ภาวะผู้น...

บทคดยอกระทรวงศกษาธการ ภายใตยทธศาสตรชาตดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพทรพยากรมนษย ดวยการยกระดบการศกษาไทยโดยการน�าเทคโนโลยและนวตกรรมดจทลมาใช เพอการศกษา ผบรหารสถานศกษาจงควรมศกยภาพน�าการเปลยนแปลงโดยการกระตนและสรางความตระหนกรถงความส�าคญและการเปลยนแปลงของเทคโนโลยนวตกรรมดจทล ผลกดนใหเกดการปรบเปลยนกระบวนการท�างานและการจดการเรยนการสอนดวยเทคโนโลยนวตกรรมดจทล เพอยกระดบคณภาพการบรหารจดการสการเปนโรงเรยนดจทล โดยผบรหารสถานศกษาตองมความเขาใจ สามารถสรางสรรค เขาถงและการน�าเทคโนโลยนวตกรรมดจทลมาใชในการบรหารโรงเรยน จากการศกษาองคประกอบของภาวะผน�าดจทล ประกอบดวย การมวสยทศน การเปนผใชงานดจทลไดอยางคลองแคลว ความสามารถในการน�าขอมลมาใช ความเขาใจในความรและทกษะความสามารถของคนในองคกร และการสรางวฒนธรรมการเรยนรในโลกดจทล ซงเปนองคประกอบส�าคญทจะขบเคลอนผลลพธของสถานศกษา ทงในดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคลและการบรหารทวไป ผบรหารสถานศกษาจงตองเปนตนแบบทดในการท�างานดวยเทคโนโลยนวตกรรมดจทล ทงในเรองความคด ความเปนผน�าและพฤตกรรม สามารถสรางทมผน�าการเปลยนแปลงดวยดจทล โดยค�านงถง

ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาThe Status of Digital Leadership of Education

Management Administrators

ทนกรบวช*ทพภาพรบวช**

*คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร**โรงเรยนบานทาตะครอมตรภาพท 192

*Corresponding author. Email: [email protected]: January 31, 2019 Revised: June 12, 2019 Accepted: June 14, 2019

วารสารครศาสตรสาร : Journal of Educational Studies286

การใชทรพยากรดจทลในการจดการศกษาใหกบผเรยนอยางคมคา ลดความซ�าซอนในกระบวนการท�างานใหเกดประสทธภาพและประสทธผลจนบรรลผลส�าเรจตามเปาหมาย

ค�าส�าคญ:ภาวะผน�า ดจทล ผบรหารสถานศกษา

Abstract

Ministry of Education under the national strategy for development and capacity building of human resources has been raising the level of Thai education by applying digital innovations and applications for education. School administrators should therefore have the potential to bring change by stimulating and raising awareness of the importance and changes of digital technology. Therefore, they must push to change work processes and teaching and learning with digital innovation. The management must understand, be creative, and apply digital innovation technology in school administration. From studying the elements of digital leadership, the study includes having a vision of being a fluent digital user, the ability to use data, understanding the knowledge and skills of people in the organization, and creating a learning culture in the digital world. In conclusion, school administrators must be a good model to work digitally. Both in thoughts leadership and behavior are able to create a digital transformation team by taking into account the use of digital resources to manage education for students worthwhile and reduce duplication of work processes for efficiency and effectiveness to achieve the goals.

Keywords: Leadership, Digital, Education Management Administrators

บทน�าแผนแมบทการสงเสรมเศรษฐกจดจทล พ.ศ. 2561-2564 ไดก�าหนดวสยทศนใน

การขบเคลอนประเทศไทย “สเศรษฐกจดจทลทมพลวตร บนฐานของสงคมทรคด รเทาทน และก�าลงคนทสามารถปรบตวและสรางโอกาสจากเทคโนโลยและนวตกรรมดจทล” โดยมยทธศาสตรดานการพฒนาก�าลงคนสยคดจทล เพอเพมศกยภาพก�าลงคนดจทลและเพมความตระหนกและทกษะดานดจทลเบองตนผานการสงเสรมการสรางบคลากรและ ผเชยวชาญดานเทคโนโลยและนวตกรรมดจทล โดยเรมตงแตการพฒนาทกษะการคด เชงตรรกะ (Computational Thinking) การเขยนโปรแกรม (Coding) การพฒนาสงประดษฐดจทลเพอสนบสนนการเรยนการสอน การพฒนาแพลตฟอรมการเรยนรทกษะดจทล

287

เปนตน (ส�านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม, 2560)กระทรวงศกษาธการ ภายใตยทธศาสตรชาตดานการพฒนาและเสรมสราง

ศกยภาพทรพยากรมนษย โดยมเปาหมายเพอพฒนาคนในทกมตและในทกชวงวยใหเปนคนด เกง และมคณภาพ ดวยการยกระดบการศกษาไทยแบบพลกโฉมโดยการน�านวตกรรมดจทล และแอพพลเคชนเพอการศกษา (G-Suite for Education) มาประยกตใชผานอปกรณอเลกทรอนกสทกรปแบบ เพอใหเกดการปฏรปการศกษาอยางบรณาการ เพอลดความเหลอมล�าทางดจทล (Digital Divide) ของสงคมทเกดจากโอกาส ทไมเทาเทยมกนในการเขาถงเทคโนโลยดจทล ทหมายรวมถงขอมลขาวสารทอยบนระบบดจทล ซงความเหลอมล�าอาจเกดจากความยากจน การอาศยอยในพนทหางไกล การขาดการศกษา การขาดทกษะดานดจทล ขอจ�ากดความพการทางรางกาย สงผลใหเกดการวจยพฒนานวตกรรมดจทลเพอสงคม (Social Digital Innovation) หมายถง การสนบสนน การรวมสรางวจย พฒนา และนวตกรรมเทคโนโลยและนวตกรรมดจทลเพอสงคมใน รปแบบบรการอจฉรยะดานตางๆ เชน บรการดานการเรยนร บรการดานสขภาพ เปนตน

จากความกาวหนาของเทคโนโลยดจทลทเขามาเปลยนรปแบบและกระบวนการท�างาน โดยเฉพาะกบผบรหารสถานศกษาและผบรหารการศกษา ทจ�าเปนจะตองรจกทกษะดจทล ซงถอเปนเครองมอและวธการส�าคญในการท�างานในยคดจทล โดยนยหนงเปนผน�าการเปลยนแปลงทท�าหนาทเปนทปรกษาใหกบครผสอนและผเรยนในยคดจทล กระตนความตองการเรยนร และการสรางนวตกรรมดจทล ตลอดจนเปนผอ�านวยความสะดวกแกครผสอนในการจดการเรยนการสอนในยคดจทล เชน บทบาทผบรหารสถานศกษากบนวตกรรมดจทลเพอการศกษา พบวา สอใหมในรปแบบสามมต แอนนเมชน ปญญาประดษฐทเปนผลตภณฑและบรการใหมๆ ทเกดจากการประยกตใชเทคโนโลยนวตกรรมดจทลน�ามาใชเพอตอบสนองความตองการการจดการเรยนการสอนท ปรบเปลยนไปตามบรบทของเทคโนโลยทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว กอใหเกด การสรางสรรคนวตกรรมดจทลใหมทไมเคยมมากอนบนพนฐานของการหลวมรวมเทคโนโลย ทงน นวตกรรมดจทลเปนเพยงเครองมอ อกทงยงเปนสงทพฒนาและเปลยนแปลงไดตลอดเวลา ดงนน การน�าเอามาใชงานจงควรเรมจากการตงเปาหมายส�าหรบการจดการศกษาในอนาคตใหชดเจนกอน จากนนจงก�าหนดกลยทธและน�าเอาเทคโนโลยนวตกรรมดจทลทเหมาะสมมาปรบใชตามวสยทศนขององคกรนนๆ

ภาวะผน�าในยคดจทลการมาของดจทลเปนตวแปรทส�าคญ จากโลกทเคยมพนทและเวลาเปนอปสรรค

กลายเปนโลกไรพรมแดน กลาวคอการเขาถงขอมลทงาย สะดวกและรวดเรว สามารถเชอมโยงและสอสารกนในระดบเรยลไทม ท�าใหองคกรในปจจบนตองขบเคลอนดวยเทคโนโลยนวตกรรมดจทลเปนหลก ผน�ายคใหมตองเขาใจกอนวาความลมเหลวของ ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาThe Status of Digital Leadership of Education Management Administrators


การทดลองเปนสวนหนงของนวตกรรม ผน�าทดตองสรางแรงบนดาลใจใหคนในองคกร มความคดสรางสรรคในการท�างานมากกวาสนใจแตผลลพธเปนหลก รปแบบองคกร แบบทมล�าดบขนของโครงสรางหลายๆชนอาจเคยมประสทธภาพในอดต แตในปจจบนโลกปรบเปลยนอยตลอดเวลา โครงสรางองคกรแบบเดมจงอาจสงผลตอประสทธภาพ การท�างานในยคดจทลและลดความสรางสรรคในการท�างาน ดงนนผน�าในยคน จงตองมความสามารถดานดจทล ในการน�าขอมลทมอยมากมายมหาศาล (Big Data) น�ามาใชใหเกดประโยชนกบองคกรไดอยางไมจ�ากด ตงแตการท�างานในประจ�าวน (Day-to-Day Operation) ไปจนถงการวางแผนกลยทธทจะสนบสนนเปาหมายขององคกร ความเขาใจในความรและทกษะความสามารถของคนในองคกร (Talent management) รวมไปถง การบรหารจดการและสรางสมดลของทกษะความสามารถในหลายๆดาน ใหเหมาะสมกบสถานการณขององคกร ไดแก 1) Executor คอ ความสามารถในการจดการกบงานประจ�าวน 2) Inventor, Creator คอ ความสามารถในการสรางสรรคสงใหมๆ 3) Entrepreneur คอ ความสามารถในการเปนผประกอบการ และ 4) Professional คอ ความเปนมออาชพในการท�างานใหเปนไปตามแผนทก�าหนด ดงนน การน�าเทคโนโลยนวตกรรมดจทล มาทนแรงและใชงานแทนแรงงานมนษย กเพอเพมอตราเรงขององคกรใหวงตามจงหวะการเปลยนแปลงของโลกไดทน (ปกรณ ลสกล, 2561)

ส�าหรบการจดการเรยนรในยคดจทล สหรฐอเมรกายงไดก�าหนดมาตรฐานชาต ดานการใชเทคโนโลยส�าหรบผบรหารสถานศกษา ประกอบดวย 5 ดาน ดงน (สกญญา แชมชอย, 2561: 120)

1. การมวสยทศน โดยผบรหารสถานศกษาจะตองสามารถถายทอดวสยทศนรวมกบการแลกเปลยนวสยทศนกบบคลากรอนๆได สามารถน�าการพฒนา การประยกตใชเทคโนโลย และการบรณาการเทคโนโลยเพอสนบสนนการเปลยนแปลงในองคกรและ ยกระดบความเปนเลศขององคกรได

2. การสรางวฒนธรรมการเรยนรแบบโลกยคดจทล โดยผบรหารสถานศกษา จะตองใชเทคโนโลยนวตกรรมดจทลอยางสม�าเสมอเปนปกต จนเกดเปนวฒนธรรม การเรยนรแบบโลกดจทลในองคกร โดยสนบสนนและสงเสรมใหผเรยนทกคนไดเขาถงทรพยากรการเรยนรดงกลาวอยางทวถง

3. การปฏบตทเปนเลศอยางมออาชพ โดยผบรหารสถานศกษาจะตองจดสภาพแวดลอมการเรยนรและนวตกรรมอยางมออาชพใหกบผเรยน โดยการเสรมสรางพลงอ�านาจใหกบครผสอนและบคลากรในการจดการเรยนรโดยใชเทคโนโลยนวตกรรมดจทลตางๆ

4. การปรบปรงอยางเปนระบบ โดยผบรหารสถานศกษาจะตองสนบสนนและ สงเสรมความเปนผน�าในยคดจทลและสามารถบรหารจดการใหเกดคณภาพอยางตอเนองในองคกร โดยการใชแหลงขอมลสารสนเทศไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

289

5. การเปนพลเมองในยคดจทล โดยผบรหารสถานศกษาจะตองเปนแบบอยางทด สนบสนนและสงเสรมใหเกดความตระหนกในประเดนทางจรยธรรม กฎหมายและสงคม ตลอดจนความรบผดชอบในสงทเกยวของเพอววฒนาการของวฒนธรรมของสงคมดจทล

องคประกอบภาวะผน�าดจทลจากการศกษาภาวะผน�าดจทล (Digital Leadership) ของ Elliott (2017),

National Educational Technology Standards for Administrators: NETS-A, 2009) (STE, 2009 อางใน สกญญา แชมชอย, 2558); ณฐวฒ พงศสร (2560) และ ปกรณ ลสกล (2561) สรปองคประกอบของภาวะผน�าดจทลทส�าคญ ไดดงน

1.การมวสยทศน(VisionaryLeadership)ผบรหารสถานศกษาจะตองมวสยทศน สามารถแลกเปลยนถายทอดวสยทศน หรอความคดรวบยอดเกยวกบการเปลยนแปลงองคกรดวยการพฒนานวตกรรมดจทล และประยกตใชดจทลเพอยกระดบความเปนเลศขององคกร การเขาใจกลยทธทสนบสนนเปาหมายจะเปนการเพมโอกาสในการแขงขนขององคกรดวยนวตกรรมดจทล

2. การเปนผใชงานดจทลไดอยางคลองแคลว (Professional Practice) ผ บรหารสถานศกษาตองตระหนกวาจะตองเปนผ น�าในการใชงานดจทลไดอยางคลองแคลว เชอมนในการใชเทคโนโลย (Digital Native) สามารถจดสภาพแวดลอม การเรยนรและนวตกรรมดจทลไดอยางมออาชพ ออกแบบสถานทท�างานเพอชวย สรางบรรยากาศใหเกดความคดสรางสรรค และการเสรมสรางพลงอ�านาจดวยเทคโนโลยและแหลงเรยนรดจทลตางๆ

3.ความสามารถในการน�าขอมลมาใช (DataDriven)ผบรหารสถานศกษาสามารถเรยกใชขอมลสารสนเทศไดอยางอสระ (Free flow of information) โดยน�ามาใชไดอยางไมจ�ากด ท�าใหเกดประโยชนในการสรางมลคาเพมใหกบองคกรตงแตการท�างานประจ�าวน การวางแผนกลยทธ การบรหารจดการคณภาพอยางตอเนองโดยใชแหลงขอมลสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

4. ความเขาใจในความร และทกษะความสามารถของคนในองคกร (TalentManagement)ผบรหารสถานศกษาจะตองเขาใจขดความสามารถของคนในองคกร จดการและสรางสมดลของทกษะความสามารถของคนในองคกรใหเหมาะสมกบสถานการณ สามารถจดการกบปญหาในการท�างาน การสรางสรรคนวตกรรมดจทลใหม การเปนผประกอบการ ความเปนมออาชพในการท�างานตามแผนทก�าหนด การจางบคลากรทมความรความคดเชงนวตกรรม

5. การสรางวฒนธรรมการเรยนรในโลกดจทล (Digital Age Learning Culture)ผบรหารสถานศกษาจะตองสรางสรรคพลวตในการใชเทคโนโลยและนวตกรรมดจทลใหเปนปกตในองคกร จนเกดเปนวฒนธรรมการเรยนรในโลกดจทลในองคกรไดอยางภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาThe Status of Digital Leadership of Education Management Administrators


ทวถง ตดตามแนวโนมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ใหโอกาสทดลองโครงการใหมๆ และ มความรวดเรวในการตดสนใจ

จากการศกษาองคประกอบภาวะผน�าดจทล พบวาประกอบดวย 5 องคประกอบ ไดแก 1) การมวสยทศน 2) การเปนผใชงานดจทลไดอยางคลองแคลว 3) ความสามารถในการน�าขอมลมาใช 4) ความเขาใจในความรและทกษะความสามารถของคนในองคกร และ 5) การสรางวฒนธรรมการเรยนรในโลกดจทล

ตวอยางภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย ธนบร โดยมนายพศณ ศรพล เปนผอ�านวยการโรงเรยน

ทมวสยทศนในการบรหารคอ “โรงเรยนคณภาพชนเลศ ในวฒนธรรมสวนกหลาบวทยาลย” โดยมกลมเปาหมายทชดเจน ท�าโรงเรยนใหแตกตาง และสรางวฒนธรรมคณภาพ โดยใชดจทลเปนฐานในการบรหาร ทงนทานยงเคยไดรบรางวลโลเกยรตคณผบรหารทใชระบบ ICT มาใชในการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนองจนประสบความส�าเรจอยางมคณภาพและประสทธผลยง ในป 2553 และในปเดยวกนยงไดรบรางวลผลงาน Best Practice บรหารโรงเรยนดายการบรณาการแนวคดทฤษฎทางธรกจกบการศกษา “เพมประสทธภาพตาม CP 7-Eleven” จากโรงเรยนต�ากวาเกณฑมาตรฐานจนเปนโรงเรยนชนะเลศ Best Practice (เสกสรรค แยมพนจ และปกรณ สปนานนท, 2561: 50)

จากการเรมกอตงโรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย ธนบร พบวาทานใชประสบการณฝาวกฤตดวยดจทล ทงนเนองจากโรงเรยนตงอยในสภาพแวดลอมทมโรงเรยนขนาดเลกถงขนาดใหญลอมรอบทงรฐบาลและเอกชน รวมกบแนวโนมของจ�านวนผเรยนทลดลงตามสภาพของสงคม ท�าใหไมมความจ�าเปนในการเปดโรงเรยนดงกลาว แตดวยภายใตการน�าอยางมวสยทศนของผบรหารสถานศกษา จ�าเปนจะตองวเคราะหสภาพแวดลอมทเปนจรงเหลานน โดยเนนกลมเปาหมายของผเรยนทแตกตางจากโรงเรยนทวไป น�าเอาเทคโนโลยนวตกรรมดจทลทางการศกษามาเปนจดเดนเพอสรางความเขมแขงใหกบโรงเรยนมจดเดน นอกจากนการบรหารบคลากรในโรงเรยนทานจะเสรมสรางพลงอ�านาจใหกบครในการท�างาน ใหเหนคณคาและความภาคภมใจในวชาชพคร จากนนหาเหตใหบคลากรในโรงเรยนไดมาเจอกน จดกจกรรมกลมสมพนธโดยการสรางวฒนธรรมโยง ความรกถงกนหมด ดานการบรหารงบประมาณไดใชแนวคดทางธรกจในการบรหาร งบประมาณโรงเรยน กลาตดสนใจในการลงทนนวตกรรม เทคโนโลยดจทลททนสมยกบการศกษา เชน โปรแกรม Zappar ชวยออกแบบ AI ในการจดการเรยนการสอนให เครอขายผปกครองเหนอยางเปนรปธรรมโดยมดจทลเปนฐานและยกระดบการบรหารงานในโรงเรยนไปสมาตรฐานสากลดวยการมภาวะผน�าดจทล

291

ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษากบการบรหารสถานศกษาในยคดจทล

จากนโยบายส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ก�าหนดใหสถานศกษาน�าดจทลเทคโนโลยมาใชในการเพมประสทธภาพการบรหารอยางเปนระบบ น�าไปสการน�าเทคโนโลย Big Data เพอเชอมโยงขอมลดานตางๆ ตงแตขอมลผเรยน ขอมลครผสอน ขอมลสถานศกษา ขอมลงบประมาณทจ�าเปนมาวเคราะหเพอใหสถานศกษาสามารถจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยนไดอยางมประสทธภาพ (ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2562) โดยในศตวรรษท 21 สถานศกษามความจ�าเปนตองเขาใจบรบทขององคกรทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทเขามามผลกระทบตอการบรหารสถานศกษาอยางมาก โดยเฉพาะสภาพแวดลอมภายนอกทางเทคโนโลยทเปนทงปจจยเออและปจจยทเปนอปสรรคในการบรหารงาน ลวนสงผลท�าใหผเรยน การเรยนร ครผสอน เทคโนโลยและนวตกรรมการเรยนรในยคดจทลเปลยนแปลงตามไปดวย ดงนนภาวะผน�าดจทล จงหมายถงการน�าของผบรหารองคกรในยคดจทล ทมพฤตกรรมสามารถน�าองคกร โดยใชเทคโนโลยหรอนวตกรรมดจทลเพอเปนกลไกส�าคญทจะขบเคลอนผลลพธของ สถานศกษา ท�าใหการบรหารงานเปนไปอยางมระบบสงผลใหงานเกดประสทธภาพยงขน (สกญญา แชมชอย, 2561)

ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 5 การบรหารและ การจดการศกษา มาตรา 39 ใหกระทรวงกระจายอ�านาจการบรหารและการจดการศกษา ทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคลและการบรหารทวไป ดงนน ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาในบทความน จงหมายถง คณลกษณะ ความร ทกษะ ความสามารถและพฤตกรรมการแสดงออกในการน�าของผอ�านวยการโรงเรยนทมอทธพลตอครผสอนและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน ในการบรหารทวไป บรหารบคคล บรหารงานวชาการและบรหารงบประมาณ โดยมความเขาใจ สามารถสรางสรรค เขาถง และน�าเทคโนโลยนวตกรรมดจทลมาใชในการบรหารโรงเรยน ทง 4 ดาน ไดแก

1.ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาดานการบรหารทวไปหมายถง คณลกษณะ ความร ทกษะ ความสามารถและพฤตกรรมการแสดงออกของผอ�านวยการโรงเรยนในการก�าหนดนโยบาย แนวทางการใชเครองมอดจทล การวเคราะหขอสนเทศในองคกรทเปนประโยชนเพอการบรการสาธารณะ การวเคราะหขอมลขององคกร เพอเปรยบเทยบกบหนวยงานอน การแปลงขอมลของหนวยงานไปสรปแบบมาตรฐานเพอใชในการเชอมโยงของขอมลระหวางหนวยงานในการแลกเปลยนขอมล (Standard Data Exchange) การใชงานระบบปฏบตการ การจดการขอมล การส�ารองขอมล การใชงานคลาวดคอมพวตง การใชงานเวบบราวเซอร การใชธรกรรมอเลกทรอนกส การใช

ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาThe Status of Digital Leadership of Education Management Administrators


ดจทลเพอความมนคงปลอดภยในการบรหารโรงเรยน การบรหารความเสยงดจทล (Digital Risk Management) ของผเรยน การใชเทคโนโลยดจทลเพอสนบสนนการเปลยนผานสโรงเรยนดจทล การสนบสนนการพฒนาระบบนเวศน (Ecosystem) เพอพฒนาบรการดจทลแบบเชอมโยง การใชดจทลคาดการณสถานการณทอาจเกดขนตอโรงเรยนจากการเปลยนแปลงเทคโนโลยดจทล (Scenario Analysis) เปนตน

2. ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาดานการบรหารบคคล หมายถง คณลกษณะ ความร ทกษะ ความสามารถและพฤตกรรมการแสดงออกของผอ�านวยการโรงเรยนในการพฒนาทกษะดานเทคโนโลยดจทลส�าหรบครผสอนและบคลากรในโรงเรยน โดยวเคราะห จดท�าแผนการพฒนา การพฒนาหลกสตรฝกอบอรม และการประเมน การพฒนาทกษะดานเทคโนโลยดจทล การใชดจทลเพอการท�างานรวมกนแบบออนไลนในโรงเรยน การเปนตวอยางในหลกปฏบตทดดานดจทล การสรางเครอขายของครผสอนและบคลากรในโรงเรยนทมการเชอมโยงขอมลและการท�างานขามหนวยงาน เพอสรางสรรคนวตกรรมดจทล การเสนอแนวทางและพฒนากลยทธดานงานบคคล เพอประสทธภาพการท�างานแบบดจทลและแบบเชงรก โดยเสรมทกษะดจทลทเหมาะสมกบบทบาทและลกษณะงานใหแกครผสอนและบคลากร การใชดจทลในการวเคราะห ผลการปฏบตงานทสงเสรมความกาวหนาของบคลากร เปนตน

3. ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาดานการบรหารวชาการ หมายถง คณลกษณะ ความร ทกษะ ความสามารถและพฤตกรรมการแสดงออกของผอ�านวยการโรงเรยนในการใชเทคโนโลยและนวตกรรมส�าหรบการจดการเรยนการสอน การใชโปรแกรมตดตอสอภาพเคลอนไหวในการสรางสอดจทล การใชโปรแกรมดจทล เพอการวเคราะหขอมลการจดการเรยนการสอนส�าหรบงานสอนประจ�า การจดท�าคลงขอมล (Data Warehousing) ใหพรอมน�าไปใชและวเคราะหตอ เชน คลงขอสอบ การพฒนานวตกรรมดจทลในการวดผลสมฤทธของผเรยน เปนตน

4. ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาดานการบรหารงบประมาณ หมายถง คณลกษณะ ความร ทกษะ ความสามารถและพฤตกรรมการแสดงออกของผอ�านวยการโรงเรยนในการน�าระบบดจทลมาจดท�าประเมนงบประมาณของโครงการ การประมาณการคาใชจายในการน�าโครงการดจทลไปใช (Implementation Cost Estimation) การน�าระบบดจทลจดท�ารายงานเพอเสนอของบประมาณโครงการ การใชสตรฟงกชน เพอการค�านวณ การตดตามตรวจสอบงบประมาณในระหวางด�าเนนการโครงการ การประมาณการคาใชจายและจดท�ารายงานเพอเสนอของบประมาณในการบ�ารงรกษาเทคโนโลยดจทล (Maintenance Cost Estimation) เปนตน

ผบรหารสถานศกษาสามารถใชเทคโนโลยและนวตกรรมดจทลทงในดานการบรหารสถานศกษาและการจดการเรยนการสอน เพอพฒนาครผสอน ผเรยนและสถานศกษาให

293

มคณภาพการศกษาทสงขนและสอดคลองกบการจดการศกษาในศตวรรษท 21

บทสรป ภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาในการบรหารสถานศกษาในยคดจทล

จากความเจรญกาวหนาของเทคโนโลย การจดการศกษาในรปแบบทผานมาอาจจะไมเหมาะสมกบการสรางพลเมองในยคดจทล ความทาทายทควรตระหนกกคอ ผบรหารสถานศกษาและครผสอนทมความรเทาทนการเปลยนแปลงหรอไม และจะใชประโยชนจากเทคโนโลยเพอการบรหารสถานศกษาใหเหมาะสมกบบรบททเปลยนไปอยางไร เปาหมายหลกในการจดการศกษาในยคดจทลจงควรเปนการจดการศกษาเพอใหผเรยนมความร แลวตอยอดองคความรดวยความคดสรางสรรค (สกญญา แชมชอย, 2561) ผบรหารสถานศกษาจงตองเปนตนแบบทดในการท�างานดวยดจทล ทงในเรองความคด ความเปนผน�าและพฤตกรรม สามารถสรางทมผน�าการเปลยนแปลงทมองปญหาแบบ องครวม (Holistic View) โดยค�านงถงการใชทรพยากรอยางคมคา สามารถออกแบบ สถานศกษาใหเปนโรงเรยนดจทล (Future Design) โดยเรมจากการวเคราะห สภาพโรงเรยนในปจจบนเปรยบเทยบกบโรงเรยนดจทลในอนาคต รวมกบครผสอน บคลากรในโรงเรยน ผเรยน และผมสวนไดสวนเสย ในการก�าหนดวสยทศนและเปาหมายสการเปนโรงเรยนดจทล การก�าหนดงานหลกของโรงเรยนใหสอดคลองกบนโยบายและยทธศาสตรชาตดานการศกษา การปรบโครงสรางองคกรและวธการบรหารจดการท เหมาะสมกบโรงเรยนดจทล ปรบปรงรปแบบการบรหารบคคลใหมความร ทกษะ ความสามารถดานดจทล สงเสรมและสนบสนนอปกรณเครองมอเพอสนบสนนการพฒนาส โรงเรยนดจทล และการใชดจทลในการจดการศกษาใหกบผ เรยน ทงนเพอลด ความซ�าซอนในการท�างานในทกๆ งานและใชทรพยากรทมอยอยางจ�ากดใหเกดประสทธภาพและประสทธผล บรรลผลส�าเรจตามเปาหมายและวสยทศนของการเปนโรงเรยนดจทลตอไป

ขอเสนอแนะทางวชาการ1. ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ควรน�าองคประกอบภาวะผน�าดจทล

ของผบรหารสถานศกษา ไปใชในการก�าหนดเปนนโยบายในการพฒนาภาวะผน�าดจทลของผบรหารโรงเรยน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

2. ควรมการศกษาปจจยดานคณลกษณะและภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ทสงผลตอประสทธภาพและประสทธผลของความส�าเรจในการบรหารสถานศกษาในยคดจทลสการเปนโรงเรยนดจทลทมการน�าเทคโนโลยและนวตกรรมมาใชใน การจดการศกษาภาวะผน�าดจทลของผบรหารสถานศกษาThe Status of Digital Leadership of Education Management Administrators


เอกสารอางองณฐวฒ พงศสร. (2560). ผน�าในยคดจทล. [ออนไลน]. สบคนเมอ 19 เมษายน 2562.

จาก http://www.dharmniti.co.th/ผน�าในยค-digital-economy ปกรณ ลสกล. (2561). LeadershipinDigitalEra:ภาวะผน�าในโลกดจทล. [ออนไลน].

สบคนเมอ 6 พฤศจกายน 2561. จาก https://today.line.me/th/pc/article/Leadership+in+Digital+Era

สกญญา แชมชอย. (2558). ภาวะผน�าทางเทคโนโลย: การน�าเทคโนโลยสหองเรยนและโรงเรยนในศตวรรษท 21. วารสารศกษาศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร, 16(4): 216-224.

. (2561). การบรหารสถานศกษาในยคดจทล. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2562). นโยบายส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานพ.ศ.2562. [ออนไลน]. สบคนเมอ 28 มนาคม 2562. จาก https://www.obec.go.th

ส�านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม. (2560). แผนปฏบตราชการ4ปพ.ศ.2561-2564. [ออนไลน]. สบคนเมอ 19 เมษายน 2562. จาก https://www.mdes.go.th

เสกสรรค แยมพนจ และปกรณ สปนานนท. (2561). ถอดบทเรยนกรณศกษาโรงเรยนสวนกหลาบธนบรกบการใชPLCสการจดการเรยนรแบบActiveLearningเอกสารการประชมทางวชาการของครสภาประจ�าป2561. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการคาของ สกสค. ลาดพราว.

Elliott, T. (2017). DigitalLeadership:ASix-StepFrameworkForTransformation. [Online]. Retrieved November 6, 2018. from http://www.digitalistmag.com/author/telliott

ภาวะผู้น...

Documents