แบบฟอร์มการวิเคราะห์ความ ...2 การบร...

1

การบรหารความเสยง วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๗

บทท 1 บทนา

ความหมายและคาจากดความของการบรหารความเสยง

1. ความเสยง (Risk) ความเสยง หมายถง โอกาสทจะเกดความผดพลาด ความเสยหาย การรวไหล ความ

สญเปลาหรอเหตการณทไม พงประสงค ซงอาจเกดขนในอนาคต และม ผลกระทบ หรอทาใหการดาเนนงานไมประสบความสาเรจตามวตถประสงคและเปาหมายขององคกร ทงในดานยทธศาสตร การปฏบต งานการเงน และการบร หาร ซงอาจเปนผลกระทบทางบวกดวยกได โดยวดจากผลกระทบ (Impact) ทไดรบและโอกาสทจะเกด (Likelihood) ของเหตการณ

ความเสยงจาแนกไดเปน 2 ลกษณะดงน 1.1 ความเสยงดานกลยทธ (Strategic Risk) ความเสยงดานกลยทธ คอ ความเสยงทเกดจากการกาหนดแผนกลยทธ แผน

ดาเนนงานและนาไปปฏบตไมเหมาะสมหรอไม สอดคลองกบปจจยภายในและสภาพแวดลอมภายนอก อนสงผลกระทบตอการบรรลวสยทศน พนธกจ หรอสถานะขององคกรแหลงทมาของความเสยงดานกลยทธ สามารถจาแนกได 2 ประเภท คอ

1. ปจจยความเสยงภายนอก ไดแก ภาวการณการแขงขน การเปลยนแปลงนโยบาย กระแสสงคม การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย ปจจยทางเศรษฐกจ ปจจยทาง

การเมอง 2. ปจจยความเสยงภายใน ไดแก ปจจยภายในทองคกรสามารถควบคมได แต

สามารถสงผลกระทบหรอเปนอปสรรคตอการดาเนนการตามแผนกลยทธ เพอใหบรรลเปาหมาย ไดแก โครงสรางองคกร กระบวนการ และวธปฏบตงาน ความเพยงพอของขอมล และเทคโนโลย สาหรบการใหบรการ เชน

1.2 ความเสยงดานการบรหารจดการองคกร(Operational Risk) ความเสยงดานการดาเนนงาน คอ ความเสยงท จะเกดความเสยหายอนเนองมาจาก

การกากบดแลกจการทด หรอขาดธรรมาภบาลในองคกรและการขาดการควบคมท ด โดยอาจเกยวของกบกระบวนการปฏบตงานภายในคน ระบบหรอเหตการณภายนอก เชน

1.2.1 การบรหาร ความเสยงดานการเงน (Financial Risk) ความเส ยงดานการเงน หมายถง ความเส ยงทเกดจากการเบกจายงบประมาณไม

เปนไปตามแผน งบประมาณถกตด งบประมาณทไดรบไมสอดคลองกบสถานการณของภารกจทเปลยนแปลงไปทาใหการจดสรรไมเพยงพอ

2


1.2.2 ดานเทคโนโลยสารสนเทศ เปนความเสยงดานการจดการฐานขอมล เชน การนาขอมลลงในระบบฐานขอมล

ความปลอดภยของระบบสารสนเทศหรอดานโสตทศนปกรณ ระบบการจดเกบและการยมคนครภณฑบคลากรและอาจารยผสอนยงขาดความรในดานการใชโสตทศนปกรณ เปนตน

1.2.3 ดานการงบประมาณ การเงน และบญช การเบกจายเงนไมเปนไปตามขอกาหนดของมหาวทยาลยตามไตรมาสหรอเจาหนาท

การเงนยงขาดความรเกยวกบกฎระเบยบทางดานการเงน เปนตน

1.2.4 ดานการพสด ไมมสถานทเกบพสดทเหมาะสม (สถานทจากด) ความไมสะดวกในการเบกจายวสด หรอ

การจดซอมการจดซอจานวนมากเมอชวงปลายงบประมาณทาใหปรมาณงานไมสมาเสมอหรอเบกจายไมทน เปนตน

1.2.5 ดานบรหารทรพยากรบคคล บคลากรมปรมาณงานจานวนมากทาใหงานไมประสบผลสาเรจตามเปาหมายหรอการทไม

มระบบฐานขอมลบคลากรทจาเปนในการตดสนใจแกผบรหาร หรอการปฏบตงานของบคลากรในบางกระบวนงานยงไมชดเจน

2. ปจจยเสยง (Risk Factor)

ปจจยเสยง หมายถง ตนเหต หรอสาเหต ทมาของความเสยง ท จะทาให ไมบรรลวตถ ประสงคทกาหนดไว โดยตองระบ ไดดวยวาเหตการณ นนจะเกดทไหน เมอใด และเกดขนไดอยางไรและทาไม ทงน สาเหตของความเสยงท ระบ ควรเปนสาเหต ทแทจร ง เพอจะได ว เคราะหและกาหนดมาตรการลดความเสยงในภายหลงไดอยางถกตอง

3. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) การประเมนความเสยง หมายถง กระบวนการระบความเส ยง การวเคราะห ความ

เสยงและจดลาดบความเสยง โดยการประเมนจากโอกาสทจะเกดขน (Likelihood) และผลกระทบ (Impact) โอกาสทจะเกดขน (Likelihood) หมายถง ความถหรอโอกาสทจะเกดเหตการณความเส ยง ผลกระทบ (Impact) หมายถง ขนาดความรนแรงของความเสยหายท จะเกดขนหากเก ด เหต การณ ความเสยงระดบของความเสยง (Degree of Risk) หมายถง สถานะของความเสยงท ไดจากการประเมนโอกาสและผลกระทบของแตละปจจยเส ยง แบงเปน 4 ระดบ คอ สงมาก สง ปานกลาง และนอย

4. การบรหารความเสยง (Risk Management) การบร หารความเสยง หมายถง กระบวนการทใชในการบร หารจดการใหโอกาสทจะ

เกดเหต การณ ความเสยงลดลงหรอผลกระทบของความเสยหายจากเหตการณ ความเส ยงลดลงอยในระดบทองคกรรบได ซงการจดการความเสยงม หลายวธดงน

1. การยอมรบความเสยง (Risk Acceptance) เปนการยอมรบความเสยงทเกดขน เนองจากไมคมคาในกาจดการควบคมหรอปองกนความเสยง

3


2. การลด การควบคมความเสยง (Risk Reduction) เปนการปรบปรงระบบการทางานหรอการออกแบบวธการทางานใหม เพอลดโอกาสทจะเกด หรอลดผลกระทบ ใหอยในระดบทองคกรยอมรบได

3. การกกระจายความเสยง หร การโอนความเสยง (Risk Sharing) เปนการกระจายหรอถายโอนความเสยงใหผอนชวยแบงความรบผดชอบไป

4. การหลกเลยงความเสยง (Risk Avoidance) เปนการจดการกบความเสยงทอยในระดบสงมากและหนวยงานไมอาจยอมรบได จงตองตดสนใจยกเลกโครงการ กจกรรมนนไป

5. การบรหารความเสยงทวทงองคกร (Enterprise Risk Management) การบร หารความเสยงทวทงองคกร หมายถง การบร หารปจจย และควบคมกจกรรม

รวมทงกระบวนการดาเนนการตาง ๆ เพอลดมลเหตของแตละโอกาสท องคกรจะเกดความเสยหาย ใหระดบของความเสยงและผลกระทบทจะเกดขนในอนาคตอยในระดบท องคกรยอมรบได ประเมนได ควบคมไดและตรวจสอบไดอยางม ระบบ โดยคานงถงการบรรล เปาหมาย ทงในดานกลยทธ การปฏบตตามกฎระเบยบ การเงน และชอเสยงเกยรตภ ม ขององคกรเปนสาคญ โดยไดรบการสนบสนนและการม ส วนรวมในการบร หารความเสยงจากหนวยงานทกระดบทวทงองคกร

6. การควบคม (Control)

การควบคม หมายถง นโยบาย แนวทาง หรอขนตอนปฏบตตาง ๆ ซงกระทาเพอลดความเสยง และทาใหการดาเนนการบรรลวตถประสงค แบงได 4 ประเภทคอ

1. การควบคมเพอการปองกน (Preventive Control) เปนวธการควบคมทกาหนดขนเพอปองกนไมใหเกดความเสยงและขอผดพลาดตงแตแรก

2. การควบคมเพอใหตรวจพบ (Detective Control) เปนวธ การควบคมทกาหนดขนเพอคนพบขอผดพลาดทเกดขนแลว

3. การควบคมโดยการชแนะ (Directive Control) เปนวธการควบคมทสงเสรมหรอกระตนใหเกดความสาเรจตามวตถประสงคทตองการ

4. การควบคมเพอการแกไข (Corrective Control) เปนวธการควบคมทกาหนดขนเพอแกไขขอผดพลาดทเกดขนใหถกตอง หรอเพอหาวธการแกไขไมใหเกดขอผดพลาดซาอกในอนาคต

4


แผนการจดการความเสยง หลกการและเหตผล

การบรหารความเสยง (Enterprise Risk Management) ของวทยาลยเกษตรและ

เทคโนโลยฉะเชงเทรา มหลกการและความจาเปนในการบร หารความเสยงมาจาก พระราชกฤษฎกา วาดวยกลกเกณฑและวธการบร หารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 และระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการกาหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 กาหนดใหสวนราชการตองมการประเมนความเสยงและปรบปรงระบบการควบคมภายใน

ปจจบนการบร หารความเสยง (Enterprise Risk Management) เปนกระบวนการทม

ระบบสามารถนาไปใชไดกบทกองคกร เพอบงช เหตการณ ความเสยง ประเมนความเสยง จดลาดบความสาคญ และจดการความเสยง วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทราสนบสนนใหหนวยงานภายในองคกรสามารถพจารณาระดบความเสยงท หนวยงานในองคกรยอมรบได รวมไปถงกาหนดกรอบการดาเน นงานเพอใหสามารถบรหารความไมแน นอนไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคการบรหารความเสยง

1. เพอใหมการกากบดแลตนเองทด ตามแนวพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและ

วธการบรหารกจการบานเมองท ด พ.ศ. ๒๕๔๖ และระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการกาหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. ๒๕๔๔

2. เพอใหมระบบการบร หารความเสยงเชงบรณาการทเชอมโยงกบวตถประสงคและเปาหมายของวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา

3. เพอลดโอกาสและผลกระทบจากความเสยงทจะสงผลให การดาเนนงานไม เปนไปตามวตถประสงค เปาหมาย และพนธกจ ของวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา ใหอยในระดบทยอมรบได

4. เพอเปนเครองมอในการพฒนาผลงานของวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา ใหมประสทธภาพ

5. เพอใหมแผนการจดการความเสยงหรอรบมอกบความเสยงท จะเกดขนในอนาคต เพอใหเปนแนวทางในการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลการดาเนนงานของหนวยงานภายใน วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา

การดาเนนการ

1. ประชมคณะกรรมการบรหารจดการความเสยงของวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา

2. จดทาแผนการจดการความเสยง 3. พจารณาแผนการจดการความเสยง ในการประชมคณะกรรมการบรหารสถานศกษา

5


4. ดาเนนงานตามแผนการจดการความเสยง 5. สรปและรายงานผลการจดการความเสยง

ระยะเวลาการดาเนนงาน

ปงบประมาณ 2554-2557

การประเมนผล

จากการสรปและรายงานผลการจดการความเสยง

คณะดาเนนงานทดาเนนการจดการความเสยง

1. รองผอานวยการฝายวชาการ 2. รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร 3. รองผอานวยการฝายแผนงานความรวมมอ 4. รองผอานวยการฝายพฒนากจการนกเรยนนกศกษา 5. หวหนาแผนกทกแผนกวชา 6. หวหนางานปกครอง 7. หวหนางานกจกรรมนกเรยนนกศกษา 8. หวหนางานแนะแนวอาชพและการจดหางาน 9. หวหนางานสวสดการนกเรยนนกศกษา 10. หวหนางานอาคารสถานท 11. หวหนางานพสดกลาง 12. หวหนางานหลกสตรและการสอน 13. หวหนางานการเงนและบญช

หนา 6

บทท 2 การวเคราะหความเสยง

เกณฑการกาหนดโอกาส

โอกาสทจะเกดเหตการณทเปนความเสยง

กรณท 1 โอกาสทจะเกดความเสยง ความถทเกดขน (เฉลย) ระดบคะแนน

สงมาก มากกวา 1 ครง ตอเดอน 5

สง ระหวาง 1- 6 เดอน ตอครง 4

ปานกลาง ระหวาง 7 - 12 เดอน ตอครง 3

นอย มากกวา 1 ป ตอครง 2

นอยมาก มากกวา 5 ป ตอครง 1

กรณท 2

โอกาสทจะเกดความเสยง รอยละของโอกาสทเกดขน ระดบคะแนน

สงมาก มากกวา 80 % 5

สง 71 - 80% 4

ปานกลาง 61 - 70% 3

นอย 51 - 60 % 2

นอยมาก นอยกวา 51 % 1

7


เกณฑกาหนดผลกระทบ

ผลกระทบตอองคกรดานชอเสยง ผลกระทบตอองคกร ความเสยหาย ระดบคะแนน

สงมาก มการเผยแพรขาวทงจากสอภายในประเทศ และ/หรอตางประเทศเปนวงกวาง 5 สง มการเผยแพรขาวเปนวงกวางภายในประเทศและมการเผยแพรขาวอยวงจากดในตางประเทศ 4

ปานกลาง มการลงขาวในหนงสอพมพในประเทศหลายฉบบ 2 - 3 วน 3

นอย มการลงขาวในหนงสอพมพในประเทศบางฉบบ 1 วน 2

นอยมาก ไมมการเผยแพรขาว 1

ผลกระทบดานความสาเรจ

ผลกระทบทเกดความเสยง ความเสยหาย ระดบคะแนน สงมาก ดาเนนงานสาเรจตามแผนไดนอยกวา 60 % 5

สง ดาเนนงานสาเรจตามแผนได 60 - 70 % 4

ปานกลาง ดาเนนงานสาเรจตามแผนได 71 - 80 % 3

นอย ดาเนนงานสาเรจตามแผนได 81 - 90 % 2

นอยมาก ดาเนนงานสาเรจตามแผนไดมากกวา 90 % 1

ทมา: แผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. 2553

8


การวเคราะหความเสยง

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2555-57

วตถประสงคของการควบคม รายการความเสยง โอกาส ผลกระ

ทบ ระดบความเสยง (โอกาสXผลกระทบ)

การพฒนาและปรบปรง ผรบผดชอบ

1. กลยทธ/ยทธศาสตร 1.1 ดานการผลตนกเรยนนกศกษา และการพฒนากาลงคน

1.1.1 การผลตนกเรยนและพฒนานกศกษาทมงสงเสรมใหเปนบณฑตทพงประสงค และตรงตามความตองการของประเทศ

1. ผสาเรจการศกษาระดบ ปวช. และระดบปวส. ไดงานทาตรงสาขาวชาหรอสาขาทเกยวของอยในระดบตา

4 3 12 1. ดาเนนการศกษาขอมลภาวะ การหางานทาของผสาเรจการศกษาเพอใหทราบความตองการของการหางานทาของผสาเรจการศกษา

2. ตดตามขอมลการไดงานทาของบณฑต โดยการทา website ศษยเกาและใหแจงกลบมาเมอไดงานแลว

3. ตดตามความพงพอใจของผสาเรจการศกษาเพอพฒนากระบวนการผลตนกเรยนนกศกษาทกสาขาวชา

4. จดอบรมเสรมทกษะทางดานการ

- รองผอานวยการฝายพฒนาการศกษา - งานแนะแนวการศกษา

9


วตถประสงคของการควบคม รายการความเสยง โอกาส ผลกระทบ

ระดบความเสยง (โอกาสXผลกระทบ)


ทางานโดยเนนการปฏบตเปนหลก

5. ศกษาความตองการของสถานประกอบการเพอนามาปรบปรงการเรยนการสอน

1.1.2 การดาเนนงานดานหลกสตร

1. การจดทาแผนการเรยนร 3 5 15 เรงใหทกแผนกวชาจดทาการวเคราะหหลกสตร

ทกแผนกวชาการจดการเรยนรทหลากหลาย

1. จดทาโครงสรางของคณะทางานดานการพฒนาหลกสตร

3. เรงรดใหแผนกวชา ดาเนนการจดทาแผนปรบปรงหลกสตรและปรบปรงหลกสตรตามขนตอนใหเปนไปตามมาตรฐานของสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

4. จดทาแผนการปรบปรงหลกสตรแตละแผนกวชาใหชดเจน

5. ตดตามความกาวหนาทกๆ ไตรมาส (3 เดอน)

- รองผอานวยการฝายวชาการ - ทกแผนกวชา

10





6. ปรบปรงหลกสตรใหทนสมยและสอดคลองกบความตองการของตลาดงาน ผลตผสาเรจการศกษาทมความรเพยงพอในการประกอบอาชพ

7. ประชมเพอหาความซาซอนของเนอหาในรายวชา เพอเพมพนทกบองคความรใหม

6. ประเมนหลกสตรทกปการศกษา

1.1.3 การสงเสรมความประพฤตของนกเรยนและนกศกษาใหมคณลกษณะอนพงประสงค

1. การกอเหตทะเลาะววาทของนกเรยน นกศกษาในวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา

(อนตรายตอชวตและทรพยสน)

5 5 25 1. ชแจง กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ตามคมอนกเรยน นกศกษา ในวนปฐมนเทศแกผปกครอง

- รองผอานวยการฝายพฒนากจการนกเรยนนกศกษา

2. วทยาลยคดกรองกลมนกเรยน นกศกษาทมพฤตกรรมเบยงเบน เชน ทะเลาววาท ความรนแรง อกทงในเรองการพนน ยาเสพตดหรอเพศสมพนธกอนวยอนควร ตลอดจนการขบขรถจกรยานบนถนนหลวง เพอใหคร อาจารยทปรกษา อาจารยผสอนใหความชวยเหลอเปนพเศษ 3. จดการอบรมคณธรรมจรยธรรม

- งานปกครอง - งานสวสดการนกเรยน

11





ในวนปฐมนเทศ(วนเปดภาคเรยน)ทกระดบชน 4. จดกจกรรมสงเสรมวชาชพดวยการทาโครงการหารายไดในระหวางเรยน

2. การตดเกม การเลนการพนน และการมวสม ของนกเรยน นกศกษา (ดานการพนน มวสม ปญหาสงคม)

5 5 25 1. วทยาลยมการใหความรแกผปกครองเกยวกบการเลนเกมออนไลนซงจะมผลกระทบตอการหนเรยน การเลนการพนนและการมวสมในหอพกและชแจงระเบยบตามคมอนกเรยนนกศกษา(สวนงานปกครอง)เพอรวมกนสรางระเบยบทงในบานและหอพก

- รองผอานวยการฝายพฒนากจการนกเรยนนกศกษา - งานปกครอง - งานสวสดการนกเรยน

2. วทยาลยจดตงโปรแกรมปองกนเวบไซตทใชเลนเกมทมความรนแรงและเวบไซตทไมพงประสงค

3. สารวจและเฝาระวงและตดตามนกเรยนและนกศกษาทเสยงตอการกระทาผดและจดกจกรรมในการพฒนาและปรบเปลยนพฤตกรรมอยางเปนระบบและอยางตอเนอง

12





4. แจงใหผปกครองของนกเรยนและนกศกษาทเสยงตอการกระทาผดไดทราบถงพฤตกรรม และหาแนวทางแกไขปญหารวมกน เพอกาหนดใหนกเรยนหรอนกศกษาดงกลาวเขารวมกจกรรมตามทเหนสมควร

3. การซอ จาหนายแลกเปลยน เสพสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล สงมนเมา บหร หรอยาเสพตด

5 5 20 1. วทยาลยจดพฒนาระบบงานละกจกรรมในการแนะแนว ใหคาปรกษาและฝกอบรมแกนกเรยน นกศกษาและผปกครองดวยการจดพฒนาระบบงานแนะแนวทจะชวยเหลอดแลนกเรยนและนกศกษาเปนรายบคคล

2. สงเสรมใหครทกคนมบทบาทในการแนะแนว รจกและเขาใจผเรยน สามารถคนพบและจดการเรยนรทจะพฒนาศกยภาพของผเรยนและใหคาปรกษาดานการดารงชวต การปรบเปลยนพฤตกรรมการศกษาตอและการมงานทา ทงนใหมระบบขอมลตงแตแรกเขา

งานครทปรกษา งานแนะแนวการศกษา

13





เพอตดตามดแลอยางตอเนองจนจบการศกษา


ครทปรกษา งานสวสดการนกเรยนนกศกษา(สวนหอพกนกศกษา)


งานปกครอง

4. การแสดงพฤตกรรมทางชสาวซงไมเหมาะสมในทสาธารณะ หรอการมเพศสมพนธในวยเรยน

5 5 25 1. วทยาลยออกกฎระเบยบของวทยาลย(คมอ นกเรยนนกศกษา) เรองความผดตาง ๆ เรองหอพก การหามดมสราและสบบหร การแสดงพฤตกรรมทางชสาวทไมเหมาะสมในทสาธารณะหรอการมเพศสมพนธในวยเรยน

งานปกครอง

14





2. วทยาลยมการจดรณรงค จดกจกรรมรณรงคคานยมทางเพศ ทถกตองอนไดแก การเขยนปายคาขวญ ตลอดจนการตรวจเยยมหอพก เปนตน มการใหคาปรกษา มระบบดแลชวยเหลอนกเรยนหอพกของวทยาลยโดยครผดหอพก

แผนกวชาสามญ(ครอาจารยประจาวชาความปลอดภย)

3. วทยาลยสงเสรมใหมกจกรรมใหเวลาวางใหเกดประโยชนดวยการสนบสนนกฬา สนทนาการ กจกรรมชมรมของนกเรยน กจกรรมองคการเกษตรกรในอนาคตแหงประเทศไทย(อกท.) ฯ ดวยการสงเสรมใหทาโครงการหารายไดระหวางเรยนเพอเลอนระดบสมาชก และกจกรรมชมรมตางๆ

องคการเกษตรกรในอนาคตแหงประเทศไทย(อกท.)ฯหนวยฉะเชงเทรา

1.1.3 เพอการบรการวชาชพทเสรมสรางการพฒนาทยงยน

1. ผลงานดานการบรการวชาการทลงสชมชนหรอกลมเปาหมายทเปนผลอยางชดเจนมสดสวนนอย รวมทงกฎระเบยบหรอแนวปฏบตในการทางานดานการ

3 3 9 1. ศกษาขอมลหรอทาวจยสารวจความตองการของผรบบรการเพอนามาพจารณาจดทาโครงการบรการวชาชพ

2. กาหนดแนวปฏบตในการทางานดานการบรการวชาชพทชดเจน

- รองผอานวยการทกฝาย - หวหนาแผนกวชาทกแผนกวชา - ทกแผนกวชา

15





บรการวชาการคอนขางยงยากและกฎระเบยบมาก

ยงขน 3. สรางแรงจงใจใหแกอาจารยและ

นกเรยนทเปนวทยากรใหบรการทางวชาชพแกชมชน

1.2 ดานการวจย 1.2.1 ผลงานวจยทตอบสนอง

ปญหาชมชน สงคม และทองถน

1. งานวจยทสรางองคความรตอการเพมศกยภาพของวชาชพเกษตรและสาขาทเกยวของ

3 4 12 1. สนบสนนทนวจยแกอาจารยทควบคมวชาโครงการวจยของนกเรยนนกศกษา เพอชวยเหลอนกศกษาระดบปวช.และระดบปวส.

2. สงเสรมใหมการวจยทสามารถนาไปประยกตใชกบชมชนและสงคม

- รองผอานวยการทกฝาย

- ทกแผนกวชา

2. งานวจยงานเชงบรณาการทตอบสนองปญหาชมชน สงคม และทองถน

3 4 12 1. จดกจกรรมประชมแลกเปลยนความรกบชมชน เพอหาโจทยการทาวจยรวมกน

2. สงเสรมงานวจยทสามารถนาไปใชประโยชน

- หวหนางานวจยและพฒนา - ทกแผนกวชา

3. ภาระงานดานการสอนของอาจารยมปรมาณสง ทาใหสงผลกระทบตอภาระงานดานวจยและพฒนาทาง

4 3 12 1. กาหนดจานวนภาระงานใหสอดคลองกบเกณฑท สอศ. ตงไว

- รองผอานวยการทกฝาย - หวหนาแผนกวชาทกแผนกวชา

16





วชาการ ตามเกณฑของสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

4. การใหความสาคญกบงานวจยทไมไดลงตพมพหรอเผยแพรผลงาน

3 2 6 1. สงเสรมและสนบสนนการตพมพผลงานวจยหรอลงเปนบทความในเวบไซตของวทยาลย

2. ใหความสาคญกบงานวจยทไมไดลงตพมพแตมคณคาทางดานสงคม

- รองผอานวยการทกฝาย - ทกภาควชา

1.3 ดานความปลอดภยตอชวตและทรพยสน

1.3.1 เพอใหคร บคลากร นกเรยนนกศกษามความปลอดภยในชวตและทรพยสนในหองเรยน หองปฏบตการ หองปฏบตงาน สานกงาน

1. อบตเหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตงาน แปลงทดลองเพราะโครงสรางอาคารเรยนของวทยาลยมอายการสรางและอายการใชงานมาเปนเวลานาน

4 4 16 1. สารวจความตองการปรบปรงซอมแซมหองเรยน หองปฏบตการ หองบรรยาย พนท แปลงทดลองตามอาคาร

2. เรงซอมบารงอาคารหองเรยนททรดโทรมไมปลอดภยแกผใช

3. มการจดทาปายบอกวธการใชแกนกเรยนทใชหองปฏบตการและจดเกบอปกรณอยางถกวธ

4. มอปกรณการปองกนอคคภย

- รองผอานวยการฝายบรหารทรพยากร - หวหนาแผนกวชาทกแผนกวชา - งานอาคารสถานท

17





2 อบตเหตจากการขามถนนของคร บคลากรและนกศกษาของวทยาลยฯเพราะวทยาลยตงอยสองฝงถนนใหญ(สายฉะเชงเทรา-กบนทรบร) นกเรยนตองเดนขามถนนทงภาคเชาและภาคบาย

5 5 25 1. วทยาลยจดทาโครงการรณรงคใหนกเรยน และบคลากรของวทยาลยมความตระหนกถงความปลอดภยของชวตและทรพยสนของตนเองและบคคลอนดวยการปฏบตตามกฎจราจร และมการขามถนนโดยใชสะพานลอยและมการขบขรถจกรยานยนตหรอรถยนตอยางปลอดภย 2. งานกจกรรมนกเรยนนกศกษาและงานสวสดการนกเรยนนกศกษาจดทาประกนอบตเหตแกนกเรยนทกระดบชนปการศกษาละ 1 ครง

- รองผอานวยการฝายพฒนากจการนกเรยนนกศกษา - หวหนาแผนกวชาทกแผนกวชา - งานสวสดการนกเรยนนกศกษา

2. ดานการบรหารจดการองคกร 2.1 การบรหาร

2.1.1 เพอใหคณะมการบรหารจดการตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด

1. ความลาชาในขนตอนการปฏบตงาน

3 3 9 1. ลดขนตอนและระยะเวลาการปฏบตงานใหมความรวดเรว

- รองผอานวยการทกฝาย - ทกแผนกวชา

2. ระบบการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคารยงไมเขมงวด เชน ระบบรกษาความปลอดภย

3 3 9 1. กาหนดมาตรฐานการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร

2. กาหนดผรบผดชอบทชดเจน 3. ตดตามและประเมนมาตรการ

- รองผอานวยการฝายบรหารทรพยากร - ทกแผนกวชา

18





ทรพยสนภายในอาคาร ฝงคายลกเสอ

การรกษาความปลอดภยทกเดอน 4. ใหผรบผดชอบลงบนทกในสมด

บนทกทกวน รวมทงเกบขอมลการเขาออกทบนทกเปนไปตามมาตรฐาน

5. กาหนดการเขา – ออกอาคารชวงนอกเวลาราชการเพยงประตเดยว

3. ระบบการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคารยงไมเขมงวด เชน ระบบรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร(ฝงศนยศกษา)

3 3 9 1. กาหนดมาตรฐานการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร

2. กาหนดผรบผดชอบทชดเจน 3. ตดตามและประเมนมาตรการ

การรกษาความปลอดภยทกเดอน 4. ใหผรบผดชอบลงบนทกในสมด

บนทกทกวน รวมทงเกบขอมลการเขาออกทบนทกจากกลองวงจรปดใหเปนไปตามมาตรฐาน

5. กาหนดการเขา – ออกอาคารชวงนอกเวลาราชการเพยงประตเดยว

- รองคณบดฝายบรหาร - ทกภาควชา

-

19





2.2 ดานเทคโนโลยสารสนเทศ 2.2.1 เพอสรางความ

เขมแขงของระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

1. ระบบความปลอดภยของระบบเทคโนโลยสารสนเทศยงไมมประสทธภาพ

3 3 9 1. กาหนดมาตรการปองกนระบบเทคโนโลยสารสนเทศรวมทงแผนรกษาความปลอดภย กรณทมเหตฉกเฉนอนกระทบตอระบบฯ เชน ม password เฉพาะผเกยวของเทานนและควรมระบบสารองขอมล

- รองผอานวยการฝายแผนงานและความรวมมอ

2. ขอมลไมทนสมยและสทธการเขาถงขอมลยงไมทวถง

3 3 9 1. กาหนดแนวปฏบตใหผทเกยวของบนทกขอมลใหทนสมย

2. เพมสทธในการเขาถงขอมล

- รองคณบดฝายวางแผนและพฒนา

2.3 ดานการงบประมาณ การเงน และบญช 2.3.1 เพอใหการบรหาร

งบประมาณมประสทธภาพมากยงขน

1. การคนเงนยมทดรองจายของบคลากร ไมตรงตามเวลาทกาหนด สงผลกระทบตอเงนหมนเวยน

5 5 25 1. ประชาสมพนธแนวปฏบตการเบกจายเงนภายในคณะฯ อยางทวถง

2. ปรบปรงระบบการแจงเตอนการเบกจายเงน และเคลยรเงนยมทดรองจาย

3. เรงรดการเบกจายเงนและคนเงนยมทดรองจาย โดยถอปฏบตตามแนวปฏบตอยางเครงครด โดยเฉพาะอยางยงการหกเงน

- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - ทกแผนกวชา

20





2. เอกสารการขออนมตสญหายระหวางคณะกบแผนกวชา/หนวยงาน

2 5 10 1. ควรใหเจาหนาทลงชอรบเอกสารพรอมวนทรบในทะเบยนทกครง เพอเปนหลกฐาน

2. ไมควรแยกเอกสารหรอหลกฐาน โดยเฉพาะเรองการเงน


2.4 ดานการพสด 2.4.1 เพอใหการจดหา

จดซอและจดจางดาเนนการถกตองตามระเบยบพสด และเกดประโยชนสงสดในการปฏบตงาน

1. การดาเนนการจดซอ จดจางของผขอใชพสดไมมการวางแผนการดาเนนงาน ทาใหตองดาเนนงานขออนมตยอนหลง และเรงดาเนนการในชวงปลายงบประมาณ

5 5 25 1. วางแผนดาเนนงานการจดซอ จดจางใหชดเจน

2. ใหทกหนวยงานถอปฏบตตามระเบยบพสดและประกาศตางๆทเกยวของอยางเครงครด

- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - งานพสดกลาง

3. การจดซอจดจางทใชวธยมรายไดวทยาลยเพอเงนทดลองจายรานคาเปนเหตใหขาดเงนหมนเวยน

4 5 20 1. วางแผนดาเนนงานการจดซอ จดจางใหชดเจน 2. วทยาลยดาเนนการและตกลงกบรานคาประเภทวสดตาง ๆ ขอขอมลผซอเพอขอเครคดสนคาจากรานคาเพอใหวทยาลยชาระดวยเงนงบประมาณแบบจายตรงดวยระบบ GFMIS 3. ใหทกหนวยงานถอปฏบตตามระเบยบพสดและประกาศตางๆทเกยวของอยางเครงครดคอการใชวธเครดตรานคาเพอใช

- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - งานพสดกลาง - งานการเงน

21





วธเบกจายตรงดวยระบบ GFMIS จากเงนงบประมาณ

3. การใชครภณฑยงไมคอยคมคา รวมทงการดแลรกษา สงผลกระทบตอการใชงบประมาณ

4 4 16 1. วางแผนดาเนนงานการจดซอ จดจางใหชดเจน


3. กาหนดแผนการดแลรกษาใหชดเจน


2.5 ดานบรหารทรพยากรบคคล 4.5.1 เพอพฒนาศกยภาพของทรพยากรบคคล

1. การพฒนาศกยภาพของบคลากรฝายสนบสนนเพอสนบสนนขดความสามารถการปฏบตงานในหนาทอยางเตมความสามารถ

4 4 16 1. กาหนดภาระงานของบคลากรในแตละภาคการศกษาอยางชดเจน โปรงใสและเทาเทยมกน

2. มระบบทสรางแรงจงใจในการทางานแกบคลากร เชน มเกณฑการพจารณาการขนขนเงนเดอนตามสมรรถนะและประสทธภาพของงานอยางเปนธรรม โปรงใส และตรวจสอบได

3. สงเสรมและสนบสนนการพฒนาบคลากรใหมศกยภาพสงขน

- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - หวหนางานพฒนาบคลากร

22





2.6 ดานการประหยดพลงงาน

4.6.1 เพอใหการใชพลงงานมความคมคา

1. มาตรการประหยดพลงงานยงไมคอยเขมงวดเทาทควรบคลากรและผทเกยวของยงไมคอยตระหนกและเหนความสาคญของการประหยดพลงงาน

3 3 9 1. ปลกจตสานกใหบคลากรในเรองการประหยดพลงงาน

2. ปรบปรงระบบการตดตามมาตรการประหยดพลงงาน รวมทงผทรบผดชอบจดทารายงานตอผบรหารอยางตอเนองทกเดอน

- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - หวหนางานอาคารสถานท - หวหนาแผนก

3. คณะกรรมการประหยดพลงงานควรประชมอยางตอเนองอยางนอยเดอนละ 1 ครง

4. กาหนดมาตรการลงโทษในกรณทไมปฏบตตามมาตรการการประหยดพลงงาน

5. มนโยบายการตดมเตอรไฟฟาหองพกอาจารยและหองปฏบตการกลาง

6. แจงการใชไฟฟาแตละเดอนทบอรด 7. กากบบคลากรทกคนชวยปดไฟฟาใน

บรเวณทไมจาเปน 8. พจารณาการใชระบบไฟเปดปดอตโนมต

ตามทางเดนและบรเวณหนาอาคารเพอความประหยดและความปลอดภย

- ครอาจารย บคลากร นกเรยนนกศกษาทกคน

หนา 23

บทท 3 การกาหนดความเสยง

แสดง Risk Matrix สาหรบวดระดบของความเสยง (D= L x C)

ผลกร

ะทบ

(C)

5 10 15 20 25

4 8 12 16 20

3 6 9 12 15

2 4 6 8 10

1 2 3 4 5

โอกาส ( L )

ระดบความเสยง

สงมาก สง ปานกลาง ตา

24


แสดง Risk Matrix สาหรบวดระดบของความเสยง (D= L x C)

ระดบความเสยง (D= L x C) 25

สงมาก

1. อบตเหตจากการขามถนนของคร บคลากรและนกศกษาของวทยาลยฯเพราะวทยาลยตงอยสองฝงถนนใหญ(สายฉะเชงเทรา-กบนทรบร) นกเรยนตองเดนขามถนนทงภาคเชาและภาคบาย

2. การกอเหตทะเลาะววาทของนกเรยน นกศกษา 3. การแสดงพฤตกรรมทางชสาวซงไมเหมาะสมในทสาธารณะ หรอการมเพศสมพนธในวยเรยน 4. การตดเกม การเลนการพนน และการมวสม ของนกเรยน นกศกษา 5. การดาเนนการจดซอ จดจางของผขอใชพสดไมมการวางแผนการดาเนนงาน ทาใหตอง

ดาเนนงานขออนมตยอนหลง และเรงดาเนนการในชวงปลายงบประมาณ 6. การคนเงนยมทดรองจายของบคลากร ไมตรงตามเวลาทกาหนด สงผลกระทบตอเงนหมนเวยน

20

1. การซอ จาหนายแลกเปลยน เสพสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล สงมนเมา บหร หรอยาเสพตดนกศกษาของวทยาลยฯ

2. การจดซอจดจางทใชวธยมรายไดวทยาลยเพอเงนทดรองจายรานคาเปนเหตใหขาดเงนหม นเวยน

16

1. การใชครภณฑยงไมคอยคมคา รวมทงการดแลรกษา สงผลกระทบตอการใชงบประมาณ 2. อบตเหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตงาน แปลงทดลองเพราะโครงสรางอาคารเรยนของ

วทยาลยมอายการสรางและอายการใชงานมาเปนเวลานาน 3. การพฒนาศกยภาพของบคลากรฝายสนบสนนเพอสนบสนนขดความสามารถการปฏบตงานใน

หนาทอยางเตมความสามารถ 15

1. การจดทาแผนการเรยนร

25


ระดบความเสยง (D= L x C) 12

สง

1. ผสาเรจการศกษาระดบ ปวช. และระดบปวส. ไดงานทาตรงสาขาวชาหรอสาขาทเกยวของอยในระดบตา

2. งานวจยทสรางองคความรตอการเพมศกยภาพของวชาชพเกษตรและสาขาทเกยวของ 3. งานวจยงานเชงบรณาการทตอบสนองปญหาชมชน สงคม และทองถน 4. ภาระงานดานการสอนของอาจารยมปรมาณสง ทาใหสงผลกระทบตอภาระงานดานวจยและ

พฒนาทางวชาการ ตามเกณฑของสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

9 1. ผลงานดานการบรการวชาการทลงสชมชนหรอกลมเปาหมายทเปนผลอยางชดเจนมสดสวน

นอย รวมทงกฎระเบยบหรอแนวปฏบตในการทางานดานการบรการวชาการคอนขางยงยากและกฎระเบยบมาก

2. ความลาชาในขนตอนการปฏบตงาน 3. ระบบการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคารยงไมเขมงวด เชน ระบบรกษาความ

ปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร ฝงคายลกเสอ 4. ระบบการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคารยงไมเขมงวด เชน ระบบรกษาความ

ปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร ฝงศนยศกษาฯ 5. ระบบความปลอดภยของระบบเทคโนโลยสารสนเทศยงไมมประสทธภาพ 6. ขอมลไมทนสมยและสทธการเขาถงขอมลยงไมทวถง 7. มาตรการประหยดพลงงานยงไมคอยเขมงวดเทาทควรบคลากรและผทเกยวของยงไมคอย

ตระหนกและเหนความสาคญของการประหยดพลงงาน 8 - ไมม

6

ปานกลาง

1. การใหความสาคญกบงานวจยทไมไดลงตพมพหรอเผยแพรผลงาน 2. ผลงานดานการบรการวชาการทลงสชมชนหรอกลมเปาหมายทเปนผลอยางชดเจนมสดสวน

นอย รวมทงกฎระเบยบหรอแนวปฏบตในการทางานดานการบรการวชาการคอนขางยงยากและกฎระเบยบมาก

5 - ไมม 4

26


ระดบความเสยง (D= L x C) - ไมม

27


ระดบความเสยง (D= L x C) 3 - ไมม

ตา 2 - ไมม 1 - ไมม

28


บทท 4

แผนการบรหารความเสยง พ.ศ. 2554 – พ.ศ. 2557

การดาเนนงานบรหารความเสยง ประเภทความเสยง ประเดนความเสยง

(ประเดนยอย (ถาม)) ความเสยง แผนการบรหารความเสยง กจกรรม/

โครงการทสนบสนนการ

พฒนา

แนวทางการปองกน/แกไข/ลดผลกระทบความเสยง

หนวยงาน/ผทรบผดชอบ

ระยะเวลาดาเนนการ

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ความดานกลยทธ/ยทธศาสตร 1. ผลสมฤทธทางการเรยน

1. การจดทาแผนการเรยนร

ผเรยนมภาพไมไดมาตรฐานกบมาตรฐานระดบสากล

1. เรงใหทกแผนกวชาจดทาการวเคราะหหลกสตร

2. ทกแผนกวชาการจดการเรยนรทหลากหลาย 3. จดทาโครงสรางของคณะทางานดานการพฒนาหลกสตร 4. เรงรดใหแผนกวชา ดาเนนการจดทาแผนปรบปรงหลกสตรและปรบปรงหลกสตรตามขนตอนใหเปนไปตามมาตรฐานของสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา 5. จดทาแผนการปรบปรงหลกสตรแต

1. รองผอานวยการฝายวชาการ 2. หวหนาแผนกทกแผนกวชา 3. ครประจาวชาทกวชา

ตลาคม 2554-

กนยายน 2557

โครงการพฒนาพฒนาบคลากรดานการเขยนแผนการเรยนร

29


ประเภทความเสยง ประเดนความเสยง (ประเดนยอย (ถาม))

ความเสยง แผนการบรหารความเสยง กจกรรม/โครงการท

สนบสนนการพฒนา




(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ละแผนกวชาใหชดเจน 6. ตดตามความกาวหนาทกๆ ไตรมาส (3 เดอน) 7. ปรบปรงหลกสตรใหทนสมยและสอดคลองกบความตองการของตลาดงาน ผลตผสาเรจการศกษาทมความรเพยงพอในการประกอบอาชพ 8. ประชมเพอหาความซาซอนของเนอหาในรายวชา เพอเพมพนทกบองคความรใหม 9. ประเมนหลกสตรทกปการศกษา

ผสาเรจการศกษาระดบ ปวช. และระดบปวส. ไดงานทาตรงสาขาวชาหรอสาขาทเกยวของอยในระดบตา

ผเรยนมความรความสามารถไมตรงกบสาขาวชาชพทประกอบการ

1. ดาเนนการศกษาขอมลภาวะ การหางานทาของผสาเรจการศกษาเพอใหทราบความตองการของการหางานทาของผสาเรจการศกษา 2. ตดตามขอมลการไดงานทาของบณฑต โดยการทา website ศษยเกาและใหแจงกลบมาเมอไดงานแลว 3. ตดตามความพงพอใจของผสาเรจการศกษาเพอพฒนากระบวนการผลต

- รองผอานวยการฝายพฒนาการศกษา - งานแนะแนวอาชพและการจดหางาน



โครงการตดตามผสาเรจการศกษา

30








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) นกเรยนนกศกษาทกสาขาวชา 4. จดอบรมเสรมทกษะทางดานการทางานโดยเนนการปฏบตเปนหลก 5. ศกษาความตองการของสถานประกอบการเพอนามาปรบปรงการเรยนการสอน

ดานพฒนาคณภาพผเรยน ใหมคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค

1. การกอเหตทะเลาะววาทของนกเรยน นกศกษาในวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา

การทะเลาะววาท 1. ชแจง กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ตามคมอนกเรยน นกศกษา ในวนปฐมนเทศแกผปกครอง

- รองผอานวยการฝายพฒนากจการนกเรยนนกศกษา



1. โครงการปฐมนเทศนกเรยนนกศกษา

2. วทยาลยคดกรองกลมนกเรยน นกศกษาทมพฤตกรรมเบยงเบน เชน ทะเลาววาท ความรนแรง อกทงในเรองการพนน ยาเสพตดหรอเพศสมพนธกอนวยอนควร ตลอดจนการขบขรถจกรยานบนถนนหลวง เพอใหคร อาจารยทปรกษา อาจารยผสอนใหความชวยเหลอเปนพเศษ

- งานปกครอง - งานสวสดการนกเรยน

2.โครงการอบรมคณธรรมจรยธรรม 3.โครงการสงเสรมการหารายไดระหวางเรยน

31








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) 3. จดการอบรมคณธรรมจรยธรรมในวนปฐมนเทศ(วนเปดภาคเรยน)ทกระดบชน 4. จดกจกรรมสงเสรมวชาชพดวยการทาโครงการหารายไดในระหวางเรยน

2. การตดเกม การเลนการพนน และการมวสม ของนกเรยน นกศกษา

การพนนและมวสม

1. วทยาลยมการใหความรแกผปกครองเกยวกบการเลนเกมออนไลนซงจะมผลกระทบตอการหนเรยน การเลนการพนนและการมวสมในหอพกและชแจงระเบยบตามคมอนกเรยนนกศกษา(สวนงานปกครอง)เพอรวมกนสรางระเบยบทงในบานและหอพก

- รองผอานวยการฝายพฒนากจการนกเรยนนกศกษา - งานปกครอง



โครงการปฐมนเทศนกศกษาใหมและการประชมผปกครอง

2. วทยาลยจดตงโปรแกรมปองกนเวบไซตทใชเลนเกมทมความรนแรงและเวบไซตทไมพงประสงค

- งานสวสดการนกเรยน

-Log serverระบบเครอขาย

3. สารวจและเฝาระวงและตดตามนกเรยนและนกศกษาทเสยงตอการกระทาผดและจดกจกรรมในการพฒนาและปรบเปลยนพฤตกรรมอยางเปน

โครงการกจกรรม โฮมรมและดแลนกเรยน

32








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ระบบและอยางตอเนอง นกศกษา


ระบบดแลชวยเหลอนกเรยนหอพก

3. การซอ จาหนายแลกเปลยน เสพสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล สงมนเมา บหร หรอยาเสพตด

สงเสพตด 1. วทยาลยจดพฒนาระบบงานละกจกรรมในการแนะแนว ใหคาปรกษาและฝกอบรมแกนกเรยน นกศกษาและผปกครองดวยการจดพฒนาระบบงานแนะแนวทจะชวยเหลอดแลนกเรยนและนกศกษาเปนรายบคคล พรอมทงสงเสรมใหครทกคนมบทบาทในการแนะแนว รจกและเขาใจผเรยน สามารถคนพบและจดการเรยนรทจะพฒนาศกยภาพของผเรยนและใหคาปรกษาดานการดารงชวต การปรบเปลยนพฤตกรรมการศกษาตอและการมงานทา ทงนใหมระบบขอมลตงแตแรกเขา เพอตดตามดแลอยาง

งานปกครอง งานครทปรกษา งานแนะแนวการศกษา



- ระบบดแลชวยเหลอนกเรยนหอพก - โครงการกจกรรม Home Roomและดแลนกเรยนนกศกษา - การสงนกเรยนแกนนาเขารวมกจกรรมอบรมเกยวกบยาเสพตด

33








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ตอเนองจนจบการศกษา


งานปกครอง งานสวสดการนกเรยนนกศกษา(สวนหอพกนกศกษา)

- ตดตามนกเรยนเปนรายบคคล ดวยกจกรรม โฮมรม


งานปกครอง งานครทปรกษา งานกจกรรมนกเรยนนกศกษา

4. การแสดงพฤตกรรมทางชสาวซงไมเหมาะสมในทสาธารณะ หรอการมเพศสมพนธในวยเรยน

ทางสงคม 1.วทยาลยออกกฎระเบยบของวทยาลย(คมอ นกเรยนนกศกษา) เรองความผดตาง ๆ เรองหอพก การหามดมสราและสบบหร การแสดงพฤตกรรมทางชสาวทไมเหมาะสมในทสาธารณะหรอการมเพศสมพนธในวยเรยน

งานปกครอง ตลาคม 2554-


1.คมอนกเรยนนกศกษา 2.โครงการปฐมนเทศนกศกษาใหมและใหความรแกผปกครอง

34








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) 2.วทยาลยมการจดรณรงค จด

กจกรรมรณรงคคานยมทางเพศ ทถกตองอนไดแก การเขยนปายคาขวญ ตลอดจนการตรวจเยยมหอพก เปนตน มการใหคาปรกษา มระบบดแลชวยเหลอนกเรยนหอพกของวทยาลยโดยครผดหอพก 3.วทยาลยสงเสรมใหมกจกรรมใหเวลาวางใหเกดประโยชนดวยการสนบสนนกฬา สนทนาการ กจกรรมชมรมของนกเรยน กจกรรมองคการเกษตรกรในอนาคตแหงประเทศไทย(อกท.) ฯ ดวยการสงเสรมใหทาโครงการหารายไดระหวางเรยนเพอเลอนระดบสมาชก และกจกรรมชมรมตางๆ

- แผนกวชาสามญ(ครอาจารยประจาวชาความปลอดภย) - องคการเกษตรกรในอนาคตแหงประเทศไทย(อกท.)ฯหนวยฉะเชงเทรา

- สงตวแทนนกเรยนหรอแกนนาอบรม ใหความรเกยวกบการปองกนโรคเอดส ยาเสพตด และการตงครรภกอนวยอนควร - โครงการสนทนาการและกฬาภายใน-ภายนอก โครงการสงเสรมการหารายไดระหวางเรยนดวยการทาโครงการวชาชพ

35








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) 4. ผลงานดานการ

บรการวชาการทลงสชมชนหรอกลมเปาหมายทเปนผลอยางชดเจนมสดสวนนอย รวมทงกฎระเบยบหรอแนวปฏบตในการทางานดานการบรการวชาการคอนขางยงยากและกฎระเบยบมากพรอมกบครอาจารยมภาระกจประจามาก

วชาชพยงไมตรงกบความตองการของชมชนหรอทองถน

1. ศกษาขอมลหรอทาวจยสารวจความตองการของผรบบรการเพอนามาพจารณาจดทาโครงการบรการวชาชพเพอใหตรงกบความตองการชมชนอยางแทจรง

2. กาหนดแนวปฏบตในการทางานดานการบรการวชาชพทชดเจนยงขน

3. สรางแรงจงใจใหแกอาจารยและนกเรยนทเปนวทยากรใหบรการทางวชาชพแกชมชน

- รองผอานวยการทกฝาย - หวหนาแผนกวชาทกแผนกวชา - ทกแผนกวชา



1.โครงการงานบรการวชาชพระยะสน และ/2. โครงการ

บรการวชาชพ108 อาชพ

ดานการวจย 1. งานวจยทสรางองคความรตอการเพมศกยภาพของวชาชพเกษตรและสาขาทเกยวของ

จานวนงานวจยในชนเร ยนนอย

1. สนบสนนทนวจยแกอาจารยทควบคมวชาโครงการวจยของนกเรยนนกศกษา เพอชวยเหลอนกศกษาระดบปวช.และระดบปวส.

2. สงเสรมใหมการวจยทสามารถนาไปประยกตใชกบชมชนและสงคม




- โครงการสนบสนนงานวจย โครงการ โครงงาน นวตกรรม และสงประดษฐ

36








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) 2. งานวจยงานเชง

บรณาการทตอบสนองปญหาชมชน สงคม และทองถน

มงานวจยตอยอดกบชมชนนอย

1. จดกจกรรมประชมแลกเปลยนความรกบชมชน เพอหาโจทยการทาวจยรวมกน

2. สงเสรมงานวจยทสามารถนาไปใชประโยชน




3. ภาระงานดานการสอนของอาจารยมปรมาณสง ทาใหสงผลกระทบตอภาระงานดานวจยและพฒนาทางวชาการ ตามเกณฑของสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

ดาเนนงานทไดรบมอบหมายลาชา

1. กาหนดจานวนภาระงานใหสอดคลองกบเกณฑท สอศ. ตงไว

- รองผอานวยการทกฝาย - หวหนาแผนกวชาทกแผนกวชา



4. การใหความสาคญกบงานวจยทไมไดลงตพมพหรอเผยแพรผลงาน

ผลงานไมไดรบการเผยแพร

1. สงเสรมและสนบสนนการตพมพผลงานวจยหรอลงเปนบทความในเวบไซตของวทยาลย

2. ใหความสาคญกบงานวจยทไมไดลงตพมพแตมคณคาทางดานสงคม




37








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ดานความปลอดภย 1. อบตเหตจาก

การขามถนนของคร บคลากรและนกศกษาของวทยาลยฯเพราะวทยาลยตงอยสองฝงถนนใหญ(สายฉะเชงเทรา-กบนทรบร) นกเรยนตองเดนขามถนนทงภาคเชาและภาคบาย

ชวตของคร บคลากรและนกเรยนนกศกษา

1. วทยาลยจดทาโครงการรณรงคใหนกเรยน และบคลากรของวทยาลยมความตระหนกถงความปลอดภยของชวตและทรพยสนของตนเองและบคคลอนดวยการปฏบตตามกฎจราจร และมการขามถนนโดยใชสะพานลอยและมการขบขรถจกรยานยนตหรอรถยนตอยางปลอดภย

2. งานกจกรรมนกเรยนนกศกษาและงานสวสดการนกเรยนนกศกษาจดทาประกนอบตเหตแกนกเรยนทกระดบชนปการศกษาละ 1 ครง

- รองผอานวยการฝายพฒนากจการนกเรยนนกศกษา - หวหนาแผนกวชาทกแผนกวชา - งานสวสดการนกเรยนนกศกษา



1.โครงการชมรมขบขปลอดภย 2.การทาประกนอบตเหตนกเรยน

2. อบตเหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตงาน แปลงทดลองเพราะโครงสรางอาคารเรยนของวทยาลยมอายการสรางและ

ชวตของคร บคลากรและนกเรยนนกศกษา

1. สารวจความตองการปรบปรงซอมแซมหองเรยน หองปฏบตการ หองบรรยาย พนท แปลงทดลองตามอาคาร

2. เรงซอมบารงอาคารหองเรยนททรดโทรมไมปลอดภยแกผใช

3. มการจดทาปายบอกวธการใชแก

- รองผอานวยการฝายบรหารทรพยากร - หวหนาแผนกวชาทกแผนกวชา



38








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) อายการใชงานมาเปนเวลานาน

นกเรยนทใชหองปฏบตการและจดเกบอปกรณอยางถกวธ 4. มอปกรณการปองกนอคคภย

- งานอาคารสถานท

ดานการบรหารจดการองคกร

เพอใหคณะมการบรหารจดการตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด

ความลาชาในขนตอนการปฏบตงาน

1. ลดขนตอนและระยะเวลาการปฏบตงานใหมความรวดเรว

- รองผอานวยการทกฝาย

ระบบการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคารยงไมเขมงวด เชน ระบบรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร ฝงคายลกเสอ

ความปลอดภยของทรพยสนทางราชการ

1. กาหนดมาตรฐานการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร 2. กาหนดผรบผดชอบทชดเจน 3. ตดตามและประเมนมาตรการการรกษาความปลอดภยทกเดอน 4. ใหผรบผดชอบลงบนทกในสมดบนทกทกวน รวมทงเกบขอมลการเขาออกทบนทกเปนไปตามมาตรฐาน 5. กาหนดการเขา – ออกประตหนาวทยาลยกาหนดใหเขาออกไดเพยงทางเดยวในยามวกาล โดยปดประตทางเขาหนาสระนาใหเขาดานหนาอาคารอานวยการ




คาสงปฏบตหนาทเวรยาม

39








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ระบบการรกษา

ความปลอดภยทรพยสนภายในอาคารยงไมเขมงวด เชน ระบบรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร(ฝงศนยศกษา)

ความปลอดภยของทรพยสนทางราชการ

1. กาหนดมาตรฐานการรกษาความปลอดภยทรพยสนภายในอาคาร

2. กาหนดผรบผดชอบทชดเจน 3. ตดตามและประเมนมาตรการการ

รกษาความปลอดภยทกเดอน 4. ใหผรบผดชอบลงบนทกในสมด

บนทกทกวน รวมทงเกบขอมลการเขาออกทบนทกเปนไปตามมาตรฐาน

5. กาหนดการเขา – ออกประตหนาวทยาลยกาหนดใหเขาออกไดเพยงทางเดยวในยามวกาล โดยปดประตทางเขาหนาสระนาใหเขาดานหนาอาคารอานวยการ




ดานเทคโนโลยสารสนเทศ

ระบบความปลอดภยของระบบเทคโนโลยสารสนเทศยงไมมประสทธภาพ

การรกษาความปลอดภยของขอมล

1. กาหนดมาตรการปองกนระบบเทคโนโลยสารสนเทศรวมทงแผนรกษาความปลอดภย กรณทมเหตฉกเฉนอนกระทบตอระบบฯ เชน ม password เฉพาะผเกยวของเทานนและควรมระบบสารองขอมล




โครงการพฒนางานระบบฐานขอมลและสารสนเทศ

40








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) การนาขอมลลงใน

ระบบฐานขอมล ขอมลไมทนสมยและสทธการเขาถงขอมลยงไมทวถง

1. กาหนดแนวปฏบตใหผทเกยวของบนทกขอมลใหทนสมย

2. เพมสทธในการเขาถงขอมล

- รองคณบดฝายวางแผนและพฒนา



ดานการงบประมาณ การเงน และบญช

การคนเงนยมทดรองจายของบคลากร ไมตรงตามเวลาทกาหนด สงผลกระทบตอเงนหมนเวยน

ฐานะการการเงนขาดสภาพคลอง(ทนหมนเวยน)

1. ประชาสมพนธแนวปฏบตการเบกจายเงนภายในคณะฯ อยางทวถง

2. ปรบปรงระบบการแจงเตอนการเบกจายเงน และเคลยรเงนยมทดรองจาย

3. เรงรดการเบกจายเงนและคนเงนยมทดรองจาย โดยถอปฏบตตามแนวปฏบตอยางเครงครด โดยเฉพาะอยางยงการหกเงน




เอกสารการขออนมตสญหายระหวางคณะกบแผนกวชา/หนวยงาน

เอกสารสญหาย 1. ควรใหเจาหนาทลงชอรบเอกสารพรอมวนทรบในทะเบยนทกครง เพอเปนหลกฐาน

2. ไมควรแยกเอกสารหรอหลกฐาน โดยเฉพาะเรองการเงน




41








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ดานการพสด 1. การดาเนนการ

จดซอ จดจางของผขอใชพสดไมมการวางแผนการดาเนนงาน ทาใหตองดาเนนงานขออนมตยอนหลง และเรงดาเนนการในชวงปลายงบประมาณ

มการจดซอจดจางมมากปลายงบประมาณ

1. วางแผนดาเนนงานการจดซอ จดจางใหชดเจน


- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - งานพสดกลาง



โครงการพฒนาระบบการจดซอ

จดจาง

2.การจดซอจดจางทใชวธยมรายไดวทยาลยเพอเงนทดลองจายรานคาเปนเหตใหขาดเงนหม นเวยน

ฐานะการการเงนขาดสภาพคลอง(ทนหมนเวยน)

1. วางแผนดาเนนงานการจดซอ จดจางใหชดเจน

2. วทยาลยดาเนนการและตกลงกบรานคาประเภทวสดตาง ๆ ขอขอมลผซอเพอขอเครคดสนคาจากรานคาเพอใหวทยาลยชาระดวยเงนงบประมาณแบบจายตรงดวยระบบ GFMIS

3. ใหทกหนวยงานถอปฏบตตามระเบยบพสดและประกาศตางๆท

- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - งานพสดกลาง - งานการเงน



42








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) เกยวของอยางเครงครดคอการใชวธเครดตรานคาเพอใชวธเบกจายตรงดวยระบบ GFMIS จากเงนงบประมาณ

ดานบรหารทรพยากรบคคล

การพฒนาศกยภาพของบคลากรฝายสนบสนนเพอสนบสนนขดความสามารถการปฏบตงานในหนาทอยางเตมความสามารถ

ใชความสามารถเตมศกยภาพ

1. กาหนดภาระงานของบคลากรในแตละภาคการศกษาอยางชดเจน โปรงใสและเทาเทยมกน 2. มระบบทสรางแรงจงใจในการทางานแกบคลากร เชน มเกณฑการพจารณาการขนขนเงนเดอนตามสมรรถนะและประสทธภาพของงานอยางเปนธรรม โปรงใส และตรวจสอบได 3. สงเสรมและสนบสนนการพฒนาบคลากรใหมศกยภาพสงขน

- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - หวหนางานพฒนาบคลากร



โครงการพฒนาบคลากร

ดานการประหยดพลงงาน

มาตรการประหยดพลงงานยงไมคอยเขมงวดเทาทควรบคลากรและผทเกยวของยงไมคอยตระหนกและเหนความสาคญของการ

คาไฟฟาเพมขน 1. ปลกจตสานกใหบคลากรในเรองการประหยดพลงงาน

2. ปรบปรงระบบการตดตามมาตรการประหยดพลงงาน รวมทงผทรบผดชอบจดทารายงานตอผบรหารอยางตอเนองทกเดอน

3. คณะกรรมการประหยดพลงงานควร

- รองผอานวยการฝายพฒนาทรพยากร - หวหนางานอาคารสถานท



โครงการปรบปรงระบบไฟฟา

43








(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ประหยดพลงงาน ประชมอยางตอเนองอยางนอย

เดอนละ 1 ครง 4.กาหนดมาตรการลงโทษในกรณทไม

ปฏบตตามมาตรการการ

- หวหนาแผนก - ครอาจารย

ประหยดพลงงาน 5. มนโยบายการตดมเตอรไฟฟา

หองพกอาจารยและหองปฏบตการกลาง

6. แจงการใชไฟฟาแตละเดอนทบอรด 7. กากบบคลากรทกคนชวยปดไฟฟา

ในบรเวณทไมจาเปน 8. พจารณาการใชระบบไฟเปดปด

อตโนมตตามทางเดนและบรเวณหนาอาคารเพอความประหยดและความปลอดภย

และนกเรยนนกศกษาทกคน



44


เอกสารอางอง

สานกวชาศกษาทวไป. แผนการบรหารความเสยง ประจาปงบประมาณ ๒๕๕๓. สานกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยขอนแกน : ขอนแกน,๒๕๕๓

สานกงานอธการบด . แผนการจดการความเสยงประจาป งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๒. สานกงานอธการบด มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร. ๒๕๕๒

ดวงใจ ชวยตระกล. การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน. ดษฎนพนธ

สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา ๒๕๕๑

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. ยทธศาสตรการแกปญหาและพฒนาเดกและเยาวชนในสถานศกษา พ.ศ. ๒๕๕๑-๒๔๔๔, กรงเทพมหานครสานกงานฯ๒๕๕๑

หนา 45

ภาคผนวก

46


เอกสารประกอบการคนหาความเสยง

นยามค าศพทเฉพาะในการด าเนนการแผนควบคมความเสยง

การบรหารความเสยง หมายถง การจดการกระบวนการด าเนนงานของสถานศกาใหบรรลเปาหมายโดยมการวางแผน วเคราะห ก ากบ พฒนาทางเลอกในการบรหารความเสยงตรวจตดตามและควบคมใหเปนไปในแนวทางเดยวกน ตามวตถประสงคของสถานศกษา ความเสยงดานการเงนหมายถง ความเสยงในเรองการจดสรรงบประมาณ การบรหารพสดและสนทรพย คาใชจายรายหว การจดท าบญชการเงน ใบเสรจรบเงน การใชจายเงน เงนยม การจดท าทะเบยน การจดท ารายงานการขอซอ ขอจาง การเขยนเชคสงจาย

ความเสยงดานการด าเนนงาน หมายถง ความเสยงในเรองการด าเนนงานดานการแนะแนว ความยงยากในการปฏบตงาน การประกนคณภาพ การพฒนาวทยาลยและพฤตกรรมนกเรยน งานธรการ การก ากบตดตาม การพฒนาวธการจดกจกรรมความรความเขใจในการท าวจยในชนเรยน

ความเสยงดานกลยทธยทธศาสตร หมายถง ความเสยงในเรองนโยบาย แผน พนกจ กลยทธ/ยทธศาสตรของสถานศกษา

ความเสยงดานกฎระเบยบ/ขอบงคบ หมายถง ความเสยงในเรองวนย การตรวจสอบภายใน/ควบคมภายใน การเปลยนแปลงกฎระเบยบ/มาตรการ/ขอก าหนดจากตนสงกด

ความเสยงดานเทคโนโลย/การสอสาร หมายถง ความเสยงในเรองการสอสารและเทคโนโลยสารสนเทศ

ความเสยงดานรางกาย หมายถง ความเสยงทเกยวของกบรางกายของบลากรในสถานศกษา เชน การลนหกลม การท ารายรางกาย การไดรบบาดเจบภายในสถานศกษารวมไปถงสขภาพและความปลอดภยทางดานรางกาย

ความเสยงดานภาพลกษณ ชอเสยง หมายถง ชอเสยงของการจดการบรหารสถานศกษาของผบรหาร การสอนของคร คณภาพของนกรเยน การยอมรบของผทเกยวของ ผลกระทบตอสถานศกษา

ความเสยงดานการทจรต หมายถง ความเสยงในเรองหลกฐานทางการเงนสญหายเอกสารทางการเงนถกปลอมแปลง และการน าทรพยสนไปใชสวนตว

ความเสยงดานทรพยากรมนษย หมายถง ความเสยงทเกยวของกบการระดมทรพยากรการนเทศ การปฏบตงานของบคลากร การโยกยายผบรหาร

47


ความเสยงดานการเรยนการสอน หมายถง ความเสยงทเกยวกบการเรยนการสอนการวดและประเมนผล กระบวนการเรยนการสอน การพฒนาหลกสตร การมสวนรวมในการจดท าหลกสตร แหลงเรยนร กระบวนการเรยนร

ความเสยงดานความมนใจทางการศกษา หมายถง ความเสยงในเรองการรองเรยน ความเชอมน/ความมนใจ ชมชนรอบโรงเรยนไมไดความส าคญตอการรวมมอในการพฒนาระบบดแลความปลอดภยใหกบนกเรยน การใหบรการวชาการกบหนวยงานภายนอกหรอชมชน

ความเสยงดานขอตกลงทางวชาการ หมายถง ความเสยงทเกยวของกบการท าการบานนอยหรอไมมการบาน การไมตรวจงาน/การบาน การเลกเรยนกลางคน การไมสนใจการเรยน รวมถงความผกพนกบสถานศกษา การใหรางวลและการลงโทษ

ความเสยงดานสงแวดลอม หมายถง ความเสยงในเรองความเสยงภายนอกโรงเรยนความเสยงภายในโรงเรยน ความเสยงภายในอาคารเรยน การบรหารจดการสงแวดลอมภายในวทยาลย การฝกซอม/สอนวธการหลบภยธรรมชาต การเฝาระวงความเสยง

แนวคดทฤษฎทเกยวกบการบรหารความเสยงและงานวจยทเกยวของ

ความเสยงเปนสงทไมสามารถหลกเลยงไดมแอบแฝงอยในทกระบบของการท างาน ไมมสงใดทจะหลกเลยงได เปนความไมแนนอนทอาจจะเกดขนไดในอนาคต ความเสยงจงเปรยบเสมอนฝนรายทเกดขน ดงนนแนวความคดในเรองของความเสยงจงเกดขนจากความไมแนนอนของเหตการณทจะท าใหเกดความสญเสยเกดขน โดยความเสยงแบงออกไดเปน 2

ลกษณะคอ

1. ความเสยงจากการคาดการณลวงหนา(Speculative risk) จะเกยวของกบผลลพธ 3 ประการทเขามาเกยวของคอ เกดความสญเสย(loss) เกดผลก าไร (gain) หรอไมมการเปลยนแปลง(no change) เชน การเกบสนคาคงคลงเพอเกงก าไร ถาราคาสนคาขนจะเกดผลก าไร แตราคาสนคาลดลงจะเกดการขาดทน แตถาราคาสนคาคงเดม กจะไมเกดผลก าไรหรอขาดทนเปนตน

2. ความเสยงแทจรง (pure risk) เปนความเสยงทจะไมมผลก าไรเกดขน มเพยงการสญเสยหรอไมสญเสยเทานน เชน ความเสยงตาง ๆ ทเกดขนในสถานพยาบาล การสญเสยรายไดจากภาวะทพพลภาพของรางกาย การเจบปวย ของมนษย เปนตน ความเสยงแบบแทจรงเปนความเสยงอยางเดยวทสามารถท าประกนได โดยมวตถประสงคเพอการชดเชยความสญเสยแตมใชท าประกนเพอหวงผลก าไร

48


ความหมายของความเสยงและการบรหารความเสยง

ความเสยง Risk

ความเสยง หมายถง โอกาสทจะเกดเหตการณซงจะมผลกระทบตอวตถประสงคสามารถวดไดจากผลกระทบทตามมา(Consequences) และความเปนไปไดในการเกด(likelihood) หรอกลาวโดยงายวา ความเสยงคอสงใดกตามทเกดขนแลวจะท าใหองคกรไมสามารถบรรลวตถประสงคทต งไวi

ความเสยง หมายถง เหตการณหรอการกระท าใดๆทอาจเกดขนภายในสถานการณทไมแนนอนและจะสงผลกระทบหรอสรางความเสยงหรอความลมเหลวหรอลดโอกาสทจะบรรลความส าเรจตอการบรรลเปาหมายและวตถประสงคทงในระดบประเทศ ระดบองคกร ระดบหนวยงานและบคลากรไดii

ความเสยง หมายถง ความเปนไปไดของโอกาสทจะเกดเหตการณขนและผลกระทบทเปนสาระส าคญจากเหตทเกดขนiii

ความเสยง หมายถง โอกาสหรอเหตการณทจะสงผลกระทบท าใหวตถประสงคเบยงเบนไป หรอกอใหเกดความเสยงและสามารถเกดขนไดตลอดเวลาiv

ความเสยง หมายถง โอกาสทบางสงบางอยางอาจเกดขน ซงเปนผลลพธของสงทเปนอนตรายหรอคกคามทสงผลกระทบตอกจกรรมทางธรกจหรอแผนการตาง ๆv

ความเสยง หมายถง เหตการณหรอการกระท าใดๆ ทมโอกาสจะเกดขนไดในอนาคตและจะสงผลกระทบหรอสรางความเสยง (ทงทเปนตวเงนและไมเปนตวเงน)หรอกอใหเกดความลมเหลวหรอลดโอกาสทจะบรรลเปาหมายตามแผนปฏบตราชการ 4 ป ของสวนราชการvi

ความเสยง หมายถง โอกาสหรเหตการณทไมแนนอนทอาจเกดขนและสงผลกระทบตอวตถประสงค

ความเสยง หมายถง สถานการณทอาจจะเกดขนและเปนอปสรรคตอการบรรลเปาหมายขององคกรหรออาจหมายถงโอกาสทจะเกดเหตการณหรอการกระท าอยางหนงอยางใดซงมผลกระทบใหการด าเนนงานขององคกรเกดความเสยง ความผดพลาด การรวไหล ความสญเปลาและไมบรรลวตถประสงคของหนวยงาน ซงรวมถงการท าใหวตถประสงคหรอเปาหมายขององคกรเบยงเบนไปvii

ความเสยง หมายถง โอกาสเกดของเหตการณทไมพงประสงค(undesirable event) ภายในระยะเวลาหรอภายในสภาวะแวดลอมทระบขน อาจพจารณาไดในลกษณะของความถ(frequency) ของเหตการณไมพงประสงคทเกดขนในชวงเวลาหนงหรอความนาจะเปน(probability) ทจะเกดเหตการณไมพงประสงคนนขนอกครงหลงจากทเคยเกดมาแลว

ความเสยง เปนสงทเกดจากการรวมตวกนของขอจ ากด(constraint) และความไมแนนอน(Uncertainty) เราตองการเผชญขอจ ากดหรอลดความไมแนนอนลงใหมากทสด

49


ความเสยง คอ เหตการณหรอการกระท าใดๆ ทอาจเกดขนภายในสถานการณทไมแนนอน และสงผลกระทบหรอสรางความเสยงหรอความลมเหลวหรอลดโอกาสทจะบรรลเปาหมายและวตถประสงคทงในระดบประเทศ ระดบองคกร หรอหนวยงานนน ๆ

ความเสยง คอ ความไมแนนอนทเกดขนจากปญหาตาง ๆ ในทางธรกจและทางสวนตวส าหรบอาชพทกสาขา ไมวาจะเปนอาชพผบรหาร พนกงาน นกลงทน นกศกษา เจาของบาน นกเดนทางและชาวไรชาวนา ตางกตองเผชญกบความเสยงดวยกนทงนนและจะตองจดการดวยวธการตาง ๆ บางครงความเสยงเฉพาะอยางจะตองไดรบการวเคราะหและจดการ บางครงกมการละเลยความเสยงเพราะอาจไมรวามนจะมผลตามมาอยางไร ความเสยงในแงของความเสยงทอาจเกดปญหาพเศษขนไดจากความสญเสยจะตองเกดขนแนนอน อาจจะตองมการวางแผนรบมอไวลวงหนาและจะตองไดรบการจดการเปนการเฉพาะโดยการรส งทเกดขนทแนนอน เมอมความไมแนนอนวาจะเกดความสญเสยทเสยงทจะกลายเปนปญหาส าคญ เชน หากเจาของรานคารแน ๆ วารานคาตนจะตองถกงดแงะ ความเสยงนอาจถกชดเชยดวยการบวกราคาขายสนคาไวเทาทจ าเปนดวยจะมความเสยงนอยหรอไมมเลย หากโจรงดแงะรานคาเกดมากขนกวาปกต รานคาจะระวงเรองความเสยงทเกดจาการงดแงะรายแรงกวาปกตคอมากกวาระดบทมองวาเปนระดบปกตหรอระดบทคาดไวแลวviii

การบรหารความเสยง(Risk Management)

จากความหมายของความเสยงทกลาวไวขางตนสามารถสรปไดวาความเสยงหมายถงภาวะหรอสถานการณทมอปสรรคหรอการสญเสยโอกาส ซงจะมผลท าใหองคกรไมสามารถบรรลวตถประสงคทก าหนดไว

การบรหารความเสยง(Risk Management) หมายถง กระบวนการในการปองกนอ านาจและทรพยสนทไดมาของบรษท โดยการลดโอกาสของการสญเสยซงมาจากเหตการณทไมสามารถควบคมได นอกจากนการบรหารความเสยงยงเปนกระบวนการทน าไปสการตดสนใจทด โดยการใหความเขาใจอยางลกซงตอความเสยงและผลลพธทจะเกดขนซงผบรหารในบรษททกประเภทจะตองตนตวตอความเสยงทมตอบรษท และผลกระทบทาอาจสงผลถงก าไรบรษทดวยix

การบรหารความเสยง คอ การบรหารจดการทวางแผนส าหรบมองไปขางหนาและมกจกรรมเพอปองกนความลมเหลวทเกดขนกบโครงการ

การบรหารความเสยง คอ เปนการปฏบตการควบคมความเสยงซงประกอบดวยการวางแผนความเสยง การประเมนความเสยงตาง ๆ การพฒนาทางเลอกในการบรหารความเสยงการตรวจสอบความเสยงเพอหาวาความเสยงไดเปลยนแปลงไปอยางไรและบนทกการบรหารความเสยงทงหมด

50


การบรหารความเสยง คอ วธการบรหารจดการทเปนไปเพอการคาดการณและลดผลเสยของความไมแนนอนทจะเกดขนกบองคกร ทงนเพอใหองคกรสามารถบรรลวตถประสงคไดโดยมประสทธภาพมากขน

การบรหารความเสยง คอ การบรหารปจจยและควบคมกจกรรมรวมทงกระบวนการด าเนนงานตาง ๆ โดยลดมลเหตและโอกาสทองคกรจะเกดความเสยงเพอใหระดบของความเสยงและขนาดของความเสยงทจะเกดขนในอนาคตอยในระดบทองคกรรบไดประเมนได ควบคมไดและตรวจสอบไดอยางมระบบ โดยค านงถงการบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายขององคกรเปนส าคญ (The process of systematically and comprehensively identifying critical risk, quantifying their impacts, and then developing and implementing integrated risk management solutions aligning strategy, people, processes and technology to maximize enterprise value)x

การบรหารความเสยงองคกรคอ การก าหนดกลยทธ บคลกร กระบวนการเทคโนโลยและองคความรใหเปนไปในแนวทางเดยวกน เพอสรางวฒนธรรมการบรหารความเสยงขององคกร โดยมวตถประสงคในการพฒนาความสามารถในการจดการความเสยงขององคกร COSO enterprise wide risk management ไดใหค าจ ากดความของการบรหารความเสยงองคกรไววา “การบรหารความเสยงองคกร เปนวธการบรหารความเสยงทผนวกเขากบแผนกลยทธขององคกร โดยท าการประเมนสถานการณทม ผลกระทบตอองคกรและจดท าแผนการปองกนไวลวงหนา โดยมวตถประสงคเพอบรรลพนธกจขององคกรและเกยวกบคณะกรรมการบรหารทกคนของบรษทxi

จากความหมายขางตนสามารถสรปไดวาการบรหารความเสยงหมายถง การจดการกระบวนการด าเนนงานขององคกรใหบรรลเปาหมายโดยมการวางแผน วเคราะห ก ากบ พฒนาทางเลอกในการบรหารความเสยง ตรวจตดตามและควบคมใหเปนไปในแนวทางเดยวกนตามวตถประสงคขององคกร

ประเภทของความเสยง

การจ าแนกประเภทความเสยงออกมาเปนกลม ๆ ท าใหเรามองภาพของความเสยงแตละประเภทนน ๆไดชดเจนขน ซงจะเปนประโยชนตอการวเคราะห และประเมนความเสยงเพอวางมาตรการการควบคมและปองกนไดอยางเหมาะสม เนองจากลกษณะความเสยงมมากมายมหาศาลและมความหลากหลาย ซงขนอยกบลกษณะการด าเนนงานของแตละองคการดวย และความเสยงขององคการภาครฐยอมแตกตางไปจากความเสยงขององคการภาคเอกชนเชนเดยวกบความเสยงขององคการธรกจทมงแสวงหาก าไรกยอมแตกตางไปจากความเสยงขององคการไมแสวงหาก าไร และเพอใหการท าความเขาใจประเภทความเสยงไดชดเขนขน คณะผด าเนนงานไดศกษาประเภทของความเสยงดงน

สมชาย ไตรรตนภรมย ไดสรปประเภทความเสยงตาง ๆ ของธรกจโดยทวไปแบงออกเปน 4 ประเภท คอ 1) ความเสยงทางดานการเงน (financial resks) ความเสยงทางดานการเงนนจะแบงความเสยงยอยออกเปนแปดดานคอ โครงสรางงบก าไรขาดทน/การท าก าไร(income statement structure/profitability) โครงสรางบญชงบดล (balance sheet structure) ความเสยงดานอตราดอกเบย(credit risk) และความเสยงดานความเพยงพอของเงนกองทน(capital adequacy) 2) ความเสยง

51


ดานการด าเนนงาน(operational risks) แบงความเสยงออกเปนหาดานคอ ความเสยงดานชอเสยง/การยอมรบ(reputation risk) ความเสยงดานกลยทธธรกจ(Business strategy risk) ความเสยงดานเทคโนโลย(technology risk ) ความเสยงดานระบบการด าเนนงานภายใน(internal systems and operational risks) ความเสยงการบรหารงานผดพลาดและการทจรต(mismanagement

and fraud) 3) ความเสยงดานธรกจ(business risks) แบงความเสยงออกเปนสามดานคอ ความเสยงดานนโยบาย(policy risk) ความเสยงดานระบบ(systemic (country) risk) และความเสยงดานกฎหมาย(legal risk) 4) ความเสยงจากเหตการณภายนอก(event risks) แบงความเสยงออกเปนสามดานคอ ความเสยงดานการเมอง(political risk)ความเสยงจากการลกลามของปญหาภายนอก(contagion risk) และความเสยงจากปจจยภายนอกอนๆ(other exogenous risks)xii

สงวน ชางฉตร ไดแบงประเภทของความเสยงไว 4 ดานคอ 1) ความเสยงดานระบบการจดการ ความเสยงประเภทนอาจจะเกดจากปจจยภายนอก เชน การเมอง การด าเนนการผดกฎหมาย การถกฟองรองฯลฯ 2) ความเสยงดานก าหนดเวลาการด าเนนโครงการ ความเสยงประเภทนคอการไมสามารถด าเนนงานไดทนตามเวลาทก าหนดภายใตงบประมาณทไดรบการจดสรรซงเกยวของกบทงเวลา คน เงน และวสด ความเสยงนจะคลายกบดานระบบการจดการแตจะมจดเนนมากกวาเชน จะรวมมอกนแกปญหาในขนตอนสดทายของการก าหนดการด าเนนงานเมอสงทหลกเลยงไมไดเกดขน คอเวลาและทรพยาการลดนอยลงไดอยางไร 3) ความเสยงดานคาใชจาย ความเสยงประเภทนคอไมมงบประมาณเพอท างานตามทมอบหมายภายในเวลาทก าหนดไวซงอาจเกดจากการประมาณการคาใชจายของกจกรรมตาง ๆ ผดพลาดก าหนดราคาผดพลาดและตดสนใจผดพลาด 4) ความเสยงดานเทคนค ความเสยงประเภทนเปนความเสยงดานการปฏบตการของหนวยงานผซอคอระบบงานจะไมสามารถด าเนนไดตามขอก าหนดหรอความตองการของผซอ อยางไรกตาม สงวน ชางฉตร ไดแบงปจจยทกอใหเกดความเสยงไว 4 ดานคอ ดานงบประมาณคอขอจ ากดดานทนความไมแนนอนในการสนบสนนเงนทน ดานก าหนดการปฏบตการเปนความไมแนนอน ดานการสงมอบงาน ความลาชาของการด าเนนกจกรรม ลกคาเรงรดใหสงมอบเรวขนและการจดสรรทรพยากรไมเหมาะสมดานเทคนคคอความตองการดานโครงสรางพนฐาน การวเคราะหวธการด าเนนงาน ความสามารถในการใชเทคโนโลย เทคโนโลยทน ามาใชยงเชอถอไมได สมาชกทมงานไมไดรบการฝกอบรมอยางเหมาะสมและดานคาใชจายคอความไมแนนอนของคาแรง ความไมแนนอนของคาครภณฑและวสด ความผดพลาดดานการค านวณคาใชจายxiii

อนวฒน ศภชตกล ไดแบงความเสยงในสถานพยาบาลออกเปน 4 ประเภท คอ 1) ความเสยงดานกายภาพ(physical risk) เปนความเสยงทเกยวของกบรางกายของผใชบรการ เชน การลนหกลม การตกเตยง การตดเชอ การท ารายรางกาย การไดรบบาดเจบจากอปกรณทางการแพทย การไดรบยาผดก ปฏบตการพยาบาลไมถกตองตามแผนใหการพยาบาล การไมตดตามประเมนผลการรกษา การเกดเหตการณไมพงประสงคจากการรกษา เชน การแพยา เปนตน 2) ความเสยงดานอารมณ (emotional risk) เปนความเสยงทเกยวกบการท ารายจตใจการท าใหรสกอบอายขายหนา การท าใหเสยหนา ท าใหรสกสบสน รวมทงการคกคามดวยสงทมองไมเหนหรอพยากรณไมได หรอความไมเปนสวนตว เชน การสอสาราไมตรงกน พยาบาลไมสามารถตอบสนองความตองการไดทนท 3) ความเสยงดานสงคม (social risk) เปนความเสยงทเกยวกบสทธผปวย การปฏสมพนธทางสงคมกบผใชบรการเชน การเปดเผยผใชบรการตอหนาผอน การรกษาความลบ การใหการารกษาผดคน รวมทงการจดการกบสถานะทางเศรษฐกจของผใชบรการเชน กรณทผใชบรการไมสามารถช าระคารกษาพยาบาลไดหรอการทผใชบรการตองสญเสยหรอความก ากวม ตลอดจนวฒนธรรมการด าเนนชวตของผใชบรการ

52


อรญ โสตถพนธ สถาบนสงเสรมการบรหารจดการบานเมองทด ไดแบงประเภทความเสยงออกเปน 2 ประเภทคอความเสยงภายในและความเสยงภายนอก 1) ความเสยงภายใน เปนความเสยงทสามารถควบคมไดโดยองคกรเอง เชน ความเสยวดานกลยทธ ความเสยงดานการจดซอจดจาง และบรหารสญญา ความเสยงดานการเงนและงบประมาณ ความเสยงดานการบ ารงรกษาและบรหารจดการระบบ ความเสยงดานการบรหารบคคล ความเสยงดานการด าเนนงาน 2) ความเสยงภายนอก เปนความเสยงทไมสามารถควบคมไดโดยองคกรเอง เชน ความเสยงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง กฎหมาย ความเสยงทางดานภยธรรมชาตสงแวดลอมและความเสยงดานภยทเกดจากสงคราม การกอการรายxiv

เฟองฟา เทยนประภาสทธ ไดแบงประเภทความเสยงทจะมผลกระทบการด าเนนงานเปน 6 ดาน ความเสยงดานกลยทธ ความเสยงดานการเงนและงบประมาณ ความเสยงดานการจดซอจดจางและบรหารสญญา ความเสยงดานบ ารงรกษาและบรหารจดการระบบ ความเสยงดานการบรหารงานบคคล และความเสยงดานการด าเนนงานxv

เจนเนตร มณนาค แบงประเภทความเสยง 5 ประเภทคอ ประเภทกลยทธและบคลากร ประเภทการด าเนนงาน ประเภทการเงน ประเภทอนตรายและประเภทกฎระเบยบและการควบคมxvi

ถนอมศร ปรารถนาด ไดแบงประเภทความเสยงออกเปน 3 ดานคอ ความเสยงจากลกษณะธรกจ/ความเสยงสบเนอง(inherent risk) ความเสยงจากการควบคมภายใน(control risk) และความเสยงจากการตรวจไมพบขอผดพลาด(detection risk)

บรษทแอดวานชอนโฟร เซอรวส จ ากด(มหาชน) ส านกตรวจสอบภายใตและฝายพฒนาบคลากร จ าแนกประเภทของความเสยงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ โดยอาศยแหลงก าเนดเปนเกณฑดงน

1. ความเสยงทเกดจากปจจยภายใน 1.1 ความเสยงดานการด าเนนงาน(operation risk) เปนความเสยงในเรองของการ

ด าเนนงาน ระบบการท างานและสงสนบสนนในการท างานไมเอออ านวยเปนตน 1.2 ความเสยงดานทรพยากรมนษย (human resource risk) คอ ความเสยงอน

เนองมาจากบคลากรทมทกษะความรและความสามารถไมเพยงพอตอการด าเนนงานหรอขาดการฝกอบรม ขาดการพฒนาบคลากรใหมความช านาญเพมขนรวมทงความประมาทเลนเลอของผด าเนนงาน

1.3 ความเสยงทางดานการเงน(financial risk) เปนความเสยงอนเนองมาจากความไมพรอมในเรองการเงนตาง ๆ เชน การจดหาแหลงเงนทน เปนตน

1.4 ความเสยงดานกลยทธ(strategic risk) ความเสยงในกลยทธการบรหารงาน เชน การบรหารงานและนโยบายของผบรหารแตละคนไมสอดคลองกน ฝายบรหารมอทธพล ครอบง าการด าเนนงาน เปนตน

53


2. ความเสยงทเกดจากปจจยภายนอก 2.1 ความเสยงทางดานการแขงขน(competitive risk) ความเสยงทเกดจากสภาวะการ

แขงขน เชน มคแขงใหม เขาสตลาด มผลตภณฑชนดใหมๆ เกดขนหรอมการน าเอาความกาวหนาทางเทคโนโลยมาใช

2.2 ความเสยงจากคคา(supplier/customer risk) เชน บรษทผสงมอบสงสนคาใหลาชากวาก าหนดหรอบรษทคคามศกยภาพในการท างานไมเหมาะสมดพอหรอความเสยงจากลกคา เชน รสนยมลกคาทเปลยนไป เปนตน

2.3 ความเสยงดานกฎหมาย(regulatory / legal risk) คอความเสยงเกยวกบการเปลยนแปลงกฎระเบยบราชการ กฎหมายหรอกฎระเบยบขององคกร

2.4 ความเสยงทางดานเศรษฐกจ การเมอง(economic / political risk) คอ ความเสยงจากสภาวะทางเศรษฐกจ และการเมองทมการเปลยนแปลงxvii

ธร สนทรายทธ ไดแบงความเสยงออกเปน 2 ประเภท ดงน 1. ความเสยงโดยทวไป(general categories of risk) เปนการมองความเสยงโดย

ภาพรวมขององคการนน ๆ อาจมองลกลงไปตอวาจะมความเสยงตอดานใดบางดงน 1.1 ความเสยงทเกดจากขนาดองคการ ขนาดองคการจะเปนตวชวดของโอกาสจะ

เกดความเสยง กลาวคอองคการทมการแบงขนาดใหญ ขนาดกลาง ขนาดเลก เชน โรงเรยนทมขนาดใหญ นกเรยนจ านวนมาก ระบบการบรหารการจดการยอมยงยากมากยงขนดวยกลาวคองบประมาณ บคลากรและการจดการยอมเปลยนไปตามขนาดแตทงนขนอยกบความสามารถในการจดระบบการบรหารจดการ จากการส ารวจงานวจยทศกษาถงตวแปรขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญวามผลตอปญหาการบรหารจดการสถานศกษาอยางไรนนสวนมากไมพบวาขนาดจะมปญหากบการจดการมากนก แตเปนทนาสงเกตวาขนาดองคการจะสมพนธกบผบรหารเพราะผบรหารทมฝมอมกจะอยโรงเรยนทมขนาดใหญ

1.2 ความเสยงทเกดจากความสลบซบซอน ความสลบซบซอนละเอยดออนยงยากยอมมโอกาสเกดความเสยงไดมากกวาวธแกความเสยงแบบก าป นทบดนกคออยาใหองคการมความสลบซบซอนมากนก นกบรหารจดการทราบกนดวาการท าสายบงคบบญชาทไมสลบซบซอนไมเปนรปแบบหรอพธการ ตองกลาเผชญกบความเปนจรง ตองรสกไดเรวนกวชาการดานนมกจะตอตานระบบราชการทมองคการแบบทางการมากจนเกนไปจนลมนกถงความส าเรจของงาน อาจกลาวไดวาองคการระบบราชการเปนองคการทใหญสลบซบซอนดเหมอนไมมอะไรจะเสยงมากนกเพราะมกฎระเบยบเปนตวก าหนดแตกพบวาองคการราชการทม ขนาดใหญมกมความเสยงสงมาก

1.2.1 ระบบการควบคม องคการขนาดใหญกวางขวางจะตองมระบบการควบคมทด การสรางระบบการควบคมส าหรบองคการทมความสลบซบซอนยอมยงยากถาควบคมไมดพอยอมเกดความเสยงได การค านงถงรายจายและผลทไดรบโอกาสทจะเกดความเสยงกจะมมากขน

54


1.2.2 ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ องคการทมระบบสารสนเทศทสลบซบซอนและครอบคลมขอมลขององคการอยางกวางขวางกจะยงเพมความเสยงโดยเฉพาะดานเทคโนโลยสารสนเทศโดยตรงมากขนเทานน

ทงระบบการควบคมภายในและระบบเทคโนโลยสารสนเทศทมความยงยากกจะเปนการเพมความเสยงใหมมากขน โอกาสการเกดขอผดพลาดบกพรองจะมากขนในบางองคการจงตองเพมการตรวจสอบตดตามระบบ(monitor the

system) มากยงขนนนจะเปนโอกาสเกดความเสยงในเรองคาใชจายมากขน

1.3 ความเสยงทเกดจากคณภาพของระบบควบคมภายในองคการทมการบรหารจดการแบบธรรมาภบาล(good governance) จะตองปฎบตตามระเบยลขอบงคบของาภครฐกลาวคอจะตองใหมการจดใหมการตรวจสอบภายใน โดยมคณะกรรมการผตรวจสอบ(audit committee) และอน ๆ ดเหมอนวายงมระเบยบกฎเกณฑขอบงคบมากขนเทาใด โอกาสทจะเกดความเสยงในเรองคภาพของการควบคมภายในกจะยงมมากขนเพราะการออกแบบระบบควบคมภายในและผลการปฏบตตามระบบควบคมภายในทก าหนดไวมความส าคญอยางยงตอผลลพธทออกมาในรปการควบคมภายในทมคณภาพทเชอถอได ผลการละเมดไมปฏบตตามระเบยบกฎเกณฑตาง ๆยอมเปนความเสยงทท าความเสยงตอองคการได

1.4 ความเสยงทเกดจากอตราการเจรญเตบโตขององคการ อตราการเจรญเตบโตอยางรวดเรวบางองคการเปนแบบกาวกระโดดยอมน ามาซงการบรหารจดการอาจจะตองเรงรบท างานแขงขนกบเวลา ระบบทมอยอาจจะตองปรบปรงใหทนตองรบท ารบตดสนใจ บางครงกน ามาซงความผดพลาดได

1.5 ความเสยงทเกดจากความสามารถของฝาบรหารความส าเรจของการด าเนนงานขององคการจะสมฤทธผลไดนนอาจจะขนอยกบฝมอของผบรหารเปนส าคญในทางการศกษาอาจจะระบวาเพราะฝมอผบรหารโรงเรยนจงเจรญกาวหนาเพราะการวดความสามารถผบรหารบางครงกวดคอนขางยาก เพราะมองคประกอบความส าเรจมาจากแหลงตาง ๆ มากมายและเปาหมายของการศกษาเปนเปาหมายทกวางและคลมเครอ

1.6 ความเสยงทเกดจากการทจรตทางการบรหาร การทจรตทางการบรหารจดการเปนความเสยงทอนตรายอยางยงเพราะเกดจากการกระท าของผบรหารททจรต ไมซอตรงตอหนาทและความรบผดชอบของตน หากอยในขนรนแรงแลวนบวาเปนความเสยงอยในขดอนตรายพรอมจะท าใหองคการถงขนลมสลายไปได

1.7 ความเสยงทเกดจากสภาพแวดลอมการควบคมเปลยนแปลงหากสภาพ แวดลอมการควบคมภายในเปลยนแปลงไปยอมสงผลกระทบใหเกดความเสยงตอองคการไดทส าคญไดแก

1.7.1 ระบบเปลยน การเปลยนระบบตาง ๆ อนเนองมาจากนโยบายเปลยนหรอการเปลยนระบบเกดขนในพนททมความเสยงสง(high-risk areas) หรอในพนททมความส าคญ(significant areas) ขององคการยอมน ามาซงความเสยงอยางรนแรงได เพราะการเปลยนระบบถากระท าโดยขาดความ

55


รอบคอบเชน การเปลยนระบบการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยจากการสอบเขามาเปนการดจากคะแนนพนฐาน(ordinary national education test:O-NET) และคะแนนเฉพาะ(advanced national education test : A-NET) อยางรบเรงโดยไมทดสอบใหแนใจกอนยอมเกดปญหาโกลาหล และโอกาสผดพลาดไดมาก

1.7.2 การเปลยนตวพนกงานทส าคญ ในบางครงการเปลยนตวพนกงานทรเร องดอยแลว หากมการเปลยนแปลงผรบผดชอบดแลกะทนหน หรอผดจงหวะยอมอาจน ามาซงความเสยงในการท าใหประสทธภาพของงานลดลงได

1.8 ความเสยงทเกดจากบคลากรขาดคณภาพ ความส าเรจของงานขนอยกบบคคล หากบคลากรในหนวยงานมคณภาพงานตาง ๆ กสมฤทธผล ในทางตรงขามหากบคลากรขาดความรความสามารถ ขาดความรบผดชอบ ขาดจรรยาบรรณ แลวนบวาเปนความเสยงอยางรายแรงขององคการทจะกอใหเหนอาการของความขดแยงระหวางผบรหารกบบคลากรทายสดกจะน าไปสผลการด าเนนงานทขาดการควบคม เกดการแตกสามคค แบงพรรคแบงพวก ดงนนควรใหความสนใจในกระบวนการสรรหาใหมาก ใหไดคนดคนเกงเขามาท างาน

1.9 ความเสยงทเกดจากผลการด าเนนงานไมด ผบรหารทละเลยไมใหความส าคญตอการพจารณาผลการด าเนนงานทไมนาพอใจ หรอปลอยใหการด าเนนงานของบคลากรทไมมประสทธภาพ ไมมการด าเนนการหรอมกไมมประสทธภาพซงจะน าซงความสญเปลาของคาใชจายขององคการนน

1.10 ความเสยงทเกดจากภาครฐ องคการอาจถกอทธพลจากภายนอกทเกดจากการด าเนนงานของรฐบาล ซงสงผลกระทบทงทางตรงหรอทางออมตอภารกจขององคการนน ๆ เชน

1.10.1 ความไมแนนอนในนโยบายภาครฐ รฐปรบเปลยนไปมาท าใหกระทบตอการบรหารจดการของหนวยงานได

1.10.2 การออกกฎระเบยบควบคมอาจสงผลตอองคการนน ๆ ไดเชน หนวยงานมแผนการพฒนาไวแลวเผอญรฐมาออกกฎระเบยบตาง ๆ ซงขดกบการพฒนาได

2. ความเสยงโดยเฉพาะพนท(specific risk areas) การจ าแนกประเภทความเสยงอกทางหนงคอการพจารณาลกษณะความเสยงทอาจจะเกดขนในแตละพนท (area) ซงขนอยกบประเภทขององคการ ลกษณะโครงสรางการจดองคการเปนอยางไร แลวมงแบงความเสยงตามประเภทและพนทหรอขอบขายขององคกรนน ๆ ลกษณะความเสยงทส าคญในพนทมดงน

2.1 การบรหารทรพยากรมนษย(human resource management) ในบรรดาทรพยากรทงหลายตองถอวาทรพยากรมนษยมความส าคญสงสดและถอวาเสยงมากทสดในระดบประถมและมธยมศกษานนมกจะพบปรมาณและคณภาพของบคลากรในสถานศกษาสวนระดบ อดมศกษาจะเปนเรองของคณภาพของอาจารยในมหาวทยาลย การพฒนาและการฝกอบรม การใหรางวลและการลงโทษ

2.2 การบรหารการเงน(financial management) การด าเนนกจกรรมทงหลายตองอาศยปจจยเงนเปนหลก ความเสยงของพนทการเงนการบญชอาจเกดขนไดหลากหลายโดยเฉพาะความ

56


เสยงในทกระดบการศกษา เชน ความเสยงเรองความปลอดภยของเงนสด และทรพยสน การทจรตรายงานการเงน การขาดงบประมาณ การใชจายเงนกบผลทไดรบ

2.3 การบรหารสนทรพย(asset management) 2.3.1 การจดซอจดหา มกจะมปญหาทจรตคอรบชนหรอการยกยอก ฉอโกง

ความเสยงในพนทอนส าคญไดแก ความเสยงเรองคณภาพความเสยงเรองคณลกษณะ ความเสยงเรองการก าหนดราคา ความเสยงเรองผขาย ความเสยงจากระบบ e-procurement ความเสยจากการทจรต

2.3.2 การบรหารงานพสดและครภณฑ การบรหารพสดเปนกจกรรมตอเนองจากการจดซอจดหาโอกาสเสยงตามพนทไดแก การบสนบนหรอคอรบชน ผขายมปญหา พสดลาสมย ระบบการควบคมพสดมจดออน คาใชจายในการบรหารงานพสด ครภณฑยงแบงดวยความหรหรา ความฟมเฟอย ความสญเปลา การสญเสยโอกาสอกดวย

2.3.3 การบรหารนวตกรรมและเทคโนโลยเพอการจดการ การบรหารและการจดการนบวามสวนส าคญหนงทจะน าองคการไปสความส าเรจ นวตกรรมคอสงใหมๆ ทน าเขามาใชในการบรหารจดการ การมสวนรวมของบคลากรในสถานศกษา การรวมอ านาจ การกระจายอ านาจ รวมถงการบรหารโรงเรยนเปนฐานและการน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวยในการบรหารจดการนบวามความส าคญ ความเสยงทส าคญในการน านวตกรรมและเทคโนโลยเขามาใชคอความถกตองเหมาะสมกบการน านวตกรรมเขามาใช ความถกตองของขอมล การเปลยนจากระบบเดมเขาสระบบใหม การเขาถงผใชทไมไดรบมอบหมาย ความปลอดภยของขอมลสารสนเทศ ไวรสคอมพวเตอร การทจรต การเปลยนแปลงเทคโนโลยxviii

ประเสรฐ อครประถมพงศ แบงความเสยงออกเปน4ประเภท คอ 1) ความเสยงดานกลยทธ (strategic

risk) ปจจยภายนอก ไดแก นโยบาย/กลยทธ ผมสวนไดสวนเสย สภาพแวดลอม ชอเสยง/ภาพลกษณ 2) ความเสยงทางดานการเงน/งบประมาณ(financial/budget risk) ไดแก การลงทน/ฝากเงน การจดหาแหลงเงนทน สภาพคลอง 3) ความเสยงดานการปฏบตใหสอดคลองกบกฎระเบยบ(compliance risk) ไดแก กฎหมาย/ระเบยบ พระราชบญญต หลกการบญชแนวการตรวจสอบ 4)ความเสยงดานการด าเนนงาน(operational risk) ไดแกสภาพแวดลอม ความปลอดภย พนกงาน/

บคลากร ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ภยธรรมชาต การด าเนนกจการxix

มหาวทยาลยนอทแคโรไลนาวลมงทน(University of North Carolina Wilmington) แบงความเสยงออกเปน 5 ประเภทคอ

1. ความเสยงดานการเงน ความเสยงทางดานการเงนครอบคลมถงประเดนความเสยง 8

ประเภทดวยกนคอ

1.1 ความเสยงทางดานบญชและการตรวจสอบ ความเสยงทางดานนจะพจารณาถงระบบความถกตองทงทางปฏบตและศลธรรมจรรยา ความผดพลาดในการบนทกและการวเคราะหทางธรกจการเงน การจดการธรกจ การด าเนนงานทวไปทางดานบญช เชน ความผดพลาดดานภาษอากร ความ

57


ผดพลาดในเรองคาใชจาย ความผดพลาดดานทรพยสน ความไมยตธรรมหรอไมชอบดวยกฎหมายในการจดการธรกจ

1.2 ความเสยงทางดานขอตกลง/สญญา/รายงาน/หลกฐานเอกสาร ความเสยงทางดานนจะพจารณาความเสยงทประกอบดวยการเปลยนแปลงแกไข การปลอมแปลง การพสจนใหเหนวาผดหรอปลอมหรอการหลอกลวงทงหลายทางดานเอกสาร ขอตกลงหรอวตถประสงคทไดมาซงผลประโยชนหรอการแทนคาทผดในเอกสาร เชน เอกสารการสงเคราะหทางการเงน ขอตกลงในการเปนผจ าหนายหรอผขาย

1.3 ความเสยงทางดานการโกง/การหลอกลวง เปนการมเจตนาทจะกระท าผดหรอการปดบงซอนเรนขอมลขาวสาร การท าใหเกดความเขาใจผดหรอการไดมาเกยวกบเงนตรา การมเจตนาทหลอกลวง ปลอมแปลง กระท าผดกฎหมาย การท าใหไมปลอดภย เชน การฝาฝนกฎหมาย การกอวนาศกรรม

1.4 ความเสยงในเรองการกระท าทไมเหมาะสมหรอการไดมาซงการใหของขวญทไมเหมาะสม การไดรบหรอเรยกรองในเรองใดเรองหนงพอสมควร เชนเดยวกบความพยายามทไดมาซงอ านาจทเกยวพนธกบธรกจหรอการไดมาซงขอตกลงทใหหรอการเรยกรองผลประโยชนสวนตวหรอผลประโยชนใหกบครอบครวหรอเพอน หรอการไดมาในระหวางการเรยกรองหรอในการตดตอประสานงาน การเจรจายอมรบในเรองของเงน เชค การสงจายเงน ผรบประกน บตรสมมนาคณทใชแลกสงของในรานได การใหก สนคาหรอการบรการ

1.5 ความเสยงในเรองความไมเหมาะสมในการบรรจหรอการท าสญญา การละเมดกฎหมายหรอระเบยบการในการบรรจหรอการท าสญญา ความไมเหมาะสมในการบรรจหรอการท าสญญาระดบขนพนฐานของบคลากร ความไมเหมาะสมในการเจรจาหรอการสญญาเกยวกบรางวล

1.6 ความเสยงในการบรจาคเงนในทางทผดคอความไมเหมาะสมในการบรจาคเงน

1.7 ความเสยงในการขโมย/การฉอฉล/การยกยอก การทจะท าการขโมยของการท าความผดทางอาญารายแรง และการยายทรพยสนของบคคลอนมาเปนของตนเองโดยเจตนา เชน การท าบญชคลาดเคลอน ความไมเหมาะสมในการใชเงนและการจดการเงนไมถกตองหรอการใชเงนผด

1.8 ความเสยงเกยวกบการสนเปลอง การใชในทางทผดหรอความไมเหมาะสมของแหลงทมา

2. สภาวะความเสยงและความปลอดภย แบงประเดนของความเสยงและความปลอดภยออกเปน 10 ประเภทคอ

2.1 ความเสยงดานความลบ การกลาวถงความลบทปกปดไวของสถาบนหรอหนวยงาน ความลบของลกคาและขอมลขาวสารทางกฎหมายธรกจ

2.2 ความเสยงดานความลบของขอมล เทคนคในการอางองเกยวกบพนธะทางสญญา เกยวกบการจดการหรอการบรหารและการเปดเผยขอมลสวนบคคลองลกคาและลกจางและบคคลทสาม

58


2.3 ความเสยงเกยวกบการเปดเผยขอมลความลบ การทยงไมไดรบมอบอ านาจและเปดเผยขอมลทรพยสนของเจาของบรษทโดยไมชอบดวยกฎหมายหรอความระมดระวงความลบทางการคาของลกคา หรอขอมลลกคา ความลบทางการาตลาด และขอมลพนฐานของสถาบน แผนการตลาด ขอเสนอทางธรกจและกลยทธ

2.4 ความเสยงดานสงแวดลอมและสภาวะความปลอดภย ความตองการหลายอยางในการปฏบตทางกฎหมายประสบความลมเหลว ระเบยบหรอขอบงคบทมความสมพนธกบสงแวดลอม สภาพการท างานหรอความปลอดภยในสถานทท างานรวมทงขอจ ากดภายในการประกาศใชระเบยบหรอขอบงคบในประเทศสหรฐอเมรกา ความปลอดภยในอาชพและการจดการสขภาพ สหรฐอเมรกาจะมการพทกษสงแวดลอมในหนวยงานราชการและในท านองเดยวกนหนวยงานราชการกมอ านาจและขอบเขตในการควบคมความปลอดภย

2.5 ความเสยงเกยวกบความไมสะดวกในการบรรจหรอการท าสญญา การละเมนกฎหมายหรอระเบยบการในการบรรจหรอการท าสญญา ความไมเหมาะสมในการบรรจหรอการท าสญญาระดบขนพนฐานของบคลากร ความไมเหมาะสมในการเจรจาหรอการท าสญญาเกยวกบรางวล

2.6 ความเสยงในการใชสตปญญาในการใชทรพยสนไมเหมาะสมและการละเมดลขลทธ หรอการละเมดลขสทธทางดานโปรแกรม การทยงไมไดรบมอบอ านาจและเปดเผยขอมลความลบอนประกอบดวยสงประดษฐใหม งานวจยและขอมลทางเทคนค สตร การคนพบ รปแบบ การปรบปรง ความคดเหน การสรางแนวทางใหม โปรแกรมคอมพวเตอร เครองหมายการคา สทธบตร ลขสทธ เอกสารเกยวกบการเงนทยงไมไดตพมพ ขอมลราคาและขอมลเอกสารตาง ๆ ทมความเกยวของ การใชขอมลทางเทคโนโลยทงหลายในทางทผดหรอไมสมควร

2.7 ความเสยงดานความปลอดภยของประชาชน

2.8 ความเสยงในการกอวนาศกรรมหรอการท าลายทรพยสน

2.9 ความเสยงดานความไมปลอดภยในสภาพการท างาน

2.10 ความเสยงเกยวกบการสนเปลอง/สญเสย การใชในทางทผดหรอความไมเหมาะสมของแหลงทมา การบรการหนวยงานในทางทผดรวมไปถงเครองมออปกรณหรอทรพยสน บคคลหรอสงของทมคา

3. ความเสยงทางดานการวจย แบงประเดนความเสยงออกเปน 11 ประเภทคอ 3.1 ความเสยงดานความสนใจในเรองความขดแยง

3.2 ความเสยงเกยวกบความลบของขอมล

3.3 ความเสยงดานสงแวดลอมและสภาวะความปลอดภย

3.4 ความเสยงทางดานขอตกลง/สญญา/รายงาน/หลกฐานเอกสาร

3.5 ความเสยงทางดานการโกง/การหลอกลวง

59


3.6 ความเสยงในการใชสตปญญาในการละเมดทางดานทรพยสน การยกยอกหรอการเปดเผย

3.7 ความเสยงดานการวจยมนษย หรอวจยสตว 3.8 ความเสยงดานการใชเงนทนวจยไมเหมาะสมหรอการฝาฝนระเบยบของทนวจย

3.9 ความเสยงทางดานการใชหลกการวจยไมเหมาะสม

3.10 ความเสยงในการขโมย/การฉอฉล/การยกยอก การทจะท าการขโมยของการท าความผดอาญารายแรงและการยายทรพยสนของบคคลอนมาเปนของตนเองโดยเจตนา เชน การท าบญชคลาดเคลอน ความไมเหมาะสมในการใชเงนและการจดการเงนไมถกตอง หรอการใชเงนผด

3.11 ความเสยงเกยวกบการสนเปลอง การในทางทผดหรอความไมเหมาะสมของแหลงทมา

4. ความเสยงทางดานทรพยากรมนษย แบงประเดนความเสยงออกเปน 8 ประเภทคอ 4.1 ความเสยงในการแบงแยกหรอเลอกทรกมกทชงหรอการกอกวน การรบกวน 4.2 ความเสยงในการมอบหมายหนาททเทาเทยมหรอเสมอกนในการจางงานในโอกาส

ทเหมาะสมหรอในสภาวะไรความสามารถ 4.3 ความเสยงทลกจางมความประพฤตทผดหรอไมเหมาะสม 4.4 ความเสยงในการลวงละเมดหรอการสอสารทไมเหมาะสม 4.5 ความเสยงในการละเมดทางเพศ 4.6 ความเสยงในการคกคามหรอ ความไมเหมาะสมของผบงคบบญชา 4.7 ความเสยงดานความไมปลอดภยในสภาพการท างาน 4.8 ความเสยงในการฝาฝน การละเมด หรอการคกคาม

5. ความเสยงทางดานกฬา แบงประเดนความเสยงออกเปน 8 ประเภทคอ

5.1 ความเสยงจากการโดนหลอกลวง 5.2 ความเสยงจากความไมเหมาะสมในการใหหรออ านาจในการให 5.3 ความเสยงจากการปฏบตทไมเหมาะสม 5.4 ความเสยงในการใชทรพยสน นกกฬาหรอการรบรอง/การอนมตในทางทผด 5.5 ความเสยงในการประพฤตทไมเหมาะสมของสมาชกใหม 5.6 ความเสยงจากผเชยวชาญ/ความไมเหมาะสมในการชวยเหลอหรออนเคราะหทาง

การเงน 5.7 ความเสยงในการประพฤตไมเหมาะสมทางเพศ 5.8 ความเสยงทางดานรางกายxx

60


มหาวทยาลยเคลมสน(Clemson University and Communities in Schools) แบงความเสยงออกเปน 6 ประเภท คอ ความเสยงทางดานการด าเนนงานของโรงเรยน ความเสยงทางดานเสถยรทางการศกษา ความเสยงทางดานขอตกลงทางวชาการ ความเสยงทางดานขอตกลงทางสงคม ความเสยงทางดานขอตกลงทางพฤตกรรมและความเสยงทางดานขอตกลงทางดานจตวทยา

1. ความเสยงทางดานการด าเนนงานของโรงเรยน ประกอบดวยผลสมฤทธทางวชาการทไมสมบรณและคะแนนในระดบขนพนฐาน การสงวนขอมล อายเกนระดบ การขาดแคลนผตรวจและความยงยากในการใหการบานเดก

2. ความเสยงทางดานเสถยรทางการศกษา ประกอบดวยความสามารถในการดแลนกเรยนในโรงเรยน การแลกเปลยนในการใหบรการทางการศกษา/การมอบหมายหนาท

3. ความเสยงทางดานขอตกลงทางวชาการ การท าการบานนอยหรอไมมการบานการไมแนใจของการเปนอยของนกศกษาในระดบมธยมศกษา

4. ความเสยงทางดานขอตกลงทางสงคม ประกอบดวย การใหความรวมมอปฏบตงานในโรงเรยนต า การสนบสนนจากผทมฐานะทางสงคม

5. ความเสยงทางดานขอตกลงทางพฤตกรรม ประกอบดวยการหนโรงเรยนเปนประจ า การละทงหนาทเปนประจ า การท าลายทรพยสน การไมมาโรงเรยนสง การเลกเรยนกลางครน

6. ความเสยงทางดานขอตกลงทางดานจตวทยา ประกอบดวยความไมสนใจเรยน ขอผกมดในโรงเรยนและความรสกผกพนกบโรงเรยนต า ความรสกไมชอบเปนสวนหนงของโรงเรยนxxi

กระบวนการการบรหารความเสยง(Risk management process)

ในการบรหารความเสยงนนจะตองมการประเมนถงโอกาสของความเสยงทจะเกดขนเชน ความผดพลาดทเกดจากเวลา ตนทนหรอเทคโนโลยเปนหลกส าคญในการทจะน ามาใชในวางแผน การเรมตนโครงการตาง ๆ และปองกนผลกระทบทอาจเกดขนใหนอยทสดดงนนในการบรหารความเสยงจงตองมการออกแบบกระบวนการทเหมาะสมกอนทจะด าเนนการจรงซงเรองของกระบวนการหรอขนตอนของความเสยง(risk management process) มผศกษาไวหลายทานดงน

กระบวนการบรหารความเสยงตามแนวคดของวลสน(Wilson) ประกอบดวย 4 ขนตอนคอ

1) การคนหาความเสยง(risk identification) หมายถง การคนหาปญหาตาง ๆ ทท าใหเกดความเสยงกบผใชบรการทมผลกระทบตอทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณและสงคมรวมทงดานจตวญญาณ โดยการคนหานนสามารถทจะหาขอมลไดจากค ารองเรยนจากผใชบรการ การสมภาษณผด าเนนงาน การท ารายงานอบตการณทเกดขน การออกแบบสอบถาม การศกษาจากเอกสารและต าราตาง ๆ เปนตน

2) การวเคราะหความเสยง(risk analysis) หมายถงการวเคราะหความถ ความรนแรงและความส าคญของเหตการณแตละเหตการณวาเหตการณทเกดขนมความถและรนแรงมากนอยเพยงใด

61


3) วธการจดการความเสยง(risk treatment) หมายถง การหากลยทธเพอน ามาใชในการจดการความเสยงทเกดขน โดยกลยทธตาง ๆ ทน ามาใชจดการความเสยงนนจะตองสอดคงองกบนโยบายและเปาหมายขององคกร

4) การประเมนผล(risk evaluation) หมายถง การประเมนผลการจดการความใยววาสามารถลดอบตการณหรอความเสยวไดหรอไม โดยศกษาเหตการณทเกดขนยอนหลงเพอดผลส าเรจของการบรหารความเสยงตลอดจนพจารณาวาเหตการณใดยงคงอยเพอปรบมาตรการการปองกนหรอลดความเสยงขนใหมใหเหมาะสมกบหนวยงาน

สมขาย ไตรรตนภรมย ไดแบงขนตอนกระบวนการบรหารความเสยงประกอบดวย 6 ขนตอน

1. การวางแผนการบรหารความเสยง(risk management planning) ประกอบดวยการตดสนใจวาจะวางแผนการบรหารกจกรรมโครงการอยางไร โดยการทบทวนขอบเขตของโครงการ การวางแผนการบรหารโครงการ ปจจยสงแวดลอมขององคการและทรพยากรองคการซงผรวมโครงการสามารถอธบายและวเคราหการจดการความเสยง กจกรรมในแตละโครงการผลผลตหลกของการบรหารนคอแผนการจดการความเสยง

2. การจ าแนกความเสยง(risk identifiaction) ประกอบดวยขอก าหนดทมตอผลกระทบของโครงการและลกษณะขอมลเอกสารแตละโครงการ ผลผลตหลกของกระบวนการนคอการเรมตนดวยการลงทะเบยนความเสยง

3. การวเคราะหคณภาพความเสยง(qualitative risk analysis) ประกอบดวยการจดล าดบความส าคญของความเสยง ซงขนอยกบความนาจะเปนและผลกระทบทเกดขนภายหลง การจ าแนกความเสยงแลว ทมความเสยงสามารถใชเครองมอและเทคนคตางๆ ในการจดล าดบความเสยงและการจดการขอมลการลงทะเบยนความเสยงใหทนสมย ผลผลตหลกในขนตอนนกคอการ update การลงทะเบยนขอมลความเสยงใหทนตอเวลาเสมอ

4. การวเคราะหปรมาณความเสยง(quantitative risk analysis) ประกอบดวยการประเมนคาผลประทบของความเสยงตามวตถประสงคของโครงการออกมาเปนจ านวนหรอตวเลข ผลผลตหลกของกระบวนการน เชนเดยวกบการลงทะเบยนหลกเพอใหทนตอเวลา

5. การวางแผนเกยวกบผลทเกดขนกบความเสยง (rixk reponse planning) ปรพกอบดวยการน าขนตอนมาใช เพอเปนการสรางโอกาส ในความส าเรจและเปนการลดภาวะคคามทจะพบจากเปาหมายโครงการ การใชผลผลตตาง ๆ ตามขนตอนทผานมา

6. การควบคมและการตดตารมความเสยง(risk monitoring and control) ประกอบดวยการจ าแนกการตดตามความเสยงและความเสยงทเหลออย การจ าแนกความเสยงใหม การจดแยกแผนการเกยวกบผลทเกดขนจากความเสยงและการประเมนประสทธผลของกลยทธการจดการความเสยงทใชตลอดโครงการ ผลผลตหลกของกระบวนการนคอ การใหค าแนะน า/การใหการบรองและ

62


การปองกนสงทจะเกดขน ความตองการการเปลยนแปลงและการลงทะเบยนความเสยงใหทนสมยอยเสมอรวมทงการวางแผนการบรหารโครงการ และกระบวนการจดการทรพยากรของโครงการ

บรษท แอดวานซอนโฟรเซอรวส จ ากด(มหาชน) ส านกตรวจสอบภายใตฝายพฒนาบคลากร มข นตอนการจดระบบบรหารความเสยง 5 ขนตอนดงตอไปน

1. การก าหนดวตถประสงคของการด าเนนงาน(objectives establishment) สงทตองค านงถงในการก าหนดเปาหมายการด าเนนงานเพอเรมจดท าระบบบรหารความเสยง คอ ปจจยทางสภาวะแวดลอมตาง ๆ เชน ปรชญา(philosophy) วฒนธรรมองคกร(culture) กลยทธ(strategy) วสยทศน(vision) ภารกจ(mission) คานยม(value) ปจจยภายนอกและความกบผมสวนไดสวนเสยทส าคญกบองคกร เชน ผถอหน ลกคา พนกงาน คคาทางธรกจ รฐบาล และสงคม ซงปจจยเหลานจะชวยใหหนวยงานก าหนดวตถประสงคการด าเนนงานไดอยางชดเจนและเปนไปในทศทางเดยวกน

2. การระบความเสยง(risk identification) การระบความเสยงการระบและจดกลมประเดนความเสยงตามสาเหตทท าใหความเสยว

นนเกดขน ซงความเสยงของการด าเนนมสาเหตเกดขนไดจากปจจยภายในและภายนอกองคกรมผลกระทบตอวตถประสงค เปาหมายหรอผลการด าเนนงานของกจการซงข นตอนในการระบบความเสยงสามารถด าเนนการคอ 1) พจารณาวามกจกรรมใดหรอกระบวนการใดบางทเกยวของกบวตถประสงคแตละขอ 2)พจารณาวาในแตละกจกรรมหรอกระบวนการนนมปจจยเหตการณใดบางทจะกอใหเกดความเสยงทจะสงผลใหหนวยงานไมสามารถด าเนนการตามกจกรรมนน ๆ ไดโดยใหพจารณาถงความเปนไปไดทกๆรปแบบหรอพจารณาความเสยงทกประเภทใหครอบคลมมากทสด 3) ระบความเสยว(risk identification) ทไดส าหรบเปนหวขอในการวเคราะหและประเมนความเสยงตอไป

3. การประเมนและจดล าดบความเสยง(risk assessment and prioritized) ขนตอนนมวตถประสงคเพอวเคราะหและประเมนคาของความเสยงแตละจดแลวจงท า

การจดล าดบความเสยงโดยใชโมเดลความเสยง(risk model) ชวยในการประเมนซงประกอบไปดวยปจจยทส าคญ 2 ปจจยใหญๆดงน 1) ผลกระทบความรนแรง(severity of effect ; S) คอการประเมนความรนแรงของผลกระทบทจะเกดขนจากความเสยงนน ๆ ซงสามารถพจารณาไดจากตวอยางตอไปน 1.1) จ านวนผลกระทบของลกคาภายนอก(number of effected external customer) : จ านวนลกคาภายนอก ทจะไดรบผลกระทบจากความผดพลาดของเหตการณในความเสยงทระบ1.2) การไมยอมรบของลกคา(acceptance of customer of failure) : ระดบการยอมรบของลกคาภายนอกทมผลกระทบทเกดขนจากความเสยงนนๆ 1.3) การไมยอมรบของลกคาภายใน(acceptance of interna. Customer to failure) : ระดบการยอดรบของพนกงานในกระบวนการหรอกระบวนการถดไปตอผลกระทบจากความผดพลาดทจะเกดขนและ 1.4) ความผดพลาดทางการเงน(error amount of money) : จ านวนเงนทองคกรตองสญเสยเนองจากความผดพลาดทจะเกดขน เชน รายไดทตองสญเสยไปหรอคาใชจายทเพมมากขน 2) ประเมนโอกาส(occurrence

63


evaluation : O) หมายถงการประเมนโอกาสในการเกดความเสยง ซงสามารถพจารณาไดจากหลายจด เชน 2.1 ) ขนาดของความผดพลาดในการจดการ(size of error transaction) : จ านวนรายการของงานทผดพลาดตอจ านวนทงหมด 2.2) ความถของโอกาส(frequency of occurrence): ความถของโอกาสทจะสามารถเกดความผดพลาดขนได ซงขนอยกบวาระบบมความนาเชอถอและความถกตองมากนอยเพยงใด 2.3) การตรวจพล(detection) : การประเมนความสามารถในการตรวจพบความผดพลาดนนกอนจะถงมอลกคาซงอยกบกจกรรมควบคมหรอการตรวจสอบผลการท างานของหนวยงาน นอกจากน สร ทองสร ใหระดบความรนแรง และโอกาสในการเกดความเสยงนน อาจก าหนดใหมระดบคะแนนอยระหวาง 1-5 ดงความหมายในตารางตอไปนxxii

ตารางท 1 การก าหนดระดบคะแนนของความรนแรงของความเสยง

ระดบคะแนน

(level) ความรนแรง

(severity) ความหมาย

(description) 1 นอยมาก (insignificant) สญเสยทางการเงนนอย,ไมมการบาดเจบ 2 นอย(minor) สญเสยทางการเงนปานกลาง,มการบาดเจบเลกนอย

,มผลกระทบภายในองคกรเอง 3 ปานกลาง(moderate) สญเสยทางการเงนคอนขางมาก, ตองไดรบการรกษา

จากแพทย,มผลกระทบกบลกคาภายนอก 4 มาก(major) สญเสยทางการเงนมาก,บาดเจบสาหส,สญเสย

ความสามารถในการผลต 5 มากทสด(catastrophic) สญเสยทางการเงนมหาศาล,เสยชวต,มผลกระทบถง

ขนหายนะ

64


ตารางท 2 การก าหนดระดบคะแนนของโอกาสในการเกดความเสยง

ระดบคะแนน

(level) โอกาสเกด

(severity) ความหมาย

(description) 1 นอยมาก (rare) สญเสยทางการเงนนอย,ไมมการบาดเจบ 2 นอย(unlikely) สญเสยทางการเงนปานกลาง,มการบาดเจบเลกนอย

,มผลกระทบภายในองคกรเอง 3 ปานกลาง(possible) สญเสยทางการเงนคอนขางมาก, ตองไดรบการรกษา

จากแพทย,มผลกระทบกบลกคาภายนอก 4 มาก(likely) สญเสยทางการเงนมาก,บาดเจบสาหส,สญเสย

ความสามารถในการผลต 5 มากทสด(almost certain) สญเสยทางการเงนมหาศาล,เสยชวต,มผลกระทบถง

ขนหายนะ

เมอท าการใหคะแนนความรนแรงและโอกาสในการเกดแลว กจะน าคะแนนทงสองนนมาคณกนและเทยบคะแนนเพอจดล าดบความส าคญของความเสยงในเมตรกซรปแบบความเสยง(risk model) ดงตอไปน

ตารางท 3 ตารางการจดล าดบความส าคญของความเสยง(risk model matrix)

Severity Occurrence

Insignificant 1

Minor 2

Moderate 3

Major 4

Catastrophic 5

Almost Certain 5

5 10 15 20 25

Likely 4 4 8 12 16 20 Possible 3 3 6 9 12 15

Unlikely 2 2 4 6 8 10 Rare 1 1 2 3 4 5 Extreme High Medium Low

อาจท าการสรปเมตรกซ Risk Model ออกเปนชวงคะแนนส าหรบจดล าดบความส าคญของความเสยงไดดบตารางท 4 ตารางท 4 ชวงคะแนนการจดล าดบความส าคญของความเสยง

ชวงคะแนน ความส าคขของความเสยง 1-3 ต า (LOW) 4-9 ปานกลาง(medium)

10-15 สง(high) 16-25 สงสด(extreme)

65


ในการประเมนความเสยงนน อาจกระท าไดหลายรปแบบหลายลกษณะ มการก าหนดหวขอ น าหนกและเกณฑการใหคะแนนตาง ๆ กนไป ทงนขนอยกบแตละองคกรทจะน าไปปรบใชใหตรงกบความตองการและเหมาะสมกบวตถประสงคขององคกรเชน องคกรทใหความส าคญในเรองคาใชจาย อาจจะใหเกณฑการประเมนแตกตาง ๆ กบองคกรทใหความส าคญเรองการรกษาลกคาเปนตน

4. การจดการความเสยง(risk management) การจดการความเสยงเปนการหาวธทเหมาะสมเพอจดการตอความเสยงในแตละจด กลยทธของความเสยงนนสามารถจ าแนกออกไดเปน 4 แบบ (4 T’s Strategies) ดงน

1. Take-การยอมรบความเสยง(Risk acceptance) คอการยอมรบใหมความเสยงนน ๆ ปรากฏอย เนองจากคาใชจายในการจดการหรอสรางระบบการควบคม มมลคาสงกวาผลลพธทไดจากการแกไข ความเสยงทอาจเกดขน อยางไรกตามกควรมมาตรการในการจดการเพอใหสามารถตดตามและดแลความเสยงนน ๆ ไดอยางมประสทธภาพ เชนการก าหนดระดบองผลกระทบของความเสยงทยอมรบได ก าหนดปจจยเปาหมายและวธการตรวจ สอบความเสยงหลกทส าคญ พฒนาแผนการตงรบหรอแผนจดการความเสยงเปนตน

2. Treat – การลด / ควบคมความเสยง(risk reduction / control ) คอการออกแบบระบบการควบคมภายใน การแกไขปรบปรงในดานองคกร (organization) ทศทางขององคกร(direction) การด าเนนงาน(operation) และการตดตามตรวจสอบ(monitoring) เพอปองกนหรอจ ากดผลกระทบและโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยง ตวอยางเชน 2.1) มาตรการทชวยลดความรนแรงของผบกระทบคอการมแผนส ารองฉกเฉน การก าหนดเปนเงอนไขของสญญาการวางมาตรการปองกนการทจรต ลดกจกรรมทจะน ามาซงความเสยง ก าหนดราคาสนคา / บรการโดยพจารณาความเสยงทอาจเกดขนดวยประชาสมพนธใหบคคลภายนอกรบทราบขาวสารทไมคลาดเคลอน การจดสรรการลงทนอยางเหมาะสม 2.2) มาตรการทชวยลดโอกาสทอาจเกดความเสยง คอการตรวจสอบและการตดตามการปฏบตตามระบบ การก าหนดเปนเงอนไขของสญญา ทบทวนวธการด าเนนงานอยเสมอฝกอบรมเพอพฒนาทกษะและความสามารถอยเสมอ มการควบคม ดแลการด าเนนงานโดยผบงคบบญชา ด าเนนการวจยและพฒนาสนคาบรการและเทคโนโลยอยางตอเนอง

3. Terminate – การหลกเลยงความเสยง(risk avoidance) เปนการหลกเลยงหยดหรอเปลยนแปลงกจกรรมทเปนความเสยง เชน การหยดท ากจกรรม(cease activity) การปรบเปลยนรปแบบการด าเนนการหรอระบบตาง ๆ (redesign business process/system) การลดขนาดการด าเนนการ(reduce scale) การเปลยนหรอปรบวตถประสงคการท างาน(Change or recalibrate objective)

4. Transfer – การกระจาย/โอนความเสยง(risk sharing/spreading) คอการกระจายความเสยงในระหวางทรพยสนหรอกระบวนการตาง ๆ เพอลดความเสยงจากการสญเสยเชน การท าประกนความเสยงทอาจจะเกดขน ไดแก การประกนภยทรพยสนและการประกนภยอบตเหต การจดจาง

66


บคคลภายนอก (Outsource) ซงเปนการถายโอนความเสยงไปยงบรษทประกนภยและบรษทภายนอก การท าส าเนาเอกสารหลายๆชด การกระจายทเกบทรพยสนมคาเปนตน

5. การตดตามและการสอบทาน(monitoring and review) ผบรหารทรบผดชอบในการบรหารความเสยงของแตละฝาย ท าหนาทตดตามและประเมนผลการจดการความเสยงอยางสม าเสมอ โดยท าการทบทวนปจจยเสยงตาง ๆ และนโยบายทเกยวของทอาจเปลยนแปลงไปเพอทบทวนวาระดบความเสยงทเหลออย อยในระดบทยอมรบไดเพยงใด และท าการสรปผลการตดตามเปนลายลกษณอกษรพรอมทงสงรายงานผลใหฝายบรหารรบทราบ ในกรณทมการปรบปรงเพมเตมมาตรการจดการความเสยง ควรแจงใหผบรหารทรบผดชอบทราบทกครงสวนในกรณทพบวาระดบความเสยงเพมสงขน ควรมการเสนอแผนจดการความเสยงและรายงานใหผบรหารเพอพจารณาทนท การวเคราะหและประเมนความเสยง

สงวน ชางฉตรกลาวถงการวเคราะหความเสยง(risk analysis) เปนเครองมอทจ าเปนส าหรบผบรหารโครงการและผเกยวของในโครงการทกคนเนองจากสามารถชวยรสงกดขวางทท าใหโครงการไมส าเรจตามเปาหมายไดทงความผดพลาดดานก าหนดการ คาใชจายและการยตโครงการ การวเคราะหความเสยงกอใหเกดการสบสวนและประเมนปญหาความเสยง การวเคราะหความเสยงและการบรหารโครงการเปนกระบวนการทสามารถวเคราะหและจดการความเสยงซงสมพนธกบโครงการนน ดงนนการด าเนนการอยางเหมาะสมจะชวยเพมพนความส าเรจของโครงการไดอยางสมบรณแบบทงดานคาใชจาย เวลาและการปฏบตการใหประสบผลส าเรจตามวตถประสงค อาจกลาวไดวาการวเคราะหความเสยงและการบรหารโครงการเปนกระบวนการทออกแบบใหสามารถเคลอนยายหรอลดความเสยงทคกคามความส าเรจของโครงการไดอยางมประสทธภาพนนเอง ส าหรบเทคนคในการวเคราะหความเสยงนนแบงออกเปน 2 ลกษณะคอการวเคราะหความเสยงเชงคณภาพและเชงปรมาณ โดยการวเคราะหความเสยงเชงคณภาพจะเรมในขนตอนแรกคอระบความเสยงซงเปนการพจารณาองคประกอบของกระบวนการตาง ๆ ความส าเรจของการระบความเสยงอาจเกดจากการสมภาษณสมาชกทมงานโครงการ การประชมระดมความคดของทกฝายทเกยวของและใชประสบการณสวนบคคลในการวเคราะหและทบทวนประสบการณทเคยเกดขนในอดต ขนตอนทสองคอการประเมนความเสยงทสามารถจดหมวดหมความเสยงวาโอกาสทจะเกดความเสยงนนอยในระดบใด ระดบสง ระดบกลางหรอระดบต า ขณะเดยวกนกสามารถระบผลกระทบตอโครงการได ประการทสามเตรยมการตอนสนองตอความเสยงทระบไวในแตละดานโดยเฉพาะอยางยงมการระบวาความเสยงนนจะตองใหความสนใจและจดการอยางเรงดวน ประการทสการประเมนผลการบรหารความเสยงเพอพจารณาสามารถจดการความเสยงไดผลมากนอยเพยงใดและเกดความเสยงทตามมาจากการบรหารความเสยงแรกอยางไร ซงอาจท าใหผลด าเนนงานประสบความลมเหลวได ส าหรบการวเคราะหความเสยงเชงปรมาณนนมข นตอนการด าเนนการคอการระบความเสยงทงหมดและวเคราะหเชงลกในดานปรมาณ ท าใหสามารถระบผลกระทบตอโครงการเชงปรมาณได โดยพจารณาจากเกณฑการประเมนความส าเรจของโครงการ 3 ประการคอ คาใชจาย(cost)เวลา(time) และการปฏบตการ(performance) ชยเสฏฐ พรหมศร เสนอแนวทางวธการวเคราะหความเสยงเพอทจะไดสามารถหาแนวทางปองกนและรบมอไดอยางเหมาะสม ซงวธการในการวเคราะหความเสยงเพอความมนคงปลอดภยโดยทวไปมอยดวยกน 2 วธหลกๆ คอ

67


การวเคราะหความเสยงเชงปรมาณ(quantitative risk analysis) วธนประกอบดวยองคประกอบพนฐานทส าคญ 2 ประการไดแกโอกาสทเหตการณจะเกดขนและแนวโนมของความสญเสยทจะไดรบถาเหตการณนนเกดขน(ผลกระทบ) โดยทางหนวยงานอาจก าหนดระดบคะแนนของโอกาสและผลกระทบของความเสยงจากตารางคะแนนส าเรจรปทก าหนดขนโดยผเชยว i Siri Thongsini, Enterprise Risk Management and Internal Control Eramework. Bangkok, 2003

[Online],accessed 10 December 2550. Available from http://ozthaialumni.in.th/do. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

ii เจนเนตร มณนาค และคณะ, การบรหารความเสยงระดบองคกรจากหลกการสภาคปฏบต(กรงเทพมหานคร : บรษท ซมซลเทม จากด, 2548),5. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

iii สพจน โกสยะจนดา, การประเมนความเสยงของโครงการคอมพวเตอร(กรงเทพมหานคร : เอกซเปอรเนท, 2541), 9. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

iv บรษท แอดวานซอนโฟรเซอรวส จากด(มหาชน), สานกตรวจสอบภายในและฝายพฒนาบคลากร(กรงเทพมหานคร : บรษทแอดวานซ อนโฟร เซอรวส จากด, 2545), 3. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

v ชยเสฎฐ พรหมศร, การบรหารความเสยง(กรงเทพมหานคร : บรษท เอกซเปอรเนท จากด, 2550), 14. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

vi สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, แผนบรหารความเสยง, 2549. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

vii กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง, “แนวปฏบตการตรวจสอบภายในการประเมน ความเสยงเพอวางแผนการตรวจสอบ” , เอกสารประกอบการเสวนาการบรหารความเสยงของจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 3 พฤษภาคม 2550. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

viii James S.Trieschmann, Robert E.Hoyt and David W.Sommer, “Risk Management and Insurance. “Newport News 15(January 2005) : 76-84. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

ix ชยเสฎฐ พรหมศร, การบรหารความเสยง(กรงเทพมหานคร : บรษท เอกซเปอรเนท จากด, 2550), 14. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

x เจนเนตร มณนาคและคณะ, การบรหารความเสยงระดบองคกรจากหลกการสภาคปฏบต (กรงเทพฯ : บรษทไฟนอล การพมพ จากด, 2548), 23. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xi นฤมล สะอาดโฉม, การบรหารความเสยงองคกร (กรงเทพมหานคร : บรษท ฐานการพมพจากดล 2550), 30. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xii สมชาย ไตรรตนภรมย, “การบรหารความเสยง”, เอกสารประกอบการบรรยาย(นครปฐม : มหาวทยาลยมหดล, 2549), 5. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xiii สงวน ชางฉตร,การบรหารความเสยงของโครงการ, คณะวทยาการจดการมหาวทลาลยราชภฎพบลสงคราม, 2547[Online] accessed 9 November 2550. Available http://www.netcomuk.co.uk. 13. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

http://ozthaialumni.in.th/do

http://www.netcomuk.co.uk/

68


xiv อรญ โสตถพนธ, การบรณาการองคความรวาดวยการบรหารรฐกจสมยใหม [Online], accessed 22 November 2550.

Available from http://203.157.19.191/2.ppt อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xv เฟองฟา เทยนประภาสทธ, การบรหารความเสยง สานกการตรวจเงนแผนดน.

http://phdb.moph.go.th/newsdoc/files/9/39107477.ppt อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xvi เจนเนตร มณนาคและคณะ, การบรหารความเสยงระดบองคกรจากหลกการสภาคปฏบต(กรงเทพมหานคร : บรษทไฟนอล การพมพ จากด, 2548), 91. อางในดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xvii บรษทแอดวานชอนโฟร เซอรวส จากด(มหาชน), สานกตรวจสอบภายในและฝายพฒนาบคลากร(กรงเทพมหานคร : บรษทแอดวานช อนโฟร เซอรวส จากด , 2545),9-10. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xviii ธร สนทรายทธ, การบรหารความเสยงทางการศกษา(กรงเทพมหานคร : บรษทเนตกลการพมพ จากด, 2550), 167-171. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xix ประเสรฐ อครประถมพงศ, “เอกสารประกอบการเสวนาการบรหารความเสยงของจฬาลงกรณมหาวทยาลย.” 3 พฤษภาคม 2550. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xx University of North Carolina Wilmington, Internal Audit Office Summary of Higher Education Risk Factors [Online], accessed 22 December 2007.Available from http://www.uncw.edu/ia/RiskFactors.htm. อางในดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xxi Clemson University and Communities in Schools, Risk Factor Domains and Categories [Online], accessed 22 December 2007 from http://www.dropoutprevention.org/resource/major _reports/communities_in_schools/Dropout.อางในดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

xxii Siri Thongsiri, Enterp;rise Risk Management and Internal Control Framework. Bangkok, 2003[Online], accessed 10 December 2550, Available from http://ozthaialumni.in.th/do. อางใน ดวงใจ ชวยตระกล, การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน, มหาวทยาลยศลปกร, 2551

http://203.157.19.191/2.ppt

http://phdb.moph.go.th/newsdoc/files/9/39107477.ppt

http://www.uncw.edu/ia/RiskFactors.htm

http://ozthaialumni.in.th/do

แบบฟอร์มการวิเคราะห์ความ ...2 การบร...

Documents