แต

จ านวนงบประมาณลดลงมา 114,594.89 ลานบาทในปงบประมาณ 2556 ลดลงเหลอ 109,121.26 ลานบาท

ในปงบประมาณ 2557 รายละเอยดดงรปภาพท 37

P a g e | 169

รปภาพท 37 เงนอดหนนทจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ป งบประมาณ 2557

ทมา: สมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย, 2557

4.2 งบประมาณนอกภาคราชการ

นอกจากงบประมาณรฐบาลแลว ยงมงบประมาณจากหนวยงานหรอองคกรนอกภาคราชการ ซงเปน

งบประมาณทด าเนนการเพอการพฒนาเดกและเยาวชน ไดแก

4.2.1 องคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาต หรอ ยนเซฟ (UNICEF - United Nations

International Children's Emergency Fund) ถอก าเนดขนหลงจากสงครามโลกครงท 2 มวตถประสงค

หลก เพอใหความชวยเหลอแกเดกๆ ในทวปยโรปและเอเชยทตองเผชญกบภาวะอดอยาก และโรคระบาดอน

P a g e | 170

เปนผลมาจากสงคราม โดยยนเซฟไดกอตงขนอยางเปนทางการในป พ.ศ. 2489 และเพยง 2 ป หลงจากนน

ยนเซฟไดเปดส านกงานขนในประเทศไทยในพ.ศ. 2491 ซงเปนองคกรหนงของสหประชาชาต ทท างานโดยม

วตถประสงคเพอสนบสนนและปกปองสทธของเดก โดยยดแนวทางปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนและ

สนธสญญาวาดวยสทธมนษยชนตางๆ โดยเฉพาะอนสญญาวาดวยสทธเดก

ในป พ.ศ. 2557 องคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาตไดใหงบประมาณสนบสนนกจกรรมการพฒนา

เดกและเยาวชนไทย ดงน

1) ตามรายงานของยนเซฟ ระบวา ในป พ.ศ. 2557 รอยละ 84 ของเงนทกๆ หนงบาททผบรจาคมอบ

ใหแกยนเซฟ ประเทศไทย ไดถกน าไปใชสนบสนนโครงการส าหรบเดก เงนสวนทเหลออกรอยละ 16 นน

น าไปใชในการระดมทนเพมเตมใหกบโครงการส าหรบเดก ซงในป พ.ศ. 2557 ยนเซฟมเงนบรจาคจากการ

ระดมทนในประเทศไทยรวม .. . .. . . . . . บาท เพมขน/ลดลง จากป พ.ศ. 2556 ซงมเงนบรจาคทงสน

503,895,472 บาท

2) นอกจากน ยนเซฟยงรวมมอกบส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส

และผสงอาย (สท.) ในการสนบสนนกจกรรมตางๆ อนเกยวเนองกบนโยบายภายใตแผนพฒนาเดกและเยาวชน

แหงชาต พ.ศ. 2555 – 2559 โดยกจกรรมของ สท. ภายใตความรวมมอกบ ยนเซฟ ไดแก

1. โครงการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2555 – 2559 ระยะ

ครงแผน

2. การสงเสรมการด าเนนงานตามอนสญญาวาดวยสทธเดก

3. การปองกนและแกไขปญหาความรนแรงตอเดกและเยาวชน

4. โครงการระบบคมครองเดก

5. โครงการปรบปรงกฎหมายเกยวกบเดกใหเปนไปตามมาตรฐานของรฐธรรมนญและอนสญญาว า

ดวยสทธเดก

6. โครงการปองกน แกไข และขจดการขาดสารไอโอดนในเดกและเยาวชน

โดยมรายละเอยดและงบประมาณดงตารางท 37 ดานลางน

P a g e | 171

ตารางท 37 กจกรรมโครงการความรวมมอของยนเซฟกบสท. และงบประมาณในการด าเนนงานป พ.ศ.

2557

ท

โครงการ

การด าเนนงาน งบประมาณ แผนการด าเนนงาน

1. โครงการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2555 – 2559 ระยะครงแผน หนวยงานรบผดชอบสทย. วตถประสงค 1 . เพ อป ระ เม นค วาม เ ช อม โ ยงของแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ฯ ในระหวางป 2555 – 2556 กบสถานการณ แนวโนม และทศทางของเดกและเยาวชนในปจจบน 2 . เพ อป ระ เม นค วาม เ ช อม โยงและป ร ะ ส ท ธ ผ ล ข อ ง ก ล ไ ก บ ร ห า ร แ ล ะประสานงาน (กดยช. คณะอนกรรมการพฒนานโยบายและแผนพฒนาเดกและเยาวชน หนวยงานทเกยวของกบเดกและเยาวชน) ของแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ฯ ในระหวางป 2555 – 2556 ทงในระดบชาตและระดบพนท 3 . เพ อป ระ เม นค วาม เ ช อม โยงและประสทธผลของกระบวนการด าเนนงานตามแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตฯ ในระหวางป 2555 – 2556 ภายในกระทรวงหรอหนวยงานท เกยวของกบเดกและเยาวชน 4. เพอประเมนความเชอมโยง ประสทธผล ประสทธภาพ ผลกระทบ และความยงยน ของแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ฯ ในระหวางป 2555 – 2556 ทจะน าไปสเปาหมายของแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ฯ ทก าหนดไว 5. เพอใหไดทเปนรปธรรมส าหรบพฒนายทธศาสตร และการด า เน นงานตามแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตฯ

ป 2557 สท. 1,000,000 บาท ยนเซฟ167,666.91 บาท รวมถ งสน บสน นผ เ ช ย วชาญตางประเทศเปนทปรกษาการประเมนผลดงกลาว และอย ในระหวางการหารอกบผแทนยนเซฟใ น ก า ร ใ ห ก า ร ส น บ ส น นงบประมาณเพมเตม

ป 2557 - ประชมเชงปฏบตการเพอพฒนาศกยภาพบคลากรในการตดตามและประ เมนผลแผนงาน โครงการจ านวน 25 คนระหวางวนท 3 – 5 กมภาพนธ 2557ณ บานทายหาด จงหวดสมทรสงคราม - จดจางทปรกษาทมความร ความเชยวชาญและมประสบการณเกยวกบงานดานเดกและเยาวชนและการป ร ะ เ ม น ผ ล เ พ อ ท า ห น า ท ใ นก า ร ศ ก ษ า ว เ ค ร า ะ ห แ ล ะประเมนผลการด า เนนงานตามแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ฯ ในระหวางป 2555 – 2556

P a g e | 172

ท

โครงการ

การด าเนนงาน งบประมาณ แผนการด าเนนงาน

ในชวงป 2555 – 2556 2. การสงเสรมการด าเนนงานตามอนสญญาวา

ดวยสทธเดก ป 2557 สท. 3,440,000 บาท ยนเซฟ 106,300 บาท

ป 2557 1. ขบเคลอนแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตฯ ดานสทธ เดกเพ ม เ ต มตามขอ เ สนอแนะของค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ส ท ธ เ ด ก แ ห งสหประชาชาต 1.1 เผยแพรแผนฯ 1.2 ประชมเชงปฏบตการฯ เพอขบเคลอนประเดนเรงดวนตามแผนฯ โดยรวมมอกบ CRC Coalition Thailand และ UNICEF 2. การจดท าตวชวดการด าเนนงานตามอนสญญาวาดวยสทธเดกและพธสารเลอกรบทเกยวของ - การสมมนาวชาการแลกเปลยนเรยนรกบผเชยวชาญจากตางประเทศเกยวกบตวชวดตามอนสญญาวาดวยสทธเดก

3. การปองกนและแกไขปญหาความรนแรงตอเดกและเยาวชน

ป 2557 สท. : 7,900,000 บาท (โครงการขบเคลอนนโยบายระดบชาตและสหประชาชาต 2,500,000บาท และโครงการสรางสงคมทเปนมตรกบเดกทกชวงวย 5 ,400 ,000 บาท)

4. โครงการระบบคมครองเดก ป 2557 สท.: 16.250,000 บาท ยนเซฟ : - บาท

5. โครงการปรบปรงกฎหมายเกยวกบเดกใหเปนไปตามมาตรฐานของรฐธรรมนญและอนสญญาวาดวย สทธเดก

ป 2557 สท. 1,500,000 บาท ยนเซฟ ระยะท 1 ม.ค. – ม .ค . 2557 767,500 บาท ระยะท 2 เม.ย. – ม.ย. 2557

ป 2557 1. รางพระราชบญญตคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลย ชวยการเจรญพนธทางการแพทยพ.ศ. .... และรางพระราชบญญต ปองกนและปร าบปร ามส ง ย ว ย พฤต ก ร รม

P a g e | 173

ท

โครงการ

การด าเนนงาน งบประมาณ แผนการด าเนนงาน

767,500 บาท ระยะท 3 ก.ค. – ก.ย. 2557 767,500 บาท ระยะท 4 ต.ค. – ธ.ค. 2557 767,500 บาท รวมทงสน 3,070,000 บาท

อนตราย พ.ศ. . . . . ซ ง ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎ กา ต ร ว จพ จ า ร ณ า เ ส ร จ แ ล ว แ ล ะคณะรฐมนตรไดเหนชอบแลวครงหน ง โ ด ย ให ส ง ค ณะก ร รม กา รประสานงานดานนตบญญตพจารณากอนน าเสนอสภาผแทน ราษฎรพ จ า ร ณาต อ ไ ป แ ต ด ว ย ม เ ห ตปรบเปลยนรฐบาลจงท าใหตองเสนอใหมอกครงและตองเรงผลกดนตอไป 2. รางพระราชบญญตสงเสรมความป ล อ ด ภ ย ใ น ก า ร ก ฬ า แ ล ะนนทนาการของเดกและเยาวชน พ.ศ. .... และพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท ..) พ.ศ. .... (ปรบปรงแกไขความผดเกยวกบเพศตามประมวลกฎหมายอาญา) ซงยกรางเสรจแลวตองด าเนนการเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาใหความเหนชอบในหลกการ รวมถงมประเดนส าคญทสมควรปรบปรงแกไข เชน กฎหมายว า ด ว ยกา รค ม ค รอ ง เด ก แล ะกฎหมายทเกยวของกบเดกอนๆ

6. โครงการปองกน แกไข และขจดการขาดสารไอโอดนในเดกและเยาวชน

ป 2557 สท.…………………. บาท ยนเซฟ กจกรรมท 1 ระยะท 1 ม.ค. – ม .ค . 2557 25,000 บาท ระยะท 2 เม.ย. – ม.ย. 2557 25,000 บาท ระยะท 3 ก.ค. – ก.ย. 2557 25,000 บาท

ป 2557 กจกรรมท 1 การประชมคณะกรรมการปองกน แกไข และขจดการขาดสารไอโอดนในเดกและเยาวชนและการประชมคณะท างานในคณะอนกรรมการปองกน แกไข และขจดการขาดสารไอโอดนในเดกและเยาวชน กจกรรมท 2 ก า ร ศ ก ษ า ด ง า น ข อ ง

P a g e | 174

ท

โครงการ

การด าเนนงาน งบประมาณ แผนการด าเนนงาน

ระยะท 4 ต.ค. – ธ.ค. 2557 25,000 บาท กจกรรมท 2 ระยะท 1 ม.ค. – ม .ค . 2557 814,700 บาท ระยะท 2 เม.ย. – ม.ย. 2557 814,700 บาท ระยะท 3 ก.ค. – ก.ย. 2557 25,000 บาท ระยะท 4 ต.ค. – ธ.ค. 2557 25,000 บาท รวมทงสน 1,679,400 บาท

คณะอนกรรมการฯ ซงเชญผแทนหนวยงานหลกท รบผดชอบการด าเนนงานเรองไอโอดน นกวชาการ และผแทนหนวยงานในพนทรวมการศกษาดงาน เพอน าเสนอขอมลผลการด าเนนงานและการตดตามประเมนผลการด าเนนงานตอไป

4.2.2 กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) เปนหนวยงานของรฐทไมเปนสวนราชการหรอ

รฐวสาหกจ มนายกรฐมนตรเปนประธานกองทน จดตงขนตามพระราชบญญตกองทนสนบสนนการสรางเสรม

สขภาพ พ.ศ. 2544 เรมด าเนนงานตงแตเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2544 สสส. โดยมหนาทรเรม ผลกดน กระตน

สนบสนน และรวมกบหนวยงานตางๆ ในสงคมในการขบเคลอนกระบวนการสรางเสรมสขภาพ เพอให

บรรลผลในการลดอตราการเจบปวยและเสยชวตกอนวยอนควร กระตนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมและ

ความเชอ และการปรบเปลยนสภาพแวดลอมใหเออตอคณภาพชวต ชวยลดภาระทางเศรษฐกจและสงคมของ

ประเทศ โดยมเงนทนหลกทไดจากเงนบ ารงกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ซงมาจากภาษทรฐจดเกบ

จากผผลตและน าเขาสราและยาสบในอตรา รอยละ 2 ของภาษทตองช าระ สสส. ถอวาการพฒนางานสราง

เสรมสขภาพเปนเรองของทกคนและทกองคกร บทบาทหลกของ สสส. คอ การสนบสนน และรวมมอกบบคคล

กลม และองคกรตางๆ ในการเปน “ภาค” รวมสรางเสรมสขภาพของคนไทย และการท างานจะไมจ ากดเฉพาะ

บคคล กลม หรอองคกรในภาคสวนใดภาคสวนหนง แตสมพนธกนทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน

ในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 สสส. ใชจายงบประมาณ เพอสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ รวม

4,874.8 ลานบาท ซงสงกวาในป พ.ศ. 2556 ทมจ านวน 3,842.41 ลานบาท โดยจ าแนกการใชจาย

งบประมาณเปน 2 สวน ดงน

P a g e | 175

1. เบกจายทนสนบสนนโครงการสรางเสรมสขภาพ รวมคาใชจายบรหารโครงการ จ านวน 4,011

โครงการ งบประมาณ 4,598.6 ลานบาท คดเปน รอยละ 94.3 ซงแตกตางจากป พ.ศ. 2556 ทผานมาทมดค

รงการทงสน 2,639 โครงการ คดเปนงบประมาณ 3,628.72 ลานบาท ของงบประมาณรายจายทงหมด

2. คาใชจายในการบรหารส านกงาน 276.2 ลานบาท คดเปน รอยละ 5.7 ของงบประมาณรายจาย

ทงหมด ซงเพมสงขนเมเมอเทยบกบป พ.ศ. 2556 ทผานมา ซงใชเงนไป 213.6 ลานบาท

ในปงบประมาณ 2557 สสส. มการเบกจายเพอพฒนาและสนบสนนโครงการใหม และโครงการ

ตอเนอง จ านวน 4,598.6 ลานบาท สามารถจ าแนกตามแผนไดดงน

ตารางท 38 แผนงานและงบประมาณประจ าป 2557 ของสสส.

แผนงาน งบประมาณทเบกจาย พ.ศ. 2557 (ลานบาท)

งบประมาณทเบกจาย พ.ศ. 2556 (ลานบาท)

เพม/ลดจากป พ.ศ. 2556

แผนทเกยวของกบการปองกนปจจยเสยงหลก (แผนควบคมยาสบ, แผนควบคมเครองดมแอลกอฮอลและสงเสพตด, แผนจดการความปลอดภยทางถนนและภยพบต, แผนสงเสรมกจกรรมทางกาย การออกก าลงกาย และกฬาเพอสขภาพ และแผนอาหารเพอสขภาวะ)

1,456.7 932.60

แผนสอสารสขภาวะและสอสารการตลาดเพอสงคม

539.4 495.09

แผนสขภาวะชมชน 505.5 455.04 แผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรม

311.5 278.55

แผนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว 280.7 244.89 งานพฒนาและจดการกลมงานกลาง 274.3 241.25 แผนควบคมปจจยเสยงทางสขภาพ 265.6 235.43 แผนพฒนาระบบและกลไกสนบสนนเพอการสรางเสรมสขภาพ

262.1 195.49

แผนสรางเสรมสขภาวะในองคกร 230.7 188.83 แผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะ 177.2 165.18 ศนยเรยนรสขภาวะ 154.6 118.83 แผนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพผาน 140.3 78.16

P a g e | 176

แผนงาน งบประมาณทเบกจาย พ.ศ. 2557 (ลานบาท)

งบประมาณทเบกจาย พ.ศ. 2556 (ลานบาท)

เพม/ลดจากป พ.ศ. 2556

ระบบบรการสขภาพ รวมเงนเบกจายทงสน 4,598.6 3,628.72

ทมา: ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ )สสส(. , 2557

เมอพจารณาการเบกจายงบประมาณจ าแนก ตามสถานททจดกจกรรม ปรากฏวาในปงบประมาณ

2557 มการจดสรรงบประมาณเพอจดกจกรรมตางๆ ดงน

สถานทจดกจกรรม

งบประมาณทเบกจาย

ชมชน (วด, หมบาน) 769.8 สถานศกษา/โรงเรยน 339.7 องคกร/หนวยงานรฐอนๆ 281.9 สถานพยาบาล/โรงพยาบาล 102.1 สถานประกอบการ/โรงงาน/บรษทเอกชน 77.2

ทมา: ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ )สสส(. , 2557

4.3 งบประมาณขององคกรพฒนาเอกชน และภาคธรกจ ป พ.ศ. 2557

ขอมลนไดมาจากการสอบถามตรงจากองคกรพฒนาเอกชน ภาคธรกจ และภาคเยาวชนทมกจกรรม

การด าเนนงานเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชน จ านวนรวมทงสน 106 องคกร แยกเปนองคกรพฒนา

เอกชน 64 องคกร และองคกรภาคธรกจ จ านวน 42 องคกร ดงมรายละเอยดตอไปน

4.3.1 งบประมาณขององคกรพฒนาเอกชน

จ านวนขององคกรภาคเอกชนทด าเนนงานเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชนในป พ.ศ. 2557 ม

จ านวน 64 องคกร ซงลดลงจาก ป พ.ศ. 2556 ทม 80 องคกร และเมอเทยบองคกรทจดทะเบยนเปนนต

บคคลในปพ.ศ. 2557 มรอยละ 89.1 มากกวาป พ.ศ. 2556 รอยละ 87.5 ทงน ในป พ.ศ. 2556 พบรอยละ

68.8 หรอ50 องคกร ไมใชองคกรทเปนสาขาขององคกรตางประเทศจากองคกรจ านวนทงหมด 80 องคกร ซง

มากกวาในป พ.ศ. 2557 ทพบรอยละ 50 หรอ 32 องคกร ไมใชองคกรทเปนสาขาขององคกรตางประเทศจาก

องคกรจ านวนทงหมด 64 องคกร (ตารางท 39 40 และ 41)

P a g e | 177

ตารางท 39 ระดบการด าเนนงานขององคกรภาคเอกชน

การด าเนนงาน จ านวน )องคกร( คาเฉลย )รอยละ( ระดบประเทศ 40 62.5 ระดบจงหวด 10 15.7 ระดบชมชน 7 10.9

ไมระบ 7 10.9 รวม 64 100

ตารางท 40 การจดทะเบยนเปนนตบคคล การจดทะเบยน จ านวน )องคกร( คาเฉลย )รอยละ(

องคกรจดทะเบยน )นตบคคล( 57 89.1 องคกรไมไดจดทะเบยน )นตบคคล( 2 3.1

ไมระบ 5 7.8 รวม 64 100

ตารางท 41 องคกรสาขาตางประเทศ

องคกรสาขาตางประเทศ จ านวน )องคกร( คาเฉลย )รอยละ( ใช 8 12.5

ไมใช 32 50 ไมระบ 24 37.5 รวม 64 100

ในบรรดาองคกรทงหมด 64 แหง พบวา แตละองคกรกมการท างานดานเดกและเยาวชนอยาง

หลากหลาย ขอมลจากตารางท 42 ขางลางนชวา องคกรหนงองคกรท ากจกรรมดานเดกและเยาวชนมากกวา

หนงกจกรรมโดยเฉพาะประเดนดานการสนบสนนทนการศกษาและอปกรณการศกษามองคกรทท างานในดาน

นมากถง 46 แหง ในขณะทกจกรรมดานการสงเสรมจตอาสามองคกรทท างานผลกดนดานนมากถง 38 แหง

ในขณะทกจกรรมอนๆ อาท การสงเสรมครอบครว การสงเสรมดานสทธเดก และการชวยเหลอเดกพการ/เดก

กลมพเศษ/เดกดอยโอกาส มจ านวนองคกรทท างานดานนราว 33 องคกร ในขณะทประเดนอนๆ อาท การ

สนบสนนศนยเดกเลก การผลตสอเพอการเรยนรของเดก การคมครองแรงงานเดก การตอตาน การละเมด

P a g e | 178

และการสงเสรมทกษะอาชพ ฯลฯ มองคกรทท างานในประเดนดงกลาวมานไมนอยเลย อาจกลาวไดวา ไมม

องคกรใดท างานดานเดยวในการพฒนาเดกและเยาวชน ในทางตรงขามองคกรสวนใหญท างานในการพฒนา

เดกอยางหลากหลาย ผสมผสาน และครอบคลมหลายมตไปในเวลาเดยวกน

ตารางท 42 จ านวนองคกรและประเดนกจกรรมการพฒนาเดก

การพฒนาเดกและเยาวชน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) การสงเสรมครอบครว 34 53.1 การสงเสรมดานโภชนาการ 27 42.2 การสงเสรมดานความปลอดภยและปองกนการบาดเจบ 19 29.7 การสนบสนนดานทพกอาศยและสภาพการเปนอย 11 17.2 การสนบสนนทนการศกษา/อปกรณการศกษา 46 71.9 การสงเสรมดานศาสนา/วฒนธรรม/ภมปญญาทองถน 24 37.5 การสงเสรมดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย 9 14.1 การสงเสรมทกษะอาชพ 26 40.6 การสงเสรมดานจตอาสา 38 59.4 การสงเสรมดานสทธเดก 33 51.6 การคมครองแรงงานเดก 14 21.9 การตอตานการลวงละเมดตอเดก 23 35.9 การตอตานสงเสพตด/อบายมข 22 34.4 การสนบสนนในการออกระเบยบ/กฎหมายทเกยวกบเดก 20 31.3 การชวยเหลอเดกพการ/เดกกลมพเศษ/เดกดอยโอกาส 33 51.6 การชวยเหลอดแลเดกทไดรบผลกระทบจากโรคเอดส 18 28.1 การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากภยพบตทางธรรมชาต 12 18.8 การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากอบตเหต 6 9.4 การสนบสนนศนยเดกเลก 21 32.8 การผลตสอการเรยนรเพอเดกและเยาวชน 25 39.1 การพฒนาความรดานภาษาและวฒนธรรมใหเดกและเยาวชนเพอ เขาสประชาคมอาเซยน

18 28.1

จดตงสายดวนใหค าปรกษาแกเดกและเยาวชน 4 6.3 การสงเสรมสขภาพ/สขภาพจต 24 37.5 การสนบสนนดานสาธารณสข 21 32.8 การสงเสรมเรองสขภาวะอนามยเจรญพนธ/เพศวถ 21 32.8 การสนบสนนดานการศกษาขนพนฐาน/อาชวะศกษา/การศกษานอกระบบ 26 40.6 การสงเสรมดานกจกรรม/กฬา/นนทนาการ/ศลปะ 24 37.5

P a g e | 179

การพฒนาเดกและเยาวชน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) การสงเสรมดานการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม 23 35.9 การสงเสรมทกษะชวต 33 51.6 การสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน 42 65.6 การสนบสนนเครอขายเดกและเยาวชน 26 40.6 การปกปองและคมครองเดก 30 46.9 การตอตานการคามนษยทเกยวกบเดก 20 31.3 การตอตานการใชความรนแรงตอเดก 26 40.6 การควบคมดแลดานสอ/เทคโนโลยทเหมาะสมกบเดก 13 20.3 การสนบสนนดานสงคมสงเคราะห 29 45.3 การชวยเหลอดแลเดกและเยาวชนทตองคด 5 7.8 การชวยเหลอดแลเดกตางชาต/ไรสญชาต/ชาตพนธ/อพยพลภย 21 32.8 การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากเหตการณ 3 จงหวดชายแดนภาคใต 9 14.1 การสนบสนนการจดตงและพฒนาศนยการเรยนร 18 28.1 การพฒนาบคลากรดานการพฒนาเดก/ดแลเดก/คมครองเดก 27 42.2 การสรางครอบครวทดแทนส าหรบเดกทสญเสยผปกครอง 6 9.4 อนๆ 12 18.8

อนๆ ไดแก การชวยเหลอเดกและเยาวชนทกระท าผดและมปญหาปวยทางดานจตเวช / การสรางแกนน าเดกและเยาวชน / การจดหาครอบครวบญธรรม / สรางการเรยนรเยาวชนและพฒนาส านกความเปนพลเมอง / ฝกอบรมเยาวชนสมพนธ / สนบสนนนกเรยนจากสถานสงเคราะหตางๆเขามาศกษาในโรงเรยน / การปลกฝงคณธรรม-จรยธรรมใหแกเดกและเยาวชน / รบนกศกษาฝกงาน / ใหความอนเคราะหเดกโรคหวใจ / อบรมครเพอจดกจกรรมพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชน / การตอตานการคามนษยในธรกจทางเพศ

ในรปแบบการใหบรการยงสามารถใหภาพลงลกไปในรายละเอยดวา มองคกร 42 แหงหรอรอยละ

65.6 ใหบรการตรงลงสมอเดกและเยาวชน และในจ านวน 64 แหงน 25 แหงรณรงคในระดบนโยบาย 39 แหง

ท าหนาทใหทนการศกษาและจ านวน 28 แหง ท ากจกรรมทางออมใหแกเดก เชน ฝกอบรมบคลากรทท างาน

ดานเดกสนบสนนครอบครวของเดก เปนตน (ตารางท 43)

ตารางท 43 จ านวนองคกรและแนวทางการด าเนนงานเพอการพฒนาเดกและเยาวชน

แนวทางการด าเนนงานขององคกร จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) ใหบรการตรง 42 65.6

ใหทนการศกษา 39 60.9 รณรงคระดบนโยบาย 25 39.1

ท าการศกษาวจย 9 14.1 อนๆ 28 43.8

P a g e | 180

อนๆ ไดแก ฝกอบรมบคลากร / ท ากจกรรมรณรงคสงเสรม / จดจางบคลากรการศกษาสนบสนนในสาขาวชาทขาด / สนบสนนงบประมาณเพอท าโครงการ / เปนภาคเครอขายองคกรดานเดก / สนบสนนครอบครวของเดกและเยาวชนทตกอยในสภาวะยากล าบากใหไดรบการชวยเหลอเบองตน / การพฒนาแนวคดโปรแกรมดานการศกษาใหมๆอยางตอเนอง

จ านวนกลมเปาหมายขององคกรทไดด าเนนงานในป พ.ศ. 2556 เมอเทยบกบป พ.ศ. 2557 พบวา

กลมเปาหมายทเปนเดก เยาวชน และผปกครองลดจ านวนลง และมจ านวนเพมขนในกลมบคลากรดานเดก

และเยาวชน ดงตารางท 44

ตารางท 44 ประเภทและจ านวนกลมเปาหมายในการท างานป พ.ศ. 2556 และ พ.ศ. 2557

กลมเปาหมายขององคกร พ.ศ. 2556 จ านวน )คน(

พ.ศ. 2557 จ านวน )คน(

เพมขน/ลดลง

เดก 318,019 166,363 เยาวชน 205,963 80,904 ผปกครอง 405,091 103,886 บคลากรดานเดกและเยาวชน 96,770 92,097 อนๆ 17,674 27,062 อนๆ ไดแก ขาราชการ / เจาหนาท / บคคลทวไป / คร อาจารย / แกนน าเดกและเยาวชน / แรงงานเดกและเดกกลมเส ยง / กลมคนหหนวกทวประเทศ / ต ารวจ / นกพฒนาสงคม / ครอบครวของเดกและเยาวชน / เดกก าพราพการ / เดกพการในชมชน / พนกงานโรงงาน / ส านกงานเขตพนทการศกษา / องคกรปกครองสวนทองถน / สาธารณสข ร.พ. / ผสงอาย สตร คนทอยในสภาวะยากล าบาก / เยาวชนในโรงเรยนมธยมศกษา / คนในชมชน

ในแงพนทการด าเนนงานจะมโครงสรางคลายกบป พ.ศ. 2556 ทผานมา นนคอ มโครงการกระจายไป

ในทกภาคแตท มากท ส ดจะอยท กร ง เทพและปรมณฑล ตามมาดวยภาคเหนอ ภาคกลาง ภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอภาคใต และภาคตะวนออก ในป พ.ศ. 2557 ทมกจกรรมทลงสภาคตะวนตกดวยจ านวน

องคกร 16 องคกร ซงเพมเตมจากป พ.ศ. 2556 ทผานมาทไมมโครงการในภาคตะวนตกเลย (ภาคผนวก –

ตารางท 45)

ตารางท 45 พนทด าเนนงานขององคกรเอกชนในการพฒนาเดกและเยาวชน ป พ.ศ. 2557

พนทด าเนนงาน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) ภาคเหนอ 37 57.8

P a g e | 181

พนทด าเนนงาน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 33 51.6

ภาคกลาง 34 53.1 ภาคตะวนออก 18 28.1

ภาคใต 32 50.0 กรงเทพและปรมณฑล 44 68.8

ภาคตะวนตก 16 25.0

ในป พ.ศ. 2557 ประเดนดานงบประมาณนนพบวา มองคกรเอกชนถง 30 แหง หรอร อยละ 47 ทม

งบประมาณการพฒนาเดกมากกวา 10.0 ลานบาทขนไป และมองคกรถง 4 แหงทมงบประมาณสงมากกวา

100.0 ลานบาท ซงสงกวาในป พ.ศ. 2556 ทพบเพยงรอยละ 40 ทมงบประมาณรวมในการพฒนาเดก

มากกวา 10.0 ลานบาทขนไป ดงตารางท 46

ตารางท 46 งบประมาณด าเนนโครงการขององคกรภาคเอกชน ป พ.ศ. 2556 และ พ.ศ. 2557

งบประมาณด าเนนงาน พ.ศ. 2557 พ.ศ. 2556

จ านวน )องคกร(

คาเฉลย )รอยละ(

จ านวน )องคกร(

คาเฉลย )รอยละ(

ต ากวา100,000 1 1.6 1 1.3 100,000-500,000 6 9.4 3 3.8

500,001-1,000,000 4 6.3 9 11.3 1,000,001-5,000,000 12 18.8 22 27.5 5,000,001-10,000,000 11 17.2 10 12.5

มากกวา10,000,000 20 31.3 24 30.0 มากกวา50,000,000 2 3.1 4 5.0 มากกวา100,000,000 4 6.3 4 5.0

ไมระบ 4 6.3 3 3.8 รวม 64 100.0 80 100

เปนประเดนทนาสนใจวาจากสถานการณความไมสงบในประเทศสงผลใหองคกรการพฒนาเหลาน

ประสบปญหาบาง โดยองคกรจ านวน 15 แหง แจงวา ไมไดรบผลกระทบเลย ในขณะทอก 22 แหง ระบวา

P a g e | 182

ไดรบเงนทนสนบสนนนอยลง ในจ านวนองคกร 64 แหงน บางองคกรไดรบผลกระทบพรอมๆ ดานหลาย

ประการ อาท ไดรบผลกระทบดานไดเงนทนสนบสนนนอยลง พรอมๆ กบการไมไดรบความรวมมอจากองคกร

อนๆ เชนเคย เปนตน (ตารางท 47)

ตารางท 47 ผลกระทบจากสถานการณวกฤตในประเทศ

ผลกระทบจากสถานการณวกฤตในประเทศ จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) ไมไดรบผลกระทบเลย 15 23.4

ไดรบเงนสนบสนนนอยลง 22 34.4 ท างานไมไดเตมท 12 18.8

ไมไดรบความรวมมอจากองคกรอนๆดงเชนเคย 7 10.9 ตองปรบงบประมาณและบคลากรเพราะมเงนไมพอส าหรบบรหาร

จดการ 24 37.5

อยางไรกตามจากปญหาดงกลาวขางตน องคกรตางๆ ไดพยายามหาวธการการแกไขปญหาเพอให

สามารถด าเนนงานการพฒนาเดกตอไปได ตารางท 48 ดานลางน แสดงใหเหนรปแบบปญหาและแนวทางการ

แกไขทองคกรตางๆ พยายามด าเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายการท างาน

ตารางท 48 ปญหาอปสรรคในการด าเนนงานขององคกรในป พ.ศ. 2557

ปญหาทเกดขนในการด าเนนโครงการ วธแกไขปญหา ผลทไดรบจากการแกไข ไดรบการสนบสนนงบประมาณนอยลง ปรบลดการใชงบประมาณ ท างานไดอยางตอเนอง

งบประมาณไมเพยงพอ

จดล าดบความส าคญของงาน ระดมทนเพอหารายไดเพมขน

บรหารจดการใหเกดประสทธภาพสงสด

ด าเนนการไดตามวตถประสงค ไดรบผลตอบรบด

บคลากรไมเพยงพอ รบอาสาสมครมาชวย

เพมคาตอบแทนใหมากขนเพอใหคนสนใจ

งานด าเนนไปไดแตไมตอเนอง มคนสนใจมาสมครเพมขนแตยงคงไม

เพยงพอ

ขาดครหรอผเชยวชาญเฉพาะทาง ขอรบการสนบสนนครหรอผเชยวชาญ ประสานเครอขายและหนวยงานชวย

ด าเนนการ

งานด าเนนไปไดแตไมตอเนอง ไดด าเนนการกจกรรมตามโครงการท

วางไวบางสวน

การประชาสมพนธทไมดเทาทควร เพมการประชาสมพนธใหมากขนและ

หลายชองทาง มผใหความสนใจเพมมากขนแตยงไม

ไดผลเทาทควร ครอบครวอปถมภมไมเพยงพอกบ เพมคาตอบแทนใหแกครอบครว คนใหความสนใจนอยเพราะมองวาการ

P a g e | 183

ปญหาทเกดขนในการด าเนนโครงการ วธแกไขปญหา ผลทไดรบจากการแกไข จ านวนเดก อปถมภ

รณรงคหาครอบครวอปถมภรายใหม เลยงดเดกเปนภาระทหนกมาก

คาใชจายในการด าเนนงานสง ลดจ านวนบคลากรในการท ากจกรรม ด าเนนโครงการไดตามปกต การพฒนาบคลากรใหสามารถรองรบ

งานทพฒนาขน จดการอบรมและสอนงานรายบคคล

ไดทมงานทสามารถด าเนนงานแบบใหมๆเพมขน

เดกและเยาวชนทมาสมครมมากเกนไป แบงการออกคายเปน 2 ครง เพอเปด

โอกาสใหเดกคนใหมไดไปคาย เดกและเยาวชนไดมโอกาสเขารบการ

อบรมเพมมากขน

4.3.2 งบประมาณของภาคธรกจ

ในป พ.ศ. 2557 มการส ารวจองคกรภาคธรกจ จ านวน 42 แหง ทมงบประมาณในการพฒนาเดกและ

เยาวชน ผลการส ารวจในป พ.ศ. 2557 คอนขางจะแตกตางจากป พ.ศ. 2556 ทผานมา นนคอ ในป พ.ศ.

2557 น ธรกจประเภทประกนภย / วนาศภย /ประกนชวต มจ านวนมากถง 8 แหงทมโครงการดานเดกและ

มาเปนอนดบท 1 ในขณะทป พ.ศ. 2556 ทผานมา ธรกจทมาเปนอนดบหนงในแงจ านวนองคกรทม

งบประมาณดานการพฒนาเดกและเยาวชน คอ ธรกจ ธนาคาร / สถาบนการเงน (ตารางท 49)

ตารางท 49 ประเภทธรกจทมงบประมาณการพฒนาเดกและเยาวชน

ประเภทธรกจ จ านวน(องคกร) ประกนวนาศภย/ประกนภย/ประกนชวต 8 ประกอบ-จ าหนายยานยนต 4 การเงน 5 ผลตสอโทรทศน 2 สาธารณปโภค 1 สนคาอปโภคบรโภค 1 น าเขา/จดจ าหนายผลตภณฑดานถายภาพภาพและอปกรณในส านกงาน 1 ปโตรเลยม/พลงงานไฟฟา/ถานหน 4 ทองเทยว 2 ตอเรอ 1 ธรกจอาหาร/เครองดม/ยารกษาโรค 4 ชนสวนอปกรณอเลคทรอนกส/คอมพวเตอรซอฟทแวร 3 รฐวสาหกจ 1 หางสรรพสนคา 2

P a g e | 184

ประเภทธรกจ จ านวน(องคกร) ขายตรง 1 ไมตอบ 2

รวม 42

ในบรรดากจกรรม/โครงการทพฒนาเดกและเยาวชน ดเหมอนวา กจกรรมการสนบสนนทนการศกษา

/ อปกรณการศกษา เปนกจกรรมทธรกจเอกชนใหความสนใจมากทสด มบรษทกวา 31 บรษท / องคกร / ทม

กจกรรมลกษณะน นอกเหนอจากนน กจะเปนโครงการสงเสรมวทยาศาสตร สงเสรมทกษะอาชพ สงเสรมจต

อาสา การชวยเหลอเดกพการ / เดกดอยโอกาส การสงเสรมกจกรรมกฬา และกจกรรมดานอนรกษทรพยากร

ธรรมชาต จะเปนประเดนทองคกรธรกจสวนมากใหความสนใจ ตามตารางท 50

ตารางท 50 กจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชน

การพฒนาเดกและเยาวชน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) การสงเสรมดานครอบครว 6 14.3 การสงเสรมดานโภชนาการ 6 14.3 การสงเสรมดานความปลอดภยและปองกนการบาดเจบ 8 19.0 การสนบสนนดานทพกอาศยและสภาพการเปนอย 7 16.7 การสนบสนนทนการศกษา/อปกรณการศกษา 31 73.8 การสงเสรมดานศาสนา/วฒนธรรม/ภมปญญาทองถน 8 19.0 การสงเสรมดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย 10 23.8 การสงเสรมทกษะอาชพ 15 35.7 การสงเสรมดานจตอาสา 15 35.7 การสงเสรมดานสทธเดก 1 2.4 การคมครองแรงงานเดก 3 7.1 การตอตานการลวงละเมดตอเดก 2 4.8 การตอตานสงเสพตด/อบายมข 7 16.7 การสนบสนนในการออกระเบยบ/กฎหมายทเกยวกบเดก 1 2.4 การชวยเหลอเดกพการ/เดกกลมพเศษ/เดกดอยโอกาส 17 40.5 การชวยเหลอดแลเดกทไดรบผลกระทบจากโรคเอดส 1 2.4 การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากภยพบตทางธรรมชาต 6 14.3 การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากอบตเหต 1 2.4 การสนบสนนศนยเดกเลก 7 16.7 การผลตสอการเรยนรเพอเดกและเยาวชน 12 28.6

P a g e | 185

การพฒนาเดกและเยาวชน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) การพฒนาความรดานภาษาและวฒนธรรมใหเดกและเยาวชนเพอเขาสประชาคมอาเซยน

7 16.7

จดตงสายดวนใหค าปรกษาแกเดกและเยาวชน 1 2.4 การสงเสรมสขภาพ/สขภาพจต 6 14.3 การสนบสนนดานสาธารณสข 6 14.3 การสงเสรมเรองสขภาวะอนามยเจรญพนธ/เพศวถ 1 2.4 การสนบสนนดานการศกษาขนพนฐาน/อาชวะศกษา/การศกษานอกระบบ

6 14.3

การสงเสรมดานกจกรรม/กฬา/นนทนาการ/ศลปะ 19 45.2 การสงเสรมดานการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม 14 33.3 การสงเสรมทกษะชวต 7 16.7 การสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน 10 23.8 การสนบสนนเครอขายเดกและเยาวชน 6 14.3 การปกปองและคมครองเดก 2 4.8 การตอตานการคามนษยทเกยวกบเดก 1 2.4 การตอตานการใชความรนแรงตอเดก 3 7.1 การควบคมดแลดานสอ/เทคโนโลยทเหมาะสมกบเดก 2 4.8 การสนบสนนดานสงคมสงเคราะห 3 7.1 การชวยเหลอดแลเดกและเยาวชนทตองคด 2 4.8 การชวยเหลอดแลเดกตางชาต/ไรสญชาต/ชาตพนธ/อพยพลภย - - การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากเหตการณ 3 จงหวดชายแดนภาคใต

6 14.3

การสนบสนนการจดตงและพฒนาศนยการเรยนร 8 19.0 การพฒนาบคลากรดานการพฒนาเดก/ดแลเดก/คมครองเดก 1 2.4 การสรางครอบครวทดแทนส าหรบเดกทสญเสยผปกครอง - - อนๆ 8 19.0

อนๆ ไดแก จดท าหองสมดเดก / สรางอาคารศนยเรยนร Learning Center / สงเสรมการเรยนรเรองการออมเงนและการใชเงนอยางรคณคา / การฝกอบรม / ใหการสนบสนนดานการเงนใหกบมลนธตางๆ / สราง – มอบอาคารเรยน

ในสวนของพนทด าเนนงานพบวา โครงการสวนใหญลงไปในกรงเทพและปรมณฑลสงทสด ตามมา

ดวยภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคตะวนออก ตามล าดบ (ตารางท 51)

P a g e | 186

ตารางท 51 พนทด าเนนงานพฒนาเดกและเยาวชนของบรษทภาคธรกจในป พ.ศ. 2557

พนทด าเนนงาน จ านวน(องคกร) คาเฉลย(รอยละ) ภาคเหนอ 16 38.1

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 16 38.1 ภาคตะวนตก 14 33.3

ภาคกลาง 21 50.0 ภาคตะวนออก 15 35.7

ภาคใต 12 28.6 กรงเทพและปรมณฑล 30 71.4

ในป พ.ศ. 2557 น มองคกรถง 10 แหงทมงบประมาณการพฒนาเดกและเยาวชนมากกวา 10 ลาน

บาท ซงมจ านวนองคกรสงกวาในป พ.ศ. 2556 ทมเพยง 5 แหง และมธรกจ 1 แหง ทมงบพฒนาเดกมากกวา

100.0 ลานบาท ทงในป พ.ศ. 2556 และ 2557 นอกจากน ในป พ.ศ. 2557 ยงมองคกรธรกจถง 11 องคกร

หรอรอยละ 26.2 ทมงบพฒนาเดก 1.0 – 5.0 ลานบาท ซงมจ านวนองคกรมากกวาป พ.ศ. 2556 เกอบเทาตว

คอ มเพยง 5 องคกร หรอรอยละ 20.3 เทานน ดงรายละเอยดตามตารางท 52

ตารางท 52 งบประมาณด าเนนงานพฒนาเดกและเยาวชนของบรษท ในป พ.ศ. 2556 และ พ.ศ. 2557

งบประมาณด าเนนงาน พ.ศ. 2557 พ.ศ. 2556

จ านวน )องคกร( คาเฉลย

)รอยละ( จ านวน

)องคกร( คาเฉลย )รอย

ละ( ต ากวา 100,000 บาท 5 11.9 1 4.2

100,000 – 500,000 บาท 10 23.8 6 25.0 500,001 – 1,000,000 บาท 3 7.1 4 16.7 1,000,001 - 5,000,000 บาท 11 26.2 5 20.8 5,000,001 - 10,000,000 บาท 3 7.1 3 12.5

มากกวา 10,000,000 บาท 6 14.3 3 12.5 มากกวา 50,000,000 บาท 3 7.1 1 4.2 มากกวา 100,000,000 บาท 1 2.4 1 4.2

รวม 42 100 24 100

P a g e | 187

เปนททราบกนดอยแลววา งบประมาณการพฒนาเดกและเยาวชนดงกลาว เปนการคนก าไรสสงคม

ของภาคธรกจเปนหลก โดยบรษทรอยละ 73.8 ในป พ.ศ. 2557 และรอยละ 87.5 ในป พ.ศ. 2556 ระบ

ตรงกนวา งบประมาณนใชเพอการคนก าไรสสงคมเปนส าคญ รองลงมาคอ การใชงบประมาณตามความสนใจ

ของผบรหารและการสรางชอเสยงใหบรษทเปนส าคญ รอยละ 50 ในป พ.ศ. 2557 และรอยละ 70.8 ในป

พ.ศ. 2556 (ตารางท 53)

ตารางท 53 เหตผลการด าเนนงานพฒนาเดกและเยาวชนขององคกรภาคธรกจ ป พ.ศ. 2557

เหตผลการด าเนนงานพฒนาเดกและเยาวชน จ านวน )องคกร( คาเฉลย )รอยละ( คนก าไรสสงคม 31 73.8 ชอเสยงของบรษท 10 23.8 ผบรหารใหความสนใจ 21 50.0 พฒนาลกหลานของพนกงาน/เจาหนาท/คนงาน 9 21.4 ใชประโยชนทางภาษ 3 7.1 ไดรบการชกชวนจากผท างานดานเดกและเยาวชน 3 7.1 อนๆ 10 23.8

อนๆ ไดแก สรางจตอาสาใหแกพนกงาน / สวสดการพนกงานและสรางความผกพนของคนในองคกร / เปนความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม / เปนการด าเนนงานตามแผนปฏบตดานสงคมและสงแวดลอม / เปนนโยบายของบรษท ฯลฯ

ตารางท 54 องคกรของทานไดรบผลกระทบจากสถานการณวกฤตในประเทศอยางไรบาง

ผลกระทบจากสถานการณวกฤตในประเทศ จ านวน )องคกร( คาเฉลย )รอยละ( ไมไดรบผลกระทบเลย 27 64.3 ตองลดงบประมาณดานพฒนาสงคมลง 5 11.9 ตองตดงบประมาณดานพฒนาสงคมทงหมด 1 2.4 ตองชะลอการใชงบประมาณดานพฒนาสงคมเอาไวกอน 2 4.8 ไมตอบ 7 16.7

P a g e | 188

สวนท 5 บทสรปและบทวเคราะห

บทสรป

กลาวไดวาสถานการณเดกและเยาวชนไทยในป พ.ศ. 2557 ยงมแนวโนมคลายๆเดม โดยปญหาใน

กลมวยตางๆมแนวโนมคงเดมหลายประเดน เชน ปญหาอนามยแมและเดก การดแลเดกปฐมวย การศกษาใน

แตละชวงวย เดกและอาชญากรรม เปนตน โดยหนวยงานเฉพาะบางหนวยมแนวทางการท างานทม

ประสทธผลขน สะทอนใหเหนความพยายามในการแกปญหา ในขณะทปญหาในภาพใหญยงคงเปนปญหาเดม

นนหมายถงรปแบบการจดการกบปญหายงคงเปนรปแบบเดม

สถานการณภาพรวมในชวงปฏสนธ – 2 ป ของเดกไทย จากขอมลลาสดทมการเกบโดยกรมอนามยใน

ป พ.ศ. 2556 ระบวา ผหญงอาย 15 – 49 ป ทไดใหก าเนดบตรภายใน 2 ปทผานมาไดรบการตรวจครรภรอย

ละ 98 โดยรอยละ 93 ของผหญงทฝากครรภไดรบการตรวจครรภ 4 ครงขนไป อยางไรกตามหญงมครรภท

ฝากครรภเมอายครรภกอน 12 สปดาห เพมขนจากรอยละ 52.4 ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 57.8 ในป พ.ศ.

2557 (กรมอนามย, 2557) แมวายงไมบรรลเปาหมายทรอยละ 60 แตกเหนวามทศทางการพฒนาทดขน

ในสวนของสารอาหารทจ าเปนขณะตงครรภ ขอมลระบวาคามธยฐานของไอโอดนในปสสาวะหญง

ตงครรภมแนวโนมดขน โดยในปพ.ศ. 2557 เทากบ 155.7 ไมโครกรมตอลตร ซงสงกวาป พ.ศ. 2556 ทผาน

มา ซงมคาต ากวา 150 ไมโครกรมตอลตรเทานน

ในสวนของชวงเวลาคลอด อตราการตายของมารดาหลงคลอดในประเทศไทยมแนวโนมลดลงจาก

48.0 ตอการเกดมชพแสนคน ในป พ.ศ. 2555 มาเปนรอยละ 37.6 ตอการเกดมชพแสนคน ในป พ.ศ. 2556

และ 36.6 ในป พ.ศ. 2557 อยางไรกตามกยงคงสงกวาเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (MDGs) ท

ก าหนดใหลดอตราการตายเหลอเพยง 13.0 ตอการเกดมชพแสนคน ในป พ.ศ. 2558

เมอเดกเกดมาแลว ปญหาทารกน าหนกต ากวาเกณฑยงคงเปนประเดนทาทายอย ทารกแรกเกด

น าหนกต ากวา 2,500 กรมยงคงสงกวาเปาหมายทก าหนดไวทรอยละ 7 นอกจากนในเรองพฒนาการสมวยท

ยงมการวดผานเครองมอทเรยกวา Denver II ดจะมแนวโนมทดขน กลาวคอ พบวาเดกแรกเกด – 5 ปม

พฒนาการสมวยเพมขนจากรอยละ 67.3 ในป พ.ศ. 2553 มาเปนรอยละ 72.5 ในป พ.ศ. 2557 (กลมอนามย

แมและเดก, 2557)

ในสวนของเดกปฐมวย 3 – 5 ป จากขอมลของส านกงาน (สสส.) ระบวาเดกปฐมวยไทย 0 – 5 ป ใน

รอบ 15 ปทผานมาจนถงป พ.ศ. 2557 มพฒนาการลาชาถงรอยละ 30 โดยพฒนาการทางภาษามความลาชา

P a g e | 189

ถงรอยละ 20 ซงจะมผลอยางยงตอการศกษาเรยนรในระดบการศกษาในขนตอๆ ไป ปญหาเดกปฐมวยไทย

ยงคงเปนปญหาเรอรงทยงไมไดมการแกไขจรงจงจากภาครฐ สงเกตจากงบประมาณการลงทนในการศกษา

ระดบปฐมวยทมจ านวนคอนขางนอย เพยงรอยละ 12 เทานน นอกจากนในประเดนคณภาพศนยพฒนาเดก

ปฐมวยทยงแตกตางกนอยางชดเจนระหวางในเมองและชนบท รวมทงจ านวนครตอเดกในศนยพฒนาเดกเลก

ทวประเทศ ทคร/ผดแลเดก 1 คนตองดแลรบผดชอบเดกมากถง 17 คน ซงเปนอตราสวนทยากในการจะท าให

เดกปฐมวยไดรบการพฒนาอยางด นอกจากน หากมองในประเดนพฒนาการของเดกทมถง 4 ดาน จะเหนได

ชดเจนวาทศทางการพฒนาเดกปฐมวยไทย เนนหนกไปในเชงการพฒนาทางกายเปนสวนใหญ หากแตในความ

เปนจรงการพฒนาทางดานสงคมและภาษา เปนกลไลส าคญทจะท าใหเดกมการพฒนาตอเนองไปในระยะยาว

และเกยวของกบการเรยนรตลอดชวตของเดก แตการพฒนาในสวนนเปนนามธรรมและอาจจะวดผลจบตอง

ยาก จงเปนจดโหวของการจดท าโครงการใหตอบโจทยการพฒนาในประเดนน

ในกลมเดกวย 6 – 12 ป อาจกลาวไดวา ในกลมวยนเปนผลพวงตอเนองอนเกดมาตงแตแรกคลอดจน

มาสระดบปฐมวยและปรากฏปญหาชดในระดบวยเรยน นนคอ ขอมลจากรมสขภาพจต (2557) ระบวา

เดกไทยอาย 6 – 12 ป ทวประเทศม IQ เฉลยเทากบ 98.39 ต ากวาคากลางมาตรฐานสากล (=100) ซงถาหาก

ประเดนปญหาในระดบปฐมวยยงไมไดรบการแกไข เชอไดวา ปญหา IQ และ EQ ในเดกในวยเรยนกจะคง

สภาพแบบเดมอยางตอเนองตอไป สวนประเดนอตราการเขาเรยนในระดบชนประถมศกษา ระหวางป พ.ศ.

2556 ถง พ.ศ. 2557 มอตราใกลเคยงกนนนคอ ป พ.ศ. 2556 มอตราการเขาเรยนรอยละ 97.9 และในป พ.ศ.

2557 มอตราการเขาเรยน รอยละ 97 แตในสวนของอตราการเขาเรยนตอระดบชนมธยมศกษาตอนปลายสาย

สามญของประเทศไทยอยทรอยละ 76 ในป พ.ศ. 2557 เพมจากรอยละ 67 ในป พ.ศ. 2556 สวนนชใหเหน

คานยมของสงคมไทยทประสงคใหบตรหลานไดรบปรญญาจากการศกษาในระดบปรญญาตรเปนส าคญ

ในขณะทแนวคดในการใหเรยนสายอาชวะศกษายงคงไมไดรบความนยม ซงประเดนนแตกตางจากประเทศ

พฒนาแลวทสงเสรมใหนกเรยนไดเขาเรยนสายอาชวะ และผลกดนใหมการคดคนนวตกรรมผานการท างานจรง

และการทดลองใหมๆ อาทเชน ประเทศเกาหล สงคโปร เปนตน

ส าหรบเดกในชวงวยรน 13 – 17 ป ขอมลชวาเดกไทยใชอนเทอรเนตมากขน โดยรอยละ 32.1 ซง

เปนสดสวนทมากทสด ยงคงเปนการใชเพอการเรยนร รองลงมารอยละ 22.8 ใชเพอการเลนเกม ขอคนพบใน

ทนมหลายประเดนเปนไปในทางบวกสอดคลองกนในกลมวยรน นนคอ ขอมลทชวาเดกไทยอาย 13 ปขนไปท

รบไมไดกบการทชาย/หญงมเพศสมพนธกอนอาย 15 ป เพมขนรอยละ 79.2 ในป พ.ศ. 2554 เปนรอยละ

82.6 ในป พ.ศ. 2557 ซงถอเปนทศนคตเชงบวกทดขนในวยรน ในท านองเดยวกน พฤตกรรมการใสเสอสาย

เดยว เกาะอก นงกางเกงขาสนมาก มจ านวนผรบไมไดเพมสงขนอยางชดเจนจากรอยละ 56.0 ในป พ.ศ. 2554

P a g e | 190

เปนรอยละ 61.3 ในป พ.ศ. 2557 ทศนคตทเปนบวกเชนนนบเปนนมตรหมายอนดในการพฒนา ในทาง

ตรงกนขามการกระท าความผดในคดเดกและเยาวชนพบวาคดเดกอาย 10 – 15 ปลดลงจากป พ.ศ.2556 ทม

10,072 คด เหลอเพยง 4,460 คดในป พ.ศ. 2557 แตคดเยาวชนอาย 15 – 18 ปกลบเพมขนจาก 26,091 คด

เปน 31,520 คดในป พ.ศ. 2557 ประเดนนยงคงเปนขอหวงใยทนากงวล

ในกลมเยาวชนอาย 18 – 25 ป ยงคงเปนกลมทนาเปนหวงเพราะพฤตกรรมเสยงทงหลาย อนไดแก

การดมแอลกอลฮอล การสบบหร พฤตกรรมเสยงทางเพศ การตงครรภ การท าแทงในแมวยรน และอตราการ

ตดตอทางเพศสมพนธมอตราการเพมขนทงหมด จ านวนวยรนทเกยวของยาเสพตดยงคงเปนประเดนนาหวง

ยาเสพตดทนยมในหมวยรนยงคงเปนยาบา รองลงมาคอ กญชาและยาไอซ โดยกลมทคายาเสพตดสวนใหญจะ

อยในชวงอาย 20 – 29 ป มสดสวนในป พ.ศ. 2557 อยทรอยละ 42.2 เพมขนจากป พ.ศ. 2556 ทมสดสวน

อยทรอยละ 41.7

ในปจจบน ประเทศไทยมคาใชจายในการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและบหรเพมขน โดยในกลม

เยาวชน เปนกลมทตองมการเฝาระวงอยางใกลชด ซงขอมลจากการส ารวจ พบกลมเยาวชนเรมสบบหรเมอ

อายนอยลง ในไตรมาส 4 ของป พ.ศ. 2557 คาใชจายในการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลมมลคา 41,391 ลาน

บาท ซงเพมขนจากไตรมาสเดยวกนของป พ.ศ. 2556 รอยละ 2.1 ขณะทคาใชจายในการบรโภคบหรมมลคา

4,817 ลานบาท เพมขนจากไตรมาสเดยวกนของป พ.ศ.2556 รอยละ 1.8 โดยอตราการดมเครองดม

แอลกอฮอลเพมขนจากรอยละ 32.2 ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 32.3 ในป พ.ศ. 2557 และอตราการสบ

บหรเพมขนจากรอยละ 19.9 ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 20.7 ในป พ.ศ. 2557 ทงน ส าหรบในกลมเยาวชน

มอตราการดมเครองดมแอลกอฮอลและสบบหรลดลง แตเรมสบบหรเมออายเฉลยนอยลงจาก 16.8 ป ในป

พ.ศ. 2550 เปน 15.6 ป ในป พ.ศ. 2557

ประเทศไทยในปจจบนความปลอดภยในชวตและทรพยสนโดยรวมดขน แตยงตองเฝาระวง

สถานการณยาเสพตดทงในกลมผคาและผเสพเพอลดปญหาอยางยงยน คดอาญาโดยรวมทงไตรมาส 4 และ

ภาพรวมของป พ.ศ. 2557 ลดลงโดยลดลงจากไตรมาสเดยวกนของป พ.ศ. 2556 รอยละ 11.6 และทงป พ.ศ.

2557 ลดลงรอยละ 12.5 โดยคดยาเสพตดยงคงมสดสวนมากทสดรอยละ 84.5 จงยงคงตองเฝาระวงการ

ลกลอบขนยาเสพตดตามแนวชายแดนสนามบนและทาเรอ การปราบปรามกลมนกคารายใหญ ซงกลมเยาวชน

อาย 15 – 24 ป ยงคงเปนกลมทเขามาเกยวของทงเปนผคาและผเสพรายใหม

ขอมลการกระท าผดอาญาของเดกและเยาวชน โดยกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน กระทรวง

ยตธรรม พบวา ในป พ.ศ. 2557 มเดกและเยาวชนกระท าผดคดอาญาทงสน 36,537 คด ในจ านวนนเปนคด

P a g e | 191

ยาเสพตดมากทสด จ านวน 16,508 คด รองลงมาคอคดเกยวกบทรพย 7,208 คด และอนดบ 3 คอ คด

เกยวกบชวตและรางกาย 3,759 คดโดยคดยาเสพตดนนพบวา มเดกและเยาวชนกระท าผดเพมขนจากป พ.ศ.

2556 (15,530 คด) จ านวน 978 คด

ในสวนของเดกและเยาวชนกลมพเศษ ซงครอบคลมถง 5 ประเดนดงน อาท เดกกบสถานการณความ

ไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต เดกพการ เดกทถกละเมด เดกเรรอนขอทาน เดกขามชาต และการคา

มนษยเปนตน ซงเดกและเยาวชนกลมนนาเปนหวงมาก เพราะสถานการณมแนวโนมเลวรายลง อาท

สถานการณเดกใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ทนบวาเหตการณมแนวโนมรนแรงขน ในปพ.ศ.2557 มเดกและ

เยาวชนเสยชวตถง 14 คน จากเหตการณทงสน 806 เหตการณ ในความสญเสยดงกลาวยงมผลกระทบ

ทางออมตอจตใจ ในกลมทนาเปนหวงกลมตอมาคอ เดกออทสตค โดยกรมสขภาพจตระบชดวา โรคออทสตก

ในเดกมแนวโนมเพมสงขนอยางมากใน 10 ปทผานมา โดยคาดวาในป พ.ศ. 2557 มผปวยออทสตคเดกทว

ประเทศถง 300,000 คน แตเขารบบรการจรงๆ เพยงไมถง 30,000 คน หรอเพยงแค 1 ใน 10 เทานน ทเหลอ

เดกจะถกเลยงดไปตามสภาพซงไมเปนผลดตอคณภาพชวตของพวกเขาในระยะยาว

ในสวนของเดกเรรอนขอทานนน จดวาเปนประเดนทมความเกยวพนกบประเดนการคามนษยโดยตรง

เพราะมผลท าใหประเทศสหรฐอเมรกาจดอนดบประเทศไทย ลงสระดบ 3 ( Tier 3 ) ซงถอเปนระดบทเลวราย

ทสด ในขณะทแนวทางการแกไขปญหาของไทยยงเปนไปในรปแบบเดมๆ นนคอ การจดระเบยบขอทาน ซง

มาตรการดงกลาวถกถอดบทเรยนหลายครง และพบวาไมใชมาตรการทตอบโจทยตอประเดนดงกลาวแมแต

นอย แตภาคทตอบสนองตอการแกปญหาชดเจนคอ ภาคประชาสงคม สงเกตจากการทมโทรศพทแจงเบาะแส

ขอทานเดก ทมสงถง 404 รายในป พ.ศ. 2557 ซงปรากฎการณนเพมสงขนมาอยางตอเนองทกๆ ปแตเมอม

การแจงเบาะแสแลวการประสานไปยงเจาหนาทต ารวจยงคอนขางลาชา สงนสะทอนใหเหนโจทยใหญของ

ประเทศนนคอ “กลไกการคมครองสทธเดกของประเทศ” ยงคงเปนปญหาอย

ปญหาแรงงานเดกและเดกขามชาต จดเปนอกประเดนทมความซอนทบกน และตองการการจดการใน

เชงองคาพยพใหญ โดยขอมลจากส านกงานประกนสงคม พ.ศ. 2557 ระบวา ลกจางทเปนแรงงานเดกลดลง

จาก 50,239คน ในป พ.ศ. 2554 เหลอเพยง 20,465 คนเทานนในป พ.ศ. 2557 นนหมายถง เดกไทยอาย

15 – 18 ป เขาสตลาดแรงงานลดลง ซงจากตวเลขนดเหมอนวา ประเทศจะสามารถขจดแรงงานเดกได แตใน

ความเปนจรงแลวสงนซกซอนปญหาอกประการไวดานใน นนคอการเพมขนของแรงงานนในกลมเดกตางชาตท

ตดตามพอแมเขามาท างานในประเทศไทย ซงตวเลขแรงงานไทยทลดลงน ถกแทนท โดยเดกตางชาตอยางไม

ตองสงสย ประเดนทส าคญคอ ประเทศไทยไมสามารถทราบจ านวนทแนนอนของเดกขามชาตกลมน การศกษา

P a g e | 192

เรองประเดนเดกขามชาตเปนอกหนงบรบททตองการการศกษาวจยเขมขนในสงทประเทศมฐานขอมลและองค

ความรทยงไมเพยงพอตอการบรหารจดการ ทงในระยะสนและระยะยาว

ในทางกลบกน ประเทศไทยใชวาจะมแตปญหาเดกและเยาวชนตรงกนขาม เดกไทยมสวนรวมในการ

พฒนาในภาคสวนตางๆ มากขน อาจกลาวไดวา ในป พ.ศ. 2557 ทผานมา การท างานของสภาเดกและ

เยาวชนในทกระดบของประเทศไทย มแนวโนมดขน มกจกรรมการท างานทเปนรปธรรมมากขน ชดเจนชน ม

การท างานทหลากหลายมากขน และมกจกรรมอนเกดจากสภาเดกและเยาวชนในระดบตางๆ ทวทกภาคของ

ประเทศไทย ภายใตการก ากบของ สท. ทชดเจนขนผานการผลกดนมาตรฐานสภาเดกและเยาวชนแหงชาตลง

สการปฏบต นอกจากนในป พ.ศ. 2557 ทผานมายงมการคดเลอกสภาเดกและเยาวชนดเดนระดบจงหวด ซง

สะทอนใหเหนความพยายามของหนวยงาน สท. ในการพยายามสนบสนนการท างานของสภาเดกในรปแบบ

ตาง ๆ นอกจากนจากการส ารวจของสภาองคการพฒนาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย (สอดย.) ชใหเหน

ขอมลเชงประจกษวา ประเทศไทยมกลมเยาวชนทมการรวมตวกนท างานพฒนาในรปแบบตาง ๆ ทวประเทศ

กลมเหลานมหลายระดบ ตงแตระดบยอย ๆ ท างานในชมชนเรอยมาจนถงระดบจงหวดและระดบประเทศ

ด าเนนกจกรรมหลากหลายตงแตดานสนบสนนการศกษา สงเสรมสขภาพ สงเสรมทกษะชวต สงเสรมกจกรรม

กฬา/นนทนาการ ปกปองและคมครองเดก ควบคมดแลสอทเหมาะสมกบเดก สนบสนนดานสงคมสงเคราะห

ชวยเหลอเดกจากภยพบตทางธรรมชาต พฒนาความรดานภาษา ตลอดจนสนบสนนเพอใหมการออกกฎหมาย

ทเกยวของกบการปกปองคมครองเดก เปนตน องคกรเหลานมกลมเปาหมายกวางขวาง ครอบคลมทงตวเดก

เอง เรอยไปจนถงพอแม ผปกครอง และคนท างานดานเดก โดยมงบประมาณการท างาน ตงแตต ากวา

100,000 บาท ไปจนถงมากกวา 10.0 ลานบาท และมพนธมตรการท างานทแนบแนน กบทงสวนราชการ

สถานศกษา องคกรภาคเอกชน และประชาชนในพนท สงเหลานชวาประเทศไทยมความพรอมของภาคสวน

ตาง ๆ ในการท างานเพอเดก หากรฐเขาใจและวางแนวทางความรวมมออยางเปนรปธรรม และบนการ

ประสานประโยชนระยะยาว

ส าหรบประเดนงบประมาณการพฒนาเดกและเยาวชน การศกษากจะพบขอมลในลกษณะเชนเดม

เหมอนทกปทผานมา นนคอ งบประมาณภาครฐดงกลาวไมสามารถใหตวเลขทใกลเคยงกบความเปนจรงวา ใน

แตละปรฐไดใชงบประมาณลงสการพฒนาเดกเปนจ านวนเทาใด ภาพทเหนในทกป คอ ตวเลขคราว ๆ ทคาด

วาจะเกยวพนกบการพฒนาเดก ซงปรากฎอยในยทธศาสตรท 4 วาดวยการศกษา คณธรรมจรยธรรม คณภาพ

ชวต และความเทาเทยมกนในสงคม ซงงบประมาณในยทธศาสตรนเพมสงขนอยางตอเนองทกปจาก 5.86

แสนลานบาท ในป พ.ศ. 2555 เปน 6.25 และ 8.49 แสนลาน ในป พ.ศ. 2556 และ 2557 โดยล าดบ

P a g e | 193

อยางไรกตามงบประมาณทเกยวของกบการพ ฒนาเดกและเยาวชนยงครอบคลมถงงบประมาณนอก

ภาคราชการผานองคกรตางๆ อาท องคกรทนเพอเดกแหงสหประชาชาตหรอยนเซฟ ซงแตละปจมยอดเงน

บรจาคจ านวนมาก อาท เชนใน ป พ.ศ. 2556 ยนเซฟ มยอดเงนบรจาคเพอเดกจากผบรจาคตางๆ ถง 5.03

แสนลานบาท และรอยละ 84 ของจ านวนเงนนถกใชเพอสนบสนนโครงการส าหรบเดก สวนอกรอยละ 16 นน

จะน าไปใชระดมทนเพมเตมตอไป

นอกจากน การพฒนาเดกไทยยงมงบประมาณจากกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ผาน

แผนงานสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว ซงมงบประมาณสงถงรอยละ 280.7 ลานบาท ในป พ.ศ. 2557

เพมจาก ป พ.ศ. 2556 ทมงบประมาณ 244.89 ลานบาท

ในสวนภาคเอกชนนบเปนองคาพยพทส าคญในการพฒนาเดกและเยาวชนเชนกนในป พ.ศ. 2557

ขอมลจากการส ารวจของ สอดย. ระบวา มองคกรภาคเอกชนทมงบพฒนาเดก จ านวน 64 องคกร โดยองคกร

เหลานเปนองคกรทงทเปนสาขาขององคกรตางประเทศและเปนองคกรภายในประเทศเอง องคกรทงหมด 64

แหงมกจกรรมการพฒนาเดกอยางหลากหลายครอบคลมทงระดบการปกปองคมครองเดก การแกไขปญหาการ

ฟนฟพฒนา และการเฝาระวงในประเดนตางๆ อนเกยวกบเดก และมองคกรถง 4 แหงทมงบพฒนาเดกและ

เยาวชนสงมากกวา 100.0 ลานบาทตอป

บทวเคราะห

จากผลการวเคราะหทปรากฎในกระบวนการพฒนาเดกและเยาวชนในป พ.ศ. 2557 ทผานมา ได

ชใหเหนประเดนปญหาในภาพใหญหลายประการ ทตงตนต งแตระดบปฐมวย นนคอประเดนการขาดสาร

ไอโอดนของครวเรอนไทย ทมผลตอสตปญญาของเดกปฐมวยโดยตรง ซงขอมลในป พ.ศ. 2557 ระบชดวา

ประเทศไทยมครวเรอนเพยงรอยละ 70.9 เทานน ทบรโภคเกลอเสรมไอโอดน และ เมอตดตามพฒนาการของ

เดก 0 – 5 ป ในป พ.ศ. 2556 – 2557 พบวาเดกไทยมพฒนาการปกตทรอยละ70.3 อกประมาณรอยละ30 ม

พฒนาการไมสมวย และเมอตดตามเดกมาจนถงชวงอาย 6 – 12 ป จะพบวาประเทศไทยในป พ.ศ. 2556 –

2557 มเดกรอยละ75 ทอยในวยเรยน และ ไดเขาเรยนตามเกณฑในขณะทอกรอยละ 25 ไมไดเขาเรยนตาม

เกณฑ และเมอจบชนประถมศกษา พบวามเดกหายจากระบบออกไปสกราวรอยละ 20 และเมอตดตามตอ

จนถงเดกกลมนอาย 13 – 17 ป พบเดกไทยถกด าเนนคดในสถานพนจฯทวประเทศไมนอยกวา 30,000 คดตอ

ป ในชวงอาย 10 – 18 ป ในป พ.ศ. 2556 – 2557 มเดกตดเกมสอาย 15 – 19 ป มากถง 2.5 ลานคน เมอ

เทยบกบจ านวนเดก 18 ลานคน และเมอกาวเขาสวยเยาวชนอาย 18 – 25 ป พบวา เดกและเยาวชนอาย 15

P a g e | 194

– 24 ป สบบหรเพมขน 1.7 เทา และมอายแรกสบบหรลดลง นอกจากนยงพบวาในจ านวนเดกเกดทงหมดในป

พ.ศ. 2556 – 2557 ทมจ านวน 481,279 คนนน เปนเดกทเกดจากมารดาอายต ากวา 20 ป ถง 85,306 คน

หรอคดเปนรอยละ 17.73 ของการเกดทงหมด

จากสถานการณดานเดกทงหมดในป พ.ศ 2556 – 2557 น ามาสค าถามทวา แลวประเทศไทยได

ด าเนนนโยบายหรอผลกดนแนวทางอะไรบางในป พ.ศ. 2557 เพอน าไปสการแกไขปญหาทเกดขนในปทผาน

มา?

เพอใหเหนภาพการแกปญหาของประเทศไทย ผวจยขอสรปโครงการ/นโยบาย/แบบงานทเกดขนในป

พ.ศ.2557 ดงนคอ ในสวนของเดกปฐมวยพบปญหามากในเรองของการขาดไอโอดน อนเปนเรองอนามยแม

และเดกโดยตรงเกยวพนกบการท างานของกรมอนามย ผลการศกษาพบวา กรมอนามยมโครงการหลาย

โครงการ อาท โครงการดแลสขภาพสตรตงครรภและเดกอาย 0 – 5 ป โครงการโรงพยาบาลสายใยรกแหง

ครอบครว การตดตามควบคมปลการด าเนนงานใหไดตามทก าหนด โดยมเปาหมายส าคญคอ อนามยหญง

ตงครรภทมประสทธภาพ และ ขจดโรคขาดสารไอโอดนใหหมดไปจากประเทศไทย ซงในปพ.ศ.2557ทผานมา

กรมอนามยไดจดท าแผนยทธศาสตรหลก 7 ขอ เพอท าใหประเทศไทยเปนประเทศทสามารถขจดโรคขาดสาร

ไอโอดนใหหมดไปได การด าเนนการทผานมาทงหมดผลปรากฎวา ผลงานมการปรบตวไปในทศทางทดขน

หลายประเดนแมจะยงไมบรรลเปาหมาย แตถอวามแนวโนมในการพฒนาทดและใกลเคยงกบเปาหมายยงขน

เรอยๆ อาทเชน การฝากครรภครงแรกของหญงตงครรภ ใหมการฝากครรภภายใน 12 สปดาห พบวาในปพ.ศ.

2557 มรอยละ 70.0 ในปพ.ศ.2556 มาเปนรอยละ 92.29 แมวาจะยงไมบรรลเปาหมาย (รอยละ100) แตถอ

วาความพยายามดงกลาวเดนมาถกทศทาง

ในสวนของเดกปฐมวย ยงพบตวเลขพฒนาการสมวยคงเดม ระหวาง 2 ป นนคอราวรอยละ 71.0

และพฒนาการลาชา ยงคงเปนรอยละ 30 เชนเดม มาเปนปท 16 ตอเนอง สงนอาจชใหเหนวาแนวทางการ

ด าเนนงานทผานมาของหนวยงานทเกยวของทมงเนนหนกไปในเรองสขภาพเพยงอยางเดยว อาจไมเพยงพอ

เพราะพฒนาการเดกทครบถวนจ าเปนตองม 4 ดาน อนไดแก 1) พฒนาการดานกลามเนอมดเลก 2)

พฒนาการดานกลามเนอมดใหญ 3) พฒนาการดานอารมณ สงคม และการชวยเหลอตนเอง และ 4)

พฒนาการดานภาษา ซงพฒนาดานท 3 และ 4 เปนพฒนาการในเชงละเอยด ซงมความส าคญตอการสรางคน

ไมยงหยอนไปกวาดานสขภาพ แตทผานมาประเทศไทยยงไมไดใหความส าคญกบประเดนนอยางเตมท

ในกลมเดกวยเรยนอาย 6 – 12 ป ยงพบปญหารปแบบเดมๆ นนคอ เดกไทยเกอบครงมสตปญญาอย

ในเกณฑต า ในขณะทความฉลาดทางอารมณมคาคะแนนทลดลง 2 ดาน คอ ดานการปรบตวตอปญหาและ

P a g e | 195

ความกระตอรอรน อกดานทลดลงอยางมนยส าคญ คอ ดานความม งมนพยายาม ในกลมเดกวยเรยนน

ผลสมฤทธทางการศกษายงคงเปนประเดนส าคญเหมอนทผานมา โดยสถานการณการศกษาไทยในเวทโลก

สะทอนผานคะแนนการประเมน PISA 2012 ทเทยบกบนานาชาตจ านวน 65 ประเทศ พบวา นกเรยนไทยม

คาคะแนนต ากวาคาเฉลยนานาชาตทกครงของการประเมน แสดงถงระดบการพฒนาอยางลาชาของประเดน

การศกษาไทย ทงๆ ทประเทศไทยมระยะเวลาการเรยนในระดบการศกษาขนพนฐานยาวนานถง 12 ป

ในขณะทประเทศสวนใหญ อาท สงคโปรใชเวลาเรยนเพยง 10 ป นอกจากนอาจกลาวไดวา การจดการศกษา

ของไทยมสวนรวมจากภาคเอกชนนอยมากในทกระดบการศกษา ซงการมสวนรวมของภาคเอกชนนอยเปน

สาเหตส าคญประการหนงทท าใหการศกษาไทยยงคงเปนปญหาตาเนองยาวนานมาจนปจจบน ในประเดน

อตราสวนนกเรยนตอคร ประเทศไทยมอตราเฉลยนกเรยนตอครในระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน

ดกวาคาเฉลยทวโลก ดงนนจงอาจกลาวไดวา ไมใชประเดนจ านวนครไมเพยงพอ หากแตเปนประเดนคณภาพ

ของครตางหากทตองการการพฒนาอยางเรงดวน

อกประเดนหนงทเนนย าถงประเดนการพ ฒนาการศกษาชาตเพอเดกไทย นนคอ ประเดนทวาประเทศ

ไทยมงบประมาณการศกษาถงรอยละ 29.5 ตองบประมาณแผนดนทงหมด ซงเปนงบประมาณทมากทสดใน

กลมประเทศอาเซยน ในขณะทญปนมเพยงรอยละ 9.4 หรอเพยง 1 ใน 3 ของงบประมาณประเทศไทยเทานน

อาจกลาวไดวา ประเดนการศกษาไทยตองการการปฏรปทเปนรปธรรมและมเอกภาพชดเจนทงระบบ

ไมเชนนนประเทศไทยคงจะตองเผชญปญหาเดมๆ ดานการศกษาตอเนองไป

อยางไรกตาม ขอมลจากส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ระบวา ประเทศไทยมแผนการศกษา

แหงชาตเพอพฒนาคนตลอดชวงชวต แผนนใหรายละเอยดของการพฒนาคนครอบคลม 5 ชวงอาย อนไดแก

1) แรกเกด – ปฐมวย 2) วยเรยน 3) วยเรยน 4) วยแรงงาน และ 5) ผสงวย โดยแผนมจดเนนทชดเจนและ

ถกตองในการพฒนาแตละชวงวย อาท ชวงปฐมวย แผนระบและเนนย าใหมการจดการเรยนรเพมเตมดาน

ภาษาและลดความส าคญดานวชาการในเดกเลก หรอแผนวยรนทระบใหมการปรบเปลยนกระบวนการเรยน

การสอนและหลกสตรจากเดมทเปน Content Based หรอ School Based ใหมาเปน Competency Based

เพอสรางทกษะและสมรรถนะในทางอาชพและความสามารถในการอยรวมกบผอนแทน เปนตน แตเปนทนา

เสยดายวา ยงไมเหนการผลกดนแผนดงกลาวลงสการปฏบตเพอการปฏรปการศกษาอยางเปนระบบ

เมอขยบตอมาในกลมอาย 13 – 17 ป รปแบบปญหากยงคงเปนลกษณะเดม อนเปนผลสบเนอง

เกยวพนมาจากชวงอายกอนๆ ในกลมเดกอาย 13 – 17 ป มประเดนคดเดกและเยาวชน อาย 10 – 15 ปท

เพมจาก 10,672 คดในป พ.ศ. 2556 เปน 10,776 คด ในป พ.ศ. 2557 แมวาในกลมอาย 16 – 18 ป คดกลบ

P a g e | 196

ลดลงจาก 26,091 คด เปน 25,761 คด ในป พ.ศ. 2557 แตการลดลงดงกลาวนาจะเปนผลมาจากการยกเลก

พรบ.จดตงศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2553 ซงมการเพม

กระบวนการ ขนตอน และการพสจนตอศาลวา มการจบกมถกตองหรอไม ซงหากวาตามจรงแลว เดกกบอา

ชยากรรมเปนปลายน าทสะทอนใหเหนปญหาทเกดขนจากตนทางของเดกตงแตความลมเหลวของครอบครว

โรงเรยนไปจนถงสงคมในภาพรวม ซงกรมพนจและคมครองเดกไดมความพยายามผานโครงการอนหลากหลาย

มากขนกวาป พ.ศ. 2556 ทผานมา โดยในป พ.ศ. 2557 น กรมพนจฯ มโครงการทงในระดบตงรบเพอการ

แกไขปญหาและโครงการในเชงปองกน โดยมภาคหลกเปนสถานศกษา เปนส าคญในกลมเดกวยรน การ

ตงครรภวยรนยงคงเปนปญหาหลกทตอเนองยาวนานกวา 10 ปในกลมเดกหญง และยาเสพตด รวมถง

อาชญากรรมยงคงเปนปญหาหลกในกลมเดกชาย

ประเดนการตงครรภวยรนนน มการด าเนนงานของภาคสวนตางๆ ในประเทศไทยในการพยายาม

แกปญหาการตงครรภในวยรน (สถาบนอศรา มลนธพฒนาสอมวลชนแหงประเทศไทย) อาจพอสรปไดใน

ภาพรวม ดงน 1) การจดการเรยนการสอนเพศศกษาในโรงเรยน 2) การบงคบใชกฎหมายเพอหยดความรนแรง

บงคบ หรอละเมดทางเพศ 3) การใหบรการอนามยเจรญพนธเชงรก และเปนมตร โดยเฉพาะการใหบรการ

ถงยางอนามยและอปกรณการคมก าเนดแกวยรน 4) การบรณาการงานปองกนและแกไขปญหาอยางรอบดาน

ผานการด าเนนงานตามแผนยทธศาสตรพฒนาอนามยการเจรญพนธแหงชาต กระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ.

2553 – 2557 สงผลใหทกจงหวดมคณะกรรมการขบเคลอนเรองการตงครรภไมพรอมโดยภาครฐ เอกชน

ประชาสงคม และชมชนเขามามสวนรวมในการด าเนนงานมากขน 5) การสรางตนแบบการปองกนและดแล

วยรนตงครรภ เชน “คลนกวยรนโรงพยาบาลรามาธบด” “ศนยพงได โรงพยาบาลปทมธาน” และ “มหดล

โมเดล” ซงบรณาการการท างานระหวางชมชน โรงเรยน โรงพยาบาล 6) การชวยเหลอเยยวยาในรปแบบอนๆ

อาท กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มกระบวนการเยยวยาใหเดกวยรนทตงครรภไม

พรอมกลบคนสสงคมโดยการใหค าปรกษา ฝกอาชพ และจายเงนสงเคราะหในบางกรณ และ 7) การจดตงศนย

ชวยเหลอสงคม OSCC 1300 (One Stop Crisis Center) ทเนนการเชอมโยงขอมล และระบบการสงตอ

ใหบรการของทกหนวยงานทเกยวของทมงใหผเสยหายหรอผประสบเหตเขาถงบรการหรอสทธอนพงไดอยางม

ประสทธภาพ

จากแนวทางการด าเนนงานดงกลาวขางตน เหนไดชดวา ประเทศไทยมมาตรการตางๆ หลากหลาย

ระดบ แตไมสามารถบอกไดวามาตรการใด กอใหเกดผลบวกหรอลบ มประสทธภาพมากนอยเทาใด นน

หมายถงวา การประเมนผล ตองเขามาเปนกลไกส าคญในการประเมนมาตรการท างาน เพราะไมเชนนนจะไมม

P a g e | 197

ทางบอกไดวา มาตรการใดทควรจะใชตอไป และมาตรการใดทประสทธภาพต า ไมคมทน และควรตอง

ปรบเปลยน

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. อาจกลาวไดวา ทผานมาประเทศไทยมนโยบายวาดวยการพฒนาเดกและเยาวชนมากมายกระจาย

อยในทกหนวยงานทเกยวของ แตนโยบายและการท างานดงกลาวยงคงเทน าหนกไปในมาตรการเชงตงรบเปน

ส าคญ ในแตละปจะพบวา ปญหาเดกและเยาวชนมความซบซอนมากขนเรอยๆ และจ านวนปญหาใหมๆ ก

เกดขนตอเนองมาโดยล าดบ สงนพสจนวา มาตรการตงรบคงไมสามารถจดการปญหาในเชงภาพใหญได ดงนน

ค าตอบของการพฒนาคงจะตองอยทมาตรการเชงรกทมน าหนก

2. มาตรการเชงรกทกลาวถงในขอขางตน ควรเปนมาตรการทเกดจาก “การฟงเสยงเดก” อยาง

แทจรง ทผานมา ประเทศไทยด าเนนนโยบายโดยใหผใหญเปนผคด ซงแนนอนวา บางสวนถกตอง แตบางสวน

กไมตอบโจทยกระแสการเปลยนแปลงทเชยวกรากเชนทกวนน มาตรการเชงรกทดควรจะมาจากวธคดของผม

สวนไดสวนเสยโดยตรง ซงกคอ เดกและเยาวชนไทย นนเอง

3. การด าเนนงานพฒนาเดกและเยาวชนของประเทศไทยทผานมาดเหมอนจะดงเดกออกจาก

ครอบครว และทมเทสรรพก าลงลงไปทตวเดกเปนส าคญ ซงในความเปนจรงแลว แนวค ดของการละทง

ครอบครวไวขางหลงอาจไมใชค าตอบทถกตองมกของการพฒนาเดกและเยาวชนอยางยงยน

4. ปญหาเดกและเยาวชนหลายปญหาเปนปญหาอบตใหมทมความซบซอนและมความเปนพลวตรสง

อาท ประเดนแรงงานเดกทตดตามพอแมตางชาตเขามาท างานในประเทศไทย เปนตน ประเดนทมความเปน

พลวตรสงเชนนตองการฐานขอมลและการศกษาวจยทมคณภาพเพยงพอตอการวางนโยบายการแกไขปญหา

อาจกลาวไดวาระบบฐานขอมลและการศกษาวจยระยะยาวตอเนองมความจ าเปนในการตอบโจทยการพฒนา

คณภาพชวตเดก

5. ภาคเครอขายภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และกลมเยาวชน นาจะเปนก าลงหลกในการพฒนา

เดกและเยาวชนได ขอมลเชงประจกษชใหเหนวา ภาคเอกชนและภาคประชาสงคม มความพรอมและมใจใน

การเขามามสวนรวมในการพฒนาเดก ดงนนการจดวาง platform ทเหมาะสมในการใชประโยชนจากความ

พรอมของภาคเอกชนและภาคประชาสงคม นาจะเปนค าตอบในการพฒนาได

6. เหนไดชดวา เดกกลมพเศษ อาท ออทสตก เดกใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต เดกเรรอน เดกลก

คนงานกอสราง ยงเปนกลมทกลไกภาครฐยงไมเปนไปในเชงรก แตเปนลกษณะของการตงรบเปนส าคญ ดวย

P a g e | 198

ความซบซอนของปญหาและจ านวนเดกกลมนทเ พมมากขน ภาครฐอาจตองคดถงมาตรการเชงรกทม

ประสทธภาพบนฐานของการใชทรพยากรรวมกน (resource pooled) ของหนวยงานทเกยวของทงหมด

P a g e | 199

บรรณานกรม

กนกรตน ปญญา. (2557). รายงานพเศษ วทยากรกระบวนการเสรมสรางทกษะชวตเพอลดปญหาการตงครรภ

ไมพรอมในเดกและเยาวชน. สวท. เชยงใหม (18 เมษายน 2557). สบคนจาก

http://region3.prd.go.th/chiangmai/detail_new.php?id=16276

กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน. (2557). สถานการณปจจบนเกยวกบปญหาของเดกและเยาวชนใน

สงคมไทย.

กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน. (2558). รายงานสถตคด ประจ าป พ.ศ. 2557. ศนยเทคโนโลย

สารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน.

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2557). แผนยทธศาสตรสขภาพกระทรวงสาธารณสข ดานสงเสรมสขภาพ

และปองกนโรค ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 (5 Flagship Projects).

กลมดวยใจ. (2558). รายงานสถานการณเดกในพนทความขดแยงชายแดนใต ประจ าป 2557. สบคนจาก

https://voicefromthais.wordpress.com/2015/01/09/สถานการณเดกในพนท/

ไกรยส ภทราวาท. (2557). เปดดชนการศกษาไทยรายจงหวดโอกาสสการปฏรปการศกษาโดยใชพนทเปนฐาน

ท างาน. จดหมายถงเพอนสมาชก ฉบบท 159 (6 มถนายน 2557) สสค.

คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด. (2557). ไทยตดอนดบ7ของโลกมเหตรนแรงทางเพศชม.ละ 3 ราย.

HOT NEWS โดย M2F ฉบบวนท 13 พฤศจกายน พ.ศ. 2557 สบคนจาก

http://www.teenrama.com/oldnews/Nov'57/nov4.html

โครงการรณรงคยตธรกจเดกขอทาน มลนธกระจกเงา. (ม.ป.ป.). รายงานสถานการณปญหาเดกขอทานรอบป

2557. ศนยปฏบตการตอตานการคามนษย มลนธกระจกเงา. สบคนจาก

http://www.notforsale.in.th/autopagev4/show_page.php?topic_id=1774&auto_id=7&T

opicPk=

เดลนวส. (2557). ครวกลางชวยสรางโภชนาการสมวย – กลางกระแส. (5 ตลาคม 2557) สบคนจาก

http://www.dailynews.co.th/article/271459

P a g e | 200

ชชวรรณ ปญญาพยตจาต. (2557). คนหาเดกกลมเสยง ลดอตราพฒนาการลา. วนท 22 ธนวาคม 2557

สบคนจาก http://www.thaihealth.or.th/Content/26859-คนหาเดกกลมเสยง%20ลดอตรา

พฒนาการลาชา.html

ทวศลป วษณโยธน โชษตา ภาวสทธไพศฐ พรทพย วชรดลก พชรนทร อรณเรอง และธนวรจน บรณสขสกล.

(2556). ความชกโรคสมาธสนในประเทศไทย. Journal of Mental Health of Thailand 2013;

21(2).

ไทยพบเอส. (2557). องคกรพทกษเดกยงพบแนวโนมเดกถกละเมดตอเนอง. ขาว วนท 1 สงหาคม 2558

สบคนจาก http://news.thaipbs.or.th/content/องคกรพทกษเดกยงพบแนวโนมเดกถกละเมด

ตอเนอง

ไทยรฐออนไลน. (2557). คลอดยทธศาสตรสกดความรนแรงเดก ผดมาตรการปองกนเยยวยาครบวงจร เนน

ผกพน – จดระบบเฝาระวง (4 สงหาคม 2557) สบคนจาก

http://www.thairath.co.th/content/440902

ไทยรฐออนไลน. (2557). สธ.พบ'เดก-ผหญง' ถกท ารายทก 15 นาท ลวงละเมดทางเพศท 1. วนท 8 มนาคม

2557. สบคนจาก http://www.thairath.co.th/content/408556

นวรตน รามสต และบลลงก โรหตเสถยร. (2558). ขาวส านกงานรฐมนตร 104/2558 ผลประชม

คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต. สบคนจาก

http://www.moe.go.th/websm/2015/mar/104.html

นภาพรรณ วรยะอตสาหกล. (2557). ยทธศาสตรดานโภชนาการของกลมเดกวยเรยน แผนปฏบตการดาน

โภชนาการ ปงบประมาณ 2558. สบคนจาก

http://www.anamai.moph.go.th/download/download/102557/Strategic_Plan/2/1_1.pdf

บานเมอง. (2557). ขอมลจากศนยพงไดระบเดกต ากวา 18 ถกลวงละเมดอนดบ 1. วนท 13 พฤศจกายน

2557. สบคนจาก http://www.banmuang.co.th/oldweb/2014/11/ระบเดกต ากวา-18-ถกลว/

ประกายดาว พรหมประพฒน. (2558). สถานการณปญหาพฤตกรรมทางเพศและปญหาสขภาพ การตงครรภ

ในกลมวยเรยน วยรน. ส านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข.

P a g e | 201

ประชาไท. (2557). 43 องคกรดานเดกประณามเหตรนแรง วอนผปกครองไมน าเดกเขาใกลทชมนม. วนท 27

กมภาพนธ 2557 สบคนจาก http://prachatai.com/journal/2014/02/51990

ปวณา จมสมา. (2557). การปองกนภาวะขาดออกซเจนในทารกแรกเกด (Birth asphyxia).

ภเบศร สมทรจกร. (2557). ไลฟสไตล แผนการด าเนนชวต กบแนวคดการมบตรของคนเจเนอเรชนวาย.

เอกสารประกอบการสมมนา โครงการสมมนา เรอง การเปลยนแปลงโครงสรางประชากร กบอนาคต

การพฒนาประเทศ วนศกรท 12 ธนวาคม พ.ศ. 2557 จดโดย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการ

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต รวมกบ กองทนประชากรแหงสหประชาชาต (UNFPA) และส านกงาน

กองทนสนบสนนการวจย.

มะลวลย หาญกาง. (ม.ป.ป.). อมบญกบการคามนษย. นกวชาการสนบสนนงานนตบญญตดานกฎหมาย กลม

งานคณะกรรมาธการการปกครอง ส านกกรรมาธการ 2 ส านกงานเลขาธการวฒสภา. สบคนจาก

http://www.senate.go.th/w3c/senate/pictures/content/file_1409726920.pdf

มลนธเพอการพฒนาเดก. (2557). ผนกก าลง 3 ฐาน "เดก ชมชน ครอบครว" ผลกดนเยาวชนไทยคดโจทย

พฒนาชมชน. สบคนจาก

http://www.iamchild.org/site/index.php?option=com_content&view=article&id=391:-

3-q-q-&catid=92:2011-08-14-08-44-01&Itemid=94

มลนธศนยพทกษสทธเดก. (2557). เครอขายทท างานดานเดก 43 องคกร ออกแถลงการณเรยกรองใหทกฝาย

ยตความรนแรงทมผลกระทบตอเดกทก รปแบบในพนทชมนม พรอมวงวอนผปกครองไมน าเดกเขา

รวมชมนม. สบคนจาก http://www.thaichildrights.org/socialstory/1014

รฐพงศ บญญานวตร. (2557). เดนหนาประเทศไทย อนาคตทางรอดทางเลอกของเดกและเยาวชน

หนงสอพมพมตชน ฉบบวนท 6 พฤศจกายน 2557 (กรอบบาย) สบคนจาก

http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=39234&Key=news_research

วสทธ บญญะโสภต. (2557). สานพลงเดกและเยาวชนสอาเซยน. เกบเลกประสมนอย (6 สงหาคม 2557).

สบคนจาก http://bwisutttoto.blogspot.com/2014/08/blog-post.html

ศรสะเกษ. (2557). ศรสะเกษจดกจกรรมมหกรรมเยาวชน “รวมพลงเยาวชนคดบวก เรยนรวถพอเพยง

ปรองดองสมานฉนท กาวทนอาเซยน สบคนจาก

P a g e | 202

http://www.mcot.net/site/content?id=54448d64be04700d368b457b#.VeF9P_nvPDc

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. (2557). สพฐ.รบลกคสช.สราง

คานยมคนไทยใหม . เดลนวส ฉบบวนท 17 ก.ค . 2557 (กรอบบาย) . สบคนจาก

http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=37710&Key=hotnews

สถานเอกอครราชทตสหรฐอเมรกาประจ าประเทศไทย. (2557). รายงานสถานการณการคามนษยประจ าป

พ.ศ. 2557. สบคนจาก http://thai.bangkok.usembassy.gov/tipthaireport14-t.html

สถาบนราชานกล. (2558). งานแถลงขาวผลการส ารวจสถานการณระดบสตปญญาและความฉลาดทางอารมณ

ใน เด ก ไทยว ย เ ร ยน : ช อ ง ว า ง ร ะหว า ง เ ด ก ไทย เขต เม อ งและ เขตชนบท . ส บค นจาก

http://www.rajanukul.go.th/new/index.php?mode=maincontent&group=225&id=3867

&date_start=&date_end=

สหการณ เพชรนรนทร. (2557). เดก-เยาวชนทกระท าผดกวา 60% มาจากครอบครวแตกแยก และ 25% ยง

เรยนหนงสออย. สบคนจาก

http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/635550#sthash.j7xx0cCQ.dpuf

ส านกขาว Hfocus. (2557). สธ. หวน ฟนผ – ปรทนต คกคามสขภาพชองปากคนไทย. ส านกขาว Hfocus

เจาะลกระบบสขภาพ (16 ตลาคม 2557). สบคนจาก

http://www.hfocus.org/content/2014/10/8379

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.). (2557). สรางนกจดการลดน าหนกในเดกวยเรยน.

ขาวสขภาพ วนท 24 พฤศจกายน 2557. ส านกสอสารและตอบโตความเสยง กระทรวงสาธารณสข.

สบคนจาก http://www.thaihealth.or.th/Content/26577-สรางนกจดการลดน าหนกในเดกวย

เรยน.html

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.). (2557). เปดสถานการณเดกปฐมวย พบ 1 ใน 3

พฒนาการลาชา. ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) วนท 26

มกราคม 2557. สบคนจาก http://www.thaihealth.or.th/Content/19353-เปดสถานการณเดก

ปฐมวย%20พบ%201%20ใน%203%20พฒนาการลาชา.html

P a g e | 203

ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต ประจ าประเทศไทย. (2557). การพฒนาคนในบรบทประชาคม

อาเซยนรายงานการพฒนาคนของประเทศไทย.

ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน). (2557). Thailand Internet User Profile

2014.

ส านกงานพฒนาระบบขอมลขาวสารสขภาพ Health Information System Development Office (HISO).

(2557). เดก-ผหญงถกท ารายวนละ 50 ราย.โลกวนน วนท 26 พฤศจกายน 2557. สบคนจาก

http://healthinfo.in.th/hiso5/healthy/news2.php?names=11&news_id=6584

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภาปฏรปแหงชาต. ( 2557).

สาระสงเขปประเดนการปฏรปประเทศไทยดานการศกษา. พมพครงท 1 กรงเทพมหานคร:ส านกการ

พมพ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. สบคนจาก http: //www.parliament.go.th/library

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภาปฏรปแหงชาต. ( 2557).

สาระสงเขปประเดนการปฏรปประเทศไทยดานสงคม. พมพครงท 1 กรงเทพมหานคร:ส านกการพมพ

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรสบคนจาก http: //www.parliament.go.th/library

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2557). สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก ป 2557. กรงเทพฯ : สกศ.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2557). รายงานประจ าป 2557. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษากบ

พนธกจพฒนาการศกษาชาต. กรงเทพฯ

ส านกงานสถตแหงชาต. (2557). การส ารวจสภาวะทางสงคม วฒนธรรม และสขภาพจต (ความสข) คนไทย

พ.ศ. 2557. บทสรปส าหรบผบรหาร ส านกงานสถตแหงชาต.

ส านกงานสถตแหงชาต. (2557). สรปส าหรบผบรหารการส ารวจ พฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของ

ประชากร พ.ศ. 2557.

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) . (2557). ดชนขดความสามารถในการ

แขงขน : ไอเอมด (IMD) ป 2014 สบคนจาก http://www.qlf.or.th/Home/Contents/869

ส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย. (2557). แผนพฒนาเดกและ

เยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2555 – 2559 ดานสทธเดกเพมเตมตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการสทธ

P a g e | 204

เดกแหงสหประชาชาต ฉบบผานความเหนชอบจากคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชน

แหงชาต. พมพครงท 1 กรงเทพมหานคร: โรงพมพส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต.

ส านกนโยบายและยทธศาสตร. (2557). ยทธศาสตร ตวชวด และแนวทางการจดเกบขอมล กระทรวง

สาธารณสข ปงบประมาณ พ.ศ. 2558 กระทรวงสาธารณสข (ฉบบปรบปรง วนท 30 กนยายน

2557). ส านกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข.

ส านกเฝาระวงทางวฒนธรรม. (2557). โครงการเดกไทยกบไอท “คานยมไทย สรางสงคมไทยเปนสข”. ส านก

เฝาระวงทางวฒนธรรม ส านกงานปลดกระทรวงวฒนธรรม.

ส านกสอสารและตอบโตความเสยง. (2557). กรมอนามยจบมอพนธมตร 5 ประเทศเอเชย เรงลดปญหาฟน

น านมผ. ขาวแจก (13 พฤษภาคม 2557). สบคนจาก

http://www.anamai.moph.go.th/mobile_detail.php?cid=76&nid=6588

ส านกสอสารและตอบโตความเสยง. (2557). กรมอนามย เรงพฒนาคณภาพอาหารหลงเพม 20 บาท สราง

เดกไทยมโภชนาการสมวย ไอควด. ขาวแจก (23 มถนายน 2557). สบคนจาก

http://www.anamai.moph.go.th/mobile_detail.php?cid=76&nid=6746

สรพงศ อ าพนวงษ. (2557). หนมองอนาคต เดก “ออทสตก” พ.ศ.2557 ไทยอกครงในยคทไทยขาดแรงงาน.

ขาวสารกรมสขภาพจต ISSN 0125-6475. สบคนจาก

http://www.dailynews.co.th/article/258236

สวรา แกวนย และสภาภรณ พนสนาช. (2558). สถานการณเดกในพนทจงหวดชายแดนภาคใต: 11 ป ของ

เดกและเยาวชนในวงวนแหงความรนแรง. คณะท างานฐานขอมลเหตการณชายแดนใต ศนยเฝาระวง

สถานการณภาคใต (DSID) สถานวจยความขดแยงและความหลากหลายทางวฒนธรรมภาคใต (9

มกราคม 2558) สบคนจาก http://www.deepsouthwatch.org/node/6656

องคการบรหารสวนจงหวดชยภม. (2557). อบจ.ชยภม พฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนจงหวดชยภม ประจ าป

2557. สบคนจาก http://www.chpao.org/news/576/pdf

องคการยนเซฟ ประเทศไทย. (2557). เนองในวนสทธเดกสากล เดกและเยาวชนไทยเรยกรองใหเกดโอกาสท

เทาเทยม. สบคนจาก http://www.unicef.org/thailand/tha/media_23257.html

P a g e | 205

องคการยนเซฟ. (2557). ยนเซฟเรยกรองใหพนทชมนมเปน “สถานทปลอดเดก” หลงเหตรนแรงคราชวตเดก

3 ราย. สบคนจาก http://www.unicef.org/thailand/tha/media_22180.html

อดศร เกดมงคล. (2557). แนวโนมการจดการแรงงานขามชาตในอนาคต (หนงสอพมพไทยโพสต วนท 21

ธนวาคม 2557). ส านกขาว Hfocus สบคนจาก

http://www.hfocus.org/content/2014/12/8911

P a g e | 206

ภาคผนวก

รายนามผเขารวมสนทนากลม สภาเดกและเยาวชน

1. คณแมนองแกม

2. คณแมนองเตชณ

3. คณแมนองศรณยพงศ

4. คณแมนองไทย

5. คณแมนองภม

6. นายสรพทธ โยธนบรณานนท ประธานสภาเดกและเยาวชน จงหวดชลบร

7. นายเกยรตคณ วงสะอาด ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดมกดาหาร

8. นายวชรพงศ โพธศรใหม ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดหนองคาย

9. นายพงศนรนทร นนกล า ผบรหาร

10. คณจนดารตน เปนใจ ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดสโขทย

11. นายสมเกยรต ธนาคาม ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดเชยงใหม

P a g e | 207

ภาคผนวกตาราง

ตารางท 1 จ านวนประชากรในกลมประเทศอาเซยนป พ.ศ. 2557

ทมา: ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, 2557

ตารางท 2 รอยละของประชากรอายนอยกวา 15 ปในกลมประเทศอาเซยนป พ.ศ. 2557

ทมา: ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, 2557

P a g e | 208

ตารางท 3 อตราสวนพงพงทางอายในกลมประเทศอาเซยน

ทมา: ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, 2557

ตารางท 4 จ านวนประชากรเดกและเยาวชน ป พ.ศ. 2557 จ าแนกตามเพศและอาย

2557 2556

อาย ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม

นอยกวา 1 ป 352,972 332,857 685,829 358,688 337,792 696,480

1 ป 377,309 355,441 732,750 403,986 381,248 785,234

2 ป 406,235 383,497 789,732 398,051 375,237 773,288

3 ป 399,396 376,644 776,040 385,534 364,561 750,095

4 ป 386,152 365,334 751,486 397,912 375,230 773,142

5 ป 398,249 375,579 773,828 400,748 378,104 778,852

6 ป 400,811 378,290 779,101 409,556 386,930 796,486

7 ป 409,650 387,090 796,740 406,407 383,071 789,478

8 ป 406,487 383,230 789,717 411,045 389,337 800,382

P a g e | 209

2557 2556

อาย ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม

9 ป 411,031 389,434 800,465 415,948 394,217 810,165

10 ป 416,012 394,274 810,286 404,973 382,568 787,541

11 ป 404,973 382,636 787,609 406,696 384,919 791,615

12 ป 406,705 384,959 791,664 408,470 386,541 795,011

13 ป 408,454 386,642 795,096 430,111 408,996 839,107

14 ป 429,947 409,009 838,956 430,517 407,095 837,612

15 ป 430,241 407,131 837,372 458,975 436,538 895,513

16 ป 458,552 436,586 895,138 497,361 472,529 969,890

17 ป 496,694 472,497 969,191 507,947 482,773 990,720

18 ป 506,994 482,452 989,446 501,127 478,838 979,965

19 ป 500,056 478,424 978,480 484,728 461,741 946,469

20 ป 484,248 461,860 946,108 487,086 466,804 953,890

21 ป 476,748 466,789 943,537 485,715 474,799 960,514

22 ป 489,845 474,770 964,615 488,037 471,952 959,989

23 ป 484,687 471,927 956,614 477,955 467,285 945,240

24 ป 479,168 467,193 946,361 460,448 448,212 908,660

25 ป 460,620 448,069 908,689 451,163 439,309 890,472

รวมทงสน 11,282,236 10,752,614 22,034,850 11,369,184 10,836,626 22,205,810

ทมา: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย, 2557

ตารางท 5 รายงานสถตขอมลการเกดทวประเทศและจงหวดทมการเกดมากทสด 3 อนดบ ประจ าป พ.ศ.

2557

อนดบ จงหวด ชาย หญง รวม

ทวประเทศ 399,852 376,518 776,370

1 กรงเทพมหานคร 51,190 48,428 99,618

P a g e | 210

อนดบ จงหวด ชาย หญง รวม

2 จงหวดชลบร 16,778 15,715 32,493

3 จงหวดนครราชสมา 13,623 13,146 26,769

ทมา: ส านกบรหารการทะเบยน กรมการปกครอง, 2557

ตารางท 6 ประมาณการประชากร จ าแนกตามกลมอาย (จากขอสมมตฐานภาวะเจรญพนธระดบปาน

กลาง) ป พ.ศ. 2557

กลมอาย อาย ป พ.ศ. 2557

0–14 ป

0–4 ป 3,733

5–9ป 3,927

10–14ป 4,295

รวม 11,955

15–29 ป

15–19 ป 4,562

20–24 ป 4,536.34

25–29 ป 4,342.53

รวม 13,440.87

ทมา: ระบบฐานขอมลดานสงคมและคณภาพชวต ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต

หนวย : 1,000

P a g e | 211

ตารางท 7 รอยละของเดกอาย 0 – 5 ป มสวนสงระดบดและรปรางสมสวน ประจ าปงบประมาณ 2557

ทมา: กรมอนามย, 2557

ตารางท 8 รอยละของเดกอาย 6 – 14 ปทมภาวะอวน ประจ าปงบประมาณ 2557

ทมา: กรมอนามย, 2557

P a g e | 212

ตารางท 9 รอยละของเดกอาย 6 – 14 ปมสวนสงระดบดและรปรางสมสวน ประจ าปงบประมาณ 2557

ทมา: กรมอนามย, 2557

ตารางท 10 จ านวนปการศกษาเฉลยของประชากร จ าแนกตามกลมอายและเพศป พ.ศ. 2557

กลมอาย ชาย หญง รวม

15 ปขนไป 8.2 7.9 8.1

15 – 39 ป 10.2 11.1 10.7

ทมา: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ค านวณจากขอมลตวอยางของการส ารวจภาวะการท างานของ

ประชากรทวราชอาณาจกร รอบท 3 ส ารวจโดยส านกงานสถตแหงชาต

ตารางท 11 งบประมาณรายจายดานการศกษาจ าแนกตามระดบการศกษา ป พ.ศ. 2557

ปงบประมาณ บาท

งบประมาณดานการศกษา 518,519.1

ระดบกอนวยเรยนและประถมศกษา -

ระดบมธยมศกษา 383,557.2

รวมการศกษาขนพนฐาน 383,557.2

ระดบอดมศกษา 87,721.9

การศกษาไมก าหนดระดบ 2,720.3

การบรการสนบสนนการศกษา 23,508.6

หนวย: ป

หนวย: ลานบาท

P a g e | 213

ปงบประมาณ บาท

การศกษาอน ๆ 21,011.1

ทมา: งบประมาณโดยสงเขป ส านกงบประมาณ

ตารางท 12 อนดบดานการศกษาของไทยจ าแนกอนดบตามตวชวด

ทมา: ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.), 2557

P a g e | 214

ตารางท 13 ขอมลสาเหตการตายทส าคญของเดกไทยทมอายต ากวา 15 ป )คาเฉลยตอป(

กรณ จ านวน )คน( จมน า 1,450 ถกท าราย 71 โรคปอดบวม 741 โรคไขเลอดออก 60 อบตเหตจากจราจร 672

ทมา: ส านกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข (6 สงหาคม 2557)

ตารางท 14 จ านวนประชากรอาย 6 ปขนไป จ าแนกตามการมการใชเครองมอ/อปกรณเทคโนโลย

สารสนเทศ ทวราชอาณาจกร พ.ศ. 2557

รายการ จ านวน (คน) จ านวนประชากร 62,286,730

การใชคอมพวเตอร 23,771,341 การใชอนเทอรเนต 21,729,382 การมโทรศพทมอถอ 48,065,641

ทมา: การส ารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน ส านกงานสถตแหงชาต

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ตารางท 15 การใชเครองมอ/อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ จ าแนกตามกลมอาย ทวราชอาณาจกร พ.ศ.

2557

กลมอาย (ป) จ านวนผใชอนเทอรเนต

จ านวนผใชคอมพวเตอร

จ านวนผใชโทรศพทมอถอ

รวม 21,729,382 23,771,341 48,065,641 6-10 1,531,612 3,077,205 526,151 11-14 2,894,826 3,377,843 1,906,675 15-19 3,853,478 3,817,215 4,335,071 20-24 2,857,694 2,646,415 4,604,830

ทมา: การส ารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน ส านกงานสถตแหงชาต

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

P a g e | 215

ตารางท 16 จ านวนและรอยละของคดเดกและเยาวชนทถกด าเนนคดโดยสถานพนจฯทวประเทศ ป พ.ศ.

2557 จ าแนกตามอายและเพศ

หนวย : คด เพศ รวม ชาย หญง

อาย* (ป) จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ รวม 36,537 100.00 34,108 93.35 2,429 6.65

เกน 10 ป แตไมเกน 15 ป 10,776 29.49 9,955 27.25 821 2.25 เกน 15 ป แตไมถง 18 ป 25,761 70.51 24,153 66.10 1,608 4.40

หมายเหต: *หมายถง อายในวนทการกระท าความผดไดเกดขน

ทมา: กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน

ตารางท 17 จ านวนประชากรอายตงแต 15 ปขนไปทสบบหร อตราการสบบหร จ าแนกตามกลมอาย เพศ

และเขตการปกครอง พ.ศ. 2557

P a g e | 216

ตารางท 18 เปรยเทยบอายเฉลยทเรมสบบหรครงแรกของผทมอายตงแต 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจ า

จ าแนกตามกลมอาย พ.ศ. 2544 – 2557

P a g e | 217

ตารางท 19 รอยละของวยรนไทย อาย 13 – 24 ป จ าแนกตามพฤตกรรมและความถของการท า พ.ศ.

2554 - 2557

ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

P a g e | 218

ตารางท 20 แสดงผลการส ารวจคานยม 12 ประการ

ล าดบท คานยม 12 ประการ รอยละ 1 มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 7.40 2 ซอสตย เสยสละ อดทน มอดมการณในสงทดงามเพอสวนรวม 8.10 3 กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย 8.00 4 ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรง และทางออม 8.60 5 รกษาวฒนธรรมประเพณไทยอนงดงาม 7.30 6 มศลธรรม รกษาความสตย หวงดตอผอน เผอแผและแบงปน 7.90 7 เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขท

ถกตอง 9.20

8 มระเบยบวนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ 8.80 9 มสตรตว รคด รท า รปฏบตตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหว 7.10

10 ร จ กด ารงตนอย โดยใชหลกปรชญา เศรษฐกจพอเพยงตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รจกอดออมไวใชเมอยามจ าเปน มไวพอกนพอใช ถาเหลอกแจกจายจ าหนาย และพรอมทจะขยายกจการเมอมความพรอม เมอมภมคมกนทด

8.60

11 มความเขมแขงทงรางกาย และจตใจ ไมยอมแพตออ านาจฝายต า หรอกเลส มความละอายเกรงกลวตอบาปตามหลกของศาสนา

9.90

12 ค านงถงผลประโยชนของสวนรวม และของชาตมากกวาผลประโยชนของตนเอง

9.10

ตารางท 21 รอยละของนกเรยน นสต นกศกษาตอประชากรวยเรยน จ าแนกตามระดบการศกษา ป พ.ศ.

2537 – 2552

ทมา: สตช., การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย ป พ.ศ. 2543 – 2573

P a g e | 219

ภาคผนวกรปภาพ

รปภาพท 1 จ านวนประชากร ป พ.ศ. 2557 จ าแนกตามเพศและอาย

ทมา: Central Intelligence Agency (CIA), https://www.cia.gov/library/publications/the-world-

factbook/geos/th.html

รปภาพท 2 การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของประเทศไทย

P a g e | 220

รปภาพท 3 เปรยบเทยบภาวะอวนของเดกวยเรยน

ทมา: นภาพรรณ วรยะอตสาหกล, 2557

รปภาพท 4 ภาวะอวนของเดกอาย 6 – 12 ป

ทมา: นภาพรรณ วรยะอตสาหกล, 2557

P a g e | 221

รปภาพท 5 ดชนการศกษาไทย

ทมา: ไกรยสภทราวาท, 2557

รปภาพท 6 ดชนขดความสามารถทางการแขงขนของไทยดานตางๆ เปรยบเทยบ 60 ประเทศ โดย ไอเอม

ด ป ค.ศ. 2014

ทมา: ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.), 2557

P a g e | 222

รปภาพท 7 สถตการเจบปวยฉกเฉนในเดก ป พ.ศ. 2557

ทมา: สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต, 2557

รปภาพท 8 การใชอนเทอรเนตของเดกไทย

ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

P a g e | 223

รปภาพท 9 รอยละของประชากรอาย 13 ปขนไป จ าแนกตามความคดเหนตอพฤตกรรมทวไป พ.ศ. 2554

และ 2557

ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

รปภาพท 10 รอยละของประชากรอาย 13 ปขนไป จ าแนกตามความคดเหนตอพฤตกรรมการแสดงออก

ทางเพศ พ.ศ. 2554 และ 2557

ทมา:ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

P a g e | 224

รปภาพท 11 รอยละของประชากรอาย 13 ปขนไป จ าแนกตามความคดเหนตอพฤตกรรมการม

เพศสมพนธ พ.ศ. 2554 และ 2557

ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

รปภาพท 12 คะแนนเฉลยสขภาพจตคนไทยอาย 15 ปขนไป จ าแนกตามระดบสขภาพจตและกลมอาย

(ป พ.ศ. 2557)

ทมา:ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

P a g e | 225

รปภาพท 13 คะแนนเฉลยสขภาพจตคนไทยอาย 15 ปขนไป จ าแนกตามระดบสขภาพจตและระดบ

การศกษาสงสด (ป พ.ศ. 2557)

ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

รปภาพท 14 สภาวการณความเครยดของเดกไทยในรอบป 2555

ทมา: สถาบนรามจตต, 2556

ประถมศกษา, 33.86

มธยมศกษาตอนตน,

41.14

มธยมศกษา ตอนปลาย,

40.96

อดมศกษา, 46.63

อาชวศกษา, 45.4

P a g e | 226

รปภาพท 15 คดเดกและเยาวชนของสถานพนจ

ทมา: กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน, 2557

รปภาพท 16 จ านวนและรอยละของคดเดกและเยาวชนทถกด าเนนคดโดยสถานพนจฯทวประเทศ

จ าแนกตามฐานความผดป พ.ศ. 2556 และปงบประมาณ 2557

36,400

36,500

36,600

36,700

36,800

ป พ.ศ. 2556 ป พ.ศ. 2557

36,763

36,537

จ านวนคด

พ.ศ. 2556

พ.ศ. 2557 0

20

40

60

19.75

4.45 11.59 3.38

42.24

7.11 11.48

19.73

3.79 10.29 2.37

45.18

8.9 9.75

รอยละ

P a g e | 227

รปภาพท 17 เปรยบเทยบอตราการสบบหรของประชากรอายตงแต 15 ปขนไป จ าแนกตามเพศ พ.ศ.

2547 – 2557

ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

รปภาพท 18 เปรยบเทยบอตราการดมสราของประชากรอายตงแต 15 ปขนไป จ าแนกตามเพศ พ.ศ.

2547 – 2557

ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต, 2557

P a g e | 228

รปภาพท 19 รอยละการเคยมเพศสมพนธของนกเรยนมธยมศกษาปท 5 และนกเรยนชนประกาศนยบตร

วชาชพชนปท 2 พ.ศ. 2553– 2557

ทมา: ส านกระบาดวทยา, 2557

รปภาพท 20 รอยละการใชถงยางอนามยเมเพศสมพนธครงลาสดของนกเรยนมธยมศกษาปท 5 และ

นกเรยนชนประกาศนยบตรวชาชพชนปท 2 พ.ศ. 2553 – 2557

ทมา: ส านกระบาดวทยา, 2557

P a g e | 229

รปภาพท 21 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทตองการพฒนาขดความสามารถ จ าแนกตามกลม

อาย

ทมา: รายงานผลการส ารวจความตองการพฒนาขดความสามารถของประชากร พ.ศ. 2557, ส านกงานสถต

แหงชาตกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปภาพท 22 เหตการณความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนใตพ.ศ. 2557

ทมา: สวรา แกวนย และสภาภรณ พนสนาช, 2558

P a g e | 230

รปภาพท 23 เดกและความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนใต

ทมา: สวรา แกวนย และสภาภรณ พนสนาช, 2558

รปภาพท 24 จ านวนของเดกอายต ากวา 15 ปทเสยชวตจากเหตการณความไมสงบในพนท 4 จงหวด

ชายแดนใต ระหวางป พ.ศ. 2547 – 2557 จ าแนกรายจงหวด

ทมา: สวรา แกวนย และสภาภรณ พนสนาช, 2558

P a g e | 231

รปภาพท 25 จ านวนของเดกอายต ากวา 15 ปทบาดเจบจากเหตการณความไมสงบในพนท 4 จงหวด

ชายแดนใต ในรอบป พ.ศ. 2557 จ าแนกรายจงหวด

ทมา: สวรา แกวนย และสภาภรณ พนสนาช, 2558

รปภาพท 26 แสดงสถานการณคนพการในประเทศไทย ป พ.ศ. 2556และ 2557

ทมา: นภา เศรษฐกร, 2557และ นภา เศรษฐกร, 2558

P a g e | 232

รปภาพท 27 แสดงประเภทความพการในป พ.ศ. 2556และ 2557

ทมา: นภา เศรษฐกร, 2557 และนภา เศรษฐกร, 2558

รปภาพท 28 แสดงสถานการณคนพการในประเทศไทย จ าแนกตามอายและประเภทความพการ ป พ.ศ.

2556

ทมา: นภา เศรษฐกร, 2557

P a g e | 233

รปภาพท 29 แสดงสถานการณคนพการในประเทศไทย จ าแนกตามอายและประเภทความพการ ป พ.ศ.

2557

ทมา: นภา เศรษฐกร, 2558

รปภาพท 30 สถตการเขาถงการศกษาของเดกขามชาตและสถตเดกขามชาตทมาขนทะเบยน

ทมา: เครอขายองคกรท างานดานประชากรขามชาต, 2557

P a g e | 234

รปภาพท 31 รายงานสถานการณเดนแรงงานขามชาตรอบป พ.ศ. 2557

ทมา: ส านกขาวอศรา, 2557

รปภาพท 32 เปรยบเทยบอตราการเขาเรยนระหวางประเทศอาเซยน

ทมา: ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต ประจ าประเทศไทย, 2557

P a g e | 235

รปภาพท 33 คณภาพการศกษาของประเทศในกลมอาเซยน

ทมา: ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต ประจ าประเทศไทย, 2557

รปภาพท 34 นายณรงค ฟบประโคน ประธานสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ป พ.ศ. 2557

P a g e | 236

รปภาพท 35 สมาชกสภาเดกผรวมสนทนากลม