แผนการสอน (lesson plan) · dr.jatuporn sungkhawan 150 รูปที่ 9-1...

21
Dr.Jatuporn Sungkhawan แผนการสอน (Lesson Plan) อาจารย์ผู ้สอน ดร.จตุพร สังขวรรณ ชื ่อวิชา การเป็ นผู ้ประกอบการและการจัดการธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม การบรรยายครั้งที 9 สัปดาห์ที 9 ภาคการศึกษา 2/2553 หัวข้อที 9 การจัดการทางการเงิน วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจการบริหารจัดการด้านการเงินของธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม 2. เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจถึงความสําคัญของงบการเงินต่อการดําเนินธุรกิจขนาดกลางและ ขนาดย่อม 3. เพื่อให้นักศึกษาสามารถเข้าใจถึงการบริหารเงินสด ลูกหนี ้ สินค้าคงคลัง สินทรัพย์ถาวรได้ อย่ามีประสิทธิภาพ 4. เพื่อให้นักศึกษาสามารถวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินได้ 5. เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจถึงการวางแผนทางบัญชีของธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม เนื้อหา บทที9 การจัดการทางการเงิน 1. งบการเงิน งบดุล (Balance Sheets) งบกําไรขาดทุน (Income Statement) งบกระแสเงินสด (Cash Flow Statement) 2. การบริหารเงินสดอย่างมีประสิทธิภาพ 3. การบริหารลูกหนี้อย่างมีประสิทธิภาพ 4. การบริหารสินค้าคงคลังอย่างมีประสิทธิภาพ 5. การบริหารสินทรัพย์ถาวร การตัดสินใจลงทุนในสินทรัพย์ถาวร การวิเคราะห์สินทรัพย์ถาวร 6. การวิเคราะห์เงินทุนหมุนเวียน

Upload: others

Post on 29-Dec-2019

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

147

แผนการสอน (Lesson Plan)

อาจารยผสอน ดร.จตพร สงขวรรณ

ชอวชา การเปนผประกอบการและการจดการธรกจขนาดกลางและขนาดยอม

การบรรยายครงท 9 สปดาหท 9

ภาคการศกษา 2/2553

หวขอท 9

การจดการทางการเงน

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. เพอใหนกศกษาเขาใจการบรหารจดการดานการเงนของธรกจขนาดกลางและขนาดยอม

2. เพอใหนกศกษาเขาใจถงความสาคญของงบการเงนตอการดาเนนธรกจขนาดกลางและ

ขนาดยอม

3. เพอใหนกศกษาสามารถเขาใจถงการบรหารเงนสด ลกหน สนคาคงคลง สนทรพยถาวรได

อยามประสทธภาพ

4. เพอใหนกศกษาสามารถวเคราะหอตราสวนทางการเงนได

5. เพอใหนกศกษาเขาใจถงการวางแผนทางบญชของธรกจขนาดกลางและขนาดยอม

เนอหา

บทท 9 การจดการทางการเงน

1. งบการเงน

• งบดล (Balance Sheets)

• งบกาไรขาดทน (Income Statement)

• งบกระแสเงนสด (Cash Flow Statement)

2. การบรหารเงนสดอยางมประสทธภาพ

3. การบรหารลกหนอยางมประสทธภาพ

4. การบรหารสนคาคงคลงอยางมประสทธภาพ

5. การบรหารสนทรพยถาวร

• การตดสนใจลงทนในสนทรพยถาวร

• การวเคราะหสนทรพยถาวร

6. การวเคราะหเงนทนหมนเวยน

Page 2: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

148

• การวเคราะหสภาพคลองทางการเงน (Liquidity Ratio)

• ความสามารถในการหากาไร (Profitability Ratio) พจารณาจาก

• อตราสวนแสดงประสทธภาพในการทางาน (Efficiency Ratio)

• อตราสวนวเคราะหนโยบายทางการเงน (Leverage Ratio or Financial Ratio)

7. การวางแผนระบบบญชสาหรบธรกจ SMEs

กจกรรมการสอน

1. บรรยาย

2. ซกถาม

3. วเคราะหกรณศกษา

4. นาเสนองานทไดมอบหมาย

สอการสอน

1. หนงสอและเอกสารประกอบการสอน

2. Power Point

วธการประเมนผล

1. พจารณาจากการมสวนรวม ความตงใจ และความสนใจเรยนของนกศกษา

2. พจารณาจากการการนาเสนองานทไดรบมอบหมายเมอสปดาหทแลว

3. พจารณาจากการตอบคาถาม และการซกถามของนกศกษา

งานทมอบหมายสาหรบสปดาหตอไป

-

Page 3: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

149

บทท 9

การจดการทางการเงน

การเงนนนถอไดวาเปนสงสาคญของกจการ การจดการทางการเงนทดจงเปนสงทม

ความสาคญอยางมาก และเนองจากการเงนเปนเรองทคอนขางยงยาก ซบซอน และมการเปลยนแปลง

อยตลอดเวลาตามสภาวะเศรษฐกจทเปลยนไป ดงนนผประกอบการจงควรมความร ความเขาใจทาง

การเงน เพอทจะตอบคาถามไดวา อะไรคอแหลงทมาของรายได? กจการใชเงนไปอยางไร? ทากาไร

ไดมากแคไหน? นอกจากนแลวขอมลทางการเงนยงมสวนชวยในการตดสนใจดาเนนการตาง ๆ เชน การ

ขยายกจการ การเพมเงนลงทน เปนตน กจการทมการจดการทางการเงนทดยอมสงผลใหการ

ประกอบการมประสทธภาพ และสามารถทากาไรใหกบผประกอบการไดเปนอยางด

งบการเงน

งบการเงน (Financial Statement) เปนขอมลทไดมาจากการจดบนทกรวบรวมรายการคา

ตาง ๆ ของกจการ อาจเปนรายเดอน รายไตรมาส รายครงป หรอรายป ซงนบเปนเครองมอสาคญท

ใชในการวดฐานะทางการเงนของกจการ เนองจากจะแสดงใหเหนถงภาพรวมของธรกรรมตาง ๆ ท

เกดขนในกจการ เปนสวนชวยใหผประกอบการสามารถควบคม และวางแผนการบรหารงานจดการได

อยางมประสทธภาพ โดยงบการเงนทสาคญไดแก

1. งบดล (Balance Sheets)

2. งบกาไรขาดทน (Income Statement)

3. งบกระแสเงนสด (Cash Flows Statement)

งบการเงนเหลานนอกจากจะทาใหผประกอบการทราบถงฐานะของกจการและความตองการใช

การใชเงนทนแลว ยงมสวนชวยในการสรางความนาเชอถอใหกบสถาบนการเงนและผลงทนอกดวย

1. งบดล (Balance Sheets)

งบดลเปนงบการเงนทแสดงใหเหนถงสถานะของกจการ ณ เวลาใดเวลาหนงวามสนทรพย

หนสน และสวนของผ ถอหน เปนจานวนเงนเทาใด งบดลจะสะทอนใหเหนสมการพนฐานทางดานบญช

คอ

สนทรพย = หนสน + สวนของผถอหน

Page 4: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

150

รปท 9-1 งบดล (Balance Sheet)

สนทรพย (Assets) จะสงเกตไดวางบดลนนจะเรมตนดวยการแสดงรายการของสนทรพยท

สามารถเปลยนเปนเงนสดไดงายทสด และสนทรพยทเปลยนเปนเงนสดไดยากขนเปนลาดบตอไป

โดยทวไปแลวสนทรพยของกจการแบงออกเปน 3 สวนสาคญคอ

• สนทรพยหมนเวยน (Current Assets) ซงเปนสนทรพยทกจการสามารถเปลยนเปนเงน

สดไดงายทสด ซงไดแก เงนสด หลกทรพยในความตองการของตลาด ลกหนการคา และสนคาคงคลง

โดยทวไปแลวสนทรพยหมนเวยนจะสามารถถกเปลยนเปนเงนสดไดภายใน 1 ป และเนองจาก

สนทรพยหมนเวยนมผลโดยตรงตอสภาพคลองของกจการ การจดการสนทรพยหมนเวยนทไมม

ประสทธภาพจงเปนสาเหตใหกจการเกดปญหาทางดานการเงน โดยเฉพาะอยางยงในชวงเรมตนกจการ

• สนทรพยถาวร (Fixed Assets) ไดแก ทดน สานกงาน เครองจกร เปนตน และ

เนองจากสนทรพยถาวรสวนใหญยกเวนทดน ลวนมมลคาลดลงตามกาลเวลา หรอคาเสอมราคา

Page 5: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

151

กจการจงตองลดมลคาของสนทรพยเหลานลง ดวยการลบดวยคาเสอมราคาสะสมเทากบมลคาตาม

บญชในปจจบนของสนทรพยดงกลาว สนทรพยถาวรของกจการแตละประเภทนนมความแตกตางกน

เนองจากแตละกจการมความจาเปนในการลงทนดวยสนทรพยประเภทนไมเหมอนกน

• สนทรพยอน ๆ (Other Assets) ไดแก สนทรพยทไมมตวตน เชน ลขสทธ สทธบตร

เปนตน รวมทงตนทนในการกอตงสาหรบกจการทตงขนใหมดวย

หนสนและสวนของเจาของ (Liabilities and Shareholders’ Equity) ในอกดานหนงของ

งบดลคอหนสนและสวนของเจาของ ซงเปนสวนทแสดงใหเหนวากจการไดทาการจดหาเงนทนมาอยางไร

• หนสน (Liabilities) แบงเปนหนสนระยะสน (Current debt หรอ Short term liabilities)

เปนหนสนทกจการจะตองจายภายใน 1 ป โดยแหลงของหนระยะสนแบงไดเปน เจาหนการคา (Account

payable) ซงเกดจากสนเชอการคาทกจการซอมาจากซพพลายเออร อาจมระยะเวลา 30-90 วน เจาหน

อน ๆ (Other payables) เชน ดอกเบย ภาษทกจการตองชาระภายใน 1 ป คาใชจายคางจาย

(Accrued expenses) เปนหนสนทเกดขนแตกจการยงมไดชาระจนกวาจะถงกาหนดเวลาจายเงนก

ระยะสน (Short-term notes) เปนหนสนทก ยมจากสถาบนการเงน หรอแหลงเงนก อนทถงกาหนดชาระ

ในระยะสน และหนสนระยะยาว (Long-term debt) เปนหนจากสถาบนการเงนหรอแหลงอนทกจการยม

มาโดยมระยะเวลาการชาระคนเกนกวา 1 ป

• สวนของเจาของ (Shareholders’ Equity) เปนเงนทนสวนของเจาของทมาจากเงนลงทน

ของเจาของในชวงเรมตนกจการบวกดวยเงนลงทนเพมในเวลาตอมาและกาไรหรอขาดทนสะสมตงแต

เรมกจการมาซงจะเทากบกาไรทงหมดตงแตเรมกจการมาลบดวยเงนปนผลทจายใหกบเจาของ

2. งบกาไรขาดทน (Income Statement)

งบกาไรขาดทนเปนงบทแสดงใหเหนถงผลการดาเนนงานของกจการในชวงเวลาหนง ๆ วา

กจการมรายไดและคาใชจายเปนจานวนเทาใด และโดยสทธแลวกจการมรายไดหรอนอยกวารายจาย

เพยงใด หากมากกวากจะเปนผลกาไร และหากนอยกวากจะเปนผลขาดทน ซงรปแบบพนฐานของงบ

นสามารถแสดงไดดงสมการตอไปน

องคประกอบของงบกาไรขาดทนของกจการโดยทวไปจะมองคประกอบหลก 5 ประการ

ดงรปท 9-2

ยอดขาย – คาใชจาย = กาไร (ขาดทน)

Page 6: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

152

รปท 9-2 งบกาไรขาดทน (Income Statement)

1) รายไดจากการขายสนคาหรอบรการ (Sales Revenue)

2) ลบดวย ตนทนการผลตหรอตนทนสนคาหรอบรการทขาย (Cost of Goods Sold)

เทากบกาไรขนตน (Gross Income or Gross Profit)

3) ลบดวย คาใชจายในการดาเนนงาน (Operating Expenses) ซงเกยวของกบคาใชจาย

ทางการตลาดและคาใชจายในการบรหารเทากบกาไรกอนหกดอกเบยและภาษ

(Earnings before Interest and Taxes หรอ Net Income before Operations)

4) ลบดวย ตนทนของเงนทนทใชในกจการหรอดอกเบยทจายใหกบเจาหน (Interest

Expense)เทากบกาไรกอนหกภาษ (Profit before Tax)

5) ลบดวย ภาษจาย (Income Taxes) เทากบกาไรสทธ (Net Income)

ซงในการจดทาประมาณการกาไรขาดทนนนผประกอบการมทางเลอก 2 ทาง คอ การ

พยากรณยอดขายและแตกรายละเอยดคาใชจายลงมาจนกระทงไดกาไรสทธ หรอกาหนดกาไรเปาหมาย

และจดทารายละเอยดตาง ๆ ขนไป

3. งบกระแสเงนสด (Cash Flow Statement)

งบกระแสเงนสดเปนงบทแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงในเงนทนดาเนนงาน (Working

Capital) จากรายการตาง ๆ ทงจากแหลงทมาของเงนทนและการใชไปของเงนทน งบกระแสเงนสดจะ

Page 7: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

153

ชวยใหผประกอบการไดเหนสภาพของรายรบ - รายจายของธรกจ หรอการดาเนนการของธรกจไดชดเจน

กวายงกวางบกาไรขาดทน โดยเฉพาะธรกจทมลกษณะของเครดตการคา หรอการซอ-ขายดวยเงนเชอ

เพราะการทมยอดขายสนคามากอาจเปนผลรายตอกจการกเปนได ถาไมสามารถเกบเงนสดได

นอกจากนในการพจารณาของธนาคารหรอสถาบนการเงนในการใหสนเชอ จะพจารณาจากกระแสเงน

สดของกจการวามความเพยงพอในการชาระดอกเบยจายและชาระคนเงนตนหรอไมเปนสาคญ เพราะ

การจายชาระหนธนาคารนนตองเปนการจายชาระดวยเงนสด จงเหนไดวาในบางธรกจแมวาจะมผลกาไร

ในงบกาไรขาดทน มสนทรพยทเพยงพอ แตกลบไมไดรบการใหวงเงนสนเชอ เนองจากเมอธนาคาร

พจารณาในกระแสเงนสดของกจการ พบวามเงนสดในกจการนอยเกนไปหรออาจมความเสยงในการ

ขาดเงนสดในการดาเนนกจการ ซงเปนความ เสยงตอการผดนดชาระหนดวย ดงนนผประกอบการจง

ควรใหความสาคญหรอมความเขาใจในเรองของงบกระแสเงนสดเปนอยางยง

งบกระแสเงนสด สามารถแบงตามวธการจดทาไดเปน 2 วธ คอ งบกระแสเงนสดตามวธทาง

ตรง และงบกระแสเงนสดตามวธทางออม ซงสวนใหญทปรากฏวธทางออมเปนวธทมผ นยมใชมากกวา

โดยเฉพาะผจดทาบญช เพราะเปนการนาขอมลในอดตจากการดาเนนการทปรากฏในงบการเงน คอ งบ

ดล และงบกาไรขาดทน มาปรบกระทบคาเพอหารายการเทยบเทาเงนสดของกระแสเงนสด เชน ในวธ

ทางออม กรณทสนทรพยมมากขนหมายถงเงนสดลดลงหรอเกดเงนสดจาย หนสนมากขนหมายถงเงน

สดเพมขนหรอเกดเงนสดรบ เปนตน ซงบางครงทาใหผประกอบการเกดความสบสนในการระบดงกลาว

โดยเฉพาะสาหรบผประกอบการทไมมความรพนฐานทางบญช อาจทาความเขาใจไดโดยยากในวธการ

ปรบกระทบคาดงกลาว เมอเปรยบเทยบกบวธทางตรงทแสดงรายละเอยดในการเขาออกของเงนสดเปน

เงนสดรบหรอ เงนสดจายโดยตรง แตอยางไรกตามการจดทางบกระแสเงนสดทง 2 วธ จะแบงกระแส

เงนสดของ กจการออกตามกจกรรมของธรกจเหมอนกน ดงรปท 9-3 โดยประกอบดวย

1) กระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน (Cash Flow from Operation Activities)

2) กระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน (Cash Flow from Investment Activities)

3) กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน (Cash Flow from Financing Activities)

Page 8: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

154

รปท 9-3 งบกระแสเงนสด (Cash Flow Statement)

การจดทางบกระแสเงนสดสามารถจดทาเปนรายปหรอรายเดอนกได แตการจดทาทแนะนา

ควรมการจดทาเปนรายเดอน เพราะจะเหนการเปลยนแปลงของกระแสเงนสดในกจการไดอยางชดเจน

โดยเฉพาะถาไดมการจดทางบกระแสเงนสดลวงหนาไว เชน ลวงหนา 6 เดอน หรอลวงหนา 12 เดอน

เพราะจะไดรวาในแตละเดอนธรกจจะมเงนสดจานวนเทาใด โดยเฉพาะทมเงนสดนอยหรอ ไมเพยงพอ

ตอการทาธรกจโดยปกต ประเดนในการพจารณาจะเปนกระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน ซงกคอ

เงนสดรบ-จายจากการทาธรกจโดยปกตนนเอง ธรกจทดควรมเงนสดรบมากกวาเงนสดจายหรอม

ผลลพธของเงนสด เปนบวก

และสวนทพจารณาตอมาคอ กระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน ซงเปนการลงทนใน

สนทรพย ระยะยาว เชน เครองจกร อปกรณ วาในชวงใดจะมการลงทนหรอมเงนสดจายออก และกระแส

Page 9: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

155

เงนสดจากกจกรรมการจดหาเงนในเรองของเงนทนหรอการจายชาระคนภาระหนสน โดยถากระแสเงน

สดจากกจกรรมทงสามรวมกนแลวมคาเปนลบหรอมเงนสดจายออกมากกวาทธรกจมเงนสดคงเหลออย

ธรกจกมความจาเปนตองจดหาเงนสดเพมเตม เชน การระดมทนเพม หรอการก ยม ไมวาจะเปนการก ยม

ระยะสน เชน การขอ O/D หรอการก ยมระยะยาว แลวแตกรณ ซงเรองดงกลาวเปนสงทแตกตางจากงบ

กาไรขาดทน เพราะในงบกาไรขาดทนนนตวเลขตดลบได คอเกดผลการขาดทน แตในงบกระแสเงนสด

กระแสเงนสดสทธจะมคาตดลบไมได โดยอยางนอยทสดตองมคาเทากบศนย ทาใหในบางครงธรกจม

กาไรแตเงนสดกลบมจานวน ไมเพยงพอทาใหตองมการก ยมเพม เชน ธรกจขายสนคาไดมากแตมเครดต

การคายาวหรอเกบเงนไมได แตในบางธรกจมผลขาดทนแตมเงนสดจานวนมากในกจการ อนอาจ

เนองมาจากผลขาด ทนนนเปนผลขาดทนจากคาเสอมราคาทรพยสน ทถอเปนตนทนของธรกจแตมไดม

การจาย เงนสดออกไปจรงจงมเงนสดเหลออยในกจการ ซงสงนเปนขอแตกตางของกาไรทางบญช กบ

กาไร เงนสด

การบรหารเงนสดอยางมประสทธภาพ

เงนสดจดเปนสนทรพยหมนเวยนทมสภาพคลองสงสด และเปน สนทรพยทจาเปนของธรกจ

โดยธรกจจะตองจายเงนสดเพอซอวตถดบมาปอนในขบวนการผลต จายคาแรง ซอเครองมอเครองจกร

และจายเงนเดอนชาระคาใชจายตาง ๆ เพอใหธรกจดาเนนการตอไปไดตามปกต “เงนสด ”(Cash)

หมายถง เงนสดในมอ และเงนฝากธนาคารทกประเภท แตไมรวมเงนฝากประเภททตองจายคนเมอสน

ระยะเวลาอนกาหนดไว เงนสดในมอรวมถง เงนเหรยญ ธนบตร เชคทยงมไดนาฝาก เชคเดนทาง

ดราฟตของธนาคาร และธนาณต หรอหมายถงสนทรพยตาง ๆ ทกจการสามารถนาไปใชจายไดทนทท

ตองการ เชน ธนบตร เหรยญกษาปณ ตลอดจนสงทใกลเคยงกบเงนสด เชน เงนฝากเผอเรยก เปนตน

การบรหารเงนสด (Cash Management) เปนการบรหารทเกยวของกบประสทธภาพในการเกบ

รวบรวมเงนสด การจายเงนสด และการลงทนในหลกทรพยชวคราวของเงนสด การจดทางบประมาณ

เงนสดเปนเครองมอหนงในการบรหารเงนสด เพอใชพยากรณความตองการเงนสดในอนาคตและการ

ควบคม การดาเนนการตาง ๆ ใหเปนไปตามงบประมาณ นอกจากนงบประมาณเงนสดของกจการตอง

รายงานขอมลทเกยวของ เชน รายการคาทเกดขนในแตละเดอน จานวนเงนสดคงเหลอในบญช

รายการจายเงนสด ยอดเงนคงเหลอในแตละเดอน เปนตน ดงนนจะเหนไดวาขอมลตาง ๆ นมความ

จาเปนในการบรหารเงนสดของธรกจมาก ซงระบบการรายงานขอมลทดจะชวยใหธรกจสามารถบรหาร

เงนสดไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคในการบรหารเงนสด

เพอใหกจการมสภาพคลองและกาไร หมายถง ตองพยายามลดเงนสดสวนเกนหรอเงนสดท

เหลอไวโดยเปลาประโยชน (Idle Cash) ใหมนอยทสด และใชประโยชนจากเงนสดทมอยใหมากทสด

Page 10: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

156

กลาวคอ ควรนาเงนสดสวนเกนไปหาผลประโยชนใหมากทสด ในขณะเดยวกนกตองรกษาสภาพคลอง

ทงในปจจบนและอนาคต

การบรหารเงนสด

สามารถแบงออกเปน 3 ขนตอน คอ กาหนดจานวนเงนสดในมอทเหมาะสม การจดเกบเงนสด

การจายชาระเงนสดอยางมประสทธภาพ และลงทนเงนสดสวนเกนเพอใหไดรบผลตอบแทนสงสด

1) การกาหนดจานวนเงนสดในมอทเหมาะสม การกาหนดเงนสดในมอทเหมาะสมนนจะตอง

พจารณาถงตนทนและผลประโยชนของการทมเงนสดไวในมอ ตามหลกการของความเสยงและ

ผลตอบแทน ประโยชนของการมเงนสดในมอคอ ความสะดวกในการมเงนไวใชจาย สวนตนทนของการ

ถอเงนสดกคอ ดอกเบยทจะไดรบจากการทนาเงนสดนนไปฝากไวในบญชเงนฝากทมดอกเบย หรอจาก

การลงทนในหลกทรพยทเปลยนมองาย สาเหตทตองถอเงนสด คอ

• ถอเงนสดไวเพอใชในการดาเนนธรกจประจาวน ตามปกตของธรกจเกยวของกบการ

ผลตการขาย การเรยกเกบหน และการชาระคาใชจายตาง ๆ ซงระดบของเงนสดในมอ

กจะแตกตางกนไปตามประเภทของธรกจ

• ถอเงนสดไวเพอรอจงหวะการลงทนในอนาคต ธรกจอาจถอเงนสดไวเพอหาประโยชน

ในการเอาสวนลดการคา หรอซอวตถดบในราคาถกมาก เมอมการลดราคาพเศษ ใน

บางครงกอาจหาผลกาไรจากการทอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศเปลยนไป

โดยเฉพาะในกรณของธรกจทมการคากบตางประเทศ

• ถอเงนสดไวเพอใชในกรณฉกเฉน ในบางครงอาจเกดเหตจาเปนทไมคาดฝนขนททาให

ธรกจจาเปนตองใชเงนสด เชน นาทวม ไฟไหม เปนตน ธรกจจงจาเปนตองกนเงนสด

สวนหนงไวเพอเหตการณดงกลาว อยางไรกดธรกจมกจะถอเงนสวนนในรปของ

หลกทรพยทเปลยนมองายมากกวา

• นอกจากสาเหตทง 3 ประการแลว ธรกจอาจจาเปนตองถอเงนสดไวอกจานวนหนงเพอ

เปนไปตามขอเรยกรองของธนาคารพาณชย ทธรกจตดตออย โดยถอในรปของเงนฝาก

ในบญชเงนฝากกระแสรายวน ซงทาใหธรกจสญเสยโอกาสทจะนาเงนจานวนน ไปใช

ลงทนหาผลประโยชน

โดยปกตธรกจจะกาหนดใหยอดเงนสดทตองการและเหมาะสมนน เทากบขนาดคาใชจาย

ในการดาเนนงานบวกกบเงนสารองฉกเฉน หรอยอดเงนขนตาทกาหนดโดยธนาคาร ขนอยวายอดใด

สงกวา

2) การจดเกบเงนสดและการจายชาระเงนสดอยางมประสทธภาพ กจการควรจะหาวธลด

ระยะเวลาในขนตอนการการดาเนนการเกยวกบการชาระเงน การจดเกบเงน การจดสงเอกสารจากผสง

มายงผ รบเงน การจายชาระเงน เปนตน ซงประกอบดวย 2 วธดงน

Page 11: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

157

• การเรงเงนสดรบ คอทกครงทขายสนคาหรอใหบรการ กจการจะตองเรงการรบเงนใหเรว

ทสด

• การชะลอเงนสดจาย คอเมอซอสนคาหรอบรการกจการตองชาระคาสนคาหรอ

คาบรการนน โดยควรจะยดเวลาการชาระใหนานทสด โดยทกจการไมเสยชอเสยงใน

เรองของการชาระคาสนคา

3) การนาเงนสดสวนเกนไปลงทน กจการควรจะหาหนทางเพอลงทนในสนทรพยหมนเวยน

บางประเภท ทจะสามารถรกษาทงสภาพคลอง ความเสยงนอย และมผลตอบแทนทควรจะไดรบ

การบรหารลกหนอยางมประสทธภาพ

ลกหนเปนสนทรพยหมนเวยนทมสภาพคลองนอยกวาเงนสดและเงนลงทนในหลกทรพยใน

ความตองการของตลาดกจการทขายสนคาเปนเงนเชอจาเปนตองลงทนในลกหนซงมกจะไดผลตอบแทน

นอยกวาการลงทนในสนคาและสนทรพยถาวร นโยบายหลก ๆ ในการบรหารลกหนแบงออกเปน 3

ดานดงตอไปน

1. นโยบายการกาหนดเงอนไขการใหสนเชอในการขายสนคา มการกาหนดในรป

สญลกษณงาย ๆ ในใบสงสนคา เชน 2/10,n/45 เปนตน ซงนโยบายการกาหนดเงอนไขการใหสนเชอ

หมายถงการเปลยนแปลงเงอนไขขอใดขอหนงขางตน โดยสามารถสรปไดดงน

1.1 การเปลยนแปลงสวนลดเงนสดใหมากขน หรอนอยลงเมอเปรยบเทยบกบระยะเวลา

การใหสนเชอทงหมด

1.2 การปรบเปลยนมาตรฐานการใหเครดต โดยอาจจะเนนการผอนปรนมากขน หรอ

เขมงวดมากขน ซงตามนโยบายนจาเปนตองคานงถงปจจยตาง ๆ ทเกยวของกบ

กจการประกอบดวย เชน สภาวะเศรษฐกจ การแขงขน เปนตน

1.3 การปรบเปลยนระยะเวลาการใหสนเชอ คอขยายระยะเวลาการใหสนเชอ และการ

ลดระยะเวลาการใหสนเชอ

2. มาตรฐานสนเชอ เปนเกณฑทกจการกาหนดวาจะขายสนคาเปนเงนเชอแกลกคารายใด

หรอไม จานวนเทาใด ซงปจจยทจะนามาพจารณาในการขายสนคาเปนเงนเชอไดแกหลก 5C ดงน

2.1 คณลกษณะของลกคา (Character) หมายถง ความตงใจในการจายชาระหน ความ

ตรงตอเวลาในจายชาระ โดยอาจพจารณาจากชอเสยง ความนาเชอถอในการจาย

ชาระหนของกจการกบบคคลภายนอกตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงความเคลอนไหว

ของบญชกระแสรายวน

Page 12: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

158

2.2 ความสามารถของลกหน (Capacity) หมายถง ความสามารถในการจายชาระหน

โดยอาจพจารณาจากการวเคราะหงบการเงนของบรษท (กรณเปนนตบคคล) ในสวน

ของการวเคราะหสภาพคลอง และความสามารถในการทากาไร ในกรณทผ ซอเปน

กจการขนาดเลก อาจพจารณาจากยอดขายและสดสวนกาไร

2.3 จานวนเงนทน (Capital) พจารณาจากสดสวนการลงทนของเจาของในกจการนน ๆ

ทงนหากดาเนนงานโดยการก ยมเงนเปนจานวนมาก การดาเนนนโยบายสนเชอแบบ

ผอนปรนตอกจการประเภทนจะเปนเรองทเสยงมาก

2.4 หลกประกน (Collateral) หมายถง หลกทรพยทใชเปนประกนการจายชาระหนของ

ลกหน เชน สนคาทขาย

2.5 สภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจทวไป (Conditions) หมายถงสภาวะแวดลอมทาง

เศรษฐกจทว ๆ ไป เชน ภาวะเศรษฐกจในปจจบนทสงผลกระทบตอยอดขาย รายได

นโยบายทางเศรษฐกจของรฐบาล นโยบายทางดานภาษ เงอนไขการคาระหวาง

ประเทศ การเปลยนแปลงของอตราดอกเบย อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ

อตราเงนเฟอ ปจจยเหลานลวนสงผลตอลกหนทเปนองคการธรกจ และลกหนทเปน

บคคลธรรมดาทงสน

3. นโยบายการเกบเงน หมายถง การกาหนดเกณฑและวธปฏบตในการเกบเงนจากลกหน

รวมถงลกหนทไมปฏบตตามสญญา วธการจดเกบหนตาง ๆ เชน การสงจดหมาย การโทรศพท การ

ใชพนกงาน และการดาเนนคดตามกฎหมาย โดยทวไปกจการกาหนดมาตรการในการคดเลอกลกหนทด

กาหนดวงเงนสนเชอ รวมทงระยะเวลาการใหสนเชอทเหมาะสม ปญหาในการเกบหนจะลดลง แตหาก

ยงมหนสญ อาจตองมการเปลยนแปลงนโยบายการจดเกบหนโดยอาจเพมประสทธภาพจากจานวน

หรอคณสมบตของพนกงานจดเกบเงนใหสงขน เพอลดคาใชจายทเกดจากการเกบหนไมได(หนสญ)

ทงนจะตองทาการเปรยบเทยบระหวางตนทนทเพมขนจากคาใชจายในสวนนเทยบกบรายได หรอผลกาไร

ทเพมขนจากการลดคาใชจายในสวนของหนสญ

การบรหารสนคาคงคลงอยางมประสทธภาพ

สนคาคงคลง (Inventory) เปนปจจยสาคญในการดาเนนงานของธรกจ โดยนบเปนองคประกอบ

ทใหญทสดของตนทนการผลตผลตภณฑหลายชนด นอกจากนนการมสนคาคงคลงทเพยงพอยงเปนการ

ตอบสนองความพงพอใจของลกคาไดทนเวลา จงเหนไดวาสนคาคงคลงมความสาคญตอกจกรรมหลก

ของธรกจเปนอยางมาก การบรหารสนคาคงคลงทมประสทธภาพจงสงผลกระทบตอผลกาไรจากการ

Page 13: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

159

ประกอบการโดยตรงและในปจจบนนมการนาเอาระบบคอมพวเตอรมาจดการขอมลสนคาคงคลง

เพอใหเกดความถกตอง แมนยา และทนเวลามากยงขน

การบรหารสนคาคงคลงทางการเงน เราจาเปนตองทราบวาโดยปกตแลวการดาเนนธรกจจะม

ระดบของสนคาคงคลงไวเผอกรณทสนคาขายดกวาปกต หรอเกดความลาชาจากการสงสนคาทสงซอ

ทงนในการพจารณาระดบสนคาคงคลงทเหมาะสม หรอระดบการสงซอทเหมาะสมทางเศรษฐกจ

(Economic Order Quantity: EOQ) คอระดบทกจการสงซอแลวมคาใชจายโดยรวมตาสด ดงรปท 9-4

รปท 9-4 ระดบการสงซอทเหมาะสมทางเศรษฐกจ (Economic Order Quantity: EOQ)

จากรปท 9-4 จะพบประเดนสาคญ ๆ ดงน

• คาใชจายในการสงซอ (Ordering Cost) ยงสงซอครงละมาก ๆ จะมคาใชจายลดลง

• คาใชจายในการเกบรกษา (Carrying Cost) ยงสงครงละมาก ๆ จะทาใหมสนคาคงคลงเปน

จานวนมาก ทาใหคาใชจายสวนนเพมขน ซงโดยทวไปตนทนการเกบรกษาตอหนวยจะม

คาคงท

ทงนในการพจารณาเพอเปนพนฐานในการประยกตใช เราจะพจารณาเฉพาะในสวนของสนคา

ทมไวเพอขาย และจะพจารณาในลกษณะของการขายทมลกษณะสมาเสมอและคงท ดงรปท 9-5

โดยอยบนสตรพนฐานและนยามตวแปรทเกยวของตอไปน

Page 14: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

160

รปท 9-5 ระดบการสงซอสนคาคงคลง

OC = (S / Q) x O ----------(1)

CC = (Q / 2) x C ----------(2)

โดยท

OC คอ ตนทนโดยรวมของการสงซอสนคา (Ordering Cost)

CC คอ ตนทนโดยรวมในการเกบรกษาสนคา (Carrying Cost)

S คอ ปรมาณการจาหนายสนคาโดยรวมทงป (Annual Sale)

Q คอ ระดบการสงซอทเหมาะสม (Economic Scale Order)

O คอ ตนทนของการสงซอสนคาตอหนงครง

C คอ ตนทนในการเกบรกษาสนคาตอหนวย

TC คอ ตนทนรวม (Total Costs)

และ TC = (S / Q) x OC + (Q / 2) x CC

และ Q = √2SOC / CC

ซงเราสามารถนามาประยกตใชไดดงตวอยางตอไปน

ตวอยาง : ราน A จากด สงซอผลตภณฑพดสานจากชาวบานในแถบจงหวดราชบรประมาณ

20,000 อนตอป ไวจาหนายแกนกทองเทยว ตนทนในการสงซอ ประกอบไปดวยคารถไป-กลบ ครงละ

ประมาณ 50 บาท คณเปดเจาของรานประเมนวาตนทนในการเกบรกษาประมาณอนละ 50 สตางค

ตอหนวยตอป หากประยกตใชสมการขางตน จะไดขอสรปดงน

1) หาระดบการสงซอทเหมาะสมไดจาก

Q = √2 (20,000) (50) / 0.5

= 2,000 หนวย

Page 15: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

161

ดงนนระดบการสงซอทเหมาะสมคอ 2,000 หนวย

2) หาตนทนของการสงซอในระดบดงกลาว

TC = (20,000/2,000) x 50 + (2,000/2) x 0.5

= 1,000 บาท

ดงนนตนทนของการสงซอในระดบดงกลาวคอ 1,000 บาท

ทงนหากเราลองแทนคาระดบการสงซอทไมใช 2,000 หนวย จะทาใหตนทนโดยรวมสงขน เชน

ณ การสงซอ 1,000 หนวย จะมตนทนรวม 1,250 บาท หรอ ณ การสงซอ 3,000 หนวย จะมตนทน

รวม 1,083 บาท ซงลวนแลวแตมากกวาระดบการสงซอ 2,000 หนวย ทงสน

การบรหารสนทรพยถาวร

1. การตดสนใจลงทนในสนทรพยถาวร

เนองจากสนทรพยถาวรเกยวของกบเงนลงทนเปนจานวนมาก อกทงระยะเวลาการใชงาน

ยาวนานเกน 1 ป การตดสนใจทเกยวของกบการจดสรรเงนลงทนระยะยาวนจงเปนเรองสาคญมาก

แนวทางการตดสนใจลงทนในสนทรพยถาวร มเทคนคสาคญ ๆ ดงน

1) ระยะเวลาการคนทน (Pay Back Period) เปนการคานวณเพอหาระยะเวลาทสนทสดท

กจการจะไดรบเงนทลงทนไปแลวกลบคนมา เชน กจการลงทนเพม 50,000 บาท คาดวา

จะไดรบเงนสดจากยอดขายเพมปละ 20,000 บาท ระยะเวลาคนทนคอ 2 ป 6 เดอน

2) มลคาปจจบนสทธ (Net Present Value: NPV) เปนการลดขอบกพรองของวธแรกทไมไดให

ความสาคญของคาเงนตามเวลา โดยพยายามใหความสาคญกบกระแสเงนสดเขา-ออกใน

แตละชวงเวลา ตามแนวคดของคาเงนตามเวลา แลวนามลคาปจจบนของกระแสเงนสด

เขามาเปรยบเทยบกบมลคาปจจบนของกระแสเงนสดออก ดงสมการดงน

สาหรบการตดสนใจโดยใชวธน ใหนามลคาปจจบนสทธของการลงทนในแตละโครงการมา

เปรยบเทยบกนและเลอกโครงการทมมลคาปจจบนสทธทเปนบวกสงทสด

3) อตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return: IRR) จะชวยใหเราทราบถง

ผลตอบแทนขนตาจากการลงทนนน ๆ แลวคอยทาการประเมนเปรยบเทยบกบคาของทน

โดยเฉลย โดยเราจะเลอกโครงการลงทนทใหคา IRR สงทสด

มลคาปจจบนสทธ = มลคาปจจบนของกระแสเงนสดเขา – มลคาปจจบนของกระแสเงนสดออก

Page 16: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

162

2. การวเคราะหสนทรพยถาวร

การวเคราะหสถานะของธรกจจากงบการเงนในสวนของสนทรพยถาวร ทงนอตราสวนทางการ

เงนทวดประสทธภาพของการใชทรพยสนถาวร คอ อตราสวนดานกจกรรม ซงคานวณไดจาก

การหมนเวยนของสนทรพยถาวร = ยอดขาย

สนทรพยถาวรเฉลย

อตราสวนขางตนจะบอกใหเราทราบถงการใชประโยชนจากสนทรพยถาวร ในการสราง

ยอดขายแกกจการ เชน เมอมการลงทนขยายกาลงการผลต เรากอาจจาเปนตองขยายพนทของโกดง

เกบสนคาตามไปดวย เปนตน

การวเคราะหเงนทนหมนเวยน

สภาพคลองของเงนทนหมนเวยนมความสาคญตอกจการในการดารงอย โดยเฉพาะในแงของ

ความนาเชอถอจากเจาหน หรอแหลงเงนทนตาง ๆ ซงเครองมอทนยมใชในการวเคราะหเงนทน

หมนเวยนไดแก อตราสวนทางการเงน (Financial Ratios) โดยมรายละเอยดดงน

1. การวเคราะหสภาพคลองทางการเงน (Liquidity Ratio)

1.1 อตราสวนเงนทนหมนเวยนหรออตราสวนสภาพคลอง(Current Ratio) เปนการวดความสามารถ

ในการชาระหนระยะสน ยงคาทคานวณไดสงเทาใดแสดงวา บรษทมสนทรพยหมนเวยนทประกอบไป

ดวย เงนสด ลกหน และสนคาคงเหลอมากกวาหนระยะสน ทาใหคลองตวในการชาระหนระยะสนม

คอนขางมาก โดยปกต อตราสวน 2 : 1 ถอวาเหมาะสม

อตราสวนทนหมนเวยน = สนทรพยหมนเวยน (CA) /หนสนหมนเวยน (CL)

1.2 อตราสวนทนหมนเวยนเรว (Quick Ratio or Acid Test Ratio) เปนการวดสวนของสนทรพยท

ไดหกคาสนคาคงเหลอ ทเปนสนทรพยระยะสนและมความคลองตวในการเปลยนเปนเงนสดได

ตาสด ออก เพอใหทราบถงสภาพคลองทแทจรงของกจการได โดยปกตอตราสวน 1 : 1 ถอวา

เหมาะสม

อตราสวนทนหมนเวยนเรว = (สนทรพยหมนเวยน – สนคาคงเหลอ) /หนสนหมนเวยน

Page 17: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

163

1.3 อตราการหมนเวยนของลกหน ( Account Receivable Turnover) หากคาทคานวณไดมคาสง

แสดงถงความสามารถในการบรหารลกหนใหแปลงสภาพเปนเงนสดไดเรว

อตราหมนเวยนของลกหน = ขายเชอสทธ หรอใชยอดขายรวม (ครง หรอ รอบ) /ลกหนถวเฉลย

โดยทลกหนถวเฉลย = (ลกหนตนงวด + ลกหนปลายงวด )/ 2

1.4 ระยะเวลาถวเฉลยในการเรยกเกบหน (Average Collection Period) แสดงใหเหนถงระยะเวลา

ในการเรยกเกบหนวาสนหรอยาว เพอใหทราบถงคณภาพของลกหน ประสทธภาพในการเรยก

เกบหนและนโยบายในการใหสนเชอทางธรกจ ดงนนผลการคานวณคา ยงตายงด

ระยะเวลาถวเฉลยในการเรยกเกบหน (วน) = 365 วน /อตราหมนเวยนของลกหน

1.5 อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ (Inventory Turnover) หากคาคานวณไดสง ยอมแสดง

ถงความสามารถในการบรหารการขายสนคาไดเรว

อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ = ตนทนสนคาขาย (COGS) /สนคาคงเหลอเฉลย

โดยทสนคาคงเหลอเฉลย = ( สนคาตนงวด + สนคาปลายงวด )/ 2

1.6 ระยะเวลาในการจาหนาย (ขาย) สนคา ยงขายไดเรว (ระยะเวลาสน) ยงด

ระยะเวลาในการจาหนายสนคา(วน) = 365 (วน) /อตราหมนเวยนของสนคา

2. ความสามารถในการหากาไร (Profitability Ratio) พจารณาจาก

2.1 อตรากาไรขนตน (Gross Profit Margin) ยงสงยงด

อตรากาไรขนตน (%) = ขายสทธ – ตนทนขาย หรอกาไรขนตน / ขายสทธ

2.2 อตรากาไรจากการดาเนนงาน (Operating Profit Margin) ยงสงยงด

อตรากาไรจากผลการดาเนนงาน(%) = กาไรจากการดาเนนงาน(Operating Profit Margin) /

ขายสทธ (SALES)

Page 18: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

164

2.3 อตรากาไรสทธ (Net Profit Margin) แสดงใหเหนประสทธภาพในการดาเนนงานของบรษทใน

การทากาไร หลงจากหกตนทนคาใชจายรวมทงภาษเงนไดหมดแลว อตรากาไรสทธยงสงยงด

อตรากาไรสทธ (%) = กาไรสทธ (Net Profit) /ขายสทธ (SALES)

2.4 อตราผลตอบแทนผถอหน (Return On Equity or ROE) แสดงใหเหนวาเงนลงทนในสวนของ

เจาของ จะไดรบผลตอบแทนกลบคนมาจากการดาเนนการของกจการนนในอตราสวนเทาไร

หากมคาสง แสดงถงประสทธภาพในการหากาไรสงดวย ยงสงยงด

ผลตอบแทนผถอหน = กาไรสทธ (Net Profit) /สวนของผ ถอหน (Equity)

ROE (%) = (Net Profit Margin) (Total Asset Turnover) (Financial Leverage)

3. อตราสวนแสดงประสทธภาพในการทางาน (Efficiency Ratio)

3.1 อตราผลตอบแทนจากสนทรพยรวม ( ROA) เปนการวดความสามารถในการทากาไรของ

สนทรพยทงหมดทธรกจใชในการดาเนนงาน วาใหผลตอบแทนจากการดาเนนงานไดมากนอย

เพยงใด หากมคาสง แสดงถงการใชสนทรพยอยางมประสทธภาพ ยงสงยงด

อตราผลตอบแทนจากสนทรพยรวม (ROA)(%) = กาไรสทธ (Net Profit) /สนทรพยรวม

(Total Assets)

3.2 อตราผลตอบแทนจากสนทรพยถาวร (ROFA)

อตราผลตอบแทนจากสนทรพยถาวร (ROFA) = กาไรสทธ (Net Profit or NP) /รวมสนทรพย

ถาวร (Fix Assets)

3.3 อตราหมนเวยนของสนทรพยถาวร (Fixed Asset Turnover) ยงสงยงด

อตราหมนเวยนของสนทรพยถาวร (ครง) = ขายสทธ (SALES) /สนทรพยถาวร (Fixed Asset)

3.4 อตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม ( Total Assets Turnover) เปนอตราสวนทแสดงถง

ประสทธภาพในการใชสนทรพยทงหมด (TA) เมอเทยบกบยอดขาย ( SALES) ถาอตราสวนน

ตา แสดงวา บรษทมสนทรพยมากเกนความตองการ จานวนครงสงด

อตราสวนการหมนเวยนของสนทรพยรวม (ครงหรอเทา) = ขายสทธ (SALES) /สนทรพยรวม

Page 19: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

165

(Total Assets)

4. อตราสวนวเคราะหนโยบายทางการเงน (Leverage Ratio or Financial Ratio)

4.1 อตราสวนหนสนตอทน (Debt/Equity Ratio) เพอใหทราบถงแหลงทมาของเงนทนวามาจาก

หนสนหรอสวนของเจาของวามมากนอยเพยงใด ยงตายงด แสดงใหเหนถงความเสยงในดาน

เจาหนและเจาของกจการ ถาอตราสวนสง แสดงวา กจการมความเสยงจากการก ยมเงนมาใช

ในการดาเนนกจการ

อตราสวนหนสนตอทน (เทา) = หนสนรวม (Total Debt) /สวนของเจาของ (Equity)

4.2 ความสามารถในการจายดอกเบย ( Interest Coverage) เปนการวดความสามารถของธรกจ

ในการจายดอกเบยเงนก ผลคานวณออกมามคาสง แสดงวาธรกจมความสามารถในการจาย

ดอกเบยสง

ความสามารถในการจายดอกเบย (เทา) = {กาไรสทธ (NP) + ภาษเงนได (Tax) – ดอกเบย

จาย(Interest)} /ดอกเบยจาย (Interest)

4.3 อตราการจายเงนปนผล (Dividend Payout) แสดงถงนโยบายการจายเงนปนผลของธรกจ

อตราการจายเงนปนผล = เงนปนผลตอหน (Dividend /share) /กาไรสทธตอหน (EPS)

การวางแผนระบบบญชสาหรบธรกจ SMEs

การบญชมคานยามตาง ๆ กนตามความนยม แตทใชกนมาก ไดแกคานยามของสมาคมผสอบ

บญชรบอนญาตของประเทศสหรฐอเมรกาซงกลาวไววา การบญชหมายความถง การจดบนทก การ

จาแนก การสรปผลละการรายงานเหตการณเกยวกบการเงน โดยใชหนวยเปนเงนตรารวมทงการแปล

ความหมายของผลการปฏบตดงกลาวดวย จะเหนไดวาในกระบวนการทาบญชนนจะตองเรมดวยการ

รวบรวมเอกสารหลกฐานของเหตการณทางการเงนของธรกจหรอเรยกอกอยางวารายการคา เพอนามา

จดบนทก เรยงตามลาดบกอนหลงในสมดรายวน แลวจงนามาจาแนกแยกประเภทของรายการคาใน

สมดแยกประเภท จากนนทกรอบระยะเวลาตามแตทเราตองการ เชน ทกเดอน หรอทกไตรมาสหรอทก

ป กจะมาทาการสรปผลสงทบนทกแยกประเภทไวแลวนออกมาเพอแสดงฐานะทางการเงน(งบดล) ผล

การดาเนนงาน (งบกาไรขาดทน)และผลการเปลยนแปลงฐานะทางการเงน (งบแสดงการเปลยนแปลง

Page 20: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

166

ฐานะทางการเงน) ซงงบทแสดงผลสรปนเรยกรวมวา งบการเงน และงบการเงนทไดมากจะนามาแปล

ความหมายในรปของการวเคราะหงบการเงนตอไป

ประโยชนของการบญช

เมอมการจดทาบญชแลว กจการกจะไดรบประโยชนจากรายงานทางการการบญชในดานตาง ๆ

มากมาย ไดแก บญชทาหนาทเปนเครองมอในการควบคมดแลทรพยสน เชน บญชแสดงยอดเงนสด

คงเหลอยอมเปนการบงคบใหผ รกษาเงนสดตองรบผดชอบในยอดเงนสดใหตรงกบทปรากฏตามบญช

การบญชเปนวธการเกบรวบรวมสถตอยางหนง ซงจะเปนประโยชนแกผบรหารในการควบคมใหการ

ดาเนนงานเปนไปโดยมประสทธภาพ ชวยปองกนความผดพลาดในการทางาน เชน ไมหลงลมจาย

คาใชจายซา และใชตรวจสอบความถกตองไดในภายหลง ชวยคานวณผลกาไรขาดทนของกจการสาหรบ

ระยะเวลาหนง รวมทงยงชวยแสดงฐานะของกจการในขณะใดขณะหนงดวยระบบบญช

ระบบบญช

ระบบบญช แบงแยกเปนสวนยอยไดดงนคอ

1. ระบบการรวบรวมจดเกบขอมลรายการทางการเงน โดยกาหนดแบบพมพหรอเอกสารท

กจการใชอยแลวในการทาธรกจ เชน ใบสงสนคา ใบรบสนคา ใบเสรจรบเงน ใบสาคญรบ

เงน ใบสาคญจายเงน เปนตน ซงเปนแหลงขอมลทกจการจะใชในการบนทก รายการทาง

บญช

2. ระบบในการบนทกรายการทางเงนเหลานตามลาดบกอนหลง โดยกาหนดประเภทของสมด

รายวนขนตน ซงทวไปกไดแก สมดรายวนทวไป สมดรายวนขาย สมดรายวนซอ สมดเงน

สด เปนตน เพอใชในการบนทกรายการดงกลาว

3. ระบบการแยกประเภทบญช โดยกาหนดจากประเภทของสนทรพย หนสน รายได คาใชจาย

ตามความเหมาะสมของแตละกจการ เพอใชในการผานรายการบญช

4. ระบบในการจดทารายงานในรปงบการเงนซงไดแกการวางรปแบบของงบดล งบกาไร

ขาดทน และรายงานอน ๆ ตามทกจการ ตองการการวางแผนระบบบญช

การวางแผนระบบบญช

ดงไดกลาวมาแลววาบญช คอการรวบรวมขอมลรายการคาของกจการ ดงนนพนกงานทกคน

ของกจการตางกมสวนอยตลอดเวลาทกอใหเกดรายการคาขน จงมความจาเปนทจะตองกาหนดให

ชดเจนวามการทารายการคาอยางหนงอยางใดขน พนกงานคนใดตองทาอะไร ใชเอกสารแบบพมพอะไร

กรอกขอความอะไรลงในแบบพมพทกาหนดนนเรยบรอยแลวตองนาสงใหพนกงานบญชอยางไร และ

เมอพนกงานบญชไดรบแลวจะตองบนทกอยางไร ขนตาง ๆ ทกลาวขางตนคอการวางแผนระบบบญช

Page 21: แผนการสอน (Lesson Plan) · Dr.Jatuporn Sungkhawan 150 รูปที่ 9-1 งบดุล (Balance Sheet) สินทรัพย์ (Assets) จะสังเกตได้ว่างบดุลนั้นจะเริ่มต้นด้วยการแสดงรายการของสินทรัพย์ที่

Dr.Jatuporn Sungkhawan

167

นนเอง ซงกจการโดยทวไป พอจะแยกธรกรรมหลก ๆ ทตองวางหลกการขนตอนในการทางานเพอใชใน

การบนทกรายการทางบญชไดดงน

1) ระบบบญชสาหรบการจดซอและควบคมสนคาคงเหลอ

2) ระบบบญชสาหรบการขายและควบคมลกหน

3) ระบบบญชสาหรบการคานวณตนทนในการผลต

4) ระบบบญชสาหรบเงนสดรบ

5) ระบบบญชสาหรบเงนสดจาย

เมอวางระบบกาหนดหนาทของแตคนไดแลว ในการบนทกรายการทงในระดบตามเวลา

กอนหลง และบนทกแยกประเภทบญช ตลอดจนการจดทารายงาน กจการอาจพจารณาใชระบบ

คอมพวเตอรเขาชวยไดซงปจจบนมซอฟแวรสาเรจรปทางบญชใหเลอกมากมายในทองตลาด

เอกสารอางอง :

1. Alfred E. Osborne Jr., Ph.D., Entrepreneur’s Toolkit, Harvard Business School

Publishing Corporation., 2005.

2. Lognenecker, Carlos W.Moore, J. William Petty. Small Business Management An

Entrepreneurial Emphasis, 12 edition, Justin G. Thomson South-Western., 2003.

3. ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย, http://www.smebank.co.th

4. ภทรกตต เนตนยม, ดร. การบรหารการเงนสาหรบ SMEs. หจก. ซ แอนด เอน., 2549.

5. วทยา มานะวาณชเจรญ., เถาแกแคเออ,. บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน)., 2547.

6. ศศ คลองพยาบาล. งบกระแสเงนสดกบธรกจ SMEs. http://www.computertoday.net/

businessnews.php?id=409953

7. สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.), เอกสารประกอบการสมมนา

SMEs ในโอกาสครบรอบ 5 ป สสว.2 เศรษฐกจพอเพยง : การสรางขดความสามารถในการ

แขงขนของ SMEs ไทยยคใหม2. 2549