ABB Dağıtım TransformatörleriSürekli işbirliği için güvenilir çözüm

Güç Ürünleri

02 Bir Dünya Lideri 03 ABB Grubu04 ABB Dağıtım Transformatörleri05 Yapısal özellikler06 Teknik özellikler10 Aksesuarlar11 Tasarım12 Teknik veriler14 Testler15 ABB Kalitesi

ABB Dağıtım Transformatörleri I İçindekiler 01

Bir Dünya Lideriolarak, güç ve otomasyon teknolojilerinde,

... tüm müşterilerimizin taleplerini en iyi, en güvenilir ürünler sunarak karşılarız.

MüşterilerimizeTüm dünyadaki ABB AR-GE merkezlerinde sürekli iyileştirilen,en modern teknoloji, malzeme ve süreçlerle yüksek kaliteli ürünler sunarız. Belirli ürün gruplarına odaklanmış uzman fabrikalar, tüm dünyaya aynı kalitede ve rekabet edebilir ürünler teslim eder.

02 Bir Dünya Lideri I ABB Dağıtım Transformatörleri

ABB Grubu

ABB (www.abb.com) kamu ve sanayi alanındaki müşterilerininçevresel etkilerini azaltarak performanslarını iyileştirmelerine yardım eden bir güç ve otomasyon teknolojileri lideridir. ABB Grubu şirketleri, 120.000’den fazla çalışanıyla 100 kadar ülke-de faaliyet gösterir.

Portföyümüz, aydınlatma anahtarlarından otomobilleri boyayan veya yiyecek paketleyen robotlara; çok büyük elektrik transfor-matörlerinden tüm güç şebekeleri ve fabrikaları yöneten kontrol sistemlerine kadar uzanır. Müşterilerimizin minumum çevreseletkiyle amaçlarına ulaşmalarına yardım ederiz. Bu nedenle ABB “Daha iyi bir dünya için güç ve üretkenliği” ilke edinmiştir.

ABB, müşterilerinin güç şebekesi güvenilirliğini ve endüstriyel üretkenliğini iyileştirmeye yardım eden geniş bir ürün, sistemçözüm ve servis portföyü sunar. Müşterilerimizle birlikte ekono-mik büyümeye, çevrenin iyileştirilmesine ve sosyal gelişmeye katkıda bulunmanın çabasını taşırız.

ABB Dağıtım Transformatörleri I ABB Grubu 03

Ana faaliyet alanları:- Güç Ürünleri- Güç Sistemleri- Ayrık Otomasyon ve Hareket- Alçak Gerilim Ürünleri- Proses Otomasyonu

TanımABB Dağıtım Transformatörleri geniş bir yelpazede yağlı vekuru tip transformatörler üretir. Bu broşür, 2500 kVA ve 36 kVA’a kadarki üç fazlı yağlı transformatörleri tanımlar.Bunlar,üç fazlı yüksek gerilimden alçak gerilime veya yüksek gerilimegüç dağıtımı içindir. Standart transformatörlerimiz, makul iklimlerde kullanılmak üzere tasarlanmış olup, dahili ve harici olarak kullanılabilir. Yükleme kapasitesi IEC-60076-7’ye uygun olacak şekilde tasarlanmıştır. Dağıtım transformatörleritam kapalı hermetik tip (kazan tamamıyla yağ ile doldurulmuş) olabilir veya yağ genleşme deposu ile teçhiz edilmiş olabilir. Kazanlar, transformatörün yeterli soğumasını sağlayan esnek dalga duvarları (finler) ile donatılmıştır. Hermetik transformatör-lerin bir avantajı da yağın hiçbir zaman atmosferle temas etmemesi dolayısıyla periyodik yağ analizinin önlenmesidir. Transformatörlerimiz, dahili ve harici kullanımlar için direğe veya yere monte edilebilirler.

Standart özelliklerDalgalı duvarlı kazanDIN normlarına uygun YG ve AG buşingleri Boşta kademe değiştiricisiYağ boşaltma vanasıKapakta yağ doldurma tapasıKaldırma kulaklarıTopraklama terminalleriGüç plakasıMineral yağ (katkılı veya katkısız)Basınç emniyet vanasıKontaklı termometreÇok fonksiyonlu hermetik koruma rölesi

Genleşme depolu transformatörler için ilave olarak:Manyetik yağ seviye göstergesiBuchholz rölesiDepo üzerinde yağ doldurma tapasıHava kurutucusuTalebe göre, farklı boyut ve teknik özelliklerde geniş bir ürünyelpazesi tasarlanıp üretilebilir.

ABB Dağıtım Transformatörleri

04 ABB Dağıtım Transformatörleri I ABB Dağıtım Transformatörleri

Yapısal Özellikler

ABB Dağıtım Transformatörleri I Yapısal Özellikler 05

Aktif kısım

Komple Transformatör

Basınç emniyet vanası

Kadranlı Kontaklı termometre

BuşinglerArk boynuzuYağ seviye göstergesi

Güç plakası

Terminal kutusu

Dalga duvarlı kazan

Boşaltma vanası

Boyunduruk klempi

Boyunduruk klempi

Sargılar

YG buşingi

YG bağlantısı

AG buşingi

Koruma rölesi

Kademe değiştirici

Çekirdek

Kaldırma kulakları

06 Teknik Özellikler I ABB Dağıtım Transformatörleri

ABB Teknolojisi Transformatörlerimiz, müşterilerimize yüksek kalitede ve güve-nilir ürünler sağlamak için üretilmektedir. ABB, bütün fabrikala-rında kullanılmak üzere, dizayn standartları, imalat cihaz ve proseslerini tanımlayan bir Ortak Teknoloji (CT) platformu ge-liştirmiştir. Bu teknolojinin kullanılması, müşterilerimize yüksek kaliteli ve tutarlı ürünler garanti etmemizi sağlar.

Bu teknolojinin kullanımı ile:- Ürünlerin standardizasyonu - Üretimin otomasyonu- İstikrarlı proses ve kalite- Yüksek güvenilirlik Sağlanmaktadır.

ÇekirdekManyetik devre, üç bacak ve iki boyunduruktan oluşur, bacak ve boyunduruk sacları köşelerde uc uca 45˚ açılı olarak birleşir.Kullanılan sac, soğuk çekilmiş kristalleri yönlendirilmiş, yüksek magnetik özellikli silisli sacdır. Çekirdek, titreşimi azaltmak için, klempler ile sıkıştırılarak monte edilir. Boşta çalışma kayıplarınıazaltmak için köşe birleştirmelerinde kademeli dizim (step lap)tekniği kullanılır. Çekirdek geometrisi ve kullanılan silisli sac,transfoormatörün boşta kayıp ve gürülütü seviyesini tayin eder.

Teknik Özellikler

Çekirdek sacları tam otomatik modern makinalarla kesilir ve bacak ve boyundurukları oluşturmak üzere otomatik olarak dizilir.

Teknik Özellikler

SargılarSargılar, elektrolitik bakır yada alüminyum iletken ve yalıtkan malzemeler ile yapılmaktadır. YG sargıları emaye veya kağıtlayalıtılmış yuvarlak veya dikdörtgen tel ile sarılmaktadır. AG sargıları ise levha yada kağıtla yalıtılmış tel yada emaye kaplı tel ile sarılmaktadır. Sargılar müşterilerin talep ettiği yalıtımseviyesine ve IEC 60076-5’te belirtilen kısa devrelere dayanacak şekilde tasarlanır.

ABB Dağıtım Transformatörleri I Teknik Özellikler 07

Teknik Özellikler

Boşta kademe değiştiriciKademe değiştirme işlemi transformatörler enerjisiz durumdaiken YG sargılarına bağlı, üst boyunduruk ve kazan kapağı arasında yatay bir şekilde yerleştirilmiş boşta kademe değişti-rici düzeneği ile yapılmaktadır. Kumanda kolu kapak üzerine yerleştirilmiş olan kademe değiştirici, transformatör enerjisiz iken çalıştırılmalıdır. Kademe değiştiriciler, kademe ayarı iki pozisyon arasında kalmayacak şekilde dizayn edilirler. Bu me-kanizma aynı zamanda istenirse transformatör devredeyken kilit altına da alınabilir.

Kazan ve KapakKazan duvarları dalgalı saç soğutma yüzeylerinden oluşur.Taban, dalga duvarları ve kapak çerçevesi birbirine kaynatıla-rak kazan oluşturulur. Tüm kaynaklar sızdırmazlık testine tabi tutulmaktadır. Tüm koruma elemanları flanşları, buşingler, kademe değiştirici kolu ve kaldırma kulakları kapağa yerleştiri-lir. Kapak kazan çerçevesine civatalarla tutturulur.

08 Teknik Özellikler I ABB Dağıtım Transformatörleri

Terminal Kutusu ve Kablo KutularıTransformatörlerin YG ve AG buşinglerinin üzerine, istem dışı dokunmaya yada dış ortam koşularına karşı koruma amacıyla, talebe göre kablo kutuları konulabilir. Kablo kutuları, üstten, alttan, yandan kablo girişlerine göre farklı şekilde tasarlanabilir. İstenildiği takdirde AG bara kanalları için gerekli flanşlı bağlantı-lar da tasarlanabilir.

Yalıtım yağlarıHem katkılı hem katkısız mineral yağların elektriksel ve kimya-sal özellikleri IEC standartlarına uygundur ve PCB ile PCT içermezler. Ayrıca ABB’nin kendi çözümü olan ve tanıtımını yaptığı BİOTEMP; elektrik transformatörlerinde kullanılan bitkisel özlü bir dielektrik yalıtım yağıdır. Bu ürün, transforma-törlerden olası yağ sızmalarında çevreye daha az zarar veren bir yağdır.Özel istekler olduğu takdirde daha farklı transforma-tör yağları da kullanılabilmektedir.

Tekerlek taşıyıcıları kazanın alt kısmına kaynatılır, tekerlekler isetransformatörün hem enine hem de boyuna hareket etmesini sağlamaktadır. Bitmiş kazan, CENELEC HD 428.6 S1 standar-dına göre test edilir ve onaylanır. Hermetik tip transformatör kazanlarına, 30 yıllık bir çalışma zamanını simüle eden 10.000’den fazla döngüden oluşan özel ömür testleri uygulan-mış ve olumlu sonuçlar alınmıştır.

Yüzey Hazırlama ve Boyama Bütün metal yüzeyler özenle kumlanır. Metal yüzeyler bir kat epoksi boya ile boyanır. Son kat boyası ise birkaç kattan oluşmaktadır. Alternatif olarak, yüksek aşındırıcı özelliği olan ortamlar için, sıcak daldırma galvaniz kaplaması da yapılabilir. Tüm transformatörler standart olarak RAL 7033 ile boyanmak-tadır ancak müşteri isteklerine bağlı olarak diğer renklerle de boyanabilmektedir. Farklı çevre koşullarına uygun detaylı boyama yöntemleri de mevcuttur.

ABB Dağıtım Transformatörleri I Teknik Özellikler 09

Standart kablo kutuları hava ile doludur.Talep edilirse yağlı tip olarak tasarlanabilir.

Genleşme Deposu ve Yağ Seviye GöstergesiGenleşme depolu tip transformatörler, kapak üzerine monte bir yağ genleşme deposuna sahiptir. Yağ seviyesi 20˚C’de buşinglerde yeterli yağ yüksekliği elde edilecek şekilde ayarla-nır. Yağ seviyesinin gösterilmesi, manyetik olarak çalışan ibreli bir cihazla sağlanmaktadır. Bu cihazın gösterge camı kı-rılsa dahi yağ kaçağı ya da eksilmesi meydana gelmez. 400 kVA’dan büyük bütün trafolarda kazan ve genleşme deposu arasına Buchholz rölesi yerleştirilir.

Aksesuarlar

Kurutma ve Yağ DoldurmaSargı çekirdek montajı ve tüm elektriksel bağlantıların yapılma-sının ardından aktif kısımlar fırında kurutulur. Bu işlem esnasın-da izolasyon malzemesi kurur ve kağıt üzerindeki epoksi yapışkan sargı katmanlarının birbirine yapışmasını sağlar. Son olarak, transformatör vakum altında filtrelenmiş ve gazdanarındırılmış yağ ile doldurulur.

Busing ve TerminallerBuşingler DIN standartları 42530 ve 42531’e uygundur. Hasar gören herhangi bir porselen izolatör kapak açılmadan değiştiri-lebilir (YG için), ancak bu yapılırken yağ seviyesi kapak seviye-sinin altına kadar düşürülmelidir.

İsteğe bağlı (opsiyonel) aksesuarlar ve özellikleri

10 Aksesuarlar I ABB Dağıtım Transformatörleri

Kadranlı termometre(kontaklı yada kontaksız)

Yağ seviye göstergesi

YG tarafında geçmelitip buşingler

Hermetikkoruma cihazı

Basınç emniyet vanası(kontaklı yada kontaksız )

Kontaklı yağ seviye göstergesi

Terminal kutusu

Tasarım

ABB transformatörü satın almak için iyi nedenler

kullanılarak sipariş üzerine imal edilmektedir. Tüm tasarım ve üretim süreçlerinde son derece geliştirilmiş sistemlere sahip bilgisayar proğramları kullanılmaktadır. Bu sistem ve prosedür-ler, kazanılmış know-how kadar Araştırma ve Geliştirme bölü-münden aktarılan son bulgulara ve üretim esnasında kazanılan tecrübelere de dayanmaktadır.

Müşteri beklentileri bakımından

1 Yüksek kalite standartlarını esas alan teknoloji

2 Tutarlı ve güvenilir imalat prosesleri

3 Kısa ve zamanında teslimat

4 Profesyonel ve deneyimli tedarikçi

5 İlave üstünlükler

6 Çevreye uyumluluk

7 Düşük işletme maliyeti

8 Bir bütün olarak ele alındığında, ABB güvenilir bir iş ortağıdır.

Müşteri Menfaatleri bakımından

1 Yüksek güvenilirlik ve uzun ömür

2 Sürdürülebilir yüksek kaliteli ürünler

Öngörülebilir kalite

Güvenilir teslim süreleri

3 Azalan stok ihtiyaçları ve iyileştirilmiş nakit akışı

4 Azalan yönetim ve orta vadeli planlama ihtiyaçları

Hızlı ve uygun cevaplar

Müşteri için ürün optimizasyonu

Her uygulama için optimumlaştırılmış transformatör çözümü

Özel uygulama için danışmanlık desteği

5 Tüm talepler için tek tedarikçi

6 Düşük çevresel etkiler

7 Düşük yalıtım ve işletme maliyeti

8 Sürekli bir iş ortağı

ABB Dağıtım Transformatörleri I Tasarım 11

Müşteri şartnameleri ve gereksinimleri, herbir transformatörün tasarım ve üretimi açısından başlangıç noktasını oluşturmak-tadır. Transformatörlerin tasarımı, geliştirilmiş tasarım program-larıyla, müşteri gereksinmeleri ve modern üretim yöntemleri gözönüne alınarak yapılır.Transformatörler standartlaştırılmış eleman ve cihazlar

ToleranslarBoşta kayıp, Po +%15Yükte kayıp, Pk +%15Toplam kayıplar, Po+Pk %10Empedans gerilimi, Uz ±%10Gerilim oranı ±0,5% ya da kısa devre geriliminin 1/10’u (en düşük değer uygulanır)

12 Teknik Veriler I ABB Dağıtım Transformatörleri

Anma değeri / gücüBoşta alçak gerilim 400 VFrekans 50 HzYG ayar kademeleri ±5% veya ±2x2,5%Vektör grubu 50-160 kVA Yzn5 yada Yzn11 250-2500 kVA Dyn5 veya Dyn 11

Teknik Veriler

StandartlarTransformatörler IEC 60076 standardına uygundur.

Paralel çalışmaİki yada daha fazla sayıdaki transformatörün paralel çalışması için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:

Vektör grupları aynı vektör pozisyonunda olmalıdır, örneğin Dyn 11 ve Yzn 11 gibi.

Transformatör gerilim oranları arasındaki farklar %1’igeçmemelidir.

Bir transformatörün kısa devre gerilimi, paralel çalışan diğer transformatörlerin kısa devre gerilimi ortalamasından %10’dan fazla sapmamalıdır.

Farklı kısa devre gerilimleri durumunda, transformatörler aynıgerilim düşümüne sahip olacak şekilde yükü paylaşırlar.

Gerilim düşümü yükle orantılıdır. Sürekli paralel çalışmada transformatörlerden herhangi birinin aşırı yüklenmesini önlemek amacıyla, çıkan toplam yük en düşük kısa devregerilimli transformatör tarafından belirlenir.

Transformatörler, yukarıda belirtilen anma değerlerinde stan-dart özelliklerde üretilmektedir. İstenildiğinde transformatörler farklı anma değerlerinde de imal edilebilir.

Transformatörlerde A sınıfı (105˚C) yalıtım malzemelerikullanılır.

Dayanım gerilimleri ve toleranslar (Tablo 1)MSV En yüksek şebeke gerilimi, kVrmsLI Darbe gerilimi,kV tepe değerAC Şebeke frekanslı dayanım gerilimi kVrms

MSV LI AC 3,6 40 10 7,2 60 2012 75 2817,5 95 3824 125 5036 170 70

Ortam sıcaklıkları ve sıcaklık artış sınırlarıEn yüksek ortam sıcaklığı 40˚CEn sıcak ayın aylık ortalaması 30˚COrtam sıcaklığının yıllık ortalaması 20˚CTepe yağ sıcaklık artışı 60KOrtalama sargı sıcaklık artışı 65K

Po = Boşta kayıp, kWPk = Anma gücündeki yük kaybı, kWS = Anma gücü, kVAn = Yük faktörü, cos = Güç faktörü

Verim ( )Transformatör verimi aşağıdaki şekilde hesaplanır:

Po+n².Pk= 1- n.S.cos + Po + n².Pk

Dakika Saat

% Yük

Dakika

% Yük

Saat

ABB Dağıtım Transformatörleri I Teknik Veriler 13

Teknik Veriler

Örnekİki transformatör paralel çalıştırılmalıdır.S1 = 300 kVA Uz1 = 4%S2 = 500 kVA Uz2 = 5%

Transformatör-1’in 300 kVA’daki anma yükü, % 4’lük bir geri-lim düşümüne sahip olacaktır. Transformatör-2 için anma yükü ise 4/5 oranında yani 400 kVA olacaktır. Dolayısıyla, bu ikitransformatörden, hiçbiri aşırı yüklenmeden alınabilecek toplam yük (300+400)kVA=700 kVA’dır.

Aşırı yük kapasitesiTransformatörler IEC 60076-7 yükleme standartlarına uygun olarak aşırı yüklenebilir. 20˚C ortam sıcaklığında %70 oranındasürekli bir ön yüklemeden sonra transformatör her 24 saatte bir 2 saat süreyle %140 yükte transformatörün ömrünü azalt-maksızın yüklenebilir (bu iki saatin bir bölümünde sargı sıcaklığı 105˚C’yi aşabilir).

Bu şartlarda, sargının son sıcaklığı izin verilen değeri geçme-yecektir. Aynı şartlar altında yeni bir aşırı yükleme, sargı sıcaklığı sabit hale gelene yani yaklaşık 6 saat sonraya kadar tekrar etmemelidir.

Gürültü seviyesiGürültü seviyesi DIN 45635/VDE’ye standartlarına göredir.

Kısa devre dayanımıTransformatörler, terminalleri üzerinde doğrudan bir kısa dev-reye dayanacak şekilde tasarlanmaktadır. Dinamik dayanımkabiliyeti, bağımsız uluslararası laboratuarlar tarafından IEC 60076-5 standartlarına göre test edilerek belirlenir.

Şekil-1 % 50 sürekli önyüklemedeki aşırı yükleme grafiği

Şekil-1 ve 2’deki grafiklerde a eğrsi 30˚C, b eğrisi 20˚C ve c eğrisi 10˚C ortam sıcaklıklarındaki aşırı yükleme değerlerini göstermektedir.

Şekil-2 %75 sürekli önyüklemedeki aşırı yükleme grafiği

Testler

Transformatörler IEC 60076 Standardına göre test edilirler.Rutin test ve kontroller her transformatör üzerinde sevkiyattan önce yapılır.Rutin Testler :- Gerilim çevirme oranının ölçülmesi ve vektör grubunun tayini IEC 60076-1- İzolasyon direnci IEC 60076-1 - Uygulanan gerilim testi (toprağa karşı yalıtım) IEC 60076-3 - Endüklenen gerilim testi (sargı izolasyonu) IEC 60076-3- Boşta kayıp ve boşta akımın ölçülmesi testi IEC 60076-1- Sargı direnci IEC 60076-1- Kısa devre gerilimi ve yükte kaybın ölçülmesi testi IEC 60076-1- Koruma elemanlarının test ve kontrolü

Tip testleri talep üzerine yapılır. Müşteri isteği üzerine trafolaraaşağıdaki kabul testi / özel testler uygulanabilir.

- Darbe deneyi IEC 60076-3- Sıcaklık artışı testi IEC 60076-2- Gürültü seviyesinin ölçülmesi IEC 60076-10- Kısmi deşarj testi IEC 60076-3

14 Testler I ABB Dağıtım Transformatörleri

ABB Kalitesi

ABB Dağıtım Transformatörleri I ABB Kalitesi 15

ABB trafolarının üretildiği tüm üretim tesisleri ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001 standardlarına göre sertifikalandırılmışlardır.

KaliteABB olarak, kaliteli ürün, sistem ve hizmet sağlayarak ve tümfaaliyetlerimizde en yüksek kalitenin sağlandığına emin olarak müşteri beklentilerini karşılamayı ve daha ileri götürmeyi taahhüt ederiz.

Sağlık ve GüvenlikTüm faaliyet alanlarımızda, çalışanımız olsun olmasın herkesin sağlık ve güvenliğini koruyacak bir iş ortamını sürdürmeyi taahhüt etmekteyiz. Kabul edilebilir çalışma şartlarını sağlamak için gerekli sistemler oluşana kadar yapılması gerekenleri müşterilerimiz ve tedarikçilerimiz ile görüşürüz. Güvenli, uygun zaman ve bütçeyle, tam olarak ve doğru kalitede teslimat yaparız.

ÇevreABB olarak çevreye etkimizi azaltmak için çaba göstermek-teyiz. Ayrıca, müşterilerimizin çevreye etkilerini azaltırken,performanslarını artırmalarını sağlamaktayız. Müşterilerimizin enerji ve tabi kaynak kullanımını azaltmalarını sağlayan, kaynak verimliliğine sahip ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanıl-masını kolaylaştıran ürün ve sistemler geliştirmekteyiz.

ABB Kalitesi

16 ABB Kalitesi I ABB Dağıtım Transformatörleri