โรคใบจดสนาตาล

สาเหตเกดจาก เชอราHelmintosporium oryzae Breda de haan. (Bipolaris oryzae (Brada de haan ) Shoemaker) พบมาก ทงนานาฝน และนาชลประทานในภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคตะวนตก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต

แผลทใบขาว พบมากในระยะแตกกอมลกษณะเปนจดสนาตาล รปกลม หรอรปไข ขอบนอกสดของแผลมส

เหลอง มขนาดเสนผาศนยกลาง 0.5 – 1 มลลลตร บางครงพบแผลไมเปนวงกลมหรอรปไข แตจะเปนรอยเปอนคลายสนมกระจดกระจายทวไปบนใบขาว แผลยงสามารถเกดบนเมลดขาวเปลอก (โรคแมลงดาง) บางแผลมขนาดเลก บาง

แผลอาจใหญคลมเมลดขาวเปลอก ทาใหเมลดขาวเปลอกสกปรก เสอมคณภาพ เมอนาไปสขาวสารจะหกงาย

2 หม12 ต.พลบพลาไชย อ.อทอง จ.สพรรณบร 72160 โทร.035 – 481126-7

ปท 4 ฉบบท 8 เดอนสงหาคม 57

ลกษณะอาการทพบในนาขาว

ลกษณะอาการโรคเมลดดาง

โรคใบจดสนาตาล

โรคใบจดสนาตาลเกดไดอยางไร

อาการเปนอยางไร

๒

เกดจากสปอรของเชอราปลวไปตามลม และตดไปกบเมลด

๑. ปรบปรงดนโดยการไถกลบฟางหรอเพมความอดมสมบรณดนโดยการปลกพชปยสดหรอปลกพชหมนเวยนเพอชวยลดความรนแรงของโรค

๒. ควรแชเมลดพนธดวยเชอราไตรโครเดอรมา อตรา๑ กก. ตอนา ๒๐๐ ลตร นาน 1 คน หรอใชเชอราไตรโครเดอรมา อตรา 1 กก. ตอนา 100 ลตร รดบนกระสอบขาวทแชนาไวแลว 1 คน แชเมลดกอนนาไปเพาะหรอหวาน และหลงจากนนใหฉดพนอก 3 - 4 ครง ตอ ๑ ฤดกาล

๓. ใสปยโปแตสเซยมคลอไรด (๐ – ๐ - ๖๐) อตรา ๕- ๑๐ กโลกรมตอไร ชวยใหขาวเปนโรคนอยลง ๔. กาจดวชพชในนา ทาแปลงใหสะอาด และใสปยในอตราทเหมาะสม ๕. ถาพบอาการของโรคใบจดสนาตาลรนแรงทวไป ๑๐ เปอรเซนตของพนทใบ ในระยะขาวแตกกอหรอใน

ระยะทตนขาวตงทองใกลออกรวง เมอพบอาการใบจดสนาตาลทใบธงในสภาพฝนตกตอเนอง อาจทาใหเกดโรคเมลดตาง ๆ ควรพนดวยสารปองกนกาจดเชอรา เชน อดเฟนฟอสคารเบนดาซม แมนโคเซบ หรอคารเบนดาซม+แมนโคเซบ ตามอตราทระบ

สาเหต

เกดจากเชอรา Colletotrichum gloeosporioides f. sp. manihotis ความเสยหาย ทางเศรษฐกจ 80%(เกดโรคกบมนฯ อาย 1-4 เดอน) 30-40% (เกดโรคกบมนฯอายมากกวา 5 เดอน)

ลกษณะอาการโรค

สามารถเขาทาลายไดแทบทกสวนของพช ใบ พบอาการใบไหม ทขอบและปลาย ลามสกลางใบ

หากอาการรนแรงใบจะรวง กานใบ เปนรอยไหมทโคนตดลาตน กานใบหกลงและ

รวง ลาตน พบแผลขอบเขตแนนอน สนาตาล-ดา รนแรง

ลามสยอด ยนตนตาย

การแพรระบาด

การปองกนกาจดทาอยางไร

โรคแอนแทรคโนส ในมนสาปะหลง

๓

ฝนตกชกตดตอกน มความชนในบรรยากาศสงขาดธาตอาหารโดยเฉพาะธาตโปแตสเซยมและการใหธาต

ไนโตรเจนมากๆ ในชวงฤดทมปรมาณนาฝนสงๆ

o ตดไปกบทอนพนธทเปนโรค o แพรกระจายไปโดยฝนหรอกบดน หรอกบเครองมอทใชใน

การเกษตร o พชอาศย : เชอราสาเหตโรคสามารถทาใหเกดโรคตอพรก

หวาน อะโวกาโด กลวย เผอก วชพช

ใชทอนพนธทปราศจากเชอ การปลกพชหมนเวยน การไถกลบฝงลกๆเศษซากมนสาปะหลงทตดเชอ ควรปลกมนสาปะหลงขามฤดแลง โดยเรมปลกตงแต ตลาคม-ธนวาคม เพอใหอายมนสาปะหลงเกน 6

เดอน ในฤดฝนทมปรมาณนาฝนสง ในชวงฤดฝนทมปรมาณนาฝนสงๆ ควรลดอตราการใส ปยไนโตรเจน และเพมอตราการใสปยโพแทสเซยม

เพอใหเนอเยอพช แขงแรง ไมอวบนา หมนตรวจแปลงปลกมนสาปะหลงบอยๆ ในฤดฝนถา พบตนเปนโรครนแรงใหกาจดทงทนท ใชสารเคมพวกสารประกอบทองแดง เบนโนมล

การแพรระบาดของโรค

สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการเกดโรค

ศนยสงเสรมเทคโนโลยการเกษตรดานอารกขาพชจงหวดสพรรณบร ขอแนะนาการปองกนกาจด

๔

แมลงหวขาวออย

ชอสามญภาษาองกฤษ Sugarcane whitefly

ชอวทยาศาสตร Aleurolobus barodensis Muskell วงศ Aleyrodidae อนดบ Homoptera ทงตวออนและตวเตมวยดดกนนาเลยงอยใตใบออย แตระยะตวออนทาความเสยหายแกออยมาก มผลทาใหออยสซดลง และกลายเปนสเหลอง มกพบระบาดเปนหยอม ๆ ไข เปนรปสามเหลยมหนาจวแตมมบน มกวางเปนแนวตรงตด ๆ กน พบตงแต 2-20 ฟอง เฉลยแถวละ 17 ฟอง ไขแตละฟองกวาง 0.15 มลลเมตร สง 0.25 มลลเมตร ระยะไข 8 – 10 วน ตวออน ฟกออกจากไขใหม ๆ ลอกคราบ 4 ครง ตวแก เปนแมลงขนาดเลก ปกบางใส 2 ค และคลมเลยสวนทองออกไปประมาณ 0.5 มลลเมตร ตาสแดง ตวเตมวย ออกจากดกแดตามรอยแตกรปตวททางดานบน ตวแกอายสนไมเกน 2 วนกตาย เมอตวเตมวยออกหลงจากผสมพนธแลว 24-30 ชวโมงกวางไข โดยตวเมยตวหนง ๆ สามารถวางไขไดสงสด 120 ฟอง สวนใหญวางไขไดตงแต 7-50 ฟอง หรอเฉลย 25 ฟองตอตวแมหนงตว ไขมกวางตามใตใบออย ตงแตใบทยงมวนอยลงมาถงใบท 5 รวมระยะตวออนและดกแดใชเวลา 19-22 วน ดงนน วงจรชวตหนง ๆของแมลงชนดนใชเวลา 28- 34 วน ระบาดเขาทาลายออยตงแตเดอนกรกฎาคม ถงเดอนตลาคมกหยดระบาด

ลกษณะการทาลาย

รปรางลกษณะและชวประวต

การแพรกระจายและฤดกาลระบาด

๕

พบแตนเบยนทสาคญ 2 ชนดคอ Encarsia ochai Viggiani และ Azotus sp. สาหรบแมลงเบยนชนดแรกเปนแมลงเบยนชนดใหม และมประสทธภาพสงในการชวยลดประชากรของแมลงหวขาวออยไดมาก สาหรบตวหากพบดวงเตาและแมลงปอกนตวเตมวย

1. เกษตรกรพยายามรกษาไรใหสะอาด ไมปลอยใหวชพชขนรก การปฏบตเชนนนอกจากจะทาใหออยเจรญเตบโตดแลว ยงใหผลผลตสง ยงทาใหออยแขงแรงและตานทานตอการเขาทาลายของแมลงหวขาวไดด

2. ไรออยทพบแมลงหวขาวเขาทาลายประปราย ยงไมควรใชสารฆาแมลงกาจดและไมตองกลววาแมลงชนดนจะแพรระบาดไปยงไรออยอน ๆ เพราะการแพรกระจายของแมลงชนดนนอย ควรใสปยอตรา 50 กโลกรมตอไร แลวดายหญาพรวนดน ถาเปนแหลงทสามารถใหนาได กควรใหนาในทนท สวนพนทนอกเขตชลประทาน เมอฝนตกลงมาออยจะสามารถฟนตวขนมาไดเอง

3. ถาพบ % ใบเหลอง 2.5-31.1% ตองทาการปองกนกาจด ไมเชนนนจะทาใหผลผลตออยลดลง 4. กอนใชสารฆาแมลงควรตรวจด%การเขาทาลายของแมลงเบยนกอน ถาพบแมลงเบยนเขาทาลาย

มากกวา 30% กไมตองใชสารฆาแมลง แตหากตากวากอาจใชสารฆาแมลงได กควรฉดพนได สารฆาแมลงทพบและใชไดดคอ dimethoate (Dime 30%, Cygon 30-40%) อตรา 40-50 ซซตอนา 20 ลตร และในกรณทแมลงหวขาวออยระบาดมากควรใช carbosulfan (Posse 20% ชนดนา) อตรา 50 ซซตอนา 20 ลตร

แมลงหวขาว (ตวเตมวย)

ศตรธรรมชาต

คาแนะนาการปองกนกาจด

๖

5. ใชเชอราบวเวอรเรยสด 1 กก.ตอนา 20 ลตรผสมสารจบใบฉดพนในชวงเยน 2 -3 ครง ทก 5 วน

ตอเนอง

ทปรกษา บรรณาธการ วระพงษ ฉามาก จรนนท ไทยสชาต

ศนยศนยสงเสรมเทคโนโลยการเกษตรดานอารกขาพช จงหวดสพรรณบร2 หม 12 ต.พลบพลาไชย อ.อทอง จ.สพรรณบร 72160

โทร. : 035481127 โทรสาร: 035481126E-mail : pmc02@doae.go.th Website : www.pmc02.doae.go.th

สมคด เฉลมเกยรต

กองบรรณาธการ วนชย ไพรศรจนทร สนทร แยมศร อไรวรรณ สมฤทธนนท มาลน หนงาม วรธรรม ชใจ นภสวรรณ กระจางกล