actualiteit in de lessen aardrijkskunde · web view4.6 klimaat en vegetatie 3.4 wereldrecords...

Amber Van Meerbeek

2SA2

ACTUALITEIT IN DE LESSEN AARDRIJKSKUNDE

[Ondertitel van document]

1

InhoudsopgaveKlimaatalarm: februari breekt temperatuurrecord met schokkende marge 3

Angstwekkende snelheid 4

Noordpool dit jaar voor het eerst in 100.000 jaar mogelijk zonder zeeijs 5

Lichamen van twee bergbeklimmers na 16 jaar teruggevonden 7

Walibi opent morgen de 'Pulsar', een spectaculaire attractie die alle sensaties combineert 9Prestigieuze prijs 9

Analyse: “Klimaatalarm: februari breekt temperatuurrecord met schokkende marge” 10Leervraag en leerplandoelen: 10Situeer: 10Hoofdgedachte: 10Moeilijke woorden: 11Samenvatting: 11Structuurschema: 11Antwoord op de leervraag en kritische analyse: 12Didactische integratie van de actualiteit in de les aardrijkskunde: 13

Bibliografie 14

Actualiteit in de lessen aardrijkskunde

Amber Van Meerbeek 2SA2 2SA2 Amber Van Meerbeek 2

Klimaatalarm: februari breekt temperatuurrecord met schokkende margeDoor: redactie 14/03/16 - 11u45 Bron: The Independent, Belga

De gemiddelde oppervlaktetemperatuur op land en op de oceanen lag in februari 1,35 graden hoger dan de gemiddelde temperatuur voor die maand tussen 1951 en 1980. © NASA.

De oppervlaktetemperatuur op land en oceanen lag in februari 1.35 graden hoger dan de gemiddelde temperatuur voor die maand in de periode 1951-1980. De voorbije maand was de warmste februari in meer dan een eeuw, en de stijging is volgens klimaatspecialisten alarmerend groot. Januari brak ook al een record, die maand was het 1,14 graden warmer dan het gemiddelde in diezelfde periode.

Het gaat om een "buitengewoon" fenomeen, aangezien "februari alle records klopt", legt weerman David Dehenauw uit.

Een en ander kan verklaard worden door verschillenden factoren, waaronder de intensiteit van de warme zeestroom El Nino, "die vergelijkbaar was met die van de winter 1997-1998". Februari 1998 was overigens het laatste warmterecord voor die maand. Deze februari lag de temperatuur 0,85 graden hoger dan die februari van 1998.



Maar de klimaatopwarming heeft ook een invloed op dit record. De verschillen tussen de gemeten en de verwachte temperaturen zijn vooral groot in het noordelijk halfrond. "Op enkele plaatsen in het noordpoolgebied lag de temperatuur gedurende verschillende dagen 16 graden hoger dan normaal, met temperaturen quasi vergelijkbaar met die in juni." Gelijkaardige zaken werden vastgesteld in Amerika en Europa.Angstwekkende snelheid

"Dit is nog maar eens een herinnering aan de onophoudelijke temperatuurstijging op lange termijn ten gevolge van door de mens geproduceerde broeikasgassen". Dat stellen klimaatspecialisten Jeff Masters en Bob Henson in hun weeranalyseblog Weather Underground.

"We zitten in een soort klimaatalarmfase", stelt Stefan Rahmstorf van het onderzoeksinstituut voor de impact van het klimaat in het Duitse Potsdam. "Simpel gesteld stevenen we met een angstwekkende snelheid richting de wereldwijd overeengekomen bovengrens van 2 graden stijging", stellen Masters en Henson.

Bron: (redactie, Klimaatalarm: februari breekt temperatuurrecord met schokkende marge, 2016, p. 1)Leerplandoel:4.6 Klimaat en vegetatie3.4 Wereldrecords vergelijken met de normale waarden van Ukkel.

Initiatiestage I: Beïnvloedende factoren van weer en klimaat.



Noordpool dit jaar voor het eerst in 100.000 jaar mogelijk zonder zeeijs15Door: redactie 5/06/16 - 08u37 Bron: ANP

© photo news.

De Noordpool kan dit jaar of volgend jaar voor het eerst in meer dan 100.000 jaar zonder zeeijs komen te zitten. Dat voorspelt een leidende wetenschapper op het gebied van de polen aan de universiteit van Cambridge.Uit satellietgegevens blijkt dat er op 1 juni nog maar 11,1 miljoen vierkante kilometer ijs was, terwijl dat de afgelopen dertig jaar gemiddeld bijna 12,7 miljoen vierkante kilometer was.

"Mijn voorspelling is dat het ijs op de Noordpool waarschijnlijk zal verdwijnen, ofwel minder dan een miljoen vierkante kilometer zal zijn in september'', zei Peter Wadhams tegen de Britse krant The Independent.

De snelle opwarming van het poolgebied houdt verband met extreme weersomstandigheden, zoals de overstromingen in delen van Europa en tornado's in de Verenigde Staten die buiten het seizoen voorkomen.



Daarnaast komt er minder zeeijs voor aan de noordkust van Rusland, waardoor de zee beduidend warmer wordt.

© epa.

Bron: (redactie, Noordpool dit jaar voor het eerst in 100.000 jaar mogelijk zonder zeeijs, 2016)Leerplandoel:4.6 Klimaat en vegetatie1.1 Met voorbeelden illustreren dat weer en klimaat de activiteiten van dier en mens beïnvloeden.

Micro teaching: Klimaat en vegetatie in Europa



Lichamen van twee bergbeklimmers na 16 jaar teruggevonden2Door: redactie 2/05/16 - 02u19 Bron: Huffington Post

De Himalaya. © thinkstock.

In de Himalaya zijn twee lichamen teruggevonden van een bergbeklimmer en een expeditiecameraman nadat ze zestien jaar geleden bedolven raakten onder een lawine.

In een verklaring liet de weduwe van bergbeklimmer Alex Lowe weten dat twee alpinisten die de Shishapangma in Tibet afdaalden, de resten hadden gevonden van twee mensen in een smeltende gletsjer. De klimmers beschreven de kledij en rugzakken van de lichamen aan Conrad Anker, die in oktober 1999 samen met Lowe en cameraman David Bridges de berg beklom, maar zelf de lawine overleefde. Op basis van de beschrijving concludeerde Anker dat het om zijn twee vrienden ging.

"Alex en David verdwenen, werden gevangen en bevroren in de tijd. Zestien jaar zijn voorbijgestreken en nu zijn ze gevonden. We zijn dankbaar," zo zei Jenni Lowe-Anker in haar verklaring.

De vrouw trouwde in 2001 met Anker, een vriend van haar overleden echtgenoot. Ze wonen in Bozeman, Montana, waar ze samen de Alex Lowe Liefdadigheidsorganisatie



beheren.

Voor Anker is de ontdekking een opluchting. Hoewel hij geen foto's van de stoffelijke resten heeft gezien, is de man ervan overtuigd dat het om Lowe en Bridges gaat. "Ze lagen dicht bij elkaar. Blauwe en rode rugzakken van The North Face. Gele Koflachlaarzen. Het was allemaal materiaal van die periode. Ze waren zo goed als de enige twee alpinisten die daar waren," zegt hij.

Lowe, Anker en Bridges zouden samen met een groep andere alpinisten de Shishapangma, de veertiende hoogste berg ter wereld, beklimmen en dan naar beneden skiën. De mannen waren routes aan het prospecteren op zo'n 5800 meter hoogte toen zo'n 2000 meter hoger een sneeuwplaat loskwam.

Lowe werd beschouwd als de beste bergbeklimmer ter wereld toen hij op veertigjarige leeftijd om het leven kwam. Hij had onder andere twee keer de Mount Everest bedwongen en kreeg de bijnaam "Longen met Benen" voor zijn ongelooflijke kracht en doorzettingsvermogen. In 1995 was hij betrokken bij de redding van verscheidene klimmers in Alaska.

David Bridges (29), was een ervaren klimmer en cameraman.

Bron: (redactie, Lichamen van twee bergbeklimmers na 16 jaar teruggevonden, 2016)Leerplandoelen:4.4 Reliëf3 Op het terrein (voor de eigen leefruimte) en op foto (voor elders) de belangrijkste reliëfvormen herkennen en benoemen.

Demoles: Reliëf in de eigen leefruimte, in België en Europa



Walibi opent morgen de 'Pulsar', een spectaculaire attractie die alle sensaties combineert4redactie 3/06/16 - 13u52VIDEO In april kondigde Walibi de 'Pulsar' aan, een attractie die snelheid, een vrije val én water combineert. En morgen is het eindelijk zover: dan opent Walibi de deuren van deze wereldprimeur.Met de Pulsar nestelt Walibi zich meteen tussen de meest spectaculaire attracties ter wereld. Wie op de rollercoaster stapt, zal zich in een film wanen volgens de makers. De attractie is 45 meter hoog, haalt een snelheid van 100 kilometer per uur en een stuurt bezoekers door een enorme splash in het water. Ongeëvenaard.

Waan jezelf al even in de attractie in het onderstaande filmpje.Prestigieuze prijsDe wereldprimeur, bedacht door de Duitse attractiebouwer Mack Rides, mocht al een eerste prestigieuze prijs in ontvangst nemen tijdens de jaarlijkse IAAPA Brass Ring Awards in Orlando. De International Attraction & Amusement Parcs Associations (IAAPA) is het internationaal orgaan dat alle spelers in de pretparksector van over de hele wereld overkoepelt. Tijdens de jaarlijkse prijsuitreiking in Orlando ontving PULSAR de prijs voor "Best Concept".

De pretparkspecialisten van de LA Times haalden de Pulsar ook al aan als één van de attracties ter wereld waar het meest naar wordt uitgekeken in 2016.

Bron: (redactie, Walibi opent morgen de 'Pulsar', een spectaculaire attractie die alle sensaties combineert, 2016)

Leerplandoelen:4.11 Toeristische landschappen



1.1 Vanuit beeldmateriaal de toeristische regio’s in Europa vaststellen en indelen in vormen van toerisme op basis van overheersende bestemming of factoren.

Initiatiestage II: Vormen van vrijetijdsbesteding en toeristische landschappen



Analyse: “Klimaatalarm: februari breekt temperatuurrecord met schokkende marge”Leervraag en leerplandoelen:

Leerplandoelen:4.6 Klimaat en vegetatie3.4 Wereldrecords vergelijken met de normale waarden van Ukkel.(VVKSO, Eerste leerjaar a-stroom)Probleemstelling:Wat beïnvloed ons klimaat en hoe groot zijn de effecten hiervan?

Situeer:

(De Maeyer Ph., 2015)Het artikel gaat over de oppervlaktetemperatuur van heel de wereld.

Hoofdgedachte:Het gaat over het feit dat deze februari de warmste februari ooit gemeten was en wat de oorzaken daarvan kunnen zijn.



Moeilijke woorden:El Nino: De opwarming van het normaal koel zeewater van de oostelijke Grote Oceaan (langs de evenaar). Deze heeft invloed op het weer in grote delen van de wereld.Halfrond: Halve wereldbol.Broeikasgassen: De gassen die bijdragen aan het broeikaseffect.

Samenvatting:In februari werd een recordtemperatuur van de oppervlaktetemperatuur op land en oceaan gemeten die 1.35 graden hoger lag dan de gemiddelde temperatuur voor die maand. Het is een buitengewoon verschijnsel dat verklaard kan worden door verschillende factoren. Één van deze factoren is de intensiteit van de zeestroom, El Nino. Een andere is gewoon de klimaatopwarming.

Structuurschema:



Antwoord op de leervraag en kritische analyse:Dit is een goed artikel om te gebruiken bij het realiseren van dit uitbreidingsdoel aangezien het hier over een weerrecord gaat over heel de wereld. De leerlingen kunnen dan deze gemiddelde stijging vergelijken met de normale maandtemperatuur in Ukkel. Ik vind dit artikel een goede aanvulling voor de les. Waarom? Omdat we gaan kijken naar de actualiteit en het niet enkel gebruikt kan worden voor deze doelstelling. We kunnen het artikel ook gebruiken als we kijken naar welke elementen het weer beïnvloeden of wanneer we specifiek naar El Nino gaan kijken. Wat ik positief vind aan dit artikel is dat het niet alleen de feiten weer geeft maar ook enkele oorzaken. Hierdoor kun je dit artikel gebruiken in meerdere fases in je les. Wat ik ook goed vind is dat er kaarten en grafieken zijn toegevoegd aan het artikel. De kaarten en grafieken kunnen dan direct gebruikt worden door de leerlingen om bijvoorbeeld een vergelijking te maken tussen de normale waarden en de recordwaarden.Wat ik minder goed vind aan dit artikel is dat er geen specifieke waarden worden vermeld. Er wordt enkel gesproken van stijgingen ten opzichte van de normale waarden, maar de normale waarden worden nergens vermeld. Deze zijn wel afleesbaar uit de grafieken die bij het artikel staan, maar het staat nergens letterlijk in de tekst. Een ander minpunt vind ik dat El Nino niet wordt uitgelegd. In het artikel staat enkel dat het een zeestroom is. Dit had er beter ook bij gestaan: “ El Nino is een periodiek optredend verschijnsel, waarbij rond de evenaar in plaats van de normale oostelijke passaatwind en krachtige westenwind over de grote oceaan waait. Als gevolg daarvan wordt warm water (30°C) uit de zeeën rondom Indonesië naar Zuid-Amerika gestuwd. De verplaatsing van deze warme, dampende watermassa beïnvloedt het verloop van de ‘straalstroom’ in de hogere luchtlagen. Vooral de verstoring van de gebruikelijke neerslagpatronen brengt natuurrampen teweeg.”1.

1 Vanhecke, E. V. (2014). Plantyn algemen wereldatlas. In E. V. Vanhecke, Plantyn algemene wereldatlas (p. 152). Mechelen, Antwerpen, België: Plantyn.



Didactische integratie van de actualiteit in de les aardrijkskunde:a. Als motivatiefase

De leerlingen moeten aan het begin van de les het artikel lezen en alle elementen die met weer en klimaat te maken hebben en de moeilijke woorden aanduiden. Nadien worden de elementen in een bordspin op het bord genoteerd en aangevuld met de parate kennis van de leerlingen.

b. Als integratiefaseDe leerlingen lezen het artikel aan het einde van de les als integratie en als link met de actualiteit. De leerlingen moeten de elementen uit het artikel die met weer te maken hebben eruit halen en de invloed van deze elementen op de omgeving verklaren.

c. Als voortaakDe leerlingen moeten het artikel op voorhand thuis lezen en alle elementen die met weer en klimaat te maken hebben en de moeilijke woorden aanduiden. De moeilijke woorden moeten ze op voorhand thuis opzoeken.

d. Als taakHet artikel kan gebruikt worden als één van de artikels die de leerlingen moeten analyseren als deel van een taak over het thema weer en klimaat. Ze moeten allen moeilijke woorden uit de artikels halen en verklaren, ze moeten de verschillende weerfenomenen opsommen en er een mogelijke verklaring voor geven en zelf aanvullen met eigen artikels.

e. Als lesovergangDe leerlingen moeten de tekst lezen en de reeds geziene elementen uit de tekst in het groen onderlijnen en de nog niet geziene elementen, zoals El Nino, in het rood onderlijnen. Dan kan de leerkracht uitleggen dat de in het rood onderlijnde elementen nu aan bod gaan komen.



BibliografieDe Maeyer Ph., D. D. (2015). De Boeck Atlas. In D. D. De Maeyer Ph., De Boeck Atlas (pp.

140-141). Berchem, Antwerpen, België: de boeck.redactie. (2016, 3 14). Klimaatalarm: februari breekt temperatuurrecord met schokkende

marge. Het Laatste Nieuws.redactie. (2016, 5 2). Lichamen van twee bergbeklimmers na 16 jaar teruggevonden. Het

Laatste Nieuws, p. 1.redactie. (2016, 6 5). Noordpool dit jaar voor het eerst in 100.000 jaar mogelijk zonder zeeijs.

Het Laatste Nieuws, p. 1.redactie. (2016, 6 3). Walibi opent morgen de 'Pulsar', een spectaculaire attractie die alle

sensaties combineert. Het Laatste Nieuws, p. 1.Vanhecke, E. V. (2014). Plantyn algemen wereldatlas. In E. V. Vanhecke, Plantyn algemene

wereldatlas (p. 152). Mechelen, Antwerpen, België: Plantyn.



actualiteit in de lessen aardrijkskunde · web view4.6 klimaat en vegetatie 3.4 wereldrecords...

Documents