ab ve tÜrkİye’de sağlık politikaları ve türkiye’nin uyumu

AB ve TÜRKİYE’DESağlık Politikaları ve Türkiye’nin Uyumu

Prof. Dr. Recep AKDUR

AB ÜLKELERİ ve TÜRKİYE’DE BAZI SAĞLIK HİZMETLERİ ÖLÇÜTLERİ

AB15 TC

Hükümet Bütçesi İçinde Sağlık Harcaması (%)

10-14 3,18

Kişi Başına Sağlık Harcaması (ABD$) 693-3036 420

Yatırımlar İçinde Sağlık Yatırımı Payı (%) 10+ 3,5

Yatırımlar İçinde Sosyal Yatırımların Payı (%)

25-45 3,9

Temiz İçme Suyu Olan Nüfus (%) 90+ 69

Oda Başına Düşen Kişi Sayısı 1> 2,2

Bir Doktora Düşen Kişi Sayısı 244-667 797

Bir Sağlık Personeline Düşen Kişi Sayısı 160-990 1010

On bin Kişiye Düşen Yatak Sayısı 42-83 25,7

AB ÜLKELERİ ve TÜRKİYE’DE BAZI SAĞLIK DÜZEY ÖLÇÜTLERİ

AB 15 TC

Bebek Ölüm Hızı ( Bin canlı doğumda) 5-9 28.8

Anne Ölüm Hızı (Yüz bin canlı doğumda) 7-15 80

Doğuşta Beklenen Ömür 75-79 70.3

Kaba Doğum Hızı (Binde) 9-13 19.9

Nüfus Artış Hızı (Binde) 1-6 13.3

Bu durum Türkiye üzerinde büyük bir psikolojik baskı yaratıyor

Oysa bu sonuç doğrudan sağlık sektörü ile ilgili bir

durum değil

TÜRKİYE’DE SAĞLIK POLİTİKASI DENİLİNCE SEKTÖRÜ BİÇİMLEYEN MAKRO POLİTİKALARI ANLIYORUZ

Örgütleme ve hizmet sunumuSağlık hizmetlerinin finansmanıİnsangücünün istihdamı

AKDUR, AB SAĞLIK, Nisan 2006

6

Bakanlık planlayıcı bir kuruluş haline getirilecek

Kamu hastaneleri yerel idarelere bırakılacak Birinci basamak ‘aile hekimliği’ne

dönüştürülecek Kamu sigortaları birleştirildi Teminat paketi küçültülecek Özel sigorta baskın hale gelecek Personel sözleşmeli olacak

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM

AB’de SAĞLIK POLİTİKA VE HİZMETLERİ DENİLİNCE

AB’NE ÜYE ÜLKELERDEKİ SAĞLIK POLİTKA ve

UYGULAMALARINI ANLIYORUZ

AB’nde sağlık politika ve hizmetleri ile :

AB TÜZEL KİŞİLİĞİNİN POLİTİKALARI VE

HİZMETLERİ ANLAŞILMALI


9

AB TÜZEL KİŞİLİĞİNİN MAKRO POLİTİKALAR YADA SEKTÖRÜ BELİRLEYEN POLİTİKALARLA BİR İLİŞKİSİ YOKTUR.


10

AB ve SAĞLIK POLİTİKALARI

“Birlik düzeyinde tek tip /ülkeler üstü bir politika söz konusu değildir”

“Üye ülkedeki sağlık politikasını belirleme ve sektörün yönetimi tamamen ulusal erkin yetkisindedir”

“Birliğin temel amacı; tüm üye ülkelerde belli bir standardın yakalanmasıdır”

“Birlik yalnızca yol gösterici konumdadır”“Sağlık politika ve uygulamaları ülkelere

özgüdür”


11

AB TÜZEL KİŞİLİĞİ VE KURUMLARI

Avrupa parlamentosu Avrupa Zirvesi Avrupa Konseyi Avrupa Komisyonu Adalet Divanı ve Bidayet mahkemesi Sayıştay Ekonomik ve Sosyal Komite Bölgeler Komitesi Avrupa Yatırım Bankası Avrupa Para Enstitüsü ve Merkez Bankası Ombdusman

AB KOMİSYONUNDA SAĞLIK SEKTÖRÜ

POLICIES EXTERNAL RELATIONSAGRICULTURE DG DEVOLEPMENT DG

COMPETITION DG ENLARGEMENT DG

ECONOMIC AND FINANCIAL AFFAIRS DG EUROPEAID-CO-OPERATİON OFFFİCE

EDUCATION AND CULTURE DG EXTERNAL RELATİON

EMPLOYMENT AND SOCIAL AFFAIRS DG HUMANITARIAN AID OFFICE-ECHO

ENERGY AND TRANSPORT DG TRADE

ENTERPRISE DG GENERAL SERVİCESENVİRONMENT DG EUROPEAN ANTI-FRAUD OFFICE

FISHERIES DG EUROSTAT

HEALTH AND CONSUMER PROTECTİON DG PRESS AND COMMUNİCATİON

INFORMATION SOCIETY PUBLİCATİON OFFICE

INTERNAKL MARKET SECRETARIAT GENERAL

JOINT RESEACH CENTRE INTERNAL SERVICESJUSTICE AND HOME AFFAIRS BUDGET /

REGIONAL POLİCY GROUP OF POLICY ADVISERS

RESEACH INTERNATIONAL AUDIT SERVİCE

TAXATION AND CUSTOMS UNION JOINT INTERPRETING AND CONFERANCE SERVİCE

LEGAL SERVICE PERSONAL AND ADMİNİSTRATION

TRANSLATION SERVİCE


14

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü’nün Müdürlükleri

Genel İlişkiler Tüketici ilişkileri Halk Sağlığı ve Risk Değerlendirme Hayvan Sağlığı ve Refahı Gıda Zinciri Güvenliği Gıda ve Veterinerlik İşleri


15

SAĞLIK ALANINDAKİ AB KURULUŞLARI

European Environment Agency (EEA) European Monitoring Center for Drugs and Drugs Addiction

(EMCDDA) European Agency for the Evaluation of Medicinal Products

(EMEA) European Agency for Safety and Health at Work (EU-OSHA)

European Food Safety Authority (EFSA) European Centre for Disease Prevention and Control

(ECDC)

http://www.efsa.eu.int/


16

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü Görev Tanımları

AB ANTLAŞMASININ 95 ve 153. maddelerinde tüketiciyi

korumaya iğlişkin olanlar, 95,152,ve 300. maddelerinde halk

sağlığına ilişkin olanlar, 37,95 ve 152. maddelerinde ise gıda

güvenliği, hayvan ve bitki sağlığına ilişkin olanlar düzenlenmiştir.


17

AB ANAYASA TASLAĞI

Kurucu antlaşmalar 2001 yılında AB Anayasasına dönüştürüldü

AB Anayasası dört bölümden oluşuyor Sağlıkla doğrudan ilgili düzenlemeler

III. Bölümde yer alıyor AB anayasasına göre sağlık paylaşılan

ve destekleyici bir yetkidir


18

SOSYAL POLİTİKA

Çalışanların sağlığının ve güvenliğinin korunması ve çalışma ortamının iyileştirilmesi

Sosyal güvenlik


19

ÇEVRE

Çevre kalitesinin korunması ve geliştirilmesi

İnsan sağlığının korunması Tüm politika ve uygulamalarda

çevrenin gözetilmesi


20

TÜKETİCİNİN KORUNMASI

Tüketicinin sağlığının, güvenliğinin ve ekonomik çıkarlarının korunması

Tüketicinin bilgiye ve eğitime ulaşmasının sağlanması


21

HALK SAĞLIĞI

Tüm AB politika ve uygulamalarında insan sağlığının yüksek düzeyde korunması


23

AB TÜZEL KİŞİLİĞİNİN SAĞLIK POLİTİKALARI

İLKELER ORTAK PROGRAMLAR YÜKÜMLÜLÜKLER


24

AB’nin İLKELERİ1 Temel değişim; ortak devlet Temel mantık; AB felsefesini

benimseme ve yasaların uyumlu hale getirilmesi

İktisadi liberalizasyon Siyasi liberalizasyon Dünya ile rekabet Sürekli refah artımı


25

AB’nin İLKELERİ2

SAĞLIK BAKIMINDA Hakkaniyet (equity) Ulaşılabilirlik (available) Dayanışma (solidarity) Sağlık bakımı güvencesi (social

security) Sürdürülebilirlik (sustainable)


26

AB’nin İLKELERİ 3

Tüm ülkeyi ve nüfusu kapsayan, Koruyucu hizmet ağırlıklı, Genel pratisyene dayalı, Sevk zinciri / kademelenmesi olan, Sürekli kalite iyileştirmeyi

benimseyen, Hekim ve hasta seçme hakkı tanıyan,


27

AB’nin İLKELERLERİ4KORUYUCU HİZMETLERDE Erken (prematüre) ölümlerin önlenmesi, Bulaşıcı hastalıkların önüne geçilmesi, Yaşlanan toplumun sorunlarına yanıt

verilmesi, Toplum kesimleri arasındaki eşitsizliklerin

giderilmesi, Sağlık konu ve politikalarının Birliğin diğer

politikalarına entegrasyonu.


28

AB’DE ORTAK PROGRAMLAR1

AB’ğindeki ortak programlar Birliğin politikalarını uygulamanın önemli bir aracıdır

Üye, aday ülkeler ve vatandaşlarının AB politikalarının esasları ve bunların işleyişini tanımalarına ve bu politakaların yaygın uygulanmasına aracılık etmektedir.


29

AB’DE 2003 ÖNCESİ ORTAK PROGRAMLAR2

Halk Sağlığı Çerçeve Programı(2001-2006) Kanserle Mücadele programı (1996-2000) AIDS ve Bulaşıcı Hastalıkların Önlenmesi Programı

(1996-2000) Uyuşturucu Bağımlılığı ile Mücadele Programı(1996-

2000) Kirliliğe Bağlı Hastalıklara İlişkin Program(1999-2001) Yaralanmaların Önlenmesi Programı (1999-2003) Sağlığın İzlenmesi Pogramı (1997-2001)


30

HALK SAĞLIĞI EYLEM PROGRAMI

Avrupa parlementosu ve Konseyinin 23 eylül 2002 tarihli kararı ile tüm sağlık programları birleştirilmiş HALK SAĞLIĞI EYLEM PLANI başlığı altında toplanmıştır

Birinci Halk Sağlığı Eylem planı 2003-2008 yıllarını kapsamaktadır

Türkiye 27 Kasım 2002 tarihinde mutabakat zaptını imzalayarak programa dahil olmuştur.


31

AB UYUM (uygulamada)Ne değişecek, neye uyulacak

Temel değişim; sınırların kalkması ve her şeyin serbestçe dolaşması

Temel mantık; üye ülkeden gelecek her türlü tehlikeye karşı AB toplumunu, çevresini ve ekonomisini koruma, AB standartlarına uymayan hiç bir şeyin, diğer üye ülkelere girmemesi,

Üye / olacak ülkenin, (Türkiye) sorunlarının AB’yi rahatsız etmemesi (bunlar uyumda ikincildir)


32

ULUSAL PROGRAMDA SAĞLIK

1. Malların serbest dolaşımı2. Kişilerin – Hizmetlerin serbest

dolaşımı 3. İstatistik 4. Sosyal politikalar ve istihdam5. Çevre6. Tüketicinin korunması ve sağlığı7. Uluslararası gümrük işbirliği8. Siyasi Kriterler(Adalet ve İçişleri)

MALLARIN SERBEST DOLAŞIMI

Gıda sanayi Deterjanlar Psikotrop maddeler Tıbbi Ürünler ( ilaçlar) Kozmetikler Oyuncaklar Tıbbi cihazlar) Piyasa Gözetimi*Gümrük Birliği ve GATT Çerçevesinde zaten uygulanıyor*Türkiye Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) 4 Kasım 1999*Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi ile ilgili yasal

düzenlemelerdeki eksiklikler giderilmeye çalışılıyor.


34

KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI 1

İŞÇİLERİN SERBEST DOLAŞIMI Açık işlere başvurma Serbestçe yerleşme İşi olmasa da ikamet etme İş sona erdikten sora da ikamete

devam


35

KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI2

Meslek diplomalarının karşılıklı tanınması Türkiye’de yetişen insanların AB

ülkelerinde çalışabilmesi (müfredat, sınav ve sertifikasyonun AB standartlarına uydurulması)

AB’ ne mensup sağlık personelinin Türkiye’de çalışabilmesine izin (TC vatandaşı ve Türk soylu olma şartının kaldırılması)

Türkiye’de çalışan sağlık personeline AB standartlarında davranılması


36

HİZMETLERİN SERBEST DOLAŞIMI

Yerleşmeyi engelleyen hükümlerin kaldırılması

Hizmet üretimini engelleyen hükümlerin kaldırılması

AB ülkelerine yerleşecek ve hizmet üretecek TC vatandaşlarının AB standartlarına uyması


37

SOSYAL POLİTİKA ve İSTİHDAM

Sendika ve diğer örgütlenmelerde AB normları Sosyal sigorta uygulamalarında AB normları İşçi sağlığı ve iş güvenliğinde AB normları Tüketicinin korunmasında AB normları Kamu sağlığının korunmasında AB normları


38

TÜKETİCİNİN KORUNMASI

Sağlık ve güvenliğinin korunması Ekonomik çıkarlarının korunması Bilgilendirilme ve eğitim hakkı Örgütlenme ve temsil edilme hakkı


39

İSTATİSTİKİ BİLGİ ALIŞVERİŞİ

İstatistiki verilerin AB normlarında toplanması

AB (EUROSTAT) uyum ve işbirliği


40

ÇEVRE KORUMA

Hava kalitesi Su kalitesi Atıkların kontrolü Gürültü kontrolü Nükleer enerji ve radyasyon İklim değişikliği


41

GÜMRÜK İŞBİRLİĞİ

1. Aynı gümrük tarifesini uygulama2. Üye ülkelerde her türlü gümrük

ve vergi işlemlerini kaldırma3. İç sınırların kaldırılması

Türkiye’nin AB ile olan ilişkileri zaten Gümrük Birliği ve GATT çerçevesinde yürütülüyor.


42

GÜNLÜK UYGULAMALAR Elektronik sağlık kartı (smart kart) Sağlık telematiği AB vatandaşlığı Online sağlık hizmetleri Sağlık bilgi ağı Sürveillance ve araştırmalar Erken uyarı sistemi Bio terörizm Küresel işbirliği


43

UYUMU İZLEME METİNLERİ

Türkiye İlerleme Raporu

Türkiye Tavsiye Raporu Türkiye Etki Raporu


44

Türkiye İlerleme Raporları

1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005


45

İlerleme Raporu 20041

Tavsiye; Kopenhag kriterlerinin gerekleri yerine getirilmiştir.

Etki;Avantaj dezavantajlar sıralanmış İlerleme Raporu; sağlık için hemen her

bölümde değinmeler var. Özellikle “tüketici ve sağlığın korunması” , “sosyal politika ve istihdam”, başlıkları altında eli alınıyor.


46


Gerçekleşenler/ OLUMLU1. Tütün Kontrol Çerçeve Programı imzalanmıştır.2. Bulaşıcı hastalıkların bildirimine ilişkin tüzük kabul

edilmiştir.3. Sağlık Enformasyn ağına üye olunmuştur(Hepnet,

Dipnet, Euvacnet)4. HIV/AIDS hem sıklığı düşük, hem de ulusal strateji

var

5. Sağlığa ayrılan parasal kaynak arttırılmıştır.


47


Gerçekleşmeyenler / OLUMSUZ 1. Ulusal bulaşıcı hastalık izleme ve kontrol

programı yok 2. Bulaşıcı hastalık izleme ve kontrol mevzuatı

gözden geçirilmeli3. Tütün, kan, doku ve hücreye ilişkin AB

mevzuatına uyum sağlanmalı4. Toplumun sağlık düzeyi geri


48


SORUNLARa)Sağlık düzeyinde eşitsizlikler var,b)Hizmetlere erişmede eşitsizlikler var,c)Kaynaklar verimsiz kullanılıyor,d)Kötü yönetim söz konusu,e)Finans kaynakları daha da arttırılmalı


49


ÇEVRE TÜKETİCİ VE SAĞLIĞIN KORUNMASI SOSYAL POLİTİKA VE İSTİHDAM GÜMRÜK BİRLİĞİ


50

ÇEVREOLUMLU (gerçekleşen) Atık yönetimi,gürültü ve doğanın korunması

alanlarında ilerleme sağlanmıştır ÇED müktesebatına büyük oranda uyulmuşturOLUMSUZ (gerçekleşmeyen) Kyoto protokolu imzalanmamıştır,Espoo ve

Eartthus sözleşmesine taraf olunmamıştır Çevreye ilişkin muktesebatın uygulanması zayıftırSORUNÇevre sorunlarının üstesinden gelmek için çok

büyük yatırım gerekmektedir.


51

TÜKETİCİ VE SAĞLIĞIN KORUNMASI

OLUMLU Başta ihtisaslaşmış tüketici mahkemeleri olmak

üzere bu alanların çoğunda ilerleme sağlamıştır. Bulaşıcı hastalıkların kontrolü ve izlenmesi için bir

ağ kurulmaktadırOLUMSUZ Piyasa izleme sistemi yerleşmemiştir. Tüketici hareketinin geliştirilmesi gerekmektedirSORUN Sağlık bakanlığının kurumsal ve idari kapasitesi

yetersizdir


52

SÜREÇ

İlerleme Raporu 2004; Kopenhag siyasi Kriterlerinin gereklerinin yerine getirildiği kabul edildi

3 Ekim 2005’de “Tam Üyelik Müzakereleri” başladı


53

Müzakerelerdeki 31 başlık

1. Malların Serbest Dolaşımı 2. İşçilerin Serbest Dolaşımı 3. Yerleşim Hakkı ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı 4. Sermayenin Serbest Dolaşımı 5. Kamu Alımları 6. Şirketler Hukuku 7. Fikri Mülkiyet Hukuku 8. Rekabet Politikası 9. Mali Hizmetler 10. Bilgi Toplumu ve Medya 11. Tarım ve Kırsal Kalkınma 12. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı

Politikası 13. Balıkçılık 14. Ulaştırma Politikası 15. Enerji 16. Vergilendirme 17. Ekonomik ve Parasal Politika

18. İstatistik 19. Sosyal Politika ve İstihdam 20. İsletme ve Sanayi Politikası 21. Trans-Avrupa Şebekeleri 22. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların

Koordinasyonu 23. Yargı ve Temel Haklar 24. Adalet, Özgürlük ve Güvenlik 25. Bilim ve Araştırma 26. Eğitim ve Kültür 27. Çevre 28. Tüketici ve Sağlığın Korunması 29. Gümrük Birliği 30. Dış İlişkiler 31. Dış Güvenlik ve Savunma Politikaları 32. Mali Kontrol 33. Mali ve Bütçe Konularına İlişkin

Hükümler 34. Kurumlar 35. Diğer Konular


54

Müzakerelerde Sağlıkla İlgili Başlıklar

Serbest Dolaşım malların, kişilerin, hizmetlerin, sermayenin

Sosyal Politika ve İstihdam Bilim ve Araştırma Eğitim ve Kültür Çevre Tüketici ve Sağlığın Korunması Gümrük Birliği

ab ve tÜrkİye’de sağlık politikaları ve türkiye’nin uyumu

Documents