abdullah tolu ymm e. vergi müfettişitroyesdenetim.com/...kdv...abdullah_tolu-gaziantep.pdf · net...

Abdullah TOLUYMM

E. Vergi Müfettişi

NET ALANI 150 M2’NİN ALTINDAKİ KONUTLARDA YENİ KDV UYGULAMASI

Konut teslimlerinde yeni KDV uygulamasına ilişkin yasal düzenleme,6322 sayılı Kanunla 15 HAZİRAN 2012 tarihinden geçerli olmak üzereKDV Kanununun 28. maddesinde yapılan değişiklikle yapıldı.

Yeni düzenlemede BAKANLAR KURULU’na,

«İnşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve«İnşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri vebulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için KDV oranıbelirleme”

yetkisi verildi.Ayrıca, yeni düzenlemenin kazanılmış hakların korunması bakımından

«Yapı ruhsatı 1/6/2012 tarihinden önce alınan konut inşaatıprojeleri ile kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleritarafından ihalesi bu tarihten önce yapılan konut inşaatıprojelerine ilişkin konut teslimleri hariç olmak üzere yayımıtarihinde yürürlüğe girmesi «

öngörüldü.

2


BAKANLAR KURULU Yeni Uygulamanın Esaslarını 6 Ay Gecikmeyle 2013 Yılı Başında Belirledi

Bakanlar Kurulu 01.01.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımladığı 2012/4116sayılı Kararname ile, net alanı 150 m2’ye kadar konut teslimlerinde yeniKDV uygulamasının esaslarını belirledi.

� Yeni düzenleme sadece 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunukapsamındaki büyükşehirlerde yapı ruhsatı 01.01.2013 tarihinden itibarenalınan konut inşaatı projeleri kapsamında inşa edilecek net alanı 150m2’ye kadar olan konutlara yönelik olarak yapıldı.

� Yeni düzenlemenin Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındakibüyükşehirlerde bulunsa dahi, yapı ruhsatı 31.12.2012 ve öncesinde alınankonut inşaatı projelerine uygulanmayacağı öngörüldü.

� Büyükşehir statüsünde olmayan diğer şehirlerde inşa edilecek net alanı150 m2’ye kadar olan konutlar yeni düzenleme dışında bırakıldı.

3


2012/4116 sayılı BKK ile, 2007/13033 sayılı BKK’nın 1. maddesine aşağıdaki(6) numaralı fıkra eklendi:

“(6) (I) sayılı listenin 11. sırasında yer alan net alanı 150 m2’ye kadarkonutlardan; 10.07.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir BelediyesiKanunu kapsamındaki büyükşehirlerde (16.05.2012 tarihli ve 6306Kanunu kapsamındaki büyükşehirlerde (16.05.2012 tarihli ve 6306sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi HakkındaKanun kapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenenyerler ile riskli yapıların bulunduğu yerler hariç), lüks veya birincisınıf inşaat olarak yapılan ve ruhsatın sonradan revize edilip inşaatkalitesinin yükseltilmesi hali de dahil olmak üzere, yapı ruhsatınınalındığı tarihte, üzerine yapıldığı arsanın 1319 sayılı Emlak VergisiKanunu’nun 29. maddesine istinaden tespit edilen arsa birim m2vergi değeri;

4


a) Beşyüz Türk Lirası ile bin Türk Lirası (bin Türk Lirası hariç)arasında olan konutların tesliminde bu maddenin birinci fıkrasının(c) bendinde belirtilen vergi oranı,

b) Bin Türk Lirası ve üzerinde olan konutların tesliminde bumaddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen vergi oranımaddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen vergi oranı

uygulanır.”

Aynı Kararnamenin 12/b maddesinde ise,

“7. madde hükmünün, yapı ruhsatı 01.01.2013 tarihinden itibarenalınan konut inşaatı projeleri ile kamu kurum ve kuruluşları ilebunların iştirakleri tarafından ihalesi bu tarihten itibarenyapılacak konut inşaatı projelerine ilişkin konut teslimlerineuygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği”

karar altına alındı.

5


Net Alanı 150 M2’ye Kadar Konut Teslimlerinde 1 Ocak 2013 Tarihinde Yürürlüğe Giren Yeni KDV Uygulamasının Esasları

Net alanı 150 m2’ye kadar konut teslimlerinde KDV oranı, konutun;

-5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındakibüyükşehirlerde,büyükşehirlerde,

- Diğer şehirlerde

olup olmamasına göre değişmektedir.

Türkiye’de şu an itibariyle Büyükşehir Belediyesi statüsünde 30 ilbulunmaktadır: Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa,Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul,İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa,Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ,Trabzon, Van)

6


1- Büyükşehirlerde Net Alanı 150 m2’ye Kadar Olan KonutTeslimlerinde Yeni KDV Uygulaması

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındaki büyükşehirlerdebulunan net alanı 150 m2’ye kadar olan konut teslimlerinde KDV oranı;konutun,konutun,

- Yapı ruhsatının alındığı tarih,

- Yapı ruhsatının alındığı tarihte üzerine yapıldığı arsanın Emlak VergisiKanunu’nun 29. maddesine istinaden tespit edilen arsa birim m2 vergi değeri,

- İnşaat sınıfı,

- 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunkapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskliyapıların bulunduğu yerlerde olup olmamasına

bağlı olarak değişmektedir.

7


a- Yapı ruhsatı 31.12.2012 Tarihinden (Bu Tarih Dahil) Önce Alınan Konutİnşaatı Projeleri ile Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Bunların İştirakleriTarafından İhalesi Bu Tarihe Kadar Yapılan Konut İnşaatı Projelerineİlişkin Konut Teslimleri

Yeni düzenleme, yapı ruhsatı 01.01.2013 tarihinden itibaren alınan konut inşaatıprojeleri için geçerli olduğundan,projeleri için geçerli olduğundan,

- Yapı ruhsatı 31.12.2012 tarihinden (bu tarih dahil) önce alınan konut inşaatıprojeleri,

- Kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi 31.12.2012tarihine kadar yapılan konut inşaatı projelerine

ilişkin net alanı 150 m2’ye kadar konut teslimleri eski düzenlemeye tabi olacak veteslimlerinde % 1 oranında KDV hesaplanacaktır. Örneğin, İnşaat ruhsatı 2013yılından önce alınan konut projeleri kapsamında inşa edilen net alanı 150 m2’yekadar konutlar 2014 hatta 2015 yılında da teslim edilse % 1 KDV hesaplanacaktır.Aynı durum proje üzerinden ya da kaba inşaat halinde iken alınan konutlar için degeçerli olup, yapı ruhsatı 2013 yılından önce alınmışsa, yine eski KDV uygulamasıgeçerli olacak, bu alımlarda % 1 KDV hesaplanacaktır.

8


b- Yapı Ruhsatı 01.01.2013 Tarihinden İtibaren Alınan Konut İnşaatıProjeleri İle Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Bunların İştirakleriTarafından İhalesi Bu Tarihten İtibaren Yapılacak Konut İnşaatıProjelerine İlişkin Konut Teslimleri

Büyükşehir Belediyesi statüsündeki yerlerde bulunan net alanı 150 m2’ye kadarkonutlardan;konutlardan;

ba) Yapı ruhsatı 01.01.2013 tarihinden itibaren alınan,

bb) Lüks veya birinci sınıf inşaat olarak yapılan (ruhsatın sonradan revize edilipinşaat kalitesinin yükseltilmesi hali de dahil),

bc) Yapı ruhsatının alındığı tarihte, üzerine yapıldığı arsanın Emlak VergisiKanunu’na istinaden tespit edilen arsa birim m2 vergi değeri;

- 499,99 TL.ye (Bu tutar dahil) kadar olan konutların tesliminde % 1,

- 500 TL. ile 999,99 TL. arasında olan konutların tesliminde % 8,

- 1.000 TL. ve üzerinde olan konutların tesliminde ise % 18

KDV hesaplanacaktır.9


Bu uygulama, inşaat devam ederken veya temelden kat irtifakı kurularak yapılansatışlar içinde geçerlidir.

KDV uygulamasında yukarıda belirtilen tüm şartların tümünün gerçekleşmesiesastır. Aksi halde, yeni KDV uygulamasına göre işlem yapılamayacaktır. Örneğin,diğer şartları taşısa dahi, lüks ve birinci sınıf inşaat olarak yapılmayan konutinşaat projeleri kapsamındaki net alanı 150 m2’ye kadar olan konutinşaat projeleri kapsamındaki net alanı 150 m2’ye kadar olan konutteslimlerinde eski uygulama geçerli olacak, % 1 KDV hesaplanacaktır.

c- 6306 Sayılı Kanun Kapsamındaki Yerlerde İnşa Edilecek Net Alanı 150m2’ye Kadar Olan Konut Teslimleri

Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındaki Büyükşehirlerde Afet RiskiAltındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında ,

- Rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile

- Riskli yapıların bulunduğu yerlerde

yapılacak konut inşaatı projelerine ilişkin net alanı 150 m2’ye kadar konutteslimleri yeni KDV düzenlemesinin kapsamı dışında bırakılmıştır.

10


6306 sayılı Kanuna göre;

Rezerv Yapı Alanı: Bu Kanun uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda yeniyerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, TOKİ’nin veya İdarenin (idare, belediyeve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, bu sınırlar dışında il özelidarelerini, büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerini ve Bakanlıktarafından yetkilendirilmesi hâlinde büyükşehir belediyesi sınırlarıtarafından yetkilendirilmesi hâlinde büyükşehir belediyesi sınırlarıiçindeki ilçe belediyelerini) talebine bağlı olarak veya resen, MaliyeBakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenen alanlar.

Riskli Alan: Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybınayol açma riski taşıyan, Bakanlık veya İdare tarafından Afet ve Acil DurumYönetimi Başkanlığının görüşü de alınarak belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerineBakanlar Kurulunca kararlaştırılan alan.

Riskli Yapı: Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamışolan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verileredayanılarak tespit edilen yapı.

11


Dolayısıyla, büyükşehirlerde bulunsa dahi 6306 sayılı Afet Riski AltındakiAlanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında rezerv yapı alanı ve risklialan olarak belirlenen yerler ile riskli yapıların bulunduğu yerlerde yapılacakkonut inşaatı projelerine ilişkin net alanı 150 m2’ye kadar konut teslimleri yapıruhsatının alındığı tarihe bakılmaksızın % 1 oranında KDV’ye tabi olacaktır.

Konu hakkında verilen bir özelgede,Konu hakkında verilen bir özelgede,

«5216 sayılı Kanun kapsamındaki büyükşehir belediye sınırları içindebulunan gayrimenkulün tapu kaydında «6306 sayılı Kanun kapsamındakiriskli yapı» şeklinde bir şerh bulunması halinde, burada yapılacak net alanı150 m2’nin altında bulunan konut teslimlerinde arsa birim m2 vergideğerlerine ve Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındakibüyükşehirlerde bulunup bulunmadığına bakılmaksızın % 1 oranında KDVuygulanacaktır.»

şeklinde açıklama yapılmıştır. (GİB. Ankara VDB.nin 5/9/2013 tarihli ve84974990.130(28-2013/48)/2851 sayılı özelgesi)

12


2- Büyükşehir Statüsünde Olmayan Diğer Şehirlerde Net Alanı 150 m2’yeKadar Konut Teslimlerinde KDV

Yeni düzenleme, Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındaki büyükşehirlerdeyapı ruhsatı 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren alınan net alanı 150 m2’ye kadar olankonut teslimleri için geçerlidir.

Dolayısıyla, Büyükşehir Belediyesi statüsünde olmayan diğer şehirlerdeki net alanı150 m2’ye kadar olan konut teslimlerinde eskiden olduğu gibi inşaatın sınıfına vearsasının emlak vergisi değerine bakılmaksızın % 1 KDV oranı uygulanmasınadevam edilecektir.

Yani, bu şehirlerde bulunan veya inşa edilen net alanı 150 m2’ye kadar konuttesliminde uygulanan % 1 KDV oranında bir değişiklik söz konusu değildir.

13


3- Net Alanı 150 m2’ye Kadar İkinci El Konut Teslimlerinde KDV Oranı

Bilindiği üzere, ikinci el konut teslimlerinde KDV, konut;- Bir işletme aktifine kayıtlı ise,- İşletmeye dahil olmasa dahi müzayede mahallinde satılırsa,- Taşınmaz alım satımını devamlı olarak yapan birisi tarafından satılırsa- Taşınmaz alım satımını devamlı olarak yapan birisi tarafından satılırsasöz konusu olmaktadır.Bu çerçevede, net alanı 150 m2’ye kadar olan ikinci el konut teslimlerinde

uygulanacak KDV oranı, konutun yeni KDV uygulaması kapsamına giripgirmemesine göre değişmektedir:

- Yapı ruhsatı 1/1/2013 tarihinden itibaren alınmış olan ve yeni KDV düzenlemesikapsamına giren ikinci el konut teslimlerinde; üzerine yapıldığı arsanın EmlakVergisi Kanunu’nun 29. maddesine istinaden tespit edilen arsa birim m2 vergideğeri beşyüz Türk Lirasına kadar (beşyüz Türk Lirası hariç) olanlar % 1,beşyüz Türk Lirası ile bin Türk Lirası (bin Türk Lirası hariç) arasında olanlariçin % 8, bin Türk Lirası ve üzerinde olanlar için ise % 18 oranında KDVhesaplanacaktır.

14


- 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunkapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskliyapıların bulunduğu yerlerde yapılan konut inşaatı projelerine ilişkin net alanı 150m2’ye kadar olan ikinci el konut teslimlerinde ise % 1 oranında KDVhesaplanacaktır.

- Yapı ruhsatı 31/12/202 tarihinden önce alınmış olan net alanı 150 m2’ye kadar- Yapı ruhsatı 31/12/202 tarihinden önce alınmış olan net alanı 150 m2’ye kadarolan ikinci el konut teslimlerinde % 1 oranında KDV hesaplanacaktır.

4- Yeni Düzenlemenin Değerlendirilmesi

Bu konuda yeni düzenleme yapılmasının iki nedeni bulunmaktadır:

- Birincisi, özellikle büyükşehirlerde oluşan rantın vergilendirilmesi,

- İkincisi ise, net alanı 150 metrekareye kadar olan konut teslimleri nedeniyleyapılan KDV iadeleridir. Ki bu iadeler son yıllarda büyük tutarlara ulaşmıştır.

Her iki neden için de bazı önlemlerin alınması bir zaruret haline gelmiş olabilir!Ancak, Kanunun ana ilkelerinden sapılmamalı ve buna uygun hareket edilmelidir.

15


Net alanı 150 m2’ye kadar olan konut teslimlerinde KDV oranını etkileyen husus,konutun 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındaki büyükşehirlerdelüks ve birinci sınıf inşaat olarak inşa edilmesidir. Büyükşehir Belediyesistatüsünde olmayan ancak, üzerine yapıldığı arsanın değeri ve satış bedelidaha yüksek olan konutlar lüks konut sayılmayacak mı? Bunlara % 1 KDVoranı uygulanması doğru mu? Lüks ve birinci sınıf inşaatların yüksekoranı uygulanması doğru mu? Lüks ve birinci sınıf inşaatların yüksekoranlı KDV’ye tabi tutulması, inşaat sektörünü daha alt sınıflardaki inşaatyapımına yönlendirebilir mi? Bu durum, olası bir deprem felaketiningündemde olduğu ülkemiz açısından sakınca yaratabilir mi?

Ayrıca, KDV oranı, konutun üzerine yapıldığı arsanın birim m2 vergi değerinebağlandığından, emlak vergisi bakımından arsanın birim m2 vergi değeri tespitinekarşı açılacak davalar, bundan sonra doğrudan KDV oranını da etkileyecektir. Buşekilde, son yıllarda emlak vergisi uygulaması bakımından çok sık yaşanansıkıntılar, KDV uygulamasına da yansıyacaktır. Özellikle bu husus göz ardıedilmemelidir.

16


Bize göre, yukarıda belirtilen sakıncalar dışında anılan BKK’da bazıdeğişiklikler yapılması gerekmektedir.

a) Arsa Değeri ve Emsal Yönünden

Yukarıda da belirtildiği üzere, arsaların emlak vergisi değeri, konutlarauygulanacak KDV oranının tespiti bakımından önem taşımaktadır.uygulanacak KDV oranının tespiti bakımından önem taşımaktadır.Ancak, arsalara yapılacak inşaatlarda, “emsal olayı” da çok önemlidir. Aynıbüyüklükteki arsalardan birine 10, diğerine 30 daire (ikisinde de 100’erm2’lik daireler) yapılabiliyor. Örneğin 1.000 m2’lik bir arsada 0,5, 1, 2 veya5 emsal, o arsa üzerine yapılacak inşaat m2’sini yakından ilgilendiriyor.Aynı sokakta veya caddede “arsa emlak vergisi m2 değeri” aynı amaüzerine yapılacak inşaat yönünden, farklı emsaller oluyor. Kararnamedeemsal olayı dikkate alınmamıştır. Dolayısıyla, Kararnamede emsal olayınada açıklık getirilmesinde fayda olduğunu düşünüyoruz.

17


b) Lüks ve Birinci Sınıf İnşaat Tespitinde 30 Yıl Önceki Mevzuata Tabi Tutma Sıkıntılara Neden OlacakÇevre ve Şehircilik Bakanlığı, her yıl inşaat sınıflarına göre “yapı yaklaşık birimmaliyetleri”ni yayınlamaktadır. Nitekim, 2013 yılı birim maliyetleri 24/4/2013tarihli ve 28627 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Mimarlık ve Mühendisliktarihli ve 28627 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Mimarlık ve MühendislikHizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2013 Yılı Yapı Yaklaşık BirimMaliyetleri Hakkında Tebliğ ile belirlenmiştir.

2014 yılı birim maliyetleri ise henüz belirlenmemiştir.

Söz konusu Tebliğde yapılar 5 sınıfa ayrılmış, konutlar III/A ve IV/A gruplarındasınıflandırılmış, ancak lüks sınıf adı altında bir sınıflamaya yer verilmemiştir.Birinci sınıfta ise; kümesler, barakalar, gölgelikler, çardaklarbulunmaktadır. Belediyeler tarafından verilen tüm ruhsatlar bu Tebliğdekisınıflamaya göre verilmekte ve tabi oldukları sınıf belirtilmektedir.

18


Maliye Bakanlığı ise, inşaat sınıflarının 15.12.1982 tarihli ve 17899 sayılı Resmi Gazete’de yayımladığı «Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvel»’e göre yapılması gerektiği görüşündedir. Bu cetvele baktığımızda;

- Lüks İnşaat: Dış duvarlar: mermer, çini, bakır kaplamalı, Çatı örtüsü: Bakırve kurşun kaplamalı, ısı yalıtımlı, Tavan: İkiden fazla odası gizli ışıklandırma, sestecritli asma tavan (sert ağaç, aliminyum, alçı vb.), İç duvarlar: İkiden fazla odasıtecritli asma tavan (sert ağaç, aliminyum, alçı vb.), İç duvarlar: İkiden fazla odasıısı ve ses yalıtımlı, sert ağaç kaplama, Taban (döşeme): İkiden fazla odasımermer ve benzeri tabii taş, ahşap parke, halı kaplamalı.

- Birinci Sınıf İnşaat: Dış duvarlar: Tabii (troverten vb.) ve suni taş, kaliteliahşap ve metal kaplamalı, Çatı örtüsü: ısı yalıtımlı ve alüminyum kaplamalı çatı,Tavan: Püskürtme sıvalı, 1 veya 2 odası ahşap kaplama veya düz alçı sıvalı. İçduvarlar: İkiden fazla odası yağlı boya, yıkanır kağıt vb. madde ile kaplama vs.

Şeklinde tanımlanmaktadır.

19


Görüldüğü gibi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Tebliğindeki inşaatsınıfları ile Maliye Bakanlığı'nın esas alınmasını istediği Cetveldeki inşaatsınıfları birbirlerinden oldukça farklıdır. Maliye Bakanlığı'nın esasalınmasını istediği Cetveldeki inşaat sınıfları, 30 yıl önceki malzemeler,teknoloji, inşaat kalitesi vs. esas alınarak belirlenmiştir. Türkiye’de veteknoloji, inşaat kalitesi vs. esas alınarak belirlenmiştir. Türkiye’de vedünyada inşaat yapımında ve kalitesinde her şey o kadar değişti ki, 1982yılı tanımını 2014‘de uygulamak, hatta bulmak mümkün değil.

Şu an için KDV oranı yönünden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tebliğinegöre alınan inşaat ruhsatlarındaki inşaat sınıfları yeterli olmayacak,Maliye Bakanlığı'nın istediği inşaat sınıflarının ayrıca tespit ettirilmesigerekecektir.

Dolayısıyla, inşaat sınıflarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tebliğine göreyapılması gerektiği yönünde bir düzeltme yapılması ihtiyacıbulunmaktadır.

20

KAT İRTİFAKLI TAŞINMAZ SATIŞLARINDA KDV

� “Kat irtifaklı satış”, konut veya iş yerlerinin henüz inşaat devam ederken hattatemel bile atılmadan önce arsa üzerine kat irtifakı kurularak satılmasıdır.

� Henüz tamamlanmayan konut ve işyerlerinin arsa payı üzerinde kat irtifakıkurularak satılması işlemi, tamamlanmış fiilen ve fiziken teslim edilebilecekbir konut veya işyeri bulunmaması nedeniyle bir taşınmaz satışı olarak kabuledilmemektedir.

21

edilmemektedir.

� Müteahhitlerin kendi namlarına yapıp sattıkları daire ve işyerleri, imal edilenemtia niteliğindedir. Müteahhitlerin inşa etmekte oldukları daire ve işyerleriniinşaat devam etmekte iken gerek özel sözleşme ve satış vaadi ile ge-rekse arsapayı üzerinden satışında; ortada bir taşınmaz satışı söz konusu olmadığından,müşterilerden alınan paraların avans olarak değerlendirilmesigerekmektedir.

� Burada, kat irtifakı kurularak satışı yapılan daire veya dükkanın satış bedelibelli olmakla birlikte, maliyetler henüz belli değildir. Çünkü, inşaat tamamenbitirilmediği müddetçe inşaat maliyeti oluşmaz.

� Dolayısıyla, kazancın tespiti de söz konusu değildir. İnşaatın devamı sırasındayapılan satışlar karşılığında alınan tutarların avans olarak değerlendirilmesi vesöz konusu dairelerin teslim edildiği dönem kazancına dahil edilmesigerekmektedir.


� Vergiyi doğuran olay, müteahhidin konut veya işyerini tamamlayarak tasarruf hakkınıalıcılara devrettiği anda meydana gelmektedir. İnşaatın tamamlandığı tarih ise, binaiskan ruhsatının alındığı ve/veya binanın fiilen kullanılmaya başlandığı tarihtir. MaliyeBakanlığı verdiği bir özelgede, inşaat devam ederken kat mülkiyetine geçilmesi halinde,kat mülkiyetine geçildiği tarihin vergiyi doğuran olay olduğunu belirtmiştir. (MB. GİB.Ankara VD. Bşk. 13.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.18.02-32231-7875--228 sayılı Özelgesi)

22

Ankara VD. Bşk. 13.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.18.02-32231-7875--228 sayılı Özelgesi)Ancak, inşaat devam ederken kat mülkiyetine geçilmesi şu anki mevzuat gereği fiilen vehukuken mümkün bulunmamaktadır.

� Kat irtifakı kurularak yapılan satışlar nedeniyle alınan bedellerin GVK ve KVK yönündenavans olarak değerlendirilmesi ve inşaatın tamamlanıp anahtar teslimi yapılan yılın satışhasılatı olarak dikkate alınması gerekir.

� Müteahhitlerin kendi namlarına yaptıkları inşaatlarda, in-şaatın bitiminden önce özelsözleşme veya satış vaadi ile veya arsa payı üzerinden yapılan satışlarda, bir teslim veyahizmet mevcut olmadığından, alınan bedeller ise avans niteliği taşıdığından, faturadüzenlenmesi ve KDV hesaplanması söz konusu olmayacaktır.


� Ancak, alınan avans için fatura düzenlenmesi halinde, KDVKanunu’nun 10/b maddesine göre faturada gösterilen bedelle sınırlıolarak vergiyi doğuran olay meydana geldiğinden, avans bedeliüzerinden KDV hesaplanacaktır.

� Bu durumda, satılan taşınmazın projedeki cinsine ve yeni düzenleme

23

� Bu durumda, satılan taşınmazın projedeki cinsine ve yeni düzenlemeile getirilen kıstaslara göre belirlenen KDV oranı üzerinden vergihesaplanacaktır.

� Nitekim, 60 Sıra No.lu KDV Sirküleri’nde, konut olarak projelendirilen,inşaat ruhsatı da konut olarak alınan inşaatların henüztamamlanmadan arsa payı veya kat irtifakı üzerinden satışlarının,konut sayılacağı ve net alanı dikkate alınarak KDV'ye tabi tutulacağıaçıklanmıştır.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV

1) Maliye Bakanlığı’nın Görüşü ve Uygulaması (30 Seri No.lu KDV Tebliği – 60 Sıra No.lu KDV Sirküleri)

� Arsa karşılığı inşaat işinde iki ayrı teslim söz konusudur.

24

� Arsa karşılığı inşaat işinde iki ayrı teslim söz konusudur.

- Birincisi, arsa sahibi tarafından müteahhide arsa teslimi;

- İkincisi ise, arsaya karşılık olarak müteahhit tarafındanarsa sahibine yapılan konut veya işyeri teslimidir.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV �Arsa Sahibi Tarafından Müteahhide Arsa Teslimi

- Arsa bir işletmenin aktifine kayıtlı ise, arsanın konut ya daişyeri karşılığı müteahhide teslimi KDV’ye tabidir. (KDVK’nın17/4-r maddesi kapsamına girenler hariç)

25

17/4-r maddesi kapsamına girenler hariç)

- Arsa sahibinin, arsa alım-satımını mutad ve sürekli birfaaliyet olarak sürdürmesi halinde, müteahhide yapılan arsateslimi KDV’ye tabidir.

-Arsa sahibinin, gerçek usulde vergi mükellefiyetinigerektirmeyecek şekilde, arızi bir faaliyet olarak arsasınımüteahhide teslimi KDV’ye tabi değildir.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV � Müteahhitçe Arsa Sahibine Konut ya da İşyeri Teslimi

- Müteahhit tarafından arsa sahibine yapılan işyeri ve/veyakonut teslimleri KDV’ye tabidir.

- Arsa sahibine arsanın karşılığı olarak verilen konut ve

26

- Arsa sahibine arsanın karşılığı olarak verilen konut veişyerlerinin bedellerinin, VUK.nun 267. maddesinde yer alansıralamaya (Birinci Sıra: Ortalama Fiyat Esası, İkinci Sıra:Maliyet Bedeli Esası, Üçüncü Sıra: Takdir Esası) tespitedilmesi ve bu bedel üzerinden fatura düzenlenmesi ve KDVhesaplanması gerekir. (MB. GİB. İzmir Vergi D. Bşk.05.08.2013 tarih ve 67854564-1741-857 sayılı Özelgesi)

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV � Emsal bedel tespitinde ilk sıra ortalama fiyat esasıdır. Ortalama fiyatesasında, emsal bedeli belirlenecek malın daha önceki aylardaki satışbedelleri ve miktarlarına dayanarak emsal bedeli belirlendiğinden, sözkonusu olayda önceki aylara ait bir satış görülmemesi halinde bu esasınkullanılması mümkün değildir.

27

kullanılması mümkün değildir.

� Ortalama fiyat esasının kullanılması mümkün değilse sıradaki esas olan maliyetbedeli esasının kullanılması gerekmektedir. Maliyet bedeli esasında ise malınmaliyet bedeline toptan satışlar için % 5, perakende satışlar için % 10eklenerek emsal bedel belirlenmektedir. Arsa karşılığı olmak üzere arsasahibine daire verilmesi durumunda karşılığı ayni olan bir taahhüt söz konusudur.Ayni taahhütler olmasına rağmen, söz konusu olayda maliyet bedelininbelirlenmesi mümkün olduğu takdirde, bu esasın kullanılması mümkündür.

�Maliyet bedeli esasının kullanılması da mümkün olmazsa, emsal bedelin takdir

komisyonunca takdir esasına göre belirlenmesi gerekmektedir.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV � Kat Karşılığı İnşaatlarda KDV’yi Doğuran Olay

- Arsa karşılığı inşaat işlerinde vergiyi doğuran olay, hem arsateslimi hem de arsanın karşılığı olarak yapılacak teslimleraçısından, müteahhidin arsanın karşılığını oluşturan

28

açısından, müteahhidin arsanın karşılığını oluşturankonut, işyeri gibi bağımsız birimleri arsa sahibineteslimiyle eş zamanlı olarak gerçekleşmektedir.

- Taşınmazda teslim kural olarak tapuya tescil ile gerçekleşir.Tapuya tescilden önce konut ve işyerlerinin alıcınıntasarrufuna terk edilmesi durumunda vergiyi doğuran olay,bu tarihte gerçekleşmektedir.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV - Arsa sahibinin arsa tesliminin ticari nitelikli olmasıdurumunda arsa için, müteahhidin ise arsa sahibine teslimettiği bağımsız birimler için, vergiyi doğuran olayın vukubulduğu tarih itibariyle eş zamanlı ve karşılıklı olarak fatura

29

bulduğu tarih itibariyle eş zamanlı ve karşılıklı olarak faturadüzenlemeleri gerekmektedir. Arsa sahibinin gerçek usuldeVergi mükellefi olmaması halinde müteahhitlerin arsa alımıiçin bunlar adına gider pusulası düzenlemeleri gerekir.

- Her iki teslimde de işlem bedelinin emsaline göre açıkçadüşüklük göstermesi halinde, KDV Kanununun 27/3.maddesine göre işlem yapılacaktır.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV 2- Yargı Organlarının Görüşü

- Arsanın Gerçek Kişiye Ait Olması

Danıştay, bugüne kadar verdiği kararlarda konuyu Maliye Bakanlığıuygulamasının tam aksi yönünde değerlendirmiş,

- Kişinin kat karşılığı arsasını müteahhide vermesi ve inşa edilen binada

30

- Kişinin kat karşılığı arsasını müteahhide vermesi ve inşa edilen binadakat sahibi olmasının servetin değerlendirilmesi, servetin biçimdeğiştirmesi olduğu, trampa olarak değerlendirilemeyeceği,

- Gerek arsa karşılığında arsa sahibine yapılan teslimlerin gerekse buşekilde elde edilen taşınmazların arsa sahipleri tarafından satışının ticarimahiyette olmaması nedeniyle KDV’ye tabi tutulamayacağı

görüşündedir. (Dn. 4. D.nin 9.4.2013 tarih ve E.2012/9089, K.2013/2111,7.2.2013 tarih ve E.2012/6722, K.2013/547, 21.11.2013 tarih ve E.No:2010/3166 K. No : 2013/8525 sayılı Kararları.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV

-Arsanın Ticari Bir İşletmeye Dahil Olması

Danıştay,

- Arsanın ticari bir işletmeye dahil olduğu veya

31

- Arsanın ticari bir işletmeye dahil olduğu veya

- Arsa alım-satımını devamlı ve meslek haline getirerek yapankişilere ait olduğu durumda,

gerek arsa tesliminin gerekse arsanın karşılığı olarakmüteahhitçe yapılan konut veya iş yeri teslimlerinin KDV’yetabi olduğu görüşündedir.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV� Mükellefiyeti Bulunmayan Arsa Sahiplerinin Bu Şekilde İktisap Ettikleri

Konut ve İş Yerlerini Satmalarının KDV Karşısındaki Durumu

Maliye Bakanlığının Görüşü

- Toplu olarak bir defada satmaları işlemi, ticari faaliyet kapsamına girmediğinden, KDV’yetabi olmayacaktır.

32

tabi olmayacaktır.

- Ticari faaliyet kapsamında satmaları (aynı kişiye farklı tarihlerde, farklı kişi ve tüzelkişilere aynı tarihte, değişik kişi ve tüzel kişilere değişik tarihlerde veya birbiriniizleyen yıllarda, bir kısmının teslim alındığı yıl içinde toplu olarak, diğer kısmınınise takip eden yılda satılması) ise KDV’ye tabidir.

- Arsanın ivazsız iktisap edilmesi durumu değiştirmemekte, bu arsa karşılığı alınantaşınmazların satışının ticari bir organizasyon içerisinde yürütülmesi veya aynı kişiyefarklı tarihlerde veya farklı kişilere aynı tarihte satılması veya birbirini izleyen yıllardasatılması durumunda ise yapılan satışlar devamlı olarak gayrimenkul alım-satım işiyleuğraşıldığına karine teşkil edeceğinden, elde edilen kazanç ticari kazanç olarakvergilendirilecektir. (MB.GİB. İzmir VDB.nin 14/08/2012 tarihli ve 84098128-120-762sayılı özelgesi)

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDVDanıştay’ın Görüşü

� «Kişinin kat karşılığı arsasını müteahhide vermesi ve inşa edilen binada kat sahibi olmasıservetin değerlendirilmesi, servetin biçim değiştirmesidir. Olayda, ticari bir organizasyonve devamlılık olmaksızın davacının 1998 yılında satın aldığı bir arsa için kat karşılığıinşaat sözleşmesi yapmak suretiyle maliki olduğu dairelerin satışı ile elde ettiği kazançservetin şekil değiştirmesi niteliğini haizdir. Dolayısıyla, ihtilaflı dönemde davacının elde

33

servetin şekil değiştirmesi niteliğini haizdir. Dolayısıyla, ihtilaflı dönemde davacının eldeettiği gelirin ticari kazanç olarak kabul edilmesi ve KDV’ye tabi tutulması mümkündeğildir.» (Dn. 4. D.nin 7.2.2013 tarih ve E.2012/6722, K.2013/547 sayılı Kararı)

� Davacının satışını yaptığı taşınmazların büyük bir çoğunluğu 625 ada 5 parselde yer alantaşınmazlara ilişkin olduğu, bu taşınmazların ise davacının sahip olduğu arsanın katkarşılığı inşaat ve satış vaadi sözleşmesi ile müteahhide verilmesi sonucu elde ettiğibağımsız bölümler ve arsa sahibi olması nedeniyle yaptığı devirler olduğu görülmektedir.Dolayısıyla, alım ve satımların ticari amaç dışında sahip olduğu servetindeğerlendirilmesine yönelik olduğu, diğer bir ifade ile servetin nitelik değiştirmesindenibaret olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Davacının ticari amaç ile taşınmaz alım-satımıyaptığına yönelik başkaca bir inceleme ve tespitte yapılmamıştır. Bu durumda, tesisedilen mükellefiyetin iptaline ve dolayısıyla mükellef olmayan davacı adına yapılan cezalı

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDVtarhiyatın kaldırılmasına hükmedilmesi gerekirken, aksi yöndeki mahkeme kararındahukuka uyarlık bulunmamaktadır.” (Dn. 4. D.nin 9.4.2013 tarih ve E.2012/9089, K.2013/2111sayılı Kararı)

“Davacının satışını yaptığı taşınmazların büyük bir çoğunluğu 746/14 ve 2052/4 ada parseldeyer alan taşınmazlara ilişkindir. Bu taşınmazların ise davacının sahip olduğu arsaların katkarşılığı inşat ve satış vaadi sözleşmesi ile müteahhide verilmesi sonucu elde ettiği bağımsız

34

karşılığı inşat ve satış vaadi sözleşmesi ile müteahhide verilmesi sonucu elde ettiği bağımsızbölümler ve arsa sahibi olması nedeniyle yaptığı devirler olduğu görülmektedir. Dolayısıyla,alım ve satışların ticari amaç dışında sahip olduğu servetin değerlendirilmesine yönelikolduğu ve diğer bir ifadeyle servetin nitelik değiştirmesinden ibaret olduğu sonucunaulaşılmaktadır. Esasen davacının ticari amaç ile taşınmaz alım-satımı yaptığına yönelik birinceleme ve tespitte yapılmamıştır. Bu durumda, davacının gayrimenkullerin satışından eldeedilen kazanç ticari kazanç olduğu ve KDV’ye tabi bulunduğu gerekçesiyle davanınreddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.”(Dn. 4. D.nin 16.05.2013 tarih ve E.2012/3743, K. 2013/3494 sayılı Kararı)

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV� Kat Karşılığı İnşaat İşinde Arsa Sahiplerine Yapılan KiraÖdemeleri KDV’ye Tabi mi?

Arsa sahibinin, arsa alım-satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olaraksürdürmesi halinde, müteahhide yapılan arsa teslimi KDV’ye tabidir. Arsasürdürmesi halinde, müteahhide yapılan arsa teslimi KDV’ye tabidir. Arsasahibinin, gerçek usulde vergi mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde,arızi bir faaliyet olarak arsasını müteahhide teslimi KDV’ye tabi değildir.

Kat karşılığı inşaat işlerinde inşaat şirketleri tarafından yapılan kirayardımları, arsa sahiplerine verilecek dairelerin inşası için yapılanharcamaların bir unsuru olup iktisap edilen gayrimenkulün maliyetbedeli içerisinde yer almaktadır. Yani arsa bedelinin bir unsurudur. Arsateslimi KDV’ye tabi ise, alınan kira yardımları da bu teslimin bir unsuruolduğundan KDV’ye tabi olacaktır. Arsa teslimi KDV’ye tabi değilse,alınan kira yardımları da KDV’ye tabi olmayacaktır.

35

HASILAT PAYLAŞIMINDA KDV

� Hasılat paylaşımı esası, kişi ya da kurumların arsalarını, müteahhit firmalaraarsa üzerine inşa edilecek bağımsız bölümlerin satış bedellerinin belirli biryüzdesi karşılığı devretmeleri olarak tanımlanmaktadır.

� Maliye Bakanlığı, hasılat-gelir paylaşımı esasına göre yapılan inşaat işlerininKDV karşısındaki durumuna ilişkin görüşünü 60 Sıra No.lu KDV Sirküleri ile

36

KDV karşısındaki durumuna ilişkin görüşünü 60 Sıra No.lu KDV Sirküleri ilebelirlemiştir.

� Bakanlık “Hasılat paylaşımı”, “gelir paylaşımı” vb. adlarla yapılan işleri, “arsakarşılığı inşaat işi” kapsamında değerlendirmektedir.

� Arsa karşılığı inşaat işinde inşa edilen bağımsız birimler, Hasılat paylaşımıesasında ise, inşa edilen konut ve/veya işyerleri yerine, bunların satış hasılatlarıarsa sahibi ile müteahhit arasında paylaşılmaktadır.

HASILAT PAYLAŞIMINDA KDV

� Hasılat paylaşımı modelinde, inşa edilen konut ve/veya işyerlerinin satışındanelde edilen hasılatın arsa sahibine kalan kısmının arsa satış bedeli olarakdeğerlendirilmesi gerekir.

� Arsanın bir iktisadi işletmenin aktifine kayıtlı olması ya da arsa sahibinin arsaalım-satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, arsa

37

alım-satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, arsasahiplerinin arsa faturası düzenlemeleri ve genel oranda (% 18) KDVhesaplamaları, ancak arsa tesliminin Kanunun 17/4-r maddesinde düzenlenenistisna kapsamına girdiği durumlarda KDV istisnası uygulamaları gerekir.

� Hasılatın müteahhit firmaya kalan kısmının ise ticari kazanç-kurum kazancıolarak değerlendirilmesi gerekir.

HASILAT PAYLAŞIMINDA KDVGenel Olarak Hasılat Paylaşımı Modeli

�Arsa sahibi gerçek usulde vergi mükellefi değilse, müteahhit firmanın, arsasahibine kalan hasılat payı tutarında gider pusulası düzenlemesi ancak KDVhesaplamaması gerekir.

�Hasılat paylaşımı esasına göre inşa edilen konut ve işyerlerinin satışı KDV’ye tabi

38

�Hasılat paylaşımı esasına göre inşa edilen konut ve işyerlerinin satışı KDV’ye tabiolup, net alanı 150 metrekareye kadar olan konut teslimlerinde % 1, net alanı 150metrekare ve üzeri konutlar ile işyeri teslimlerinde ise % 18 oranında KDVhesaplanması gerekir. Bu satışlara ilişkin fatura sadece müteahhit tarafındandüzenlenecektir.

�Hasılat paylaşımı esasında, bankalarda arsa sahipleri adına bankalarda açılanhesaplarda müteahhit adına biriken avanslar nedeniyle elde edilen faizlerinmüteahhitlere aktarılması işlemi, müteahhidin arsa sahiplerine yaptığı bir teslimveya hizmetin karşılığı olmadığından KDV’ye tabi olmayacaktır.

HASILAT PAYLAŞIMINDA KDVŞirket Arsasının Hasılat Paylaşımı Yöntemiyle Satışında Kurumlar Vergisive KDV İstisnalarının Uygulanabilirliği

Maliye Bakanlığı’nın Görüşü: Şirket Arsasının Hasılat PaylaşımıYöntemiyle Satışında Kurumlar Vergisi ve KDV İstisnası Uygulanamaz

Şirket faaliyetleri arasında taşınmaz ticareti ve kiralaması bulunmasa dahiŞirket faaliyetleri arasında taşınmaz ticareti ve kiralaması bulunmasa dahikurumlar vergisine tabi şirketlerin aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlıbulunan arsaların hasılat paylaşımı modeliyle satışı halinde taşınmaz ticaretiyapılmış olacağından, kurumlar vergisi ve KDV istisnalarının uygulanmasımümkün değildir. (GİB. Büyük Mükellefler VDB.nin, 18.04.2012 tarih veB.07.1.GİB.4.99.16.02-KVK-5/1-e-102 sayılı Özelgesi.)

Ancak, Bakanlığın arsa sahibi şirketlerin faaliyetlerinin taşınmaz ticaretikapsamına girmemesi kaydıyla kat karşılığı arsa teslimlerinin KDV’den istisnaolacağı yönünde verdiği çok sayıda özelgesi bulunmaktadır. (GİB., İzmir VDB’nin,15.08.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-766 sayılı Özelgesi)

39

HASILAT PAYLAŞIMINDA KDVKişisel Görüşümüz ve DeğerlendirmemizHasılat paylaşımı modelinin genel olarak işleyişi şu şekildedir: İnşaat ruhsatı arsa sahipleriadına alınarak bağımsız bölümlerin kat irtifakı kurulmakta, kat irtifaklarının nihai alıcılarasatışında tapu devirleri arsa sahipleri tarafından yapılmakta, tapu devirleri sonrasında inşaatşirketine hasılat paylaşımına göre arsa faturası kesilmektedir. Bu işleyiş modeli tamamenhasılat paylaşımı yöntemine özgüdür. Prensip olarak vergileme işlemlerinin de, söz konusuhasılat paylaşımı yöntemine özgüdür. Prensip olarak vergileme işlemlerinin de, söz konusuözgün işleyiş tarzı dikkate alınarak belirlenmesi gerekir.

- Hasılat Paylaşımı Yönteminde Arsa Nakit Karşılığı Satılmakta Olup, Bir TrampaSöz Konusu Değildir.

Hasılat paylaşımı yöntemiyle arsa satışının arsa karşılığı inşaat işi olarak kabul edilerek vetrampa kapsamında değerlendirilerek kurumlar vergisi istisnasından yararlandırılmamasıdoğru bir yaklaşım değildir.

Hasılat paylaşımı yöntemiyle arsa satışında bir trampa ya da bir mal veya hakkın başka birmal veya hak ile değiştirilmesi söz konusu olmayıp, inşa edilen bağımsız birimlerinsatışından elde edilecek hasılatın belli bir kısmının arsa satış bedeli olarak alınması sözkonusudur. Burada, 1 Sıra No.lu KVK Tebliğinde yapılan açıklamaya uygun olarak arsanın bir

40

HASILAT PAYLAŞIMINDA KDVbedel karşılığı satışı ve bir kazanç elde edilerek kurumun mali yapısında biriyileşme söz konusu olmaktadır. Sonuçta, arsa nakit karşılığı olarakdevredilmekte, bedeli ise nakit olarak tahsil edilmektedir. KVK’nın 5/emaddesinde yer alan “Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanır ve satışkazancının istisnadan yararlanan kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen beşinciyılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur. Ancak satışyılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur. Ancak satışbedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadartahsil edilmesi şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabeteden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaauğramış sayılır.” şeklindeki hükümde yer alan satış tarihi olarak hasılat paylaşımısözleşmesinin yapıldığı tarihin değil, arsa satış faturasının düzenlendiği tarihinesas alınması gerekir.

Ayrıca, bu şekilde yapılan arsa satışları, Kanun’un 17/4-r maddesinde yer alanşartların gerçekleşmesi halinde KDV’den de istisna olacaktır.

41

HASILAT PAYLAŞIMINDA KDV- Hasılat Paylaşımı Yöntemiyle Arsa Satışının Taşınmaz Ticareti Olarak Değerlendirilmesi Mümkün Değildir.Genel olarak, arsa veya diğer taşınmazların birden fazla alım satımının yapılması,yapanlar açısından taşınmaz ticareti olarak kabul edilmekte ve buna görevergilendirme yapılmaktadır. Yani birden fazla birbirinden bağımsız satışvergilendirme yapılmaktadır. Yani birden fazla birbirinden bağımsız satışyapılması, işlemi esas faaliyet konusu haline getirmektedir.

Hasılat paylaşımı yönteminde, inşaat ruhsatı arsa sahipleri adına alınarak katirtifakı kurulmakta, kat irtifakları kurulan bağımsız bölümlerin nihai alıcılarasatışında tapu devirleri arsa sahipleri tarafından yapılmakta, tapu devirlerisonrasında yani işin bitiminde ise arsa sahipleri tarafından toplam hasılattankendilerine düşen pay tutarında inşaat şirketlerine arsa faturasıdüzenlenmektedir.

Hasılat paylaşımı yönteminde arsa sahiplerinin arsanın karşılığında bağımsızbölümler alması ve bilahare satması söz konusu olmadığından, arsa sahipleriyönünden bir taşınmaz ticareti yapıldığı iddiasında bulunulması veya bunlarıntaşınmaz ticaret yaptığının kabul edilmesi mümkün değildir.

42

HASILAT PAYLAŞIMINDA KDVKişisel görüşümüze göre, faaliyet konusu taşınmaz ticareti ve kiralanmasıolmayan şirketlerin aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunan arsalarınhasılat paylaşımı yöntemi ile satışının, normal usulle yapılan bir arsa satışındanherhangi bir farkı bulunmamaktadır. Her iki satış şekli arasında, sadece arsa satışbedelinin tespit edilme şekli bakımından farklılık söz konusudur. Arsa satışbedeli, normal yolla yapılan satışta genellikle pazarlıkla belirlenirken, hasılatbedeli, normal yolla yapılan satışta genellikle pazarlıkla belirlenirken, hasılatpaylaşımı yönteminde arsa üzerine inşa edilen bağımsız bölümlerin toplam satışbedelinin belli bir oranı olarak tespit edilmektedir. Sadece satış bedeli tespit usulüesas alınarak, bu yöntemle yapılan arsa satışlarının taşınmaz ticareti olarak kabuledilmesi mümkün bulunmamaktadır. Faaliyet konusu taşınmaz ticareti vekiralanması olmayan şirketlerin aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunanarsaların hasılat paylaşımı yöntemiyle satışının diğer koşullarında sağlanmasıkaydıyla KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesine göre KDV’den, satıştan doğankazancın % 75’lik kısmının ise KVK’nın 5/e maddesi uyarınca kurumlarvergisinden istisna tutulması gerektiği görüşündeyiz.

43

HASILAT PAYLAŞIMI MI KAT KARŞILIĞI İNŞAAT USULÜ MÜ?

Kat karşılığı inşaat işinde arsa alım-satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olaraksürdürmeyen arsa sahipleri;

- Müteahhitlere arsa tesliminde değer artış kazancı,

- Arsanın karşılığında aldıkları taşınmazların satışında ise, tamamını bir defadasatmaları halinde yine değer artış kazancı, ticari bir organizasyon dahilinde veyasatmaları halinde yine değer artış kazancı, ticari bir organizasyon dahilinde veyabir ticari organizasyon olmaksızın birden fazla suretle satmaları (bir yılda birdenfazla veya her yıl bir satış yapılması) halinde ise ticari faaliyet kapsamında gelirvergisi ve KDV ile karşı karşıya kalabilmektedirler.

Oysa, gerçek kişilerin arsalarını hasılat paylaşımı yöntemiyle müteahhitlerevermeleri halinde, hasılattan aldıkları pay arsa bedeli olarak değerlendirilmekte,sadece değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabi tutulmaktadır. Bu yöntemdeinşa edilen taşınmazların satışında faturalandırma ve vergileme işlemimüteahhitler tarafından yapıldığından, arsa sahibi gerçek kişilerin butaşınmazların satışı ile ilgili olarak herhangi bir vergisel yükümlülükleriolmayacaktır. Bu da, hasılat paylaşımı usulünün arsa sahibi gerçek kişileresağladığı gerçek bir vergisel avantajdır.

44

150 M2’LİK NET ALANIN HESABI (MEVCUT DURUM)

� Maliye Bakanlığı net alan tanımına giren hususları, 30 Seri No.lu KDV Tebliğiile belirlemiştir. Bakanlık bu tanımda, l5/1l/1968 tarih ve 13052 sayılı ResmiGazete'de yayımlanan Halk Konutu Standartlarındaki esasları dikkate almıştır.

� Buna göre, “Net alan” faydalı alanı yani, konut içerisinde duvarlar arasındakalan temiz alanı ifade eder.

45

kalan temiz alanı ifade eder.

� 150 m2’lik net alanın hesabında, her bağımsız birim ayrı ayrı dikkatealınmaktadır. Balkon, kömürlük, garaj, asansör boşluğu vb. yerler konutlardanayrı olarak kullanılamayacağından, bu yerler de 150 m2’lik net alanın hesabındagözönünde tutulacaktır.

� Samanlık, ahır, odunluk, ekmek fırını gibi yerler ise net alanın tespitindedikkate alınmayacaktır.

� Bodrumlarda konut başına bir adet, konutun bulunduğu bina dışında konutbaşına 4 m2’den büyük olmamak üzere yapılan kömürlük veya depo; kaloriferdairesi, yakıt deposu, sığınak, kapıcı veya kalorifer dairesi, müşterek hizmeteayrılan depo çamaşırlık faydalı alan dışındadır.


� Bina içindeki garajlar ile bina dışında konut başına 18 m2’den büyükolmamak üzere yapılan garajlar faydalı alan dışındadır. (30 Seri No.luKDV G.T. ve 60 Sıra No.lu KDV Sirküleri)

� Bloklar arası mesafeler içindeki sosyal alanlar altında kalanotoparkların bina içerisinde yapılan garaj olarak değerlendirilmesi ve

46

otoparkların bina içerisinde yapılan garaj olarak değerlendirilmesi vefaydalı alana dahil edilmemesi gerekir. (MB.nin 30/06/2011 tarihli ve65722 sayılı özelgesi).

� Akıllı bina projelerinde dairelere paylaştırılarak her kata yapılacakelektrik ve tesisat odaları, faydalı alan dışında değerlendirilecek olupkonutlara ilişkin faydalı alanın tespitinde dikkate alınmasına gerekbulunmamaktadır. (GİB İzmir VDB.nin 19/4/2013 tarihli ve 21152195-130-242 sayılı özelgesi)


� Çok katlı binalarda yapılan son katlardaki dubleks daire olarak tabir edilen konutlarınfaydalı alanının hesaplanmasında, bu konutların tamamen açık alan niteliğinde olanteras kısmının hesaplamaya dahil edilmemesi gerekir. (MB.nin 14/7/2008 tarihli ve55/5528-2591/70791 sayılı Özelgesi)

� Bir konuttaki balkonların 2 m2’si faydalı alan dışında olduğundan, projede yer alan çatıteraslarının (çok katlı binalarda yapılan çekme katların etrafında kalan ve tavanı olmayangökyüzüne açık olan terasların) bir konuta ait olması halinde 2 m2’si, herhangi bir konutagökyüzüne açık olan terasların) bir konuta ait olması halinde 2 m2’si, herhangi bir konutaait olmaması halinde ise tamamı faydalı alan dışında değerlendirilecektir. (MB.nin3/5/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.29-1525 sayılı özelgesi)

� Tek katlı olarak yapılacak olan konutlarda müşterek kullanım söz konusu olmadığından,bu konutların büyüklüğü hesaplanırken kömürlük, depo, kalorifer deposu, sığınak,kapıcı ve kalorifer dairesi, çamaşırlık ve garaj gibi yerlerinde faydalı alan içerisindedeğerlendirilmesi ve 150 m2’lik net alanın hesabında dikkate alınması gerekir. Bukapsamda, garaj, mekanik oda ve pergoleye ait alanları 150 m2’lik net alanın hesabındadikkate alınacaktır. (GİB. İstanbul VDB.nin 3/12/2012 tarihli ve 39044742-130 sayılıözelgesi)

47


� İnşa edilecek konutlarda yer alacak olan fransız balkonun istisna olan (2 m2)'sidüşüldükten sonra kalan kısmı faydalı alan kapsamında meskenin netkullanım alanına dahil edilecektir. Ancak, çok katlı mesken inşaatında imaryasası gereğince bulunması zorunlu olan yangın merdiveni ve bu merdivenemeskenlerden ulaşılmayı sağlayan yangın kaçış koridoru ise faydalı alan dışındaolduğundan, net kullanım alanına dahil edilmeyecektir. (GİB. Adana VDB.nin7/9/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.01.16.02-2011-2694-KDV-92 sayılı özelgesi)

48

� İki katlı bir evin iki katı da ayrı ayrı kullanılabilecek yapıda ise, 150 m2’liknet alanın hesabında her kat ayrı ayrı, her iki kat birbirini tamamlayıcı vebirbirine bağlı ise 150 m2’lik net alanın hesabında (dubleks dairelerde olduğugibi) iki katın toplam alanı dikkate alınacaktır.

� Bahçeli konut satışlarında 150 m2’lik alanın hesabında bahçe göz önündebulundurulmayacak, konutun bağımsız olarak kullanılmaya esas her birbölümü tek başına dikkate alınacaktır. Konutu çevreleyen arsa ve arazi, bukonutla birlikte değerlendirilecek ve konutun tabi olduğu oranda KDV’ye tabiolacaktır. Konutla birlikte değerlendirilecek arsa ve arazinin büyüklüğü isemahalli örf ve adete göre tespit edilecektir.

150 M2’LİK NET ALAN HESABININ DEĞİŞMESİ GEREKİYOR

Bağımsız bölüm net alanı ve eklenti net alanına ilişkin yeni ve sondüzenlemeler Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 16. maddesinde yeralmakta olup, 150 m2’lik net alan hesabının, bu yeni düzenlemeye göreyapılması gerekmektedir. Söz konusu Yönetmeliğin 16. maddesininbirinci fıkrasının (41) numaralı bendi (yürürlük tarihi 1/6/2013) şubirinci fıkrasının (41) numaralı bendi (yürürlük tarihi 1/6/2013) şuşekildedir:

“bağımsız bölüm net alanı”; bağımsız bölüm içerisindeki kapalıolup duvarlar arasında kalan net alandır. Bu alana; kapı ve pencereeşikleri, 2.5 cm’yi geçmemek koşuluyla sıva payları, kolonlar,duman, çöp, atık, tesisat ve hava bacaları ile ışıklıklar, bağımsızbölüm içindeki asansör ve galeri boşlukları, tesisat odası,merdivenlerin altlarında 1.80 m. yüksekliğinden az olan yerler, tekbağımsız bölümlü müstakil binalarda bağımsız bölüm içindekiotopark, sığınak, odunluk, kömürlük, hidrofor ve arıtma tesisi

49

150 M2’LİK NET ALAN HESABININ DEĞİŞMESİ GEREKİYOR

alanı, su ve yakıt deposu ve kazan dairesi, dâhil edilmez. Açık çıkmalar,balkonlar, zemin, çatı ve kat terasları, kat ve çatı bahçeleri gibi en az bircephesi açık olan mekanlar ile aynı katta veya farklı katta olup bağımsızbölümün eklentisi olan mekanlar ile ortak alanlar bağımsız bölüm netalanı içinde değerlendirilmez. Bağımsız bölümün içten bağlantılı olarakçatı araları dahil birden fazla katta yer alan mekanlardan oluşması halindeçatı araları dahil birden fazla katta yer alan mekanlardan oluşması halindebu katlardaki bağımsız bölüme ait alanlar birlikte değerlendirilerekbağımsız bölüm net alanı bulunur.»

Buna göre, önceki düzenlemenin aksine 150 m2’lik net alanın hesabına; balkonlar,çatı ve kat bahçeleri, otopark, sığınak, kömürlük vb. yerler dahil edilmeyecektir.Maliye Bakanlığı’nın söz konusu Yönetmelik çerçevesinde 150 m2’lik alan tanımınıyeniden yapması gerekmektedir. Çünkü, 30 No.lu Tebliğde yapılan açıklamalarındayanağını oluşturan 2982 sayılı Kanun ve buna istinaden yayımlanan 3 Seri No'luKonut İnşaatı Ve Yatırımlarda Vergi, Resim, Harç Muafiyet Ve İstisnası GenelTebliği yürürlükte değildir.

50

KONUT VE İŞYERİ TESLİMLERİNDEKİ KDV’DE EZBER BOZAN GÖRÜŞ DEĞİŞİKLİĞİUygulamada, tapuda konut olarak yer almakla birlikte fiilen işyeri olarakkullanılan ya da tapuda işyeri-büro olarak yer almakla beraber fiilen konut olarakkullanılan taşınmazların satışında uygulanacak KDV oranı konusundatereddütlerle karşılaşılmaktadır.

Hem prensip olarak hem de hukuki olarak taşınmaz satışlarına uygulanacak KDVoranı, taşınmazın konut ve işyeri olup olmamasına bağlı olarak değişmektedir.Taşınmazın niteliği ise, tapu kayıtları esas alınarak tespit edilmektedir.

51

oranı, taşınmazın konut ve işyeri olup olmamasına bağlı olarak değişmektedir.Taşınmazın niteliği ise, tapu kayıtları esas alınarak tespit edilmektedir.

Buna göre, tapuda net alanı 150 metrekareye kadar konut olarak gösterilentaşınmazların teslimleri % 1, işyeri ve net alanı 150 metrekare ve üzeri konutolarak gösterilen taşınmazların teslimleri ise % 18 oranında KDV’ye tabibulunmaktadır. KDV’nin yürürlüğe girdiği 1985 yılından bu yana yapılanuygulama bu şekildedir.

Ancak, Maliye Bakanlığı taşınmaz satışlarında uygulanacak KDV oranıkonusunda ezber bozarak ve uzun yıllardan bu yana süregelen uygulamayıdeğiştirecek şekilde görüş değişikliğine giderek, taşınmazların inşaat projesi veruhsatı ile tapu kayıtlarında ne şekilde gösterildiğinin değil, ne amaçlakullanıldığı/kullanılacağı hususunun uygulanacak KDV oranının tespitikonusunda daha önemli olduğunu açıklamıştır.

KONUT VE İŞYERİ TESLİMLERİNDEKİ KDV’DE EZBER BOZAN GÖRÜŞ DEĞİŞİKLİĞİYeni görüşe göre, proje veya tapuda rezidans, işyeri, apart otel olarakgözüken net alanı 150 m2’ye kadar olan taşınmazların fiilen konut olarakteslime konu edilmesi halinde, teslimlerinde % 1 KDV hesaplanacaktır.Fiilen konut olarak kullanılacak bu taşınmazların tapuda ne olarakgözüktüğünün bir önemi bulunmamaktadır.gözüktüğünün bir önemi bulunmamaktadır.

Konu ile ilgili olarak yeni oluşturulan bu görüş çerçevesinde verilen bazıözelgelerin özetleri şu şekildedir:

«İnşası devam eden ve konut olarak satılacak olan ancak yapıruhsatında apart otel olarak belirtilen gayrimenkullerin fiilenkonut olarak teslime konu edilmesi durumunda % 1, net alanı 150m2 ve üzerinde olan konut teslimleri ile ticari alanların teslimindeise % 18 oranında KDV hesaplanacaktır.» (GİB. Ankara VDB.nin5/9/2013 tarihli ve 84974990.130(28-2013/48)/2851 sayılı özelgesi)

52

KONUT VE İŞYERİ TESLİMLERİNDEKİ KDV’DE EZBER BOZAN GÖRÜŞ DEĞİŞİKLİĞİ«Konut olarak kullanılmak üzere inşa edildiği ve konut olaraksatıldığı, ancak yapı ruhsatında ve tapuda büro olarak kayıtlı olangayrimenkullerin fiilen konut olarak kullanıldığının tespit edilmesihalinde % 1, konut harici tesliminde ise % 18 oranında KDVuygulanacaktır.» (GİB. Ankara VDB.nin 3/7/2013 tarihli veuygulanacaktır.» (GİB. Ankara VDB.nin 3/7/2013 tarihli ve84974990.130(28-2013/32)/20361 sayılı özelgesi)

53

KONUT VE İŞYERİ TESLİMLERİNDEKİ KDV’DE EZBER BOZAN GÖRÜŞ DEĞİŞİKLİĞİAncak, özelgelerde «fiilen konut olarak teslime konu edilmesi» hususunun neşekilde ispat ve tevsik edileceği konusunda bir açıklık bulunmamaktadır.

Bize göre bu konuda yapılabilecek en anlamlı uygulama, durumun;

- Tapu kayıtlarına düşülecek bir şerh,

- Taşınmazı satın alanlardan burayı konut olarak kullanacaklarına dair alınan- Taşınmazı satın alanlardan burayı konut olarak kullanacaklarına dair alınantaahhütname,

- Muhtarlıklardan alınacak ikametgah bildirimi,

- Su, elektrik, doğalgaz aboneliklerinin konut olarak yaptırıldığına dair sözleşme,yazı ve faturalar

ile ispat ve tevsik edilmesidir.

54

DEVRE MÜLK HAKKI SATIŞINDA KDV

Net alanı 150 m2’nin altında olan konutlar üzerinde kurulan devre mülk hakkı satışları %1,net alanı 150 m2 ve üzerindeki konutlar üzerinde kurulan devre mülk hakkı satışları ise geneloranda (% 18) KDV’ye tabidir. Bu oranlar, devre mülk hakkının müzayede mahallerindeyapılan satışları içinde geçerlidir.

“Devre Mülk Hakkı” 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 57-65. maddelerindedüzenlenmiş ve devre mülk hakkının mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapıdüzenlenmiş ve devre mülk hakkının mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapıveya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsızbölümünden yılın belli dönemlerinde istifade hakkı, müşterek mülkiyet payınabağlı bir irtifak hakkı olarak kurulabilen bir hak olduğu belirtilmiştir. Devre mülkhakkı sadece mesken (konut) olarak kullanılmaya elverişli yapılardakurulabilmekte, mesken niteliği bulunmayan yerlerde devre mülk hakkıkurulamadığından, bu satışların mesken satışlardan farkı bulunmamaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; net alanı 150 m²’ye kadar olan devre mülkteslimlerinde %1 oranında, net alanı 150 m²’yi aşan devre mülk teslimlerinde %18oranında KDV uygulanması gerekmektedir.”(MB. GİB. Ankara VDB’nin, 28.08.2013tarih ve 84974990-130[28-2013-3]-931 sayılı Özelgesi)

55

PREFABRİK KONUT VE KONTEYNER TESLİMLERİNDE KDV

Uygulamada, net alanı 150 m2’nin altındaki prefabrik konut ve konut olarakkullanılmak üzere imal edilen konteyner tesliminde uygulanacak KDV oranıkonusunda tereddütlerle karşılaşılmaktadır.

1- Konut niteliği taşımayan, depo, büro, şantiye binası, koğuş ve geçici barınak 1- Konut niteliği taşımayan, depo, büro, şantiye binası, koğuş ve geçici barınak olarak kullanmaya elverişli prefabrik yapı ve konteyner ile net alanı 150 m2 ve üstü prefabrik konut ve konut olarak kullanılmak üzere imal edilen konteyner teslimlerinde %18 oranında KDV uygulanması gerekmektedir.

2- Öte yandan, net alanı 150 m2’ye kadar olan prefabrik konut ve konut olarak kullanılmak üzere imal edilen konteyner teslimlerinde ise;

a- Büyükşehir Belediyesi sınırları dışında yer alan veya ruhsatın sonradan revizeedilip inşaat kalitesinin yükseltilmesi hali de dahil olmak üzere lüks veya birincisınıf inşaat olarak yapılmayan ya da yapı ruhsatı 1.1.2013 tarihinden önce alınanlariçin %1 KDV uygulanması

56

PREFABRİK KONUT VE KONTEYNER TESLİMLERİNDE KDV

b- Yapı ruhsatının 1.1.2013 tarihinden sonra alınanları için; 10.7.2004 tarihli ve 5216 sayılıBüyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındaki büyükşehirlerde (16.5.2012 tarihli ve 6306 sayılıAfet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında rezerv yapıalanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskli yapıların bulunduğu yerler hariç), lüksveya birinci sınıf inşaat olarak yapılan ve ruhsatın sonradan revize edilip inşaat kalitesininveya birinci sınıf inşaat olarak yapılan ve ruhsatın sonradan revize edilip inşaat kalitesininyükseltilmesi hali de dahil olmak üzere, yapı ruhsatının alındığı tarihte, üzerine yapıldığıarsanın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29. maddesine istinaden tespit edilen arsabirim m2 vergi değerinin;

- Beşyüz Türk Lirasının altında olan konutların tesliminde %1 oranında KDV uygulanması,

- Beşyüz Türk Lirası ile bin Türk Lirası (bin Türk Lirası hariç) arasında olan konutlarıntesliminde %8 oranında KDV uygulanması,

- Bin Türk Lirası ve üzerinde olan konutların tesliminde %18 oranında KDV uygulanması,

c- Yapı ruhsatı olmayanlar için ise söz konusu yapıların teslimi Kararname eki listelerde yer almadığından %18 oranında KDV uygulanması

Gerekmektedir (MB. GİB. İstanbul VDB’nin, 27.08.2013 tarih ve 39044742-130-1359 sayılı Özelgesi)

57

KONUT YAPI KOOPERATİFLERİNİN ÜYELERİNE KONUT TESLİMLERİNDE KDV

5904 sayılı Kanun’un 13/b ve 16. maddeleriyle KDV Kanunu’nda yapılan değişikliklerle,03.07.2009 tarihinden önce bina inşaat ruhsatı almış konut yapı kooperatiflerinin üyelerineyaptıkları konut teslimleri hariç olmak üzere, konut yapı kooperatiflerinin üyelerineyaptıkları konut teslimlerinde uygulanmakta olan KDV istisnası yürürlükten kaldırılmıştır.Yeni uygulamanın usul ve esasları ise 113 Seri No.lu KDV Tebliği ile belirlenmiştir.Yeni uygulamanın usul ve esasları ise 113 Seri No.lu KDV Tebliği ile belirlenmiştir.

a) 03.07.2009 Öncesi Ruhsat Alan Kooperatifler Yönünden

Konut yapı kooperatiflerinin 01.08.1998 tarihinden itibaren sadece üyelerine yapacaklarıkonut teslimleri KDV’den istisnadır. İstisna kapsamında yapılacak konut teslimlerinde m2

yönünden diğer bir ifade ile, konutların net alanına ilişkin bir sınırlama söz konusu değildir.Üyelere yapılan konut teslimleri, konutların m2’si ister 200 ister 400 m2 olsun, KDV’denistisnadır. Ancak, bu kooperatiflerin üyeleri dışındaki üçüncü şahıslara yapacakları konutteslimleri KDV’ye tabi olup, net alanı 150 m2’ye kadar olan konutlar için % 1, net alanı 150 m2

ve üzerindeki konutlar için ise %18 oranında KDV hesaplanacaktır.

58

KONUT YAPI KOOPERATİFLERİNİN ÜYELERİNE KONUT TESLİMLERİNDE KDV

b) 03.07.2009 Sonrası Ruhsat Alan Kooperatifler Yönünden

5904 sayılı Kanun’un yayımlandığı 03.07.2009 tarihinden itibaren bina inşaat ruhsatını almış olan konut yapı kooperatifleri tarafından üyelerine yapılacak konut teslimleri, söz konusu konutlar için belirlenen oranlarda KDV’ye tabi tutulacaktır.

59

OSG’LERDE ARSA VE İŞYERİ TESLİMLERİNDE KDV

KDV Kanunu’nun 17/4. maddesine 4369 Sayılı Kanun’la eklenen (k) bendi ile, organizesanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla oluşturulan iktisadiişletmelerin arsa ve işyeri teslimleri 01.08.1998 tarihinden itibaren KDV’den istisnaedilmiştir.

Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla müteşebbis heyet,Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla müteşebbis heyet,kooperatif veya diğer isimler altında iktisadi işletmeler oluşturulmaktadır. Buorganizasyonlar arsayı temin etme, altyapıyı tamamlama, işyerlerini inşa etme gibihizmetlerin tamamını veya bir kısmını yürütmek üzere kurulmaktadır. Kanunun 17/4.maddesine eklenen (k) bendi ile, bu organizasyonların sadece arsa ve işyeri teslimleri istisnakapsamına alınmıştır. Bu organizasyonların yapacakları her türlü hizmetler ile arsa ve işyeriteslimleri dışındaki teslimlerin yanı sıra, bölge ve site dışı arsa ve işyeri teslimleri de KDV’yetabi olacaktır. Ayrıca bunlara yapılan mal ve hizmet satışlarında KDV hesaplanacaktır.

Öte yandan, küçük sanayi sitesi kurulması amacıyla oluşturulmayan, yani küçük sanayisitesinin hazırlanmasından, oluşturulmasından veya yönetilmesinden sorumlu olmayanişyeri yapı kooperatifleri, anılan istisna kapsamına girmemekte, bu kooperatiflerin yapacağıarsa ve işyeri teslimleri genel hükümlere göre KDV’ye tabi bulunmaktadır.

60

YURT DIŞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV

1- Yurt Dışında Yapılan İnşaat İşlerinin KDV’nin Konusuna Girmediği

Yurt dışında inşaat işi yapan müteahhitler hizmeti yurt dışında ifa ettiklerinden, yabancıfirmalar da bu hizmetten kendi ülkelerinde yararlandıkları için, bu hizmetler KDV’ye tabitutulamayacaktır. Çünkü, yurt dışında yapılan ve yurt dışında yararlanılan hizmetlerKDV’nin konusuna girmemektedir.

2- Yurt Dışında İnşaat İşi Yapan Müteahhitlerin Aldıkları İşin Bir Bölümünü Türk2- Yurt Dışında İnşaat İşi Yapan Müteahhitlerin Aldıkları İşin Bir Bölümünü TürkTaşeronlara Yaptırmaları

Müteahhitler yurt dışında aldıkları inşaat işlerinin bir bölümünü Türk taşeronlarayaptırabilmektedirler. Türk taşeronlar hizmeti yurt dışında verdiklerinden ve müteahhitlerbu hizmetlerden yurt dışında yararlandıklarından, Türk taşeronların yurt dışındamüteahhitlere verdikleri hizmetler KDV’nin konusuna girmemektedir. Ancak bu şekildeişlem yapılabilmesi için, taşeronların hizmet faturasını müteahhidin yurt dışında bulunanşantiyesi adına düzenlemeleri gerekmektedir.

3- Müteahhitlerin Yurt Dışı İnşaatların Projelerini Türkiye’de Çizdirmeleri

Yurt dışında inşaat işini yapacak olan müteahhitlerin inşaata ait projeyi Türkiye’deçizdirmeleri halinde, proje çizim hizmetinden yurt dışında yararlanılacağından, proje çizimhizmeti hizmet ihracatı kapsamında KDV’den istisna tutulabilecektir.

61


4- Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kapsamında Yapılacakİhracatta KDV

a- Geçici Olarak İhraç Edilen Makine, Teçhizat ve Ekipmanlar İçin KDV İhracatİstisnası Uygulanabilir mi?

KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesinde düzenlenen ihracat istisnası, Kanun’un 2. maddesindetanımlanan teslim kapsamına giren mal satışlarına uygulanmaktadır. Ancak, 2008/1 sayılıtanımlanan teslim kapsamına giren mal satışlarına uygulanmaktadır. Ancak, 2008/1 sayılıTebliğ kapsamında geçici olarak yurt dışına gönderilen malların tasarruf haklarıdevredilmediğinden, KDV’deki ihracat teslimi hükmüne göre işlem yapılması mümkünbulunmamaktadır. Dolayısıyla, mükelleflerin yurt dışı müteahhitlik ve teknik müşavirlikhizmetleri kapsamında kullanmak ve tekrar yurda getirmek üzere geçici olarak yurt dışınagötürdükleri her türlü makine, teçhizat ve ekipman için KDV ihracat istisnası hükümlerininuygulanması ve bu mallar nedeniyle KDV iadesi talebinde bulunulması söz konusu değildir.Bu şekilde geçici olarak yurt dışına götürülen makine, teçhizat ve ekipmanlarda KDV ihracatistisnası, bu malların yurt dışında kesin satışının yapılması halinde uygulanabilecektir.

b- Makine, Teçhizat ve Ekipmanlar ile İnşaat Malzemeleri ve İşçilerin İhtiyacı Olan Tüketim Maddelerinin Kesin İhraç Edilmesinde KDV İstisnası Uygulaması

62


2008/1 sayılı Tebliğ kapsamında, yurt dışında müteahhitlik ve teknik müşavirlik hizmetiyapan mükelleflerin üstlendikleri işlerle ilgili olarak bir daha geri getirmemek üzeregötürdükleri her türlü makine, tesisat ve ekipmanlar ile inşaat malzemeleri ve işçilerinihtiyacı için gerekli olan tüketim maddeleri ile ilgili olarak da, KDV Kanunu’nun 11. maddesikapsamında istisna uygulanması ve KDV hesaplanmaması gerekmektedir.

5- Yurt Dışına Yapılan Makine ve Teçhizat Kiralamasında KDV5- Yurt Dışına Yapılan Makine ve Teçhizat Kiralamasında KDV

Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiler, işletmelerinde kayıtlı makine ve teçhizatları yurt dışındaki firmalara kiraya verebilmektedir. Bu tür kiralama işlemleri yurt dışında yerleşik kişi ve firmaların yanı sıra özellikle yurt dışında inşaat işi yapan firmalara iş makineleri kiralanması şeklinde ortaya çıkmaktadır.

a- Maliye Bakanlığı’nın Görüşü

Maliye Bakanlığı,

“iş makineleri ve ekipmanlarının yurt dışına kiraya verilmesi işleminin Türkiye’de yapılan veya Türkiye’de faydalanılan bir hizmet niteliğinde bulunmadığından, katma değer vergisinin konusuna girmediği ve bu nedenle hizmet ihracatı olarak değerlendirilemeyeceği”

görüşündedir. (MB. GİB. Ankara VDB’nin, 18.08.2008 tarih ve 3032 sayılı Özelgesi)

63


b- Danıştay’ın Görüşü

Danıştay,

“Türkiye’den yurt dışına yapılan makine ve teçhizat kiralamasının ticari kiralama yoluyla ihracat olarak hizmet ihracatı kapsamında KDV’den istisna olduğu”

görüşündedir. (Dn. 3. D.’nin, 31.01.2012 tarih ve E. 2009/2043, K. 2012/243 sayılı Kararı )

64

AKTİFE KAYITLI ARSALARIN BELEDİYEYE TERKİNDE KDV

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca imar gören bir arsanın yaklaşık % 40’ınıneğitim alanı, sağlık hizmeti alanı, park vb. amaçlarla kamu hizmetlerinde kullanılmak üzerebedelsiz olarak belediyeye terk edilmekte ya da bazı özel durumlar oluştuğunda aynıbelediye bölgesinde imar planları arsalar arasında emsal transferine izin verilebilmektedir.belediye bölgesinde imar planları arsalar arasında emsal transferine izin verilebilmektedir.Örneği, A ve B parselleri üzerinde ayrı ayrı 1000’er m2 inşaat yapılabilecek iken, B parselininyeşil alan olarak belediyeye terk edilmesi halinde bunun inşaat izin hakkının A parselinetaşınabildiği durumda, terkler karşılığı inşa edilecek bağımsız bölüm alanı artmaktadır.

Şirket aktifinde kayıtlı arsaların bir kısmının (%40), yapı inşaat ruhsatı aşamasında İmarKanunu uyarınca zorunlu olarak eğitim alanı, sağlık hizmeti alanı, park vb. amaçlarla kamuhizmetlerinde kullanılmak üzere bedelsiz olarak belediyelere teslimi ile bazı özeldurumlarda iki ayrı arsadan birinin kamusal amaçla kullanılmak üzere, terk edilenparseldeki inşaat alanı izin hakkının diğer arsanın inşaat alanına transfer edilmesi karşılığıterki işlemi, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/2-b maddesi kapsamında katma değervergisine tabi tutulmayacaktır. (MB. GİB. Büyük Mükellefler VDB’nin, 02.01.2012 tarih veB.07.1.GİB.4.99.16.02-KDV-17/2-b-1 sayılı Özelgesi)

65

EN AZ 2 YIL SÜREYLE AKTİFE KAYITLI TAŞINMAZLARIN SATIŞINDA İSTİSNA

3065 sayılı KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi ile, kurumların en az iki tam yıl süreyleaktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir veteslimleri, bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık gayrimenkul veiştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir veiştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir veteslimleri KDV’den istisna edilmiştir. Kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerindeyeralan gayrimenkullerinin satışında KDV istisnası uygulanabilmesi için aşağıdaki şartlarınbulunması gerekmektedir.

a) Taşınmazların İki Tam Yıl Süreyle Aktifte Bulundurulması

İstisna uygulamasına konu olacak taşınmazların iki tam yıl süreyle (730 gün) aktifte yeralmış olması gerekmektedir. Taşınmazlar Türk Medeni Kanunu’nun 704. maddesinde;

• Arazi,

• Tapu siciline ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,

• Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler

olarak sayılmıştır.

66


Taşınmazların satışında istisna uygulanabilmesi için, Türk Medeni Kanunu’nun 705.maddesi gereğince kurum adına tapuya tescil edilmiş olması gerekmektedir. Kurumlar adınatapuya tescili yapılmamış taşınmazların satışında istisna uygulanamayacaktır. Fiiliyatta cinstashihinin kurum adına tapuya tescilinin yapılmasında çeşitli nedenlerle gecikmelertashihinin kurum adına tapuya tescilinin yapılmasında çeşitli nedenlerle gecikmelerolabilmektedir. Bu gibi durumlarda, taşınmazın işletme aktifinde iki yıl süreyle bulunupbulunmadığının tespitinde, işletmede iki yıldan fazla süreyle sahip olunarak fiilenkullanıldığının, yapı inşaatı ruhsatı, vergi dairesi tespiti veya resmi kurum kayıtlarındanbirisi ile tevsik edilebilmesi mümkün olabilecektir.

b) İstisnadan Yararlanılabilmesi İçin Kurum Olunması Gerektiği

Madde hükmüne göre, istisnadan gerçek kişilerin yararlanması mümkün değildir. İstisnadanancak Kurumlar yararlanabilecektir. Bu düzenlemede “kurum”dan kasıt ise, KVK.nın 1.maddesinde sayılan işletmelerdir. Kurumun tam ve dar mükellef olması istisna uygulamasıbakımından önem taşımamaktadır. İstisnanın uygulanabilmesinin temel şartı, taşınmazlarınasgari iki tam yıl Kurum aktifinde yer alması, Kurumun bu değerlere iki yıl süreyle bilfiilsahip olmasıdır.

67


c) Taşınmaz Ticareti İle Uğraşılmaması

Madde hükmünde, istisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapanların, bu amaçlaellerinde bulundurdukları taşınmazların satışının istisnanın kapsamı dışında olduğuellerinde bulundurdukları taşınmazların satışının istisnanın kapsamı dışında olduğubelirtilmiştir. Ancak, kurumların faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis ettikleri taşınmazlarınsatışında KDV istisnasının uygulanması gerekir. Faaliyet konusu taşınmaz ticareti vekiralanması olan kurumların, bu amaçla iktisap ettikleri ve ellerinde tuttukları kıymetlerinsatışında istisnadan yararlanmaları mümkün değildir.

d) Taşınmazların Satış Suretiyle Devir ve Tesliminin Yapılması Gerektiği

İstisnanın uygulanabilmesi için, Kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alantaşınmazlarının satış suretiyle devir ve tesliminin yapılması gerekir. Satış dışındaki bağış,hibe şeklinde devir ve teslimler istisnanın kapsamı dışındadır.

e) KDV İstisnası Bakımından, Satış Bedelinin Tahsil Edilip Edilmemesinin Önemli Olmadığı

KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesinde, kurumların en az iki tam yıl aktiflerinde kayıtlı olan

68


gayrimenkullerinin satışında KDV istisnası uygulanabilmesi için, satış bedelinin tahsiledilip edilmemesinin bir önemi bulunmamakta, satışın gerçekleşmesi yeterlisayılmaktadır. Ayrıca, KDV istisnası bakımından, satıştan doğan kazancın sermayeyeilavesi yada ayrı bir fon hesabında gösterilmesi gibi bir şart da söz konusu değildir.ilavesi yada ayrı bir fon hesabında gösterilmesi gibi bir şart da söz konusu değildir.

İki Yıldan Fazla Şirket Aktifinde Bulunan Taşınmazların İcra Yoluyla Satışında KDV İstisnası

Uygulamada, şirket aktifinde iki yıldan fazla kayıtlı bulunan taşınmaz ve iştirak hisselerininçeşitli nedenlerle icra yoluyla satılması halinde, bu satışlara da KDV istisnası uygulanıpuygulanmayacağı konusunda tereddütlerle karşılaşılmaktadır.

Maliye Bakanlığı, kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle yer alan taşınmaz ve iştirakhisselerinin icra yoluyla satılması halinde de, bu satışın Kanun’un 17/4-r maddesi uyarıncaKDV’den istisna olacağı görüşündedir. (MB. GİB. Ankara VDB’nin, 16.08.2012 tarih veB.07.1.GİB.4.06.17.01-KDV-4:2010-14017-11/-846 sayılı Özelgesi)

69


En Az İki Tam Yıl Süreyle Şirket Aktifinde Kayıtlı Bulunan Arsaların Kat Karşılığı Müteahhitlere Verilmesi İşleminde KDV

Uygulamada, en az iki tam yıl süreyle şirket aktifine kayıtlı bulunan arsaların kat karşılığıUygulamada, en az iki tam yıl süreyle şirket aktifine kayıtlı bulunan arsaların kat karşılığımüteahhitlere verilmesi işlemine Kanun’un 17/4-r maddesinde düzenlenen KDV istisnasınınuygulanıp uygulanmayacağı konusunda tereddütlerle karşılaşılmaktadır.

Anılan 17/4-r maddesinden de fark edileceği üzere, kurumların aktifinde en az iki tam yılsüreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleri KDV’den istisnabulunmaktadır. İstisnanın uygulanabilmesi için, kurumların en az iki tam yıl süreyleaktiflerinde yer alan taşınmazların satış suretiyle devir ve tesliminin yapılmasıgerekmektedir. Taşınmazların satış dışındaki bağış, hibe şeklinde gerçekleşen devir veteslimleri istisnanın kapsamı dışındadır.

Maliye Bakanlığı, kat karşılığı inşaat işlerinin KDV karşısındaki durumuna ilişkin görüşünü30 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile belirlemiş, olayı “trampa” ekseninde değerlendirmiştir.Trampada bir malın karşılığını diğer bir mal teşkil etmektedir. Trampada malların mülkiyetikarşılıklı olarak el değiştirdiğinden, her iki taraf için de teslim gerçekleşmiş sayılmaktadır.

70


Sözü edilen 17/4-r maddesinde, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alantaşınmazlarının satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerinin KDV’den istisnaolduğu hükme bağlanmış, satışın karşılığının mutlaka para olması gerektiğine ilişkinherhangi bir şarta yer verilmemiştir.herhangi bir şarta yer verilmemiştir.

Trampa karşılıklı iki ayrı teslim, diğer bir ifade ile iki ayrı satış olduğundan, şirket aktifine enaz iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunan arsaların kat karşılığı müteahhitlere verilmesi işlemi,arsayı aktifinde bulunduran şirketin faaliyetleri arasında taşınmaz ticareti ve kiralamasıolmaması koşuluyla, KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesine göre KDV’den istisnabulunmaktadır. Maliye Bakanlığı da aynı görüşte bulunmaktadır. (MB. GİB. İzmir VDB’nin,15.08.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-766, Sivas Defterdarlığı’nın 02.08.2012 tarih veB.07.4.DEF.0.58.10.00-2010-24-55-8 sayılı Özelgeleri)

71


Tür Değiştirerek Sermaye Şirketine Dönüşen KollektifŞirketlerin Aktifine Kayıtlı Taşınmazların Satışında KV ve KDV İstisnasıBakımından 2 Yıllık Sürenin Başlangıç Tarihi

Uygulamada, kollektif şirket aktifine kayıtlı iken bu şirketlerin tür değiştirerek sermayeşirketine dönüşmeleri nedeniyle dönüşülen sermaye şirketi aktifine geçen taşınmazların türdeğişikliğinden sonraki tarihlerde satışında kurumlar vergisi ve KDV istisnalarınınuygulanabilmesi için aranılan “en az iki tam yıl süreyle aktife kayıtlı olma” şartında yeralan iki yıllık sürenin hesabında hangi tarihin esas alınacağı konusunda tereddütlerlekarşılaşılmaktadır.

Kollektif şirketlerin tür değiştirerek sermaye şirketine dönüşmesi TTK’nın 181. maddesinegöre geçerli tür değiştirmedir. Yine aynı Kanun’un 180. maddesine göre “(…) Yeni türedönüştürülen şirket eskisinin devamıdır.” Başka bir ifade ile tür değiştirmede küllihalefiyet söz konusudur. Yeni türe dönüştürülen şirketin eskisinin devamı olması ve küllihalefiyetin bir sonucu olarak kollektif şirket aktifine kayıtlı iken tür değişikliğisonucunda sermaye şirketi aktifine geçen taşınmazların satışında KV ve KDV

72


istisnası uygulamaları açısından aranılan 2 yıllık aktifte bulundurma süresininbaşlangıç tarihi olarak, tür değiştirerek sermaye şirketine dönüşen kollektif şirketinaktifine kaydedildiği tarihin esas alınması gerekmektedir. Ancak, bu şekilde işlemyapılabilmesi için, tür değişikliği işleminin GVK’nın 81/3. maddesi kapsamında ve buyapılabilmesi için, tür değişikliği işleminin GVK’nın 81/3. maddesi kapsamında ve bumaddede belirtilen şartlar çerçevesinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Maliye Bakanlığıda aynı görüştedir. (GİB. İzmir VDB’nin, 23.01.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-64sayılı Özelgesi)

Organize Sanayi Bölgesindeki Ön Tahsis Belgeli Gayrimenkul Tesliminde KDVİstisnası

Tahsis işlemi yapılan ancak tapuda tescil işlemi yapılmamış arsaların satılması durumunda,satış işleminin KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi kapsamında istisna edilmesi mümkünbulunmamaktadır. Diğer taraftan, tahsis işlemi yapılmış gayrimenkullerin tapuya tesciledilmesi ve daha sonra elden çıkarılması işleminde, KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesindedüzenlenen istisnanın uygulanması bakımından, tahsis işlemi yapılan gayrimenkullerin ilkiktisap tarihinin esas alınması gerekmektedir (GİB. Kayseri VDB’nin, 23.12.2011 tarih veB.07.1.GİB.4.38.15.01-KDV-20-872-146 sayılı Özelgesi) 73


Belediye ve İl Özel İdarelerinin Mülkiyetinde En Az İki Tam Yıl Süreyle BulunanTaşınmazların Satışında KDV İstisnası

KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi ile belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en aziki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleriKDV’den istisna edilmiş, istisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, buKDV’den istisna edilmiş, istisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, buamaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmazların teslimlerinin istisna kapsamı dışındaolduğu belirtilmiştir.

Buna göre, belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde en az iki tam yıl süreyle bulunantaşınmazların satışı işlemleri KDV’den istisna bulunmaktadır. Ancak, Maliye Bakanlığı,belediyelerin arsa karşılığı inşaat işi kapsamında arsa karşılığında elde ettikleri konut ve işyerlerinin satışını taşınmaz ticareti olarak değerlendirmekte ve istisna kapsamı dışındabırakmaktadır.

74

KONUT YAPILMAK ÜZERE PROJELENDİRİLMİŞ ARSA TESLİMİNDE KDV

Mal ve hizmetlere uygulanacak KDV oranlarının tespitine ilişkin olarak çıkarılan 2007/13033sayılı BKK ile, Kararnameye ekli (I) sayılı listenin 11. sırasında yeralan “belediyeler, il özelidareleri, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve bunların %51 veya daha fazla hissesine yadayönetiminde oy hakkına sahip oldukları işletmeler tarafından konut yapılmak üzereprojelendirilmiş arsaların (sosyal tesisler için ayrılan bölümler dahil) net alanı 150 m2’ninaltındaki konutlara isabet eden kısmı”nın tesliminde KDV oranı % 1 olarak belirlenmiştir.altındaki konutlara isabet eden kısmı”nın tesliminde KDV oranı % 1 olarak belirlenmiştir.

Buna göre;

- Belediyeler,

- İl Özel İdareleri,

- Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,

- Bunların % 51 veya daha fazla hissesine yada yönetiminde oy hakkına sahip olduklarıişletmeler

tarafından konut yapılmak üzere projelendirilmiş arsaların (sosyal tesisler için ayrılanbölümler dahil) tesliminden bu arsaların net alanı 150 m2’nin altındaki konutlara isabeteden kısmı % 1, kalan kısımları ise genel oranda (% 18) KDV’ye tabi bulunmaktadır.

75

DÖVİZLE YAPILAN İNŞAAT İŞLERİNDE

KDV� Bedeli döviz cinsinden veya dövize endekslenerek belirlenen inşaat taahhüt

işlerinde, dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki TC. MerkezBankası döviz alış kuru üzerinden TL’ye çevrilmesi ve KDV’nin bulunacak tutarüzerinden hesaplanması gerekir.

� İnşaat taahhüt işlerinde avans olarak ödenen döviz bedeli için fatura veyabenzeri belge düzenlenmesi halinde, vergiyi doğuran olay meydana

76

benzeri belge düzenlenmesi halinde, vergiyi doğuran olay meydanageldiğinden, fatura veya benzeri belgenin düzenlendiği tarihteki TC. MerkezBankası döviz alış kuru üzerinden TL’ye çevrilerek KDV hesaplanması gerekir.

� Avans için fatura veya benzeri belge düzenlenmemesi halinde, malın teslimiveya hizmetin yapıldığı tarihte avans da dahil olmak üzere toplam bedele aitdövizin TL’ye çevrilerek KDV hesaplanması gerekir.

� Ödemenin geç yapılması nedeniyle ortaya çıkan lehe kur farkının vade farkıolarak değerlendirilerek malın veya hizmetin tabi olduğu oranda KDV’ne tabitutulması, kur farkı için ilk faturaya atıfta bulunularak ikinci bir faturadüzenlenmesi gerekir. (105 No.lu KDV Tebliği ve 60 No.lu KDV Sirküleri)

DÖVİZLE YAPILAN İNŞAAT İŞLERİNDE KDV

� Kur farklarında; KDV dahil toplam bedel geç ödeniyorsa iç yüzde, KDV hariç bedelgeç ödeniyorsa dış yüzde yöntemiyle KDV hesaplanması gerekir.

� Bedeli döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak yapılan inşaat işleri nedeniylekurlardaki düşme nedeniyle müteahhit veya inşaat şirketi aleyhine oluşan kurfarklarının, KDV Kanunu’nun 35. maddesi kapsamında “matrahta değişiklik” olarak

77

farklarının, KDV Kanunu’nun 35. maddesi kapsamında “matrahta değişiklik” olarakdeğerlendirilmesi ve hizmet bedeli ve KDV tutarının buna uygun olarakdüzeltilmesi gerekir.

� Maliye Bakanlığı, 105 No.lu KDV Tebliğinden önce verdiği özelgelerde, bedelin dövizcinsinden veya dövize endekslenerek ifade edilmesinin mutat olduğu uluslararasıihaleler ile işin mahiyeti nedeniyle bedelin döviz cinsinden veya dövizeendekslenerek ifade edilmesi gereken kamu ihalelerinde, geç ödeme nedeniyleortaya çıkacak kur farklarının KDV matrahına dahil edilemeyeceğini belirtmiştir.

� Yaptığımız araştırmada, 105 No.lu Tebliğden sonra bugüne kadar aksine verilmiş birözelgenin bulunmadığı tespit edilmiştir. Bize göre aynı görüş devam etmektedir.Ancak, bu konuda yeni tarihli bir özelge alınmasında yarar olacaktır.

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ

1) Kargoda, Postada Kaybolan Faturalar, Gider Kaydı ve KDV İndirimi

Mükelleflerce Yapılan Uygulama

Satıcı firmalar, faturanın kendilerinde kalan nüshasının fotokopisi üzerine“Aslı Gibidir” yazarak kaşeleyip imzalamakta, alıcılar ise satıcılar tarafından

78

“Aslı Gibidir” yazarak kaşeleyip imzalamakta, alıcılar ise satıcılar tarafındanbelirtilen şekilde onaylanan fatura fotokopilerini kayıtlarına intikal ettirmekteve KDV’lerini indirim konusu yapmaktadırlar.

Maliye Bakanlığı’nın Görüşü ve Uygulaması

Maliye Bakanlığı, gider kaydı ve KDV indiriminin prensip olarak faturaasıllarına göre yapılması gerektiği, fatura asıllarının kaybedildiği durumlardaise faturanın satıcılarda kalan nüshasının noter tasdikli fotokopilerine (Buörnek üzerine, “Zayi olan aynı tarih ve sayıyı taşıyan fatura aslı yerinekullanılmak amacıyla tasdik edilmiştir.” şeklinde noterce şerhdüşülmesi gerekir.) dayanılarak gider kaydı ve KDV indiriminin yapılabileceğigörüşündedir.


2) KDV İndirim ve İadelerinde Müteselsil Sorumluluk ve KurtulmaYolları

84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile müteselsil sorumluluğun usul veesasları belirlenmiştir.

79

Satıcının KDV’yi Hazine’ye intikal ettirmediğinin tespit edilmesi halinde,hesaplanan vergi ile sınırlı olmak üzere Hazine’ye intikaletmeyen vergidenaşağıda belirtilen usul ve esaslara göre satıcı ile birlikte alıcılar da müteselsilsorumlu olacaklardır:

- Vergi, mükellef adına tarh-tahakkuk ettirilecek ve öncelikle mükelleftenaranacaktır.

- Müteselsil sorumluluk satın alınan mal ve hizmet bedeli üzerindenhesaplanan katma değer vergisi varsa gecikme faizi ve gecikme zammı ilesınırlıdır. Cezalar sorumluluk kapsamı dışındadır.

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİSorumluluğu Ortadan Kaldıran HallerAlıcılar KDV dahil toplam işlem bedelini;- 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunanbanka veya özel finans kurumları vasıtasıyla ödemeleri ve banka veyaözel finans kurumuna yapılacak ödeme sırasında düzenlenecekbelgede satıcının (veya adına hareket edenlerin) adı-soyadı (tüzel

80

belgede satıcının (veya adına hareket edenlerin) adı-soyadı (tüzelkişilerde unvanı) ile banka veya özel finans kurumundaki hesapnumarasını ve vergi kimlik numarasını doğru olarak yazdırmaları,- Ödemenin çekle yapılmış olması halinde, Türk Ticaret Kanunuhükümlerine uygun olarak çek düzenlemeleri ve lehine çek keşideedilenin vergi kimlik numarası yazmaları,halinde, müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhataptutulmayacaklardır. Herhangi bir hesaba bağlı olmaksızın gönderilenhavaleler ile ödemelerin kasadan yapılması sorumluluğu ortadankaldırmamaktadır.


� Posta idaresi vasıtası ile yapılan ödeme, müteselsil sorumluluk uygulamasındankurtulmak için yeterli değildir.

� Hamiline yazılı olarak keşide edilen çekle ödeme yapan mükelleflerin müteselsilsorumluluktan kurtulmaları mümkün değildir.

� Mal ve hizmet alımlarının şirket kredi kartı ile yapıldığının bankalardan alınacak

81

� Mal ve hizmet alımlarının şirket kredi kartı ile yapıldığının bankalardan alınacakdurumu tevsik eden bir yazı ibraz eden mükellefler, müteselsil sorumluluktankurtulabilir. Ancak, şirket ortağı veya çalışanlarına ait kredi kartı ile yapılan alımlarbu kapsamda değerlendirilmemektedir.

� Senet mukabili yapılan ödemeler, müteselsil sorumluluk uygulamasındankurtulmak için yeterli değildir.

� Müteselsil sorumluluktan kurtulmak için, keşide edilen çeke lehdarın vergi kimliknumarasının yazılması gerekmektedir. Çekin satıcının bizzat kendisi yerine adınahareket eden temsilcisi, vekili veya istihdam ettiği kişiler lehine keşide edilmesihalinde çeke bu kişilerin vergi kimlik numarası yazılmalıdır. Bu durumda, alıcınınlehine çek keşide ettiği kişinin satıcıyla olan ilgisini tevsik eden bir belgeye sahipolması, ileride sorumluluktan kurtulmak için gerekli olacaktır.

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ� Alıcı ile satıcı arasında muvazaaya dayanan bir işlem yapıldığının veya menfaat

sağlayan doğrudan bir ilişkinin veya hısımlık, sermayesine katılma,organizasyon veya yönetimi içinde yer alma şeklinde dolaylı bir ilişkininbulunduğunun vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmiş raporlarlatespit edilmiş olması halinde, ödeme banka veya özel finans kurumu vasıtasıylaya da çekle yapılmış olsa bile, alıcıların müteselsil sorumluluğu ortadan

82

ya da çekle yapılmış olsa bile, alıcıların müteselsil sorumluluğu ortadankalkmayacaktır.

� Müşteri çekleriyle yapılan ödemelerde müteselsil sorumluluk uygulamasınamuhatap tutulmamak bakımından, çekin tam ciro (ciro edenle ciro edileninisim, unvan vb. ile vergi kimlik numarasının belli olduğu şekilde) ile devrininyapılması ve kendi ödemelerinde kullanılması gerekir. Çeklerin beyaz ciro iledevri bu kapsamda değerlendirilmemektedir.

� Haklarında SMİYB düzenleme dışında olumsuz tespit veya SMYİB kullanmaraporu bulunanlardan alışlarınıza ilişkin ödemelerin mahsuplaşma yoluylayapılmasının müteselsil sorumluluk kapsamında yapılmış ödeme olarak kabuledilmesi mümkün bulunmamaktadır.”(MB. GİB. İstanbul VDB’nin, 03.02.2012tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-435 sayılı Özelgesi)

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ3) İşi Bırakan Müteahhitlerin İndiremedikleri KDV’yi GiderYazabilecekleri

Faaliyetini terk eden müteahhitlerce yüklenilip indirilemeyen KDV artık“indirilemeyecek KDV” haline dönüştüğünden, GVK ve KVK yönünden giderolarak dikkate alınması gerekir.

83

4) Arsa Sahibi Adına Yapılan Giderlerin Durumu ve KDV İndirimi

Kat karşılığı inşaat işlerinde taraflar aralarında yaptıkları sözleşmelerle, karşılıklıyükümlülüklerini belirlemektedirler. Bu yükümlülüklerden birisi de, inşaatla ilgiliolarak yapılacak giderlerin kim tarafından karşılanacağıdır.

Tip sözleşme haline gelen ve genel kabul gören bu sözleşmelere, yapılan inşaatlarailişkin olarak ilgili mevzuatları gereği arsa sahibi tarafından ödenmesi gerekenbazı giderlerin (belediye, su idareleri, elektrik şirketlerine ve yapı denetimşirketlerine yapılan ödemeler) müteahhitler tarafından üstlenilmesi hususundahükümler konulabilmektedir.

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİİlgili mevzuatı gereği arsa sahibi tarafından ödenmesi gereken giderlerin(belediye, su idareleri, elektrik şirketlerine ve yapı denetim şirketlerine yapılanödemeler) taraflar arasında yapılan sözleşmeye istinaden müteahhit tarafındankarşılanması halinde, bu giderlerin müteahhitler tarafından gelir ve kurumlarvergisi yönünden gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı ve KDV’lerininindirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusunda tereddütlerlekarşılaşılmaktadır.

84

karşılaşılmaktadır.� Maliye Bakanlığı’nın Görüşü ve Uygulaması

Birinci Görüşü

Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesine göre vergilendirmede olayın gerçekmahiyeti esas olduğundan, söz konusu ödemelerin yapı sahibi adınamüteahhitler tarafından yapıldığının taraflar arasında düzenlenen ve buhususlarında yer aldığı sözleşme veya banka dekontu ile belgelendirilmesihalinde, bu ödemelerin GVK’nın 40. maddesine göre ticari kazancın tespitindegider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. (GİB, AnkaraVDB.’nin, 10.07.2006 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.16.01 sayılı Özelgesi.


İkinci ve Son Görüşü (Mevcut Uygulama)

Kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca müteahhitler tarafından ödenen ancak faturasıarsa sahibi adına düzenlenmiş bulunan ve inşa edilecek binanın ruhsatı için çeşitlikurumlara (belediye, su idaresi, elektrik idaresi, yapı denetim şirketi vb.) yapılan harç,

85

kurumlara (belediye, su idaresi, elektrik idaresi, yapı denetim şirketi vb.) yapılan harç,katılım payı vb. için ödenen bedellerin, ticari kazancın tespitinde gider veya maliyetolarak indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Ayrıca, ticari kazancın tespitinde dikkate alınacak giderlerin indirim konusuyapılabilmesi için giderlerin tevsike esas belgelerle belgelendirilmesi ve bu belgelerinmükellef adına düzenlenmesi gerekmektedir. Söz konusu ödemeler için arsa sahibi adınadüzenlenecek fatura vb. belgelerde yer alan KDV’nin, müteahhitlerce ödenmiş olsa dahiindirim konusu yapılması veya gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. (GİB.İstanbul VDB.’nin, 22.06.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 40-811 ve 22.03.2012 tarihve B.07.1.GİB.4.34. 19.02-105[229-2012/VUK-1- . . .]-1120 sayılı Özelgeleri)

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİKişisel Görüşümüz

Mükelleflerin yaptıkları harcamaların kayıtlarda gösterilebilmesi ve KDV’sininindirilebilmesi için; VUK’da sayılan belgelerle belgelendirilmesi ve belgelerinmükellefler adına düzenlenmiş olması gerekir.

Genel prensip ve uygulama bu şekilde olmakla beraber, bazı durumlarda ilgili

86

Genel prensip ve uygulama bu şekilde olmakla beraber, bazı durumlarda ilgilimevzuatı vb. nedenlerle adına belge düzenlenenler ile gerçekte ödemeyiyapanlar farklı kişiler olabilmektedir.

Bize göre, bu şekilde yapılan giderler, aslında adına belge düzenlenenin değil,ödemeyi gerçekte yüklenen mükellefin gideridir ve dolayısıyla bu mükellefinsafi gelir ve kazancının tespitinde dikkate alınması gerekir. Bu görüş, VUK’un3/B maddesine de uygundur. Kat karşılığı inşaat işlerinde, hemen hemen tümmasraflara müteahhitler tarafından katlanıldığından ve bu durum örf veadetler ile bu konuda yerleşik hale gelen tip sözleşmelerle de sabit olduğundan,ilgili mevzuatı vb. nedenlerle arsa sahipleri adına müteahhitlerce katlanılan

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİgider ve maliyetlerin, VUK’un 3/B maddesi gereği müteahhitlerin safigelir ve kazancının tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınmasıgerektiği görüşündeyiz. Çünkü, bu giderlere ilişkin belgeler arsasahipleri adına düzenlenmiş olmakla beraber, giderlere katlananlargerçekte müteahhitlerdir.Kişisel görüşümüze göre, kat karşılığı inşaat işlerinde, arsa sahipleri

87

Kişisel görüşümüze göre, kat karşılığı inşaat işlerinde, arsa sahipleriadına yapılan ödemeler;- Yapılan işle ilgili ise,- Taraflar arasında yapılan sözleşmede bu ödemelerin müteahhitlertarafından yapılacağına dair bir hüküm varsa,- Ödeme müteahhitler tarafından yapılmış ve bu husus ödeme belgeleriile ispat ve tevsik edilebiliyorsabelgeler arsa sahipleri adına düzenlenmiş olsa dahi, anılan ödemelermüteahhitler tarafından doğrudan gider veya maliyet unsuru olarakdikkate alınabilmeli ve KDV’si de indirim konusu yapılmalıdır.


5) Çalınan Mallarda KDV İndirimi

Çalınan-kaybolan malların KDV Kanunu’nun 30/c maddesi kapsamında zayiolan mal olarak değerlendirilmesi gerekir.Malların çalındığının polis tutanağı, duruma göre mahkeme kararı ile ispat vetevsik edilmesi halinde, Kanun’un 30/c maddesine göre malların zayi

88

Malların çalındığının polis tutanağı, duruma göre mahkeme kararı ile ispat vetevsik edilmesi halinde, Kanun’un 30/c maddesine göre malların zayiolduğunun kabul edilmesi ve bu mallar nedeniyle yüklenilen KDV’lerinindirilmemesi gerekir. Çünkü, çalınan mallar nedeniyle yüklenilen KDV’lerinKanun’un 30/c maddesine göre indirilmesi mümkün değildir.Malların çalındığının ya da kaybolduğunun geçerli belgelerle ispat ve tevsikedilememesi halinde, malların çalınmadığı, belgesiz satıldığı kabul edilecektir.Bu durumda ise, kaybolduğu veya çalındığı iddia olunan malların emsal satışbedeli üzerinden hasılat yazılması ve KDV hesaplanması söz konusu olacaktır.Durumun sonraki tarihlerde yapılacak bir vergi incelemesi ile tespiti halinde,malların emsal satış bedeli üzerinden hesaplanacak KDV, vergi ziyaı cezalıolarak mükelleflerden aranılabilecektir.

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ6) KDV’nin Bedele Dahil Olup Olmadığının İhtilaflı OlmasıHalinde Yapılacak İşlem

KDV’nin bedele dahil olup olmadığı hususunda ihtilaf bulunmasıhalinde, alıcı ile satıcı arasında yapılan sözleşmeye bakılmalıdır.Sözleşmede bedelin KDV dahil olarak belirlenmesi öngörülüyorsa, teslimve hizmet bedeli üzerinden ayrıca KDV hesaplanmamalıdır. Sözleşmede

89

ve hizmet bedeli üzerinden ayrıca KDV hesaplanmamalıdır. SözleşmedeKDV’nin bedele dahil edilip edilmeyeceğine ilişkin hüküm bulunmamasıhalinde, KDV teslim ve hizmet bedeli üzerinden ayrıca hesaplanmalıdır.(MB.nin 5/9/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-KDV-2:2010-14020-03-682 sayılı özelgesi)7) Binek Otomobile Ait İndirilemeyen KDV’nin Doğrudan Gider YazılabileceğiBinek otomobillerine ait olup indirilmesi mümkün olmayan KDV ve ÖTV,doğrudan gider olarak dikkate alınabileceği gibi, maliyete de dahiledilebilecektir. Maliye Bakanlığı’nın görüşü de bu doğrultudadır.

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ8) Süresinde Düzenlenmemesi Nedeniyle Hiç DüzenlenmemişSayılan Faturalardaki KDV İndirilebilir mi?

VUK 231/5’e göre, faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihtenitibaren azami yedi (7) gün içinde düzenlenmesi gerekmekte olup, busüre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemişsüre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemişsayılmaktadır. Süresinde düzenlenmeyen faturalar için VUK 353/1.maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilmektedir.

Yazılı literatürde 7 günlük sürede düzenlenmeyen faturaların doğrudanyok sayılacağına ilişkin açık bir hüküm ya da düzenlemebulunmamaktadır.

SMİYB dışında, düzenlenen faturaların şekli ve usulü hükümlereuyulmaması nedeniyle içerik ve esas yönünden yok kabul edilmesikanunen mümkün değildir

90

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİAyrıca, VUK’un 3/B ve KDV Kanunu’nun 29-34. maddeleri uyarınca,süresinde düzenlenmemesi nedeniyle hiç düzenlenmemiş sayılarak özelusulsüzlük cezası kesilen faturaların harcamaların ve satış hasılatınınkayıtlara intikali yönünden geçerli ve tevsik edici belge olarak kabuledilmesi gerektiğinden, bu faturalarda yer alan KDV’lerin genel esaslaredilmesi gerektiğinden, bu faturalarda yer alan KDV’lerin genel esaslarçerçevesinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Maliye Bakanlığı’nca tayin edilen ve aşağıda özetlerine yer verilen ikiözelgede de, süresinde düzenlenmemesi nedeniyle hiç düzenlenmemişsayılan ve özel usulsüzlük cezası kesilen faturaların harcamaların yasalkayıtlara intikalinde geçerli belge olarak kabul edileceği ve bufaturalardaki KDV’nin indirilebileceği belirtilmiştir.

Söz konusu özelgelerin özetleri aşağıdadır:

91

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ“Süresinde düzenlenmemesi nedeniyle faturanın hiçdüzenlenmemiş sayılarak faturada belirtilen işlemin geçersizsayılması mümkün bulunmadığı gibi, Kanun’un 3/B maddesi ile deçelişecektir. Dolayısıyla, süresi içerisinde düzenlenmeyen faturalariçin VUK’un 353/1. maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilecekiçin VUK’un 353/1. maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilecekve bu faturalar vergi kanunları bakımından ispat edici bir vesikaolarak değerlendirilecektir.”(GİB. Ankara VDB.nin 31.01.2007 tarih ve5893 sayılı Özelgesi)

“Hiç düzenlenmemiş sayılması faturada yazılı mal ve hizmetinteslim edilmediği anlamına gelmez. Zamanında düzenlenmeyenfatura için hiç düzenlenmemiş sayılarak özel usulsüzlük cezasıkesilmesi ancak faturanın geçerli belge olarak kabul edilmesi vebu faturada gösterilen KDV’nin indirilmesi gerekir.” (MB.nin,17.02.1999 tarih ve 52/5211-44/5495 sayılı Özelgesi)

92

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ10) Faturada Fazla ve Yersiz Hesaplanan KDV’nin İndirim YoluylaTelafi Edilme Yöntemi Kaldırıldı, Artık İndirilemeyecek DİKKAT

Fazla ve yersiz KDV aşağıdaki durumlarda söz konusu olmaktadır:

- Vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı halde düzenlenen fatura veya benzeri belgelerde KDV gösterilmesi (KDV’nin konusuna girmeyen veya benzeri belgelerde KDV gösterilmesi (KDV’nin konusuna girmeyen bir işlem için KDV hesaplanması gibi),

- KDV’yi fatura veya benzeri belgelerde göstermeye hakkı bu-lunmayan mükelleflerin düzenledikleri bu tür belgelerde KDV göstermeleri,

- Fatura veya benzeri belgelerde olması gerekenden daha yüksek meblağda KDV hesaplanması ve gösterilmesi (% 1 KDV’ye tabi işlem için % 8 veya % 18 KDV hesaplanması gibi).

93

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİMaliye Bakanlığı, fazla ve yersiz hesaplanan KDV ile ilgili olarak yapılacakişlemleri 23 ve 91 Seri No.lu KDV Genel Tebliğleri ile belirlemiş, bu vergilerinindirim yoluyla telafi edilmesini, indirimin mümkün olmaması halinde iseiadesini uygun görmüş, gerek indirim gerekse iadede, fazla veya yersizKDV’ye maruz kalan alıcıları muhatap almıştı. Fazla ve yersiz KDV’yemuhatap olan alıcılar, bu vergiyi indirim konusu yapıyor, indirimin mümkünolmaması halinde ise iade olarak talep edebiliyordu.olmaması halinde ise iade olarak talep edebiliyordu.

Ancak, 116 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile alıcı mükelleflerin fazla veyersiz muhatap oldukları KDV’leri indirim yoluyla telafi etmeleriyöntemi yürürlükten kaldırılmış, iadede ise önceki uygulamanın aksinealıcılar değil satıcılar muhatap alınmıştır.

Yeni uygulamada vergi idaresi bu işlemde alıcıyı değil satıcıyı muhatap alarak,fazla ve yersiz KDV’nin satıcı tarafından alıcıya iade edilmesini, daha sonra isesatıcı tarafından iade olarak talep edilmesini öngörmüştür. Alıcı bu vergiyiindirim konusu yapmış ise, fazla veya yersiz KDV tutarını indirimhesaplarından çıkarmak suretiyle düzeltmesi gerekmektedir.

94

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİAlıcıların gereksiz düzeltme işlemlerine muhatap olmamak bakımından, mal ve hizmetalımları veya giderler nedeniyle kendilerine düzenlenen fatura veya benzeri belgeleridikkatlice inceleyerek, fazla ve yersiz KDV varsa bunu daha başlangıçta düzelttirmesi uygunolacaktır. Bu şekilde, hem fazla ve yersiz KDV ödemeyecekler, hem de sonradan düzeltmeişlemleri yapmayacaklardır. ALICILARIN sonradan bu durumu fark etmeleri halinde ise,fazla ve yersiz ödenen KDV’yi SATICILARDAN talep etmeleri ve iadesini talep ettiklerifazla ve yersiz ödenen KDV’yi SATICILARDAN talep etmeleri ve iadesini talep ettiklerivergiyi indirim hesaplarından çıkararak düzeltmeleri gerekmektedir.

- Fazla ve Yersiz Hesaplanan/Ödenen KDV’nin Beyan Edilmeden Önce Düzeltilmesi

Satıcının fazla ve yersiz KDV hesapladığının ve/veya tahsil ettiğinin gerek satıcının kendisigerekse alıcı tarafından beyan süresinden önce fark edilmesi halinde, yanlış KDV’li faturanıniptal edilerek yerine doğru KDV tutarlı fatura düzenlenmesi veya satıcıya alıcı tarafındaniade faturası düzenlenip yerine satıcı tarafından doğru fatura düzenlenmesi suretiyle işlemindüzeltilmesi mümkündür. Tabii ki bu durum her iki tarafın KDV mükellefi olduğu hallerdegeçerlidir. Alıcının KDV mükellefi olmadığı ve fazla ve yersiz KDV’nin satıcı tarafındanhenüz beyan edilmediği durumda ise, önceki faturanın iptal edilerek yerine doğru faturanınveya benzeri belgenin düzenlenmesi, KDV tahsil edilmişse, fark KDV’nin alıcıya iadeedilmesi gerekmektedir.

95

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ- Fazla ve Yersiz Hesaplanan/Ödenen KDV’nin Satıcı Tarafından BeyanEdildikten Sonra Düzeltilmesi

Faturada fazla ve yersiz KDV gösterilip satıcı tarafından bu faturaya göre beyandabulunulduktan sonra durum fark edilirse, düzeltme işleminin aşağıdaki gibiyapılması gerekir:

- Kural olarak, fazla veya yersiz hesaplanan KDV bulunması durumunda, gereksatıcı gerekse alıcı nezdinde işlemin KDV uygulanmadan önceki halinedöndürülmesi esastır.

- Fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, öncelikle satıcı tarafından alıcıya iadeedilecektir.

- Alıcının indirim hakkı bulunan mükellef olmaması durumunda, satıcının sözkonusu fazla veya yersiz KDV tutarını alıcıya ödemesi ve ödeme yaptığını gösterirbir belge ile vergi dairesine başvurması gerekmektedir.

96

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İNDİRİMİ- Alıcı indirim hakkı bulunan bir mükellef ise, satıcının öncelikle fazla veya yersizKDV tutarını alıcıya ödemesi, bu ödemeyi yaptığını gösterir belge ile alıcının fazlaveya yersiz KDV tutarını indirim hesaplarından çıkarmak suretiyle düzeltmeyaptığını alıcının vergi dairesinden alınacak bir yazıyla tevsik etmesi gerekir.

- Satıcının yukarıda sayılan belgelerle birlikte beyanlarını düzeltmesi gerekir.Düzeltme işlemi, fazla veya yersiz hesaplanan KDV tutarının ilgili dönemDüzeltme işlemi, fazla veya yersiz hesaplanan KDV tutarının ilgili dönembeyannamesinden tenzil edilerek ve sonraki dönemler de buna göre düzeltilmeksuretiyle yapılacaktır.

- Fazla veya yersiz olarak ödenen KDV’nin, satıcı tarafından iade olarak talepedilebilmesi için, KDV beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan edilmesive beyana konu edildiği dönem ile iade talep edilen dönem arasında asgari sözkonusu KDV tutarı kadar ödenecek KDV çıkması gerekmektedir. Beyan edilendönemle iade talep edilen dönem arasında fazla veya yersiz uygulanan KDVtutarından daha düşük tutarda ödenecek KDV çıkması durumunda, sadece bututar iadeye konu edilebilecektir. Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönemarasında ödenecek KDV çıkmaması durumunda ise, sadece düzeltme yapılacakolup, iade söz konusu olmayacaktır. 97

- Fazla ve Yersiz KDV Artık Alıcılara Değil, Satıcılara İade Edilecek

Önceki uygulamada, fazla ve yersiz KDV’ye muhatap olan mükelleflerden satıcılarsadece bu vergiyi beyan etmekle sorumlu iken, alıcılar vergiyi öncelikle indirimkonusu yapmakta, indirimin mümkün olmaması halinde ise iade olarak talepetmekteydiler. İade işleminin zor ve karışık olduğu hususu dikkate alındığında,satıcının yaptığı bir hatanın bedeline ve sonuçlarına, sadece faturayı kontrol


satıcının yaptığı bir hatanın bedeline ve sonuçlarına, sadece faturayı kontroletmeyen alıcılar katlanmaktaydı.

116 No.lu Tebliğ ile getirilen yeni uygulamada ise, bu hata giderilerek muhatapsatıcılar alınmış, fazla ve yersiz KDV’nin satıcılar tarafından alıcılara iade edilmesi,daha sonra iade edilen bu verginin satıcı tarafından vergi dairesinden iade olaraktalep edilmesi esası benimsenmiştir. Bu şekilde, fazla ve yersiz KDV hesaplanmasıişleminde bir hatası ve kusuru bulunmayan alıcılar epey bir işlem ve finansyükünden kurtulmuştur.

98

NET ALANI 150 METREKAREYE KADAR KONUT TESLİMLERİNDE KDV İADESİ

Net Alanı 150 M2’ye Kadar Olan Konut Teslimleri

Net alanı 150 metrekareye kadar olan konut teslimleri % 1 KDV’ye tabiolup, indirimli orana tabi işlemler kapsamındadır. KDV Kanununun 29/2.

99

olup, indirimli orana tabi işlemler kapsamındadır. KDV Kanununun 29/2.maddesine göre, indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilipindirilemeyen KDV’lerin Bakanlar Kurulu tarafından ilgili yıl içinbelirlenen asgari iade tutarını aşan kısmı, mükelleflere yılı içindemahsuben, yılı geçtikten sonra da nakden ve mahsuben iadeedilmektedir.

İadeye ilişkin usul ve esaslar 119 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ilebelirlenmiştir.


� İndirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV alacakları, mükellefinkendisine ait;

- İthalde alınanlar da dahil vergi borçları,

- SGK prim borçları,

- Elektrik ve doğalgaz borçlarına mahsup edilebilecektir.

100

- Elektrik ve doğalgaz borçlarına mahsup edilebilecektir.

Faaliyetleri indirimli orana tabi işlemlerden oluşan kollektif şirketler ileadi ortaklıklar (şirketler) adına ortaya çıkan KDV iade alacakları, sözkonusu şirket ortaklarının yalnızca vergi (ithalde alınanlar dahil) veSGK prim borçlarına mahsup edilebilecektir.

KVK’ya göre vergi dairesine iş ortaklığı olarak mükellefiyet tesis ettirenişletmelerin, diğer kurumlar vergisi mükelleflerinde olduğu gibiortaklarının vergi ve sigorta prim borçlarına bu uygulama kapsamındamahsup yapılması mümkün bulunmamaktadır.


� İndirimli orana tabi işlemleri bulunan mükellefler, bu işlemleri nedeniyle yüklendikleri veindirim yoluyla telafi edemedikleri için yılı içinde mahsuben iadesini talep edecekleri KDVtutarını aylar itibariyle ve kümülatif olarak hesaplayacaklardır. İade talebinin, ilgilivergilendirme dönemleri itibariyle indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması gerekmekteolup, işlemlerin ayrıştırılıp sadece bir kısmına yönelik hesaplama yapılması ve bu şekilde iadetalep edilmesi mümkün değildir.

101

� Yılı içinde mahsuben iade edilecek KDV tutarının hesaplanmasına ilgili yılın Ocakdöneminden itibaren başlanacak, hesaplama aylar itibariyle ve kümülatif olarakgerçekleştirilecektir.

� Bu şekilde yapılacak hesaplama sonunda iade tutarının 2014 yılı için 17.700 TL’yi geçtiğidönemde aşan kısmın, izleyen dönemlerde ise tamamının mahsuben iadesi talepedilebilecektir.

� İade tutarı, indirimli orana tabi teslim veya hizmetle ilgili olarak yüklenilen vergi ile sözkonusu işlemler üzerinden hesaplanan vergi arasındaki farkın sonraki döneme devreden KDVile karşılaştırılması sonucu belirlenmektedir. Bu hesaplama yapılırken, indirimli orana tabiişlemler üzerinden hesaplanan verginin bu işlemler nedeniyle yüklenilen vergiden yüksekolduğu dönemlerdeki tutarlar arasındaki fark, cari dönem sonu iade edilebilir KDV tutarındandüşülecektir.


� İndirimli orana tabi teslim veya hizmetle ilgili olarak yüklenilen vergiile söz konusu işlemler üzerinden hesaplanan vergi arasındaki farkın,

- % 1 oranına tabi işlemler için işlem bedelinin % 17'sini,

- % 8'e tabi işlemler için ise işlem bedelinin % 10'unu

102

- % 8'e tabi işlemler için ise işlem bedelinin % 10'unu

aşan kısmı, iade hesabına dahil edilmeyecektir.

� Azami iade tutarının belirlenmesinde iade talebinde bulunulandöneme kadar yapılan toplam işlem bedeli dikkate alınacak, ay içihesaplamalarda azami iade edilebilir tutarın aşılması bu durumudeğiştirmeyecektir. Ancak işlemin bünyesine doğrudan girenharcamalara ilişkin olarak yüklenilen verginin, azami iade tutarınıaşması halinde, mükellefin iade talebi, aşan kısım için münhasıranvergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.


� Bu kapsamdaki iade alacağının ait olduğu aylık dönemde mahsubunun talep edilmesi ihtiyaridir. İndirimliorana tabi işlemleri bulunan mükellefler, hak kazandıkları iade tutarını ait olduğu vergilendirme dönemleriitibariyle talep edebilecekleri gibi cari yılın sonraki herhangi bir döneminde de toplu olarak mahsuba konuedebileceklerdir. Cari yılda herhangi bir vergilendirme döneminde söz konusu iade tutarını mahsuben talepetmeyen mükellefler ise izleyen yılda nakden veya mahsuben iadesini talep edebileceklerdir.

� Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen verginin izleyen yıl içinde nakden veya mahsuben iadesinde, yılı içindemahsuben iade edilen tutarlar dikkate alınmadan aylar itibariyle kümülatif hesaplama yapılacak, bulunantutardan yılı içinde mahsuben iadeler düşülecek, kalan tutarın işlemin yapıldığı yıl için belirlenen iadeedilmeyecek alt sınırı aşan kısmının nakden veya mahsuben iadesi, izleyen yılın Ocak-Kasım vergilendirme

103

edilmeyecek alt sınırı aşan kısmının nakden veya mahsuben iadesi, izleyen yılın Ocak-Kasım vergilendirmedönemlerine ilişkin KDV beyannameleri ile talep edilebilecektir.

� Vergilendirme dönemleri itibariyle 4.000 TL’yi aşmayan mahsup talepleri inceleme raporu ve teminataranılmaksızın yerine getirilecek, talep belgelerin tamamlandığı tarih itibariyle geçerlik kazanacaktır. 4.000TL ve üstündeki mahsup talepleri vergi inceleme veya YMM tasdik raporu karşılığında yerine getirilecektir.Talep tutarının 4.000 TL’yi aşan kısmı kadar teminat gösterilmesi halinde ilgili belgelerin tamamlanıpteminatın verildiği tarih itibariyle mahsup talebi geçerlik kazanacak, teminat vergi inceleme veya YMM tasdikraporu ile çözülebilecektir.

� YMM Raporlarında, iadenin talep edildiği yıl için belirlenen limitler geçerli olacaktır. Örneğin 2013 yılındagerçekleşen işlemlerle ilgili olarak 2014 yılı içerisinde yapılacak iade taleplerinde 2014 yılı için YMM Raporu ileazami alınabilecek iade tutarına ilişkin limitler uygulanacaktır.


� YMM tasdik raporlarında ihracat istisnasından doğan KDV alacaklarının iadesi ileilgili limitler iki kat olarak uygulanacaktır. İndirimli orana tabi işlemlerden doğan KDViade taleplerinin YMM Tasdik Raporlarına istinaden yerine getirilmesi işleminde limit,2014 yılı için süresinde yapılmış tam tasdik sözleşmesi bulunması halinde sınırsız,süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi yoksa 814.000 TL’dir.

Yılı İçinde Mahsuben İade Edilemeyen Vergilerin İadesi� İndirimli orana tabi işlemlerden doğan iade alacağının yılı içinde mahsuben iade

104

� İndirimli orana tabi işlemlerden doğan iade alacağının yılı içinde mahsuben iadeedilemeyen kısmı, izleyen yıl içinde mükellefin isteğine bağlı olarak nakden veyamahsuben iade edilebilecektir.

� İade talebi en erken izleyen yılın Ocak dönemine ait olup Şubat ayı içinde verilecek,en geç Kasım dönemine ait olup Aralık ayı içinde verilecek KDV beyannameleri ileyapılabilecektir. Üç aylık vergilendirme dönemine tabi olan mükelleflerde iade talebien erken izleyen yılın ilk üç aylık, en geç üçüncü üç aylık vergilendirme dönemlerine aitbeyannamelerle yapılabilecektir.

� Nakden veya mahsuben iade izleyen yıl içinde talep etme şartına bağlandığından,işlemin gerçekleştirildiği yılı izleyen yılda nakden veya mahsuben iade talep edilmeyenKDV’nin sonraki yıllarda düzeltme yoluyla talep edilmesi mümkün bulunmamaktadır.


� İndirimli orana tabi işlemlere ilişkin olup indirim yoluyla telafi edilemeyenyüklenilen vergi tutarları, yılı içinde mahsup edilen vergiler dikkatealınmadan, işlemlerin yapıldığı yılın tamamı için yıllık olarak ve Aralık dönemisonu itibariyle hesaplanacaktır. Bu tutardan yılı içinde mahsup edilen vergilerdüşüldükten sonra kalan kısmın 2014 yılı için 17.700 TL’yi aşan kısmı “İadeEdilebilecek KDV” olarak hesaplanacaktır.

� İzleyen yılın Ocak dönemi ile iade talebinin yapıldığı dönem arasındaki bütün dönem

105

� İzleyen yılın Ocak dönemi ile iade talebinin yapıldığı dönem arasındaki bütün dönembeyannamelerinde devreden vergi yer alıyor ve her dönemde devreden vergi tutarları“İade Edilebilecek KDV” tutarını geçiyorsa, iade edilebilecek KDV tutarının tamamı iadeedilecektir. Bazı dönemlerde devreden vergi tutarları “İade Edilebilecek KDV” tutarınınaltında kalıyorsa, devreden vergi tutarının en küçük olduğu tutar iadeye esas alınacaktır.Aradaki dönemlerden herhangi birisinde devreden vergi yer almıyorsa iadeyapılmayacaktır.

� Bu şekilde hesaplanan KDV alacağının 4.000 TL’yi aşmaması halinde nakden ve/veyamahsuben iade talepleri inceleme raporu, teminat ve YMM tasdik raporu aranılmadanyerine getirilecek, talep bu bölümün sonunda belirtilen belgelerin tamamlandığı tarihitibariyle geçerlik kazanacaktır.


� İade talebinin 4.000 TL ve üstünde olması halinde 4.000 TL’yi aşan kısmın nakdenve/veya mahsuben iadesi için vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu ibrazedilmesi gerekmektedir. Talepler bu raporların ibraz edildiği tarihte geçerlikkazanacaktır.

� 4.000 TL’yi aşan tutarlar için teminat gösterilmesi halinde, teminatın gösterilipbelgelerin tamamlanmasından sonra nakden ve/veya mahsuben iade talepleri yerinegetirilecek, teminat vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu ile çözülecektir.

106

getirilecek, teminat vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu ile çözülecektir.

� İzleyen yılın Ocak-Kasım dönemlerinde usulüne uygun olarak iade talebinde bulunanmükelleflerin talep edilen iade tutarını artırmak amacıyla, sonraki yıllarda bu dönemlereilişkin düzeltme beyannamesi vermek suretiyle iade talebinde bulunmaları söz konusudeğildir. Ancak izleyen yıl içerisinde talep edilen iade tutarının, aynı yıl içerisindedüzeltme beyannamesi ile artırılması mümkün olup, artırılan kısmın iadesi sadece VİR’egöre yerine getirilecektir.

� Kazancın tespiti yönünden kendilerine özel hesap dönemi tayin olunan gelir ya dakurumlar vergisi mükelleflerince indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilenancak işlemin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirim yoluylagiderilemeyen ve yılı içinde de mahsubu yapılamayan vergilerin bu mükelleflerenakden iadesi, takvim yılı esasına göre yerine getirilecektir.


İade Hesabına Dahil Edilecek - Edilmeyecek Yüklenim KDV’ler

� Maliye Bakanlığı; iade hesabına dahil edilebilecek ve edilemeyecek yüklenim KDV’lerikonusundaki görüşünü 119 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile belirlemiştir.

� İndirimli orana tabi işlemlerden doğan iade tutarının hesaplanmasında, önce işleminbünyesine doğrudan giren harcamalar nedeniyle yüklenilen vergiler dikkate alınacak, dahasonra ilgili dönem genel yönetim giderleri için yüklenilen vergilerden pay verilecektir. Buşekilde hesaplanan tutarın, azami iade edilebilir vergi tutarının altında kalması halinde, en

107

şekilde hesaplanan tutarın, azami iade edilebilir vergi tutarının altında kalması halinde, enfazla aradaki farka isabet eden tutar kadar amortismana tabi iktisadi kıymetler (ATİK)dolayısıyla yüklenilen vergilerden iade hesabına pay verilebilecektir.

� İndirimli orana tabi olmayan teslim ve hizmetler ile indirimli orana tabi işlemlerle ilgisibulunmayan giderler dolayısıyla yüklenilen vergiler iade hesabına dâhil edilmeyecektir.

� Stoklarda yer alan mallarla ilgili olarak yüklenilen vergilerin, gerçekleşen indirimli orana tabiişlemlere ilişkin iade hesabına dahil edilmesi mümkün değildir. Stoklarda yer alan mallarnedeniyle yüklenilen vergiler ancak, söz konusu malların satış işleminin gerçekleştirildiğivergilendirme dönemine ait iade hesabında dikkate alınabilecektir.


� Amortismana tabi iktisadi kıymetler nedeniyle yüklenilen vergilerden, söz konusu iktisadi kıymetlerinindirimli orana tabi işlemlerde kullanılması kaydıyla, iade hesabına pay verilmesi mümkündür.

� İndirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği dönem içinde veya öncesinde bu işlemle ilgili olarak yapılan mal vehizmet alımlarına ait fatura ve benzeri belgelerin, belge düzenleme süresi içerisinde olmakla birlikte,indirimli orana tabi işlem gerçekleştikten sonra düzenlenmesi veya zamanında düzenlenen belgenin işlemingerçekleştiği vergilendirme döneminden sonra temin edilmesi halinde, bu belgelerde yer alan KDV tutarları,işlemin gerçekleştiği vergilendirme dönemi iade hesabına düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle dahil

108

işlemin gerçekleştiği vergilendirme dönemi iade hesabına düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle dahiledilebilecektir. Vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı içerisinde kanuni defterlere kaydedilmeyenfatura ve benzeri belgelerde yer alan KDV tutarlarının indirimi ve iade hesabına dahil edilmesi mümkündeğildir.

� Ankastre ürünlerle birlikte veya mobilyalı olarak satılan 150 m² nin altındaki bir konut teslimindenkaynaklanan iade talebinde; buzdolabı, fırın, davlumbaz, bulaşık makinesi, mobilya, vestiyer, televizyon vebenzeri eşyalar, konut sahibi kişilerce sökülüp taşınarak tekrar kurulup kullanılabilecek (eklenti) mahiyetteolup, bunların teslimi konut tesliminden bağımsız bir teslim olarak değerlendirilecektir. Dolayısıyla sözkonusu eşyaların teslimi için bu eşyaların tabi olduğu KDV oranı uygulanacak ve konut ile birlikte teslimedilen söz konusu eşyaların temininde yüklenilen KDV, genel esaslara göre indirim konusu yapılacak, ancakiade hesabına dâhil edilemeyecektir.

� 150 m²'nin altındaki bir konutun inşasına yönelik olarak yapılan harcamalar (arsa bedeli dâhil), genel yönetimgiderleri (akaryakıt, büro malzemeleri, reklam, komisyon, temizlik malzemeleri ve benzeri) ve ATİK'lerdenişleme isabet eden paya ilişkin olarak yüklenilen KDV, işlemin bünyesine giren vergiler kapsamındadeğerlendirilecektir.


� 150 m² nin altındaki konut teslimlerine yönelik iade taleplerinde, konutun yapımıyla ilgiliharcamalar nedeniyle yüklenilen vergiler iade hesabına dâhil edilebilecek, konutun yapımı içinzorunlu olmayan harcamalar nedeniyle yüklenilen vergiler iade hesabına dâhil edilmeyecektir.

� Dolayısıyla bir arada bulunan konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürelihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole,kamelya, çim ekimi, spor alanı, alışveriş merkezi gibi alanlara ilişkin konutun yapımı için

109

kamelya, çim ekimi, spor alanı, alışveriş merkezi gibi alanlara ilişkin konutun yapımı içinzorunlu olmayan harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV iade hesabına dâhil edilemeyecektir.

� Ancak arazinin yapısından dolayı yapılması zorunlu olan site içi çevre düzenlemeleri (istinatduvarı, perde duvarı, site çevre duvarları, site içi zemin sertleştirme ve benzeri işler) nedeniyleyüklenilen vergilerin iade hesabına dâhil edilmesi mümkündür.

� Yapı denetim hizmet bedelleri nedeniyle yüklenilen KDV iade hesabına dahil edilememektedir.

� Adatlandırma faturaları nedeniyle yüklenilen KDV’ler, Kanunun 30/d. Maddesine göre indirimkonusu yapılamadığından iade hesabına da dahil edilemez.


� İnşaatı Devam Ederken Satılan ve Faturası Düzenlenen Konutlar Nedeniyle KDV İadesiYapılıp Yapılamayacağı

İndirimli orana tabi işlemler nedeniyle KDV iadesi yapılabilmesi için, öncelikli ve mutlak şart,indirimli orana tabi malların tesliminin veya hizmetlerin ifasının gerçekleşmesidir. İade,indirimli orana tabi malların teslimi ve hizmetin ifası ile doğmaktadır. Teslim ve hizmetyapılmadan iade alınması söz konusu değildir.

110

yapılmadan iade alınması söz konusu değildir.

İnşaat halindeyken yapılan konut satışları tapuya tescil edilmiş olsa dahi, henüz konutunteslimi yapılamadığından, bu satışın teslim kapsamında değerlendirilmesi ve iadeye konuedilmesi mümkün değildir. Çünkü, faturanın önceden düzenlendiği bu gibi durumlardahesaplanan KDV, konut teslimine değil, ödenen avansa ilişkin olup, ortada henüz bir konutteslimi söz konusu değildir.

İşlemden önce fatura düzenlenmesi ile vergiyi doğuran olay meydana gelmekte ancak iadehakkını doğuran işlem vuku bulmamaktadır. İade hakkı, konutların inşaatının tamamlanıpalıcıların kullanımına bırakılması ile yani iskan raporunun alınması veya daha önce kullanımaterk edilmesi ile doğmaktadır. Bu nedenle, konutların tesliminden önce fatura düzenlenmesihalinde, 150 m2’nin altındaki konutlar için % 1 oranında vergi hesaplanarak beyan edilmesi,iade talebinin ise konutların fiilen teslim edildiği yıl içinde yapılması gerekmektedir.

SATAMADIKLARI KONUTLARI KENDİSİNE FATURA EDEN MÜTEAHHİTLER KDV İADESİ ALABİLİR Mİ?

Uygulamada, müteahhitlerin satmak üzere inşa ettikleri ancak satamadıkları konutlarıişletmeden çekmek suretiyle kendi adlarına fatura etmeleri halinde, bu konutlar nedeniyleyüklenip indiremedikleri KDV’leri iade olarak talep edip edemeyecekleri konusunda Gelirİdaresi Başkanlığı ile mükellefler arasında ihtilaf bulunmaktadır.

Gelir İdaresi Başkanlığı,Gelir İdaresi Başkanlığı,

“Müteahhitlerin satmak üzere inşa ettikleri net alanı 150 m2’ye kadar olan konutlarısatamayıp işletmeden çekiş göstererek kendi adlarına fatura etmeleri işlemini KDVKanunu’nun 2. maddesinde düzenlenen “teslim” kapsamında nihai satış olarakdeğerlendirmemekte ve bu şekilde fatura edilen konutlar nedeniyle yüklenilipindirilemeyen KDV’lerin Kanun’un 29/2. maddesine göre iade edilemeyeceği”

görüşünde bulunmaktadır. (GİB. İstanbul VDB’nin, 30.01.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.29-340 sayılı Özelgesi)

111

SATAMADIKLARI KONUTLARI KENDİSİNE FATURA EDEN MÜTEAHHİTLER KDV İADESİ ALABİLİR Mİ?İndirimli orana tabi bu işlem nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyenKDV’nin iadesi, Kanun’un 29/2. maddesinde yer alan özel düzenlemenin bir gereği olup,iade hakkının sınırlandırılması Kanun sistematiğine de aykırıdır. Kanun’da “mahsubeniade” ve “nakden iade” sistemi getirilmiş ve mükelleflerin hukuk güvenliği kanunlasağlanmıştır. Vergi, devletin egemenlik gücüne dayanarak kamu giderlerine katılımısağlamak amacıyla kişilerden aldığı ekonomik değer olmakla birlikte, yasal düzenlemeler,sağlamak amacıyla kişilerden aldığı ekonomik değer olmakla birlikte, yasal düzenlemeler,sadece devlet yönünden değil, yükümlüler yönünden de hukuksal güveni sağlamalıdır.

Anayasa’nın 73. maddesinde yerini bulan “vergide yasallık” ilkesi, aynı zamanda devletinvergilendirme yetkisinin Anayasal ilkelerle sınırlandırılmasıdır. Devletin vergilendirmeyetkisinin sınırı, aynı zamanda kişilerin hak ve özgürlüklerinin de sınırını oluşturmaktadır.Verginin ödenmemesi durumunda devletin alacağı yasalarla güvence altına alınırken,mükellefin mahsuben veya nakden iade alacağının güvence altına alınmaması düşünülemez.Verginin tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsiliyle ilgili düzenlemeler nasıl vergi tekniğininkonusuysa, vergi iadelerine ilişkin düzenlemeler de vergi tekniğinin konusudur. Bu nedenle,yasayla verilen bir hakkın idari düzenlemeyle veya verilen özelgelerle kaldırılması mümkündeğildir (Dn. 4. D.’nin, 13.02.2013 tarih ve E.2012/8397 sayılı Kararı)

112

SATAMADIKLARI KONUTLARI KENDİSİNE FATURA EDEN MÜTEAHHİTLER KDV İADESİ ALABİLİR Mİ?Nitekim, benzer bir husus turizm sektöründe kullanılan amortismanatabi iktisadi kıymetlere ilişkin KDV’lerin iade edilecek KDV hesabınadahil edilmemesi konusunda yaşanmış, Anayasa Mahkemesidüzenlemenin dayanağı olan Kanun’un 29/2. maddesinde yer alancümleyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etmiştir. Sonrasında Gelir İdaresicümleyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etmiştir. Sonrasında Gelir İdaresiBaşkanlığı yayımladığı 14.08.2012 tarih ve 64 Sıra No.lu KDV Sirküleri ile14.02.2012 tarihinden sonra gerçekleştirilen otel, motel, pansiyon, tatilköyü ve benzeri konaklama tesislerindeki indirimli orana tabi geceleme vekonaklama hizmetleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafiedilemediği için iade olarak talep edilebilecek KDV tutarlarının hesabına,azami iade tutarı aşılmamak kaydıyla amortismana tabi iktisadi kıymetlernedeniyle yüklenilen vergilerden pay verilebileceğini açıklamıştır.

113

SATAMADIKLARI KONUTLARI KENDİSİNE FATURA EDEN MÜTEAHHİTLER KDV İADESİ ALABİLİR Mİ?KDV Kanunu yönünden inşa edilen indirimli orana tabi konutların üçüncükişilere satılması ile işletme sahibi tarafından kendi adına fatura düzenlenerekişletmeden çekilmesi arasında vergilendirme bakımından herhangi bir farkbulunmamakta, her ikisi de teslim kabul edilmekte ve KDV’ye tabi tutulmaktadır.Bize göre, her iki şekilde de satılan ve/veya işletmeden çekilen konutlariçin KDV Kanunu’nun 29/2. maddesinde belirtilen şartlar ve teslimiçin KDV Kanunu’nun 29/2. maddesinde belirtilen şartlar ve teslimgerçekleşmekte, iade hakkı doğmaktadır. Bu şekilde yapılan her iki işlemiçin de KDV iade talebinde bulunulması mümkün olup, Kanun’a aykırı birhusus bulunmamaktadır. Bu nedenle, Gelir İdaresi Başkanlığı’nınKanun’un amacını aşan ve mükelleflerin iade haklarını sınırlandıran hattakaldıran görüşüne katılmak mümkün değildir. Çünkü, gerek Kanun’un 29/2.maddesinde ve gerekse 119 Seri No.lu Tebliğ’de, iade kapsamına girecek birteslimin mutlaka nihai tüketim amaçlı bir satış olması gerektiğine ilişkin birhüküm bulunmamakta, teslimin gerçekleşmesi yeterli görülmektedir. Aksine birdüşünce, yasa hükmünü zorlama ve amacını aşarak yorumlanmasıanlamına gelir ki, bu da KDV Kanun’una ve Anayasa’ya aykırıdır.

114

SATAMADIKLARI KONUTLARI KENDİSİNE FATURA EDEN MÜTEAHHİTLER KDV İADESİ ALABİLİR Mİ?KDV Kanunu yönünden inşa edilen indirimli orana tabi konutların üçüncükişilere satılması ile işletme sahibi tarafından kendi adına fatura düzenlenerekişletmeden çekilmesi arasında vergilendirme yönünden herhangi bir farkbulunmamakta, her ikisi de Kanun’un 2 ve 3. maddelerine göre teslim kabuledilmekte ve KDV’ye tabi bulunmaktadır.

Kişisel görüşümüze göre, her iki şekilde de satılan ve/veya işletmeden çekilenKişisel görüşümüze göre, her iki şekilde de satılan ve/veya işletmeden çekilenkonutlar için KDV Kanunu’nun 29/2. maddesinde belirtilen şartlar ve teslimgerçekleşmekte, iade hakkı doğmaktadır. Her iki işlem için de KDV iade talebindebulunulması mümkün olup, Kanuna aykırı bir husus bulunmamaktadır. Gelirİdaresi Başkanlığı’nın Kanun’un amacını aşan ve mükelleflerin iade haklarınısınırlandıran hatta kaldıran bu görüşü, KDV Kanunu’nun 29/2. maddesine veAnayasa’ya aykırı olup, Kanun’un 29/2. maddesinde ve buna ilişkin olarakyayımlanan 119 Seri No.lu Tebliğ’de, iade kapsamına girecek bir teslimin mutlakanihai tüketim amaçlı bir satış olması gerektiğine ilişkin bir düzenlemebulunmamakta, teslimin gerçekleşmesi yeterli görülmektedir.

115

İŞGÜCÜ TEMİN HİZMETLERİNDE TEVKİFAT UYGULAMASI (117 NO.LU TEBLİĞ)

� Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı

İnşaat şirketleri dahil KDV mükelleflerine faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili işlemlerde kullanacakları işgücünün sağlanması şeklinde verilen hizmetlerde (işgücü temin hizmeti alımlarında) alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

� Bu tür hizmetler, temin edilen elemanların, hizmeti alan işletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolüaltında çalıştırılabilmesinin mümkün bulunduğu durumlarda tevkifat kapsamına girmektedir.

116

� Bu şekilde ortaya çıkan hizmetlerde aşağıdaki şartların varlığı halinde tevkifat uygulanacaktır.

- Temin edilen elemanların, hizmeti alana ücretli statüsünde hizmet akdiyle bağlı olmaması gerekmektedir.- Temin edilen elemanların, hizmeti alanın sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılması gerekmektedir.

Elemanların işletmenin mal ve hizmet üretimi safhalarından herhangi birinde çalıştırılması halinde, sevk, idare ve kontrolün hizmeti alan işletmede olduğu kabul edilecektir.

� İşgücü temin hizmeti veren mükellefin, söz konusu hizmeti bir başka mükelleften temin ettiğielemanları kullanarak sunması halinde, sadece kendisine verilen işgücü temin hizmetinde tevkifatuygulanacaktır.

� Yukarıda sayılanlara verilen özel güvenlik ve koruma hizmetleri de işgücü temin hizmeti kapsamındatevkifata tabi tutulacaktır

İŞGÜCÜ TEMİN HİZMETLERİNDE TEVKİFAT UYGULAMASI

� Mahsuben İadeTebliğde yapılan açıklamalara göre, kısmi tevkifat uygulanan iş gücü teminhizmetleri ile ilgili 4.000 TL.yi aşmayan mahsuben iade talepleri VİR, YMMraporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir. 4.000 TL ve üzerindeki iadetalepleri ise sadece teminat ve/veya VİR sonucuna göre yerine getirilir. 4.000TL'yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR ile çözülür. Buiadelerde YMM raporu geçersizdir. Ancak,

117

TL'yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR ile çözülür. Buiadelerde YMM raporu geçersizdir. Ancak,Maliye Bakanlığı son verdiği bazı özelgelerde, tutarına bakılmaksızın mahsupişleminin teminatsız yapılarak incelemeye gönderilmesini ve incelemesonucuna göre işlem yapılmasını uygun görmüştür. Tebliğe aykırı olan buözelgenin yada Tebliğin düzeltilmesi gerekmektedir.

� Nakden İadeKısmi tevkifat uygulanan iş gücü temin hizmetleri ile ilgili ilgili nakden iadetalepleri münhasıran teminat ve/veya VİR ile yerine getirilecektir. İadetalebinin tamamı kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhasıran VİRsonucuna göre çözülür. Bu iadelerde YMM raporu geçersizdir.

YAPI DENETİM HİZMETLERİNDE TEVKİFAT UYGULAMASI

� Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat OranıKDV mükelleflerinin kendilerine yapılan yapı denetim hizmetlerinin KDV’sinden (9/10)oranında tevkifat yapmaları gerekmektedir.

Tevkifatın kapsamını, yapı denetim firmalarınca verilen yapı denetim hizmetleri

118

Tevkifatın kapsamını, yapı denetim firmalarınca verilen yapı denetim hizmetlerioluşturmaktadır. Su yapıları denetim hizmeti ve benzeri hizmetler de bu kapsamdadeğerlendirilecektir.

Tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlara verilen yapı denetim hizmetlerinde bedelin kamukurumları aracılığıyla ödenmesi halinde tevkifat, hizmeti satın alan ve adına yapıdenetim hizmeti faturası düzenlenen tarafından uygulanacaktır. Kamu kurumlarıtarafından bizzat satın alınmayan yapı denetim hizmetlerine ilişkin bedellerin, bunlaradına açılan hesaplardan ödenmesi nedeniyle sorumlu sıfatıyla KDV tevkifatı yapmalarısöz konusu değildir

YAPI DENETİM HİZMETLERİNDE TEVKİFAT UYGULAMASI

� Arsa karşılığı inşaat işlerinde, hizmet bedeli müteahhit tarafından ödenmekle birlikteyapı denetim hizmetine ait fatura ilgili mevzuatı gereğince inşaat ruhsat sahibi (arsasahibi) adına düzenlendiğinden, inşaat ruhsat sahibinin mükellefiyet durumuna görehareket edilecektir. Ruhsat sahibinin tevkifat yapmakla sorumlu mükelleflerden olmasıhalinde, tevkifat uygulaması kapsamında işlem tesis edilecektir.

� Mahsuben İade

119

� Mahsuben İade

Kısmi tevkifat uygulanan yapı denetim hizmetleri ile ilgili 4.000 TL.yi aşmayanmahsuben iade talepleri VİR, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir.4.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri ise sadece teminat ve/veya VİR sonucunagöre yerine getirilir. 4.000 TL'yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR ileçözülür. Bu iadelerde YMM raporu geçerli değildir.

� Nakden İade

Kısmi tevkifat uygulanan yapı denetim hizmetleri ile ilgili ilgili nakden iade taleplerimünhasıran teminat ve/veya VİR ile yerine getirilecektir. İade talebinin tamamı kadarteminat verilmesi halinde teminat, münhasıran VİR sonucuna göre çözülür.

SAT VE GERİ KİRALA (SELL AND LEASEBACK)’DA VERGİ İSTİSNASI

Uygulamada “Sat ve Geri Kirala” olarak adlandırılan yöntemde finansal kiralamaşirketleri bizzat kiracılardan satın aldıkları taşınır ve taşınmaz malları aynıkiracılara finansal kiralama sözleşmesi ile kiralayabilmektedirler.

Şu an yürürlükte bulunmayan 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununda “Sat veŞu an yürürlükte bulunmayan 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununda “Sat veGeri Kirala” yöntemiyle satış ve kiralama yapılması mümkün bulunmamaktaydı.Ancak, 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman ŞirketleriKanunu ile, “Sat ve Geri Kirala” olarak adlandırılan yönteminuygulanabilirliğine olanak sağlandı.

Taşınmazların “Sat ve Geri Kirala” yöntemiyle gerçekleştirilen finansal kiralamaişlemleri 6495 sayılı Kanunla KDV ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yapılandüzenlemelerle, bu vergilerden istisna edildi.

120


- Kurumlar Vergisi İstisnası 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e)bendinin birinci paragrafında yer alan parantez içi hüküm, 6495 sayılı KanunlaSAT VE GERİ KİRALA yöntemini kapsayacak şekilde 2/8/2013 tarihinden geçerliolmak üzere değiştirilmiş, 6361 sayılı Kanun kapsamında SAT VE GERİ KİRALAolmak üzere değiştirilmiş, 6361 sayılı Kanun kapsamında SAT VE GERİ KİRALAyöntemiyle yapılan taşınmaz satışları kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

Taşınmazlardan Kastedilen Husus

İstisnaya konu olan taşınmazlar, Türk Medeni Kanununda “Taşınmaz” olaraktanımlanan ve esas niteliği bakımından bir yerden başka bir yere taşınmasımümkün olmayan, dolayısıyla yerinde sabit olan mallardır. Bunlar Türk MedeniKanununun 704 üncü maddesinde aşağıdaki şekilde sayılmıştır;

- Arazi,

- Tapu siciline ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,

- Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler .

121


Taşınmaz tanımına, taşınmazın bütünleyici parçası niteliğinde olan unsurları dagirecektir. Bütünleyici parça, Türk Medeni Kanununun 684 üncü maddesinde,“Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur.Bütünleyici parça, yerel âdetlere göre asıl şeyin temel unsuru olan ve o şey yokedilmedikçe, zarara uğratılmadıkça veya yapısı değiştirilmedikçe ondanayrılmasına olanak bulunmayan parçadır.” şeklinde tanımlanmıştır.ayrılmasına olanak bulunmayan parçadır.” şeklinde tanımlanmıştır.

Taşınmaz tanımına, taşınmazın eklentisi niteliğinde olan unsurlar girmeyecektir.Eklenti, Türk Medeni Kanununun 686 ncı maddesinde; “Bir şeye ilişkintasarruflar, aksi belirtilmedikçe onun eklentisini de kapsar. Eklenti, asıl şeymalikinin anlaşılabilen arzusuna veya yerel âdetlere göre, işletilmesi, korunmasıveya yarar sağlaması için asıl şeye sürekli olarak özgülenen ve kullanılmasındabirleştirme, takma veya başka bir biçimde asıl şeye bağlı kılınan taşınır maldır.Eklenti, asıl şeyden geçici olarak ayrılmakla bu niteliğini kaybetmez." şeklindetanımlanmıştır.

122


İstisna uygulaması sabit üretim vasıtası niteliğindeki makineler açısındandeğerlendirildiğinde, makinelerin sökülmesi gerektiği zaman bina tahrip olacak veya zarargörecek ise bu makineler binanın bütünleyici parçası olarak kabul edilecektir. Aynı şekilde,bina ile birlikte bir bütün oluşturan ve birbirinden ayrılmaları halinde istenilen faydayısağlamayacak durumda olan makineler de binanın bütünleyici parçasıdır. Bunlara örnekolarak transformatörler, kazanlar, zemine raptedilen türbinler sayılabilir.olarak transformatörler, kazanlar, zemine raptedilen türbinler sayılabilir.

Taşınmazlarla birlikte satışa konu olan ve o taşınmazın bütünleyici parçası sayılan şeylerinsatışından elde edilen kazançlar da istisna kapsamında değerlendirilecektir. Ancak,taşınmazın zeminine veya duvara sabitlenmiş olmakla birlikte münferiden veya toplu olaraksökülüp satılması mümkün olan ve bu takdirde işletmenin sınai olma vasfını değiştirmeyenve üretimi de aksatmayan makine ve benzeri aletler bütünleyici parça niteliğindedeğerlendirilemeyeceğinden bunların satışından doğan kazanç, istisnadanyararlanamayacaktır.

Öte yandan, makinelerin taşınmazdan bağımsız olarak satılması halinde, mütemmim cüzolma vasıfları kalmayacağından, bunların satışı menkul mal satışı olarak kabul edilecektir.

123


İstisnadan Hangi Şirketler Yararlanacak?

Uygulamada faaliyetleri arasında taşınmaz ticareti ve kiralaması olan şirketlerin deistisnadan yararlanıp yararlanamayacağı konusunda tereddütler bulunmaktadır.

Maliye Bakanlığı hazırladığı 8 Sıra No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği taslağında;taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulundurma şartı ile maddede yeralan diğer şartların aranmayacağını açıklamıştır.alan diğer şartların aranmayacağını açıklamıştır.

Dolayısıyla, taşınmazların 6361 sayılı Kanun kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşmesonunda geri alınması şartıyla,

- Finansal kiralama şirketlerine satışı ve

- Finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı şirketlere satışı

işlemlerinden doğan kazançlar kurumlar vergisinden istisna olacaktır.

İstisna, Taşınmaz Satışından Doğan Kazancın Tamamına (% 100’üne) Uygulanacak

Yapılan düzenlemeye göre, 6361 sayılı Kanun kapsamında SAT VE GERİ KİRALA şeklinde gerçekleştirilen finansal kiralama işlemlerine konu taşınmaz satışlarında, satıştan doğan kazancın tamamı (% 100’ü) kurumlar vergisinden istisna olacaktır.

124


İstisna Uygulamasında Taşınmazların 2 yıl Aktifte Bulundurma Şartı Aranılmayacak

6361 sayılı Kanun kapsamında SAT VE GERİ KİRALA şeklinde gerçekleştirilenfinansal kiralama işlemlerine konu taşınmaz satışlarında kurumlar vergisiistisnası uygulanabilmesi için, bu taşınmazların en az iki tam yıl süreyle aktiftebulundurma şartı aranılmayacaktır.bulundurma şartı aranılmayacaktır.

KDV İstisnası

6361 sayılı Kanun kapsamında SAT VE GERİ KİRALA şeklinde gerçekleştirilenfinansal kiralama işlemlerine konu taşınmaz satışlarında KDV istisnası,Kanununun 17. maddesinin 4. fıkrasına 6945 sayılı Kanunla eklenen (y) benthükmünde düzenlenmiştir. Madde hükmü ile, 6361 sayılı Kanun kapsamındafinansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriyekiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazınmülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşuluile kiralanmaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilerekiralanması ve devri KDV’den istisna edilmiştir.

125


Buna göre, 6361 sayılı Kanun çerçevesinde, finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşuluyla,

- Taşınmazın finansal kiralama şirketine satışı,

- Taşınmazın finansal kiralama şirketince tekrar satan kişilere kiralanması,

- Taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda finansal kiralama şirketince tekrar devralındığı kişilere (kiracıya) devri işlemleri

2.8.2013 tarihinden itibaren KDV’den istisna olacaktır.

KDV istisnası uygulamasında, kiralamaya konu taşınmazın şirket aktifindebulunma süresi, şirket faaliyetleri arasında taşınmaz ticareti ve kiralamasıolup olmamasının herhangi bir önemi bulunmamaktadır. İstisnauygulamasında asıl olan, taşınmazların 6361 sayılı Kanun kapsamında SAT VEGERİ KİRALA yöntemiyle satılması, kiralanması ve geri satın alınmasıdır.

126


Öte yandan, bu istisna kısmi istisna niteliğinde bulunduğundan, taşınmazını 6361sayılı Kanun kapsamında finansal kiralama şirketine SAT VE GERİ KİRALAyöntemiyle satan şirketlerin bu satışı KDV Kanununun 17/4-y maddesine göreKDV’den istisna olduğundan, bu taşınmazın alımı veya inşası nedeniyleyüklenilen KDV’lerin Kanunun 30/a maddesine göre indirim konusuyapılmaması, indirilmiş ise indirilen KDV’lerin ilgili dönem beyannamesindeyapılmaması, indirilmiş ise indirilen KDV’lerin ilgili dönem beyannamesindehesaplanan KDV’ye ilave edilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir. Bu şekildedüzeltilen KDV’nin, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkatealınıp alınamayacağı konusu ise, KVK’nın 5/3. Maddesi hükmü çerçevesindetartışmalıdır. Bize göre, belirtilen şekilde düzeltilen KDV, kurumlar vergisimatrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilir.

Kişisel görüşümüze göre, SAT VE GERİ KİRALA yöntemini teşvik etmek üzereyapılan bu düzenleme, söz konusu yönteme başvuran taşınmaz sahibi şirketleri,bu taşınmazlar nedeniyle yüklenilen KDV’leri indirememe, indirilmiş isedüzeltme sorunu ile karşı karşıya bırakacaktır. Ayrıca, düzeltilen KDV’nin gideryazılıp yazılamayacağı konusu da tartışmalıdır.

127


Bu sorunların aşılabilmesi ve anılan düzenlemeden beklenen faydanın sağlanabilmesi bakımından, söz konusu bent hükmünün sonuna,

- Hiç KDV düzeltmesi yapılmaması bakımından (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz.) şeklinde parantez içi bir hüküm eklenmesi, ya daeklenmesi, ya da

- KDV Kanununun 17/4-r maddesinde olduğu gibi, “İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.” Şeklinde bir hüküm eklenmesi,

Uygun olacaktır.

128


- Damga Vergisi ve Tapu Harcı İstisnası6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman ŞirketleriKanununun 37. maddesine göre, finansal kiralama sözleşmeleri ve busözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kâğıtlar ile bunların teminatıamacıyla düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden, bu kâğıtlarla ilgiliamacıyla düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden, bu kâğıtlarla ilgiliyapılacak işlemler harçtan müstesnadır.

Ayrıca, satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmelerikapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracıadına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır.

Bu yöntemin avantajları konusunda Hocamız Sn. Prof. Dr. ŞükrüKIZILOT tarafından 18 Eylül 2013 tarihli Hürriyet Gazetesi’nde kalemealınan «Gayrimenkul Satıp Bir Taşla 13 Kuş Vurmanın Yolu» adlıyazıda ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.

129

TEŞEKKÜRLER

130

TEŞEKKÜRLER

[email protected]

0 532 768 38 19

abdullah tolu ymm e. vergi müfettişitroyesdenetim.com/...kdv...abdullah_tolu-gaziantep.pdf · net...

Documents