adapazarin’da motorlu taŞitlardan kaynaklanan … · motor teknolojĐlerĐnde alternatĐf...

46
ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN EMĐSYONLARIN ENVANTERLENMESĐ HAZIRLAYANLAR 0301.12010 TUĞBA KILIÇ 0401.12043 AHMET GÜMÜŞ 0401.12009 TALHA BOZKURT 0401.12051 HAKAN ŞENTÜRK 0401.12025 CEYDA MAMALI 0401.12053 ZEYNEP SOLAK 0401.12037 GÜLŞAH ÜNAL 0401.12058 ÖZLEM KARATAŞ

Upload: others

Post on 20-Jan-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN EMĐSYONLARIN

ENVANTERLENMESĐ

HAZIRLAYANLAR

0301.12010 TUĞBA KILIÇ 0401.12043 AHMET GÜMÜŞ0401.12009 TALHA BOZKURT 0401.12051 HAKAN ŞENTÜRK0401.12025 CEYDA MAMALI 0401.12053 ZEYNEP SOLAK0401.12037 GÜLŞAH ÜNAL 0401.12058 ÖZLEM KARATAŞ

Page 2: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

ĐÇĐNDEKĐLER1. AMAÇ2. BENZĐNLĐ MOTORLARDAN KAYNAKLANAN EMĐSYONLAR3. DĐZEL MOTORLARDAN KAYNAKLANAN EMĐSYONLAR4. BENZĐNLĐ MOTORLARDA EMĐSYON KONTROL YÖNTEMLERĐ

4.1 ÜÇ YOLLU KATALĐTĐK KONVÖRTER5. DĐZEL MOTORLARDA EMĐSYON KONTROL YÖNTEMLERĐ

5.1 OKSĐDASYON KATALĐZÖRÜ5.2 NOx KATALĐZÖRÜ5.3 SEÇĐCĐ KATALĐTĐK ĐNDĐRGEME (SCR)5.4 DĐZEL PARTĐKÜL MADDE (PM) FĐLTRE

6. ADAPAZARI TAŞIT ENVANTERĐ HAZIRLANMASINDA ĐZLENEN METODOLOJĐ7. EMĐSYON FAKTÖRÜ HESABI8. EMĐSYON HESABI METODU9. MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER11. TEŞEKKÜRLER

Page 3: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

• Adapazarı Đli’ndeki ulaşım kaynaklı emisyonların envanterlerinin hazırlanması ve hesaplanması hususunda bir analizini içermektedir.

• Araçların Türkiye’de EURO sınıflarına geçiş yılları ve emisyon faktörleri göz önünde bulundurularak hesaplamalar yapılmış,

• Kent merkezinde motorlu taşıtların hava kalitesine olan etkileri incelenmiş ve iyileştirme yapılabilecek konularda çözüm önerileri sunulmuştur.

ÇALIŞMANIN AMACI

Page 4: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

• Ülkemizde giderek artan hava kirliliği problemlerini çözmek için hava kirleticilerin kaynaklarını, bu kaynaklardan atmosfere verilen tür ve miktarlarınıgösteren sağlıklı ve güncel envanter verilerini belirlemek,

• Hava kirletici kaynakları belirlenerek bu kaynaklardan atmosfere verilen kirleticilerin miktarlarının saptanmasıdır. Bu sayede, hava kirlenmesi kontrolü ve hava kalitesinin iyileştirilmesi için daha iyi projeler ve çözüm önerilerinin üretilmesi mümkün olabilecektir.

Page 5: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Benzinli Motorlardan Kaynaklanan

Emisyonlar

• Karbonmonoksit (CO)

• Azot oksit (NOx)

• Hidrokarbonlar (HC)

Karbonmonoksit (CO) : Yanma odasına alınan yakıtın içindeki karbonun tamamını CO2 şeklinde yakacak oksijen bulunmadığından, CO oranı hızlıbir şekilde artmaktadır.

Hidrokarbonlar (HC) : Yakıtların eksik yanması ve tutuşamaması sonucu oluşurlar.

Page 6: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Dizel Motorlardan Kaynaklanan Emisyonlar

• Karbonmonoksit (CO)

• Azot oksit (NOx)

• Partikül Madde (PM)

Azot oksit (NOx) : Hava yakıt karışımı içindeki NOx, yanma odası sıcaklığı

yaklaşık 1800°C ye yükseldiğinde azot (N2) ve oksijen (O2)’nin birleşmesiyle

oluşur.

Partikül Madde (PM) : Dizel motorlu taşıtlarda partiküller, karbon, karbon

hidrojen bağları ve yakıttaki kükürtten kaynaklanan kükürt dioksit ve hidrojen

sülfürden oluşmaktadır.

Page 7: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Motorlu Araçkullanımı

Yakıt DolumuÜretimAtıklar

Egzoz

Buharlaşma

Aşınma

GörünürlükKatı Partiküller

NitrojenOksitler

ZararlıOrganikler

Karbondioksit

Ozon

ZehirEtkisi

KüreselIsınma

Page 8: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

BENZĐNLĐ MOTORLARDA EMĐSYON KONTROL YÖNTEMLERĐ

• Üç Yollu Katalitik Konvörter

Katalitik konvertör otomobilden çıkan zararlı gazları minimize etmek, insanı ve çevreyi korumak amacıyla kullanılır.

Katalitik Konvertör'de:• Karbonmonoksit (CO) oksijen ile yanar ve zararsız karbondioksit (C02)’e dönüşür,

• Hidrokarbonlar (CH) oksijen ile yanar ve C02 + Su haline dönüşür.

• Azotoksitlerden (NO) oksijen ayrıştırılarak, azot (N2) ve karbondioksit (C02) oluşur.

Page 9: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı
Page 10: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

OKSĐDASYON KATALĐZÖRÜ

Dizel oksidasyon katalistleri kirletici maddeleri zararsız

gazlara oksidasyon yoluyla çevirir. Egzoz akışı içine

yerleştirilen katalistlerden bir tanesi oksidasyon katalistidir.

Page 11: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

NOx KATALĐZÖRÜKatalizöre giren NOx gazı temel metal elemanlar veoksitler ile tepkimeye girerek azot ve su buharı olarakatılır.

Page 12: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

SEÇĐCĐ KATALĐTĐK ĐNDĐRGEME (SCR)NOx emisyonlarını kontrol altına almada kullanılan bir yöntemdir.

4NH3 + 4NO + O2 → 4N2 + 6H2O

2NH3 + NO + NO2 → 2N2 + 3H2O

8NH3 + 6NO2 → 7N2 + 12H2O

Hidrokarbon SCR

[HC] + [NOx] → N2 + CO2 + H2O

Amonyak SCR

Page 13: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

DĐZEL PARTĐKÜL MADDE (PM) FĐLTREDizel partikül filtresi, dizel motorların egzoz gazlarında bulunan kurumun

ayrılması için bir sistemdir.

Dizel partikül filtresi iki türlüdür:

• Katkı kullanılmayan dizel partikül filtreleri

• Katkılı sistemler

Page 14: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

ADAPAZARI TAŞIT ENVANTERĐ

HAZIRLANMASINDA ĐZLENEN METODOLOJĐ

Adapazarı’nın en yoğun kirliliğe neden olan kaşaklarında sayımlar yapılmıştır. Sayım yapılan kavşaklar ise; Atatürk Lisesi Kavşağı, Yeni Cami Kavşağı, VagonYolu Kavşağı, Eski Valilik Önü dür.

Ölçümler yaklaşık yirmi kişilik grup tarafından, 07:00 ile 21:00 arasında ve haftanın trafiği oldukça yakın sonuçlar verebilecek bir gününde, 3 saatlik nöbetleşme esasına dayanarak yapılmıştır.

Page 15: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı
Page 16: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

KAVŞAKLARDAKĐ TAŞIT SAYILARININ YÜZDELERĐ

1122212054Vagon Yolu Kavşağı

3100124242Yeni Cami Kavşağı

2200123945Atatürk Bulvarı Kavşağı

1203152158Atatürk Lisesi Kavşağı

1211113053Atatürk Stadyum Kavşağı

Ticari taksi (%)

Motorsiklet(%)

Kamyon (%)

Otobüs (%)

Minibüs (%)

Kamyonet (%)

Otomobil (%)

1166121758EMNĐYET KAYITLARI

Ticari taksi (%)

Motorsiklet (%)

Kamyon (%)

Otobüs (%)

Minibüs (%)

Kamyonet (%)

Otomobil (%)

212212648Adnan Menderes Caddesi

10172171Sakarya Caddesi

300133549Atatürk Bulvarı

31293055Sedat Kirtepe Caddesi

Motorsiklet(%)

Kamyon (%)Otobüs (%)Minibüs (%)Kamyonet (%)

Otomobil (%)

Page 17: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Atatürk Lisesi Kavşağı Taşıt Sayısı Yüzdeleri

Otomobil (%)58%Kamyonet (%)

21%

Minibüs (%)15%

Otobüs (%)3%

Motorsiklet (%)2%

Ticari taksi (%)1%

Kamyon (%)0%

Çekim Sonuçlarına Göre Taşıt Yüzdeleri - Sedat Kirtepe Caddesi

55,5%

0,9%

29,6%

1,6%

9,0% 3,4%

Otomobil Kamyon Kamyonet Otobüs Minibüs Motorsiklet

Atatürk Lisesi Kavşağı ve Sedat Kirtepe Caddesi Taşıt Sayısı Yüzdeleri Karşılaştırılması

Emniyet Kayıtları Yüzdeleri

minibüs2%

kamyonet17%

otobüs1%

kamyon 6%

motorsiklet16%

otomobil58%

otomobil

kamyonet

minibüs

otobüs

kamyon

motorsiklet

Page 18: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

• Sayım sonucu ortaya çıkan oranlara göre, trafikte aktif olarak seyreden araçların %50-55’i otomobil, %25-30’i kamyon-kamyonet, %5’i motorsiklet, %5-10’u minübüs-otobüstür.

• Bu oranlar kayıtlı araçlar ile trafikte aktif olarak bulunan araçların farklı oranlarda olduğunu dolayısı ile aktif trafik bilgilerine göre yapılan çalışmalarla emisyon oranlarının hesaplanmasının daha gerçekçi sonuçlar ortaya çıkardığını göstermektedir.

Page 19: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Atatürk Lisesi Kavşağı Taşıt Sayısı Yüzdeleri

Otomobil (%)58%Kamyonet (%)

21%

Minibüs (%)15%

Otobüs (%)3%

Motorsiklet (%)2%

Ticari taksi (%)1%

Kamyon (%)0%

Atatürk Lisesi Kavşağı ve Sedat Kirtepe Caddesi Taşıt Sayısı Yüzdeleri Karşılaştırılması

Çekim Sonuçlarına Göre Taşıt Yüzdeleri - Sedat Kirtepe Caddesi

55,5%

0,9%

29,6%

1,6%

9,0% 3,4%

Otomobil Kamyon Kamyonet Otobüs Minibüs Motorsiklet

Page 20: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Atatürk Bulvarı Kavşağı Taşıt Sayısı Yüzdeleri

Otobüs (%)0%

Kamyon (%)0%

Motorsiklet (%)2% Ticari taksi (%)

2%

Minibüs (%)12%

Kamyonet (%)39%

Otomobil (%)45%

Atatürk Bulvarı Kavşağı ve Ziraat Banka Caddesi Taşıt Sayısı Yüzdeleri Karşılaştırılması

Çekim Sonuçlarına Göre Taşıt Yüzdeleri - Atatürk Bulvarı

12,9%0,2%

34,9%

0,1%

48,8%

3,0%

Otomobil Kamyon Kamyonet Otobüs Minibüs Motorsiklet

Page 21: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Yeni Cami Kavşağı Taşıt Sayısı Yüzdeleri

Otomobil (%)42%

Kamyonet (%)42%

Minibüs (%)12%

Motorsiklet (%)1%Kamyon (%)

0%Otobüs (%)

0%

Ticari taksi (%)3%

Yeni Cami Kavşağı ve Sakarya Caddesi Taşıt Sayısı Yüzdeleri Karşılaştırılması

Çekim Sonuçlarına Göre Taşıt Yüzdeleri - Sakarya Caddesi

0,5%

7,1%0,0%20,7%

0,5%

71,2%

Otomobil Otobüs Minibüs Kamyon Kamyonet Motorsiklet

Page 22: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Vagon Yolu Kavşağı Taşıt Sayısı Yüzdeleri

Otomobil (%)53%

Minibüs (%)21%

Kamyonet (%)20%

Otobüs (%)2% Ticari taksi (%)

1%

Motorsiklet (%)1%

Kamyon (%)2%

Vagon Yolu Kavşağı ve Adnan Menderes Caddesi Taşıt SayısıYüzdeleri Karşılaştırılması

Çekim Sonuçlarına Göre Taşıt Yüzdeleri - Adnan Menderes Caddesi

1%26%

2%

21% 2%

48%

Otomobil Kamyon Kamyonet Otobüs Minibüs Motorsiklet

Page 23: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Sedat Kirtepe Caddesi

Atatürk BulvarıSakarya Caddesi

Adnan Menderes Caddesi

Page 24: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

• Adapazarı merkezdeki taşıt envanteri hazırlanması ve taşıtların caddeler arasında çizgisel kaynaklı emisyon hesaplamaları aşağıdaki şekilde yapılmıştır.

• Emisyon (gr) = Faktör (gr/km) x Aktivite(km)

Page 25: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı
Page 26: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Yeni Cami Kavşağı Taşıt Oranları

Otomobil 13803 41,94%

Servis Aracı 3965 12,05%

Otobüs 80 0,24%

Kamyon 96 0,29%

Kamyonet 6047 18,37%

Motosiklet 279 0,85%

Doblo 7801 23,70%

Ticari Taksi 827 2,51%

Özel Tanker 11 0,03%

Page 27: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Sakarya Caddesi Günlük Otomobil Dağılımı

848

10381150

847

1077

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

7 9 11 13 15 17 19 21

Saat (07:00-21:00)

Saatlik

Ara

ç S

ayıs

ı

dN/d

t

Seri 1

Sakarya Caddesi Günlük Kamyonet Dağılımıı

1436 13701293

1129 1065

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

6 8 10 12 14 16 18 20 22

Saat(07:00-21:00)

Sa

atl

ik A

raç

Sa

yıs

ı (n

/∆t )

Sakarya Caddesi Günlük Doblo Dağılımı

662584 607

488

262

0

100

200

300

400

500

600

700

6 8 10 12 14 16 18 20 22

Saat (07:00-21:00)

Sa

atl

ik A

raç

Sa

yıs

ı (d

N/d

t)

Page 28: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

119128Doblo

7277Kamyonet

267Otomobil

Euro3Euro1Pre EuroDizel

917Doblo

510Kamyonet

67123361Otomobil

Euro3Euro1Pre EuroBenzinli

Sakarya Caddesi (1/2 Saatlik Çekim Sonuçları)

Sakarya Caddesinde 2 Nisan 2008 Çarşamba günü saat 19:00-19:30

arasında 1/2 saatlik çekim ve Sayım Sonuçları Tabloları

119128Doblo

7277Kamyonet

267Otomobil

Euro3Euro1Pre EuroDizel

917Doblo

510Kamyonet

67123361Otomobil

Euro3Euro1Pre EuroBenzinli

Sakarya Caddesi (1/2 Saatlik Çekim Sonuçları)

1075391Doblo

18221952Kamyonet

485132Otomobil

Euro3Euro1Pre EuroDizel

156484Doblo

130261Kamyonet

123422906697Otomobil

Euro3Euro1Pre EuroBenzinli

Sakarya Caddesi (Günlük Sayım Sonuçları)

Page 29: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Emisyon Hesap Metodu• Gün boyu geçen otomobil sayısı = 10838 (07:00 – 21:00 arası)• Taşıt kilometresi: 10838 x 1 = 10838 km dir. • Tüm Otomobiller (Pre Euro, Euro 1, Euro 3)• Emisyon faktörü hesaplanırken araçların hızı, şehir içi hız limiti olan 25

km/sa olarak alınmıştır. • Emisyon = Faktör x Aktivite• PRE-EURO (%63=6697);• Pre-Euro Taşıt kilometresi=6697 x 1 km = 6697 km• NOx = 1,57 x 6697 km = 10514,29 g.NOx• CO =5,76 x 6697 km =38574,72 g.CO• HC = 0,25 x 6697 km = 1674,25 g.HC•• *Pre Euro, Euro 1, Euro 3 aynı şekilde diğer araç sınıfları içinde

hesaplanıp, toplam emisyonları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Page 30: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Sakarya Caddesi Toplam Emisyon Tabloları

43,192271,4311837,6345268,41Toplam

33,950368,6286,15Euro 1

9,240100,3277,88Pre Euro

DĐZEL

024,6898,72604,66Euro 3

0572,5755,75725Euro 1

01674,2510514,2938574,72Pre Euro

BENZĐNLĐ

OTOMOBĐL

PMHCNOXCO

Sakarya Caddesi Toplam Emisyon Tablosu(gr)

3250,377571,638811,457571,637897,93Toplam

451,54343137600Euro 3

164,43837,81970,9200Euro 2

1720,952065,1431821,9343431376Euro 1

000837,81970,92Pre Euro

DĐZEL

0002065,1431821,9Euro 3

913,49325,653729,1100Euro 2

00913,49325,653729,11Pre Euro

BENZĐNLĐ

DOBLO

PMHC+NOXHCNOXCO

Sakarya Caddesi Toplam Emisyon Tablosu(gr)

Page 31: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

6370,26396,83933,9149943,4Toplam

1019,7691,05910,51165,44Euro 3

0273,280130784Pre EuroDĐZEL

032,523,4507Euro 3

0000Euro 1

5350,50017487Pre EuroBENZĐNLĐ

KAMYONET

HC+NOXHCNOXCO

Sakarya Caddesi Toplam Emisyon Tablosu(gr)

Page 32: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Doblo Toplam Emisyon

37897,93

7571,6

38811,45

7571,63250,37

05000

1000015000200002500030000350004000045000

CO

NO

X

HC

HC

+NO

X

PM

Kirleticiler

Emisyon (gr)

Seri 1

Otomobil Toplam Emisyonlar

11837,63

2271,4343,19

45268,41

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

50000

CO NOX HC PM

Kirleticiler

Em

isyon (gr)

Seri 1

Page 33: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

18696231656170.5HC+Nox

12731.6210368,331605,02PM

7220.99110351,8524926,15Nox

42393.7630425,2564340,7HC

726822861401,1105959,81CO

Sedat Kirtepe CaddesiAdnan Menderes CaddesiAtatürk BulvarıToplam Emisyon (gr)

Caddelerdeki Toplam Emiyon Miktarları

Page 34: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Motorlu Araçlarda Alternatif Yakıtlar ve Teknolojiler

9. Motorlu Araçlarda Alternatif Yakıtlar ve Teknolojiler

BĐYODĐZEL

ETANOL

HĐDROJEN

BĐTKĐSEL YAĞLAR

LPG

PROPAN GAZI

BÜTAN GAZI

HĐBRĐD

Page 35: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Doğal Gaz

Motorlu taşıtlarda yakıt olarak doğalgazın kullanılmasıyla veya az miktarda devreye ilave edilmesiyle egsoz emisyonlarında azalmalar olmaktadır. Doğalgazın yakıt olarak motorlu taşıtlarda kullanımı, özellikle şehir trafiğinde seyreden, dizel motorlarında NOx ve HC emisyonlarında azalmalar, benzin motorlarında da CO ve HC emisyonlarında azalmalar temin edecektir. Doğalgazın karbon oranının, diğer petrol yakıtlarına göre, düşük olması egsoz gazlarındaki karbondioksit oranının azalmasına sebep olacaktır.Ayrıca benzinli taşıtların egsoz emisyonlarındaki zehirli kurşun türevlerini tamamen yok edecektir.Doğalgaz oktanı yüksek kurşunsuz bir yakıttır.

Page 36: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Biyodizel

Biodizel bitkisel, hayvansal yani her türlüorganik yağdan üretilebilen petrol dizeline alternatif, petrol dizelinden pek çok özelliğiyle daha üstün bir yakıttır.Biodizel, yağ asitlerinin bazik veya asidik ortamda kısa zincirli bir alkol ile (metanolveya etanol) reaksiyonu sonucu oluşan esterlerdir(metil veya etil esterler) ve dizel motor yakıtı olarak Avrupa ve Amerika'da yaygın olarak

kullanılmaktadır.

Page 37: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Etanol

Benzine % 5 oranında biyoetanol ilave edilerek elde edilen katkılı yakıt, mevcut petrol istasyonlarında ve motorlu araçlarda hiçbir değişiklik yapmadankullanılabiliyor. Bu yakıtın 1 litresi yakıldığında, havaya 2,4 kg daha az karbondioksit çıkıyor ve emisyonlar % 4,5 oranında azalıyor. Ayrıca benzinin oktanında iyileşme ve motorun ürettiği güçte de artış meydana geliyor. Biyoetanol katkılı yakıt, dieselmotorlarda da benzinli araçlarda olduğu gibi düşük oranlarda motorda değişiklik yapılmadan kullanılabiliyor. % 15 etanol, % 84,5 diesel yakıtı ve % 0,5 katkı

maddesinden meydana gelen bu karışıma "Diesohol" adı veriliyor.

DÜNYA NEDEN BĐYOYAKIT KULLANIYOR ?

Sürdürülebilir ve güvenli bir enerji piyasası oluşumuna katkı

Tarımsal işhacmindeki genişleme

Petrolde dışa bağımlılığın azaltılması

Kyoto Protokolü

Karbon kredisi imkanları

Emisyon ticareti

Page 38: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı
Page 39: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Hidrojen

Alternatif enerjiler arasında hidrojen, sürdürülebilir enerji sistemi blokları ve yakıt pilleri teknolojileri kullanılarak gelecekte araçlara güç verebilecektir. Bugünkü geleneksel benzin ve dizel motorların verimleri en çok %40 oranlarındayken, hidrojenle çalışan araçlarda bu rakam %60lara çıkmaktadır. Saf hidrojenin elde edilme yöntemine bağlı olarak, hidrojen kullanımı yerel hava kirliliği ve sera etkisinde büyük düşüş sağlayacaktır. Hidrojenin önündeki temel sorunlardan biri de, elde edilme yöntemidir. Hidrojen, ikincil bir enerji kaynağıdır, yakıt olarak kullanılabilmesi için öncelikle başka enerji kaynaklarına ihtiyaç duyar. Bu kaynaklar hidrojenin ayrıştırılıp elde edilmesi için gereklidir. Burada enerji tasarrufu ve yenilenebilirlik, görüldüğü gibi hidrojeni elde etme sürecinde kullanılan birincil enerji kaynaklarına bağlıdır. Birincil kaynak olarak doğal gaz, hidroelektrik ve termik enerji kaynakları kullanılabilir. Ya da sadece alternatif enerji kaynaklarıkullanılarak, örneğin güneş enerjisi ile suyun elektrolizinden üretilirse, hidrojenin üretilmesinden tüketilmesine kadar geçen süreçte geride bırakacağı tek kirlilik saf su olacaktır.

Page 40: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Bitkisel yağların alternatif dizel yakıtı olarak kullanılabilmesi ile ilgili çalışmalar 1920'lerden bu yana devam etmektedir. Fakat yoğun olarak 1920'li yıllardaki enerji krizlerinden dolayı yeni alternatif yakıt arayışları hızlanmıştır. Bu arayışların sonucu olarak bitkisel yağların yenilenebilir olması, kolay esterleşmeleri ısıl değerlerinin yüksek olmasıfiziksel ve kimyasal özelliklerinin,dizel yakıtına yakın olması ve çevreye zarar vermemesi çevre bilincinin geliştiği günümüzde önemli bir motor yakıtı olarak incelenmesine sebep olmuştur.

Bitkisel Yağlar

Page 41: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

-LPG (Liquid Petroleum Gas) sıvıpetrol gazı, basınç altında sıvı halde bulunan propan ve bütana verilen ticari isimdir. Kolay depolama ve taşıma için genellikle sıvı halde tutulur. Gaz yakıtlar hidrojence zengindir ve silindirlere gaz fazında girerler. Bu iki karakteristik temiz bir yanma sağlar. Diğer bir deyimle LPG, taşıtlar için temiz bir enerji

kaynağıdır

-LPG sıvı halde iken gaz haline oranla yaklaşık 250

kat yoğundur.

-Basıncı düşürülüp, sıcaklığıartırılarak sıvı halden gaz haline dönüştürülür ve benzine mükemmel

bir alternatif yakıt haline gelir.

-Büyük ticari taşıtler için de LPG kullanacak özel motorlar

geliştirilmektedir.

LPG Benzinli araçların LPG ile çalıştırılmasıyla ilgili prensip şeması

Page 42: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

Hibrid

HEV yani hibrid motorlu araçlar günümüzde kullanılan araçların içten yanmalımotorları ile (benzinli, dizel, LPG) elektrikli taşıtların elektrik motorunun birleşiminden meydana gelen motorlara sahip araçlardır.

Bu iki motorun birleştirilmesi sebeplerinin başında yakıt ekonomisi gelmektedir. Bu birleşme ile taşıt kullanıcısının ve üreticisinin elektrikli taşıttan beklediği çevresel fayda ve içten yanmalı motorlu taşıttan beklediği performans, daha fazla menzil ve çabuk yakıt ikmali bu iki motorun birleşimi olan hibrid motorla sağlanmıştır.

Hibrid motorun kısa olarak faydaları arasında yakıt ekonomisi, çevreye olan duyarlılığı ve daha fazla menzil gelir. Bu yüzden hibrid motorlar kullanıcılara ve tüketicilere cazip hale gelmiştir.

Page 43: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐVE ÖNERĐLER

• Bireysel otomobil kullanımın fazla olduğu, taşıtlarda doluluk oranın az olduğu yapılan sayım çalışmalarında ayrıca tespit edilen önemli bir nokta olmuştur.

• Trafikteki toplu taşıma araçlarının dolmuşlar hariç, diğerlerinin eski model olması emisyon değerlerini arttıran diğer bir sebeptir.

• Ömrünü tamamlamış araçlar ulaşımdan kaldırılmalıdır. Araç alım satımında emisyon vergileri emisyonları azaltıcı teknolojilere teşvik verilmelidir.

• Araç Muayene Yönetmeliğinin uygulanması ve Araç Muayene Kuruluşlarının devreye girmesi gerekir.

Page 44: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

• Öncelikle kirleticilerin miktarında, trafikteki taşıt sayısı kadar aracın özellikleri (aracın cinsi, yası, motor ve kirlilik önleme teknolojisi gibi) ve sürüş koşullarının (kent içi-dışı, otoyol, yol durumu, hız gibi) da önemli olması sebebiyle “çok kirletenden çok, az kirletenden az” prensibinden hareketle gerekli düzenlemeleri yapılmalı.

• Motorlu taşıtlardan kaynaklanan kirliliğin tespiti ve izlenmesi ile insan ve çevre sağlığına getirdiği zararların tespit edilerek, gerekli koruma ve kirliliği azaltıcı tedbirlerin biran önce alınmasının sağlanması, bunun için il’de Valilik Başkanlığı’nda Sağlık Đl Müdürlüğü, Çevre ve Orman Đl Müdürlüğü, Trafik Müdürlüğü, Belediye, Üniversite ve Meslek Odaları’ndan oluşan bir ekip oluşturulmalı.

• Egzoz kirliliğinin yoğun olarak yaşandığı bölgelerde trafik sinyalizasyonlarının sürekli trafik akısını engelleyecek şekilde yanlış planlanması sebebiyle motorlu taşıtların trafikte çok beklemesi sonucu oluşan egzoz kirliliğinin azaltılması için trafik ışıklarının senkronize olarak yeniden düzenlenmesi gereklidir.

Page 45: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

DAHA TEMĐZ BĐR ÇEVREDE YAŞAMAK BĐZLERĐN ELĐNDE

Page 46: ADAPAZARIN’DA MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN … · MOTOR TEKNOLOJĐLERĐNDE ALTERNATĐF YAKITLAR 10. SONUÇLARIN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ VE ÖNERĐLER 11. TEŞEKKÜRLER • Adapazarı

BĐZLERĐ DĐNLEDĐĞĐNĐZ

ĐÇĐN

TEŞEKKÜR EDERĐZ