ภาคผนวก ข กจกรรมวถท 2 กตญญ

80

กจกรรมท 1 กตญญตอผมพระคณ

1. ชอกจกรรม กตญญตอผมพระคณ 2. วตถประสงค

1..นกเรยนทราบและตระหนกถงความส าคญของการแสดงความกตญญตอบคคลตางๆ.ได 2..นกเรยนสามารถแสดงออกไดอยางถกตอง.และเปนปฏบตจนเปนปกตนสยถงความกตญญ

ตอผมพระคณตลอดจนบคคลตางๆ.ทเกยวของได

3. แนวความคด ความกตญญ.หมายถงการระลกถง.และตอบแทนบญคณของผมพระคณ.ซงผมพระคณเหลานนอาจจะไมใชเพยงแคพอแม.อาจจะเปนครอาจารย.ญาตพนอง.จนกระทงผทใหความชวยเหลอในดานตางๆ 4. ขนตอนกจกรรม 4.1 ขนน า น าเขาสกจกรรมโดยครสนทนากบโดยใหนกเรยนแตละคนแสดงความคดเหนถงความหมายของค าวา.“กตญญ”.โดยครสมถามนกเรยนประมาณ.6.-.7.คน.จากนนครและนกเรยนรวมกนบอกความหมายของค าวา.“กตญญ” 4.2 ขนกจกรรม 1..ครแจกบทกลอนเรอง.จารกพระคณแม.จากนนใหนกเรยนแตละคนเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบบทความดงกลาว 2..ครสมเลอกนกเรยน พดแสดงความรสกเกยวกบบทความ 3..ครแบงนกเรยนออกเปนกลมๆ.ละ.4.-.5.คน.และแจกเรยงความเรอง.“พอแม ของฉน”.ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนสรปและตอบค าถามเกยวกบขอคดทไดจากบทความทอาน 4..นกเรยนแตละกลมสงตวแทนน าเสนอหนาชนเรยน 5..ครนกเรยนท าใบงาน เรองการแสดงออกถงความกตญญ 6..รวมกนสรปถงความส าคญของการรจกกตญญตอผมพระคณ .ตอบแทนบญคณ พรอมทงใหนกเรยนรวมกนอภปรายวาความกตญญนนมความส าคญอยางไร.และนกเรยนใชในชวตประจ าวนหรอไมอยางไร

81

4.3 ขนสรป ครและนกเรยนรวมสรปสาระส าคญและแสดงความคดเหนจากบทความแตย าเตอน

นกเรยนเกยวกบความกตญญตอพอแมและผมพระคณ 5. สอทใช 5.1 ใบความร เรอง ความกตญญตอผมพระคณ 5.2.บทกลอน เรอง จารกพระคณแม 5.3.เรยงความ เรอง พอแมของฉน 5.3 ใบงานท 1 เรอง ความกตญญตอผมพระคณ 6. ประเมนผล 6.1 การสงเกต 1. การอภปรายแสดงความคดเหน.และตอบค าถามของนกเรยน

2. สงเกตการปฏบตกจกรรมระหวางเรยน

82

ใบความร เรอง ความกตญญตอผมพระคณ

ความกตญญ คอ การรสกส านกในคณ ดวยแสดงความเคารพ นบถอ เชอฟง และชวยเหลอในกจการงานตางๆ การกระท าเชนน ยอมน ามาซงความสข ความเจรญ .และเปนสรมงคลแกชวต และหนาทการงาน.ความกตญญเปนเครองหมายของคนด .การทเยาวชนไทยไดรบการปลกฝงคณลกษณะทดในเรองของความกตญญตอผมพระคณถอเปนเรองทด.เปนการสรางภม.คมกนใหสงคม.การเลยงดของครอบครวเปนสงส าคญทจะชวยอบรมและสงเสรมพฤตกรรมของเยาวชนใหมคณลกษณะของการเปนคนมความกตญญ.ความตระหนกรในคณของบคคล.สตว.และสงแวดลอมทมผลตอตนเองทงโดยตรงและโดยออม ลกษณะของพฤตกรรมความกตญญ ลกษณะของคนมความกตญญตามหลกพระพทธศาสนา ม 2 ลกษณะ ไดแก 1..กตญญชนสามญ คอ.กตญญอยางสามญทวไป.หมายถง.รอปการะคณทบคคลอนท าใหเรา ซงเปนเหตใหเกดกตเวท คอ.การตอบแทนคณ.ซงเดกจะยอมรบวาใครมคณกตอเมอเขาท าอะไรใหกบตน.เชน.ยอมรบวาพอแมมพระคณ.เพราะไดเลยงดมา.ยอมรบวาครมพระคณ เพราะไดอบรมสงสอน ยอมรบวาญาตพนองมบญคณ. 2..กตญญชนสตบรษ เปนความกตญญชนสง.หมายถง.การรจกคณธรรมความดทมอยในตวบคคลอน.ใครมความดกรวาเขาเปนคนด.ไมวาจะท าอะไรใหเราหรอไมกตาม.ไมยดเอาตวเองเปนเครองวดความดของคนอน.เปนการตดสนความดดวยความด และรจนกระทงวาธรรมทงหลายมคณคาอยางไร.และพยายามถายทอดคณลกษณะทดนนมาใสตวเรา.เพอจะไดท าความดเปนแบบอยางทดเหมอนเขาสวนการแสดงออกตอผมพระคณมลกษณะ ดงน 1..ประกาศคณทาน คอ การประกาศวาผมพระคณของเราดอยางไรบาง เชน ถาผมพระคณเปนพอแม.ท าโดยพดถงพอแมใหคนอนฟงไดวา.ทานดกบเราอยางไร.กจกรรมทนยมท ากนมากคอ.การท าบตรอวยพรวนพอและวนแม.แตวธทดทสดคอ.ประกาศตนเองวาเปนลกและไดรบการอบรมมาจากพอแม ฉะนนความประพฤตของเดกจะเปนตวประกาศคณพอแมไมวาจะตงใจหรอไม กตาม 2..ตอบแทนคณทาน คอ เมอรวาทานมคณหรอมอปการะ.ตองตอบแทน เชน ถาผมพระคณเปนพอแม ลกสามารถตอบแทนไดโดย เปนเดกด ชวยงานบานงายๆ.ประพฤตตนเปนลกทด ความส าคญของความกตญญ ความกตญญกตเวทเปนคณธรรมทส าคญส าหรบมนษยชาต.เปนคณธรรมพนฐานของมนษย ท าใหมความสมพนธกนในสงคมมนษย .และเปนบอเกดแหงความรบผดชอบตอความเปนมนษย

83

และเปนคณธรรมเบองตนของมนษยธรรมทงหลาย.เพราะเปนเครองท าลายความเหนแกตวซงเปนศตรส าคญของความด เปนเหตใหเกดความสขม รอบคอบ ความส านกในหนาทและความรบผดชอบ จ าแนกความส าคญของความกตญญกตเวทไดดงน 1..ความกตญญกตเวทเปนวฒนธรรมทดงาม.ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมไทยไดสอดแทรกความกตญญกตเวทไวเกอบทกเรอง.เชน.การท าบญอทศสวนกศลใหกบผตาย การบวช วนขนปใหม วนสงกรานต วนลอยกระทง เปนตน 2..ความกตญญกตเวท.ท าใหสถาบนครอบครว.และสงคมมนคง.ซงนบวาเปนหลกธรรมพนฐานทท าใหมนษยรจกการกระท าหนาทอนเหมาะสมของตนเอง.โดยเรมจากความรบผดชอบตอตนเอง.ความรบผดชอบตอหนาทในสถาบนครอบครว .โดยบดามารดาท าหนาทในฐานะบพการ และบตรธดาปฏบตหนาทตอบดามารดาในฐานะผมความกตญญกตเวท.อนจะขยายผลในระดบสงคมทกวางออกไป.ความกตญญชวยใหโลกอยรอดไมมปญหา.ปญหาคนชราไมมคนเลยง.ปญหาสงคราม ปญหาความโหดรายทารณ.ปญหาการเมอง.ปญหาเศรษฐกจ.ฯลฯ.กจะหมดไป 3..ความกตญญกตเวทเปนเครองหมายของคนด ประโยชนจากความกตญญ ความกตญญท าใหสถาบนครอบครวและสงคมมนคง.ซงนบวาเปนหลกธรรมพนฐานทท าใหมนษยร จกการกระท าหนาทอนเหมาะสมของตนเอง .โดยเรมจากมความรบผดชอบตอตนเอง ความรบผดชอบตอหนาทในสถาบนครอบครว.โดยพอแมท าหนาทเปนบพการ.และลกปฏบตหนาท ตอพอแมในฐานะผมความกตญญ ซงจะขยายผลในระดบสงคมทกวางออกไป ความกตญญชวยใหโลกอยรอดปลอดภย ปญหาสงคม การทเดกเปนคนกตญญกตเวท ประโยชนทจะเกดขนตอตวเดกมดงน - ไดรบค าสรรเสรญจากสงคมสวนรวม - กระท าการใดๆทดกจะส าเรจเนองจากไดรบการชวยเหลอจากสงคม - ไดรบการยกยองจากสงคม - เปนคนทสงคมตองการและยอมรบ ประโยชนของความ.และโทษของการไมมความกตญญทงตอตนเอง.และตอสงคม บคคลผมความกตญญเปนคนด.และรกษาความดไวได.เปนผนาคบคาสมาคม ไดรบการยกยองสรรเสรญ ความกตญญยงท าใหคนในสงคมชวยเหลอกน.พงพาอาศยอยกนดวยด มความรมเยนเปนสข.สวนโทษของการไมมความกตญญ.ยอมท าใหตนเอง.และสงคม มแตความทกข ความเดอดรอน ความเสอม. หาคนคบคาสมาคมไดยาก เมอเปนเชนน .ทงตนเอง.และสงคม.ยอมจะไดรบโทษของการ.ไมมความกตญญ

84

ใบงานท 1 เรอง ความกตญญตอผมพระคณ

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนอธบายการแสดงออกถงความกตญญตอผมพระคณตอไปน

พอ - แม คร – อาจารย บคคลอนทเคย

ใหความชวยเหลอ

85

บทกลอนจารกพระคณแม พระคณแมนนประมาณ ไมสนสด แมสมมตเอาแผนดนสนแหงหน เปนเหมอนกอนผอนละลายในสายชล ใหทวหน แหงสมทรสคนท และเอาเขาพระสเมรทเดนหลา เอาปากกาจมหมกบนทกท เอาทองฟาเปนกระดาษวาดคด เขยนชชมบญคณมารดา เขยนจนสนดนฟามหาสมทร เขยนจนสดพระสเมรทเดนหลา แตไมสดสนบญคณมารดา จงนบวาใหญยงสงทงปวง เมอลกใหญวยถวยควรศกษา แมกพาลกรกไปฝากให จะเสยทนหนนคาวชาไป ถามใหไมขดเปนสตยจรง ถงไมมบางทกกเขา จะหนกเบายอมลกไปทกสง สตรากตร าท าการงานจรงจรง แลกสงทรพยไดมาใหเรา เมอลกเสรจจากการศกษาวชาเชยว แมคนเดยวดใจใครจะเทา พอลกหาทรพยไดใจทานเบา เพราะทานเฝาปลกหวงใหด

บทกลอนโดย ตะวนธรรม

86

เรยงความ เรอง “พอ แม ของฉน”

“แม”.ค านอาจจะเปนค าสนๆ.ทไรความหมายส าหรบคนทไรความหมายส าหรบคนทเหนแมอยบอยครงจนเบอ.โดยไมทราบถงความรกทแมมอบให .แตส าหรบคนทไมมแมหรอแมเสยชวต จนเปนปมดอยของตนทเฝารอคอยใหแมนนกลบมา.และตองการความรกของแม.ค าวา.“แม”.จงมความหมายส าหรบคนทไรแม “แม”.ค าน .เมอกอนฉนคดวาเปนค าทไรคา.เพราะคนทมแมเหมอนไมมแม .เมอเดกนน แมทงฉน.แมไมเคยใสใจดแลวาฉนจะเปนอยางไร.ฉนจงเกลยดแมมาก.ตอนเดกฉนตองอาศยอยกบปามาโดยตลอด.แตพอฉนโตขน.แมกลบมาหาฉน.ฉนจงคดวาแมมาหาฉนเพอตองการจะใหฉนชวยงาน แตทจรงแลวมนไมใช.แมกลบมาเพอแกไขเรองราวในอดต.แตฉนมอคตตอแม.แมดแล.แตฉนไมเคยสนใจแม.ฉนไมคดทจะรกแมเลยสกนด.แถมแมยงมสามใหมอก.ฉนยงเกลยดแมและสามใหมของแม แมใหเงนฉนไปโรงเรยนทกวน.เพอเปนการเลยงดฉน.แมซออาหารใหฉนกน.ในทกวนพอใหมและแมของฉนจะไมอยบานทเชาไว .เพราะแมจะตองไปท างานเยนจงจะกลบบางครงก .2.ทม.ฉนเอาเงนมาโรงเรยนทแมใหกนโดยสรยสราย.เพราะคดวาแมมเงนมาก.แตมเยนวนหนงซงท าใหฉนคดได ฉนกลบไปบาน.ยายใชไปเฝาบานใหแม.เพราะยายเหนวาแมยงไมกลบมาในวนนนฝนกตก.ฉนเหนแมขบรถ.ปากขบมาตามหลง.ตอนแมขบมาจอด.ฉนเหนแมรองไห.ตามล าตวของแมมรอยแผลเกลอน ไปหมด.ฉนจงถามแมวา.แมโดนอะไรมา.แมบอกวา.แมเอารถไปลมถงยาคลทของแมทจะน าไปขาย ตกลงจากรถ.ยาคลทไดรบความเสยหายเปนจ านวนมาก.แมจงจ าเปนตองซอยาคลททงหมดไว รวมเปนเงนถง 1,500 บาท.มนอาจเปนเงนจ านวนนอยของคนอน.แตเมอเทยบกบเงนเดอนของแมฉนถอวาเปนเงนจ านวนมากทเดยว.ฉนรสกสงสารแมวาท าไมแมตองเจอเรองแบบนดวย.และฉนสงเกตหลายครง.ในบางมอแมยอมกนมามา.และใหฉนกนอาหารทดกวา.ฉนกรสกส านกในบญคณของแม ตอจากนน.ฉนจงใชเงนอยางประหยด.เพราะเงนทกบาทหามาดวยความยากล าบาก.บาดแผลตามล าตวของแมยงไมหายดนก.แตแมตองขบรถออกจากบานไปท างาน.ฉนถามแมวาแมไมท างานไมได หรอ.แมบอกวา.ถาแมไมไปท างานเขากจะหกเงนเดอนแม.และเราจะเอาเงนทไหนกน.ฉนรวาฐานะของบานฉนไมคอยดนก.ตอนเปดเรยนแมฉนตองกเงนเพอซออปกรณการเรยน.พอใหมกชวยเหลอฉนบาง.กอนทแมจะออกไปท างานฉนกไปโรงเรยน.จงไมไดชวยแมแตอยางใด.เพราะฉนตองไปเรยนหนงสอ.แมบอกวาถาฉนเรยนหนงสอเกง.ฉนจะไดสบาย.ไมล าบากเหมอนแม.แตตอนเรยนฉนไมมสมาธเลย.เพราะมวแตคดเรองของแม.วาแมไปท างาน.แมเปนอยางไร.เพราะแมตองขบรถตลอดทงวนเสยงกบการใชรถใชถนนแดดกรอน.แตแมกลบไมเคยไดพก.ความเกลยดชงทฉนมตอแมเรมจางหายไป ความรกกลบเขามาแทรก.อาจจะเปนเพราฉนเรมโตขน .เรมรอะไรเปนอะไร.ฉนนกสงสารแมใน ทกสนเดอนยาคลทของแมกเหลอ.แมจงจ าใจตองซอยาคลททงหมดไว.ถาแมไมซอกเคลยรบญช

87

ไมเสรจเงนเดอนกจะไมไดรบแถมยาคลท.กใกลหมดอายเขาทกท.ฉนจงตองชวยแมน ายาคลท ไปใหคนแถวบานเขากชวยกนซอ.กยงดทฉนไดชวยแมบางในบางสวน.แตสงทรคอฉนตองตงใจเรยนหนงสอจะไดจบสงๆ.โตขนมาฉนและแม.พอ.จะไดสบาย.สวนพอใหมของฉนกเลก.เพราะคดวาทานใหความรก.และพรอมทจะดแลแมของฉน.ถงฉนมแมแลว.ฉนกยงไมลมพระคณของปาทเลยงดฉนแตเลก.บางครงแมและปามกดดาวากลาวฉน.ฉนรสกไมพอใจนก.แตรวาแมกบปาดาฉน.เพราะรกฉน.ถงแมแมจะไมไดดแลเลยงดเราแตเลก.แตทานกใหก าเนดเรา.ถาไมมแมกไมมเราในทกวนน.แมและพอเปนผมพระคณตอเรามาก.แมตองทนอมทองเราตง.9.เดอน.และกวาเราจะคลอดออกมาเปนคน.แมเจบปวดมากแคไหนและตอนอมทองทานกตองล าบาก.นอนกไมสบาย.ยงใกลจะถงวนทแมคลอดแลว.บญคณของพอและแมสดจะหาสงมาเปรยบ.และไมสามารถระบไดดวยกระดาษสกกรอยแผนกไมสามารถเขยนพระคณของพอแมหมด.แตถาเราอยากจะรเรากเหนอยทกวน.ปากอยาบอกแตรกทาน.พฤตกรรมทแสดงออกกตองรกทานดวย.และอยารกทานเฉพาะวนแม.วนพอหรอวนพเศษ.แตเราตองรกทาน ทกวน.ความรกททานมใหแกเราอาจจะไมสามารถเขยนบรรยายได.แตฉนไดคดวาความรก.ความทแมมอบให.ลกทกคนรดอยเตมอก.การทเราจะตอบแทนพระคณ.มควรรอเวลา.เพราะมนอาจจะสายเกนไป

โดยเดกหญ งอาทตยา กาละพวก ชน ป.6 โรงเรยนบานพระบาท จงหวดล าปาง

88

กจกรรมท 2 กตญญรคณและนบนอบ

1. ชอกจกรรม กตญญรคณและนบนอบ 2. วตถประสงค

1..นกเรยนร เขาใจ และอธบายความหมายของความกตญญกตเวท

2..นกเรยนสามารถปฏบตตนเปนผทมความกตญญกตเวทรคณตอสถาบนโรงเรยน

3. แนวความคด ความกตญญ .หมายถงการระลกถงและตอบแทนบญคณของผมพระคณ.ซงผมพระคณเหลานนอาจจะไมใชเพยงแคพอแม .อาจจะเปนครบาอาจารย .ญาตพนอง.จนกระทงผทใหความชวยเหลอเราในดานตางๆ 4. ขนตอนกจกรรม 4.1 ขนน า น าเขาสกจกรรมโดยครสนทนากบ โดยใหนกเรยนแตละคนแสดงความคดเหน ถงความหมายของค าวา.“กตญญ”.โดยครสมถามนกเรยนประมาณ.6.-.7.คน.จากนนครและนกเรยนรวมกนบอกความหมายของค าวา.“กตญญ”.และใหนกเรยนรองเพลง.“หนอยากเปนเดกด” 4.2 ขนกจกรรม 1..ครเลานทานใหนกเรยนฟงเรองนกแขกเตา 2..ครครถามนกเรยน และใหนกเรยนชวยกนตอบ -.นกเรยนไดประโยชนอะไรจากนทานเรองน -.ถานกเรยนเปนนกแขกเตา นกเรยนจะท าเหมอนนกแขกเตาหรอไม.เพราะอะไร 3..ครครและนกเรยนรวมกนสรปความหมายของค าวา .ความกตญญกตเวท.และใหนกเรยนบนทกลงในสมด 4..ครสมนกเรยนตอบค าถามในหวขอดงน -.เพราะอะไรนกเรยนจงมาเรยนทโรงเรยนน -.นกเรยนรสกประทบใจอะไรบางกบโรงเรยนทนกเรยนอย -.นกเรยนรสกไมประทบใจอะไรบางกบโรงเรยนทนกเรยนอย

89

-.นกเรยนจะปฏบตตนอยางไร.เพอใหเปนผทมความกตญญกตเวทรคณตอสถาบนโรงเรยน 5..ครสมนกเรยนตอบค าถามในหวขอดงน -.เพราะอะไรนกเรยนจงมาเรยนทโรงเรยนน -.นกเรยนรสกประทบใจอะไรบางกบโรงเรยนทนกเรยนอย -.นกเรยนรสกไมประทบใจอะไรบางกบโรงเรยนทนกเรยนอย -.นกเรยนจะปฏบตตนอยางไร.เพอใหเปนผทมความกตญญกตเวทรคณตอสถาบนโรงเรยน 6..ครเปดประเดนเพอใหนกเรยนชวยกนคดวเคราะห.และเปดอภปรายในหวขอ “นกเรยนจะปฏบตตนอยางไร.เพอใหเปนผมความกตญญกตเวทรคณตอสถานศกษา” 7..ครนกเรยนท าใบงาน เรองการแสดงออกถงความกตญญ 8..รวมกนสรปถงความส าคญของการรจกกตญญตอผมพระคณ.ตอบแทนบญคณ พรอมทงใหนกเรยนรวมกนอภปรายวาความกตญญนนมความส าคญอยางไร.และนกเรยนน าไปใชในชวตประจ าวนหรอไมอยางไร 4.3 ขนสรป

1..ครและนกเรยนรวมกนสรปวธการปฏบตตนเปนผทมความกตญญกตเวทรคณตอสถาบนโรงเรยน 5. สอทใช 5.1.นทาน เรอง นกแขกเตา 5.3.ใบงานท.1.เรอง ความกตญญตอสถานศกษา 6. ประเมนผล 6.1 การสงเกต 1. การอภปรายแสดงความคดเหน.และตอบค าถามของนกเรยน

2. สงเกตการปฏบตกจกรรมระหวางเรยน

90

ใบงานท 1 เรอง ความกตญญตอสถานศกษา

ค าชแจง ใหนกเรยนวาดภาพโรงเรยนของฉน และเขยนการตอบแทนพระคณสถานศกษา การตอบแทนพระคณสถานศกษา 1.................................................................................................................................. 2.................................................................................................................................. 3.................................................................................................................................. 4.................................................................................................................................. 5..................................................................................................................................

91

นทาน เรองนกแขกเตา

เรองมอยวาทนาขาวของชาวนา มนกแขกเตาฝงหนงไปจกกนขาวในนาเปนประจ า ชาวนากไมห วง เพ ราะถ งน กจะก น อ ย าง ไรก ไม ห ม ด แตสงเกตเหนวาเจานกจาฝงมนจะคาบรวงขาว 3 รวงกลบไปทกวน ชาวนารสกโกรธ เพราะใหกนฟรทนงแลวยงจะหวปนโตกลบบานอก

วนหนงชาวนาจงดกจบนกแขกเตาจาฝงตวนนได และพดต าหนวา “เราใหเจากบพวกมาจกกนขาวในนาเราได ท าไมเจาจงไมรจกพอ ยงคาบรวงขาวไปอกวนละ 3 รวง ขาฯวาเจานใชไมได”

นกแขกเตาตอบวา ทานเจาขา...ขาพเจาขอบคณและส านกในบญคณของทานเสมอ แตขาพเจากมเหตผลในการ

กระท า ขาพเจาเอาขาวไป 3.รวงทกวนกเพราะ รวงท 1 ขาพเจาเอาไปใชหน รวงท 2 ขาพเจาเอาไปท าทน รวงท 3 ขาพเจาเอาไปฝงดนแลว อธบายขยายความตอ

รวงท 1 ขาพเจาเอาไปใหบดามารดา.ขาพเจาทแกแลวบนมาหากนไกลๆไมไหว.เปนการตอบแทนบญคณพอแมของขาพเจาทเคยหาอาหารใหขาฯกน

รวงท 2 ขาพเจาเอาไปใหลกเลกๆ.ของขาพเจาทยงไมสามารถบนมาหากนเองได.แลวขาพเจาหวงวา.เมอขาพเจาตวลง.ลกๆ.ของขาพเจาจะหาอาหารมาใหขาพเจากน

และรวงท 3 ขาพเจาเอาไปใหบรรดานกพการและแกชราทไมสามารถชวยตวเองได.ซงพวกน แมขาพเจาจะเอาไปใหเขา เขากไมสามารถตอบแทนบญคณขาพเจาได เหมอนกบขาพเจาเอาไปฝงดนมนไมมประโยชนส าหรบขาพเจา.แตมนเปนประโยชนส าหรบผอน

ชาวนาไดฟงแลวกลาวขอโทษนกแขกเตาทเขาใจผด และเอยอนญาตใหนกแขกเตาพาพวกมากนขาวในนาไดตามสบาย

92

เพลงหนอยากเปนเดกด

ค ารอง - ท านอง วโรจน พลสข หนอยากเปนเดกด...ชวยบอกหนทจะท าอยางไร

เชอฟงพอแมใชไหม...ครสอนอะไรกใหท าตาม

อายครไมรวชา...สงสยขนมาใหรบซกถาม

บนทกไวใหจดจ า...ฟงคดถามแลวกน ามาเขยน

เดกดกลาคดกลาท า...พดจาทกค าตามทร าเรยน

อตสาหะขยนหมนเพยร...สมเปนนกเรยนมารยาทงดงาม

เดกดมธรรมะเดน...สมเปนเดกดมคณธรรม

เกงกลาฉลาดเลศล า...คดพดท าแตคณความด

เกงกลาฉลาดเลศล า...คดพดท าแตคณความดๆๆ

เดกดเปนผมกตญญรบคณ มกรยาวาจาสภาพ ออนนอม

เคารพเชอฟงพอแม พระภกษผปฏบตด ครอาจารย

93

กจกรรมท 3 การเปนลกทดตามหลกทศ 6

1. ชอกจกรรม การเปนลกทดตามหลกทศ 6 2. วตถประสงค

1..บอกความหมายของการเปนลกทดตามหลกทศ.6.ได 2..อธบายหนาทบทบาทของลกทดพงปฏบตตอบดามารดาตามหลกทศ.6.ได 3..วเคราะหหลกการปฏบตตนการเปนลกทดของบดามารดาตามหลกทศ.6.ได

4..ตระหนกและเหนคณคาหลกการปฏบตตนการเปนลกทดของบดามารดาตามหลกทศ.6 และน าไปใชในการด าเนนชวตประวนได 3. แนวความคด ความกตญญ.หมายถงการระลกถงและตอบแทนบญคณของผมพระคณ.ซงผมพระคณเหลานนอาจจะไมใชเพยงแคพอแม .อาจจะเปนครบาอาจารย .ญาตพนอง.จนกระทงผทใหความชวยเหลอเราในดานตางๆ 4. ขนตอนกจกรรม 4.1 ขนน า น าเขาสกจกรรมโดยครสนทนากบโดยตงประเดน.“พอแมมบญคณลนฟาหาอะไรเปรยบเสมอนไมได”.แลวครใหนกเรยนดคลป.You.tube.โฆษณาไทยประกนชวต.ตอน.Silence.of Love.โฆษณาไทยประกนชวต.พอเปนใบ 4.2 ขนกจกรรม 1..ครตงประเดนค าถามเพอใหนกเรยนเกดการเลอกปญหา.ดงน -.นกเรยนมความคดเหนอยางไรกบ.Silence.of.Love.โฆษณาไทยประกนชวต พอเปนใบ -.การเอาพอทเปนใบมาเปนปมดอยของตวเองถกตองหรอไม -.ความรกของพอแมมบญคณลนฟาหาทเปรยบไมได -.การแกปมดอยของตนเองเอาพอทเปนใบมาเปนปญหาถกตองหรอไม -.เขาแกปญหาและหาทางออกถกวธหรอไม -.เขาไดท าหนาทลกทดตอพออยางไร

94

2..ครตงประเดนค าถามเพอใหนกเรยนเกดการเลอกปญหาตอ.ดงน -.ปญหาทเกดขนมสาเหตมาจากอะไร -.การแกปญหาของนกเรยนหญงคนนถกตองหรอไมอยางไร -.การแกปญหาของนกเรยนหญงในบคคลใดไดรบความเจบปวดมากทสด -.การเปนลกทดควรปฏบตตนอยางไร 3..ครถามนกเรยนตามประเดนค าถามใหนกเรยนรวมกนอภปราย.และวเคราะห.ดงน -.ลกทขาดการอบรมเลยงดอยางถกตองจากบดามารดา.จะมลกษณะอยางไร และสามารถปองกนมใหเดกมพฤตกรรมเหลานนไดอยางไร -.ลกตองตอบแทนพระคณของพอแมดวยการเปนลกทดตามหลกทศเบองตนในทศ 6 ไดอยางไร - ลกควรรงเกยจพอแมตนเองเปนคนจน คนพการ หหนวก ตาบอด เปนใบ หรอไม และควรปฏบตตนตอพอแมอยางไร - คณคาและขอคดคตเตอนใจจากนกเรยนไดปฏบตตนตอพอแม คออะไรอยางไร ใหยกตวอยางประกอบ - ลกทดตามความคดของนกเรยนเปนอยางไร.และควรปฏบตตนตอพอแมอยางไร -.ในความคดของนกเรยนในความเปนพอแมของลกๆ.ควรมลกษณะอยางไร 4..ครแบงนกเรยนออกเปน.7.กลมๆ.ละ 5.-.7.คน.โดยความสมครใจของนกเรยนเอง 5..ครและนกเรยนรวมกนอภปรายวาควรใชวธการใดจงจะเหมาะสมกบการหาขอมล เพอตอบค าถามทตองการทราบ.เพราะเหตใด 6..นกเรยนแตละกลมรบใบงาน.เรอง.การเปนลกทดตามหลกทศ.6 7..นกเรยนแตละกลมตองไปคนควาหาบทความทเกยวกบการเปนลกทดตามหลกทศ.6 ตามประเดนทกลมของตนเองสนใจมากลมละ.1.บทความ.พรอมทงรวมกนวเคราะหตามประเดน ตอไปน -.ลกษณะลกทด.ตองปฏบตตนตอพอแมอยางไร -.การปฏบตตนเปนลกทดของพอแม.มผลตอตนเอง.ครอบครว.สงคม.และประเทศชาตอยางไร -.ขอคดทไดจากเรองดงกลาวทสามารถน ามาเปนบทเรยนตอการเปนลกทดตามหลก ทศ 6.ในปจจบนไดอยางไร 8..นกเรยนแตละกลมน าเสนองานกลมหนาชนเรยนทกกลม 9..นกเรยนแตละกลมรวมกนแลกเปลยนเรยนรรวมกนจากการน าเสนอผลการคนควาขอมลของแตละกลม

95

4.3 ขนสรป 1..ครและนกเรยนรวมกนอภปรายในประเดนทสงสย.หรอยงไมชดเจนเพมเตม

2..ครกลาวชมเชยนกเรยนทกกลมทตงใจท างาน 5. สอทใช 5.1 ใบความร เรอง การเปนลกทดตามหลกทศ.6 5.2.ใบงานท 1 เรอง การเปนลกทดตามหลกทศ.6 5.3.ใบงานท 2 เรอง การเปนลกทดตามหลกทศ.6

5.4.You.Tube.โฆษณาไทยประกนชวต.ตอน.Silence of Love โฆษณาไทยประกนชวต.พอเปนใบ 6. ประเมนผล 6.1 การสงเกต 1. การอภปรายแสดงความคดเหน.และตอบค าถามของนกเรยน

2. สงเกตการปฏบตกจกรรมระหวางเรยน

96

ใบความร เรอง การเปนลกทดตามหลกทศ 6

ความหมายของทศ 6 การอยรวมกนในสงคม.ทกคนมหนาทและความรบผดชอบแตกตางกนขนอยกบสถานภาพและบทบาทหนาทตนด ารงอย.ทกคนปฏบตหนาทของตนใหดทสด.เพอการอยรวมกนอยางสนตสข โดยเรมไดตงแตสงคมในระดบเลกทสด.คอครอบครว.ผทอยในฐานะพอ.แม.และลก.ตางมหนาท ความรบผดชอบทจะตองปฏบตตอกน.พระพทธศาสนามหลกธรรมทไดกลาวถงหนาทความรบผดชอบไวในทศ.6 ทศ.6.หมายถง.บคคลประเภทตางๆ.ทมความเกยวของสมพนธกนทางสงคม.มหนาทและความรบผดชอบทพงปฏบตตอกนดจทศทอยรอบตว.ประกอบดวย 1..ทศเบองหนา (ปรตถมทศ) ไดแก บดามารดา 2..ทศเบองขวา (ทกษณทศ) ไดแก ครอาจารย 3..ทศเบองหลง (ปจฉมทศ) ไดแก บตร ภรรยา 4..ทศเบองซาย (อตตรทศ) ไดแก มตรสหาย 5..ทศเบองลาง (เหฏฐมทศ) ไดแก ผอยใตบงคบบญชาและลกจาง 6..ทศเบองบน (อปรมทศ) ไดแก พระภกษ การปฏบตตนเปนลกทดตามหลกทศเบองตนในทศ.6 ในฐานะการเปนลก.ควรปฏบตตนเปนลกทด.หมายถง.การปฏบตหนาทของบตรตอบดามารดา.เนองจากบดามารดานนเปรยบเสมอนเปนทศเบองหนา.ตามหลกแหงทศ.6.บดามารดาเปนผมพระคณตอบตร เพราะบดามารดาทดจะมหนาทในการอนเคราะหบตรธดา.ดงน 1. หามปรามจากความชว 2. ใหตงอยในความด 3. ใหศกษาศลปวทยา 4. หาคครองทสมควรให 5. มอบทรพยสมบตใหในโอกาสอนสมควร ถาพอแมผปกครองไมปฏบตหนาทของตนใหสมบรณ ตามทพระพทธองคทรงก าหนดไวในทศเบองหนานนผลเสยทจะเกดขน.คอ.บตรทงหลายจะประพฤตกรรมกเลส.4.อยเปนนจ.คอมลกษณะนสยไมเหมาะสมตงแตยงเลก และแสดงพฤตกรรมออกมาใหเหนไดอยางนอย.3.ประการ คอ 1..เปนมจฉาทฏฐ.คอ.เรมตนตงแตเปนเดกหวงของ.ไมคดแบงปนสงใดๆ.แมกบพนอง ไมสามารถแยกแยะวาเรองใด.ด-ชว.ผด-ถก.ไมรเรองบญ -บาป.ไมเกรงใจแมพอแม .ไมกลวบาป

97

ไมอดทนตอค าตกเตอน.ไมสนใจการเรยน.ในทสดกปฏเสธความดทกชนดทเดกพงม.พงเปน.หมดความนารก นาสงสาร ตงแตยงอยในวยเดก 2..แสดงวจทจรต.เพราะเหตทเปนมจฉาทฏฐ.จงกลาววจทจรตไดทกชนด.นบตงแตพดเทจ พดหยาบคาย.พดสอเสยด.พดใหรายปายส.ทงนเพอแกตวใหพนผด.หรอเพอหาผลประโยชนใสตว.ครอบครวใดทมบตรชอบแสดงวจทจรต.ครอบครวนนจะมแตการทะเลาะววาทกนอยเปนนจ 3..ท าผดศลเปนนจ.เพราะเหตทเปนมจฉาทฏฐ.บตรจงไมรวา.ศลคอตนทนแหงความเปนมนษยเปนบอเกดแหงความสขทงของตนเอง.และผอน.เพราะเหตทชอบเอาแตใจตน.เดกประเภทน จงท าผดศลอยเปนนจ บตรหรอเดกๆ.ทมความคดเปนมจฉาทฏฐ.และแสดงพฤตกรรมชวทางกาย.วาจา.อยเปนนจเมอเดกเหลานเตบโตขนเปนผใหญกกลายเปนบคคลทมลกษณะนสยและพฤตกรรมทไมด ดงนน.พอแมจงมบทบาทส าคญ.มหนาท.ความรบผดชอบอนยงใหญในการอนเคราะหบตรเพอใหเตบโต.และเปนคนดของสงคม.ผเปนลกพงปฏบตตนเปนลกทดตามหลกทศเบองตนในทศ.6 ไดดงน 1..ทานเลยงดเรามาแลวดแลทานตอบแทน 2..ชวยท ากจของทาน 3..ด ารงวงศสกล 4..ประพฤตตนใหเหมาะสมกบความเปนทายาท 5..เมอทานลวงลบไปแลวท าบญอทศใหทาน การตระหนกถงพระคณอนยางใหญของบดามารดาหลกเลยงการประพฤตตนทไมเหมาะสม ใหความส าคญกบการปฏบตตนเปนลกทดตามหลกทศเบองตนในทศ.6.ซงเปนรากฐานส าคญของสงคมมความเขมแขงกจะกอใหเกดการอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข

98

ใบงานท 1 เรอง การเปนลกทดตามหลกทศ 6

ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหกรณตวอยาง แลวตอบค าถาม

กรณตวอยาง.“ครอบครวล าไย” ครอบครวของล าไยเปนครอบครวทยากจน.พอมอาชพเกบของเกา.สวนแมมอาชพขายผก ทงพอและแมขยนขนแขง.วนเสารอาทตยล าไยวางกไปชวยพอเกบของเกาทตลาด.และชวยแมขายผก พอแมของล าไยพยายามเกบเงนและหาเงนมาจนเจอ.จงท าใหล าไยตองชวยพอแมประหยดไปโรงเรยนกหอขาวไปกนเอง.และชวยแมคาทโรงเรยนเกบถวยจานลางเพอเกบเงนไวเปนทนการศกษา.ล าไยเปนนกเรยนเรยนดความฝนของเธอตองเรยนจบปรญญาตรอยากเปนคร.พอแมของล าไยใหการสนบสนนลก.และพยายามเกบใหไดมากเพอเปนทนการศกษา.ในทสดความฝน.ของล าไยเปนความจรงไดไปสอบชงทนเรยนด.และเธอกท า.ไดรบทนใหเรยนจนจบปรญญาตร.เมอเรยนจบไดเปนคร.และเลยงดพอแมใหมความสข

1. นกเรยนคดวาครอบครวของล าไยน าหลกทศ 6 เบองตน มาปฏบตอยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ผลของการปฏบตตามหลกทศ 6 เบองตน.เปนอยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. หากครอบครวของล าไยไมปฏบตตามหลกทศ 6.เบองตน.นกเรยนคดวาจะเกดอะไรขน ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 4. นกเรยนมความรสกอยางไรกบครอบครวของล าไย ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 5. นกเรยนอยากใหครอบครวของนกเรยนเปนอยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

99

ใบงานท 2 เรอง การเปนลกทดตามหลกทศ.6

ค าชแจง ใหนกเรยนยกตวอยางบคคลรอบตวและเสนอปฏบตตนตามหลกทศ.6 ไ ทศเบองหนา ทศเบองขวา ทศเบองหลง

ทศเบองบน ทศเบองลาง ทศเบองซาย

ไดแก .................................. ............................................. วธปฏบต ............................ ............................................. ............................................

ไดแก .................................. ............................................. วธปฏบต ............................ ............................................. ............................................

ไดแก .................................. ............................................. วธปฏบต ............................ ............................................. ............................................

ไดแก .................................. ............................................. วธปฏบต ............................ ............................................. ............................................

ไดแก .................................. ............................................. วธปฏบต ............................ ............................................. ............................................

ไดแก .................................. ............................................. วธปฏบต ............................ ............................................. ............................................

ทศ 6