• วัคซีนฝีดาษไก่

วัคซีนนี้เป็นวัคซีนไวรัสเชื้อเป็น ชนิดอ่อน ไม่เป็นอันตรายต่อไก่เป็นวัคซีนแห้งบรรจุในขวดสูญญากาศ

การเก็บรักษา

เก็บในตู้เย็น อุณหภูมิ 2-5 องศาเซลเซียส หรือในกระติกนำ้าแข็ง

ขนาดของวิธีใช้

1)เตรียมเข็มแทงปีก และกระบอกฉีดยาที่สะอาด โดยนึ่งหรือต้มในนำ้าเดือดฆ่าเชื้อ10-25นาที

2)ละลายวัคซีนด้วยนำ้ายาละลาย โดยใช้เข็มขนาด ใหญ่เช่นเบอร์18-16มิฉะนั้นจะละลายวัคซีน คอ่นขา้งยากเนือ่งจากนำา้ยาละลายทีใ่ชม้ลีกัษณะ หนดืดดูนำา้ยาละลายจากหลอดใสใ่นหลอดวคัซนี เล็กน้อย แล้วใช้ปลายเข็มกวนให้วัคซีนละลาย เป็นเนื้อเดียวกัน

3)ใช้เข็มคู่ จุ่มในขวดแล้วแทงลงไปที่พังผืดของ ปีก (wingweb) ทำาตัวละ 1-2 ครั้ง อย่าให้ถูก เส้นเลือด

4)วคัซนีทีผ่สมแลว้ควรใชท้นัทีหากใชไ้มห่มดอาจจะ เก็บไว้ใช้ภายใน5-6ชั่วโมงโดยต้องแช่ไว้ในนำ้าแข็ง

5)วัคซีนใช้ได้กับไก่ทุกขนาดอายุตั้งแต่1วันขึ้นไป ความคุ้มโรคไก่จะมีความคุ้มโรคหลังจากได้รับ วัคซีนแล้วประมาณ2อาทิตย์และจะมีความคุ้ม โรคได้นานประมาณ1ปีหรือนานกว่านั้น

พิมพ์ที่ : โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา โทร. 043-328589-91

เอกสารเผยแพร่ความรู้ทางวิชาการ ฉบับที่ 19

• วัคซีนอหิวาต์ เป็ด - ไก่

วัคซีนอหิวาต์เป็ด-ไก่เป็นวัคซีนแบคทีเรียเชื้อตายใช้ปอ้งกนัโรคอหวิาตใ์นสตัวป์กีไดแ้ก่เปด็ไกแ่ละหา่นวคัซนีนี้ผลิตจากเชื้อPasteurellamultocidaType8:Aสเตรนท้องถิ่นซึ่งถูกทำาให้ตายด้วยฟอร์มาลิน

การเก็บรักษา

เก็บไว้ในที่มืดและเย็น

การใช้วัคซีน

ทำาความสะอาดจุกยางและคอขวดด้วยสำาลีชุบแอลกอฮอล์แลว้ดดูวคัซนีออกใชด้ว้ยเขม็และกระบอกฉดียาที่ได้นึ่งหรือต้มฆ่าเชื้อโรคแล้ววัคซีนนี้ใช้สำาหรับฉีดสัตว์ที่มีอายุตั้งแต่1เดือนขึ้นไปและควรฉีดวัคซีนทุกๆ3เดือนไม่ควรฉีดวัคซีนนี้กับไก่ที่มีอายุตำ่ากว่า1เดือน

ขนาดฉีด

เป็ดไก่และห่านตัวละ1ซีซี.เข้ากล้ามเนื้อหน้าอกหรือโคนปีกหรือใต้ผิวหนังบริเวณคอ

ความคุ้มโรค

สัตว์ที่มีความคุ้มโรคหลังฉีดวัคซีนแล้วประมาณ 15วันและจะมีความคุ้มโรคได้ประมาณ3เดือน

ข้อควรระวัง

ประสทิธภิาพในดา้นใหค้วามคุม้โรคของวคัซนีอหวิาต์เป็ด-ไก่โดยทั่วๆไปมีประมาณ70%เท่านั้นและขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการระบาดของโรค ด้วยการใช้วัคซีนเป็นเพียงส่วนหนึ่งของมาตรการในการป้องกันโรค มาตรการสำาคัญในการป้องกันโรคนี้ได้แก่การสุขาภิบาลสัตว์ที่ดีและการป้องกันการติดโรคจากแหล่งที่มีโรคโดยทุกทาง

การใหว้ัคซีน ป้องกันโรคไก่

ศูนย์เครือข่ายวิจัย

และพัฒนาด้านการปรับปรุงพันธุ์สัตว์ (ไก่พื้นเมือง)คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

โทร. 043-342407 http://ncab.kku.ac.th

• วัคซีนนิวคลาสเซิลสเตรนเอฟ

วคัซนีนีเ้ปน็วคัซนีเชือ้เปน็ทีผ่ลติมาจากเชือ้ไวรสันวิคลาสเซลิสเตรนเอฟโดยการเพาะเลีย้งเชือ้ในไขไ่ก่วคัซนีสเตรนเอฟนี้มคีณุสมบตัใิหภ้มูคิุม้กนัโรคนวิคลาสเซลิไดเ้ปน็อยา่งดีใชไ้ดก้บัไก่ทุกอายุทั้งสามารถใช้หยอดจมูกหรือหยอดตาก็ได้วัคซีนนี้ผลิตขึ้นเป็นชนิดแห้งเก็บในตู้เย็นธรรมดาอุณหภูมิ2-5องศาเซลเซียส

ขนาดของวิธีใช้

ผสมวัคซีนและนำ้ายาละลายตามขนาดที่กำาหนด เขย่าให้เข้ากัน วัคซีนที่ผสมแล้วต้องนำาไปใช้ทันทีโดยการหยอดจมูกหรือหยอดตาตัวละ 1 หยด (ใช้เข็มฉีดยาเบอร์ 20 หรือเข็มหยอดจมูก) และต้องแน่ใจว่าไก่ที่ให้วัคซีนนั้นได้รับวัคซีนถูกตอ้งทกุตวัเครือ่งมอืทีใ่ชต้อ้งตม้ใหเ้ดอืดแลว้ทิง้ไวใ้หเ้ยน็กอ่นใช้

ความคุ้มโรค

ไก่จะมีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคนิวคลาสเซิลได้หลังจากได้รับวัคซีนแล้วประมาณ 14 วัน และไก่ที่มีสุขภาพสมบูรณ์เท่านั้นจึงจะมีภูมิคุ้มกันโรคได้ดี ไก่อายุ15อาทิตย์ขึ้นไปจะมีภูมิคุ้มกันโรคอยู่นาน3-4เดือนการให้วันซีนขนิดนี้แก่ลูกไก่ที่มีอายุน้อยๆ ก่อนที่ภูมิคุ้มกันโรคที่ได้รับจากแม่จะหมดไปนัน้(ประมาณ3อาทติย)์ลกูไกน่ัน้จะมภีมูคิุม้กนัโรคไดไ้มส่งูพอจงึจำาเปน็ตอ้งใหว้คัซนีแกล่กูไกเ่หลา่นัน้อกีครัง้หนึง่ลกูไกเ่หลา่นั้นจึงจะมีภูมิคุ้มกันโรคได้ดียิ่งขึ้น และควรระมัดระวังการติดโรคระยะกอ่นทีล่กูไกเ่หลา่นัน้จะสรา้งภมูคิุม้โรคไดด้พีออกีดว้ย

สถานที่ซื้อวัคซีน

กรมปศุสัตว์ / สำานักงานปศุสัตว์จังหวัด และสำานักงานปศุสัตว์อำาเภอทุกแห่ง/ร้านขายยาสัตว์ การซื้อวัคซีนป้องกันโรคไก่ทุกชนิดยกเว้นวัคซีนอหิวาต์เปด็-ไก่ตอ้งนำากระตกิบรรจนุำา้แขง็ไปเพือ่ใสว่คัซนีทีซ่ือ้ทกุครัง้มิฉะนั้นเจ้าหน้าที่จะไม่จำาหน่ายให้ ทั้งนี้เพราะวัคซีนทุกชนิดยกเว้นวัคซีนอหิวาต์เป็ด-ไก่ ต้องเก็บรักษาในความเย็นและมีให้ถูกแสงสว่างเพื่อรักษาคุณภาพของวัคซีนไม่ให้เสื่อม

การเก็บรักษาวัคซีน

วัคซีนป้องกันโรคนิวคลาสเซิลแบบหยอดจมูก (สเตรนเอฟ) วัคซีนโรคนิวคลาสเซิลแบบแทงปีก (สเตรนเอ็มพี) และวคัซนีปอ้งกนัโรคฝดีาษเปน็วคัซนีเชือ้เปน็ชนดิแหง้บรรจใุนขวดต้องเก็บไว้ในตู้เย็นหรือกระติกบรรจุนำ้าแข็งส่วนวัคซีนป้องกันโรคอหิวาต์ไก่เป็นวัคซีนเชื้อตาย บรรจุในขวดสามารถเก็บในอุณหภูมิธรรมดาโดยระวังอย่าให้ถูกแสงแดดและความร้อน

ข้อควรระวังในการให้วัคซีน

1) เก็บวัคซีนไว้ในตู้เย็นตลอดเวลา 2) ไม่เปิดวัคซีนและผสมวัคซีนจนกว่าจะพร้อมที่จะใช้ 3) ผสมวัคซีนให้เข้ากันดีกับนำ้ายาละลาย 4) ไม่ให้วัคซีนแก่ไก่เกินจำานวนที่ระบุไว้ 5) ไม่ให้วัคซีนอย่างรีบเร่ง 6) ไม่ควรให้วัคซีนแก่ไก่ที่กำาลังป่วยหรือระหว่างให้ยา 7) หลังการให้วัคซีนแล้วขวดบรรจุวัคซีนจะต้องนำาไปฝัง หรือเผา

การให้วัคซีนแล้วไม่ได้ผล

1) ไกไ่มต่อบสนองตอ่วคัซนีทีใ่หเ้นือ่งจากโรคทางพนัธกุรรม บางชนิด 2) วคัซนีเสือ่มสภาพเนือ่งจากเกบ็รกัษาไมด่หีรอืหมดอายแุลว้ 3) ลูกอายุน้อยๆมีภูมิคุ้มกันจากแม่สูงทำาให้รบกวนการ สร้างภูมิคุ้มกันจากวัคซีน

4) การสรา้งภมูคิุม้กนัในลกูไกอ่ายนุอ้ยๆยงัไมด่เีทา่ทีค่วร ลูกไก่จะสร้างภูมิคุ้มกันได้ดีเมื่ออายุ6สัปดาห์ขึ้นไป 5) ไก่เป็นโรคอื่นมาก่อน ซึ่งอาจจะกดหรือรบกวนการ สร้างภูมิคุ้มกันหลังการให้วัคซีน 6) การปฏบิตัโิดยการใหว้คัซนีตา่งๆไมถ่กูตอ้งทำาใหไ้กไ่ม่ ได้รับวัคซีนหรือได้รับวัคซีนน้อยเกินไป

เครื่องมือที่จำาเป็นในการให้วัคซีน

1. กระบอกฉีดยาหรือไซริงจ์2หรือ5ซีซี 2. เข็มฉีดยาเบอร์22-24 3. ที่หยอดจมูก 4. เข็มแทงปีก ก่อนใช้เครื่องมือเหล่านี้ต้องล้างให้สะอาดแล้วฆ่าเชื้อโดยการต้มหรือนึ่งก่อนทุกครั้ง และต้องทิ้งให้กระบอกฉีดยาและเข็มเย็นก่อนผสมวัคซีน

วัคซีนป้องกันโรคไก่ชนิดต่างๆ

• วัคซีนนิวคลาสเซิลสเตรนเอ็มพี

วัคซีนนี้ เป็นวันซีนเชื้อเป็นที่ผลิตจากเชื้อไวรัสนิวคลาสเซิลสเตรนเอ็มพี โดยการเพาะเลี้ยงเชื้อในไข่ไก่ วัคซีนนี้ยังมีความรนุแรงตอ่ลกูไกอ่ายนุอ้ยๆอยูบ่า้งจงึควรใชก้บัไกท่ีม่อีายุตั้งแต่6อาทิตย์ขึ้นไปหรืใช้ในการวัคซีนซำ้านอกจากนี้ยังใช้ได้ผลดีในฝูงที่เกิดโรคนิวคลาสเซิลระบาด วัคซีนนี้ผลิตเป็นชนิดแห้งเก็บในตู้เย็นธรรมดาอุณหภูมิ2-5องศาเซลเซียส

ขนาดของวิธีใช้

ผสมวัคซีนและนำ้ายาละลายตามขนาดที่กำาหนด เขย่าให้เข้ากัน วัคซีนที่ผสมแล้วต้องนำาไปใช้ในทันทีโดยการแทงปีกเครื่องมือที่ใช้ต้องทำาความสะอาดโดยการต้มในนำ้าเดือดใช้เข็มคู่ (เข็มแทงปีก) จุ่มในขวดแล้วแทงไปที่พังผืดของปีก(wingweb)1-2ครั้งอย่าให้ถูกเส้นเลือด