องคประกอบของศลปะ(Element of arts)

หมายถงสวนยอยๆ ทน ามาประกอบกนเปนผลงานศลปะ

หรอเปนสวนประกอบของศลปะทเรยกวาทศนธาต

จะเรยกสนๆวาองคประกอบ

นกประพนธใชถอยค าแสดงแนวคด

• ค า วล พยางค ถอยค า ประโยค ลกษณะตางๆของค าประพนธเปนองคประกอบของบทประพนธ

นกดนตรใชเสยงถายทอดอารมณแนวความคด

• ความเงยบ ความดง ความกงวาน ระดบความสง-ต าของเสยง การหยดเสยง การลากเสยง การกระแทกเสยง และจงหวะ เปนองคประกอบของดนตร

ศลปนทางทศนศลป

• ใชทศนธาตสรางรปทรงเพอสออารมณและความคด ทศนธาตเปนสอสนทรยภาพทศลปนจะน ามาประกอบกนเขาใหเปนรปทรง เพอสอความหมายตามแนวเรอง

หรอแนวความคดทเปนจดหมายนน

• ทศนธาตในทนเราอาจเรยกวาสวนประกอบของศลปะ(Element of arts)

• เรยกการจดสวนประกอบของศลปะนวา การจดองคประกอบศลป(Composition of arts)

องคประกอบศลปะ

จด (Point)

• จดเปนสวนเลกทสดจะประกอบขนเปนสวนรวมของเสน และเปนจดเรมตนในการออกแบบ และการสรางงานศลปะ

จดในงานศลปะ

• จดในงานศลปะยงสามารถบอกทศทาง ขนาด และต าแหนง หรอระยะกได

จดในธรรมชาต

• จดในธรรมชาตจะปรากฏใหเหนไดทวไป เชน จากพช สตว ดน หน เปนตน

เสน (Line)

• เสนเปนการน าจดมาตอกนในทศทางใดทศทางหนง หรอหมายถง จดหลายๆจด ทเคลอนไหวไปในบรเวณวาง (Space) ทตอเนองกน

เสนในธรรมชาต

• เสนของกานใบพช และรปรางของสตว จะมลกษณะเปนเสนตรงบาง โคงบาง หรออาจจะสานเปนรางแห ลกษณะกง กาน เสนใย ของพชบางชนด

รปรางและ รปทรง(Shape and Form)

• ขอบเขตของรปวตถนนมความกวาง ยาว (หรออาณาเขต) ไปถงสวนใด เสนรอบนอกทเปนขอบเขตนน หมายถง รปราง (Shape)

• รปทรง (Form) ถาค านงถงพนทวางในอากาศ วาวตถนนกนบรเวณรอบๆตว คอมความกวาง ยาว หนา จะเปนสวนของปรมาตร (Volume)ของรปทรง

• 1. รปทรงธรรมชาต (Natural Form) • 2 . รปทรงเรขาคณต (Geometric Form) • 3. รปทรงอสระ ( Free Form)

รปทรง (Form)

• ทวางหรอบรเวณวางหมายถง การก าหนดเอาสงหนงสงใดเปนหลกและหาบรเวณรอบๆสงนนจะพบบรเวณวาง สวนใดสวนหนงหรอรอบสวนตางๆของวตถนน

บรเวณวาง (Space)

พนผว(Texture)

• พนผวเปนลกษณะภายนอก ของวตถทสามารถมองเหนได • เปนจดแรก ทปรากฏใหทราบสวนรวมของวตถนน

• เปนตวแทนของมวลภายในวตถนน

• ลกษณะผวของวตถจะไมเปลยนแปลงรปนอกหากถก ตด หก บน แตก ออกไป สวนทเหลออยกจะปรากฏเปนพนผวตอไป

น าหนก(Value)

• น าหนก(Value)คอระดบความออนแกหรอความเขมของสตางๆ

• รวมถงระดบของความมดสวางดวย

ส (Colour)

• สเปนคณสมบตของวตถ ทงทเปนวตถตามธรรมชาตหรอมนษยสรางขนซงอาจจะเปลยนแปลงได เปนสวนทเกยวของกบผว น าหนก และ แสง เงา

1.การใชสบนทกรปแบบ

• เปนการใชสชวยเนนรปแบบในงานศลปะ ใหมลกษณะเปนธรรมชาตหรอใกลเคยงกบธรรมชาตมากทสด รปแบบกมกจะเปนลกษณะรปแบบทเปนรปธรรม

การใชสบนทกความรสก

• เปนลกษณะการใชส ทค านงถงความพอใจในตนเองทจะใชสในการบนทกความรสกทมอยในขณะนนใหปรากฏออกมา

หลกการจดองคประกอบศลปะ

• คอการน าสวนประกอบของศลปะ หรอทศนธาตมาจดใหมใหเกดคณคาทางความงามขน โดยมหลกทตองค านงถงหรอเปนโครงสรางของศลปะ(Structure of Art)

โครงสรางของศลปะ (Structure of Art)

1. ความสมดล(Balance)

2. ขนาดและสดสวน (Size and Proportion)

3.จงหวะ (Rhythm)

4. เอกภาพ (Unity)

ความสมดล(Balance)

• คอสภาพทพอดพอเหมาะตามสภาพการมองเหน

• ซงมความเกยวของในการรบรเรองน าหนกจากสงทมองเหนดวย

• คลายกบเปนการทรงตวของสงนนๆ

ความสมดลทมลกษณะเหมอนกน (Symmetrical Balance)

• ในการมองวตถตางๆ ถาสายตาจะแบงวตถนนออกเปนสดสวนซาย-ขวาใหเทากน หลกทางศลปะหมาย ถงความสมดลทมลกษณะ น าหนก ส ผว หรอ เสนทเหมอนกนได

ความสมดลทไมเหมอนกน (Asymmetrical Balance)

• หมายถงงานศลปะทก าหนดสวนประกอบใหมความสมดลในความรสกของการรบร และไมจ าเปนทจะใหสองขางเทากนจรง แตท าใหเกดความพอดขนได

ขนาดและสดสวน (Size and Proportion)

• ขนาด (Size) หมายถงพนทของรปรางในขอบเขตใดๆกได

• เปนลกษณะของรปกบพนทสมพนธกน ท าใหผ เหนเกดการเปรยบเทยบรปทรงตางๆนนวา มขนาด เลก ใหญ กวาง ยาว เทาไร

• และเปนตวก าหนดสงตางๆขน

สดสวน (Proportion)

• เปนการเปรยบเทยบระหวางหนวยหนงของงานศลปะ กบอกหนวยหนงในองคประกอบอนเดยวกนหรอสวนเดยวกน วามความสมพนธตอเนองกนในดานใดบาง

• หมายถงการจดต าแหนงทเหมาะสมโดยก าหนดองคประกอบทางศลปะลงไปใหสมพนธกนในบรเวณวาง

• คลายเปนการเคลอนไหวของส เสน แสง เงา รปลกษณะ รปทรง ถาน ามาจดใหมจงหวะแลว ถอวาเปนองคประกอบทสมบรณลงตวได

จงหวะ (Rhythm)

หลกการจดจงหวะ

• 1. การซ า (Repetition) • 2. การขยายเพมขนและตอเนองกน (Progression Rhythm)

• 3. การเปลยนสลบ (Alternative)

เอกภาพ (Unity)

• หมายถง ความสมพนธเกยวของกนของสวนประกอบตางๆของงานศลปะ เพอใหเกดเปนรปงานขน

• เปนการสมพนธกนอยางเชอมโยงจนมลกษณะเปนอนหนงอนเดยวกน หรอเปนเอกภาพและท าใหเกดลกษณะเดนชด

• มความ กลมกลน หรอ ขดกนในสวนยอยแตเมอรวมเปนเอกภาพ กมความสมดลกลมกลนกนได