กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล...

17
Journal of Transportation and Logistics No.12 Volume 1 2019 7 วารสารการขนส่งและโลจิสติกส์ ฉบับที่ 12 เล่ม 1 พ.ศ. 2562 กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route Planning and Strategy นารถสิรินธร์ เนติฤทธิ1 1 คณะพาณิชยนาวีนานาชาติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ E-mail: [email protected] บทคัดย่อ การขนส่งสินค้าทางทะเลมีความส�าคัญอย่างยิ่งในปัจจุบันอันเนื่องมาจากความต้องการสินค้า มีมากขึ้น ท�าให้มีการขนส่งเพิ่มขึ้นตามล�าดับ เมื่อท�าการขนส่งสินค้าย่อมต้องค�านึงถึงเส้นทางที่ใช้ ในการขนส่ง จึงเกิดการใช้กลยุทธ์เพื่อการวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล บทความนี้มี วัตถุประสงค์หลักเพื่อได้ทราบถึงกลยุทธ์ที่ส�าคัญต่อเจ้าของเรือ บริษัทสายเรือและนักเดินเรือที่ส่ง ผลต่อการวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล โดยได้ท�าการศึกษาวิเคราะห์และทบทวนวรรณกรรม เกี่ยวข้อง จากผลการศึกษาสรุปพอสังเขปได้ว่ากลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเลส�าหรับ เจ้าของเรือนั ้นประกอบไปด้วย กลยุทธ์การออกแบบเรือและขนาดของเรือ ซึ่งมีผลต่อการเลือกเส้นทาง และพิจารณาถึงขีดความสามารถในการผ่านคลอง กลยุทธ์การน�าเทคโนโลยีเข้ามาใช้ในการออกแบบ เรือส่งผลให้การเดินเรือมีความแม่นย�า ประหยัดพลังงานและมีความปลอดภัย ในส่วนของบริษัท สายเรือมีผลต่อกลยุทธ์ในด้านการเลือกตลาด เพื่อดูปริมาณสินค้าและแนวโน้มทางเศรษฐกิจของ ประเทศ ซึ่งส่งผลต่อการตัดสินใจเลือกท่าเรือต้นทางและปลายทาง กลยุทธ์การเลือกใช้ Hub and Spoke จึงเกิดการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบและเกิดการเชื่อมโยงทางการขนส่ง รวมไปถึง กลยุทธ์การลดต้นทุนในการขนส่งสินค้า ส่วนกลยุทธ์ที่มีผลต่อนักเดินเรือ ได้แก่ ด้านความปลอดภัย ลดระยะเวลาและระยะทาง รวมไปถึงการเลือกเส้นทางและรูปแบบในการเดินเรือ ซึ่งกลยุทธ์เหล่านีไม่ว่ากลยุทธ์ใดกลยุทธ์หนึ่ง หรือหลายกลยุทธ์ล้วนมีผลต่อการตัดสินใจเลือกเส้นทางทั้งสิ้น เพราะการ เดินเรือทุกเที่ยวย่อมต้องการให้เกิดประสิทธิภาพและก่อให้เกิดประสิทธิผลมากที่สุดในเรื่องของต้นทุน เวลา และโดยเฉพาะเรื่องความปลอดภัย ของลูกเรือ ตัวเรือ และสินค้า ค�าส�าคัญ: กลยุทธ์การเลือกเส้นทาง, การขนส่งสินค้าทางทะเล

Upload: others

Post on 26-Oct-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 7

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

กลยทธการวางแผนเสนทางการขนสงทางทะเล

Shipping Route Planning and Strategy

นารถสรนธร เนตฤทธ 1

1 คณะพาณชยนาวนานาชาต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

E-mail: [email protected]

บทคดยอ การขนสงสนคาทางทะเลมความส�าคญอยางยงในปจจบนอนเนองมาจากความตองการสนคา

มมากขน ท�าใหมการขนสงเพมขนตามล�าดบ เมอท�าการขนสงสนคายอมตองค�านงถงเสนทางทใช

ในการขนสง จงเกดการใชกลยทธเพอการวางแผนเสนทางการขนสงทางทะเล บทความนม

วตถประสงคหลกเพอไดทราบถงกลยทธทส�าคญตอเจาของเรอ บรษทสายเรอและนกเดนเรอทสง

ผลตอการวางแผนเสนทางการขนสงทางทะเล โดยไดท�าการศกษาวเคราะหและทบทวนวรรณกรรม

เกยวของ จากผลการศกษาสรปพอสงเขปไดวากลยทธการวางแผนเสนทางการขนสงทางทะเลส�าหรบ

เจาของเรอนนประกอบไปดวย กลยทธการออกแบบเรอและขนาดของเรอ ซงมผลตอการเลอกเสนทาง

และพจารณาถงขดความสามารถในการผานคลอง กลยทธการน�าเทคโนโลยเขามาใชในการออกแบบ

เรอสงผลใหการเดนเรอมความแมนย�า ประหยดพลงงานและมความปลอดภย ในสวนของบรษท

สายเรอมผลตอกลยทธในดานการเลอกตลาด เพอดปรมาณสนคาและแนวโนมทางเศรษฐกจของ

ประเทศ ซงสงผลตอการตดสนใจเลอกทาเรอตนทางและปลายทาง กลยทธการเลอกใช Hub

and Spoke จงเกดการขนสงตอเนองหลายรปแบบและเกดการเชอมโยงทางการขนสง รวมไปถง

กลยทธการลดตนทนในการขนสงสนคา สวนกลยทธทมผลตอนกเดนเรอ ไดแก ดานความปลอดภย

ลดระยะเวลาและระยะทาง รวมไปถงการเลอกเสนทางและรปแบบในการเดนเรอ ซงกลยทธเหลาน

ไมวากลยทธใดกลยทธหนง หรอหลายกลยทธลวนมผลตอการตดสนใจเลอกเสนทางทงสน เพราะการ

เดนเรอทกเทยวยอมตองการใหเกดประสทธภาพและกอใหเกดประสทธผลมากทสดในเรองของตนทน

เวลา และโดยเฉพาะเรองความปลอดภย ของลกเรอ ตวเรอ และสนคา

ค�าส�าคญ: กลยทธการเลอกเสนทาง, การขนสงสนคาทางทะเล

Page 2: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 20198

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

ABSTRACT The marine transport of products is very important nowadays due to the

increasing demand for products which resulting in an increase of transportation

respectively. When transporting goods, routes of shipping must be taken into account,

therefore strategies for route planning have been implemented. The main objective

of this article is to study the important strategies for ship owners, shipping companies,

and mariners regarding of the navigation and the consideration of routes. The article

was conducted by studying, analyzing and reviewing relevant literatures, it can be

concluded that the maritime transport planning strategy for boat owners consists of

ship design strategy and ship size which affects the route selection and considering the

ability to pass the channels. Bringing technology into ship design, it results in precise

navigation, energy saving and safety. Speaking of vessel company, it affects the market

selection strategy when considering the quantity of products and economic trends of

the country which affects the decision-making when it is the time to choose the port

of origin and destination. Strategies for choosing a Hub and Spoke therefore resulting

in many forms of intermodal transport and a transport link including the strategy to

reduce the cost of shipping. The strategies that affect the navigator are safety, time

and distance reduction, and including the selection of routes and modes of navigation.

These mentioned strategies, regardless of one strategy or many strategies, affect the

decision to choose the whole route of shipping because every trip needs to be efficient

and the most effective in terms of cost, time and especially the safety of the crew,

the ship and the freight.

Keywords: Shipping route strategy, Maritime transport

Page 3: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 9

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

การขนสงสนคาทางทะเลเกดขนจากความตองการแสวงหาทรพยากรของมนษย เพราะวาไมม

ประเทศใดมทรพยากรสมบรณดวยตวเอง จงเกดการแลกเปลยนสนคาขน จนน�าไปสการขนสงสนคา

ทางทะเล ซงการขนสงทางทะเลนนเปนการขนสงทสามารถรองรบจ�านวนสนคาไดในปรมาณมาก

บรรทกสนคาไดหลากหลายในเรอล�าเดยว มความปลอดภย และประหยดตนทนในการขนสง ท�าให

แนวโนมการขนสงสนคาทางทะเลเพมมากขน แตอยางไรกตามการเดนเรอจะเกดขนได นอกจาก

มเรอแลวยงตองมเสนทางในการเดนเรอ น�ามาซงการวางแผนกลยทธเพอใหเกดเสนทางการ

เดนเรอทมประสทธภาพ มความปลอดภย ถงจดหมายปลายทางทนเวลา ซงกลยทธเหลานลวนมผล

ตอการตดสนใจเลอกเสนทางการเดนเรอ ดงนนจงเกดการศกษาเรองกลยทธทมผลตอการวางแผน

เสนทางการขนสงทางทะเล และกลยทธเหลานนสงผลอยางไรตอเจาของเรอ บรษทสายเรอและ

นกเดนเรอ น�ามาซงการตดสนใจเลอกเสนทางทปลอดภยทสดส�าหรบขนสงสนคา ซงการศกษาใน

ครงนเนนในการทบทวนวรรณกรรม ดานกลยทธตาง ๆ ทเกยวของรวมถงการวเคราะห สงเคราะห

กลยทธใหเขากบการตดสนใจเลอกเสนทางการเดนเรอ โดยมเนอหาของการศกษากลยทธอยในกรอบ

กลยทธทสงผลตอเจาของเรอ บรษทสายเรอและนกเดนเรอ

การขนสงทางเรอ (Shipping) หมายถง การขนสงสนคาจากประเทศหนงไปยงอกประเทศ

หนงโดยทางเรอ ซงปจจบนสนคาทท�าการขนผานทางเรอมปรมาณมากถงรอยละ 80 ของการขนสง

ทงหมด ซงการขนสงทางทะเลมความส�าคญอยางมากในดานการสงสนคาโดยปลอดภยและรวดเรว

(Paige Stewart, 2018) โดยมการใหบรการเรอหลกอย 2 แบบคอการเดนเรอแบบประจ�าเสนทาง

(liner) และไมประจ�าเสนทาง (Tramp) ซงเรอประจ�าเสนทางนนมลกษณะคลายรถประจ�าทาง

ซงมเสนทางประจ�า มการก�าหนดทาเรอ เรอทใชและมการก�าหนดเวลาทเรอออกจากทาเรอหนงไป

ยงอกทาเรอหนงอยางแนนอน สวนเรอไมประจ�าเสนทางนนขนอยกบกลยทธและการวางแผนในสวน

ของภาคธรกจ ซงจะท�าการวางแผนเรอนใหไปสงสนคาทใดกได จงขนอยกบการวางแผนและการตดสน

ใจขององคกร

เสนทาง (Route) คอ เสนทางทใชในการเดนเรอซงจ�าเปนตองมการวางแผนเสนทางการ

เดนเรอ (Passage Planning) เพอศกษาและก�าหนดเสนทางในการเดนเรอ รกษาความปลอดภยของ

ลกเรอและสนคา ซงมขนตอนหลกคอ 1.ขนตอนการเตรยมการ (Appraisal) ท�าการเตรยมการใหเรอ

ไปถงทหมายไดอยางปลอดภย ท�าการประเมนสถานการณจากขอมลหลกฐานทไดรบ 2.การวางแผน

การเดนทาง (Planning) ท�าการค�านวณเสนทางขดเขมระยะทาง จดเปลยนเขม รวบรวมรายละเอยด

ของการเดนทาง ความเรวทใชในการเดนทาง และพนทอนตรายทหามเดนทางเขาไป (No go area)

3.ขนตอนกอนออกเดนทาง (Execution) มจดประสงคเพอการตรวจสอบ แกไขในขนการวางแผน

ใหการเดนทางเปนไปตามทก�าหนด โดยน�าขอมลอน ๆ จากขนการวางแผนการเดนทางมาใชประกอบ

Page 4: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 201910

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

การตรวจสอบกอนการเดนทาง 4.ขนตอนการควบคมการเดนทาง (Monitoring) เปนการควบคมการ

เดนทางใหเปนไปตามแผน หลงจากออกเดนทางไปแลว ใหการเดนทางนนมความปลอดภย ทงนใน

มมมองการเลอกเสนทางของธรกจการเดนเรอจะตองเลอกเสนทางทสนคาไปถงปลายทางไดอยาง

ปลอดภยรวมถงไดก�าไรอยางสงสด (Cultofsea, 2018)

กลยทธ (Strategy) คอ แบบแผน กระบวนการทท�าการก�าหนดเปาหมาย โดยการใชปจจย

ตาง ๆ เชน จดออน จดแขง ปจจยภายในและภายนอก โดยตองท�าการก�าหนดทศทางขององคกร

มาท�าการวเคราะหเพอด�าเนนงานใหบรรลเปาหมายนน การวางแผนกลยทธทมผลตอการเลอก

เสนทางในการขนสงทางทะเลคอ (Shipping route strategy) มอย 3 หลกการ คอ 1.ตอนน

เรออยต�าแหนงไหน (Where we are now?) เพอเปนการระบเจาะจงวาเรออยในสถานทใดและ

เรอมสภาพทปลอดภยหรอไม 2.ตองการใหเรอไปต�าแหนงใด (Where we want to go?) ในสวน

ของขนตอนนเปนวตถประสงคส�าคญในการเลอกเสนทางและเลอกทาเรอเปาหมาย 3.จะน�าเรอไป

ทต�าแหนงนนไดอยางไร (How we get there?) โดยหลกการทกลาวมานนในสวนของการเดนเรอ

คอ การระบต�าแหนงตนทางและปลายทาง โดยพจารณาวาจะเดนทางไปยงจดหมายปลายทางอยางไร

แตในทางกลบกนในสวนของธรกจทใชในการขนสงสนคาทางทะเลนนจะตองมการก�าหนดกลยทธ

เปาหมายวางแผนเพอใหสนคาไปถงปลายทางไดอยางปลอดภยและสรางผลตอบแทนใหไดมากทสด

โดยพจารณาหลกอปสงคอปทานทางการตลาด (Alexandros M. Goulielmos, 2017) โดยความ

ส�าคญของกลยทธทตองท�าการศกษาและน�ามาเลอกใชในการวางแผนเสนทางนน เพอใหการด�าเนน

การขนสงเปนไปอยางมประสทธภาพ ใหสนคาไปถงภายในระยะเวลาทก�าหนด ปรมาณถกตองและ

ลกคาไดรบสนคาในสภาพทสมบรณทสด รวมถงลดความเสยงในการเกดอบตเหต นบวากลยทธ

เหลานมผลตอการเพมประสทธภาพทางดานการขนสงสนคาทางทะเล (นธเดช, 2560)

ทงนตามกลยทธหลกทมผลตอการเลอกเสนทางการขนสงทางทะเลมดงน สามารถแบง

ออกเปน 3 ปจจยหลกทมผลตอกลยทธ คอ เจาของเรอ บรษทสายเรอ และนกเดนเรอ ซงหาก

เปนกลยทธทเกยวกบเรอนนไดแก กลยทธการออกแบบเรอและขนาดของเรอ กลยทธการเลอกใช

เทคโนโลย กลยทธในดานของสายเรอ คอ กลยทธการเลอกตลาด กลยทธการตงศนยกระจายสนคา

(Hub and Spoke) กลยทธการเลอกทาเรอ กลยทธการลดตนทน ในสวนของการเดนเรอมกลยทธ

หลก ดงน กลยทธดานความปลอดภย ดานเวลาและระยะทาง รวมถงกลยทธการเลอกเสนทางและ

รปแบบการเดนเรอ ซงการน�ากลยทธมาใชเลอกเสนทางการขนสงทางทะเล ท�าใหเกดการวางแผน

วเคราะหเสนทางทเหมาะสมทสดสามารถขนสงสนคาใหเกดประโยชนและมความปลอดภยมากทสด

Page 5: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 11

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

1. กลยทธการออกแบบเรอและขนาดของเรอ ขนาดของเรอและการออกแบบเรอมผลตอการเลอกเสนทาง อนเนองมาจากโลก กระแสน�า

ในมหาสมทร ลกษณะภมประเทศและภมอากาศ ในแตละแหงลวนมความแตกตางกน เชน มหาสมทร

อารกตก มสภาพเปนน�าแขงเกอบตลอดทงปท�าใหยากตอการเดนเรอ ดงนนตองออกแบบเรอใหรองรบ

การเดนทางผานน�าแขง โดยการออกแบบใหเรอมใบมดดานหนาหรอเครองมอทใชในการตดน�าแขง

เพอใหเรอสามารถเดนทางผานได เปนการประหยดเวลาและคาใชจายในการเดนเรอได ยกตวอยาง

เชน (รปท 1) หากตองการขนสงสนคาจากทาเรอรอตเตอรดม ประเทศเนเธอรแลนด ไปยงทาเรอ

ทซแอทเทล ประเทศสหรฐอเมรกา ตองเดนทางผานมหาสมทรแอตแลนตก ผานคลองปานามาและ

แลนขนเหนอไปยงทาเรอทซแอทเทล ตองใชระยะเวลาในการเดนทางนาน และระยะทางไกลถง 9,000

ไมลทะเล แตในทางกลบกน หากเดนทางผานมหาสมทรอารกตกตามเสนทาง Northwest Passage

ซงเปนตอนเหนอไปทางขวโลกและมเสนรอบวงทางตอนเหนอทสนกวาสามารถประหยดระยะเวลาใน

การเดนทางเหลอเพยง 7,000 ไมลทะเล (Arctic Economic, 2008) ทงนเรอจะตองมลกษณะเฉพาะ

ทสามารถวงสภาพทมน�าแขงได

รปท 1: เสนทางการขนสงสนคาทางทะเลโดยใชเสนทาง Northwest Passage

ทมา : Arctic Economics (2008).

Page 6: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 201912

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

จากรปขางตนเปนเรอ Alexander Sannikov เดนมหาสมทรอารกตกทถกออกแบบมาใหม

เครองตดน�าแขง มเทคโนโลยและพละก�าลงตาง ๆ ทอ�านวยความสะดวกในการเดนทางผานมหาสมทร

อารกตก ในขณะทมหาสมทรอนเดยมกระแสน�าและกระแสลมทแปรปรวนจงท�าใหตองออกแบบเรอ

ใหมความแขงแรงและทนทานตอสภาพอากาศ

สวนเรอแตละประเภทถกออกแบบใหเหมาะสมกบชนด ปรมาณ และประเภทของสนคา

ทท�าการขนสง เชน เรอคอนเทนเนอรมไวส�าหรบขนสงสนคาแบบตคอนเทนเนอร เรอบรรทกน�ามน

ถกออกแบบมาใหรองรบกบการขนสงทางน�ามนจะมระวางเรอหรออปกรณการปองกนภยตาง ๆ ท

เกยวของกบน�ามน หากใชกลยทธการออกแบบเรอและขนาดของเรอนนจะมประโยชนคอ เรอม

ขนาดใหญสามารถขนสงสนคาในแตละครงไดในปรมาณมาก แตขดความสามารถในการน�าเรอเขา

เทยบทานนมอยอยางจ�ากดเนองจากขนาดของเรอ ระดบความลกของทาเรอแตละทา รวมถงไม

สามารถผานคลองบางคลองหรอชองแคบได เชน ถาหากเรอขนาด Post Panamax เรอไมสามารถ

ผานคลองปานามาท�าใหเรอตองเดนออมลงไปยงทวปอเมรกาใตจงกอใหเกดการสนเปลองตนทน

และพลงงาน รวมไปถงหากเรอมขนาดใหญจะมตนทนในการตอเรอทสงเนองจากตองตอเรอออกมา

ในลกษณะเฉพาะ บางครงสงผลใหขาดทนเรองของคาระวาง เพราะตองหาสนคามาบรรทกใหเตมล�า

จงจะคมคาในการเดนเรอ สวนเรอทมขนาดเลกมขดความสามารถในการบรรทกสนคานอยนน

รปท 2: เรอ Alexander Sannikov

เปนเรอทถกออกแบบมาเพอการเดนเรอในมหาสมทรอารกตก

ทมา : Ship Technology (2018)

Page 7: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 13

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

สามารถเขาไดถงทกเสนทางการเดนเรอ เชน การผานคลอง ผานชองแคบ สวนแนวโนมการออกแบบ

เรอในอนาคตจะน�าเทคโนโลยเขามาใช รวมไปถงการออกแบบเรอใหเกดการประหยดพลงงาน เชน

การใชกาซธรรมชาต อยางไรกตามการออกแบบเรอเนนในเรองประสทธภาพเพอใหเรอสามารถใช

งานไดเหมาะสมกบเสนทาง กสามารถตอบสนองความตองการของตลาดได รกษาสภาพของสนคา

ใหมความปลอดภยตลอดระยะเวลาทใชในการเดนทาง สามารถตอบสนองความตองการของตลาดได

การทเรอมขนาดเลกหรอใหญลวนมผลตอภาคธรกจการเดนเรอและการขนสง เพราะขนาด

ของเรอมผลตอการซอระวาง และการบรรทกสนคา รวมถงขดความสามารถของเรอการผานคลอง

และชองแคบ หากเรอสามารถบรรทกสนคาไดเตมระวางเปนผลดตอภาคธรกจการขนสงสนคาทาง

ทะเลเพราะสามารถสรางก�าไรจากการขนสงได และหากออกแบบเรอมาในลกษณะเฉพาะทตดผาน

น�าแขงในมหาสมทรอารกตกกสามารถยนระยะเวลาในการเดนทางได ในสวนของการเดนเรอทม

ลกษณะเฉพาะนนท�าใหงายตอการเดนเรอและลดความเสยงทเกดจากอนตรายในการเดนเรอ

2. กลยทธการใชเทคโนโลย กลยทธการใชเทคโนโลย เปนวธการทเพมขดความสามารถใหกบองคกรในการวจยและ

พฒนาเครองมอและอปกรณ โดยใชเทคโนโลยททนสมย และมการวางแผนเสนทางการเดนเรอทแมนย�า

ลดขอผดพลาด ลดตนทนในการจางพนกงานและมความปลอดภย

กลยทธในการน�าเทคโนโลยเขามาใชสามารถพลกโฉมการขนสงสนคาทางทะเลได ไมวาจะ

ใชในสวนของการน�าเทคโนโลยเขามาใชในการออกแบบเรอ การใชเทคโนโลยมาทดแทนนกเดนเรอ

เพอลดจ�านวนคนลงซงเปนการลงทนระยะยาว การใชเทคโนโลยเพอลดขอผดพลาดและเพมความ

แมนย�าของระบบการเดนเรอ นอกจากนยงใชเทคโนโลยในการออกแบบเสนทางการเดนเรอ ชวยให

รถงลกษณะทางภมศาสตรในการเดนทะเล ไมวาจะเปนกระแสน�า รองน�า กระแสลม ภเขาน�าแขง

ต�าแหนงทตงของเรอ ท�าใหเรอเดนทางไดอยางปลอดภย เนองจากเทคโนโลยสามารถลดกระบวนการ

ท�างานและสรางความเชอมนในการใชเสนทางเดนเรอได แตกลยทธนมตนทนการใชเทคโนโลยทสง

มคาใชจายในการซอมบ�ารงมากและสงผลกระทบตอการลดจ�านวนนกเดนเรอ อกทงยงตองพงพา

ระบบไฟฟา คอมพวเตอร ดาวเทยมและพลงงานตลอดเวลา แตยงคงมโอกาสอนมาทดแทน เชน

การน�าเทคโนโลยเหลานมาทดแทนพลงงานน�ามนหรอกาซธรรมชาต เชน การใชระบบไฟฟาชวย

ในสวนของใบพดเรอ การใชพลงงานลมและพลงงานแสงอาทตย สามารถชวยลดอตราการกนน�ามน

ได (MI News Network,2017) หากการขนสงสนคายงคงด�าเนนการตอไปเรอย ๆ เนองมาจาก

ความตองการของมนษยและทรพยากรทมอยอยางจ�ากด การน�าเทคโนโลยเขามาชวยจะสรางก�าไร

ไดมากทสด

Page 8: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 201914

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

3. กลยทธการเลอกตลาด การเลอกเสนทางในการขนสงสนคาทางทะเลทเหมาะสมนนมผลมาจากเศรษฐกจ ตลาด

การคาของประเทศตนทางและประเทศปลายทางวาประเทศนนมทรพยากรหรอท�าการสงออกสนคา

ชนดไหนรวมไปถงทรพยากรทยงขาดแคลน ในอกมมหนงตองท�าการศกษาตลาดของประเทศปลาย

ทาง ในสวนของสนคาทตองการน�าเขาและสงออกของประเทศนนสามารถลดเทยวเปลาของเรอ

ชวยในการประหยดพลงงาน ตนทนและคาใชจายในการเดนเรอ สามารถตอบสนองตอระบบเศรษฐกจ

ของประเทศ และไดรบประโยชนสงสดจากการเดนเรอ ซงการเลอกตลาดเหลานจะมผลตอการเลอก

เสนทางการเดนเรอ ยกตวอยางเชน ประเทศไทยตองการสงขาวไปยงประเทศแอฟรกาใต สามารถ

ขนออกไปเตมล�าเรอไดแตประเทศนนไมมสนคาทจะสงกลบมาไทยหรอแวะไปยงประเทศใกลเคยง

อนเนองมาจากทรพยากรหรอก�าลงการผลตมไมมากพอทจะท�าการสงออก ท�าใหรปแบบการ

เดนเรอเชนนมความเสยเปรยบในสวนของตนทน ในอกมมหนงหากท�าการศกษาตลาดทางการคา

เปนอยางดจะเหนไดวาสามารถสงสนคาตอไปยงประเทศตาง ๆ ไดอกหลายประเทศ และน�าสนคากลบ

มายงประเทศตนทาง สามารถลดการขนสงสนคาเทยวเปลากลบมาได ยกตวอยางเชน ประเทศไทย

ท�าการสงออกบอรดอเลกทรอนกส ซงท�าการขนสงโดยตคอนเทนเนอรทางเรอไปยงประเทศเมกซโก

สวนประเทศเมกซโกสงสนคาทบรรจลงตคอนเทนเนอรสงกลบมา ท�าใหเรอเทยวนไมตองวงเทยวเปลา

กลบมา อกทงยงสามารถแวะสงสนคาใหกบประเทศทสาม ส หา ในเสนทางการเดนเรอและยงน�าสนคา

เหลานนสงตอไปยงประเทศ หก เจด แปด ทอยในเสนทางการเดนเรอไดเพอกอใหเกดประสทธภาพท

สงทสดส�าหรบการเดนเรอ

กลยทธการเลอกตลาดทไดมการน�ามาใชในในการวางแผนเสนทางการเดนเรอ ท�าใหเกดการ

แขงขนทางดานบรการ สงผลใหเจาของเรอ บรษทสายเรอและนกเดนเรอ มงเนนในดานการบรการ

และกอใหเกดความพงพอใจตอลกคา (Chaug-Ing Hsu and Yu-Ping Hsieh,2007)

ดงนนการทบรษทการเดนเรอทราบสนคาหรอสงทตองการสงออกจากประเทศตนทาง

รวมไปถงการศกษาตลาดหรอความตองการสนคาจากประเทศปลายทางท�าใหเกดความ “คมคา”

ทจะด�าเนนการขนสง ประหยดตนทนตอหนวย ลดการขนเทยวเปลาและกอใหเกดประโยชนสงสด

4. กลยทธการใชศนยกระจายสนคา (Hub and Spoke) Hub คอ ศนยรวมในการรบและกระจายสนคาจากจดหนงไปยงหลาย ๆ จด สวน Spoke

คอ การรบสงสนคาแบบจดตอจด (Point to Point) เปนการรบหรอสงสนคาจากจดหนงไปยง

อกจดหนง (ธรวรา บวชชยภม, 2013)

Page 9: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 15

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

ในการททาเรอใดทาเรอหนงจะเปน Hub ไดนน ประเทศทเปนทตงของทาเรอตองเปน

ศนยกลางทางธรกจ การคา การเงน เศรษฐกจ ในทางกลบกนการททาเรอของประเทศเปน Hub ดาน

การขนสงจะสงผลใหมเมดเงนจากตางประเทศลงทนมากขน มความเจรญ และเปนจดหมายของเสน

ทางเดนเรอตาง ๆ มากยงขน จงขอยกตวอยางประเทศทเปน Hub and spoke ทางเรออน ไดแก

ทาเรอสงคโปร อนเนองมาจากทตงประเทศเอออ�านวยตอการเปน Hub เปนจดศนยรวมของเสน

ทางการเดนเรอเพอน�าสนคามาเปลยนถายล�าเพอขนสงตอไปยงจดหมายปลายทาง การใชกลยทธน

เพอการรวมตวกนของสนคาและสายเรอท�าใหเกดการประหยดตนทนและพลงงาน เชน ตองการสง

สนคาจากประเทศอนเดย ตรก อตาล เนเธอรแลนดไปยงประเทศจนถาหากไมม Hub and spoke

ในการขนถายล�า นนหมายความวาเรอทกล�าตองเดนทางเพอขนสงสนคาไปยงประเทศจน แตเมอ

ม Hub and spoke เกดขนทสงคโปร เรอกท�าการขนสงสนคามายงทาเรอสงคโปรเพอเปลยน

ถายเรอ หลงจากนนมเรอเพยงล�าเดยวทน�าสนคาไปสงทประเทศจน ซงชวยลดระยะการเดนทางของเรอ

ล�าอน ๆ สงผลใหประหยดตนทนและคาใชจายในการขนสง เปนตน อกทงสงผลดตอการรวมกลม

เศรษฐกจและการรวมตวกนของสายเรอ อยางไรกตามกลยทธนมจดออนอยตรงททาเรอทกประเทศ

ไมสามารถเปน Hub ได ตองเปนประเทศทมความกาวหนา มความเจรญทางดานเทคโนโลยและ

โครงสรางพนฐานทด รวมถงมท�าเลทตงทางทะเลทเหมาะสมกบการเดนทางเรอ ในทางกลบกน

บางประเทศเปนประเทศทพฒนาแลวแตไมมพนทตดทะเลกไมสามารถเปน Hub ทจะรองรบเสน

ทางการขนสงทางทะเลได ซงหากตองการใชกลยทธนตองพฒนาศนยรวบรวมและกระจายสนคา

ตามประเทศตาง ๆ ดจดยทธศาสตรการขนสงสนคาในแตละประเทศ สงเสรมใหมการขนสงตอเนอง

หลายรปแบบ วางแผนเสนทางใหมความสมพนธ และความตอเนองกบการขนสงในรปแบบอน ๆ และ

ท�าการเชอมโยงกบพนทหลายจดและใชวธการรบสงสนคาเปนจดตอจด เนองจากตองเปนจดผานของ

เสนทางการเดนเรอ สามารถชวยในการขนถายล�าสนคา หากธรกจทใชในการขนสงทางทะเลใชกลยทธ

สามารถประหยดตนทนทใชในการเดนเรอไดเพราะวาใชบรการ Hub and spoke แตจะตองท�าความ

รวมมอกนกบทาเรอทเปน Hub (CyberLogitec, 2015)

Page 10: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 201916

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

5. กลยทธการลดตนทน กลยทธการลดตนทน ส�าหรบเสนทางการขนสงทางทะเลสามารถแบงแยกไดหลายตนทน

ตนทนแรกคอ ตนทนขนาดของเรอใหเหมาะสมกบขนาดของสนคา เชน เรอมขนาดใหญควรมสนคา

บรรจอยในเรอเตมจ�านวนหรอเกนในจดคมทน หากเรอมขนาดใหญแตบรรจสนคาไดนอยท�าใหเกด

การเดนเรอทไมเหมาะสมตอตนทน รวมทงการวางแผนในการขนสงสนคาเทยวเปลา (ตอนเทยวไป

เรอมสนคาเตมระวางแตขากลบนนเรอตองวงเรอเปลากลบ) ท�าใหเสยโอกาสในการสรางรายไดและ

ก�าไร ในสวนทสองคอ ระยะเวลาทใชในการขนถายสนคากเกดเปนคาใชจายในการยกขนและระยะ

เวลาในการรอคอย ในสวนทสามคอ ระยะทางทใชการขนสงมผลตอตนทนการเดนเรอและมผลตอ

การวางแผนเสนทางเนองจากมคาใชจายในดานตนทนน�ามน คาน�ามนนนมผลกระทบอยางยงตอ

การเดนเรอและการเลอกเสนทาง ไมวาจะเปนความเรวเรอ ขนาดของเรอ การน�าเรอจอดเทยบทา

การชะลอหรอเรงความเรว ลกษณะทางกายภาพของทาเรอลวนมผลตออตราการกนน�ามนทงสน

ดงนนกลยทธดานตนทนทตองน�ามาค�านงคอ การเลอกเสนทางการเดนเรอทใชในการขนสงคาไดใน

ปรมาณทเตมระวาง ลดอตราการขนสนคาเทยวเปลาและใชความเรวทคงทเพอลดอตราการกนน�ามน

รวมไปถงใชคนทมความช�านาญในการเทยบทาเพอลดระยะเวลาการรอคอยและการสนเปลองพลงงาน

E B A

A

D

D

B

G

G

C

C

E

F

F

Point-to-Point System

Hub-and-spoke System

รปท 3: แผนผงการสราง Hub and Spoke

ทมา : (CyberLogitec, 2015)

Page 11: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 17

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

6. กลยทธการเลอกทาเรอ ทาเรอมความส�าคญเพราะเปนดานแรกส�าหรบการจอดเรอและยกขนสนคา มผลกบ

เศรษฐกจและสวนแบงทางการตลาด (market share) อกทงยงสงผลกระทบตอการเลอกเสนทาง

ทงนปจจยในทาเรอทมตอผลการตดสนใจเลอกเสนทางการเดนเรอ คอ ตารางการเดนเรอ ทาเรอ

ตนทาง ทาเรอปลายทาง จ�านวนทาเรอทเรอเทยบทา ระยะทางระหวางทาเรอ การจราจรภายใน

ทาเรอ สงอ�านวยความสะดวก คาภาระและคาธรรมเนยมทาเรอ และความหนาแนนของทาเรอ รวม

ไปถงลกษณะทตงของทาเรอในแตละประเทศ (Karina H. Kjeldsen, 2012) เนองจากตองค�านงถง

อตราการกนน�าลกของเรอ จ�านวนทาเทยบเรอจะสงผลกระทบในสวนของระยะเวลาและสวนแบง

ทางการตลาด หากมทาเรอตองแวะจอดมากท�าใหเสยเวลาในการจอดเทยบทา แตในขณะเดยวกน

เรอสามารถไดผลก�าไรจากจ�านวนลกคาเพมมากขน ท�าใหเศรษฐกจของประเทศดขนเพราะมการ

น�าเขา - สงออกสนคาจ�านวนมาก สนคาทท�าการขนสงมผลตอการเลอกทาเรอและสงผลกระทบตอ

การเลอกเสนทางเดนเรอ ดงนนการทบรษทเรอเลอกจดหมายปลายทางหรอทาเรอในการสงสนคา

ทดนน ยอมชวยเพมก�าไรและลดตนทนทเกดจากคาใชจายในการใชทาเรอได

7. กลยทธดานความปลอดภย สงส�าคญส�าหรบการเดนเรอในการเลอกเสนทางเดนเรอ คอ ความปลอดภย หากเลอก

เสนทางการเดนเรอทไมมความปลอดภยจะสงผลกระทบตอความปลอดภยของสนคา ยานพาหนะ

ชวตของลกเรอ และรวมไปถงประสทธภาพของการขนสง ในสวนของกลยทธทจะท�าใหเรอเดนทาง

ไดอยางปลอดภยนน อนดบแรกตองท�าการศกษาเสนทางการเดนเรอ ศกษาคลน ลม กระแสน�า ทจะ

สงผลตออนตรายในการเดนเรอ ยกตวอยางเชน หากตองการสงสนคาจากประเทศไทยไปยงประเทศ

ตรกตองท�าการเลนเรอผานมหาสมทรอนเดย ซงมหาสมทรอนเดยนนเปนหนงในมหาสมทรทมความ

เสยงและอนตรายตอการเดนเรอ อนเนองมาจากมสภาพอากาศทแปรปรวน ดงนนจงตองท�าการเปลยน

รปแบบและเสนทางการเดนเรอจากเดม คอ แลนเรอขามมหาสมทรอนเดยจงเปลยนเปนเลนเรอเลาะ

ชายฝง แตอยางไรกตามหากเราสามารถใชบคลากรทมความช�านาญในเรองเสนทางการเดนเรอหรอ

มประสบการณท�างานในการแลนเรอทสง สามารถชวยใหเดนเรอไดอยางมประสทธภาพและปลอดภย

โจรสลดเปนหนงในอปสรรคของความปลอดภยในการขนสงสนคาทางทะเล เนองจากมการ

กออาชญากรรม การปลนและเรยกคาไถจากเรอสนคา โดยสวนมากจะอยในบรเวณชองแคบ บรเวณท

มโจรสลดชกชม ไดแก ชองแคบมะละกา นานน�าบรเวณประเทศโซมาเลย คลองปานามา โจรสลดเหลา

นมผลกระทบตอภาพความปลอดภยในการเดนทะเล ภาพรวมของเศรษฐกจในเรองการขนสงสนคา

ทางทะเล เสยเวลาในการเดนทางเนองจากมการกกกน ขมข และเรยกคาไถท�าใหสนคาไมสามารถ

ไปถงปลายทางไดทนเวลา รวมไปถงคาใชจายในสวนของคาระวางสนคาและการประกนภย ดงนน

Page 12: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 201918

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

หนงในกลยทธดานความปลอดภยจงตองจางหนวยรกษาความปลอดภยเพมเพอปองกนสนคา แทน

การเสยงจะท�าใหเกดความเสยหายตอทรพยสน หรอหลกเลยงเสนทางการเดนเรอทมโจรสลดชกชม

จากการศกษาพบวา หากเดนทางเลยงเสนทางทผานคลองสเอซ และ Gulf of Aden จะชวยลดตนทน

ทางการคาได อนเนองมาจากการหลกเลยงโจรสลดและสามารถเพมประสทธภาพการคาทางทะเล

ระหวางเอเชย และ ยโรป (Inmaculada Martínez-Zarzoso, 2013)

ส�าหรบกลยทธดานความปลอดภยในการเดนเรอนนไดมการน�าหลกการของการจดการ

การจราจรทางทะเล (Sea Traffic Management) ซงเปนหลกการทเพมความปลอดภย มการสง

ขอมลขาวสารในสถานการณตาง ๆ มาเพอการเตอนภยในการเดนทะเล ชวยในการวางแผนเสน

ทางเดนเรอ และน�ามาใชเพมความปลอดภยในการขนสงทางทะเล สงผลใหอนตรายทอยในทะเล

ลดลง (Mikael L, Mikael H, Ulf ,Sandra, 2016)

8. กลยทธดานเวลาและระยะทาง เวลามผลตอการเลอกเสนเดนเรออยางมาก เนองจาก ๆ สายเดนเรอหรอผสงสนคาลวนแต

ตองการใหสนคาไปถงมอผรบสนคาปลายทางอยางรวดเรว เพอใหลกคาน�าสนคานนไปสรางมลคาเพม

และกอใหเกดก�าไร ดงนนจงตองใชกลยทธในการบรหารเวลาเพอสงสนคาใหทนเวลา ตรงตามความ

ตองการของลกคา ลดความลาชาทจะเกดขนนอยทสด ซงปจจยทจะสงผลใหเกดความลาชาของเรอ

ไดแก สภาพอากาศทย�าแย โจรสลด ราคาน�ามน การเลอกเสนทาง (ผานคลองหรอไมผานคลอง) สภาพ

เรอทมความเหมาะสมในการเดนเรอ ภาวะสงครามหรอภยธรรมชาตทท�าใหเกดการชะงกในการขนสง

ดงนนในการวางแผนกลยทธจงจ�าเปนตองเลอกเสนทางทสน เหมาะสม ประหยด และมความปลอดภย

รปท 4: บรเวณทมความเสยงสงทางดานโจรสลดและการปลนทางทะเล

ทมา : (homeaffairs.gov.au, 2019)

Page 13: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 19

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

หากเลอกเสนทางทสนแตใชระยะเวลาการเดนทางนาน อนเนองมาจากความแปรปรวนของสภาพ

อากาศ หรอนานน�าบางแหงไมเหมาะกบการเดนทะเล กควรเลยงเสนทางนนและใชเสนทางอนทดแทน

แตหากมองในหลายมมกลยทธนจะสงผลใหสามารถแขงขนกบสายเรออนไดในเรองของเวลา ไมเพยง

แตระยะเวลาในทองทะเลเทานนทตองการความเรว แตยงหมายถงระยะเวลาทเรอจอดเทยบทาดวย

รปท 5: เสนทาง ระยะทาง และระยะเวลาทใชในการขนสงสนคาทางทะเล

ทมา : (Sea distance, 2018)

Way #1

Distance 7217 nautical miles VIA Suez Canal

Vessel speed 10 knots

Time 30 days 02 hours

Way #2

Disiance 12292 nautical miles VIA Cape of Good Hope

Vessel speed 10 knots

Time 51 days 05 hours

Way #3

Disiance 15748 nautical miles VIA Panama Canal

Vessel speed 10 knots

Time 65 days 15 hours

Way #4

Disiance 17424 nautical miles VIA Strait of Magellan

Vessel speed 10 knots

Time 72 days 14 hours

Way #5

Disiance 17486 nautical miles VIA Cape Horn

Vessel speed 10 knots

Time 72 days 21 hours

Page 14: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 201920

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

ยกตวอยางเชน ตองการสงสนคาจากประเทศไทยจากทาเรอแหลมฉบง ไปยงประเทศอตาล

ททาเรอเจนว ซงสามารถเดนทางไดหลายเสนทาง โดยก�าหนดความเรวอยท 10 นอท ซงเสนทาง

แรกผานคลองสเอชจะใชระยะเวลาเดนทางอยทประมาณ 30 วน ระยะทางประมาณ 7,000 ไมลทะเล

แตหากเดนทางขามแหลมกดโฮปตองใชระยะเวลาในการเดนทาง 51 วนระยะทางประมาณ 12,000

ไมลทะเล โดยประมาณจะเหนไดวา ถาเดนทางผานคลองสเอซกจะสามารถชวยลดทงระยะทางและ

ระยะเวลาในการเดนทางได รวมถงความเรวทใชในการขบเคลอนเรอกสงผลตอระยะเวลาทเรอจะ

ไปถง แนวโนมในอนาคตหากเสนทางบรเวณ Northern Sea สามารถท�าการขนสงไดอยางสะดวก

เสนทางนนจะเปนหนงในทางเลอกของนกเดนเรอและสายการเดนเรอ เพราะมระยะทางทใชในการ

ขนสงนอยกวา อกทงยงมความปลอดภยจากโจรสลด (Inmaculada Martínez-Zarzoso, 2013)

9. กลยทธการเลอกเสนทางและรปแบบการเดนเรอ กลยทธการเลอกเสนทางและรปแบบการเดนเรอนนขนอยกบนกเดนเรอวาตองการเดนเรอ

ในรปแบบใดโดยมอย 2 แบบหลก ๆ คอ การเดนเรอผานมหาสมทร (Ocean Passage) ซงเปนการ

เดนเรอทใชระยะเวลาในการเดนทางนาน เนองจากเปนทะเลเปดจงเสยงตอสภาพอากาศทแปรปรวน

แตขอดคอ ลดความเสยงทเกดจากการจราจรทางน�าทหนาแนน ซงการเดนเรอในรปแบบนไมตองการ

แวะทาเรอระหวางทางวงผานมหาสมทรโดยตรงไปยงทาเรอปลายทางไดทนท

การเดนเรอชายฝง (Coastla Passage) การเดนเรอในลกษณะนตองเผชญกบความหนาแนน

ของการจราจรทางน�า หากแตมความปลอดภยตอการแลนเรอและสภาพอากาศทแปรปรวน เนองจาก

ลกษณะภมประเทศทางชายฝงเปนตวก�าบง คลน ลม พาย แตอยางไรกตามการเดนเรอชายฝงยงคง

มความเสยงตอการเกยตน เรอชนกนหรอการเกยหนโสโครกดวย

ทงนไมวาจะเปนการเดนเรอผานมหาสมทรหรอเดนเรอชายฝง หรอเสนทางการเดนเรอ

ในรปแบบอนทมหลายเสนทาง ลวนแตตองค�านงถงความปลอดภยตอสนคาของลกคาเปนส�าคญ

เมอไดเสนทางทตองการเดนทางแลว เสนทางเหลานนจะมผลตอกลยทธการเลอกขนาดของเรอดวย

โดยสดทายนกเดนเรอจะเลอกรปแบบการเดนเรอทปลอดภยและเหมาะสมทสด

บทสรป

จากการศกษากลยทธดงทกลาวมาขางตนสามารถสรปกลยทธไดเปน 3 ประเดนวา กลยทธ

ทมสวนเกยวของกบเจาของเรอ เรมจากขนาดของเรอสงผลตอการบรรทกสนคาและการเลอก

เสนทาง รวมถงขดความสามารถในการผานคลองหรอชองแคบตาง ๆ สวนการออกแบบเรอทมความ

ทนสมยและมการน�าเทคโนโลยเขามาใชนนชวยในเรองของการประหยดพลงงานและความแมนย�า

Page 15: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 21

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

ในการเดนเรอถงแมจะมการลงทนดานเทคโนโลยในตอนตนทคอนขางสง สวนกลยทธทสงผลกบบรษท

สายเรอและมผลตอการขนสงสนคาทางทะเลนน ไดแก กลยทธการศกษาตลาดและความตองการ

ใหสอดคลองกบอปสงคและอปทานรวมถงเศรษฐกจของโลกจะสามารถชวยลดการขนเทยวเปลา

และเพมความคมคาในการขนสงสนคา รวมถงใชหลกการ Hub and spoke เพอเกดการรวมกลม

ทางเศรษฐกจ ท�าใหเกดการประหยดตนทนและพลงงานในการขนสงสนคาไปยงทหมายปลายทาง

โดยอาศยการเปลยนถายสนคาและการเลอกประเทศทสามารถเปนจดขนถายสนคาทดกสามารถลด

คาใชจายทใชในการขนสงได การเลอกทาเรอตนทางและปลายทางทจะด�าเนนการขนสงสนคาตอง

ค�านงถงเศรษฐกจของประเทศนน รวมไปถงจ�านวนของทาเรอ สงผลใหเกดการก�าหนดความถของ

ทาเรอ เสนทางและตารางการเดนเรอ สดทายนกลยทธทสงผลตอการเดนเรอ ไดแก กลยทธดาน

ความปลอดภย รวมถงการเลอกรปแบบการเดนเรอ ทงนทกกลยทธลวนมขอดและขอเสยเหมาะสม

กบผใชกลยทธ ไมวาจะเปนเจาของเรอ สายเดนเรอ และนกเดนเรอ สดทายนในการวางแผนกลยทธ

เพอเลอกเสนทางการเดนเรอนนจะตองท�าใหเรอขนสงสนคาและเดนทางไดอยางมประสทธภาพ

คมราคา รวมถงสามารถขนสงสนคาทางทะเลไดอยางปลอดภย

ในความเหนของผวจยนนเหนวา กลยทธทกกลยทธทใชในการวางแผนเสนทางการเดน

เรอลวนแตมความส�าคญและมลกษณะเฉพาะของตวกลยทธเอง สามารถน�าไปใชใหเกดประโยชน

ทงเจาของเรอ บรษทสายเดนเรอ และนกเดนเรอ ซง 3 สงนลวนเปนองคประกอบของการขนสง

สนคาทางทะเล ดงนนหากตองด�าเนนการขนสงสนคา 1 เทยวการเดนทาง อาจจะตองมการใชกลยทธ

ถง 3 กลยทธเพอใหเกดการเลอกเสนทางทมประสทธภาพและปลอดภยกบการเดนเรอมากทสด

โดยผวจยนนอยากใหความส�าคญมากในกลยทธดานความปลอดภย ถาหากสนคาถงจดหมาย

ปลายทางไดอยางปลอดภยยอมเกดผลดตอทงเจาของเรอ บรษทสายเรอ นกเดนเรอ รวมถงลกคา

ปลายทางดวย

บทความนเปนการศกษาเนนไปในเรองของกลยทธทใชในการวางแผนเสนทางการเดนเรอ

เจาะจงไปในเรองของการน�ามาใชเพอเลอกเสนทางการเดนเรอเหมาะสมและปลอดภยทสด ทงน

ส�าหรบแนวทางการศกษาขนตอไปคอ การเลอกเสนทางทเหมาะสมทสดมา 1 เสนทางโดยใชกลยทธ

และปจจยตาง ๆ มาประกอบการตดสนใจ

Page 16: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 201922

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

เอกสารอางองธรวรา บวชชยภม. (2556) Hub และ Spoke [ออนไลน]. แหลงทมา: https://www.scribd.com/

presentation/ 187370194/%E0%B8% 9A%E0%B8% 97%E0%B8%97%E0%B8%B5-

9-Hub-%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0-Spoke

นธเดช คหาทองสมฤทธ. (2560) การเลอกเสนทางการขนสงสนคาทเหมาะสมโดยตวแบบโปรแกรม

เปาหมายแบบศนยหนง. วารสารวจยราชภฏพระนคร สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย,

10, (2) 78-91. [ออนไลน]. แหลงทมา: https://www.tci-thaijo.org/index.php/

PRRJ_Scitech/ article/view/89753

Arctic Economics. (2008) From Rotterdam to Seattle and Yokohama Through the

Arctic. [Online]. Available from: http://benmuse.typepad.com/arctic_

economics/2008/ 03/from-rotterdam.html [Access: May 1, 2018].

Chaug-IngHsu,Yu-PingHsieh. (2007) Routing, ship size, and sailing frequency decision-

making for a maritime hub-and-spoke container network. Journal Mathematical

and Computer Modelling, Elsevier [Online]. Available from https://doi.

org/10.1016/j.mcm.2006.08.012 pp. 899-916 [Access: May 1, 2018]

Cultofsea. (2019) Passage Planning [Online]. Available from: https://cultofsea.com/

navigation/passage-planning/ [Access: March 1, 2019]

Cyber, L. (2015) The meaning of “Hub and Spoke System” in marine transport. [Online].

Available from: http://blog.cyberlogitec.com/hub-and-spoke-system-marine-

transport [Access: May 1, 2018].

Goulielmos, A.M.(2017) Strategies in “Shipping Business Management”. Modern

Economy, 8, 1211-1229. [Online]. Available from: https://file.scirp.org/pdf/

ME_2017102715523275.pdf

Homeaffairs.(2019) ขอมลในเรองค�าแนะน�าในการปองกนเพอการตอตานโจรสลดและการปลน

ทางทะเล. [Online]. Available from: https://www.homeaffairs.gov.au/transport-

security/files/counter-piracy-armed-robbery-at-sea-preventive-guidance-

information-thai.pdf [Access: Feb 14, 2019]

Inmaculada Martínez-Zarzoso. (2013) Alternative Sea Routes: What Effects on Maritime

Trade?. [Online]. Available from: https://www.researchgate.net/ publication/

265983539_Alternative_Sea_Routes_What_Effects_on_Maritime_Trade

[Access: April 18, 2018]

Page 17: กลยุทธ์การวางแผนเส้นทางการขนส่งทางทะเล Shipping Route ... · of origin and destination. Strategies for

Journal of Transportation and Logistics

No.12 Volume 1 2019 23

วารสารการขนสงและโลจสตกส ฉบบท 12 เลม 1 พ.ศ. 2562

Karina,H Kjeldsen. (2012) Routing and Scheduling in Liner Shipping. [Online]. Available

from: https://pure.au.dk/ws/files/44735387/Karina_H._Kjeldsen_thesis.pdf

[Access: May 1, 2018]

Mikael Lind,Mikael Hägg,Ulf Siwe,Sandra Haraldson (2016) Sea traffic management –

beneficial for all maritime stakeholders. Transportation Research Proceedia,

Elsevier [Online]. Available from http://publications.lib.chalmers.se/records/

fulltext/244435/local_244435.pdf pp. 183 – 192 [Access: April 14, 2019]

MI News Network. (2017) 7 Technologies To Reduce Fuel Consumption Of Ships

[Online]. Available from: https://www.marineinsight.com/tech/7-technologies-

to-reduce-fuel-consumption-of-ships/ [Access: Feb 2, 2019]

Paige Stewart. (2018) Major Shipping Routes for Global Trade. [Online]. Available

from: https://arcb.com/blog/major-shipping-routes-for-global-trade [Access:

20 February, 2019].

Sea-distances. (2018) Voyage calculator .[Online]. Available from: https://sea-distances.

org [Access: May 1, 2018].

Ship Technology. (2018) Alexander Sannikov Icebreaker.[Online]. Available from:

https://www.ship-technology.com/projects/alexander-sannikov-icebreaker/

[Access: Feb 20, 2019]