เป นเคร องม อช นแรกก อนทำงานช มชน

ทำให เห นภาพรวมของช มชนครบถ วนท ส ด (Whole)

ทำให ได ข อม ลมากท ส ดในระยะเวลาส น (Time)

ม ข อม ลน าเช อถ อมากท ส ดเพราะได จากการส งเกตด วยตนเอง

เป าหมายสำค ญของเคร องม อ (Goals)

ร จ กช มชนท วถ งแต ต องใช เวลานาน

ร จ กช มชนเพ ยงบางส วน

ร จ กช มชนไม ท วถ งไม ร จะเร มต นย งไงด

ทำงานช มชน แต ไม ร จ กช มชนอย างแท จร ง ถ งแก น

ป ญหาท พบในการทำงานนำไปส การใช แผนท เด นด น

ต างจากแผนท น งโต ะเป นส งท ทำข นง ายๆ

อาศ ยเพ ยงการสำรวจด วยตา

ล กษณะทางกายภาพ

ส งแวดล อมของช มชน

ส งต างๆ ท พบเห นด วยตา

การใช ว ธ การจดบ นท ก

กระดาษ

เคร องเข ยน

อ ปกรณ ท ใช

การด

การส มผ ส

การส งเกต

การร บฟ ง

ว ธ การทำ

แผนท เด นด นค ออะไรWhat (Foot Map)

ความสำค ญอย ท การไปด ให เห น

ไม เน นการเข ยนให สวยหร อสมบ รณ ครบถ วน

หน าท ทางส งคมSocial meaningand Social function

พ นท ทางกายภาพ(Physical space)

มองเห นความส มพ นธ

ต องเข าใจ

ใช แผนท น งโต ะเป นจ ดเร มต น

ข อม ล จปฐ.นำร อง

ประหย ดเวลา เพ มความสมบ รณ

ใช ข อม ลเด ม

ว ธ การทำแผนท เด นด น

ไม น งรถ ควรจะเด นเท าทำ

นำแผนท เก าไปประกอบ

ควรทำงานเป นท ม ไม แยกก นเข ยน

ต องส งเกต แลกเปล ยนก นในท มถ งส งท ได ร บร ท หลากหลาย

ข อด รวดเร ว

ข อเส ยม อคต การให ผ นำพาเด น

เร องราวของช มชน

เข ยนข อส งเกต

การทำแผนท เด นด นให สมบ รณ ม ข อแนะนำเพ มเต มด งน ภาพต วอย าง

แผนท เด นด น

แผนท เด นด น

แผนท เด นด น จากหน งส อ ว ถ ช มชน ค ม อการร ท ทำให งานช มชนง าย ได ผล และสน กโดย นพ.โกมาตร จ งเสถ ยรทร พย และคณะ Mind Mapping โดย เภส ชกร ดร. ประชาสรรค แสนภ กด

เอกสารประกอบการยรรยาย การเข ยนแผนท ความค ด (Mind Map) สำหร บการฝ กภาคสนามร วม (COM -MED) ว นท 6 ต ลาคม 2549

ว ถ ประชา

สำน กท องถ น

โลกของชาวบ าน คนนอกเข าไม ถ ง

เหต การณ ต างๆทางประว ต ศาสตร ไม ม การนำมาเช อมโยงส มพ นธ ก น

ประสบการณ ไม ถ กสร ปเป นบทเร ยน

ป ญหาท พบในการทำงานช มชน

เข าใจความเป นมาเร องราวของช มชน

ลดอคต ส วนต ว ไม ต ดส นช มชนด วยความค ดคนนอก

ลดช องว างการต ดต อส มพ นธ ก บช มชน

เป าหมายสำค ญของเคร องม อ

เป นการศ กษาเร องราวความเป นมา

เศรษฐก จ

ส งคม

ว ฒนธรรม

การเม อง

มองรอบด าน

เป นเคร องม อในการมองช มชนในม มมองใหม ๆ

ประว ต ศาสตร ช มชนค ออะไร

ศ กษาให หลากหลายม ต Multi-dimension

ประเพณ

ความเป นมา

บ คคลสำค ญความข ดแย ง

การรวมกล ม

ส งคมว ฒนธรรม

กลไกเศรษฐก จช มชน

ป จจ ยการผล ต

อาช พคนในช มชน

ร ปแบบการผล ต

เศรษฐก จ

ผ นำท องถ น

การม ส วนร วม

ความข ดแย ง

สถาบ นทางการเม อง

การรวมกล ม

การเม อง

ส ขภาพในอด ตเป นอย างไร

ระบบบร การป จจ บ นการเข าถ งของชาวบ าน

การแพทย แผนใหม แพทย แผนโบราณ

ส ขภาพ

ม ต ท ศ กษาแนวทางการศ กษาประว ต ศาสตร ช มชน

ทำให มองเห นภาพรวมเหต การณ ภายในช มชนท ม การเปล ยนแปลง

เหต การณ ท เก ดข นในภาพรวมม ผลกระทบต อคนในช มชน

เหต การณ ท นำมาเข ยนผ งประว ต ศาสตร ช มชน

ผ งประว ต ศาสตร ช มชน

เป นเคร องม อเข าถ งโลกของชาวบ าน

เป นเคร องม อช วยลดท ฐ และเพ มความละเอ ยดอ อน

ภายในช มชน

ภายนอกช มชน

มองประว ต ศาสตร ช มชนเพ อเห นถ งความส มพ นธ

หล กสำค ญในการศ กษาประว ต ศาสตร ช มชน

ศ กษาประว ต ศาสตร ช มชนก อนจนเก ดความเข าใจ

จ งค อยทำผ งประว ต ศาสตร ช มชน

ต องไม ด วนสร ปใช เวลาศ กษาก อนสร ปบทเร ยนประว ต ศาสตร

การศ กษาช มชนควรอาศ ยบ คคล ร วมก บเอกสาร บ นท ก

ควรสนใจท งข อเท จจร งและความค ดของคนในช มชน

ข อแนะนำเพ มเต ม

ประว ต ศาสตร ช มชน

History

เหต การณ ท เร มต น และส นส ด

เก ดข นและย งดำเน นต อไป

เหต การณ ท เก ดเพ ยงคร งเด ยว

การศ กษาประว ต ศาสตร ช มชน จากหน งส อ ว ถ ช มชน ค ม อการร ท ทำให งานช มชนง าย ได ผล และสน กโดย นพ.โกมาตร จ งเสถ ยรทร พย และคณะ Mind Mapping โดย เภส ชกร ดร. ประชาสรรค แสนภ กด

มองรอบด าน หลากม ต

จากข างในส ข างนอกแลกเปล ยนเร ยนร

เอกสารประกอบการยรรยาย การเข ยนแผนท ความค ด (Mind Map) สำหร บการฝ กภาคสนามร วม (COM -MED) ว นท 6 ต ลาคม 2549

สนใจเฉพาะโครงสร างทางการ

สนใจเฉพาะผ นำทางการอำนาจในช มชน

ท นทางส งคมมองไม เห นส งท อย ภายใน

ป ญหาท พบในการทำงานช มชน

ช วยให เข าใจโครงสร างองค กรช มชนแบบรอบด าน

เข าใจความส มพ นธ ในแง ม มต างๆ

เป าหมายสำค ญของเคร องม อ

สถาบ น

องค กร

บ คคลเป าหมายการศ กษา

ทางการ

ไม เป นทางการม ต เศรษฐก จ

ส งคม

การเม อง

ต วแปรโครงสร างองค กรช มชนค ออะไร

การศ กษาแผนความส มพ นธ

ความส มพ นธ ทางเศรษฐก จ

ความส มพ นธ ทางส งคม

ความส มพ นธ ทางการเม อง

ม ต ท ศ กษา

แนวทางในการศ กษาโครงสร างองค กรช มชน

ส ญล กษณ ท ใช

ผ นำทางการ/ไม เป นทางการเข ยนเส นความส มพ นธ

ข นท 1

เข ยนเส นความส มพ นธ ท งหมดท อย ในแวดวงเด ยวก น ข นท 2

เช อมโยงท กประเภทขององค กรช มชน

ข นท 3

ข นตอน

ผ งโครงสร างองค กรช มชน

มองเห นความหลากหลายของช มชน

วางแผนการทำงานช มชนอย างม ประส ทธ ภาพมากข น

การม ส วนร วม

การเคล อนไหวงาน

ใช ประโยชน จากโครงสร างช มชนเอ อในการทำงานส ขภาพ

okok ประโยชน ในการนำไปใช

มองโครงสร างช มชนเห นความส มพ นธ ในแง ม มต างๆ

รายช อองค กรในกระดาษอาจเป นเพ ยงภาพลวงตา

ศ กษาศ กยภาพองค กรมองท ปฏ บ ต การ

บทสร ป

องค กรทางการ

องค กรไม เป นทางการเก บข อม ลให ครบ

ข อม ลบางอย างต องส งเกตร วมก บการพ ดค ย

เก บข อม ลในระด บปฏ บ ต การให ได มากท ส ด (Action)

ตามด การเแปล ยนแปลง

ปร บปร งเป นระยะ

ต องใช เวลาในการศ กษาไม ควรเร งร บเก นไป

ข อแนะนำ

โครงสร างองค กรช มชน

โครงสร างองค กรช มชน จากหน งส อ ว ถ ช มชน ค ม อการร ท ทำให งานช มชนง าย ได ผล และสน กโดย นพ.โกมาตร จ งเสถ ยรทร พย และคณะ Mind Mapping โดย เภส ชกร ดร. ประชาสรรค แสนภ กด

เอกสารประกอบการยรรยาย การเข ยนแผนท ความค ด (Mind Map) สำหร บการฝ กภาคสนามร วม (COM -MED) ว นท 6 ต ลาคม 2549

เจ าหน าท ย ดป งบประมาณ

เจ าหน าท ย ดเวลาของต วเอง

ไม เข าใจจ งหวะช ว ตของช มชน

ป ญหาท พบในการทำงานช มชน

สร างความเข าใจว ถ ของชาวบ าน

เป นจ ดเร มต นของการสร างความส มพ นธ ท ด ก บช มชน

ช วยในการวางแผนงานช มชนด ข น สอดคล องประสานก น

เป าหมายสำค ญของเคร องม อ

เร ยนร ว ถ ช มชน

ป

เด อน

ว น

ห วงเวลา

ก จกรรมท ทำ

ใครเก ยวข อง

ปฏ ท นช มชนค ออะไร

จ ดทำปฏ ท นเศรษฐก จ

ปฏ ท นว ฒนธรรม/ส งคมแนวทางการศ กษาปฏ ท นช มชน

ประชาชนต ง

ชาวบ านมาก อนการทำงานส ขภาพเช งร ก

สอดประสานว ถ ช มชนหล กระบาดว ทยา

การทำงานเช งร กเข าใจม ต ของเวลา

okok ประโยชน การนำไปใช

การเพาะปล ก

ชน ดของพ ช

ห วงเวลาผ งเศรษฐก จช มชน

มองเห นโลกของชาวบ าน

ชาวบ านไว วางใจควรเร ยนร จากจ งหวะ และว ถ ช มชน

ปฏ ท นช มชน

ปฏ ท นช ว ต ทำการศ กษาเช งร ก

บทสร ป

ควรหม นส งเกตด วยตนเอง

เข าไปร วมส งเกตแบบม ส วนร วมในก จกรรมของช มชน

สอบถามชาวบ านเพ อเป นแหล งข อม ลประกอบ

ข อแนะนำ

ปฏ ท น ช มชน

YearJan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

ปฏ ท นช มชน จากหน งส อ ว ถ ช มชน ค ม อการร ท ทำให งานช มชนง าย ได ผล และสน กโดย นพ.โกมาตร จ งเสถ ยรทร พย และคณะ Mind Mapping โดย เภส ชกร ดร. ประชาสรรค แสนภ กด

ช มชนเป นส ข

เจ าหน าท เป นผ ตามเวลาเขาต องมาก อน

ไม ย ดต วเองเป นท ต งสำหร บเจ าหน าท

เศรษฐก จ

ว ฒนธรรม

เวลา

บ คคล

สถานท

เอกสารประกอบการยรรยาย การเข ยนแผนท ความค ด (Mind Map) สำหร บการฝ กภาคสนามร วม (COM -MED) ว นท 6 ต ลาคม 2549

เจ าหน าท ไม สนใจบร บทของช ว ต

ร กษาแต โรค

จ ายแต ยาสนใจแต ไข

สนใจม ต ช วะว ทยามากกว าม ต มน ษย

ป ญหาท พบในช มชน

เพ มม ต ของความเป นมน ษย มองเห นรายละเอ ยดช ว ตชาวบ าน

สร างส มพ นธภาพท ด ระหว างเจ าหน าท ก บชาวบ าน

เข าใจ และม ความบะเอ ยดอ อนในการบร การชาวบ าน

เป าหมายสำค ญของเคร องม อ

เคร องม อนำเราไปส เร องราวของช ว ต

เก ดม มมองท เป นม ต ของความเป นมน ษย

เข าใจชาวบ านมากข น

สะท อนความท กข ยากของชาวบ าน

เป นยาถอนพ ษของการมองเห นแต ไข มองไม เห นคน ของเจ าหน าท

ประว ต ช ว ตค ออะไร

คนจน คนท กข คนยาก

คนป วย

คนเฒ า คนแก

กล มผ นำ

กล มเป าหมายค อใคร?

มองเร องราวช ว ต

ความเคล อนไหวของช ว ตล กษณะคำถาม

แนวทางการศ กษาประว ต ช ว ต

ใช เป นส อกลางในการเข าใจชาวบ าน

ใช เป นเคร องม อเข าม ต ของความเป นมน ษย ของชาวบ านได มากข น

ใช เก บไว เป นส วนหน งของFamily folder งานบร การ

ใช เป นข อม ลในการทำงานเช งว ชาการในการด แลผ ป วย

ประโยชน การนำไปใช

การทำประว ต ช ว ตช วยเพ มความละเอ ยดอ อนและเร ยนร ความเป นมน ษย

ควรมองเร องราว (Story)มากกว าข อเท จจร ง (Fact)

เพ อนบ าน

ญาต พ น อง

ผ นำ

การได ข อม ลท สมบ รณ อาจจะต องอาศ ยคนรอบข างเจ าของประว ต

okok สร ป

การเร ยนร ช ว ตอ กหน งช ว ตทำให เราเข าใจ ม ความละเอ ยดอ อน

ท งทางการ

ไม เป นทางการ

ควรสนใจประว ต ช ว ตท กกล ม

ควรนำข อม ลมาอภ ปรายเช งว ชาการเพ อเร ยนร ก นในกล ม

การเร มต นควรเร มจากผ งเคร อญาต เพ อจะได ร จ กและเข าใจต วละคร

ข อแนะนำ

ประว ต ช ว ต

ประว ต ช ว ต จากหน งส อ ว ถ ช มชน ค ม อการร ท ทำให งานช มชนง าย ได ผล และสน กโดย นพ.โกมาตร จ งเสถ ยรทร พย และคณะ Mind Mapping โดย เภส ชกร ดร. ประชาสรรค แสนภ กด

คนในฐานะมน ษย

ละเอ ยดอ อนในการมองคน ก บ ช มชน

เอกสารประกอบการยรรยาย การเข ยนแผนท ความค ด (Mind Map) สำหร บการฝ กภาคสนามร วม (COM -MED) ว นท 6 ต ลาคม 2549

ป ญหาของเจ าหน าท ขาดท กษะในการสร างความส มพ นธ ก บช มชน

มองไม เห นความส มพ นธ ในช มชนจร งๆ

ป ญหาท พบในการทำงานช มชน

เข าใจโครงสร างความส มพ นธ ของช มชนเช งเคร อญาต

ใช เป นการศ กษารากฐานท สำค ญ

ร จ กต วบ คคลและความส มพ นธ ในระยะเวลาท ส นๆ

เป นเคร องม อสร างความส มพ นธ เจ าหน าท ก บชาวบ าน

เป าหมายสำค ญของเคร องม อ

การถอดความส มพ นธ ในเช งเคร อญาต

ความส มพ นธ เช งสายเล อดเม อง

ชนบทมองเห นรากฐานของช มชน

ผ งเคร อญาต ค ออะไร

ร จ กต วละครมากข น

เข าใจเร องราวความส มพ นธ

เข าใจช มชนล มล ก

การร จ กคนในช มชนเหม อนร จ กต วละครในภาพยนตร

กำหนดส ญล กษณ ท ใช ร วมก น

อ านส ญล กษณ ได

เพ มข อม ลท เปล ยนแปลง

ส มภาษณ เจาะล ก

ว ธ การทำผ งเคร อญาต

เป นมาตรฐานเด ยวก น

ส ญล กษณ ท ใช ในผ งเคร อญาต

มองเห น Family folder

การด แลครอบคร วท งครอบคร ว

มองเห นป ญหาเช งระบบ

การป องก นโรค

okok ประโยชน การนำไปใช

ต องลงไปทำจร งๆ

ใช ร วมก บแผนท เด นด น

เป นเคร องม อเร ยนร ช มชน

บทสร ป

การถอดผ งเคร อญาตควรใช ส ญล กษณ มาตรฐาน

ต องร จ กช อบ คคลในผ งเคร อญาต

ถอดผ งเคร อญาต ให ได มากท ส ด

ควรให ความสำค ญก บผ ให ข อม ลมากกว าสนใจเฉพาะผ งเคร อญาต

ควรร จ กอย างน อยคร งหน งของช อในผ งเคร อญาต

ม การเปล ยนแปลง

ต องต ดตามเป นระยะ

ผ งเคร อญาต ต องเป นพลว ตdynamic tree

ข อแนะนำ

ผ งเคร อญาต FamilyTree

ผ งเคร อญาต จากหน งส อ ว ถ ช มชน ค ม อการร ท ทำให งานช มชนง าย ได ผล และสน กโดย นพ.โกมาตร จ งเสถ ยรทร พย และคณะ Mind Mapping โดย เภส ชกร ดร. ประชาสรรค แสนภ กด

เอกสารประกอบการยรรยาย การเข ยนแผนท ความค ด (Mind Map) สำหร บการฝ กภาคสนามร วม (COM -MED) ว นท 6 ต ลาคม 2549

ระบบการแพทย สม ยใหม

ร ะบบก า รแพทย พ น

บ า น

ร ะบบก า รแพทย ภ า คป ร ะช า ช น

มองว าชาวบ านพ งระบบบร การของร ฐอย างเด ยว

มองไม เห นกล มส ขภาพท ม อย ในช มชน

มองเห นแหล งการพ งตนเองของชาวบ าน

ป ญหาท พบในการทำงานช มชน

เพ อให เห นระบบการแพทย ท หลากหลายยในช มชน

นำความหลากหลายในช มชนมาประย กต ใช ก บงานบร การด านสาธารณส ข

เป าหมายสำค ญของเคร องม อ

ว ธ ค ด

ท ศนคต

ความร ส กน กค ด

ส งท ต องเข าใจ(ท ม ต อโรคของช มชน)

ความหลากหลายว ธ การร กษาของชาวบ าน

ระบบส ขภาพช มชนค ออะไร

ต ดตามว ถ ของชาวบ าน

เข าใจเร องราวส ขภาพเส นทางการร กษาความเจ บป วย

สามระบบโลกส ขภาพของชาวบ าน

ระบบทฤษฎ โลก

ระบบการด แลร กษาส ขภาพระบบพห ล กษณ ทางการแพทย ท ม อย ในช มชน

สำรวจแหล งพ งพาด านส ขภาพของช มชน

ส มภาษณ ประว ต ช ว ตเพ อเข าใจระบบส ขภาพ

เข าไปด การใช ยาจากร านชำ

ควรสนใจก จกรรมของช มชนด านส ยขภาพ / การออกกำล งกาย

แยกประเด นเช งบวกเช งลบจาก Mind Map

ข อแนะนำ

ขยายกรอบความค ดมองความเจ บป วยในหลายม ต

พห ล กษณ ทางการแพทย ค อต นท นของระบบส ขภาพ

การศ กษาระบบส ขภาพค อการเข าถ งว ถ ช มชน

okok บทสร ป

ระบบส ขภาพช มชน จ กเส ยด --> ยาย --> ปวดท อง

ก นของผ ด --> ซ อยาข บลม --> ก นยาหมด

ระบบส ขภาพช มชน จากหน งส อ ว ถ ช มชน ค ม อการร ท ทำให งานช มชนง าย ได ผล และสน กโดย นพ.โกมาตร จ งเสถ ยรทร พย และคณะ Mind Mapping โดย เภส ชกร ดร. ประชาสรรณ แสนภ กด

จากท กภาคส วนผ ม ส วนได ส วนเส ยระดมความค ดเห น

ระบบส ขภาพช มชนจ ดหมวดหม

มองภาพรวมเข ยน Mind Map ระบบส ขภาพ

เอกสารประกอบการยรรยาย การเข ยนแผนท ความค ด (Mind Map) สำหร บการฝ กภาคสนามร วม (COM -MED) ว นท 6 ต ลาคม 2549

เทคนคA-I-C

AIC ยอมาจากAppreciation

Influence

Control

รความหมาย

ขนตอน AIC

Control

C-2.2 เสนอแผนปฏบตการ(กลมใหญ)

C-2.1 ทาแผนปฏบตการ(กลมสนใจ)

C-1 เลอกแนวทางทสมครใจจะทา(รายบคคล)

Influence

I-2 วเคราะหจาแนกจดลาดบแนวทางสวสยทศน(กลมใหญ)

I-1 แนวทางสวสยทศนรวม(กลมยอย)

Appreciation

A-2.2 วสยทศนรวม(กลมใหญ)

A-2.1 เปาหมาย/อนาคตทปรารถนา(กลมยอย)

A-1.2 นาเสนอใหเขาใจสภาพปจจบน(กลมใหญ)

A-1.1 เขาใจสภาพ/สถานการณปจจบน(กลมยอย)

A-0 เขาใจอดตทบทวนสถานการณ(กลมใหญ)

ตองแมน

การแบงงานของทมAIC staff

ผจดการประชมผนาการประชม (Modulator)

ผจดกจกรรมเกมสสรางบรรยากาศผเตรยมอปกรณ (Facilitator)

ทมงานตองไปทางเดยวกน

ปจจยแหงความสาเรจของการทา AIC

เนนทความเปนกระบวนการการมสวนรวมไมขามขนตอน

การศกษาและเตรยมชมชนขอมลปญหา

ผเขารวม

วทยากรเขาใจกระบวนการ AIC

เขาใจขนตอนเขาใจวธการแกปญหานา Mind Map มาใช

ฝกทาบอยๆ

ความรเฉพาะทตองมกอนทา AIC

การใชเทคนค Mind Map

การพฒนาวสยทศนVision

Mission

หลกการจดทาแผนแผนกลยทธ

แผนปฏบตการ

รจกStrategic Map

Road Map

การฝกอบรมหลกการทางานกบผใหญ

เกมสนนทนาการสาหรบผใหญ ตองเรยนร

เรองราวของ AIC สาหรบวทยากร โดย ภก.ประชาสรรณ แสนภกดศนยฝกอบรมภมปญญาสสากล

กระบวนการเสรมสรางชมชนเขมแขง ธระพงษ แกวหาวงษ Mapping โดย ภก.ประชาสรรณ แสนภกด

aictechnique.mmap - 6/15/08 - ภก.ประชาสรรณ แสนภกด

concept of Mind Map (R)

www.mind-map.comwww.mindjet.comwww.mindmapper.comwww.mindgenius.comwww.glocalization.orgwww.prachasan.com

เอกสารประกอบการบรรยาย "การจดการความคด" โดย ดร. ประชาสรรค แสนภกด

Subjectof MIND MAP

การใชรายละเอยด

จดบนทก

วางแผน & การจดการ

การเรยน

กระตนความคดสรางสรรค

การระดมสมอง

การใชส

ใชคา หรอพยางค

ความคด(Ideas)

ภาพ(Images)

ความคด

ขอเสนอแนะ

ชวยจา

จบความคด

รวบรวมความคด

การพดการประชมการนาเสนอ

งานการพกผอนการเงน

ชวยจด

มองอดตคดปจจบนฝนอนาคต

drawpicturephoto

จดกลม

สะทอนความคด

ชวยนาเสนอ

ชวงชนของความคด

แสดงอารมยสะทอนความคด

เสนอความแตกตางการจดหมวดหม

ขอความเชอมโยง

Link

Subjectof MIND MAP

concept of Mind Map (R)

www.mind-map.comwww.mindjet.comwww.mindmapper.comwww.mindgenius.comwww.glocalization.orgwww.prachasan.com

เอกสารประกอบการบรรยาย "การจดการความคด" โดย ดร. ประชาสรรค แสนภกด