acİl psİkİyatrİ
DESCRIPTION
ACİL PSİKİYATRİ. Dr.Aslıhan Polat Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD. İÇERİK. Acil durumun değerlendirilmesi Psikiyatrik değerlendirme Sık karşılaşılan psikiyatrik aciller (Acil psikiyatride zor durumlar). Acil psikiyatrik durum. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
1
ACİL PSİKİYATRİACİL PSİKİYATRİ
Dr.Aslıhan Polat
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri AD
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
2
İÇERİK
• Acil durumun değerlendirilmesi
• Psikiyatrik değerlendirme
• Sık karşılaşılan psikiyatrik aciller(Acil psikiyatride zor durumlar)
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
3
Acil psikiyatrik durum
• Strese bağlı olarak ortaya çıkan patolojik bir yanıttır.
• Hastanın düşünce, duygudurum ya da davranışlarında akut bir değişmeyi içerir.
• Bu durum kişi ya da çevresi için– bir tehlike yaratabilir,– işlevsel dengelerini bozabilir.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
4
Acil durumun değerlendirilmesi
1.İç ya da dış stresörler (sorun),
2.Savunma mekanizmaları yetersiz kalır,
3.Organizasyon bozukluğu ve anksiyete artışı,
4.Sorun çözme kapasitesi daha da azalır,
5.Uyum yapılamaz, çaresizlik duygusu artar,
6.Kişi dürtüsel, uyumsuz veya dezorganize davranabilir,
7.Yardım talebi (herhangi bir aşamada).
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
5
• Bazen uyum o kadar bozulabilir ki yanlışlıkla ruhsal hastalık tanısı konulabilir.
• Amaç kötü uyum durumunu kriz öncesi döneme döndürmektir.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
6
Psikiyatrik Değerlendirme
• İlk yaklaşım
• Psikiyatrik görüşme
• Ruhsal durum muayenesi
• Fizik ve nörolojik muayene
• Laboratuvar incelemeleri
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
7
İlk Yaklaşım
• Açık zihinli ve esnek olunmalı
• Doğrudan, samimi ve ilgili bir yaklaşım
• Hızlı ve geniş değerlendirme
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
8
Psikiyatrik Görüşme• Yumuşak, ilgili ve dolaysız yaklaşım,• Hekim kendini mutlaka tanıtmalı• Mesafeyi korumalı,• Hastanın anlatmasına izin vermeli,• Gereğinde yakınlardan bilgi alınmalı,• Geçmiş hastalık öyküsü, fiziksel hastalık ve madde
kullanımı,• Tedavi planı hastaya açıklanmalı ve görüşü alınmalı.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
9
Ruhsal Durum Muayenesi
• Bilinç
• Genel görünüm
• Dışa vuran davranışlar
• Duygusal ve Bilişsel işlevler
AYRINTILI DEĞERLENDİRME GEREKLİ!
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
10
Fizik ve Nörolojik Muayene
• Ani başlangıçlı ruhsal belirtiler• Bilinç kaybı• Kusma• İdrar-gaita kontrolünde bozulma• Ekstremitelerde güçsüzlük
Varsa kuşkulanılmalı!
PATOLOJİK REFLEKSLER ÖNEMLİ!
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
11
Laboratuvar İncelemeleri
• BBT/ MR
• Tiroid hormonları
• Alkol-madde kan düzeyleri
• EKG …….
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
12
Psikiyatrik Aciller• Acil psikiyatride zor durumlar
– Özkıyım– Saldırgan hasta
• Krize müdahale• Major psikiyatrik bozuklukların acil değerlendirme ve tedavisi
– Panik atağı– Konversiyon bozukluğu– Akut psikozlar
• Tıbbi-psikiyatrik aciller– Deliryum
• Alkol-madde kullanımına bağlı aciller– Alkolü bırakma sendromu– Deliryum tremens
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
13
Özkıyım-1
Özkıyım girişiminde bulunanların çoğu son bir yıl, bazı durumlarda son bir ay içinde ya
birinci basamak hekimi ya da ruh sağlığı uzmanı tarafından görülmüştür.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
14
Özkıyım-2
• Major depresyon hastalarında özkıyım girişimi %50, tamamlanmış özkıyım %15.
• Şizofreni hastalarında intiharla özkıyım %10.
• Alkol-madde kötüye kullanımı eştanısı varlığında özkıyım riski daha da artar.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
15
Özkıyım-3
Risk Faktörleri• Majör depresyon• Alkol-madde bağımlılığı• Geçmişte özkıyım girişimi veya tehditi• Ailede özkıyım öyküsü• Erkek• Ergen ve yaşlı• Bekar, dul, boşanmış• İşsizlik veya stresli iş ortamı• Mali problemler• Sosyal destek eksikliği/izolasyon• Kronik fiziksel hastalık ya da kronik ağrı• Terminal dönem hastalık
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
16
Özkıyım-4
Hekimin yaşadığı zorluklar
• Önyargılar
• Çaresizlik hissi
• Cezalandırıcı, ezici, horlayıcı davranış
• Tekrarlayan intihar girişimleri olan hastada öfke hissi
• Risk değerlendirmesinde hata (küçümseme)
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
17
Özkıyım-5
Genel öneriler• Manipülatif gibi görünse de tüm özkıyım
girişimlerini ciddiye alın• Umutsuzluk ve çaresizlik duygularını dile getiren
her hastayi özkıyım açısından sorgulayın• Özkıyım düşüncelerini sormaktan korkmayın• Depresyonu aniden düzelen hastaya dikkat edin• Hasta özkıyım düşüncelerini konuşmayı tümden
reddediyorsa yakınlarından bilgi alın.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
18
Saldırgan Hasta-1
• Siddete yatkın kişileri belirlemek güçtür• Saldırgan kişilerin tümü akıl hastası değildir.
– Psikiyatrik tanı alanlar
– Nörolojik ya da organik rahatsızlık nedeniyle saldırganlaşanlar
– Saldırganlığı istenmeyen bir durum olarak yaşayıp yardım isteyenler
– Entoksikasyon veya yoksunluk sırasında saldırganlaşanlar
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
19
Saldırgan Hasta-2
Klinik personelini riskten korumak• Hastada silah varsa görüşme yapılmaz, güvenlik
çağrılır.• Hasta da görüşmeci da kapıya yakın oturmalıdır.• Görüşme odası içerden kilitlenebilir olmamalıdır• Personel müdahale edebilecek uzaklıkta olmalıdır.• Etraftaki kişilerin (yakınları vs) de hastanın
durumunun nasıl etkilediği değerlendirilmelidir.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
20
Saldırgan Hasta-3
Görüşme tekniği-1• İlgili, hastanın onurunu kırmadan ve dostça ilişki
kurun.• Hastanın sorularını açıklıkla yanıtlayın.• Gizlilik ya da kandırmaca olmamalıdır.• Hastanın sınırlı seçimler yapmasına izin verin
(oturacağı yer gibi).• Saldırganlıkla ilgili sorularınız açık ve dolaysız
olmalıdır.• Saldırganlıkla ilgili dürtülerini denetleme
konusunda kendisine yardımcı olacağınızı belirtin.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
21
Saldırgan Hasta-3
Görüşme tekniği-2• Tehdit etmeyin ancak sınır koymaktan
çekinmeyin.• Koşulların konuşmayı, sedatifleri ya da fiziksel
tespiti gerektirebileceğini belirtin.• Paranoid hastayla görüşürken hastanın yoğun bir
gerçek-dışı dünya içerisinde ve sürekli bir tehdit algısı içinde olduğunu unutmayın. Gerçekle yüzleştirme yapmayın.
• Hastaya yeterli fizik mekan tanıyın.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
22
KAYNAKLAR
1. Orhan Öztürk. Aylin Uluşahin Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. 11. Basım., Ankara 2008.
2. Randy Hillard ve Brook Zitek (Çev. A.Soykan) Acil Psikiyatri. Türkiye Klinikleri, Ankara, 2004.
3. Steven E. Hyman ve George E. Tesar. Manual of Psychiatric Emergencies. 3. Baskı.Little, Brown and Company, Boston, 1994.
Dr.Aslıhan Polat KOÜTF Psikiyatri AD
23
Katıldığınız için teşekkürler...