adroddiad rhanbarthol gwybodaeth am y farchnad lafur de … · 2020. 2. 12. · tudalen 3 o 113...

Adroddiad Rhanbarthol Gwybodaeth am y Farchnad

Lafur

De-orllewin a Chanolbarth Cymru

Mae Llywodraeth Cymru yn ceisio ymestyn ac ehangu'r defnydd o Wybodaeth am y Farchnad Lafur ar draws Cymru. Ewch i'n gwefan: https://businesswales.gov.wales/skillsgateway/cy/gwybodaeth-am-y-farchnad-lafur

Os oes angen rhagor o fanylion arnoch ynghylch Gwybodaeth am y Farchnad Lafur Llywodraeth Cymru, cysylltwch â [email protected]

Chwefror 2020

https://businesswales.gov.wales/skillsgateway/cy/gwybodaeth-am-y-farchnad-lafur

mailto:[email protected]

Tudalen 2 o 113

Cynnwys

Pennod 1: Cyflwyniad .......................................................................................................... 6 Pennod 2: Perfformiad economaidd..................................................................................... 7

2.1 Cyflwyniad .................................................................................................................. 7 2.2 Gwerth Ychwanegol Gros (GVA)................................................................................ 7

Tabl 2.1: Gwerth Ychwanegol Gros yn ôl mesur, rhanbarth economaidd yng Nghymru a blwyddyn .................................................................................................................... 8

Tabl 2.2: Gwerth Ychwanegol Gros yn ôl mesur, rhanbarth economaidd yng Nghymru, Awdurdod Lleol a blwyddyn .......................................................................................... 9

Tabl 2.3: Gwerth Ychwanegol Gros yn ôl ardaloedd NUTS3 Cymru a diwydiant ....... 10 2.3 Enillion ...................................................................................................................... 11

Tabl 2.4: Enillion wythnosol cyfartalog, canolrifol a gross ........................................... 11 2.4 Incwm Gwario Gros Aelwydydd (GDHI) ................................................................... 12

Tabl 2.5: Incwm Gwario Gros Aelwydydd (GDHI) ....................................................... 12 Tabl 2.6: Incwm Gwario Gros yn ôl mesur a rhanbarth economaidd yng Nghymru .... 13

Tabl 2.7: Mentrau gweithredol, busnesau newydd a busnesau sydd wedi cau, lefelau a chyfraddau ............................................................................................................... 14

2.5 Allforion .................................................................................................................... 15 Tabl 2.8: Gwerth (masnach arbennig) allforion yn ôl cynnyrch, sector a gwlad (£m) .. 15

Pennod 3: Pobl – demograffeg, cyflogaeth, diweithdra ac anweithgarwch economaidd .... 16 3.1 Cyflogaeth a Diweithdra ........................................................................................... 16

Tabl 3.1: Cyflogaeth a diweithdra yng Nghymru, lefelau a chyfraddau, 16-64 oed ..... 17 Tabl 3.2: Lefelau cyflogaeth yn ôl ardal leol yng Nghymru a blwyddyn, 16-64 oed..... 18

Tabl 3.3: Lefelau diweithdra yn ôl ardal leol yng Nghymru a blwyddyn, 16-64 oed..... 19 Tabl 3.4: Cyfraddau cyflogaeth yn ôl ardal leol yng Nghymru a blwyddyn, 16-64 oed 20

Tabl 3.5: Cyfraddau diweithdra yn ôl ardal leol yng Nghymru a blwyddyn, 16-64 oed 21 Tabl 3.6: Cyflogaeth yn y gweithle yn ôl ardal leol yng Nghymru a diwydiant ............. 22

Tabl 3.7: Cyflogaeth yn ôl sector blaenoriaeth ac awdurdod lleol ............................... 23 Tabl 3.8: Statws personau cyflogedig yn ôl awdurdod lleol yng Nghymru a mesur, 16-64 oed ......................................................................................................................... 24

3.2 Nifer y bobl sy'n hawlio budd-daliadau ..................................................................... 25

Tabl 3.9: Nifer y bobl sy'n hawlio budd-daliadau yn ôl ardal leol yng Nghymru, newidyn a mis (heb ei addasu'n dymhorol) ............................................................................... 25

Tabl 3.10: Nifer y bobl sy'n hawlio budd-daliadau yn ôl Awdurdod Lleol, newidyn a mis (heb ei addasu'n dymhorol) ........................................................................................ 26

3.3 Nifer y bobl sy'n hawlio budd-daliadau .................................................................... 27 Tabl 3.11: Hawlwyr budd-daliadau diweithdra, 16-64 oed, yn ôl rhanbarth economaidd yng Nghymru a blwyddyn ........................................................................................... 28 Tabl 3.12: Hawlwyr budd-daliadau diweithdra yn ôl rhanbarth economaidd yng Nghymru a newidyn .................................................................................................... 29

3.4 Anweithgarwch economaidd .................................................................................... 30

Tabl 3.13: Anweithgarwch/gweithgarwch economaidd: lefelau a chyfraddau, yn cynnwys ac yn eithrio myfyrwyr, 16-64 ....................................................................... 30

3.5 Amcangyfrifon o'r boblogaeth ................................................................................... 31 Tabl 3.14: Amcangyfrifon o'r boblogaeth yn ôl awdurdod lleol a rhyw ........................ 31

3.6 Amcanestyniadau poblogaeth .................................................................................. 31 Tabl 3.15: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 yn ôl RSP ........................ 33

Tabl 3.16: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 yn ôl awdurdod lleol a blwyddyn ..................................................................................................................... 34

Tudalen 3 o 113

Tabl 3.17: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 ar gyfer De-orllewin a Chanolbarth Cymru, yn ôl newidyn ............................................................................. 34 Ffigur 3.1: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 ar gyfer Canolbarth Cymru, yn ôl newidyn .............................................................................................................. 35 Ffigur 3.2: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 ar gyfer De-orllewin Cymru, yn ôl newidyn .............................................................................................................. 36

3.7 Ymfudo ..................................................................................................................... 37

Tabl 3.18: Llifoedd ymfudo mewnol o awdurdodau lleol Cymru i weddill y DU ........... 37 3.8 Cymudo/teithio i'r gwaith .......................................................................................... 38

Tabl 3.19: Patrymau cymudo yn ôl awdurdod lleol yng Nghymru a mesur ................. 38 Pennod 4: Cymwysterau, addysg a hyfforddiant ................................................................ 39

4.1 Lefelau cymwysterau ................................................................................................ 39 Tabl 4.1: Lefel uchaf o gymhwyster sydd gan oedolion o oedran gweithio yn ôl ardal a lefel y cymhwyster ...................................................................................................... 39

4.2 Addysg Bellach a Dysgu Seiliedig ar Waith .............................................................. 40

Tabl 4.2: Dysgwyr unigryw wedi'u cofrestru mewn sefydliadau addysg bellach yn ôl awdurdod unedol preswyl ........................................................................................... 40

Tabl 4.3: Dysgwyr yng Nghymru yn ôl awdurdod unedol preswyl, math o ddarparwr a dull astudio ................................................................................................................. 41

Tabl 4.4: Gweithgareddau dysgu mewn sefydliadau addysg bellach yn ôl maes pwnc sector ac awdurdod unedol preswyl............................................................................ 42

Tabl 4.5: Dysgwyr unigryw mewn darpariaeth dysgu seiliedig ar waith yn ôl rhaglen ac awdurdod lleol preswyl ............................................................................................... 43

Tabl 4.6: Rhaglenni dysgu mewn darpariaeth dysgu seiliedig ar waith....................... 44 Tabl 4.7: Rhaglenni dysgu ar gyfer Prentisiaethau Sylfaen, Prentisiaethau a Phrentisiaethau Uwch ................................................................................................. 45 Tabl 4.8: Gweithgareddau dysgu mewn darpariaeth dysgu seiliedig ar waith yn ôl pwnc a lefel credyd ..................................................................................................... 46

4.3 Addysg Uwch ........................................................................................................... 47

Tabl 4.9: Nifer y cofrestriadau mewn SAU yng Nghymru yn ôl lefel a blwyddyn academaidd ................................................................................................................ 47

Tabl 4.10: Nifer y cofrestriadau mewn SAU yng Nghymru (a'r Brifysgol Agored) yn ôl lefel astudio a sefydliad .............................................................................................. 48

Tabl 4.11: Nifer y cofrestriadau blwyddyn gyntaf mewn SAU yng Nghymru (a'r Brifysgol Agored) yn ôl lefel astudio a sefydliad ......................................................... 49

Tabl 4.12: Nifer y cofrestriadau mewn SAU yng Nghymru sy'n addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg, yn ôl lefel astudio a sefydliad .................................................................. 50

Tabl 4.13: Nifer y myfyrwyr cymwysedig o SAU yng Nghymru (a'r Brifysgol Agored) yn ôl lefel astudio a sefydliad ........................................................................................... 51

Tabl 4.14: Nifer y myfyrwyr cymwysedig o SAU yng Nghymru (a'r Brifysgol Agored), o blith myfyrwyr sy'n hanu o Gymru, yn ôl lefel astudio a SAU ...................................... 52

Pennod 5: Sgiliau yn y Gymraeg ....................................................................................... 53 5.1 Defnyddio'r iaith - Cyfrifiad ....................................................................................... 53

Tabl 5.1: Y gallu i siarad Cymraeg, yn ôl rhanbarth economaidd, blwyddyn a lefel gallu, Cyfrifiad ............................................................................................................. 53

Ffigur 5.1: Canran y bobl sy'n gallu siarad Cymraeg, yn ôl rhanbarth economaidd, 2011 ............................................................................................................................ 54

5.2 Y defnydd o sgiliau Cymraeg gan gyflogwyr ........................................................... 54 5.3 Pwysigrwydd ac effaith sgiliau Cymraeg ................................................................. 55

Tabl 5.2: Cyfran y sefydliadau sy'n teimlo bod sgiliau Cymraeg yn bwysig ar gyfer...55 5.4 Argaeledd sgiliau Cymraeg a'r defnydd ohonynt ...................................................... 56

Tudalen 4 o 113

Tabl 5.3: A fyddai cael mwy o staff sy'n gallu siarad Cymraeg / lefel uwch o sgiliau yn y Gymraeg o fudd i'r sefydliad? .................................................................................. 56

5.5 Cymwysterau a hyfforddiant drwy gyfrwng y Gymraeg ............................................ 57

Pennod 6: Barn cyflogwyr am sgiliau a hyfforddiant .......................................................... 58 6.1 Cyflwyniad ................................................................................................................ 58

6.2 Swyddi gwag a swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau ............................................ 59 Tabl 6.1: Nifer a dwysedd y swyddi gwag yn ôl rhanbarth ......................................... 60

Tabl 6.2: Niferoedd a dwysedd y swyddi gwag oherwydd phrinder sgiliau, yn ôl rhanbarth .................................................................................................................... 61

Tabl 6.3: Niferoedd y swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau, yn ôl sector a rhanbarth.................................................................................................................................... 62

Tabl 6.4: Dwysedd y swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau, yn ôl galwedigaeth a rhanbarth .................................................................................................................... 63

Ffigur 6.1: Sgiliau pobl a phersonol sy'n brin ymhlith ymgeiswyr ................................ 64 Ffigur 6.2: Sgiliau technegol ac ymarferol sy'n brin ymhlith ymgeiswyr ...................... 65

6.3 Bylchau o ran sgiliau ................................................................................................ 66 Tabl 6.5: Niferoedd a dwysedd y bylchau mewn sgiliau yn ôl y Rhanbarth ............... 67

Tabl 6.6: Nifer y bylchau o ran sgiliau yn ôl sector a rhanbarth ................................. 67 Tabl 6.7: Dwysedd y swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau, yn ôl galwedigaeth a rhanbarth .................................................................................................................... 68 Ffigur 6.3: Sgiliau pobl a phersonol y mae angen eu gwella ....................................... 69

Ffigur 6.4: Sgiliau technegol ac ymarferol y mae angen eu gwella ............................. 70 6.4 Canfyddiadau cyflogwyr o danddefnyddio sgiliau a chymwysterau .......................... 71

6.5 Hyfforddiant a datblygiad y gweithlu ......................................................................... 71 Tabl 6.8: Gweithgarwch hyfforddiant yn ôl rhanbarth................................................. 72

Ffigur 6.5: Cyfran y staff a hyfforddwyd dros y 12 mis diwethaf yn ôl galwedigaeth ... 73 Ffigur 6.6: Y mathau o hyfforddiant a ddarparwyd ...................................................... 74

Ffigur 6.7: Rhwystrau i ddarparu rhagor o hyfforddiant............................................... 75 Ffigur 6.8: Rhesymau am beidio darparu hyfforddiant yn y 12 mis blaenorol ............. 76

Tabl 6.9: Cyfanswm y gwariant ar hyfforddiant a'r gwariant fesul person a hyfforddwyd a fesul cyflogai (£)....................................................................................................... 77

6.6 Arferion gwaith perfformiad uchel ............................................................................. 78 Tabl 6.10: Arferion gwaith perfformiad uchel (HPW) yn ôl y pum factor ..................... 78

Tabl 6.11: Cyflogwyr yn mabwysiadu arferion Gwaith Perfformiad Uchel (HPW) ....... 78 6.7 Strategaethau Marchnad Cynnyrch .......................................................................... 79

Tabl 6.12: Strategaeth Marchnad Cynnyrch - sgoriau ................................................ 79 Pennod 7: Rhagolygon ar gyfer y farchnad lafur ................................................................ 81

7.1 Cyflwyniad ................................................................................................................ 82 7.2 Beth yw Dyfodol Gwaith? ......................................................................................... 82

7.3 Beth mae Working Futures yn ei ddweud am ddyfodol y farchnad lafur? ................. 84 Tabl 7.1: Y lefelau a'r newid a ragwelir mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl rhanbarth, 2014-2024 ................................................................................................. 84 Ffigur 7.1: Amcanestyniad blynyddol o’r galw yn sgil ehangu, y galw yn sgil ymadawiadau a chyfanswm (net) y gofyniad yn Ne-orllewin Cymru, 2014-2024 ........ 85

7.4 Amcanestyniadau yn ôl sector diwydiannol .............................................................. 86

Tabl 7.2: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl sector, 2014-2024 ............................................................................................................................ 87

7.5 Amcanestyniadau yn ôl galwedigaeth ...................................................................... 88 Tabl 7.3: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl galwedigaeth, 2014-2024 .................................................................................................................. 90

7.6 Amcanestyniadau yn ôl cymwysterau ...................................................................... 91

Tudalen 5 o 113

Ffigur 7.2: Amcanestyniadau cyflogaeth ar sail lefel cymhwyster, 2004-2024, Cymru.................................................................................................................................... 91 Ffigur 7.3: Amcanestyniadau o newid mewn cyflogaeth ar sail lefelau wedi’u datgyfuno yng N Cymru, 1994-2024 ........................................................................... 92 Tabl 7.4: Y newid rhagweledig yn lefel cymwysterau'r rheini mewn cyflogaeth yn Ne-ddwyrain Cymru, 2014-2024 ....................................................................................... 93

Atodiad A: Dyfodol Gwaith 2014-2024: Diffiniadau sector ................................................. 95

Atodiad B: Dyfodol Gwaith 2014-2024: Diffiniadau o alwedigaethau ................................. 96 Atodiad C: Darllen pellach ................................................................................................. 98

Atodiad D: Ffigurau ychwanegol o Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015 ar gyfer De-orllewin a Chanolbarth Cymru .......................................................................................................... 101

Ffigur D.1: Sgiliau pobl a phersonol sy'n brin ymhlith ymgeiswyr ............................ 101 Ffigur D.2: Sgiliau technegol ac ymarferol sy'n brin ymhlith ymgeiswyr ................... 102

Ffigur D.3: Sgiliau pobl a phersonol y mae angen eu gwella ................................... 103 Ffigur D.4: Sgiliau technegol ac ymarferol y mae angen eu gwella ......................... 104

Atodiad E: Amcanestyniadau ychwanegol Dyfodol Gwaith 2014-15 ar gyfer De-orllewin a Chanolbarth Cymru .......................................................................................................... 105

Tabl E.1A: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yn Ne-orllewin Cymru, yn ôl galwedigaeth, 2014-2024 ......................................................................................... 106

Tabl E.1B: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl galwedigaeth, 2014-2024 ................................................................................................................ 107

Tabl E.2A: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yn Ne-orllewin Cymru, yn ôl galwedigaeth, 2014-2024 ......................................................................................... 108

Tabl E.2B: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl galwedigaeth, 2014-2024 ................................................................................................................ 109

Ffigur E.1A: Amcanestyniadau cyflogaeth ar sail lefel cymhwyster, 2004-2024, De-orllewin Cymru .......................................................................................................... 110

Ffigur E.1B: Amcanestyniadau cyflogaeth ar sail lefel cymhwyster, 2004-2024, Canolbarth Cymru..................................................................................................... 110

Ffigur E.2A: Amcanestyniadau o newid mewn cyflogaeth ar sail lefelau wedi’u datgyfuno yn Ne-orllewin Cymru, 1994-2024 ............................................................ 111

Ffigur E.2B: Amcanestyniadau o newid mewn cyflogaeth ar sail lefelau wedi’u datgyfuno yng Nghanolbarth Cymru, 1994-2024 ...................................................... 111

Tabl E.3A: Y newid rhagweledig yn lefel cymwysterau'r rheini mewn cyflogaeth yn Ne-orllewin Cymru, 2014-2024 ....................................................................................... 112

Tudalen 6 o 113

Pennod 1: Cyflwyniad

Mae'r adroddiad hwn yn un o dri Adroddiad Rhanbarthol ar Wybodaeth am y Farchnad

Lafur, a luniwyd er mwyn sicrhau bod gan y Partneriaethau Sgiliau Rhanbarthol set gyson

o wybodaeth graidd am y farchnad lafur i seilio eu Cynlluniau Cyflogaeth a Sgiliau

Rhanbarthol arnynt. Yn ogystal â helpu'r Partneriaethau Sgiliau Rhanbarthol, dylai'r

Adroddiadau Rhanbarthol ar Wybodaeth am y Farchnad Lafur fod yn ffynhonnell

wybodaeth hwylus i bob rhanddeiliad.

Mae penodau 2-4 (a data'r Cyfrifiad ym mhennod 5) wedi'u codi o StatsCymru. Mae'r

wybodaeth am y 'diweddariad nesaf' a ddarperir drwy gydol y bwletinau yn ymwneud â

phryd y caiff data newydd ar gyfer y set ddata eu rhyddhau nesaf. Er y caiff yr

Adroddiadau Rhanbarthol ar Wybodaeth am y Farchnad Lafur eu diweddaru'n rheolaidd, i

gael y data diweddaraf defnyddiwch y dolenni a ddarperir i StatsCymru.

Daw gweddill yr wybodaeth o Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015, Working Futures 2014-24,

a'r adroddiad ar yr anghenion am sgiliau Cymraeg mewn wyth sector (2014). Caiff yr

wybodaeth hon ei diweddaru wrth i ffynonellau mwy priodol/diweddar ddod i law.

Mae De-orllewin Cymru yn cynnwys y pedwar awdurdod lleol canlynol: Sir Benfro, Sir

Gaerfyrddin, Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot. Mae Canolbarth Cymru yn cynnwys y

ddau awdurdod lleol canlynol: Powys a Cheredigion.

I gael rhagor o wybodaeth am y Partneriaethau Sgiliau Rhanbarthol, ewch i'w tudalennau

isod:

De-orllewin a Chanolbarth Cymru Partneriaeth Dysgu a Sgiliau Rhanbarthol http://www.rlp.org.uk/?lang=cy Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru http://www.northwaleseab.co.uk/?lang=cy De-ddwyrain Cymru Partneriaeth dysgu, medrau ac Arloesi http://www.lskip.cymru/default.aspx

http://www.rlp.org.uk/?lang=cy

http://www.northwaleseab.co.uk/?lang=cy

http://www.lskip.cymru/default.aspx

Tudalen 7 o 113

Pennod 2: Perfformiad economaidd

2.1 Cyflwyniad

Trafodir cyfnodau amser gwahanol yn adrannau gwahanol yr adroddiad hwn, ac felly dylid

bod yn ofalus wrth ddod i gasgliadau am y sefyllfa gyffredinol ar gyfer ystadegau am y

farchnad lafur yng Nghymru.

Yn ôl yr ystadegau cyffredinol diweddaraf am y farchnad lafur ym mis Mawrth 2017,

Canolbarth Cymru oedd â'r gyfradd gyflogaeth uchaf ond un a'r gyfradd isaf o

anweithgarwch economaidd ymhlith Rhanbarthau Economaidd Cymru. Ar y llaw arall, De-

orllewin Cymru oedd â'r gyfradd ddiweithdra uchaf ond un a'r gyfradd anweithgarwch

economaidd uchaf ond un (ac eithrio myfyrwyr).

O ran Gwerth Ychwanegol Gros (GVA), De-orllewin a Chanolbarth Cymru oedd yr isaf o

blith rhanbarthau Cymru o ran £ y pen a hefyd wrth fynegeio yn erbyn y DU gyfan. Fodd

bynnag, roedd Incwm Gwario Gros Aelwydydd (GDHI) ar ei uchaf yng Nghanolbarth

Cymru o'i fynegeio yn erbyn y DU gyfan, ac roedd hefyd yr uchaf y pen ond yr isaf o ran

cyfanswm (£ miliwn).

Yn 2015, roedd gan Dde-orllewin a Chanolbarth Cymru gyda'i gilydd gyfanswm GVA o

£17.7 biliwn, sef 31.7 y cant o gyfanswm GVA Cymru gyfan.

Yn 2015, cyfanswm y GDHI ar gyfer De-orllewin a Chanolbarth Cymru gyda'i gilydd oedd

£16.9 biliwn.

2.2 Gwerth Ychwanegol Gros (GVA)

Yn 2015, £15.5 biliwn oedd y GVA yn Ne-orllewin Cymru a £2.3 biliwn oedd y ffigur yn y

Canolbarth. Mae hyn yn gynnydd o 2.3 a 3.9 y cant yn ystod y flwyddyn, o'i gymharu â

chynnydd o 3.0 y cant ar gyfer Cymru gyfan.

Yn y De-orllewin hefyd, roedd y GVA y pen 67.1 y cant o gyfartaledd y DU yn 2015,

cynnydd o 0.1 pwynt canran yn ystod y flwyddyn. Roedd y GVA y pen yng Nghanolbarth

Cymru 66.9 y cant o gyfartaledd y DU, sy'n gynnydd mwy o 1.1 pwynt canran yn ystod y

flwyddyn.

Tudalen 8 o 113

Tabl 2.1: Gwerth Ychwanegol Gros yn ôl mesur, rhanbarth economaidd yng

Nghymru a blwyddyn

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

DU heb gynnwys Extra-Regio

£ miliwn 1,358,627 1,387,531 1,423,604 1,471,681 1,528,178 1,604,162 1,650,622

£ y pen 21,822 22,109 22,495 23,101 23,838 24,833 25,351

Mynegai (DU=100) 100 100 100 100 100 100 100

Cymru

£ miliwn 47,550 47,726 49,808 51,523 53,178 54,164 55,788

£ y pen 15,647 15,648 16,257 16,760 17,252 17,517 18,002

Mynegai (DU=100) 71.7 70.8 72.3 72.6 72.4 70.5 71.0

Canolbarth Cymru

£ miliwn 1,790 1,859 1,936 2,049 2,123 2,167 2,251

£ y pen 13,448 13,990 14,547 15,413 16,001 16,333 16,972

Mynegai (DU=100) 61.6 63.3 64.7 66.7 67.1 65.8 66.9

Y De-orllewin (a)

£ miliwn 13,097 13,205 13,785 14,009 14,517 15,101 15,451

£ y pen 14,683 14,745 15,319 15,516 16,049 16,649 17,004

Mynegai (DU=100) 67.3 66.7 68.1 67.2 67.3 67.0 67.1

Data Source: Regional Accounts, Office for National Statistics Ffynhonnell: Cyfrifon Rhanbarthol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

(a) Wrth sôn am Dde-orllewin Cymru, rydym yn sôn am ardal gyffredinol sy'n cynnwys Pen-y-bont ar Ogwr a Cheredigion

Diweddariad nesaf: Rhagfyr 2017

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/Regional-Accounts/Gross-Value-Added-GDP/gva-by-measure-welsheconomicregion-year

Tudalen 9 o 113

Tabl 2.2: Gwerth Ychwanegol Gros yn ôl mesur, rhanbarth economaidd yng

Nghymru, Awdurdod Lleol a blwyddyn

£ miliwn 2014 2015 Newid (a)

Cymru 54,164 55,788 3.0%

Canolbarth Cymru 2,167 2,251 3.9%

Powys 2,167 2,251 3.9%

Y De-orllewin (b) 15,101 15,451 2.3%

De-orllewin Cymru 5,904 6,027 2.1%

Abertawe 4,436 4,503 1.5%

Pen-y-bont ar Ogwr a Chastell-nedd Port Talbot 4,761 4,921 3.4%

£ y pen

Cymru 17,517 18,002 2.8%

Canolbarth Cymru 16,333 16,972 3.9%

Powys 16,333 16,972 3.9%

Y De-orllewin 16,649 17,004 2.1%

De-orllewin Cymru 15,375 15,728 2.3%

Abertawe 18,383 18,577 1.1%

Pen-y-bont ar Ogwr a Chastell-nedd Port Talbot 16,901 17,384 2.9%

Mynegai (DU=100)

Cymru 70.5 71.0 0.5

Canolbarth Cymru 65.8 66.9 1.1

Powys 65.8 66.9 1.1

Y De-orllewin (b) 67.0 67.1 0.1

De-orllewin Cymru 61.9 62.0 0.1

Abertawe 74.0 73.3 -0.7

Pen-y-bont ar Ogwr a Chastell-nedd Port Talbot 68.1 68.6 0.5

Data Source: Regional Accounts, Office for National Statistics Ffynhonnell: Cyfrifon Rhanbarthol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Diweddariad nesaf: Rhagfyr 2017

(a) Newid canran ar gyfer £ miliwn a £ y pen; newid pwynt canran ar gyfer y

mynegai.

(b) Wrth sôn am Dde-orllewin Cymru, rydym yn sôn am ardal gyffredinol sy'n

cynnwys Pen-y-bont ar Ogwr a Cheredigion.

StatsCymru


Tudalen 10 o 113

Tabl 2.3: Gwerth Ychwanegol Gros yn ôl ardaloedd NUTS3 Cymru a diwydiant

2015

Gweinyddu

cyhoeddus,

amddiffyn, addysg

a iechyd Cynhyrchu

Cyfanwerthu,

manwerthu,

trafnidiaeth,

gwestai a bwyd

Gweithgar-

eddau eiddo

tirol

Gweithgareddau

proffesiynol,

gwyddonol a

thechnegol;

gweithgareddau

gwasanaeth

gweinyddol a

chymorth Adeiladu

Gweithgar-

eddau

ariannol ac

yswiriant

Gweithgar-

eddau

gwasanaeth

arall

Gwybodaeth a

chyfathrebu

Amaethyddiaeth,

coedwigaeth a

physgota

Canran ar gyfer pob diwydiant

Cymru 26.1 20.3 16.9 12.7 7.6 6.0 3.7 3.3 2.8 0.7

Canolbarth Cymru

Powys 23.5 3.1 19.8 15.2 7.3 7.5 1.4 3.6 1.7 3.4

Y De-orllewin (a)

De-orllewin Cymru 28.1 3.5 20.0 16.0 5.7 7.1 1.2 3.7 1.4 2.3

Abertawe 32.4 3.6 18.2 11.6 6.9 5.8 6.1 3.8 5.0 0.1

Pen-y-bont ar Ogwr a Chastell-nedd Port Talbot 24.0 4.1 16.1 11.0 6.2 6.4 1.1 2.9 1.8 0.1

Cyfanswm (miliwn)

Cymru 14,537 11,339 9,407 7,086 4,253 3,329 2,047 1,851 1,565 373

Canolbarth Cymru

Powys 529 69 445 343 164 168 31 82 38 76

Y De-orllewin (a)

De-orllewin Cymru 1,695 211 1,205 964 346 425 75 222 82 138

Abertawe 1,461 163 820 522 309 263 276 171 223 6

Pen-y-bont ar Ogwr a Chastell-nedd Port Talbot 1,180 204 794 542 307 314 54 145 90 6

(a) Wrth sôn am Dde-orllewin Cymru, rydym yn sôn am ardal gyffredinol sy'n cynnwys Pen-y-bont ar Ogwr a Cheredigion Ffynhonnell: Cyfrifon Rhanbarthol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Next update: December 2017 Diweddariad nesaf: Rhagfyr 2017

StatsCymru


Tudalen 11 o 113

2.3 Enillion

Yn ôl y ffigurau dros dro, rhagwelir y bydd yr enillion wythnosol gros cyfartalog yng

Nghymru yn 2016 2.9 y cant yn uwch nag yn 2015. Yr awdurdod lleol â'r enillion wythnosol

gros cyfartalog uchaf fydd Sir y Fflint. Yng Nghastell-nedd Port Talbot oedd yr enillion

wythnosol gros cyfartalog uchaf ymhlith dynion ac yn Sir Ddinbych oedd yr enillion

wythnosol gros cyfartalog uchaf ymhlith menywod.

Tabl 2.4: Enillion wythnosol cyfartalog, canolrifol a gross

Dynion Merched Pobl Dynion Merched Pobl Dynion Merched Pobl

Cymru 501.2 422.0 473.9 511.3 427.8 478.6 525.0 448.5 492.4

Gogledd Cymru

Ynys Môn 541.1 342.2 475.3 581.1 384.6 516.6 546.2 407.8 500.2

Gwynedd 423.4 381.6 421.7 403.4 420.6 414.7 412.2 449.0 433.5

Conwy 497.0 430.8 461.0 451.0 475.8 473.8 452.2 451.1 454.3

Sir Ddinbych 497.0 499.5 499.5 553.8 458.9 510.3 487.5 526.1 493.5

Sir y Fflint 573.5 420.4 528.4 548.3 475.3 529.0 585.7 452.6 551.5

Wrecsam 465.5 390.6 439.0 498.4 411.6 464.8 501.4 425.7 486.0

Canolbarth Cymru

Powys 456.1 364.0 405.3 470.7 378.2 435.9 476.7 438.6 460.2

Ceredigion 456.9 387.1 438.3 445.0 * 414.0 465.5 404.6 455.9

De-orllewin Cymru

Sir Benfro 480.0 419.5 461.9 496.8 367.4 434.2 492.4 416.9 455.8

Sir Gaerfyrddin 476.2 449.5 462.3 496.5 436.1 461.9 486.7 436.1 459.5

Abertawe 475.7 453.8 466.4 482.5 440.6 460.4 467.8 452.6 461.1

Castell-nedd Port Talbot 563.4 403.4 512.9 589.0 412.6 550.6 605.5 413.3 529.1

De-ddwyrain Cymru

Pen-y-bont ar Ogwr 539.9 452.6 509.5 536.3 458.9 511.7 587.0 463.6 538.6

Bro Morgannwg 516.9 358.3 456.0 502.1 366.0 436.6 507.5 401.4 481.9

Caerdydd 535.6 452.7 504.4 556.0 454.2 512.4 570.1 479.1 532.8

Rhondda Cynon Taf 499.1 435.4 477.9 524.0 440.9 489.8 506.0 448.2 490.4

Merthyr Tudful 399.8 428.8 404.7 416.6 408.9 410.3 * 446.8 453.5

Caerffili 497.5 411.2 466.5 513.4 424.1 482.7 546.0 467.9 512.7

Blaenau Gwent 475.4 355.8 431.2 516.6 373.4 443.7 504.8 360.0 408.9

Tor-faen 527.6 387.2 451.0 503.0 422.3 461.4 494.5 440.4 467.7

Sir Fynwy 522.4 403.9 463.9 528.3 392.5 477.0 568.8 399.9 487.7

Casnewydd 475.3 423.8 471.5 444.7 479.0 451.4 491.7 442.0 469.9

Source: Annual Survey of Hours and Earnings, Office for National Statistics Ffynhonnell: Arolwg Blynyddol o Oriau ac Enillion, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Next update: October 2017 Diweddariad nesaf: Hydref 2017

(p) Dros dro

. - Nid yw'r eitem o ddata yn berthnasol.

* - Mae'r eitem o ddata yn datgelu gwybodaeth neu nid yw'n ddigon dibynadwy i gael ei chyhoeddi.

(3) Dim ond ag amcangyfrifon 2011 a'r amcangyfrifon o hynny ymlaen y mae modd cymharu data 2016 yn uniongyrchol. Nid yw'r

cymariaethau â blynyddoedd eraill yn gwbl ddilys.

2014 (1) 2015 (2) 2016 (3)(p)





StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Earnings/medianweeklyearnings-by-welshlocalareas-year

Tudalen 12 o 113

2.4 Incwm Gwario Gros Aelwydydd (GDHI)

Roedd y GDHI y pen yng Nghanolbarth Cymru 90.7 y cant o gyfartaledd y DU yn 2015, sef

yr uchaf o blith rhanbarthau Cymru. Roedd y ffigur yn is yn Ne-orllewin Cymru, sef 84 y

cant.

Tabl 2.5: Incwm Gwario Gros Aelwydydd (GDHI)

2013 2014 2015

Cyfanswm (£ miliwn) DU 1,161,542 1,199,214 1,243,970

Cymru 47,646 48,902 50,642

Canolbarth Cymru 2,204 2,230 2,298

De-orllewin Cymru (a) 13,759 14,153 14,583

£ y pen DU 18,119 18,565 19,106

Cymru 15,457 15,815 16,341


De-orllewin Cymru 15,209 15,604 16,049

Mynegai (DU=100) DU 100 100 100

Cymru 85.3 85.2 85.5

Canolbarth Cymru 91.7 90.6 90.7

De-orllewin Cymru 83.9 84.1 84.0

Source: Regional Accounts, ONS Ffynhonnell: Cyfrifon Rhanbarthol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Next update: May 2018 Diweddariad nesaf: Mai 2018

(a) Wrth sôn am Dde-orllewin Cymru, rydym yn sôn am ardal gyffredinol sy'n cynnwys

Pen-y-bont ar Ogwr a Cheredigion

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/Regional-Accounts/Household-Income/householdincome-by-measure-welsheconomicregion-year

Tudalen 13 o 113

Tabl 2.6: Incwm Gwario Gros yn ôl mesur a rhanbarth economaidd yng Nghymru

2015

Cyfanswm (£ miliwn)

DU 1,243,970

Cymru 50,642

Canolbarth Cymru 2,298

Powys 2,298

Y De-orllewin 14,583

De-orllewin Cymru 6,345

Abertawe 3,782

Pen-y-bont ar Ogwr a Chastell-nedd Port Talbot 4,456

£ y pen

DU 19,106

Cymru 16,341

Canolbarth Cymru 17,321

Powys 17,321

Y De-orllewin 16,049

De-orllewin Cymru 16,556

Abertawe 15,604

Pen-y-bont ar Ogwr a Chastell-nedd Port Talbot 15,742

Mynegai (DU=100)

DU 100

Cymru 85.5

Canolbarth Cymru 90.7

Powys 90.7

Y De-orllewin 84.0

De-orllewin Cymru 86.7

Abertawe 81.7

Pen-y-bont ar Ogwr a Chastell-nedd Port Talbot 82.4

Diweddariad nesaf: Mai 2018

Ffynhonnell: Cyfrifon Rhanbarthol, y Swyddfa Ystadegau

Gwladol

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/Regional-Accounts/Household-Income/householdincome-by-measure-welsheconomicregion-year

Tudalen 14 o 113

Tabl 2.7: Mentrau gweithredol, busnesau newydd a busnesau sydd wedi cau, lefelau a chyfraddau

2015

Mentrau

gweithredol

Mentrau

gweithredol fesul

10,000 o'r

boblogaeth 16 i

64 oed Genedigaethau

Cyfradd

Genedigaethau

Genedigaethau

fesul 10,000 o'r

boblogaeth 16 i

64 oed Marwolaethau

Cyfradd

Marwolaethau

Marwolaethau

fesul 10,000 o'r

boblogaeth 16 i

64 oed

Prydain Fawr 2,615,965 653 377,635 14.4 94 248,055 9.5 62

Y Deyrnas Unedig 2,672,025 648 383,075 14.3 93 252,040 9.4 61

Lloegr 2,348,065 677 344,385 14.7 99 223,120 9.5 64

Yr Alban 172,890 497 21,725 12.6 62 16,315 9.4 47

Gogledd Iwerddon 56,060 477 5,440 9.7 46 3,985 7.1 34

Cymru 95,010 495 11,525 12.1 60 8,620 9.1 45

Canolbarth Cymru 8,670 704 695 8.0 56 655 7.6 53

Powys 5,805 755 465 8.0 60 430 7.4 56

Ceredigion 2,865 618 230 8.0 50 225 7.9 49

De-orllewin Cymru 20,335 480 2,340 11.5 55 1,860 9.1 44

Sir Benfro 4,500 626 415 9.2 58 350 7.8 49

Sir Gaerfyrddin 5,960 540 635 10.7 58 490 8.2 44

Abertawe 6,730 437 890 13.2 58 740 11.0 48

Castell-nedd Port Talbot 3,145 358 400 12.7 46 280 8.9 32

Source: Business Demography, Office for National Statistics Ffynhonnell: Demograffeg Busnes, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Diweddariad nesaf: Tachwedd 2017

Gallai'r amcangyfrifon dwy flynedd diweddaraf ar enedigaethau a marwolaethau gael eu diwygio a byddai hynny'n cael ei wneud yng nghyhoeddiad y flwyddyn ganlynol fel

arfer.

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/Businesses/Business-Demography/businessdeathsrates-by-area-year

Tudalen 15 o 113

2.5 Allforion

Tabl 2.8: Gwerth (masnach arbennig) allforion yn ôl cynnyrch, sector a gwlad (£m)

Chwarter 3, 2016 Chwarter 4, 2016 Chwarter 1, 2017Cyfanswm

CymruChwarter 3, 2016 Chwarter 4, 2016 Chwarter 1, 2017

Cyfanswm

rhanbarthau'r DU

Cyfanswm 5,924.29 6,811.13 3,556.52 16,291.94 131,808.51 146,610.85 74,446.05 352,865.40

Olewau Anifeiliaid a Llysiau ac ati 2.11 2.82 1.46 6.40 212.73 197.12 102.71 512.56

Diodydd a Thybaco 37.21 41.77 18.79 97.77 3,566.24 3,901.81 1,477.65 8,945.70

Cemegau a Chynhyrchion Cysylltiedig 731.52 802.77 411.57 1,945.85 21,141.25 22,297.86 11,860.75 55,299.86

Nwyddau nad ydynt wedi'u Nodi mewn Mannau eraill 20.85 51.04 22.96 94.85 949.68 886.03 417.02 2,252.73

Deunyddiau Crai, Anfwytadwy, ac eithrio Tanwyddau 122.70 131.86 75.53 330.10 2,528.51 2,824.57 1,533.08 6,886.16

Bwyd ac Anifeiliaid Byw 152.46 156.18 74.37 383.01 5,772.82 6,610.14 2,948.84 15,331.81

Peiriannau a Chyfarpar Trafnidiaeth 2,639.03 2,994.41 1,627.19 7,260.63 56,456.11 64,391.66 32,318.66 153,166.44

Nwyddau wedi'u Gweithgynhyrchu 866.70 960.65 567.89 2,395.24 12,212.34 13,173.28 6,911.95 32,297.57

Mwynau, Tanwyddau, Ireidiau ac ati 751.65 982.65 422.25 2,156.55 9,743.21 10,406.37 6,257.18 26,406.75

Nwyddau Amrywiol wedi'u Gweithgynhyrchu 600.06 686.98 334.50 1,621.54 19,225.60 21,922.00 10,618.22 51,765.82

Source: Statistics and Analysis of Trade Unit, HM Revenue and Customs

Diweddariad nesaf: 7 Medi 2017

Ffynhonnell: Uned Ystadegau a Dadansoddiadau Masnach, Cyllid a Thollau ei Mawrhydi

Cymru Swm o'r DU

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/Businesses/Exports/exports-by-product-quarter-ukcountry

Tudalen 16 o 113

Pennod 3: Pobl – demograffeg, cyflogaeth, diweithdra ac anweithgarwch

economaidd

3.1 Cyflogaeth a Diweithdra

Cyflogaeth

Roedd 388,000 o bobl mewn cyflogaeth yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru yn y

flwyddyn hyd at fis Mawrth 2017. Roedd lefelau cyflogaeth yn Ne-orllewin Cymru wedi

cynyddu yn ystod y flwyddyn, ond roeddent wedi gostwng yn y Canolbarth. Yn y

Canolbarth a'r De-orllewin, gwelwyd cynnydd mewn 3 o'r 6 awdurdod yn ystod y

flwyddyn.

Roedd y cyfraddau cyflogaeth yn debyg yn y Canolbarth ac yn y De-orllewin, sef 71.4 y

cant a 71.5 y cant. Fodd bynnag, roedd y ddwy gyfradd yn is na chyfradd y DU, sef 74 y

cant.

O fewn y ddau ranbarth, ym Mhowys oedd y gyfradd ddiweithdra uchaf ar 76.2 y cant, ac

yng Ngheredigion oedd y gyfradd isaf gyda 63.6 y cant o'r boblogaeth mewn cyflogaeth.

Diweithdra

Ar 4.8 y cant, roedd y gyfradd ddiweithdra yn uwch yn Ne-orllewin Cymru nag yng

Nghymru gyfan (ac yn debyg i gyfradd y DU). Ar y llaw arall, y gyfradd ddiweithdra yn y

Canolbarth oedd 2.7 y cant, a oedd yn is na'r cyfraddau ar gyfer y DU a Chymru.

Yn y Canolbarth a'r De-orllewin, roedd y gyfradd ddiweithdra yn amrywio o 2.4 y cant ym

Mhowys i 5.5 y cant yng Nghastell-nedd Port Talbot.

Tudalen 17 o 113

Tabl 3.1: Cyflogaeth a diweithdra yng Nghymru, lefelau a chyfraddau, 16-64 oed

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Lefel cyflogaethCyfradd

cyflogaethLefel diweithdra

Cyfradd

diweithdra

Y Deyrnas Unedig 30,395,200 74.0 1,553,900 4.9

Cymru 1,358,700 71.4 64,400 4.5

Canolbarth Cymru 87,100 71.4 2,400 2.7

Powys 57,400 76.2 1,400 2.4

Ceredigion 29,700 63.6 1,000 3.2

De-orllewin Cymru 300,900 71.5 15,100 4.8

Sir Benfro 53,800 73.7 2,000 3.5

Sir Gaerfyrddin 80,900 75.1 3,700 4.4

Abertawe 104,700 68.2 5,800 5.3

Castell-nedd Port Talbot 61,600 70.7 3,600 5.5

Source: Annual Population Survey, Office for National Statistics Ffynhonnell: Arolwg Poblogaeth Blynyddol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Diweddariad nesaf: Medi 2017

(a) Wrth sôn am ddata ardaloedd rhanbarthol, rydym yn sôn am ardaloedd cyffredinol

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Employment/Persons-Employed/employmentrate-by-welshlocalarea-year

Tudalen 18 o 113

Tabl 3.2: Lefelau cyflogaeth yn ôl ardal leol yng Nghymru a blwyddyn, 16-64 oed

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2007

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2008

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2009

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2010

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2011

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2012

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2013

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2014

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2015

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Y Deyrnas Unedig 28,429,200 28,737,100 28,658,100 28,145,200 28,290,100 28,352,500 28,618,300 28,967,800 29,542,000 30,078,500 30,395,200

Cymru 1,306,700 1,321,300 1,311,900 1,281,000 1,279,500 1,285,000 1,295,900 1,329,500 1,322,000 1,353,800 1,358,700

Canolbarth Cymru 90,200 88,900 89,600 87,000 88,700 87,800 86,300 88,800 89,700 88,500 87,100

Powys 59,800 58,400 58,900 55,800 55,900 58,100 56,700 59,000 60,000 58,600 57,400

Ceredigion 30,300 30,400 30,700 31,200 32,800 29,600 29,600 29,800 29,800 29,900 29,700

De-orllewin Cymru 282,600 287,700 283,200 277,100 272,600 274,600 281,300 284,900 289,800 295,200 300,900

Sir Benfro 50,200 50,800 51,400 49,600 49,000 49,200 50,000 50,800 53,500 53,000 53,800

Sir Gaerfyrddin 74,800 77,000 76,600 74,900 73,100 77,500 74,300 75,300 74,200 76,500 80,900

Abertawe 102,200 103,700 97,500 98,900 94,300 94,200 100,100 100,200 103,800 107,600 104,700

Castell-nedd Port Talbot 55,400 56,100 57,800 53,600 56,200 53,600 57,000 58,500 58,400 58,300 61,600


Next update: September 2017 Diweddariad nesaf: Medi 2017

StatsCymru


Tudalen 19 o 113

Tabl 3.3: Lefelau diweithdra yn ôl ardal leol yng Nghymru a blwyddyn, 16-64 oed

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2007

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2008

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2009

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2010

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2011

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2012

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2013

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2014

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2015

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Y Deyrnas Unedig 1,617,400 1,579,900 1,907,800 2,440,500 2,373,000 2,544,700 2,493,000 2,299,400 1,922,200 1,677,500 1,553,900

Cymru 74,400 79,200 97,600 119,100 120,600 121,300 120,000 109,800 98,300 80,600 64,400

Canolbarth Cymru 3,800 4,300 4,700 6,300 5,600 5,400 4,000 2,800 3,100 3,800 2,400

Powys 1,800 2,500 3,000 3,900 4,200 3,300 2,900 1,800 1,800 2,200 1,400

Ceredigion 2,000 1,800 1,700 2,300 1,400 2,100 1,100 1,000 1,300 1,600 1,000


Sir Benfro 3,000 2,400 2,700 4,200 4,200 3,700 3,600 3,600 3,900 2,500 2,000

Sir Gaerfyrddin 3,900 4,400 6,300 6,700 6,800 5,000 5,100 6,200 5,800 4,500 3,700

Abertawe 5,800 6,300 9,700 10,300 9,200 11,100 9,700 9,100 10,800 7,400 5,800

Castell-nedd Port Talbot 3,700 3,400 3,300 6,200 5,500 6,600 4,700 6,100 3,600 4,500 3,600

Ffynhonnell: Arolwg Poblogaeth Blynyddol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol Ffynhonnell: Arolwg Poblogaeth Blynyddol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Diweddariad nesaf: Medi 2017 Diweddariad nesaf: Medi 2017

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Unemployment/ILO-Unemployment/ilounemploymentrates-by-welshlocalareas-year

Tudalen 20 o 113

Tabl 3.4: Cyfraddau cyflogaeth yn ôl ardal leol yng Nghymru a blwyddyn, 16-64 oed

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2007

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2008

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2009

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2010

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2011

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2012

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2013

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2014

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2015

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Y Deyrnas Unedig 72.5 72.6 71.8 70.2 70.1 69.9 70.7 71.4 72.6 73.5 74.0

Cymru 69.1 69.3 68.4 66.6 66.4 66.7 67.6 69.5 69.3 71.1 71.4

Canolbarth Cymru 70.6 69.5 70.2 68.0 69.3 68.7 68.1 71.4 73.3 72.9 71.4

Powys 75.2 73.4 73.8 70.0 70.0 73.1 72.5 76.8 78.9 77.3 76.2

Ceredigion 62.8 63.1 64.2 64.7 68.1 61.4 61.1 62.8 64.1 65.5 63.6

De-orllewin Cymru 67.5 68.1 66.6 65.1 63.9 64.4 66.4 67.4 68.7 70.0 71.5

Sir Benfro 69.8 70.1 70.2 67.7 66.5 67.4 69.2 70.4 72.4 72.1 73.7

Sir Gaerfyrddin 67.7 68.8 68.1 67.1 65.8 69.6 67.1 67.9 68.5 70.8 75.1

Abertawe 69.0 69.3 64.6 65.1 61.7 61.4 65.5 65.7 67.9 70.2 68.2

Castell-nedd Port Talbot 62.9 63.6 65.2 60.5 63.4 60.4 65.1 67.3 67.0 66.7 70.7



StatsCymru


Tudalen 21 o 113

Tabl 3.5: Cyfraddau diweithdra yn ôl ardal leol yng Nghymru a blwyddyn, 16-64 oed

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2007

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2008

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2009

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2010

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2011

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2012

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2013

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2014

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2015

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Y Deyrnas Unedig 5.4 5.2 6.2 8.0 7.7 8.2 8.0 7.4 6.1 5.3 4.9

Cymru 5.4 5.7 6.9 8.5 8.6 8.6 8.5 7.6 6.9 5.6 4.5

Canolbarth Cymru 4.0 4.6 5.0 6.7 5.9 5.7 4.5 3.1 3.3 4.1 2.7

Powys 2.9 4.1 4.8 6.6 6.9 5.4 4.9 2.9 2.9 7.2 2.4

Ceredigion 6.1 5.6 5.4 6.9 4.2 6.5 3.6 3.3 4.1 5.0 3.2

De-orllewin Cymru 5.5 5.4 7.2 9.0 8.6 8.8 7.6 8.1 7.7 6.0 4.8

Sir Benfro 5.6 4.5 4.9 7.9 7.9 7.0 6.8 6.6 6.8 4.5 3.5

Sir Gaerfyrddin 4.9 5.3 7.6 8.3 8.5 6.1 6.4 7.6 7.3 5.5 4.4

Abertawe 5.4 5.8 9.0 9.4 8.9 10.5 8.8 8.3 9.4 6.4 5.3

Castell-nedd Port Talbot 6.3 5.7 5.4 10.3 8.9 11.0 7.6 9.4 5.7 7.1 5.5

Ffynhonnell: Arolwg Poblogaeth Blynyddol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol Ffynhonnell: Arolwg Poblogaeth Blynyddol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Diweddariad nesaf: Medi 2017 Diweddariad nesaf: Medi 2017

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Unemployment/ILO-Unemployment/ilounemploymentrates-by-welshlocalareas-year

Tudalen 22 o 113

Tabl 3.6: Cyflogaeth yn y gweithle yn ôl ardal leol yng Nghymru a diwydiant

2015

Mae'r holl

ddiwydiannau

Amaethyddiaeth,

coedwigaeth a

physgota Adeiladu

Gweithgared

dau ariannol

ac yswiriant

Gwybodaeth a

chyfathrebu

Gweithgaredd

au

gwasanaeth

eraill Cynhyrchu

Gweithgareddau

proffesiynol,

gwyddonol a

thechnegol

Gweinyddiaeth

gyhoeddus,

amddiffyn,

addysg ac

iechyd

Gweithgare

ddau eiddo

tirol

Cyfanwerthu,

manwerthu,

cludiant,

gwestai a

bwyd

Y Deyrnas Unedig 32,158,200 403,800 2,157,900 1,061,000 1,365,700 1,838,400 2,845,800 5,662,100 7,980,500 551,500 8,291,600

Cymru 1,405,600 40,800 92,700 30,800 23,900 77,300 172,500 167,300 423,500 19,100 357,800

Canolbarth Cymru 102,100 14,400 6,300 800 1,400 7,100 8,200 9,800 28,000 1,300 24,700

Powys 64,100 10,300 4,200 500 1,000 4,500 6,200 6,600 15,500 800 14,600

Ceredigion 37,900 4,100 2,100 300 400 2,500 2,000 3,200 12,600 500 10,100


Sir Benfro 56,700 3,600 4,800 400 400 4,100 4,300 4,700 15,300 500 18,600

Sir Gaerfyrddin 81,100 5,500 7,600 700 800 3,600 10,200 6,300 24,400 800 21,100

Abertawe 119,500 1,000 8,200 4,300 2,700 6,300 8,100 15,200 42,000 1,300 30,400

Castell-nedd Port Talbot 50,800 400 3,600 300 300 2,900 10,500 4,700 15,200 1,000 11,800

Source: Annual Population Survey, Business Register Employment Survey (BRES), Office for National Statistics Ffynhonnell: Arolwg Poblogaeth Blynyddol, Arolwg Cyflogaeth y Gofrestr Fusnes (BRES), y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Next update: October 2016 Diweddariad nesaf: Hydref 2016

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Employment/Jobs/Whole-Workforce/workplaceemployment-by-welshlocalareas-industry

Tudalen 23 o 113

Tabl 3.7: Cyflogaeth yn ôl sector blaenoriaeth ac awdurdod lleol

2015

Deunyddiau a

Gweithgynhyrchu

Uwch

AdeiladuDiwydiannau

Creadigol

Ynni aʼr

Amgylchedd

Bwyd a

Ffermio

Gwasanaethau

Ariannol a

Phroffesiynol(r)

Technoleg

Gwybodaeth a

Chyfathrebu

(TGCh)

Gwyddorau

BywydTwristiaeth

Cymru 85.7 113.0 49.6 157.4 50.7 136.2 24.5 13.3 132.4

Canolbarth Cymru

Powys 2.6 6.2 2.7 6.1 7.0 4.9 * * 7.1

Ceredigion 1.0 2.0 2.0 3.2 3.3 2.8 * * 5.2

De-orllewin Cymru

Sir Benfro 2.0 4.8 1.0 6.8 3.5 2.3 * * 7.3

Sir Gaerfyrddin 5.2 7.5 1.9 8.2 6.0 4.9 1.1 * 6.6

Abertawe 3.3 10.4 4.5 11.6 1.7 13.2 1.7 * 10.9

Castell-nedd Port Talbot 7.6 4.5 * 7.4 * 3.3 * * 4.3

Ni chynhwysir y rheini y mae gwybodaeth ar goll amdanynt o ran diwydiant. Ffynhonnell: Arolwg Poblogaeth Blynyddol

*Mae'r eitem o ddata yn datgelu gwybodaeth neu nid yw'n ddigon dibynadwy i gael ei chyhoeddi.

(r)Diwygiwyd y data ar gyfer 2006 i 2014 ar sail y diffiniad a ddiweddarwyd o wasanaethau ariannol a phroffesiynol.

StatsCymru

http://gov.wales/statistics-and-research/priority-sector-statistics/?skip=1&lang=cy

Tudalen 24 o 113

Tabl 3.8: Statws personau cyflogedig yn ôl awdurdod lleol yng Nghymru a mesur, 16-64 oed

Year ending 31 Mar 2017 Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2017

Cyfanswm

mewn

cyflogaeth Cyflogeion

Hunan-

gyflogedig

Gyfradd

hunan-

gyflogaeth

Cyflogaeth

llawn amser

Cyflogaeth

ran-amser

Cyfradd

cyflogaeth

rhan-amser

Y Deyrnas Unedig 30,395,200 25,900,000 4,350,600 14.3 22,647,500 7,674,500 25.2

Cymru 1,358,700 1,170,200 178,800 13.2 995,800 358,600 26.4

Canolbarth Cymru 87,100 64,500 21,400 24.6 62,000 25,000 28.7

Powys 57,400 42,500 14,100 24.6 41,400 16,000 27.8

Ceredigion 29,700 22,000 7,300 24.4 20,600 9,000 30.4

De-orllewin Cymru 301,000 254,700 42,500 14.1 214,600 84,900 28.2

Sir Benfro 53,800 42,300 11,200 20.9 36,200 17,500 32.5

Sir Gaerfyrddin 80,900 67,100 12,600 15.6 57,100 23,600 29.1

Abertawe 104,700 91,600 11,700 11.2 74,800 29,100 27.8

Castell-nedd Port Talbot 61,600 53,700 7,000 11.4 46,500 14,700 23.9


Diweddariad nesaf: Medi 2017

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Employment/Persons-Employed/statusofemployedpersons-by-welshlocalauthority-measure

Tudalen 25 o 113

3.2 Nifer y bobl sy'n hawlio budd-daliadau

Roedd 9,905 o bobl yn hawlio budd-daliadau yn Ne-orllewin Cymru a Chanolbarth Cymru

ym mis Gorffennaf 2017. Yn ystod y flwyddyn, gwelodd y Canolbarth a'r De-orllewin

ostyngiad yn y nifer a hawliodd fudd-dal diweithdra.

Ar draws y ddau ranbarth, roedd canran y rheini sy'n hawlio budd-dal diweithdra yn

amrywio o 0.9 y cant yn unig ym Mhowys i 2.2 y cant yn Abertawe a Chastell-nedd Port

Talbot.

Mae nifer y bobl sy’n hawlio budd-daliadau wedi cael ei ddileu o ddatganiad farchnad lafur

y Swyddfa Ystadegau Gwladol oherwydd mae’n bosibl ei fod yn rhoi darlun camarweiniol o

farchnad lafur y DU.

O fis Mehefin 2015 cafodd ystadegau nifer y bobl sy’n hawlio budd-daliadau eu dynodi fel

rhai arbrofol oherwydd effaith y Credyd Cynhwysol, sydd wedi'i gynllunio fel bod angen i

nifer fwy sy’n hawlio budd-daliadau edrych am waith o’i gymharu â’r Lwfans Ceisio Gwaith.

Mae hyn yn golygu unwaith y bydd y Credyd Cynhwysol wedi ei gyflwyno'n llawn, mae

nifer y bobl sy’n hawlio budd-daliadau yn debygol o fod yn uwch nag y byddai fel arall o

gymharu â’r Lwfans Ceisio Gwaith. Mae’r effaith wedi cynyddu wrth i gyflwyno Credyd

Cynhwysol symud yn ei flaen ac mae'r gyfres nifer y bobl sy’n hawlio budd-daliadau sydd

wedi ei addasu yn dymhorol wedi dod yn fwy amrywiol.

Tabl 3.9: Nifer y bobl sy'n hawlio budd-daliadau yn ôl ardal leol yng Nghymru,

newidyn a mis (heb ei addasu'n dymhorol)

Gorffennaf 2017

Merched Dynion Pobl Merched Dynion Pobl

Y Deyrnas Unedig 304,685 499,085 803,770 1.5 2.4 1.9

Cymru 14,255 24,765 39,015 1.5 2.6 2.0

Canolbarth Cymru 400 770 1,170 0.7 1.3 1.0

Powys 255 460 715 0.7 1.2 0.9

Ceredigion 145 310 460 0.7 1.3 1.0

De-orllewin Cymru 3,080 5,655 8,735 1.5 2.7 2.1

Sir Benfro 485 920 1,405 1.3 2.6 2.0

Sir Gaerfyrddin 730 1,270 2,005 1.3 2.4 1.8

Abertawe 1,130 2,275 3,400 1.5 2.9 2.2

Castell-nedd Port Talbot 735 1,190 1,925 1.7 2.7 2.2

Next update: 15 September 2017 Diweddariad nesaf: 15 Medi 2017

Lefel Cyfradd

Ffynhonnell: System Weinyddu'r Ganolfan Byd Gwaith, yr Adran Gwaith a Phensiynau

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Unemployment/Claimant-Count/claimantcount-by-welshlocalareas-variable-month

Tudalen 26 o 113

Tabl 3.10: Nifer y bobl sy'n hawlio budd-daliadau yn ôl Awdurdod Lleol, newidyn a

mis (heb ei addasu'n dymhorol)

Lefel Cyfradd Lefel Cyfradd

Y Deyrnas Unedig 768,325 1.9 803,770 1.9

Cymru 42,515 2.2 39,015 2.0

Canolbarth Cymru 1,260 1.0 1,170 1.0

Powys 790 1.0 715 0.9

Ceredigion 475 1.0 460 1.0

De-orllewin Cymru 9,405 2.2 8,735 2.1

Sir Benfro 1,535 2.1 1,405 2.0

Sir Gaerfyrddin 2,170 2.0 2,005 1.8

Abertawe 3,550 2.3 3,400 2.2

Castell-nedd Port Talbot 2,150 2.4 1,925 2.2

Diweddariad nesaf: 15 Medi 2017

Gorffennaf 2016 Gorffennaf 2017

Ffynhonnell: System Weinyddu'r Ganolfan Byd Gwaith, yr Adran

Gwaith a Phensiynau

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Unemployment/Claimant-Count/claimantcount-by-welshlocalareas-variable-month

Tudalen 27 o 113

3.3 Nifer y bobl sy'n hawlio budd-daliadau

Mae'r set ddata hon yn rhoi ciplun chwarterol o hawlwyr budd-daliadau ar adegau penodol,

ac mae wedi'i seilio ar 100% o'r hawlwyr ac felly nid oes ynddi unrhyw wallau samplu.

Mae'r data'n ymwneud â nifer y bobl rhwng 16 a 64 oed sy'n hawlio un neu ragor o fudd-

daliadau allweddol yr Adran Gwaith a Phensiynau a'r cyfuniad o fudd-daliadau y maent yn

eu hawlio.

Nod teipoleg y Grŵp Ystadegol yw dangos pob person yn ôl y prif resymau pam y mae'n

hawlio budd-dal. Dosberthir pob cleient unwaith yn unig.

Mae budd-daliadau wedi'u trefnu'n hierarchaidd a dyroddir hawlwyr i'r budd-dal uchaf

maent yn ei gael. Felly, byddai person sy'n unig riant ac yn cael Budd-dal Analluogrwydd

yn cael ei ddosbarthu o dan fudd-daliadau analluogrwydd.

Am y rheswm hwn ni fydd y grŵp 'unig riant', er enghraifft, yn cynnwys yr holl unig rieni

sy'n hawlio Cymhorthdal Incwm. Bydd rhai'n cael eu cynnwys yn y grŵp budd-daliadau

analluogrwydd yn lle hynny.

Tudalen 28 o 113

Tabl 3.11: Hawlwyr budd-daliadau diweithdra, 16-64 oed, yn ôl rhanbarth economaidd yng Nghymru a blwyddyn

Tachwedd 2016

Lefel Cyfradd Lefel Cyfradd Lefel Cyfradd Lefel Cyfradd Lefel Cyfradd

Prydain Fawr 3,380,420 8.4 2,446,000 6.1 460,480 1.1 401,630 1.0 72,310 0.2

Cymru 216,240 11.3 162,350 8.5 26,650 1.4 23,030 1.2 4,200 0.2

Canolbarth Cymru

Powys 6,120 8.0 4,940 6.4 510 0.7 520 0.7 150 0.2

Ceredigion 3,730 8.0 2,990 6.5 360 0.8 280 0.6 90 0.2

De-orllewin Cymru

Sir Benfro 7,530 10.5 5,380 7.5 1,170 1.6 820 1.1 160 0.2

Sir Gaerfyrddin 12,520 11.4 9,770 8.9 1,450 1.3 1,050 1.0 250 0.2

Abertawe 18,110 11.8 13,990 9.1 2,020 1.3 1,810 1.2 300 0.2

Castell-nedd Port Talbot 13,140 14.9 10,430 11.9 1,220 1.4 1,270 1.4 220 0.3

Source: Jobcentre Plus Administrative System, Department for Work and Pensions

Next update: No longer updated Diweddariad nesaf: Nid yw’n cael ei ddiweddaru mwyach

Cyfanswm

Lwfans Cyflogaeth a

Chymorth (ESA) a Budd-dal

Analluogrwydd

Lwfans Ceisio Gwaith Unig Riant Arall

Mae'r data ar gyfer nifer y bobl rhwng 16 a 64 oed sy'n hawlio un neu ragor o fudd-daliadau allweddol yr Adran Gwaith a Phensiynau a'r cyfuniad o fudd-daliadau maent

yn eu hawlio.


StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Key-Benefit-Claimants/latestbenefitclaimants-by-welsheconomicregion-statisticalgroup

Tudalen 29 o 113

Tabl 3.12: Hawlwyr budd-daliadau diweithdra yn ôl rhanbarth economaidd yng Nghymru a newidyn

Tach 2012 Tach 2013 Tach 2014 Tach 2015 Tach 2016 Tach 2012 Tach 2013 Tach 2014 Tach 2015 Tach 2016

Prydain Fawr 4,600,620 4,208,130 3,853,300 3,592,300 3,380,420 11.6 10.6 9.7 9.0 8.4

Cymru 276,660 258,640 243,450 226,910 216,240 14.3 13.4 12.7 11.8 11.3

Canolbarth Cymru

Powys 7,790 7,020 6,660 6,370 6,120 9.9 9.0 8.6 8.3 8.0

Ceredigion 4,530 4,190 3,990 3,890 3,730 9.3 8.7 8.4 8.4 8.0

De-orllewin Cymru

Sir Benfro 9,260 8,680 8,250 8,050 7,530 12.7 11.9 11.4 11.2 10.5

Sir Gaerfyrddin 15,690 14,570 13,840 13,040 12,520 14.0 13.1 12.5 11.8 11.4

Abertawe 21,590 20,610 19,890 18,670 18,110 14.0 13.4 13.0 12.1 11.8

Castell-nedd Port Talbot 15,760 15,150 14,510 13,630 13,140 17.8 17.2 16.5 15.5 14.9

Source: Jobcentre Plus Administrative System, Department for Work and Pensions

Next update: No longer updated Diweddariad nesaf: Nid yw’n cael ei ddiweddaru mwyach


Mae'r data ar gyfer nifer y bobl rhwng 16 a 64 oed sy'n hawlio un neu ragor o fudd-daliadau allweddol yr Adran Gwaith a Phensiynau a'r cyfuniad o fudd-

daliadau maent yn eu hawlio.

Lefel Cyfradd

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Key-Benefit-Claimants/benefitclaimants-by-welsheconomicregion-variable-quarter

Tudalen 30 o 113

3.4 Anweithgarwch economaidd

Yn ystod y flwyddyn hyd at fis Mawrth 2017, y gyfradd anweithgarwch economaidd (ac eithrio myfyrwyr) yn y Canolbarth a'r De-orllewin

oedd 18.7 ac 20.2 y cant. Roedd y cyfraddau ar gyfer y Canolbarth a'r De-orllewin yn is na chyfradd Cymru ond yn uwch na chyfradd y

DU (20.7 ac 18.3 y cant).

Ar draws y ddau ranbarth, gwelwyd gostyngiadau yng nghyfraddau anweithgarwch economaidd pedwar o'r chwe awdurdod yn ystod y

flwyddyn, ac roedd y gyfradd uchaf (ac eithrio myfyrwyr) yng Nghastell-nedd Port Talbot.

Tabl 3.13: Anweithgarwch/gweithgarwch economaidd: lefelau a chyfraddau, yn cynnwys ac yn eithrio myfyrwyr, 16-64

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2016

Blwyddyn sy'n

dod i ben ar 31

Maw 2017

Y Deyrnas Unedig 31,756,000 31,949,100 77.7 77.8 9,140,000 9,100,300 22.3 22.2 6,868,200 6,830,100 18.5 18.3

Cymru 1,434,400 1,423,100 75.3 74.8 471,000 479,400 24.7 25.2 359,100 355,100 20.8 20.7

Canolbarth Cymru 92,300 89,500 76.0 73.4 29,200 32,500 24.0 26.6 18,200 19,600 16.9 18.7

Powys 60,900 58,800 80.2 78.1 15,000 16,500 19.8 21.9 11,400 12,500 16.0 18.0

Ceredigion 31,500 30,700 69.0 65.8 14,200 16,000 31.0 34.2 6,800 7,100 18.9 20.2

De-orllewin Cymru 314,000 316,000 74.4 75.0 108,000 105,100 25.6 25.0 88,100 75,800 22.9 20.2

Sir Benfro 55,500 55,700 75.5 76.4 18,000 17,200 24.5 23.6 15,000 14,100 21.8 21.2

Sir Gaerfyrddin 80,900 84,600 74.9 78.6 27,100 23,000 25.1 21.4 22,600 19,300 22.8 19.1

Abertawe 114,900 110,500 75.0 72.0 38,300 42,900 25.0 28.0 29,100 24,400 21.5 19.2

Castell-nedd Port Talbot 62,700 65,200 71.8 74.9 24,600 21,900 28.2 25.1 21,500 18,000 26.3 22.3

Wrth sôn am ddata ardaloedd rhanbarthol, rydym yn sôn am ardaloedd cyffredinol Ffynhonnell: Arolwg Poblogaeth Blynyddol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol


Lefel gweithgaredd economaiddCyfradd gweithgaredd

economaidd

Lefel anweithgarwch

economaidd

Cyfradd anweithgarwch

economaidd

Lefel anweithgarwch economaidd

(ac eithro myfyrwyr)

Cyfradd anweithgarwch

economaidd (ac eithro

myfyrwyr)

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Economic-Inactivity/economicinactivityratesexcludingstudents-by-welshlocalarea-year

Tudalen 31 o 113

3.5 Amcangyfrifon o'r boblogaeth

Amcangyfrifwyd mai poblogaeth Cymru ar 30 Mehefin 2016 oedd 3,113,150 yn ôl yr

ystadegau ymfudo rhyngwladol, a'r cofrestriadau o enedigaethau a marwolaethau a

adroddwyd mewn data dros dro a gyhoeddwyd ar enedigaethau a marwolaethau.

Tabl 3.14: Amcangyfrifon o'r boblogaeth yn ôl awdurdod lleol a rhyw

Canol-blwyddyn 2016

Pobl Merched Dynion

Prydain Fawr 65,648,054 33,270,380 32,377,674

Y Deyrnas Unedig 63,785,917 32,323,456 31,462,461

Lloegr 55,268,067 27,967,147 27,300,920

Yr Alban 5,404,700 2,777,197 2,627,503

Gogledd Iwerddon 1,862,137 946,924 915,213

Cymru 3,113,150 1,579,112 1,534,038


Powys 132,160 66,753 65,407

Ceredigion 74,146 36,954 37,192

De-orllewin Cymru 695,665 352,072 343,593

Sir Benfro 123,954 63,104 60,850

Sir Gaerfyrddin 185,610 94,775 90,835

Abertawe 244,513 122,188 122,325

Castell-nedd Port Talbot 141,588 72,005 69,583

Diweddariad nesaf: Mehefin 2018

Ffynhonnell: Amcangyfrifon poblogaeth canol y flwyddyn, y Swyddfa

Ystadegau Gwladol

StatsCymru

3.6 Amcanestyniadau poblogaeth

Mae amcanestyniadau poblogaeth yn rhoi darlun o boblogaeth y dyfodol, ac maent yn

seiliedig ar dybiaethau ynghylch genedigaethau, marwolaethau ac ymfudiad. Mae'r

tybiaethau yn seiliedig ar dueddiadau yn y gorffennol. Nid yw amcanestyniadau a gaiff eu

llunio yn y modd hwn yn caniatáu ar gyfer effeithiau polisïau'r llywodraeth leol neu'r

llywodraeth ganolog ar lefelau poblogaeth yn y dyfodol a dosbarthiad. Yn hytrach, maent

ond yn dangos beth allai ddigwydd petai'r tueddiadau hyn yn parhau.

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-gender

Tudalen 32 o 113

Mae’r amcanestyniadau hyn, sy’n seiliedig ar 2014, yn amcanestyniadau ar sail

tueddiadau ar gyfer y cyfnod o 25 mlynedd o 2014 i 2039. Gan eu bod yn seiliedig ar

dueddiadau, mae llai o sicrwydd yn eu cylch wrth iddynt gael eu cymhwyso ymhellach i’r

dyfodol. Maent wedi’u seilio ar yr amcangyfrifon poblogaeth canol blwyddyn ar gyfer 2014.

I ddangos yr ansicrwydd sy’n mynd law yn llaw â newid demograffig yn y dyfodol wrth

baratoi set o amcanestyniadau, mae modd paratoi prif amcanestyniad ar sail set o

dybiaethau y cytunwyd arnynt, ynghyd â nifer o amrywiolion sy’n seiliedig ar dybiaethau

eraill. Ar gyfer y gyfres o Amcanestyniadau Poblogaeth Awdurdod Lleol sy'n seiliedig ar

2014, cynhyrchwyd pedwar amrywiolyn ynghyd â’r prif amcanestyniad ar gyfer pob

awdurdod. Maent yn dangos sut mae amrywiadau posibl yn y tybiaethau ynghylch

ffrwythlondeb, marwolaethau ac ymfudo yn effeithio ar yr amcanestyniadau.

Y pedwar amcanestyniad amrywiadol a ddefnyddir yw:

amrywiolyn poblogaeth uwch sy'n seiliedig ar dybiaethau’n ymwneud â chyfraddau

ffrwythlondeb uwch a chyfraddau marwolaeth is.

amrywiolyn poblogaeth is sy'n seiliedig ar dybiaethau yn ymwneud â chyfraddau

ffrwythlondeb is a chyfraddau marwolaethau uwch.

amrywiolyn lle mae'r rhagdybiaeth mudo yn seiliedig ar fudo cyfartalog dros gyfnod

deng mlynedd hwy.

amrywiolyn dim mudo (neu ‘newid naturiol yn unig’) i ddangos poblogaeth

ragamcanol pob awdurdod lleol pe na bai unrhyw fudo i mewn nac allan yn y

dyfodol.

Mae’r gwahaniaethau rhwng yr ‘amrywiolyn uchel’ a’r prif amcanestyniad ar gyfer

awdurdodau lleol tua 4,600 ar gyfartaledd, a’r gwahaniaeth rhwng yr ‘amrywiolyn isel’ a’r

prif amcanestyniad tua 5,900 yng nghanol 2039.

Tudalen 33 o 113

Tabl 3.15: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 yn ôl RSP

Cymru Gogledd Cymru

De-orllewin a

Chanolbarth

Cymru

De-ddwyrain

Cymru

2014 3,092,036 694,038 898,451 1,499,547

2015 3,099,890 695,549 899,902 1,504,438

2016 3,108,054 697,122 901,436 1,509,496

2017 3,116,371 698,716 902,994 1,514,661

2018 3,124,784 700,311 904,561 1,519,913

2019 3,133,336 701,923 906,148 1,525,265

2020 3,142,024 703,548 907,759 1,530,717

2021 3,150,821 705,184 909,390 1,536,247

2022 3,159,716 706,826 911,043 1,541,847

2023 3,168,551 708,436 912,659 1,547,455

2024 3,177,158 709,978 914,199 1,552,981

2025 3,185,467 711,439 915,642 1,558,387

2026 3,193,400 712,809 916,960 1,563,631

2027 3,200,884 714,076 918,131 1,568,677

2028 3,207,927 715,238 919,154 1,573,535

2029 3,214,526 716,299 920,029 1,578,198

2030 3,220,698 717,258 920,756 1,582,683

2031 3,226,467 718,128 921,345 1,586,994

2032 3,231,833 718,907 921,794 1,591,131

2033 3,236,805 719,602 922,101 1,595,102

2034 3,241,390 720,215 922,262 1,598,912

2035 3,245,614 720,753 922,289 1,602,572

2036 3,249,512 721,226 922,196 1,606,090

2037 3,253,097 721,634 921,983 1,609,480

2038 3,256,412 721,993 921,658 1,612,762

2039 3,259,522 722,317 921,241 1,615,964

Ffynhonnell: Amcanestyniadau ar gyfer awdurdodau lleol yng Nghymru ar sail

2014, Llywodraeth Cymru

Diweddariad nesaf: Nid yw’n cael ei ddiweddaru mwyach. Bydd hwn yn cael ei

ddisodli gyda amcanestyniad yn y dyfodol. StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Projections/Local-Authority/2014-based/populationprojections-by-localauthority-year

Tudalen 34 o 113

Tabl 3.16: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 yn ôl awdurdod lleol a blwyddyn

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025

Cymru 3,092,036 3,099,890 3,108,054 3,116,371 3,124,784 3,133,336 3,142,024 3,150,821 3,159,716 3,168,551 3,177,158 3,185,467

Canolbarth Cymru 208,100 208,127 208,167 208,208 208,246 208,284 208,326 208,372 208,423 208,464 208,485 208,484

Powys 132,675 132,487 132,303 132,116 131,922 131,721 131,514 131,301 131,080 130,840 130,573 130,279

Ceredigion 75,425 75,640 75,864 76,092 76,324 76,563 76,812 77,071 77,343 77,624 77,912 78,205

De-orllewin Cymru 690,351 691,775 693,269 694,787 696,315 697,864 699,433 701,018 702,619 704,196 705,714 707,158

Sir Benfro 123,666 123,758 123,858 123,957 124,054 124,149 124,241 124,329 124,412 124,482 124,533 124,562

Sir Gaerfyrddin 184,898 185,181 185,485 185,796 186,110 186,428 186,752 187,079 187,405 187,720 188,015 188,284

Abertawe 241,297 242,157 243,046 243,951 244,867 245,801 246,752 247,720 248,710 249,706 250,696 251,677

Castell-nedd Port Talbot 140,490 140,679 140,879 141,083 141,284 141,486 141,688 141,890 142,093 142,288 142,469 142,635

Source: Welsh Government Ffynhonnell: Llywodraeth Cymru

Next update: No longer updated. This will be replaced by a future projection. Diweddariad nesaf: Nid yw’n cael ei ddiweddaru mwyach. Bydd hwn yn cael ei ddisodli gyda amcanestyniad yn y dyfodol.

StatsCymru

Tabl 3.17: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 ar gyfer De-orllewin a Chanolbarth Cymru, yn ôl newidyn

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025

Cymru

Amrywiolyn uwch 3,092,036 3,099,890 3,109,130 3,118,670 3,128,539 3,138,740 3,149,275 3,160,191 3,171,423 3,182,890 3,194,597 3,206,572

Amrywiolyn is 3,092,036 3,099,890 3,106,358 3,112,471 3,118,224 3,123,629 3,128,656 3,133,275 3,137,474 3,141,227 3,144,498 3,147,306

Prif amcanestyniad 3,092,036 3,099,890 3,108,054 3,116,371 3,124,784 3,133,336 3,142,024 3,150,821 3,159,716 3,168,551 3,177,158 3,185,467

Amrywiolyn ymfudo cymedrig deng mlynedd 3,092,036 3,102,696 3,113,764 3,125,083 3,136,597 3,148,349 3,160,336 3,172,527 3,184,908 3,197,315 3,209,571 3,221,598

Amrywiolyn dim ymfudo 3,092,036 3,094,773 3,097,943 3,101,468 3,105,302 3,109,463 3,113,918 3,118,603 3,123,482 3,128,376 3,133,093 3,137,537

Canolbarth Cymru

Amrywiolyn uwch 208,100 208,127 208,228 208,336 208,455 208,584 208,731 208,897 209,082 209,276 209,477 209,690

Amrywiolyn is 208,100 208,127 208,058 207,960 207,835 207,683 207,507 207,306 207,080 206,821 206,526 206,197

Prif amcanestyniad 208,100 208,127 208,167 208,208 208,246 208,284 208,326 208,372 208,423 208,464 208,485 208,484

Amrywiolyn ymfudo cymedrig deng mlynedd 208,100 208,399 208,718 209,042 209,370 209,700 210,036 210,374 210,715 211,041 211,341 211,611

Amrywiolyn dim ymfudo 208,100 207,758 207,473 207,251 207,099 207,019 207,008 207,056 207,151 207,271 207,400 207,527

De-orllewin Cymru

Amrywiolyn uwch 690,351 691,775 693,501 695,281 697,120 699,022 700,989 703,028 705,131 707,271 709,452 711,678

Amrywiolyn is 690,351 691,775 692,891 693,926 694,878 695,752 696,541 697,238 697,844 698,344 698,732 699,011

Prif amcanestyniad 690,351 691,775 693,269 694,787 696,315 697,864 699,433 701,018 702,619 704,196 705,714 707,158

Amrywiolyn ymfudo cymedrig deng mlynedd 690,351 692,575 694,895 697,268 699,679 702,138 704,646 707,197 709,791 712,386 714,945 717,450

Amrywiolyn dim ymfudo 690,351 690,068 689,885 689,771 689,713 689,721 689,787 689,901 690,063 690,224 690,351 690,419

Ffynhonnell: Llywodraeth Cymru

Diweddariad nesaf: Nid yw’n cael ei ddiweddaru mwyach. Bydd hwn yn cael ei ddisodli gyda amcanestyniad yn y dyfodol.

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Projections/Local-Authority/2014-based/populationprojections-by-localauthority-year

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Projections/Local-Authority/2014-based/populationprojections-by-localauthority-variant-year

Tudalen 35 o 113

Ffigur 3.1: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 ar gyfer Canolbarth Cymru, yn ôl newidyn

StatsCymru


Tudalen 36 o 113

Ffigur 3.2: Amcanestyniadau poblogaeth seiliedig ar 2014 ar gyfer De-orllewin Cymru, yn ôl newidyn

StatsCymru


Tudalen 37 o 113

3.7 Ymfudo

Tabl 3.18: Llifoedd ymfudo mewnol o awdurdodau lleol Cymru i weddill y DU

2015 i 2016

0 i 14 oed 15 i 29 oed 30 i 44 oed 45 i 64 oed Dros 65 oed Pob oedran

Cymru

Ymfudo Net 1,200 -3,000 980 3,970 220 3,380

Mewnfudo 6,590 27,250 10,350 10,110 4,360 58,660

Allfudo 5,390 30,240 9,370 6,140 4,140 55,280

Canolbarth Cymru 100 -1,370 -80 650 -70 -780

Powys

Ymfudo Net 40 -500 20 380 -40 -110

Mewnfudo 660 1,530 930 1,300 700 5,120

Allfudo 620 2,030 910 930 750 5,230

Ceredigion

Ymfudo Net 60 -870 -100 270 -30 -670

Mewnfudo 450 2,800 570 810 350 4,970

Allfudo 390 3,680 660 530 380 5,640

De-orllewin Cymru 620 -580 580 1,390 210 2,200

Sir Benfro

Ymfudo Net 130 -380 150 630 200 730

Mewnfudo 640 1,210 780 1,170 620 4,410

Allfudo 510 1,590 620 540 420 3,680

Sir Gaerfyrddin

Ymfudo Net 250 -480 300 470 80 620

Mewnfudo 1,010 2,150 1,350 1,440 750 6,700

Allfudo 760 2,620 1,050 970 680 6,080

Abertawe

Ymfudo Net 110 270 -90 50 20 350

Mewnfudo 1,020 5,770 1,580 980 440 9,790

Allfudo 900 5,510 1,670 930 430 9,440

Castell-nedd Port Talbot

Ymfudo Net 130 10 220 240 -90 500

Mewnfudo 770 1,520 1,100 850 240 4,490

Allfudo 640 1,520 880 610 330 3,990

Data Source: Internal migration statistics, Office for National Statistics Ffynhonnell: Ystadegau ymfudo mewnol, y Swyddfa Ystadegau Gwladol

Diweddariad nesaf: Mehefin 2017

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Population-and-Migration/Migration/Internal/migrationbetweenwalesandrestofuk-by-localauthority-flow-gender-age

Tudalen 38 o 113

3.8 Cymudo/teithio i'r gwaith

Yn 2016, roedd 1,403,500 o drigolion Cymru yn gweithio naill ai yng Nghymru neu mewn

mannau eraill, ac roedd cyfanswm o 1,353,300 yn gweithio yng Nghymru.

Tabl 3.19: Patrymau cymudo yn ôl awdurdod lleol yng Nghymru a mesur

2016

Nifer y bobl sy'n

cymudo i'r

awdurdod

Nifer y bobl sy'n

cymudo allan o'r

awdurdod

Nifer y bobl sy'n

gweithio yn eu

hawdurdod

cartref

Cyfanswm y bobl

sy'n gweithio yn

yr awdurdod

Canran y bobl

sy'n gweithio yn

eu hawdurdod

cartref

Cyfanswm y bobl

sy'n gweithio yn

yr awdurdod

Cymru 961,200 1,353,300 71% 1,403,500

Canolbarth Cymru 14,900 19,000 77,900 92,800 84% 96,800

Powys 9,200 15,500 48,400 57,600 84% 63,800

Ceredigion 5,700 3,500 29,500 35,200 84% 33,000

De-orllewin Cymru 68,400 67,000 239,500 307,900 78% 306,500

Sir Benfro 5,500 5,300 49,900 55,400 90% 55,200

Sir Gaerfyrddin 14,900 19,500 65,100 80,000 81% 84,600

Abertawe 33,400 17,900 90,500 123,900 73% 108,400

Castell-nedd Port Talbot 14600 24300 34000 48600 70% 58300


Diweddariad nesaf: Mawrth 2018

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Business-Economy-and-Labour-Market/People-and-Work/Employment/Commuting/commutingpatterns-by-welshlocalauthority-measure

Tudalen 39 o 113

Pennod 4: Cymwysterau, addysg a hyfforddiant

4.1 Lefelau cymwysterau

Yng Nghymru, nid oedd gan 9.5 y cant o'r boblogaeth o oed gweithio gymwysterau yn ôl yr Arolwg Blynyddol o'r Boblogaeth. Ar y llaw

arall, roedd gan 37.4 y cant gymwysterau ar lefel 4 neu uwch.

Tabl 4.1: Lefel uchaf o gymhwyster sydd gan oedolion o oedran gweithio yn ôl ardal a lefel y cymhwyster

Year end 31 Dec 2016 Diwedd blwyddyn 31 Rhagfyr 2016

Dim

cymwysterau

Wedi’u

cymhwyso islaw

lefel 2

Wedi’u

cymhwyso i lefel

2 FfCC

Wedi’u

cymhwyso i

lefel 2 FfCC neu

uwch

Wedi’u

cymhwyso i lefel

3 FfCC

Wedi’u

cymhwyso i

lefel 4 FfCC neu

uwch

Wedi’u

cymhwyso i

lefelau 4-6 FfCC

Wedi’u

cymhwyso i

lefelau 7-8 FfCC

Cymru 9.5 12.8 19.8 77.7 20.5 37.4 27.6 9.8

Canolbarth Cymru 7.0 9.5 18.5 83.5 24.6 40.4 29.0 11.4

Powys 8.1 10.4 19.7 81.5 20.5 41.3 30.9 10.4

Ceredigion 5.3 7.9 16.5 86.8 31.5 38.8 25.8 13.0

De-orllewin Cymru 11.0 11.9 20.5 77.1 20.8 35.8 26.6 9.2

Sir Benfro 11.1 12.0 20.3 77.0 23.8 32.9 23.7 9.2

Sir Gaerfyrddin 9.7 12.5 21.7 77.8 18.8 37.4 29.1 8.3

Abertawe 10.1 10.9 18.4 79.0 22.0 38.6 26.5 12.1

Castell-nedd Port Talbot 14.0 12.9 22.6 73.1 19.1 31.5 26.1 5.3


Next update: April 2018 (provisional) Diweddariad nesaf: Ebrill 2018 (dros dro)

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Data-For-Regions-of-Wales/highest-qualification-level-of-working-age-adults-by-region-and-local-authority

Tudalen 40 o 113

4.2 Addysg Bellach a Dysgu Seiliedig ar Waith

Roedd 129,550 o ddysgwyr wedi'u cofrestru mewn sefydliadau AB yn 2015/16, sy'n

ostyngiad o 13.8 y cant ers 2014/15.

Tabl 4.2: Dysgwyr unigryw wedi'u cofrestru mewn sefydliadau addysg bellach yn ôl

awdurdod unedol preswyl

2013/14 2014/15 2015/16

Pob ardal 167,715 150,225 129,550

Y tu allan i Gymru neu'n anhysbys 4,760 3,470 2,470

Cymru 162,950 146,755 127,085

Rhanbarth Canolbarth Cymru 7,330 6,500 5,575

Powys 4,505 3,990 3,725

Ceredigion 2,825 2,510 1,850

Rhanbarth De-orllewin Cymru 37,460 36,330 31,355

Sir Gaerfyrddin 9,540 9,130 7,220

Castell-nedd Port Talbot 8,340 8,495 7,980

Sir Benfro 6,455 5,590 4,770

Abertawe 13,125 13,115 11,380

Ffynhonnell: Cofnod Dysgu Gydol Oes Cymru, Llywodraeth Cymru

Diweddariad nesaf: Mai 2018 (dros dro) StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Further-Education-and-Work-Based-Learning/Learners/Further-Education/uniquelearnersenrolledfurthereducationinstitutions-by-domicile-age

Tudalen 41 o 113

Tabl 4.3: Dysgwyr yng Nghymru yn ôl awdurdod unedol preswyl, math o ddarparwr a dull astudio

2015/16

Pob dull

astudio

Amser

llawn

Rhan

amser

Dysgu

seiliedig

ar waith

Pob dull

astudio

Amser

llawn

Rhan

amser

Dysgu

seiliedig

ar waith

Pob dull

astudio

Rhan

amser

Pob dull

astudio

Dysgu

seiliedig

ar waith

Pob ardal 185,350 49,465 80,295 55,590 135,365 49,465 69,685 16,215 10,610 10,610 39,375 39,375

Cymru 182,250 48,895 78,435 54,925 132,780 48,895 67,950 15,940 10,485 10,485 38,985 38,985

Lloegr 2,605 535 1,520 545 2,305 535 1,515 255 5 5 290 290

Gogledd Iwerddon * . * . * . * . . . . .

Yr Alban 25 * 15 5 20 * 15 * . . 5 5

Y tu allan DU neu'n anhysbys 470 35 320 115 255 35 205 20 115 115 95 95

Rhanbarth Canolbarth Cymru 8,400 1,920 3,885 2,590 5,845 1,920 3,315 610 570 570 1,980 1,980

Powys 5,150 1,225 2,390 1,535 3,945 1,225 2,375 350 15 15 1,185 1,185

Ceredigion 3,250 700 1,495 1,055 1,900 700 940 260 555 555 795 795

Rhanbarth De-orllewin Cymru 45,340 12,065 20,320 12,960 32,960 12,065 16,205 4,695 4,115 4,115 8,265 8,265

Sir Benfro 8,875 1,800 4,650 2,425 5,080 1,800 2,190 1,095 2,460 2,460 1,335 1,335

Sir Gaerfyrddin 9,975 2,915 3,520 3,535 7,450 2,915 3,150 1,385 370 370 2,150 2,150

Abertawe 15,815 4,285 7,515 4,015 11,905 4,285 6,385 1,235 1,130 1,130 2,780 2,780

Castell-nedd Port Talbot 10,675 3,060 4,635 2,980 8,520 3,060 4,480 980 155 155 2,000 2,000


Mae pob gwerth mwy na 0 ond llai na 5 wedi'u diystyru, ac fe'u nodir gyda seren (*). Diweddariad nesaf: Mai 2018 (dros dro)

" . " - Nid yw'r eitem o ddata yn berthnasol.

Pob darparwr Cyfanswm sefydliadau Addysg Bellach

Darparwyr dysgu

cymunedol

awdurdodau lleol

Darparwyr

hyfforddiant eraill

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Further-Education-and-Work-Based-Learning/Learners/Time-Series/numberoflearners-by-provider-modeofstudy

Tudalen 42 o 113

Tabl 4.4: Gweithgareddau dysgu mewn sefydliadau addysg bellach yn ôl maes pwnc sector ac awdurdod unedol preswyl

Pob lefel

credydLefel mynediad

Lefel AU /

FfCCh lefel 4

neu uwch

Anhysbys / Dim

yn berthnasol

FfCCh lefel 1

neu gyfwerth

FfCCh lefel 2

neu gyfwerth

FfCCh lefel 3

neu gyfwerth

Lefel cyn-

fynediad

Pob ardal 408,755 45,385 11,530 46,510 76,000 112,365 116,530 430

Y tu allan DU neu'n anhysbys 5,775 465 250 440 750 2,075 1,795 .

Cymru 402,980 44,925 11,280 46,070 75,250 110,290 114,735 425

Rhanbarth Canolbarth Cymru 16,700 3,075 215 2,510 3,105 4,075 3,710 15

Ceredigion 5,720 280 110 1,470 835 1,650 1,370 .

Powys 10,980 2,795 105 1,035 2,265 2,420 2,340 15

Rhanbarth De-orllewin Cymru 97,225 8,700 2,020 10,655 16,905 24,880 33,965 100

Sir Benfro 12,100 1,025 235 1,855 1,515 4,050 3,385 40

Sir Gaerfyrddin 23,010 1,515 470 1,045 5,820 6,000 8,140 20

Abertawe 36,355 3,960 680 6,595 4,360 7,855 12,895 5

Castell-nedd Port Talbot 25,765 2,200 635 1,160 5,210 6,975 9,545 40


Next update: May 2018 (provisional) Diweddariad nesaf: Mai 2018 (dros dro)

Pob maes pwnc sector, 2015/16

" . " - Nid yw'r eitem o ddata yn berthnasol

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Further-Education-and-Work-Based-Learning/Learners/Further-Education/learningactivitiesfurthereducationinstitutions-by-sectorsubjectarea-domicile

Tudalen 43 o 113

Tabl 4.5: Dysgwyr unigryw mewn darpariaeth dysgu seiliedig ar waith yn ôl rhaglen ac awdurdod lleol preswyl

2015/16

Pob rhaglen

prentisiae

Prentisiaet

h Sylfaen

(Lefel 2)

Prentisiaeth

(Lefel 3)

Prentisiaeth

Uwch / Diploma

Sgiliau Modern

(Lefel 4+)

Hyfforddeiaetha

u

Barod am

Waith

Rhaglenni

eraill

Pob math o

raglen

Pob ardal 42,325 14,680 17,210 10,430 8,300 2,740 365 53,735

Y tu allan DU neu'n anhysbys 590 175 200 210 15 35 10 650

Cymru 41,735 14,505 17,010 10,225 8,290 2,705 355 53,085

Rhanbarth Canolbarth Cymru 2,090 805 870 410 265 30 . 2,385

Powys 1,255 505 505 245 160 10 . 1,430

Ceredigion 830 300 360 170 100 20 . 950

Rhanbarth De-orllewin Cymru 9,715 3,295 3,970 2,450 1,935 690 50 12,390

Sir Benfro 1,870 700 825 345 395 75 . 2,340

Sir Gaerfyrddin 2,645 850 1,095 700 505 240 25 3,415

Abertawe 3,075 1,020 1,205 850 505 245 10 3,830

Castell-nedd Port Talbot 2,130 730 845 555 520 135 20 2,805


Diweddariad nesaf: Mai 2018 (dros dro)


StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Further-Education-and-Work-Based-Learning/Learners/Work-Based-Learning/uniquelearnersworkbasedlearning-by-programmetype-domicile

Tudalen 44 o 113

Tabl 4.6: Rhaglenni dysgu mewn darpariaeth dysgu seiliedig ar waith

2015/16

Pob rhaglen

prentisiae

Prentisiaeth

Sylfaen

(Lefel 2)

Prentisiaeth

(Lefel 3)

Prentisiaeth

Uwch / Diploma

Sgiliau Modern

(Lefel 4+)

HyfforddeiaethauBarod am

WaithRhaglenni eraill

Pob math

o raglen

Pob ardal 45,295 16,715 17,810 10,765 11,340 2,890 380 0 59,905

Y tu allan DU neu'n anhysbys 610 610 610 610 610 610 610 0 610

Cymru 44,680 44,680 44,680 44,680 44,680 44,680 44,680 0 44,680

Rhanbarth Canolbarth Cymru 2,365 970 960 430 375 30 . 0 2,775

Powys 1,405 600 545 260 220 10 . 0 1,635

Ceredigion 960 370 415 175 155 20 0 0 1,135

Rhanbarth De-orllewin Cymru 10,475 3,800 4,095 2,580 2,770 715 55 0 14,015

Sir Benfro 2,030 800 865 365 565 80 . 0 2,680

Sir Gaerfyrddin 2,825 975 1,120 730 725 250 25 0 3,830

Abertawe 3,315 1,175 1,235 905 715 250 10 0 4,285

Castell-nedd Port Talbot 2,305 850 875 580 760 140 20 0 3,225


Next update: May 2018 (provisional) Diweddariad nesaf: Mai 2018 (dros dro)


StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Further-Education-and-Work-Based-Learning/Learners/Work-Based-Learning/learningprogrammesworkbasedlearning

Tudalen 45 o 113

Tabl 4.7: Rhaglenni dysgu ar gyfer Prentisiaethau Sylfaen, Prentisiaethau a Phrentisiaethau Uwch

2015/16

AmaethyddiaethGweinyddu

BusnesAdeiladu Peirianneg

Gwallt a

Harddwch

Gofal Iechyd a

Gwasanaethau

Cyhoeddus

Lletygarwch

Hamdden,

Chwaraeon a

Theithio

Rheoli a

PhroffesiynolGweithgynhyrchu

Cyfryngau a

Dylunio

Manwerthu a

Gwasanaeth

Cwsmeriaid

Trafnidiaeth

Pob ardal 445 5,715 4,675 3,870 1,995 15,010 2,195 1,050 6,180 920 120 3,005 120

Y tu allan DU neu'n anhysbys 5 35 60 105 15 175 35 . 130 25 . 25 5

Cymru 435 5,675 4,615 3,765 1,985 14,835 2,160 1,045 6,055 895 120 2,980 110

Rhanbarth Canolbarth Cymru 90 255 395 200 100 700 165 55 220 80 . 100 .

Ceredigion 20 115 185 80 70 260 85 20 70 10 . 40 -

Powys 70 140 205 125 35 440 80 35 145 65 . 60 .

Rhanbarth De-orllewin Cymru 125 1,225 1,345 935 540 3,450 435 245 1,410 155 10 565 35

Sir Gaerfyrddin 50 305 340 250 115 975 105 35 385 60 5 180 15

Castell-nedd Port Talbot 5 315 315 300 110 675 55 50 335 25 . 100 10

Sir Benfro 50 175 190 155 135 715 150 50 260 30 . 125 .

Abertawe 15 430 500 225 185 1,085 130 115 430 30 . 160 5


Next update: November 2017 (provisional) Diweddariad nesaf: Tachwedd 2017 (dros dro)


StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Further-Education-and-Work-Based-Learning/Learners/Work-Based-Learning/learningprogrammesapprenticeships

Tudalen 46 o 113

Tabl 4.8: Gweithgareddau dysgu mewn darpariaeth dysgu seiliedig ar waith yn ôl

pwnc a lefel credyd

2015/16

Pob

lefel

credyd

Lefel cyn-

fynediad

Lefel

mynediad

FfCCh

lefel 1 neu

gyfwerth

FfCCh lefel

2 neu

gyfwerth

FfCCh

lefel 3 neu

gyfwerth

Lefel AU /

FfCCh lefel

4 neu uwch

Anhysbys

/ Dim yn

berthnasol

Rhanbarth Canolbarth Cymru 7,265 35 355 1,130 3,390 1,625 630 100

Amaeth, garddwriaeth a gofal anifeiliaid 120 . . . 70 40 10 .

Y celfyddydau, cyfryngau a chyhoeddi * . . . * * . .

Busnes, gweinyddiaeth a’r gyfraith 655 . . 5 130 135 385 .

Adeiladu, cynllunio a’r amgylchedd adeiledig 595 . . 15 315 265 . .

Addysg a hyfforddiant 35 . . . 5 20 15 .

Peirianneg a thechnolegau gweithgynhyrchu 450 . . 5 235 205 5 *

Gwasanaethau cyhoeddus iechyd a gofal 705 * . 15 200 295 200 .

Hanes, athroniaeth a diwinyddiaeth . . . . . . . .

Technoleg gwybodaeth a chyfathrebu 75 . . 5 20 45 * .

Leithoedd, llenyddiaeth a diwylliant . . . . . . . .

Hamdden, teithio a thwristiaeth 145 . . . 65 80 . .

Paratoi ar gyfer bywyd a gwaith 3,860 30 305 1,050 2,010 390 . 70

Manwerthu a menter fasnachol 535 . . 30 340 150 15 *

Gwyddoniaeth a Mathemateg . . . . . . . .

Gwyddorau Cymdeithasol . . . . . . . .

Anhysbys 85 . 50 . . * * 30

Rhanbarth De-orllewin Cymru 35,730 905 3,080 5,720 14,680 7,040 3,795 510

Amaeth, garddwriaeth a gofal anifeiliaid 205 . . 10 95 90 10 .

Y celfyddydau, cyfryngau a chyhoeddi 20 . . . * 20 . .

Busnes, gweinyddiaeth a’r gyfraith 4,295 . . 155 885 845 2,375 40

Adeiladu, cynllunio a’r amgylchedd adeiledig 2,005 . . 115 1,025 825 40 .

Addysg a hyfforddiant 320 . . . 15 85 220 .

Peirianneg a thechnolegau gweithgynhyrchu 2,095 . . 55 930 1,035 20 50

Gwasanaethau cyhoeddus iechyd a gofal 3,765 . 115 235 1,055 1,295 1,065 .

Hanes, athroniaeth a diwinyddiaeth . . . . . . . .

Technoleg gwybodaeth a chyfathrebu 260 . * 40 70 130 20 .

Leithoedd, llenyddiaeth a diwylliant . . . . . . . .

Hamdden, teithio a thwristiaeth 465 . . * 210 255 . .

Paratoi ar gyfer bywyd a gwaith 19,235 860 2,345 4,780 9,035 1,885 . 330

Manwerthu a menter fasnachol 2,275 . . 320 1,350 550 45 *

Gwyddoniaeth a Mathemateg 15 . . . . 15 . .

Gwyddorau Cymdeithasol . . . . . . . .

Anhysbys 770 45 615 5 15 * . 85


Mae pob gwerth mwy na 0 ond llai na 5 wedi'u diystyru, ac fe'u nodir gyda seren (*) Diweddariad nesaf: Mai 2018 (dros dro)


StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Further-Education-and-Work-Based-Learning/Learners/Work-Based-Learning/learningactivitiesworkbasedlearning

Tudalen 47 o 113

4.3 Addysg Uwch

Roedd 125,680 o fyfyrwyr wedi'u cofrestru mewn sefydliadau addysg uwch (SAU) yng

Nghymru yn 2014/15, ac roedd hyn 3 y cant yn is nag yn 2013/14.

Cafwyd gostyngiad o 2 y cant yn nifer y cofrestriadau llawn-amser o'i gymharu â 2013/14.

Gwnaeth nifer y cofrestriadau rhan-amser hefyd ostwng, a hynny o 4 y cant yn yr un

cyfnod.

Roedd 24,140 o fyfyrwyr a oedd yn hanu o Gymru wedi'u cofrestru'n llawn-amser mewn

SAU yn y DU y tu allan i Gymru, ac roedd 32,725 o fyfyrwyr sy'n preswylio fel arfer mewn

rhannau eraill o'r DU wedi'u cofrestru'n llawn-amser mewn SAU yng Nghymru. Roedd hyn

yn golygu bod Cymru'n parhau i fod yn fewnforiwr net o fyfyrwyr.

Tabl 4.9: Nifer y cofrestriadau mewn SAU yng Nghymru yn ôl lefel a blwyddyn

academaidd

2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16

Pob SAU yng Nghymru ac eithrio’r Brifysgol Agored 131,005 131,185 128,785 129,125 125,680 121,945

Ôl-radd 30,430 28,150 27,620 28,635 27,780 24,945

Is-raddedigion 100,575 103,035 101,165 100,490 97,900 97,000

Pob SAU yng Nghymru gan gynnwys y Brifysgol Agored 140,090 140,450 137,510 137,145 132,975 128,685

Ôl-radd 30,900 28,590 28,020 29,005 28,115 25,210

Is-raddedigion 109,190 111,860 109,490 108,140 104,860 103,475

Ffynhonnell: Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch

Next update: March 2018 Diweddariad nesaf: Mawrth 2018

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Higher-Education/Students/Enrolments-at-Welsh-HEIs/enrolmentsduringtheyear-by-level-mode-year

Tudalen 48 o 113

Tabl 4.10: Nifer y cofrestriadau mewn SAU yng Nghymru (a'r Brifysgol Agored) yn ôl lefel astudio a sefydliad

2015/16

Cyfanswm y

myfyrwyr

Addysg

Bellach

Addysg

Uwch

Ymchwil ôl-

radd

Cwrs ôl-radd a

addysgirCyfanswm Gradd gyntaf Israddedig eraill Cyfanswm

Pob SAU yng Nghymru gan gynnwys y

Brifysgol Agored148,020 19,335 128,685 4,320 20,890 25,210 81,725 21,745 103,475

Pob SAU yng Nghymru ac eithrio’r Brifysgol

Agored 141,280 19,335 121,950 4,310 20,635 24,945 76,305 20,695 97,000

Brifysgol Agored 6,735 * 6,735 10 255 265 5,420 1,050 6,470

Gogledd Cymru 27,210 9,920 17,290 565 2,475 3,040 11,105 3,145 14,250

Prifysgol Glyndwr 6,660 * 6,660 45 605 650 3,440 2,570 6,010

Prifysgol Bangor 20,550 9,920 10,630 520 1,870 2,390 7,665 575 8,240

De-orllewin a Chanolbarth Cymru 42,265 6,125 36,135 1,245 4,100 5,350 24,820 5,965 30,790

Prifysgol Aberystwyth 11,510 2,750 8,755 350 720 1,070 6,385 1,300 7,690

Prifysgol Abertawe 20,820 3,375 17,445 750 2,015 2,765 12,990 1,690 14,680

Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant 9,935 * 9,935 145 1,365 1,515 5,445 2,975 8,420

De-ddwyrain Cymru 71,810 3,285 68,520 2,495 14,060 16,560 40,380 11,580 51,965

Prifysgol Fetropolitan Caerdydd 12,580 * 12,580 350 3,010 3,360 8,555 665 9,220

Prifysgol Caerdydd 32,540 1,865 30,675 1,830 6,940 8,775 18,555 3,345 21,905

Prifysgol De Cymru 26,690 1,420 25,265 315 4,110 4,425 13,270 7,570 20,840

0, 1, 2 yn cael eu talgrynnu i 0 ac yn cael eu cynrychioli gan '*' Ffynhonnell: Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch

Diweddariad nesaf: Mawrth 2018 Pob rhif arall yn cael eu talgrynnu i’r 5 agosaf

Ôl-radd Is-raddedigion

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Higher-Education/Students/Enrolments-at-Welsh-HEIs/enrolmentsduringtheyear-by-level-mode-year

Tudalen 49 o 113

Tabl 4.11: Nifer y cofrestriadau blwyddyn gyntaf mewn SAU yng Nghymru (a'r Brifysgol Agored) yn ôl lefel astudio a sefydliad

2015/16

Cyfanswm y

myfyrwyr

Addysg

Bellach

Addysg

Uwch

Ymchwil ôl-

radd

Cwrs ôl-radd a

addysgirCyfanswm Gradd gyntaf Israddedig eraill Cyfanswm


Brifysgol Agored77,360 19,285 58,075 1,460 12,205 13,660 27,940 16,475 44,415

Pob SAU yng Nghymru ac eithrio’r Brifysgol

Agored 74,910 19,285 55,625 1,455 12,090 13,550 26,225 15,850 42,075

Brifysgol Agored 2,450 * 2,450 * 110 115 1,715 625 2,335

Gogledd Cymru 18,605 9,920 8,690 210 1,675 1,885 4,125 2,680 6,805

Prifysgol Glyndwr 3,910 * 3,910 10 285 295 1,350 2,265 3,615

Prifysgol Bangor 14,695 9,920 4,780 200 1,390 1,590 2,775 415 3,190

De-orllewin a Chanolbarth Cymru 21,870 6,095 15,775 490 2,750 3,240 8,560 3,980 12,535

Prifysgol Aberystwyth 6,115 2,750 3,360 130 430 560 2,030 770 2,800

Prifysgol Abertawe 11,275 3,345 7,935 290 1,475 1,765 4,710 1,460 6,165

Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant 4,480 * 4,480 70 845 915 1,820 1,750 3,570

De-ddwyrain Cymru 34,430 3,275 31,160 760 7,660 8,430 13,550 9,190 22,735

Prifysgol Fetropolitan Caerdydd 4,960 * 4,960 50 1,350 1,400 3,055 505 3,560

Prifysgol Caerdydd 15,900 1,865 14,040 640 4,215 4,860 5,920 3,265 9,180

Prifysgol De Cymru 13,570 1,410 12,160 70 2,095 2,170 4,575 5,420 9,995


Diweddariad nesaf: Mawrth 2018 Pob rhif arall yn cael eu talgrynnu i’r 5 agosaf

Ôl-radd Is-raddedigion

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Higher-Education/Students/Enrolments-at-Welsh-HEIs/firstyearenrolmentsduringtheyear-by-institution-mode-year

Tudalen 50 o 113

Tabl 4.12: Nifer y cofrestriadau mewn SAU yng Nghymru sy'n addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg, yn ôl lefel astudio a sefydliad

2015/16

Pob

cofrestriad

Cofrestriadau gyda

rhywfaint o addysg

gyfrwng Cymraeg

Pob

cofrestriad

Cofrestriadau gyda

rhywfaint o addysg

gyfrwng Cymraeg

Pob

cofrestriad

Cofrestriadau gyda

rhywfaint o addysg

gyfrwng Cymraeg

Pob sefydliad 121,950 7,710 24,945 1,135 97,000 6,570

Gogledd Cymru 17,290 1,580 3,040 365 14,250 1,215

Prifysgol Bangor 10,630 1,570 2,390 365 8,240 1,205

Prifysgol Glyndwr 6,660 10 650 * 6,010 10

De-orllewin a Chanolbarth Cymru 36,135 5,040 5,350 565 30,790 4,475

Prifysgol Aberystwyth 8,755 450 1,070 40 7,690 410

Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant 9,935 4,255 1,515 470 8,420 3,785

Prifysgol Abertawe 17,445 335 2,765 55 14,680 280

De-ddwyrain Cymru 68,520 1,085 16,560 205 51,965 880

Prifysgol De Cymru 25,265 415 4,425 5 20,840 410

Prifysgol Caerdydd 30,675 420 8,775 145 21,905 275

Prifysgol Fetropolitan Caerdydd 12,580 250 3,360 55 9,220 195


Diweddariad nesaf: Awst 2018 (dros dro) Pob rhif arall yn cael eu talgrynnu i’r 5 agosaf

Is-raddedigionAddysg Uwch Ôl-radd

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Higher-Education/Welsh-Medium/studentsinwaleswithteachingthroughthemediumofwelsh-by-institution

Tudalen 51 o 113

Tabl 4.13: Nifer y myfyrwyr cymwysedig o SAU yng Nghymru (a'r Brifysgol Agored) yn ôl lefel astudio a sefydliad

2015/16

Ôl-radd

Cyfanswm y

myfyrwyr

Cyfanswm - Ôl-

raddGradd gyntaf

Israddedig

eraillCyfanswm


Brifysgol Agored40,560 13,105 21,560 5,895 27,455

Pob SAU yng Nghymru ac eithrio’r

Brifysgol Agored 39,890 13,015 21,115 5,760 26,875

Brifysgol Agored 670 85 445 140 585

Gogledd Cymru 5,595 1,815 3,125 655 3,780

Prifysgol Glyndwr 1,905 295 1,085 530 1,610

Prifysgol Bangor 3,690 1,520 2,040 125 2,170

De-orllewin a Chanolbarth Cymru 11,070 2,800 6,455 1,815 8,270

Prifysgol Aberystwyth 2,720 615 1,830 275 2,105

Prifysgol Abertawe 4,795 1,430 2,910 455 3,365

Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant 3,555 755 1,715 1,085 2,800

De-ddwyrain Cymru 23,225 8,400 11,535 3,290 14,825

Prifysgol Fetropolitan Caerdydd 4,950 2,210 2,395 345 2,740

Prifysgol Caerdydd 9,580 4,165 4,915 500 5,415

Prifysgol De Cymru 8,695 2,025 4,225 2,445 6,670

Ffynhonnell: Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch Ffynhonnell: Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch

Diweddariad nesaf: Mawrth 2018 Diweddariad nesaf: Mawrth 2018

Is-raddedigion

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Higher-Education/Students/Qualifications/qualificationsobtainedatwelshheis-by-year-level-modeofstudy

Tudalen 52 o 113

Tabl 4.14: Nifer y myfyrwyr cymwysedig o SAU yng Nghymru (a'r Brifysgol Agored), o blith myfyrwyr sy'n hanu o Gymru, yn ôl

lefel astudio a SAU

2015/16

Ôl-radd

Cyfanswm y

myfyrwyr

Cyfanswm - Ôl-

raddGradd gyntaf

Israddedig

eraillCyfanswm


Brifysgol Agored18,425 4,380 9,615 4,430 14,045

Pob SAU yng Nghymru ac eithrio’r

Brifysgol Agored 17,755 4,295 9,170 4,290 13,460

Brifysgol Agored 670 85 445 140 585

Gogledd Cymru 2,180 535 1,225 425 1,645

Prifysgol Glyndwr 1,025 135 530 360 890

Prifysgol Bangor 1,155 400 695 65 755

De-orllewin a Chanolbarth Cymru 5,545 1,180 2,980 1,385 4,360

Prifysgol Aberystwyth 850 210 530 110 640

Prifysgol Abertawe 2,025 465 1,275 285 1,560

Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant 2,670 505 1,175 990 2,160

De-ddwyrain Cymru 10,030 2,580 4,970 2,485 7,450

Prifysgol Fetropolitan Caerdydd 1,730 510 995 230 1,220

Prifysgol Caerdydd 2,865 1,160 1,475 230 1,705

Prifysgol De Cymru 5,435 910 2,500 2,025 4,525

Ffynhonnell: Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch Ffynhonnell: Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch

Diweddariad nesaf: Mawrth 2018 Diweddariad nesaf: Mawrth 2018

Is-raddedigion

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Education-and-Skills/Post-16-Education-and-Training/Higher-Education/Students/Qualifications/qualificationsobtainedatwelshheis-by-domicile-and-year

Tudalen 53 o 113

Pennod 5: Sgiliau yn y Gymraeg

5.1 Defnyddio'r iaith - Cyfrifiad

Yn ôl ffigurau'r Cyfrifiad yn 2011, roedd 40.9 y cant o boblogaeth Canolbarth Cymru yn gallu siarad

Cymraeg a 23.9 y cant o boblogaeth De-orllewin Cymru yn gallu siarad Cymraeg. Ond gwelwyd

gostyngiadau yn y ddwy ranbarth ers Cyfrifiad 2001 o ran nifer y bobl sy'n gallu siarad Cymraeg.

Tabl 5.1: Y gallu i siarad Cymraeg, yn ôl rhanbarth economaidd, blwyddyn a lefel

gallu, Cyfrifiad

Yn siarad

Cymraeg

Ddim yn siarad

CymraegCyfanswm

Canran sy'n

gallu siarad

Cymraeg

Yn siarad

Cymraeg

Ddim yn siarad

CymraegCyfanswm

Canran sy'n

gallu siarad

Cymraeg

Cymru 582,368 2,223,333 2,805,701 20.8 562,016 2,393,825 2,955,841 19.0

Gogledd Cymru 210,501 430,785 641,286 32.8 204,406 459,402 663,808 30.8

Ynys Môn 38,893 25,786 64,679 60.1 38,568 28,835 67,403 57.2

Gwynedd 77,846 34,954 112,800 69.0 77,000 40,789 117,789 65.4

Conwy 31,298 75,018 106,316 29.4 30,600 81,124 111,724 27.4

Sir Ddinbych 23,760 66,325 90,085 26.4 22,236 68,291 90,527 24.6

Sir y Fflint 20,599 122,783 143,382 14.4 19,343 127,597 146,940 13.2

Wrecsam 18,105 105,919 124,024 14.6 16,659 112,766 129,425 12.9

Canolbarth Cymru 63,732 131,625 195,357 48.4 58,954 143,976 202,930 40.9

Powys 25,814 96,659 122,473 21.1 23,990 105,093 129,083 18.6

Ceredigion 37,918 34,966 72,884 52.0 34,964 38,883 73,847 47.3

De-orllewin Cymru 224,237 595,206 819,443 27.4 206,818 658,579 865,397 23.9

Sir Benfro 23,967 86,215 110,182 21.8 22,786 95,606 118,392 19.2

Sir Gaerfyrddin 84,196 83,177 167,373 50.3 78,048 99,594 177,642 43.9

Abertawe 28,938 187,288 216,226 13.4 26,332 204,823 231,155 11.4

Castell-nedd Port Talbot 23,404 106,901 130,305 18.0 20,698 114,580 135,278 15.3

De-ddwyrain Cymru 147,630 1,197,342 1,344,972 11.0 150,792 1,275,844 1,426,636 10.6

Pen-y-bont ar Ogwr 13,397 110,887 124,284 10.8 13,103 121,442 134,545 9.7

Bro Morgannwg 12,994 102,122 115,116 11.3 13,189 108,829 122,018 10.8

Caerdydd 32,504 261,704 294,208 11.0 36,735 295,538 332,273 11.1

Rhondda Cynon Taf 27,946 195,978 223,924 12.5 27,779 197,776 225,555 12.3

Merthyr Tudful 5,532 48,583 54,115 10.2 5,028 51,595 56,623 8.9

Caerffili 18,237 145,060 163,297 11.2 19,251 152,721 171,972 11.2

Blaenau Gwent 6,417 61,378 67,795 9.5 5,284 62,064 67,348 7.8

Tor-faen 9,780 78,282 88,062 11.1 8,641 79,203 87,844 9.8

Sir Fynwy 7,688 74,663 82,351 9.3 8,780 79,829 88,609 9.9

Casnewydd 13,135 118,685 131,820 10.0 13,002 126,847 139,849 9.3

Ffynhonnell: Cyfrifiad

2001 2011

StatsCymru

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Welsh-Language/WelshSpeakers-by-LocalAuthority-Gender-DetailedAgeGroups-2011Census

Tudalen 54 o 113

Ffigur 5.1: Canran y bobl sy'n gallu siarad Cymraeg, yn ôl rhanbarth economaidd,

2011

StatsCymru

5.2 Y defnydd o sgiliau Cymraeg gan gyflogwyr

Yn 2014, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru ganlyniadau arolwg o anghenon sgiliau

Cymraeg 4,026 o sefydliadau ar draws wyth sector.1 Yr wyth sector oedd Gofal plant,

Gofal cymdeithasol, Lletygarwch, Creadigol, Gwasanaethau Cyllid a Phroffesiynol,

Manwerthu, Bwyd-amaeth, ac Adeiladu. Roedd 1,026 o'r 4,026 o gyflogwyr a gyfwelwyd

ar draws Cymru wedi'u lleoli yng Ne-orllewin Cymru ac 827 wedi'u lleoli yng Nghanolbarth

Cymru. Nod yr astudiaeth oedd darparu gwybodaeth manwl gywir a dibynadwy am

anghenion cyflogwyr o ran sgiliau Cymraeg nawr ac yn y dyfodol, a hynny ar sail sector,

galwedigaeth a rhanbarth, a hefyd am ganfyddiadau cyflogwyr ynghylch pwysigrwydd

sgiliau Cymraeg ac effaith defnyddio'r Gymraeg ar linell waelod y busnes. Ceir isod

grynodeb o'r canfyddiadau ar gyfer De-orllewin a Chanolbarth Cymru.2

1 http://cymru.gov.uk/statistics-and-research/welsh-language-skills-needs-eight-sectors/?lang=cy 2Drwy gydol y ddogfen hon, defnyddir y termau sefydliad a chyflogwr yn gyfnewidiadwy, ond maent bob

amser yn cyfeirio at sefydliadau.

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue/Welsh-Language/WelshSpeakers-by-LocalAuthority-Gender-DetailedAgeGroups-2011Census

http://gov.wales/statistics-and-research/welsh-language-skills-needs-eight-sectors/?lang=en

Tudalen 55 o 113

5.3 Pwysigrwydd ac effaith sgiliau Cymraeg

Roedd dwy ran o bump o gyflogwr yn Ne-orllewin Cymru (40 y cant) a Chanolbarth Cymru

(38 y cant) yn ystyried bod sgiliau Cymraeg yn bwysig, o'i gymharu â 35 y cant ar draws

Cymru. Gofynnwyd i gyflogwyr hefyd am bwysigrwydd sgiliau Cymraeg ar gyfer sawl

ffactor (Tabl 5.2).

Tabl 5.2: Cyfran y sefydliadau sy'n teimlo bod sgiliau Cymraeg yn bwysig ar gyfer...

Cymru

%

De-orllewin

Cymru

%

Canolbarth

Cymru

%

De-

ddwyrain

Cymru

%

Gogledd

Cymru

%

Masnach ranbarthol / cenedlaethol

yng Nghymru

37 42 39 23 53

Masnach gyda gweddill y DU 14 17 14 8 19

Masnach ryngwladol 9 6 11 4 17

Ansawdd y gwasanaeth i gwsmeriaid 37 40 41 21 56

Llesiant staff a chadw staff 25 29 31 11 38

Pwysigrwydd sgiliau Cymraeg 35 40 38 16 57

Ffynhonnell: Anghenion o ran sgiliau Cymraeg mewn wyth sector

Sylfaen Rhes 1 – Cymru – 2,908; Gogledd Cymru – 766; De-ddwyrain Cymru – 791; De-orllewin Cymru – 741; Canolbarth Cymru - 610. Sylfaen Rhes 2 – Cymru – 1,833; Gogledd Cymru – 459; De-ddwyrain Cymru – 508; De-orllewin Cymru – 455; Canolbarth Cymru - 411. Sylfaen Rhes 3 – Cymru – 1,100; Gogledd Cymru – 272; De-ddwyrain Cymru – 275; De-orllewin Cymru – 269; Canolbarth Cymru - 284. Sylfaen Rhes 4-6 – Cymru – 4,026; Gogledd Cymru – 1,059; De-ddwyrain Cymru – 1,114; De-orllewin Cymru – 1,026; Canolbarth Cymru - 827.

Fel y gellid disgwyl, ystyriwyd bod sgiliau Cymraeg yn bwysicach ar gyfer masnach

ranbarthol/cenedlaethol yng Nghymru yn hytrach na masnach gyda gweddill y DU neu

fasnach ryngwladol (42 y cant o sefydliadau yn Ne-orllewin Cymru o'i gymharu â 17 y cant

a 6 y cant, a hefyd 39 y cant yng Nghanolbarth Cymru o'i gymharu â 14 y cant ac 11 y

cant). Yn ogystal, roedd 40 y cant a 41 y cant o sefydliadau yn Ne-orllewin a Chanolbarth

Cymru yn teimlo bod sgiliau Cymraeg yn bwysig ar gyfer ansawdd gwasanaeth i

gwsmeriaid, a 29 y cant a 31 y cant o'r farn bod y sgiliau hyn yn bwysig ar gyfer llesiant

staff a chadw staff.

Yn ogystal, gofynnwyd i gyflogwyr am yr effaith y mae sgiliau Cymraeg yn ei chael ar eu

llinell waelod. Teimlai chwech y cant o gyflogwyr yn Ne-orllewin Cymru fod sgiliau

Cymraeg yn cael effaith sylweddol iawn ar eu llinell waelod, ac roedd 14 y cant eu bod yn

cael effaith weddol sylweddol, ac 17 y cant eu bod yn cael ychydig o effaith. Yn y

Canolbarth, roedd naw y cant o gyflogwyr o'r farn bod sgiliau Cymraeg yn cael effaith

sylweddol iawn ar eu llinell waelod, ac roedd 15 y cant yn teimlo eu bod yn cael effaith

weddol sylweddol ac 16 y cant eu bod yn cael ychydig o effaith. Roedd y ffigurau hyn yn

isel o'i gymharu â'r rhanbarthau eraill a Chymru gyfan (5 y cant, 10 y cant, ac 17 y cant).

Tudalen 56 o 113

5.4 Argaeledd sgiliau Cymraeg a'r defnydd ohonynt

Pan ofynnwyd iddynt am sgiliau Cymraeg eu staff, dywedodd 70 y cant o gyflogwyr yn Ne-

orllewin Cymru a 68 y cant yng Nghanolbarth Cymru fod ganddynt o leiaf rhai staff gyda

rhywfaint o sgiliau Cymraeg (66 y cant oedd y ffigur ar gyfer Cymru gyfan). Yn ogystal,

amcangyfrifwyd bod gan 30 y cant o staff yn y De-orllewin a 38 y cant yn y Canolbarth

sgiliau Cymraeg (24 y cant ar gyfer Cymru gyfan).

O ran y defnydd o sgiliau Cymraeg yn y gweithle, dywedodd 14 y cant a 21 y cant o

sefydliadau yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru fod eu holl staff yn defnyddio'r Gymraeg

yn y gweithle (13 y cant ar gyfer Cymru gyfan) a dywedodd 29 y cant a 21 y cant bod rhai

staff yn defnyddio eu sgiliau Cymraeg yn y gweithle (22 y cant ar gyfer Cymru gyfan).

Fodd bynnag, dywedodd 27 y cant o gyflogwyr yn Ne-orllewin Cymru a 26 y cant yng

Nghanolbarth Cymru fod ganddynt rhywfaint o sgiliau Cymraeg ymhlith staff ond nad

oeddent yn cael eu defnyddio yn y gweithle (31 y cant ar gyfer Cymru gyfan). Dywedodd

gweddill y sefydliadau (28 y cant a 31 y cant) nad oedd ganddynt unrhyw staff â sgiliau

Cymraeg (32 y cant ar gyfer Cymru gyfan). Amcangyfrifodd cyflogwyr yn Ne-orllewin a

Chanolbarth Cymru fod 17 y cant a 24 y cant o'u staff yn defnyddio'r Gymraeg yn y

gweithle (14 y cant ar gyfer Cymru gyfan).

Roedd 6 y cant o gyflogwyr yn y De-orllewin a 5 y cant yn y Canolbarth yn disgwyl y

byddai eu hangen am sgiliau Cymraeg yn cynyddu yn y 2-3 blynedd nesaf, sy'n debyg i'r

ffigur o 7 y cant ar gyfer Cymru gyfan. Cyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru

oedd yn fwyaf tebygol o briodoli hyn i gamau i hybu'r Gymraeg.

Roedd traean o'r sefydliadau yng Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru (30 y cant a 24 y cant,

yn y drefn honno) yn teimlo y byddai cael mwy o staff sy'n gallu cyfathrebu yn

Gymraeg/lefel uwch o sgiliau yn y Gymraeg o fudd i'r sefydliad (Tabl 5.3).

Tabl 5.3: A fyddai cael mwy o staff sy'n gallu siarad Cymraeg / lefel uwch o sgiliau

yn y Gymraeg o fudd i'r sefydliad?

Cymru

%

De-orllewin

Cymru

%

Canolbarth

Cymru

%

De-

ddwyrain

Cymru

%

Gogledd

Cymru

%

Budd sylweddol 5 6 6 4 8

Rhywfaint o fudd 22 25 18 20 26

Dim 64 62 64 74 50

Mae gan bob aelod o staff sgiliau

uwch eisoes

7 6 12 1 16

Unrhyw fudd 28 30 24 24 33

Ffynhonnell: Anghenion o ran sgiliau Cymraeg mewn wyth sector

Sylfaen: Cymru – 4,026; Gogledd Cymru – 1,059; De-ddwyrain Cymru – 1,114; De-orllewin Cymru – 1,026;

Canolbarth Cymru - 827.

Tudalen 57 o 113

Mae'r rhain yn debyg i'r ffigur ar gyfer Cymru gyfan, sef 28 y cant. Serch hynny, er bod

canrannau'r cyflogwyr a nododd bod gan eu holl staff sgiliau Cymraeg uwch eisoes yn

debyg ar gyfer Cymru gyfan a De-orllewin Cymru (7 y cant a 6 y cant), roedd yn uwch o

lawer yng Nghanolbarth Cymru (12 y cant). Y cyflogwyr hynny a oedd yn teimlo y byddai

mwy o sgiliau Cymraeg o fudd iddynt oedd yn fwyaf tebygol o nodi hyn, ac felly cynnig

gwell gwasanaeth i gwsmeriaid. Byddai hynny, yn y pen draw, yn ei helpu i ddenu busnes

newydd.

5.5 Cymwysterau a hyfforddiant drwy gyfrwng y Gymraeg

O'r cyflogwyr hynny yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru a oedd yn gofyn am

gymwysterau galwedigaethol, roedd 7 y cant a 15 y cant o'r farn y byddai'n fuddiol i rai

ohonynt gael eu darparu'n Gymraeg (9 y cant oedd y ffigur ar gyfer Cymru gyfan). Dim

ond 1 y cant a 2 y cant o gyflogwyr yng Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru a nododd ei bod

yn ofynnol i staff gael cymwysterau Cymraeg penodol. Yn y 12 mis cyn yr arolwg, dim ond

2 y cant o gyflogwyr yn y ddau ranbarth oedd wedi trefnu neu ariannu hyfforddiant i

ddatblygu sgiliau Cymraeg (4 y cant ar gyfer Cymru gyfan). Yn ogystal, dim ond 3 y cant

ac 1 y cant o gyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru a gafodd drafferth cael hyd i

gyrsiau Cymraeg priodol i'w staff (2 y cant oedd y ffigur ar gyfer Cymru gyfan hefyd). Ond

roedd 89 y cant yn y ddau ranbarth erioed wedi chwilio am gyrsiau i ddatblygu sgiliau

Cymraeg (88 y cant ar gyfer Cymru gyfan). Roedd 7 y cant ac 8 y cant o gyflogwyr yn Ne-

orllewin a Chanolbarth Cymru wedi chwilio am gyrsiau a heb gael trafferth i ddod o hyd i

gyrsiau priodol (8 y cant oedd y ffigur ar gyfer Cymru gyfan). O ran recriwtio, roedd sgiliau

Cymraeg yn ddymunol ar gyfer 26 y cant o swyddi gwag yn y De-orllewin a 32 y cant yn y

Canolbarth (18 y cant ar gyfer Cymru gyfan).

Gofynnodd Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015 i gyflogwyr â swyddi gwag oherwydd prinder

sgiliau a bylchau o ran sgiliau beth oedd y rheswm am hyn. Roedd y sgiliau yr holwyd

amdanynt yn cynnwys sgiliau Cymraeg ysgrifenedig a llafar. Mae'r canlyniadau ar gyfer y

cwestiynau hyn i'w cael ym mhennod 6, sy'n canolbwyntio ar Arolwg Sgiliau Cyflogwyr

2015.

Tudalen 58 o 113

Pennod 6: Barn cyflogwyr am sgiliau a hyfforddiant

Y prif bwyntiau

Mae gweithgarwch recriwtio wedi cynyddu yn y blynyddoedd diwethaf, sy'n arwydd o

adferiad a thwf yn y farchnad lafur yn dilyn y dirwasgiad.

Dim ond cyfran fach o gyflogwyr a gafodd drafferth dod o hyd i ymgeiswyr a oedd yn

meddu ar y sgiliau, y cymwysterau a'r profiad gofynnol.

I’r lleiafrif o gyflogwyr a oedd â swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau, y sgiliau

anoddaf i ddod o hyd iddynt oedd sgiliau neu wybodaeth arbenigol a'r gallu i reoli

amser a blaenoriaethu tasgau personol.

Dywedodd y mwyafrif llethol o gyflogwyr fod eu staff i gyd yn gwbl hyfedr yn eu swyddi.

Y sgiliau penodol oedd ar goll yn fwyaf aml ymhlith gweithwyr oedd y gallu i reoli eu

hamser eu hunain a blaenoriaethu tasgau, y gallu i weithio mewn tîm, y gallu i reoli

teimladau personol/delio â theimladau eraill, a sgiliau neu wybodaeth arbenigol.

Roedd gan 35 y cant o gyflogwyr yn Ne-orllewin Cymru a 29 y cant yn y Canolbarth

staff a oedd yn meddu ar sgiliau a chymwysterau sy'n uwch na'r hyn sy'n ofynnol ar

gyfer eu rôl bresennol (tanddefnyddio).

Roedd 61 y cant a 54 y cant o gyflogwyr yn y rhanbarthau hyn wedi trefnu neu ariannu

hyfforddiant ar gyfer eu staff.

Gwnaeth y gwariant ar hyfforddiant fesul person ostwng yn y ddau ranbarth o'i

gymharu â 2013. Fodd bynnag, gwelwyd cynnydd yn y gwariant fesul cyflogai yn y

Canolbarth, ond gostyngiad yn Ne-orllewin Cymru.

Roedd cyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru yn llai tebygol na'r rheini mewn

rhanbarthau eraill i gael eu dosbarthu'n gyflogwyr Gwaith Perfformiad Uchel.

Roedd cyflogwyr yn y Canolbarth yn llai tebygol o gael sgôr uchel neu uchel iawn o ran

Strategaeth Marchnad Cynnyrch, sy'n awgrymu bod y cyflogwyr yn y rhanbarth hwn yn

llai tebygol o arwain y ffordd ac arloesi yn ei sector, yn tueddu peidio cystadlu ar brisiau

a/neu yn tueddu cynnig gwasanaeth neu gynnyrch wedi ei addasu’n benodol ar lefel

uchel a/neu bremiwm.

6.1 Cyflwyniad

Yn y bennod hon, defnyddir Arolwg Sgiliau Cyflogwyr Comisiwn y DU3 i nodi pa sgiliau y

mae cyflogwyr yn Ne-Orllewin a Chanolbarth Cymru yn cael trafferth â nhw a sut maent yn

ymateb i brinder sgiliau. Arolwg 2015 yw'r trydydd iteriad (yn dilyn 2011 a 2013) o arolwg

ar raddfa fawr ar draws y DU ar y galw ymysg cyflogwyr am lafur, prinder a diffyg sgiliau,

lefelau buddsoddi mewn hyfforddiant, a datblygu’r gweithlu. Mae'n dwyn ynghyd yr

arolygon sgiliau blaenorol a gynhaliwyd ar wahân ym mhob un o wledydd y DU. Holwyd

3 http://gov.wales/statistics-and-research/uk-commission-employment-skills-employer-skills-survey/?skip=1&lang=cy

http://gov.wales/statistics-and-research/uk-commission-employment-skills-employer-skills-survey/?lang=en


Tudalen 59 o 113

91,210 o sefydliadau yn arolwg 2015; 6,027 yng Nghymru, 1,362 yn Ne-orllewin Cymru a

742 yng Nghanolbarth Cymru. 4

Mae'r Arolwg Sgiliau Cyflogwyr yn cynnwys holl sectorau’r economi, ac felly rhaid i'r

rhestrau o sgiliau a ddefnyddir i bennu pa sgiliau sy'n brin fod yn berthnasol i amryw o

gyflogwyr gwahanol. Felly, efallai y bydd y darllenwyr yn dymuno defnyddio tystiolaeth

bellach i ategu'r wybodaeth hon, megis gwybodaeth sy'n benodol i sector, lle mae'r

wybodaeth hon ar gael. Dylid nodi na fydd gwahaniaeth sylweddol rhwng yr holl

ystadegau. Drwy gydol y bennod hon, defnyddir y termau sefydliad a chyflogwr yn

gyfnewidiadwy, ond maent bob amser yn cyfeirio at sefydliadau.

Dylid nodi bod cyfyngiadau ar faint samplau yn gallu gwneud rhai canlyniadau'n

annibynadwy, yn enwedig pan fydd canlyniadau De-orllewin Cymru a Chanolbarth Cymru

yn cael eu hadrodd ar wahân. Felly, weithiau rhoddir canlyniadau ar gyfer De-orllewin

Cymru a Chanolbarth Cymru gyda'i gilydd yn y bennod hon. Fel canllaw, dylid dilyn y

rheolau canlynol o ran maint y samplau.

Ystyrir bod ffigurau sy'n deillio o sampl sylfaenol o lai na 25 sefydliad yn datgelu

gwybodaeth ac felly ni ddylid eu hadrodd (maent wedi'u tynnu o'r adroddiad hwn).

Dylid trin ffigurau sy'n deillio o sampl o 24 i 49 o sefydliadau yn ofalus a chynnwys

cafeat ar y modd y dylid eu defnyddio.

Pan fydd ffigurau'n seiliedig ar gyflogaeth, dylid bod yn ofalus wrth benderfynu a ddylid

eu hadrodd ai peidio, a dylid seilio'r penderfyniad ar nifer y sefydliadau yn y sampl ac

nid ar gyflogaeth.

Bydd y bennod hon yn disgrifio swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau a bylchau o ran

sgiliau. Mae bylchau o ran sgiliau yn wahanol i swyddi gwag lle oherwydd prinder sgiliau,

gan fod bylchau'n cynrychioli diffyg sgiliau ymhlith staff presennol mewn sefydliad tra bod

swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau'n golygu trafferthion recriwtio staff priodol o'r

farchnad lafur. Fodd bynnag, mae'r ddau gysyniad yn gysylltiedig. Er enghraifft, gallai

cyflogwr sy'n cael trafferth recriwtio oherwydd prinder sgiliau, cymwysterau neu brofiad

(sef swydd wag oherwydd prinder sgiliau) ddewis llenwi'r swydd drwy benodi rhywun nad

oes ganddynt un neu fwy o'r rhinweddau hyn, yn hytrach na gadael y swydd yn wag. Yn

yr achos hwn, gallai'r swydd wag oherwydd prinder sgiliau droi'n fwlch o ran sgiliau gan

nad yw'r aelod newydd o staff yn debygol o fod yn gwbl hyfedr ar gyfer y swydd.

6.2 Swyddi gwag a swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau

Roedd gan 17 y cant o sefydliadau yng Nghymru swydd wag pan gynhaliwyd y cyfweliad,

o'i gymharu â 19 y cant yn y DU. 15 y cant a 13 y cant oedd y ffigurau yn Ne-orllewin a

Chanolbarth Cymru. Yn ôl Tabl 6.1, mae hyn yn gynnydd ers 2011 a 2013, ac mae'r un

4 Drwy gydol y bennod hon, defnyddir y termau sefydliad a chyflogwr yn gyfnewidiadwy, ond maent bob amser yn cyfeirio at sefydliadau.

Tudalen 60 o 113

peth yn wir am y ffigurau ar gyfer Cymru gyfan a'r DU. Roedd dwysedd swyddi gwag

(swyddi gwag fel canran o gyflogaeth) wedi cynyddu yn Ne-orllewin Cymru ers 2011 a

2013. Roedd wedi cynyddu yn y Canolbarth hefyd ers 2013, ond yn parhau'n is na 2011.

Roedd cynnydd ar lefel Cymru gyfan a'r DU hefyd. Mae'r cynnydd yn y gweithgarwch

recriwtio yn arwydd o adferiad a thwf yn y farchnad lafur yn dilyn y dirwasgiad.

Tabl 6.1: Nifer a dwysedd y swyddi gwag yn ôl rhanbarth

% o sefydliadau gyda

swydd wag (niferoedd)

Swyddi gwag fel % o’r

gyflogaeth (dwysedd)

Sail wedi’i

bwysoli, 2015

2011

%

2013

%

2015

%

2011

%

2013

%

2015

%

DU 91,210 14 15 19 2.2 2.4 3.3

Cymru 6,027 12 14 17 1.9 2.2 3.1

Gogledd Cymru 1,528 11 14 17 1.6 2.4 2.9

De-ddwyrain Cymru 2,395 14 14 19 1.9 2.0 3.2

Canolbarth Cymru 742 11 11 13 2.9 1.8 2.4

De-orllewin Cymru 1,362 11 14 15 2.0 2.6 3.2

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015

Sylfaen: Pob sefydliad

Dangosir y canrannau yn y dair golofn olaf fel cyfran o’r holl gyflogaeth

Mae'n bosibl y bydd cyflogwyr yn cael trafferth llenwi swyddi gwag - ac felly mae swydd

wag yn bodoli sy'n anodd ei llenwi. Mae'r rhan fwyaf (73 y cant) o'r swyddi gwag hyn yn

swyddi sy'n anodd eu llenwi am na all y sefydliad ddod o hyd i ymgeiswyr sy'n meddu ar y

sgiliau, y cymwysterau neu'r profiad priodol. Gelwir y rhain yn swyddi gwag oherwydd

prinder sgiliau.

Er bod y farchnad lafur yn gallu ateb galw cyflogwyr am lafur, ar y cyfan, roedd gan 5 y

cant o sefydliadau yng Ngogledd Cymru, yng Nghymru gyfan ac yn y DU swyddi gwag

oherwydd prinder sgiliau pan gynhaliwyd yr arolwg (Tabl 6.2). Mae hyn yn gynnydd ers

2011 a 2013. Mae canran y swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau hefyd wedi cynyddu

ers 2011. Canolbarth Cymru yw'r rhanbarth â'r gyfran uchaf o swyddi gwag oherwydd

prinder sgiliau.

Tudalen 61 o 113

Tabl 6.2: Niferoedd a dwysedd y swyddi gwag oherwydd phrinder sgiliau, yn ôl

rhanbarth

% o sefydliadau gyda swyddi gwag

oherwydd prinder sgiliau

(niferoedd)

% y swyddi gwag a oedd yn swyddi

gwag oherwydd prinder sgiliau

(dwysedd)

Sail wedi’i

bwysoli,

2015

2011

%

2013

%

2015

%

Sail wedi’i

bwysoli,

2015

2011

%

2013

%

2015

%

DU 91,210 3 4 6 24,306 16 22 23

Cymru 6,027 3 4 6 1,277 18 20 24

Gogledd Cymru 1,528 2 4 6 308 17 14 27

De-ddwyrain

Cymru 2,395 3 4 6 558 16 23 23

Canolbarth Cymru 742 4 3 5 137 32 21 34

De-orllewin Cymru 1,362 4 4 5 274 16 20 22


Sylfaen: Colofnau 1-3 ymhob sefydliad; colofnau 4-6 ymhob sefydliad gyda swyddi gwag.

Mae’r canrannau yn y dair golofn olaf yn cael eu dangos fel cyfran o’r holl swyddi gwag.

Mae mwy o swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau mewn rhai sectorau nac eraill (Tabl

6.3). Ar lefel Cymru gyfan, y sector gweithgynhyrchu oedd â'r nifer uchaf o swyddi gwag

oherwydd prinder sgiliau (10 y cant o sefydliadau). Y sector hwn oedd â'r niferoedd uchaf

yn rhanbarth De-orllewin Cymru hefyd (10 y cant). Yng Nghanolbarth Cymru, roedd y

niferoedd uchaf o swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau yn y sector gwasanaethau

busnes (13 y cant).

Tudalen 62 o 113

Tabl 6.3: Niferoedd y swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau, yn ôl sector a

rhanbarth

Cymru

%

Gogledd Cymru

%

Canolbarth Cymru

%

De-orllewin

Cymru %

De-ddwyrain

Cymru %

Amaethyddiaeth 1 4 1 * (0)

Gweithgynhyrchu 10 9 (10) 10 10

Trydan, nwy a dŵr 8 - - - -

Adeiladu 7 7 (8) 7 8

Cyfanwerthu a manwerthu 4 3 9 3 4

Gwestai a bwytai 7 8 3 6 8

Cludiant a chyfathrebu. 8 4 10 9 8

Gwasanaethau ariannol 4 (4) - - (4)

Gwasanaethau busnes 7 8 13 5 6

Gweinyddu cyhoeddus 8 - - - (16)

Addysg 5 6 (9) 8 2 Iechyd a gwaith cymdeithasol

6 6 9 5 5

Celfyddydau a gwasanaethau eraill

7 12 5 8 4



(-) yn dynodi bod y sylfaen o dan 25 a bod y ffigur wedi'i ddal yn ôl.

Mae'r ffigurau mewn cromfachau'n deillio o sylfaen o rhwng 25 a 49 ac felly dylid ei dehongli'n ofalus.

(*) yn dynodi ffigur sy’n fwy na sero ond yn llai na 0.5.

Yn yr un modd â sectorau, mae'r sefyllfa'n amrywio yn achos galwedigaethau hefyd (Tabl

6.4). Roedd y dwysedd uchaf o swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau yng Nghymru yn y

crefftau medrus. Ar lefel Cymru gyfan, roedd y niferoedd isaf ymhlith rheolwyr a staff

gwerthu a gwasanaeth cwsmeriaid yng Nghymru. Dylid trin ffigurau rhanbarthol yn ofalus

oherwydd maint isel y sylfaen.

Tudalen 63 o 113

Tabl 6.4: Dwysedd y swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau, yn ôl galwedigaeth a

rhanbarth

Cymru

%

Gogledd Cymru

%

Canolbarth Cymru

%

De-orllewin

Cymru %

De-ddwyrain

Cymru %

Rheolwyr 15 - - - (10)

Pobl broffesiynol 26 (25) - (32) 20

Pobl broffesiynol cyswllt 24 (42) (29) (27) 15

Staff Gweinyddol / Clerigol

16 (17) - (7) 22

Galwedigaethau â chrefftau medrus

43 43 (66) 33 47

Gofalu, hamdden a gwasanaethau eraill

30 (28) - (19) 34

Gwerthiannau a gwasanaeth i gwsmeriaid

15 (21) - (5) 19

Gweithredwyr peiriannau 40 (20) - (56) (36)

Elfennol 17 25 (11) 23 12 Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015

Sylfaen: Yr holl sefydliadau gyda swyddi gwag ymhob galwedigaeth yn ôl y rhanbarth



O'r sefydliadau a oedd yn rhan o'r sampl, dim ond 24 yng Nghanolbarth Cymru a 41 yn

Ne-orllewin Cymru a nododd fod ganddynt swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau. Mae'r

ffigurau ar gyfer y ddau ranbarth wedi'u cyfuno yn yr adrannau isod ar swyddi gwag

oherwydd prinder sgiliau a bylchau o ran sgiliau, a hynny am na fyddai modd adrodd ar

ffigurau ar gyfer swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau yng Nghanolbarth Cymru a byddai

angen dehongli'r ffigurau ar gyfer De-orllewin Cymru yn ofalus. Roedd bylchau o ran

sgiliau yn effeithio ar fwy o sefydliadau yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru (64 a 115),

ond ceir ffigurau ar gyfer yr ardaloedd hyn gyda'i gilydd hefyd er mwyn gallu eu cymharu

â'r sgiliau sy'n brin yn achos swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau a'r effaith y mae hyn

wedi'i chael. Ceir canlyniadau ychwanegol ar gyfer De-orllewin Cymru a Chanolbarth

Cymru ar wahân yn Atodiad D, os ydynt ar gael.

Gellir rhannu'r sgiliau y mae cyflogwyr yn cael trafferth dod o hyd iddynt yn ddau grŵp -

sgiliau pobl a phersonol a sgiliau technegol ac ymarferol. O ran sgiliau pobl a phersonol

sy'n brin ymhlith ymgeiswyr (Ffigur 6.1), y sgil fwyaf cyffredin yn Ne-orllewin a Chanolbarth

Cymru ac yng Nghymru gyfan oedd gallu unigolyn i reoli ei amser ei hun a blaenoriaethu

tasgau (sef y rheswm, yn rhannol o leiaf, am 66 y cant o'r swyddi gwag oherwydd prinder

sgiliau yn y rhanbarth hyn a 57 y cant yng Nghymru gyfan).

Yr ail sgil mwyaf anodd i ddod o hyd iddi yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru oedd gallu

unigolyn i reoli ei deimladau ei hun/delio â theimladau eraill (59 y cant) a gallu i weithio

mewn tîm (55 y cant).

Tudalen 64 o 113

Ffigur 6.1: Sgiliau pobl a phersonol sy'n brin ymhlith ymgeiswyr

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Yr holl sefydliadau gyda swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau - hyd at 2 alwedigaeth yn ôl y rhestr newydd o ddisgrifyddion sgiliau (De-Orllewin a Chanolbarth Cymru - 65; Cymru - 216).

Y sgiliau technegol ac ymarferol mwyaf cyffredin a oedd yn brin ymhlith ymgeiswyr oedd

sgiliau neu wybodaeth arbenigol sy'n angenrheidiol ar gyfer cyflawni'r rôl (Ffigur 6.2).

Dyma oedd y rheswm, yn rhannol o leiaf, am 75 y cant o'r swyddi gwag oherwydd prinder

sgiliau yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru. Roedd hyn hefyd yn uwch na'r ffigurau ar

gyfer unrhyw sgiliau pobl a phersonol.

Ymhlith rhai o'r sgiliau technegol ac ymarferol eraill y cafwyd trafferth dod o hyd iddynt

oedd datrys problemau cymhleth (56 y cant), gwybodaeth am sut mae'r sefydliad yn

gweithio a darllen/deall cyfarwyddiadau, adroddiadau etc. (42 y cant ar gyfer y ddau).

Yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru, diffyg sgiliau Cymraeg llafar oedd yn gyfrifol, o leiaf

yn rhannol, am 18 y cant o'r swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau, a diffyg sgiliau

Cymraeg ysgrifenedig am 18 y cant ohonynt.

Tudalen 65 o 113

Ffigur 6.2: Sgiliau technegol ac ymarferol sy'n brin ymhlith ymgeiswyr

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Yr holl sefydliadau gyda swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau - hyd at 2 alwedigaeth yn ôl y rhestr newydd o ddisgrifyddion sgiliau (De-Orllewin a Chanolbarth Cymru - 65; Cymru - 216).

Tudalen 66 o 113

Er mai 5 y cant yn unig o gyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru a nododd swyddi

gwag oherwydd prinder sgiliau, roedd 98 y cant o'r cyflogwyr hynny'n teimlo eu bod yn

effeithio ar y sefydliad.5 Yr effaith a nodwyd amlaf yng nghyswllt swyddi gwag oherwydd

prinder sgiliau oedd llwyth gwaith trymach i aelodau eraill o staff (a oedd yn effeithio ar 85

y cant o sefydliadau yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru a oedd â swyddi gwag anodd eu

llenwi oherwydd prinder sgiliau).

Roedd effeithiau cyffredin eraill yn cynnwys cynnydd mewn costau gweithredu (52 y cant),

anhawster wrth geisio bodloni amcanion o ran gwasanaeth i gwsmeriaid (49 y cant),

gorfod rhoi'r gorau i gynnig cynhyrchion neu wasanaethau penodol (43 y cant), colli

busnes neu archebion i fusnesau eraill (41 y cant), ac oedi wrth ddatblygu cynhyrchion

neu wasanaethau newydd (40 y cant).

6.3 Bylchau o ran sgiliau

Er bod swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau yn ystyried materion sgiliau y gallai

cyflogwyr eu hwynebu yn y farchnad lafur, mae bylchau o ran sgiliau'n ystyried y diffygion

sgiliau ymhlith staff presennol. Mae bwlch yn bodoli pan nad yw gweithiwr yn gwbl hyfedr

yn ei swydd.

Mae bylchau o ran sgiliau yn effeithio ar fwy o gyflogwyr na swyddi gwag oherwydd prinder

sgiliau, gydag 13 y cant o gyflogwyr yng Ne-orllewin Cymru ac 11 y cant yng Nghanolbarth

Cymru'n profi bylchau o ran sgiliau, o'i gymharu â 5 y cant yn y ddau ranbarth ar gyfer

swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau. 14 y cant oedd y ffigur ar gyfer Cymry gyfan a'r

DU. Yn 2015, roedd 11,500 o staff â bychau yn eu sgiliau yn Ne-orllewin Cymru a 2,000

yn y Canolbarth. Felly, roedd 4.5 y cant o staff yn y De-orllewin â bylchau yn eu sgiliau yn

2015 (Tabl 6.5) a 2.5 y cant yn y Canolbarth (er bod y gyfran uchaf o swyddi gwag

oherwydd prinder sgiliau yn y rhanbarth hwnnw).

5Nid oedd yr arolwg 2015 yn mesur effaith swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau ar gyflogwyr yn benodol

(h.y. nid oedd yn gofyn i gyflogwyr gyda swyddi gwag oherwydd phrinder sgiliau beth oedd effaith y rhain ar y sefydliad, dim ond effaith swyddi gwag anodd eu llenwi yn gyfan gwbl). Ond, roedd hi’n bosibl ynysu effeithiau diffygion mewn sgiliau drwy archwilio effaith swyddi gwag anodd eu llenwi mewn sefydliadau lle’r oedd yr holl swyddi gwag anodd eu llenwi wedi eu hachosi gan faterion yn ymwneud â sgiliau. O gymryd bod y mwyafrif o sefydliadau gyda swyddi gwag anodd eu llenwi yn perthyn i’r grŵp yma (73 y cant yng Nghymru gyfan) – gan adlewyrchu’n rhannol bod gan y mwyafrif ddim ond un swydd wag a oedd yn profi’n anodd ei llenwi – roedd hwn yn sampl addas yr oedd hi’n bosibl cael mesuriad cadarn ohono.

Tudalen 67 o 113

Tabl 6.5: Niferoedd a dwysedd y bylchau mewn sgiliau yn ôl y Rhanbarth

% o sefydliadau gyda bylchau

mewn sgiliau (niferoedd)

% o staff sy'n sôn bod

ganddynt fylchau yn eu

sgiliau (dwysedd)

Sail wedi’i

bwysoli,

2015

2011

%

2013

%

2015

%

2011

%

2013

%

2015

%

DU 91,210 17 15 14 5.5 5.2 5.0

Cymru 6,027 16 16 14 4.6 5.8 4.5

Gogledd Cymru 1,528 15 17 13 5.0 7.6 4.4

De-ddwyrain

Cymru 2,395 18 17 16 4.5 5.3 4.9

Canolbarth Cymru 742 13 12 11 6.1 5.1 2.5

De-orllewin Cymru 1,362 14 15 13 4.2 5.0 4.5



Yng Nghymru gyfan, y sector gweithgynhyrchu oedd yn fwyaf tebygol o fod â bwlch o ran

sgiliau, gyda 22 y cant o sefydliadau wedi'u heffeithio (Tabl 6.6). Ond y sector addysg (20

y cant) oedd yn fwyaf tebygol o fod â bwlch o ran sgiliau yng Ne-orllewin Cymru, a'r sector

masnach cyfanwerthu a manwerthu yng Nghanolbarth Cymru (22 y cant).

Tabl 6.6: Nifer y bylchau o ran sgiliau yn ôl sector a rhanbarth

Cymru

%

Gogledd Cymru

%

Canolbarth Cymru

%

De-orllewin

Cymru %

De-ddwyrain

Cymru %

Amaethyddiaeth 4 3 2 7 (2)

Gweithgynhyrchu 22 26 (21) 14 25

Trydan, nwy a dŵr 17 - - - -

Adeiladu 12 10 (10) 11 16

Cyfanwerthu a manwerthu 16 14 22 15 16

Gwestai a bwytai 18 14 16 17 22

Cludiant a chyfathrebu. 13 13 15 17 11

Gwasanaethau ariannol 20 (8) - - (23)

Gwasanaethau busnes 12 10 7 13 13

Gweinyddu cyhoeddus 15 - - - (18)

Addysg 17 15 (7) 20 19 Iechyd a gwaith cymdeithasol

15 16 18 15 13

Celfyddydau a gwasanaethau eraill

13 15 6 6 16





Yn yr un modd â sectorau, mae'r sefyllfa'n amrywio yn achos galwedigaethau hefyd (Tabl

6.7). Gweithredwyr periannau oedd yr alwedigaeth â'r dwysedd uchaf o fylchau o ran

Tudalen 68 o 113

sgiliau yng Nghymru. Roedd y dwysedd isaf ar lefel Cymru gyfan ymhlith rheolwyr a

gweithwyr proffesiynol. Dylid trin ffigurau rhanbarthol yn ofalus oherwydd maint isel y

sylfaen.

Tabl 6.7: Dwysedd y swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau, yn ôl galwedigaeth a

rhanbarth

Cymru

%

Gogledd Cymru

%

Canolbarth Cymru

%

De-orllewin

Cymru %

De-ddwyrain

Cymru %

Rheolwyr 2.2 (1.3) (1.0) (2.1) 2.9

Pobl broffesiynol 3.0 - - - (3.4)

Pobl broffesiynol cyswllt 4.9 - - - (4.9)

Staff Gweinyddol / Clerigol 3.5 2.3 (2.2) (2.5) 4.7

Galwedigaethau â chrefftau medrus 5.5 7.2 - (4.6) 4.8

Gofalu, hamdden a gwasanaethau eraill

5.0 (3.7) - (3.7) 6.2

Gwerthiannau a gwasanaeth i gwsmeriaid

5.2 4.8 (8.6) 7.2 4.4

Gweithredwyr peiriannau 7.4 (10.5) - - (6.8)

Elfennol 5.8 6.1 (5.9) 4.7 6.3 Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015




Er bod sawl rheswm pam fod bylchau o ran sgiliau, mae'r rhai mwyaf cyffredin yn

ymwneud â ffactorau dros dro, gyda 55 y cant o'r bylchau o ran sgiliau yn Ne-orllewin a

Chanolbarth Cymru yn cael eu hachosi, o leiaf yn rhannol, gan y ffaith bod hyfforddiant

cyflogeion heb ei gwblhau'n llawn, a 54 y cant oherwydd bod staff yn newydd i'r rôl. Gyda'i

gilydd, roedd 69 y cant o'r bylchau o ran sgiliau yn cael eu hachosi gan o leiaf un o'r

ffactorau dros dro hyn. Er y byddech yn disgwyl i’r bylchau dros dro yma mewn sgiliau

gael eu datrys yn weddol gyflym, roedd y mwyafrif o sefydliadau’n awgrymu ffactorau

ychwanegol a oedd hefyd wedi arwain at fylchau mewn sgiliau.

Yr ail reswm mwyaf cyffredin ar gyfer bylchau mewn sgiliau yn Ne-orllewin a Chanolbarth

Cymru diffyg cymhelliant ymhlith staff (47 y cant) a methiant i recriwtio staff â'r sgiliau

gofynnol (29 y cant).

Gellir rhannu'r sgiliau sy'n ddiffygiol yn sgiliau pobl a phersonol a sgiliau technegol ac

ymarferol. Y sgil fwyaf cyffredin sy'n brin (Ffigur 6.3) o ran sgiliau pobl a phersonol oedd

gallu staff i reoli eu hamser eu hunain a blaenoriaethu tasgau. Roedd hyn yn gyfrifol am 63

y cant o'r bylchau o ran sgiliau yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru. Yr ail sgil fwyaf

cyffredin sy'n brin yn y rhanbarth hwn o ran sgiliau pobl a phersonol oedd gallu unigolion i

weithio mewn tîm (58 y cant) a rheoli eu teimladau eu hunain/teimladau eraill (47 y cant).

Tudalen 69 o 113

Ffigur 6.3: Sgiliau pobl a phersonol y mae angen eu gwella

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad gyda bylchau mewn sgiliau - hyd at 2 alwedigaeth yn ôl y rhestr newydd o ddisgrifyddion sgil (De-Orllewin a Chanolbarth Cymru.- 179, Cymru - 572).

Y sgil technegol neu ymarferol fwyaf cyffredin oedd angen ei gwella ymhlith staff (Ffigur

6.4) oedd sgiliau neu wybodaeth arbenigol. Dyma oedd yn achosi, o leiaf yn rhannol, 50 y

cant o'r bylchau o ran sgiliau yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru. Yn dilyn hyn roedd

darllen/deall cyfarwyddiadau, adroddiadau etc (41 y cant), gwybodaeth am gynhyrchion

neu wasanaethau a gynigir, gwybodaeth am sut mae'r sefydliad yn gweithio, a sgiliau a

dealltwriaeth rhifiadol sylfaenol (37 y cant i gyd).

Yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru, roedd 15 a 14 y cant o'r bylchau mewn sgiliau

oherwydd, yn rhannol o leiaf, prinder sgiliau Cymraeg ysgrifenedig neu lafar.

Tudalen 70 o 113

Ffigur 6.4: Sgiliau technegol ac ymarferol y mae angen eu gwella

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad gyda bylchau mewn sgiliau - hyd at 2 alwedigaeth yn ôl y rhestr newydd o ddisgrifyddion sgil (De-Orllewin a Chanolbarth Cymru.- 179, Cymru - 572).

O'r cyflogwyr hynny yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru sydd â bylchau o ran sgiliau, roedd 17 y cant yn teimlo bod hyn yn cael effaith fawr ar y sefydliad, a 50 y cant yn teimlo'u bod yn cael effaith fach. Yr effaith a adroddwyd gan amlaf oedd cynnydd yn llwyth gwaith staff eraill (56 y cant o sefydliadau â bylchau o ran sgiliau). Roedd effeithiau eraill yn cynnwys costau gweithredu uwch (31 y cant), anawsterau wrth geisio bodloni safonau ansawdd (29 y cant), a cholli busnes neu archebion i'r gystadleuaeth (25 y cant).

Roedd 79 y cant o gyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru â bylchau o ran sgiliau wedi cymryd camau i'w llenwi, a 7 y cant yn bwriadu gwneud hynny. Y prif gamau a gymerwyd oedd cynyddu'r gweithgarwch / gwariant ar hyfforddiant neu gynyddu / ehangu rhaglenni i hyfforddeion (64 y cant o gyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru a oedd â bylchau o ran sgiliau), cynyddu i ba raddau y caiff aelodau o staff eu goruchwylio (58 y

Tudalen 71 o 113

cant), mwy o arfarniadau staff / adolygiadau perfformiad (46 y cant) a cyflwyno cynllun mentora/cyfeillio (45 y cant). 6.4 Canfyddiadau cyflogwyr o danddefnyddio sgiliau a chymwysterau

Yn ogystal â phrinder sgiliau ymhlith gweithwyr ac ymgeiswyr, efallai bod gan gyflogwyr hefyd staff sydd â sgiliau a chymwysterau sy’n uwch na’r rheini sy'n ofynnol ar gyfer eu rôl bresennol (tanddefnyddio). Roedd hyn yn wir am 35 y cant o sefydliadau yn Ne-orllewin Cymru, a 29 y cant o sefydliadau yn y Canolbarth. Nodwyd mai rolau rheoli a rolau gweinyddol/clerigol oedd y galwedigaethau mwyaf tebygol o gael eu heffeithio gan danddefnyddio sgiliau yn Ne-orllewin Cymru, a rolau rheoli a chrefftau medrus yn y Canolbarth. Roedd cyflogwyr a oedd â staff wedi’u tanddefnyddio yn fwyaf tebygol o nodi mai'r rheswm bod staff yn gweithio mewn rôl lle mae ganddynt gymwysterau a sgiliau uwch na'r hyn sy'n ofynnol ar ei gyfer, yw nad oes ganddynt ddiddordeb mewn rôl uwch gyda mwy o gyfrifoldeb (20 y cant yn Ne-orllewin Cymru a 28 y cant yn y Canolbarth). Roedd y rhesymau eraill yn cynnwys bod yr oriau gwaith yn well i'r gweithiwr a diffyg swyddi yn y rôl lefel uwch a ddymunir (16 y cant ar gyfer y ddau yn Ne-orllewin Cymru a 13 y cant yn y Canolbarth). Yn ogystal, dywedodd 13 y cant o gyflogwyr yn y Canolbarth â staff wedi’u tanddefnyddio bod y busnes yn un a redir gan y teulu (7 y cant yn unig yn Ne-orllewin Cymru). 6.5 Hyfforddiant a datblygiad y gweithlu

Roedd adran 6.3 yn nodi mai'r ymateb mwyaf cyffredin i fylchau o ran sgiliau yw cynyddu'r gweithgarwch / gwariant ar hyfforddiant neu gynyddu / ehangu rhaglenni i hyfforddeion. Mae'r adran hon yn darparu crynodeb o'r gweithgarwch hyfforddi yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru. Yng Ngogledd Cymru, gwnaeth ddau draean (61 y cant) o sefydliadau drefnu neu ariannu hyfforddiant (Tabl 6.8). Roedd y ffigur hwn yn is yn y Canolbarth, sef 54 y cant. Roedd y ffigurau hyn hefyd yn is na'r rhieni ar gyfer Cymru gyfan a'r DU. Darparodd 40 y cant o gyflogwyr yn y Canolbarth hyfforddiant i ffwrdd o'r gwaith a darparodd 41 y cant hyfforddiant yn y gwaith. 48 y cant oedd y ffigur ar gyfer y ddau fath o hyfforddiant yn Ne-orllewin Cymru. Roedd 63 y cant o staff o gyflogwyr yn Ne-orllewin Cymru sy'n hyfforddi, a 71 y cant yn y Canolbarth, wedi cael hyfforddiant. Mae hyn yn golygu bod 162,000 o staff wedi derbyn hyfforddiant Er bod cyfran y cyflogwyr a ddarparodd hyfforddiant ar ei isaf yn y Canolbarth, roedd y cyflogwyr hynny a wnaeth hyfforddi wedi darparu hyfforddiant i'r cyfran uchaf o staff.

Tudalen 72 o 113

O ran faint o hyfforddiant a gafwyd, darparwyd 7.5 diwrnod i bob person a hyfforddwyd a darparwyd 4.7 diwrnod i bob cyflogai yn Ne-orllewin Cymru. 6.6 diwrnod i bob person a 4.7 i bob cyflogai oedd y ffigurau yn y Canolbarth.6 Tabl 6.8: Gweithgarwch hyfforddiant yn ôl rhanbarth

% sy'n

darparu

unrhyw

Hyfforddiant

% hyfforddiant

y tu allan i’r

swydd

%

hyfforddiant

yn y swydd

% y staff

sy'n

derbyn

hyfforddia

nt

Diwrnodau

i bob

person a

hyfforddw

yd

Diwrnodau

i bob

cyflogai

DU 66 49 53 63 6.8 4.2

Cymru 63 49 49 64 7.2 4.6

De-ddwyrain

Cymru 66 51 52 65 7.3 4.7

Gogledd Cymru 66 53 50 60 6.7 4.0

Canolbarth Cymru 54 40 41 71 6.6 4.7

De-orllewin Cymru 61 48 48 63 7.5 4.7

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen ar gyfer colofnau 1-3: Pob sefydliad (DU – 91,210; Cymru – 6,027; De-ddwyrain Cymru – 2,395; Gogledd Cymru – 1,528; Canolbarth Cymru – 742; De-orllewin Cymru – 1,362). Mae’r canrannau wedi eu seilio ar yr holl gyflogaeth yn hytrach na’r holl sefydliadau, felly mae’r ffigurau’n dangos y gyfran o staff ymhob is-grŵp a hyfforddwyd dros y 12 mis diwethaf. Sylfaen ar gyfer colofnau 4-6: Pob sefydliad sy'n hyfforddi (DU – 69,541; Cymru – 4,356; De-ddwyrain Cymru – 1,783; Gogledd Cymru – 1,138; Canolbarth Cymru – 485; De-orllewin Cymru – 950). Mae ‘y dyddiau i bob cyflogai’ wedi'i seilio ar gyflogaeth ar draws yr holl sefydliadau.

Yng Nghanolbarth Cymru a Chymru gyfan, staff yn y galwedigaethau gofal, hamdden a gwasanaethau eraill oedd yn fwyaf tebygol o gael hyfforddiant (81 y cant ac 88 y cant, Ffigur 6.5). Staff gwerthu a gwasanaethau cwsmeriaid oedd yn fwyaf tebygol o gael hyfforddiant yn Ne-orllewin Cymru (87 y cant). Yr alwedigaeth oedd yn lleiaf tebygol o fod wedi cael hyffodrdiant yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru oedd rheoli (45 y cant a 33 y cant wedi cael hyfforddiant yn y 12 mis diwethaf).

6Yn ogystal â hyfforddiant mwy ffurfiol, holwyd gweithwyr am weithgareddau datblygu ehangach llai ffurfiol.

Yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru, darparodd 78 y cant a 71 y cant o sefydliadau y cyfleoedd hyn. Roeddent yn cynnwys goruchwyliaeth i dywys cyflogeion drwy eu rolau (a ddarparwyd gan 66 y cant o sefydliadau yn Ne-orllewin Cymru a 57 y cant o sefydliadau yn y Canolbarth), darparu cyfleoedd i staff dreulio amser yn dysgu drwy wylio eraill yn gwneud eu rôl (65 y cant) a 58 y cant, a chaniatáu i staff wneud tasgau sy’n mynd y tu hwnt i’w rôl waith dynn a darparu adborth ar ba mor dda roedden nhw wedi’i wneud (57 y cant a 50 y cant).

Tudalen 73 o 113

Ffigur 6.5: Cyfran y staff a hyfforddwyd dros y 12 mis diwethaf yn ôl galwedigaeth

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Yr holl sefydliadau â staff ym mhob galwedigaeth

Hyfforddiant penodol i'r swydd oedd y math mwyaf cyffredin o hyfforddiant - a ddarparwyd gan 85 y cant o gyflogwyr a oedd wedi darparu unrhyw hyfforddiant yn Ne-orllewin Cymru ac 82 y cant yng Nghanolbarth Cymru (Ffigur 6.6). Dyma hyfforddiant i ddatblygu sgiliau galwedigaeth neu rôl benodol. Yr ail fath mwyaf cyffredin o hyfforddiant oedd iechyd a diogelwch/cymorth cyntaf (77 y cant a 73 y cant) a hyfforddiant cynefino sylfaenol (66 y cant a 56 y cant). O ystyried hyfforddiant cynefino sylfaenol a mwy estynedig gyda'i gilydd, roedd 68 y cant o gyflogwyr yn Ne-orllewin Cymru sy'n hyfforddi wedi darparu rhyw fath o hyfforddiant cynefino a 58 y cant yn y Canolbarth.

Tudalen 74 o 113

Ffigur 6.6: Y mathau o hyfforddiant a ddarparwyd

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad sy'n hyfforddi (Gogledd Cymru - 950; Cymru - 485).

Yn y 12 mis cyn yr arolwg, roedd 40 y cant a 33 y cant o'r cyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru a ddarparodd unrhyw hyfforddiant wedi defnyddio hyfforddiant ar-lein neu e-ddysgu, a 39 y cant a 30 y cant wedi defnyddio math arall o hunan-ddysgu. O'r cyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru a ddarparodd hyfforddiant, roedd 54 y cant a 52 y cant wedi ariannu neu drefnu hyfforddiant a oedd yn arwain at gymhwyster a gydnabyddir yn genedlaethol. 54 y cant oedd y ganran ar gyfer Cymru gyfan. O'r staff a oedd wedi cael hyfforddiant yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru, roedd 20 y cant a 12 y cant wedi cael hyfforddiant a oedd yn arwain at gymhwyster a gydnabyddir yn genedlaethol (21 y cant oedd y ffigur ar gyfer Cymru gyfan). Er bod 61 y cant a 54 y cant o gyflogwyr yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru wedi darparu hyfforddiant yn y 12 mis diwethaf, dywedodd 50 y cant a 44 y cant y byddent wedi hoffi darparu mwy o hyfforddiant. Roedd dau brif rwystr yn atal cyflogwyr rhag darparu mwy o hyfforddiant (Ffigur 6.7) - diffyg arian ar gyfer hyfforddiant / hyfforddiant yn ddrud (yn ôl 54 y cant a 53 y cant o gyflogwyr yn yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru oedd eisiau darparu mwy o hyfforddiant) a phrinder amser (47 y cant yn y ddau ranbarth). Ymhlith y rhwystrau eraill oedd diffyg amser i drefnu hyfforddiant (18 y cant a 19 y cant), anhawster cael hyd i ddarparwyr hyfforddiant hyblyg (9 y cant ac 8 y cant), diffyg

Tudalen 75 o 113

hyfforddiant/cymwysterau priodol (5 y cant a 9 y cant), a diffyg darparwyr hyfforddiant lleol da (5 y cant a 7 y cant). Ffigur 6.7: Rhwystrau i ddarparu rhagor o hyfforddiant

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad a fyddai wedi darparu mwy o hyfforddiant yn y 12 mis diwethaf os byddai modd iddynt wneud hynny (De-orllewin Cymru - 481; Canolbarth Cymru - 235; Cymru - 2.210).

Gofynnwyd i'r sefydliadau hynny na wnaeth ddarparu unrhyw hyfforddiant (39 y cant a 46 y cant o sefydliadau yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru) am y rhesymau am hyn (Ffigur 6.8). Y rheswm mwyaf cyffredin o bell ffordd oedd y canfyddiad bod pob un o'u staff yn gwbl hyfedr ac felly nid oedd angen hyfforddiant (yn ôl 68 y cant o gyflogwyr yn y ddau ranbarth nad oedd yn darparu unrhyw hyfforddiant). Ymhlith y rhesymau eraill oedd bod dim arian ar gael ar gyfer hyfforddiant (9 y cant a 10 y cant), a hyfforddiant ddim yn flaenoriaeth (8 y cant a 9 y cant).

Tudalen 76 o 113

Ffigur 6.8: Rhesymau am beidio darparu hyfforddiant yn y 12 mis blaenorol

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad nad ydynt yn darparu hyfforddiant (De-orllewin Cymru- 403; Canolbarth Cymru - 256; Cymru - 1,631).

Gwariodd cyflogwyr yng Nghymru £2.1 biliwn ar hyfforddiant yn 2015, sy'n gynnydd o'r £1.6 biliwn a wariwyd yn 2011 (Tabl 6.9). Gwnaeth y gwariant ar hyfforddiant yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru aros yn gymharol sefydlog yn yr un cyfnod. Y ffigurau yn 2015 oedd £0.3bn a £0.2bn. Gwnaeth y gwariant ar hyfforddiant fesul person ostwng yn y ddau ranbarth o'i gymharu â

2013. Fodd bynnag, gwelwyd cynnydd yn y gwariant fesul cyflogai yn y Canolbarth, ond

gostyngiad yn Ne-orllewin Cymru.

Tudalen 77 o 113

Tabl 6.9: Cyfanswm y gwariant ar hyfforddiant a'r gwariant fesul person a hyfforddwyd a fesul cyflogai (£)

2011 2013 2015 Cyfanswm y

gwariant Fesul person a

hyfforddwyd Fesul

cyflogai Cyfanswm y


hyfforddwyd Fesul

cyflogai Cyfanswm y


hyfforddwyd Fesul

cyflogai

DU 43.8bn 2,970 1,620 43.0bn 2,560 1,600 45.4bn 2,610 1,640 Cymru 1.6bn 2,510 1,410 1.9bn 2,690 1,660 2.1bn 2,760 1,750 De-ddwyrain Cymru 0.8bn 2,420 1,460 0.9bn 2,840 1,630 1.2bn 3,180 2,060

Gogledd Cymru 0.4bn 2,260 1,340 0.5bn 2,650 1,820 0.4bn 2,490 1,500

Canolbarth Cymru 0.2bn 4,080 2,090 0.1bn 3,310 1,470 0.2bn 2,870 2,020

De-orllewin Cymru 0.3bn 2,570 1,150 0.4bn 2,590 1,620 0.3bn 2,010 1,270

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Y sefydliadau’n cwblhau’r astudiaeth Buddsoddiad mewn Hyfforddiant. Sylfaen 2011 – DU – 11,027; Cymru – 1,483; De-ddwyrain Cymru - 581; Gogledd Cymru - 380; Canolbarth Cymru - 187; De-orllewin Cymru - 335. Sylfaen 2013 – DU – 12,522; Cymru – 1,361; De-ddwyrain Cymru - 581; Gogledd Cymru - 336; Canolbarth Cymru - 155; De-orllewin Cymru - 288. Sylfaen 2015 – DU – 12,614; Cymru – 1,234; De-ddwyrain Cymru - 505; Gogledd Cymru - 281; Canolbarth Cymru - 153; De-orllewin Cymru - 295. Sylwer: Mae’r ffigurau ar gyfer y gwariant i bob person a hyfforddwyd ac i bob cyflogai wedi eu talgrynu i’r £10 agosaf. Nid yw’r ffigurau gwariant ar hyfforddiant ar gyfer 2011 a 2013 wedi eu haddasu ar gyfer chwyddiant.

Tudalen 78 o 113

6.6 Arferion gwaith perfformiad uchel

Mae UKCES yn diffinio Gwaith Perfformiad Uchel (GPU) fel agwedd gyffredinol tuag at reoli sefydliadau sy’n anelu at gymell cyfranogaeth ac ymrwymiad mwy effeithiol gan y gweithiwr er mwyn cyrraedd lefelau uwch o berfformiad. Mae gan sefydliad statws Gwaith Perfformiad Uchel os yw wedi mabwysiadu o leiaf 14 o'r 21 o arferion gweithio perfformiad uchel (a restrwyd yn Nhabl 6.10, wedi'u grwpio'n pum ffactor). Tabl 6.10: Arferion gwaith perfformiad uchel (HPW) yn ôl y pum factor

Ffactor Arferion gwaith perfformiad uchel

Cynllunio Cynllun hyfforddi, adolygiad blynyddol o berfformiad, cyllideb hyfforddiant, cysgodi gwaith, cynllun busnes, polisi cyfle cyfartal, asesiad o anghenion hyfforddi

Ymreolaeth Amrywiaeth yn y tasgau, disgresiwn y tasgau, gweithio hyblyg Sgiliau Hyfforddiant o fewn ac i ffwrdd o'r swydd, adolygiad ffurfiol o berfformiad ar ôl

hyfforddi Gwobrwyon Cynllun bonws, cyflog sy’n berthnasol i berfformiad, buddion hyblyg Cyfundrefn Buddsoddwyr mewn Pobl (BMP), ISO 9000, ymgynghoriad undebau llafur,

ymgynghoriad cyflogeion, gweithio mewn timau, proses i ganfod unigolion talentog

Yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru, roedd 9 y cant a 6 y cant o gyflogwyr â statws Gwaith Perfformiad Uchel, sy'n is na'r ffigurau ar gyfer Cymru gyfan a'r DU (Tabl 6.11). Mae'r tabl hefyd yn nodi cyfran y sefydliadau sydd wedi mabwysiadu unrhyw arferion o dan y pum ffactor. Y nifer cymedrig o arferion gwaith perfformiad uchel a fabwysiadwyd fesul sefydliad oedd 7.8 yn Ne-orllewin Cymru a 7.2 yn y Canolbarth. Tabl 6.11: Cyflogwyr yn mabwysiadu arferion Gwaith Perfformiad Uchel (HPW)

DU

%

Cymru

%

De-ddwyrain Cymru

%

Gogledd Cymru

%

Canolbarth Cymru

%

De-orllewin Cymru

%

Cyflogwr HPW 12 11 15 11 6 9 Cynllunio 96 95 94 97 91 95 Ymreolaeth 73 74 72 76 82 73 Sgiliau 67 65 65 66 61 64 Gwobrwyon 56 45 49 43 36 45 Cyfundrefn 42 41 46 40 29 39

Nifer cymedrig o arferion HPW a fabwysiadwyd

8.4 8.0 8.5 7.9 7.2 7.8

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad ym Modiwl 1 o'r arolwg (DU – 45,392; Cymru – 3,046; De-ddwyrain Cymru – 1,208; Gogledd Cymru – 772; Canolbarth Cymru – 376; De-orllewin Cymru – 690).

Tudalen 79 o 113

6.7 Strategaethau Marchnad Cynnyrch

Mae strategaethau marchnad cynnyrch (SMC) yn disgrifio’r ffyrdd y mae sefydliadau sector preifat yn dewis amrywio a lleoli’r gwasanaethau a’r cynhyrchion y maent yn eu darparu o fewn y marchnadoedd y maent yn gweithredu ynddynt. Mae cyflogwyr sy’n gweithredu strategaethau marchnad y cynnyrch ‘uwch’ yn cynnig gwell cyfle ar gyfer tyfiant busnes cynaliadwy a chynhyrchiad a ddylai, yn eu tro, greu galw mwy am sgiliau. O fewn yr arolwg, gofynnwyd i gyflogwyr sector preifatroi sgôr i’w sefydliadau ar raddfa pum pwynt, o’i gymharu â sefydliadau eraill yn yr un diwydiannau, yn nhermau:

i ba raddau y mae eu llwyddiant cystadleuol yn dibynnu ar bris

i ba raddau yr oedd y sefydliad yn tueddu arwain y gad yn eu diwydiant yn nhermau datblygu cynhyrchion, deunyddiau neu dechnegau newydd

i ba raddau yr oedd y sefydliad wedi cystadlu mewn marchnad cynhyrchion o ‘ansawdd premiwm’ yn hytrach na marchnad y cynnyrch ‘o ansawdd safonol neu sylfaenol’

i ba raddau yr oeddent yn cynnig nwyddau neu wasanaethau gyda maint sylweddol o addasu penodol yn unol â gofynion y cwsmer.

I ganfod strategaethau marchnad y cynnyrch cyffredinol pob sefydliad, cafodd yr ymatebion i bedwar ‘datganiad safle’ marchnad y cynnyrch eu casglu at ei gilydd i gael sgôr SMC cyfansawddd, Yna cafodd y sgorau cyfansawdd yma eu trosi’n gategorieddiad pum ochr yn amrywio o ‘Isel iawn’ i ‘Uchel iawn’. Roedd sgôr cyfansawdd ‘Uchel iawn’ yn dangos bod y cyflogwr yn tueddu arwain y ffordd ac arloesi yn ei sector, yn tueddu peidio cystadlu ar brisiau a/neu yn tueddu cynnig gwasanaeth neu gynnyrch wedi ei addasu’n benodol ar lefel uchel a/neu bremiwm. Ar y llaw arall, roedd sgôr cyfansawdd ’isel iawn’ yn awgrymu bod y cyflogwr yn tueddu peidio gwneud unrhyw rai o’r pethau yma (Tabl 6.12). Yng Ne-orllewin Cymru, roedd gan 12 y cant o sefydliadau yn y sector preifat sgôr SMC uchel iawn ac roedd gan 27 y cant sgôr SMC uchel. Yn y Canolbarth, roedd gan 12 y cant o sefydliadau yn y sector preifat sgôr SMC uchel iawn ac roedd gan 18 y cant sgôr SMC uchel. Tabl 6.12: Strategaeth Marchnad Cynnyrch - sgoriau

Isel iawn

%

Isel

%

Canolig

%

Uchel

%

Uchel Iawn

%

DU 4 13 25 29 16 Cymru 6 15 26 27 13 De-ddwyrain Cymru 5 13 26 29 15 Gogledd Cymru 5 14 27 29 13 Canolbarth Cymru 9 19 27 18 12 De-orllewin Cymru 7 17 24 27 12 Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad yn y sector preifat (DU – 75,639; Cymru – 4,942; De-ddwyrain Cymru – 1,911; Gogledd Cymru – 1,272; Canolbarth Cymru – 614; De-orllewin Cymru – 1,145). Nid yw’r ’n adio i roi 100 y cant am fod yr ymatebion ‘ddim yn gwybod’ wedi eu heithrio.

Tudalen 80 o 113

Casgliad

Mae diffygion mewn sgiliau ond yn effeithio ar gyfran fach o gyflogwyr yn Ne-orllewin a

Chanolbarth Cymru, ond yn gallu arwain at ganlyniadau negyddol i'r busnes.

Yr ymateb mwyaf cyffredin i ddiffygion mewn sgiliau o fewn gweithlu cyflogwr oedd

cynyddu'r gweithgarwch/gwariant ar hyfforddiant neu gynyddu / ehangu rhaglenni i

hyfforddeion.

Gwnaeth y gwariant ar hyfforddiant fesul person ostwng yn y ddau ranbarth o'i gymharu â

2013. Fodd bynnag, gwelwyd cynnydd yn y gwariant fesul cyflogai yn y Canolbarth, ond

gostyngiad yn Ne-orllewin Cymru.

Er bod gan gyfran fach o gyflogwyr ddiffygion mewn sgiliau, mae gan 35 y cant o

gyflogwyr yn Ne-orllewin Cymru a 29 y cant o gyflogwyr yn y Canolbarth staff y mae eu

sgiliau a'u cymwysterau yn uwch na'r hyn sy'n ofynnol ar gyfer eu rôl bresennol. Pe bai'r

sgiliau a'r cymwysterau ychwanegol hyn yn cael eu defnyddio'n briodol, gallai fod

manteision i gyflogwyr a gweithwyr.

Tudalen 81 o 113

Pennod 7: Rhagolygon ar gyfer y farchnad lafur

Pwyntiau allweddol

Rhagwelir y bydd cyflogaeth yn cynyddu 13,600 rhwng 2014 a 2024 yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru, o 416,200 i 429,800. Rhagwelir y bydd twf yn uwch yn Ne-orllewin Cymru nag yn y Canolbarth.

Rhagwelir hefyd y bydd y galw yn sgil ymadawiadau (gweithwyr newydd i gymryd lle’r rheini sy’n gadael y farchnad lafur) lawer uwch na'r newid net yn y niferoedd a gyflogir.

Yn ogystal, rhagwelir y bydd galw am 163,000 o weithwyr newydd yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru. Wrth gyfuno hyn â'r newid net yn y niferoedd a gyflogir (y galw yn sgil ehangu), mae angen cyfanswm o 176,600 o weithwyr yng Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru rhwng 2014 a 2024.

Y sector â’r twf uchaf mewn cyflogaeth yw'r sector masnach cyfanwerthu a manwerthu, sef cynnydd rhagweledig o 6,000.

Ar sail gymesur, y sectorau â'r twf uchaf fydd y sectorau dŵr a charthffosiaeth, cyllid ac yswiriant, llety a bwyd, a gwasanaethau cymorth. Fodd bynnag, mae rhai o'r sectorau hyn yn llai o lawer na'r sector masnach cyfanwerthu a manwerthu, gyda'r twf a ragwelir yn y sectorau dŵr a charthffosiaeth, a chyllid ac yswiriant, yn debygol o fod chwarter y twf yn y sector hwnnw.

Rhagwelir gostyngiad mewn cyflogaeth mewn nifer o sectorau, gan gynnwys amaethyddiaeth (-5,500), swyddi cynhyrchu eraill (-2,200), a pheirianneg (-1,300). Yn sgil yr angen i gyflogi gweithwyr newydd yn lle’r rheini sydd wedi gadael y farchnad lafur, bydd galw sylweddol o’r sectorau hyn o hyd.

O ran galwedigaethau, rhagwelir cynnydd mawr o ran cyflogaeth mewn galwedigaethau sgiliau uwch yn y grwpiau rheoli a phroffesiynol, a galwedigaethau proffesiynol a thechnegol cysylltiedig.

Yn ogystal, rhagwelir y bydd y cynnydd mwyaf yn y niferoedd a gyflogir mewn galwedigaethau gwasanaeth gofal personol, a bydd y cynnydd canrannol mwyaf i'w weld mewn galwedigaethau gwasanaethau cwsmeriaid.

Rhagwelir y bydd gostyngiad sylweddol mewn perthynas â galwedigaethau ysgrifenyddol a chysylltiedig. Fodd bynnag, rhagwelir gostyngiad sylweddol hefyd yn y niferoedd sy’n gweithio mewn galwedigaethau gweithredwyr prosesau, peirianwaith a pheiriannau, a swyddi gwerthu.

Yn sgil yr angen am weithwyr newydd i gymryd lle'r rheini sy’n gadael y farchnad lafur, mae galw sylweddol o’r galwedigaethau hyn ar y cyfan. Mae'r galw mwyaf am weithwyr newydd i gymryd lle'r rheini sy'n gadael i'w weld mewn galwedigaethau gwasanaethau personol, galwedigaethau gweinyddu, a galwedigaethau gweinyddu a gwasanaeth elfennol, sef 15,900, 14,400 a 13,900 yn y drefn honno.

Yn ôl lefel cymhwyster, rhagwelir cynnydd mewn cyflogaeth ymhlith y rheini sydd â chymwysterau lefel 4 ac uwch, ond gostyngiadau sylweddol ymhlith y rheini sydd â chymwysterau lefel isel neu sydd heb unrhyw gymwysterau.

Yn yr un modd â sectorau a galwedigaethau sy'n profi gostyngiadau, bydd cyfleoedd o hyd i bobl sydd â chymwysterau lefel isel neu sydd heb unrhyw gymwysterau er mwyn bodloni'r galw am weithwyr newydd i gymryd lle'r rheini sy'n gadael y farchnad lafur.

Tudalen 82 o 113

7.1 Cyflwyniad

Yn ogystal â deall sefyllfa bresennol y farchnad lafur a'r materion y mae cyflogwyr yn eu

hwynebu, mae'n werth ystyried at ddibenion cynllunio yr hyn sy'n debygol o ddigwydd yn y

dyfodol. Mae'r bennod hon yn canolbwyntio ar ddadansoddiad rhanbarthol o'r

amcanestyniadau meintiol ar gyfer y farchnad lafur o Dyfodol Gwaith 2014-24. Oni nodir

fel arall, mae'r ffigurau ar gyfer Cymru.

Mae'r amcanestyniadau hyn yn cynrychioli un dyfodol posibl yn unig - gall camau

gweithredu a gymerir nawr ac yn y dyfodol agos newid yr amcanestyniadau sydd yn y

bennod hon.

7.2 Beth yw Dyfodol Gwaith?

Dyfodol Gwaith 2014-2024 (Wilson et al., 2016)7 yw’r chweched mewn cyfres o ragolygon

degawd o hyd o farchnad lafur y DU, ac mae’n cyflwyno rhagolygon ar gyfer cynnyrch a

galw a chyflenwad sgiliau rhwng 2014 a 2024. Wedi’i gyhoeddi gan Gomisiwn y DU dros

Gyflogaeth a Sgiliau (UKCES), mae Working Futures yn defnyddio’r dystiolaeth orau sydd

ar gael, ar ffurf data caled ar ddemograffeg, addysg, cyflogaeth a’r economi ehangach, ac

yn cymhwyso cyfres o fodelau profedig at y rhain er mwyn ystyried sut y maent yn debygol

o ddatblygu dros amserlen deng mlynedd. Cred UKCES mai dyma’r brif ffynhonnell ar

gyfer amcanestyniadau o farchnad lafur y DU oherwydd bod ei ragolygon 10 mlynedd yn:8

gynhwysfawr: mae’n cwmpasu marchnad lafur y DU yn gyfan gwbl, gan ymchwilio i

sut mae rhagolygon gwahanol sectorau diwydiant yn rhyngweithio, gyda rhai yn

ehangu a rhai yn lleihau;

cadarn: mae’n cyfeirio at yr ystod lawn o ddata ar y farchnad lafur a’r boblogaeth

fusnes er mwyn darparu llinell sylfaen fesul sector, galwedigaeth ac ardal leol, ac yn

defnyddio dulliau modelu soffistigedig i ragweld sut y bydd y dimensiynau gwahanol

hyn yn datblygu;

cronynnog: drwy alluogi dadansoddiad fesul sector a galwedigaeth, mae’n caniatáu

i ni ddeall nid yn unig y newidiadau eang o ran nifer y gweithlu, ond hefyd eu

goblygiadau ar gyfer y cymysgedd sgiliau ym mhob sector diwydiant.

Er hyn, gan mai data amcanestyniadau a geir yn y fan hon mae’n rhaid defnyddio’r

wybodaeth yn ofalus a dylai darllenwyr fod yn ymwybodol o’r cafeat canlynol:

Fel yn achos pob amcanestyniad a rhagolwg, dylid ystyried mai arwydd yw'r

canlyniadau yn Working Futures o dueddiadau a graddfeydd tebygol sy'n seiliedig

ar y rhagdybiaeth y bydd patrymau ymddygiad a pherfformiad a welwyd yn y

gorffennol yn parhau, yn hytrach nag edrych ar y canlyniadau hynny fel rhagolygon

manwl o'r hyn a fydd yn digwydd yn y dyfodol. Er bod Dyfodol Gwaith yn cyfeirio at

7 https://www.gov.uk/government/publications/uk-labour-market-projections-2014-to-2024 8 Dyfodol Gwaith 2014-2024: Adroddiad (Ebrill 2016)

https://www.gov.uk/government/publications/uk-labour-market-projections-2014-to-2024

Tudalen 83 o 113

ei ffigurau fel ‘cyflogaeth’, y brif ffynhonnell ar gyfer llunio rhagolygon yw data

Workforce Jobs. Mae’r data hwn yn mesur swyddi yn hytrach na phobl mewn

swyddi, felly bydd y ffigurau ar gyfer 2014 yn uwch na rhagolygon cyflogaeth

Arolwg Blynyddol o’r Boblogaeth 2014, gan y gall rhai unigolion fod â mwy nag un

swydd.

Am y rheswm hwn, dylid canolbwyntio ar y tueddiadau cyffredinol a ragamcanir, nid ar

ffigurau penodol.9 Mae’r allbynnau Working Futures yn y bennod hwn wedi’u talgrynnu i’r

cant agosaf. Mae canrannau yn seiliedig ar ffigurau heb eu talgrynnu.

Dim ond un darn o’r jig-so tystiolaeth sydd ei angen wrth benderfynu ar sefyllfa’r farchnad

lafur yn y dyfodol yw amcanestyniadau cyflogaeth, megis y rhai o Working Futures. Er

enghraifft, pe bai Working Futures yn cael ei ddefnyddio fel rhan o’r sylfaen dystiolaeth ar

gyfer cynllunio darpariaeth yn y dyfodol, dylid ystyried symudiadau cyfredol a rhai a

ragwelir yn yr economi / y farchnad lafur (h.y. prosiectau seilwaith mawr sy’n dod i’r golwg)

na allent gael eu nodi gan Working Futures, yn enwedig y rhai sy’n digwydd ar lefel

leol/ranbarthol, ynghyd â’r ddarpariaeth a geir drwy lwybrau eraill.10

Mae’r tablau yn cyfeirio at alw yn sgil ehangu, galw yn sgil ymadawiadau a chyfanswm y

gofyniad. Gellir eu crynhoi fel a ganlyn:

Galw yn sgil ehangu – y newid net yn nifer y swyddi;

Galw yn sgil ymadawiadau – yr angen i gyflogwyr gyflogi gweithwyr newydd o

ganlyniad i farwolaethau, ymddeoliadau neu resymau eraill11;

Cyfanswm y gofyniad – swm y galw yn sgil ehangu a’r galw yn sgil ymadawiadau.

O ganlyniad i gyfyngiadau data, mae amcanestyniadau o'r galw yn sgil ymadawiadau yn

seiliedig ar y dybiaeth bod patrymau cyffredinol strwythur oedran a chyfraddau llif yn

gyffredin ar draws pob sector a rhanbarth. Ni fydd hyn yn wir yn ymarferol, er eu bod yn

benodol i alwedigaeth ar lefel y DU. Am y rheswm hwn dylid ystyried canlyniadau galw yn

sgil ymadawiadau ar lefel sector fel canlyniadau dangosol yn unig. O ganlyniad i'r ffordd y

mae rhagolygon rhanbarthol yn cael eu strwythuro, ni fyddant yn adio i’r cyfansymiau ar

gyfer Cymru gyfan.

Er ei bod yn bosibl dangos amcanestyniadau sy'n seiliedig ar sylfaen o 1,000 neu fwy,

bydd amcanestyniadau ar sylfaen sy'n agos i 1,000 yn llai dibynadwy na'r rheini sydd ar

sylfaen fwy o faint. Gan fod sawl un o'r amcanestyniadau ar gyfer Canolbarth Cymru ar

9 Yn 2002, cynhyrchodd London Economics adolygiad o fodelau rhagolygon economaidd rhanbarthol yng

Nghymru, gan nodi y gallai fod gwerth i ragolygon fel rhan o fframwaith cydlynol ar gyfer trefnu ffordd o feddwl am y dyfodol. Fodd bynnag, nid ddylid canolbwyntio cymaint ar yr union amcangyfrifon a nodir yn rhagolygon ar gyfer dangosyddion economaidd amrywiol. Yn hytrach, dylid rhoi mwy o sylw i'r reddf sy'n sail i'r rhagolygon. Nodwyd hefyd y gall rhagolygon sy’n defnyddio data rhanbarthol fod yn llai dibynadwy na’r rhai sy’n defnyddio data cenedlaethol. Mae’r papur ar gael yn: https://www.webarchive.org.uk/wayback/archive/20151130104630/http://www.learningobservatory.com/uploads/publications/209.pdf 10

Er enghraifft, er mwyn penderfynu ar y lefelau darpariaeth gorau ar gyfer addysg uwch i allu ymateb i’r galw, dylid rhoi sylw i gyrsiau addysg bellach a allai ddarparu canlyniad tebyg. 11 O ganlyniad i brinder data dibynadwy ar symudedd galwedigaethol a daearyddol, mae Working Futures yn canolbwyntio ar ymddeoliadau a rhesymau eraill dros adael y gweithlu yn lled barhaol (megis ffurfio teulu).

https://www.webarchive.org.uk/wayback/archive/20151130104630/http:/www.learningobservatory.com/uploads/publications/209.pdf

https://www.webarchive.org.uk/wayback/archive/20151130104630/http:/www.learningobservatory.com/uploads/publications/209.pdf

Tudalen 84 o 113

lefel sector a galwedigaeth yn seiliedig ar sylfaen sy'n agos at 1,000 neu sylfaen o lai na

1,000 (ac felly ni fyddai modd eu cyhoeddi), mae'r amcanestyniadau yn y bennod hon (ar

ôl tabl 7.1 a ffigur 7.1) wediu cyfuno ar gyfer De-orllewin a Chanolbarth Cymru. Fodd

bynnag, mae amcanestyniadau ar wahân ar gael ar gyfer De-orllewin Cymru a

Chanolbarth Cymru yn Atodiad E.

7.3 Beth mae Working Futures yn ei ddweud am ddyfodol y farchnad lafur?

Mae amcanestyniadau Dyfodol Gwaith yn awgrymu y bydd cyflogaeth yng Nghymru yn

cynyddu 3.8 y cant rhwng 2014 a 2024 (Tabl 7.1). Ar draws y DU gyfan, rhagwelir y bydd

5.5 y cant o dwf mewn cyflogaeth.

Tabl 7.1: Y lefelau a'r newid a ragwelir mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl

rhanbarth, 2014-2024

2014 2024 Newid % y Newid

DU 33,167,000 34,992,400 1,825,400 5.5

Cymru 1,412,300 1,465,900 53,600 3.8

De-ddwyrain Cymru 671,700 701,000 29,300 4.4

Gogledd Cymru 328,300 338,200 9,900 3.0

Canolbarth Cymru 104,100 105,200 1,100 1.0

De-orllewin Cymru 312,100 324,600 12,500 4.0

De-orllewin a Chanolbarth

Cymru 416,200 429,800 13,600 3.3

Ffynhonnell: Dyfodol Gwaith 2014-2024

Rhagwelir cynnydd mewn cyflogaeth o 312,100 i 324,600 yn Ne-orllewin Cymru, gan

arwain at 12,500 yn fwy o bobl mewn cyflogaeth yn 2024 o gymharu â 2014. Mae hyn yn

gynnydd canrannol o 4 y cant. Yng Nghanolbarth Cymru, rhagwelir y bydd cyflogaeth yn

cynyddu o 104,100 i 105,200, sy'n gynnydd o 1,100, neu 1 y cant. Mae hyn arafach na De-

orllewin Cymru a rhanbarthau eraill Cymru. O ystyried rhanbarthau De-orllewin a

Chanolbarth Cymru gyda'i gilydd, rhagwelir y bydd cyflogaeth yn cynyddu 13,600 rhwng

2014 a 2024, o 416,200 i 429,800. Rhagwelir galw am 163,000 o weithwyr newydd, ac

felly cyfanswm y gofyniad fydd 176,600. Ar draws Cymru, rhagwelir mai'r cynnydd mewn

cyflogaeth rhwng 2014 a 2024 fydd 54,000, sef o 1.412m i 1.466m.

Yn ogystal â’r cynnydd yn nifer y bobl mewn cyflogaeth, mae angen cyflogi gweithwyr

newydd hefyd i gymryd lle’r rheini sydd wedi gadael y farchnad lafur am amryw o resymau.

Cyfeirir at hyn fel ‘galw yn sgil ymadawiadau’. Mae’r galw hwn yn sgil ymadawiadau yn

llawer mwy na’r newid net mewn cyflogaeth (galw yn sgil ehangu). Yn Ne-orllewin Cymru,

rhagwelir galw am 122,400 o weithwyr newydd, ac felly cyfanswm o 135,000 rhwng 2014 a

2024, a galw am 40,600 yn Nghanolbarth Cymru, ac felly cyfanswm o 41,600. Mae modd

gweld hyn ar sail flynyddol yn unig rhwng 2014 a 2024 yn Ffigur 7.1.

Tudalen 85 o 113

Ffigur 7.1: Amcanestyniad blynyddol o’r galw yn sgil ehangu, y galw yn sgil

ymadawiadau a chyfanswm (net) y gofyniad yn Ne-orllewin Cymru, 2014-2024


Yn ogystal â’r canfyddiadau cyffredinol hyn, mae Working Futures hefyd yn edrych ar

ragamcanion o gyflogaeth yn y dyfodol yn ôl sector, galwedigaeth a lefel cymhwyster. O'r

fan hon ymlaen, mae'r amcanestyniadau ar gyfer De-orllewin a Chanolbarth Cymru wedi'u

cyfuno. Mae tablau a siartiau ar wahân ar gyfer De-orllewin Cymru a Chanolbarth Cymru

yn Atodiad E.

Tudalen 86 o 113

7.4 Amcanestyniadau yn ôl sector diwydiannol

Mae canlyniadau Dyfodol Gwaith 2014-2024 yn seiliedig ar 22 o ddiffiniadau o’r sector

diwydiannol.12 Yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru, rhagwelir y bydd y cynnydd mwyaf

mewn cyflogaeth rhwng 2014 a 2024 i'w weld y sector masnach cyfanwerthu a

manwerthu, sef cynnydd o 6,000, ac felly hwn fydd y sector mwyaf yn 2024 (Tabl 7.2).

Hwn oedd y sector mwyaf ond un yn 2014, yn ail yn unig i’r sector iechyd a gwaith

cymdeithasol. Rhagwelir y bydd y sector hwn hefyd yn cynyddu rhwng 2014 a 2024, ond

nid i’r un graddau (2,000). Ar sail gyfrannol, rhagwelir y bydd y cynnydd mwyaf yn

digwydd yn y sectorau dŵr a charthffosiaeth (19 y cant), cyllid ac yswiriant (14.6 y cant),

llety a bwyd (12.2 y cant) a gwasanaethau cymorth (hefyd 12.2 y cant). Fodd bynnag,

mae rhai o'r sectorau hyn yn llai o lawer na'r sector masnach cyfanwerthu a manwerthu.

Er enghraifft, rhagwelir twf o 1,500 yn y sectorau dŵr a charthffosiaeth a chyllid ac

yswiriant gyda'i gilydd, sydd chwarter y cyflogaeth ychwanegol a ragwelir yn y sector

masnach cyfanwerthu a manwerthu.

Rhagwelir gostyngiad mewn cyflogaeth mewn nifer o sectorau, gan gynnwys

amaethyddiaeth (-5,500), swyddi cynhyrchu eraill (-2,200), a pheirianneg (-1,300).

Oherwydd yr angen i gael gweithwyr newydd i gymryd lle gweithwyr sydd wedi gadael y

farchnad lafur, bydd galw sylweddol o hyd yn y sectorau hyn rhwng 2014 a 2024.

Rhagwelir y bydd y galw mwyaf yn sgil ymadawiadau yn y sectorau iechyd a gwaith

cymdeithasol (25,000), masnach cyfanwerthu a manwerthu (24,000), ac addysg (17,900).

12

I gael rhagor o wybodaeth am ddiffiniadau sector gweler Atodiad A.

Tudalen 87 o 113

Tabl 7.2: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl sector, 2014-

2024

2014 2024 Ehangu %

Ehangu Ymadawiadau Cyfanswm

Amaethyddiaeth 17,400 11,900 -5,500 -31.6 6,500 1,000

Cloddio a chwarela - - - - - -

Bwyd, diod a thybaco 4,900 5,000 100 1.8 1,800 1,900

Peirianneg 5,400 4,100 -1,300 -24.3 1,700 400

Gweddill gweithgynhyrchu 27,000 24,800 -2,200 -8.2 8,900 6,600

Trydan a nwy 1,100 1,200 100 7.7 400 500

Dŵr a charthffosiaeth 2,800 3,400 500 19.0 1,100 1,700

Adeiladu 33,700 36,500 2,800 8.3 11,900 14,700

Y fasnach gyfanwerthu a

manwerthu 59,300 65,400 6,000 10.2 24,000 30,000

Trafnidiaeth a storio 14,600 14,900 300 2.1 5,700 6,000

Llety a bwyd 26,600 29,800 3,200 12.2 11,500 14,800

Y cyfryngau 2,600 2,500 -200 -7.2 1,000 800

Technoleg gwybodaeth 5,000 5,600 600 11.8 1,800 2,400

Cyllid ac yswiriant 6,800 7,800 1,000 14.6 2,700 3,700

Eiddo tirol 6,100 6,600 600 9.6 2,600 3,200

Gwasanaethau

proffesiynol 18,100 20,200 2,100 11.7 7,400 9,600

Gwasanaethau cymorth 21,500 24,100 2,600 12.2 8,700 11,400

Gweinyddiaeth gyhoeddus

ac amddiffyn 29,900 29,800 -100 -0.5 11,000 10,800

Addysg 43,700 43,300 -500 -1.1 17,900 17,400

Iechyd a gwaith

cymdeithasol 62,600 64,600 2,000 3.2 25,000 27,100

Y celfyddydau ac adloniant 11,700 12,500 900 7.4 4,900 5,700

Gwasanaethau eraill 14,400 14,800 500 3.3 6,100 6,500

Pob diwydiant 416,200 429,800 13,600 3.3 163,000 176,600


Nodiadau: mae’r ffigurau wedi’u talgrynnu i’r cant agosaf, er bod canrannau yn seiliedig ar ffigurau heb eu

talgrynnu.

Mae'r ffigurau ar gyfer cloddio a chwarela wedi'u hepgor oherwydd sylfaen isel iawn.

Mae ‘Ehangu’ yn golygu galw yn sgil ehangu, mae ‘Ymadawiadau’ yn golygu galw yn sgil ymadawiadau, ac

mae ‘Cyfanswm’ yn golygu cyfanswm y gofyniad.

Dylid ystyried ffigurau galw yn sgil ymadawiadau a chyfanswm y gofyniad ar gyfer y sectorau fel ffigurau

dangosol yn unig.

Lle mae ffigurau ar goll, mae'r ffigurau hynny'n is na maint gofynnol sylfaen 2014 o 1,000.

Tudalen 88 o 113

7.5 Amcanestyniadau yn ôl galwedigaeth

Rhagwelir y bydd cynnydd mawr seiliedig ar dwf rhwng 2014 a 2024 mewn

galwedigaethau sgiliau uwch ym meysydd gwaith rheoli, proffesiynol a phroffesiynol a

thechnegol cysylltiedig (Tabl 7.3). O’r grwpiau hyn, rhagwelir mai dim ond y

galwedigaethau gwasanaethau diogelu a fydd yn gostwng. Mae’n debyg y bydd y grwpiau

galwedigaethol hyn yn ei gwneud yn ofynnol i unigolion feddu ar gymwysterau lefel uwch.

Mae’r cynnydd yn y tri grŵp galwedigaethol hyn (SOC 2010 Prif grwpiau 1-3)13 yn parhau

â thueddiadau mwy hirdymor, a rhagwelir y bydd y grŵp hwn yn gyfrifol am 40.5 y cant o

gyflogaeth yng Nghymru yn 2024 o’i gymharu â 37.3 y cant ym 2014.

Yn ogystal â galwedigaethau sgiliau uwch, rhagwelir cynnydd mawr mewn cyflogaeth ar

gyfer y rheini mewn galwedigaethau gwasanaeth gofal personol. Y cynnydd hwn o 4,400

yw'r cynnydd cyffredinol mwyaf o blith yr holl alwedigaethau a rhagwelir y bydd yn arwain

at dwf yn y lefelau cyflogaeth yn yr alwedigaeth hon o 36,700 yn 2014 i 41,100 yn 2024.

Gellir tybio bod hyn yn adlewyrchu'r materion demograffig sy'n wynebu Gogledd Cymru,

Cymru a'r DU.

Rhagwelir mai galwedigaethau gwasanaeth cwsmeriaid a fydd yn gweld y cynnydd mwyaf

o ran canran o blith yr holl alwedigaethau - cynnydd o 20.1 y cant rhwng 2014 a 2024, o

6,800 i 8,200.

O safbwynt galwedigaethau lefel sgiliau canolig, rhagwelir y bydd y sector ysgrifenyddol a

galwedigaethau cysylltiedig yn gostwng yn sylweddol i 31.6 y cant (gostyngiad net o

3,200). Rhagwelir y bydd y sector gweinyddol yn gostwng hefyd o 1,100 (3.3 y cant).

Hefyd, rhagwelir y bydd crefftau amaethyddol medrus a chrefftau cysylltiedig yn gostwng

19.7 y cant, crefftau medrus gwaith metel, trydanol ac electronig yn gostwng 8.2 y cant, a

chrefftau tecstilau, argraffu a chrefftau medrus eraill yn gostwng 7.9 y cant. Rhagwelir

cynnydd o 4.6 ar gyfer crefftau adeiladu medrus, ond colledion swyddi net mewn

galwedigaethau masnachau medrus (SOC 2010 Prif grwpiau 5) hyd at 2024.

O ran y galwedigaethau sgiliau is, mae’r amcanestyniadau twf yn gymysg. Fel y nodwyd

uchod, rhagwelir lefelau twf uchel ar gyfer galwedigaethau gofal personol a

galwedigaethau gwasanaeth cwsmeriaid. Fodd bynnag, rhagwelir gostyngiad sylweddol yn

y niferoedd sy’n gweithio mewn galwedigaethau gweithredwyr prosesau, peirianwaith a

pheiriannau, a swyddi gwerthu.

Bydd pob galwedigaeth, hyd yn oed y rheini y rhagwelir y byddant yn lleihau, yn gofyn am

bobl newydd i ddod i mewn i’r galwedigaethau hyn er mwyn cymryd lle’r rheini sy’n gadael

y farchnad lafur. Mae galw yn sgil ymadawiadau ar ei uchaf mewn galwedigaethau

gwasanaeth gofal personol a galwedigaethau gweinyddol, a rhagwelir mai 15,900, 14,400

a 13,900 (yn y drefn honno) yw’r galw a ragwelir yn sgil ymadawiadau ar gyfer y

galwedigaethau hyn.

13

I gael rhagor o wybodaeth am ddiffiniadau o alwedigaethau gweler Atodiad B.

Tudalen 89 o 113

O ganlyniad i’r galw hwn yn sgil ymadawiadau, mae cyfanswm y gofyniad yn gadarnhaol

ar gyfer pob galwedigaeth. Mae cyfanswm y gofyniad rhwng 2014 a 2024 yng Nghymru ar

ei uchaf ar gyfer:

galwedigaethau gwasanaeth gofal personol (20,200);

athrawon a gweithwyr addysg proffesiynol (15,500);

galwedigaethau gweinyddiaeth a gwasanaeth elfennol (13,900);

galwedigaethau gweinyddol (13,300);

gweithwyr iechyd proffesiynol (13,200);

gweithwyr busnes a gwasanaethau cyhoeddus cysylltiol proffesiynol (10,900);

rheolwyr a chyfarwyddwyr corfforaethol (10,300).

Mae cynnwys galwedigaethau gweinyddiaeth a gwasanaeth elfennol ar y rhestr hon yn

dangos yr angen am unigolion i lenwi rolau y gellid eu hystyried yn rhai â sgiliau is yn y

dyfodol.

Tudalen 90 o 113

Tabl 7.3: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl galwedigaeth,

2014-2024

2014 2024 Ehangu

% Ehangu

Ymadawiadau Cyfanswm

11 Rheolwyr a chyfarwyddwyr corfforaethol

18,600 21,800 3,200 17.2 7,100 10,300

12 Rheolwyr a pherchenogion eraill 12,300 13,500 1,200 9.9 5,900 7,200

21 Gweithwyr proffesiynol gwyddoniaeth, ymchwil, peirianneg a thechnoleg

13,000 14,300 1,300 10.1 4,000 5,300

22 Gweithwyr iechyd proffesiynol 23,300 27,100 3,700 16.0 9,500 13,200

23 Athrawon a gweithwyr addysg proffesiynol

28,100 31,100 3,100 10.9 12,400 15,500

24 Gweithwyr busnes, y cyfryngau a gwasanaethau cyhoeddus proffesiynol

13,100 14,900 1,800 13.6 5,600 7,400

31 Gweithwyr proffesiynol cysylltiol gwyddoniaeth, peirianneg a thechnoleg

5,900 6,000 100 1.4 1,800 1,900

32 Gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol cysylltiol proffesiynol

7,800 9,000 1,200 15.3 3,000 4,200

33 Galwedigaethau gwasanaethau diogelu

5,200 4,800 -300 -6.6 1,200 900

34 Galwedigaethau diwylliant, y cyfryngau a chwaraeon

6,500 7,300 800 12.4 2,800 3,600

35 Gweithwyr busnes a gwasanaethau cymdeithasol cysylltiol proffesiynol

21,300 24,100 2,800 13.2 8,100 10,900

41 Galwedigaethau gweinyddol 34,900 33,700 -1,100 -3.3 14,400 13,300

42 Galwedigaethau ysgrifenyddol a chysylltiedig

10,200 7,000 -3,200 -31.6 4,400 1,200

51 Crefftau amaethyddol a chysylltiedig medrus

11,300 9,100 -2,200 -19.7 5,400 3,200

52 Crefftau metel, trydanol ac electronig medrus

17,700 16,200 -1,500 -8.2 5,300 3,800

53 Crefftau adeiladu medrus 21,100 22,100 1,000 4.6 7,100 8,100

54 Tecstilau, argraffu a chrefftau medrus eraill

10,400 9,600 -800 -7.9 3,800 3,000

61 Galwedigaethau gwasanaeth gofal personol

36,700 41,100 4,400 11.9 15,900 20,200

62 Galwedigaethau hamdden, teithio a gwasanaeth personol cysylltiedig

8,900 8,800 -100 -1.4 4,000 3,900

71 Galwedigaethau gwerthu 26,100 24,700 -1,400 -5.3 10,000 8,600

72 Galwedigaethau gwasanaethau cwsmeriaid

6,800 8,200 1,400 20.1 2,400 3,800

81 Gweithredwyr prosesau, peirianwaith a pheiriannau

21,300 19,100 -2,300 -10.6 6,400 4,100

82 Gyrwyr a gweithredwyr trafnidiaeth a pheiriannau symudol

11,500 12,000 500 4.1 5,100 5,600

91 Crefftau elfennol a galwedigaethau cysylltiedig

9,600 9,800 200 1.8 3,200 3,400

92 Galwedigaethau gweinyddiaeth a gwasanaeth elfennol

34,500 34,600 0 0.1 13,900 13,900

Pob galwedigaeth 416,200 429,800 13,600 3.3 163,000 176,600



talgrynnu.

Mae ‘Ehangu’ yn golygu galw yn sgil ehangu, mae ‘Ymadawiadau’ yn golygu galw yn sgil ymadawiadau, ac mae ‘Cyfanswm’ yn golygu cyfanswm y gofyniad.

Tudalen 91 o 113

7.6 Amcanestyniadau yn ôl cymwysterau

Er y gellir defnyddio lefel cymwysterau i gynrychioli sgiliau, mae hefyd yn bosibl edrych ar

sut y rhagwelir y bydd lefelau cymwysterau’r rhai mewn cyflogaeth yn newid rhwng 2014 a

2024.

Mae Ffigur 7.2 yn dangos y newidiadau sydd wedi digwydd ac sy’n debygol o ddigwydd yn

ôl y rhagolygon rhwng 2004 a 2024 yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru. Gellir gweld y

cynnydd mewn cymwysterau lefel uwch ymhlith y rhai mewn cyflogaeth yn amlwg. Rhwng

2004 a 2024, rhagwelir y bydd cyfran y rheini mewn cyflogaeth sydd â chymwysterau

FfCCh lefel 4-6 yn dyblu bron o 22.5 y cant i 39.6 y cant. Rhagwelir y bydd cyfran y rheini

mewn cyflogaeth sydd â chymwysterau lefelau 7-8 hefyd yn dyblu bron o 6.1 y cant i 11.5.

Mae hyn yn golygu erbyn 2024 y rhagwelir y bydd dros hanner y rhai mewn cyflogaeth yng

Nghymru yn meddu ar gymwysterau lefel 4 neu uwch. Mae hyn mewn cyferbyniad â thua

chwarter yn 2004.

Gwelir y gwrthwyneb ar gyfer y rheini nad ydynt yn meddu ar unrhyw gymwysterau. Roedd

12.3 y cant o’r rhai mewn cyflogaeth yng Nghymru yn 2004 heb unrhyw gymwysterau, a

rhagwelir y bydd y ganran hon yn disgyn i 1.9 y cant yn unig yn 2024. Yn yr un modd

rhagwelir y bydd cyfran y rhai mewn cyflogaeth sydd wedi cymhwyso i lefel 1 yn gostwng o

17.9 y cant i 8.4 y cant. Rhagwelir gostyngiad bach ar gyfer cyfran y rheini mewn

cyflogaeth sydd wedi cymhwyso i lefel 2, ac nid oes llawer o newid o gwbl yng nghyfran y

rhai sydd wedi cymhwyso i lefel 3.

Ffigur 7.2: Amcanestyniadau cyflogaeth ar sail lefel cymhwyster, 2004-2024, Cymru


Tudalen 92 o 113

O edrych ar lefelau cymwysterau unigol (Ffigur 3) gwelir mai FfCCh 6 yw’r prif sbardun

sy’n sail i’r cynnydd a rhagwelir mewn FfCCh lefel 4-6 rhwng 2014 a 2024. Prin yw’r newid

a ragwelir ar gyfer FfCCh lefel 5, er y disgwylir cynnydd ar gyfer FfCCh lefel 4. Rhagwelir

cynnydd mawr ar gyfer FfCCh lefel 7, a rhagwelir y bydd nifer y rhai â chymhwyster FfCCh

lefel 8 yn cynyddu rhwng 2014 a 2024.

Ffigur 7.3: Amcanestyniadau o newid mewn cyflogaeth ar sail lefelau wedi’u

datgyfuno yng N Cymru, 1994-2024


Er y rhagwelir gostyngiad mawr yng nghyfran a nifer y rhai mewn cyflogaeth nad ydynt yn

meddu ar unrhyw gymwysterau neu gymwysterau isel mae’n werth nodi y bydd angen

nifer sylweddol o weithwyr o hyd i gymryd lle’r rhai a fydd yn gadael y farchnad lafur yn y

meysydd hyn (Tabl 7.4). Er y rhagwelir y bydd nifer (gyfunol) y bobl mewn cyflogaeth nad

oes ganddynt unrhyw gymwysterau neu gymwysterau isel (FfCCh lefel 1) yn gostwng tua

35,100, bydd angen tua 31,200 o bobl o hyd ar y lefelau hyn i gymryd lle’r rheini sydd wedi

gadael y farchnad lafur. Mae hyn hefyd yn wir am FfCCh lefelau 2 a 3 y rhagwelir y bydd

colledion mewn cyflogaeth ar eu cyfer hwy hefyd, ond y bydd angen mwy na 33,000 o

weithwyr yr un arnynt i gymryd lle’r rhai a fydd yn gadael y farchnad lafur.

Tudalen 93 o 113

Tabl 7.4: Y newid rhagweledig yn lefel cymwysterau'r rheini mewn cyflogaeth yn Ne-

ddwyrain Cymru, 2014-2024

2014 2024 Ehangu Ymadawiadau Cyfanswm

FfCCh 7-8 44,300 49,300 5,000 17,400 22,300

FfCCh 4-6 118,600 170,000 51,400 46,500 97,800

FfCCh 3 88,500 83,600 -4,800 34,600 29,800

FfCCh 2 85,200 82,400 -2,800 33,400 30,500

FfCCh 1 52,500 36,200 -16,300 20,600 4,300

Dim cymwysterau

27,100 8,300 -18,800 10,600 -8,200

Cyfanswm

416,200 429,800 13,600 163,000 176,600

% cyfran % cyfran % newid % o lefel 2014

FfCCh 7-8 10.7 11.5 11.2 50.4

FfCCh 4-6 28.5 39.6 43.3 82.5

FfCCh 3 21.3 19.5 -5.5 33.7

FfCCh 2 20.5 19.2 -3.3 35.8

FfCCh 1 12.6 8.4 -31 8.1

Dim cymwysterau

6.5 1.9 -69.4 -30.3

Cyfanswm 100 100 3.3 42.4



talgrynnu.

Mae ‘Ehangu’ yn golygu galw yn sgil ehangu, mae ‘Ymadawiadau’ yn golygu galw yn sgil ymadawiadau, ac

mae ‘Cyfanswm’ yn golygu cyfanswm y gofyniad.

Casgliad

Mae'r amcanestyniadau'n awgrymu y bydd symudiad parhaus tuag at gymwysterau uwch

a galwedigaethau sgiliau uwch yng Ngogledd Cymru ac ar draws demograffeg ehangach

Cymru a'r DU. Fodd bynnag, mae rhai galwedigaethau sgiliau is yn dangos twf (gyda

gwasanaeth gofal personol yn dangos twf uchel iawn) a bydd angen cyflogi gweithwyr

newydd i gymryd lle’r rheini sydd wedi gadael y farchnad lafur ym mhob sector,

galwedigaeth a lefel cymhwyster.

Er y dylid defnyddio amcanestyniadau o ran data yn ofalus ynghyd â nodi cafeatau

perthnasol, mae llawer o’r newidiadau a ragwelir yn debygol o fod mewn ymateb i

dueddiadau hirdymor mewn demograffeg (y cynnydd mewn galwedigaethau gwasanaeth

gofal personol) a newid technolegol (y gostyngiad mewn galwedigaethau ysgrifenyddol a

galwedigaethau cysylltiedig).

Tudalen 94 o 113

Mae'r amcanestyniadau hyn yn cynrychioli un dyfodol posibl nad oes angen i ni gael ein

cyfyngu iddo - gall camau gweithredu a gymerir nawr ac yn y dyfodol agos newid sefyllfa'r

farchnad lafur yn 2024.

Tudalen 95 o 113

Atodiad A: Dyfodol Gwaith 2014-2024: Diffiniadau sector

Mae’r tabl isod yn dangos sut mae’r diffiniad o’r chwe sector eang a ddefnyddir yn Dyfodol Gwaith yn cyd-fynd â’r system 22 sector fwy dadgyfunedig a ddefnyddir hefyd. Rhoddir codau SIC 2007 (Dosbarthiad Diwydiannol Safonol) hefyd. Working Futures – 6 Sector Eang Working Futures – 22 Sector

Rhif Enw Rhif Enw SIC2007

1 Sector cynradd a chyfleustodau 1 Amaethyddiaeth (01-03)

2 Cloddio a chwarela (05-09)

6 Trydan a nwy (35)

7 Dŵr a charthffosiaeth (36-39)

2 Gweithgynhyrchu 3 Bwyd a diod (10-12)

4 Peirianneg (26-28)

5 Gweddill gweithgynhyrchu (13-25) (29-33)

3 Adeiladu 8 Adeiladu (41-43)

4 Masnach, llety a thrafnidiaeth 9 Y fasnach gyfanwerthu a manwerthu

(45-47)

10 Trafnidiaeth a storio (49-53)

11 Llety a bwyd (55-56)

5 Busnes a gwasanaethau eraill 12 Y cyfryngau (58-60) (63)

13 TG (61-62)

14 Cyllid ac yswiriant (64-66)

15 Eiddo tirol (68)

16 Gwasanaethau proffesiynol (69-75)

17 Gwasanaethau cymorth (77-82)

21 Y celfyddydau ac adloniant (90-93)

22 Gwasanaethau eraill (94-96)

6 Gwasanaethau nad ydynt ar gyfer y farchnad

18 Gweinyddiaeth gyhoeddus ac amddiffyn

(84)

19 Addysg (85)

20 Iechyd a gwaith cymdeithasol (86-88)

Tudalen 96 o 113

Atodiad B: Dyfodol Gwaith 2014-2024: Diffiniadau o alwedigaethau

Mae’r tabl isod yn dangos sut mae’r diffiniad o naw galwedigaeth eang (SOC 2010 Prif Grŵp) a ddefnyddir yn Dyfodol Gwaith yn cyd-fynd â’r

system 25 galwedigaeth fwy dadgyfunedig a ddefnyddir hefyd (SOC 2010 Is-grŵp). Rhoddir codau SOC 2010 (Dosbarthiad Diwydiannol

Safonol) hefyd.

Working Futures – 9 Galwedigaeth Eang Working Futures – 25 Galwedigaeth

SOC 2010 Cod Prif Grŵp

Enw SOC 2010 Cod Is-grŵp

Enw

1 Rheolwyr, cyfarwyddwyr ac uwch swyddogion


12 Rheolwyr a pherchenogion eraill

2 Galwedigaethau proffesiynol 21 Gweithwyr proffesiynol gwyddoniaeth, ymchwil, peirianneg a thechnoleg

22 Gweithwyr iechyd proffesiynol



3 Proffesiynol a thechnegol cyswllt 31 Gweithwyr proffesiynol cysylltiol gwyddoniaeth, peirianneg a thechnoleg





4 Gweinyddol ac ysgrifenyddol 41 Galwedigaethau gweinyddol


5 Galwedigaethau crefftau medrus 51 Crefftau amaethyddol a chysylltiedig medrus


53 Crefftau adeiladu medrus


6 Gofalu, hamdden a gwasanaethau eraill 61 Galwedigaethau gwasanaeth gofal personol


7 Gwerthiant a gwasanaeth cwsmeriaid 71 Galwedigaethau gwerthu


8 Gweithredwyr prosesau, peirianwaith a 81 Gweithredwyr prosesau, peirianwaith a pheiriannau

Tudalen 97 o 113

pheiriannau


9 Galwedigaethau elfennol 91 Crefftau elfennol a galwedigaethau cysylltiedig


Tudalen 98 o 113

Atodiad C: Darllen pellach

Mae'r atodiad hwn yn darparu cyfres o ddolenni sy'n darparu manylion pellach am y pynciau a'r ffynonellau a drafodwyd yn Adroddiad Rhanbarthol Gwybodaeth am y Farchnad Lafur Gogledd Cymru. StatsCymru

StatsCymru yw cronfa rhad ac am ddim ar-lein Llywodraeth Cymru ar gyfer data

ystadegol manwl i Gymru. Mae StatsCymru yn gadael i ddefnyddwyr edrych a thrin data

ar y sgrin, gan gynnwys y gallu i gynhyrchu siartiau. Gellir lawrlwytho data mewn sawl

fformat a ellir ei cadw neu rannu. Mae'r system yn cynnwys bron i 1,000 set o ddata, ac

yn cynnwys gwybodaeth allweddol ar poblogaeth, yr economi, gwariant a perfformaid

llywodraeth, yn ogystal a amgylchedd, addysg, trafnidiaeth a iechyd.

Mae'r rhan fwyaf o'r wybodaeth ym mhenodau dau i bump yn deillio o StatsCymru ac

mae'n bosibl trin y data hwn mewn ffyrdd eraill sydd o ddiddordeb i'r darllenydd.

https://statscymru.llyw.cymru/Catalogue

Ystadegau ac Ymchwil ar llyw.Cymru

Yr adran Ystadegau ac Ymchwil ar wefan Llywodraeth Cymru yw'r brif ffynhonnell

annibynnol o ran cyhoeddi ystadegau swyddogol cyfredol a hanesyddol, ac ymchwil

gymdeithasol ac economaidd sy'n ymwneud â Chymru. Mae'n cynnwys amryw o

adroddiadau a bwletinau ar y data sydd wedi'u cynnwys yn yr adroddiad hwn:

http://gov.wales/statistics-and-research//?skip=1&lang=cy

Mae hyn yn cynnwys proffiliau chwarterol rhanbarthol o'r economi a'r farchnad lafur:

http://gov.wales/statistics-and-research/regional-economic-labour-market-

profiles/?skip=1&lang=cy

https://statswales.gov.wales/Catalogue

http://gov.wales/statistics-and-research/?lang=en

http://gov.wales/statistics-and-research/regional-economic-labour-market-profiles/?lang=en

http://gov.wales/statistics-and-research/regional-economic-labour-market-profiles/?lang=en

Tudalen 99 o 113

Anghenion o ran sgiliau Cymraeg mewn wyth sector

Mae pennod pump yn defnyddio arolwg o farn cyflogwyr am sgiliau Cymraeg. Gellir

gweld yr adroddiad llawn yma:

http://cymru.gov.uk/statistics-and-research/welsh-language-skills-needs-eight-

sectors/?lang=cy

Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015

Yr Arolwg Sgiliau Cyflogwyr yw'r ffynhonnell ar gyfer barn cyflogwyr am sgiliau a

hyfforddiant ym mhennod chwech. Ceir rhagor o wybodaeth am yr arolwg hwn isod:

Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015: Adroddiad Cymru: http://gov.wales/statistics-and-research/uk-commission-employment-skills-employer-skills-survey/?skip=1&lang=cy

Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015: Adroddiad Cymru: https://www.gov.uk/government/publications/ukces-employer-skills-survey-2015-Cymru-toolkit Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015 - Adroddiad y DU: Adroddiad Technegol, cyhoeddwyd Ionawr 2016; gwelwch https://www.gov.uk/government/publications/ukces-employer-skills-survey-2015-uk-report Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015 - Adroddiad y DU: Dogfennau atodol https://www.gov.uk/government/publications/ukces-employer-skills-survey-2015-supplementary-documents Dyfodol Gwaith

Mae'r amcanestyniadau cyflogaeth ym mhennod 7 yn deillio o Dyfodol Gwaith 2014-24. Ceir rhagor o ddeunydd isod. Gwefan Comisiwn y DU dros Gyflogaeth a Sgiliau’r DU - Dyfodol Gwaith 2014-2024:






https://www.gov.uk/government/publications/ukces-employer-skills-survey-2015-wales-toolkit

https://www.gov.uk/government/publications/ukces-employer-skills-survey-2015-wales-toolkit

https://www.gov.uk/government/publications/ukces-employer-skills-survey-2015-uk-report



https://www.gov.uk/government/publications/ukces-employer-skills-survey-2015-supplementary-documents

https://www.gov.uk/government/publications/ukces-employer-skills-survey-2015-supplementary-documents


Tudalen 100 o 113

Prif Adroddiad Dyfodol Gwaith 2014-2024:

https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/513801/

Working_Futures_final_evidence-report.pdf

Atodiadau Dyfodol Gwaith 2014-2024 (yn cynnwys data ar Gymru):

https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/523332/

Working_Futures_Annexes.pdf

Llyfrau Gwaith Excel Cymru - Dyfodol Gwaith 2014-2024:

https://www.gov.uk/government/statistics/labour-market-projections-for-wales

https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/513801/Working_Futures_final_evidence_report.pdf

https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/513801/Working_Futures_final_evidence_report.pdf

https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/523332/Working_Futures_Annexes_1424.pdf

https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/523332/Working_Futures_Annexes_1424.pdf

https://www.gov.uk/government/publications/ukces-labour-market-projections-for-wales-2014-to-2024

Tudalen 101 o 113

Atodiad D: Ffigurau ychwanegol o Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015 ar gyfer De-

orllewin a Chanolbarth Cymru

Fel y nodwyd yn adrannau 6.1 a 6.2, roedd angen cyflwyno ffigurau o Arolwg Sgiliau Cyflogwyr 2015 ar y sgiliau sy'n brin mewn swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau yn ardaloedd De-orllewin a Chanolbarth Cymru gyda'i gilydd. Hynny gan fod 24 o sefydliadau yn unig yng Nghanolbarth Cymru a 41 yn Ne-orllewin Cymru wedi nodi bod ganddynt swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau. Mae canllawiau'r arolwg yn datgan na ellir cyhoeddi ffigurau o samplau o lai na 25 sefydliad a dylid dehongli ffigurau o samplau rhwng 25 a 49 o sefydliadau yn ofalus. Mae'r atodiad hwn yn sôn am y sgiliau sy'n brin mewn swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau yn Ne-orllewin Cymru (er y dylid eu dehongli'n ofalus). Mae hefyd yn sôn am y sgiliau sy'n brin mewn bylchau o ran sgiliau yn Ne-orllewin a Chanolbarth Cymru. Cafodd y ddau ranbarth eu cyfuno ym mhennod 6 ar gyfer bylchau mewn sgiliau er mwyn gallu cymharu'r ffigurau â'r rheini ar gyfer sgiliau sy'n brin mewn swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau. Ffigur D.1: Sgiliau pobl a phersonol sy'n brin ymhlith ymgeiswyr

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Yr holl sefydliadau gyda swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau - hyd at 2 alwedigaeth yn ôl y rhestr newydd o ddisgrifyddion sgiliau (De-orllewin Cymru - 41; Cymru - 216). Dylid trin y ffigurau ar gyfer De-orllewin Cymru yn ofalus oherwydd maint isel y sylfaen.

Tudalen 102 o 113

Ffigur D.2: Sgiliau technegol ac ymarferol sy'n brin ymhlith ymgeiswyr

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Yr holl sefydliadau gyda swyddi gwag oherwydd prinder sgiliau - hyd at 2 alwedigaeth yn ôl y rhestr newydd o ddisgrifyddion sgiliau (De-orllewin Cymru - 41; Cymru - 216). Dylid trin y ffigurau ar gyfer De-orllewin Cymru yn ofalus oherwydd maint isel y sylfaen.

Tudalen 103 o 113

Ffigur D.3: Sgiliau pobl a phersonol y mae angen eu gwella

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad gyda bylchau mewn sgiliau - hyd at 2 alwedigaeth yn ôl y rhestr newydd o ddisgrifyddion sgil (De-orllewin Cymru - 115, Canolbarth Cymru - 64; Cymru - 572).

Tudalen 104 o 113

Ffigur D.4: Sgiliau technegol ac ymarferol y mae angen eu gwella

Ffynhonnell: Arolwg Sgiliau Cyflogwr 2015 Sylfaen: Pob sefydliad gyda bylchau mewn sgiliau - hyd at 2 alwedigaeth yn ôl y rhestr newydd o ddisgrifyddion sgil (De-orllewin Cymru - 115, Canolbarth Cymru - 64; Cymru - 572).

Tudalen 105 o 113

Atodiad E: Amcanestyniadau ychwanegol Dyfodol Gwaith 2014-15 ar gyfer De-

orllewin a Chanolbarth Cymru

Fel y nodwyd yn adran 7.2, mae'r rhan fwyaf o amcanestyniadau Dyfodol Gwaith ym mhennod 7 ar sail rhanbarthau De-orllewin a Chanolbarth Cymru gyda'i gilydd. Hynny oherwydd bod y sylfaen ar gyfer sawl sector a galwedigaeth yn y Canolbarth yn llai neu'n agos i'r lefel ofynnol o 1,000. Byddai hyn yn golygu eu bod yn anaddas i'w cyhoeddi, neu'n addas i'r cyhoeddi ond yn gymharol annibynadwy. Mae'r atodiad hwn yn cyflwyno tablau ar gyfer y rhanbarthau hyn ar wahân, ond anogir darllenwyr i ystyried effaith sylfeini bach yn 2014 wrth ddehongli'r amcanestyniadau. Yn ôl yr arfer, dylid cadw'r cafeat canlynol mewn cof hefyd. Fel yn achos pob amcanestyniad a rhagolwg, dylid ystyried mai arwydd yw'r canlyniadau yn Dyfodol Gwaith o dueddiadau a graddfeydd tebygol sy'n seiliedig ar y rhagdybiaeth y bydd patrymau ymddygiad a pherfformiad a welwyd yn y gorffennol yn parhau, yn hytrach nag edrych ar y canlyniadau hynny fel rhagolygon manwl o'r hyn a fydd yn digwydd yn y dyfodol.

Tudalen 106 o 113

Tabl E.1A: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yn Ne-orllewin Cymru, yn ôl

galwedigaeth, 2014-2024

2014 2024 Ehangu %


Amaethyddiaeth 9,800 6,900 -2,800 -28.9 3,700 900


Bwyd, diod a thybaco 3,000 3,100 0 1.5 1,100 1,100

Peirianneg 3,200 2,400 -800 -25.2 1,000 200

Gweddill gweithgynhyrchu 21,800 19,900 -1,800 -8.4 7,100 5,300

Trydan a nwy - - - - - -

Dŵr a charthffosiaeth 2,300 2,800 500 21.0 900 1,400

Adeiladu 23,900 26,000 2,100 8.8 8,500 10,600


manwerthu 45,600 50,700 5,200 11.3 18,600 23,700


Llety a bwyd 19,500 22,100 2,600 13.2 8,500 11,100

Y cyfryngau 1,900 1,800 -100 -6.8 700 600

Technoleg gwybodaeth 4,000 4,400 500 11.5 1,500 1,900

Cyllid ac yswiriant 5,800 6,700 900 14.7 2,300 3,200

Eiddo tirol 4,300 4,700 400 9.0 1,900 2,200

Gwasanaethau proffesiynol 13,000 14,500 1,500 11.5 5,300 6,800

Gwasanaethau cymorth 17,400 19,600 2,100 12.3 7,100 9,200


ac amddiffyn 24,300 24,100 -100 -0.5 8,800 8,700

Addysg 32,300 32,000 -300 -1.0 13,200 12,900

Iechyd a gwaith

cymdeithasol 49,100 50,700 1,600 3.3 19,600 21,200



Pob diwydiant 312,100 324,600 12,500 4.0 122,400 135,000



talgrynnu.

(-) mae'r ffigurau ar gyfer cloddio a chwarela wedi'u hepgor oherwydd sylfaen isel iawn.

Mae ‘Ehangu’ yn golygu galw yn sgil ehangu, mae ‘Ymadawiadau’ yn golygu galw yn sgil ymadawiadau,

ac mae ‘Cyfanswm’ yn golygu cyfanswm y gofyniad.

Dylid ystyried ffigurau galw yn sgil ymadawiadau a chyfanswm y gofyniad ar gyfer y sectorau fel ffigurau dangosol yn unig.

Tudalen 107 o 113

Tabl E.1B: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl


2014 2024 Ehangu %


Amaethyddiaeth 7,700 5,000 -2,700 -35.1 2,800 100


Bwyd, diod a thybaco 1,800 1,900 0 2.4 700 700

Peirianneg 2,200 1,700 -500 -23.1 700 200

Gweddill gweithgynhyrchu 5,200 4,800 -400 -7.4 1,700 1,300

Trydan a nwy - - - - - -

Dŵr a charthffosiaeth - - - - - -

Adeiladu 9,800 10,500 700 7.1 3,400 4,100


manwerthu 13,800 14,600 900 6.3 5,400 6,300


Llety a bwyd 7,000 7,700 700 9.6 3,000 3,700

Y cyfryngau - - - - - -

Technoleg gwybodaeth 1,000 1,100 100 13.2 400 500

Cyllid ac yswiriant - - - - - -

Eiddo tirol 1,700 1,900 200 11.1 700 900

Gwasanaethau proffesiynol 5,100 5,800 600 12.1 2,100 2,800

Gwasanaethau cymorth 4,100 4,500 500 11.9 1,600 2,100


ac amddiffyn 5,700 5,600 0 -0.3 2,100 2,100

Addysg 11,400 11,200 -100 -1.2 4,600 4,500

Iechyd a gwaith

cymdeithasol 13,500 13,900 400 3.1 5,400 5,800



Pob diwydiant 104,100 105,200 1,100 1.0 40,600 41,600



talgrynnu.

(-) mae'r ffigurau ar gyfer cloddio a chwarela wedi'u hepgor oherwydd sylfaen isel iawn.



Dylid ystyried ffigurau galw yn sgil ymadawiadau a chyfanswm y gofyniad ar gyfer y sectorau fel ffigurau dangosol yn unig.

Tudalen 108 o 113

Tabl E.2A: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yn Ne-orllewin Cymru, yn ôl


2014 2024 Ehangu

% Ehangu



14,200 16,700 2,500 17.8 5,400 7,900

12 Rheolwyr a pherchenogion eraill 9,000 10,100 1,000 11.5 4,400 5,500


9,800 10,900 1,000 10.4 3,000 4,000

22 Gweithwyr iechyd proffesiynol 18,200 21,200 2,900 16.0 7,400 10,300


21,000 23,300 2,300 11.1 9,300 11,600


9,900 11,300 1,400 13.9 4,200 5,600


4,500 4,500 100 1.6 1,300 1,400


6,100 7,000 900 15.4 2,300 3,300


4,100 3,900 -300 -6.7 1,000 700


4,900 5,400 600 12.2 2,100 2,700


16,300 18,500 2,200 13.6 6,200 8,400

41 Galwedigaethau gweinyddol 26,600 25,800 -800 -3.1 11,000 10,200


7,700 5,200 -2,400 -31.7 3,300 900


6,700 5,700 -1,000 -14.6 3,300 2,400


13,200 12,200 -1,000 -7.8 4,000 2,900

53 Crefftau adeiladu medrus 15,200 16,000 800 5.0 5,100 5,900


7,800 7,200 -600 -7.4 2,900 2,300


28,200 31,600 3,400 12.1 12,200 15,600


6,500 6,400 -100 -1.3 2,900 2,900

71 Galwedigaethau gwerthu 19,900 19,000 -900 -4.5 7,700 6,800


5,200 6,300 1,100 20.5 1,800 2,900


15,800 14,200 -1,600 -10.2 4,700 3,100


8,500 8,900 400 5.2 3,800 4,200


7,000 7,300 300 4.4 2,400 2,700


25,900 26,200 200 0.9 10,500 10,700




talgrynnu.


Tudalen 109 o 113

Tabl E.2B: Y newid rhagweledig mewn cyflogaeth yng Nghymru, yn ôl


2014 2024 Ehangu

% Ehangu



4,500 5,200 700 15.4 1,700 2,400

12 Rheolwyr a pherchenogion eraill 3,200 3,400 200 5.4 1,500 1,700


3,200 3,500 300 9.2 1,000 1,300

22 Gweithwyr iechyd proffesiynol 5,100 5,900 800 15.8 2,100 2,900


7,100 7,900 700 10.3 3,100 3,900


3,300 3,700 400 12.6 1,400 1,800


1,500 1,500 0 0.6 400 400


1,700 2,000 300 15.0 700 900


1,000 1,000 -100 -6.1 300 200


1,600 1,900 200 12.9 700 900


5,000 5,600 600 11.7 1,900 2,500

41 Galwedigaethau gweinyddol 8,200 7,900 -300 -3.7 3,400 3,100


2,500 1,700 -800 -31.5 1,100 300


4,600 3,400 -1,200 -27.0 2,100 900


4,400 4,000 -400 -9.5 1,300 900

53 Crefftau adeiladu medrus 5,900 6,100 200 3.6 2,000 2,200


2,600 2,400 -200 -9.3 1,000 700


8,500 9,400 1,000 11.3 3,600 4,600


2,400 2,300 0 -1.5 1,100 1,000

71 Galwedigaethau gwerthu 6,200 5,700 -500 -8.1 2,300 1,800


1,600 1,900 300 18.5 500 800


5,600 4,900 -700 -11.9 1,600 1,000


3,100 3,100 0 1.0 1,300 1,400


2,600 2,500 -100 -5.0 900 700


8,600 8,400 -200 -2.2 3,400 3,200




talgrynnu.


Tudalen 110 o 113

Ffigur E.1A: Amcanestyniadau cyflogaeth ar sail lefel cymhwyster, 2004-2024, De-

orllewin Cymru


Ffigur E.1B: Amcanestyniadau cyflogaeth ar sail lefel cymhwyster, 2004-2024,

Canolbarth Cymru


Tudalen 111 o 113

Ffigur E.2A: Amcanestyniadau o newid mewn cyflogaeth ar sail lefelau wedi’u

datgyfuno yn Ne-orllewin Cymru, 1994-2024


Ffigur E.2B: Amcanestyniadau o newid mewn cyflogaeth ar sail lefelau wedi’u

datgyfuno yng Nghanolbarth Cymru, 1994-2024


Tudalen 112 o 113

Tabl E.3A: Y newid rhagweledig yn lefel cymwysterau'r rheini mewn cyflogaeth yn

Ne-orllewin Cymru, 2014-2024


FfCCh 7-8 33,500 37,300 3,800 13,100 17,000

FfCCh 4-6 89,500 128,800 39,300 35,100 74,400

FfCCh 3 66,300 63,200 -3,100 26,000 22,900

FfCCh 2 63,700 62,000 -1,700 25,000 23,300

FfCCh 1 39,100 27,100 -12,000 15,300 3,300

Dim cymwysterau

19,900 6,200 -13,800 7,800 -5,900

Cyfanswm 312,100 324,600 12,500 122,400 135,000


FfCCh 7-8 10.7 11.5 11.5 50.7

FfCCh 4-6 28.7 39.7 43.9 83.1

FfCCh 3 21.3 19.5 -4.7 34.6

FfCCh 2 20.4 19.1 -2.7 36.5

FfCCh 1 12.5 8.3 -30.7 8.5

Dim cymwysterau

6.4 1.9 -69.1 -29.8

Cyfanswm 100 100 4.0 43.3



talgrynnu.



Tudalen 113 o 113

Tabl E.3B: Y newid rhagweledig yn lefel cymwysterau'r rheini mewn cyflogaeth

yng Nghanolbarth Cymru, 2014-2024


FfCCh 7-8 10,800 12,000 1,100 4,200 5,400

FfCCh 4-6 29,100 41,200 12,100 11,300 23,400

FfCCh 3 22,100 20,400 -1,700 8,600 6,900

FfCCh 2 21,500 20,400 -1,100 8,400 7,300

FfCCh 1 13,400 9,100 -4,300 5,200 900

Dim cymwysterau

7,100 2,100 -5,000 2,800 -2,200

Cyfanswm 104,100 105,200 1,100 40,600 41,600


FfCCh 7-8 10.4 11.4 10.6 49.6

FfCCh 4-6 27.9 39.2 41.6 80.6

FfCCh 3 21.3 19.4 -7.9 31.1

FfCCh 2 20.6 19.4 -5.2 33.8

FfCCh 1 12.9 8.7 -32.1 6.9

Dim cymwysterau

6.9 2.0 -70.4 -31.4

Cyfanswm 100 100 1.0 40.0



talgrynnu.



adroddiad rhanbarthol gwybodaeth am y farchnad lafur de … · 2020. 2. 12. · tudalen 3 o 113...

Documents