AFD ở Việt Nam : triển vọng nào cho sự phát triển hợp tác công tư (PPP) ?

29 août 2012

Chuyến thăm của một đoàn đại biểu các nhà hoạch định kinh tế của Madagascar

Matthieu DISCOUR – Văn phòng AFD Hà Nội

AFD tại Việt Nam : Việt Nam, « khách hàng » lớn thứ hai của AFD

AFD có mặt tại Việt Nam từ năm 1994.Trong chưa đầy 20 năm, Việt Nam đã trở thành « khách hàng » lớn thứ 2 của AFD sau Tuy-ni-di :

Tới ngày 31/12/11, mức cam kết của AFD đã lên tới hơn 1,380 tỷ EUR. Pháp là đối tác tài chính song phương thứ 2 của Việt Nam về khối lượng (sau Nhật Bản) ;

Các cam kết hàng năm của AFD tăng trưởng mạnh trong những tài khóa gần đây, trung bình đạt 112 triệu EUR trong giai đoạn 2006-2012 ;

Phần vốn còn lại phải giải ngân của AFD là 389 triệu EUR vào cuối tháng 12/2011, và sự đẩy mạnh tốc độ giải ngân vẫn là một ưu tiên.

161,12

65,69

126,9

62,5

164,7

101,5 103

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

Số ti

ền c

am k

ết h

àng

năm

(triệ

u EU

R)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Tiến triển các cam kết 2006-2012

3

Phân chia các cam kết từ 1994 đến 2011 theo ngành

Ba định hướng chiến lược của AFD ở Việt Nam

Sản xuất nông nghiệp và phát triển khu vực nông thôn ; Cơ sở hạ tầng, đặc biệt là những cơ sở hạ tầng mang tính chất thương mại (năng lượng, giao thông,…)

và thiết bị đô thị ; Hỗ trợ cho các lĩnh vực sản xuất thông qua các ngân hàng, tài chính vi mô, đào tạo nghề

Tuân theo logic tài trợ dự án, mặc dù gần đây có những hoạt động đáng kể theo hình thức hỗ trợ ngân sách

Một chiến lược phù hợp với nhu cầu phát triển của đất nước

Nguyên tắc chủ dự án địa phương

LĨNH VỰC KHÁC1%

SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRỂN NÔNG

THÔN12%

NGÂN HÀNG VÀ DỊCH VỤ TÀI CHÍNH

32%CƠ SỞ HẠ TẦNG & THIẾT

BỊ ĐÔ THỊ55%

4

Chiến lược của AFD hỗ trợ cho khu vực tư nhân ở Việt Nam

Phát triển cơ sở hạ tầng là điều kiện tiên quyết để phát triển lĩnh vực tư nhânNăng lượng, giao thông, v.v…

Các công cụ của AFD để tạo thuận lợi cho việc tiếp cận nguồn tài trợ của ngân hàng

Các hoạt động của PROPARCOThông qua một số trung gian tài chính, nhất là hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ

Tầm quan trọng của nhân công có chất lượng caoSự hỗ trợ của AFD cho lĩnh vực đào tạo nghề

Khu vực tư nhân đem lại những giải pháp cho việc cung cấp các dịch vụ côngChiến lược của AFD hỗ trợ cho các PPP

5

Chiến lược của AFD hỗ trợ cho sự phát triển PPP ở Việt Nam

Các hoạt động đã tiến hànhHỗ trợ chuẩn bị khuôn khổ pháp lý cho các PPP (quyết định 71)Thống nhất với các nhà tài trợ đánh giá về những cơ hội dành cho PPPCông ty con của AFD là PROPARCO tài trợ cho dự án BOT: nhà máy điện Phú Mỹ 2.2.

Ba định hướng chiến lược cho 2012-2013 : Đẩy mạnh (cả về chất lượng cũng như khối lượng) thực hiện các nghiên cứu khả thi có

thể dẫn tới các dự án vững vàngChuẩn bị cho sự đóng góp của AFD tài trợ cho các dự án PPP thí điểm bằng các khoản

vayGóp phần tăng cường năng lực chuyên biệt về các PPP

6

Định hướng thứ nhất : Đẩy mạnh thực hiện các nghiên cứu khả thi có thể dẫn tới các dự án vững vàng

Các nghiên cứu khả thi là không thể thiếu để có thể chuẩn bị tốt các dự án PPP

Tầm quan trọng của các nghiên cứu khả thiPhát triển các dự án vững vàng và có thể được tài trợ bởi các ngân hàngTăng độ vững vàng của các dự án : tối ưu hóa lịch trình thực hiện, thiết kế cơ cấu thực

hiện dự án, thiết kế tài chính, tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn vốn côngPhát triển quản lý rủi roCải thiện phản ứng của thị trường và đạt được quan hệ chất lượng – giá thành tối ưu

(làm rõ và tạo giá trị tối đa đối với cơ quan Nhà nước, khách hàng, các đối tác tài chính)

Những công cụ do AFD triển khai Tài trợ một nghiên cứu khả thi về các PPP trong lĩnh vực nước sạch cho UBND thành

phố Hà NộiLập một Quỹ Phát triển các Dự án (Project development Facility - PDF), với mức vốn

30 triệu USD, đặt tại PPP Office thuộc Bộ Kế hoạch & Đầu tư

7

PDF within PPP Institutional Framework

Notes: FS = Feasibility Study, TAs = Transaction Advisors

ADB Project Loan $20 million

AFD Euro 15 million loan under parallel finance

Govt $2 million

PDF Managed and

administered by the PPP Unit at MPI

Consultants/Transaction Advisors

Private Sector Partner

ASA/ Project Sponsor Agency

Consulting Contract

Technical Assistance Agreement

PPP Agreement

Consulting Fees

Preparatory cost reimbursed bids

Notes:1. Project Preparatory Costs reimbursed by the successful bidder together with success fees

of 30%-40% to PDF.

2. On unsuccessful bids it is left to the Government/PPP Center to decide what percentage of the cost has to be reimbursed by sponsoring / line agency or whether the cost has to be waived

PDF Revolving Fund – Contractual Arrangements and Fund Flow

8

9

Định hướng thứ hai : Chuẩn bị cho sự đóng góp của AFD tài trợ cho các dự án PPP thí điểm bằng các khoản vay

Các khoản vay trực tiếp, Dành cho Nhà nước (tài trợ cho một Viability Gap Fund), Tài trợ cho khu vực tư nhân

Phân tích những tiềm năng thông qua việc AFD tài trợ cho các quỹ đầu tư phát triển đô thị (HFIC, DDIF, CADIF, v.v….)

10

Định hướng thứ 3 : Góp phần tăng cường năng lực chuyên biệt về các PPP

Thông qua CEFEB, trung tâm đào tạo của AFD kết hợp với PADDI tổ chức các khóa đào tạo dành cho các chính quyền địa phương

Năm 2011, đào tạo về PPP trong lĩnh vực giao thông và cấp/thoát nước Năm 2012, đào tạo về PPP trong lĩnh vực xử lý rác thải

Thông qua một khoản tài trợ 600 000 EUR để hỗ trợ cho Bộ Kế hoạch & Đầu tư nhằm tăng cường năng lực trong lĩnh vực PPP

Hỗ trợ kỹ thuật đi kèm khoản vay 8 triệu EUR dành cho PDFChương trình đang được xác định

Thông qua sự hỗ trợ của AFD dành cho UBND Thành phố Hà NộiSoạn thảo một tài liệu hướng dẫn phương pháp triển khai PPP trong lĩnh vực cấp nước

sạch

11

Những điều kiện cần thiết để tạo thuận lợi cho sự phát triển các PPP ở một tỉnh

Cần phân biệt rõ những nhu cầu của các vùng cận đô thị và các khoản đầu tư lớn (đường giao thông, sân bay, cảng,…)

Thách thức lớn là cải thiện quản lý các dịch vụ, thêm vào đó là tìm kiếm nguồn tài trợ cho các cơ sở hạ tầng mới

Cần lưu ý đến “ảo tưởng” về vốn bổ sung : khu vực tư nhân “tài trợ trước”

Cần phải thận trọng : quy trình dài hạn và chi phí cao

Tầm quan trọng của việc phân chia giai đoạn : 1) cải thiện dịch vụ để 2) thu hút khu vực tư nhân

Ví dụ : Lĩnh vực nước : tài trợ một nhà máy xử lý nước bằng phương thức BOT chỉ có hiệu quả nếu mức thất thoát nước của mạng lưới cấp nước không tới 50%.

Sự cần thiết phải có điều tiết chất luonwgj : nhưng điều tiết không chỉ đơn giản là thực hiện quy định.

12

Xin cảm ơn quý vị !