HISTORIA DECEM VEZIRORÜMET FILII REGIS AZAD BACHT

ex Arabico in Latinum conversa

aaxäama

mag.

'QUAM..

VENIA AMPL. FAC. PHILOS. UPSAL.

PRiESlDE

GUSTAV Ο Κ Ν ÖSLITT. ORIENT. PROF. REG. ET ORD,

REG SOCIET , SCIENT. GOTTING. LITTER. COMM, CONJUiTCTO

PRO öRADU PHILOSOPHlCÖ/

P. P.

CAROLUS G. ROGBERGSMOLANDUS,

IN AUDIT. GUSTAV. DIR XXII FEBR. MDCCCXV-

HOR1S Α. M. SOLITIS

P. ]Ii.

υ P S Ai L I JE

EXCUDEBANT STKNHAMMAR ET PALMBLAD.

konungens trotjenahe

professorn

och

ledamoten af kongl. nordstjerneorben

hogvordige och vibtberombe

herr doctor

ERIC MICHAEL FANTsamt

välborna frun

fru ULRiCA CHARL. FANTfodd KLINGENSTJERNA

Tacksamt och vördnads fullt tillegnadt'

— .'■ '·/■" · ' · Λ-Τ .·. .. j ' ·' ? ^ . . ' ' ·. . : . i

I

af

ψcarl g» rog3erg.

JOHANN! &J>I% V · RU(Urj

S. THEOL. DOCT. PAST. AC. PRA1P.

ET

SHANNI FRID. IHLSTRÖIN PUBLICA REGNI ORD. AR GE Ν T ARIA

RATIONAR ΙΟ,

Quorum Illum natura atque beneficiis Parentem, HunCamore fratrem animrque in me paterni Faurorem veneror, gra·

tisilma mentc has dicatas volui paginas

*·· C. G. Ρ. O G BERG.

•7

quod non incipit in-nomine. Deiy id mutilum & mantum, Ad fixevero, ne quid tirones moretur, obiter notandum, eilegenitivum a nominativo ^ ό prceditus, cujus accufativus eiltum iü Unguis orientaiibus frequentiffimnm efie omiffionem pro-nominis relativi, atque prafixum ei infervire apodoii formande,Sed ad ipfam formulam redeundum.

eil Cntf Hebra»orum, cui facilioris pronuntiationis cauiTaprafigitur f, quod tarnen abjicitur prsecedenfe prasfixo, ut in

ubi non ampiius ad edicendum vocabulum opus eil $' C rO

prosthetico, quamvis interdum inveniatur feriptum j*_wAJ —Huig vocabulo cognatum eil, quod iinea fubfequente tertia oc-

(Ζ* s y

currit (tusamma) 3 fem. fut. IT. paiT. cujus ad. efTetuj s" y w

^_+-μα_ϊ (tusdmmi). Verbum hoc nominavii, a nomt-pe primttivo 1 derivatur.

y * 5 'jOJf eil vocabulum &_5f (quod efFertur ut »Vf & quoque

£ £

ita interdum feribitur, Hebr. iqibN Dens, propr. mimen·- ".C

tremendum, vel adorandum, a rad. 2eJf pavore perculsus

fuity it. adoravit) cui, fublato per aphaerefin f, ut pro2eJf fit &-J, prseponitur articulus Jf, unde fit 0

Gees, Dens κατ εξοχήν, Cum pundis feribitur ad«C di«

1%

ditumque, quod fuperfluum videri poffet, Tefchdid (·*) tuetur

analogia folarium, quibus J adnumeratur, litterarum, qua? ne"

gledo (non omiiTo) J articuli duplicari folent. Omittitur vero hocά »o

poft pracfixum J, adco ut fcribatur neque neque 25—X_X_5JS i . J e / c 5

fed 2^_X_5 ut in tritifflma formula &_X_5 <-\_+_s:"uf laus Όto,

quam vide ρ. 114. lin. ult. libelli noftri Arabici. Notiffimumquoque eft e Corano defumtum fymbolum Muhamedanoruin,

^ ά <£> a / /

quod toties in numis cernitur: &_XJf δ! &.Jj δ tion deus? nifi£ £

verus-Dens, (nirn ηκ ·ο orvibN) in).

feu utrumque · iignificatmferkors, & fimul iunda: ndmodum mifericors, a rad.ΟΠ1Λ miferttts„ propitius, tenero animi affefåu ftiit.

So/res fufficiens, qui fußcit pro alioΛ h. e. proieffor,

in primis de Deo. Rad. «μ—ev ftiffecit.

quod cum pundis fine dubio fcribendum elfetin accufativo cafu hic abfolute poiitum, crederes eiTe errorem,

cum plerumque hujusmodi narrationibus praeponatur utin libello noftro Arabico pag. 11 o. lin. 6.; fed iliud non minusrede dicitur. Nam baud raro ita adhibetur accufativus Arabiens,

ut

19

ut ejus loco fubßitui poffit fv\A cum nominativo. Eil igiiur

\j-So idem ac fi exflaret jSo hcec (efl) narratio.-So memoria, commemoratio, farna, r. -So Hebr. "idi

u " 7S A/

Aram, meminit, memoravit, diilinguitur a r_0 mar, mat*Jculut, fed in pronuntiatione vulgari vix aüdies differöatiam.l Ita

sq? J> .Ä® ώ .> Äquoque (j) & &_jf eil quod, quia, at & *_3f eil utique;

B s

quae tarnen in pronuntiatione vulgari vix dignofees niii ex ferieoratroriis, cum utrumque fere fonet énnahu.

(jLS requirit poil fe accufativum attributi; fed nomiaati-vus eil cpfus fubjedi, idque vel procedente S] unde hic re¬

de fequitur non cum id fit fubjedum, fede contrario lin. 7. redius eifet fj quam ^<3, cum id fit attr*-butum. Eadem ex ratione dicitur j-sfj nonita enim adhibito verbo (j\._S*"\quod interdum omittitur intelti-gendum) expriinunt Arabes nofirum hafva (habere), cm quod refpon-deatnon habent. Quod vero lin. 6. exfiet (jl_fnon fj._3V-.S7 quam-vis fequatur » eil omnino fecundum regulas grammatico,docentes, cum fubjedum eil nomen plurale masculinum, ver-

bum procedens plerumque poni in fingulari. Aliter fi proce¬

dat fubjedum, inprimis ratione prseditos mares fignificans} narn

tunc

αο

tenc neceiTario fequitur verbum in plurali, ut hic(non Ad ultimum koc vocabulum vix monendum vide¬

tur, nos fa pra pag. n. lin. penult. id reddidrfie per moderantes,ratione habita omiffi pronominis relativi, quam vis ilt nor. feufut. II. a pone fuit, hinc II. dispofuit, rexit, moderalUTfilit. — In eadem vero pag. lin. antepcnulf. covrigas, il pla-cet, hudiid in hadiid, nam ita vulgo dicunt, quamvis cum pun-

>5

dis fcribaturλ- λ " ■'] ' - ·' * · / ·,.ΰ ~

_

Quod ad 0.'_3i_S^ & Oy_X'_+_J (jl_fattinet, lin»3. 4. 5., notiffitnum eil,· futurum ieu aorifiunij pitecedenteverbo reddi per imperfeclum: fuit nomimbiiur, h. e. η o*

mindbaturΛ fuit extendetur h. e. extendebatur. Simili rationeörtum efie > eonverfivum Hebrteorum, verifimillimum eflj quodnempe non fit nifi abbreviatio veteris formte rnn vel ·>^ promrt, fuit, evenit, quo ante futurum pofito indicatur, aorifiumhunc ad fignificationem narrativam reflringi. Nam ut Syri invocabulo jOOT iineola occultante indicant ΟΠ non eife pronun-

tiandum; ita Hebraei, qui ηumquam etymologise caufia fcriberefolent quod non pronuntient, Π illud prorfus abjiciunt, ut pra

"»Vi fit & fic ex duobus vocabulis Vtspn ^ unum formant*?tapv*

- Zl

Ita fponte intelligitur, quomodo pofiit e. c. Liber Jofua?ineipere vocabulo -»rm. Nec obßaf, quod in Arabicis ßeclaturquoque veibum φΙ-Γ" e. c. U_jL$7 cum hoc inHebrasis ex varia cauila sliter eiTe potuerit.

vw vw,

^Λ_λ_+.^ eil far. VIII. a cA_.o extehdit, unde nomen habet

medda, (*-') ßgnum f producendi»

Lin. g. ρ>ά_Λ_3 quidam, diilinguendum a cA_a_5po/?. —» Lin. g.. pl-jf lin. 13. lin. 14. oi_3rt_Aoffunt plur. fracl i, illud a fing, (jdimi) dies, iilud a

eques, hoc a focht}, aniicits. — Lin. 9. eil"\

vulgare, loco l_,o<jv._a» quod requirit grammstica poil verbumtranfitivuih. — Lin. 9, ^η· l3· ün. ult,fi confersnfur cum voeabulis quibus prtefixum eß mox pate-bit difFerentia infer ^ quod hoc fucccffionem indicet, illudvero fimplex fit. copula, — Lin. 11. .Jj eß fornix feu con-

cameratum quid, unde noßrum alcov, voce ab Hispanis acce-

pta , derivatur. Hic vero fignrficat arcuatum ejusmodi tentorium,.mulae inprimis dorfo adplicatum, quo iter facientes teguntutrfeniiiiae orientaltum, fub eodem in felia firmster adßri&a feden-

tes, Galli id ρalenquin dicunt. — .Jeyicum habentc lexi-

22

5" 9

lexica, non -Ijj — Lin. ta. margartfa magna, ttmo,υ .

5 ✓ J ' 5 ' C s .

colledive jyo & jvj fed gmma, coli. j-WjZ» — Lin.13. eil particip, plur. III. a <^_£cA_:s>. adhaefit. —

Lin 14. or_i /o/ttJ·, »mm/ fuit, VII. icl. hic feparatus eft, fe-paravit fe. — Lin. ult. refpondit, IV. a (pro"2S._> f L_c*. vmi/ niwz fo) adduxit.

Pag. 2. lin* 2. filta, cum fuffixis dicitur; IococJC.Å_3 Hebr. na— Lin. 3. fuf· IV· °[ff v-olutf, »

of) Hebr. τπ libeve vagari, pec. alictiius quaerendi canffa, hincfpeciatim pabulatüm aquatumve tre. Cum vero infiaitivum, qua-lem Latini, non habeant Arabes, eundem ut hic exprimunt per

futurum, prsepofito plerumque, fed interdum quoque omiiTo (^f.— II. conjnnxit. V, (p. 3. 1. I.) uxorem duxit. cott-

jUXm — Lin. 5. t5j\JjL.u^ tegumentnm, velum , rad, texit,vehvit,—Lin. 8. vel potius ^ narrator, audtor libri,r. retulit, narravit, propr. rigavit, huc pertinere non vi-detur. FortaiTe corrigendum ir* i fp videns, r. quod certcmelius, ut fit: non vidit videns Jimilittidinem ejtis, b. e.nemo umquam vidit tantam pulchritudinem. — Lin,9, fafcinavit, in admirationem rapuit, VIII. Pas?

fi v um

23

fivum. — Lin. Ι0· ol-£ rediit, reverfus fuit. HT.— Lin. 12. eiTet — Lin. 14. léC_L.+_5f

a vulgari fermone paullulum discedir, ubi loco ejusaicitur —w aut redius 1_j quodutrumque omnino ejusdei» foni eil. —Lin. 15. cognovit.II. notum fecit. — eiTet L&Lif — Lin. 16.

facits, viiltus, it. modus, ratio, ut hic. — contentus fuit·,acquievit. — eil veibum, quod in pirticulam negativam ^abit, comp, ex )i non & Φ> exiftit, notans,. tion Φ*tion fuit, vel ilmpliciter non. — Lin, 17. O—il-ihf potius fcri-bendum quod eiusdem foni eil. levis, vilis fuit,IV. vilipendit, contémfit; ignominia ajfecit. ignominia7eil nomen a&ionis IV.

Pag. 3. lin. 3.-λ_Λ_ώ ^ eiTet """ ^in. 3·

petiit, expetivit. VII. convenit, decuit. — Lin. 5. J.JTeil imperat. ab J_fi — Lin. 6. eiTet UbL-jf —Lin. 9. coli. (éC_A_5l_^_^c, poffeffus; fervus, r.

pojfedit, dominio tenuit, unde quoque léC_JLκ rex. —» EiTetcA_a_c, non La_a_c, quamvis utrumquekic fint attributa; verbo enim Tubaudito, attributum non

minus

minus qu^m ipfum fubjeclum poniiur in nominativo. — ς^\.3 ^pofict eile JL.3 cinimus, cor, lubentia ejus y ut habet Goliusdidlionem ί<-λ& >· e· ^ ",lon e$ \10C>"

i. /i"

quod atro; nifi fortüTe tutius corrige'ndum eilet ,nfut. ^ III. a verbo ^3 feu quod in III, figu. curavit, re-fpexit, ut fit JIM )i non cuvo,

Subjidentur obfervationes reliquae notularum infiar ipfi-ι \

verfioui jam continuaadse, quam , ut integra poffit una ferielegi narratio, paullo latiniorem inde ab iriitio repetere juvat,

HISTORIA DE.CEM VEZIRORUM Cet. ρ. I»t

In nomine Dei admodam misericordis, meique protecioris,Ferunt olim fuifie Regem, confilio & vafta erudi-

tione prseditum, cui nomen Azad Bacht. Metropolisejus dicebatur Kenim Medud & regn um ejus,, interSegeftanem & mare iitum, decem Prsefedti moderaban-tur. Die quodam, comitante cohortis parte venatum e-

grefius, vidiiTe traditur fervum equse infedentem te-

nentemque manu habenam mute a fe dudhe & equi-tum