สรปผลการวจย

โครงการพฒนาความรวมมอแกไขปญหาความยากจน พฒนาสงคมและสขภาวะชมชน จงหวด

มหาสารคาม ระยะท 1 (ปการศกษา 2554) โดย

รศ.ดร.ฉลาด จนทรสมบต และคณะ หนวยวจยและพฒนาความเขมแขงของชมชนและการจดการความร คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยมหาสารคาม

สถานการณ ความรนแรง ผลกระทบของปญหา

ผลกระทบจากกระแสโลกาภวตนหรอการพฒนาทผานมา

การบรโภคนยม ชองวางระหวางรวย-จน วางงาน หนสน

ยาเสพตด แตกแยก แบงแยก ละเมดสทธชมชน ขาดการมสวนรวมทแทจรง ตางคนตางท า

ปญหาสขภาวะทางดานรายกาย/จตใจ/สตปญญา สงคม/ผน า/กลมองคกร

ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสขภาพ

วตถประสงคของการศกษาวจย

เพอสรางกลไกภาคความรวมมอพฒนาแกปญหาความ ยากจนพฒนาสงคม สขภาวะทเหมาะสมกบทองถน เพอพฒนาระบบฐานขอมลจากฐานชมชนสการก าหนด เชงนโยบายเพอการพฒนาระดบตาง ๆ เพอสรางกระบวนการเรยน จดการองคความรของชมชน สการแกไขปญหาเศรษฐกจ สงคม และสขภาวะ เพอภาคสงเสรมสนบสนนเพอแกไขปญหาความยากจนตามความตองการของชมชน

ความส าคญของการวจย

ไดรปแบบการท างานแบบมสวนรวมแกปญหาความยากจน

เกดเครอขายการเรยนรในการจดการความรชมชน

เกดศนยการเรยนรแกจนตนแบบขยายสชมชนอนได

เกดเกษตรแนวใหมยดการเรยนรจากการปฏบต (บนวถพอเพยง)

Closing out

จบ-ออก การเรยนรดวยการปฏบต : Action Learning

กรอบแนวคดการวจย

กระบวนการศกษาวจย

ขนตอน/กจกรรม

เตรยมกลไกลภาค

เวทตดตามประเมนสรปบทเรยน

ปฏบตตามแผน

เวทเจรจาภาคบรณาการแบบสทองถน

ประชาวจารณแผนรบรองแผน

เวทบททวน/วเคราะหจดท าแผน

สรางคมอ/เครองมอการขบเคลอนแกปญหา

สรางตวชวดเกณฑการประเมน

เวทชแจงสรางความเขาใจใหชมชน

เวทลงนามบนทกความรวมมอ

คดเลอกครอบครวตนแบบ

แผน กจกรรมและผลลพธการด าเนนงาน 1 ป (มนาคม 2554 - กมภาพนธ 2555)

วตถประสงค กจกรรม ผลลพธ

1. ค ำสงแตงตงคณะท ำงำน 2. รำยงำนกำรพฒนำตวชวดและก ำหนดกำรประเมน3. รำยงำนผลกำรประชมชแจงและลงนำม MOU 4. รำยงำนผลกำรจดอบรมวทยำกรกระบวนกำร 5. คมอกำรปฏบตงำน , บญชครวเรอน, แผนแมบท, แผนพฒนำคณภำพชวต,แผนผบ , โปรเตอร

ขอท 1

ขอท 4

1. รำยงำนโครงกำรฉบบสมบรณและรำยงำนสรปผบรหำร อยำงละ 20 เลม 2. เวปไซตโครงกำร จ ำนวน 1 ระบบ

ขอท 2

1. ขอมลรำยรบรำยจำย 2. แผนทสขภำวะชมชน 3. ผลกำรประเมนกอนพฒนำ 4. ผลกำรประเมนหลงพฒนำ

ขอท 3

1. แผนแมบทกำรแกไขปญหำควำมยำกจน สงคมและสขภำวะ 2. ครอบครวตนแบบ / แผนกำรแกไขปญหำควำมยำกจนน ำรอง 3. รำยงำนผลกำรจดเวทเจรจำภำคบรณำกำรแผนชมชน / ขอบญญตและแผนพฒนำ 3 ป อปท. 4. รำยงำนผลกำรปฏบตงำนตำมแผนชมชน (โครงกำรน ำรอง) 5. รำยงำนผลกำรฝกอบรมและศกษำดงำน

1. จดเตรยมกลไกการด าเนนงานโครงการฯ 2. พฒนาตวชวดและก าหนดเกณฑการประเมน 3. จดท าเอกสารและคมอการปฏบตงาน 4. ประชมชแจงท าความเขาใจและลงนามในพนธะสญญา 5. ประชมเชงปฏบตการ/ฝกอบรมวทยากรกระบวนการ

1. ตดตามประเมนผลและถอดบทเรยนและจดท ารายงานสรปผล 2. จดเวทสรปบทเรยนและน าเสนอผลการด าเนนงานความรวมมอแกไขปญหาความยากจนฯ ระยะท 1 (ป 2554 ) 3. จดท า Website กระบวนการด าเนนงานโครงการ

1. ชมชนเปาหมายทบทวน จดท าขอมลวเคราะหรายรบรายจายและขอมลสขภาวะชมชน 2. การประเมนกอนการพฒนา 3. การประเมนหลงพฒนา

1. เวทจดท ำแผนแมบทกำรแกไขปญหำควำมยำกจน สงคมและสขภำวะ 2. จดประชำพจำรณตรวจสอบรบรองแผนกำรแกไขปญหำควำมยำกจนและพฒนำสขภำวะชมชน 3. จดเวทเจรจำภำคบรณำกำรแผนกำรแกไขปญหำควำมยำกจนและแผนสขภำวะชมชนสแผนพฒนำทองถน (เทศบำล/อบต.) 4. ปฏบตกำรสนบสนนกจกรรมตำมแผนกำรแกไขปญหำควำมยำกจนและแผนพฒนำสขภำวะชมชน

เพอสรางกลไกภาคความรวมมอพฒนาแกปญหาความ ยากจนพฒนาสงคม สขภาวะทเหมาะสมกบทองถน

เพอพฒนาระบบฐานขอมลจากฐานชมชนสการก าหนดเชงนโยบายเพอการพฒนาระดบตาง ๆ

เพอสรางกระบวนการเรยน จดการองคความรของชมชนสการแกไขปญหาเศรษฐกจ สงคม และสขภาวะ

เพอภาคสงเสรมสนบสนนเพอแกไขปญหาความยากจนตามความตองการของชมชน

แผน กจกรรมและผลลพธการด าเนนงาน 1 ป (ม.ค. 2554 – ก.พ. 2555)

รายละเอยดมดงน

ผลของการวจย

1. สรางกลไกภาคความความรวมมอคณะบคคล 3 ระดบ คอ 1) ระดบชมชนเปนเปาหมายในการพฒนา 2) อปท.สงเสรมสนบสนนกระบวนการด าเนนงาน 3) จงหวดสงเสรมและขบเคลอนการด าเนนงานระดบนโยบาย 2. มระบบฐานขอมลการปฏบตจรงโดยชมชนเปนผปฏบต น าไปสการสงเคราะหเพอก าหนดนโยบายและแผนงานในการแกไขปญหาความยากจน พฒนาสงคมและสขภาวะ

ผลของการวจย

4. เกดภาคสงเสรมสนบสนนการพฒนาเพอแกไขปญหาความยากจน พฒนาสงคมและสขภาวะตามความตองการของชมชน โดยอาศยองคกรปกครองสวนทองถน (อบต.) ผานกระบวนการเรยนรดวยการปฏบต

3. มกระบวนการเรยนรสการปฏบตของภาคความรวมมอแกไขปญหาความยากจน พฒนาสงคมและสขภาวะทเหมาะสมกบสภาพทองถน โดยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

ผลของการวจย

เกษตรกรแนวใหมในการแกไขปญหา

ความยากจน

จดท าบนทกบญชรายรบ-รายจาย

สรปผลบนทกผลการ

ด าเนนงาน

ประเมนผลทงหมดและปรบแผน

วเคราะหขอมลบญชรายรบ-รายจาย

น าแผนสการปฏบต

วางแผนชวต

เปาหมายชวต

แผนอาชพ

แผนการจดการเวลา

แผนสขภาพ

เครอขายศนยการเรยนรชมชนในการแกปญหา

ความยากจน อาคารประชมแลกเปลยนเรยนร หลกสตร/ประสบการณ เอกสารกรณศกษา

ครอบครวตวอยาง - เดนดานการท าบญชครวเรอน/แผนชวต ชมชนตนแบบ - เดนดานแผนชมชน - เดนดานการบรณาการแผน

แปลงศกษาดงาน วทยากรถายทอดความร ปฏบตการ/สาธต วสด-อปกรณบรการ

หมบาน

ต าบล อ าเภอ

จงหวด

ระบบฐานขอมล/ขอมลชมชนเปนทยอมรบในระดบนโยบาย

ทองถน

เวทบรณาการแผน/เสนอแผนสนโยบาย

ทองถน

แผนสขภาวะชมชน/หมบานอยดมสข

แผนแมบทชมชน

แผนชวตของครอบครว

บญชครวเรอนรายรบ-รายจาย

ครวเรอน

รายรบ รายจาย

หนสน

ออม

กลไกลการขบเคลอนแบบบรณาการทน าไปส การปฏบตไดจรง และเหมาะสม

เกษตรอ าเภอ

ธกส. พฒนาชมชน

อบต. กศน. รพ.สต. โรงเรยน ทองถนอ าเภอ

คณะท างานภาคขบเคลอนการพฒนา

รวมกจกรรม/น าแผนสการศกษา

ปรบแผนองคการตนเอง

สงเสรม สนบสนน

ตดตาม ประเมนผล

ก าหนดบทบาทการท างานรวมกน

ปจจย/เงอนไขแหงความส าเรจ

ชมชนตองสนใจและใหความรวมมอ

องคกรหนวยงานภาคความรวมมอตองปรบวธคด วธปฏบต และการใหคณคาปญญาของชมชน

ผบรหารทองถนตองรวมเรยนรอยางตอเนอง

. ตองใชเวลา (เลก ยาว ลก)

ปจจย/เงอนไขแหงความลมเหลว

1

2

3

4

การบรณาการ/การตดตาม

งบประมาณ

ความตอเนอง/เวลา

วฒนธรรมองคกรภาคความรวมมอ

บทเรยน/องคความรทไดจากการด าเนนงานโครงการ

การสรางกลไกพฒนาแบบภาคระดบจงหวด อ าเภอ ต าบล โดยเนนระดบหวหนาสวนส านกงานเปนกลไกส าคญ ท าใหขาดการประสานงานรวมมออยางตอเนอง

บทเรยน/องคความรทไดจากการด าเนนงานโครงการมดงน

ระบบฐานขอมลชมชน (บญชครวเรอน) หากไมน าขอมลมาสการวเคราะห มาสการวางแผนพฒนาอยางตอเนองจะไมเกดประโยชนอะไรเลย

บทเรยน/องคความรทไดจากการด าเนนงานโครงการ (ตอ)

การเรยนรจากการปฏบตเปนแนวทางในการด าเนนงานเพอขจดความยากจน และเสรมสรางชมชนใหเขมแขงไดอยางยงยน

กระบวนการวางแผนพฒนาขององคกรภาค หากสามารถเรยนรทจะน าขอมลสการก าหนดเชงนโยบายได จะท าใหแผนพฒนาดานตาง ๆ แกไขปญหาความยากจนได

แผนงานโครงการพฒนาตอเนอง

แผนงานโครงการพฒนาตอเนองมดงน

1 สงเสรมและสนบสนนครอบครวตนแบบน าแผนพฒนา คณภาพชวตสการปฏบตเปนรปธรรม

1

สงเสรมและจดกระบวนการเรยนรเรองการบนทกบญช รายรบ-รายจาย อยางตอเนอง

2

จดตงศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยง

3

แผนงานโครงการพฒนาตอเนอง (ตอ)

พฒนาศกยภาพแกนน าครอบครวตนแบบเศรษฐกจพอเพยง

4

พฒนาเครอขายกลมองคกรชมชนสถาบนการเงนชมชนใหเขมแขง

5

แผนงานโครงการพฒนาตอเนอง (ตอ)

พฒนาแผนพฒนาสงคมและสขภาวะชมชนสการปฏบต เวทขบเคลอนแผนแมบท

ชมชนสการปฏบตใหเปนรปธรรม

6

7