aanpassen of overleven: u kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · poldermodel vs transities....
TRANSCRIPT
![Page 1: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/1.jpg)
twitter.com/janrotmans
Aanpassen of Overleven:U kunt nu nog kiezen
Emmen, 17 Oktober 2018
![Page 2: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/2.jpg)
“Het stenen tijdperk kwam niet ten eindeomdat er te weinig stenen waren, maaromdat er betere alternatieven kwamen”
![Page 3: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/3.jpg)
Energie Transitie
![Page 4: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/4.jpg)
Transitiefundamentele verandering van structuur, cultuuren werkwijzen op systeemniveau
structuur: institutionele opbouw, economischestructuur, fysieke structuur
cultuur: gedeelde beelden, waarden,paradigma’s en perspectief
werkwijzen: routines, regels, gedrag
fundamentele omslag in denken, handelen en organiseren
![Page 5: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/5.jpg)
1972 Grenzen aan de Groei Club van Rome
1987 Our Common Future Brundtland rapport
1997 Kyoto Protocol 1ste Klimaatverdrag
2011 Fukushima Japan
2013 Energie Akkoord 40 partijen
2015 Klimaatakkoord Parijs
2018 Klimaatakkoord? Nederland
Geschiedenis Energie Transitie
![Page 6: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/6.jpg)
maatschappelijke druk consumenten gedrag
geopolitiek beleid klimaat
markt economie technologie
Determinanten van Energietransitie
![Page 7: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/7.jpg)
regime: dominante structuur, cultuur en werkwijzen
met macht en gevestigde belangen
niche: opkomende, afwijkende structuur, cultuur en
werkwijzen op klein schaalniveau
niche wil macht ontwikkelen en het bestaande regime
overnemen; regime beschermt zich daartegen door de
niche onschadelijk te maken of op te nemen
transitie = regime-wisseling = machtswisseling
Transitie = Machtswissseling
![Page 8: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/8.jpg)
Machts Middelen Regime
wetten en regels: alle wegwijzers richting fossiele energie
financiën: 1000 miljard $ per jaar subsidie
lobby: duizenden lobbyisten in Brussel
framing: windmolens draaien op subsidiegasloos wonen is onbetaalbaar
![Page 9: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/9.jpg)
poldermodel: breed draagvlak
bestaande macht en opkomende machtsamen aan één tafel, leidt tot compromis
transitiemodel: smal & diep draagvlak
evolutionaire draagvlakontwikkeling, tempo wordt bepaald door de snelsten
Poldermodel vs Transities
![Page 10: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/10.jpg)
EnergietransitieWereldwijd
![Page 11: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/11.jpg)
Mondiale Investeringen Duurzame Energie
![Page 12: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/12.jpg)
in 2017 300 miljard geïnvesteerd in duurzame energie
2.5 x duurzame energie capaciteit geplaatst dan fossiel
150 landen voeren actief ondersteuningsbeleid
Mondiaal
![Page 13: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/13.jpg)
in 2017 100 miljard geïnvesteerd in duurzame energie
mondiale leider op gebied van zonne- en windenergie
lokale protesten tegen luchtvervuiling drijvende kracht
China
![Page 14: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/14.jpg)
30 miljard in zonne-energie geïnvesteerd sinds Trump
meer in windenergie geïnvesteerd dan in schaliegas
staten en steden gaan veel sneller dan federale niveau
Verenigde Staten
![Page 15: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/15.jpg)
twitter.com/janrotmans
INHOUD
TRUMP-EFFECT
![Page 16: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/16.jpg)
Niemand kan energietransitie stoppen,je kunt hem hooguit afremmen
![Page 17: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/17.jpg)
nieuwe economie is ‘booming’
in potentie 25 miljoen Europeanen betrokken
in 2018: 4-6% van totale werkgelegenheid
in 2020: 5-10% van totale werkgelegenheid
in 2030: 25-50% van totale werkgelegenheid
Duitsland & Denemarken absolute koplopers
Europa
![Page 18: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/18.jpg)
Energietransitie bevindt zich op een kantelpunt
![Page 19: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/19.jpg)
DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase
Duurzaam
Decentraal
Bottom-up
Fossiel
Centraal
Top-down
Tijd
Duurzaam Energie Systeem
Wij zitten hier
Kantel Punt
Energietransitie in een Kantelfase
![Page 20: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/20.jpg)
Indicatoren Kantelpunt
kolencentrales worden wereldwijd uitgefaseerd
ontkoppeling van economische groei en CO2-emissies
grote Europese energiebedrijven zitten in de problemen
zonne-energie 80% goedkoper dan 7 jaar geleden
grid parity: zon & wind concurreren met fossiel in regio’s & landen
sinds 2013 is er meer schone energie geïnstalleerd dan fossiel
chaos: rechtszaken, protesten, conflicten, weerstand
![Page 21: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/24.jpg)
Elke euro geïnvesteerd in de nieuwe economie
levert 3 euro rendement op voor economie
innovatie, werkgelegenheid, structuurversterking
Elke euro geïnvesteerd in de oude economie
kost de samenleving 2 euro
PBL, 2013
Rendement van Nieuwe Economie
![Page 25: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/25.jpg)
Chaos
![Page 26: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/26.jpg)
twitter.com/janrotmans
INHOUD
“ Ik kon bijna geen kant op,
alles wat ik deed werd
getoetst door de rechter ”
Henk Kamp
![Page 27: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/28.jpg)
CONCLUSIE
energietransitie is in volle gang
en de uitkomst is onvermijdelijk
vraag is alleen hoe lang het duurt
![Page 29: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/29.jpg)
Energietransitie wordt heftigmet conflicten en oorlogen
![Page 30: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/30.jpg)
Energie Bedrijven moetenzich opnieuw uitvinden
![Page 31: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/31.jpg)
3 van 5 energiebedrijven sneuvelenin de kantelfase van de transitie
![Page 32: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/32.jpg)
SURVIVAL OF THE FITTEST
niet de grootste organisaties overleven,
ook niet de slimste organisaties, maar
de meest wendbare organisaties
![Page 33: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/33.jpg)
HOE WENDBAAR IS EEN ORGANISATIE?
eenvoud van organisatie
klant begrijpen
multi-disciplinair werken
leren van experimenteren
snelheid & flexibiliteit
vertrouwen
![Page 34: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/34.jpg)
SURVIVAL OF THE FITTEST
![Page 35: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/35.jpg)
EON
Koersval sinds 2008 is 90%
![Page 36: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/36.jpg)
HOE WENDBAAR IS SHELL?
structuur: top-down, hiërarchisch
cultuur: reactief, fossiel zit in DNA
praktijk: bureaucratisch, log
hele organisatie gericht op stabiliteit
![Page 37: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/37.jpg)
MOGELIJKE STRATEGIE SHELL
drie mogelijkheden
1. krimpen en verkopen
2. fossiel deel naar beurs
3. radicaal verduurzamen
![Page 38: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/38.jpg)
ACTUELE STRATEGIE SHELL
Shell volgt strategie 1, efficiency koers
Shell volgt deels strategie 2, verkoop fossiele delen
Shell negeert strategie 3, radicaal verduurzamen
![Page 39: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/39.jpg)
99% van innovatiebudget van Shell gaat naar optimaliseren van bestaande
![Page 40: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/40.jpg)
Haven Rotterdam
![Page 41: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/41.jpg)
twitter.com/janrotmans
containertransportgrote spelers vallen om
petrochemieinnoveert onvoldoende
fossiele energieverliest concurrentie met schoon
PIJLERS ROTTERDAMSE HAVEN
![Page 42: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/42.jpg)
FOSSIEL MAUSOLEUM
![Page 43: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/43.jpg)
HAVEN ROTTERDAM
20 jaar geleden nr 1 van de wereld
10 jaar geleden nr 2 van de wereld
1 jaar geleden nr 11 van de wereld
over 20 jaar nr 40 van de wereld
op massa en volume leg je het af
![Page 44: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/44.jpg)
twitter.com/janrotmans
INHOUD
HAVEN 3.0
Overleeft NIET op basis van
massa en volume
Fotografie: VanderWolf Images
![Page 45: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/45.jpg)
twitter.com/janrotmans
INHOUD
HAVEN 3.0
Maar WEL met:
- Digitale en slimme haven
- Groene haven: biomassa als grondstof i.p.v. olie
- Circulaire haveneconomie in straal van 100 km
![Page 46: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/46.jpg)
HAVEN 3.0
haven als app
app voor schippers, verladers, loodsen, terminals
makkelijker, goedkoper, efficiënter goederen vervoeren
nieuwe data afdeling van 60 data-specialisten
![Page 47: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/47.jpg)
3D-Printer maritieme industrie
app-ontwikkelaars container transport
bioraffinage biopolymeren in haven
maakindustrie 3.0 oude Stadshavens
elektron. afvalverwerking oude Stadshavens
STIMULEREN NIEUWE COMBINATIES
![Page 48: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/48.jpg)
TRANSITIE STRATEGIE HAVENBEDRIJF
transitieteam operationeel
duale strategie [schaduwlijn]
koolstofvrije toekomstvisie
leiderschap
![Page 49: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/49.jpg)
Energietransitiein Nederland
![Page 50: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/50.jpg)
![Page 51: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/51.jpg)
CO2-reductie in Nederland
over afgelopen 25 jaar: 0%
![Page 52: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/52.jpg)
Waarom is Nederland zo traag?
fossiele energie zit in ons DNA
gebrek aan politiek leiderschap
invloed multinationals op energiebeleid
overregulering en bureaucratie
falend duurzaam innovatiebeleid
![Page 53: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/53.jpg)
Energietransitieopgave Nederland
![Page 54: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/54.jpg)
twitter.com/janrotmans
INHOUD
1. industrie
2. huizen & gebouwen
3. verkeer & vervoer
Energie Transitie Opgave
![Page 55: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/55.jpg)
Industrie
1. energie efficiency
2. elektrificatie [i.p.v. gas]
3. biomassa / waterstof [i.p.v. olie]
![Page 56: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/56.jpg)
Elektrificatie
elektrificatie is de toekomst, is alleen heel duur
en kost veel tijd, kost minstens 10-15 jaar
en kan ook niet voor alle processen werken
![Page 57: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/57.jpg)
Waterstof
Waterstof wordt belangrijk voor industrie,
maar pas op termijn: het is nog duur,
kost nog veel (fossiele) energie
Waterstof is minder geschikt voor huizen en
voor mobiliteit (behalve voor grote afstanden)
![Page 58: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/58.jpg)
Elektrisch vs Waterstof
![Page 59: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/59.jpg)
Elektrisch Auto Vervoer
elektrische auto’s groeien met ca. 10% per jaar
0.3% van auto’s is elektrisch in Nederland
1.5% van auto’s is elektrisch in Nederland
alleen al vervanging bestaande auto’s kost 20 jaar!
![Page 60: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/60.jpg)
![Page 61: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/61.jpg)
Elektrisch Openbaar Vervoer
in Eindhoven rijden al 43 elektrische bussen
in Venlo rijden al 12 elektrische bussen
in Maastricht vanaf 2019 alleen elektrische bussen
elektrische bus breekt door
![Page 62: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/62.jpg)
17.000 Elektrische bussen in Shenzhen in 4 maanden
![Page 63: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/63.jpg)
Nederland Gasvrij in 25 jaar
50% van gas naar gebouwde omgeving
35% van gas naar industrie
15% naar elektriciteitscentrales
![Page 64: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/64.jpg)
twitter.com/janrotmans
INHOUD
2006 Nederland Gasrotonde
2009 Energieneutrale Gebouwde Omgeving
2012 Rekenkamer kraakt plan Gasrotonde
2014 Zwaarste aardbeving in Groningen
2017 Van Gas Los beweging
Aardgasvrij
![Page 65: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/65.jpg)
In 10 jaar tijd
Gas van Panacee naar Paria
![Page 66: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/66.jpg)
Mix van Technologieën voor Gasloos
all-electric woningen [isolatie, warmtepompen, zonnepanelen]
warmtepanelen
warmtenetten [hoge, lagetemperaturen, hybride]
aardwarmte
biogas/groen gas
![Page 67: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/67.jpg)
Woningvoorraad
7 miljoen woningen op aardgas
in 2038 gasloos: 350.000 woningen/jaar
1.500 per dag!
nog honderdduizend gaswoningen gebouwd
2.000 per dag!
![Page 68: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/68.jpg)
In 5 jaar 2000 huizen gasloos gemaaktkomende 20 jaar 2000 huizen per dag!
![Page 69: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/69.jpg)
![Page 70: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/70.jpg)
2500 windmolens op land en zee
na 25 jaar
nog 15.000 windmolens nodig!
![Page 71: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/71.jpg)
![Page 72: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/72.jpg)
3 GW zonne-energie [12 miljoen panelen]
4500 voetbalvelden na 15 jaar
50 GW nodig [75.000 voetbalvelden]!
![Page 73: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/73.jpg)
Hoe kunnen we de Energie Transitie versnellen?
![Page 74: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/74.jpg)
twitter.com/janrotmans
INHOUD
KOSTEN/BATENSlimme Energie Infrastructuur 100 miljard euro
Digitale Infrastructuur 50 miljard euro
Totaal 150 miljard euro
Geneert ca. 250.000 banen 50 miljard
CO2-reductie van ca. 40% 15 miljard
Gezondheidswinst, comfort, geluk ??
![Page 75: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/75.jpg)
twitter.com/janrotmans
INHOUD
financiële impulsen [aanloopsubsidies, leningen]
fiscale impulsen [CO2belasting,hypothecaire voorwaarden]
juridische impulsen [belemmerende wetten/regels wegnemen]
mentale impulsen [mensen motiveren, stimuleren]
VERSCHILLENDE IMPULSEN
![Page 76: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/76.jpg)
Energie Transitie Grootste Opgave sinds
wederopbouw na de 2e Wereldoorlog
![Page 77: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/77.jpg)
Als ik U was, zou ik ……..
niét remmen maar meebewegen
maximaal investeren in nieuwe energie
parallelle strategie ontwikkelen
organisatie wendbaar maken
![Page 78: Aanpassen of Overleven: U kunt nu nog kiezen · 2018. 10. 29. · Poldermodel vs Transities. Energietransitie Wereldwijd . ... - Digitale en slimme haven - Groene haven: biomassa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071005/5fc29e0cedb6a6132f481f0e/html5/thumbnails/78.jpg)
Iedereen zei dat het onmogelijk
was, totdat er iemand langs
kwam die dat niet wist