แผนธุรกิจเพื่อเพิ่มมูลค่า...

ปท 10 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2561) วารสาร ธรกจปรทศน Volume 10 Number 1 (January - June 2018) Business Review 191

แผนธรกจเพอเพมมลคาผลตภณฑปลาสลดแปรรปตามความตองการของผบรโภค

A Business Plan for Creating Value-added of Snake-skined gourami

Processing towards Customers’ needs

พรรณราย แสงวเชยร มรกต กำแพงเพชร แววมยรา คำสข บรรเจดศกด สณหภกด

ชรนพร งามกมล และกนตตกมาฐ รตนปรญญานกล

คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต

18/18 ถ.เทพรตน (บางนา-ตราด) กม.ท 18 ต.บางโฉลง อ.บาลพล จ.สมทรปราการ 10540

E-mail : [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนเปนการวจยทผสมผสานการวจยแบบมสวนรวมกบการวจยเชงปฏบตการ

มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาความตองการและศกยภาพกลมสมาชกเกษตรกรผประกอบการ

แปรรปปลาสลดบางบอ 2) จดทำแผนธรกจสงเสรมการตลาดของปลาสลดบางบอ 3) พฒนา

ผลตภณฑตนแบบ (Prototype) จากปลาสลดไมไดมาตรฐานใหกลายเปนสนคาใหมใหมมลคาเพม

ตามความตองการของผบรโภค โดยใชแบบสอบถามในการเกบขอมลจาก กลมเปาหมาย คอ

กลมสมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลด ตำบลคลองดาน อำเภอบางบอ

จงหวดสมทรปราการ การวเคราะหขอมลใชวธการการจำแนกและจดระบบขอมล เพอคนหา

ศกยภาพกลมสมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลด การวเคราะหสรปอปนย

และการวเคราะหเปรยบเทยบกลมสมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลด

กอนเขาโครงการและหลงเขาโครงการ เพอถอดบทเรยนสงทคนพบเพอสรปเปนองคความรใน

กระบวนการพฒนาผลตภณฑ

ผลการศกษาพบวา กลมเปาหมายมศกยภาพในดานการผลตปลาสลดหอมทเกดจากภม

ปญญาทองถนและมแหลงปลาสลดบางบอทมอตลกษณและมชอเสยงมายาวนานแตขาดความ

เขาใจดานการตลาด ดานการพฒนาผลตภณฑ การจดการของเหลอจากการแปรรป และ ชองทาง

จดจำหนาย ความรในการทำแผนธรกจและพฒนาผลตภณฑกอน/หลงการอบรมของกลมเปาหมาย


ในการฝกอบรมเชงปฏบตการ มคะแนนเฉลยกอนการอบรม 2.80 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.08

และคะแนนเฉลยหลงการอบรม 3.44 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.22 เมอใชสถตทดสอบทไมเปน

อสระตอกน (t-test dependent) พบวา ความรในการทำแผนธรกจและพฒนาผลตภณฑของกลม

เปาหมายกอน/หลงการอบรม ตางกนอยางมนยสำคญทางสถตระดบท 0.05 โดยพบวา หลงการ

ฝกอบรมมคาเฉลยของความรในการทำแผนธรกจและพฒนาผลตภณฑมากขน ทำใหไดแผนธรกจ

และผลตภณฑตนแบบทองมวนกางปลาสลดไฮแคลเซยม ของดบางบอ ทมาจากการเพมมลคาจาก

ของเหลอในกระบวนการผลต

คำสำคญ: แผนธรกจ, ปลาสลดบางบอ, มลคาเพม

Abstract

This study is the combination of participative research and action research. The

analysis is by classifying data and sourcing out the potential group members of the farmers

and the processors of snake-skined gourami. The induction analysis and the comparative

analysis are used with the target group before and after joining the project to draw the

conclusion from the lesson learned, the body of knowledge for the product developing

process. The research finding is that the target group has the potentials in processing the

scented snake-skined gourami from the local wisdom and it has its own identity with long-

time well known as Bang Bo snake-skined gourami. However, they are lack of

understanding in marketing, product development, waste management from scraps of the

products, and the channel of distribution. The knowledge of the target group before and

after the business plan training program are scoring: 2.80 and 3.44 respectively. The T-test

dependent finding the knowledge of the target group for the training is significantly different

by 0.05 it came up with the business plan of developing the prototype for Tong-muan

products with snake-skined gourami bones scraps, the high calcium value-added, the value –

added product from the scraps of the product process.

Keywords: Business Plan , Snake-skined gourami, Value added


บทนำ

ผลตภณฑอาหารจากอตสาหกรรมเกษตรแปรรปซงเปนสนคาของฝากทระลกจากการทองเทยว

ทไดรบความนยมเปนทรจกและมชอเสยงของกลมจงหวดภาคกลางตอนกลาง คอ “ปลาสลด” ซงมการเลยง

และแปรรปในพนทอำเภอบางบอ จงหวดสมทรปราการและจงหวดในกลมจงหวดภาคกลางตอนกลาง

(สำนกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคกลางตอนกลาง, 2559) โดยจากขอมลของสำนกงานประมง

จงหวดในกลมจงหวดภาคกลางตอนกลาง พบวา มเกษตรกรทเลยงปลาสลดรวม 1,880 ราย ในพนท

ทงหมดประมาณ 54,265.85 ไร ผลผลตรวมทงสน 12,720.16 ตน/ป ซงปลาสลดสดจะมมลคาเฉลยรวม

661,448,320 บาท (ปลาสลดสด ราคากโลกรมละ 52 บาท) และเมอนำมาแปรรปเปนปลาสลดตากแหง

จะสามารถสรางมลคาเพมไดอกรอยละ 60 ของราคาปลาสลดสด โดยปลาสลดนยมเลยงกนมากใน

พนทจงหวดฉะเชงเทรา มเกษตรกร 814 ราย ในพนท 27,973 ไร ผลผลต 6,062 ตน/ป จงหวด

สมทรปราการ มเกษตรกร 1,006 ราย ในพนท 25,959 ไร ผลผลต 6,577 ตน/ป จงหวดนครนายก

มเกษตรกร 49 ราย ในพนท 278.6 ไร ผลผลต 28.91 ตน/ป จงหวดปราจนบร 11 ราย ในพนท 55.25 ไร

ผลผลต 52.25 ตน/ป (สำนกงานประมงจงหวดในกลมจงหวดภาคกลางตอนกลาง, 2559)

จงหวดสมทรปราการเปนจงหวดทมชอเสยงในการเลยงปลาสลดเปนเอกลกษณของทองถน

มการเลยงมากทอำเภอบางบอ อำเภอบางพล อำเภอบางเสาธง โดยเฉพาะทอำเภอบางบอมชอเสยงของ

ความอรอย มความเปนเอกลกษณเฉพาะตว (โยธยา ปญญากาวน, 2548) ปลาสลดบางบอเนออรอยกวา

ปลาแหลงอนเหตจากบอทขดเลยงปลาทคลองดานเปนรอยตอของนำจดและนำทะเลกลายเปนนำกรอยท

เหมาะกบการเกดอาศยของไรแดง (ศภกานต ศรโสภาเจรญรตน, 2558) ตลอดจนพชและหญาหลายชนด

ตามธรรมชาต อาหารการกนและนำกรอยเหลานชวยอนบาลใหปลาสลดเนอมคณภาพตอการรบประทาน

เปนอยางยง (สปราณ เยนสข, 2547) ดงนนแมจะนำพนธปลาสลดจากบางบอ หรอคลองดานไปเลยง

ทอนเนอปลากจะไมอรอยเหมอนทน (กองเกยรต บญอนทร,2555) อกทงยทธศาสตรการพฒนาจงหวด

สมทรปราการ (พ.ศ. 2557-2560) ฉบบทบทวนใหมป 2560 ผลกดนใหมการสงเสรมและพฒนาการผลต

การตลาด ศนยการเรยนรและแปรรปปลาสลดสมาตรฐานสากล ซงสอดคลองกบนโยบายประเทศไทย

4.0 เปนนโยบายเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม เปนการผลกดนสนคาเกษตรแปรรปไปสสนคาท

เพมมลคา (ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสมทรปราการ, 2560)

จากการสำรวจและสมภาษณเกษตรกรและผประกอบการการแปรรปปลาสลดในชมชนบางบอ

พบวา ผประกอบการขาดความร ความรความเขาใจดานการตลาด ขาดความรและทกษะในการพฒนา

ผลตภณฑจากของเหลอในกระบวนการผลต ทมวจยจงเหนวา ควรแกไขปญหาความตองการของชมชน


ในการพฒนาแผนธรกจเพอสงเสรมการตลาดของปลาสลดบางบอและพฒนารปแบบผลตภณฑสนคา

ปลาสลดแปรรปโดยตอยอดจากเดมหรอสรางผลตภณฑใหม

วตถประสงคของการวจย

1. ศกษาความตองการและศกยภาพกลมสมาชกเกษตรกรผประกอบการแปรรปปลาสลดตำบล

คลองดาน อำเภอบางบอ จงหวดสมทรปราการ

2. เพอจดทำแผนธรกจสงเสรมการตลาดของปลาสลดบางบอ

3. เพอพฒนาผลตภณฑตนแบบ (Prototype) จากปลาสลดตกเกรดใหกลายเปนสนคาใหมใหม

มลคาเพมตามความตองการของผบรโภค

การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

1. แนวคด/ทฤษฎเกยวกบแผนธรกจ (Business Plan)

การจดทำแผนธรกจเชงกลยทธ ประกอบดวย 9 ขนตอน ดงน การวเคราะหภาพรวมของ

กจการการสรางทางเลอกและการกำหนดแนวทางในการทำแผนธรกจการจดทำแผนการตลาด การจดทำ

แผนบรหารจดการการจดทำแผนการผลต การจดทำแผนการเงน การจดทำแผนปฏบตการเชงกลยทธ

การจดทำแผนฉกเฉนและการวเคราะหความออนไหวของโครงการ การจดทำบทสรปสำหรบผบรหาร

(วชต ออน, 2551)

2. แนวคด/ทฤษฎเกยวกบการพฒนาผลตภณฑ (New Product Development)

ผลตภณฑใหม (New Products) ในทางการตลาดประกอบดวย ผลตภณฑทไมเคยมในตลาด

เรยกวา นวตกรรม (Innovation) ผลตภณฑทปรบปรงใหม (Product Improvement) และผลตภณฑท

ผประกอบการทำขนมาเหมอนสนคาของคแขงขน ดงนนทมาของผลตภณฑใหมเกดจากความตองการ

เปนผบกเบกหรอเปนเจาแรกในตลาด ตองการพฒนาและปรบปรงสนคาใหสอดคลองกบความตองการ

ของผบรโภคทเปลยนแปลงไป และความตองการมสนคาจำหนายครอบคลมทกชนด เพอใหสามารถ

ตอสกบคแขงขนได (ปนปนทธ สทธรรมนวงศ และวนาวลย ดาต, 2558)

3. แนวคด/ทฤษฎเกยวกบศกยภาพการแขงขน

การวเคราะหเพอวางแผนการตดสนใจปรบปรงและพฒนาการแขงขนของกลมผลตภณฑใหอย

ในตาแหนงทดขนในอตสาหกรรม เปนการกาหนดกลยทธในระดบธรกจ การวางแผนเชงกลยทธ


ซงมเปาหมายเพอใหลกคามความพอใจในสนคาและบรการของบรษทมากกวาการแขงขน ดงนน

การวางแผนในระดบนจะเนนการแขงเพอการไดเปรยบในการแขงขน (ณฐพนธ เขจรนนทน, 2552)

กรอบแนวคดของการวจย

รปท 1 กรอบแนวคดของการวจย

ทมา: การสงเคราะหของทมวจย

ระเบยบวธการวจย

คณะผวจยใชการวจยทผสมผสานการวจยแบบมสวนรวม (Participatory Research) กบการวจย

เชงปฏบตการ (Action Research) และรวบรวมปญหา จดกลมปญหา เพอแกปญหาเบองตนโดยใหกลม

จดทำแผนกกลมธรกจ (Business Group Plan) (ชาย โพธสตา,2556) ตามวธการดงน

1. การวเคราะหศกยภาพ ความตองการและปญหาของแตละกลมธรกจชมชน โดยใชหลกการ

วเคราะหจดแขงจดออน และใชรปแบบการวจยแบบมสวนรวม (Participatory Action Research ; PAR)

(สภางค จนทวานช,2553)

2. รวบรวมขอมลปญหาและจดกลมปญหา เพอวางแผนในการดำเนนงานแกไขปญหา

3. จดกลมเพอจดทำแผนกลมธรกจ (Business Group Plan)

4. จดฝกอบรมการจดทำแผนธรกจ แผนการตลาด แผนการเงน และแผนการผลตเพอแก

ปญหาตามแผนธรกจ

5. ประเมนผลการจดฝกอบรมเพอแกปญหาตามแผนธรกจ


6. การทดลองทำสนคาตนแบบ (Prototype) ออกแบบบรรจภณฑและพฒนาผลตภณฑสนคา

ตนแบบ

7. การวางแผนการสงเสรมการขาย

กลมเปาหมาย

คณะวจยไดกำหนดกลมเปาหมายเพอเปนผใหขอมลในขนตอนการเกบขอมล โดยกลม

เปาหมาย คอ กลมสมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลด ตำบลคลองดาน อำเภอ

บางบอ จงหวดสมทรปราการ โดยใชวธเลอกเปาหมายแบบเฉพาะเจาะจง คอ เลอกศกษาเฉพาะสมาชก

ทมความสมครใจเขารวมโครงการ กลมเปาหมายประกอบดวย

1. เกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลด จงหวดสมทรปราการ ทสนใจและ

สมครใจเขารวมโครงการ จำนวน 10 คน ไดจากการคดเลอกแบบสโนวบอล (Snowball) โดยเรมจาก

ประธานกลมและสงตอสมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลดในชมชนจนครบตาม

จำนวน

2. ผเชยวชาญ/นกวชาการดานการออกแบบผลตภณฑ/นกพฒนาชมชน จำนวน 5 คน เพอ

ประเมนรปแบบผลตภณฑสนคานวตกรรมทออกแบบและพฒนาขน

เครองมอทใชในการศกษา

1. การสงเกตแบบมสวนรวม ทมผวจยทำหนาทเขาไปมสวนรวม (Participant Observation)

ในกจกรรมตางๆ ของกลมสมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลด โดยทมผวจยทำ

หนาทในการสงเกตพฤตกรรม ตงคำถาม จดบนทก และวเคราะหความสมพนธของพฤตกรรม เพอมง

คนหา พจารณาและวเคราะห ทำความเขาใจปรากฏการณทเกดขน

2. การสนทนากลม (Focus Group) จดขนเพอรวมกนวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส

อปสรรค เพอประเมนศกยภาพของกลม

3. การใชแบบสอบถาม (Questionnaire) ในการรวบรวมขอมลพนฐานจากกลมเปาหมาย

สมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลด

4. การจดกจกรรม ประกอบดวย จดสมมนาเชงปฏบตการเรอง การเขยนแผนธรกจ

การออกแบบและพฒนาผลตภณฑ การวางแผนการสงเสรมการขาย

5. การสนทนากลม (Focus Group) จดขนเพอรวมกนตดตามประเมนผล ถอดบทเรยน

ขอเสนอเชงนโยบาย


6. การทดลองทำสนคาตนแบบ (Prototype) เพอออกแบบและพฒนาผลตภณฑ

การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) ทมวจยใช

หลกการวเคราะหขอมลดงตอไปน

1) การจำแนกและจดระบบขอมล (Typology and Taxonomy) เปนการนำขอมลทไดนำมา

จำแนกและจดหมวดหมออกใหเปนระบบ เพอคนหาศกยภาพกลมสมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการ

แปรรปปลาสลด

2) การวเคราะหสรปอปนย (Analytic Induction) เปนการนำขอมลทไดจากศกยภาพกลม

สมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลด มาหาบทสรปในการอบรมและทำแผนธรกจ

รวมกน กอนจะนำไปสการพฒนาผลตภณฑใหม

3) การเปรยบเทยบเหตการณ (Constant Comparison) เปนการวเคราะหเปรยบเทยบกลม

สมาชกเกษตรกรผเลยงและผประกอบการแปรรปปลาสลดกอนเขาโครงการและหลงเขาโครงการ เพอ

ถอดบทเรยนสงทคนพบเพอสรปเปนองคความรในกระบวนการพฒนาผลตภณฑ

ผลการวเคราะห

1. ขอมลทวไปของกลมเปาหมาย

กลมเปาหมายตวอยางเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยเพศหญง จำนวน 9 ราย คดเปนรอยละ

90.0 และเพศชายคด จำนวน 1 ราย คดเปนรอยละ 10.0 กลมตวอยางสวนใหญมอายอมากกวา 50 ป

จำนวน 6 ราย คดเปนรอยละ 60 อาย 45-50 ป จำนวน 2 ราย คดเปนรอยละ 20 อาย 41-45 ป จำนวน

1 ราย คดเปนรอยละ 10 และอาย 45-50 ป จำนวน 1 ราย คดเปนรอยละ 10

2. การวเคราะหศกยภาพของธรกจชมชน

ดานการตลาด

1. ผลตภณฑ กลมสมาชกเกษตรกรผประกอบการแปรรปปลาสลดตำบลคลองดานมผลตภณฑ

แปรรปหลก 2 ประเภทไดแก 1) การแปรรปปลาสลดหอม เปนการแปรรปลาสลดตากแหง ซงผาน

กระบวนการหมกเกลอกอนตาก ปลาสลดหอม ปลาสลดทอยในแหลงเลยงทบางบอ และการแปรรป

ดวยภมปญญาของชมชนบางบอ ทงน ปลาสลดหอมบางบอจะมทงแบบ ปลาสลดหอมสองแดด และ

ปลาสลดหอมแดดเดยว ใชถงกระดาษและถงพลาสตกใสเปนบรรจภณฑ 2) การแปรรปปลาสลดเปน


อาหารพรอมรบประทาน ไดแก ปลาสลดทอดกรอบ ปลาสลดสมนไพร ปลาสลดไรกางและ นำพรก

ปลาสลด

2. ราคา ปลาสลดหอมสองแดด ขนาดใหญจมโบ มราคากโลกรมละ 650 บาท และปลาสลด

หอมสองแดด ขนาดเลก มราคากโลกรมละ 650 บาท

3. ชองทางการตลาด มชองทางการตลาดแคบ กลมมพนทการขายแบบกระจายทวไปโดยไม

เจาะจงกลมลกคา มหนารานบรเวณหนาบานและขายรมถนนสขมวท และมรานปลาสลดจาโจมารบซอ

เพอไปขายตอ ทำใหรปแบบการขายเปนการขายปลกไมเปนทรจกในตลาดลกคา ไมมการจำหนายสนคา

ผานชองทางออนไลน ยกเวน ปลาสลดอายธ และปลาสลดแมอำนวย ทมการใชเฟซบค

4. การสงเสรมการขาย ใชการสงเสรมการขายดวยการลดราคา หากมลกคาซอจำนวนมาก

การโฆษณาใชการบอกปากตอปาก และตดปายไวนลขนาดใหญไวทหนารานคา 1 จด

ดานการผลต

การผลตโดยใชภมปญญาทองถนในการทำปลาสลดหอม ซงสบทอดมายาวนานรนตอรนเปน

เวลาไมนอยกวา 50 ป ซงปลาสลดจะม 2 แบบ ไดแก 1) ปลาสลดหอมสองแดด จะใชเวลาในการตาก

แดดครง จะมลกษณะแหงกวาปลาสลดหอมแดดเดยว รสชาตเขาถงเนอปลาสลดมากกวา 2) ปลาสลด

แดดเดยว จะตากเพยงแดดเดยว ซงมลกษณะใกลเคยงปลาสด มกระบวนการในการผลตดงน

1. วดปลาขนมาจากบอ มทงแบบนอคนำแขงและไมนอคนำแขง

2. นำปลาสลดสดมาลางทำความสะอาด

3. ขอดเกลดดวยชอน

4. ตดหวปลาและควกไส

5. แยกขนาด ดงน ปลาสลด 1 กโลกรม ม 6-9 ตว เรยกวา ปลาสลดขนาดใหญ ม 10-12 ตว

เรยกวา ปลาสลดขนาดรอง ม 20 ตว เรยกวา ปลาสลดขนาดกลาง ม 32 ตว เรยกวา ปลาสลดขนาดเลก

6. ลาง

7. ฝดเกลอ

8. หมกเกลอทงไว 1 คน

9. ดดตวปลาใหตรง ทำหาง 2 แฉก ถาเปนปลาสลดหอมสองแดด จะตากปลา 1 วน½ ½

ถาเปนปลาสลดหอมแดดเดยว จะตากปลา 1 วน ปลาสลดสด 100 กโลกรม เมอแปรรปตากแหงแลว

จะเหลอนำหนก 35 กโลกรม


การแปรรปเพอเพมมลคาใหปลาสลดบางบอ

ปลาสลด 100 กโลกรม เมอแปรรปตากแหงแลวจะเหลอ 35 กโลกรม

ปลาสลดสดกโลกรมละ 60 บาท ปลาสลดหอมกโลกรมละ 300-600 บาท

รปท 2 ปลาสลดบางบอ

ทมา : ทมวจย

ดานการบรหารจดการ

การรวมกลมแบบเครอญาตและบานใกลเรอนเคยง จำนวนสมาชกไมเกน 20 คน จะชวยกน

แปรรปปลาสลดในชวงเดอนพฤศจกายนถงเดอนมนาคม จายคาแรงวนละ 500 บาท คาตากปลา วนละ

200 บาท

ดานการเงนและบญช

มการจดบนทกรายการรบจาย แตยงขาดการทำบญชอยางเปนระบบ


ตารางท 1 ผลการวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมภายในและภายนอก ของกลมสมาชกเกษตรกร

ผประกอบการแปรรปปลาสลดตำบลคลองดาน

จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

1. เปนแหลงปลาสลดบางบอทมอตลกษณ

2. ความมชอเสยงของ “ปลาสลดบางบอ”

3. มภมปญญาการแปรรปปลาสลดหอมท

สบสานกนมาอยางยาวนานและมความเปน

เอกลกษณ

4. ประกอบการการแปรรปปลาสลดรกและ

หวงแหนในภมปญญาของชมชน

5. การโฆษณาและประชาสมพนธ ใหเปนทรจก

ทงในระดบจงหวด ระดบประเทศ

โอกาส (Opportunities)

1. เปนแหลงปลาสลดบางบอทมอตลกษณ

2. ความมชอเสยงของ “ปลาสลดบางบอ”

3. มภมปญญาการแปรรปปลาสลดหอมท

สบสานกนมาอยางยาวนานและมความเปน

เอกลกษณ

4. ประกอบการการแปรรปปลาสลดรกและ

หวงแหนในภมปญญาของชมชน

1. ขาดความร ความเขาใจการพฒนาผลตภณฑ

และบรรจภณฑ

2. ขาดความรความเขาใจดานการตลาด

3. ขาดความรดานชองทางการจดจำหนาย

4. ขาดเงนทนในการดำเนนงาน

5. ขาดการจดทำบญชการเงน

6. ผลตภณฑรสชาตไมคงท

7. ยงไมมการรวมกลมเพอพฒนาคณภาพใหได

มาตรฐาน GMP

8. ไมมการสรางแบรนดทชดเจนและเปน

เอกลกษณของปลาสลดบางบอ

9. ไมมการใชองคความรดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยเขามาชวยพฒนาบรรจภณฑของ

ปลาสลดแปรรปใหทนสมย

10. อายการเกบรกษาไดสน

อปสรรค (Threats)

1. การไดรบการสงเสรมสนบสนนจากรฐบาล

หนวยงานภาครฐ และเอกชนจากภายใน

จงหวดไมตอเนอง

2. ขาดการบรณาการรวมกนระหวางภาครฐ

และเอกชน

3. ผบรโภคสวนใหญยงแยกความแตกตาง

ระหวางปลาสลดบางบอออกจากปลาสลด

จากแหลงอนไมได หากไมไดอานทฉลาก

บรรจภณฑ


3. ผลการจดทำแผนธรกจ ทองมวนกางปลาสลดไฮแคลเซยม (Wafer rolls) ของด

บางบอ

ผลการวเคราะหจากศกยภาพผประกอบการในการผลตและแปรรป ความเปนไปไดทางการ

ตลาด และการเพมมลคาจากของเหลอในกระบวนการผลต พบวา แผนธรกจทมความเปนไปได ใชเงน

ลงทนนอย จำหนายไดทนทเหนผลตอบแทนทชดเจนคอ การทำแผนธรกจทองมวนกางปลาสลด

ไฮแคลเซยม (Wafer rolls)

ทมาและความนาสนใจของแผนธรกจธรกจ

สนคาเกดจากภมปญญาในทองถน วตถดบหางาย ราคาไมแพง กระบวนการผลตไมยงยาก

ซบซอน รปแบบผลตภณฑมความเหมาะสมและทนสมย มตวแทนทงในจงหวดและตางจงหวดเขามารบ

สนคาไปจำหนาย เปนแหลงแคลเซยมในอาหารวางทมาจากงานวจยการเสรมแคลเซยมในขนมอบกรอบ

จากกางปลาบน

โอกาส (Opportunities อปสรรค (Threats)

5. ภาครฐมสนนสนนและสงเสรมการโฆษณา

และประชาสมพนธ ใหเปนทรจกทงในระดบ

จงหวด ระดบประเทศ

6. นโยบายยทธศาสตรการพฒนาเกษตร พ.ศ.

2560 – 2564 สนบสนนเกษตรกรอยางเปน

รปธรรมมากขน

7. ศนยการเรยนรและแปรรปปลาสลดของกลม

จงหวดภาคกลางตอนกลาง เพอสงเสรมใหได

มาตรฐาน OTOP และสงเสรมการสงออก

ไดรบการสนบสนนจาก สำนกงานพฒนา

ชมชนจงหวด สำนกงานประมงจงหวด

สำนกงาน เกษตรจงหวด และองคการบรหาร

สวนตำบลคลองดานจงหวดสมทรปราการ

8. ผบรโภครจกชอเสยงปลาสลดบางบอเปน

อยางด แมวามราคาสงกยนดจาย หากสะอาด

ปลอดภย

4. การแขงขนของผผลตจากแหลงอนทใกลเคยง

มตนทนการผลตตำ

5. การขายตดราคาของเกษตรกรทไมมจรยธรรม

จากแหลงอน

6. งานวจยดานปลาสลดยงมนอยเมอเทยบกบกบ

งานวจยประมงดานอนๆ


โอกาสในการเตบโตทางธรกจ

ตลาดขนมขบเคยว หรอ สแนคในประเทศเทศไทยมมลคารวมกวา 33,266 ลานบาท เตบโต

4.5% ขนมขบเคยวเปนสนคาทอยเคยงคกบครวเรอน พฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวกมการปรบ

เปลยน แทนทจะกนแบบเพยวๆ ไปเปนการกนขนมขบเคยวในระหวางการดมกาแฟขนมขบเคยวแนว

สขภาพ อาจจะปรบตำแหนงทางการตลาดไปเปนอาหารเชามอสขภาพของคนทไมชอบกนอะไรหนกๆ

ไดไมยากนกและเขาไปจบตลาดลกคาไดทกเพศทกวย ไมใชเฉพาะลกคาวยรนหรอเดกๆ อกตอไป

การพฒนาของขนมขบเคยวในอนาคต มอยดวยกน 2 แนวทางหลกคอ สนใจการดแลสขภาพของลกคา

และสนใจการพฒนารสชาตใหถกใจลกคามากทสด

ตลาดเปาหมาย

1. กลมผสงวยและกลมวยทำงานเจนวาย

2. กลมรานคาและรานกาแฟ

3. กลมนกทองเทยวและผมาเยอนจงหวดสมทรปราการ

4. ผลการพฒนาผลตภณฑตนแบบ ทองมวนกางปลาสลดไฮแคลเซยม

รปท 3 ผลตภณฑตนแบบทองมวนกางปลาสลดไฮแคลเซยม และ บรรณจภณฑ

ทมา : คณะผวจย


ตารางท 2 ผลการเปรยบเทยบความรในการทำแผนธรกจและพฒนาผลตภณฑกอน/หลงการอบรมของ

กลมเปาหมาย

ทดสอบความร n S.D. t Sig

กอนการอบรม 20 2.80 1.08 0.233 .000

หลงการอบรม 20 3.44 1.22

**ระดบนยสำคญทางสถตระดบท 0.05

จากตาราง พบวา ความรในการทำแผนธรกจและพฒนาผลตภณฑกอน/หลงการอบรมของกลม

เปาหมายในฝกอบรมเชงปฏบตการ มคะแนนเฉลยกอนการอบรม 2.80 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.08

และคะแนนเฉลยหลงการอบรม 3.44 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.22 เมอใชสถตทดสอบทไมเปนอสระ

ตอกน (t-test dependent) พบวา ความรในการทำแผนธรกจและพฒนาผลตภณฑของกลมเปาหมาย

กอน/หลงการอบรม ตางกนอยางมนยสำคญทางสถตระดบท 0.05

สรป

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยแลวพบวา หลงจากการฝกอบรมผประกอบการ มคาเฉลยความรในการ

ทำแผนธรกจและพฒนาผลตภณฑสงขน แสดงวา การฝกอบรมมผลสมฤทธในการพฒนาความรเพอเพม

มลคาผลตภณฑปลาสลดแปรรปตามความตองการของผบรโภค

อภปรายผล

การศกษาสภาพการณ ความตองการ และศกยภาพกลมสมาชกเกษตรกรผประกอบการแปรรป

ปลาสลดรวมถงการวเคราะหขอด ขอเสย โอกาสและอปสรรคของผประกอบการทครอบคลมถงกลมผม

สวนไดเสย กำหนดกลยทธธรกจ ดำเนนกลยทธและประเมนกลยทธ และแผนการแผนธรกจ แผนการ

ตลาด แผนการเงน และแผนการผลตเพอแกปญหาตามแผนธรกจและการวางแผนการสงเสรมการขาย

ซงสอดคลองกบ กฤษณะ ดาราเรอง (2560) ททำการพฒนาผลตภณฑและกลยทธทางการตลาดวสาหกจ

ชมชนบานเขาแหลม จงหวดนครสวรรค และทำการทดลองทำสนคาตนแบบ (Prototype) ออกแบบ

บรรจภณฑและพฒนาผลตภณฑสนคาตนแบบ เพอทำใหปลาสลดตกเกรดใหกลายเปนสนคาใหมทม

มลคาเพมตามความตองการของผบรโภค ซงสอดคลองกบธรพงษ เทพกรณ และคณะ (2556) ศกษาการ

วจยและพฒนาผลตภณฑนำพรกนำเมยงควของชมชนบานผาเดง ตำบลปาแป อำเภอแมแตง จงหวด

เชยงใหม โครงการวจยนเปนงานวจยตอยอดผลงานวจยเชงคนควาทดลองเทคโนโลยการแปรรปผลผลต


จากธรรมชาตและภมปญญาดงเดมของชมชน เพอการพฒนาและถายทอดเทคโนโลยสชมชน เปน

แนวทางใหกลมสมาชกเกษตรกรผประกอบการแปรรปปลาสลดตำบลคลองดานกาวไปสความสำเรจใน

การประกอบธรกจ รวมถงเพอแกปญหาทางดานเศรษฐกจ สวนใหญใชวตถดบทมอยในชมชนมาแปรรป

เปนผลผลตดวยการประยกตใชรปแบบวถชวต ภมปญญาทองถนทไดสบทอดมาจากบรรพบรษถายทอด

ลงสผลตภณฑใหเกดความโดดเดนเปนอตลกษณเฉพาะ และการวางแผนความเสยงเพอใหสอดคลองกบ

สภาพแวดลอมทสงผลใหกลมวสาหกจมความไดเปรยบในการแขงขนอยางยงยน สอดคลองกบ ชตมนต

สะสอง และบญฑวรรณ วงวอน (2559) ศกษาความรวมมอของผมสวนไดเสยและแผนธรกจทมบทบาท

ในการขบเคลอนกลมวสาหกจหนงตำบล หนงผลตภณฑ (OTOP) ใหมความไดเปรยบในการแขงขน

อยางยงยน

ขอเสนอแนะสำหรบการนำไปใชประโยชน

1. ขอเสนอแนะในการนำผลงานวจยไปใช

1. ควรมผดแลระบบการขายสนคาผานชองทางออนไลน จะทาใหการขายสนคามยอดขายเพม

มากขน

2. ควรมการสอบถามเพมเตมในการนาสนคาไปวางตามรานคาทวไป หรอรานคาขายของท

ระลกจะสามารถทาใหขยายตลาดไดมากขน

3. ควรมการตรวจสอบ แกไข เปลยนแปลง คาอธบายหรอลกษณะขอความของสนคาเพอใหม

ความทนสมยอยเสมอ

2. ขอเสนอแนะในการทำวจยครงตอไป

1. การพฒนารปแบบผลตภณฑควรจะมการปรบปรงรปแบบบอยๆ เพอใหเกดความทนสมย

และตรงกบกลมลกคา

2. การพฒนาบรรจภณฑควรจะสารวจรานคา หรอชองทางการจดจาหนายกอนทจะมการ

พฒนาบรรจภณฑ

c c c c c c c c c


บรรณานกรม

กระทรวงอตสาหกรรม. (2545). โครงการศกษาวเคราะหเพอจดทำขอเสนอแนะเชงนโยบายในการ

พฒนาและปรบปรงคณภาพเพอสรางมลคาเพมและแปรรปสนคาขาวภายใตองคประกอบของ

สายโซแหงคณคาอาหาร (Value food chain): กรณศกษาผลตภณฑแปรรปจากขาว. กรงเทพฯ.

กระทรวงอตสาหกรรม. (2559). เกษตรแปรรป : กระทรวงอตสาหกรรมเสรมแกรงเศรษฐกจฐานราก

ดวย “อตสาหกรรมแปรรปการเกษตร”. สบคนเมอวนท 13 มกราคม 2560 จาก กระทรวง

อตสาหกรรม เวบไซต http://www.industry.go.th/industry/index.php/th/knowledge/item/

10592-2016-05-23-05-00-38.

กฤษณะ ดาราเรอง. (2560). การพฒนาผลตภณฑและกลยทธทางการตลาดวสาหกจชมชนบานเขาแหลม

จงหวดนครสวรรค. สทธปรทศน, 31(100), 130-143.

กองเกยรต บญอนทร. โครงการลกพระดาบส จงหวดสมทรปราการ. (23 เมษายน 2553). สมภาษณ.

ชาย โพธสตา. (2556). ศาสตรและศลปแหงการวจยเชงคณภาพ. กรงเทพฯ. อมรนทรปรนตงแอนด

พบลชชง.

ชตมนต สะสอง และบญฑวรรณ วงวอน. (2559). ศกษาความรวมมอของผมสวนไดเสยและแผนธรกจ

ทมบทบาทในการขบเคลอนกลมวสาหกจหนงตำบล หนงผลตภณฑ (OTOP) ใหมความ

ไดเปรยบในการแขงขนอยางยงยน. วารสารมหาวทยาลยนครพนม, 6(1), 124-133.

ณฐพนธ เขจรนนทน. (2552). การจดการเชงกลยทธ. กรงเทพฯ. ซเอดยเคชน.

ธรพงษ เทพกรณ กาญจนา พลอยศร ศารนาฏ เกตวลห อนญญา เอกพนธ และเกศนภา หองโสภา.

(2556). การวจยและพฒนาผลตภณฑนำพรกนำเมยงควของชมชนบานผาเดง ตำบลปาแป

อำเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม. วารสารวจยเพอการพฒนาเชงพนท, 6 (1), 67-79.

นภสวรรณ. (นามปากกา). (2554). ปลาสลดบางบอใกลสญพนธ วอน อบจ. หาทางชวย. ฟาใหม,

1(2), 13.

ปรชา สมานมตร. การเลยงปลาสลด ตำบลคลองดาน. (29 เมษายน 2560). สมภาษณ.

ปนปนทธ สทธรรมนวงศ และวนาวลย ดาต. (2558). ถอดรหสวงจรชวตตราสนคา. วารสาร

บรหารธรกจ เศรษฐศาสตรและการสอสาร, 10(1), 15-27.


ไพโรจน ปยะวงศวฒนา. (2555). การจดการเชงกลยทธ เทคโนโลยและนวตกรรม. กรงเทพฯ:สำนก

พมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มรกต กำแพงเพชร. (2559). เรองเลาจากผประกอบการสเขยว จดเปลยนจากผบสผก จากมงกคลบส

มงกออรแกนคฟารม, วารสารวชาการธรกจปรทศน, 9(1), 201-214.

โยธยา ปญญากาวน. (2548). การผลตและการตลาดปลาสลดของสมาชกสหกรณการเกษตรบางบอ

จำกดวทยานพนธมหาบณฑต. ศลปศาสตร ( เศรษฐศาสตรสหกรณ) บณฑต

วทยาลย,มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ.

วชต ออน. (2551). การจดการเชงกลยทธ : ขนตอนและวธการวเคราะหกรณศกษาเชงกลยทธ.

กรงเทพฯ : สำนกพมพพรนทแอทม(ประเทศไทย).

ศศเพญ พวงสายใจ และคณะ. (2552). การวจยแบบบรณาการเพอพฒนาศกยภาพการแขงขนของธรกจ

ชมชนในเขตภาคเหนอ สระดบสากลอยางยงยน. รายงานการวจยศนยวจยและพฒนาเศรษฐกจ

ชมชน คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศภกานต ศรโสภาเจรญรตน. (2558). ปญหาการคมครองสงบงชทางภมศาสตร กรณปลาสลดบางบอ.

บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยกรงเทพ.

สมพนธ อภรกส. (2556). ภมปญญาทองถนการเลยงปลาสลดดวยชดการสอน สำหรบผเรยนระดบชน

มธยมศกษาตอนปลาย จงหวดสมทรปราการ. สบคนเมอวนท 13 มกราคม 2560 เวบไซต

https://www.tci-thaijo.org/index.php/jica/article/download/.../27123

สำนกงานเทศบาลตำบลบางบอ. (2559). ปลาสลด. สบคนเมอวนท 13 มกราคม 2560 เวบไซต http://

bangbo.go.th/bank.php?modules=otop3&Id=1&data=detail

สำนกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคกลางตอนกลาง. (2559). ปลาสลด. สบคนเมอวนท 13

มกราคม 2560 เวบไซต http://www.chachoengsao.go.th/osmcentral/

สปราณ เยนสข. (2547). การผลตและการตลาดของปลาสลดและผลตภณฑในจงหวดสมทรปราการ.

กรงเทพมหานคร : ฐานขอมลวทยานพนธไทย

สภางค จนทวานช. (2553). วธการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 18. กรงเทพมหานคร :สำนกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

c c c c c c c c c

แผนธุรกิจเพื่อเพิ่มมูลค่า...

Documents