Suraphol Sreshthaputra 1

AET 323การพฒนาชมชนและการพฒนาการเกษตร (Community and Agricultural

Development)บทท 4 การเกษตร(Agriculture)

รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตรภาควชาสงเสรมและเผยแพรการเกษตรคณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลย

เชยงใหม

Suraphol Sreshthaputra 2

จดกำาเนดการเกษตรสาเหตทมนษยเรมทำาการเกษตร- จำานวนประชากรมนษยเพมมากขน- การทำาการเกษตรถอเปนความ

สำาเรจ ของมนษยในยคแรก (ยค

Neolithic ประมาณ 12,000 – 5,000 BC.)

- การทำาการเกษตรใหความมนคง (Security) และความ รวมมอกน (Sociability)

- การทำาการเกษตรเปนการหลกเลยงความหวโหย

Suraphol Sreshthaputra 3

ความหมายของการเกษตร (Agriculture) มาจากภาษาลาตน Agri + Culture

Agri หมายถง Field หรอทงกวาง

Culture หมายถง Cultivation การเขตกรรม

การเกษตร หมายถง การปลกพช (Domesticated Plant) และการเลยงสตว (Domesticated Animal) เพอใชในการดำารงชวตโดยมนษยมบทบาททสำาคญในการดำาเนนกจกรรม

Suraphol Sreshthaputra 4

Cultivation เปนกระบวนการปลกขยายพนธ ปรบปรงพนธ และการดแลรกษาทผานกระบวนการ “Domestication” มาแลว หรอเปนกระบวนการสรางแวดลอมใหม ซงเปลยนไปจากสภาพแวดลอมเดมในปา

Suraphol Sreshthaputra 5

วตถประสงคของการทำาการเกษตร1) มความแตกตางกนตงแต ระดบเกษตรกร ถง ระดบชาตระดบเกษตรกร

- เพอยงชพ - เพอรายได เพอสภาพแวดลอม–ระดบชาต

- เพอมอาหารพอเลยงประชากร เพอสงออกนำา–รายไดเขาประเทศ

Suraphol Sreshthaputra 6

ระดบชาต- เพอมอาหารพอเลยงประชากร เพอสง–ออกนำารายไดเขาประเทศ

Suraphol Sreshthaputra 7

วตถประสงคของการทำาการเกษตร2) มความแตกตางกนในชวงเวลา จากอดต

ถงปจจบน อดต - เพอยงชพ เพอแลกเปลยนสนคา เพอ

รายได ปจจบน - เพอรายได เพอสภาพแวดลอมท

ยงยน - เพอสภาพแวดลอมและ

เศรษฐกจพอเพยง3) มความแตกตางกนในดานของผรบ

ประโยชน ผรบประโยชน- เปนเกษตรกร เพอยงชพ รายได

- เปนรฐบาล เพอสงออก เพอการมงานทำา

- เปนเจาของโรงงาน เพอวตถดบ

Suraphol Sreshthaputra 8

อดต - เพอยงชพ เพอแลกเปลยนสนคา เพอรายได

Suraphol Sreshthaputra 9

วตถประสงคของการทำาการเกษตร4) มความแตกตางในรปแบบการทำาการเกษตร

การเกษตรพนบาน - เพอยงชพ - เพอออม -เพอเปนปย -เพอพธกรรม- เพอสงจำาเปนอน ๆ

การเกษตรสมยใหม - เพอเงนสด เพอ–คณภาพชวต เพอคณคาทางเศรษฐกจ

การเกษตรยงยน - เพอรกษาสภาพแวดลอม - เพอลดความเสยงจากความเสยหายจากภยธรรมชาต - เพอความสมดลของระบบนเวศ เพอเศรษฐกจพอเพยง

Suraphol Sreshthaputra 10

ลกษณะธรรมชาตของการเกษตรการเกษตรเปนวทยาศาสตรเปนวทยาศาสตรประยกตเปนสหสาขาวชา (Multi-disciplinary)เปนระบบนเวศ (Ecosystem)

หรอเรยกวา ระบบเกษตรนเวศ “Agroecosystem”หมายถง ระบบเกษตรนเวศทมการทำาการเกษตรเปนวตถประสงคหลก

Suraphol Sreshthaputra 11

คณสมบตโดยรวมของการเกษตร (System Property)

ผลตภาพ (Productivity) หรอ ความสามารถในการผลตวดจากผลผลตของระบบนน

เสถยรภาพ (Stability) ความมนคงของผลผลตทมผลจากการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม

เสมอภาค (Equitability) การกระจายของผลผลต รายได

ความยงยน (Sustainability) ความสามารถของระบบทยงรกษาระดบของผลผลต

Suraphol Sreshthaputra 12

ผลกระทบจากมนษยตอการเกษตร

ปจจยทางสงคมและการเมอง เชน ระบบเหมองฝาย ระบบการถอครองทดน มรดก ระบบทางการเมองทสามารถแกไขกฎระเบยบ ราคาตลาดโลกกบการระดมทรพยากรในการผลต

ปจจยทางวฒนธรรม เชน รสชาตอาหารกบวฒนธรรม รปแบบการเกษตรกบวฒนธรรม ระดบชนทางสงคมกบผทำาการเกษตร

Suraphol Sreshthaputra 13

ปจจยความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย มการนำาพฒนาดานการผลต มการเชอมโยงใชพลงงานรวมกน(Synergy) ทำางานรวมกนระหวางสถาบนมเครอขายการสงเสรมและพฒนา ทำาใหประสทธภาพการผลตเปลยนแปลง คณสมบตของระบบเกษตรเปลยนแปลงปจจยทางเศรษฐกจการเงน ความตองการของตลาดมผลตอการเรงระดมในการผลต เกดการผลตในเชงธรกจ

Suraphol Sreshthaputra 14

ววฒนาการทางการเกษตร (แบงตามยค 4 ยค คอ)

การเกษตรยคกอนประวตศาสตร การเกษตรยคประวตศาสตร ถง ยค

โรมนเรองอำานาจ (ยคการเชาทดนทำาการเกษตร) ยคการใชวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย (ยคการปฏวตเขยว)

Suraphol Sreshthaputra 15

ววฒนาการทางการเกษตรแบงตามวตถประสงคขนท 1 การทำาการเกษตรเพอยงชพ (Subsistence)ขนท 2 การทำาการเกษตรเพอเงนสด (Cash) หรอ ยคการใช วทยาศาสตรและเทคโนโลย (ยคการปฏวตเขยว)ขนท 3 การทำาการเกษตรเพอสภาพแวดลอม (Environment)

Suraphol Sreshthaputra 16

ขนท 1 การทำาการเกษตรเพอยงชพ Subsistence)

Suraphol Sreshthaputra 17

Suraphol Sreshthaputra 18

Suraphol Sreshthaputra 19

ขนท 2 การทำาการเกษตรเพอเงนสด (Cash) หรอ ยคการใช วทยาศาสตรและเทคโนโลย (ยคการปฏวตเขยว)

Suraphol Sreshthaputra 20

Suraphol Sreshthaputra 21

ววฒนาการ และ การปฎวตทางการเกษตร

(Agricultural Evolution / Revolution )

Welcome to the Agricultural Revolution WASHINGTON STATE UNIVERSITY

Technology Necessary for Agriculture

The techniques for gathering or harvesting cereal crops, shown above left in a tomb painting of

New Kingdom Egypt and below right in photograph of a modern Egyptian farmer, remind us how precious a commodity grain was to early civilizations. Grain was dearly bought with human sweat and diligence and

strict social organization. Most cultures quite naturally came to associate the main crops that sustained their

existence with the substance of life itself, either worshipping those plants or seeing them as symbols

of the power of life.

In the photo above, an Egyptian woman fashions a bowl out of rings of clay-- probably the oldest way of making pottery. At right, an Egyptian craftsman fashions a large container using the next level of technological development--a potter's wheel, which he moves with his foot. Technology as basic as the potter's wheel allowed early humans to enjoy the first fruits of mass production

Pottery

The discovery of techniques for turning plant and animal fibers into cloth represented a revolutionary improvement in the quality of human life. Weaving may have preceded agriculture, as it grew naturally out of basketry and the weaving of reed mats. Life in sedentary agricultural villages permitted the refinement of ancient techniques and the adoption of more complex looms, as shown above.

Suraphol Sreshthaputra 27

ววฒนาการของสงคม มนษยมววฒนาการมากกวา 50 ลานป

มการพฒนาทเรมจาก Animal Homo sapiens ( อาศยในถำา , เรรอน , ลาสตว ฯลฯ) การแบงชวงววฒนาการ

ทมา: อ.ศรายทธ ตรรตน มหาวทยาลยแมโจ วทยาเขตแพร (ตงแตหนา 27-32)Agriculture History and It’s Revolution http://www.phrae.mju.ac.th/cirriculum/web_Agricultural/Lisson1.html

Suraphol Sreshthaputra 28

ววฒนาการของการเกษตรAgriculture History and It’s Revolution

ในชวงยคสมยของการเกษตรแบงเปน 3 ยค คอ

1 .ยคเรมแรก 2. ยคปฏวตการเกษตรกรรม 3. ยคการปฏวตเขยว

Suraphol Sreshthaputra 29

1. ยคเรมแรก- ตะวนออกกลาง , เอเชย , ยโรป , อเมรกา , แอฟรกา , หมเกาะ มหาสมทรแปซฟก - ลาสตว หาของปา - การเกษตรเพอยงชพ- พนธพชกระจายไปตามการยายถนฐาน- ทำาการปลกพชตามลมนำา เลยงสตวตามทงหญาปาเขา. 2.ยคปฏวตการเกษตรกรรม-ปลกพชพนธใหม -ปลกพชหมนเวยน ทำาการเกษตรผสมผสาน-ปลกเพอการคา เชน พชอาหารตางๆ-ใชเครองจกรกลการเกษตร -ใชสารเคม

Suraphol Sreshthaputra 30

3. ยคการปฏวตเขยว ใชพนธพชและสตวทใหผลผลตสง เชน

ขาวโพดพนธลกผสม,Hybrid rice หรอ Super rice

การใชเทคโนโลยชวภาพ การตดตอทาง พนธกรรม ฉายรงสเชน ขาวโพด BT ,

ถวเหลองททนตอกรมมอคโซน , ขาว พนธ กข.6 และ กข.15 ทเกดจากการ

ฉายรงสแกมมา การใชเครองมอทางการเกษตรททน

สมย การใชสารเคม ปยเคมทมประสทธภาพ

Suraphol Sreshthaputra 31

ผลของการปฏวตเขยว เพมปรมาณพชอาหาร เอาชนะความ อดอยาก สงคมเรมเปลยนเปนระบบอตสาหกรรม

เกษตร และทนนยม สงผลกระทบตอสภาพแวดลอม และจะยอนกลบมายงระบบการเกษตรท

เกอกล เชน เกษตรอนทรย เกษตรธรรมชาต การใชจลลนทรยทเปนประโยชน เชน E.M., Tricoderma ฯ

Suraphol Sreshthaputra 32

การเกษตรของประเทศไทย ประเทศไทยเรมตนดวยระบบเศรษฐกจเกษตร จากหลกฐานทางโบราณคดพบวาประเทศไทยม

การทำา การเกษตรมานานประมาณ 7,000 ป ถง 9,000 ป กอนครสตกาล

จากหลกฐานเมลดพนธพช และรปวาดเมลดพชพวกขาว ทจงหวดแมฮองสอน และอดรธาน

" ความเจรญเดนตามรอยไถ" (Civilizations follow the plough)

" เงนทองเปนของมายา ขาวปลาเปนของจรง "

" ในนำามปลา ในนามขาว "