ไฟล์ช่วยในการเขียนบทความ rsu jet · 2018-11-28 ·...

RSU JET VOL.20, No.1, 2017 บทความวจย _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-17-

การออกแบบระบบและอปกรณการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรย ดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

(System and Equipment Design for Organic

Hydroponic According to Sufficiency Economy)

ฌาฆภตฐ เพชรคง1)

สมพศ ฟสกล2)

1นกศกษาปรญญาโทภาควชาการออกแบบอตสาหกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 2) อาจารยประจ าภาควชาการออกแบบอตสาหกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

Email: [email protected]

บทคดยอ

การวจยนเปนการวจยประยกตเพอการออกแบบระบบและอปกรณการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยมวตถประสงค 1. เพอออกแบบระบบและอปกรณการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. เพอพฒนาระบบและอปกรณไฮโดรโปนกสอนทรยดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหสามารถผลตผกตามแนวทางการผลตผกอนทรยไดผลผลตทด โดยงานวจยนไดศกษาระบบและอปกรณทมอยเดม 3 ระบบ คอระบบไฮโดรโปนกส ระบบอควาโปนกส และระบบอนทรย วเคราะหหาขอจ ากดในการออกแบบและแนวคดทเปนไปไดในการออกแบบภายใตหลกการของเศรษฐกจพอเพยง ซงผลการวเคราะหน าไปสแนวคดในการออกแบบระบบและอปกรณการปลกผกโดยการน าปญหา ขอจ ากดและขอดทสงผลตอประสทธภาพของทง 3 ระบบ มาพฒนาแนวทางการออกแบบอปกรณทเหมาะสม ผลการออกแบบพบวาใชระบบการปลกผกแบบใหสารละลายธาตอาหารไหลเวยนเปนแผนบางอยางตอเนอง (Nutrient Film Technique. NFT) โดยจดระบบการหมนเวยนสารละลายใหน ากลบมาใชใหมไดอยางมประสทธภาพ และค านวณพนทปลกพชใหสอดคลองกบปรมาณสารละลายและฤดกาล ซงเรยกวา ระบบไฮโดรโปนกสอนทรย ซงปจจยส าคญของการออกแบบคอ การปองกนความรอนจากแสงแดด โดยในสวนของพนทปลกใสฟางแหงคลมดานบนเพอปองกนความรอนและลดการสะทอนของความรอน ทงยงเพมพนทระบายอากาศจากดานลางสดานบนภายในรางปลกใหมการถายเทไดด รวมกบการใชหลกการเคลอนทของอากาศเพอลดความรอนสะสมภายในโรงเรอนทเรยกวา Eco filter cooler ซงอากาศจะเยนลงเมอเคลอนทผานอปกรณ Eco filter cooler อยางรวดเรวโดยไมมการใชพลงงานไฟฟาเพม ทงนไดมการใชหอคอยท าน าเยนเพอลดอณหภมของน าและชวยเพมออกซเจนในถงสารละลายใหมากขน ในดานการออกแบบรปลกษณของอปกรณการปลกผกตองสะทอนถงความเปนผลตภณฑทไมท าลายระบบนเวศและกลมกลนกบสงแวดลอม ค ำส ำคญ : ไฮโดรโปนกสอนทรย, ระบบการปลกพชไฮโดรโปนคส, เกษตรอนทรย, ผกอนทรย

mailto:[email protected]


-18-

ABSTRACT

This research’s concentration is on redesigning of the system and equipment for organic hydroponic under the framework of sufficiency economy. The objectives are as follows: 1. To develop a new system and equipment for it based on sufficiency economy 2. To improve upon the hydroponic systems and equipment based on the pre-existing systems which are hydroponics, aquaponics and organic hydroponics. We will be focusing on analyzing the advantages and limitations of each of the systems, in order to optimize and redesign a more efficient system along with proper equipment for a system as such. Our new design utilized the NFT (Nutrient Film Method) which showed great efficiency in recycling the nutrient solution. The new design also adjusted the space in which the crops would be grown to be suitable for the amount of nutrient solution as well as specific condition for each season. The core of the new design is temperature regulation which includes protecting the crops from sun heat and cooling the system . By covering the crops with dry straws, we not only were able to block sunlight from overheating the crop but also greatly improve air flow between the crop which was enabled by repositioning the straw. In order to further improve air flow and cooling effects, the new design also includes the eco filter cooler equipment into the facility which cools down the air without using electricity . Further, we also include a coolant tower in order to keep the temperature of the water in the system low as well as to increase the oxygen level in the nutrient solution tank. As for the designs of both form and function of the equipment, they ought to possess eco-friendly qualities as to not damage the ecosystems and not negatively affect the environment in general. Keywords : Organic Hydroponics, Hydroponics system, Organic agriculture, Organic vegetables


-19-

1. บทน า

การบรโภคผก เ ปนปจจยส าคญปจจยห นง ท ชวยเสรมสรางสขภาพรางกายใหแขงแรง ซงการผลตผกปลอดสารพษมอยหลายรปแบบ โดยกรมสงเสรมการเกษตรกองปองกนและก าจดศตรพช (2539) ไดแบงประเภทของผกปลอดสารพษตามลกษณะการใชสารเคมและออรโมนไว 4 ประเภทคอ 1. ผกปลอดสารเคม 2. ผกอนามย 3. ผกไฮโดรโปนกส 4. ผกเกษตรอนทรย ซงพบวาผกปลอดสารพษ ย งคงมการใชสารเคมและฮอรโมนในกระบวนการเพาะปลก ผกอนามยใชปยเคมและสารเคมจ ากดวชพชและแมลง ผกไฮโดรโปนกสใชสารเคมรวมกบฮอรโมน และระบบผกเกษตรอนทรยไมมการใชสารเคมในระบบปลก ผกเกษตรอนทรยจงเปนผกทปลอดภยจากสารเคมมากกวาผกทผลตจากระบบอน แตในขณะเดยวกนมรายงานพบสารเคมตกคางในผกทสงเกนมาตรฐานจากเครอขายเตอนภยสารเคมก าจดศตรพชประเทศไทย (Thailand Pesticide Alert Network, Thai-PAN) โดยสมเกบตวอยางชวงเดอนมนาคม พ.ศ.2559 จากหางสรรพสนคาและตลาดสด มปรมาณสารเคมตกคางเกนคาปรมาณสงสดของสารพษตกคางในผลผลตเกษตร ซงไมสามารถลางออกไดดวยน าหรอท าลายดวยความรอนจากการหงตม ฉะนนสงคมจงตองใหความส าคญตอปญหาทเกดขน ปลกฝงจตส านกความรบผดชอบตอผบรโภคและสงแวดลอม ลดการพงพาปจจยภายนอกในการท าเกษตร เชน ปยเคม สารเคมก าจดศตรพช การแกไขปญหาสารเคมดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ผลกดนใหเกดการปรบเปลยนรปแบบเกษตรปลอดภยรปแบบอน ซงการประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในดานการเกษตรเปนสงทควรจะกระท าอยางยง เนองดวยทกวนนมการใชสารเคมอยางขาดความระมดระวงโดยทไมพจารณาถงปญหาทเกดจากการใชตามมา ท าใหมผลกระทบตอผบรโภค สงแวดลอมหรอตวเกษตรกรเอง การปลกผกไฮโดรโปนกส (Hydroponic) เปนรปแบบผลตผกอยางหนงทสนบสนนหลกการปลกผกโดย

ลดการใชสารเคมปองกนก าจดศตรพช เปนระบบทใชสารละลายธาตอาหารและน าไดอยางมประสทธภาพสงสด จงเปนแนวทางเกษตรอกรปแบบหนงในอนาคต เพอลดการใชสารเคมก าจดศตรพช เพมประสทธภาพการใชปยและระบบน า ถงอยางไรกตามกระบวนการผลตผกไฮโดรโปนกสไมจดอยในกลมของผกอนทรยเพราะใชปยเคมเปนสารละลายธาตอาหาร หากก าจดไมถกตองท าใหปนเปอนของธาตอาหารเหลอทงลงสดนและแหลงน า ดงนนจงตองมการผลตผกทค านงถงประสทธภาพในการผลตควบคไปกบผลกระทบทางดานสงแวดลอม เชน การใชน าหมกชวภาพซงเปนอกทางเลอกหนงในการสรางและพฒนาระบบปลกพชไฮโดรโปนกส โดยมศกยภาพเพยงพอเพอใชเปนธาตอาหารทดแทนในการปลกพช ทงนกยงมการพฒนาระบบการปลกผกทมกระบวนการจดการน าทงไดมประสทธภาพ ทเรยกวา อควาโปนกส (Aquaponics) ซงเปนระบบทผสมผสานการเลยงสตวน าซงสวนใหญนยมเลยงปลากบการปลกพชแบบไฮโดรโปรนกสเขาไวดวยกน โดยอาศยหลกการทน าน าทงจากการเลยงปลาทอดมไปดวยธาตอาหารไปใชในการเจรญเตบโตของพช โดยไมใชปยเคมและสารเคม มกระบวนการท าใหน ามความสะอาดเพยงพอทจะปลอยทงหรอถกน ากลบมาใชใหม ซงจากการศกษาวจยในปจจบนยอนหลงกลบสยคกอนทจะมสารเคม พบวาการใชธรรมชาตพงพาธรรมชาตกอใหเกดผลดทสด ทเ รยกวาเกษตรอนทรย คอการท า เกษตรผสมผสานทหลากหลายของพชและสตว ระบบการผลตทพงพาตนเองในเรองของอนทรยวตถ งดปจจยการผลตทใชสารเคมสงเคราะห การก าจดศตรพชโดยเขาใจวงจรชวตของแมลง รวมทงการปลกผกอนทรยทเกษตรกรตองเขาใจความส าคญของชนดผกทปลกกอนหลง เพราะสามารถปลกพชหลายชนดรวมกนในแปลงผก ผวจยจงมแนวคดการออกแบบระบบและอปกรณการปลกผก โดยพฒนาการปลกผกในระบบไฮโดรโปนกสทมประสทธภาพในเรองการปลก กระบวนการจดการน าทงทมประสทธภาพของระบบอควาโปนกส และระบบการ


-20-

จดการแบบพงตนเองของเกษตรอนทรย เกดเปนระบบปลกทเรยกวา ไฮโดรโปนกสอนทรย (Organic Hydroponic) ซงเปนระบบการปลกทใชน าหมนเวยน พงพาตนเองในการผลตผกเพอใหเกดประสทธภาพของระบบการเกษตรทย งยน ใชหลกการออกแบบพนท การค านวณปรมาณน าและธาตอาหารใหมความสมดลของระบบปลกภายในฟารม โดยมแนวคดออกแบบระบบและอปกรณใหมความสอดคลองดวยหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ดวยหลก 3 หวง 2 เงอนไข ไดแก หลกความพอประมาณ หลกความม เหต มผล หลกการสรางระบบภม ค มกน และตองประกอบดวยเงอนไขความร กบ เงอนไขคณธรรม โดยน ามาประยกตใชกบการจดการดวยหลกธรรมชาต’

2. วตถประสงคของการวจย 2.1 เพอออกแบบระบบและอปกรณการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2.2 เพอพฒนาระบบและอปกรณไฮโดรโปนกสอนทรยดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหสามารถผลตผกตามแนวทางการผลตผกอนทรยไดผลผลตทด

3. ทฤษฎหรอแนวคดทใชในงานวจย การออกแบบระบบและอปกรณการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนนอยภายใตแนวคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงผ วจยไดใชหลกการออกแบบเชงนเวศผลตภณฑสเขยวและแนวคดการบรณาการความรการออกแบบพนทการจดการน าใหเกดระบบนเวศทสมดลและพอเพยงของคณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง รวม ถงแนวคดการออกแบบผลตภณฑ อตสาหกรรม มาอางองและน าเสนอเพอเปนฐานขอมลเบองตนและกรอบแนวคดการวจย

4. ระเบยบวธวจย 4.1 รปแบบการวจย การวจยครงนใชวธการวจยประยกต (Applied research) ภายใตกระบวนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เพอออกแบบระบบและอปกรณปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและทดลองประสทธภาพดวยกระบวนการวจยทดลอง (Experimental Research) 4.2 ขนตอนการวจย 3.2.1 ทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของกบการปลกผกไฮโดรโปรนกส การปลกผกในระบบอควาโปนกสและระบบเกษตรอนทรย ศกษาปญหาของระบบและอปกรณปลกผกไฮโดรโปนกสทมอยเดมหรอใกลเคยงท งในประเทศและตางประเทศรวมท งแนวทางแกปญหาเบองตน วเคราะหถงปญหาของสารเคมตกคางในผลผลตทสงผลกระทบตอผบรโภคในยคปจจบน 3.2.2 ศกษาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในดานการท าเกษตรกรรมและการท าธรกจ เพอท าความเขาใจในปรชญาและวธการน ามาใช 3.2.3 ลงพนทส ารวจผประกอบการทใชกรรมวธการผลตผกในระบบไฮโดรโปนกส ระบบอควาโปนกส และระบบเกษตรอนทรย โดยการสงเกต และการสมภาษณเชงลกจากเกษตรกรถงสภาพปญหาในแตละระบบเดม สอบถามความตองการและปจจยทมตอระบบและรปแบบของอปกรณทเหมาะตอการใชเพาะปลกทชวยลดการใชสารเคม 3.2.4 สมภาษณผเชยวชาญดานการปลกผกไฮโดรโปนกส การปลกผกอควาโปนก และเกษตรอนทรย ผวจยใชแบบสมภาษณผเชยวชาญแตละทานในประเดนค าถามทแตกตางกน พรอมจดบนทกและบนทกเสยงสมภาษณเพอรวบรวมขอมลในแตละดาน 3.2.5 วเคราะห สงเคราะหขอมลและปญหาทไดจากการสงเกต การสมภาษณ ของระบบเกษตรทง 3 ระบบ


-21-

3.2.6 วเคราะหปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในดานการท าเกษตรกรรมและการท าธรกจกบระบบเกษตรท ง 3 ระบบ เพอก าหนดแนวทางการออกแบบระบบและอปกรณปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3.2.7 ออกแบบระบบและอปกรณปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงใชขอมลจากการวเคราะห สงเคราะห และสรป โดยท าแบบราง พฒนาแบบภายใตค าแนะน าของอาจารย ทป รกษาวทยานพนธ และประเมนรปแบบโดยผเชยวชาญ 4.3 ขอมลและขอบเขตของการวจย ขอมลทใชในการวจย 3.3.1 ขอมลปฐมภม คอ การลงพนทภาคสนามส ารวจวธการ ระบบการเกษตรและปญหาของระบบการปลกผกไฮโดรโปนกสจ านวน 10 แปลง โดยคดเลอกกลมตวอยางเปนเกษตรกรปลกผกไฮโดรโปนกสทขนทะเบยนการรบรองมาตรฐานการปฏบตทางการเกษตรทดหรอไดรบเครองหมาย GAP (Good Agricultural Practice) การปลกผกอควาโปนกสจ านวน 1 แปลง และการปลกผกอนทรยจ านวน 2 แปลง ดวยวธการสอบถามและสงเกตพรอมบนทกภาพ รวมทงสอบถามผเชยวชาญ ซงแปลงผกทง 3 ระบบอยในพนทจงหวดสงขลา ลงส ารวจและสมภาษณในชวงเดอนกนยายน พ.ศ. 2559 3.3.2 ขอมลทตยภม คอ ขอมลการศกษาวรรณกรรม เอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยศกษาแนวทางการปลกผกระบบไฮโดรโปนกส ระบบอควาโปนกส และผกเกษตรอทรย พรอมท งศกษาขอมลเ กยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการประยกตใช 4.4 เครองมอทใชในการวจย เ ค ร อ ง ม อ ท ใ ช ในก ารว จ ย ค ร ง น ไดแ ก เ ทปบนทกเสยง กลองถายรป สมดจดบนทก ปากกา และแบบบนทกขอมล เพอใหผวจยและกลมตวอยางท าบนทกขอมลการใชงานระบบและอปกรณการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยดวยปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

5. ผลการศกษา

การพฒนาระบบปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยใหมประสทธภาพทด ชวยลดปญหาและความสญเสยของผลผลตทน าไปสการแกปญหาโดยใชสารเคม ตองใชการวเคราะหระบบและอปกรณของการปลกผกไฮโดรโปนกส การปลกผกอควาโปนกส และการปลกผกแบบเกษตรอนทรยดงน 5.1 ระบบไฮโดรโปนกส จากการศกษาและลงพนทแปลงผกไฮโดรโปนกสของผวจยใน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ านวน 10 แปลง พบวาขอดของระบบการปลกผกไฮโดรโปนกส คอ ระบบมประสทธภาพ ใชพนทนอย สามารถปลกไดตลอดป มความสม าเสมอของการใหน าและธาตอาหาร ซงท าใหควบคมและปองกนโรคไดงาย ชวยลดคาใชจาย ประหยดน า เวลา แรงงาน ในสวนของขอจ ากดของระบบไฮโดรโปนกส คอ ตนทนการเรมตนสงทงระบบและโรงเรอน เกษตรกรเองตองมความร ความช านาญทจะควบคมดแลระบบได หากระบบเกดขดของของกระแสไฟฟากจะมผลกระทบตอการเจรญเตบโตของพชได ซงปจจยเสยงทท าใหผลผลตเกดความเสยหาย คอ ความรอนทท าใหอณหภมของสารละลายธาตอาหารสง หากเกน 30 องศาเซลเซยส ปรมาณออกซเจนทละลายอยในน าลดต าลง ท าใหรากพชออนแอ เปนสาเหตให เ กดโรครากเนาโคนเนาได ( ซง อณหภมของน า ทเหมาะสมคอประมาณ 24 - 28 องศาเซลเซยส) ดงรปท 1

รปท 1 ผลกระทบของของความรอนทสงผลให

ผลผลตเสยหาย


-22-

ซงจากการวเคราะหปญหาของความรอนทสงผลกระทบตอผลผลตผกไฮโดรโปนกส เนองจากความรอนของสภาพอากาศในเมองไทยเปนปญหาทางธรรมชาตทองหาทางปองกน เชน การมงสแลนกนความรอนในชวงเวลากอนเทยงถงชวงบาย มระบบการพนหมอกหรอสเปรยน าภายในแปลงผกเพอลดอณหภมความรอนสะสม ซงปญหาความรอนจะสงผลกระทบโดยตรงตอระบบและอปกรณกผก สวนใหญเปนความรอนสะสมจากภายในแปลงปลก เชน ภายในโรงเรอน ภายในรางปลก ภายในถงสารละลายธาตอาหาร ซงเกดจากโดนความรอนโดยตรงและเกดจากความรอนทสะทอนจากพน เพราะอากาศภายในบรเวณแปลงผกถายเทไมด วสดของรางปลกกนความรอนไมได เกดปญหาของออกซเจนภายในสารละลายและในรางปลกลดลง ดงรปทรปท 2 ปญหาความรอนทสงผลตอระบบและอปกรณ

รปท 2 ปญหาความรอนทสงผลตอระบบและอปกรณ

อกทงปญหาความรอนสะสมภายในรางปลกทเกษตรกรใชรางปลกยาวมากกวา 6 เมตร เพอเพมผลผลต ซงความยาวของรางปลกพชไฮโดรโปนกสทเหมาะสมคอ 6 เมตรเนองจากภายใตความยาวนรกษาอณหภมของสารละลายไดคงท (ธวชชย จารวงศทยาและคณะ. 2559) เกดความเสยหายตอผลผลตนอยกวารางยาว ควบคมโรคและแมลงไดงาย ทงนพนทหนาตดของรางปลกมผลโดยตรงตอรปทรงและขนาดของผลผลต ยงมพนทหนาตดมากชวยใหไดผลผลตทมรปทรงทตองการของตลาด ในสวนการท าความสะอาดแปลงปลกผกและอปกรณเปนงานทเกษตรกรใชเวลามาก ม

ผลตอรอบการผลตในครงตอไปและหากมสงสกปรกปะปนอยจะกอใหเกดโรคในแปลงไดงาย 5.2 ระบบอควาโปนกส ระบบอควาโปนกสท างานโดยการหมนเวยนของเสยจากปลาเปลยนเปนธาตอาหารสงไปยงแปลงผกไฮโดรโปนกส ใหพชดดซมธาตอาหารในการเจรญเตบโต ค านวณปรมาณการเลยงปลากบปรมาณของผกใหเหมาะสม ระบบนบงคบโดยทางออมไมใหเกษตรกรใชสารเคมในระบบ เพราะหากมสารเคมเขาไป ระบบจะท างานลมเหลว เพราะสารเคมเขาไปท าลายแบคทเรยซงเปนตวกลางในการเปลยนแอมโมเนยใหเปนไนเตรททน าไปใชกบพช และยงเปนพษกบปลา ขอดของระบบอควาโปนกส คอ ไดผลผลต 2 อยางในเวลาเดยวกนคอปลาและผก ซงผกทไดเปนผกอนทรย 100 เปอรเซนต ปลอดภยตอผบรโภค ระบบอควาโปนกสมปจจยเสยงทท าใหผลผลตเสยหาย คอ ปรมาณอาหารทใหปลา จ านวนปลาทเลยง และขนาดของแปลงผกทปลกตองมความสมพนธกน หากตวใดตวหนงเพมหรอลดปรมาณ สวนอนกตองเพมหรอลดปรมาณใหสมพนธกน มฉะนนระบบจะท างานไดไมสมบรณ ซงระบบอควาโปนกสมหลกการท างานดงรปท 3

รปท 3 ระบบอควาโปนกส


-23-

จากการวเคราะหของผวจย ระบบอควาโปนกสเปนระบบทมประสทธภาพในเรองการจดการน าสารละลายทน ากลบมาใชใหมไดทงหมด โดยไมมของเสยเกดขนในระบบ ไมตองเปลยนหรอถายเทน าบอย เ กดการใชน าอยางประหยดและไมปลอยของเสยลงสสงแวดลอม ผวจยจงน าระบบการจดการน ามาประยกตใชกบการออกแบบ 5.3 ระบบเกษตรอนทรย เปนเกษตรธรรมชาตทมความผกพนกนในครอบครว มรปแบบการด ารงชวตทมความพอเพยงเนนการพงตนเอง แบงปนสงคมรอบขางและท าประโยชนเพอสงคม แบงเปน 2 แนวทาง คอ 1. เกษตรอนทรยในเชงพาณชยนยมปลกในระบบโรงเรอน ซงชวยแกปญหาการปลกผกเมองหนาว เชน ผกสลด ในฤดฝนไดด ผลผลตมขนาดและสเปนทตองการของตลาด 2. เกษตรอนทรยแบบพงพาตนเอง เนนการปลกตามธรรมชาต ปลกตามฤดกาล เชน ปลกผกใบแขงในฤดฝน และปลกทกอยางทกน กนทกอยางทปลก ถามผลผลตเหลอกน าไปแจกจายและน าไปขาย ในสวนของอปกรณทใชในระบบอนทรยมเพยงแตอปกรณการเกษตรเทานน เชน จอบ เสยม เนองจากเปนเกษตรธรรมชาตทใชอยางประหยดและมเหตผล เกษตรอนทรยมขอด คอ เกษตรกรมสขภาพทดขนเมอเปรยบเทยบกบการใชสารเคมในการปลก ดนมคณภาพด มอนทรยวตถมากขน สงแวดลอมและระบบนเวศมความอดมสมบรณเกดการพงพากนในธรรมชาต มตนทนการผลตต าและท าใหมรายไดเพมขนเพราะทกอยางทใช ผลตจากธรรมชาต เชน ปยหมก น าหมก สารก าจดแมลงทไดจากสมนไพร ปจจยทท าใหเกดความเสยหายคอ ชวงฤดฝนทมฝนตกหนกและตดตอกนยาวนานท าใหผลผลตมความเสยหาย เชนปญหาโรคใบเนา ใบผกบอบช า ผลผลตโตไมเตมท และผลผลตไมเพยงตอความตองการ นอกจากนชวงฤดรอนท าใหผลผลตเตบโตชาแตเมอเลอกปลกผกตามฤดกาลกชวยลดความเสยหายของผลผลตบางสวนได ซงระบบเกษตรอนทรยมหลกการดงรปท 4

รปท 4 ระบบเกษตรอนทรย จากการวเคราะหของผวจย ระบบเกษตรอนทรยเปนระบบทพงพงกนตามธรรมชาต เชน การปลกผกคกบสมนไพรเพอปองกนแมลงมากนผก เนนการปลกตามฤดกาลเพอใหไดผลผลตเตมท ปลกพชแขงแรงเปนแนวกนชนบรเวณทวแปลงผก ค านวณพนทการใชน ากบพนทปลก ซงผวจยไดน าหลกการมาประยกตใชในการออกแบบ การประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการออแบบ โดยแนวทางการออกแบบ ผวจยไดเชอมโยงกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในหลกการ 3 หวง 2 เงอนไข ทงในดานการออกแบบผลตภณฑและกระบวนการออกแบบผลตภณฑ สรปไดดงนคอ ความพอประมาณ - การออกแบบอปกรณใชกรรมวธการผลตไมซบซอน - ออกแบบอปกรณใหตอขยายได เพอการขยายโตะปลกไดตามก าลงผลต - ระบบและอปกรณมความยดหยนท งทางดานขนาดและจ านวนอปกรณตามพนททใชเพาะปลก ความมเหตผล - ท าแผนปฏบตงาน (Action Plan) ชวยใหมแนวทางการท างานทสมเหตสมผล รวาท าไปเพอบรรลเปาหมายอะไร โดยท าแผนปฏบตงาน 2 รปแบบ คอ


-24-

1. แผนปฏบตงานการออกแบบผลตภณฑ ชวยใหการออกแบบทสมเหตสมผล รเปาหมายของการออกแบบวาออกแบบเพอบรรลเปาหมายอยางไร เชน การออกแบบพนรางปลกใหมความลาดเอยงมาก เพอใหสารละลายไหลเรวและตกลงสถงสารละลายไดแรงขน เพอเพมออกซเจนในสารละลาย เปนตน 2. แผนปฏบตงานการผลตพช ชวยในการวางแผนการปลกพชทสมเหตสมผล รเปาหมายการปลกพชในแตละชนดแตละฤดกาล วางแผนการปลกไดเหมาะสมตามพนทการปลก ความมภมคมกนในตวทด - ลดความเสยงจากการผดพลาดของการออกแบบ ดงน 1.ท าโมเดลขนาด 1:5 เพอศกษาดานขนาดสดสวน ระบบการตอขยาย ระบบการไหลสารละลาย ความสวยงาม 2. ท าตนแบบขนาดจรง ผวจยทดลองหาขอผดพลาดและน ามาแกไขปรบปรงกอนน าไปใหกลมตวอยางทดลองปลก เงอนไขความร - ใชแนวคดการบรณาการความรการออกแบบพนทการจดการน าใหเกดระบบนเวศทสมดลและพอเพยงของคณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง - แนวคดการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม - กระบวนการและขนตอนการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยทน าไปสรปแบบผลตภณฑ เงอนไขคณธรรม - ใชแนวคดการออกแบบผลตภณฑเ ชงน เวศและผลตภณฑสเขยว สรปแนวทางการออกแบบระบบการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรย คอ เปนระบบไฮโดรโปนกส ใชระบบการปลกพชแบบใหสารละลายธาตอาหารไหลเวยนเปนแผนบางบนรางปลกอยางตอเนอง (Nutrient Film Technique. NFT) ใชน าหมกชวภาพเปนสารละลายธาตอาหาร มระบบการกรองสารละลายทน ามากลบมาใชใหมได มระบบการ

ค านวณพนทการปลกใหสอดคลองกบปรมาณการปลก ปรมาณสารละลายและพนททปลก มระบบการปลกผกทรองรบการปลกทหลายหลาย ท งผกสลด ผกไทย ผกตามฤดกาล และพชสมนไพร - ใชน าหมกชวภาพ มระบบการกรองสารละลายทน ากลบมาใชใหม - ออกแบบพนทการปลกตามชวงการเจรญเตบโตองพช - ออกแบบโดยค านงถงท าเลทตงในทองถน - ใชหลกการออกแบบเชงนเวศ - การออกแบบทชวยสรางทศนยภาพใหอยรวมกบธรรมชาตไดอยางไมเบยดเบยน - ออกแบบพนทปลกพชใหสอดคลองกบฤดกาล - ค านวณปรมาณพนทปลกพชแตละชนดทเกอหนนกนใหมความสอดคลองกน - เนนการคลองตวในการท างาน - การออกแบบเนนประหยดพนท - เนนการออกแบบทงวงจรของชวตผลตภณฑ - ลดการประกอบโดยออกแบบใหมชนสวนนอย - วสดทท าความสะอาดงายเพอการใชซ า - โลหะไมเคลอบผว น ามาผานกระบวนการแปรสภาพ(Recycle) ไดงาย - เพมอายการใชงาน เชน ซอมแซมไดงาย ชนสวนบางอยางเปลยนได - ออกแบบโดยเลอกใชเทคโนโลยทมตนทนต าแตถกหลกวชาการ - ออกแบบพนทปลกผกมความสมพนธกบการเลอกใชปยชวภาพ - ออกแบบใหมสวนเกบของเสยของเสยจากการคดผลผลตเพอน ามาใชหมกปย - ออกแบบใหผลตภณฑใชงานไดงาย - ออกแบบแผนปฏบตงานการปลกพชเพอใชควบคกบผลตภณฑ


-25-

5. การอภปรายผล การพฒนาระบบปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยใหมประสทธภาพทด ลดปญหาและความสญเสยของผลผลตทน าไปสการแกปญหาโดยใชสารเคม วเคราะหระบบและอปกรณของการปลกผกไฮโดรโปนกส ระบบอควาโปนกส และระบบเกษตรอนทรยมาผสมผสานกนเกดเปนระบบใหมทรองรบการปลกผกอนทรยทเรยกวา ระบบไฮโดรโปนกสอนทรย ดงรปท 5

รปท 5 ระบบไฮโดรโปนกสอนทรย สวนประกอบทส าคญ คอ หอท าน าเยน ท าหนาทกรองเศษปฏกลกอนน าไปใชปลกผกอกครง ท งยงท าหนาทลดอณภมของน า ชวยเพมออกซเจนในน า และระบายความรอนออกจากระบบดงรปท 6 ชวยเพมประสทธภาพของระบบการปลกผกในเขตรอน

รปท 6 ระบบหอท าน าเยน

Eco filter cooler คอ คออปกรณทชวยเปลยนการเคลอนทของลมรอนเปนลมเยนเพอลดความรอนสะสมภายในโรงเรอนซงอากาศจะเยนลงเมอเคลอนทผานอปกรณ อยางรวดเรวโดยไมมการใชพลงงานไฟฟาเพม ซงยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทใชเทคโนโลยทมตนทนต าแตถกหลกวชาการ ดงรปท 7

รปท 7 Eco filter cooler


-26-

จากขอมลการออกแบบ ผวจยไดสเกตซแบบรางตามแนวทางการออกทวางไวตามหลกปรชญาของเศษฐกจพอเพยง ซงเรมสเกตซจากการแกปญหาของระบบและอปกรณ ดงรปท 8

รปท 8 สเกตซแบบรางการแกปญหาของระบบและอปกรณ

สเกตซรปแบบของระบบและอปกรณตามขนตอนการสเกตซเพอแกปญหาในขางตน ดงรปท 9


-27-

รปท 9 สเกตซแบบรางระบบและอปกรณ

จากสเกตซผวจยไดสรปแบบราง โดยน าขอด ขอจ ากด และรปแบบทเปนไปไดในการผลตมาวเคราะหสเกตซเปนแบบรางสดทายเพอน าไปขนตนไป ดงรปท 10 ซงอยภายใตแนวทางการออกแบบทก าหนดไว

รปท 10 สเกตซแบบสดทายเพอน าไปผลตตนแบบ

6. สรปการอภปรายผล ผวจยไดเลอกแบบรางทสเกตซอยภายใตการออกแบบผลตภณฑในเชงนเวศซงเปนการออกแบบทเนนระบบการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยใหไดประสทธภาพ และมรปลกษณทเขากบสภาพแวดลอม รสกถงความปลอดภยตอผบรโภคของผลผลตอนทรยทเกดขน ทงนในขนตอนตอไปผวจยน าแบบรางไปพฒนาเปนตนแบบขนาดจรง เพอน าไปทดลองโดยผวจยและกลมตวอยางฟารมผกไฮโดรโปนกส


-28-

ใน อ.หาดใหญ จ.สงขลา จ านวน 3 ฟารม เพอประเมนประสทธภาพของระบบและอปกรณการปลกผกไฮโดรโปนกสอนทรยตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

7. เอกสารอางอง [1] ธวชชย จารวงศวทยา, “การศกษาเพอ ตรวจสอบหาความยาวและจ านวนแถวทเหมาะสมของ รางปลกในการจายน าเยนใหกบการปลกพชไฮโดรโป นกส”, วารสารวศวกรรมฟารมและเทคโนโลยการ ควบคมอตโนมต. 1(2), หนา 67-74, 2559. [2] บณยฤทธ เผอกสามญ ถวลศกด เผาสงข และบญญต เศรษฐฐต, “การประยกตใชหอท าน าเยนใน ระบบปลกพชไฮโดรโปนกสเพอเพมความสามารถใน การผลตพช”, การประชมทางวชาการของ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 52. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2557. [3] วระยทธ เลอนลอย, “ผลของอตราสวนพนทปลก และปรมาตรน าตอผลผลตผกบงจนและปลานล และ

คณภาพน าในระบบปลกพชรวมกบการเลยงปลา”, วทยานพนธสาขาวทยาศาสตรเกษตร

มหาวทยาลยวลยลกษณ, 2557. [4] สาคร ศรมข, “ผลกระทบจากการใชสารเคมทาง การเกษตรของประเทศไทย”, เขาถงไดจาก

:http://library.senate.go.th/document/Ext6409/6409657_0002.PDF, 2556.

[5] มลนธสายใยแผนดน, “ภาพรวมเกษตรอนทรยไทย 2554-55”, เขาถงไดจาก :http://www.greennet.or.th/sites/default/files/Thai%20OA%2011-12.pdf. 2556.

http://www.greennet.or.th/sites/default/files/Thai%20OA%2011-12.pdf

http://www.greennet.or.th/sites/default/files/Thai%20OA%2011-12.pdf

ไฟล์ช่วยในการเขียนบทความ rsu jet · 2018-11-28 ·...

Documents