แรงงานผู้สูงอายุ: สถานการณ์...

วารสารการเมองการปกครอง ปท 6 ฉบบท 1 กนยายน 2558 – กมภาพนธ 2559 การบรหารการจดการ-การบรหารทรพยากรมนษย-นโยบาย

345

แรงงานผสงอาย: สถานการณ และนโยบายของประเทศไทย รชพล อ าสข*

ปทพร สคนธมาน**

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคเพออธบายสถานการณการท างานของผสงอาย และนโยบายการบรหารจดการการท างานของผสงอายของประเทศไทยโดยพบวาผสงอายในประเทศไทยนนมสดสวนของผทท างานมากถงรอยละ 39.4 และขณะเดยวกนประเทศไทยกไดมการใหความชวยเหลอประชากรสงวยเหลานท งทางตรง เชน การใหการสนบสนนทนกยมในการประกอบอาชพ หรอทางออม คอ การผลกดนนโยบายตาง ๆ ทเออตอการประกอบอาชพของผสงอาย แตอยางไรกตามแมวาภาครฐจะมการใหความชวยเหลอผสงอายในการท างานในดานตาง ๆ แตสงหนงทตองค านง คอ นายจางและบคคลทวไปควรเปดโอกาสใหผสงอายไดแสดงศกยภาพของตนเองในการท างานอยางเตมทและเหมาะสมกบศกยภาพของตวผสงอาย ขณะทภาครฐอาจสรางมาตรการตาง ๆ ในการสรางแรงจงใจใหกบสถานประกอบการ หรอหนวยงานตาง ๆ เปดรบผสงอายเขาสการเปนแรงงานของตน เชน มาตรการการลดภาษ เปนตน สวนตวผสงอายนนควรไดรบการเสรมแรง หรอเสรมพลงอ านาจในตวเองวาเขาเหลานนมศกยภาพและความสามารถ รวมทงเปนทตองการของสงคมในการเขามามสวนรวมของการพฒนาตลาดแรงงาน และระบบเศรษฐกจของประเทศ

ค าส าคญ: แรงงานผสงอาย/ นโยบายของรฐ

* นสตหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาประชากรศาสตร วทยาลยประชากรศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย ** ผชวยศาสตราจารย ดร ,.วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, อาจารยททปรกษา


346

Elderly Workers: Situation and Policy in Thailand Ratchaphon Amsuk*

Pattaporn Sukontamarn**

Abstract

This article aims to explain the situation of elderly worker in Thailand and the policy of Thai government. Regarding this issue article found the proportion of elder person who participate in the workforce about 39.4 percent. At the same time, Thailand has assisted older persons on working by pushing the policy with direct and indirect methods. For the direct method, Thailand supports loans for older persons. For indirect method, Thailand pushes on policy formulation for helping older person to work. The important consideration is that employers and the general public should provide opportunities for older person to show their ability and efficiency. The government could set incentives for employers and the public to employ older persons such as tax reduction. For the elderly, they should receive motivation and empowerment to increase their ability and efficiency and to make them realize the importance of their labor force participation in the economic development of the country. Keywords: Elderly Workers / Policy บทน า (Introduction)

การเปลยนแปลงตลอดจนการพฒนาตาง ๆ ทเกดขนในสงคมยอมสงผลตอการด าเนนชวต ความเปนอย รวมทงความอยรอดของมนษยแตละคน โดยมปจจยทส าคญไมวาจะเปนปจจยทางสงคม เศรษฐกจ การเมองการปกครอง รวมทงประชากรทเปนตวผลกใหแตละบคคลตองพยายามปรบตวซงเมอน าทง 4 ปจจยมาพจารณาแลวจะพบวาทง 4 ปจจยนนนบวาเปนสงทมความส าคญอยางมาก และอาจไมสามารถแยกออกจากชวตของแตละบคคล หรอแตละสงคมได

* M.A. Student (Demography), College of Population Studies, Chulalongkorn University ** Assistant Prof, Dr., College of Population Studies, Chulalongkorn University, Advisor


347

ทงนหากพจารณาในดานปจจยทางประชากรนน เมอแบงชวงอายของประชากรแลว ไมวาจะเปนชวงวยเดก ชวงวยแรงงาน หรอแมแตชวงวยผสงอายนนมผลตอประเทศ หรอการเปลยนแปลง รวมท งผลกระทบตอสงคมเชนกน และเมอพจารณาตอไปกจะพบวาชวงวย หรอกลมวยทมความส าคญ และก าลงเปนกลมทตองใหความส าคญอยางยง คอ กลมของผสงอาย เนองจากเมอเขาสชวงวยนแลวมกตามมาดวยการสญเสยทงทางรางกาย การงาน หรอแมแตเศรษฐกจ และมกถกมองวาเปนกลมทตองการพ งพงทางสงคม หรอกลายเปนภาระของสงคม โดยจากการรายงานการคาดประมาณประชากรของ The United Nations (2013) พบวาสดสวนของประชากรสงอายของโลกนนก าลงเพมสงขนเรอย ๆ โดยเพมจากรอยละ 13.7 ใน พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 25.1 ใน พ.ศ. 2593 และเพมขนเปนรอยละ 34.6 ใน พ.ศ. 2643 และเมอพจารณาตามภมภาคแลวพบวา ภมภาคเอเชยนนมสดสวนของประชากรทเพมสงขนอยางมากจาก พ.ศ. 2556 รอยละ 12.3 กอนจะเพมขนเปนรอยละ 28.3 และ 41.4 ใน พ.ศ. 2593 และ พ.ศ. 2643 ตามล าดบ ดงรายละเอยดทปรากฏในตารางท 1

ตารางท1 การคาดประมาณรอยละของประชากรจ าแนกตามกลมอาย ระหวาง พ.ศ. 2556 - พ.ศ. 2643

0-14 15-59 60+ 0-14 15-59 60+ 0-14 15-59 60+โลก 26 62 13.7 21 58 25.1 18 54 34.6

แอฟรกา 41 54 5.9 18 59 9.8 22 59 22.4

เอเชย 25 64 12.3 12 58 28.3 16 52 41.4

ยโรป 16 62 27.5 10 51 43.5 15 50 48 ละตนอเมรกา และแครเบยน อเมรกาเหนอ 19 61 23.7 12 54 35.1 17 51 44

โอเชยเนย 24 60 18.9 13 56 29.2 16 52 42

49 49

รายการพ.ศ. 2556 พ.ศ. 2593 พ.ศ. 2643

27 63 12.6 12 57 30.7 15

ทมา: World Population Prospects, United Nations. (2013).

อยางไรกตามเมอพจารณาจากการคาดประมาณทปรากฏในรายงานของ Department of Economic and Social Affairs, The United Nations เมอจ าแนกเปนรายประเทศทตงอยในภมภาคอาเซยนแลวพบวาในอนาคตอก 36 ปขางหนานนประเทศไทยจะมสดสวนของผสงอายสงทสดเมอเปรยบเทยบกบประเทศสมาชกอน ๆ โดยสดสวนของผสงอายไทยใน พ.ศ. 2593 นนจะมสดสวนสงถงรอยละ 37.5 ขณะทประเทศสงคโปรและเวยดนามเปนประเทศทมสดสวนของผสงอายในล าดบ


348

รองลงมา คอ รอยละ 35.5 และ 30.6 ตามล าดบ ขณะทประเทศทมสดสวนของผสงอายนอยทสดใน พ.ศ. 2593 ทงสน 3 ล าดบไดแก ประเทศฟลปปนส (รอยละ 13.7) ลาว (รอยละ 15.7) และอนโดนเซย (รอยละ 21.1) แตอยางไรกตามทกประเทศในภมภาคอาเซยนนนจะกลายเปนสงคมผสงอายอยางสมบรณนบจาก พ.ศ. 2593 เปนตนไป กลาวคอ เมอประเทศใดมสดสวนของประชากรสงอายตงแตรอยละ 10 ขนไปถอวาประเทศนนเปนสงคมผสงอายแลวนนเอง (วพรรณ ประจวบเหมาะ, 2554: 10) ทงนรายละเอยดของสดสวนของผสงอายจ าแนกตามประเทศตาง ๆ ปรากฏในตารางท 2 ดงน

ตารางท 2สดสวนของผสงอายจ าแนกตามประเทศสมาชกอาเซยนระหวาง พ.ศ. 2523 – พ.ศ. 2593

ประเทศ/พ.ศ. 2523 2556 2573 2593

บรไน 4.3 7.5 19.6 28.3

กมพชา 4.7 7.9 12.8 21.2

อนโดนเซย 5.6 8.1 14.1 21.1

ลาว 5.7 5.8 8.3 15.7

มาเลเซย 5.6 8.5 14.2 23.1

เมยนมาร 6.2 8.4 14.1 22.3

ฟลปปนส 4.9 6.4 9.6 13.7

สงคโปร 7.2 15.8 27.0 35.5

ไทย 5.6 14.5 27.0 37.5

เวยดนาม 7.8 9.6 18.3 30.6 ทมา: Department of Economic and Social Affairs, The United Nations, Profiles of Aging: 2013

ทงนเมอพจารณาจากการรายงานและคาดประมาณจ านวนและสดสวนของประชากรสงอายของประเทศไทย ตงแต พ.ศ. 2533 – พ.ศ. 2573 ของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2556) พบวาใน พ.ศ.2543 นนประเทศไทยมจ านวนผสงอายทงสน 5,838,000 คน ตอมาเพมขนเปน 8,011,000 คนใน พ.ศ. 2553 (เพมขน 2,173,000 คน) จากนนจะเพมขนเปน 12,272,000 คน ใน พ.ศ. 2563 (เพมขน 4,261,000 คน หรอเพมขนจากป พ.ศ. 2553 เกอบ 1 เทาตว) และใน พ.ศ. 2573 ผสงอายจะเพมขนสงถง 17,744,000 คน หรอเพมขนจาก พ.ศ. 2563 ถง 5,472,000 คน) ทงนเมอพจาณาจาก พ.ศ. 2543 เปรยบเทยบกบ พ.ศ. 2573 พบวาประชากรสงอายในประเทศไทยเพมขนสงถง 11,906,000 คน ภายในระยะเวลา 30 ป ทงนรายละเอยดปรากฏดงตารางท 3

http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_Final.aspx?reportid=192&template=2R1C&yeartype=M&subcatid=27


349

ตารางท 3การคาดประมาณจ านวนผสงอาย และสดสวนผสงอายตอประชากรรวมตงแตพ.ศ. 2543 – 2573

2543 2553 2563 2573

จ านวนประชากรสงอาย 5,838,000 8,011,000 12,272,000 17,744,000

สดสวนประชากรสงอาย

ตอประชากรรวม

กลมผสงอาย

9.38 11.89 17.51 25.12

ทมา:การคาดประมาณประชากรของคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต(2556)

ส าหรบอตราสวนการเปนภาระของวยแรงงานตอประชากรสงอายป พ.ศ. 2543 – 2573 ตามการรายงานของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2556) นนพบวาใน พ.ศ. 2543 พบวาจ านวนแรงงาน 7 คน จะรบผดชอบในการดแลผสงอาย 1 คน และลดลงเปน 5.7, 3.7 และ 2.4 ใน พ.ศ. 2553, 2563 และ 2573 ตามล าดบ ดงนนเมอพจารณาแลวจ านวนประชากรวยแรงงานทตองดแลผสงอาย 1 คน จะมจ านวนลดลงเรอย ๆ (ปรากฏดงตารางท 1.3)

ตารางท 4การคาดประมาณอตราสวนการเปนภาระของวยแรงงานตอประชากรสงอายป พ.ศ. 2543 – 2573

2543 2553 2563 2573

อตราสวนการเปนภาระวย

แรงงานตอผสงอาย 1 คน

รายการ/ป

7 5.7 3.7 2.4

ทมา:ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2556)

จากตารางขางตนจะพบวาการเพมขนของจ านวนผสงอาย รวมท งอตราการพ งพงของผสงอายนนอาจสงผลตอการพฒนาของสงคม แตอยางไรกตามแมจะพบวาผสงอายนนมการเพมขน หรอเปนผพ งพงทางสงคมมากขน แตกพบวาผสงอายสวนใหญนนกมการพงพาตนเองดวยเชนกน โดยจากการส ารวจผสงอายอนเกยวกบการท างานของผสงอายใน พ.ศ. 2554 ซงท าการเกบรวบรวมขอมลโดยส านกงานสถตแหงชาต (2555: 1) พบวาผสงอายยงคงท างานในสดสวนทสงมผสงอายท างานถง 3.2 ลานคน จากผสงอายทงหมด 8.3 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 38.6 และจากรายงานนพบวากลมผสงอายทยงท างานนเปนแรงงานนอกระบบทไมมสวสดการการท างานทสงถงรอยละ 90.3 (2.9ลานคน) นอกจากนจากรายงานประจ าปสถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 2554 (2555: 18-19)



350

พบวาแนวโนมของอตราการท างานเชงเศรษฐกจของประชากรสงอายระหวางป พ.ศ. 2548 – พ.ศ. 2553 กวา 1 ใน 3 ของผสงอายนนยงท างานเชงเศรษฐกจ และเมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศทพฒนาแลวยงคงอยในระดบสง นอกจากนสาเหตการเปลยนแปลงของก าลงแรงงานเขาสการเปนแรงงานผสงอายนนเนองมาจากการเปลยนแปลงของประชากรในชวงของ Baby Boomersซงเกดระหวางป 1946-1964และกลมนเองทเปนกลมทเคลอนเขาสการเกษยณอายการท างาน (Sang D Chi (2012) จงท าใหเกดกระแสการเปลยนแปลงเขาสการท างานของผสงอายนนเอง

จากรายงานของส านกงานสถตแหงชาต รวมทงรายงานประจ าปสถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 2554 ขางตนนนเปนภาพสะทอนสงคมของประเทศไทยวา วยของแตละบคคลนนอาจไมไดเปนเพยงสงบงชถงการสนสดชวงการท างาน รวมทงยงเปนตวทแสดงใหเหนความเปนไปของสงคมทชดเจนยงขนในประเดนของการท างานของผสงอาย ทงทในความเปนจรงชวงวยของผสงอายนนนาจะเปนวยแหงการพกผอน หรอการตอบแทนตนเองหลงจากทท างานมาตลอดชวงหนงของชวต นอกจากนในชวงวยสงอายนนความพรอมตาง ๆ ไมวาจะเปนความพรอมของรางกาย หรอจตใจ รวมทงสงคมอาจไมเออตอการท างานของผสงอายแตเหตใดจากการรายงาน หรอสถานการณตาง ๆ กลบพบวาผสงอายกลบเปนกลมทเรมมสดสวนของผทท างานสงขนเรอย ๆ ดงนนภาครฐจงตองมการก าหนดนโยบายรวมทงแนวทางในการบรหารจดการการท างานของผสงอายในประเทศไทยตาง ๆ เพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงดงกลาว ทงนบทความนจงมงอธบายถงแรงงานผสงอาย นโยบายและแนวทางการบรหารจดการของประเทศไทย โดยมวตถประสงค คอ เพออธบายสถานการณของภาวะการท างานของผสงอาย และนโยบายการบรหารจดการการท างานของผสงอายของประเทศไทย การท างานและสถานการณการท างานของผสงอายในประเทศไทย

สถานการณการท างานของผสงอาย การเปลยนแปลงทางโครงสรางประชากรในการเขาสสงคมผสงอายนนสวนหนงนนเกดจากววฒนาการทางการแพทยทท าใหประชากรของประเทศตาง ๆ นนมสขภาพ และภาวะทางรางกายทแขงแรงขนท าใหมชวงอายทยนยาวขน (AW PakerQut: 2002) ซงจากเหตการณนเองท าใหสงผลตอการเขาสการเปนก าลงแรงงานของผทเขาสวยผสงอาย ท งนเนองจากการเปนก าลงแรงงานนนนอกจากจะน ามาซงรายไดแลวยงสงผลตอความมนคงทางจตใจของผสงอายดวย ส าหรบการท างานของผสงอายตามการรายงานของมลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย และวทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2553: 35) นนกลาววา


351

“การท างานของผสงอายเปนทมาของรายไดทบงชถงบทบาทของผสงอายในปจจบนเปนทมาของรายไดการพงพาตนเองและการหาเลยงครอบครวรวมถงแสดงใหเหนถงศกยภาพในการด ารงชวตการมชวตอยางมคณคาไมเปนภาระแกบตรหลานและสงคมปจจบนผสงอายจ านวนมากยงคงท างานเพอหารายไดเลยงดตนเองและครอบครวแมจะอายเกนวยเกษยณอายแลวกตามการทผสงอายมสวนรวมในก าลงแรงงานนบเปนสงทดดงนนรฐบาลและหนวยงานตางๆควรใหการสนบสนนสงเสรมผ สงอายไดท างานตอไปตามความพรอมและศกยภาพทเหมาะสมเพอผ สงอายจะไดด ารงชวตอยางมความสขมคณคาท งตอตนเองครอบครวและสงคม”

จากค ากลาวขางตนนนพบวาการท างานของผสงอายนนนอกจากจะน ามาซงรายไดแลวยงเปนการน ามาซงความภาคภมใจ รวมทงการใชเวลาวางของผสงอายซงสงผลตอความมคณคาในตนเองของผสงอาย ทงนการท างานของผสงอายในชวงกวา 10 ปทผานมานนพบวา สดสวนการท างานของผสงอายระหวาง พ.ศ. 2545 – 2555 นนมแนวโนมเพมขนโดยพบวาใน พ.ศ. 2545 นนมสดสวนการท างานของผสงอายรอยละ 32.3 จากนนเพมขนเปนรอยละ 33.9, 35.0 และ 35.8 ใน พ.ศ. 2546, 2547 และ 2548 ตามล าดบกอนจะลดลงเปนรอยละ 35.0 ใน พ.ศ. 2549 จากนนจงเพมขนเปนรอยละ 35.1 และ 37.3 ใน พ.ศ. 2550 และ พ.ศ. 2551 และจงลดลงใน พ.ศ. 2552 และ พ.ศ. 2553 เปนรอยละ 37.2 และ 36.6 ตามล าดบ อยางไรกตามสดสวนการท างานกลบเพมสงขนในระหวาง พ.ศ. 2554 และ พ.ศ. 2555 เปนรอยละ 38.3 และ 39.4 ตามล าดบทงนเมอพจารณาอตราการเพมขนของการท างานของผสงอายในระยะเวลา 11 ปทผานมา ระหวาง พ.ศ. 2545 ถง พ.ศ. 2555 พบวาการท างานของผสงอายนนเพมขนรอยละ 7.1 ทงนปรากฏในแผนภาพท 1

แผนภาพท 1สดสวนการท างานของผสงอายในประเทศไทยระหวาง พ.ศ. 2545-2555

ทมา: สรปจากการรายงานประจ าปสถานการณผสงอายไทยระหวาง พ.ศ.2549-2555 โดยผเขยนบทความ

32.3 33.9 35.0 35.8 35.0 35.1 37.3 37.2 36.6 38.3 39.4

67.7 66.1 65.0 64.2 65.0 65.9 62.7 62.8 63.4 61.7 60.6

2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555

สดสวนการท างานของผสงอายในประเทศไทยระหวาง พ.ศ. 2545-2555

ท างาน ไมท างาน


352

ทงนจากการรายงานขอมลซงไดมาจากโครงการส ารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550 และ พ.ศ. 2554 ส านกงานสถตแหงชาตนนพบวาในระหวาง2 ชวงเวลาทผานมาจงหวดทมสดสวนของผสงอายทยงคงท างานสงกวารอยละ 50 ขนไปนนมทงสน 5 จงหวดดวยกนซงจ าแนกตามภาคไดดงน - ภาคเหนอ ไดแก จงหวดล าพน - ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก จงหวดนครพนม จงหวดยโสธรและจงหวดศรสะเกษ - ภาคใต ไดแก จงหวดนครศรธรรมราช อยางไรกตามเมอพจารณาในประเดนของจงหวดทมสดสวนของผสงอายทยงคงท างานอยนอยกวารอยละ 30 มจ านวนทงสน 7 จงหวด ซงจ าแนกตามภาคไดดงน - ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก จงหวดขอนแกน - ภ าคกลาง ไดแ ก จงหวดก ร ง เทพมหานคร จงหวดป ทมธา น จงหวดพระนครศรอยธยา จงหวดสระบร และจงหวดชลบร - ภาคใต ไดแก จงหวดภเกต จากการรายงานสดสวนของผสงอายทยงคงท างานอยนนพบวาสวนใหญอยในจงหวดทไมใชจงหวดใหญ หรอจงหวดหวเมอง ยกเวนจงหวดนครศรธรรมราชขณะทจงหวดทมสดสวนของผสงอายทยงคงท างานอยนอยกวารอยละ 30 นนจะอยในจงหวดหวเมอง หรอจงหวดทมขนาดใหญ เชน จงหวดขอนแกนน นถอเปนจงหวดขนาดใหญซงถอเปนจงหวดศนยกลางในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ขณะทในภาคกลางนนจงหวดสวนใหญทมสดสวนของผสงอายทท างานนอยกวารอยละ 30 นนอยในจงหวดทมขนาดใหญ เชน กรงเทพมหานคร ซงเปนจงหวดศนยกลางทงดานการบรหาร และเศรษฐกจ ขณะทจงหวดสระบร พระนครศรอยธยา ปทมธาน และชลบรนนนบวาเปนจงหวดทเปนทตงของเขตโรงงานอตสาหกรรม หรอเปนนคมอตสาหกรรมซงการจางงานตาง ๆ จะมงไปทก าลงแรงงานทมอายระหวาง 15-59 ปเปนส าคญ ส าหรบจงหวดในภาคใตนนพบวาจงหวดทมสดสวนของแรงงานผสงอายต ากวารอยละ 30 นนไดแก จงหวดภเกต โดยเมอพจารณาแลวพบวา การทจงหวดภเกตนนมสดสวนของผสงอายทยงคงท างานอยนอยนนเนองมาจากจงหวดภเกตนนมลกษณะของระบบเศรษฐกจทไมเออตอการท างานของผสงอายเมอเทยบกบจงหวดอน ๆ ประกอบกบการทจงหวดภเกตนนมระบบเศรษฐกจทเนนการทองเทยวเปนส าคญ จงใหความส าคญกบงานบรการทตองอาศยความคลองตว และความอดทนตอการท างานทมชวงเวลาทไมแนนอนได ทงนรายละเอยดสดสวนการท างานของผสงอายในทยงคงท างานในประเทศไทย จ าแนกตามจงหวดตาง ๆ นนปรากฏดงรปภาพท 1


353

ภาพท 1 สดสวนของผสงอายทยงคงท างานในประเทศไทย จ าแนกตามจงหวด

ทมา: โครงการส ารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550 และ พ.ศ. 2554 ส านกงานสถตแหงชาต (อางถงในรายงานประจ าปสถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 2555: 30)

นโยบายของภาครฐทมผลตอการเออในการท างานของผสงอายในประเทศไทย การท างานของผสงอายนนจะมสดสวนของผสงอายทจะเขาสตลาดแรงงานมากหรอนอยนน

สวนหนงนอกจากจะขนอยกบปจจยของตวผ สงอายแตละบคคล รวมท งความพรอมและการสนบสนนจากครอบครว และสงคมแลว ปจจยหนงทมผลส าคญอยางยงตอการเขาสตลาดแรงงานของผสงอายน น คอการสงเสรมการท างานของผสงอายผานนโยบายของรฐบาลตาง ๆ ดวยท งนมรายละเอยดของนโยบายอนเกยวกบการท างานของผสงอายดงน

แผนงานดานผสงอายในเอเชยและแปซฟก แผนงานดานผสงอายในเอเชยและแปซฟกนนมงรายละเอยดเกยวกบการมประชากรทจะเขา

สวยผสงอาย หรอมประชากรผสงอายของประเทศตาง ๆ ซงนบวามผลตอการด าเนนการหรอการ


354

ปฏบตในดานการท างานของผสงอายของประเทศไทยเชนกน โดยมการก าหนดแผนงานอนเกยวกบการปฏบตตอผสงอายในแตละดาน ซงการท างานกเปนดานหนงทไดรบการก าหนดในแผนงานน โดนมรายละเอยดอยในแผนงานในขอ ฉ. ดานความมนคงดานรายได การคงไวและการจางงาน โดยมรายละเอยดดงน (ส านกสงเสรมและพทกษผสงอาย, 2549: 33-34)

1. การคงไวซงรายไดทมนคงอนมาจากการจางงานหรอไดรบการจางงานของผสงอาย เนองจากการคงไวซงรายไดจากการจางงานนนนบวาเปนหลกประกนทดทสดในการสรางความมนคงทางการเงนของผสงอาย

2. รฐบาลนนตองตระหนกวาการจางงานผสงอายเปนสงส าคญอยางยงส าหรบความมนคงทางดานการเงนเนองจากเปนการสรางการไหลของรายได การมสวนรวมในชวตการท างานควรไดรบการกระตนนานตราบเทาทผสงอายยงสามารถท างานตอไปได ทงนผทเขาสวยผสงอาย หรอเปนผสงอายนนไมสมควรตองถกบงคบออกจากงานเพราะวยเกษยณทก าหนดไวอยางเขมงวดหรอเพราะการเลอกปฏบตอนๆ แผนการเกษยณผสงอายทมลกษณะยดหยนและความคมครองทางกฎหมายจะสามารถท าใหผสงอายทมความสามารถยงคงสามารถสรางงานเชงเศรษฐกจไดตอไป การสรางงานและแผนงานเพอคงผสงอายไวในชวตการท างานควรด าเนนการเพอโนมน าใหคนงานสงอายไดกลบไปท างานตอไป แผนงานดงกลาวจะสนบสนนความสามารถในการจางงานคนงานสงอายอกดวยโดยการปรบปรงระดบความรและทกษะการท างาน นอกจากนในกลมของผสงอายนนควรมการกระตนดวยการใหค าปรกษาและความชวยเหลออนๆ

นอกจากแผนงานดานผสงอายในเอเชยและแปซฟกแลวยงพบวายงมแนวทางการปฏบตมาเกา 2004 เพอเปนการตรวจสอบและประเมนผลแผนการปฏบตเซยงไฮอนเกยวกบผสงอาย โดยในรายละเอยดนนมวตถประสงค รวมทงการปฏบตดงน (ส านกสงเสรมและพทกษผสงอาย: 2547)

1. การจดแผนงานสรางรายไดส าหรบผสงอายไวในแผนงานบรรเทาความยากจนระดบทองถน ทงนเพอเปนการบรรเทาความยากจนของวยผสงอาย

2. การสรางการจางงานผสงอายโดยปรากฏในลกษณะของการจดโครงการฝกอบรมใหใหม และขยายโอกาสใหกวางขนส าหรบการศกษาตอเนองในลกษณะของการผสมผสานหลายรปแบบ รวมทงตองสรางการบรรจคนงานทมวฒภาวะอาทการตรากฎหมายตอตานการเลอกปฏบตตอผมอาย และลดอตราวางงานของผสงอาย อาท ใหความชวยเหลอในการหางาน หรอการแนะแนวอาชพ เปนตน

จากแผนงานดานผสงอายในเอเชยและแปซฟก รวมทงแนวทางการปฏบตขางตนนนพบวาทงสองใหความส าคญตอการท างานของผสงอาย เนองจากการท างานของผสงอายนนจะท าใหผสงอายนนยงคงสามารถพงพาตนเองไดตอไปในยามสงวย รวมทงเพอเปนการสรางหลกประกน


355

ทางดานการเงนของตวผสงอายดวย ทงนเพอเปนการสรางการท างานทเหมาะสมในแตละประเทศสหประชาชาตจงไดก าหนดแผนงานอนเกยวกบผสงอายดงทไดกลาวไปขางตน

พระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 พระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 เปรยบเสมอนกฎหมายแมบททก าหนดระเบยบ วธการปฏบต รวมทงการด าเนนการตาง ๆ อนเกยวกบผสงอาย อยางไรกตามหากพจารณาเฉพาะการท างานนน พบวาพระราชบญญตไดมการก าหนดเกยวกบการท างานของผสงอายดงน (กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2548: 7) มาตรา 11 (3) ตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 น นก าหนดเกยวกบการประกอบอาชพ หรอฝกอาชพทเหมาะสมของผสงอาย ทงนจาก (3) ในมาตราท 11 ท าใหทราบวาพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 ไดมการวางแนวทางในการเออตอการประกอบอาชพของประชากรวยสงอาย เพอเปนการน ามาซงรายได และจะสงผลตอการยงชพของผสงอายนนเอง นอกจากนการฝกอาชพทเหมาะสมยงเปนอกหนงชองทางในการสรางการมรายไดของผสงอาย โดยการฝกอาชพจะจดสรรเพอผสงอายใหสามารถมทกษะ หรอพฒนาทกษะทผสงอายนนมอยเพอน ามาใชในการสรางอาชพ และน ามาซงรายได โดยหนวยงานหลกทมหนาทรบผดชอบ คอ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยโดยเปนผมอบหมายใหส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดตาง ๆ เปนอกชองทางหนงในการดแลเนองจากสามารถเขาถงประชาชนไดสะดวก และทวถงกวา นอกจากมาตรา 11 (3) อนเกยวกบการท างานของผสงอายแลว ตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 ยงไดกลาวถงกองทนผสงอาย โดยกองทนผสงอายนนมบทบาท หรอกจกรรมทเกยวกบการท างานของผสงอายทส าคญ คอ การใหทนประกอบอาชพทงประเภทการกยมรายบคคล และรายกลมส าหรบผสงอาย (ส านกสงเสรมและพทกษผสงอาย, 2554: 3) โดยการสนบสนนทนประกอบอาชพของกองทนผสงอายเพอใหผสงอายสามารถน าทนทไดรบสนบสนนนไปใชในการสรางรายได และเพอน ามาใชในการยงชพของผสงอาย

ปฏญญาผสงอายไทย ส าหรบนโยบายอนเกยวกบการท างาน หรอโอกาสทจะท างานพบวาไดมการก าหนดไวใน

ปฏญญาผสงอายไทยโดยมรายละเอยดของปฏญญาผสงอายไทยดงน (สมรกษ รกษาทรพย และคณะ, 2553: 3-12)


356

1. ผสงอายตองไดรบปจจยพนฐานในการด ารงชวตอยางมคณคาและศกดศร ไดรบการพทกษและคมครองใหพนจากการถกทอดทง และละเมดสทธโดยปราศจากการเลอกปฏบต โดยเฉพาะผสงอายทไมสามารถพงตนเองได และผพการทสงอาย

2. ผสงอายควรอยกบครอบครวโดยไดรบความเคารพรก ความเขาใจ ความเอออาทร การดแลเอาใจใส การยอมรบบทบาทของกนและกนระหวางสมาชกในครอบครว เพอใหเกดความสมพนธอนดในการอยรวมกนอยางเปนสข

3. ผสงอายควรไดรบโอกาสในการศกษาเรยนร และพฒนาศกยภาพของตนเองอยางตอเนองเขาถงขอมลขาวสาร และบรการทางสงคมอนเปนประโยชนในการด ารงชวต เขาใจถงการเปลยนแปลงของสงคมรอบดาน เพอสามารถปรบบทบาทของตนใหสมวย

4. ผสงอายควรไดถายทอดความรประสบการณใหสงคม มโอกาสไดท างานทเหมาะสมกบวยและตามความสมครใจ โดยไดรบคาตอบแทนทเปนธรรม เพอใหเกดความภาคภมใจและเหนชวตมคณคา

5. ผสงอายควรไดเรยนรในการดแลสขภาพอนามยของตนเอง ตองมหลกประกนและสามารถเขาถงบรการดาน สขภาพอนามยอยางครบวงจรโดยเทาเทยมกน รวมทงไดรบการดแลจนถงวาระสดทายของชวตอยางสงบตามคตนยม

6. ผสงอายสวนใหญพงพาตนเองได สามารถชวยเหลอครอบครวและชมชนมสวนรวมในสงคมเปนแหลงภมปญญาของคน รนหลง มการเขาสงคม มนนทนาการทด และมเครอขายชวยเหลอซงกนและกนในชมชน

7. รฐโดยการมสวนรวมขององคกรภาคเอกชน ประชาชน สถาบนสงคม ตองก าหนดนโยบายและแผนหลกดานผสงอาย สงเสรมและประสานใหหนวยงานทเกยวของด าเนนการอยางตอเนองใหบรรลผลตามเปาหมาย

8. รฐโดยการมสวนรวมขององคกรภาคเอกชน ประชาชน สถาบนสงคม ตองตรากฎหมายวาดวยผสงอาย เพอเปนหลกประกนและการบงคบใชในการพทกษสทธ คมครองสวสดภาพ และจดสวสดการแกผสงอาย

9. รฐโดยการมสวนรวมขององคกรภาคเอกชน ประชาชน สถาบนสงคม ตองรณรงคปลกฝงคานยมใหสงคมตระหนกถงคณคาของผสงอายตามวฒนธรรมไทยทเนนความกตญญกตเวทและเอออาทรตอกน ทงนจากปฏญญาขางตนนนพบวาไดใหความส าคญตอการท างานของผสงอาย โดยปรากฏในปฏญญาขอท 4 โดย กลาววา


357

“ผสงอายควรไดถายทอดความรประสบการณใหสงคม โอกาสไดท างานทเหมาะสมกบวยและตามความสมครใจ โดยไดรบคาตอบแทนทเปนธรรม เพอใหเกดความภาคภมใจและเหนชวตมคณคา”

ซงเมอน ามาพจารณาแลวพบวาในขอนมงสรางความภาคภมใจและการมชวตทมคณคา โดยผานการน าองคความรทมอยของผสงอายมาสรางโอกาสในการท างานทเหมาะสมกบชวงวยของผสงอาย อยางไรกตามหากพจารณาโดยละเอยดแลว การก าหนดในประเดนนยงสงผลตอขออน ๆ ของปฏญญาดวย เชน การไดรบปจจยขนพนฐาน การไดพฒนาศกยภาพจากการทน าความรความสามารถมาใช รวมถงการเขาถงการบรการตาง ๆ แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545 – 2564) แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545 – 2564) แบงยทธศาสตรของแผนออกเปน 5 ยทธศาสตรดงน(คณะกรรมการผสงอายแหงชาต, 2553:31-33)

1) ยทธศาสตรดานการเตรยมความพรอมของประชากรเพอวยสงอายทมคณภาพ 2) ยทธศาสตรดานการสงเสรมและพฒนาผสงอาย 3) ยทธศาสตรดานระบบคมครองทางสงคมส าหรบผสงอาย 4) ยทธศาสตรดานการบรหารจดการเพอการพฒนางานดานผสงอายอยางบรณาการ

ระดบชาต และการพฒนาบคลากรดานผสงอาย 5) ยทธศาสตรดานการประมวล พฒนา และเผยแพรองคความรดานผสงอาย และ

การตดตามประเมนผลการด าเนนการตามแผนผสงอายแหงชาต ทงนเมอพจารณาในสวนทเกยวของกบการท างานหรอการมรายไดของผสงอายแลวนนพบวาปรากฏในยทธศาสตรท 2 และยทธศาสตรท 3 ดงน ยทธศาสตรท 2 การท างานของผสงอายนนปรากฏในมาตรการขอท 3ของยทธศาสตรดานการสงเสรมและพฒนาผสงอาย โดยมมาตรการ คอ มาตรการสงเสรมดานการท างานและการหารายไดของผสงอาย ดงน 1) สงเสรมการท างานทงเตมเวลาและไมเตมเวลาทงในระบบ และนอกระบบ 2) สงเสรมการฝกอาชพ และจดหางานใหเหมาะสมกบวย และความสามารถ


358

3) สงเสรมการรวมกลมในชมชนเพอจดท ากจกรรมเสรมรายได โดยใหผสงอายสามารถมสวนรวม ยทธศาสตรท 3 ส าหรบในยทธศาสตรท 3 ในดานระบบคมครองทางสงคมส าหรบผสงอายน นปรากฏในมาตรการท 1 คอ มาตรการคมครองดานรายได โดยมรายละเอยด คอ 1) สงเสรมใหผสงอายทกคนไดรบสวสดการดานรายไดพนฐานทรฐจดให 2) สงเสรมการจดตงกองทนในชมชนส าหรบผสงอาย จากแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท2 (พ.ศ. 2545 – 2554) นนพบวาไดมการก าหนดมาตรการตาง ๆ ในการสงเสรม รวมทงดแลผสงอาย ทงนเมอพจารณาในสวนทเกยวของกบการท างานของผสงอาย พบวาใหความส าคญตอการท างานของผสงอายในสวนของการเสรมสรางการมงานท า หรอการท างาน การฝกอาชพ การจดหางาน การรวมกลมตาง ๆ ทงนเพอเปนการน ามาซงรายได รวมทงการด ารงชพของผสงอายเอง

ประกาศกระทรวงแรงงานเรองก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการคมครองการสงเสรมและการสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสม

ส าหรบประกาศกระทรวงแรงงานเรอง ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการคมครองการสงเสรมและการสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสมนนพบวาไดมการก าหนดการคมครอง การสงเสรมและการสนบสนนการประกอบอาชพหรอฝกอาชพทเหมาะสมส าหรบผสงอายใหด าเนนการ ดงน(กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย: 2556)

1. ใหส านกงานจดหางานทกแหงจดใหมเจาหนาทในการใหค าปรกษาแนะน าเกยวกบขอมลขาวสารตลาดแรงงานและบรการจดหางานทตรงตามความตองการของผสงอาย

2. จดอบรมทกษะอาชพหรอฝกอาชพใหแกผสงอายตามอธยาศย 3.จดใหมศนยกลางขอมลทางการอาชพและต าแหนงงานส าหรบผสงอายเปนการ

เฉพาะ ณ ส านกงานจดหางานทกแหง 4. จดหาอาชพทเหมาะสมตามควรแกอตภาพใหแกผสงอาย


359

ซงจากรายละเอยดขางตน พบวามการใหความส าคญตอการท างานของผสงอายเปนอยางยง โดยมการก าหนดหนวยงานในการรองรบการท างานของผสงอาย การจดอบรมเพอพฒนาทกษะในการท างานของผสงอาย รวมทงการฝกอาชพใหแกผสงอาย เพอใหผสงอายนนสามารถท างานได หรอสามารถพงพาตนเองจากการท างานได อยางไรกตามหากผสงอายนนไมสามารถเขาถงแหลงแหงการจางงานนน ตามประกาศนยงไดกลาวถงการจดหาอาชพทเหมาะสมใหแกผสงอาย เนองจากผสงอายนนแมวาจะมความตองการการท างานกตาม แตเมอพจารณาแลวจะพบวาอาชพบางประเภทนนอาจไมตอบสนองตอก าลงแรงงานของผสงอาย รวมทงความเสอมของรางกายได ดงนนการจดหาอาชพทเหมาะสมจงเปนสงทจ าเปนส าหรบการจางงาน และลดภาวะสญเสยจากการท างานของผสงอายได

นอกจากทไดกลาวไปขางตนนนตามประกาศนยงพบวามการก าหนดใหสวนราชการ หนวยงานของรฐ และภาคเอกชนมสวนรวมเปนผด าเนนการฝกอาชพและประกอบอาชพทเหมาะสมใหแกผสงอาย โดยใหไดรบสทธประโยชนตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน ทงนเพอเปนการปกปอง และคมครองสทธอนพงไดรบจากการท างานของผสงอายนนเอง

นโยบายรฐบาล ทงนจากการศกษาของอบล หลมสกล และวพรรณ ประจวบเหมาะ (2555: 32-39 อางถงใน

รชพล อ าสข: 2556, 94-96) เกยวกบนโยบายทไดก าหนดขนตงแตคณะรฐมนตร คณะท 53 เปนตนมาพบวา นโยบายของรฐเกยวกบการท างานของผสงอายนนปรากฏอยในแนวนโยบายทส าคญของคณะรฐมนตร คณะท 54, คณะท 58 และคณะท 59 ซงมสาระของนโยบาย คอ การใหโอกาสแกผสงอายไดฝกอาชพ พรอมท งสงเสรมใหเปนผประกอบการอสระไดปรากฏในนโยบายของคณะรฐมนตร คณะท 54 ขณะทการสงเสรมการมงานท า และการท างานของผสงอายดงปรากฏในคณะรฐมนตรคณะท 58 และ 59 ทงนดงปรากฏในตารางท 5ดงน

ตารางท 5 นโยบายรฐบาลเกยวกบการสนบสนนการท างานของผสงอาย

นโยบาย

เกยวกบผสงอาย

สาระส าคญ

ทเกยวของกบการท างาน

ของผสงอาย

วตถประสงคตามสาระส าคญ

ของนโยบาย

- นโยบายคณะรฐมนตร คณะท54


- ใหโอกาสแกผสงอายไดฝกอาชพ พรอมทงสงเสรมใหเปนผประกอบการอสระได

- เพอสรางการมรายไดในวยผสงอาย

- เพอสรางการมรายไดในวย


360


- สงเสรมการมงานท าของผสงอาย

- สงเสรมการท างานของผสงอาย

ผสงอาย

- เพอสรางการมรายไดในวยผสงอาย

ทมา: อบล หลมสกล และวพรรณ ประจวบเหมาะ อางถงในรชพล อ าสข,นโยบายทไดก าหนดขนต งแตคณะรฐมนตร คณะท 53 เปนตนมา

การสะทอนนโยบายสการจดสวสดการ จากการเปลยนแปลงของโครงสรางทางประชากรของประเทศสการเปนสงคมผสงอายนน ภาครฐไดมการเตรยมการรบมอ การก าหนดแนวนโยบาย มาตรการ วธการในการจดสวสดการตาง ๆ เพอเสรมสรางการชวยเหลอ รวมทงการพฒนาศกยภาพและความสามารถในการพ งตนเองของผสงอายออกมาในรปตาง ๆ เปนจ านวนมาก เชน การใหความชวยเหลอในการสนบสนนคาครองชพของผสงอายผานเบยยงชพผสงอายทมการจายเปนรายเดอน และเปนไปในลกษณะของล าดบขน หรอการใหความชวยเหลอในรปสวสดการอน ๆ เชน กองทนผสงอาย ซงเปนหนงสวสดการทางสงคมของไทยทสะทอนมาจากสถานการณและแนวนโยบาย ในรปของการใหความชวยเหลอในการท างาน หรอการรวมกลมของผสงอายในการประกอบอาชพตาง ๆ ทงนสามารถอธบายไดดงน กองทนผสงอายเปนกองทนทจดตงขนตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 มาตรา 13 ซงก าหนดใหมการจดตงขนในส านกสงเสรมสวสดภาพเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย อยภายใตการก ากบดแลของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยมวตถประสงค คอ เพอเปนทนใชจายเกยวกบการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนผสงอายใหมศกยภาพ ความมนคง และมคณภาพชวตทด รวมทงสนบสนนกจกรรมขององคกรทด าเนนงานเกยวของกบการสงเสรมสนบสนนผสงอายใหมความเขมแขงอยางตอเนองทงนกองทนผสงอายเรมใหบรการส าหรบผสงอาย/กลม/ชมรม/ศนยบรการ/องคการทท างานดานผสงอายตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2550 (รกชนก คชานบาล และคณะ, 2554: 5)

ส าหรบกจกรรมของกองทนผสงอายนนมการใหการสนบสนนกจกรรมหลกดงตอไปน 1. สนบสนนเงนอดหนนโครงการเพอสงเสรมกจกรรมผสงอายในลกษณะกลม ชมรม

ศนยบรการ ศนยอเนกประสงคในชมชนหรอองคกรของผสงอาย องคกรทท างานดานผสงอายในชมชนโดยกจกรรมทสนบสนน หรอไดจดขน เชน โครงการออกก าลงกายเพอสขภาพผสงอาย โครงการพฒนาสขภาพและการดแลผสงอาย โครงการเสรมสรางสขภาพผสงอาย โครงการสวดมนตพฒนาจตใจ เปนตน (ศศพฒน ยอดเพชร และคณะ, 2554: 200-201)


361

3. การใหทนประกอบอาชพ ประเภทกยมรายบคคล และรายกลมส าหรบผสงอาย 4. ใหความชวยเหลอผสงอายทถกทารณกรรม แสวงหาประโยชนโดยมชอบ ถกทอดทง

รวมทงประสบปญหาความเดอดรอนเรองทพก อาหารและเครองนงหม 5. สนบสนนเงนอดหนนองคกรทด าเนนการเกยวกบการใหค าแนะน า ปรกษา

ด าเนนการอนทเกยวของในทางคด รวมทงการแกไขปญหาครอบครวเปนรายคด 6. เ รองอนๆ ตามทคณะกรรมการผ สงอายแหงชาตก าหนดเพอใหผสงอายไดรบ

ประโยชนสงสดตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 กองทนผสงอายนนมวตถประสงคเพอเปนทนใชจายเกยวกบการคมครอง การสงเสรม และ

การสนบสนน ผสงอาย ใหมศกยภาพ ความมนคง และมคณภาพชวตทด รวมทงสนบสนนกจกรรมขององคกรทด าเนนงานเกยวของกบการสงเสรมสนบสนนผสงอายใหมความเขมแขงอยางตอเนอง ซงเปนการสนบสนน หรอด าเนนการตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 โดยลกษณะการด าเนนงานของกองทนนนมทงการใหความชวยเหลอ และการใหการสนบสนนเพอประโยชนในการด ารงชพ และการพงตนเองได บทสรป และขอเสนอแนะ ประเทศไทยในปจจบนไดกลายเปนสงคมของผ สงอายเปนทเ รยบรอยแลว ซงการเปลยนแปลงของการเปนสงคมผสงวยนอาจสงผลตอการบรหารตาง ๆ ของประเทศ อยางไรกตามการเปนสงคมผสงอายนนประชากรสวนใหญจะคาดวาเปนการสรางภาระตอประเทศ เนองจากการมสดสวนของประชากรสงวยทสงขณะทประชากรวยท างานลดลงท าใหเกดการแบกรบภาระในการดแล หรอการเกดภาวะพงพงมากขน แตหากพจารณาในอกประเดนหนงจะพบวา หากมการเปดโอกาสใหกลมผสงอายสามารถแสดงศกยภาพของตนเองในการท ากจกรรมตาง ๆ เชน การประกอบอาชพกอาจสรางรายไดตอประเทศ สรางการปนผลทางประชากรทเปลยนจากประชากรในกลมวยแรงงาน เปนกลมของผสงอายแทน ทงนเมอพจารณาถงประเทศไทยในปจจบนจะพบวามกลมผสงอายมากถงรอยละ 39.4 ทเขาสระบบตลาดแรงงาน หรอยงคงท างานอย และขณะเดยวกนประเทศไทยกไดมการใหความชวยเหลอประชาชนในกลมสงวยเหลานทงโดยทางตรง เชน การใหการสนบสนนทนในการประกอบอาชพ หรอโดยทางออม คอ การผลกดนนโยบายตาง ๆ ทเออตอการประกอบอาชพของผสงอาย แตอยางไรกตามแมวาภาครฐจะมการใหความชวยเหลอผสงอายในการท างานในดานตาง ๆ แลว แตสงหนงทตองค านง คอ นายจางและบคคลทวไปควรเปดโอกาสใหผสงอายไดแสดงศกยภาพของตนเองในการท างานอยางเตมทและเหมาะสมกบศกยภาพของตวผสงอาย ขณะทภาครฐอาจสรางมาตรการตาง ๆ


362

ในการสรางแรงจงใจใหกบสถานประกอบการ หรอหนวยงานตาง ๆ เปดรบผสงอายเขาสการเปนแรงงานของตน เชน มาตรการการลดภาษ เปนตน สวนตวผสงอายนนควรไดรบการเสรมแรง หรอเสรมพลงอ านาจในตวเองวาเขาเหลานนมศกยภาพและความสามารถ รวมทงเปนทตองการของสงคมในการเขามามสวนรวมของการพฒนาตลาดแรงงานและระบบเศรษฐกจของประเทศดวย

บรรณานกรม

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2548). พระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546. กรงเทพฯ: เจ. เอส. การพมพ.

คณะกรรมการผสงอายแหงชาต กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2553). แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545 – 2564). กรงเทพฯ: เทพเพญวานสย.

มลนธสถาบนวจยและพฒนาผ สงอายไทย และวทยาลยประชากรศาสตร. รายงานประจ าปสถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 2549. กรงเทพฯ: พงษพาณชยเจรญผล.







รกชนก คชานบาลและคณะ. (2555). โครงการศกษารปแบบการบรหารจดการและแนวทางการมสวนรวมในกองทนผสงอาย. ม.ป.ท.


363

รชพล อ าสข. (2556). ขอเสนอเชงนโยบายตอการเตรยมตวเขาสวยผสงอายของประชากรไทย. วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชานโยบายสาธารณะและการจดการภาครฐ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

วพรรณ ประจวบเหมาะ. (2553). ใครคอผสงอาย และประเทศไทยเปนสงคมสงวยหรอยง. วพรรณ ประจวบเหมาะ และวรเวศม สวรรณระดา (บรรณาธการ). พมพครงท 1. กรงเทพฯ:ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศศพฒน ยอดเพชร. 2554. รายงานการวจยการตดตามและประเมนผลการด าเนนงานของกองทนผสงอาย. กรงเทพฯ: เจพรนท.

สมรกษ รกษาทรพย และคณะ. (2553). การศกษาอาชพและโอกาสทจะไดรบคาตอบแทนทเหมาะสมสอดคลองกบผสงอาย. ม.ป.ท.

ส านกงานสถตแหงชาต. (2550). รายงานการส ารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550. กรงเทพฯ: ม.ป.ท.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. ประชากรสงอายป พ.ศ. 2533-2573. (ออนไลน) เขาถงไดจาก

http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_Final.aspx?reportid=192&template=2R1C&yeartype=M&subcatid=27. (วนทคนขอมล 1 ธนวาคม 2557)

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. อตราสวนการเปนภาระวยแรงงานตอผสงอาย ดชนผสงอาย และสดสวนประชากรสงอาย (60 ปขนไป) ตอประชากรรวมป พ.ศ. 2533 -2573. (ออนไลน) เขาถงไดจาก

http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_Final.aspx?reportid=212&template=1R1C&yeartype=M&subcatid=27 (วนทคนขอมล 1ธนวาคม2557)

ส านกสงเสรมและพทกษผสงอาย. (2549). แนวทางในการปฏบตแผนมาเกาวาดวยการด าเนนงานผสงอายในภมภาคเอเชยและแปซฟก. ม.ป.ท.

ส านกสงเสรมและพทกษผสงอาย. (2554). กองทนผสงอาย. กรงเทพมหานคร: ม.ป.ท. ส านกสงเสรมและพทกษผสงอาย. (2547). หลกเกณฑปฏบตตามแนวทางปฏบตมาเกา 2004 เพอ

ตรวจสอบและประเมนผลแผนปฏบตการเซยงไฮเกยวกบผสงอาย. ม.ป.ท. AW PakerQut. (2002). The Aging Workforce Perspectives and Implications.Online assess at:

http://www.qrc.org.au/conference/_dbase_upl/2002_spk11_Parker.pdf.






364

Department of Economic and Social Affairs,TheUnited Nations. (2013). Profiles of Aging. Online assess at: http://esa.un.org/unpd/popdev/AgingProfiles2013/default.aspx

Department of Economic and Social Affairs, Population Division, The United Nations Secretariat. (2013). World Population Prospects The 2012 Revision. New York: United Nations.

http://esa.un.org/unpd/popdev/AgingProfiles2013/default.aspx

แรงงานผู้สูงอายุ: สถานการณ์...

Documents