1

2

Actividade previa á lectura

CANDO ESTOU ENFERM@... Pretendemos con esta actividade: Reflexionar cos nenos e nenas sobre o que significa estar enfermos. Achegar aos nenos e nenas o Obxectivos de Desenvolvemento do Milenio nº4: Reducir a Mortalidade Infantil. Coñecer os riscos aos que se enfrontan millóns de nenos e nenas do mundo cada día en materia de saúde. Aprender a valorar o que temos.

Durará. A actividade está pensada para realizarse nunha sesión.

Cando estou enferm@… Que pasaría si?

Non puidésemos ir ao médico cando estamos enfermos? Non puidésemos comprar os medicamentos que necesitamos

para curarnos? Non houbese ningún hospital preto de onde vivimos? Non puidésemos alimentarnos ben?, poriámonos enfermos? Non tivésemos en casa unha billa por onde sae auga limpa que

podamos beber? Que pasaría se bebésemos auga sucia? Poriámonos enfermos?

Comentar tras as preguntas que:

Moitos nenos e nenas no mundo non poden ir ao médico cando están enfermos, nin poden comprar medicamentos, nin teñen un hospital preto de onde viven.

Moitos nenos e nenas no mundo non comen cada día coma nós, non poden beber auga limpa, teñen que camiñar bastante para levar auga ás súas casas e, moitas veces, esa auga está sucia polo que ao bebela poden caer enfermos.

3

Actividade posterior á lectura

CAZAMOSQUITOS Pretendemos con esta actividade: Achegar aos nenos e nenas o Obxectivo de Desenvolvemento do Milenio nº4: Reducir a Mortalidade Infantil. Coñecer os riscos aos que se enfrontan millóns de nenos e nenas do mundo cada día en materia de saúde. Aprender a valorar o que temos. Traballar os valores da cooperación e o compromiso.

Durará. A actividade está pensada para realizarse en dúas sesións.

Necesitaremos: Patróns de mosquitos (Recursos para fotocopiar). Papel continuo. Pinturas de cores e celo. Fotos de mosquiteiras.

Consideracións previas para @ educador/a: É importante traballar en profundidade a “Introdución á actividade” para que os nenos/as identifiquen ben cal é o obxectivo dá súa acción: sensibilizarse de que hai moitos nenos/as que se pon enfermos cando lles pican os mosquitos. Para apoiar a actividade, mostraremos as fotos de mosquiteiras do anexo.

Sesión Primeira 1ª fase: introdución á actividade Introducimos aos/ás nen@s na realidade doutros países: nalgúns

países do mundo hai uns mosquitos, diferentes a hainos en España, que son moi perigosos porque se che pican transmítenche enfermidades moi graves.

Cada ano hai moitos nenos/as enfermos/as por culpa destes mosquitos. Non é difícil protexerse deles, existen unhas teas que se chaman “Mosquiteiras”, que se poden utilizar cando dormen, que é cando máis pican os mosquitos.

Queremos axudar a estes nenos e nenas enfermos cazando mosquitos. Se lles atrapamos na nosa rede evitaremos que poidan picar a ninguén, pero para iso temos que colaborar e traballar en equipo.

2ª fase: fabricando os mosquitos Entregamos a cada nen@ un patrón de mosquito para que a

coloree e decore utilizando a súa creatividade. Unha vez terminada e recortada colocaráselle un anaco de celo na parte central.

Recordamos todo o exposto na introdución da actividade.

4

Sesión Segunda 1ª fase: axudamos a outros nenos En papel continuo debuxamos unha rede e colgámola na parede no

lugar da clase elixido para o desenvolvemento da actividade. Colocados en fila e por parellas, un/unha de el@s (cos ollos

vendados) deberá chegar ata o papel e pegar o mosquito na rede seguindo as indicacións do seu compañeir@. Nunha segunda rolda invístense os papeis para que todos poidan participar.

2ª fase: reflexión Reflexionar cos/coas nen@s sobre o que fixeron con preguntas

como estas: Que conseguimos? Como vos sentides? Conseguímolo sen as indicacións do noso compañeir@? A nosa tarefa era moi difícil, foi máis fácil conseguilo porque

traballamos todos xuntos? Aprender a valorar o que temos: os nosos mosquitos non son

perigosos, podémonos protexer facilmente das súas picaduras, se nos pomos enfermos podemos ir ao médico para que nos cure?

5

Mosquito

6

Mosquiteira

7

Actividade posterior á lectura

COIDADO COS BICHOS! Pretendemos con esta actividade: A partir dun xogo sinxelo, reflexionaremos sobre o que pode significar a enfermidade na nosa vida diaria e tamén a importancia de contar con acceso á sanidade e medicamentos. Durará. A actividade está pensada para realizarse nunha sesión.

Necesitaremos: Patrón de axentes transmisores de enfermidades (chamarémolos “Bichos” desde agora) Pinturas de cores Aros Póster dos ODM

Consideracións previas para @ educador/a: @ educador/a valorará a distancia á que colocará os aros en cada unha das dúas fases do xogo dependendo do seu alumnado.

1ª fase: introdución á actividade Entregar aos nen@s o patrón dos “bichos” (Anexo) para que a

coloreen imaxinativamente e recórtena. Explicarlles que eses “bichos” representan os microbios e outros organismos que nos transmiten as enfermidades.

2ª fase: facemos cousas todos os días Colocar os aros na clase seguindo un patrón similar ao debuxo da

Fase 1 do Anexo. Explicar aos/as nen@s que todos facemos moitas cousas ao longo

do día, desde que nos levantamos ata que nos deitamos e os aros representan os distintos momentos e actividades. Se os percorremos, saltando dun a outro, é coma se percorrésemos as actividades que facemos diariamente.

Colocamos aos/ás nen@s nunha fila. O seu obxectivo é pasar, pisando dentro dos aros, do primeiro ao último sen parar en ningún e sen pór os pés fóra dos aros.

Preguntamos aos/ás nenos/as: Tivestes dificultade para completar o percorrido?

Explicarlles que iso é o que nos sucede en condicións normais e se non temos ningún problema.

3ª fase: aparecen os bichos! Colocar en tres dos aros os “bichos” que coloreasen, como aparece

na Fase 2 do Anexo. Pedir aos/ás nen@s que inicien de novo o percorrido, pero

evitando pisar os aros “infectados” polos “bichos”. @ neno/a que

8

pise nun destes significará que enfermou e deberá abandonar o camiño e sentar aparte.

Volver preguntar aos/as nen@s empezando por aquel@s que poidan “caer enferm@s”: Tivestes dificultade para completar o percorrido agora? Pareceuvos máis difícil que antes? Algún/Algúnha non chegou ao final? Se o camiño representa o que facemos ao longo do día

(levantarnos, almorzar, ir ao colexio…) Que nos pasa cando nos pomos enfermos/as?

Explicarlles que isto é o que ocorre cando na nosa vida cotiá aparece a enfermidade e impídenos ou molesta para poder gozar das cousas que facemos cada día: ir a clase, xogar, etc...

4ª fase: estamos sans! Explicar aos/as nen@s que grazas a que aquí temos médicos e

medicamentos podemos acabar cos bichos. Achegaranse, xa que logo, a eles, colleranos e tiraranos nun recuncho da clase. Logo volverán colocarse na fila.

Todos/as volven repetir o percorrido como a primeira vez. Reflexionar:

Que pasou cando eliminamos os “bichos”; conseguimos chegar todos/as de novo ao final?

Podemos seguir facendo as mesmas cousas se nos pomos enfermos/as?

Que pasaría se non tivésemos médicos e medicamentos para acabar cos bichos cando estamos enferm@s?

Comentar que moit@s nen@s no mundo non poden ir ao médico para curarse cando están enferm@s. poden facer as cousas de todos os días se están enfermos?

9

“Bichos”

10

Exemplo de posicións dos círculos e os bichos Fase 1

Fase 2

Bichos

Bichos

Bichos

11

Actividade posterior á lectura

CONSTRUÍMOS UN AXÓUXERE Pretendemos coas distintas actividades: Reflexionar sobre a importancia de estar sans. Valorar o noso acceso a unha sanidade de calidade e comparalo coas carencias que sofren moitos nenos e nenas do mundo. Traballar os valores do esforzo, a constancia, a esperanza e a solidariedade.

Durará. A actividade está pensada para realizarse en dúas sesións.

Necesitaremos: Caderno e Láminas DINA3 do conto “Sira e o Paxaro Negro”. Latas de refresco baleiras Arroz Patrón de etiqueta para decorar o axóuxere Celo Pinturas de cores.

Consideracións para o/a educador/a: Ter presente que, ao traballar o conto, os perigos aos que se enfronta Sira representan diversos problemas de saúde presentes en moitos países, especialmente os empobrecidos:

Paxaro Negro simboliza as circunstancias que fan que os nenos e nenas enfermen, sobre todo nos primeiros cinco anos de vida.

Os mosquitos representan as enfermidades transmitidas por insectos, especialmente a malaria/paludismo, que se cobra todos os anos as vidas de 800.000 nenos.

Os vermes da auga representan o problema de consumir augas en mal estado ou sen garantías hixiénicas provocando enfermidades gastrointestinales e a morte de 2 millóns de menores de 5 anos anualmente.

As pugas envelenadas representan diversos tipos de enfermidades contraídas a través de bacterias e virus.

Para rematar, o axóuxere simboliza a atención sanitaria e o acceso a medicamentos que preveñen e curan as enfermidades.

Sesión Primeira 1ª fase: presentamos a Sira Colgar as láminas do conto ?Sira e o Paxaro Negro? na clase. Presentar a Sira, a protagonista do conto:

Sira vive nunha aldea de África. A súa vida é moi diferente á nosa. A súa casa está feita con barro e o tellado é de palla. A súa familia aliméntase do que cultivan no campo. Cada día, antes de ir á escola, Sira vai ata o río a buscar auga, porque na súa casa non teñen unha billa como temos aquí nas nosas.

12

Os nen@s da aldea mantéñense sans porque cando nacen os seus papás e mamás constrúenlles un axóuxere utilizando sementes e unha cabaza. O son do axóuxere afasta as enfermidades. Se teñen ao seu lado o axóuxere non se pon enfermos. Pero cada noite o Paxaro Negro, o inimigo da saúde dos nenos/as, sobrevoa a aldea en busca de axóuxeres. Se o Paxaro Negro rouba o axóuxere dalgunha casa, ese neno ou esa nena porase enfermo. Cando coñezamos a historia de Sira decatarémonos do que lle pasou…

2ª fase: lectura Ler o conto tal e como aparece non caderno pequeno de historias

asegurándonos de que se comprende todo. Ao finalizar a lectura do conto, establecer un diálogo cos nenos e

nenas da clase a través dás seguintes preguntas: Que é o que máis vos gustou do conto? Como é Sira? Que é o que máis vos gusta dela? A saúde: Recordar o traballado na ficha anterior Que é o máis importante que lle ensinou a súa mestra a

Sira? Credes que se Sira non fose á escola conseguiría chegar ata

o neno do Paxaro Negro? Por que recibe axuda dás árbores cando a necesita? Que credes que simboliza o axóuxere?, e o Paxaro Negro?

Como complemento á lectura do conto pódense utilizar as frases rimadas impresas nas láminas para reforzar a súa comprensión.

13

Sesión Segunda Construímos un axóuxere

Recordar o traballado na ficha anterior sobre como nos sentimos cando estamos enfermos e as diferenzas no acceso á sanidade entre uns países e outros. Por que moitos nen@s no mundo ponse enfermos? Porque:

Non se alimentan ben Beben auga sucia Non lles atende un médico se están enfermos Non lles pon vacinas que lles protexan Non poden comprar medicamentos se os necesitan Non teñen ningún hospital preto das súas casas

Para protexernos das enfermidades, como ocorre na aldea onde

vive Sira, imos construír cada un o noso axóuxere (Ver debuxo anexo con instrucións).

Cada neno/a terá que debuxar na planiña de etiqueta que se lle entregará e que se atopa no anexo da actividade, un dos tres perigos aos que se enfronta Sira (mosquitos xigantes, vermes azuis ou pugas envelenadas). Cada un elixirá o que prefira libremente. Ao terminar o debuxo forraremos a lata coa etiqueta como aparece indicado no Paso 3 das instrucións.

Unha vez construídos os axóuxeres sentarémonos en círculo e un por un iremos enumerando e recordando os distintos perigos e as súas consecuencias. Nese momento, os nenos e as nenas cuxo debuxo do axóuxere coincida co perigo que indicamos farano soar para escorrentar ao Paxaro Negro e así manternos sans.

14

15

Etiqueta