แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔)

ไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการบรณาการนโยบายพฒนาภาค (ก.บ.ภ.) เมอ 26 กมภาพนธ 2561

สารบญ

หนา

๑. สภาพทวไป ๑ ๑.๑ ทตง ๑

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ ๑

๑.๓ ภมอากาศ ๑

๑.๔ การใชประโยชนทดน ๑

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต ๑

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒ ๒.๑ การคมนาคมขนสงทางบก ๒

๒.๒ การคมนาคมขนสงทางนา ๓

๒.๓ การคมนาคมขนสงทางอากาศ ๓

๒.๔ ดานชายแดน ๓

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางดาเนนการในภาค ๓

๒.๖ บรการสาธารณปโภค ๔

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๔ ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ ๔

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา ๖

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน ๑๐

๔. ประชากรและสงคม ๑๐

๔.๑ ประชากร ๑๐

๔.๒ แรงงาน ๑๑

๔.๓ การศกษา ๑๒

๔.๔ สาธารณสข ๑๓

๔.๕ ความปลอดภยในชวตและทรพยสน ๑๔

๔.๖ ความอบอนในชวตครอบครว ๑๔

๔.๗ สถานการณความยากจน และความเหลอมลาในการกระจายรายได ๑๔

หนา

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๑๕ ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๕

๕.๒ สถานการณภยพบต ๑๗

๖. พนทกรงเทพมหานคร ๑๘

๗. สภาวะแวดลอม ๑๘ ๗.๑ จดแขง ๑๘

๗.๒ จดออน ๒๐

๗.๓ โอกาส ๒๐

๗.๔ ภยคกคาม ๒๑

๘. ปญหาและประเดนทาทาย ๒๑

๙. แนวคดและทศทางการพฒนา ๒๒ ๙.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร ๒๒

๙.๒ วตถประสงค ๒๒

๙.๓ เปาหมายและตวชวด ๒๓

๙.๔ ยทธศาสตรการพฒนา ๒๓

๑๐. แผนงานและโครงการส าคญ ๒๘

แผนพฒนาภาคกลาง และพนทกรงเทพมหานคร

แผนพฒนาภาคกลาง และพนทกรงเทพมหานคร ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564)

1. สภาพทวไป

๑.๑ ท ต ง ภาคกลางประกอบด วย ๑๗ จ งหว ด ได แก สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา สระบร ลพบร อางทอง สงหบร ชยนาท นครปฐม ราชบร กาญจนบร สพรรณบร สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร และประจวบครขนธ และพนทกรงเทพมหานคร มอาณาเขตตดตอกบเมยนมาดานตะวนตก ดานเหนอ ตดกบจงหวดอทยธาน นครสวรรค เพชรบรณ ดานใตตดกบจงหวดชมพร สวนทศตะวนออกตดกบจงหวดนครราชสมา นครนายก ฉะเชงเทรา และอาวไทย

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ มพนทรวม ๔๑.๑๕ ลานไร หรอรอยละ ๑๒.๘ ของประเทศ เมอรวมพนทกรงเทพมหานครมพนท ๔๒.๑๒ ลานไร หรอรอยละ ๑๓.๑ ของประเทศ ภมประเทศแบงออกเปน ๓ ลกษณะ คอ ดานตะวนตกเปนพนทสงบรเวณเทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศรเปนแนวยาวไปทางใตตามแนวพรมแดน ตอนกลางเปนทราบลมแมนาทเกดจากการทบถมของดนตะกอนทแมนาเจาพระยาและแมนาสาขาตางๆ พดพามา สภาพดนมความอดมสมบรณสง และตอนลางเปนพนทราบและทราบชายฝงทะเล

๑.๓ ภ ม อากาศ ภาคกลางมภมอากาศแบบทงหญาเมองรอน มฝนตกปานกลาง มลมมรสม ตะวนตกเฉยงใตพดพาความชมชนมาจากทะเลอนดามนมาสภาคกลาง แตเนองจากเทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศรซงทอดตวในแนวเหนอ-ใตทางดานตะวนตกของภาคจงเปนแนวบงลมมรสม ทาให พนทหลงเขามฝนตกนอย ปรมาณนาฝนเฉลย ประมาณ ๑,๕๐๐ มลลเมตรตอป

๑.๔ การใชประโยชนทดน ในป ๒๕๕๘ จากพนทรวม ๔๑.๑๕ ลานไร จาแนกเปนพนทปาไม ๑๓.๙๑ ลานไร หรอรอยละ ๓๓.๘ พนททาการเกษตร ๑๘.๐๑ ลานไร หรอรอยละ ๔๓.๘ และพนทใชประโยชนอนๆ ๙.๖๔ ลานไร หรอรอยละ ๒๓.๔ ของพนทภาค

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต

1.5.1 ดน ดนทพบสวนใหญในบรเวณทราบภาคกลาง มลกษณะเปนดนลมนาหรอดนตะกอนทแมนาเจาพระยา ปาสก และ แมกลอง พาตะกอนโคลนตมและทรายจากบรเวณทสงโดยรอบมาทบถมอยในบรเวณแองลมนาเปนเวลานาน และยงพดพาตะกอนใหมมาทบถมอยตลอดเวลา จากบรเวณทเคยอยใตระดบนาทะเลจนกลายเปนทราบดนดอนสามเหลยมปากนาและบรเวณทราบนาทวมถงมายงเขตทงราบเจาพระยา สภาพดนในภาคกลางมคณสมบตทแตกตางกนดงน ดนเหนยวด ากรงเทพ เปนดนทมเนอละเอยดเหมาะทจะใชเพาะปลกขาวหรอยกรองปลกมะพราวได ดนเหนยวองครกษ เปนดนเปรยวทควรใชเปนเขตทอยอาศยหรอพนทเพอทา

- ๒ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

การอตสาหกรรม เปนลกษณะของดนทไมสมบรณ ไดแก ดนในจงหวดพระนครศรอยธยา เปนตน ดนรวนก าแพงแสน เปนดนบรเวณขอบของทราบภาคกลางใชปลกพชไรด และ ดนเหนยวทาจน พบในเขตทตดตอ กบทะเล หากยกรองใหสงขนสามารถปลกมะพราว ผก หรอไมผลอนๆ หรอใชพนทเลยงกง เลยงปลาหรอทานาเกลอ

1.5.2 แหลงน า ภาคกลางมลมนาทสาคญ ๗ ลมนา คอ ลมนาเจาพระยา ลมนาสะแกกรง ลมนาปาสก ลมนาทาจน ลมนาแมกลอง ลมนาเพชรบร และลมนาชายฝงทะเลตะวนตก โดยแมนาทสาคญ ในภาคกลาง ไดแก (๑) แมนาเจาพระยา แยกสาขาออกเปนแมนา ๓ สาย คอ แมนาทาจน แมนานอย และ แมนาลพบร (๒) แมนาปาสก (๓) แมนาแมกลอง และ (๔) แมนาเพชรบร

1.5.3 ปาไม ป ๒๕๕๙ มพนทปาไม ๑๓.๙๑ ลานไร คดเปนรอยละ ๓๓.๘ ของพนทหรอ รอยละ ๑๓.๖ ของพนทปาทงประเทศ ลกษณะของปาไมในภาคกลางสวนใหญเปนปาเบญจพรรณ ลกษณะทวไปเปนปาโปรง พนทปาไมไมรกทบ โดยมไมทมคณคาทางเศรษฐกจหลายชนด ไดแก ไมสก ไมมะคา และยงมปาไมประเภทอนๆ ด วย เชน ปาดบชน ขนอย ในท ราบหรอบนภ เขาท ระดบความส งไม เกน ๖๐๐ เมตร จากระดบนาทะเล ปาชายเลน มกพบขนอยบรเวณชายฝงทะเล ปากแมนาลาคลอง และบรเวณรอบเกาะ ทมสภาพเปนดนเลน และปาชายหาด ปาทขนคลมดนหรอเนนทรายชายฝงทะเลทยกตวจนนาทวมไมถง แตไดรบผลกระทบจากทะเล เชน ไอความเคม และลมจากทะเล

2. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค 2.1 การคมนาคมขนสงทางบก

2.1.1 โครงขายถนน มเสนทางถนนสายหลกขนาดไมตากวา ๔ ชองจราจรเชอมโยงทกจงหวดและโครงขายหลกของประเทศทเชอมสภาคตางๆ แตพนทเมองยงมปญหาการจราจรแออด

๑) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑ (ถนนพหลโยธน) จากกรงเทพฯ ผานภาคกลาง (ปทมธาน พระนครศรอยธยา สระบร ลพบร ชยนาท) ไปยงภาคเหนอ ถนนเสนนบางชวงอย ในโครงขาย ทางหลวงเอเชย คอ AH๑ (หนกอง-บางปะอน; ชยนาท-ตาก) AH๒ (ชยนาท-แมสาย) AH๑๒ (สระบร-หนกอง)

๒) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๒ (ถนนมตรภาพ) หรอ ทางหลวงสายสระบร–สะพานมตรภาพทหนองคาย เชอมโยงกบทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑ (ถนนพหลโยธน) โดยสายทางเรมตนทจงหวดสระบร มงเขาสภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยสนสดทจงหวดหนองคาย และเปนสวนหนงของทางหลวงเอเซย AH๑๒

๓) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓ (ถนนสขมวท) จากกรงเทพฯ ผานจงหวดสมทรปราการไปยงภาคตะวนออก สนสดทดานพรมแดนบานหาดเลก อาเภอคลองใหญ จงหวดตราด (เขตแดนไทย-กมพชา) เปนสวนหนงของทางหลวงเอเซย AH๑๒๓

๔) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๔ (ถนนเพชรเกษม) จากกรงเทพฯ ผานภาคกลาง ไปยงภาคใตถงจดผานแดนถาวรสะเดา (เขตแดนไทย-มาเลเซย) เปนสวนหนงของทางหลวงเอเซย AH๒ และ AH๑๒๓

๕) ถนนกาญจนาภเษก หรอ ถนนวงแหวนรอบนอกกรงเทพมหานคร เปนทางเลยงเมองทเชอมทางสายหลกไปสทกภาคของประเทศ เพอแกปญหาการจราจรตดขดในเขตกรงเทพฯ และ

- ๓ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ปรมณฑล เปนถนนสายสาคญทมเสนทางเชอมตอกนเปนวงแหวนลอมรอบตวเมองกรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร ปทมธาน และสมทรปราการ รวมถงผานจงหวดพระนครศรอยธยาดวย

๖) เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ-ใต (North-South Economic Corridor : NSEC) เชอมโยงระหวางไทย เมยนมา ลาว และจน โดยมจดเรมตนทจนเขาเขตประเทศไทยทางจงหวดเชยงราย มปลายทางทกรงเทพฯ และมเสนทางเชอมตอไปยงภาคใต

๗) เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใต (Southern Economic Corridor : SEC) เชอมโยงระหวางเมยนมา ไทย กมพชา และเวยดนาม ประกอบดวย เสนทางทวาย-ทก-กรงเทพฯ- อรญประเทศ-ปอยเปต-พนมเปญ-โฮจมนห -ว ง เตา ซ งเปนเสนทางทมศกยภาพทางเศรษฐกจส ง โดยพาดผานเมองสาคญหลายเมองและมการขนสงขามแดนตามแนวเสนทางในปรมาณมาก และเสนทางทวาย-ทก-บานพนารอน-กรงเทพฯ-เสยมราฐ-สตรงเตรง-คววยอน ซงเปนเสนทางเศรษฐกจและทองเทยวสาคญระหวางไทย และกมพชา รวมถงเชอมตอระหวางไทยไปกบภาคกลางของเวยดนามผานกมพชา

2.1.2 รถไฟ มศนยกลางอยทสถานกรงเทพฯ หรอสถาน "หวลาโพง" โดยเปนระบบทางสาม ไดแก ชวงสถานรงสต-ชมทางบานภาช และหวหมาก-ชมทางฉะเชงเทรา และทางค ไดแก ชวงสถานชมทางบางซอ-รงสต ชมทางบานภาช -ลพบร ชมทางบานภาช–ชมทางแกงคอย และตล งชน–นครปฐม ทางรถไฟม ๕ สาย คอ สายเหนอ สายตะวนออกเฉยงเหนอ สายตะวนออก สายใต และสายแมกลอง

2.1.3 รถไฟฟา มระบบรถไฟฟาขนสงมวลชนเชอมกรงเทพฯ ออกสพนทปรมณฑลทกทศทาง โดยปจจบนมระบบรถไฟฟาขนสงมวลชนเปดใหบรการแลวจานวน ๖ เสนทาง ประกอบดวย ๑) รถไฟฟา สายสเขยวออน ชวงหมอชต–สาโรง ๒) รถไฟฟาสายส เขยวเขม ชวงสนามกฬาแหงชาต–บางหวา ๓) รถไฟฟาสายสนาเงน ชวงเตาปน–บางซอ–หวลาโพง ๔) รถไฟฟาสายสมวง ชวงบางใหญ-เตาปน ๕) รถไฟฟาแอรพอรตเรลลงก ชวงสวรรณภม–พญาไท และ ๖) รถโดยสารดวนพเศษ BRT ชวงสาทร– ราชพฤกษ และทอยระหวางดาเนนการ ไดแก รถไฟฟาสายสแดงเขม ชวงบางซอ -รงสต สายสเขยวออน ชวงหมอชต-สะพานใหม-คคต และสายสชมพ ชวงแคราย-มนบร เปนตน

2.2 การคมนาคมขนสงทางน า

2.2.1 การขนสงทางล าน าภายในภาค ไดแก เสนทางแมนาเจาพระยา ปาสก แมกลอง และทาจน ซงยงใชไดไมเตมศกยภาพ เนองจากปญหาลานาตนเขนในบางชวง

2.2.2 การขนสงทางชายฝง คอ ทาเรอกรงเทพฯ เปน Feeder Port ของทาเรอแหลมฉบง รวมถงมทาเรอ Ferry หวหน - พทยา

2.3 การคมนาคมขนสงทางอากาศ มทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม และทาอากาศยาน ดอนเมอง และอยระหวางการพฒนาระบบรถไฟฟาเชอมโยง ๓ ทาอากาศยาน ดอนเมอง-สวรรณภม-อตะเภา ใหเปนศนยกลางการบนของภมภาคอาเซยน

2.4 ดานชายแดน มดานถาวร ๑ ดาน คอ ดานถาวรบานพนารอน จดผอนปรน ๒ จด คอ จดผอนปรนพเศษดานสงขร และจดผอนปรนดานพระเจดยสามองค ทเปนจดเชอมโยงการคาชายแดนกบเมยนมา

2.5 แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางด าเนนการในภาค ไดแก รถไฟความเรวสงชวงกรงเทพฯ-โคราช รถไฟทางคชวงนครปฐม-หวหน หวหน-ประจวบครขนธ ฉะเชงเทรา-คลองสบเกา-แกงคอย ลพบร-ปากนาโพ ฯลฯ ทางหลวงพเศษระหวางเมอง (มอเตอรเวย) ๒ เสนทาง ไดแก

- ๔ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑) เสนทางบางใหญ-กาญจนบร ๒) เสนทางบางปะอน-นครราชสมา รถไฟฟาสายสเขยว ชวงหมอชต-สะพานใหม-คคต และสายสชมพ ชวงแคราย-มนบร

2.6 บรการสาธารณปโภค

2.6.1 ไฟฟา การใหบรการไฟฟาครอบคลมรอยละ ๘๘.๒ ของจานวนครวเรอนในภาคกลาง โดยมทงการไฟฟานครหลวงและการไฟฟาสวนภมภาคใหบรการ

2.6.2 ประปา การใหบรการนาประปายงไมครอบคลมและทวถง และมปญหาการขาดแคลนแหลงนาดบทงในเชงปรมาณและคณภาพ ในป ๒๕๕๙ การประปาภมภาค (กปภ.) ซงใหบรการนาประปารวม ๑๕ จงหวด (ยกเวนพนทของ กปน.) สามารถใหบรการแกผใชนา จานวน ๙๙๘,๓๐๓ ราย (ครวเรอน) สดสวนการใหบรการในแตละจงหวด อยระหวางรอยละ ๙ – ๕๔ และ การประปานครหลวง (กปน.) ซงใหบรการนาประปาครอบคลมพนท กรงเทพฯ นนทบร และสมทรปราการ สามารถใหบรการแกผใชนา จานวน ๒,๓๒๐,๐๐๐ ราย หรอรอยละ ๙๙.๘ ของจานวนครวเรอนในพนทบรการ (๒,๓๒๔,๖๔๙ ราย) ทงน ในเขต กรงเทพฯ สามารถใหบรการครอบคลมพนททงหมด

3. สภาพเศรษฐกจและรายได 3.1 ภาพรวมเศรษฐกจ

3.1.1 ภาคกลางเปนแหลงเศรษฐกจทส าคญของประเทศรองลงมาจากกรงเทพฯ และ ภาคตะวนออก โดยภาคกลาง (๑๗ จงหวด) มมลคาผลตภณฑภาค ณ ราคาประจาป ๒๕๕๘ เทากบ ๓,๒๓๔,๓๖๔ ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ ๒๓.๗ ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ เมอเทยบขนาดเศรษฐกจ ป ๒๕๕๔ กบป ๒๕๕๘ พบวา ภาคกลาง (๑๗ จงหวด) มสดสวนการผลตไมแตกตางจากเดม สาหรบกรงเทพฯ เพมขนจากรอยละ ๒๙.๕ เปนรอยละ ๓๒.๕ ภาคกลางเปนภาคทมการพฒนาและใชประโยชนทดนเพอกจกรรมทางเศรษฐกจสง ซงเปนผลมาจากการเปนพนทรองรบการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจจากกรงเทพฯ อกทงยงไดรบการพฒนาดานโครงสรางพนฐานคอนขางเพยบพรอม ทาใหมความสะดวกในการคมนาคมขนสงทงทางบก ทางนา และทางอากาศ รวมทงมแหลงนาและระบบชลประทานคอนขางสมบรณเมอเทยบกบภาคอนๆ และมพนทชายแดนตดกบเมยนมา จงมศกยภาพและโอกาสในการพฒนาทงทางดานเกษตรกรรม อตสาหกรรม การคาฯ การทองเทยวและบรการ ทาใหมสดสวนการผลตสงรองจากกรงเทพฯ และภาคตะวนออก และเมอภาคกลางรวมกบกรงเทพฯ มสดสวนสงถงรอยละ ๕๖.๑ ในขณะทภาคอนมสดสวนการผลตตอประเทศคอนขางตา

3.1.2 โครงสรางเศรษฐกจของภาคกลางพงพงภาคอตสาหกรรมมากทสดแตมแนวโนมลดลง ในป ๒๕๕๘ ภาคอตสาหกรรมมสดสวนการผลตรอยละ ๔๘.๐ (สาขาอตสาหกรรม รอยละ ๔๗.๒ สาขาเหมองแรฯ รอยละ ๐.๘) ลดลงจากรอยละ ๕๐.๖ ในป ๒๕๕๔ รองลงมาคอ ภาคบรการ มสดสวนการผลตรอยละ ๔๖.๔ เพมขนจากรอยละ ๔๒.๖ ในป ๒๕๕๔ และทเหลอเปนภาคเกษตรรอยละ ๕.๖ ลดลงจากรอยละ ๖.๘ ในป ๒๕๕๔ สาหรบสาขาการผลตทมสดสวนการผลตสงทสดของภาคในป ๒๕๕๘ คอ สาขาอตสาหกรรม โดยสดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมคดเปนรอยละ ๔๗.๒ ของมลคาผลตภณฑภาค และสดสวนมลคาผลตภณฑอตสาหกรรมภาคกลางตอมลคาผลตภณฑอตสาหกรรมรวมทงประเทศอยทรอยละ ๔๐.๔ นอกจากสาขาอตสาหกรรมแลวสาขาการผลตหลกของภาคทสาคญรองลงมา คอ สาขาการคาฯ มสดสวนการผลต รอยละ ๑๒.๕ สาขาขนสงฯ รอยละ ๗.๔ และสาขาเกษตรฯ รอยละ ๔.๘

- ๕ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ตารางท ๑ การเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจของภาคกลาง

รายการ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ มลคาผลตภณฑภาค มลคา (ลานบาท) ๒,๖๗๗,๔๑๒ ๒,๙๓๕,๑๐๗ ๓,๐๓๓,๐๑๓ ๓,๑๐๓,๘๔๔ ๓,๒๓๔,๓๖๔ สดสวนตอประเทศ (รอยละ) ๒๓.๗ ๒๓.๘ ๒๓.๕ ๒๓.๕ ๒๓.๗ อตราขยายตวทแทจรง (รอยละ) - ๕.๗ ๗.๕ ๑.๙ ๐.๐ ๒.๘ มลคาผลตภณฑภาคตอหว มลคา (บาท/คน/ป) ๒๐๓,๘๖๙ ๒๒๑,๑๘๑ ๒๒๖,๒๖๐ ๒๒๙,๒๘๕ ๒๓๖,๖๕๙ อตราการขยายตว (รอยละ) - ๓.๘ ๘.๕ ๒.๓ ๑.๓ ๓.๒ โครงสรางการผลต (รอยละ) ภาคเกษตร ๖.๘ ๗.๕ ๗.๕ ๖.๗ ๕.๖

- เกษตรกรรมฯ ๕.๘ ๖.๕ ๖.๖ ๕.๘ ๔.๘ - ประมง ๑.๐ ๑.๐ ๐.๙ ๐.๙ ๐.๘

ภาคอตสาหกรรม ๕๐.๖ ๔๘.๕ ๔๘.๔ ๔๘.๐ ๔๘.๐ - เหมองแรฯ ๐.๘ ๐.๘ ๐.๘ ๐.๗ ๐.๘ - อตสาหกรรม ๔๙.๘ ๔๗.๗ ๔๗.๗ ๔๗.๓ ๔๗.๒

ภาคบรการ ๔๒.๖ ๔๔.๑ ๔๔.๑ ๔๕.๓ ๔๖.๔ - การคาสงคาปลก ๑๑.๙ ๑๑.๘ ๑๑.๘ ๑๒.๒ ๑๒.๕ - ขนสง ๗.๖ ๗.๗ ๗.๔ ๗.๐ ๗.๔ - อนๆ ๒๓.๑ ๒๔.๖ ๒๔.๙ ๒๖.๐ ๒๖.๕

ทมา : ประมวลจากขอมลของสานกบญชประชาชาต สศช.

3.1.3 อตราการขยายตวเฉลยทางเศรษฐกจของภาคกลางต ากวาระดบประเทศ เศรษฐกจ ภาคกลางมอตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘) รอยละ ๑.๓ ตากวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๒.๙ และถาเทยบรายปจะพบวา อตราการขยายตวทางเศรษฐกจของภาคกลางตากวาประเทศเกอบทกป ทงทภาคกลางเปนภาคทมบทบาททางเศรษฐกจทสาคญของประเทศ ซงสาเหตหลกมาจากเศรษฐกจของภาคพงพงการสงออกและสภาพพนททมความเสยงตอการเกดนาทวม ดงนนจาเปนตองเพมขดความสามารถในการแขงขนของภาคการผลตและบรการเพอยกระดบการพฒนาและขบเคลอนประเทศให หลดพนจากการเปนประเทศรายไดปานกลาง รวมทงหาแนวทางปองกนและแกไขปญหานาทวม โดยเฉพาะในพนทเศรษฐกจสาคญของภาค

-5.67

7.49

1.900.04

2.82

-10.0

-5.0

-

5.0

10.0

2554 2555 2556 2557 2558

รอยล

ะ

อตราการขยายตวมลคาผลตภณฑภาค

กลาง

เหนอ

อสาน

ใต

ตะวนออก

ประเทศ

- ๖ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

3.1.4 ภาคกลางมมลคาผลตภณฑภาคเฉล ยตอหว(GRP Per capita) สงกวาระดบ ประเทศ ป ๒๕๕๘ ภาคกลางมมลคาผลตภณฑภาคเฉล ยตอหวเทากบ ๒๓๖,๖๕๙ บาท เพมขนจาก ๒๐๓,๘๖๙ บาท ในป ๒๕๕๔ และสงกวาระดบประเทศทมมลคาผลตภณฑเฉลยตอหวเทากบ ๒๐๓,๓๕๖ บาท แตมอตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘) รอยละ ๒.๓ ตากวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๔.๔ ในชวงเดยวกน จงหวดทมมลคาผลตภณฑจงหวดเฉลยตอหว (GPP Per capita) สงทสดคอ จงหวดพระนครศรอยธยา ๔๗๕,๗๙๕ บาท รองลงมาคอ สมทรสาคร ๓๖๔,๓๕๔ และสมทรปราการ ๓๓๙,๘๗๒ บาท สวนจงหวดทมมลคาผลตภณฑจงหวดเฉล ยตอหวตาทสดคอ ชยนาท ๘๑,๐๗๒ บาท ตากวาจงหวดพระนครศรอยธยาเกอบ ๖ เทา สาหรบกรงเทพฯ มมลคาผลตภณฑจงหวดเฉลยตอหว ๕๑๓,๓๙๗ บาท

3.1.5 พนท เศรษฐกจหลกของภาคกลางยงคงกระจกตวอย ในจงหวด ท เปนแหลงอตสาหกรรมส าคญของภาค โดยจงหวดทมสดสวนการผลตสงทสดคอ สมทรปราการ รอยละ ๒๑.๒ พระนครศรอยธยา รอยละ ๑๒.๘ รองลงมาคอ สมทรสาคร รอยละ ๑๐.๗ และปทมธาน รอยละ ๑๐.๖ สวนจงหวดทมสดสวนมลคาผลตภณฑจงหวดตอภาคตาทสดคอ จงหวดสมทรสงคราม รอยละ ๐.๖ ชใหเหนวา การกระจายการพฒนาในภาคกลางยงไมทวถงทกพนท โดยจงหวดในภาคทมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจดคอจงหวดในแถบปรมณฑลทรองรบการกระจายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจมาจากกรงเทพฯ โดยตรงและจงหวดทเปนแหลงอตสาหกรรมสาคญของภาค แตสวนใหญกจะประสบปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเสอมโทรม และเปนจงหวดทมกไดรบผลกระทบจากการชะลอตวทางเศรษฐกจของประเทศ คคาสาคญ ทาใหเศรษฐกจจงหวดเหลานในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘) ทผานมาสวนใหญมแนวโนมหดตว โดยจงหวดสมทรปราการหดตวเฉลย รอยละ ๐.๒ พระนครศรอยธยา ขยายตวเฉลยรอยละ ๑.๑ สมทรสาครหดตวเฉลยรอยละ ๐.๑ และปทมธานหดตวเฉลยรอยละ ๒.๕ ดงนนจาเปนตองรกษาพนทฐานการผลตเดมของภาคควบคกบการกระจายการพฒนาไปยงพนทจงหวดอนๆ

3.2 เศรษฐกจรายสาขา

3.2.1 ภาคเกษตร

๑) ภาคกลางมศกยภาพในการพฒนาดานการเกษตรตงแตตนน า กลางน า และปลายน า โดยมดนและนาอดมสมบรณ และมระบบชลประทานทด มลกษณะภมประเทศทเอออานวย ทาใหเปน แหลงผลตสนคาเกษตรหลากหลายประเภท ทงพชผก ผลไม ปศสตว และประมง รวมทงเปนแหลงอตสาหกรรมแปรรปการเกษตรทเชอมโยงแหลงผลตสนคาเกษตรทงในภาคกลาง และภาคอนๆ นอกจากนยงมตลาดคาสงคาปลกสนคาเกษตรทสาคญในพนท เชน ตลาดไท จงหวดปทมธาน ตลาดศรเมอง จงหวดราชบร ตลาดปลา สวพนธ จงหวดอางทอง และตลาดมหาชย จงหวดสมทรสาคร เปนตน

๒) ภาคกลางมมลคาผลตภณฑภาคเกษตร ณ ราคาประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘ ประมาณ ๑๘๑,๙๐๘ ลานบาท ลดลงจาก ๑๘๒,๗๔๒ ลานบาท ในป ๒๕๕๔ โดยเปนมลคาผลตภณฑสาขาเกษตรฯ ณ ราคาประจาป พ.ศ. ๒๕๕๘ ประมาณ ๑๕๕,๕๖๔ ลานบาท และสาขาประมง ๒๖,๓๔๔ ลานบาท สาขาเกษตรฯ มสดสวนมลคาผลตภณฑคดเปนรอยละ ๑๔.๓ ของมลคาผลตภณฑสาขาเกษตรฯ ของประเทศ อตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘) ของสาขาเกษตรฯ รอยละ ๐.๒ ตากวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๑.๒ เนองจากรปแบบการผลตเปนเกษตรเชงพาณชย ทใชสารเคมจานวนมาก มปญหาดนเสอมโทรม และหลายพนทมกประสบปญหาอทกภยและภยแลง

- ๗ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

สาหรบสาขาประมง แมวาจะมสดสวนการผลตเพยงรอยละ ๐.๘ ตอมลคาผลตภณฑภาคกลาง แตมสดสวนสงถงรอยละ ๒๕.๔ ของมลคาผลตภณฑสาขาประมงของประเทศ และเมอพจารณาการเตบโตของสาขาประมง ในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘) ทผานมา พบวา สาขาประมงหดตวเฉลยรอยละ ๔.๓ แตยงหดตวนอยกวาระดบประเทศทหดตวเฉลยรอยละ ๕.๕

๓) ภาคกลางเปนแหลงการท าเกษตรฯ ทส าคญของประเทศและมแนวโนมการพฒนาคณภาพการผลตมากขน แหลงการทาเกษตรฯ (เกษตรและประมง) ทสาคญของภาคกลาง คอ จงหวดราชบร มสดสวนการผลตรอยละ ๑๓.๔ รองลงมาคอ สพรรณบร รอยละ ๑๑.๖ กาญจนบร รอยละ ๑๐.๕ และนครปฐม รอยละ ๑๐.๑ ภาคกลางเปนพนททมทราบลมแมนาทอดมสมบรณเหมาะสมในการทาการเกษตร แมวาปจจบนมแรงผลกดนทางเศรษฐกจทาใหพนทเกษตรกรรมของภาคกลางลดลงไปมาก โดยแปรเปลยน ไปเปนพนทอตสาหกรรม และทอยอาศยมากขน แตภาคกลางกยงถอไดวาเปนแหลงผลตสนคาเกษตรทสาคญ ของประเทศแหงหนง ทงทางดานการเพาะปลก การทาปศสตว และประมง สนคาเกษตรทสาคญของภาคกลางมดงน

(๑) ขาวและพชไร ผลผลตทสาคญไดแก ขาว จงหวดทมพนทปลกขาวทงนาปและนาปรงมาก คอ จงหวดสพรรณบร พระนครศรอยธยา และชยนาท มนส าปะหลง จงหวดทมพนทปลก มนสาปะหลงมาก คอ จงหวดกาญจนบร และลพบร ออยโรงงาน ปลกมากในจงหวดกาญจนบร ลพบร และสพรรณบร สบปะรดโรงงาน ปลกมากในจงหวดประจวบครขนธ

(๒) กลวยไม เปนพชสงออกสาคญททารายไดและสรางชอเสยงใหกบประเทศ โดยแหลงผลตกลวยไมทสาคญของประเทศอยในพนทภาคกลาง ซงจงหวดทมเนอทเกบเกยวและผลผลตมากทสดของภาคและของประเทศคอ จงหวดนครปฐม รองลงมาคอ จงหวดสมทรสาคร

(๓) ปศสตว ไดแก โคนม เลยงมากทสดทจงหวดสระบร รองลงมา ไดแก ลพบร ราชบร ประจวบครขนธ กาญจนบร และนครปฐม โคเนอ เลยงมากทสดทจงหวดกาญจนบร รองลงมา ไดแก ลพบร ราชบร สพรรณบร และประจวบครขนธ สกร เลยงมากทสดทจงหวดราชบร รองลงมา ไดแก นครปฐม ลพบร สระบร และสพรรณบร เปดเนอ เลยงมากทสดทจงหวดลพบร รองลงมา ไดแก นครปฐม สระบร และราชบร เปดไข เลยงมากทสดทจงหวดสพรรณบร รองลงมา ไดแก อางทอง นครปฐม ราชบร และลพบร ไกเนอ เลยงมากทสดทจงหวดลพบร รองลงมา ไดแก สระบร กาญจนบร ราชบร สพรรณบร และนครปฐม และไกไข เลยงมากทสดทจงหวดพระนครศรอยธยา รองลงมา ไดแก สพรรณบร นครปฐม อางทอง และสระบร

(๔) ประมง ภาคกลางมศกยภาพในการทาการประมงทงนาจดและนาเคม โดยจงหวดทมมลคาผลตภณฑประมงสงทสดของภาค คอจงหวดสมทรสาคร โดยมสดสวนการผลต เกนครงหนงของภาค รองลงมาคอ ประจวบครขนธ สมทรปราการ และนครปฐม

๔) พนทชลประทานตอพนทเกษตรของภาคกลางสงกวาคาเฉลยประเทศ โดยมสดสวนรอยละ ๕๔.๓ ซงสงกวาคาเฉลยของประเทศทมสดสวนรอยละ ๒๑.๑ พนทชลประทานของภาคกลาง ในป ๒๕๕๘ ครอบคลมพนทประมาณ ๙.๗๙ ลานไร คดเปนรอยละ ๓๑.๐ ของพนทชลประทานทงประเทศ

๕) เกษตรปลอดภย/เกษตรอนทรยในพนทยงมไมมากนก จากขอมลการตรวจรบรองเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรยของกรมวชาการเกษตร ณ วนท ๑๓ กมภาพนธ ๒๕๖๐ พบวา ภาคกลางมพนทเกษตรปลอดภยรวมทงสน ๘๙,๙๐๖.๖๙ ไร และเกษตรอนทรย ๑,๑๙๘.๕๑ ไร โดยจงหวด ในภาคกลางทมพนทไดรบการรบรองแหลงผลตสนคาเกษตรปลอดภยมากทสดคอ จงหวดประจวบครขนธ

- ๘ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

รองมาคอ จงหวดราชบร สพรรณบร และปทมธาน สวนจงหวดทมพนทไดรบการรบรองแหลงผลตสนคาเกษตรอนทรยมากทสดคอ จงหวดสระบร รองมาคอ จงหวดสพรรณบร ประจวบครขนธ และราชบร

3.2.2 ภาคอตสาหกรรม

๑) ภาคอตสาหกรรมเปนภาคการผลตหลกของภาคกลาง มมลคาผลตภณฑภาคอตสาหกรรม ณ ราคาประจาป ป ๒๕๕๘ เทากบ ๑,๕๕๒,๕๑๖ ลานบาท เพมขนจาก ๑,๓๕๕,๓๒๐ ลานบาทในป ๒๕๕๔ โดยเปนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรม ๑,๕๒๕,๔๖๓ ลานบาท และสาขาเหมองแรฯ ๒๗,๐๕๓ ลานบาท สาขาอตสาหกรรมจงเปนสาขาการผลตหลกทสาคญของภาคกลาง ป ๒๕๕๘ สดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมตอมลคาผลตภณฑภาคคดเปนรอยละ ๔๗.๒ และมสดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมตอมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมของประเทศคดเปนรอยละ ๔๐.๔

๒) สาขาอตสาหกรรมของภาคกลางมแนวโนมหดตวเลกนอยในขณะทประเทศขยายตว เมอพจารณาการเตบโตของสาขาอตสาหกรรมของภาคกลางในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘) ทผานมา พบวา สาขาอตสาหกรรมของภาคกลางหดตวเฉลยรอยละ ๐.๒ ในขณะทระดบประเทศมอตรา การขยายตวเฉลยรอยละ ๑.๑

๓) อตสาหกรรมและแหลงผลตทส าคญของภาคกลางยงคงกระจกตวในจงหวดปรมณฑล พระนครศรอยธยา และสระบร จงหวดทมสดสวนมลคาผลตภณฑอตสาหกรรมสงทสด คอ สมทรปราการ รองลงมาคอ พระนครศรอยธยา สมทรสาคร สาหรบอตสาหกรรมสาคญๆ ทมสดสวนมลคาผลตภณฑสงทสดของภาคกลางคอ อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑอาหารและเครองดม คดเปนรอยละ ๒๕.๑ ของมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมของภาค แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดนครปฐม ปทมธาน และสมทรสาคร รองลงมาคอ อตสาหกรรมการผลตเคมภณฑและผลตภณฑเคม รอยละ ๑๑.๔ แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดสมทรสาคร นครปฐม และปทมธาน อตสาหกรรมการผลตยานยนต รถพวงและรถกง รถพวง รอยละ ๙.๘ แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดพระนครศรอยธยา และสมทรปราการ อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑจากแรอโลหะ รอยละ ๖.๗ แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดสระบร อตสาหกรรมการผลตอปกรณและเครองมอทางวทย โทรทศนและการสอสาร รอยละ ๖.๕ แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดพระนครศรอยธยา และปทมธาน

๔) อตสาหกรรมของภาคกลางสวนใหญยงขาดการน านวตกรรมมาสรางมลคาเพม มการใชแรงงานอยางเขมขน และสงผลกระทบดานลบตอสงแวดลอม ทาใหมคแขงทางการคาสง และยงมปญหาการขาดแคลนแรงงาน คณภาพแรงงานไมสอดคลองกบความตองการของตลาด เกดปญหามลพษเนองจากขาดประสทธภาพในการบรหารจดการควบคมมลพษจากโรงงานอตสาหกรรมทาใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม ซงปญหาเหลานควรตองหาแนวทางแกไขโดยเรว เพอใหภาคกลางมศกยภาพในการพฒนา ดานอตสาหกรรมตอไปไดอยางยงยน

๕) ภาคกลางเป นท ต งน คมอตสาหกรรมท ส าคญของประเทศ ป จจ บ นม นคมอตสาหกรรมทสาคญในพนท ๑๕ แหง ใน ๘ จงหวด คอ สมทรปราการ ไดแก นคมอตสาหกรรมบางป นคมอตสาหกรรมบางพล ปทมธาน ไดแก นคมอตสาหกรรมนวนคร สมทรสาคร ไดแก นคมอตสาหกรรมมหาราชนคร นคมอตสาหกรรมสมทรสาคร และนคมอตสาหกรรมสนสาคร พระนครศรอยธยา ไดแก นคมอตสาหกรรมบางปะอน นคมอตสาหกรรมไฮเทค (บานหวา) และนคมอตสาหกรรมสหรตนนคร ราชบร ไดแก นคมอตสาหกรรมราชบร และนคมอตสาหกรรมว อาร เอม สระบร ไดแก นคมอตสาหกรรมแกงคอย และ

- ๙ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

นคมอตสาหกรรมหนองแค เพชรบร ไดแก นคมอตสาหกรรมบรการไทย ไดมอนด ซต และประจวบครขนธ ไดแก นคมอตสาหกรรมเหลกบางสะพาน

3.2.3 การคาชายแดน

๑) ภาคกลางเปนภาคทมศกยภาพในการพฒนาทางดานการคาชายแดนกบประเทศเมยนมา โดยภาคกลางมพนทชายแดนตดกบเมยนมาทางฝงตะวนตก ซงจงหวดทเปนแหลงการคาชายแดน ทสาคญคอ จงหวดกาญจนบร และประจวบครขนธ ป ๒๕๕๙ ภาคกลางมมลคาการคาชายแดนรวมทงสนประมาณ ๗๐,๔๖๖.๔๙ ลานบาท คดเปนรอยละ ๗.๐ ของประเทศ ลดลงจาก ๑๐๘,๗๘๕.๗๓ ลานบาท ในป ๒๕๕๕ โดยเปนมลคาการนาเขา ๖๙,๖๖๗.๓๔ ลานบาท และสงออก ๗๙๙.๑๕ ลานบาท ขาดดลการคากบประเทศเพอนบานมาโดยตลอด เนองจากมการนาเขากาซธรรมชาตมาจากทางเมยนมาเปนมลคาสง สาหรบการคาชายแดนของภาคกลาง ในชวง ๕ ป (๒๕๕๕-๒๕๕๙) มอตราการหดตวเฉลยรอยละ ๕.๙ ในขณะทระดบประเทศขยายตวเฉลยรอยละ ๒.๖

๒) สนคาสงออกสวนใหญเปนสนคาอปโภคบรโภค โดยสนคาสงออกไปยงเมยนมาทสาคญ ไดแก อาหารเสรมและนม เครองดมทมแอลกอฮอล เครองปรงรส นามนปาลม ตนกลาสก เครองจกรการเกษตร สกรมชวต ปยและปนซเมนต เปนตน และสนคานาเขาจากเมยนมาทสาคญ ไดแก กาซธรรมชาต โค-กระบอมชวต ไมไผลา อาหารทะเล ขเลอย และเฟอรนเจอรไม เปนตน แมวาการคาชายแดนของภาคกลางจะเปนการนาเขามากกวาสงออก เนองจากตองพงพาพลงงานและพชเกษตรทเปนวตถดบการผลตจากประเทศเพอนบาน แตกสามารถนามาใชประโยชนทางเศรษฐกจใหแกประเทศได

3.2.4 การทองเทยว

๑) จ านวนนกทองเทยวของภาคกลางมแนวโนมขยายตวสงกวาระดบประเทศ ภาคกลางเปนพนททมสภาพภมประเทศทงภเขา ปาไม นาตก และทะเล รวมทงเปนแหลงประวตศาสตร ทสาคญของประเทศ จงมแหลงทองเทยวมากมายหลากหลายประเภท แหลงทองเทยวสาคญและมชอเสยง ของภาคกลาง ไดแก ชะอา หวหน และอทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา เปนตน ทาใหมนกทองเทยวเดนทางมาเทยวจานวนมาก ในป ๒๕๕๙ ภาคกลางมนกทองเทยวมาเยยมเยอน ๕๓.๙๖ ลานคน เพมขนจาก ๔๑.๘๕ ลานคน ในป ๒๕๕๕ จงหวดในภาคกลางทมจานวนนกทองเทยวมากทสด คอ จงหวดกาญจนบร รองลงมาคอ จงหวดพระนครศรอยธยา เพชรบร และประจวบครขนธ สาหรบอตราการขยายตวของจานวนนกทองเทยวของภาคกลาง ในชวง ๕ ป (๒๕๕๕-๒๕๕๙) มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๙.๒ สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๘.๘

๒) รายไดจากการทองเทยวมแนวโนมขยายตวเพมขนสงกวาระดบประเทศ ในป ๒๕๕๙ ภาคกลางมรายไดจากการทองเทยว ๑๒๙,๒๖๒.๕๖ ลานบาท (คดเปนรอยละ ๖.๐ ของประเทศ) เพมขนจาก ๘๒,๒๕๖.๘๒ ลานบาท ในป ๒๕๕๕ จงหวดทมรายไดจากการทองเทยวมากทสดในภาคกลาง คอ จงหวดประจวบครขนธ รองลงมาคอ จงหวดเพชรบร กาญจนบร และพระนครศรอยธยา สาหรบอตรา การขยายตวเฉลยของรายไดจากการทองเทยวของภาคกลางในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๑๕.๗ สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๑๔.๓

๓) นกทองเทยวสวนใหญเปนชาวไทย และจ านวนวนพกและรายจายของนกทองเทยวในพนทคอนขางต ากวาภาคอน เนองจากแหลงทองเทยวหลายแหงไมมสงอานวยความสะดวก ยงไมเปนทรจก และมทตงอยใกล กรงเทพฯ จงไมนยมพกคาง กรงเทพฯ มแหลงทองเทยวทมชอเสยงในระดบ

- ๑๐ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

นานาชาต ไดแก วดพระศรรตนศาสดาราม และป ๒๕๕๙ ตดอนดบเมองทองเทยวทมผเดนทางมาเยยมเยอนมากทสดในโลก สาหรบรายไดทองเทยวของกรงเทพฯ มสงถง ๘๒๒,๔๕๔ ลานบาท คดเปนรอยละ ๓๘.๒ ของประเทศ

3.3 เศรษฐกจระดบครวเรอน

จากขอมลลาสดป ๒๕๕๘ พบวา รายไดเฉลยตอครวเรอนของประชากรในภาคกลางสงกวาประเทศ และหนสนเฉลยตอครวเรอนของประชากรในภาคกลางตากวาประเทศ อยางไรกตามเมอพจารณาแนวโนมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๒-๒๕๕๘) ของรายไดพบวาตากวาระดบประเทศ ในขณะทอตราการขยายตวเฉลยของหนสนสงกวาระดบประเทศ นอกจากนเมอเปรยบเทยบอตราการขยายตวระหวางรายไดกบหนสนเฉลยตอครวเรอนแลว พบวา อตราการขยายตวของหนสนเฉลยสงกวารายไดเฉลยครวเรอน ดงนนจงควรหาแนวทางเพมรายไดและลดหนสนใหประชากรเพอคณภาพชวตทดขน

3.3.1 รายไดเฉลยครวเรอนของภาคกลางสงกวาระดบประเทศ โดยในป ๒๕๕๘ ภาคกลาง มรายไดเฉลยครวเรอน ๒๘,๖๘๕ บาทตอเดอน สงกวาระดบประเทศ (๒๖,๙๑๕ บาทตอเดอน) เพมขนจาก ๒๑,๘๐๗ บาทตอเดอน ในป ๒๕๕๔ โดยมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๒-๒๕๕๘) รอยละ ๘.๖ ตากวาระดบประเทศทขยายตวเฉลยรอยละ ๙.๖ จงหวดทมรายไดเฉลยครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดปทมธาน ๔๑,๐๕๗ บาทตอเดอน รองลงมาคอ นครปฐม ๔๐,๓๔๗ บาทตอเดอน นนทบร ๓๖,๘๘๔ บาทตอเดอน สระบร ๒๙,๔๑๓ บาทตอเดอน และสมทรสาคร ๒๙,๓๔๗ บาทตอเดอน สวนจงหวดทมรายไดเฉลยครวเรอนตาสด ในภาค คอ จงหวดสพรรณบร ๑๕,๗๘๖ บาทตอเดอน

3.3.2 หนสนเฉลยครวเรอนของภาคกลางต ากวาระดบประเทศ โดยในป ๒๕๕๘ ภาคกลาง มหนสนเฉลยตอครวเรอน ๑๕๕,๕๗๑ บาท ตากวาระดบประเทศ (๑๕๖,๗๗๐ บาท) เพมขนจาก ๑๑๗,๖๘๕ บาท ในป ๒๕๕๔ โดยมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๒-๒๕๕๘) รอยละ ๑๒ สงกวาระดบประเทศ ทขยายตวเฉลยรอยละ ๘.๒ จงหวดทมหนสนเฉลยตอครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดนนทบร ๒๗๗,๖๐๖ บาท รองลงมา คอ ชยนาท ๒๗๓,๓๓๖ บาท ปทมธาน ๒๒๑,๗๔๘ บาท และพระนครศรอยธยา ๒๑๖,๘๑๖ บาท สวนจงหวดทมหนสนเฉลยตอครวเรอนตาสดในภาค คอ จงหวดสมทรสงคราม ๘,๐๙๐ บาท

4. ประชากรและสงคม 4.1 ประชากร

๔.๑.๑ จ านวนประชากรรวมของภาคกลางเพมขนสงกวาคาเฉลยของประเทศ ขอมลจากกรมการปกครอง ในป 2559 ภาคกลางมจานวนประชากรทงสน 11.๙๓ ลานคน (ชาย 5.77 ลานคน หญง 6.16 ลานคน) หรอรอยละ 18.09 ของประเทศ เพมขนจาก 11.๕0 ลานคนในป 255๕ และมอตราการเพมประชากรรวมของภาคในชวงป 255๕-2559 โดยเฉลยรอยละ 0.๗๕ ตอป สงกวาประเทศทมอตราการเพมเฉลยรอยละ 0.6 จงหวดทมจานวนประชากรมากทสดในสามลาดบแรก ไดแก จงหวดสมทรปราการ มจานวนประชากร 1.29 ลานคน จงหวดนนทบร มจานวนประชากร 1.21 ลานคน และจงหวดปทมธาน มจานวนประชากร 1.11 ลานคน การทอตราการเพมประชากรของภาคกลางเพมขนสวนหนงเปนผลมาจากประชากรจากภมภาคอนอพยพมาพกอาศยและประกอบอาชพ

๔.๑.๒ สดสวนประชากรผสงอายเพมขน ในขณะทประชากรวยเดก และวยแรงงาน มแนวโนมลดลง โดยผสงอายเพมขนจากรอยละ 1๓.๕ ในป 255๕ เปนรอยละ 15.4 ในป 2559

- ๑๑ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ซงภาคกลางมแนวโนมการเปลยนแปลงไปสสงคมผสงอายมากขน เนองจากคนมความสนใจดานการดแลสขภาพมากขน ประกอบกบการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และความกาวหนาทางการแพทย จงทาใหคนมอายยนยาวมากขน ขณะทประชากรวยเดกมแนวโนมลดลงอยางตอเนองจากรอยละ 16.3 ในป 255๕ เปนรอยละ 15.2 ในป 2559 เชนเดยวกบประชากรวยแรงงานทมสดสวนลดลงจากรอยละ ๗๐.๕๒ ในป 255๕ เปนรอยละ 69.4 ในป 2559 สงผลใหอตราพงพงมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง ทาใหประชากรวยแรงงานตองรบภาระในการดแลผสงอายมากขน จากประชากรวยแรงงาน ๕.๒๒ คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในป ๒๕๕๕ เปนประชากรวยแรงงาน ๔.๕๐ คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในป ๒๕๕๙

๔.๑.๓ ประชากรเมองโดยรวมเพมขน ป ๒๕๕๕ มประชากรเมองจานวน 4.๓๗ ลานคน หรอรอยละ 38.0 ของประชากรทงภาค เพมขนเปน 4.52 ลานคน หรอรอยละ 37.9 ของประชากรทงภาค ในป ๒๕๕๙ หรอเพมขนโดยเฉลย ๐.๘๘ ตอป โดยจงหวดปทมธานมอตราการเพมของประชากรเมองมากทสด รอยละ 15.5 รองลงมาคอ จงหวดสมทรสาครและจงหวดลพบร มอตราการเพมของประชากรเมอง รอยละ 10.7 และ 4.0 ตามลาดบ

ตารางท ๒ ประชากรภาคกลาง

รายการ ป

2555 2556 2557 2558 2559 จานวนประชากร (ลานคน) 11.50 11.59 11.70 11.85 11.93 โครงสรางประชากร (%) กลม 0-14 ป กลม 15-59 ป กลม 60+

16.3 70.2 13.5

16.0 70.1 13.9

15.8 69.8 14.4

15.5 69.6 14.9

15.2 69.4 15.4

จานวนประชากรเมอง (ลานคน) 4.37 4.43 4.46 4.51 4.52

๔.๑.๔ ประชากรแฝงมแนวโนมเพมขนในพนทท เปนแหลงจางงานส าคญของภาค จากขอมลในป ๒๕๕๙ พบวา กรงเทพมหานคร เปนจงหวดทมประชากรแฝงมากทสด 2.27 ลานคน หรอ คดเปนรอยละ 27.0 ของประชากรแฝงทงประเทศ (8.24 ลานคน) รองลงมา ไดแก จงหวดสมทรปราการ 7.68 แสนคน นนทบร 6.99 แสนคน ปทมธาน 5.67 แสนคน และสมทรสาคร 4.42 แสนคน หรอคดเปนรอยละ 9.3 8.5 6.9 และ 5.2 ของประชากรแฝงทงประเทศ ตามลาดบ เนองจากภาคกลางและกรงเทพมหานครเปนแหลงอตสาหกรรมตางๆ เปนศนยกลางทางธรกจ การคา และสถาบนการศกษา

4.2 แรงงาน

4.2.1 สดสวนก าลงแรงงานตอประชากรมแนวโนมลดลง ในป ๒๕๕๙ ภาคกลางมประชากรอายตงแต ๑๕ ป ขนไป ๑๑.๗๕ ลานคน เปนผทอยในกาลงแรงงานหรอผทพรอมจะทางาน ๘.41 ลานคน หรอคดเปนสดสวนรอยละ ๗๑.๖ ลดลงจากป ๒๕๕๕ ทมสดสวนรอยละ ๗๒.๙ ของประชากรอาย ๑๕ ปขนไป กาลงแรงงานเหลานประกอบดวย ผมงานทา 8.30 ลานคน ซงผมงานทาสวนใหญรอยละ ๕๑.๖ อยใน ภาคบรการ รองลงมารอยละ ๓๑.๗ อยในภาคอตสาหกรรม และรอยละ ๑๖.๗ อยในภาคเกษตรกรรม โดยแรงงานในภาคบรการมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 49.6 ในป 2555 เปนรอยละ 51.6 ในป 2559 เชนเดยวกบแรงงานในภาคอตสาหกรรมมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 28.8 ในป 2555 เปนรอยละ 31.7 ใน ป 2559 แตแรงงานในภาคเกษตรกรรมมแนวโนมลดลงจากรอยละ 23.6 ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๖.๗ ใน ป ๒๕๕๙ สาหรบอตราการวางงาน มแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๐.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑.๐ ในป ๒๕๕๙

- ๑๒ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

4.2.2 แรงงานสวนใหญมความรระดบประถมศกษาและต ากวาประถมศกษา แรงงานระดบอาชวศกษามนอยมาก ในป ๒๕๕๙ มผงานทา 8.30 ลานคน แรงงานสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษาและตากวาซงมแนวโนมลดลงจาก รอยละ 42.2 ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ 35.4 ในป ๒๕๕๙ แรงงานทจบการศกษาระดบมธยมตน เพมขนจากรอยละ ๑๗.๔ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๘.๘ ในป ๒๕๕๙ ระดบมธยมปลาย เพมขนจากรอยละ ๑๑.๑ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๓.๓ ในป ๒๕๕๙ แรงงานทจบการศกษาระดบอดมศกษาเพมขนจากรอยละ ๒๐.๓ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๒๒.๒ ในป ๒๕๕๙ สาหรบแรงงานระดบอาชวะมสดสวนนอยทสดแตมแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๔.๖ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๔.๙ ในป ๒๕๕๙ แตยงไมสามารถตอบสนองความตองการของตลาดแรงงานในปจจบนทตองการแรงงานสายวชาชพจานวนมาก

4.2.3 ประกนสงคม แรงงานของภาคกลางเขาสระบบประกนสงคมเพมขน โดยสดสวนแรงงานทไดรบความคมครองตามระบบประกนสงคมลดลงจากรอยละ ๔๔.๙ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๕๕.๐ ในป ๒๕๕๙ แตยงสงกวาคาเฉลยของประเทศ (รอยละ ๓๖.๗) โดยป ๒๕๕๙ ภาคกลางมแรงงานอยในระบบประกนสงคม จานวน ๓.๗๘ ลานคนหรอรอยละ ๔๔.๙ จงหวดพระนครศรอยธยา มแรงงานอยในระบบประกนสงคมมากทสดรอยละ ๗๖.๑ รองลงมา ไดแก จงหวดสมทรปราการและจงหวดสมทรสาคร รอยละ ๖๓.๘ และ ๖๓.๖ ตามลาดบ สวนจงหวดทมแรงงานอยในระบบประกนสงคมนอยท สด ไดแก จงหวดสพรรณบร รอยละ ๑๖.๑

4.2.4 ภาคกลางตองพงพงแรงงานตางดาวลดลง โดยในป ๒๕๕๙ มจานวนแรงงานตางดาว ๓ สญชาต (เมยนมา สปป.ลาว กมพชา) ทไดรบอนญาตใหทางานในภาค จานวน ๔๒๗,๙๒๒ คน ลดลงจาก ป ๒๕๕๕ จานวน ๒๔๒,๐๘๔ คน หรอคดเปนรอยละ ๔๗.๗ ของแรงงานตางดาวทไดรบอนญาตใหทางาน ทงประเทศ โดยจงหวดปทมธาน มแรงงานตางดาวเขามาทางานมากทสดในภาคกลาง จานวน ๑๑๘,๘๒๘ คน รองลงมาไดแก จงหวดสมทรสาคร จานวน ๙๖,๖๙๔ คน ทงน เปนผลมาจากโครงสรางประชากรทเขาสภาวะสงคมผสงอาย ในขณะทประชากรวยแรงงานและวยเดกมแนวโนมลดลง ประกอบกบแรงงานบางสาขาไมเปน ทนยมของคนไทย โดยเฉพาะในกจการประมงทะเล และแปรรปสตวนา ผประกอบการจงตองใชแรงงานจากประเทศเพอนบานโดยเฉพาะแรงงานสญชาตเมยนมา

4.3 การศกษา

4.3.1 จ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรสงกวาคาเฉลยประเทศ ในป ๒๕๕๙ ประชากรอาย ๑๕-๕๙ ปของภาคกลาง มจานวนปการศกษาเฉลย ๙.๗ ปและกรงเทพมหานคร มจานวนปการศกษาเฉลย ๑๑.๕ ป สงกวาภาคอนๆ และระดบประเทศทมปการศกษาเฉลย ๙.๔ ป โดยจงหวดนนทบร มจานวนปการศกษาเฉลยสงสดของภาค ๑๑.๕ ป รองลงมา ไดแก จงหวดปทมธานและจงหวดสมทรปราการ ซงมจานวนปการศกษาเฉลย ๑๐.๗ และ ๑๐.๕ ป ตามลาดบ

4.3.2 ผลสมฤทธทางการศกษาอยในเกณฑต า โดยผลการสอบ O-NET ชน ม.๓ (๕ วชาหลก) ในปการศกษา ๒๕๕๙ มคะแนนเฉลยรอยละ ๓๘.๙ เพมขนจากรอยละ ๓๘.๙ ในป ๒๕๕๕ แตกยงตากวาเกณฑคาเฉลยรอยละ ๕๐ ในทกวชา เมอพจารณาในรายวชาป ๒๕๕๙ พบวาวชาคณตศาสตรมคะแนนเฉลยตาสดรอยละ ๒๙.๙ และวชาสงคมศกษามคะแนนเฉลยสงสดรอยละ ๔๙.๘ รองลงมาไดแก วชาภาษาไทย วทยาศาสตร และภาษาองกฤษ รอยละ ๔๗.๑ ๓๕.๒ และ ๓๒.๕ ตามลาดบ

4.3.3 สถาบนการศกษามทกระดบ ภาคกลางมสถาบนการศกษาระดบอดมศกษา ๔๖ แหง ครอบคลมเกอบทกจงหวด แยกเปนมหาวทยาลยของรฐ ๒๔ แหง เอกชน ๒๐ แหง และสถาบนวทยาลยชมชน

- ๑๓ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๒ แหง และในสวนของกรงเทพมหานคร ซงมสถาบนการศกษาทสาคญและมชอเสยง ในระดบอดมศกษาจ านวน ๕๙ แห ง แยกเปนมหาวทยาลยของร ฐ ๓๔ แห ง และมหาวทยาล ย เอกชน ๒๕ แห ง ซงสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาตดอนดบใน ๘๐๐ อนดบแรกของโลก จากการจดอนดบของ Times Higher Education (THE) ประจาป ๒๐๑๖-๒๐๑๗ มหาวทยาลยในพนทภาคกลางและกรงเทพมหานคร ตดอนดบใน ๘๐๐ อนดบแรกของโลก จานวน ๓ แหง คอ มหาวทยาลยมหดล จฬาลงกรณมหาวทยาลย และมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร สาหรบระดบมธยมศกษามโรงเรยนทมชอเสยงหลายแหง เชน โรงเรยนเตรยมอดมศกษา โรงเรยนมหดลวทยานสรณ โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย และโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) เปนตน

4.4 สาธารณสข

๔.๔.๑ ประชาชนในภาคกลางมโอกาสไดรบบรการสาธารณสขดทสดของประเทศ เนองจากเปนทตงของสถานพยาบาลทดทสดและมากทสดของประเทศ โดยมจานวนโรงพยาบาลรฐบาล จานวน ๑,๙๓๙ แหง แยกเปน โรงพยาบาลชมชน (รพช.) ๑๑๘ แหง โรงพยาบาลทวไป (รพท.) ๒๒ แหง โรงพยาบาลศนย (รพศ.) ๘ แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) จานวน ๑,๗๙๑ แหง และสดสวนแพทยตอประชากรของภาคกลางไมรวมกรงเทพฯ มแนวโนมดขน จากแพทย 1 คนตอประชากร ๒,๔99 คน ในป ๒๕๕๔ เปน ๒,121 คน ในป ๒๕๕๘ ซงจงหวดสมทรสาคร มโอกาสไดรบบรการดานสขภาพสงทสด โดยมแพทย ๑ คน ตอประชากร ๑,๓๕๐ คน รองลงมาคอ จงหวดปทมธาน ซงมแพทย ๑ คน ตอประชากร ๑,๔๓๘ คน ในสวนของกรงเทพมหานคร มโรงพยาบาลสงกดโรงเรยนแพทย 9 แหง โรงพยาบาลทวไป 26 แหง โรงพยาบาลเฉพาะโรคและสถาบนเฉพาะโรค 13 แหง ศนยบรการสาธารณสขครบทกเขตรวม 68 ศนย / 76 สาขา และโรงพยาบาลเอกชน 104 แหง ซงสวนใหญกระจกตวอยในกรงเทพฯ หรอคดเปนรอยละ 30.3 ของโรงพยาบาลเอกชนทงหมด

๔.๔.๒ อตราการเจบปวยดวยโรคไมตดตอทปองกนไดมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง อตราการเจบปวยดวยโรคไมตดตอทปองกนได ไดแก โรคมะเรง ความดนโลหต หวใจ เบาหวาน และหลอดเลอดสมอง เพมขนจาก 4,829.33 คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๔ เปน 5,840.98 คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๘ โดยเฉพาะการเจบปวยดวยโรคมะเรงซงเปนสาเหตการตายสงทสดของคนไทย พบวา ภาคกลางมอตราการเจบปวยดวยโรคมะเรงเพมขน จาก 522.17 คนตอประชากรแสนคนในป ๒๕๕๔ เปน 634.38 คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๘ แตสาหรบอตราผปวยเอดสสะสมภาคกลางมแนวโนมลดลงจาก 188.05 คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๔ เปน 107.62 คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๘

๔.๔.๓ อตราการคลอดในหญงอาย ๑๕-๑๙ ปสงกวาคาเฉลยของประเทศ ปญหาการตงครรภ ในวยรนของภาคกลางลดลงจาก ๖๐.๑ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕-๑๙ ปพนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๔๖.๑ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕-๑๙ ปพนคน ในป ๒๕๕๙ แตกยงเปนอตราทสงกวาคาเฉลยของประเทศทมอตรา ๔๒.๙ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕-๑๙ ปพนคน โดยจงหวดทมอตราการคลอดในหญงอาย ๑๕-๑๙ ปสงสดของภาคกลาง คอ จงหวดประจวบครขนธ รองลงมาไดแก จงหวดสมทรสาคร และจงหวดสระบร ทมอตราการคลอด ๖๓.๘ ๕๙.๓ และ ๕๔.๑ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕-๑๙ ปพนคน ตามลาดบ ทงน ปญหาการตงครรภในเดกวยรนของภาคกลาง ยงคงเปนปญหาสาคญทจะตองดาเนนการปองกนและแกไขอยางตอเนอง

- ๑๔ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๔.๔.๔ อตราการตายของมารดาและอตราการตายของทารกมแนวโนมเพมขน โดยอตรา การตายของมารดาจากการคลอดบตรมแนวโนมเพมขนจาก ๑๗.๕ คนตอการเกดมชพแสนคนในป ๒๕๕๕ เปน ๒๑.๗ คนตอการเกดมชพแสนคน ในป ๒๕๕๙ แตยงตากวาระดบประเทศทมอตราการตายของมารดา ๒๖.๖ คนตอการเกดมชพแสนคน จงหวดสงหบรมอตราการตายของมารดาสงสดในภาคคอ ๕๓.๙ คนตอ การเกดมชพแสนคน รองลงมาไดแก จงหวดสพรรณบรและจงหวดปทมธาน มอตราการตายของมารดา ๕๒.๗ และ ๔๗.๒ คนตอประชากรแสนคน ตามลาดบ สวนอตราการตายของทารกมแนวโนมเพมขนเลกนอย จาก ๖.๐ คนตอเกดมชพพนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๖.๑ คนตอเกดมชพพนคนในป ๒๕๕๙ แตยงตากวาระดบประเทศทมอตรา ๖.๔ คนตอการเกดมชพพนคน โดยจงหวดประจวบครขนธมอตราการตายของทารกสงสด ๘.๘ คนตอการเกดมชพพนคน รองลงมาคอจงหวดพระนครศรอยธยาและจงหวดอางทอง มอตรา การตายของทารก ๗.๔ และ ๗.๓ คนตอเกดมชพพนคน ตามลาดบ ในสวนของกรงเทพมหานคร อตราการตายของมารดามแนวโนมเพมขนจาก ๑๔.๕ คนตอการเกดมชพแสนคนในป ๒๕๕๕ เปน ๒๐.๑ คนตอการเกดมชพแสนคน ในป ๒๕๕๙ สวนอตราการตายของทารกมแนวโนมเพมขนเชนกน จาก ๖.๓ คนตอเกดมชพพนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๖.๘ คนตอเกดมชพพนคนในป ๒๕๕๙

4.5 ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

ชมชนมความปลอดภยในชวตและทรพยสนลดลง ภาคกลางมคดเกยวกบชวต รางกายและเพศและคดประทษรายตอทรพยลดลงจาก ๑๕๐.๗ คด ในป 2555 เปน ๑๒๐.๒ คดตอประชากรแสนคน ในป2559 โดยจงหวดสมทรปราการมสดสวนคดสงสด จานวน ๑๗๓.๗ คดตอประชากรแสนคน รองลงมา ไดแก จงหวดพระนครศรอยธยา และสงหบร มสดสวนคด ๑๕๔.๓ และ ๑๓๙.๖ คดตอประชากรแสนคน ตามลาดบ ส าหรบคดยาเสพตดกมแนวโนมลดลงจาก ๗๔๙.๔ คดตอประชากรแสนคน ใน ป 2555 เปน ๔๑๗.๑ คดตอประชากรแสนคนในป 2559 ทงนพบอตราการเกดคดยาเสพตดสงสดทจงหวดสมทรปราการ ๕๕๓.๑ คดตอประชากรแสนคน รองลงมาไดแก จงหวดกาญจนบรและสงหบรทมสดสวนคด ยาเสพตดเทากบ ๕๔๐.๒ และ ๕๓๘.๐ คดตอประชากรแสนคน ตามลาดบ

4.6 ความอบอนในชวตครอบครวมแนวโนมดขน ในขณะทอตราการสมรสมแนวโนมลดลง โดยในชวงป 2555–2559 อตราการหยารางในภาคกลางมแนวโนมลดลง จาก ๖.๖ คตอพนครวเรอน ในป 2555 เปน ๕.๔ คตอพนครวเรอนในป 2559 แตโดยภาพรวมยงสงกวาอตราการหยารางของ ทงประเทศ (๕.๕ คตอพนครวเรอน) ในป 2559 จงหวดพระนครศรอยธยามอตราการหยารางสงสดในภาค คอ ๘.๑ คตอพนครวเรอน ในขณะทจงหวดสมทรสาครมอตราการหยารางนอยทสด ๓.๑ คตอพนครวเรอน สวนอตราการสมรสภาคกลางมแนวโนมลดลงจาก ๑๖.๐ คตอพนครวเรอน ในป 2555 เปน ๑๒.๓ คตอพนครวเรอน ในป 2559 แตโดยภาพรวมยงตากวาอตราการสมรสของทงประเทศ (๑๔.๓ คตอพนครวเรอน) โดยจงหวดสระบรมอตราการสมรสสงสดในภาคคอ ๑๗.๘ คตอพนครวเรอน ในขณะทจงหวดสมทรสาครมอตราการสมรสนอยทสด ๗.๕ คตอพนครวเรอน

4.7 สถานการณความยากจน และความเหลอมล าในการกระจายรายไดมทศทางทดขน จานวนคนจนหรอประชากรทมรายจายเพอการบรโภคตากวาเสนความยากจนลดลงจาก ๙๖๓.๕ พนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๗๑๓.๒ พนคน ในป ๒๕๕๙ เชนเดยวกบสดสวนคนจนของภาคทมแนวโนมลดลงอยางตอเนองจาก รอยละ ๗.๖๑ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๕.๔๑ ในป ๒๕๕๙ โดยจงหวดชยนาทมสดสวนคนจนมากทสด ของภาค รอยละ ๒๘.๓ รองลงมาไดแก จงหวดอางทองและจงหวดกาญจนบร มสดสวนคนจนรอยละ ๑๔.๕ และ ๑๔.๑ ตามลาดบ สวนสมประสทธคความไมเสมอภาคในการกระจายรายได (Gini Coefficient) ภาคกลาง

- ๑๕ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

มแนวโนมลดลงเกอบทกจงหวด ยกเวนจงหวดปทมธาน ลพบร พระนครศรอยธยา เพชรบร และสมทรสาคร โดยเฉพาะจงหวดปทมธานทมความเหลอมลาเพมขนมาก ในป ๒๕๕๔ ๒๕๕๖ และ ๒๕๕๘ จงหวดปทมธาน มสมประสทธคความไมเสมอภาคในการกระจายรายได (Gini Coefficient) เทากบ ๐.๒๙๙ ๐.๓๑๓ และ ๐.๔๓๓ ตามลาดบ

5. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต 5.1 สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

5.1.1 ทรพยากรดนเสอมโทรม พนทใชประโยชนนอกการเกษตรเพมขน ในขณะทพนทเกษตรลดลง ทรพยากรดนมแนวโนมเสอมโทรมในระดบสง ซงมสาเหตจากการใชประโยชนทดนทไมเหมาะสม เชน การใชสารเคม การแผวถางปาไม เปนตน และยงมปญหาดนเสอมโทรมทเกดตามธรรมชาต โดยปญหา ดนเปรยวจดในภาคกลางมปรมาณเนอท ๓.๒๐ ลานไร ปญหาดนเคมมพนทประมาณ ๐.๔๘ ลานไร พบในบรเวณพนททมตะกอนนาทะเล นากรอยและกลมจงหวดทมพนทใกลกบทะเล ไดแก จงหวดนครปฐม สพรรณบร กาญจนบร อางทอง สงหบร และชยนาท

5.1.2 ปรมาณน าในอางเกบน าขนาดใหญมแนวโนมลดลง ปรมาณนาทาของภาคกลาง มาจากลมนาหลก ๗ แหง คอ ลมนาเจาพระยา ลมนาสะแกกรง ลมนาปาสก ลมนาทาจน ลมนาแมกลอง ลมนาเพชรบร ลมนาชายฝงตะวนตก มคารายปเฉลย ๒๔,๙๗๖ ลานลกบาศกเมตร จากสถตปรมาณการ เกบกกนาไดของอางเกบนาขนาดใหญของภาคกลางจานวน ๕ อาง พบวา ปรมาณนาทกกเกบไดตงแต ป ๒๕๕๕-๒๕๕๙ มปรมาณลดลงเฉลยรอยละ ๐.๖ ตอป โดยป ๒๕๕๙ มปรมาณนากกเกบไดจานวน ๑๘,๖๕๖ ลานลกบาศกเมตร คดเปนรอยละ ๕๙.๕ ของความจอาง ลดลงรอยละ ๒.๔ จากป ๒๕๕๘ และคดเปนรอยละ ๗๔.๗ ของปรมาณนาทารายป ขณะทความตองการใชนาเพมขน จากการเพมขนของรอบการผลตภาคเกษตร การขยายตวของภาคอตสาหกรรม การทองเทยว และการเพมขนของชมชนอยางตอเนอง สงผลใหปญหาการขาดแคลนนาในหนาแลงรนแรงขน

5.1.3 พนทปาไมภาคกลางเพมขนเลกนอย ตงแตป ๒๕๕๖–๒๕๕๙ พบวา พนทปาไม ของภาคกลางเพมขนเฉลยรอยละ ๐.๐๒ ตอป โดยในป ๒๕๕๙ มพนทปาไม ๑๓.๙๑ ลานไร คดเปนรอยละ ๓๓.๘ ของพนทภาค ซงตากวาคามาตรฐานความสมดลของระบบนเวศ มสดสวนพนทปาไมคดเป นรอยละ ๑๓.๖ ของพนทปาทงประเทศ โดยจงหวดทมสดสวนพนทปาไมตามมาตรฐานความสมดลของระบบนเวศ คอ จงหวดกาญจนบร และเพชรบร สวนจงหวดทไมมพนทปาไมเลย ไดแก จงหวดนนทบร ปทมธาน พระนคร ศรอยธยา และอางทอง การเพมขนของผนปาเปนผลจากประชาชนมสวนรวมในการอนรกษ ฟนฟ ดแลรกษา รวมทงมโครงการปลกปาไมอยางตอเนอง สาหรบสถานการณปาชายเลนภาคกลาง (จงหวดสมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร และประจวบครขนธ) ในชวง ๕ ปทผานมา (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๕๗) ลดลงรอยละ ๙.๓ โดยป ๒๕๕๗ ภาคกลางมพนทปาชายเลนทงหมดประมาณ ๖๕,๖๒๑.๙๘ ไร ซงจงหวดทมพนทปาชายเลนมากทสด คอ จงหวดสมทรสาคร นอยทสด คอ จงหวดประจวบครขนธ สวนกรงเทพมหานคร มพนทปาไมเพมขน ๒,๔๔๘ ไร โดยป ๒๕๕๙ มพนทปาไม ๓,๒๕๔ ไร คดเปนรอยละ ๐.๓ ของพนทจงหวด พนทปาชายเลนมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง โดยเฉลยลดลงรอยละ ๒๑.๘ ตอป

- ๑๖ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ตารางท ๓ การเปลยนแปลงทางดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของภาคกลางไมรวม กทม.

รายการ ป

๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙

ปรมาณนาในอางนาขนาดใหญ ๕ อาง (ขอมล ณ วนท ๓๑ ธนวาคม) ลานลบ.ม.

๒๒,๗๓๘ ๒๓,๕๕๘ ๒๓,๖๒๓ ๑๙,๑๑๔ ๑๘,๖๕๖

พนทปาไม (ลานไร) ๑๓.๘๒ ๑๓.๘๖ ๑๓.๙๑ ๑๓.๙๑

จานวนครงการเกดไฟไหมปา ๒๕๙ ๓๐๑ ๓๖๖ ๓๒๕ ๔๑๓

จานวนพนทปาถกไฟไหม (ไร) ๒,๘๔๐ ๒,๙๗๐ ๓,๗๐๐ ๔,๕๑๕ ๖,๓๒๖

ปรมาณขยะทเกดขน (ลานตน/ป) ๔.๙๘ ๕.๒๐ ๕.๒๕ ๕.๖๒

ปรมาณขยะทกาจดถกตองตามหลกวชาการ (ลานตน/ป) ๐.๘๙ ๑.๑๙ ๑.๓๕ ๒.๒๑

หมบานทรบผลกระทบจากอทกภย (แหง) ๑,๒๖๗ ๑,๒๗๑ ๕๙๙

หมบานทรบผลกระทบจากภยแลง (แหง) ๑,๔๔๙ ๑,๒๘๒ ๑,๑๓๑ ๑,๔๗๙

5.1.4 ปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนและทตกคางสะสมเพมขน ภาคกลางมปรมาณขยะมากเปนลาดบ ๒ ของประเทศ รองจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยในชวงป ๒๕๕๗–๒๕๕๙ ปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนของภาคกลางเฉลยเพมขนรอยละ ๔.๒ ตอป ซงเปนการเพมขนตามการขยายตวทางเศรษฐกจ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมการอปโภคบรโภคของประชาชน โดยในป ๒๕๕๙ มปรมาณขยะทเกดขน ๕.๖๒ ลานตนตอป หรอ ๑๕,๓๘๘.๕ ตนตอวน หรอคดเปนรอยละ ๒๐.๘ ของปรมาณขยะทเกดขนทงประเทศ จงหวดทมปรมาณการเกดขยะมากทสดตามลาดบ คอ จงหวดสมทรปราการ นนทบร ปทมธาน และนครปฐม ปรมาณขยะทมการกาจดอยางถกตองตามหลกวชาการและทถกนาไปใชประโยชนเมอเทยบกบปรมาณขยะ ทเกดขนมสดสวนเพมขนทกป เนองจากป ๒๕๕๗ รฐบาลไดกาหนดใหปญหาขยะเปนวาระแหงชาต ซงจะทาใหมการดาเนนงานเกยวกบปญหาขยะอยางเปนระบบและมประสทธภาพมากขน ถงกระนน ภาคกลางกยงคงประสบกบปญหาปรมาณขยะตกคางสะสมเพมมากขนและปรมาณของเสยอนตรายทมแนวโนมของปญหารนแรงมากขน โดยเฉพาะของเสยอนตรายจากชมชน และมลฝอยตดเชอ

5.1.5 คณภาพน าของภาคกลางยงคงอยในเกณฑเสอมโทรมมากกวาภาคอนๆ ภาคกลาง มจานวนแหลงนาทสาคญอย ๑๗ แหง ในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๕๙ ถงแมจานวนแหลงนาทอยในเกณฑดมจานวนเพมขน และแหลงนาทอยในเกณฑเสอมโทรมมจานวนลดลง ซงป ๒๕๕๙ จานวนแหลงนาเสอมโทรมม ๔ แหงลดลงจากป ๒๕๕๘ ทมถง ๘ แหง ในขณะทจานวนแหลงนาทอยในเกณฑดและพอใชเพมมากขน แตภาคกลาง กยงคงมคณภาพนาอย ในเกณฑเสอมโทรมมากกวาภาคอนๆ แมน าทอย ในเกณฑเสอมโทรม ไดแก แมนาเจาพระยาตอนลาง แมนาทาจนตอนลาง แมนาลพบร และแมนาสะแกกรง สาเหตสาคญมาจากชมชนเมอง พนทเกษตรกรรม การเพาะเลยงสตวนา และการปศสตวทไมมระบบการจดการของเสย โดยเฉพาะ ในแมนาเจ าพระยาตอนลางและแมนาทาจนตอนลาง พบวา เกดจากการระบายนาเสยจากโรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรมทตงอยอยางหนาแนน สวนในเขตกรงเทพมหานคร คาเฉลยคณภาพนา ในคลองและแมนาเจาพระยา ยงคงมปญหานาเสยคอนขางรนแรง สาเหตจากการปลอยสงปฏกลและ สงโสโครกของชมชน

- ๑๗ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

สาหรบคณภาพนาชายฝงทะเลของภาคกลางมแนวโนมดขน จากสถานตรวจวดคณภาพนาชายฝงทะเล ๓๘ แหง ในป ๒๕๕๙ ม ๑๘ แหงทอยในเกณฑดเพมขนจากป ๒๕๕๘ ทมเพยง ๑ แหง อยางไรกตาม ยงมบรเวณทควรเฝาระวงเปนพเศษ เนองจากเปนบรเวณเสอมโทรมถงเสอมโทรมมาก ไดแก บรเวณปากคลอง ๑๒ ธนวาหนาโรงงานฟอกยอม กม. ๓๕ ปากแมนาเจาพระยา จงหวดสมทรปราการ บรเวณปากนาแมกลอง จงหวดสมทรสงคราม ปากคลองบานบางตะบน จงหวดเพชรบร และปากแมนาทาจน จงหวดสมทรสาคร ซงสาเหตสวนใหญมาจากการปลอยนาเสยของโรงงานฟอกยอม แหลงชมชนทงเศษขยะและ เศษอาหาร รวมถงการเพาะเลยงสตวนาชายฝงและการเลยงปศสตว

5.1.6 มลพษทางอากาศยงคงเปนปญหาอยางตอเนองของภาคกลาง ทงมลพษทไดรบผลกระทบจากสารอนทรยระเหยงาย กาซโอโซน และฝนละอองขนาดเลก ภาคกลางสวนใหญพบในจงหวดทมเขตประกอบการอตสาหกรรม ไดแก จงหวดสมทรปราการ นนทบร สระบร ปทมธาน อยธยา และสมทรสาคร สวนปญหาฝนละอองขนาดเลกไมเกน ๑๐ ไมคอน บรเวณตาบลหนาพระลาน จงหวดสระบร มแนวโนมดขน กลาวคอ ในป ๒๕๕๙ มจานวนวนทฝนละอองสงเกนมาตรฐานลดลง แตยงคงเปนพนททมปญหามากทสด ของประเทศ สาเหตหลกมาจากกจกรรมโรงโม บด ยอยหน เหมองหน และการขนถานหน สวนพนทบรเวณกรงเทพมหานครและปรมณฑล (นนทบร ปทมธาน สมทรปราการ และนครปฐม) ยงคงพบทงปญหาฝนละอองและสารอนทรยระเหยงายเกนคามาตรฐานอยางตอเนอง

5.2 สถานการณภยพบต

5.2.1 ไฟปาแนวโนมเพมขน จากสถตตงแตป ๒๕๕๕–๒๕๕๙ พบวา จานวนพนทปาทถก ไฟไหมเพมขนเฉลยรอยละ ๑๒.๔ ตอป โดยเฉพาะในป ๒๕๕๙ พบวา มพนทปาถกไฟไหม ๖,๓๒๖ ไร คดเปนสดสวนรอยละ ๐.๐๕ ของพนทปาภาคกลางเพมขนจากป ๒๕๕๘ รอยละ ๔๐.๑ จงหวดทมสดสวนไฟไหมปา เมอเทยบกบพนทปาไมมากทสด คอ จงหวดประจวบครขนธ เพชรบร ราชบร กาญจนบร และสระบร ตามลาดบ ซงสาเหตสวนใหญคาดวานาจะเกดจากการเผาไรเพอกาจดวชพชหรอเศษซากพชทเหลออยภายหลงการเกบเกยว

5.2.2 สถานการณอทกภยเบาบางลง ภายหลงจากเหตการณมหาอทกภยป ๒๕๕๔ ภาคกลางไดรบความเสยหายจากอทกภยเบาบางลง ชวงป ๒๕๕๕–๒๕๕๗ ภาคกลางมจานวนจงหวดและหมบาน ทไดรบผลกระทบจากอทกภยลดลงเรอย ๆ ซงจงหวดทประสบอทกภยซาซาก ไดแก จงหวดพระนครศรอยธยา สระบร ชยนาท สงหบร อางทอง สพรรณบร นครปฐม ราชบร และสมทรปราการ สาเหตหลกในการเกดอทกภยสวนใหญเกดจากฝนตกหนกตดตอกนเปนเวลานาน ประกอบกบมการบกรกทาลายปาซงเปนทซบนา นอกจากนยงมจงหวดทเปนพนทเศรษฐกจทไดรบความเสยหายจากอทกภย คอ จงหวดนนทบร ปทมธาน และสมทรสาคร

5.2.3 พนทประสบภยแลงลดลง ภาพรวมในชวง ๔ ป (๒๕๕๕-๒๕๕๘) ภาคกลางมจานวนหมบานทประสบภยแลงลดลง ยกเวนป ๒๕๕๘ ทมหมบานทประสบภยแลงเพมขนจาก ๑,๐๒๔ หมบาน ป ๒๕๕๗ เพมเปน ๑,๔๗๙ ในป ๒๕๕๘ โดยจงหวดทประสบภยแลงซาซาก ไดแก กาญจนบร และเพชรบร สาเหตหลกเกดจากภาวะฝนทงชวง สงผลใหปรมาณนาฝนทตกนอยและไมตกในพนทอางเกบนาขนาดใหญ

5.2.4 การกดเซาะชายฝงทะเลยงเปนปญหาตอเนอง ภาคกลางมจงหวดทมพนทตดชายทะเล ไดแก สมทรปราการ สมทรสงคราม สมทรสาคร เพชรบร และประจวบครขนธ มชายฝงทะเลยาว ๔๖๒.๔๘ กโลเมตร คดเปนรอยละ ๑๔.๗ ของความยาวชายฝงทงหมด โดยถกกดเซาะเปนระยะทางรวม ๑๗๑.๒๓

- ๑๘ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

กโลเมตร คดเปนรอยละ ๒๐.๖ ของการกดเซาะชายฝงทะเลทงหมด ซงเปนการกดเซาะรนแรงระยะทาง ๖๓.๒๖ กโลเมตร และกดเซาะปานกลางระยะทาง ๑๔๑.๔๑ กโลเมตร โดยพนททมอตราการกดเซาะรนแรงเฉลยมากกวา ๕ เมตร เกดขนใน ๔ จงหวด ไดแก สมทรปราการ สมทรสาคร เพชรบร และประจวบครขนธ ตามลาดบ โดยเฉพาะสมทรปราการทพนทชายฝงทะเลถกกดเซาะรนแรงมากทสดยาวถง ๓๑.๔๗ กโลเมตร สาเหตของการกดเซาะสวนหนงมาจากการขยายตวของพนทอตสาหกรรมและชมชนทขยายตวรกลาพนทชายฝง และการบกรกทาลายปาชายเลน ซงเปนผลตอระบบนเวศชายฝง สาหรบกรงเทพมหานครประสบ กบปญหาการกดเซาะชายฝงในระดบรนแรงถงรอยละ ๙๘.๓ ของแนวชายฝงกรงเทพมหานคร กลาวคอ มแนวชายฝงถกกดเซาะรนแรง ๕.๗๑ กโลเมตรจากความยาวแนวชายฝง ๕.๘๑ กโลเมตร

6. พนทกรงเทพมหานคร ๖.๑ กรงเทพมหานคร เปนเมองท มประชากรมากทสดของประเทศไทย โดยมประชากร

ตามทะเบยนราษฎรประมาณ ๕.๗ ลานคน คดเปนรอยละ ๘.๗ ของประเทศ ตงอยบนสามเหลยมปากแมนาเจาพระยา มแมนาเจาพระยาไหลผานและแบงเมองออกเปน ๒ ฝง คอ ฝ งพระนครและฝ งธนบร โดยกรงเทพมหานครมพนททงหมด ๑,๕๖๘.๗๓๗ ตารางกโลเมตร กรงเทพมหานครเปนองคกรปกครอง สวนทองถนรปแบบพเศษของประเทศไทย

๖.๒ กรงเทพฯ เปนศนยกลางการปกครอง การศกษา การคมนาคมขนสง การเงนการธนาคาร การพาณชย การสอสาร และความเจรญของประเทศ เนองจากกจกรรมทางเศรษฐกจทสาคญยงคงกระจกตวอยในกรงเทพฯ โดยมสดสวนการผลตสงทสด มมลคาผลตภณฑ ๔,๔๓๗,๔๐๕ ลานบาท คดเปนรอยละ ๓๒.๕ ของประเทศ เศรษฐกจพงพงภาคบรการสงถงรอยละ ๘๖.๘ จงเปนศนยรวมธรกจบรการทสาคญของประเทศ มสดสวนมลคาผลตภณฑภาคบรการคดเปนรอยละ ๔๖.๕ ของประเทศ ซงมสดสวนการผลตสาขาการคาฯ รอยละ ๔๘.๐ ของประเทศ สาขาการเงน รอยละ ๖๑.๑ และสาขาการขนสงฯ รอยละ ๔๙.๐

๖.๓ ปญหาทส าคญของกรงเทพฯ ไดแก ปญหาจราจรแออด ปญหาสงแวดลอม (นาเสย ขยะ) ปญหาความปลอดภยในชวตและทรพยสน และปญหานาทวม เนองจากพนทสวนมากในกรงเทพมหานคร เปนทราบลม ตงอยบนพนทบรเวณดนดอนสามเหลยมปากแมนา มระดบความสงจากระดบนาทะเลปานกลางประมาณ ๑.๕๐-๒ เมตร โดยมความลาดเอยงจากทศเหนอสอาวไทยทางทศใต และเฉพาะลมแมนาเจาพระยาตอนลางจะอยสงกวาระดบนาทะเลไมเกน ๑.๕๐ เมตร ทาใหเกดปญหานาทวมบอยครงในชวงฤดมรสม

7. สภาวะแวดลอม ภาคกลางและพนทกรงเทพฯ มทตง ลกษณะภมสงคม โครงสรางเศรษฐกจ ระบบโครงสรางพนฐาน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทเปนจดแขง จดออน โอกาส และภยคกคาม ซงมผลตอการพฒนา เชงพนท ดงนคอ

7.1 จดแขง

7.1.1 เปนทตงของกรงเทพฯ ซงเปนเมองทองเทยวทมผเดนทางมาเยอนมากทสดในโลก (Global Destinations Cities Index) เนองจากมแหลงทองเทยวทมชอเสยงในระดบนานาชาต ไดแก วดพระศรรตนศาสดาราม วดอรณราชวรารามราชวรมหาวหาร พระบรมมหาราชวง และถนนขาวสาร เปนตน นอกจากนยงมสงอานวยความสะดวกเพยบพรอม ทาใหรายไดทองเทยวของกรงเทพฯ สงถงรอยละ ๓๘.๒ ของประเทศ และในป ๒๕๕๙ กรงเทพฯ ตดอนดบเมองทองเทยวทมผเดนทางมาเยยมเยอนมากทสดในโลก

- ๑๙ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

7.1.2 เปนศนยกลางการบรหารราชการ ศนยกลางเศรษฐกจและธรกจส าคญของประเทศ เนองจากเปนทตงของกระทรวง กรม ตลาดหลกทรพย สถาบนการเงน ธรกจ และการคาชนนาของประเทศ

7.1.3 เปนทตงของสถาบนการศกษาชนน าทกระดบและมความพรอมดานเครองมออปกรณและบคลากรการวจย โดยมมหาวทยาลย และสถาบนวจยและพฒนาทมชอเสยงจานวนมาก

7.1.4 เปนทตงของสถานพยาบาลทดทสดและมากทสดของประเทศ โดยมศนยการแพทยชนนา และสถาบนการแพทยเฉพาะทางทมชอเสยงจานวนมาก

7.1.5 เปนฐานเศรษฐกจอตสาหกรรมสงออกและแหลงจางงานหลกของประเทศ ซงอตสาหกรรมทสาคญของภาค ไดแก วสดกอสราง ยานยนต อเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา ในจงหวดสระบร พระนครศรอยธยา ปทมธาน สมทรปราการ รวมถงอตสาหกรรมแปรรปการเกษตร โดยเฉพาะ การรวมกลมของอตสาหกรรมอาหาร ๓ กลม คอ อตสาหกรรมอาหารทะเล จงหวดสมทรสาคร อตสาหกรรม ไกเนอ จงหวดลพบร และอตสาหกรรมสบปะรดกระปอง จงหวดประจวบครขนธ ตลอดจนเขตอตสาหกรรมเหลกทบางสะพาน จงหวดประจวบครขนธ

7.1.6 เปนศนยกลางการคมนาคมขนสงของประเทศและภมภาคอาเซยน โดยมการพฒนาโครงสรางพนฐานทางคมนาคมขนสงอยางเพยบพรอมและทนสมย สามารถอานวยความสะดวกในการคมนาคมขนสงทครอบคลมการเชอมโยงระหวางเมอง ระหวางภาค และระหวางประเทศมากกวาภาคอนๆ ทงทางบก ทางราง ทางนา และทางอากาศ

7.1.7 เปนแหลงรวมของแมน าสายส าคญและมพนทลมแมน าขนาดใหญท มความ อดมสมบรณ มพนทชลประทานมากทสดเปน “อขาว อนา” ของประเทศ โดยมสดสวนพนทชลประทาน คดเปนรอยละ ๓๑.๐ ของพนทชลประทานทงประเทศ

7.1.8 เปนศนยรวบรวมและกระจายสนคาเกษตรของประเทศ เนองจากมตลาดคาสงคาปลกสนคาเกษตรทสาคญในพนท เชน ตลาดไท จงหวดปทมธาน ตลาดศรเมอง จงหวดราชบร ตลาดปลาสวพนธ จงหวดอางทอง และตลาดมหาชย จงหวดสมทรสาคร เปนตน

7.1.9 เปนแหลงเกษตรกรรมทอดมสมบรณของประเทศ เนองจากมสภาพพนทและระบบชลประทานทอดมสมบรณ โดยมลกษณะการผลตทเดนและแตกตางกนไปในแตละพนท ไดแก ภาคกลางตอนบน เปนแหลงผลตขาวและพชไร เชน ขาวโพด ขาวฟาง และถวเหลอง ภาคตะวนตกเปนแหลงผลต สบปะรด มะพราว และไมผล นอกจากนภาคกลางยงเปนแหลงผลต โคนม-โคเนอ สกร และไก รวมทงยงมพนทชายฝงทะเลทเหมาะแกการทาประมงนาลกและการเพาะเลยงสตวนาชายฝงทะเลทสาคญของประเทศ

7.1.10 มแหลงทองเทยวหลากหลาย โดยมทงแหลงทองเทยวทางธรรมชาต ประวตศาสตรศลปวฒนธรรม วถชวต และแหลงทองเทยวเชงเกษตร ซงแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาต ไดแก วดพระศรรตนศาสดาราม อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา ชะอา และหวหน เปนตน นอกจากนภาคกลางยงมพนทอกหลายแหงทมสภาพภมอากาศและธรรมชาตทเหมาะตอการพฒนาธรกจการทองเทยวและบรการเชงสขภาพ เพอตอบสนองความตองการของกลมเปาหมายทเกดขนใหม เชน การทองเทยวเชงนเวศ การบรการทพกแบบ Long Stay Home Stay การบรการสปา การดแลผสงอาย การบรการสขภาพ นวดแผนไทย สมนไพรเพอสขภาพ และอาหารสขภาพ การทองเทยวแบบผจญภย ทวรปา ฯลฯ

7.1.11 เปนพนทในแนวเสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใต (Southern Economic Corridor : SEC) เชอมโยงระหวางเมยนมา ไทย กมพชา และเวยดนาม ซงเปนเสนทางทมศกยภาพทางเศรษฐกจสง

- ๒๐ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

โดยพาดผานเมองสาคญหลายเมองและมการขนสงขามแดนตามแนวเสนทางในปรมาณมาก จงเปนเสนทางเศรษฐกจและทองเทยวสาคญทเชอมโยงระหวางไทย เมยนมา และกมพชา รวมถงเชอมตอไปยงเวยดนามได

7.2 จดออน

๗.๒.๑ พนทกรงเทพฯ และจงหวดทมการเจรญเตบโตและขยายตวของเมองสงประสบปญหาทกระทบตอคณภาพชวต ไดแก ปญหาจราจรแออด ปญหาสงแวดลอม (นาเสย ขยะ) ปญหานาทวม ปญหาความปลอดภยในชวตและทรพยสน ซงรวมทงปญหาความเสยงภยการกอการราย เปนตน

๗.๒.๒ มปญหาฝนละอองในเขตอตสาหกรรมกอสราง โดยเฉพาะในพนทตาบลหนาพระลาน อาเภอเฉลมพระเกยรต จงหวดสระบร ซงเปนพนททมปญหาฝนละอองขนาดเลกไมเกน ๑๐ ไมคอน มากทสดของประเทศ

๗.๒.๓ พนทเกษตรทอดมสมบรณลดลง จากการขยายตวของเมองและอตสาหกรรมรกลาพนทเกษตร และเปนการทาการเกษตรเชงพาณชยทยงมการใชสารเคมจานวนมาก

๗.๒.๔ ปญหาการเชอมตอระหวางโครงขายถนนกบระบบการขนสงอนๆ มนอย ทาให ไมประหยดและมตนทนสง เนองจากภาคกลางไดมการพฒนาโครงขายถนนเปนจานวนมาก ในขณะท การพฒนาโครงขายรถไฟและทาเรอเพอใชขนสงสนคายงมนอย

๗.๒.๕ ทกษะก าลงแรงงานอยในเกณฑต าไมสอดรบกบระดบการพฒนาของภาค ซงจะสง ผลกระทบทางลบตอการพฒนา ทาใหขาดแคลนแรงงานทมความรความสามารถทสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงานและสถานการณการเปลยนแปลงของโลกได โดยเฉพาะในภาคการผลตทมการใชทน และเทคโนโลยอยางเขมขน

๗.๒.๖ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเสอมโทรมลง และมแนวโนมทจะทวความรนแรงยงขน เนองจากการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจ และชมชนเมอง โดยไมมการดาเนนมาตรการควบคม และบรหารจดการสภาวะแวดลอมทเหมาะสม ไดแก คณภาพแมนาเจาพระยาและทาจนตอนลาง เสอมโทรมลง คณภาพดนเสอมโทรมลง ปาไมและปาชายเลนถกบกรกทาลาย และความสมบรณของทรพยากรชายฝงลดลง เปนตน

๗.๒.๗ การพฒนาอตสาหกรรมสวนใหญยงใชเทคโนโลยเดม และมการใชแรงงานเขมขน จงสรางมลคาเพมไดตา

๗.๒.๘ การทองเทยวกระจกตวในกรงเทพฯ และบางจงหวด เนองจากแหลงทองเทยว รอบนอกไมเปนทรจกและขาดความพรอมจงไมสามารถดงดดนกทองเทยวใหพกคางในพนทได

๗.๒.๙ ผสงอายทมแนวโนมเพมจ านวนขนอยางตอเนองสงผลใหมอตราภาระพงพงเพม มากขน เนองจากสดสวนประชากรผสงอายเพมขน ในขณะทประชากรวยเดก และวยแรงงาน มแนวโนมลดลง

7.3 โอกาส

๗.๓.๑ การเปดเสรการคาและการลงทนกบประเทศกลม CLMV จะเปนโอกาสในการขยายตลาดสงออกสนคาอาหารและอตสาหกรรมมากขน รวมทงชกจงนกลงทนเขามาลงทนในพนทภาคกลางเพมขน เนองจากมความพรอมทงในดานทาเลทตง ระบบโครงสรางพนฐานและบรการสงคม

- ๒๑ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๗.๓.๒ การพฒนาความเชอมโยงเขตเศรษฐกจพเศษทวาย-ภาคกลาง-ระเบยงเศรษฐกจ พเศษภาคตะวนออกตามเสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใต (Southern Economic Corridor) จะเปนโอกาสในการเพมการคา การลงทน และการทองเทยว เชอมโยงกบประเทศเพอนบาน

๗.๓.๓ ความกาวหนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรว ทงเทคโนโลยสารสนเทศ เทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยวสด และนาโนเทคโนโลย จะเปนโอกาสในการปรบกระบวนการผลตสนคาใหสอดคลองกบ ความตองการของผบรโภคทหลากหลายทงในดานคณภาพ มาตรฐาน และราคา

๗.๓.๔ โครงสรางประชากรทก าลงเปลยนแปลงเปนสงคมผสงอาย เปดโอกาสใหกบสนคาและบรการใหม ทสอดคลองกบความตองการทเปลยนแปลงไป อาท การขยายตวของตลาดอาหารสขภาพ สมนไพร และการแพทยพนบาน สถานททองเทยวและการพกผอนระยะยาวของผสงอาย

๗.๓.๕ กระแสการรกษาสขภาพและความนยมธรรมชาตทขยายตวไปทวโลกชวยใหเกดความตระหนกในการดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพมขน ในขณะเดยวกน กสรางกระแสความนยมบรโภคสนคาเชงอนรกษและสนคาสขภาพ

๗.๓.๖ แผนงานโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานระหวางภาค จะเปนโอกาสในการเชอมโยง หวงโซคณคา (Value Chain) ระหวางภาค

7.4 ภยคกคาม

๗.๔.๑ สนคาราคาถกของประเทศอนทตนทนถกกวาเขามาตตลาด สงผลใหสญเสยสวนแบงทางการตลาดและนกลงทนตางชาตยายฐานการผลตไปยงประเทศเหลานนเนองจากมตนทนการผลตทตากวา ซงสนคาของภาคกลางทไดรบผลกระทบ เชน ขาว เสอผา ผลไม เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส เปนตน

๗.๔.๒ ภยกอการรายขามชาตท มแนวโนมการกออาชญากรรมในเขตเมอง ซงเปนอาชญากรรมรปแบบใหมทเกดขนในภมภาคอาเซยน จะสงผลกระทบตอความมนคง ความปลอดภยในชวตและทรพยสน รวมทงกระทบตอเศรษฐกจ ทาใหนกธรกจหรอผประกอบการทสนใจจะเขามาลงทนขาดความเชอมน

๗.๔.๓ มาตรการกดกนทไมใชภาษ เชน มาตรฐานการผลตสนคา มาตรฐานดานความสะอาดและสขอนามย โดยไดมการตงกฎเกณฑในการรบซอสนคาจากผผลตคอนขางมาก และมการตรวจสอบคณภาพอยางเขมงวด สงผลใหผประกอบการในภาคกลางตองเรงปรบเปลยนกระบวนการผลตใหไดมาตรฐานและคณภาพสนคาใหเปนทยอมรบระหวางประเทศ

๗.๔.๔ การเปลยนสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต มความผนผวนและรนแรง มากขน โดยเฉพาะอทกภยและภยแลง

8. ปญหาและประเดนทาทาย ๘.๑ ปญหาคณภาพชวตของคนในเมอง ไดแก ปญหาจราจร ขยะ นาเสย ฯลฯ

๘.๒ ปญหาการดแลผสงอายทมแนวโนมเพมจานวนขนอยางตอเนอง

๘.๓ ทกษะกาลงแรงงานอยในเกณฑตาไมสอดรบกบระดบการพฒนาของภาค

- ๒๒ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๘.๔ พนทเกษตรทอดมสมบรณลดลงจากการขยายตวของเมองและอตสาหกรรม และเปนการทาเกษตรเชงพาณชยทใชสารเคมจานวนมาก

๘.๕ อตสาหกรรมสวนใหญยงขาดการนานวตกรรมมาสรางมลคาเพม ใชแรงงานเขมขน และสงผลกระทบดานลบตอสงแวดลอม

๘.๖ การทองเทยวกระจกตวในกรงเทพฯ และบางจงหวด แหลงทองเทยวรอบนอกไมเปนทรจกและขาดความพรอมจงไมสามารถดงดดนกทองเทยวใหพกคางในพนท

๘.๗ มสถาบนการศกษาและวจยชนนาทกระดบแตยงขาดการนาผลงานวจยทสามารถใชประโยชน ในเชงพาณชยเพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการทชดเจน

9. แนวคดและทศทางการพฒนา ภาคกลางและพนทกรงเทพฯ เปนภมภาคทมบทบาทสาคญในการเชอมโยงกบทกภาคภายในประเทศ

เนองจากเปนทตงของเมองหลวงกรงเทพมหานคร และเปนทตงของหนวยงานราชการระดบกระทรวง หนวยงานรฐวสาหกจ สถาบนการศกษาและวจยชนนาทกระดบ สถาบนการรกษาพยาบาลทดทสด รวมทงสถาบนธรกจ และสถาบนการเงนชนนาของประเทศ ขณะเดยวกนภาคกลางตงอย ในพนทลมแมนาขนาดใหญทมความอดมสมบรณเปน “อขาว อนา” ของประเทศ และเปนพนทในแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใตของอนภมภาคลมนาโขง (Southern Economic Corridor) ทเชอมโยงเมยนมา-ไทย-กมพชา-เวยดนาม ซงเปนเสนทางลดโลจสตกส (Landbridge) เชอมโยงภมภาคอาเซยนกบโลกตะวนตกและโลกตะวนออก

ดงนน การพฒนาภาคกลางสความ “มนคง มงคง ยงยน” จาเปนตองรกษาความมชอเสยงของกรงเทพมหานครใหเปนเมองชนนาระดบโลกตลอดไป ควบคไปกบการใชศกยภาพพนฐานดานความอดมสมบรณของดนและนา และความพรอมของสถาบนการศกษา/วจยในการยกระดบภาคการเกษตรสเกษตรอตสาหกรรมทใชเทคโนโลย และนวตกรรมเพอผลตสนคาและบรการทมมลคาสง รวมทงการเรงรดผลกดนเสนทางลดโลจสตกสเชอมโยงทวาย (เมยนมา) กบระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (EEC) เพอใหภาคกลางเปนพนทยทธศาสตรในการเชอมโยงเสนทางการคาการขนสงระหวางทะเลตะวนตกและทะเลตะวนออกในระยะยาว

9.1 เปาหมายเชงยทธศาสตร

ภาคกลางมบทบาทสาคญในการเชอมโยงกบทกภาคภายในประเทศ เนองจากเปนทตงของกรงเทพมหานคร สถาบนการศกษาและวจยชนนาทกระดบ สถาบนการรกษาพยาบาลทดทสด นอกจากน ภาคกลางยงมแหลงทองเทยวทมชอเสยง สภาพพนทและระบบชลประทานทอดมสมบรณ เปนฐานเศรษฐกจอตสาหกรรมทสาคญของประเทศ และเปนพนทแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใตของอนภมภาคลมนาโขง (Southern Economic Corridor) ทเชอมโยงเมยนมา-ไทย-กมพชา-เวยดนาม ซงเปนเสนทางลดโลจสตกส (Landbridge) เชอมโยงภมภาคอาเซยนกบโลกตะวนตกและโลกตะวนออก ภาคกลางจงมเปาหมายทจะ “พฒนากรงเทพฯ สมหานครทนสมยและภาคกลางเปนฐานการผลตสนคาและบรการทมมลคาสง”

9.2 วตถประสงค

๙.๒.๑ เพอรกษาภาพลกษณของกรงเทพฯ ใหเปนเมองทมความทนสมย และเปนเมองนาอย นาเทยวในลาดบตนๆ ของโลกตลอดไป

- ๒๓ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๙.๒.๒ เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหอยดมสขทงสขภาพกาย จตใจ มความมนคงดานอาชพและรายได และมสภาพแวดลอมทด

๙.๒.๓ เพอเพมขดความสามารถและยกระดบการผลตและสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการดานการเกษตร อตสาหกรรม และการทองเทยว อยางตอเนอง

๙.๒.๔ เพอฟนฟและรกษาฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเออตอการพฒนาเศรษฐกจและคณภาพชวตอยางยงยน

9.3 เปาหมายและตวชวด

๙.๒.๑ กรงเทพฯ ไดรบการจดลาดบเปนเมองทมคณภาพชวตชนนาในโลกดขน

๙.๒.๒ ประชาชนมความปลอดภยในชวตและทรพยสนดขน

๙.๒.๓ รายไดการทองเทยวเพมขน

๙.๒.๔ มลคาผลตภณฑภาคเกษตรเพมขน

๙.๒.๕ มลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมเพมขน

๙.๒.๖ คณภาพนาแมนาเจาพระยาและทาจนตอนลางอยในเกณฑมาตรฐาน

๙.๒.๗ ปรมาณขยะทไดรบการกาจดอยางถกตองตามหลกวชาการเพมขน

9.4 ยทธศาสตรการพฒนา

๙.๔.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนากรงเทพฯ เปนมหานครทนสมยระดบโลกควบคกบการพฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาสงแวดลอมเมอง

แนวทางการพฒนา

๑) เรงพฒนาระบบขนสงมวลชนและระบบขนสงสาธารณะ อาท รถไฟฟา รถเมล ฯลฯ เพอบรรเทาปญหาจราจรและใหประชาชนเขาถงบรการระบบขนสงสาธารณะทสะดวกสบายและปลอดภย ในการเดนทาง

๒) กอสรางถนนวงแหวน ถนนเชอมตอ (Missing link) สะพานขามแมนาเจาพระยา ฯลฯ เพอลดปญหาความแออดและคบคงของปรมาณการจราจรในเขตเมอง ลดปญหาคอขวด เปนการเชอมตอโครงขายการเดนทางเพออานวยความสะดวกในการเขาถงและลดเวลาการเดนทาง รวมทงสรางความเชอมโยงระหวางเมองและชนบท

๓) จดระเบยบการใชประโยชนทดนโดยใชมาตรการผงเมองควบคมการใชพนทรวมทงคมครองแหลงอนรกษและทศนยภาพเมอง ตลอดจนการจดทศนยภาพของเมองใหสวยงาม มพนท สเขยวและสวนสาธารณะ

๔) พฒนาระบบดแลผสงอาย และออกแบบโครงสรางพนฐานและบรการตางๆ ใหสามารถรองรบคนทกกลมในสงคมไดอยางเทาเทยมกน (Universal Design) เพอรองรบสงคมผสงอาย และสงเสรมใหคนทกกลมสามารถเขาถงและใชประโยชนจากการพฒนาโครงสรางพนฐานและบรการตางๆ อยางเสมอภาคและเทาเทยมกน

- ๒๔ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๕) แกไขปญหาขยะ นาเสย นาทวม และมลภาวะทางอากาศ อนเน องมาจากการขยายตวของชมชนเมอง

๖) ปองกนและแกไขปญหานาทวมกรงเทพฯ เนองจากเปนพนททมปญหาความรนแรงและความเสยหายเปนมลคาสง

๗) วางระบบปองกนภยอาชญากรรมและภยกอการรายในเขตกรงเทพฯ และพนทตอเนอง เพอดแลรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน

๘) พฒนาเมองปรมณฑล (สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน นครปฐม และสมทรสาคร) ใหเปนเมองศนยกลางการบรการธรกจและการพาณชย ศนยกลางการขนสงและโลจสตกส ศนยบรการดานสขภาพและการศกษาและเมองทอยอาศย โดยประสานการวางระบบโครงขายโครงสรางพนฐาน ระบบขนสงมวลชนสาธารณะ และบรการทางสงคม กบมาตรการทางผงเมอง ในการชนาใหการขยายตวของเมองเปนไปอยางมแบบแผนและเหมาะสม รวมทงการจดการสงแวดลอมเมองใหเออตอการอยอาศย การเดนทางและการขนสงโดยสะดวกและปลอดภย โดยเฉพาะการปองกนนาทวม-นาเสย พรอมทงการจดใหมพนทสเขยวเพอเปนปอดและสถานทพกผอนหยอนใจของชมชนเพมขน รองรบการขยายตวทางเศรษฐกจและกจกรรมตางๆ ทงการทองเทยว อตสาหกรรม ธรกจการคา การคมนาคมขนสง และการเพมขนของประชากรเมอง

๙.๔.๒ ยทธศาสตรท ๒ พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาตและ สรางความเชอมโยงเพอกระจายการทองเทยวทวทงภาค

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวระดบนานาชาต อาท วดพระศรรตนศาสดาราม ชะอา-หวหน สนามกอลฟระดบโลกทเพชรบร กาญจนบร และพระนครศรอยธยา ใหเปนฐานการกระจายรายไดและการสรางงาน โดยยกระดบคณภาพของธรกจบรการดานการทองเทยวใหไดมาตรฐานระดบนานาชาตและเปนทประทบใจของนกทองเทยว

๒) พฒนาแหลงทองเทยวมรดกโลกพระนครศรอยธยาอยางย งยน โดยฟนฟ บรณะโบราณสถาน และเตรยมความพรอมของเมองใหสามารถรองรบภยพบต โดยเฉพาะอทกภย ได อยางมประสทธภาพ

๓) เพมมาตรฐานแหลงทองเทยวทองถนและแหลงทองเทยวโดยชมชน เชน ตลาดสามชก ตลาดนาอมพวา ตลาดนาดาเนนสะดวก เกาะเกรด ทองเทยวธรรมชาตสวนผง อทยานแหงชาต แกงกระจาน ฯลฯ โดยปรบปรงสงอานวยความสะดวก กจกรรมการทองเทยว สนคาและบรการดานการทองเทยวใหไดมาตรฐานสากล

๔) พฒนาแหลงทองเทยวทมศกยภาพ เชน กลมประวตศาสตรและศาสนา กาญจนบร-สพรรณบร-พระนครศรอยธยา-อางทอง-สงหบร-ชยนาท-ลพบร-สระบร-นครปฐม-ราชบร-เพชรบร กลมดแลสขภาพดวยแพทยแผนไทย อาท นนทบร-สมทรสาคร-นครปฐม-เพชรบร และกลมทองเทยวทางนา อาท พระนครศรอยธยา-นนทบร-ปทมธาน-อางทอง-สงหบร โดยปรบปรงและพฒนาแหลงทองเทยวและกจกรรมการทองเทยวใหมคณคาและมลคาเพม มความหลากหลาย และเชอมโยงการทองเทยวระหวางจงหวดอยางยงยน

- ๒๕ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๕) พฒนาการเขาถงแหลงทองเทยวชมชน แหลงผลตสนคา OTOP และแหลงทองเทยวเชงเกษตร เพอใหมเสนทางหรอเครอขายการคมนาคมทสามารถเดนทางเขาไปยงแหลงทองเทยวไดอยางสะดวกและปลอดภย เปนการขยายเสนทางการทองเทยวและกระจายรายไดสชมชน

๙.๔.๓ ยทธศาสตรท ๓ ยกระดบการผลตสนคาเกษตรและอตสาหกรรมโดยใชนวตกรรม เทคโนโลย และความคดสรางสรรค เพอใหสามารถแขงขนไดอยางยงยน

แนวทางการพฒนา

๑) นาผลการวจยและพฒนาของสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาตมาใชในการพฒนาการผลตขาวในพนท เพอเพมผลผลตตอไร เพมศกยภาพและยกระดบคณภาพขาวซงเปนสนคาสงออกทสาคญของประเทศใหมคณภาพตรงตามความตองการของตลาด

๒) พฒนามาตรฐานฟารมเพอผลตอาหารปลอดภย (Food safety) จากสนคาเกษตรหลกของภาค ไดแก ขาว พชผก มะพราว โคนม โคเนอ สกร ไก เปด กง ปลา โดยเฉพาะในพนททเปนแหลงผลตสาคญ ไดแก ชยนาท สงหบร อางทอง ลพบร สระบร พระนครศรอยธยา สพรรณบร ราชบร นครปฐม และประจวบครขนธ เพอการสงออกสนคาเกษตรคณภาพสง ทสอดคลองกบความตองการของผบรโภคในตลาดเฉพาะและตลาดระดบบน

๓) สงเสรมการใชเทคโนโลยการเกษตรเพอยกระดบส Smart Farmer และSmart Farming โดยสงเสรมใหเกษตรกรมความรความสามารถในการใชเทคโนโลยการผลตททนสมยและ พนธทเหมาะสม รวมทงปรบปรงระบบการบรหารจดการตลาดใหมประสทธภาพ

๔) ฟนฟความอดมสมบรณทรพยากรประมงทะเล โดยเรงรดการอนรกษ ฟนฟ และการจดการใชประโยชนทรพยากรประมงและสงแวดลอมใหเปนระบบเหมาะสม ควบคไปกบการสงเสรมและพฒนาอาชพ เชน การสงเสรมการวจยและถายทอดเทคโนโลยการจดการและวธการเพาะเลยงสตวนาเพอเพมประสทธภาพการผลตและสรางมลคาเพม การสงเสรมและพฒนาการประมงพนบาน รวมทงการสงเสรมและพฒนาธรกจการประมง เปนตน ในพนททมศกยภาพดานการประมงและเพาะเลยงสตวนาบรเวณชายฝงรอบอาวไทย ไดแก ประจวบครขนธ เพชรบร สมทรสงคราม สมทรสาคร และสมทรปราการ

๕) เพมความสามารถการแขงขนอตสาหกรรมประมง (สมทรสาคร) อตสาหกรรมกอสราง (สระบร) อตสาหกรรมยานยนตและอเลกทรอนกส (พระนครศรอยธยา ปทมธาน สมทรปราการ) สการใชเทคโนโลยทสงขนและเปนมตรกบสงแวดลอม

๖) พฒนากาญจนบร-ราชบร-เพชรบรตอนบนใหเปนแหลงอตสาหกรรมแปรรปผลผลตทางการเกษตรและปศสตว และกลมอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมเชอมโยงกบแหลงผลต ในเมยนมา โดยเพมประสทธภาพระบบโลจสตกสเพอลดตนทนในการขนสงสนคา รวมทงยกระดบคณภาพสนคาอตสาหกรรมในพนทใหมความทนสมยและใหไดมาตรฐานสากลไปสตลาดอาเซยน

๗) สงเสรมและสนบสนนธรกจ SMEs และ Start Up โดยใหความสาคญกบการเสรมสรางองคความรใหแกผประกอบการในการดาเนนธรกจ อาท การนางานวจยนวตกรรมและเทคโนโลย มาใชในการเพมประสทธภาพการผลต และการใชกลยทธการตลาด ฯลฯ เพอใหสามารถเรมตนธรกจและเตบโตไดอยางมประสทธภาพ

- ๒๖ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๙.๔.๔ ยทธศาสตรท ๔ บรหารจดการน าและทรพยากรธรรมชาตเพอแกไขปญหาน าทวม ภยแลง และคงความสมดลของระบบนเวศอยางยงยน

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาแหลงนา และระบบกระจายนา ในพนทแลงซาซาก อาท กาญจนบร ประจวบครขนธ ราชบร และลพบร เพมประสทธภาพระบบบรหารจดการนา โดยปรบปรงและบารงรกษาแหลงนาเดม วางแผนจดสรรนาเพอรองรบความตองการใชนาท เพมขนจากการขยายตว ของกจกรรม ทางเศรษฐกจและชมชนไดอยางพอเพยงและมเสถยรภาพ รวมทงจดทาแหลงเกบกกนาขนาดเลกกระจาย ในพนทการเกษตรเพอบรรเทาและแกไขปญหาขาดแคลนนาในชวงฤดแลง

๒) ปองกนและแกไขปญหานาทวมพนทเศรษฐกจ ชมชน แหลงประวตศาสตร โบราณสถาน และพนทนาทวมซาซาก อาท ชยนาท อางทอง สงหบร พระนครศรอยธยา สมทรสาคร นนทบร ปทมธาน และสมทรปราการ โดยเพมแหลงเกบกกนาทเปนแกมลง สงเสรมและสนบสนนใหประชาชนในพนทเสยงจดตงกลมเฝาระวงภยนาทวม

๓) ปองกนการบกรกทาลายปาและฟนฟปาเสอมโทรม ในพนทจงหวดกาญจนบร เพชรบร และราชบร โดยการปลกปาเพมเตม และเพมมาตรการเฝาระวงตดตามการบกรกปา สนบสนนสทธและบทบาทของชมชนใหเขามามสวนรวมในการบรหารจดการพนทปาของชมชนไมใหเสอมโทรมลง

๔) ขดลอกลานาเพอเพมปรมาณการกกเกบนาและใชในการขนสง อาท แมนาเจาพระยา แมนาทาจน ฯลฯ รวมทงฟนฟคณภาพนาแมน าเจาพระยาและทาจนตอนลางในพนท พระนครศรอยธยา ปทมธาน นนทบร สมทรปราการ นครปฐม และสมทรสาคร

๕) ปองกนและแกไขปญหาการกดเซาะชายฝงทะเล อาท สมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร ประจวบครขนธ โดยการจดทาแนวปองกนการกดเซาะชายฝงดวยวธการทเหมาะสม เชน ปลกปาชายเลน และการทาแนวไมไผกนคลน

๙.๔.๕ ยทธศาสตรท ๕ เปดประตการคา การลงทน และการทองเทยว เชอมโยง เขตเศรษฐกจพเศษทวาย-ภาคกลาง-ระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาทางหลวงพเศษระหวางเมอง และรถไฟ เชอมกรงเทพ–กาญจนบร เพอเชอมโยงพนทเศรษฐกจชายแดนของภาคกบพนทเศรษฐกจหลกของประเทศใหสามารถเกอหนนและตดตอทางการพฒนาระหวางพนทไดโดยสะดวกและรวดเรว

๒) เรงพฒนาพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนบานพนารอน อาเภอเมอง จงหวดกาญจนบร ใหเปนประตเชอม Southern Economic Corridor จากทาเรอทวาย-ทาเรอแหลมฉบง-ทาเรอสหนวลล ประเทศกมพชา-ทาเรอวงเตา ประเทศเวยดนาม โดยพฒนาโครงสรางพนฐานและสงอานวยความสะดวกดานการเดนทางและขนสงเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน

๓) พฒนามาตรฐานดานชายแดนไทย-เมยนมา บานพนารอน ดานเจดยสามองค และ ดานสงขร เพอเชอมโยงการคา การลงทน และการทองเทยว กบเมยนมา โดยจดระเบยบการใชประโยชนทดน ใหสอดคลองกบการพฒนาในอนาคต พรอมทงปรบปรงและพฒนาระบบโลจสตกส ระบบสาธารณปโภคและ

- ๒๗ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

สาธารณปการ จดบรการและสงอานวยความสะดวกบรเวณจดผานแดน ตลอดจนระเบยบและกฏเกณฑทเกยวของ

๔) พฒนาเมองและพนทเศรษฐกจของภาคกลางตามแนวแกนหลกการเชอมโยง เขตเศรษฐกจพเศษทวายกบ EEC โดยจดเตรยมระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการรองรบการพฒนากจกรรมทางเศรษฐกจ เพอใหเออตอการพฒนาการคา การลงทน และการทองเทยวเชอมโยงระหวางไทยกบเมยนมา

๙.๔.๖ ยทธศาสตรท ๖ พฒนาความเชอมโยงเศรษฐกจและสงคมกบทกภาคเพอเสรมสรางเสถยรภาพและลดความเหลอมล าภายในประเทศ

แนวทางการพฒนา

๑) เรงดาเนนการแผนพฒนาโครงสรางพนฐานการคมนาคมขนสงทเชอมโยงภาคกลางกบภาคอนๆ ของประเทศ เพอกระจายประโยชนและโอกาสจากจดความเจรญหลกของประเทศใหเชอมโยงไปยงพนททภาคอนๆ ซงจะทาใหเกดการกระตนการพฒนาและลดความเหลอมลาระหวางภาค อาท

(๑) เชอมโยงภาคเหนอ ดวยรถไฟความเรวสงกรงเทพฯ-พษณโลก และรถไฟทางคลพบร-ปากนาโพ

(๒) เชอมโยงภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ดวยรถไฟความเรวสงกรงเทพฯ -นครราชสมา และทางหลวงพเศษระหวางเมองบางปะอน-นครราชสมา

(๓) เชอมโยงภาคตะวนออก ดวยรถไฟความเรวสง กรงเทพฯ-ระยอง ทางหลวงพเศษ พทยา-มาบตาพด และรถไฟทางคฉะเชงเทรา-คลองสบเกา-แกงคอย

(๔) เชอมโยงภาคใตและภาคใตชายแดน ดวยรถไฟความเรวสงกรงเทพฯ–หวหน และรถไฟทางคประจวบครขนธ-ชมพร

๒) พฒนาพนทรอบสถานขนสงระบบรางในเมองทมศกยภาพทสาคญ อาท เมองอยธยา และบรเวณเมองชายแดนทมศกยภาพ รวมทงบรเวณใกลพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน อาท เมองพนารอน โดยสนบสนนใหมการจดทาโครงการนารองทใชแนวทางการจดรปทดน การผงเมองควบคกบการพฒนาเมองแบบประหยดพลงงาน

- ๒๘ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

10. แผนงานและโครงการส าคญ แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12

มตวอยางแนวคดแผนงาน/โครงการสาหรบการขบเคลอนการพฒนาในประเดนสาคญ ดงน

ยทธศาสตรการพฒนา แผนงาน/โครงการส าคญของภาค

ยทธศาสตรท 1 พฒนากรงเทพฯ เปนมหานครทนสมยระดบโลกควบคกบการพฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาสงแวดลอมเมอง

ปองกนและแกไขปญหานาทวมในเขตพนทกรงเทพมหานคร พฒนาเมองปรมณฑล (สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน

นครปฐม และสมทรสาคร)

ยทธศาสตรท 2 พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาตและสรางความเชอมโยงเพอกระจายการทองเทยวทวทงภาค

ยกระดบมาตรฐานบรการทองเทยวของแหลงทองเทยวทม

ชอเสยงระดบนานาชาต พฒนาและเชอมโยงแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร

ยทธศาสตรท 3 ยกระดบการผลตสนคาเกษตรและอตสาหกรรมโดยใชนวตกรรม เทคโนโลย และความคดสรางสรรค เพอใหสามารถแขงขนไดอยางยงยน

พฒนาศกยภาพกลมผผลต ผประกอบการ สนคา

OTOP/SMEs/วสาหกจชมชน/Biz Club

ยทธศาสตรท 4 บรหารจดการนาและทรพยากรธรรมชาตเพอแกไขปญหานาทวม ภยแลง และคงความสมดลของระบบนเวศอยางยงยน

บรหารการจดการทรพยากรนาแบบบรณาการ

ยทธศาสตรท 5 เปดประตการคา การลงทน และการทองเทยว เชอมโยงเขตเศรษฐกจพเศษทวาย-ภาคกลาง-ระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก

พฒนามาตราฐานดานชายแดนไทย-เมยนมา ดานสงขร

ยทธศาสตรท 6 พฒนาความเชอมโยงเศรษฐกจและสงคมกบทกภาคเพอเสรมสรางเสถยรภาพและลดความเหลอมลาภายในประเทศ

พฒนาพนทรอบสถานขนสงระบบรางในเมองอยธยา

- ๒๙ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนากรงเทพฯ เปนมหานครทนสมยระดบโลกควบคกบการพฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาสงแวดลอมเมอง

ชอแผนงาน/โครงการส าคญ

ปองกนและแกไขปญหาน าทวมในเขตพนทกรงเทพมหานคร

แนวทางการพฒนา ปองกนและแกไขปญหานาทวมกรงเทพฯ เนองจากเปนพนททมปญหาความรนแรงและความเสยหายเปนมลคาสง

หลกการเหตผล กรงเทพมหานครเปนศนยกลางการคา การลงทน และเปนแหลงสรางรายไดทสาคญทงของภาคและของประเทศ เปนผลใหเมองเกดการขยายตวอยางรวดเรว รวมทงขาดการบงคบใชประโยชนทดน ขาดมาตรการในการบรหารจดการนา การระบายนา และการปองกนนาทวมทมประสทธภาพ จงสงผลใหปญหานาทวมทวความรนแรงยงขน

วตถประสงค เพอปองกนและแกไขปญหานาทวมในเขตพนทกรงเทพมหานครอยางยงยน เปาหมาย ลดมลคาความเสยหายจากปญหานาทวมขง ปญหานาหลาก และอทกภย

ทเกดขนในเขตกรงเทพมหานคร แนวทางการด าเนนงาน ปองกนและแกไขปญหานาทวมกรงเทพฯ อาท กอสรางคนกนนา ทางผนนา/

ระบายนา ทพกนา/แกมลง เปนตน พฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมในการปองกนและแกไขปญหานาทวม สรางระบบและกลไกในการปองกนและเตอนภยปญหานาทวมเพอลดมลคา

ความเสยหาย หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานหลก: กรงเทพมหานคร หนวยงานเสรม: กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย ระยะเวลาด าเนนงาน ป 2560 - 2564 ผลทคาดวาจะไดรบ ประชาชนมรายไดเพมขนและเศรษฐกจมการเตบโต สามารถยกระดบคณภาพชวต

ของประชาชน

- ๓๐ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ชอแผนงาน/โครงการส าคญ

พฒนาเมองปรมณฑล (สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน นครปฐม และสมทรสาคร)

แนวทางการพฒนา พฒนาเมองปรมณฑล (สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน นครปฐม และสมทรสาคร) ใหเปนเมองศนยกลางการบรการธรกจและการพาณชย ศนยกลางการขนสงและ โลจสตกส ศนยบรการดานสขภาพและการศกษาและเมองทอยอาศย

หลกการเหตผล ปจจบน กทม. และปรมณฑล เปนศนยกลางการพฒนาในดานตางๆ ของประเทศเปนศนยกลางการบรหารราชการ เปนศนยกลางเศรษฐกจ เปนทตงของสถาบนการแพทยเฉพาะทางทมชอเสยง เปนฐานอตสาหกรรมสงออก และเปนแหลงจางงานหลก เปนศนยรวบรวมและกระจายสนคาเกษตรของประเทศ ประกอบกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 ไดใหความสาคญกบการพฒนาเมองใหเปนเมองนาอยสาหรบทกกลมคนในสงคม โดยมสาธารณปโภคและสาธารณปการอยางทวถง มความปลอดภย สงแวดลอมด เศรษฐกจด เดนทางสะดวก และประชาชนมคณภาพชวตโดยรวมทด

วตถประสงค เพอใหเมองปรมณฑลเปนเมองศนยกลางการบรการธรกจและการพาณชยศนยกลางการขนสงและโลจสตกส ศนยบรการดานสขภาพและการศกษาและเมองทอยอาศย

เปาหมาย เมองปรมณฑลเปนศนยกลางการบรการธรกจและการพาณชย ศนยกลางการขนสงและโลจสตกสทมคณภาพ

เมองปรมณฑลเปนเมองศนยกลางการบรการดานสขภาพและการศกษา และเมองทอยอาศย

แนวทางการด าเนนงาน ประสานการวางระบบโครงขายโครงสรางพนฐาน ระบบขนสงมวลชนสาธารณะ และบรการทางสงคม กบมาตรการทางผงเมอง เพอชนาใหการขยายตวของเมองเปนไปอยางมแบบแผนและเหมาะสม

จดการสงแวดลอมเมองใหเออตอการอยอาศย การเดนทางและการขนสงโดยสะดวกและปลอดภย อาท การปองกนนาทวม-นาเสย การจดใหมพนท สเขยว และสวนสาธารณะ

พฒนาเมองปรมณฑลใหเปนเมองศนยกลางการบรการธรกจและการพาณชยศนยกลางการขนสงและโลจสตกส ศนยบรการดานสขภาพและการศกษา และเมองทอยอาศย โดยสงเสรมการลงทนและพฒนากจกรรมทางเศรษฐกจทเกยวของ

หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานหลก : กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม หนวยงานเสรม : กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงสาธารณสข

กระทรวงศกษาธการ กระทรวงพาณชย ระยะเวลาด าเนนงาน ป 2560 - 2564 ผลทคาดวาจะไดรบ

เมองมการพฒนาและขยายตวอยางเปนระบบ เปนศนยกลางทางเศรษฐกจทสาคญของภาค และยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในเขตปรมณฑล

- ๓๑ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.2 ยทธศาสตรท 2 พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาตและสรางความเชอมโยงเพอกระจายการทองเทยวทวทงภาค

ชอแผนงาน/โครงการส าคญ

ยกระดบมาตรฐานบรการทองเทยวของแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาต

แนวทางการพฒนา พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวระดบนานาชาต อาท วดพระศรรตนศาสดาราม ชะอา-หวหน สนามกอลฟระดบโลกทเพชรบร กาญจนบร และพระนครศรอยธยา

หลกการเหตผล ภาคกลางมแหลงทองเทยวทมชอเสยงในระดบนานาชาต เปนแหลงสรางรายไดทสาคญทงของภาคและของประเทศ ซงแหลงทองเทยวมหลากหลาย ไดแก แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม แหลงทองเทยวชมชน และแหลงทองเทยวทางธรรมชาต อยางไรกตาม การขยายตวของการทองเทยวยงกระจกตวอยใน กรงเทพมหานครและบางจงหวด เนองจากแหลงทองเทยวรอบนอกไมเปนทรจก และขาดความพรอมทงทางดานโครงสรางพนฐาน และสงอานวยความสะดวกดานการทองเทยว จงไมสามารถดงดดนกทองเทยวใหพกคางคนในพนทได

วตถประสงค เพอรกษาแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาตใหคงความสมบรณและสวยงาม เปนแหลงสรางรายไดของภาคอยางยงยน

เพอเชอมโยงและกระจายการทองเทยวใหทวถงทงภาค เปาหมาย แหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาตไดรบการพฒนาและดแลรกษาใหคง

ความสมบรณและสวยงาม แหลงทองเทยวชมชนไดยกระดบมาตรฐานทางดานการทองเทยว

แนวทางการด าเนนงาน

พฒนาแหลงทองเทยวระดบนานนาชาต โดยการฟนฟและจดระเบยบแหลงทองเทยว

พฒนาโครงสรางพนฐานและสงอานวยความสะดวกดานการทองเทยว ยกระดบคณภาพของธรกจบรการดานการทองเทยวใหไดมาตรฐานระดบ

นานาชาต พฒนาบคลากรดานการทองเทยว พฒนารปแบบ นวตกรรม สนคาและบรการดานการทองเทยว พฒนาการตลาด/ประชาสมพนธ

หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานหลก : กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตร

หนวยงานเสรม : กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ (สถาบนการศกษา) กระทรวงอตสาหกรรม

ระยะเวลาด าเนนงาน ป 2560 - 2564 ผลทคาดวาจะไดรบ

ประชาชนมรายไดเพมขนและเศรษฐกจในภาคมการเตบโต สามารถยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในภาค

- ๓๒ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ชอแผนงาน/โครงการส าคญ

พฒนาและเชอมโยงแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร

แนวทางการพฒนา พฒนาแหลงทองเทยวทมศกยภาพ เชน กลมประวตศาสตรและศาสนา กาญจนบร-สพรรณบร-พระนครศรอยธยา-อางทอง-สงหบร-ชยนาท-ลพบร-สระบร-นครปฐม-ราชบร-เพชรบร

หลกการเหตผล ภาคกลางมแหลงทองเทยวมรดกโลก และโบราณสถานทมชอเสยงและเปนเอกลกษณ ทนาสนใจและมคณคาจานวนหลายแหง ซงสมควรทจะไดรบการพฒนา การสงเสรม และการบรหารจดการการทองเทยว เพอใหเกดความเชอมโยงแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตรและศาสนาอยางยงยน

วตถประสงค เพอฟนฟและพฒนาแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตรและศาสนาทมศกยภาพในภาคกลางใหคงความสมบรณและสวยงาม

เพอกระจายรายไดไปสจงหวดและชมชนในพนทอยางแทจรงและเปนธรรม เปาหมาย รายไดจากการทองเทยวเพมขน

เศรษฐกจภาคบรการขยายตวเพมขน แนวทางการด าเนนงาน ปรบปรง พฒนา ฟนฟและจดระเบยบแหลงทองเทยว

ปรบปรงและพฒนากจกรรมการทองเทยวใหมคณคาและมลคาเ พม มความหลากหลาย และเชอมโยงการทองเทยวระหวางจงหวด

ปรบปรงสงอานวยความสะดวก กจกรรมการทองเทยว สนคาและบรการดานการทองเทยวใหไดมาตรฐานสากล

พฒนาบคลากรดานการทองเทยว พฒนารปแบบ นวตกรรม สนคาและบรการดานการทองเทยว พฒนาการตลาด/ประชาสมพนธ

หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานหลก : กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตร

หนวยงานเสรม : กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ (สถาบนการศกษา) กระทรวงอตสาหกรรม

ระยะเวลาด าเนนงาน ป 2560 - 2564 ผลทคาดวาจะไดรบ ประชาชนมรายไดเพมขนและเศรษฐกจในภาคมการเตบโต สามารถยกระดบ

คณภาพชวตของประชาชนในภาค

- ๓๓ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.3 ยทธศาสตรท 3 ยกระดบการผลตสนคาเกษตรและอตสาหกรรมโดยใชนวตกรรม เทคโนโลย และความคดสรางสรรค เพอใหสามารถแขงขนไดอยางยงยน

ชอแผนงาน/โครงการส าคญ

พฒนาศกยภาพกลมผผลต ผประกอบการ สนคา OTOP/SMEs/วสาหกจชมชน/Biz Club

แนวทางการพฒนา สงเสรมและสนบสนนธรกจ SMEs และ Startup หลกการเหตผล จากสภาพปญหาสาคญของผประกอบการทไมสามารถพฒนาสนคาและบรการ

ใหแขงขนได ตลอดจนขาดประสทธภาพในการสรางนวตกรรมสนคาและบรการ เพอนาเสนอถงคณคาสนคาหรอบรการนนๆ ใหกบผบรโภค จงจาเปนตองมการพฒนาผประกอบการและเตรยมความพรอมธรกจสสากล จงจา เปนทผประกอบการจะตองเรยนรการพฒนาตวสนคาและบรการ พฒนากระบวนการบรหารจดกการธรกจใหมคณภาพและประสทธภาพทดขนกวาเดม

วตถประสงค เพอพฒนาศกยภาพและการรวมกลมสนคา OTOP/SMEs/วสาหกจชมชน/Biz Club ทเปนอตลกษณ

เพอสรางมลคาเพมใหกบสนคา OTOP/SMEs/วสาหกจชมชน/Biz Club เพอขยายตลาดใหเปนทรจกแพรหลาย

เปาหมาย เพมตลาดรองรบสนคา สดสวนทเพมขนของมลคาการจาหนายผลตภณฑ OTOP/SMEs/วสาหกจ

ชมชน/Biz Club จานวนการจดชองทางการจาหนายสนคาและบรการเศรษฐกจเชงสรางสรรค

เพมขน แนวทางการด าเนนงาน นาผลการวจยและพฒนามาใชในการพฒนาการผลต เพมศกยภาพและ

ยกระดบคณภาพสนคาใหมคณภาพตรงตามความตองการของตลาด สงเสรมและสนบสนนเทคโนโลยและนวตกรรมการแปรรป เพอสราง

มลคาเพมและความหลากหลายของสนคา พฒนาการตลาด/ประชาสมพนธ

หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานหลก : กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย หนวยงานเสรม : กระทรวงวทยาศาสตร กระทรวงศกษาธการ (สถาบนการศกษา) ระยะเวลาด าเนนงาน ป 2560 - 2564 ผลทคาดวาจะไดรบ ประชาชนและผประกอบการมรายไดเพมขนและเศรษฐกจในภาคมการเตบโต

สามารถยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในภาค

- ๓๔ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.4 ยทธศาสตรท 4 บรหารจดการนาและทรพยากรธรรมชาตเพอแกไขปญหานาทวม ภยแลง และคงความสมดลของระบบนเวศอยางยงยน

ชอแผนงาน/โครงการส าคญ

บรหารการจดการทรพยากรน าแบบบรณาการ

แนวทางการพฒนา ปองกนและแกไขปญหานาทวมพนทเศรษฐกจ ชมชน แหลงประวตศาสตร โบราณสถาน และพนทนาทวมซาซาก

หลกการเหตผล การพฒนาดานทรพยากรนาของประเทศทผานมายงไมสามารถบรรลวตถประสงคหลกของการพฒนาอยางยงยน โดยสาเหตหลกสวนหนง คอ การขาดการยอมรบในแผนงานซงสวนใหญถกกาหนดโดย หนวยงานสวนกลางหรอหนวยงานรฐ ในลกษณะโครงการแบบ Top Down สงผลใหเกดความขดแยง ขาดการยอมรบจากประชาชนและไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนในพนทได

การบรหารจดการและพฒนาทรพยากรนาแบบบรณาการระดบภาค ควรมความ ชดเจนในเรองของพนททประสบปญหานาทวม สามารถตอบสนองความตองการของประชาชนในระดบพนท ผานกระบวนการสารวจพนทจรง การรวบรวมขอมลโครงการทหนวยงานไดพจารณาดาเนนการ กระบวนการปรกษาและหารอในระดบตางๆ อาท ระดบตาบล ระดบอาเภอ และระดบจงหวด พรอม ทงมการนาเสนอในรปแบบบรณาการ แผนทโครงการทสามารถระบตาแหนง ในระบบ Geographic Information System (GIS) เพอประกอบความเขาใจรวมกน เพอใชเปนกรอบแผนปฏบตการบรหาร จดการและพฒนาทรพยากรนาระดบภาค ทมาจากการสารวจสภาพปญหาและความตองการ ผานกระบวนการปรกษาหารอจากผมสวนไดสวนเสยในทกระดบ

วตถประสงค เพอรบทราบปญหาและความตองการโครงการท สอดคลองกบพนทและหาแนวทางในการแกไขปญหานาทวมของตาบล/อาเภอ/จงหวด/ภาค โดยสารวจความตองการโครงการแกไขปญหานาทวมระดบภาค

เพอจดทาเปนฐานขอมลพรอมสรางแผนทระบพกดตาแหนงของพนทนาทวมระดบตาบล/อาเภอ/จงหวด/ภาค ดวยระบบ GIS

เพอจดทาแผนบรณาการแกไขปญหานาทวมของภาค เปาหมาย พนทและประชาชนทไดผลกระทบจากนาทวมลดลง

จานวนเงนคาเยยวยาและคาชดเชยผไดรบผลกระทบจากภยนาทวมของภาครฐลดลง

มระบบตดตามสถานการณนาและการแจงเตอนภย (GIS) แนวทางการด าเนนงาน

วางระบบปองกนและแกไขปญหานาทวมพฒนาการตลาด/ประชาสมพนธ พฒนาระบบตดตามสถานการณนาและการแจงเตอนภย สงเสรมและสนบสนนใหประชาชนในพนทเสยงจดตงกลมเฝาระวงภยนาทวม

หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานหลก : ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย หนวยงานเสรม : กระทรวงดจทลเพอพฒนาเศรษฐกจและสงคม กระทรวงศกษาธการ

(สถาบนการศกษา) ระยะเวลาด าเนนงาน ป 2560 - 2564 ผลทคาดวาจะไดรบ ประชาชนไดรบผลกระทบจากปญหานาทวมลดลง มระบบตดตามสถานการณนาและ

การแจงเตอนภยทมประสทธภาพ

- ๓๕ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.๕ ยทธศาสตรท ๕ เปดประตการคา การลงทน และการทองเทยว เชอมโยงเขตเศรษฐกจพเศษทวาย-ภาคกลาง-ระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก

ชอแผนงาน/โครงการส าคญ

พฒนามาตราฐานดานชายแดนไทย-เมยนมา ดานสงขร

แนวทางการพฒนา พฒนามาตรฐานดานชายแดนไทย-เมยนมา ดานสงขร เพอเชอมโยงการคา การลงทน และการทองเทยวกบเมยนมา

หลกการเหตผล ตามทรฐบาลมนโยบายในการพฒนาพนทบรเวณชายแดนทเชอมตอกบประเทศเพอนบานในภมภาคอาเซยน เพอพฒนาคณภาพชวตของประชาชน สงเสรมการคาการลงทน และรองรบการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงดานสงขร จงหวดประจวบครขนธเปนจดเชอมความสมพนธทางดานวฒนธรรม ประเพณ และเศรษฐกจ ระหวางไทย-เมยนมา จากการประกาศใหดานสงขรเปน “จดผอนปรนพเศษดานสงขร” ไดมผประกอบการทงชาวไทยและชาวเมยนมาใหความสนใจดาเนนกจกรรม ระหวางกนมากยงขน เนองจากจงหวดมะรด สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา เปนพนททอดมไปดวยทรพยากรธรรมชาตมอตสาหกรรมประมงขนาดใหญ ดงนนการพฒนา ดานสงขร–มะรด ซงเปนชองทางการคาทสาคญ จะชวยสรางมลคาทางเศรษฐกจใหกบประเทศไทยและเมยนมา ใหเพมขน

วตถประสงค เพอสงเสรมการคาการลงทน บรเวณพนทจดผอนปรนพเศษดานสงขร เพอพฒนาศกยภาพ และมาตรฐานจดผอนปรนพเศษดานสงขร

เปาหมาย มลคาการคาชายแดนเพมขน จดผอนปรนพเศษดานสงขรมมาตรฐานและศกยภาพเพมขน

แนวทางการด าเนนงาน การวางผงเมอง/จดระเบยบการใชประโยชนทดน ปรบปรงและพฒนาระบบโลจสตกส ระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ

พฒนาจดบรการและสงอานวยความสะดวกบรเวณจดผานแดนเพอรองรบการขยายตวทางดานการคา การลงทน และการทองเทยวเชอมโยงระหวางกน

สงเสรมการลงทนดานการคา การลงทน และการทองเทยวเชอมโยงกบเมยนมา ปรบปรงระเบยบและกฏเกณฑทเกยวของใหเออตอการคา การลงทน และการ

ทองเทยวเชอมโยงกบเมยนมา-สนบสนนกจกรรมทางการตลาด เชน การประชาสมพนธ การเชอมโยงธรกจ การประชม/แสดงสนคาระดบนานาชาต

หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานหลก : กระทรวงคมนาคม กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงพาณชย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม

หนวยงานเสรม : กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวง ศกษาธการ

ระยะเวลาด าเนนงาน ป 2560 - 2564 ผลทคาดวาจะไดรบ จดผอนปรนพเศษดานสงขรไดรบการพฒนายกระดบมาตรฐาน มลคาทาง

เศรษฐกจชายแดนมการขยายตวเพมขน

- ๓๖ -

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.๖ ยทธศาสตรท ๖ พฒนาความเชอมโยงเศรษฐกจและสงคมกบทกภาคเพอเสรมสรางเสถยรภาพและลดความเหลอมลาภายในประเทศ

ชอแผนงาน/โครงการส าคญ

พฒนาพนทรอบสถานขนสงระบบรางใน เมองอยธยา

แนวทางการพฒนา พฒนาพนทรอบสถานขนสงระบบรางในเมองทมศกยภาพทสาคญ อาท เมองอยธยา และบรเวณเมองชายแดนทมศกยภาพ รวมทงบรเวณใกลพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน อาท เมองพนารอน

หลกการเหตผล จากการทเมองมการขยายตวอยางรวดเรวทาใหเกดการขยายการพฒนาทางกายภาพของเมอง ไปยงพนทตางๆ ในภมภาค ซงการทจดใหมระบบสาธารณปโภคตาง ๆ กระจายตวไปตามการตงถนฐานในแนวเสนทางคมนาคมบรเวณชานเมองเพมขน ผนวกกบรฐบาลมนโยบายในการพฒนาความเชอมโยงเศรษฐกจและสงคมกบทกภาค โดยมวตถประสงคเพอใหประชาชนใชเสนทางคมนาคมไดอยางสะดวก รวดเรว และลดความเหลอมลาของประชาชนในภมภาค ดงนน การวางและจดทาผงเมองพนทโดยรอบสถานรถไฟความเรวสง เชน เมองอยธยา จะเปนการจดประโยชนการใชทดน เพอรองรบการพฒนาทจะเกดขนในอนาคต

วตถประสงค เพอจดระเบยบการใชทดนใหเกดประโยชนสงสด เพออานวยความสะดวกในการคมนาคม

เปาหมาย มการใชประโยชนทดนบรเวณโดยรอบสถานขนสงระบบรางอยางมประสทธภาพ ประชาชนไดรบการบรการทมมาตรฐาน

แนวทางการด าเนนงาน

วางผงเมอง/จดรปทดน ออกแบบ/พฒนาโครงสรางพนฐาน วางระบบการควบคมดแลสงแวดลอมเมอง สงเสรมกจกรรมทางเศรษฐกจทเหมาะสมกบพนท พฒนาเมองแบบประหยดพลงงาน

หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานหลก : กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม ระยะเวลาด าเนนงาน ป 2560 - 2564 ผลทคาดวาจะไดรบ มการวางและจดทาผงเมองบรเวณโดยรอบสถานขนสงระบบรางใน เมองอยธยาทได

มาตรฐาน