„მეწარმეობის განვითარება...

104
„მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ მსმენელის დამატებითი საკითხავი მასალა

Upload: others

Post on 15-Feb-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

„მეწარმეობის განვითარება

ახალგაზრდებში“

მსმე ნე ლის და მა ტე ბი თი სა კითხა ვი მა სა ლა

Page 2: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

წი ნა სიტყ ვა ო ბა

წი­ნამ­დე­ბა­რე­მსმე­ნე­ლის­და­მა­ტე­ბი­თი­სა­კითხა­ვი­მა­სა­ლა­მომ­ზა­დე­ბუ­ლია­პროგ­რა­მის,­“ახალგაზრდების­

სა­მე­წარ­მეო­ უნარ­-­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის,­ და­საქ­მე­ბი­სა­ და­ შე­მო­სავ­ლის­ მი­ღე­ბის­ მხარ­და­ჭე­რა­ სა­ქარ­თ­ვე-

ლო­ში”,­ფარ­გ­ლებ­ში,­რო­მე­ლიც­წარ­მო­ად­გენს­სა­ჯა­რო­სექ­ტორ­სა­და­კერ­ძო­ბიზ­ნესს­შო­რის­ახა­ლი­ტი­პის­

პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბას­და­ქმნის­ინ­ს­ტი­ტუ­ცი­ურ­ჩარ­ჩო­ებს­და­მო­დე­ლებს­იმი­სათ­ვის,­რომ­ხე­ლი­შე­ეწყოს­ეკო­ნო-

მი­კურ­საქ­მი­ა­ნო­ბა­ში­ახალ­გაზ­რ­დე­ბის­ფარ­თო­მას­შ­ტა­ბით­მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას.­ეს­არის­აშშ-ს­სა­ერ­თა­შო­რი­სო­

გან­ვი­თა­რე­ბის­სა­ა­გენ­ტოს­(USAID)­მი­ერ­და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლი­ერ­თობ­ლი­ვი­ინი­ცი­ა­ტი­ვა,­რო­მელ­შიც­მო­ნა­წი-

ლე­ობს­ფონ­დი­„კრისტალი“’,­PH­International-ის­ფი­ლი­ა­ლი­სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში­და­მიკ­რო­სა­ფი­ნან­სო­ორ-

გა­ნი­ზა­ცია­„კრისტალი“.­

პროგ­რა­მის­მი­ზა­ნი­არის,­სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში­გა­ი­ზარ­დოს­და­საქ­მე­ბუ­ლი­ახალ­გაზ­რ­დე­ბის­რა­ო­დე­ნო­ბა­მათ­

მი­ერ­ახა­ლი­სა­წარ­მო­ე­ბის­შექ­მ­ნის­გზით,­რის­თ­ვი­საც­ახალ­გაზ­რ­დებს­მი­ე­წო­დე­ბათ­შე­სა­ბა­მი­სი­ცოდ­ნა­და­

უნარ­-­ჩ­ვე­ვე­ბი.­პროგ­რა­მა­ხელს­უწყობს­ახალ­გაზ­რ­დებ­ში­მე­წარ­მე­ო­ბის­გან­ვი­თა­რე­ბას­და­მათ­შემ­დ­გომ­

და­საქ­მე­ბას,­აფუძ­ნებს­სა­მე­წარ­მეო­ცოდ­ნის­მი­ღე­ბის­და­მი­სი­გა­მო­ყე­ნე­ბის­ინო­ვა­ცი­ურ­ფორ­მებს­და­ქმნის­

თვი­სობ­რი­ვად­ახალ­პლატ­ფორ­მას­ახალ­გაზ­რ­დე­ბის­თ­ვის­ბიზ­ნე­სის­და­საწყე­ბად­და­გა­საძ­ლი­ე­რებ­ლად.­

წი­ნამ­დე­ბა­რე­მსმე­ნე­ლის­და­მა­ტე­ბი­თი­სა­კითხა­ვი­მა­სა­ლა­წარ­მო­ად­გენს,­პროგ­რა­მის,­მე­წარ­მე­ო­ბის­გან-

ვი­თა­რე­ბის­ კომ­პო­ნენ­ტის­ფარ­გ­ლებ­ში,­PH­ International-ის­და­ფონდ­ „კრისტალის“­თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბით­

შექ­მილ­ღი­ა-­ტი­პის­ სას­წავ­ლო­რე­სურსს,­რო­მე­ლიც­ უკ­ვე­ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა­ ახალ­გაზ­რ­დე­ბის­ მი­ერ­ სა­მე­წარ-

მეო­ცოდ­ნის­მი­ღე­ბის­და­გაღ­რ­მა­ვე­ბის­მიზ­ნით­და­აგ­რეთ­ვე­გან­კუთ­ვ­ნი­ლია­ნე­ბის­მი­ე­რი­და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი­

ახალ­გაზ­რ­დის­თ­ვის­მე­წარ­მე­ო­ბის­გა­ნათ­ლე­ბის­და­უფ­ლე­ბის­მიზ­ნით.­ეს­რე­სურ­სი,­ასე­ვე­სა­ინ­ტე­რე­სო­და­

სა­სარ­გებ­ლო­იქ­ნე­ბა­ნე­ბის­მი­ე­რი­მო­ქა­ლა­ქის­თ­ვის,­ვი­საც­სა­მე­წარ­მეო­საქ­მი­ა­ნო­ბის­დაწყე­ბა­სურს.

გი­სურ­ვებთ­წარ­მა­ტე­ბას!

Page 3: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

კურსის ბადე

1

ნაწილი

გაცნობა

აქტივობა:

ბიზნესი ერთი დღით

თემა:

უნარები და ინსტრუმენტები

3

ნაწილი

პრაქტიკული:

ბიზნესმოდელის პრეზენტაცია

პრეზენტაცია:

დასკვნითი სესია – საინვესტიციო წინადადებები

2

ნაწილი

თემა:

ბიზნეს მოდელი

თემა:

პროდუქტის და ბაზრის თავსებადობა

თემა:

ურთიერთობა მომხმარებლებთან და შემოსავლები

თემა:

რესურსები და პარტნიორები

Page 4: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

კურსის პროგრამა

ნაწილი I - შესავალი

სესია­1:­თემა­-­მეწარმე­..........................................................................................................................................7­­­­­1.მეწარმის­პიროვნული­თვისებების­გამომუშავება­...........................................................................................7

სესია­3:­თემა­-­მეწარმისთვის­აუცილებელი­უნარები­და­ინსტრუმენტები­....................................................19­­­­­კომუნიკაცია;­აქტიური­მოსმენა;­იდეის­ან­პრობლემის­ანალიზის­ინსტრუმენტები:­­­­ტვინით­იერიში,­SWOT­ანალიზი­და­­გონებრივი­რუკა­­

ნაწილი II - ბიზნესმოდელის ძიებაში

სესია­1:­თემა­–­ბიზნესმოდელი­­­­­­1.­მინილექცია:­ბიზნესმოდელის­ძიებაში­.........................................................................................................24

სესია­2:­­თემა­-­პროდუქტისა­და­ბაზრის­თავსებადობა­..................................................................................31­­­­­1.­მომხმარებელი,­მისი­კონტექსტი­და­როლები­.............................................................................................31­­­­­2.­მინილექცია:­დამატებითი­ღირებულება­.......................................................................................................32­­­­­3.­მინილექცია:­მომხმარებელთა­სეგმენტები­..................................................................................................35­­­­­4.­მინილექცია:­დისტრიბუციის­არხები­.............................................................................................................43

სესია­3:­­თემა­-­ურთიერთობა­მომხმარებელთან­............................................................................................50­­­­­1.­მინილექცია:­ურთიერთობა­მომხმარებელთან­............................................................................................50­­­­­2.­მინილექცია­(გაგრძელება):­შემოსავლის­მოდელი­.....................................................................................57­­­­­3.­სოციალური­მედია-მარკეტინგი­....................................................................................................................61

სესია­4:­თემა­-­რესურსები­და­პარტნიორები­...................................................................................................84­­­­­1.­მინილექცია:­რესურსები­და­პარტნიორები­..................................................................................................84­­­­­2.­ვინ­არიან­პარტნიორები?­.............................................................................................................................86­­­­­3.­მინილექცია:­რესურსები,­აქტივობები­და­ხარჯები­......................................................................................86­­­­­4.­მინილექცია:­ფინანსების­და­რესურსების­დაგეგმვა­....................................................................................89

ნაწილი III - ბიზნესმოდელის პრეზენტაცია „კონტაქტი ინვესტორთან“

სესია­1:­თემა­-­კომუნიკაცია­................................................................................................................................94­­­­­1.­რა­არის­კომუნიკაცია­....................................................................................................................................94­­­­­2.­მინილექცია:­იდეის­პრეზენტაციის­ხელოვნება­............................................................................................98­­­­­3.­პრეზენტაციის­ფორმები:­პიჩინგი­..................................................................................................................98­­­­­4.­საინვესტიციო­მემორანდუმის­ფორმა­........................................................................................................100­­­­­5.­რა­აინტერესებს­ინვესტორს?­......................................................................................................................102

Page 5: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

7ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

1

ნაწილი

სე სია 1მე წარ მე

შე სა ვა ლი

მე წარ მის პი როვ ნუ ლი თვი სე ბე ბის გა მო მუ შა ვე ბა

თუ­მე­წარ­მის­პი­როვ­ნუ­ლი­თვი­სე­ბე­ბის­გა­მო­მუ­შა­ვე­ბა­გსურთ,­სა­კუ­თარ­თავს­და­უს­ვით­კითხ­ვე­ბი,­რომ­ლე­ბიც­ფო­კუ­სი­რე­ბუ­ლი­სი­ტუ­ა­ცი­ის­შექ­მ­ნის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­მოგ­ცემთ­და­მის­სა­ფუძ­ველ­ზე­მო­ახ-დი­ნეთ­უნარ­-­ჩ­ვე­ვე­ბის­გა­მო­მუ­შა­ვე­ბა­და­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის­შექ­მ­ნა.

პი­როვ­ნუ­ლი­ზრდის­თვალ­საზ­რი­სით,­ასე­თი­შე­კითხ­ვე­ბის­და­ჟი­ნე­ბით­დას­მას­დი­დი­ძა­ლა­აქვს.­გთა­ვა­ზობთ­მოკ­ლე­ინ­ფორ­მა­ცი­ა­სა­და­კითხ­ვებს,­რომ­ლე­ბიც­რე­გუ-­ლა­რუ­ლად­შე­გიძ­ლი­ათ­და-უს­ვათ­თავს,­წარ­მა­ტე­ბის­მი­საღ­წე­ვად­აუცი­ლე­ბე­ლი­ათი­ვე­თვი­სე­ბის­გა­მო­მუ­შა­ვე­ბის­თ­ვის.­

1. სა კუ თა რი ძა ლე ბის რწმე ნა

გწამ­დეს­სა­კუ­თა­რი­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი­სა­და­უნა­რე­ბის­–­ფრი­ად­ან­გა­რიშ­გა­სა­წე­ვი­ნი­შან­-­თ­ვი­სე-ბა­ა,­ ამი­ტომ­თვით­რ­წ­მე­ნის­ პო­ტენ­ცი­ა­ლის­ გაზ­რ­და­ ძა­ლი­ან­ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა.­ ამის­თ­ვის­ კარ­გი­სა­შუ­ა­ლე­ბაა­რე­გუ­ლა­რუ­ლად­ჰკითხოთ­სა­კუ­თარ­თავს:­

1.­რამ­დე­ნად­მწამს­ჩე­მი­უნარ­-­ჩ­ვე­ვე­ბი­სა­და­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის­და­რამ­დე­ნად­ვენ­დო­ბი­მათ?­

2.­­რა­შე­მიძ­ლია­გა­ვა­კე­თო­იმი­სათ­ვის,­­რომ­მე­ტად­მწამ­დეს­სა­კუ­თა­რი­თა­ვის,­უნარ­-­ჩ­ვე­ვე­ბი­სა­და­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის?­

თუ­ამ­კითხ­ვებს­დღე­ში­ხუთ­ჯერ­მა­ინც­და­უს­ვამთ­სა­კუ­თარ­თავს,­თქვე­ნი­ტვი­ნი,­რო­გორც­უნი­ვერ-სა­ლუ­რი­ენერ­გო­ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი­სის­ტე­მა­და­ზემ­ძ­ლავ­რი­კომ­პი­უ­ტე­რი,­აუცი­ლებ­ლად­მო­გაწ­ვ-დით­სა­თა­ნა­დო­პა­სუხს­სა­თა­ნა­დო­დროს.­ენ­დეთ­მის­ფა­რულ­შე­საძ­ლებ­ლო­ბებს.

2. ახა ლი შე საძ ლებ ლო ბე ბის ძი ე ბა

შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი­გა­ნუ­საზღ­ვ­რე­ლი­ა.­ სამ­ყა­რო­სავ­სეა­რე­სურ­სე­ბით.­მას­არა­მხო­ლოდ­მი­ზეზ–შე­დე­გობ­რი­ო­ბა­ახა­სი­ა­თებს,­არა­მედ­მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლე­ბაც­მარ­თავს,­ხო­ლო­მი­ზან­და­სა­ხუ­ლო­ბა­წარ­მა­ტე­ბის­მიღ­წე­ვის­ში­ნა­გა­ნი­ფაქ­ტო­რი­ა.­აქე­დან­გა­მომ­დი­ნა­რე,­წარ­მა­ტე­ბის­მიღ­წე­ვა­სამ­ყა-

Page 6: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

8 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

როს­ფუ­ძე­ში­ძევს.­მე­ო­რე­მხრივ,­სამ­ყა­რო­არა­მხო­ლოდ­ციკ­ლუ­რია­თა­ვის­მოძ­რა­ო­ბა­ში,­არა-მედ­გა­ფარ­­თო­ე­ბის,­გან­ვ­რ­ცო­ბის,­გამ­რავ­ლე­ბი­სა­და­გამ­რა­ვალ­ფე­როვ­ნე­ბი­სა­კენ­მი­ის­წ­რაფ­ვის,­რაც­სიმ­დიდ­რის,­სი­უხ­ვი­სა­და­ბა­რა­ქის­სა­ფუძ­ვე­ლი­ა.­თუ­კი­წარ­მა­ტე­ბა­და­ბა­რა­ქა­სამ­ყა­როს­ესო-დენ­ბუ­ნებ­რი­ვი­თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა­ა,­­მაშ,­რა­ტომ­იძი­რე­ბა­კა­ცობ­რი­ო­ბის­უმე­ტე­სო­ბა­სი­ღა­რი­ბის­ჭა-ობ­ში?­რა­ტომ­ხდე­ბა­ასე?­

გთა­ვა­ზობთ­ სამ­ყა­როს,­რო­გორც­რე­სურ­სე­ბის­ წყა­როს,­ ხედ­ვის­ ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბის­თ­ვის­ აუცი­ლე-ბელ­2­შე­კითხ­ვას:­

1.­­რო­მე­ლი­ახა­ლი­და­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი­და­რე­სურ­სე­ბი­შე­მიძ­ლია­მო­ვი­ძიო­სა-კუ­თარ­თავ­სა­და­გა­რე­სამ­ყა­რო­ში?­

2.­­რო­მე­ლია­და­სა­ხუ­ლი­მიზ­ნის­მიღ­წე­ვი­სათ­ვის­აუცი­ლე­ბე­ლი­რე­სურ­სე­ბი?­

3. სიტყ ვი სა და საქ მის თან ხ ვედ რა და ხელ შეკ რუ ლე ბის მი მართ ერ თ გუ ლე ბა

წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­ქმე­დე­ბე­ბის­ერ­თ­-ერ­თი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­წი­ნა­პი­რო­ბაა­კონ­გ­რუ­ენ­ტო­ბა,­ანუ­სიტყ-ვი­სა­და­საქ­მის,­აზ­რი­სა­და­ემო­ცი­ის­შე­სა­ბა­მი­სო­ბა­და­თან­ხ­ვედ­რა.­შრო­მით­საქ­მი­ა­ნო­ბა­სა­და­ბიზ­ნეს­ში­ეს­ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბის­ერ­თ­გუ­ლე­ბა­ში­გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა,­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­დო­კუ­მენ­ტის­პუნ­ქ­ტე­ბის­შე­სა­ბა­მი­სო­ბა­ში­მუ­შა­კის­საქ­მი­ა­ნო­ბა­სა­და­ამ­საქ­მი­ა­ნო­ბის­შე­დე­გებ­თან.­

და­პი­რე­ბე­ბის­მი­ცე­მა­და­არ­შეს­რუ­ლე­ბა­ან­პი­რო­ბის­სა­წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ქმე­დე­ბა­ძვი­რად­უჯ­დე­ბათ,­მა­გა­ლი­თად,­პო­ლი­ტი­კო­სებს.­თუ­აზ­რი­ერთს­მეტყ­ვე­ლებს­და­ემო­ცია­მის­სა­პი­რის­­პი­როს­გა­მო-ხა­ტავს,­ასე­თი­არა­გულ­წ­რ­ფე­ლო­ბა­და­სა­კუ­თარ­აზ­რ­სა­და­ემო­ცი­ას­შო­რის­წი­ნა­აღ­მ­­დე­გო­ბა­გარ-კ­ვე­ულ­დის­კომ­ფორ­ტ­სა­და­ში­ნა­გან­კონ­ფ­ლიქტს­ბა­დებს.­თუ­თქვე­ნი­სამ­სა­ხუ­რებ­რი­ვი­და­ბიზ­ნეს-ქ­მე­დე­ბა­ან­მი­სი­შე­დე­გი­კონ­ტ­რაქ­ტ­ში­ჩა­წე­რილ­პუნ­ქ­ტებს­ეწი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბა,­მა­შინ­გარ­და­უ­ვა­ლია­ინ­ტე­რეს­თა­ან­სხვა­სა­ხის­კონ­ფ­ლიქ­ტი­სა­ვა­ლა­ლო­შე­დე­გე­ბით.­პი­რის­გა­ტეხ­ვა­ყვე­ლა­ქვე­ყა­ნა­სა­და­კულ­ტუ­რა­ში­უარ­ყო­ფი­თად­ფას­დე­ბა.­ ასე,­რომ­კონ­გუ­ენ­ტუ­ლო­ბა­და­ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბი­სად­მი­ერ­თ­გუ­ლე­ბა­წარ­მა­ტე­ბის­მიღ­წე­ვის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­სა­წინ­და­რი­ა.­

ზე­მოთ­თქმუ­ლი­დან­გა­მომ­დი­ნა­რე,­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­სა­კუ­თა­რი­თა­ვის­თ­ვის­შემ­დე­გი­კითხ­ვე­ბის­რე­გუ­ლა­რუ­ლად­დას­მა:­

1.­ვას­რუ­ლებ­თუ­არა­ყვე­ლა­და­პი­რე­ბას­ან­ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბის­პუნქტს?­2.­­ხომ­ არ­ არის­ ჩე­მი­ აზ­რე­ბი­ გრძნო­ბებ­თან­ წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბა­ში?­რამ­დე­ნად­ შე­ე­სა­ბა­მე­ბა­ ისი­ნი­ერ­თ­მა­ნეთს?

3.­­არის­თუ­არა­ჩე­მი­საქ­მე­და­ქმე­დე­ბა­ჩე­მი­ვე­სიტყ­ვის­შე­სა­ბა­მი­სი?­რო­გორ­შე­მიძ­ლია­შე­სა­ბა-მი­სო­ბა­სა­და­თან­ხ­ვედ­რა­ში­მო­ვიყ­ვა­ნო­სიტყ­ვა­საქ­მეს­თან,­გრძნო­ბა­აზ­რ­თან,­ქმე­დე­ბა­კონ­ტ-რაქ­ტის­პი­რო­ბებ­თან?­

ჰკითხეთ­ეს­სა­კუ­თარ­თავს­დღე­ში­ხუთ­ჯერ­მა­ინც.­

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 7: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

9ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

4. შე უ პოვ რო ბა: მი ღე ბუ ლი გა დაწყ ვე ტი ლე ბის მტკი ცედ გან ხორ ცი ე ლე ბა

წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­ადა­მი­ა­ნე­ბი­სწრა­ფად­და­გა­და­უ­დებ­ლად­იღე­ბენ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას,­ხო­ლო­შემ-დეგ­და­ჟი­ნე­ბი­თა­და­და­ბე­ჯი­თე­ბით­ახორ­ცი­ე­ლე­ბენ­მას­ცხოვ­რე­ბა­ში.­იმ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­თუ­მი­ღე­ბუ-ლი­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­არ­ამარ­თ­ლებს,­და­სა­ხუ­ლი­მიზ­ნის­შეც­ვ­ლის­მა­გივ­რად,­ისი­ნი­ახალ­გზებ-სა­და­მიდ­გო­მებს­შე­ი­მუ­შა­ვე­ბენ­მის­მი­საღ­წე­ვად.­წა­რუ­მა­ტე­ბე­ლი­ადა­მი­ა­ნე­ბი­კი­სა­პი­რის­პი­როდ­მოქ­მე­დე­ბენ­–­ნე­ლა­და­დი­დი­მერ­ყე­ო­ბის­შე­დე­გად­იღე­ბენ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას,­პირ­ვე­ლი­ვე­დაბ-რ­კო­ლე­ბის­აღ­მო­ცე­ნე­ბი­სას­ტო­ვე­ბენ­არ­ჩე­ულ­გზას­და­სხვა­მიზ­ნებ­ზე­ინაც­ვ­ლე­ბენ.­

რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი­ა,­რომ­რე­გუ­ლა­რუ­ლად­ჰკითხოთ­სა­კუ­თარ­თავს:­

1.­­რო­გორ­შე­მიძ­ლია­შე­უ­პოვ­რად­და­მტკი­ცედ­გან­ვა­ხორ­ცი­ე­ლო­ჩე­მი­საქ­მი­ა­ნო­ბა­და­სა­ხუ­ლი­მიზ-ნის­მი­საღ­წე­ვად­იმ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­თუ­გა­რე­მო­დან­მუდ­მი­ვად­ვაწყ­დე­ბი­დაბ­რ­კო­ლე­ბებს?­

და­უს­ვით­ეს­კითხ­ვა­სა­კუ­თარ­თავს­დღე­ში­ხუთ­ჯერ­მა­ინც.­

5. რის კის გა წე ვის უნა რი

წარ­მა­ტე­ბის­კენ­სწრაფ­ვის­პრო­ცეს­ში­ადა­მი­ან­თა­ერ­თი­ნა­წი­ლი­გარ­კ­ვე­უ­ლი­რის­კის­სა­ფა­სუ­რად­ელ­ტ­ვის­მის­მიღ­წე­ვას,­ხო­ლო­მე­ო­რე­ნა­წი­ლი­ცდი­ლობს,­რო­გორ­მე­თა­ვი­დან­აიცი­ლოს­წა­რუ­მა-ტებ­ლო­ბა­და­რის­კი.­წარ­მა­ტე­ბის­მიღ­წე­ვა­კი­გო­ნივ­რულ­რისკს­ყო­ველ­თ­ვის­მო­ითხოვს.

ცხოვ­რე­ბა­თვი­თონ­არის­ერ­თ­გ­ვა­რი­რის­კი.­და­ბა­დე­ბი­სას­და­ზუს­ტე­ბით­არა­ვინ­იცის,­რომ­ბავ­შ-ვი­გა­დარ­ჩე­ბა.­შემ­დეგ­კი­ყო­ველ­წუ­თას­არის­ჩა­საფ­რე­ბუ­ლი­და­ღუპ­ვის­საფ­რ­თხე­და­ვინ­იცის,­ცოცხა­ლი­ადა­მი­ა­ნე­ბი­რამ­დენ­ჯერ­გა­და­ურ­ჩ­ნენ­სიკ­ვ­დილს.­აქე­დან­გა­მომ­დი­ნა­რე,­ადა­მი­ა­ნე­ბის­ნე­ბის­მი­ე­რი­ქმე­დე­ბა­შე­ი­ცავს­რისკს.­ბევ­რი­მათ­გა­ნი­დღე­ნი­ა­დაგ­ზრუ­ნავს­შე­საძ­ლო­მარ­ცხის­აცი-ლე­ბა­ზე,­რის­გა­მოც­იგი­ერთ­ად­გი­ლას­დგას­და­წინ­ვერ­მი­დის.­მარ­ცხის­აცი­ლე­ბა­კარ­გი­ა,­მაგ-რამ­წინ­ს­ვ­ლის­გა­რან­ტი­მხო­ლოდ­გო­ნივ­რუ­ლი­რის­კი­ა.

გთა­ვა­ზობთ­საკ­ვან­ძო­კითხ­ვებს,­რო­მე­ლიც­შე­გიძ­ლი­ათ,­თქვენს­თავს­რე­გუ­ლა­რუ­ლად­და­უს­ვათ:­

1.­რა­ში­მდგო­მა­რე­ობს­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­მო­მენ­ტის­რის­კე­ბი?­2.­რო­მე­ლი­რის­კე­ბია­თვალ­სა­ჩი­ნო­ან­ჯერ­ჯე­რო­ბით­და­ფა­რუ­ლი?­3.­რო­მელ­რის­კ­ზე­შე­მიძ­ლია­წას­ვ­ლა?­რა­იქ­ნე­ბა­ამ­რის­კის­გა­წე­ვის­შემ­დ­გო­მი­შე­დე­გე­ბი?­

ჰკითხეთ­ეს­სა­კუ­თარ­თავს­დღე­ში­ხუთ­ჯერ­მა­ინც.­

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 8: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

10 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

6. საქ მის ხა რის ხი ა ნად კე თე ბა

ბიზ­ნეს­ში­ყვე­ლა­ქმე­დე­ბა­ეფექ­ტუ­რო­ბი­სა­და­ხა­რის­ხის­ზრდას­მო­ითხოვს.­თი­თო­ე­უ­ლი­ნა­მუ­შე­ვა-რი­და­პრო­დუქ­ტი,­სხვა­თა­მომ­სა­ხუ­რე­ბა,­სა­უ­ბა­რი­და­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ა,­სწავ­ლა­და­შრო­მა­ხა­რის­ხი­ან­შეს­რუ­ლე­ბას­სა­ჭი­რო­ებს.­ნე­ბის­მი­ე­რი­უსარ­გებ­ლო­რამ­ზი­ა­ნის­მომ­ტა­ნია­რო­გორც­თქვენ­თ­ვის,­ისე­გარ­შე­მო­მყო­ფე­ბის­თ­ვის.

წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­ადა­მი­ა­ნი­მუდ­მი­ვად­ცდი­ლობს­სტან­დარ­ტე­ბი­სა­და­ხა­რის­ხის­აწე­ვას­სა­კუ­თარ­საქ-მი­ა­ნო­ბა­სა­და­პი­რად­ცხოვ­რე­ბა­ში,­ამი­სათ­ვის­ფრი­ად­სა­სარ­გებ­ლოა­ხა­რის­ხი­ა­ნო­ბის­კენ­სწრაფ­ვის­უნარ–ჩვე­ვის­გა­მო­მუ­შა­ვე­ბა,­რაც­სა­კუ­თა­რი­თა­ვის­თ­ვის­შემ­დე­გი­კითხ­ვე­ბის­დას­მას­გუ­ლის­ხ­მობს:­

1.­რო­გორ­შე­მიძ­ლია­გა­ვა­უმ­ჯო­ბე­სო­ჩე­მი­საქ­მი­ა­ნო­ბის­შე­დე­გე­ბი­და­ხა­რის­ხი?­2.­რო­გორ­შე­მიძ­ლია­ეფექ­ტუ­რო­ბის­ზრდა?­რა­არის­ასე­თი­ზრდის­სა­შუ­ა­ლე­ბა­და­რე­სურ­სი?

7. მკა ფიო მიზ ნე ბის და სახ ვა

მი­ზან­და­სა­ხუ­ლო­ბა­წარ­მა­ტე­ბის­უმ­ნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნე­სი­თვი­სე­ბა­ა.­მიზ­ნის­და­სახ­ვა­გუ­ლის­ხ­მობს­სვლას­მო­მავ­ლის­კენ,­რო­მე­ლიც­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს­რო­გორც­ახ­ლო­და­მოკ­ლე­ვა­და­ში­მი­საღ­წე­ვი,­ისე­დრო-ის­გრძელ­ვა­დი­ან­მო­ნაკ­ვეთ­ში­გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლე­ბე­ლი­ქმე­დე­ბა.­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­და­სა­ხუ­ლი­მი­ზა­ნი­იყოს:­აბ­ს­ტ­რაქ­ტუ­ლის­ნაც­ვ­ლად­–­კონ­კ­რე­ტუ­ლი,­ბუნ­დო­ვა­ნის­ნაც­ვ­ლად­–­მკა­ფიო­და­სი­ნამ­დ­ვი­ლეს­მოკ­ლე­ბუ­ლის­ნაც­ვ­ლად­–­რე­ა­ლის­ტუ­რი.­ფსი­ქო­ლო­გი­ურ­ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში­უკ­ვე­ტრი­ვი­ა­ლუ­რია­შემ-დე­გი­ფაქ­ტი:­მე–20­სა­უ­კუ­ნის­50–იან­წლებ­ში­ჩი­კა­გოს­ერთ–ერთ­კო­ლეჯ­ში­სტუ­დენ­ტებს­და­უ­რი­გეს­კითხ­ვა­რე­ბი,­რო­მელ­თა­სა­შუ­ა­ლე­ბით­მათ­უნ­და­ჩა­მო­ე­ყა­ლი­ბე­ბი­ნათ­მოკ­ლე,­სა­შუ­ა­ლო­და­გრძელ-ვა­დი­ა­ნი­მიზ­ნე­ბი.­კითხ­ვა­რე­ბი­სტუ­დენ­ტ­თა­მიზ­ნე­ბის­მკა­ფი­ო­ო­ბი­სა­და­კონ­კ­რე­ტუ­ლო­ბის­ხა­რის­ხით­ფას­დე­ბო­და.­და­მუ­შა­ვე­ბის­შე­დე­გად­ის­კითხ­ვა­რე­ბი­გა­და­ირ­ჩა,­რომ­ლებ­შიც­მოკ­ლე,­სა­შუ­ა­ლო­და­გრძელ­ვა­დი­ა­ნი­მიზ­ნე­ბი­უკ­ლებ­ლივ­იყო­ჩა­მოთ­ვ­ლი­ლი­და­­მკა­ფი­ო­ო­ბი­სა­და­კონ­კ­რე­ტუ­ლო­ბის­მა-ღა­ლი­ ხა­რის­ხით­ გა­მო­ირ­ჩე­ო­და.­ ამ­ თვი­სე­ბე­ბით­ ხა­სი­ათ­დე­ბო­და­ სტუ­დენ­ტ­თა­ ნა­მუ­შევ­რე­ბის­ მხო-ლოდ­5%.­ყვე­ლა­ნა­მუ­შე­ვა­რი­სე­იფ­ში­შე­ი­ნა­ხეს,­10­წლის­შემ­დეგ­და­უ­რე­კეს­კურ­ს­დამ­თავ­რე­ბუ­ლებს­და­თი­თო­ე­ულს­ჰკითხეს,­თუ­რამ­დე­ნი­ ჰქონ­დათ­წლი­უ­რი­ შე­მო­სა­ვა­ლი­დო­ლა­რებ­ში?­ აღ­მოჩ­ნ­და,­რომ­ყო­ფილ­სტუ­დენ­ტ­თა­იმ­5%–ის­შე­მო­სავ­ლე­ბი,­რო­მელ­თა­ნა­მუ­შევ­რე­ბიც­მკა­ფი­ო­ო­ბი­სა­და­კონ-კ­რე­ტუ­ლო­ბის­მა­ღა­ლი­ხა­რის­ხი­თა­და­მოკ­ლე,­სა­შუ­ა­ლო­და­გრძელ­ვა­დი­ა­ნი­მიზ­ნე­ბის­უკ­ლებ­ლივ­მოხ­სე­ნი­ე­ბით­ხა­სი­ათ­დე­ბო­და,­აღე­მა­ტე­ბო­და­იმ­და­ნარ­ჩე­ნი­95%-ის­ერ­თად­აღე­ბულ­შე­მო­სავ­ლებს,­რო­მელ­თა­კითხ­ვა­რე­ბიც­ხარ­ვე­ზებს­შე­ი­ცავ­და.­აქე­დან­გა­მომ­დი­ნა­რე­გა­კეთ­და­დას­კ­ვ­ნა­ადა­მი­ან­თა­წინ­ს­ვ­ლა­ში­მი­ზან­და­სა­ხუ­ლო­ბის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა­ზე.­

მი­ზან­და­სა­ხუ­ლო­ბის­გან­სა­ვი­თა­რებ­ლად­რე­გუ­ლა­რუ­ლად­და­უს­ვით­სა­კუ­თარ­თავს­კითხ­ვე­ბი:­

1.­რო­მე­ლია­ჩე­მი­უახ­ლო­ე­სი­და­მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი­მიზ­ნე­ბი?2.­რო­მე­ლია­ჩე­მი­გრძელ­ვა­დი­ა­ნი­მიზ­ნე­ბი?­3.­რო­მე­ლი­მიზ­ნე­ბია­ჩემ­თ­ვის­პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი?4.­რამ­დე­ნად­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­და­მკა­ფიოა­ისი­ნი?5.­­რო­გორ­მი­ვაღ­წიო­ამ­მიზ­ნებს?­რო­მე­ლია­მა­თი­მიღ­წე­ვის­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი­და­­რე­სურ­სე­ბი,­გზე­ბი­და­ნა­ბი­ჯე­ბი?­

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 9: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

11ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

8. და გეგ მ ვის უნა რი, მო ნი ტო რინ გი და სტრა ტე გი უ ლი ხედ ვე ბი

ბიზ­ნეს­ში­წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­ადა­მი­ა­ნე­ბი­ყო­ველ­თ­ვის­გეგ­მა­ვენ,­აკ­ვირ­დე­ბი­ან­და­აფა­სე­ბენ­რო­გორც­მიმ­დი­ნა­რე­საქ­მი­ა­ნო­ბას,­ისე­გრძელ­ვა­დი­ან­პერ­ს­პექ­ტი­ვებს.­მათ­სტრა­ტე­გი­უ­ლი­ხედ­ვე­ბი­და­ტაქ-ტი­კუ­რი­სვლე­ბის­წი­ნას­წარ­გან­ჭ­ვ­რე­ტა­ახა­სი­ა­თებთ­და­გა­რე­მოს­ფაქ­ტო­რე­ბი­სა­და­სა­კუ­თა­რი­ქმე-დე­ბე­ბის­მუდ­მი­ვი­მო­ნი­ტო­რინ­გის­რე­ჟიმ­ში­ცხოვ­რო­ბენ.

და­გეგ­მ­ვა­მო­ნი­ტო­რინ­გის­სა­ფუძ­ველ­ზე­ხორ­ცი­ელ­დე­ბა,­თუმ­ცა­იგეგ­მე­ბა­თვი­თონ­მო­ნი­ტო­რინ­გიც.­

და­გეგ­მ­ვას­ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა­მიმ­დი­ნა­რე­საქ­მი­ა­ნო­ბე­ბი,­ყო­ველ­დღი­უ­რი­ცხოვ­რე­ბა­და­გრძელ­ვა-დი­ა­ნი­პე­რი­ო­დე­ბი­(სამწლიანი,­ხუთ­წ­ლი­ა­ნი,­ათ­წ­ლი­ა­ნი­პე­რი­ო­დე­ბი).­გეგ­მის­გრა­ფი­კი­ყო­ველ-თ­ვის­შე­ი­ცავს­მოქ­ნი­ლო­ბის­კომ­პო­ნენტს­და­მას­ში­მუდ­მი­ვად­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­კო­რექ­ტი­ვე­ბის­შე-ტა­ნა.­იგეგ­მე­ბა­დღე,­კვი­რა,­თვე,­წე­ლი­წა­დი,­წლე­ბი.­გეგ­მე­ბი,­რო­გორც­წე­სი,­გა­წე­რი­ლი­ა.­ასე­იქ­მ­ნე­ბა­მდგრა­დი­გან­ვი­თა­რე­ბის­პი­რო­ბე­ბი.

და­გეგ­მ­ვი­სა­ და­ მო­ნი­ტო­რინ­გის­ მი­მარ­თუ­ლე­ბით­ სა­კუ­თარ­ თავს­ შე­იძ­ლე­ბა,­ და­უს­ვათ­ შემ­დე­გი­კითხ­ვე­ბი:

1.­რო­გორ­დავ­გეგ­მო­მიმ­დი­ნა­რე­და­გრძელ­ვა­დი­ა­ნი­საქ­მი­ა­ნო­ბა?­2.­რო­გორ­ვა­წარ­მოო­ჩე­მი­საქ­მი­ა­ნო­ბის­წარ­მა­ტე­ბუ­ლო­ბის­მო­ნი­ტო­რინ­გი­და­შე­ფა­სე­ბა?­

თუ­მარ­თ­ლაც­გსურთ­მიღ­წე­ვე­ბის­რე­ჟიმ­ში­ცხოვ­რე­ბა,­ეს­კითხ­ვე­ბი­რე­გუ­ლა­რუ­ლად­დას­ვით.­

9. მუდ მი ვი ინ ფორ მა ცი უ ლი გა ნახ ლე ბა, ინო ვა ცია

ჩვენ­ ვცხოვ­რობთ­ ეპო­ქა­ში,­ სა­დაც­ ინ­ფორ­მა­ცია­ მთა­ვა­რი­ კა­პი­ტა­ლია­და­ ცოდ­ნის­ ეკო­ნო­მი­კას­წამ­ყ­ვა­ნი­რო­ლი­აკის­რი­ა.­

ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მუდ­მი­ვი­გა­ნახ­ლე­ბა,­მო­ძი­ე­ბა­და­ინო­ვა­ცია­წარ­მა­ტე­ბის­მიღ­წე­ვის­აუცი­ლე­ბე­ლი­ფაქ­ტო­რია­დღეს.­სამ­ყა­რო­გა­მუდ­მე­ბით­იც­ვ­ლე­ბა­და­ეს­ცვლი­ლე­ბა­საკ­მა­ოდ­აჩ­ქარ­და,­რაც­ინ-ფორ­მა­ცი­ის­გა­ნახ­ლე­ბი­სა­და­გავ­რ­ცე­ლე­ბის­ტემ­პე­ბის­ზრდამ­გა­ნა­პი­რო­ბა.­თუ­დღეს­მო­წი­ნა­ვე­ხართ,­ ხვალ,­ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი­დე­ფი­ცი­ტის­ შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­ შე­საძ­ლოა­უკა­ნა­რი­გებ­ში­გა­და­ი­ნაც­ვ-ლოთ.­ამი­ტომ­წარ­მა­ტე­ბის­თ­ვის­სა­ჭი­რო­ა,­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­სწრა­ფი­მო­ძი­ე­ბის­ხერ­ხე­ბის­ფლო­ბა­და­მა­თი­სა­ი­მე­დოდ­შე­ნახ­ვი­სა­და­ეფექ­ტუ­რი­სტრუქ­ტუ­ი­რე­ბის­უნარ–ჩვე­ვე­ბის­გა­მო­მუ­შა­ვე­ბა.­

ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი­გა­ნახ­ლე­ბის­უნარ–ჩვე­ვე­ბის­გან­სა­ვი­თა­რებ­ლად­რე­გუ­ლა­რუ­ლად­ჰკითხეთ­სა­კუ-თარ­თავს­შემ­დე­გი:­

1.­რო­გორ­უზ­რუნ­ველ­ვ­ყო­თა­ვი­ახა­ლი­ინ­ფორ­მა­ცი­ით?­2.­­რა­სი­ახ­ლეა­სადღე­ი­სოდ­ჩემ­სფე­რო­ში?­რო­მე­ლია­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­სა­უ­კე­თე­სო­წყა­რო­ამ­სფე-რო­ში?­

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 10: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

12 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

10. თა ნა მო აზ რე თა პოვ ნის, გუნ დუ რი მოქ მე დე ბი სა

და სხვა თა დარ წ მუ ნე ბის უნა რი

თა­ნა­მო­აზ­რე­თა­გუნ­დის­ყო­ლა­წარ­მა­ტე­ბის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­წი­ნა­პი­რო­ბა­ა.­ადა­მი­ან­თა­დარ­წ­მუ­ნე-ბა­და­მო­ტი­ვი­რე­ბა,­ქსე­ლე­ბის­შექ­მ­ნა­და­ეფექ­ტუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცია­აუცი­ლე­ბე­ლია­წინ­ს­ვ­ლი­სა­და­მიღ­წე­ვე­ბის­თ­ვის.­ესაა­ლი­დე­რო­ბის­უნა­რი.­

გუნ­დის­შეკ­ვ­რას­გარ­კ­ვე­უ­ლი­წე­სე­ბი­და­ტექ­ნი­კა­აქვს.­მი­სი­ერთ–ერ­თი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­კომ­პო­ნენ­ტია­ფუნ­ქ­ცი­ა­თა­სწო­რი­გა­და­ნა­წი­ლე­ბა­და­პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბე­ბის­დე­ლე­გი­რე­ბა.­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­თი­თო-ე­უ­ლი­ადა­მი­ა­ნის­აქ­ტი­ურ­ლი­დე­რად­და­ნახ­ვა,­ნაც­ვ­ლად­–­პა­სი­უ­რი­შემ­ს­რუ­ლებ­ლი­სა.­სხვა­თა­დარ­წ-მუ­ნე­ბის­უნარ–ჩვე­ვა­ეფექ­ტუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ისე­თი­ტექ­ნი­კის­ფლო­ბას­ეფუძ­ნე­ბა,­რო­მე­ლიც­შემ­დეგ­ძი­რი­თად­პრინ­ცი­პებ­ზეა­აგე­ბუ­ლი:­1)­სხვი­სი­დარ­წ­მუ­ნე­ბის­მცდე­ლო­ბა­მხო­ლოდ­იმა­ში,­რი­სიც­თა­ვად­ნამ­დ­ვი­ლად­გწამს;­2)­სხვი­სი­დარ­წ­მუ­ნე­ბის­თ­ვის­სა­ჭი­რო­ინ­ფორ­მა­ცი­ი­სა­და­არ­გუ­მენ­ტე­ბის­მი­წო­დე­ბა­ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში­მყო­ფი­ადა­მი­ა­ნის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბის,­მიზ­ნე­ბის,­ლექ­სი­კის,­შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი­სა­და­ფსი-ქო-ფი­ზი­ო­ლო­გი­უ­რი­მდგო­მა­რე­ო­ბის­თავ­და­პირ­ვე­ლი­შე­ფა­სე­ბის­შემ­დეგ.

რე­გუ­ლა­რუ­ლად­და­უს­ვით­სა­კუ­თარ­თავს­შემ­დე­გი­კითხ­ვე­ბი:­

1.­­რო­გორ­და­ვარ­წ­მუ­ნო­ადა­მი­ა­ნე­ბი?­რო­გორ­მო­ვახ­დი­ნო­გავ­ლე­ნა­მათ­ზე­და­რო­გორ­შევ­ქ­მ­ნა­თა­ნა­მო­აზ­რე­თა­გუნ­დი?

2.­რო­გორ­გა­ვა­ფარ­თოო­თა­ნა­მო­აზ­რე­თა­ქსე­ლი?­

შე­საძ­ლო­ა,­რთუ­ლი­აღ­მოჩ­ნ­დეს­სა­კუ­თა­რი­თა­ვის­თ­ვის­ყვე­ლა­ჩა­მოთ­ვ­ლი­ლი­შე­კითხ­ვის­ყო­ველ-დღი­უ­რად­დას­მა.­ამ­პრობ­ლე­მის­თა­ვი­დან­ასა­ცი­ლებ­ლად­ბევ­რად­მარ­ტი­ვი­და­დრო­ში­გაშ­ლი­ლი­გზაც­არ­სე­ბობს:­­ზე­მოთ­ჩა­მოთ­ვ­ლი­ლი­10­პი­როვ­ნუ­ლი­თვი­სე­ბი­დან­ყო­ველ­დღე­თან­მიმ­დევ­რუ-ლად­იმუ­შა­ვეთ­ერთ–ერთ­მათ­გან­ზე,­მის­თ­ვის­შე­სა­ბა­მი­სი­კითხ­ვე­ბის­დას­მით.­ასე­გა­აგ­რ­ძე­ლეთ­მე–10­დღის­ჩათ­ვ­ლით.­10­დღის­შემ­დეგ­ისევ­გა­ი­მე­ო­რეთ­კითხ­ვე­ბის­დას­მის­ციკ­ლი.­რამ­დე­ნი­მე­თვის­შემ­დეგ­ნა­ხავთ,­რომ­თქვე­ნი­საქ­მე­ე­ბი­უკეთ­მი­დის.­–­რა­ტომ?­–­იმი­ტომ,­რომ­ჩა­მოთ­ვ­ლი-ლი­ კითხ­ვე­ბის­რე­გუ­ლა­რუ­ლი­დას­მით­თქვენ­ აყა­ლი­ბებთ­და­ აღ­ვი­ძებთ­ პო­ზი­ტი­ურ­ გან­წყო­ბას­წარ­მა­ტე­ბის­გა­მომ­წ­ვე­ვი­პი­როვ­ნუ­ლი­თვი­სე­ბის­შე­სა­ბა­მი­სად­სა­მოქ­მე­დოდ,­ეს­კი­ძალ­ზე­მნიშ­ვ­ნე-ლო­ვა­ნი­ა.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­მუ­შა­ობს­კა­ნო­ნი:­ხდე­ბი­ის,­რა­ზეც­ფო­კუ­სი­რე­ბუ­ლი­ხარ.

შე­ვა­ჯა­მოთ­ათი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­თვი­სე­ბის­გა­მო­მუ­შა­ვე­ბის­თ­ვის­გან­კუთ­ვ­ნი­ლი­კითხ­ვე­ბი,­ესე­ნი­ა:

1.

1.1.­რამ­დე­ნად­მწამს­ჩე­მი­უნარ­-­ჩ­ვე­ვე­ბი­სა­და­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის­და­რამ­დე­ნად­ვენ­დო­ბი­მათ?­

1.2.­რა­შე­მიძ­ლია­გა­ვა­კე­თო­იმის­თ­ვის,­რომ­მე­ტად­მწამ­დეს­სა­კუ­თა­რი­თა­ვის,­უნარ­-­ჩ­ვე­ვე­ბი­სა­და­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის?­­

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 11: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

13ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2.

2.1.­რო­მე­ლი­ახა­ლი­და­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი­და­რე­სურ­სე­ბი­შე­მიძ­ლია­მო­ვი­ძიო­სა­კუ­თარ­თავ­სა­და­გა­რე­სამ­ყა­რო­ში?­

2.2.­რო­მე­ლია­და­სა­ხუ­ლი­მიზ­ნის­მი­საღ­წე­ვად­აუცი­ლე­ბე­ლი­რე­სურ­სე­ბი?­

­3.

3.1.­ვას­რუ­ლებ­თუ­არა­ყვე­ლა­და­პი­რე­ბას­ან­ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბის­პუნქტს?­

3.2.­ჩე­მი­აზ­რე­ბი­ხომ­არ­არის­გრძნო­ბებ­თან­წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბა­ში?­რამ­დე­ნად­შე­ე­სა­ბა­მე­ბა­ისი­ნი­ერ­თ­მა­ნეთს?

3.3.­არის­თუ­არა­ჩე­მი­საქ­მე­და­ქმე­დე­ბა­ჩე­მი­ვე­სიტყ­ვის­შე­სა­ბა­მი­სი?­რო­გორ­შე­მიძ­ლია­შე­სა­ბა-მი­სო­ბა­სა­და­თან­ხ­ვედ­რა­ში­მო­ვიყ­ვა­ნო­სიტყ­ვა­საქ­მეს­თან,­გრძნო­ბა­აზ­რ­თან,­ქმე­დე­ბა­კონ­ტ­რაქ-ტის­პი­რო­ბებ­თან?­

4.

რო­გორ­შე­მიძ­ლია­შე­უ­პოვ­რად­და­მტკი­ცედ­გან­ვა­ხორ­ცი­ე­ლო­ჩე­მი­საქ­მი­ა­ნო­ბა­და­სა­ხუ­ლი­მიზ­ნის­მი­საღ­წე­ვად­იმ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­თუ­გა­რე­მო­დან­მუდ­მი­ვად­ვაწყ­დე­ბი­დაბ­რ­კო­ლე­ბებს?­

5.

5.1.რაში­მდგო­მა­რე­ობს­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­მო­მენ­ტის­რის­კე­ბი?­

5.2.­რო­მე­ლი­რის­კე­ბია­თვალ­სა­ჩი­ნო­ან­ჯერ­ჯე­რო­ბით­და­ფა­რუ­ლი?­

5.3.­რო­მელ­რის­კ­ზე­შე­მიძ­ლია­წას­ვ­ლა?­რა­იქ­ნე­ბა­ამ­რის­კის­გა­წე­ვის­შემ­დ­გო­მი­შე­დე­გე­ბი?­

6.

6.1.­რო­გორ­შე­მიძ­ლია­გა­ვა­უმ­ჯო­ბე­სო­ჩე­მი­საქ­მი­ა­ნო­ბის­შე­დე­გე­ბი­და­ხა­რის­ხი?­

6.2.­რო­გორ­შე­მიძ­ლია­ეფექ­ტუ­რო­ბის­გაზ­რ­და?­რა­არის­ასე­თი­ზრდის­სა­შუ­ა­ლე­ბა­და­რე­სურ­სი?

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 12: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

14 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

7.

7.1.­რო­მე­ლია­ჩე­მი­უახ­ლო­ე­სი­და­მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი­მიზ­ნე­ბი?

7.2.­რო­მე­ლია­ჩე­მი­გრძელ­ვა­დი­ა­ნი­მიზ­ნე­ბი?­

7.3.­რო­მე­ლი­მიზ­ნე­ბია­ჩემ­თ­ვის­პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი?

7.4.­რამ­დე­ნად­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­და­მკა­ფიოა­ისი­ნი?

7.5.­რო­გორ­მი­ვაღ­წიო­ამ­მიზ­ნებს?­რო­მე­ლია­მა­თი­მიღ­წე­ვის­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი­და­რე­სურ­სე­ბი,­გზე­ბი­და­ნა­ბი­ჯე­ბი?­

8.

8.1.­რო­გორ­დავ­გეგ­მო­მიმ­დი­ნა­რე­და­გრძელ­ვა­დი­ა­ნი­საქ­მი­ა­ნო­ბა?­

8.2.­რო­გორ­ვა­წარ­მოო­ჩე­მი­საქ­მი­ა­ნო­ბის­წარ­მა­ტე­ბუ­ლო­ბის­მო­ნი­ტო­რინ­გი­და­შე­ფა­სე­ბა?­

9.

9.1.­რო­გორ­უზ­რუნ­ველ­ვ­ყო­თა­ვი­ახა­ლი­ინ­ფორ­მა­ცი­ით?­

9.2.­რა­სი­ახ­ლეა­სადღე­ი­სოდ­ჩემ­სფე­რო­ში?­რო­მე­ლია­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­სა­უ­კე­თე­სო­წყა­რო­ამ­სფე-რო­ში?­

10.

10.1.­რო­გორ­და­ვარ­წ­მუ­ნო­ადა­მი­ა­ნე­ბი?­რო­გორ­მო­ვახ­დი­ნო­გავ­ლე­ნა­მათ­ზე­და­რო­გორ­შევ­ქ­მ-ნა­თა­ნა­მო­აზ­რე­თა­გუნ­დი?­

10.2.­რო­გორ­გა­ვა­ფარ­თოო­თა­ნა­მო­აზ­რე­თა­ქსე­ლი?­

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 13: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

15ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

წარ მა ტე ბუ ლი მე წარ მის პი როვ ნუ ლი თვი სე ბე ბის ტეს ტი და თვით შე ფა სე ბა

ინ­ს­ტ­რუქ­ცია1.­­წა­ი­კითხეთ­კითხ­ვარ­ში­მო­ცე­მუ­ლი­55­დე­ბუ­ლე­ბა­და­გან­საზღ­ვ­რეთ­მა­თი­შე­სა­ბა­მი­სო­ბა­თქვენს­თვი­სე­ბებ­თან.­იყა­ვით­გულ­წ­რ­ფე­ლი­სა­კუ­თარ­თავ­თან.­გახ­სოვ­დეთ,­რომ­ყვე­ლაფ­რის­ძა­ლი­ან­კარ­გად­შეს­რუ­ლე­ბა­შე­უძ­ლე­ბე­ლი­ა.­

2.­­ქვე­მოთ­მო­ცე­მუ­ლი­შკა­ლის­მი­ხედ­ვით­შე­ა­ფა­სეთ,­რამ­დე­ნად­შე­გე­ფე­რე­ბათ­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­დე-ბუ­ლე­ბა:­

5­–­ყო­ველ­თ­ვის4­–­ძი­რი­თა­დად3­–­ხან­და­ხან2­–­იშ­ვი­ა­თად1­–­არა­სო­დეს

3.­პა­სუ­ხის­შე­სა­ბა­მი­სი­ციფ­რი­დე­ბუ­ლე­ბის­გას­წ­ვ­რივ,­მარ­ჯ­ვე­ნა­უჯ­რა­ში­ჩა­წე­რეთ.

კითხ­ვა­რი

­

# დე­ბუ­ლე­ბა ქუ­ლე­ბი1 ყო­ველ­თ­ვის­თვი­თონ­ვე­ძებ­გა­სა­კე­თე­ბელ­საქ­მე­ებს2 რთულ­პრობ­ლე­მას­თან­შე­ჯა­ხე­ბი­სას­ბევრ­დროს­ვხარ­ჯავ­მი­სი­გა­დაწყ­ვე­ტის­გზე­ბის­ძი­ე­ბა­ში3 ჩემს­საქ­მეს­დრო­უ­ლად­ვას­რუ­ლებ4 ვღე­ლავ,­რო­ცა­საქ­მე­ე­ბი­კარ­გად­არ­მი­დის­5 უპი­რა­ტე­სო­ბას­ვა­ნი­ჭებ­სი­ტუ­ა­ცი­ას,­რო­მელ­შიც­შეძ­ლე­ბის­დაგ­ვა­რად­მაქ­სი­მა­ლუ­რად­შე­მიძ­ლია­

შე­დე­გე­ბის­კონ­ტ­რო­ლი6 მიყ­ვარს­მო­მა­ვალ­ზე­ფიქ­რი7 ვიდ­რე­ახა­ლი­საქ­მის­ან­პრო­ექ­ტის­კე­თე­ბას­შე­ვუდ­გე­ბი,­ვრცელ­ინ­ფორ­მა­ცი­ას­ვაგ­რო­ვებ8 დი­დი­პრო­ექ­ტის­და­გეგ­მ­ვი­სას­მას­(პროექტს)­შე­და­რე­ბით­პა­ტარ­-­პა­ტა­რა­ამო­ცა­ნე­ბად­ვყოფ9 ჩემ­თ­ვის­რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბით­დახ­მა­რე­ბის­გა­წე­ვის­თა­ო­ბა­ზე­წი­ნას­წარ­ვუ­თან­ხ­მ­დე­ბი­ადა­მი­ა­ნებს10 დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი­ვარ,­რომ­ყვე­ლა­ჩემს­წა­მოწყე­ბა­ში­წარ­მა­ტე­ბას­მი­ვაღ­წევ11 ნე­ბის­მი­ერ­ადა­მი­ან­თან­სა­უბ­რი­სას­შე­მიძ­ლია­მი­სი­მოს­მე­ნა12 საქ­მეს,­რო­მე­ლიც­მე­მო­მეთხო­ვე­ბა,­ვა­და­ზე­ად­რე­ვა­კე­თებ13 ვცდი­ლობ,­ბევ­რ­ჯერ­მოვ­თხო­ვო­ადა­მი­ა­ნებს­ჩემ­თ­ვის­სა­ჭი­რო­საქ­მის­გა­კე­თე­ბა14 ყო­ველ­თ­ვის­ვას­რუ­ლებ­ჩემს­და­ნა­პი­რებს15 ვმუ­შა­ობ­ჩემ­თან­ერ­თად­მო­მუ­შა­ვე­ადა­მი­ა­ნებ­ზე­უკეთ­16 არ­ვცდი­ლობ­სი­ახ­ლის­წა­მოწყე­ბას,­ვიდ­რე­ბო­ლომ­დე­არ­დავ­რ­წ­მუნ­დე­ბი,­რომ­ამ­სი­ახ­ლით­

წარ­მა­ტე­ბას­მი­ვაღ­წევ17 სა­კუ­თარ­ცხოვ­რე­ბა­ზე­ნერ­ვი­უ­ლო­ბის­გა­მო­დროს­ფუ­ჭად­ვხარ­ჯავ18 რჩე­ვის­თ­ვის­მივ­მარ­თავ­იმ­ადა­მი­ა­ნებს,­რომ­ლე­ბიც­ჩემს­საქ­მი­ა­ნო­ბა­ში­ერ­კ­ვე­ვი­ან19 ვა­ა­ნა­ლი­ზებ­ამო­ცა­ნის­ამოხ­ს­ნი­სა­და­და­ვა­ლე­ბის­შეს­რუ­ლე­ბის­უპი­რა­ტე­სო­ბებ­სა­და­ნაკ­ლო­ვა-

ნე­ბებს,­მო­ვი­აზ­რებ­შეს­რუ­ლე­ბის­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ­სა­შუ­ა­ლე­ბებს20 დი­დი­დრო­არ­მჭირ­დე­ბა­ადა­მი­ა­ნებ­ზე­გავ­ლე­ნის­მოხ­დე­ნის­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის­მო­სა­ფიქ­რებ­ლად­21 სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­აზ­რის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­სა­კუ­თარ­შე­ხე­დუ­ლე­ბას­ვიც­ვ­ლი22 იმედ­გაც­რუ­ე­ბუ­ლი­ვრჩე­ბი­მა­შინ,­რო­ცა­საქ­მე­ჩე­მი­სურ­ვი­ლი­სა­მებრ­არ­გა­მო­დის­

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 14: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

16 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

23 მომ­წონს­ისე­თი­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბის­მი­ღე­ბა,­რომ­ლე­ბიც­ახა­ლი­შე­საძ­ლებ­ლო-ბე­ბის­აღ­მო­ჩე­ნის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­მაძ­ლევს­

24 წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბე­ბის­მი­უ­ხე­და­ვად,­მა­ინც­ვაგ­რ­ძე­ლებ­მიზ­ნის­კენ­სვლას25 სი­ა­მოვ­ნე­ბით­ვას­რუ­ლებ­სხვის­საქ­მეს,­თუ­ეს­სა­ერ­თო­მიზ­ნის­მი­საღ­წე­ვა­დაა­სა­ჭი­რო26 მა­ღელ­ვებს­დრო­ის­ფუ­ჭად­ფლან­გ­ვა27 და­ვა­ლე­ბის­შეს­რუ­ლე­ბის­დაწყე­ბამ­დე­ვა­ა­ნა­ლი­ზებ­მას,­ჩე­მი­წარ­მა­ტე­ბის­ან­წა­რუ­მა­ტებ­ლო­ბის­

შან­სებს­ვა­ფა­სებ28 რაც­უფ­რო­კონ­კ­რე­ტუ­ლად­შევ­ძ­ლებ­ჩე­მი­სურ­ვი­ლე­ბის­გან­საზღ­ვ­რას,­მით­უფ­რო­დი­დი­იქ­ნე­ბა­

წარ­მა­ტე­ბის­შან­სე­ბი29 ინ­ფორ­მა­ცი­ის­შეგ­რო­ვე­ბა­ზე­დროს­არ­ვხარ­ჯავ30 ვცდი­ლობ,­ყვე­ლა­შე­საძ­ლო­პრობ­ლე­მის­წი­ნას­წარ­გა­აზ­რე­ბა­სა­და­ასე­თი­შემ­თხ­ვე­ვე­ბი­სათ­ვის­

სა­მოქ­მე­დო­გეგ­მე­ბის­შე­მუ­შა­ვე­ბას31 და­სა­ხუ­ლი­მიზ­ნე­ბის­მიღ­წე­ვის­თ­ვის­და­სახ­მა­რებ­ლად­გავ­ლე­ნი­ან­ადა­მი­ა­ნებს­მივ­მარ­თავ32 რთუ­ლი­პრობ­ლე­მის­მოგ­ვა­რე­ბი­სას­დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი­ვარ­სა­კუ­თარ­წარ­მა­ტე­ბა­ში33 წარ­სულ­ში­მქო­ნია­წა­რუ­მა­ტებ­ლო­ბა34 მირ­ჩევ­ნია­ვა­კე­თო­ჩემ­თ­ვის­ჩვე­უ­ლი­საქ­მე­ე­ბი,­რად­გან­მა­თი­შეს­რუ­ლე­ბი­სას­სა­კუ­თარ­შე­საძ-

ლებ­ლო­ბებ­ში­დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი­ვარ35 დიდ­სირ­თუ­ლე­ებ­თან­შე­ჯა­ხე­ბი­სას­მირ­ჩევ­ნია­­თა­ვის­არი­დე­ბა­მათ­თ­ვის36 ვინ­მეს­თ­ვის­(უფროსისთვის)­მუ­შა­ო­ბი­სას­გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად­ვცდი­ლობ,­მი­სი­კმა­ყო­ფი­ლე­ბის­

გა­მოწ­ვე­ვას­ჩემ­მი­ერ­შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი­საქ­მით37 არა­სო­დეს­ვარ­არ­სე­ბუ­ლით­ბო­ლომ­დე­კმა­ყო­ფი­ლი,­ყო­ველ­თ­ვის­ვუშ­ვებ­უკე­თე­სის­არ­სე­ბო­ბის­

შე­საძ­ლებ­ლო­ბას38 საქ­მი­ა­ნო­ბა­ში­რის­კი­ა­ნი­ვარ39 სა­კუ­თა­რი­ცხოვ­რე­ბის­შე­სა­ხებ­მკა­ფიო­გეგ­მე­ბი­მაქვს40 სხვი­სი­პრო­ექ­ტის­შეს­რუ­ლე­ბი­სას­ბევრ­კითხ­ვას­ვსვამ­იმი­სათ­ვის,­რომ­და­ვა­ზუს­ტო,­რამ­დე­ნად­

სწო­რად­გა­ვი­გე­მი­სი­სურ­ვი­ლი41 შე­საძ­ლო­პრობ­ლე­მებ­ზე­წი­ნას­წარ­არ­ვფიქ­რობ,­მათ­ზე­მუ­შა­ო­ბას­პრობ­ლე­მის­გა­ჩე­ნის­შემ­დეგ­

ვიწყებ­42 ჩე­მი­მიზ­ნე­ბის­მი­საღ­წე­ვად­ვა­ა­ნა­ლი­ზებ­პრობ­ლე­მე­ბის­მოგ­ვა­რე­ბა­ში­სხვა­ადა­მი­ა­ნე­ბის­ჩარ­თ-

ვის­შე­საძ­ლო­ვა­რი­ან­ტებს43 სა­მუ­შა­ოს­ძა­ლი­ან­კარ­გად­ვას­რუ­ლებ44 ხან­და­ხან­მი­წევს­სხვა­ადა­მი­ა­ნე­ბის­გა­მო­ყე­ნე­ბა45 ვცდი­ლობ,­ვა­კე­თო­სრუ­ლი­ად­ახა­ლი­და­უკ­ვე­გა­კე­თე­ბუ­ლის­გან­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­საქ­მე46 ვი­ცი,­სა­კუ­თა­რი­მიზ­ნის­მიღ­წე­ვის­გზა­ზე­წარ­მოქ­მ­ნი­ლი­წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბე­ბის­დაძ­ლე­ვის­რამ­დე-

ნი­მე­ხერ­ხი47 ჩემ­თ­ვის­ოჯა­ხი­და­პი­რა­დი­ცხოვ­რე­ბა­გა­ცი­ლე­ბით­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­ვიდ­რე­ჩემ­მი­ერ­დად­გე-

ნი­ლი­სა­მუ­შა­ოს­შეს­რუ­ლე­ბის­ვა­და48 ვერ­ვხე­დავ­ოჯა­ხი­სა­და­სამ­სა­ხუ­რის­საქ­მე­ე­ბის­ბო­ლომ­დე­შეს­რუ­ლე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბებს­49 მე­ვა­კე­თებ­იმას,­რა­საც­სხვე­ბი­სა­რის­კოდ­მი­იჩ­ნე­ვენ50 ერ­თ­ნა­ი­რად­მა­ღელ­ვებს­რო­გორც­კვი­რის,­ისე­წლის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­შე­სას­რუ­ლე­ბე­ლი­საქ­მე-

ე­ბი51 მივ­მარ­თავ­რამ­დე­ნი­მე­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ­წყა­როს­ჩე­მი­ამო­ცა­ნე­ბის­შეს­რუ­ლე­ბი­სა­და­პრო­ექ­ტის­

გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის­თ­ვის­სა­ჭი­რო­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მი­სა­ღე­ბად52 თუ­არ­ამარ­თ­ლებს­პრობ­ლე­მის­გა­დაწყ­ვე­ტის­ერ­თი­ხერ­ხი,­მე­ო­რეს­მო­ფიქ­რე­ბას­ვიწყებ53 შე­მიძ­ლია­ადა­მი­ა­ნე­ბი­ვა­ი­ძუ­ლო,­შე­იც­ვა­ლონ­მოძ­ვე­ლე­ბუ­ლი­იდე­ე­ბი­და­წარ­მოდ­გე­ნე­ბი54 მე­ვრჩე­ბი­სა­კუ­თა­რი­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბის­ერ­თ­გუ­ლი­მა­ში­ნაც,­რო­ცა­სხვე­ბი­არ­ეთან­ხ­მე­ბი­ან­

ჩემს­აზრს55 არ­მრცხვე­ნია­იმის­აღი­ა­რე­ბა,­რომ­რა­ღაც­არ­ვი­ცი

# დე­ბუ­ლე­ბა ქუ­ლე­ბი

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 15: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

17ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ტეს­ტის­მა­სა­ლე­ბის­და­მო­უ­კი­დებ­ლად­და­მუ­შა­ვე­ბა­და­შე­დე­გე­ბის­ცხრი­ლი

გად­მო­წე­რეთ­თქვე­ნი­ქუ­ლე­ბი­იმ­ხა­ზებს­ზე­მოთ,­რო­მელ­თა­ქვეშ,­ფრჩხი­ლებ­ში,­მი­თი­თე­ბუ­ლია­შე­კითხ­ვის­ნო­მე­რი.­ყუ­რადღე­ბა­მი­აქ­ცი­ეთ­კითხ­ვე­ბის­ქუ­ლე­ბის­მათ­ნუ­მე­რა­ცი­ას­თან­შე­სა­ბა­მი­სო-ბის­დაც­ვას.

ქუ­ლე­ბის­ჯა­მის­მი­სა­ღე­ბად­შეკ­რი­ბეთ­ჰო­რი­ზონ­ტა­ლურ­რიგ­ში­გან­თავ­სე­ბუ­ლი­ქუ­ლე­ბი.

ჯა­მუ­რი­ქუ­ლის­მი­სა­ღე­ბად­ყვე­ლა­ქუ­ლა­შეკ­რი­ბეთ

დებულებების­ქულები ჯამი მეწარმის­პიროვნული­თვისებები

+ + - + +6 =ახალი­შესაძლებლობების­ძიება

+ + - + +6 =შეუპოვრობა

+ + + - +6 =კონტრაქტის­ერთგულება

+ + + - +6 =ხარისხი­და­ეფექტურობის­მოთხოვნა

- + + + +6 =რისკისთვის­მზაობა

- + + + +6 =მიზანდასახულობა

+ - + + +6 =ინფორმაციის­მოძიება

+ + - + +6 =სისტემური­დაგეგმვა­და­კონტროლი

- + + + +6 =ადამიანების­დარწმუნება­და­ქსელის­შექმნა

- + + + +6 =საკუთარი­თავისა­და­ძალების­რწმენა

ქულების­ჯამი

- - - + +18 =კორექციული­კოეფიციენტი

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

(18)

(19)

(20)

(21)

(22)

(23)

(24)

(25)

(26)

(27)

(28)

(29)

(30)

(31)

(32)

(33)

(34)

(35)

(36)

(37)

(38)

(39)

(40)

(41)

(42)

(43)

(44)

(45)

(46)

(47)

(48)

(49)

(50)

(51)

(52)

(53)

(54)

(55)

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 16: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

18 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

უპა­სუ­ხეთ­ქვე­მოთ­მო­ცე­მულ­კითხ­ვებს:

სა ვარ ჯი შო: „მეწარმე ჩემ ში“

1.­რა­მიყ­ვარს­ყვე­ლა­ფერ­ზე­მე­ტად?­რა­არის­ჩემ­თ­ვის­შე­უძ­ლე­ბე­ლი?

2.­რა­მახასიათებს­მე?­რა­არ­მახასიათებს­მე?

3.­რაში­მდგომარეობს­ჩემი­ნიჭი,­უნარ-ჩვევები,­ბუნების­საჩუქარი?

4.­როგორი­მინდა,­იყოს­ჩემი­ყოველი­დღე?­რას­უნდა­შეიცავდეს­და­რას­არ­უნდა­შეიცავდეს­იგი?­

5.­რას­ვუთმობ­დროის­უმეტეს­ნაწილს?­მომწონს­თუ­არა­ის,­რასაც­ვაკეთებ?

6.­როგორ­მიცნობენ­და­მიყურებენ­სხვები?­რას­ამბობენ­ჩემზე­ადამიანები?

7.­როდის­გავრისკე­ბოლოს?­რას­ვგრძნობდი­იმ­დროს?

1

ნაწილიმე წარ მე

Page 17: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

19ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

სე სია 3 მე წარ მის თ ვის აუცი ლე ბე ლი უნა რე ბი

და ინ ს ტ რუ მენ ტე ბი

1

ნაწილი

კო მუ ნი კა ცი ა, აქ ტი უ რი მოს მე ნა

ეფექ­ტუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ ერთ-ერ­თი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­უნარ­-­ჩ­ვე­ვაა­აქ­ტი­უ­რი­მოს­მე­ნა,­რომ­ლის­დრო­საც­ადა­მი­ა­ნი­მსმე­ნე­ლად­გა­და­იქ­ცე­ვა­და­თა­ნა­მო­სა­უბ­რეს­სა­კუ­თა­რი­აზ­რის­ბო­ლომ­დე­და­მკა­ფი­ოდ­გა­მოთ­ქ­მის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­აძ­ლევს.­სა­უ­ბარ­ში­მსმე­ნე­ლი­მხო­ლოდ­და­მა­ზუს­ტე­ბე­ლი­კითხ-ვე­ბით­ ერ­თ­ვე­ბა,­და­დას­ტუ­რე­ბით­ („დიახ“,­ „გავიგე“,­თა­ვის­დაქ­ნე­ვა­დას­ტუ­რის­ ნიშ­ნად),­ პა­უ­ზის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­კი­–­სა­უბ­რის­ვრცელ­ფრაგ­მენ­ტ­ში­თა­ნა­მო­სა­უბ­რის­მი­ერ­გა­მოთ­ქ­მუ­ლი­აზ­რის­მოკ-ლე­შე­ჯა­მე­ბით.­დუ­მი­ლი­და­აქ­ტი­უ­რი­მოს­მე­ნა­სა­სარ­გებ­ლო­ა,­ხო­ლო­თა­ნა­მო­სა­უბ­რის­თ­ვის­ჭკუ­ის­სწავ­ლე­ბა­ან­მას­თან­შე­კა­მა­თე­ბა,­ხში­რად­–­აზრს­მოკ­ლე­ბუ­ლი.­რჩე­ვე­ბის­მი­ცე­მას­სჯობს,­თქვენ-თან­სა­უბ­რი­სას­ადა­მი­ან­მა­თვი­თონ­მი­აგ­ნოს­პო­ზი­ტი­ურ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას,­ამი­ტომ­კარ­გი­იქ­ნე-ბა,­თუ­გა­და­მე­ტე­ბუ­ლი­რჩე­ვე­ბის­გან­თავს­შე­ი­კა­ვებთ.­­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­თავს­კომ­ფორ­ტუ­ლად­უნ­და­გრძნობ­დეს­და­კარ­გი­იქ­ნე­ბა,­ორი­ვე­თქვენ­გა­ნის­სხე­უ­ლე­ბის­მდგო­მა­რე­ო­ბა­ან­სკამ­ზე­ჯდო­მის­წე­სი­ერ­თ­მა­ნე­თის­მსგავ­სი­იყოს.

სწრაფ­ვა­უკე­თე­სო­ბი­სა­და­ცვლი­ლე­ბე­ბის­კენარ­სე­ბობს­ასე­თი­იაპო­ნუ­რი­სიტყ­ვა­–­„კაიზენი“,­რო­მე­ლიც­­გა­ნუწყ­ვეტ­ლივ­სრულ­ყო­ფას­ნიშ­ნავს.­იწყებ­ძა­ლი­ან­მცი­რე­დით­და­ნე­ლი­ნა­ბი­ჯე­ბით­აუმ­ჯო­ბე­სებ­შენს­ნა­მოღ­ვა­წარს­ან­პრო­დუქტს­მა-ნამ,­სა­ნამ­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­წარ­მა­ტე­ბის­პუნქტს­არ­მი­აღ­წევ.­მა­გა­ლი­თად,­თქვენ­მიზ­ნად­და­ი­სა-ხეთ­რო­მე­ლი­მე­უცხო­ენის­შეს­წავ­ლა,­მაგ­რამ­სი­ზარ­მა­ცე­და­მო­უც­ლე­ლო­ბა­გა­ფერ­ხებთ.­პირ­ველ­დღეს­მე­ცა­დი­ნე­ო­ბას­1­წუთს­უთ­მ­ბოთ­(სწავლობთ­იმას,­რის­სწავ­ლაც­დრო­ის­ამ­მო­ნაკ­ვეთ­შია­შე­საძ­ლე­ბე­ლი),­მე­ო­რე­დღეს­–­2­წუთს,­მე­სა­მე­დღეს­–­3­წუთს­და­ბო­ლოს,­30­დღის­შემ­დეგ,­აღ-მოჩ­ნ­დე­ბა,­რომ­თქვენ­უკ­ვე­ნა­ხე­ვა­რი­სა­ა­თის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­მე­ცა­დი­ნე­ობთ.­გა­აგ­რ­ძე­ლეთ­1­წუ-თის­და­მა­ტე­ბა­ყო­ველ­დღი­უ­რად.­ამ­მე­თო­დით­ნელ­-­ნე­ლა­სრულ­ყოფთ­თქვე­ნი­სიტყ­ვე­ბის­მა­რაგს­სა­სურ­ველ­უცხო­ენა­ზე­და­სის­ტე­მა­ტურ,­უწყ­ვეტ­მე­ცა­დი­ნე­ო­ბას­მი­ეჩ­ვე­ვით,­რაც­აუცი­ლებ­ლად­გა-მო­ი­ღებს­და­დე­ბით­ შე­დეგს.­ იაპო­ნე­ლე­ბის­თ­ვის­ „კაიზენი“­ არის­ არა­ მხო­ლოდ­სიტყ­ვა,­ არა­მედ­ცხოვ­რე­ბის­წე­სი.­ისი­ნი­მუდ­მი­ვად­სრულ­ყო­ფენ­უკ­ვე­არ­სე­ბულ­გა­მო­გო­ნე­ბას­ან­პრო­დუქ­ცი­ას­და­ამ­უწყ­ვე­ტი­სრულ­ქ­მ­ნი­სა­და­გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბის­თვი­სე­ბის­შე­დე­გად­მათ­უდი­დე­სი­წარ­მა­ტე­ბე­ბი­აქვთ­მსოფ­ლიო­ბა­ზარ­ზე.­

პრობ­ლე­მის­გა­დაწყ­ვე­ტა­და­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბამე­წარ­მე­ო­ბა­ პრობ­ლე­მე­ბის­ გა­მოწ­ვე­ვე­ბად­და­სახ­ვის,­ მა­თი­ გა­დაწყ­ვე­ტი­სა­და­ ახალ­-ა­ხა­ლი­ გა-დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბის­მი­ღე­ბის­ხე­ლოვ­ნე­ბა­ა.­ბიზ­ნე­სი­სათ­ვის­არ­არ­სე­ბობს­ცალ­კე­არ­სე­ბუ­ლი­პრობ-ლე­მა,­მას­საქ­მე­აქვს­პრობ­ლე­მა­თა­გა­უ­თა­ვე­ბელ­ციკ­ლ­თან,­რო­მე­ლიც­ასე­შე­იძ­ლე­ბა­გა­მო­ი­სა-ხოს:

Page 18: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

20 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

„გაცნობა“­ხანგრძლივობა:­2­საათი

პრობ­ლე­მის­ წა­მოჭ­რი­სას­ ხდე­ბა­ მი­სი­ იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა,­ მიზ­ნის­და­სახ­ვა,­ პრობ­ლე­მის­ გა­დაწყ-ვე­ტის­სტრა­ტე­გი­ის­შე­მუ­შა­ვე­ბა,­სა­ჭი­რო­რე­სურ­სე­ბის­გან­საზღ­ვ­რა,­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბა­და­მოქ­მე­დე­ბა,­შემ­დეგ­კი­შე­დე­გე­ბის­შე­ფა­სე­ბა.­თუმ­ცა­საქ­მე­ამით­არ­სრულ­დე­ბა:­ერ­თი­პრობ­ლე-მის­მოგ­ვა­რე­ბის­შემ­დეგ­მე­წარ­მე­ინაც­ვ­ლებს­ახალ­ზე,­შემ­დეგ­–­კი­დევ­ახალ­ზე,­რად­გან­ბიზ­ნე­სი­პრობ­ლე­მე­ბის­აღ­მო­ცე­ნე­ბა-­გა­დაწყ­ვე­ტის­და­უს­რუ­ლე­ბე­ლი­პრო­ცე­სი­ა.­მე­წარ­მე­­მოძ­რა­ო­ბი­სა­და­გა­ნახ­ლე­ბის­მუდ­მივ­პრო­ცეს­შია­ჩარ­თუ­ლი.­

იდე­ე­ბის­გე­ნე­რი­რე­ბა

„გონებრივი­იერი­ში“­–­რო­გორც­წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­აზ­როვ­ნე­ბის­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტიგა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბის­პრო­ცეს­ში­სა­უ­კე­თე­სო­არ­ჩე­ვა­ნის­გა­კე­თე­ბის­ყვე­ლა­ზე­გავ­რ­ცე­ლე-ბუ­ლი­და­ეფექ­ტუ­რი­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი­არის­ე.წ.­ „გონებრივი­იერი­შის“­ (Brainstorming)­მე­თო­დი.­ამ­მე­თო­დის­შე­სა­ხებ,­შე­იძ­ლე­ბა,­ბევრ­თქვენ­განს­სმე­ნი­ა.­მის­ძა­ლა­ზე­ერთ­ანეკ­დო­ტურ­ამ­ბავს­ჰყვე­ბი­ან:­მე­ო­რე­მსოფ­ლიო­ომის­დროს­გერ­მა­ნელ­თა­ტორ­პე­დო­ე­ბი­ეჯა­ხე­ბო­და­და­ძი­რავ­და­

პრობლემასთან­კონტაქტი

პრობლემის­ზუსტი­დადგენის­იდენტიფიკაცია

მიზნის­დასახვა

სტრატეგიის­შემუშავებარესურსების­განსაზღვრა

გადაწყვეტილების­მიღება­და­მოქმედება

მოქმედების­შედეგების­შეფასება

პრობ­ლე­მის­ეფექ­ტუ­რად­მოგ­ვა­რე­ბის­ციკ­ლი

1

ნაწილიმე წარ მის თ ვის აუცი ლე ბე ლი უნა რე ბი

და ინ ს ტ რუ მენ ტე ბი

Page 19: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

21ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ინ­გ­ლი­სელ­თა­და­ამე­რი­კელ­თა­გე­მებს.­ვე­რა­ვინ­ხე­დავ­და­გე­მის­კენ­დაძ­რუ­ლი­ტორ­პე­დოს­შე-ჩე­რე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბას.­არას­პე­ცი­ა­ლისტ­ადა­მი­ა­ნებ­თან­ჩა­ა­ტა­რეს­„გონებრივი­იერი­ში“­და­ერ-თ­მა­და­ლაქ­მა­თქვა,­რომ­ამ­ამო­ცა­ნის­გა­დაწყ­ვე­ტა­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­იქ­ნე­ბო­და­გემ­ბან­ზე­მეზღ-ვა­უ­რე­ბის­ ერ­თად­დად­გო­მი­თა­ და­ ტორ­პე­დოს­თ­ვის­ სუ­ლის­ შე­ბერ­ვით.­ ინ­ჟინ­რებ­მა­ ეს­ იდეა­ტექ­ნი­კუ­რად­გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლეს­და­სპე­ცი­ა­ლუ­რი­მი­ლის­სა­შუ­ა­ლე­ბით­და­იწყეს­ჰა­ე­რის­მძლავ-რი­ჭავ­ლის­მიშ­ვე­ბა­მო­წი­ნა­აღ­მ­დე­გის­იარაღ­ზე.­პრობ­ლე­მა­მარ­თ­ლაც­გა­დაწყ­და:­ტორ­პე­დომ­გვერ­დი­აქ­ცია­გემს.­

მა­ინც­რას­წარ­მო­ად­გენს­„გონებრივი­იერი­შის“­(Brainstorming)­მე­თო­დი?­–­ეს­არის­აზ­რე­ბის­თა-ვი­სუფ­ლად,­სწრა­ფად,­უშუ­ა­ლოდ­და­სპონ­ტა­ნუ­რად­წარ­მოთ­ქ­მი­სა­და­და­ფიქ­სი­რე­ბის­პრო­ცე­სი.­ჯგუფ­ში­„გონებრივი­იერი­შის’’­ჩა­ტა­რე­ბის­ინ­ს­ტ­რუქ­ცია­ასე­თი­ა:­„თქვენ­წი­ნა­შე­დგას­პრობ­ლე­მა­ან­ამო­ცა­ნა,­რო­მე­ლიც­უნ­და­გა­და­იჭ­რას.­გთხოვთ,­თა­ვი­სუფ­ლად­და­სპონ­ტა­ნუ­რად,­ყო­ველ­გ­ვა­რი­თავ­შე­კა­ვე­ბი­სა­და­შეზღუდ­ვის­გა­რე­შე­წარ­მოთ­ქ­ვათ­სა­კუ­თა­რი­აზ­რი.­არ­შე­ა­ფა­სოთ­ან­არ­გა­აკ-რი­ტი­კოთ­სხვი­სი­ნათ­ქ­ვა­მი.­შე­საძ­ლო­ა,­აზ­რი­იყოს­მოკ­ლე­და­ლა­კო­ნუ­რი­ან­უც­ნა­უ­რი­და,­ერ­თი­შე­ხედ­ვით,­აბ­სურ­დუ­ლი,­თუნ­დაც­–­გი­ჟუ­რი.­მთა­ვა­რი­ა,­მო­უშ­ვათ­აზ­რ­თა­ონ­კა­ნი­და­აზ­რ­მა­წყლის­ნა­კა­დი­ვით­ლა­ღად­იდი­ნოს“.­პრო­ცეს­ში­წარ­მო­შო­ბი­ლი­ყვე­ლა­სპონ­ტა­ნუ­რი­იდეა­ფიქ­სირ­დე­ბა­და­იწე­რე­ბა­მოკ­ლედ.­იგი­ვე­ინ­ს­ტ­რუქ­ცი­ით­შე­იძ­ლე­ბა,­ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად­იმოქ­მე­დოთ.­მხო­ლოდ­„გონებრივი­იერი­შის“­სა­შუ­ა­ლე­ბით­შე­გიძ­ლი­ათ­თქვე­ნი­იდე­ე­ბის­შეკ­რე­ბა,­მა­თი­და­ლა­გე­ბა,­პრი­ო-რი­ტე­ტე­ბის­გა­მო­ყო­ფა,­რე­ა­ლო­ბას­თან­და­ახ­ლო­ე­ბა,­რე­სურ­სე­ბის­გა­მო­ძებ­ნა,­იდე­ე­ბის­ლო­გი­კის­„საცერში“­გა­ტა­რე­ბა­და­სხვა.­„გონებრივი­იერი­ში“­ზრდის­შე­მოქ­მე­დე­ბი­თო­ბის­(კრეატიულობის)­დო­ნეს,­არ­ჩე­ვა­ნის­დი­ა­პა­ზონს,­ალ­ტერ­ნა­ტი­ვე­ბის­რა­ო­დე­ნო­ბას.­ლო­გი­კა­არ­ჩე­ვა­ნის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­ზღუ­დავს­და­მკაცრ­ჩარ­ჩო­ში­აქ­ცევს­მას,­მაგ­რამ­ინ­ტუ­ი­ცი­ის­ამოქ­მე­დე­ბის­გა­რე­შე­ახალ­იდე­ებს­ვერ­ქმნის.­„გონებრივი­იერი­ში“­კი­ინ­ტუ­ი­ცი­ის­გა­აქ­ტი­უ­რე­ბის­კარ­გი­გზა­ა.­ამ­მე­თო­დის­დახ­მა­რე-ბით,­აზ­რ­თა­თა­ვი­სუ­ფა­ლი­ფორ­მი­რე­ბი­თა­და­მა­თი­სპონ­ტა­ნუ­რი­გა­მოთ­ქ­მით­იხ­ს­ნე­ბა­და­ფა­რუ­ლი­ან­თვი­სობ­რი­ვად­ახა­ლი­რე­ა­ლო­ბა,­მი­ი­ღე­ბა­უფ­რო­ეფექ­ტუ­რი­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა.­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­ეს­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი.­

„გონების­რუ­კა“­–­რო­გორც­წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­აზ­როვ­ნე­ბის­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტიინ­გ­ლი­სე­ლი­ მეც­ნი­ე­რი­და­ კონ­სულ­ტან­ტი­ გა­ნათ­ლე­ბის­ სა­კითხებ­ში­Anthony­ Peter­ Buzan-ი­ გა-სუ­ლი­სა­უ­კუ­ნის­90–იანი­წლე­ბი­დან­ძა­ლი­ან­ბევრს­წერს­მე­თოდ­ზე,­რო­მელ­საც­„გონების­რუ­კის“­(mind­map)­ მე­თო­დი­ ეწო­დე­ბა­და­ „გონებრივი­ იერი­შის“­ (Brainstorming)­ მსგავ­სი­ა.­ გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბა­იმა­ში­მდგო­მა­რე­ობს,­რომ­აქ­იდე­ე­ბი­და­მათ­შო­რის­კავ­ში­რე­ბი­თვალ­სა­ჩი­ნო­გრა­ფი­კუ­ლი­და­პი­რო­ბი­თი­ნიშ­ნე­ბით­ან­ნა­ხა­ტე­ბით­გა­მო­ი­სა­ხე­ბა.­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა­არა­აქვს,­იცით­თუ­არა­ხატ­ვა­და­გე­ხერ­ხე­ბათ­თუ­ არა­გრა­ფი­კუ­ლი­გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბე­ბის­ ან­ პი­რო­ბი­თი­ ნიშ­ნე­ბის­ ქა­ღალ­დ­ზე­ გა­და-ტა­ნა.­მთა­ვა­რი­ა,­სწრა­ფი­და­უშუ­ა­ლო­ასო­ცი­რე­ბა­ისე­ვე,­რო­გორც­„გონებრივი­იერი­შის“­დროს.­დად­გე­ნი­ლი­ა,­რომ­რაც­ უფ­რო­მე­ტი­თვალ­სა­ჩი­ნო­ე­ბაა­ გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი­ იდე­ე­ბის­ გე­ნე­რი­რე­ბი­სა­და­პრობ­ლე­მა­თა­გა­დაწყ­ვე­ტის­გზე­ბის­ძი­ე­ბის­დროს,­მით­მე­ტია­პრობ­ლე­მის­უფ­რო­ღრმად­და-ნახ­ვის,­სწო­რი­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბის­ან­მთე­ლი­მა­სა­ლის­უკეთ­გა­აზ­რე­ბის,­და­მახ­სოვ­რე­ბის­შან­სი.­

1

ნაწილიმე წარ მის თ ვის აუცი ლე ბე ლი უნა რე ბი

და ინ ს ტ რუ მენ ტე ბი

Page 20: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

22 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ოც­ნე­ბა,­რე­ა­ლო­ბა,­კრი­ტი­კა­-­უოლტ­დის­ნე­ის­წარ­მა­ტე­ბის­სტრა­ტე­გიაცხა­დი­ა,­ ყვე­ლას­ გვსმე­ნია­ლე­გენ­და­რუ­ლი­ უოლტ­ დის­ნე­ის­ –­ გე­ნი­ა­ლუ­რი­ მულ­ტიპ­ლი­კა­ცი­უ­რი­ფილ­მე­ბის­შემ­ქ­მ­ნე­ლის,­ანი­მა­ცი­უ­რი­ინ­დუს­ტ­რი­ის­მა­მის,­„დისნეილენდის’’­და­მა­არ­სებ­ლის,­დი­დი­ბიზ­ნეს­მე­ნი­სა­და­ხე­ლო­ვა­ნის­შე­სა­ხებ,­მაგ­რამ,­ალ­ბათ,­ძალ­ზე­ცო­ტამ­თუ­იცის,­რომ­მის­სა­ხელს­უკავ­შირ­დე­ბა­წარ­მა­ტე­ბის­მიღ­წე­ვის­ერ­თი­ტექ­ნი­კა,­რო­მელ­საც­შე­იძ­ლე­ბა­ვუ­წო­დოთ­„მეოცნებე–რე­ა­ლის­ტი–კრი­ტი­კო­სი“.­

უ.­დის­ნეი­თვლი­და,­რომ­ ყვე­ლა­ შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი­და­ წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­ პი­როვ­ნე­ბა­ ან­ ადა­მი­ან­თა­ჯგუ­ფი­სა­მი­ნა­წი­ლის­გან­შედ­გე­ბა:­მე­ოც­ნე­ბე,­რე­ა­ლის­ტი­და­კრი­ტი­კო­სი.­მე­ოც­ნე­ბე­ნა­წი­ლის­ფუნ-ქ­ციაა­„გონებრივი­იერი­შის“­ან­სხვა­მე­თო­დის­სა­შუ­ა­ლე­ბით­ფან­ტას­ტი­ურ­იდე­ა­თა­კას­კა­დის­შექ-მ­ნა­და,­რაც­შე­იძ­ლე­ბა,­მე­ტი­შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი­იდე­ის­გე­ნე­რი­რე­ბა.­რე­ა­ლის­ტის­ფუნ­ქ­ცი­ა­ა,­რე­ა-ლო­ბი­დან­გა­მომ­დი­ნა­რე,­მო­ხა­ზოს­ის­პი­რო­ბე­ბი,­რე­სურ­სე­ბი­და­გა­რე­მო­ე­ბე­ბი,­რომ­ლე­ბიც­ხელს­უწყობს­ან­უშ­ლის­ოც­ნე­ბე­ბის­ახ­დე­ნას,­მათ­რე­ა­ლურ­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბას­ცხოვ­რე­ბა­ში.­მე­სა­მე­ნა­წი-ლის­მი­სიაა­კრი­ტი­კუ­ლი­არ­გუ­მენ­ტე­ბის­მოყ­ვა­ნა­რო­გორც­ოც­ნე­ბა­თა­მი­მარ­თუ­ლე­ბით,­ისე­მა­თი­ცხოვ­რე­ბა­ში­რე­ა­ლუ­რად­გა­ტა­რე­ბის­ხერ­ხე­ბის­მი­მართ.­უ.­დის­ნე­ი,­ნე­ბის­მი­ე­რი­ამო­ცა­ნის­გა­დაწყ-ვე­ტი­სას,­ თა­ნამ­შ­რო­მელ­თა­ ერთ­ ნა­წილს­ ანი­ჭებ­და­ მე­ოც­ნე­ბის,­ მე­ო­რეს­ –­რე­ა­ლის­ტის,­ ხო­ლო­მე­სა­მეს­–­კრი­ტი­კო­სის­როლს.­ადა­მი­ან­თა­ეს­სა­მი­ჯგუ­ფი,­სა­კუ­თა­რი­რო­ლუ­რი­პო­ზი­ცი­ე­ბი­დან­გა-მომ­დი­ნა­რე,­ერ­თ­მა­ნეთ­თან­დის­კუ­სი­ის,­იდე­ე­ბი­სა­და­არ­გუ­მენ­ტე­ბის­ურ­თი­ერ­თ­გაც­ვ­ლის­შე­დე­გად,­აგ­ნებ­და­პრობ­ლე­მა­თა­გა­დაწყ­ვე­ტის­ყვე­ლა­ზე­შე­მოქ­მე­დე­ბით,­რე­ა­ლის­ტურ­და­კონ­კუ­რენ­ტუ­ნა-რი­ან­იდე­ებს,­რო­მელ­თა­სა­ფუძ­ველ­ზეც­უ.­დის­ნეი­და­მი­სი­თა­ნამ­შ­რომ­ლე­ბი­შე­სა­ბა­მის­ეფექ­ტურ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბებს­იღებ­დ­ნენ.­თქვენ­ამ­მე­თო­დის­გა­მო­ყე­ნე­ბა­პი­რად­ცხოვ­რე­ბა­შიც­შე­გიძ­ლი­ათ:­ააგეთ­ოც­ნე­ბის­კოშ­კე­ბი;­მო­ძებ­ნეთ­ამ­ოც­ნე­ბე­ბის­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის­რე­ა­ლუ­რი­გზე­ბი,­ხო­ლო­ამის­შემ­დეგ­კრი­ტი­კუ­ლად­შე­ხე­დეთ­რო­გორც­თი­თო­ე­უ­ლი­ოც­ნე­ბის­სა­გან­სა­და­ღი­რე­ბუ­ლე­ბებს,­ისე­მა­თი­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის­რე­ა­ლურ­გზებ­სა­და­სა­შუ­ა­ლე­ბებს.­სცა­დეთ,­აუცი­ლებ­ლად­გა­მო­გი­ვათ.­ამ­გე­ნი­ოს­მა­ხომ­თქვენ­თ­ვი­საც­შე­ი­მუ­შა­ვა­ეს­სა­ინ­ტე­რე­სო­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი!­

SWOT­ანა­ლი­ზი­–­იდე­ა­თა­შე­საძ­ლო­წარ­მა­ტე­ბის­ტეს­ტი­რე­ბის­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტიბიზ­ნე­სი­დე­ის­ (წამოწყების,­ინი­ცი­ა­ტი­ვის...)­ანა­ლი­ზის­ერთ–ერ­თი­ეფექ­ტუ­რი­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი,­რო-მე­ლიც­და­სა­ხუ­ლი­მიზ­ნე­ბის­უფ­რო­ეფექ­ტუ­რად­მიღ­წე­ვის­შე­საძ­ლებ­ლო­ბას­იძ­ლე­ვა,­არის­SWOT­ანა­ლი­ზი.­ იგი­ წარ­მო­ად­გენს­ ინ­გ­ლი­სუ­რი­ სიტყ­ვე­ბის­ –­ Strengths,­ Weaknesses,­ Opportunities,­Threats­ (ძლიერი­მხა­რე­ე­ბი,­ სუს­ტი­მხა­რე­ე­ბი,­ შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი,­ საფ­რ­თხე­ე­ბი)­ აბ­რე­ვი­ა­ტუ­რას.­ამ­გ­ვა­რად,­ სა­ხელ­წო­დე-­ბი­დან­ ნა­თე­ლია­ ამ­ მე­თო­დის­ ში­ნა­არ­სი:­ ეს­ არის­ პი­როვ­ნე­ბის,­ იდე­ის,­წა­მოწყე­ბის,­საქ­მის­ან­პრო­ექ­ტის­(1)­ძლი­ე­რი­მხა­რე­ე­ბის,­2)­სუს­ტი­მხა­რე­ე­ბის,­3)­შე­საძ­ლებ­ლო-ბე­ბი­სა­და­4)­საფ­რ­თხე­ე­ბის­კომ­პ­ლექ­სუ­რი­ანა­ლი­ზი,­რო­მე­ლიც­­მოქ­მე­დე­ბის­ეფექ­ტუ­რო­ბის­გაზ-რ­დას­ემ­სა­ხუ­რე­ბა.­ჩა­მოთ­ვ­ლი­ლი­მხა­რე­ე­ბი­დან­პირ­ვე­ლი­ორი­­­უშუ­ა­ლოდ­პი­როვ­ნე­ბის­ან­საქ­მის­(იდეის,­წა­მოწყე­ბის)­თვი­სე­ბებს­ეხე­ბა,­ხო­ლო­მე­სა­მე­და­მე­ოთხე­–­გა­რე­გან­ფაქ­ტო­რებს,­გა­რე-მოს­გან­გან­პი­რო­ბე­ბულ­და­დე­ბით­ან­უარ­ყო­ფით­ზე­მოქ­მე­დე­ბებს.­ამას­თან,­პირ­ვე­ლი­ორი­ფაქ-ტო­რი­(ძლიერი­და­სუს­ტი­მხა­რე­ე­ბი)­აწ­მ­ყო­ში­არ­სე­ბულ­სას­ტარ­ტო­სი­ტუ­ა­ცი­ას­აფა­სებს,­ხო­ლო­და­ნარ­ჩე­ნი­ორი­(შესაძლებლობები­და­საფ­რ­თხე­ე­ბი)­–­სა­მო­მავ­ლო­პერ­ს­პექ­ტი­ვებს.

1

ნაწილიმე წარ მის თ ვის აუცი ლე ბე ლი უნა რე ბი

და ინ ს ტ რუ მენ ტე ბი

Page 21: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

23ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

მე­თო­დის­ არ­სი­ მდგო­მა­რე­ობს­ შემ­დეგ­ში:­ ნე­ბის­მი­ერ­ქცე­ვას,­ მოქ­მე­დე­ბას,­ პი­როვ­ნე­ბას­თუ­და-წე­სე­ბუ­ლე­ბას­ აქვს­ სა­კუ­თა­რი­ ში­ნა­გა­ნი­თვი­სე­ბე­ბი­და­ გა­რე­მო,­რო­მე­ლიც­ მას­ზე­ ზე­მოქ­მე­დებს.­ში­ნა­გა­ნი­სა­და­გა­რე­გა­ნის­კომ­პ­ლექ­სუ­რი­ანა­ლი­ზი­იძ­ლე­ვა­სა­სარ­გებ­ლო­და­საკ­მა­ოდ­მდი­დარ­ინ­ფორ­მა­ცი­ას­მოქ­მე­დე­ბე­ბის­ეფექ­ტუ­რო­ბის­გა­საზ­რ­დე­ლად.­

SWOT­ანა­ლი­ზი­ე.წ.­„გონებრივი­იერი­შის“­სა­ვარ­ჯი­შოს­გა­მო­ყე­ნე­ბით­კეთ­დე­ბა.­პრო­ცე­სის­წარ-მარ­თ­ვის­თ­ვის­სა­ჭი­როა­ფა­სი­ლი­ტა­ტო­რი,­რო­მე­ლიც­მო­ნა­წი­ლე­ებს­სა­ვარ­ჯი­შოს­პი­რო­ბას­აუხ­ს­ნის­და­შე­კითხ­ვე­ბის­მეშ­ვე­ო­ბით­ჯგუ­ფი­დან­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­შეგ­რო­ვე­ბას,­და­ფიქ­სი­რე­ბა­სა­და­შე­ჯა­მე­ბას­მო­ახ­დენს.­სა­ჭი­რო­ე­ბის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­რო­დე­საც­ჯგუ­ფი­წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბი­თი­ა,­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა,­მცი­რე­ჯგუ­ფე­ბის­შექ­მ­ნა­და­რამ­დე­ნი­მე­ასე­თი­ანა­ლი­ტი­კუ­რი­სქე­მის­მომ­ზა­დე­ბაც.

მი­ღე­ბუ­ლი­ შე­დე­გე­ბის­ წარ­მო­ჩე­ნის­ სა­უ­კე­თე­სო­ სა­შუ­ა­ლე­ბაა­ოთხ­ ნა­წი­ლად­გა­ყო­ფი­ლი­თეთ­რი­და­ფა­ან­ფლიფ­ჩარ­ტის­ქა­ღალ­დი.

მოახდინეთ­თქვე­ნი­იდეის­SWOT­ანალიზი

ძლი­ე­რი­მხა­რე­ე­ბი

შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი­(გარემოში)

სუს­ტი­მხა­რე­ე­ბი

საფ­რ­თხე­ე­ბი­(გარემოში)

1

ნაწილიმე წარ მის თ ვის აუცი ლე ბე ლი უნა რე ბი

და ინ ს ტ რუ მენ ტე ბი

Page 22: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

24 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილი

ბიზ ნეს მო დე ლის

ძი ე ბა ში

1. მი ნი ლექ ცია

1.1. რა არის კომ პა ნია და რა არის სტარ ტა პი?

რა­არის­კომ­პა­ნი­ა?­–­ეს­არის­ბიზ­ნე­სორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა,­რო­მე­ლიც­ჰყი­დის­პრო­დუქტს­ან­მომ­სა­ხუ­რე-ბას­შე­მო­სავ­ლი­სა­და­მო­გე­ბის­მი­ღე­ბის­მიზ­ნით.­

კომ­პა­ნი­ის­წარ­მა­ტე­ბა­დიდ­წი­ლად­სწო­რედ­შე­მო­სავ­ლი­სა­და­მო­გე­ბის­მი­ხედ­ვით­იზო­მე­ბა,­ამი­ტომ­კომ-პა­ნი­ის­ან­გა­რი­შე­ბი,­ძი­რი­თა­დად,­მო­გე­ბა-­ზა­რა­ლი­სა­და­ბა­ლან­სის­უწყი­სის­შე­დე­გებს­მი­მო­ი­ხი­ლავს.­

მაგ­რამ­რა­არის­სტარ­ტა­პი?­რით­გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა­ის­კომ­პა­ნი­ის­გან?­რო­გორ­უნ­და­გა­ი­ზო­მოს­სტარ-ტა­პის­წარ­მა­ტე­ბა?

სტარ­ტა­პი­არის­დრო­ე­ბი­თი­ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა,­რო­მე­ლიც­შექ­მ­ნი­ლია­გან­მე­ო­რე­ბა­დი­და­გან­ვ­რ­ცო­ბა-დი­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ძი­ე­ბის­თ­ვის.­

გა­ვარ­ჩი­ოთ­ეს­გან­საზღ­ვ­რე­ბა: დრო­ე­ბი­თი­–­სტარ­ტა­პის­მი­ზა­ნი­არ­არის­მუდ­მი­ვად­იყოს­სტარ­ტა­პი.­მი­სი­მი­ზა­ნი­ა,­მა­ლე­გახ-

დეს­კომ­პა­ნია­და­გა­ი­ზარ­დოს­მო­ცუ­ლო­ბით.­ამი­ტომ­იგი­დრო­ე­ბი­თი­ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ა გან­მე­ო­რე­ბა­დი­და­მას­შ­ტა­ბი­რე­ბა­დი­–­გუ­ლის­ხ­მობს­ისეთ­საქ­მი­ა­ნო­ბას,­რო­მე­ლიც­გარ­კ­ვე­უ­ლი­

დრო­ის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­შე­იძ­ლე­ბა­გაგ­რ­ძელ­დეს­და­გა­ფარ­თოვ­დეს­ ძი­ე­ბა­–­სტარ­ტა­პის­მი­ზა­ნია­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­მო­ძებ­ნა,­რომ­ლის­მას­შ­ტა­ბი­რე­ბით­წარ­მა­ტე­ბულ­

და­მზარდ­კომ­პა­ნი­ას­მი­ვი­ღებთ.­

მა­შა­სა­და­მე,­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ძი­ე­ბა,­და­არა­მო­გე­ბის­მი­ღე­ბა,­არის­სტარ­ტა­პის­უმ­თავ­რე­სი­ამო­ცა­ნა.­მას­შემ­დეგ,­რაც­მი­ვაგ­ნებთ­წარ­მა­ტე­ბულ­ბიზ­ნეს­მო­დელს­და­მის­მას­შ­ტა­ბი­რე­ბას­და­ვიწყებთ,­სტარ-ტა­პი­იქ­ცე­ვა­კომ­პა­ნი­ად,­რომ­ლის­მი­ზა­ნიც,­რა­თქმა­უნ­და,­უკ­ვე­მო­გე­ბის­მი­ღე­ბა­ხდე­ბა.­ამი­ტომ­დამ-ფუძ­ნებ­ლე­ბი­და­ინ­ვეს­ტო­რე­ბი­ბიზ­ნე­სის­საწყის­ეტაპ­ზე­სწო­რად­უნ­და­აყა­ლი­ბებ­დ­ნენ­თა­ვი­ანთ­მო-ლო­დინს.­ამ­დე­ნად,­სტარ­ტა­პის­წარ­მა­ტე­ბის­სა­ზო­მი­მო­გე­ბა-­ზა­რა­ლი­და­ბა­ლან­სის­უწყი­სი­არ­არის.­სტარ­ტა­პის­წარ­მა­ტე­ბის­სა­ზომ­სა­და­მეტ­რი­კა­ზე­მსჯე­ლო­ბა­მოგ­ვი­ა­ნე­ბით­გვექ­ნე­ბა.­

სე სია 1

ბიზ ნეს მო დე ლის ძი ე ბა ში

Page 23: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

25ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ამი­ტო­მაც­–­„ბიზნესმოდელის­ძი­ე­ბა­ში“­–­სწო­რედ­ასეა­და­სა­თა­უ­რე­ბუ­ლი­ახალ­გაზ­რ­და­მე­წარ­მე-თა­სკო­ლის­პროგ­რა­მის­ეს­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ნა­წი­ლი.­­

1.2. რა ტომ არის წა რუ მა ტე ბე ლი სტარ ტა პე ბის უმ რავ ლე სო ბა?

რო­გორც­ცნო­ბი­ლი­ა,­სტარ­ტა­პე­ბის­უმ­რავ­ლე­სო­ბა­მარ­ცხით­სრულ­დე­ბა­ან­და­არც­კი­იწყე­ბა­ჯე-როვ­ნად.­მრა­ვა­ლი­მი­ზე­ზი­არ­სე­ბობს­იმი­სა,­თუ­რა­ტომ­სრულ­დე­ბა­ესა­თუ­ის­ბიზ­ნეს­წა­მოწყე­ბა­წა­რუ­მა­ტებ­ლად.­მათ­შო­რის­აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­მი­ზე­ზე­ბი­ა: კონ­ფ­ლიქ­ტე­ბი­დამ­ფუძ­ნებ­ლებს­შო­რის:­ხედ­ვა­წინ­უს­წ­რებს­დროს­და­მი­სი­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­

არა­რე­ა­ლუ­რი­ა და­ფი­ნან­სე­ბის­მი­ღე­ბის­პრობ­ლე­მა­ მყიდ­ველ­თა­და­მსურ­ველ­თა­არა­საკ­მა­რი­სი­რა­ო­დე­ნო­ბა­ბიზ­ნე­სის­გან­ვი­თა­რე­ბის­თ­ვის.

1.3. რა არის ბიზ ნეს მო დე ლი?

ბიზ­ნეს­მო­დე­ლი­ არის­ კომ­პა­ნი­ის­ მე­თო­დი­ ან­ მე­ქა­ნიზ­მი,­ რომ­ლი­თაც­ ის­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის­პრო­დუქ­ტის­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­მი­წო­დე­ბის­გზით­იღებს­გარ­კ­ვე­ულ­სარ­გე­ბელს­ან­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას.

ად­რე­ კომ­პა­ნი­ის­ორ­გა­ნი­ზე­ბა­ მი­სი­ ფუნ­ქ­ცი­უ­რი­ ქვე­და­ნა­ყო­ფე­ბის­ მი­ხედ­ვით­ ხდე­ბო­და,­ ეს­ გახ-ლავთ:­გა­ყიდ­ვე­ბის­დე­პარ­ტა­მენ­ტი,­სა­წარ­მოო­და­ნა­ყო­ფი,­მარ­კე­ტინ­გი­და­სხვა.­მაგ­რამ­სტარ­ტა-პის­თ­ვის­ორ­გა­ნი­ზა­ცი­უ­ლი­სტრუქ­ტუ­რის­შექ­მ­ნას­აზ­რი­დი­დად­არა­აქვს,­რად­გან­თუ­ბიზ­ნეს­მო­დე-ლი­ნა­პოვ­ნი­არ­არის,­მის­მას­შ­ტა­ბი­რე­ბა­ზე­ზრუნ­ვა­ნა­ად­რე­ვი­ა.­

მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ გან­ვი­თა­რე­ბის­ პრო­ცე­სი­ „ბიზნესმოდელის­ ტი­ლოს“­ (ინგლისურად­ Business­Model­Canvas)­შექ­მ­ნას­და­დამ­ფუძ­ნე­ბელ­თა­ჰი­პო­თე­ზე­ბის­გა­მოც­და-­გა­და­მოწ­მე­ბას­გუ­ლის­ხ­მობს.­ნე­ბის­მი­ე­რი­სტარ­ტა­პის,­ისე­ვე­რო­გორც­მოქ­მე­დი­კომ­პა­ნი­ის­აღ­წე­რა­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­მი­სი­ბიზ-ნეს­მო­დე­ლით,­რო­მე­ლიც­9­კომ­პო­ნენ­ტის­გან­შედ­გე­ბა:

პარტნიორები აქტივობები დამატებითიღირებულება

მომხმარებლებთანურთიერთობა

მომხმარებლისსეგმენტი

რესურსებიდისტრიბუციისარხები

ხარჯები შემოსავლის მოდელი

2

ნაწილიბიზ ნეს მო დე ლის ძი ე ბა ში

Page 24: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

26 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­–­არ­გუ­ლის­ხ­მობს­მხო­ლოდ­თქვენს­პრო­დუქტს­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბას,­არა­მედ­ იმა­საც,­თუ­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რო­მელ­ სა­ჭი­რო­ე­ბას­ ან­ პრობ­ლე­მას­ აგ­ვა­რებს­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­და­რა­სარ­გე­ბელს­აძ­ლევს­მას­–­ანუ­რა­და­მა­ტე­ბით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას­ქმნის­აღ­ნიშ-ნუ­ლი­პრო­დუქ­ტი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის­

­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სეგ­მენ­ტი­–­ზუს­ტად­ვინ­არის­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი?­მი­სი­მო­ნა-ცე­მე­ბი,­პრობ­ლე­მე­ბი­და­სურ­ვი­ლე­ბი

­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­არ­ხე­ბი­–­რო­გორ­ვყი­დით­და­ვა­წო­დებთ­ჩვენს­პრო­დუქტს­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბას­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­შე­სა­ბა­მის­სეგ­მენტს?

­მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბა­–­რა­მე­თო­დე­ბით­ვი­ზი­დავთ,­ვი­ნარ­ჩუ­ნებთ­და­ვზრდით­/­ვა-ვი­თა­რებთ­ჩვენს­მომ­ხ­მა­რე­ბელს?

­შე­მო­სავ­ლის­მო­დე­ლი­–­რო­გო­რია­ჩვე­ნი­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დე­ბი­თი­თო­ე­უ­ლი­სეგ­მენ­ტის­გან­და­რა­არის­ჩვე­ნი­სა­ფა­სო­პო­ლი­ტი­კა?

­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი­–­ვინ­არი­ან­ჩვე­ნი­მომ­წო­დებ­ლე­ბი,­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი­და­რო­გო­რია­ჩვე­ნი­ურ­თი-ერ­თო­ბა­მათ­თან­დღეს,­რო­გო­რი­იქ­ნე­ბა­ხვალ?

­რე­სურ­სე­ბი­–­რა­ძი­რი­თა­დი­რე­სურ­სე­ბი­სჭირ­დე­ბა­ჩვენს­კომ­პა­ნი­ას­წარ­მა­ტე­ბის­თ­ვის?­მათ­შო-რის­–­ფი­ზი­კუ­რი,­ფი­ნან­სუ­რი,­ადა­მი­ა­ნუ­რი­და­ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი­რე­სურ­სე­ბი

­აქ­ტი­ვო­ბე­ბი­–­რა­ძი­რი­თა­დი­აქ­ტი­ვო­ბე­ბი­უნ­და­ჩა­ა­ტა­როს­ჩვენ­მა­კომ­პა­ნი­ამ,­რომ­თქვენს­მი-ერ­ ჩა­ფიქ­რე­ბულ­მა­ მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­ მიზ­ნობ­რივ­მა­ სეგ­მენ­ტ­მა­ გან­საზღ­ვ­რუ­ლი­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­მი­ი­ღოს?­რა­ში­უნ­და­ვი­ყოთ­გან­სა­კუთ­რე­ბით­ძლი­ე­რე­ბი?

­ხარ­ჯე­ბი­–­რო­გო­რია­ჩვე­ნი­ხარ­ჯე­ბის­სტრუქ­ტუ­რა?­რო­მე­ლია­ყვე­ლა­ზე­დი­დი­ხარ­ჯი­და­რო-გორ­ვქმნით­მო­გე­ბას?­

1.4. მომ ხ მა რებ ლის აღ მო ჩე ნის პრო ცე სი

სტარ­ტა­პის­მშე­ნებ­ლო­ბა,­რო­გორც­ად­რე­აღ­ვ­ნიშ­ნეთ,­და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­აღ­მო-ჩე­ნის­ პრო­ცეს­თან,­რომ­ლის­ გან­მავ­ლო­ბა­შიც­დამ­ფუძ­ნებ­ლებ­მა­ სა­კუ­თა­რი­ ჰი­პო­თე­ზა­ უნ­და­ გა-მოს­ცა­დონ.­ტეს­ტის­ შე­დე­გად­ ბიზ­ნეს­-­მო­დე­ლის­რო­მე­ლი­მე­ ას­პექ­ტის­და­დას­ტუ­რე­ბა­ ან­ უარ­ყო-ფა­ხდე­ბა,­რის­შე­დე­გა­დაც­დამ­ფუძ­ნებ­ლებს:­(ა)­არ­სე­ბი­თი­ცვლი­ლე­ბა­შე­აქვთ­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­რო­მე­ლი­მე­კომ­პო­ნენ­ტ­ში­(მაგალითად,­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­სეგ­მენ­ტი­უნ­და­იყოს­არა­15-19­წლის­ახალ­გაზ­რ­დე­ბი,­არა­მედ­სა­შუ­ა­ლო­ასა­კის­პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი­ქა­ლე­ბი);­(ბ)­ისი­ნი­აგ­რ­ძე­ლე­ბენ­ბიზ-ნეს­მო­დე­ლის­გა­მოც­დას.­

2

ნაწილიბიზ ნეს მო დე ლის ძი ე ბა ში

Page 25: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

27ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

1.5. ბიზ ნეს მო დე ლის რო მე ლი ჰი პო თე ზე ბის გა მოც და გვი წევს?

„გარეთ­გას­ვ­ლის“­მი­ზა­ნი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­აღ­მო­ჩე­ნის­გა­კე­თე­ბა­ა,­რო­მე­ლიც­სა­შუ­ა­ლე­ბას­მოგ­ვ-ცემს,­ჩვე­ნი­ჰი­პო­თე­ზე­ბი­გა­მოვ­ცა­დოთ­და­არ­სე­ბი­თად­შევ­ც­ვა­ლოთ­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ტი­ლოს­ძი-რი­თა­დი­კომ­პო­ნენ­ტე­ბი: ­ვინ­არის­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი? ­რა­არის­პრო­დუქ­ტი? ­რო­მელ­არ­ხებს­ვი­ყე­ნებთ­(ინფორმაციის,­გა­ყიდ­ვი­სა­და­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­თ­ვის)? ­რო­გორ­ვი­ზი­დავთ­მომ­ხ­მა­რე­ბელს? ­სა­ფა­სო­პო­ლი­ტი­კა ­ძი­რი­თა­დი­საქ­მი­ა­ნო­ბა ­რა­რე­სურ­სე­ბი­გვჭირ­დე­ბა?­ ­ვინ­არი­ან­ჩვე­ნი­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი? ­რო­გო­რია­ჩვე­ნი­ხარ­ჯე­ბის­სტრუქ­ტუ­რა?

1.6. რას ნიშ ნავს „გარეთ გას ვ ლა“?

„გარეთ­გას­ვ­ლა“­გუ­ლის­ხ­მობს­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბის,­მიმ­წო­დებ­ლე­ბი­სა­და­პარ­ტ­ნი­ო­რე-ბის­გა­მო­კითხ­ვას,­მათ­თან­სა­უ­ბარს,­რაც­ბიზ­ნე­სის­დამ­ფუძ­ნებ­ლებს­სა­კუ­თა­რი­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­კო­რექ­ტი­რე­ბის­შე­საძ­ლებ­ლო­ბას­აძ­ლევს.­მო­ცე­მუ­ლი­კურ­სის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლია­და­ახ­ლო­ე­ბით­50-100­პერ­სო­ნა­ლუ­რი­ინ­ტერ­ვი­უს­ჩა­ტა­რე­ბა­უშუ­ა­ლო­შეხ­ვედ­რით­ან­ელექ­ტ­რო­ნუ-ლი­სა­შუ­ა­ლე­ბით­(სკაიპი,­ტე­ლე­ფო­ნი).­ძალ­ზე­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­რომ­„გარეთ­გას­ვ­ლა“­მოხ­დეს­ცოცხა­ლი­და­პერ­სო­ნა­ლუ­რი­ინ­ტერ­ვი­უ­ი­რე­ბის­გზით­და­არა­სო­ცი­ო­ლო­გი­უ­რი­კვლე­ვით.­მოგ­ვი-ა­ნე­ბით­არა­ფე­რია­ცუ­დი­იმა­ში,­რომ­თქვენს­მი­ერ­აღ­მო­ჩე­ნი­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თუ­შექ­მ­ნი­ლი­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­და­დას­ტუ­რე­ბის­მიზ­ნით­სო­ცი­ო­ლო­გი­უ­რი­კვლე­ვაც­ჩა­ა­ტა­როთ,­მაგ­რამ­პირ­ველ­ეტაპ­ზე­უნ­და­გა­ი­გოთ­არა­მხო­ლოდ­ის,­თუ­რას­ფიქ­რობს­თქვე­ნი­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­არა­მედ­ისიც,­თუ­რას­გრძნობს,­რა­მოქ­მე­დებს­მას­ზე,­რა­აღაფ­რ­თო­ვა­ნებს,­რა­უჭირს­და­რა­უხა-რია­მას?­

ძიება განხორციელება

3მომხმარებლის

შექმნა

4კომპანიის

განვითარება

1მომხმარებლის

აღმოჩენა

2მომხმარებლისვალიდაცია

ცვლილება

2

ნაწილიბიზ ნეს მო დე ლის ძი ე ბა ში

Page 26: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

28 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

1.7. რა ტომ უნ და გა ა კე თოს ეს თა ვად დამ ფუძ ნე ბელ მა?

პო­ტენ­ცი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გა­მო­კითხ­ვა­არ­არის­ფო­კუს­ჯგუ­ფი.­მას­ვერ­და­ა­ვა­ლებთ­სხვა­ორ­გა-ნი­ზა­ცი­ას,­კონ­სულ­ტანტს­ან­თუნ­დაც­თა­ნამ­შ­რო­მელს.­მხო­ლოდ­თქვენ­–­რო­გორც­ბიზ­ნე­სის­დამ­ფუძ-ნე­ბელს­–­შე­გიძ­ლი­ათ­ზუს­ტად­გა­დას­ცეთ­ის,­თუ­რა­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას­სთა­ვა­ზობს­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­ან­ მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ მომ­ხ­მა­რე­ბელს.­ იმის­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით,­რომ­თქვე­ნი­ ჰი­პო­თე­ზე­ბის­დი­დი­ნა­წი-ლი­მცდა­რი­ა,­მხო­ლოდ­თქვენ­შეგ­წევთ­უნა­რი,­არ­სე­ბი­თი­ცვლი­ლე­ბე­ბი­გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლოთ­ბიზ­ნეს-მო­დელ­ში.­ ამას­ ვერ­გა­ა­კე­თებს­თა­ნამ­შ­რო­მე­ლი­ ან­ გა­რე­ კონ­სულ­ტან­ტი,­რად­გან­ მათ­ კომ­პა­ნი­ის­სტრა­ტე­გი­ის­შეც­ვ­ლის­უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა­არ­გა­აჩ­ნი­ათ.­გარ­და­ამი­სა,­თქვენს­გარ­და,­სხვა­ვე­რა­ვინ­შეძ­ლებს,­და­ა­ფიქ­სი­როს­და­გა­ი­აზ­როს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რე­აქ­ცია­ისე,­რო­გორც­ეს­ბიზ­ნე­სის­დამ­ფუძ-ნებ­ლებს­შე­უძ­ლი­ათ.­და­ბო­ლოს,­„გარეთ­გას­ვ­ლის“­მი­ზა­ნი­ა,­აღ­მო­ა­ჩი­ნოთ­რა­ღაც­ახა­ლი,­ანუ­მი­აღ-წი­ოთ­თქვე­ნი­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლი­სათ­ვის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­მიგ­ნე­ბის­„აღმოჩენის­მო­მენტს“.­

1.8. რო გორ უნ და ჩა ვა ტა როთ ინ ტერ ვი უ?

ინ­ტერ­ვი­უს­ჩა­ტა­რე­ბამ­დე­აუცი­ლე­ბე­ლია­მცი­რე­ო­დე­ნი­მომ­ზა­დე­ბა,­კერ­ძოდ,­უნ­და­მო­ი­ფიქ­როთ:­(ა)­ვი­სი­გა­მო­კითხ­ვა­გსურთ?­(ბ)­რი­სი­გარ­კ­ვე­ვა­გინ­დათ,­ანუ­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­რო­მე­ლი­ჰი­პო­თე-ზის­გა­მოც­და­გაქვთ­გან­ზ­რა­ხუ­ლი?­(გ)­რა­შე­კითხ­ვე­ბი­დას­ვათ­რეს­პონ­დენ­ტის­გა­სახ­ს­ნე­ლად­და­სა­სურ­ვე­ლი­აღ­მო­ჩე­ნის­გა­სა­კე­თებ­ლად?

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­რომ­ინ­ტერ­ვიუ­გა­მო­ი­ყე­ნოთ­არ­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სი­დე­ის­წარ­დ­გე­ნის­თ­ვის,­არა­მედ­თქვე-ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­აღ­მო­ჩე­ნის­თ­ვის.­რეს­პონ­დენ­ტის­გა­მო­კითხ­ვი­სას­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­გა­არ­კ­ვი­ოთ:­რა­ში­მდგო­მა­რე­ობს­მი­სი­პრობ­ლე­მა­და­რო­გორ­შე­იძ­ლე­ბა­ამ­პრობ­ლე­მის­გა­დაწყ­ვე­ტა?­სწო­რედ­პრობ-ლე­მა­სა­და­თქვენს­გა­დაწყ­ვე­ტას­შო­რის­კავ­ში­რის­აღ­მო­ჩე­ნა­არის­„გარეთ­გას­ვ­ლის“­და­ნიშ­ნუ­ლე­ბაც.­

1.9. სა სარ გებ ლო რჩე ვე ბი ინ ტერ ვი უს ჩა სა ტა რებ ლად:

­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­„გონებრივი­იერი­შის“­(ე.წ.­brainstorming)­მე­თო­დი­რეს­პონ­დენ­ტ­თა­სი­ის­ჩა­მო­სა­წე­რად ­ისარ­გებ­ლეთ­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლი­სა­და­თქვე­ნი­მე­გობ­რე­ბის­კონ­ტაქ­ტე­ბით ­თუ­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სი­არის­B2B­(business­to­business),­რაც­გუ­ლის­ხ­მობს­არა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის-

თ­ვის,­არა­მედ­სხვა­ბიზ­ნე­სის­თ­ვის­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­/­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­მი­წო­დე­ბას),­აირ­ჩი­ეთ,­რო­მელ­კომ­პა­ნი­ას­ან­ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას­უნ­და­და­ე­ლა­პა­რა­კოთ?

­გა­ე­სა­უბ­რეთ­სა­შუ­ა­ლო­რგო­ლის­თა­ნამ­შ­რო­მელს­და­არ­და­ხარ­ჯოთ­ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლის­დრო­(რაც­ისე­დაც­არ­იქ­ნე­ბა­ად­ვი­ლი)­თქვე­ნი­ჰი­პო­თე­ზე­ბის­გა­მო­საც­დე­ლად

­პო­ტენ­ცი­ურ­ რეს­პონ­დენ­ტ­თან­ ტე­ლე­ფო­ნით­ ან­ სხვა­ ფორ­მით­ და­კავ­ში­რე­ბი­სას­ გა­და­ლა­ხეთ­დის­კომ­ფორ­ტი­(თუ­ფიქ­რობთ,­რომ­გაქვთ)

­თქვენ­მო­გი­წევთ,­იყოთ­მი­ზან­ზე­ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი­და­ყვე­ლა­ფე­რი­გა­ა­კე­თოთ­(კანონის­ფარ-გ­ლებ­ში)­იმი­სათ­ვის,­რომ­რეს­პონ­დენ­ტე­ბის­და­სა­ხულ­რა­ო­დე­ნო­ბას­მი­აღ­წი­ოთ;­ამა­ვე­დროს­იფიქ­რეთ,­თუ­რო­გორ­მო­ახ­დენთ­რეს­პონ­დენ­ტის­მო­ტი­ვი­რე­ბას?

­უთხა­რით­თქვენს­პო­ტენ­ცი­ურ­რეს­პონ­დენტს,­რომ­ეს­შეხ­ვედ­რა­მიზ­ნად­არ­ისა­ხავს­რა­ი­მეს­შე­თა-ვა­ზე­ბას­ან­მი­ყიდ­ვას­მის­თ­ვის,­არა­მედ­გჭირ­დე­ბათ­მხო­ლოდ­მი­სი,­რო­გორც­ექ­ს­პერ­ტის­რჩე­ვა

­შე­ა­ქეთ­და­უთხა­რით,­რომ­თქვე­ნი­ინ­ფორ­მა­ცი­ით,­დარ­გ­ში­იგი­ერ­თ­-ერ­თი­ყვე­ლა­ზე­კომ­პე­ტენ-ტუ­რი­ადა­მი­ა­ნია­და­მი­სი­რჩე­ვა­დიდ­დახ­მა­რე­ბას­გა­გი­წევთ

2

ნაწილიბიზ ნეს მო დე ლის ძი ე ბა ში

Page 27: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

29ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

­აუხ­სე­ნეთ,­რომ­ხართ­„ახალგაზრდა­მე­წარ­მე­თა­სკო­ლის“­მო­ნა­წი­ლე­და­ახა­ლი­სა­წარ­მოს­შექ-მ­ნა­ზე­მუ­შა­ობთ­–­რო­გორც­წე­სი,­ადა­მი­ა­ნებს­და­დე­ბი­თი­რე­აქ­ცია­აქვთ­ხოლ­მე­ასეთ­თხოვ­ნა­ზე

­შეს­თა­ვა­ზეთ­ მოკ­ლე­ შეხ­ვედ­რა­–­ სულ­რა­ღაც­20­ წუ­თით,­რო­მე­ლიც­რეს­პონ­დენ­ტის­ სურ­ვი-ლით,­შე­იძ­ლე­ბა,­უფ­რო­დიდ­ხან­საც­გაგ­რ­ძელ­დეს­

­ეცა­დეთ,­ინ­ტერ­ვიუ­არა­ფორ­მა­ლურ­სა­უბ­რად­აქ­ცი­ოთ­–­მკაც­რი­სტრუქ­ტუ­რი­სა­და­კითხ­ვა­რის­გა­რე­შე.­ამით­რეს­პონ­დენ­ტის­გახ­ს­ნის­მე­ტი­შან­სი­გექ­ნე­ბათ­და­უფ­რო­მეტ­აღ­მო­ჩე­ნა­საც­გა­ა-კე­თებთ­

­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ,­რომ­რეს­პონ­დენ­ტე­ბი­ყო­ველ­თ­ვის­მარ­თალს­არ­ამ­ბო­ბენ,­ამი­ტომ­გა­და-ა­მოწ­მეთ­მა­თი­პა­სუ­ხე­ბი­და­ჩაწ­ვ­დით­მათ­რე­ა­ლურ­მდგო­მა­რე­ო­ბას;­ეცა­დეთ,­შეხ­ვი­დეთ­რეს-პონ­დენ­ტის­მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში­და­მი­სი­გად­მო­სა­ხე­დი­დან­შე­ხე­დოთ­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­თქვენს­მი­ერ­მო­ფიქ­რე­ბულ­შე­თა­ვა­ზე­ბას­

­ინ­ტერ­ვი­უს­ბო­ლოს­შე­გიძ­ლი­ათ,­ჰკითხოთ:­„თქვენი­აზ­რით,­კი­დევ­რა­უნ­და­მე­კითხა­თქვენ­თ-ვის?“­ამ­შე­კითხ­ვა­ზე­რეს­პონ­დენ­ტ­მა­შე­იძ­ლე­ბა­ბევ­რი­სხვა­სა­სარ­გებ­ლო­რჩე­ვაც­მოგ­ცეთ­

­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­რომ­ინ­ტერ­ვი­უს­მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბის­პრო­ცეს­ში­შე­ნიშ­ვ­ნე­ბი­და­ჩა­ნა­წე­რე­ბი­გა­ა-კე­თოთ.­ეს,­მოგ­ვი­ა­ნე­ბით,­მიგ­ნე­ბე­ბი­სა­და­აღ­მო­ჩე­ნე­ბის­და­ფიქ­სი­რე­ბა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ

­თუ­გაქვთ­ჩამ­წე­რი­ხელ­საწყო,­რეს­პონ­დენ­ტ­თან­შე­თან­ხ­მე­ბით­შე­გიძ­ლი­ათ,­ჩა­ი­წე­როთ­სა­უ­ბა-რი,­ხო­ლო­მი­სი­დას­რუ­ლე­ბის­შემ­დეგ­თქვენ­თან­ერ­თად­სუ­რა­თის­გა­და­ღე­ბა­სთხო­ვეთ­მას.­ეს­გა­მო­გად­გე­ბათ­ან­გა­რი­შის­მომ­ზა­დე­ბა­სა­და­თქვე­ნი­აზ­რე­ბის­ორ­გა­ნი­ზე­ბა­ში­

­თუ­ინ­ტერ­ვი­უს­პირ­ვე­ლად­ატა­რებთ,­თქვე­ნი­გუნ­დის­წევ­რებ­თან­ან­სკო­ლის­სხვა­მო­ნა­წი­ლე-ებ­თან­ივარ­ჯი­შეთ.

1.10. რა ხდე ბა ინ ტერ ვი უს შემ დეგ?

თუ­თქვენ­ წარ­მა­ტე­ბით­ ჩა­ა­ტა­რეთ­ინ­ტერ­ვი­უ,­რეს­პონ­დენ­ტი­ღია­ აღ­მოჩ­ნ­და,­და­გით­მოთ­იმა­ზე­მე­ტი­დრო,­ვიდ­რე­წარ­მო­გედ­გი­ნათ­და­ერ­თი­ან­რამ­დე­ნი­მე­აღ­მო­ჩე­ნა­გა­ა­კე­თეთ,­ამ­შე­დე­გე­ბის­ასახ­ვა­აუცი­ლე­ბე­ლია­ბიზ­ნეს­მო­დელ­ში.­ინ­ტერ­ვი­უს­შე­დე­გად­ჩა­ი­ნიშ­ნეთ: ­რას­ვფიქ­რობ­დით­ინ­ტერ­ვი­უმ­დე? ­რა­ვის­წავ­ლეთ­ამ­შეხ­ვედ­რი­დან­(ყველაზე­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­აღ­მო­ჩე­ნე­ბი)? ­რო­მე­ლი­ჰი­პო­თე­ზა­და­დას­ტურ­და? ­რო­მე­ლი­ჰი­პო­თე­ზა­იქ­ნა­უარ­ყო­ფი­ლი? ­რა­უნ­და­გა­კეთ­დეს­ამ­შეხ­ვედ­რი­დან­გა­მომ­დი­ნა­რე?­

1.11. ექ ს პე რი მენ ტე ბის ჩა ტა რე ბა

„გარეთ­გას­ვ­ლის“­პრო­ცე­სი­სხვა­არა­ფე­რი­ა,­თუ­არა­ექ­ს­პე­რი­მენ­ტის­და­გეგ­მ­ვა­(დიზაინი),­მი­სი­ჩა­ტა­რე­ბა­და­დას­კ­ვ­ნე­ბის­გა­მო­ტა­ნა.­ეს­გარ­კ­ვე­ულ­წი­ლად­სა­კუ­თარ­თავ­თან­სა­ნაძ­ლე­ოს­და­დე­ბას­ჰგავს.­ ინ­ტერ­ვი­უს­ შემ­დეგ­ გა­მოჩ­ნ­დე­ბა,­ გა­მარ­თ­ლ­და­თუ­ არა­თქვე­ნი­ ვა­რა­უ­დი.­თუ­თქვე­ნი­ ვა-რა­უ­დი­მცდა­რი­აღ­მოჩ­ნ­და,­არა­უ­შავს,­სა­მა­გი­ე­როდ,­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­მიგ­ნე­ბა­გა­ა­კე­თეთ­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სის­თ­ვის.­მო­მა­ვალ­ში­უფ­რო­რთუ­ლი­ექ­ს­პე­რი­მენ­ტე­ბის­და­გეგ­მ­ვას­შეძ­ლებთ,­რაც­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სის­უკეთ­გა­ა­ნა­ლი­ზე­ბა­სა­და­სწო­რი­დას­კ­ვ­ნე­ბის­გა­მო­ტა­ნა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ.­

2

ნაწილიბიზ ნეს მო დე ლის ძი ე ბა ში

Page 28: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

30 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიბიზ ნეს მო დე ლის ძი ე ბა ში

crystalcrowd.ge/more/video-academy

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებლის აღმოჩენის 4 ეტაპი

სესია 1: თემა – ბიზნესმოდელი

crystalcrowd.ge/more/video-academy

ვიდეო გაკვეთილი: ბიზნეს მოდელის ტილოს მიმოხილვა

სესია 1: თემა – ბიზნესმოდელი

crystalcrowd.ge/more/video-academy

ვიდეო გაკვეთილი: გარეთ გასვლა და მისი მნიშვნელობა

სესია 1: თემა – ბიზნესმოდელი

crystalcrowd.ge/more/video-academy

ვიდეო გაკვეთილი: როგორ ჩავატაროთ ეფექტური ინტერვიუ

სესია 1: თემა – ბიზნესმოდელი

Page 29: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

31ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

სე სია 2

პრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

1. მომ ხ მა რე ბე ლი, მი სი კონ ტექ ს ტი და რო ლე ბი

მომ ხ მა რებ ლის ქცე ვა ზე მოქ მე დი ფაქ ტო რე ბი

მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­ერ­თ­მა­ნე­თის­გან­სხვა­დას­ხ­ვა­ნიშ­ნით­გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბი­ან.­არ­სე­ბობს­ამ­გან­ს­ხ­ვა­ვე-ბის­გა­მომ­წ­ვე­ვი­ფაქ­ტო­რე­ბი,­ესე­ნი­ა:­კულ­ტუ­რუ­ლი,­სო­ცი­ა­ლუ­რი,­პი­როვ­ნუ­ლი­და­ფსი­ქო­ლო­გი-უ­რი­ ფაქ­ტო­რე­ბი.­ მა­გა­ლი­თად,­ წარ­მო­იდ­გი­ნეთ­ ადა­მი­ა­ნის­ და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის­ ცვლი­ლე­ბა­ ავ-ტო­მო­ბი­ლის­მი­მართ­დრო­თა­გან­მავ­ლო­ბა­ში.­სტუ­დენ­ტო­ბის­პე­რი­ოდ­ში­(დაბალი­შე­მო­სავ­ლის­პი­რო­ბებ­ში)­ მას­ მოს­წონს­ ახალ­გაზ­რ­დუ­ლი,­ იაფი­ მან­ქა­ნა.­ ასა­კის­ მა­ტე­ბას­თან­ ერ­თად­ სურს­ძვი­რადღი­რე­ბუ­ლი­ავ­ტო­მო­ბი­ლი,­რო­მე­ლიც­მის­სო­ცი­ა­ლურ­მდგო­მა­რე­ო­ბას­გა­უს­ვამს­ხაზს­და­უსაფ­რ­თხო­იქ­ნე­ბა­მი­სი­ოჯა­ხის­წევ­რე­ბის­გა­და­ად­გი­ლე­ბის­თ­ვის.

მყიდ­ვე­ლის­მი­ერ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბის­პრო­ცე­სის­სქე­მა

1.­­პრობ­ლე­მის­იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა/­სა­ჭი­რო­ე­ბის­შეც­ნო­ბა.­ყიდ­ვის­პრო­ცე­სი­მყიდ­ვე­ლის­მი­ერ­სა­ჭი-რო­ე­ბის­ან­პრობ­ლე­მის­გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბით­იწყე­ბა.­­შე­საძ­ლო­ა,­იგი­გა­მოწ­ვე­უ­ლი­იყოს­ში­ნა­გა­ნი­სტი­მუ­ლე­ბით­მა­შინ,­რო­დე­საც­ერ­თი­პი­როვ­ნე­ბის­ნორ­მა­ლუ­რი­მოთხოვ­ნი­ლე­ბე­ბი­–­შიმ­ში­ლი,­წყურ­ვი­ლი­იმ­დო­ნეს­აღ­წევს,­რო­დე­საც­გან­ზ­რახ­ვა­წარ­მო­ი­შო­ბა.­

2.­­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­ძი­ე­ბა.­და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ­მა­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­მა­შე­საძ­ლო­ა,­მო­ი­ძი­ოს­ან­არ­მო­ი­ძი­ოს­და­მა­ტე­ბი­თი­ინ­ფორ­მა­ცი­ა.­თუ­მი­სი­გან­ზ­რახ­ვა­ძლი­ე­რია­და­მოთხოვ­ნის­შე­სა­ბა­მი­სი­პრო­დუქ-ტიც­–­ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი,­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ყი­დუ­ლობს­მას,­წი­ნა­აღ­მ­დეგ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­კი­ამ­სა­ჭი-რო­ე­ბას­იმახ­სოვ­რებს­და­მას­ზე­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მო­ძი­ე­ბას­იწყებს­პი­როვ­ნუ­ლი­(ოჯახი,­მე­გობ-რე­ბი,­თა­ნამ­შ­რომ­ლე­ბი,­მე­ზობ­ლე­ბი),­კო­მერ­ცი­უ­ლი­(რეკლამა,­რე­ა­ლი­ზა­ტო­რე­ბი,­დი­ლე­რე­ბი,­გა­მო­ფე­ნე­ბი),­სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი­(მასმედია,­სა­რე­ი­ტინ­გო­ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი)­ან­გა­მოც­დი­ლე­ბი­თი­(პროდუქციის­ფლო­ბა,­გა­მოც­და,­გა­მო­ყე­ნე­ბა)­წყა­რო­ე­ბი­დან.­

3.­­ალ­ტერ­ნა­ტი­ვე­ბის­შე­ფა­სე­ბა.­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მყიდ­ვე­ლის­მი­ერ­არ­ჩე­ვა­ნის­გა­კე­თე­ბი­სას­სხვა­დას-

2

ნაწილი

Page 30: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

32 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

ხ­ვა­ბრენ­დის­შე­ფა­სე­ბა­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­ტი­პებ­სა­და­მათ­ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რო­ბა­ზეა­და­მო­კი­დე-ბუ­ლი.­ ზო­გი­ მათ­გა­ნი­ ამ­ პრო­ცეს­ში­ლო­გი­კურ­ შე­ფა­სე­ბა­სა­და­ გა­მოთ­ვ­ლებს­ იყე­ნებს,­ ზო­გიც­სა­კუ­თარ­ინ­ტუ­ი­ცი­ა­სა­და­ემო­ცი­ას­ენ­დო­ბა.

4.­­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­ მი­ღე­ბა/­შე­ძე­ნა.­ ამ­ ეტაპ­ზე­ მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას­ იღებს­ სა-სურ­ვე­ლი­ბრენ­დის­პრო­დუქ­ცი­ის­შე­ძე­ნის­შე­სა­ხებ­და­ყი­დუ­ლობს­კი­დეც­მას.­ამ­დროს­იგი­ით-ვა­ლის­წი­ნებს­ სხვე­ბის­ და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა­სა­ (ოჯახის­ წევ­რის­ რჩე­ვა)­ და­ გა­უთ­ვა­ლის­წი­ნე­ბელ­ფაქ­ტო­რებს­ (შემოსავლის­ შეწყ­ვე­ტა,­ფა­სე­ბის­ ზრდა).­ ამ­ფაქ­ტო­რებ­მა,­ შე­საძ­ლო­ა,­ გავ­ლე­ნა­იქო­ნი­ოს­მყიდ­ვე­ლის­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ზე.­­

5.­ყიდ­ვის­შემ­დ­გო­მი­ქცე­ვა.­პრო­დუქ­ტის­ყიდ­ვით­სა­მუ­შაო­არ­სრულ­დე­ბა.­მი­სი­შე­ძე­ნის­შემ­დეგ­დგე­ბა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­კმა­ყო­ფი­ლე­ბის­ან­უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბის­მო­მენ­ტი,­რო­მე­ლიც­­კლი­ენ­ტის­მო-ლო­დი­ნებ­სა­ და­ პრო­დუქ­ტის­ მი­ერ­ შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი­ ფუნ­ქ­ცი­ე­ბის­ აღ­ქ­მა­ზეა­ და­მო­კი­დე­ბუ­ლი.­ თუ­პრო­დუქ­ტი­მო­ლო­დი­ნებს­არ­ამარ­თ­ლებს,­მა­შინ­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­უკ­მა­ყო­ფი­ლოა­და­პი­რი­ქით.

2. მი ნი ლექ ცია: და მა ტე ბი თი ღი რე ბუ ლე ბა

2.1. რა არის და მა ტე ბი თი ღი რე ბუ ლე ბა?

ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ტი­ლოს­პირ­ვე­ლი­კომ­პო­ნენ­ტი­არის­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა.­იგი­იმ­პრო-დუქ­ტის­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­აღ­წე­რას­წარ­მო­ად­გენს,­რომ­ლის­შექ­მ­ნა­საც­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პი­ცდი-ლობს­ იმის­ გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით,­რომ­ აღ­ნიშ­ნუ­ლი­ პრო­დუქ­ტი­ ან­ მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­სეგ­მენ­ტის­ამა­თუ­იმ­პრობ­ლე­მას­აგ­ვა­რებს­ან­მის­სა­ჭი­რო­ე­ბას­აკ­მა­ყო­ფი­ლებს.­

და­მა­ტე­ბით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ში­არ­იგუ­ლის­ხ­მე­ბა­მხო­ლოდ­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბა,­არა-მედ­ ის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბაც­ –­და­მა­ტე­ბი­თი­ სარ­გე­ბე­ლი­თუ­ სი­კე­თე,­რო­მე­ლიც­თქვენ­მა­ პრო­დუქ­ტ­მა­უნ­და­მო­უ­ტა­ნოს­მომ­ხ­მა­რე­ბელს.­

რო­ცა­ და­მა­ტე­ბით­ ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ზე­ ვსა­უბ­რობთ,­ მთლი­ან­ პრო­დუქტს­ ან­ მომ­სა­ხუ­რე­ბას­ ვგუ­ლის­ხ-მობთ.­თუ­რა­ი­მე­ პრო­დუქტს­აწარ­მო­ებთ,­ აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­ მი­სი­ ერ­თი­ა­ნო­ბა­ში­ წარ­მოდ­გე­ნა­ ყვე­ლა­მა­ხა­სი­ა­თებ­ლი­სა­თუ­სპე­ცი­ფი­კის­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით.­ამ­პრო­დუქტს­შე­იძ­ლე­ბა­ახ­ლ­დეს­დის­ტ­რი­ბუ-ცი­ის­ელე­მენ­ტიც,­და­ფი­ნან­სე­ბის­სქე­მა,­შე­კე­თე­ბი­სა­და­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­სერ­ვი­სი.­ზოგ­ჯერ­სწო­რედ­ამ­და­მა­ტე­ბით­და,­თით­ქოს­და,­ერ­თი­შე­ხედ­ვით,­მე­ო­რე­ხა­რის­ხო­ვან­თვი­სე­ბებ­ში­არის­„ჩამალული“­მი­სი­ძი­რი­თა­დი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა,­ამი­ტომ­მთე­ლი­პრო­დუქ­ტის­აღ­წე­რა­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა.­

მომ­სა­ხუ­რე­ბის­შემ­თხ­ვე­ვა­შიც­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­რო­გორც­უშუ­ა­ლოდ­მომ­სა­ხუ­რე­ბა­(კონსალტინგი,­სი­ლა­მა­ზის­სა­ლო­ნი,­ფი­ნან­სუ­რი­რჩე­ვა­თუ­სხვა),­ასე­ვე­მი­სი­და­მა­ტე­ბი­თი­კომ­პო­ნენ­ტე­ბი.­მა­გა-ლი­თის­სა­ხით­გან­ვი­ხი­ლოთ­Amazon-ის­მომ­სა­ხუ­რე­ბა.­რა­არის­Amazon-ის­პრო­დუქ­ტი?

ვებ­-­გ­ვერ­დი,­სა­დაც­პრო­დუქ­ტე­ბის­მო­ძი­ე­ბა­და­შე­ძე­ნა­შეგ­ვიძ­ლი­ა

Page 31: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

33ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

პრო­დუქ­ტე­ბის­და­ხა­სი­ა­თე­ბი­სა­და­რე­ი­ტინ­გის­სის­ტე­მა თაღ­ლი­თო­ბის­გან­თავ­დაც­ვის­მე­ქა­ნიზ­მი­გამ­ყიდ­ვე­ლე­ბის­თ­ვის ში­ნა­არ­სი/­შიგ­თავ­სი­–­ის­რაც­იყი­დე­ბა,­მა­გა­ლი­თად:­ფილ­მე­ბი,­მუ­სი­კა­და­წიგ­ნე­ბი.

სწო­რედ­ამ­თვი­სე­ბე­ბის­ ერ­თობ­ლი­ო­ბა­ ქმნის­Amazon-ის­ მომ­სა­ხუ­რე­ბას.­ ეს­თვი­სე­ბე­ბი­ ერ­თად­ქმნი­ან­და­მა­ტე­ბით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­მრა­ვა­ლი­სეგ­მენ­ტი­სათ­ვის.­

და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­სხვა­მა­გა­ლი­თე­ბი­დან­აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა:

­ტაქ­სი­ფაი­–­ტაქ­სით­მომ­სა­ხუ­რე­ბა,­რო­მე­ლიც­უზ­რუნ­ველ­ყოფს­გამ­ჭ­ვირ­ვა­ლე­ფა­სებს,­უსაფ-რ­თხო­ე­ბას­და­ტაქ­სის­მძღო­ლე­ბის­შე­ფა­სე­ბას­/­რე­ი­ტინგს,­რაც­გა­ნა­პი­რო­ბებს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­უფ­ლე­ბე­ბის­ გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბულ­დაც­ვას.­ ასე­ვე,­ ამ­თა­ნა­მედ­რო­ვე­ მომ­სა­ხუ­რე­ბით­სარ­გებ­ლო­ბა­გარ­კ­ვე­ულ­წი­ლად­ამაღ­ლებს­სო­ცი­ა­ლურ­სტა­ტუსს

­ვი­ვუ­სი­–­თუ­ცო­ტა­ხნით­თვალს­დავ­ხუ­ჭავთ­ამ­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ეთი­კუ­რო­ბა­ზე,­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­უდა­ვოდ­სა­ინ­ტე­რე­სო­მა­გა­ლი­თი­ა,­რო­მე­ლიც­მცი­რე­სეს­ხის­უს­წ­რა­ფე­სად­და­უმ­ცი­რე­სი­ძა­ლის­ხ­მე­ვით­–­„სახლიდან­გა­უს­ვ­ლე­ლად“­მი­ღე­ბა­ში­მდგო­მა­რე­ობს­

­ჯობ­ს­.­გე­–­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლია­სამ­სა­ხუ­რის­მა­ძი­ე­ბელ­თა­დი­დი­არ­მი­ა,­ხო­ლო­ეკო­ნო­მი­კუ­რი­მყიდ-ვე­ლია­ დამ­საქ­მებ­ლე­ბი,­ რომ­ლე­ბიც­ ვა­კან­სი­ის­ გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბის­თ­ვის­ გარ­კ­ვე­ულ­ გა­და­სა­ხადს­იხ­დი­ან.­და­მა­ტე­ბით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას­მო­დე­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­ორი­ვე­სეგ­მენ­ტის­თ­ვის­ით­ვა-ლის­წი­ნებს.­

(შესაძლებელია­სხვა­მა­გა­ლი­თე­ბის­მოყ­ვა­ნა­და­ანა­ლი­ზი)­

2.2. პრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

ამ­დე­ნად,­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­მიბ­მუ­ლია­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სეგ­მენ­ტ­თან­(ტილოს­მომ­დევ­ნო­კომ­პო­ნენ­ტი).­ერთ­ბიზ­ნეს­მო­დელს­შე­იძ­ლე­ბა­ჰყავ­დეს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რამ­დე­ნი­მე­სეგ­მენ­ტი­და­ბიზ­ნე­სიც­თი­თო­ე­უ­ლის­თ­ვის­უნ­და­ქმნი­დეს­გარ­კ­ვე­ულ­და­მა­ტე­ბით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას.­ეს­და­მო­კი­დე-ბუ­ლე­ბა­და­მა­ტე­ბით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­სა­და­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­შო­რის­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პის­წარ­მა­ტე­ბის­სა­წინ­და­რია­და­მას­­პრო­დუქ­ტი­სა­და­ბაზ­რის­თავ­სე­ბა­დო­ბა­(product-market­fit)­ეწო­დე­ბა.­სწო-რედ­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის­–­პრო­დუქ­ტი­სა­და­ბაზ­რის­თავ­სე­ბა­დო­ბის­ძი­ე­ბა­წარ­მო­ად-გენს­სტარ­ტა­პის­მი­ზანს.­თქვე­ნი,­რო­გორც­დამ­ფუძ­ნებ­ლის,­მი­ზა­ნია­თავ­და­პირ­ვე­ლი­ჰი­პო­თე­ზის­გა­მოც­და­და­ბიზ­ნეს­მო­დელ­ში­არ­სე­ბი­თი­ცვლი­ლე­ბე­ბის­ან­მცი­რე­მო­დი­ფი­კა­ცი­ის­შე­ტა­ნა,­რომ-ლის­შე­დე­გად­ფაქ­ტე­ბით­და­სა­ბუ­თე­ბულ­თავ­სე­ბა­დო­ბას­მი­ი­ღებთ­პრო­დუქ­ტ­სა­და­ბა­ზარს­შო­რის.­

Page 32: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

34 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

2.3. მომ ხ მა რებ ლის აღ წე რა – არ ქე ტი პი

იმი­სათ­ვის,­რომ­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ზუს­ტად­და­ად­გი­ნოთ,­უნ­და­იცო-დეთ­არა­მხო­ლოდ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სეგ­მენ­ტი,­არა­მედ­ზუს­ტად­უნ­და­აღ­წე­როთ­ეს­მომ­ხ­მა­რე­ბე-ლი,­ანუ­შექ­მ­ნათ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­არ­ქე­ტი­პი.­აქ­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­და­ად­გი­ნოთ,­რა­პრობ­ლე­მის­წი­ნა­შე­დგას­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­რა­სჭირ­დე­ბა­და­რი­სი­გა­კე­თე­ბა­უწევს­მას­მო­ცე­მუ­ლი­პრობ­ლე-ბის­მო­საგ­ვა­რებ­ლად.­ამი­ტომ­სტარ­ტა­პის­ამო­ცა­ნაა­ამ­სა­კითხე­ბის­დე­ტა­ლუ­რი­შეს­წავ­ლა,­რა-თა­შევ­ძ­ლოთ­ტი­პი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­პერ­სო­ნის­ზუს­ტი­აღ­წე­რა,­ანუ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­არ­ქე­ტი­პის­შექ­მ­ნა.­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სიღ­რ­მი­სე­უ­ლი­ცოდ­ნა­შე­საძ­ლებ­ლო­ბას­მოგ­ცემთ,­იპო­ვოთ­პრობ­ლე­მის­ზუს­ტი­გა­დაწყ­ვე­ტა,­მა­ნამ­დე­კი­ნე­ბის­მი­ე­რი­პრო­დუქ­ტის­შექ­მ­ნის­მცდე­ლო­ბა,­დი­დი­ალ­ბა­თო­ბით,­მარ­ცხი­სათ­ვის­არის­გან­წი­რუ­ლი.­

2.4. მი ნი მა ლუ რი მუ შაპ რო დუქ ტი

გან­ვი­ხი­ლოთ­მი­ნი­მა­ლუ­რი­მუ­შაპ­რო­დუქ­ტი­(ინგლისურად­Minimum­Viable­Product­–­MVP)­ფი­ზი­კუ-რი­და­ონ­ლა­ინ­პრო­დუქ­ტი­სათ­ვის.­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის­ბევ­რად­უფ­რო­მარ­ტი­ვი­იქ­ნე­ბა­ამ­პრო­დუქ­ტის­პრო­ტო­ტი­პის­ნახ­ვა,­მო­სინ­ჯ­ვა,­მას­თან­შე­ხე­ბა.­ამი­ტომ­სა-სურ­ვე­ლი­ა,­და­ხარ­ჯოთ­რამ­დე­ნი­მე­დღე­და­შექ­მ­ნათ­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­უმარ­ტი­ვე­სი­ვერ­სი­ა,­მი­სი­მო­დე­ლი­ან­თუნ­დაც­ვი­ზუ­ა­ლუ­რი­გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა­(ფოტოს­ან­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­სა­ხით).­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რე­აქ­ცი­ის­მი­ღე­ბა­და­იმის­დად­გე­ნა,­თუ­რამ­დე­ნად­პა­სუ­ხობს­თქვე­ნი­გა­დაწყ­ვე­ტა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­ჭი­რო­ე­ბას,­უგ­ვა­რებს­თუ­არა­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან­პრობ­ლე­ბას­მას.­შემ­დეგ­უკ­ვე­შეძ-ლებთ,­და­ად­გი­ნოთ­ის­აუცი­ლე­ბე­ლი­თვი­სე­ბე­ბი,­რო­მე­ლიც­უნ­და­ჰქონ­დეს­თქვენ­პრო­დუქტს.­ამი­ტომ­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­სა­სარ­გებ­ლოა­ბევ­რი­ინ­ტერ­ვი­უს,­დე­მონ­ს­ტ­რა­ცი­ი­სა­თუ­პერ­სო-ნა­ლუ­რი­კონ­ტაქ­ტის­დამ­ყა­რე­ბა,­რა­თა­სრუ­ლი­წარ­მოდ­გე­ნა­შე­იქ­მ­ნათ­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­მი­ერ­მი-ღე­ბუ­ლი­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბი­სა­და­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სეგ­მენ­ტის­თავ­სე­ბა­დო­ბა­ზე.­

ონ­ლა­ინ­ან­მო­ბი­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­შექ­მ­ნათ­პრო­დუქ­ტის­„საბაზისო­ვერ­სი­ა“­–­ძალ­ზე­მარ­ტი­ვი­ვებ­გვერ­დი,­მო­ბი­ლუ­რი­აპ­ლი­კა­ცი­ა,­პრე­ზენ­ტა­ცია­ან­ანი­მა­ცი­ა,­რო­მე-ლიც­გა­ა­გე­ბი­ნებს­მომ­ხ­მა­რე­ბელს,­თუ­რა­პრო­დუქ­ტის­შე­თა­ვა­ზე­ბას­აპი­რებთ.­ეს­და­გეხ­მა­რე­ბათ,­უფ­რო­მარ­ტი­ვად­მი­ი­ღოთ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რე­აქ­ცია­და­თქვე­ნი­ჰი­პო­თე­ზე­ბი­გა­მოს­ცა­დოთ.­მოგ-ვი­ა­ნე­ბით­დაგ­ჭირ­დე­ბათ­ვებ­გვერ­დის­ან­მო­ბი­ლუ­რი­აპ­ლი­კა­ცი­ის­უფ­რო­კომ­პ­ლექ­სუ­რი­ვერ­სი­ის­შექ­მ­ნაც,­სა­დაც­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გან­უკუ­კავ­შირს­მცი­რე­დე­ტა­ლე­ბის­თა­ო­ბა­ზეც­კი­მი­ი­ღებთ.­ყო­ვე-ლი­ვე­ეს­და­გეხ­მა­რე­ბათ,­თა­ვი­დან­აიცი­ლოთ­დი­დი­ხარ­ჯის­გა­წე­ვა­ისე­თი­პრო­დუქ­ტის­შექ­მ­ნა­ზე,­რო­მე­ლიც­რე­ა­ლუ­რად­არა­ვის­სჭირ­დე­ბა.­

მა­გა­ლი­თად,­იმის­და­სად­გე­ნად,­გა­ი­ყი­დე­ბა­თუ­არა­თხის­რძე­ქარ­თულ­სუ­პერ­მარ­კე­ტებ­ში,­აუცი-ლე­ბე­ლი­არ­არის­თხის­ფერ­მი­სა­და­გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი­სა­წარ­მოს­შექ­მ­ნა,­ არა­მედ­შე­საძ­ლე-ბე­ლი­ა,­ პირ­ველ­ ეტაპ­ზე,­ თხის­ რძის­ მცი­რე­ პარ­ტი­ე­ბით­ იმ­პორ­ტი­რე­ბა­ და­ თქვე­ნი­ ბრენ­დით­პრო­დუქ­ტის­გა­ყიდ­ვა­ში­ჩაშ­ვე­ბა;­ან­და­სა­ფი­ნან­სო­სექ­ტორ­ში­სა­სუ­ქის­გან­ვა­დე­ბის­სქე­მის­და­ფი-ნან­სე­ბის­თ­ვის­აუცი­ლე­ბე­ლი­არაა­პლას­ტი­კუ­რი­ბა­რა­თე­ბის­შე­ძე­ნა,­არა­მედ­საკ­მა­რი­სი­ა,­ქა­ღალ-

Page 33: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

35ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

დის­ერ­თ­ჯე­რა­დი­ბა­რა­თე­ბის­შექ­მ­ნა,­რაც­სა­შუ­ა­ლე­ბას­მოგ­ცემთ,­და­მა­ტე­ბით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­სა­და­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სეგ­მენტს­შო­რის­თავ­სე­ბა­დო­ბა­გა­მოს­ცა­დოთ.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­თქვენ­თ­ვის­მნიშ­ვ-ნე­ლო­ვა­ნია­იმის­დად­გე­ნა,­თუ­რამ­დე­ნად­პა­სუ­ხობს­პრო­დუქ­ტის­მთა­ვა­რი­თვი­სე­ბე­ბი­მომ­ხ­მა­რებ-ლის­სა­ჭი­რო­ე­ბებს.­

მა­შა­სა­და­მე,­მი­ნიმ­ლუ­რი­მუ­შაპ­რო­დუქ­ტი­არ­გუ­ლის­ხ­მობს­მხო­ლოდ­იაფი­და­მარ­ტი­ვი­პრო­დუქ-ტის­შექ­მ­ნას,­არა­მედ­ისე­თი­დო­ნის­პრო­დუქ­ტის­შექ­მ­ნას­ით­ვა­ლის­წი­ნებს,­რო­მე­ლიც­სა­შუ­ა­ლე­ბას­მოგ­ცემთ,­და­ად­გი­ნოთ,­თუ­რამ­დე­ნად­პა­სუ­ხობს­იგი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­ჭი­რო­ე­ბებს,­ამ­ცი­რებს­თუ­არა­მის­რო­მე­ლი­მე­პრობ­ლე­მას­და­მო­აქვს­თუ­არა­რა­ი­მე­სარ­გე­ბე­ლი­მის­თ­ვის.­

2.5. და მა ტე ბი თი ღი რე ბუ ლე ბის ძი რი თა დი შეც დო მე ბი

და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­ფორ­მუ­ლი­რე­ბი­სას­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­თა­ვი­დან­ავი­ცი­ლოთ­შემ­დე­გი­ტი­პის­შეც­დო­მე­ბი:

­ცალ­კე­ მდგო­მი­ პრო­დუქ­ტის­ ნაც­ვ­ლად,­რო­მე­ლი­მე­ არ­სე­ბუ­ლი­პრო­დუქ­ტის­ შე­საძ­ლო­და­მა-ტე­ბი­თი­თვი­სე­ბის­ან­მი­სი­ნა­ირ­სა­ხე­ო­ბის­შექ­მ­ნა:­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სი­იარ­სე­ბებს­მა­ნამ,­სა­ნამ­თქვე­ნი­კონ­კუ­რენ­ტი­ახალ­თვი­სე­ბას­და­ა­მა­ტებს­უკ­ვე­არ­სე­ბულ­პრო­დუქტს

­„ცუდი­არ­იქ­ნე­ბო­და“­ტი­პის­პრო­დუქ­ტის­შექ­მ­ნა:­შე­იძ­ლე­ბა,­პრო­დუქ­ტი­ყვე­ლას­მო­ე­წო­ნა,­მაგ-რამ­მო­წო­ნე­ბა­და­აუცი­ლებ­ლო­ბა­სხვა­დას­ხ­ვა­რა­მე­ა.­ამი­ტომ­არა­სა­სურ­ვე­ლი­შე­დე­გის­თა­ვი-დან­ასა­ცი­ლებ­ლად­პრობ­ლე­მე­ბი­სა­და­სარ­გებ­ლის­სა­თა­ნა­დო­რან­ჟი­რე­ბა­და­ყვე­ლა­ზე­მწვა-ვე­სა­ჭი­რო­ე­ბის­ირ­გ­ვ­ლივ­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­შექ­მ­ნა­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა­

­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­არა­საკ­მა­რი­სი­რა­ო­დე­ნო­ბა:­შე­საძ­ლო­ა,­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­რამ­დე­ნი­მე­მომ-ხ­მა­რე­ბელს­სჭირ­დე­ბო­დეს,­მაგ­რამ­თუ­საკ­მა­რი­სი­ზო­მის­ბა­ზა­რი­არ­არ­სე­ბობს,­თქვენ­სტარ-ტაპს­წარ­მა­ტე­ბულ­კომ­პა­ნი­ად­ვერ­აქ­ცევთ.­

3. მინილექცია: მომ ხ მა რე ბელ თა სეგ მენ ტე ბი

3.1. თქვე ნი ბიზ ნე სი მომ ხ მა რებ ლის თ ვის არ სე ბობს

ზოგ­ჯერ­ გვა­ვიწყ­დე­ბა,­ რომ­ არა­თუ­ მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ არ­სე­ბობს­ თქვე­ნი­ ბიზ­ნე­სის­თ­ვის,­ არა­მედ­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სი­არ­სე­ბობს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის.­მო­ცე­მუ­ლი­მიდ­გო­მით­აზ­როვ­ნე­ბა­გან­სა­კუთ­რე-ბით­ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი­პრო­დუქ­ტის­შემ­ქ­მ­ნე­ლებს­უჭირთ.­

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­ვი­ცო­დეთ,­ვინ­არი­ან­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი,­რა­ტომ­შე­ი­ძე­ნენ­ისი­ნი­თქვენს­პრო­დუქტს­და­რო­გორ­უნ­და­ავა­გოთ­ურ­თი­ერ­თო­ბა­მათ­თან­(როგორ­ვე­სა­უბ­როთ,­რა­უნ­და­იყოს­ძი­რი­თა­დი­გზავ­ნი­ლი).­

Page 34: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

36 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

ამი­სათ­ვის­სა­ჭი­რო­ა,­იცო­დეთ­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სეგ­მენ­ტი,­და­ად­გი­ნოთ­მი­სი­არ­ქე­ტი­პი­ანუ­პერ­სო­ნა,­კერ­ძოდ:­ზუს­ტად­ვინ­არის­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­რა­ასა­კის­და­ოჯა­ხუ­რი­მდგო­მა­რე-ო­ბის;­რა­შე­მო­სა­ვა­ლი­აქვს,­რო­გო­რია­მი­სი­ბი­უ­ჯე­ტი;­რა­პრო­ფე­სი­ი­სა­თუ­ინ­ტე­რე­სის­მქო­ნე;­სად­ცხოვ­რობს,­ვინ­ახ­დენს­გავ­ლე­ნას­მას­ზე,­ვი­სი­სჯე­რა;­რა­პრობ­ლე­მი­სა­თუ­სა­ჭი­რო­ე­ბის­წი­ნა­შე­დგას­და­რას­აკე­თებს­მის­მო­საგ­ვა­რებ­ლად?­

შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა,­თქვენ­ბიზ­ნესს­რამ­დე­ნი­მე­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ჰყავ­დეს.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­აუცი­ლე­ბე-ლი­ა,­თი­თო­ე­უ­ლი­სეგ­მენ­ტის­თ­ვის­და­ად­გი­ნოთ,­რა­ში­მდგო­მა­რე­ობს­თქვე­ნი­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე-ბუ­ლე­ბის­ შე­თა­ვა­ზე­ბა.­ სეგ­მენ­ტე­ბის­ ცოდ­ნა­ არა­ მხო­ლოდ­პრო­დუქ­ტის­ სრულ­ყო­ფა­ში­და­გეხ­მა-რე­ბათ,­არა­მედ­შე­საძ­ლებ­ლო­ბას­მოგ­ცემთ,­აირ­ჩი­ოთ­სწო­რი­მარ­კე­ტინ­გის,­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ი­სა­თუ­ფას­და­დე­ბის­სტრა­ტე­გია­ყო­ვე­ლი­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­სეგ­მენ­ტი­სათ­ვის.­

თა­ვი­დან­თქვენ­მო­გი­წევთ­გარ­კ­ვე­უ­ლი­ჰი­პო­თე­ზის­შექ­მ­ნა­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­არ­ქე­ტი­პის­შე-სა­ხებ,­რო­მე­ლიც­ბიზ­ნეს­მო­დელ­ზე­მუ­შა­ო­ბის­პრო­ცეს­ში­აუცი­ლებ­ლად­შე­იც­ვ­ლე­ბა­და­და­ზუს­ტ­დე-ბა.­მთა­ვა­რი­ა,­და­იწყოთ­პირ­ვე­ლა­დი­დაშ­ვე­ბით,­ხო­ლო­შემ­დეგ­თქვე­ნი­ჰი­პო­თე­ზა­გა­მოს­ცა­დოთ.­

3.2. მომ ხ მა რებ ლის დღე

მას­შემ­დეგ,­რაც­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­პერ­სო­ნას­ან­არ­ქე­ტიპს­და­ად­გენთ,­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გა-არ­კ­ვი­ოთ:­

რა­მოქ­მე­დე­ბე­ბის­შეს­რუ­ლე­ბა­უწევს­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­პრობ­ლე­მის­მო­საგ­ვა­რებ­ლად? საქ­მე­გვაქვს­პრობ­ლე­მას­თან­თუ­სა­ჭი­რო­ე­ბას­თან?

სა­სურ­ვე­ლი­ა,­გა­ი­გოთ,­რო­გო­რია­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­დღე,­რას­აკე­თებს­ის,­რა­პრო­დუქ­ტებს­იყე-ნებს­და­რა­ად­გილს­და­ი­კა­ვებს­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბა­მის­ცხოვ­რე­ბა­ში?­უნ­და­შეძ­ლოთ­და­ფა­ზე­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­დღის­დი­აგ­რა­მის­შექ­მ­ნა­და­იმის­აღ­წე­რა,­თუ­რას­აკე­თებს­იგი­დღის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­(რას­ჭამს,­რას­კითხუ­ლობს,­რით­გა­და­ად­გილ­დე­ბა­სამ­სა­ხუ­რამ­დე­და­ასე­შემ­დეგ).­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გა­ა­ა­ნა­ლი­ზოთ,­რი­სი­გა­კე­თე­ბა­უწევს­მას,­რამ­დე­ნად­მნიშ­ვ-ნე­ლო­ვა­ნია­მის­თ­ვის­ესა­თუ­ის­საქ­მე,­რამ­დე­ნად­ხში­რად­უწევს­ამ­მოქ­მე­დე­ბის­შეს­რუ­ლე­ბა­და­რა­პი­რო­ბებ­ში?­მხო­ლოდ­ასე­თი­დე­ტა­ლუ­რი­ცოდ­ნის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­შე­გიძ­ლი­ათ­და­ი­ნა­ხოთ,­რამ­დე­ნად­შე­უმ­სუ­ბუ­ქებთ­ამო­ცა­ნას­მას­და­რამ­დე­ნად­ღი­რე­ბუ­ლი­იქ­ნე­ბა­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის.­­

3.3. პრობ ლე მა და მი სი მოგ ვა რე ბა

და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­მხო­ლოდ­პრო­დუქ­ტ­სა­და­მის­თვი­სე­ბებს­არ­შე­ე­ხე­ბა,­არა­მედ­იმა­საც,­თუ­რა­სარ­გებ­ლის­მო­ტა­ნა­შე­უძ­ლია­მას­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის,­კერ­ძოდ,­რო­მელ­„თავისტკივილს“­მო­უხ­ს­ნის­იგი?­სირ­თუ­ლეა­დრო­ი­სა­და­ფი­ნან­სე­ბის­ზედ­მე­ტი­ხარ­ჯ­ვა,­უარ­ყო­ფი­თი­ემო­ცი­ე­ბი­თუ­რის­კე­ბი,­რო­მელ­საც­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ამ­ჟა­მად­გა­ნიც­დის.­შე­უძ­ლია­კი­თქვენს­პრო­დუქტს:­

Page 35: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

37ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

მომ­ხ­მა­რე­ბელს­და­უ­ზო­გოს­დრო,­ფუ­ლი­ან­ძა­ლის­ხ­მე­ვა/­შ­რო­მა?­ და­დე­ბი­თი­ემო­ცი­ის­გა­მოწ­ვე­ვა­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­ში?­მა­შა­სა­და­მე,­და­უკ­მა­ყო­ფი­ლოს­გარ­კ­ვე­უ­ლი­

სა­ჭი­რო­ე­ბა­–­მო­უგ­ვა­როს­პრობ­ლე­მა,­რო­მე­ლიც­ამ­„თავისტკივილს“,­გა­ღი­ზი­ა­ნე­ბას­თუ­იმედ-გაც­რუ­ე­ბას­იწ­ვევს?

გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სოს­ არ­სე­ბუ­ლი­ არა­ე­ფექ­ტუ­რი­ გა­დაწყ­ვე­ტე­ბი,­ მა­გა­ლი­თად,­ პრო­დუქ­ტის­ ახა­ლი­თვი­სე­ბე­ბით,­უფ­რო­სწრა­ფი­ან­უკე­თე­სი­მომ­სა­ხუ­რე­ბით?

გა­უ­მარ­ტი­ვოს­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­ძა­ლის­ხ­მე­ვა? და­ეხ­მა­როს­მას­სო­ცი­ა­ლუ­რი­სტა­ტუ­სის­ამაღ­ლე­ბა­ში? შე­უმ­ცი­როს­რის­კე­ბი?

ამი­ტომ­„გარეთ­გას­ვ­ლით“­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა,­ღრმად­ჩავ­წ­ვ­დეთ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­პრობ­ლე­მებს­და­და­ვი­ნა­ხოთ,­რამ­დე­ნად­აგ­ვა­რებს­ჩვე­ნი­გა­დაწყ­ვე­ტა­მის­სა­ჭი­რო­ე­ბას?­

აქ­ვე­ აუცი­ლე­ბე­ლია­ იმის­ დად­გე­ნა,­ თუ­ რამ­დე­ნად­ პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლია­ პრობ­ლე­მა,­ რო­მელ­საც­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­აგ­ვა­რებს.­უნ­და­მოხ­დეს­პრობ­ლე­მა­თა­რან­ჟი­რე­ბა­და­დად­გე­ნა,­თუ­რამ­დე­ნად­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ად­გი­ლი­უჭი­რავს­მას­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­პრობ­ლე­მა­თა­სი­ა­ში­(ინტენსიურობა)­და­რამ­დე­ნად­ხში­რად­უწევს­მას­ამ­პრობ­ლე­მას­თან­შე­ჯა­ხე­ბა­(სიხშირე).­თუ­პრობ­ლე­მა,­რო­მელ­საც­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­აგ­ვა­რებს,­ძა­ლი­ან­მწვა­ვე­არ­არის­და­იშ­ვი­ა­თად­წა­მო­იჭ­რე­ბა­(მაგალითად,­წე­ლი­წად­ში­ერ­თხელ),­მა­შინ­შე­საძ­ლო­ა,­არ­სე­ბუ­ლი­სი­ტუ­ა­ცი­ის­შეც­ვ­ლა­და­ახალ­პრო­დუქ­ტ­სა­თუ­მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ზე­გად­მორ­თ­ვა­არც­თუ­ისე­სა­ინ­ტე­რე­სო­იყოს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის.­

3. 4. სარ გე ბე ლი და მი სი შექ მ ნა­

პრო­დუქტს­შე­უძ­ლია­რო­გორც­სირ­თუ­ლის­აღ­მოფხ­ვ­რა,­ისე­სარ­გებ­ლის­მო­ტა­ნა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის-თ­ვის.­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­გეს­მო­დეთ,­რა­სარ­გებ­ლის­მი­ღე­ბა­არის­ყვე­ლა­ზე­სა­სურ­ვე­ლი­ან­რე­ლე-ვან­ტუ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის.­თქვე­ნი­ჰი­პო­თე­ზა­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­შიც­უნ­და­ხსნი­დეს,­თუ­რა­ახა­რებს­მომ­ხ­მა­რე­ბელს:­

დრო­ის,­ფუ­ლის­ან­ძა­ლის­ხ­მე­ვის­და­ზოგ­ვა?­ უკე­თე­სი­ხა­რის­ხი,­უფ­რო­მე­ტი­სარ­გე­ბე­ლი?­ არ­სე­ბულ­ზე­უკე­თეს­გა­დაწყ­ვე­ტას­სთა­ვა­ზობს? ამარ­ტი­ვებს­მის­ცხოვ­რე­ბას? თუ­მო­აქვს­რა­ი­მე­პო­ზი­ტი­უ­რი­შე­დე­გი­პი­რა­დად­მის­თ­ვის­ან­მი­სი­ბიზ­ნე­სის­თ­ვის?

ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­შიც­აუცი­ლე­ბე­ლია­სარ­გებ­ლის­მა­გა­ლი­თე­ბის­რან­ჟი­რე­ბა­და­იმის­დად­გე­ნა,­თუ­რო-მე­ლია­ყვე­ლა­ზე­სა­სურ­ვე­ლი­და­რე­ლე­ვან­ტუ­რი­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის?­

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 36: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

38 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

3.5. მომ ხ მა რე ბე ლი, მი სი კონ ტექ ს ტი და რო ლე ბი

რო­გორც­ზე­მოთ­უკ­ვე­ვთქვით,­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­არ­ქე­ტი­პის­ცოდ­ნა­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­მაგ-რამ­უფ­რო­სა­ინ­ტე­რე­სო­ა,­თუ­რა­კონ­ტექ­ს­ტ­ში/­რა­სი­ტუ­ა­ცი­ა­ში­უწევს­მას­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე-ბა­–­თა­ვად­არის­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­მყიდ­ვე­ლი­თუ­მხო­ლოდ­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ა?­მა­გა­ლი­თად,­სა­ბუ­ღალ­ტ­რო-­სა­აღ­რიცხ­ვო­პროგ­რა­მის­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს­სა­წარ­მოს­ბუ­ღალ­ტე-რი,­მაგ­რამ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას­მის­შე­ძე­ნა­ზე­იღებ­დეს­უფ­რო­სი­ფი­ნან­სუ­რი­ოფი­ცე­რი,­რო­მე­ლიც­ეკო­ნო­მი­კურ­მყიდ­ველს­წარ­მო­ად­გენს.­ამა­ვე­დროს­შე­იძ­ლე­ბა,­არ­სე­ბობ­დეს­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ზე­გავ­ლე­ნის­მომ­ხ­დე­ნი,­რე­კო­მენ­და­ტო­რი,­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მიმ­ღე­ბი­(შესყიდვების­დე­პარ­ტა­მენ-ტი)­და­ის­ადა­მი­ა­ნე­ბი,­რომ­ლე­ბიც­შე­საძ­ლო­ა,­ეწი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბოდ­ნენ­ამ­პრო­დუქტს,­რად­გან­მათ­სა­მუ­შა­ოს­უქ­მ­ნი­დეს­იგი­საფ­რ­თხეს.­ამი­ტომ­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­არა­მხო­ლოდ­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­უშუ­ა­ლო­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­არ­ქე­ტი­პის­ცოდ­ნა,­არა­მედ­ყვე­ლა­სხვა­მო­ნა­წი­ლის­არ­ქე­ტი­პის­ცოდ­ნაც­და­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბა.­

თუ­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სი­B2C­(business­to­customer­–­ბიზ­ნე­სი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის)­ტი­პი­საა­და­ფიქ-რობთ,­რომ­ზე­მოთ­მო­ცე­მუ­ლი­მა­გა­ლი­თი­თქვენ­არ­გე­ხე­ბათ,­დას­კ­ვ­ნის­გა­მო­ტა­ნას­ნუ­იჩ­ქა­რებთ.­გან­ვი­ხი­ლოთ­თი­ნე­ი­ჯე­რე­ბის­თ­ვის­ გან­კუთ­ვ­ნი­ლი­ კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი­თა­მა­შის­ შემ­თხ­ვე­ვა.­ ამ­ პრო-დუქ­ტის­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­თა­ვად­ახალ­გაზ­რ­და­ა,­ მაგ­რამ­ეკო­ნო­მი­კუ­რი­მყიდ­ვე­ლი­სა­ვა­რა­უ­დოდ­მი­სი­მშო­ბე­ლი­ა.­გავ­ლე­ნის­მომ­ხ­დე­ნი­და­რე­კო­მენ­და­ტო­რი­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მე-გო­ბა­რი,­ხო­ლო­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მიმ­ღე­ბი­–­ოჯა­ხის­რო­მე­ლი­მე­სხვა­წევ­რი.­იგი­ვე­შე­იძ­ლე­ბა­მოხ­დეს­მა­მა­კა­ცის­მი­ერ­მან­ქა­ნის­შე­ძე­ნის­დრო­საც.­თით­ქოს­მარ­ტი­ვია­–­ვინც­ყი­დუ­ლობს­მან­ქა-ნას,­მან­იცის,­რა­უნ­და­და­სა­ბო­ლოო­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­საც­იღებს­თა­ვად,­მაგ­რამ­სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში­შე­დეგ­ზე­ ხში­რად­ გავ­ლე­ნას­ ახ­დე­ნენ­ მი­სი­ოჯა­ხის­ წევ­რე­ბი,­ მა­გა­ლი­თად,­ შვი­ლე­ბი­ ან­ ხში­რად­–­მე­უღ­ლე.­

3.6. მომ ხ მა რებ ლის ქცე ვა ზე მოქ მე დი ფაქ ტო რე ბი

მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­ერ­თ­მა­ნე­თის­გან­სხვა­დას­ხ­ვა­ნიშ­ნით­გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბი­ან.­არ­სე­ბობს­ამ­გან­ს­ხ­ვა­ვე-ბის­გა­მომ­წ­ვე­ვი­ფაქ­ტო­რე­ბი,­ესე­ნი­ა:­კულ­ტუ­რუ­ლი,­სო­ცი­ა­ლუ­რი,­პი­როვ­ნუ­ლი­და­ფსი­ქო­ლო­გი-უ­რი­ფაქ­ტო­რე­ბი.­ მა­გა­ლი­თად,­ წარ­მო­იდ­გი­ნეთ,­ ადა­მი­ა­ნის­და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის­ ცვლი­ლე­ბა­ ავ-ტო­მო­ბი­ლის­მი­მართ­დრო­თა­გან­მავ­ლო­ბა­ში.­სტუ­დენ­ტო­ბის­პე­რი­ოდ­ში­(დაბალი­შე­მო­სავ­ლის­პი­რო­ბებ­ში)­ მას­ მოს­წონს­ ახალ­გაზ­რ­დუ­ლი,­ იაფი­ მან­ქა­ნა,­ ასა­კის­ მა­ტე­ბას­თან­ ერ­თად­ კი­ ძვი-რადღი­რე­ბუ­ლი­ავ­ტო­მო­ბი­ლი­სურს,­რო­მე­ლიც­მის­სო­ცი­ა­ლურ­მდგო­მა­რე­ო­ბას­გა­უს­ვამს­ხაზს­და­უსაფ­რ­თხო­იქ­ნე­ბა­მი­სი­ოჯა­ხის­წევ­რე­ბის­გა­და­ად­გი­ლე­ბის­თ­ვის.მყიდ­ვე­ლის­მი­ერ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბის­პრო­ცე­სის­სქე­მა

1.­­პრობ­ლე­მის­იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა/­სა­ჭი­რო­ე­ბის­შეც­ნო­ბა:­ყიდ­ვის­პრო­ცე­სი­მყიდ­ვე­ლის­მი­ერ­სა­ჭი-რო­ე­ბის­ან­პრობ­ლე­მის­გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბით­იწყე­ბა.­იგი­შე­საძ­ლო­ა,­გა­მოწ­ვე­უ­ლი­იყოს­ში­ნა­გა­ნი­ბიძ­გით,­სტი­მუ­ლით­მა­შინ,­რო­დე­საც­პი­როვ­ნე­ბის­ნორ­მა­ლუ­რი­მოთხოვ­ნი­ლე­ბე­ბი­–­შიმ­ში­ლი,­წყურ­ვი­ლი­ამ­გან­ზ­რახ­ვის­წარ­მოქ­მ­ნის­დო­ნეს­აღ­წევს.­

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 37: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

39ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2.­­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­ძი­ე­ბა:­და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ­მა­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­მა­შე­საძ­ლო­ა,­მო­ი­ძი­ოს­ან­არ­მო­ი­ძი-ოს­და­მა­ტე­ბი­თი­ინ­ფორ­მა­ცი­ა.­თუ­მი­სი­გან­ზ­რახ­ვა­ძლი­ე­რია­და­მოთხოვ­ნის­შე­სა­ბა­მი­სი­პრო-დუქ­ტიც­ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი­ა,­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ყი­დუ­ლობს­მას.­წი­ნა­აღ­მ­დეგ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­კი­იგი­იმახ­სოვ­რებს­ამ­სა­ჭი­რო­ე­ბას­და­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მო­ძი­ე­ბას­იწყებს­მას­ზე­ პი­როვ­ნუ­ლი­ (ოჯახი,­მე­გობ­რე­ბი,­თა­ნამ­შ­რომ­ლე­ბი,­მე­ზობ­ლე­ბი),­ კო­მერ­ცი­უ­ლი­ (რეკლამა,­რე­ა­ლი­ზა­ტო­რე­ბი,­დი-ლე­რე­ბი,­გა­მო­ფე­ნე­ბი),­სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი­(მასმედია,­სა­რე­ი­ტინ­გო­ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი)­ან­გა­მოც-დი­ლე­ბი­თი­(პროდუქციის­ფლო­ბა,­გა­მოც­და,­გა­მო­ყე­ნე­ბა)­წყა­რო­ე­ბი­დან;­

3.­­ალ­ტერ­ნა­ტი­ვე­ბის­შე­ფა­სე­ბა:­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მყიდ­ვე­ლის­მი­ერ­არ­ჩე­ვა­ნის­გა­კე­თე­ბი­სას­სხვა­დას-ხ­ვა­ბრენ­დის­შე­ფა­სე­ბა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლია­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­ტი­პებ­სა­და­მათ­ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რო-ბა­ზე.­ ზო­გი­მათ­გა­ნი­ამ­პრო­ცეს­ში­ლო­გი­კურ­შე­ფა­სე­ბა­სა­და­გა­მოთ­ვ­ლებს­იყე­ნებს,­ ზო­გი­კი­სა­კუ­თარ­ინ­ტუ­ი­ცი­ა­სა­და­ემო­ცი­ას­ენ­დო­ბა;

4.­­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბა/­შე­ძე­ნა:­ამ­ეტაპ­ზე­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას­იღებს­სა­სურ-ვე­ლი­ბრენ­დის­პრო­დუქ­ცი­ის­შე­ძე­ნის­შე­სა­ხებ­და­ყი­დუ­ლობს­კი­დეც­მას.­ამ­დროს­იგი­ით­ვა­ლის-წი­ნებს­სხვე­ბის­და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბას­ (ოჯახის­წევ­რის­რჩე­ვა)­და­გა­უთ­ვა­ლის­წი­ნე­ბელ­ფაქ­ტო-რებს­(შემოსავლის­შეწყ­ვე­ტა,­ფა­სე­ბის­ზრდა).­ამ­ფაქ­ტო­რებ­მა­შე­საძ­ლო­ა,­გავ­ლე­ნა­იქო­ნი­ოს­მყიდ­ვე­ლის­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ზე;­­

5.­­ყიდ­ვის­შემ­დ­გო­მი­ქცე­ვა:­სა­მუ­შაო­პრო­დუქ­ტის­ყიდ­ვით­არ­სრულ­დე­ბა.­მი­სი­შე­ძე­ნის­შემ­დეგ­დგე­ბა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­კმა­ყო­ფი­ლე­ბის­ან­უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბის­მო­მენ­ტი,­რო­მე­ლიც­ ­კლი­ენ­ტის­მო­ლო­დი-ნებ­სა­და­პრო­დუქ­ტის­მი­ერ­შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი­ფუნ­ქ­ცი­ე­ბის­აღ­ქ­მა­ზეა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი.­თუ­პრო­დუქ­ტი­მო­ლო­დი­ნებს­არ­ამარ­თ­ლებს,­მა­შინ­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­უკ­მა­ყო­ფი­ლოა­და­პი­რი­ქით.

3. 7. ორ მ ხ რი ვი ბა ზა რი

ორ­მ­ხ­რი­ვი­ბაზ­რის­კარ­გი­მა­გა­ლი­თია­Google.­

პარტნიორები აქტივობები დამატებითიღირებულება

მომხმარებლებთანურთიერთობა

მომხმარებლისსეგმენტი

რესურსები

დისტრიბუციის არხები

ხარჯები შემოსავლის მოდელი

- მონაცემთა ცენტრი- მასშტაბი/სიჩქარე

უფასო ძიებაავტომატიზირებული

პირდაპირი გაყიდვა

ყველა, ვინციყენებსსაძიებოფუნქციას

რეკლამისდამკვეთი

Google Adwords- თვითმომსახურება- პირდაპირი მიყიდვა

- პროგრამულიუზრუნველყოფა- დეველოპერები- მომხმარებელთა ბაზა

პროგრამირება მონაცემთა ცენტრისშენახვა უფასო

გადახდა თითოდაწკაპუნებაზე/აუქციონი

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 38: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

40 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

Google-ის­მთა­ვა­რი­პრო­დუქ­ტია­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მა,­რა­შიც­ის­მარ­თ­ლაც­უძ­ლი­ე­რე­სია­(ძირითადი­აქ­ტი­ვო­ბა).­ პა­რა­დოქ­სი­ა,­ მაგ­რამ­ მი­სი­ მთა­ვა­რი­ პრო­დუქ­ტი­ არის­ უფა­სო.­ მაშ,­ რო­გორ­ იღებს­შე­მო­სა­ვალს­ეს­კომ­პა­ნი­ა?­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მით­Google­იზი­დავს­უამ­რავ­მომ­ხ­მა­რე­ბელს,­ხო­ლო­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დებს­ქმნის­რეკ­ლა­მის­გან­თავ­სე­ბით.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­საქ­მე­გვაქვს­კომ­პა­ნი­ის­მე­ო­რე­ბა­ზარ­თან­–­რეკ­ლა­მის­დამ­კ­ვე­თებ­თან,­რომ­ლე­ბიც­ფულს­იხ­დი­ან­იმა­ში,­რომ­Google-მა­თა­ვის­მომ­ხ­მა­რებ­ლებს­რეკ­ლა­მის­დამ­კ­ვე­თის­პრო­დუქ­ტი­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბა­გა­აც­ნოს.­

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა,­რომ­Google-ის­ბიზ­ნე­სი­ვერ­იარ­სე­ბებს­ორი­დან­ერ­თ­-ერ­თი­ბაზ­რის­პი­რო­ბებ­ში.­თუ­არ­იარ­სე­ბე­ბენ­რეკ­ლა­მის­დამ­კ­ვე­თე­ბი,­კომ­პა­ნი­ას­არ­ექ­ნე­ბა­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დი­და­ვერც­ოპე­რი­რე­ბას­შეძ­ლებს,­ხო­ლო­თუ­არ­ეყო­ლე­ბა­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი,­არც­რეკ­ლა­მის­გავ­რ­ცე­ლე­ბას­ექ­ნე­ბა­აზ­რი.­

სხვა­სა­ინ­ტე­რე­სო­მა­გა­ლი­თე­ბი­ა:­

Visa­(ბანკები­და­სა­ცა­ლო­ვაჭ­რო­ბის­ობი­ექ­ტე­ბი)­ eBay­(მყიდველები­და­გამ­ყიდ­ვე­ლე­ბი) LinkedIn­(სამუშაოს­მა­ძი­ებ­ლე­ბი­და­დამ­საქ­მებ­ლე­ბი) The­New­York­Times­(მყიდველები­და­რეკ­ლა­მის­დამ­კ­ვე­თე­ბი)

არ­სე­ბობს­უფ­რო­რთუ­ლი­–­მრა­ვალ­მ­ხ­რი­ვი­ბაზ­რის­შემ­თხ­ვე­ვე­ბიც.­ნე­ბის­მი­ე­რი­ასე­თი­ბიზ­ნე­სის-თ­ვის­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ტი­ლოს­შექ­მ­ნა.­ასეთ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­ბიზ­ნეს­-­მო­დე­ლის­ტი-ლოს­შექ­მ­ნი­სას,­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­სხვა­დას­ხ­ვა­სეგ­მენ­ტის­აღ­სა­ნიშ­ნა­ვად­პრაქ­ტი­კა­ში­სხვა­დას­ხ­ვა­ფე­რის­ფურ­ც­ლე­ბი­გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა.

3.8. ბაზ რის ტი პე ბი

სტარ­ტა­პე­ბის­თ­ვის­ბაზ­რის­4­ტი­პი­არ­სე­ბობს:

არ­სე­ბუ­ლი­ბა­ზა­რი–­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი:­ცნო­ბი­ლია–­სა­ჭი­რო­ე­ბა:­შეგ­ვიძ­ლი­ა,­და­ვად­გი­ნოთ­–­კონ­კუ­რენ­ტი:­ბევ­რი­–­რის­კი:­ბრენ­დის,­გა­ყიდ­ვის­ან­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის–­მა­გა­ლი­თი:­Google­(ამიტომ­რთუ­ლია­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მე­ბის­ბა­ზარ­ზე­შეს­ვ­ლა)

რე­სეგ­მენ­ტი­რე­ბუ­ლი­ბა­ზა­რი–­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი:­სა­ვა­რა­უ­დოდ,­ცნო­ბი­ლია–­სა­ჭი­რო­ე­ბა:­და­ბა­ლი­ფა­სი­ან­სხვა­ნი­შუ­რი­სა­ჭი­რო­ე­ბა–­კონ­კუ­რენ­ტი:­ბევ­რი­–­თუ­ცდე­ბით,­მაგ­რამ­ცო­ტა­–­თუ­მარ­თა­ლი­ხართ–­რის­კი:­ბაზ­რი­სა­და­პრო­დუქ­ტის­არას­წო­რი­დე­ფი­ნი­ცია–­მა­გა­ლი­თი:­იაფი­ავი­ა­ხა­ზე­ბი­(SouthWest,­RyanAir)

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 39: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

41ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ახა­ლი­ბა­ზა­რი–­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი:­უც­ნო­ბია–­სა­ჭი­რო­ე­ბა:­ტრან­ს­ფორ­მა­ცი­უ­ლი­გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა–­კონ­კუ­რენ­ტი:­არ­არ­სე­ბობს–­რის­კი:­დი­დი­ინ­ვეს­ტი­ცია­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გა­ნათ­ლე­ბა­ში­–­მა­გა­ლი­თი:­Groupon­

კლო­ნი­რე­ბუ­ლი­ბა­ზა­რი­(უცხოეთიდან­რა­ი­მე­პრო­დუქ­ტის­გად­მო­ღე­ბა)–­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი:­სა­ვა­რა­უ­დოდ,­ცნო­ბი­ლია–­სა­ჭი­რო­ე­ბა:­პრო­დუქ­ტის­ად­გი­ლობ­რი­ვი­ვერ­სია–­კონ­კუ­რენ­ტი:­არ­არ­სე­ბობს­–­რის­კი:­ად­გი­ლობ­რი­ვი­სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბის­არას­წო­რად­გათ­ვ­ლა­–­მა­გა­ლი­თი:­Baidu­(Google-ის­ჩი­ნუ­რი­ვერ­სი­ა)

მა­გა­ლი­თის­თ­ვის:­მო­გე­ბის­მი­საღ­წე­ვად­ყვე­ლა­ზე­მცი­რე­დრო­სჭირ­დე­ბა­არ­სე­ბულ­ბა­ზარს,­შემ-დეგ­–­სხვა­ბაზ­რის­კლო­ნი­რე­ბას,­რე­სეგ­მენ­ტი­რე­ბულ­და­ბო­ლოს­–­ახალ­ბა­ზარს.­

თუ­გა­ვა­ა­ნა­ლი­ზებთ­ე.წ.­ „უფსკრულის­ზო­მას“,­გა­სა­გე­ბი­ა,­რომ­ად­რე­უ­ლი­ეტა­პის­ნი­შუ­რი­მომ­ხ-მა­რებ­ლე­ბი­დან­(early­adopter)­ძი­რი­თად­ბა­ზარ­ზე­(mainstream)­გა­დას­ვ­ლა­უფ­რო­მარ­ტი­ვია­არ-სე­ბულ­ბა­ზარ­ზე,­უფ­რო­რთუ­ლი­–­რე­სეგ­მენ­ტი­რე­ბულ­ბა­ზარ­ზე­და­საკ­მა­ოდ­რთუ­ლი­–­ახალ­ბა-ზარ­ზე,­სა­დაც­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­შე­საქ­მ­ნე­ლი­ა.­ეს­რე­ა­ლო­ბა­გავ­ლე­ნას­ახ­დენს­გა­ყიდ­ვე­ბის­მრუდ­ზე.­არ­სე­ბულ­ბა­ზარ­ზე­მრუ­დი­წრფი­ვი­ა,­რად­გან­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ბიზ­ნესს­პირ­ვე­ლი­ვე­დღეს­უჩ­ნ­დე­ბა.­

ბაზრის ტიპიარსებული

ბაზარი

უფსკრული

არაა

ენთუზიასტები ხედვიანები პრაგმატები კონსერვატულები გამონაკლისები

ძირითადიბაზარი

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 40: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

42 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

რე­სეგ­მენ­ტი­რე­ბულ­ბა­ზარ­ზე­კომ­პა­ნი­ას­გა­ყიდ­ვე­ბი­ეზ­რ­დე­ბა,­მაგ­რამ­შემ­დეგ­–­უფ­ს­კ­რუ­ლის­გა-მო­–­გა­ყიდ­ვე­ბი­ფერ­ხ­დე­ბა­მა­ნამ,­სა­ნამ­ძი­რი­თა­დი­ბა­ზა­რი­არ­„გაუგებს­გე­მოს“,­რის­შემ­დე­გაც­გა­ყიდ­ვე­ბი­ექ­ს­პო­ნენ­ცი­ა­ლუ­რად­იზ­რ­დე­ბა.­თუ­პრო­დუქ­ტი­წა­რუ­მა­ტე­ბე­ლი­ა,­ის­ბაზ­რის­მცი­რე­სეგ-მენტს­და­ი­კა­ვებს,­ან­სა­ერ­თოდ­გაქ­რე­ბა­მცი­რე­ხან­ში.­

­ ბაზრის ტიპირესეგმენტირებული

ბაზარი

უფსკრული

ენთუზიასტები ხედვიანები პრაგმატები კონსერვატულები გამონაკლისები

ძირითადიბაზარი

ბაზრის ტიპი

ახალიბაზარი

უფსკრული

ენთუზიასტები ხედვიანები პრაგმატები კონსერვატულები გამონაკლისები

ძირითადიბაზარი

ახალ­ ბა­ზარ­ზე­ოპე­რი­რე­ბა­რთუ­ლი­ა,­რად­გან­ ძნე­ლია­ ით­ქ­ვას,­რო­გორ­ მოხ­დე­ბა­ პრო­დუქ­ტის­ადაპ­ტი­რე­ბა­ მა­სე­ბის­ მი­ერ.­ გა­ყიდ­ვის­ მრუ­დი­ ძალ­ზე­ შთამ­ბეჭ­და­ვია­თა­ვი­დან,­ მაგ­რამ­ ის­ შე­იძ-ლე­ბა,­დი­დი­ხნის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­არ­გა­ი­ზარ­დოს.­ამი­ტომ­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­იმის­დად­გე­ნა,­თუ­რო­მელ­ბა­ზარ­ზე­გი­წევთ­ოპე­რი­რე­ბა,­რა­თა­კომ­პა­ნი­ას­და­მის­ინ­ვეს­ტო­რებს­სწო­რი­მო­ლო­დი­ნი­ჩა­მო­უ­ყა­ლი­ბოთ.

ამი­ტომ­სტარ­ტა­პის­მარ­ცხის­მი­ზე­ზი­ხში­რად­ბაზ­რის­ტი­პის­უგუ­ლე­ბელ­ყო­ფა­ა,­რაც­რე­სეგ­მენ­ტი-რე­ბულ­ან­ახალ­ბა­ზარ­ზე­ოპე­რი­რე­ბი­სას­კა­პი­ტა­ლის­უკ­მა­რი­სო­ბას­იწ­ვევს.­

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 41: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

43ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

4. მინილექცია: დის ტ რი ბუ ცი ის არ ხე ბი

4.1. არ ხის ტი პე ბი

ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ტი­ლოს­ორი­კომ­პო­ნენ­ტი­უკ­ვე­ავ­ხ­სე­ნით,­ახ­ლა­კი­უნ­და­გა­ვა­ა­ნა­ლი­ზოთ­არ­ხე­ბი.­

არ­ხე­ბის­გა­სა­გე­ბად­გა­ვიხ­სე­ნოთ,­რო­გორ­და­იწყო­წარ­მო­ე­ბის­ის­ტო­რი­ა:­

მეორე

ინდუსტ

რიული

რევო

ლუცია

პრო

დუქტ

არხიციფრული/ვირტუალური ფიზიკური

ციფრ

ული/

ვირტ

უალ

ური

ფიზი

კური

სწრაფიტესტირებაადაპტირებაოპტიმიზაცია

დაზღვევააქციები და ბონდები

საწარმოოსოფტი

ელექტრონიკა

ფილმები(ნეტფლიქსი)

წიგნები(ამაზონი)

ფეხსაცმელი(ზაპოსი)

საკვებიკომუნალურიმოგზაურობა

ავტომობილიმომსახურება

პირ­ველ­რიგ­ში,­კორ­პო­რა­ცი­ებ­მა­და­იწყეს­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტე­ბის­წარ­მო­ე­ბა,­მა­გა­ლი­თად:­ავ-ტო­მო­ბი­ლე­ბი,­მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი,­საკ­ვე­ბი,­კო­მუ­ნა­ლუ­რი­სერ­ვი­სე­ბი,­რო­მელ­თა­მი­წო­დე­ბა­და­გა-ყიდ­ვა­პირ­და­პი­რი­გზით­–­ფი­ზი­კუ­რი­არ­ხე­ბით­ხდე­ბო­და.

მოგ­ვი­ა­ნე­ბით,­მე-20­სა­უ­კუ­ნის­შუა­ხა­ნებ­ში,­გაჩ­ნ­და­ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტე­ბი,­რო­გო­რი­ცა­ა:­ფი-ნან­სუ­რი­მომ­სა­ხუ­რე­ბა,­დაზღ­ვე­ვა,­პროგ­რა­მუ­ლი­უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა,­რომ­ლის­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­აც­ასე-ვე­ფი­ზი­კუ­რი­არ­ხე­ბით­ხდე­ბო­და.­

უკ­ვე­90-იანი­წლე­ბის­შუა­პე­რი­ოდ­ში­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­გახ­და­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტე­ბის­ვირ­ტუ­ა­ლუ-რი­ არ­ხე­ბით­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ა,­ მა­გა­ლი­თე­ბი­ა:­Amazon,­ Zappos,­Netflix,­ კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი­ტექ­ნი­კის­ონ­ლა­ინ­გა­ყიდ­ვა­და­ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი­კო­მერ­ცი­ის­სხვა­მა­გა­ლი­თე­ბი.

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 42: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

44 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

მე-20­სა­უ­კუ­ნის­ბო­ლოს­კი­გაჩ­ნ­და­ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტე­ბი,­რომ­ლე­ბიც­არ­არ­სე­ბო­ბენ­ფი­ზი-კურ­სამ­ყა­რო­ში­და­რო­მელ­თა­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­აც­ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი­არ­ხე­ბით­ხდე­ბა.­მა­თი­მა­გა­ლი­თე-ბი­ა:­Facebook,­Tweeter,­Google.­

ამ­ლექ­ცი­ის­მი­ზა­ნია­და­ვად­გი­ნოთ,­თუ­რო­მე­ლი­არ­ხე­ბია­ოპ­ტი­მა­ლუ­რი­თქვე­ნი­ბიზ­ნეს­-­მო­დე­ლი-სათ­ვის­და­რო­გორ­მო­ვახ­დი­ნოთ­მა­თი­არ­ჩე­ვა?

4.2. არ ხე ბი თქვე ნი პრო დუქ ტის თ ვის

პირ­ველ­რიგ­ში­გა­ა­კე­თეთ­არ­ჩე­ვა­ნი:

პრო­დუქ­ტი–­ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი­–­ფი­ზი­კუ­რი

არ­ხი–­პირ­და­პი­რი­(ვებ­გვერ­დი­ან­პირ­და­პი­რი­გა­ყიდ­ვა­–­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში)­–­­არა­პირ­და­პი­რი­ –­ მა­გა­ლი­თად,­ სხვა­ ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი­ პლატ­ფორ­მის­ გა­მო­ყე­ნე­ბა­ თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­გა­სა­ყი­დად.

გან­ვი­ხი­ლოთ­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­არ­ხე­ბი­ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტის­თ­ვის:

ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი­კო­მერ­ცი­ის­სპე­ცი­ა­ლი­ზე­ბუ­ლი­სა­კუ­თა­რი­ვებ-გვერ­დი

მო­ბი­ლუ­რი­აპ­ლი­კა­ცია­(ანდროიდი­თუ­iOS),­რო­მე­ლიც­მა­თი­გად­მო­წე­რის­ფუნ­ქ­ცი­ის­გა­მო­ყე-ნე­ბას­მო­ითხოვს

ორ­სა­ფე­ხუ­რი­ა­ნი­ დის­ტ­რი­ბუ­ცია­ (Amazon,­ ად­გი­ლობ­რი­ვი­ ონ­ლა­ინ­მა­ღა­ზი­ე­ბი,­ myauto.ge,­deals.ge)

აგ­რე­გა­ტო­რი­(მაგალითად,­პლატ­ფორ­მა,­რო­მე­ლიც­სხვა­დას­ხ­ვა­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­სა­დაზღ­ვე-ვო­პრო­დუქ­ტებს­სთა­ვა­ზობს­ (lendingtree.com)­ან­კო­მუ­ნა­ლურ­გა­და­სა­ხა­დებს­mypay.ge­ ,­ ან­ფეხ­საც­მე­ლებს,­მა­გა­ლი­თად,­zappos)

სო­ცი­ა­ლუ­რი­კო­მერ­ცია­(Facebook,­Tweeter,­Zynga)

ფლეშ­გა­ყიდ­ვე­ბი­(Groupon,­Living­Social).

იმის­გა­მო,­რომ­სტარ­ტაპს­მცი­რე­რე­სურ­სე­ბი­აქვს,­და­საწყი­სის­თ­ვის­უმ­ჯო­ბე­სი­ა,­აირ­ჩი­ოთ­ერ­თი­ან­ორი­არ­ხი.­თქვენ­უნ­და­მო­ი­ფიქ­როთ,­რა­იქ­ნე­ბა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის­ყვე­ლა­ზე­მე­ტად­მი­სა­ღე-ბი­და­თქვენ­თ­ვის­ეკო­ნო­მი­კუ­რად­რე­ა­ლის­ტუ­რი­არ­ხი?­

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 43: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

45ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

ასე­ვე­გან­ვი­ხი­ლოთ­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­არ­ხე­ბი­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტის­თ­ვის:

თქვენ­შე­იძ­ლე­ბა­იყოთ­კომ­პო­ნენ­ტის­და­მამ­ზა­დე­ბე­ლი­სხვა­მწარ­მო­ებ­ლის­თ­ვის­(მაგალითად,­ჩიპს­აწო­დებთ­კომ­პი­უ­ტე­რის­მწარ­მო­ე­ბელს,­რო­მე­ლიც­თა­ვი­სი­ბრენ­დით­ჰყი­დის­პრო­დუქტს)

სის­ტე­მის­ინ­ტეგ­რა­ტო­რი­–­მა­გა­ლი­თად,­კომ­პა­ნი­ა,­რო­მე­ლიც­იძენს­Cisco-ს­სვი­ჩებს­და­რო­უ-ტე­რებს­და­მრა­ვალ­სხვა­კომ­პო­ნენტს­სხვა­მიმ­წო­დებ­ლე­ბის­გან,­რა­თა­შექ­მ­ნას­სა­ტე­ლე­ფო­ნო­ქსე­ლი

და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­დი­ლე­რი­–­ყი­დუ­ლობს­რამ­დე­ნი­მე­კომ­პო­ნენტს­და­ერ­თ­მან­თ­თან­კომ-ბი­ნა­ცი­ით­იღებს­დას­რუ­ლე­ბულ­პრო­დუქტს­(მაგალითად,­კომ­პი­უ­ტე­რის­ჰარ­დის,­პროგ­რა­მე­ბის­და­და­მა­ტე­ბი­თი­უტი­ლი­ტე­ბის­კომ­ბი­ნა­ცი­ით­მი­ღე­ბუ­ლი­პრო­დუქ­ტი­სა­ბო­ლოო­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის)

პირ­და­პი­რი­გა­ყიდ­ვის­გუნ­დი­(direct­salesforce)­–­ადა­მი­ა­ნე­ბის­ჯგუ­ფი,­რო­მე­ლიც­ფი­ზი­კუ­რად­ახორ­ცი­ე­ლებს­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­პირ­და­პირ­შე­თა­ვა­ზე­ბას­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის

ვებ­/ონ­ლა­ინ­გა­ყიდ­ვა­–­შე­იძ­ლე­ბა­ეფექ­ტუ­რი­იყოს­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტე­ბის­თ­ვი­საც

დის­ტ­რი­ბუ­ტო­რე­ბი­წარ­მო­ად­გე­ნენ­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან­არხს,­რად­გან­შე­უძ­ლი­ათ­ბი­თუ­მად­გა­ყიდ-ვა,­აქვთ­სა­საწყო­ბო­ინ­ფ­რას­ტ­რუქ­ტუ­რა,­აღ­რიცხ­ვის­სის­ტე­მე­ბი­და­ასე­ვე,­თა­ვის­მხრივ,­პრო-დუქტს­აწო­დე­ბენ­დი­ლე­რებს,­რომ­ლე­ბიც­შე­იძ­ლე­ბა­სა­ბო­ლოო­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­ესა­უბ­რე­ბოდ-ნენ­ან­სა­ცა­ლო­ობი­ექ­ტებს­–­მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­თან­პირ­და­პირ­კონ­ტაქ­ტ­ზე­გა­სულთ.­

4.3. პრო დუქ ტის კომ პ ლექ სუ რო ბა და არ ხის არ ჩე ვა

რო­გორც­უკ­ვე­ვი­ცით,­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­მრა­ვა­ლი­არ­ხი­არ­სე­ბობს,­მაგ­რამ­სა­ინ­ტე­რე­სოა­იმის­გარ-ჩე­ვა,­თუ­რო­მე­ლი­არ­ხი­აჯო­ბებს­მე­ტად­ან­ნაკ­ლებ­კომ­პ­ლექ­სუ­რი­პრო­დუქ­ტი­სათ­ვის.­

დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­ კომ­პ­ლექ­სუ­რო­ბა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლია­რო­გორც­თა­ვად­ პრო­დუქ­ტის­ ან­ გა­დაწყ­ვე-ტის,­ასე­ვე­მარ­კე­ტინ­გის­კომ­პ­ლექ­სუ­რო­ბას­თან.­მა­გა­ლი­თად,­სამ­ხედ­რო­ტექ­ნო­ლო­გი­ის­ან­რთუ-ლი­ტე­ლე­კომ­მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბის­გა­ყიდ­ვა­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­სის­ტე­მის­ინ­ტეგ­რა­ტო­რის­მეშ­ვე­ო­ბით.­სა­პი­რის­პი­რო­მა­გა­ლი­თია­პრინ­ტე­რის­ტო­ნე­რის­გა­ყიდ­ვა,­რო­ცა­მყიდ­ველ­მა­მარ­ტი­ვად­იცის,­რა­სჭირ­დე­ბა,­რომ­ლის­გა­ყიდ­ვის­არ­ხი­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს­ვებ­გვერ­დი­ან­ტე­ლე-­გა­ყიდ­ვე­ბი.­

რაც­უფ­რო­კომ­პ­ლექ­სუ­რია­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ა,­მით­მეტ­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას­ჰმა­ტებს­გა­ყიდ­ვის­არ­ხი­თქვენს­პრო­დუქტს,­შე­სა­ბა­მი­სად,­ეს­არ­ხი­უფ­რო­ძვი­რი­ა.­ამა­ვე­დროს,­რაც­მა­ღა­ლია­პრო­დუქ­ტის­მო-ცუ­ლო­ბა,­მით­უფ­რო­მარ­ტი­ვი­და­ნაკ­ლებ­კომ­პ­ლექ­სუ­რი­არ­ხე­ბით­შე­იძ­ლე­ბა­მი­სი­დის­ტ­რი­ბუ­ცია­შე­და­რე­ბით­ნაკ­ლე­ბი­და­ნა­ხარ­ჯით.­

თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­თ­ვის­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­არ­ხის­არ­ჩე­ვი­სას­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გა­ი­აზ­როთ,­რო­მე­ლია­ყვე­ლა­ზე­ოპ­ტი­მა­ლუ­რი­და­ეკო­ნო­მი­კუ­რად­სარ­გებ­ლი­ა­ნი­არ­ხი.

Page 44: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

46 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

4.4. არ ხის ეკო ნო მი კუ რი ანა ლი ზი

1.­მა­გა­ლი­თის­თ­ვის­გან­ვი­ხი­ლოთ­პრო­დუქ­ტი,­რომ­ლის­ფა­სია­100­ლა­რი.­

არხის ეკონომიქსიპირდაპირი გაყიდვები

თქვენი შემოსავალი

საბოლოო ფასი

თვითღირებულება განვითარებაგაყიდვაადმინისტრაციული

მოგება33

2037

-10%

90

100

53

და­ვუშ­ვათ,­რომ­პრო­დუქ­ტის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­(ნედლეულისა­და­წარ­მო­ე­ბის­ხარ­ჯე­ბი­ფი­ზი­კუ­რი­პრო-დუქ­ტის­თ­ვის,­ან­IT­სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბის­ხარ­ჯი­ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტის­თ­ვის)­შე­ად­გენს­33­ლარს.

ხარ­ჯე­ბის­შემ­დე­გი­წყე­ბა­არის­კვლე­ვი­სა­და­გან­ვი­თა­რე­ბის,­პირ­და­პი­რი­გა­ყიდ­ვი­სა­და­ზედ­ნა­დე-ბი­/ად­მი­ნის­ტ­რა­ცი­უ­ლი­ხარ­ჯე­ბი­(ქირა,­კვე­ბა­და­სხვ.)­–­ჯამ­ში­20­ლა­რი.

მაშ,­53­ლა­რი­გვჭირ­დე­ბა­მხო­ლოდ­იმის­თ­ვის,­რომ­ჩვე­ნი­სა­წარ­მო­ფუნ­ქ­ცი­ო­ნი­რებ­დეს.­

გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ,­რომ­შე­საძ­ლო­ა,­100­ლა­რი­ა­ნი­პრო­დუქ­ტის­გან­ვა­დე­ბით­გა­ცე­მას­10%-იანი­ფას­დაკ-ლე­ბა­დას­ჭირ­დეს.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­თქვე­ნი­შე­მო­სა­ვა­ლი­იქ­ნე­ბა­არა­100­ლა­რი,­არა­მედ­90­ლა­რი.

მა­შა­სა­და­მე,­სხვა­ო­ბა­თქვენს­შე­მო­სა­ვალ­სა­და­ხარ­ჯებს­შო­რის­–­37­ლა­რი­–­არის­თქვე­ნი­მო­გე­ბა.

Page 45: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

47ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

2.­გან­ვი­ხი­ლოთ­დი­ლე­რის­ეკო­ნო­მი­კუ­რი­თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა­

დილერის ეკონომიქსიარაპირდაპირი გაყიდვები

თქვენი შემოსავალი

საბოლოო ფასი

თვითღირებულება განვითარებაგაყიდვაადმინისტრაციული

მოგება

33

15

22 -10%

70

100

48

დილერი

20

90

ჩვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­33­ლა­რი­ა,­მაგ­რამ­და­მა­ტე­ბი­თი­ხარ­ჯე­ბი­უფ­რო­მცი­რეა­(15-ის­ნაც­ვ­ლად­20­ლა­რი),­ამი­ტომ­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ჯამ­ში­48­ლარს­შე­ად­გენს.­თუ­გა­ვით­ვა-ლის­წი­ნებთ­10%-იან­ფას­დაკ­ლე­ბას­და­90­ლარს­შე­მო­სავ­ლის­სა­ხით,­გა­მო­დის,­რომ­სხვა­ო­ბა­იყო­ფა­ორ­ნა­წი­ლად:­ჩვე­ნი­მო­გე­ბა­და­დი­ლე­რის­შე­მო­სა­ვა­ლი.­

ამ­მა­გა­ლით­ში,­თუ­დი­ლე­რი­ჩვენ­გან­ყი­დუ­ლობს­70­ლა­რად,­მი­სი­მო­გე­ბა­20­ლარს­შე­ად­გენს.­ჩვე­ნი­მო­გე­ბა­კი­იქ­ნე­ბა­22­ლა­რი,­ნაც­ვ­ლად­37-ისა.­

მარ­თა­ლი­ა,­მო­გე­ბა­მცი­რე­ა,­მაგ­რამ­არა­პირ­და­პი­რი­გა­ყიდ­ვის­დროს­თქვე­ნი­პირ­და­პი­რი­გა­ყიდ-ვის­ხარ­ჯე­ბი­სა­ერ­თო­ხარ­ჯებს­აკ­ლ­დე­ბა,­რაც­პრო­დუქ­ტის­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას­შე­გიმ­ცი­რებთ.­

Page 46: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

48 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

3.­ახ­ლა­კი­გან­ვი­ხი­ლოთ­შემ­თხ­ვე­ვა,­რო­ცა­თქვენ­ხართ­მწარ­მო­ებ­ლის­მიმ­წო­დე­ბე­ლი­და­თქვე­ნი­შე­მო­სა­ვა­ლი­სხვა­მწარ­მო­ებ­ლის­ხარ­ჯის­ერ­თ­-ერ­თი­კომ­პო­ნენ­ტი­ა.­

ლეპტოპი3000

ხარჯები გაყიდვები მოგება დისტრიბუცია დილერი -%

საწარმოოხარჯები

გაყიდვები, კვლევადა ზოგადიადმინისტრაციულიდანახარჯები

მოგება დისტრიბუტორისხარჯი

­მა­გა­ლი­თად,­ლეპ­ტო­პის­ფა­სი­არის­3,000­ლა­რი.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­შე­იძ­ლე­ბა­ად­გი­ლი­გვქონ­დეს­შემ­დეგ­ელე­მენ­ტებ­თან:

სა­წარ­მოო­ხარ­ჯე­ბი გა­ყიდ­ვე­ბი,­კვლე­ვა­და­ზო­გა­დი­ად­მი­ნის­ტ­რა­ცი­უ­ლი­და­ნა­ხარ­ჯე­ბი მო­გე­ბა დის­ტ­რი­ბუ­ტო­რის­ხარ­ჯი გა­დამ­ყიდ­ვე­ლი/­სა­ცა­ლო­მო­ვაჭ­რე ფას­დაკ­ლე­ბა­

თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­ფა­სი­მწარ­მო­ებ­ლის­ხარ­ჯებ­ში­შე­დის.­თქვენს­ფას­ში­კი­იგი­ვე­ელე­მენ­ტე­ბი­ა,­რაც­თქვე­ნი­მყიდ­ვე­ლის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­იყო.­

Page 47: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

49ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

ვიდეო გაკვეთილი: დამატებითი ღირებულება

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: მინიმალური მუშა პროდუქტი

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: დამატებითი ღირებულების 3 შეცდომა

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებელთა სეგმენტები

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებლის დღის დიაგრამა

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: საჭიროებები და სარგებელი

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებლის კონტექსტი

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: მრავალი სეგმენტის მქონე ბიზნეს მოდელები

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: დისტრიბუციის არხების ევოლუცია

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

ვიდეო გაკვეთილი: დისტრიბუციის არხის არჩევა

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

crystalcrowd.ge/more/video-academy

ვიდეო გაკვეთილი: ნაწილი II საშინაო დავალება

სესია 2: თემა - პროდუქტისა და ბაზრის თავსებადობა

Page 48: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

50 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილი

სე სია 3

ურთიერთობა მომხმარებელთან

1. მი ნი ლექ ცია: ურთიერთობა მომხმარებელთან

1.1.­რას ვგუ ლის ხ მობთ?

მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბა­სამ­ელე­მენტს­მო­ი­ცავს:

მო­ზიდ­ვა,­ანუ­რო­გორ­მოგ­ვ­ყავს­ახა­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­და­რო­გორ­ვარ­წ­მუ­ნებთ­მას,­შე­ი­ძი-ნოს­ჩვე­ნი­პრო­დუქ­ტი.­

შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა­–­რო­გორ­ვი­ნარ­ჩუ­ნებთ­მას­ჩვენ­თან?

გაზ­რ­და­–­რო­გორ­ვზრდით­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მი­ერ­ჩვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­მოხ­მა-რე­ბას?­

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა,­რომ­ფი­ზი­კუ­რი­და­ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტე­ბის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო-ზიდ­ვის,­შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­სა­და­გაზ­რ­დის­მე­თო­დებს­შო­რის­გარ­კ­ვე­უ­ლი­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბა­არ­სე­ბობს.­

მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბის­დი­ნა­მი­კას­ე.წ.­„ძაბრის“­დი­აგ­რა­მა­ასა­ხავს:­

ცნ

ობა

დო

ბა

ინ

ტერ

ესი

გან

ზრ

ახვა

შეძ

ენა

რეკო

მენ

დაც

იები

ჯვარედ

ინ

იგ

აყიდ

ვაშ

ემდ

ეგი

გაყი

დვა

მეტ

ის

გაყი

დვა

რეკო

მენ

დაც

იები

ჯვარედ

ინ

იგ

აყიდ

ვაშ

ემდ

ეგი

გაყი

დვა

მეტ

ის

გაყი

დვა

მომხმარებლის შენარჩუნება

მომხმარებლის მოზიდვა მომხმარებლის გაზრდა

მომხმარებლის შენარჩუნება

მომხმარებლის მოზიდვა მომხმარებლის გაზრდა

ვირუსული ციკლი

ვირუსული

ციკლი

ვირუსული

ციკლი

მო

ზი

დვა

გამ

ოყე

ნებ

ძაბრი “მოზიდვა - შენარჩუნება - გაზრდა"

ფიზიკური

ვებ - ონლაინ

Page 49: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

51ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

მომ­ხ­მა­რებ­ლის­არ­ქე­ტი­პი­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­ჩვე­ნი­ურ­თი­ერ­თო­ბის­სტრა­ტე­გი­ას­გან­საზღ­ვ­რავს.­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­ვი­ცო­დეთ,­რო­მე­ლი­ტი­პის­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვა­უნ­და­შევ­ძ­ლოთ­კომ­პა­ნი-ის­გან­ვი­თა­რე­ბის­პირ­ველ­ეტაპ­ზე.­ამი­ტომ­უნ­და­და­ვად­გი­ნოთ,­რო­გორ­მი­ვაწ­ვ­დი­ნოთ­მას­ჩვე­ნი­ხმა,­რო­გორ­იღებს­ის­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას,­რო­გო­რია­მი­სი­კონ­ტექ­ს­ტი,­რო­ლი,­რას­აქვს­მის­თ­ვის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა­და­სხვ.­

1.2. შე ძე ნი ლი მოთხოვ ნა

რო­გორ­ხდე­ბა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვა?­სხვა­სიტყ­ვე­ბით­რომ­ვთქვათ,­რო­გორ­უნ­და­და­ვა­ინ-ტე­რე­სოთ­და­მივ­მარ­თოთ­ახა­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­„ძაბრში“,­რო­მე­ლიც­გა­ნა­სა­ხი­ე­რებს­მომ­ხ­მა­რე-ბელ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბის­მო­დელს?­პირ­ველ­რიგ­ში,­არ­სე­ბობს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­ფა­სი­ა-ნი­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი,­მა­გა­ლი­თად:

PR­სა­ა­გენ­ტო,­რო­მე­ლიც­ჩვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­შე­სა­ხებ­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­გავ­რ­ცე­ლე­ბა­ზე­იზ­რუ­ნებს­–­იქ­ნე­ბა­ეს­ჟურ­ნალ­-­გა­ზე­თე­ბის­თუ­ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი­მე­დი­ის­სა­შუ­ა­ლე­ბით

სა­რეკ­ლა­მო­სა­ა­გენ­ტო­–­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­ვი­ცო­დეთ,­ჩვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­არ­ქე­ტი­პი,­რა­თა­ავირ­ჩი­ოთ­რეკ­ლა­მის­ეფექ­ტუ­რი­სა­შუ­ა­ლე­ბა,­მა­გა­ლი­თად,­ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი­ბა­ნე­რი­ ან­Google-ის­რეკ­ლა­მა­ იმ­ ვებ­ გვერ­დ­ზე,­რო­მელ­საც­ მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ხში­რად­სტუმ-რობს,­ან­და­რეკ­ლა­მა­ბეჭ­დურ­გა­მო­ცე­მა­ში,­რა­დი­ო­სა­და­ტე­ლე­ვი­ზი­ა­ში

სა­ვაჭ­რო­გა­მო­ფე­ნე­ბი­–­ბევ­რი­კომ­პა­ნია­ირ­ჩევს­გა­მო­ფე­ნა­ზე­დას­წ­რე­ბას,­სა­დაც­­პო­ტენ­ცი­ურ­პარ­ტ­ნი­ორს­ან­მიმ­წო­დე­ბელს­ხვდე­ბა,­ამი­ტომ­შე­საძ­ლო­ა,­გო­ნივ­რუ­ლიც­იყოს­სა­დე­მონ­ს­ტ­რა-ციო­კუთხის­და­ქი­რა­ვე­ბა­თე­მა­ტურ­სა­ვაჭ­რო­გა­მო­ფე­ნა­ზე

ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი­ან­ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი­ფოს­ტა­–­შე­გიძ­ლი­ათ­ასე­ვე,­პირ­და­პირ­მის­წე­როთ­თქვენს­პო­ტენ­ცი­ურ­ მომ­ხ­მა­რე­ბელს,­ თუმ­ცა­ შე­სა­ფა­სე­ბე­ლი­ა,­ რამ­დე­ნად­ ეფექ­ტუ­რია­ ეს­ სა­შუ­ა­ლე­ბა­იმის­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით,­რომ­ზო­გი­ერ­თი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­უკ­ვე­გა­დატ­ვირ­თუ­ლია­მსგავ­სი­შე-თა­ვა­ზე­ბე­ბით­

SEM­–­Search­Engine­Marketing­–­მარ­კე­ტინ­გი­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მის­მეშ­ვე­ო­ბით.­

1.3. დამ სა ხუ რე ბუ ლი მოთხოვ ნა

არ­სე­ბობს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­უფა­სო­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი,­რო­გო­რი­ცა­ა:

პუბ­ლი­კა­ცი­ე­ბი­ჟურ­ნალ­-­გა­ზე­თებ­ში,­რო­მე­ლიც­აღ­წერს­პრო­დუქტს­და­მი­სი­ინო­ვა­ცი­უ­რო­ბის­შე­სა­ხებ­სა­უბ­რობს

დამ­ფუძ­ნებ­ლის­გა­მოს­ვ­ლე­ბი­კონ­ფე­რენ­ცი­ებ­ზე­და­სხვა­ღო­ნის­ძი­ე­ბებ­ზე­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 50: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

52 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ბლო­გე­ბი­და­ვლო­გე­ბი­

სო­ცი­ა­ლუ­რი­მე­დია­(Facebook,­Tweeter)­–­უფა­სო­და­მძლავ­რი­მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი,­რო­მე­ლიც­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­დი­ა­ლო­გის­დამ­ყა­რე­ბის­შე­საძ­ლებ­ლო­ბას­გაძ­ლევთ.

1.4. მომ ხ მა რებ ლის მო ზიდ ვა ფი ზი კუ რი პრო დუქ ტი სათ ვის

მოკ­ლედ­აღ­ვ­წე­როთ,­რო­გორ­ხდე­ბა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვა­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტი­სათ­ვის.­მა-გა­ლი­თის­თ­ვის­ ავი­ღოთ­ ახა­ლი­ ავი­ა-­რე­ი­სი­ თბი­ლი­სი-­ბა­თუ­მის­ მი­მარ­თუ­ლე­ბით.­ პირ­ველ­რიგ-ში,­აუცი­ლე­ბე­ლია­მოთხოვ­ნის­შექ­მ­ნა.­კერ­ძოდ,­შეგ­ვიძ­ლი­ა,­მივ­მარ­თოთ­რეკ­ლა­მას,­გა­მო­ვაქ-ვეყ­ნოთ­სტა­ტი­ე­ბი­ახა­ლი­რე­ი­სის­შე­სა­ხებ­ან­და­სი­ახ­ლე­სა­ტე­ლე­ვი­ზიო­გა­და­ცე­მა­ში­გა­ვა­შუ­ქოთ.­მოთხოვ­ნის­გე­ნე­რი­რე­ბის­ასე­თი­ძა­ლის­ხ­მე­ვით­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბის­ინ­ფორ­მი­რე­ბას­შევ­ძ­ლებთ­ამ­გ­ვა­რი­რე­ი­სის­სა­ერ­თოდ­არ­სე­ბო­ბა­ზე.­თუმ­ცა­საკ­მა­ოდ­რთუ­ლი­იქ­ნე­ბა­იმის­დად-გე­ნა,­თუ­ამ­ძა­ლის­ხ­მე­ვის­შე­დე­გად,­კერ­ძოდ,­რამ­დენ­მა­ადა­მი­ან­მა­შე­იტყო­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­შე­სა­ხებ.­...და­მა­ინც,­პირ­ვე­ლი­ნა­ბი­ჯი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ინ­ფორ­მი­რე­ბა­ა.­

მე­ო­რე­ნა­ბი­ჯი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­და­ინ­ტე­რე­სე­ბას­ით­ვა­ლის­წი­ნებს.­მი­სი­გა­ზომ­ვა­ვებ­გვერ­დის­ნახ-ვე­ბის,­ გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი­ ზა­რე­ბის­თუ­და­ჯავ­შ­ნის­ სხვა­ პლატ­ფორ­მებ­ზე­ მი­მარ­თ­ვი­ა­ნო­ბის­ მი-ხედ­ვით­არის­ შე­საძ­ლე­ბე­ლი.­ სო­ცი­ა­ლურ­ქსელ­ში­ კი­და­ინ­ტე­რე­სე­ბის­ ხა­რის­ხი­ მო­წო­ნე­ბი­სა­და­გა­ზი­ა­რე­ბე­ბის,­ასე­ვე,­ვებ­-ა­ნა­ლი­ტი­კის­მეშ­ვე­ო­ბით­იზო­მე­ბა.

მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­„ძაბრში“­შემ­დე­გი­ეტა­პი­შე­ძე­ნის­გან­ზ­რახ­ვა­ა.­ის­გვიჩ­ვე­ნებს,­და­ინ­ტე-რე­სე­ბუ­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­დან­რამ­დე­ნი­და­ფიქ­რ­და­პრო­დუქ­ტის­შე­ძე­ნა­ზე.­მი­სი­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი­მა­ღა­ზი­ა­ში­შე­მო­სუ­ლი­მყიდ­ვე­ლე­ბის­ნა­კა­დი­ა.­სა­ავ­ტო­მო­ბი­ლო­სა­ლო­ნის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­მომ­ხ­მა-რებ­ლის­მი­ერ­მან­ქა­ნის­შე­ძე­ნის­გან­ზ­რახ­ვა­ზე­სა­ტე­ლე­ფო­ნო­ზა­რე­ბის,­სა­ლონ­ში­შე­მო­სუ­ლი­ადა-მი­ა­ნე­ბი­სა­და­ტეს­ტ­-­დ­რა­ი­ვე­ბის­რა­ო­დე­ნო­ბა­მი­უ­თი­თებს.­

მე­ოთხე­ნა­ბი­ჯია­პრო­დუქ­ტის­შე­ძე­ნა.­მხო­ლოდ­მე­სა­მე­და­მე­ოთხე­ეტაპ­ზე­შეძ­ლებთ,­ზუს­ტად­და-ი­ნა­ხოთ,­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­რა­ნა­წი­ლი­აპი­რებ­და­და­რა­ნა­წილ­მა­შე­ი­ძი­ნა­პრო­დუქ­ტი.­სა­ინ­ტე­რე-სო­ა,­გა­არ­კ­ვი­ოთ,­რამ­გა­ნა­პი­რო­ბა­რო­გორც­შე­ძე­ნა,­ასე­ვე­ბო­ლო­მო­მენ­ტ­ში­პრო­დუქ­ტ­ზე­უარის­თქმა.

მოგ­ვი­ა­ნე­ბით­ ისეთ­ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან­ ცნე­ბას­ შე­ვე­ხე­ბით,­ რო­გო­რი­ცაა­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ მო­ზიდ­ვის­ხარ­ჯი­(Customer­Acquisition­Cost­–­CAC).­იგი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვა­ში­გა­წე­ულ­ყვე­ლა­ხარ­ჯ­სა­და­ძა­ლის­ხ­მე­ვას­აერ­თი­ა­ნებს.­თუმ­ცა­შე­ძე­ნის­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის­შემ­დეგ­იკ­ვე­თე­ბა­ძალ­ზე­სა­ინ­ტე-რე­სო­მოვ­ლე­ნა,­რო­მელ­საც­ვი­რუ­სუ­ლი­ციკ­ლი­ეწო­დე­ბა.­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­რო­მე­ლიც­პრო­დუქტს­შე­ი­ძენს,­თა­ვად­ხდე­ბა­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­წყა­რო­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბის­თ­ვის.­რო­გორც­წე­სი,­ადა­მი­ა­ნე­ბი­თა­ვი­ანთ­ნაც­ნო­ბებ­სა­და­მე­გობ­რებს­უზი­ა­რე­ბენ­პრო­დუქ­ტის­გა­მო­ყე­ნე­ბის­რო­გორც­და­დე­ბით,­ისე­უარ­ყო­ფით­გა­მოც­დი­ლე­ბას.­ამ­მოვ­ლე­ნას­ვი­რუ­სის­მსგავ­სი­ეფექ­ტი­აქვს­და­შე­იძ-ლე­ბა,­სა­ინ­ტე­რე­სოდ­გა­მო­ი­ყე­ნოთ­ამა­თუ­იმ­ბიზ­ნეს­ში.­მა­გა­ლი­თად,­კომ­პა­ნი­ას­შე­უძ­ლია­მომ­ხ-

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 51: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

53ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

მა­რებ­ლებს­შო­რის­გა­მოც­დი­ლე­ბის­გა­ზი­ა­რე­ბას­სო­ცი­ა­ლურ­ქსელ­ში­შე­უწყოს­ხე­ლი,­ან­და­და­მა-ტე­ბი­თი­ მო­ნე­ტა­რუ­ლი­სტი­მუ­ლი­ (ბონუსები,­ლო­ი­ა­ლო­ბის­ პროგ­რა­მის­ ქუ­ლე­ბი)­ შექ­მ­ნას,­რა­თა­არ­სე­ბულ­მა­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­მა­ახა­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­მო­ი­ზი­დოს.­ამ­დროს­იგი­გამ­ყიდ­ვე­ლის­ან­რე­კო­მენ­და­ტო­რის­როლ­ში­გა­მო­დის.­ეს­ძალ­ზე­სა­ინ­ტე­რე­სო­მოვ­ლე­ნა­ა,­თუმ­ცა­მი­სი­გა­მო­ყე­ნე­ბა­შეზღუ­დუ­ლია­ისე­თი­პრო­დუქ­ტის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­რომ­ლის­გა­ზი­ა­რე­ბის­სურ­ვი­ლი­ნაკ­ლე­ბად­შე­იძ-ლე­ბა­არ­სე­ბობ­დეს.­

1.5. „შენარჩუნება“ ფი ზი კუ რი პრო დუქ ტი სათ ვის

რო­ცა­ კომ­პა­ნია­ მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბის­გან­ გან­მე­ო­რე­ბით­ შეკ­ვე­თებს­ იღებს,­ ხში­რად­ ავიწყ­დე­ბა,­თუ­რა­ძა­ლის­ხ­მე­ვის­ხარ­ჯ­ზე­მოხ­და­მა­თი­მო­ზიდ­ვა.­რა­თქმა­უნ­და,­კრი­ტი­კუ­ლად­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­ისე­თი­ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბის­ჩა­ტა­რე­ბა,­რო­მე­ლიც­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­შე­გი­ნარ­ჩუ­ნებთ­და­სა­შუ­ა­ლე­ბას­არ­მის­ცემს­მას,­და­ი­ვიწყოს­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი.­­

მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბის­ სა­ინ­ტე­რე­სო­ მე­თო­დია­ ლო­ი­ა­ლო­ბის­ პროგ­რა­მე­ბი,­ რო­მელ­საც­­სა­აფ­თი­ა­ქო­ქსე­ლე­ბი­და­ბან­კე­ბი­იყე­ნე­ბენ­აქ­ტი­უ­რად.­ასე­თი­პროგ­რა­მე­ბი­სა­შუ­ა­ლე­ბას­აძ­ლევს­მომ­ხ­მა­რებ­ლებს,­და­აგ­რო­ვონ­ლო­ი­ა­ლო­ბის­ქუ­ლე­ბი,­მი­ი­ღონ­ბო­ნუ­სე­ბი,­რაც,­სა­ბო­ლოო­ჯამ­ში,­კონ­კუ­რენტ­კომ­პა­ნი­ას­თან­გა­დას­ვ­ლის­მო­ტი­ვა­ცი­ას­უმ­ცი­რებს­მათ.­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­პრო­დუქ­ტის­გა­ნახ­ლე­ბის­გზი­თაც,­მა­გა­ლი­თად,­პროგ­რა­მუ­ლი­უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის­გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბუ­ლი­ვერ­სი­ის­შე­თა­ვა­ზე­ბით.­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­ასე­ვე­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რე­გუ­ლა­რუ­ლი­ინ­ფორ­მი­რე­ბა­ თქვე­ნი­ პრო­დუქ­ტის­ ახა­ლი­თვი­სე­ბე­ბი­სა­ და­ უპი­რა­ტე­სო­ბის­ თა­ო­ბა­ზე,­ რაც­ მას­დრო­თა­გან­მავ­ლო­ბა­ში­ერ­თ­გულ­მომ­ხ­მა­რებ­ლად­აქ­ცევს.­

თუ­ბიზ­ნე­სის­საწყის­ეტაპ­ზე­თქვე­ნი­ძა­ლის­ხ­მე­ვა­მთლი­ა­ნად­ახა­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­კენ­არის­მი­მარ­თუ­ლი,­საკ­მა­ოდ­მა­ლე­თქვე­ნი­პრი­ო­რი­ტე­ტი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა­გახ­დე­ბა.

1.6. „გაზრდა“ ფი ზი კუ რი პრო დუქ ტი სათ ვის

„ძაბრის“­ მე­სა­მე­ ნა­წი­ლი­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ გაზ­რ­დის­ ან­ გან­ვი­თა­რე­ბის­ პრო­ცესს­ გა­ნა­სა­ხი­ე­რებს.­მას­შემ­დეგ,­რაც­თქვენ­წარ­მა­ტე­ბით­მო­ი­ზი­დეთ­და­შე­ი­ნარ­ჩუ­ნეთ­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოთ,­რომ­ხში­რად­ბევ­რად­უფ­რო­ად­ვი­ლი­ა,­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­არა­ახალ,­არა­მედ­უკ­ვე­არ­სე­ბულ­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­შეს­თა­ვა­ზოთ.­

რო­გორ­უნ­და­გა­ზარ­დოთ­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი?­ამი­სათ­ვის­რამ­დე­ნი­მე­მე­თო­დი­არ­სე­ბობს.­მა­გა­ლი­თად,­ერ­თი­ა­ნი­პრო­დუქ­ტის­დაშ­ლა­უფ­რო­მცი­რე­ნა­წი­ლე­ბად­და­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­პრო­დუქ­ტე­ბის­ცალ­-­ცალ­კე­მი­ყიდ­ვა,­რაც,­სა­ბო­ლოო­ჯამ­ში,­ერ­თი­მომ­ხ­მა­რებ­ლი­დან­მი­ღე­ბულ­შე­მო­სა­ვალს­(yield­per­custom-er)­გაზ­რ­დის.­სტარ­ტა­პე­ბი­ხში­რად­ყვე­ლა­სა­სარ­გებ­ლო­თვი­სე­ბას­ერთ­პრო­დუქ­ტ­ში­დე­ბენ,­თუმ­ცა­ეს­ აუცი­ლე­ბე­ლი­ არა­ა.­ შე­საძ­ლო­ა,­და­იწყოთ­ პრო­დუქ­ტის­ მი­ნი­მა­ლუ­რი­ ვერ­სი­ით­ ან­ გა­მო­ი­ყე­ნოთ­„ფრიმიუმ“­მო­დე­ლი­(მომსახურების­უფა­სოდ­გა­მო­ყე­ნე­ბა,­რო­ცა­მო­ნე­ტი­ზა­ცი­ა,­ანუ­შე­მო­სავ­ლის­გე-

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 52: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

54 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ნე­რი­რე­ბა,­სხვა­წყა­რო­დან­ხდე­ბა,­რო­გო­რი­ცა­ა,­მა­გა­ლი­თად,­რეკ­ლა­მა­ან­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­გა­ყიდ­ვა).­ახა­ლი­თვი­სე­ბე­ბის­შე­სა­ძე­ნად­კი­და­მა­ტე­ბი­თი­ფა­სი­მო­ითხო­ვოთ,­აი,­მა­გა­ლი­თად,­ავ­ტო­მო­ბი­ლის­შე­ძე­ნი­სას­სა­ბა­ზი­სო­კომ­პ­ლექ­ტა­ცია­ბევ­რად­უფ­რო­იაფი­ა,­ვიდ­რე­და­მა­ტე­ბი­თი­სპე­ცი­ფი­კა­ცი­ე­ბი.­

ხში­რად­გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა­„მეტის­გა­ყიდ­ვის“­(up-sell)­მე­თო­დიც.­მა­გა­ლი­თად,­ონ­ლი­ან­მა­ღა­ზი­ებს­შე-იძ­ლე­ბა­ჰქონ­დეთ­პრო­დუქ­ტის­სა­მი­სა­ხე­ო­ბის­შე­ფუთ­ვა:­კარ­გი,­უკე­თე­სი­და­ძა­ლი­ან­კარ­გი.­მომ-ხ­მა­რე­ბე­ლი,­რო­მე­ლიც­სა­ბა­ზი­სო­პა­კეტს­შე­ი­ძენს,­ფიქ­რობს:­„იქნებ­მე­უკე­თესს­ან­ძა­ლი­ან­კარგს­ვიმ­სა­ხუ­რებ“?­და,­სა­ბო­ლო­ოდ,­ყი­დუ­ლობს­უფ­რო­კომ­პ­ლექ­სურ,­მა­შა­სა­და­მე,­ძვირ­პრო­დუქტს,­რის­შე­დე­გა­დაც­კომ­პა­ნი­ის­შე­მო­სა­ვა­ლი­იმა­ტებს­ერთ­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­ზე.­

„სხვა­პრო­დუქ­ტის­მი­ყიდ­ვა“­(Cross-sell)­არის­და­მა­ტე­ბი­თი­პრო­დუქ­ტის­შე­თა­ვა­ზე­ბის­ტექ­ნი­კა.­მა-გა­ლი­თად,­ ამ­თუ­ იმ­ პრო­დუქ­ტის­ შე­ძე­ნის­ შემ­თხ­ვე­ვა­ში­ მა­ღა­ზია­ მომ­ხ­მა­რე­ბელს­20%-იან­ფას-დაკ­ლე­ბას­სთა­ვა­ზობს­სხვა,­და­კავ­ში­რე­ბულ­პრო­დუქ­ტ­ზე,­მა­გა­ლი­თად:­მო­ბი­ლუ­რი­ტე­ლე­ფო­ნის­შე­ძე­ნი­სას,­მის­აქ­სე­სუ­ა­რებ­ზე­10%-იანი­ფას­დაკ­ლე­ბა­მოქ­მე­დებს.­

რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი­–­ეს­მე­თო­დი­ზე­მოთ­ნახ­სე­ნებ­ვი­რუ­სულ­ციკლს­უკავ­შირ­დე­ბა,­რო­ცა­კმა­ყო­ფი-ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­თა­ვად­გეხ­მა­რე­ბათ­ახა­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვა­ში.­ამ­დროს­შე­თა­ვა­ზე­ბა­ასე­თია­–­ახა­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მოყ­ვა­ნის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­არ­სე­ბუ­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­მნიშ­ვ­ნე­ლო-ვან­ფას­დაკ­ლე­ბას­ (%­ ან­ კონ­კ­რე­ტუ­ლი­თან­ხა)­ მი­ი­ღებს­ შემ­დე­გი­ შეს­ყიდ­ვის­ გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის­დროს.­

შე­იძ­ლე­ბა­არ­სე­ბობ­დეს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რიცხ­ვის­გაზ­რ­დის­სხვა­სტრა­ტე­გი­ე­ბიც,­ამი­ტომ­თქვენ­ზეა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი,­რო­გორ­გან­საზღ­ვ­როთ­„ძაბრის“­შე­მად­გე­ნე­ლი­ნა­წი­ლე­ბი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო-ზიდ­ვის,­შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­სა­და­გაზ­რ­დი­სათ­ვის.­

1.7.­მომ ხ მა რე ბელ თან ურ თი ერ თო ბა ვებ და მო ბი ლუ რი პრო დუქ ტი სათ ვის

ვებ­ან­მო­ბი­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტი­სათ­ვის­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბის­„ძაბრი“­უფ­რო­მარ­ტი­ვად­გა­მო­ი­ყუ­რე­ბა.­აქაც­გვაქვს­შე­ძე­ნი­ლი­ან­დამ­სა­ხუ­რე­ბუ­ლი­მე­დი­ამ­ხარ­და­ჭე­რა,­რომ­ლის­წყა­ლო-ბი­თაც­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვა­ხდე­ბა.­მაგ­რამ­ერ­თია­მო­ზი­დუ­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­(ვებ­გვერ­დის­ვი­ზი­ტი­ან­მო­ბი­ლუ­რი­აპ­ლი­კა­ცი­ის­ჩა­მოტ­ვირ­თ­ვა)­და­მე­ო­რე­–­პრო­დუქ­ტის­გა­მო­ყე­ნე­ბა,­იგი­ვე­უტი­ლი­ზა­ცი­ა.­ყვე­ლა­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­რო­მელ­საც­ონ­ლა­ინ­პრო­დუქ­ტი­სათ­ვის­მო­ვი­ზი­დავთ,­მის­მომ­ხ­მა­რებ­ლად­და­შე­მო­სავ­ლის­წყა­როდ­ავ­ტო­მა­ტუ­რად­არ­იქ­ცე­ვა.­

ამ­კონ­ტექ­ს­ტ­ში­სა­ინ­ტე­რე­სოა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­ხარ­ჯის­(Customer­Acquisition­Cost­-CAC)­ცნე­ბის­უფ­რო­დე­ტა­ლუ­რი­გა­აზ­რე­ბა.­გან­ვი­ხი­ლოთ­მა­გა­ლი­თი:­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 53: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

55ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ვებ - ონლაინ არხი

ვირუსული

ციკლი

მომხმარებლის მოზიდვა

0.5010,000

500 5,000

50

1001 მომხმარებლის

მოზიდვისხარჯი

თუ­Google-ის­რეკ­ლა­მა­ში­იხ­დით­$­0.50-ს­და­აპი­რებთ­10,000­კლი­კის­(„დაწკაპუნების“)­ყიდ­ვას,­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­კამ­პა­ნია­და­გიჯ­დე­ბათ­$­5,000.­მაგ­რამ­ეს­მხო­ლოდ­იმ­ვი­ზი­ტორ­თა­რა­ო­დე­ნო­ბა­ა,­ვინც­თქვენს­ვებ­გვერდს­ეწ­ვე­ვა.­იმი­სათ­ვის,­რომ­მათ­ნა­წილ­მა­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­გა­მო­ყე­ნე­ბა­და­იწყოს,­შე­გიძ­ლი­ათ,­უფა­სო­საც­დე­ლი­პე­რი­ო­დი­ან­სა­ბა­ზი­სო­პრო­დუქ­ტის­freemium­პრინ­ცი­პით­გა­მო­ყე­ნე­ბა­შეს­თა­ვა­ზოთ.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­შე­საძ­ლო­ა,­თქვე­ნი­ვებ­გვერ­დის­ვი­ზი­ტორ­თა­5%-მა­და­იწყოს­პრო­დუქ­ტის­გა­მო­ყე­ნე­ბა,­თუმ­ცა,­სა­ბო­ლო­ოდ,­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბის­მხო­ლოდ­10%-მა­გა-და­ი­ხა­დოს­(ანუ­გა­მო­ყე­ნე­ბა­გა­ნაგ­რ­ძოს­3-თვიანი­უფა­სო­საც­დე­ლი­პე­რი­ო­დის­გას­ვ­ლის­შემ­დე-გაც,­ან­შე­ი­ძი­ნოს­ფა­სი­ა­ნი­პა­კე­ტი).­მა­შა­სა­და­მე,­დაგ­რ­ჩე­ბათ­50­აქ­ტი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­რო­მე-ლიც­ფულს­იხ­დის­თქვენს­პრო­დუქ­ტ­ში.­ეს­ნიშ­ნავს­იმას,­რომ­10,000­ადა­მი­ა­ნი­დან,­რო­მელ­თა­მო­ზიდ­ვა­ში­თქვენ­$5,000­და­ხარ­ჯეთ,­სა­ბო­ლო­ოდ,­პრო­დუტს­იყე­ნებს­და­მას­ში­ფულს­იხ­დის­50­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­ე.ი.­თი­თო­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვა­რე­ა­ლუ­რად­$100­გიჯ­დე­ბათ.­სწო­რედ­$100-ია­ჩვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­ხარ­ჯი­(CAC).­

იგი­ვე­ პრინ­ცი­პი­ შე­იძ­ლე­ბა,­ფი­ზი­კუ­რი­ პრო­დუქ­ტის­თ­ვი­საც­ გა­მო­ი­ყე­ნოთ.­ სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ მომ­ხ­მა-რებ­ლის­ მო­ზიდ­ვის­ ხარ­ჯი­ მო­ზიდ­ვის­ ყვე­ლა­მე­თო­დი­სათ­ვის­ გა­მო­იყ­ვა­ნოთ,­რაც­ კრი­ტი­კუ­ლად­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­მო­ნა­ცე­მი­იქ­ნე­ბა.­

1.8. „შენარჩუნება“ ვებ და მო ბი ლუ რი პრო დუქ ტი სათ ვის

მომ­ხ­მა­რებ­ლის­შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა­იგი­ვე­მე­თო­დე­ბით­ხდე­ბა­ვებ­და­მო­ბი­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტე­ბი­სათ­ვის.­კერ­ძოდ,­ შე­საძ­ლოა­ ლო­ი­ა­ლო­ბის­ პროგ­რა­მის­ შე­თა­ვა­ზე­ბა,­ კონ­კურ­სე­ბი­სა­ და­ შე­ჯიბ­რე­ბე­ბის­მოწყო­ბა,­ბლო­გე­ბი­სა­და­სო­ცი­ა­ლუ­რი­მე­დი­ის­გა­მო­ყე­ნე­ბა.

ვებ­და­ მო­ბი­ლუ­რი­ პრო­დუქ­ტი­სათ­ვის­ გან­სა­კუთ­რე­ბით­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ ცნე­ბაა­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გა­დი­ნე­ბა­(churn­ან­customer­attrition),­რო­მე­ლიც­დრო­ის­გარ­კ­ვე­ულ­პე­რი­ოდ­ში­(როგორც­წე­სი,­თვის­გან­მავ­ლო­ბა­ში)­და­კარ­გუ­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­პრო­ცენ­ტულ­მაჩ­ვე­ნე­ბელს­აღ­ნიშ­ნავს.­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 54: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

56 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ვებ - ონლაინ არხი

მომხმარებლის შენარჩუნება

მომხმარებლის მოზიდვა

ვირუსული

ციკლი

მო

ზი

დვა

გამ

ოყე

ნებ

ლოიალობის პროგრამებიშეჯიბრებები / აქციებიბლოგები / ელ. ფოსტასოციალური მედია

გადინება5% 20 თვე1% 100 თვე

მა­გა­ლი­თად,­თუ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გა­დი­ნე­ბა­ყო­ველ­თ­ვი­უ­რად­5%-ს­შე­ად­გენს,­ეს­ნიშ­ნავს,­რომ­3­წე-ლი­წად­ში­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­16%­დაგ­რ­ჩე­ბათ,­ხო­ლო­თუ­და­ნა­კარგს­1%-მდე­შე­ამ­ცი­რებთ,­მა­შინ­36­თვე­ში­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­70%-ს­შე­ი­ნარ­ჩუ­ნებთ.­ამ­მა­გა­ლი­თა­დან­ჩანს,­რომ­5%-იანი­და­ნა­კარ­გის­შემ-თხ­ვე­ვა­ში­კომ­პა­ნი­ას­თან­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ურ­თი­ერ­თო­ბის­სა­შუ­ა­ლო­ხან­გ­რ­ძ­ლი­ვო­ბა­20­თვეს­შე­ად­გენს,­ხო­ლო­1%-იანი­გა­დი­ნე­ბის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­–­100­თვეს.­გა­დი­ნე­ბის­შემ­ცი­რე­ბით­თი­თო­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გან­მი­ღე­ბუ­ლი­ფი­ნან­სუ­რი­სარ­გე­ბე­ლი­შე­გიძ­ლი­ათ­5-ჯერ­გა­ზარ­დოთ.­ფი­ნან­სის­ტე­ბი,­რა­საკ­ვირ­ვე­ლი­ა,­ამ­შე­მო­სავ­ლე­ბის­დის­კონ­ტი­რე­ბას­(„გაუფასურებას“,­ფუ­ლის­დრო­ში­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­პრინ­ციპ­ზე­დაყ­რ­დ-ნო­ბით)­მო­ახ­დე­ნენ­და­100­თვი­ა­ნი­შე­მო­სავ­ლე­ბის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­20­თვის­შე­მო­სავ­ლის­პრო­პორ­ცი­უ­ლი­არ­იქ­ნე­ბა­–­თუმ­ცა­მოხ­მა­რებ­ლის­გა­დი­ნე­ბის­მი­ნი­მუ­მამ­დე­დაყ­ვა­ნის­უპი­რა­ტე­სო­ბა­მა­ინც­აშ­კა­რა­ა.­

მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ზრდაც­აქ­ფი­ზი­კუ­რი­პრო­დუქ­ტის­ანა­ლო­გი­უ­რად­ხდე­ბა.­იგი­ვე­მე­თო­დე­ბი­მუ­შა­ობს,­რო­გო­რი­ცა­ა:­მე­ტის,­სხვა­პრო­დუქ­ტის­ან­შემ­დე­გი­ერ­თე­უ­ლის­გა­ყიდ­ვა­(up-sell,­cross-sell,­next-sell)­და­რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის­სტი­მუ­ლი­რე­ბა.­აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია­ისე­თი­ცნე­ბა,­რო­გო­რი­ცაა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა-სი­ცოცხ­ლო­ციკ­ლის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­(Lifetime­Value­ან­LTV),­ანუ­რამ­დენს­და­ხარ­ჯავს­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­თქვენს­პრო­დუქ­ტ­ში­კომ­პა­ნი­ას­თან­მი­სი­ურ­თი­ერ­თო­ბის­მთლი­ან­პე­რი­ოდ­ში.­თქვე­ნი­ამო­ცა­ნა­ა,­ეს­მო­ნა­ცე­მი,­რაც­შე­იძ­ლე­ბა,­მა­ღა­ლი­იყოს,­რა­საც­მი­აღ­წევთ­რო­გორც­თი­თო­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გან­შე-მო­სავ­ლის­გაზ­რ­დით,­ისე­–­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გა­დი­ნე­ბის­შემ­ცი­რე­ბით­და­ურ­თი­ერ­თო­ბის­პე­რი­ო­დის­გა­ხან­გ­რ­ძ­ლი­ვე­ბით.­კრი­ტი­კუ­ლად­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­რომ­თქვენს­ბიზ­ნეს­მო­დელ­ში­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­სი­ცოცხ­ლო­ ციკ­ლის­ ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ იყოს­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ მო­ზიდ­ვის­ ხარ­ჯ­ზე­ მე­ტი­ (LTV­ >­ CAC).­მა­შა­სა­და­მე,­ფუ­ლი,­რო­მელ­საც­ „ძაბრის“­ ბო­ლო­ში­ აგ­რო­ვებთ,­ „ძაბრის“­და­საწყის­ში­და­ შუ­ა­ლედ-ში­და­ხარ­ჯულ­ფულს­უნ­და­აღე­მა­ტე­ბო­დეს.­სხვა­დას­ხ­ვა­ინ­დუს­ტ­რი­ა­ში­მი­ღე­ბუ­ლი­ა,­რა­უნ­და­იყოს­თა­ნა­ფარ­დო­ბა­ამ­ორ­მაჩ­ვე­ნე­ბელს­შო­რის.­მა­გა­ლი­თად,­პროგ­რა­მუ­ლი­უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის­ბიზ­ნეს­ში­(Software­as­a­Service)­მი­სა­ღე­ბი­თა­ნა­ფარ­დო­ბაა­3:1-თან.­თუმ­ცა­ინ­ვეს­ტო­რე­ბის­ინ­ტე­რე­სი­ა,­რომ­ეს­თა­ნა­ფარ­დო­ბა­უფ­რო­დი­დი­იყოს.­ეს­„ვირუსული­ციკ­ლის“­ეფექ­ტუ­რი­მარ­თ­ვით­მი­იღ­წე­ვა,­რაც­მო-ზიდ­ვის­ხარ­ჯებს­ამ­ცი­რებს­ან­კი­დევ­–­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­აქ­ტი­ვა­ცი­ის,­ანუ­პრო­დუქ­ტის­უტი­ლი­ზა­ცი­ის­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 55: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

57ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

მაჩ­ვე­ნებ­ლის­ზრდით.­ყო­ვე­ლი­ვე­ეს­CAC-ის­შემ­ცი­რე­ბას­ემ­სა­ხუ­რე­ბა.­მე­ო­რე­მხრივ­კი,­სა­სურ­ვე­ლი­შე­დე­გი­LTV-ს­ამაღ­ლე­ბით­მი­იღ­წე­ვა,­რის­თ­ვი­საც­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­და­ნა­კარ­გის­შემ­ცი­რე­ბა­და­სწო-რი­სა­ფა­სო­სტრა­ტე­გი­ის­შერ­ჩე­ვა­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა.­­

2. მინილექცია (გაგრძელება): შე მო სავ ლის მო დე ლი

2.1.­შე მო სავ ლის ნა კა დე ბი და ფა სე ბი

შე­მო­სავ­ლის­მო­დე­ლის­შეს­წავ­ლა­გვიჩ­ვე­ნებს,­თუ­რო­გორ­უნ­და­მი­ი­ღოს­კომ­პა­ნი­ამ­შე­მო­სა­ვა­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­მიზ­ნობ­რი­ვი­სეგ­მენ­ტი­სა­გან.­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დებს­ხში­რად­გა­სა­ყიდ­ფას­თან­აიგი­ვე­ბენ,­თუმ­ცა­ეს­ორი­სრუ­ლი­ად­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­ცნე­ბა­ა.­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დი­არის­ფი­ნან­სუ-რი­ნა­კა­დის­შექ­მ­ნის­გზა,­მე­თო­დი­ან­სტრა­ტე­გი­ა,­ხო­ლო­თი­თო­ე­ულ­ამ­სტრა­ტე­გი­ას­სა­ფა­სო­ტაქ-ტი­კა­გა­აჩ­ნი­ა.­მა­შა­სა­და­მე,­ჩვე­ნი­მი­ზა­ნია­გან­ვ­საზღ­ვ­როთ­სტრა­ტე­გია­–­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დე­ბი­და­ავირ­ჩი­ოთ­ტაქ­ტი­კა­–­ფა­სე­ბი­თი­თო­ე­უ­ლი­ნა­კა­დი­სათ­ვის.­სტარ­ტა­პის­ტი­პუ­რი­შეც­დო­მე­ბი:

შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დი­არის­ფა­სი,­რო­მელ­საც­მო­ცე­მუ­ლი­პრო­დუქ­ტის­თ­ვის­ვა­წე­სებთ.­ქვე­მოთ­გა­ვი­გებთ,­რომ­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დი­და­ფა­სი­სრუ­ლი­ად­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­ცნე­ბე­ბი­ა­

ფა­სის­ გან­საზღ­ვ­რა­ იმის­ მი­ხედ­ვით­ ხდე­ბა,­ თუ­ რა­ სჭირ­დე­ბა­ პრო­დუქ­ტის­ გა­მოშ­ვე­ბა­სა­ და­გარ­კ­ვე­უ­ლი­მო­გე­ბის­მი­ღე­ბას.­ში­და­მო­ცე­მუ­ლო­ბა­ზე­და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­ფა­სი­ხში­რად­ბაზ­რის­რე-ა­ლო­ბას­აც­დე­ნი­ლია­და­კომ­პა­ნი­ამ,­შე­საძ­ლო­ა,­პო­ტენ­ცი­უ­რად­დი­დი­შე­მო­სა­ვა­ლი­და­კარ­გოს.­ამი­ტომ­ უკე­თე­სი­ სტრა­ტე­გია­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ მი­ერ­ პრო­დუქ­ტის­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­აღ­ქ­მა­ზე­და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­ფა­სი­ა­

ჩვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­კონ­კუ­რენ­ტის­ფას­ზე­ოდ­ნავ­და­ბა­ლი­იქ­ნე­ბა.­აქაც­მხედ­ვე­ლო­ბა­ში­არ­მი­ი­ღე­ბა­ის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა,­რო­მელ­საც­პრო­დუქ­ტი­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­სთა­ვა­ზობს,­რო­გორ­შე­ე­სა­ბა-მე­ბა­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­კონ­კუ­რენ­ტის­პრო­დუქ­ტის­მი­ერ­შექ­მ­ნილ­სარ­გე­ბელს.

შე­მო­სავ­ლის­ ნა­კა­დი­ კომ­პა­ნი­ის­ მი­ერ­ არ­ჩე­უ­ლი­ სტრა­ტე­გი­ა­ა,­რო­მელ­საც­ ის­ მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­თი­თო­ე­უ­ლი­ სეგ­მენ­ტის­გან­ ფუ­ლა­დი­ ნა­კა­დის­ მი­სა­ღე­ბად­ იყე­ნებს.­ შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა,­ კომ­პა­ნი­ას­ჰქონ­დეს­შე­მო­სავ­ლის­რამ­დე­ნი­მე­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­ნა­კა­დიც.­

სა­ფა­სო­მო­დე­ლი­არის­ტაქ­ტი­კა,­რო­მელ­საც­კომ­პა­ნია­გა­სა­ყი­დი­ფა­სის­და­სად­გე­ნად­მომ­ხ­მა­რე-ბელ­თა­თი­თო­ე­უ­ლი­სეგ­მენ­ტი­სათ­ვის­იყე­ნებს.­

შე­მო­სავ­ლის­მო­დე­ლის­ასარ­ჩე­ვად­აუცი­ლე­ბე­ლია­გა­ვი­აზ­როთ: რა­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას­გა­და­იხ­დის­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­მი­სა­ღე­ბად?­ ამ­ჟა­მად­რო­გორ­და­რამ­დენს­იხ­დი­ან­ისი­ნი­მსგავს­პრო­დუქ­ტ­ში?­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 56: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

58 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2.2.­შე მო სავ ლის ნა კა დე ბი

შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დე­ბის­ნა­ირ­სა­ხე­ო­ბა­ამ­გ­ვა­რი­ა:

­აქ­ტი­ვის­გა­ყიდ­ვა­–­სა­კუთ­რე­ბის­უფ­ლე­ბის­გა­ყიდ­ვა­ფი­ზი­კურ­პრო­დუქ­ტ­ზე,­მა­გა­ლი­თად,­ავ­ტო-მო­ბილ­ზე.­სუ­პერ­მარ­კეტ­ში­ან­ლო­კა­ლურ­მი­ნი­მარ­კეტ­ში­რა­ი­მე­ნივ­თის­შე­ძე­ნა­აქ­ტი­ვის­შე­ძე-ნის­მა­გა­ლი­თი­ა­

­მოხ­მა­რე­ბის­სა­კო­მი­სიო­–­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­გა­მო­ყე­ნე­ბის­შე­სა­ბა­მი­სად­გა­დახ­და,­რის­მა­გა­ლი-თა­დაც­გა­მოდ­გე­ბა­მო­ბი­ლუ­რი­სა­ტე­ლე­ფო­ნო­მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ან­ვებ­-­ჰოს­ტინ­გი,­სა­ფოს­ტო­მომ-სა­ხუ­რე­ბა­(მომხმარებელი­მი­ღე­ბუ­ლი­ამა­ნა­თე­ბის­რა­ო­დე­ნო­ბის­მი­ხედ­ვით­იხ­დის)­ან­ელექ­ტ-რო­ე­ნერ­გი­ის­გა­და­სა­ხა­დი

­სა­ა­ბო­ნენ­ტო­ გა­და­სა­ხა­დი­ –­ პრო­დუქ­ტის­ ან­ მომ­სა­ხუ­რე­ბის­ მი­სა­ღე­ბად­ წვდო­მა­ში­ გა­დახ­დი-ლი­ყო­ველ­თ­ვი­უ­რი­გა­და­სა­ხა­დი,­მა­გა­ლი­თად,­რო­მე­ლი­მე­პროგ­რა­მუ­ლი­უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა­ან­სა­კა­ბე­ლო­ტე­ლე­ვი­ზი­ის­პა­კე­ტი,­რო­მელ­შიც­დად­გე­ნილ­სა­ა­ბო­ნენ­ტო­გა­და­სა­ხადს­სერ­ვის­ზე­წვდო­მის­ გა­მო­ ვიხ­დით­და­თვის­ გან­მავ­ლო­ბა­ში­თა­ვი­სუფ­ლად­ ვსარ­გებ­ლობთ­ აღ­ნიშ­ნუ­ლი­მომ­სა­ხუ­რე­ბით

­ქი­რა­/ი­ჯა­რა­–­კლა­სი­კუ­რი­მა­გა­ლი­თია­ბი­ნის­ქი­რა­ან­მან­ქა­ნის­იჯა­რა.­ასე­ვე,­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა,­ნივ­თე­ბის,­რო­გო­რი­ცა­ა,­მა­გა­ლი­თად,­სა­ზე­ი­მო­სა­მო­სის­ან­ძვირ­ფა­სი­ფო­ტო-­ლინ­ზე­ბის­(bor-rowlenses.com)­გა­ქი­რა­ვე­ბა

­ლი­ცენ­ზი­რე­ბა­–­ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი­სა­კუთ­რე­ბის­გა­მო­ყე­ნე­ბის­უფ­ლე­ბა,­Microsoft-ის­ან­მსგავ­სი­კომ­პა­ნი­ე­ბის­ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი­სა­კუთ­რე­ბის­მა­გა­ლით­ზე.­რო­გორც­წე­სი,­ამ­უფ­ლე­ბის­შე­ძე­ნა­გუ­ლის­ხ­მობს­ინ­ტე­ლექ­ტუ­ლუ­რი­სა­კუთ­რე­ბის­გა­მო­ყე­ნე­ბას­ერთ­ან­რამ­დე­ნი­მე­კომ­პი­უ­ტერ­ზე­და­მი­სი­გამ­რავ­ლე­ბის,­გა­ყიდ­ვის­ან­გა­ავ­რ­ცე­ლე­ბის­შეზღუდ­ვას­ით­ვა­ლის­წი­ნებს­

­სა­შუ­ა­მავ­ლო­გა­და­სა­ხა­დი­–­გა­რი­გე­ბის­ორი­ან­მე­ტი­მხა­რის­და­კავ­ში­რე­ბის­თ­ვის­მი­ღე­ბუ­ლი­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­ გა­და­სა­ხა­დი,­ რომ­ლის­ კლა­სი­კუ­რი­ მა­გა­ლი­თია­ უძ­რა­ვი­ ქო­ნე­ბის­ აგენ­ტი­ ან­ბრო­კე­რი.­მი­სი­ანაზღა­უ­რე­ბა­გა­ნი­საზღ­ვ­რე­ბა­წარ­მა­ტე­ბით­გა­ყი­დუ­ლი­ან­გა­ქი­რა­ვე­ბუ­ლი­უძ-რა­ვი­ქო­ნე­ბის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბით.­ახა­ლი­და­ძალ­ზე­პო­პუ­ლა­რუ­ლი­მა­გა­ლი­თია­AirBNB,­რო­მე-ლიც­ბი­ნის­გა­ქი­რა­ვე­ბის­მსურ­ვე­ლებ­სა­და­ტუ­რის­ტებს­აკავ­ში­რებს.­AirBNB­არ­ფლობს­მის­ვებ­გვერ­დ­ზე­ წარ­მოდ­გე­ნილ­უძ­რავ­ ქო­ნე­ბას,­ მაგ­რამ­ ამ­ ბი­ნე­ბი­სა­თუ­ სახ­ლე­ბის­ მფლო­ბე­ლებს­აკავ­ში­რებს­მოგ­ზა­უ­რებ­თან,­რომ­ლებ­საც­რამ­დე­ნი­მე­დღით­ბი­ნის­და­ქი­რა­ვე­ბა­უნ­დათ.­სა­შუ­ა-მავ­ლო­გა­და­სა­ხა­დის­მა­გა­ლი­თია­ასე­ვე­სა­დაზღ­ვე­ვო­ბრო­კე­რი,­რო­მე­ლიც­სა­დაზღ­ვე­ვო­კომ-პა­ნი­ა­სა­და­მის­კლი­ენ­ტებს­–­მზღვე­ვე­ლებს­–­ერ­თ­მა­ნეთ­თან­აკავ­ში­რებს

­რეკ­ლა­მა­ –­ ყვე­ლა­ზე­ ცნო­ბი­ლი­ მა­გა­ლი­თე­ბია­ Google,­ Facebook,­ MyVideo.­ ეს­ კომ­პა­ნი­ე­ბი­ახერ­ხე­ბენ­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­დი­დი­აუდი­ტო­რი­ის­შექ­მ­ნას­და­რეკ­ლა­მის­გან­თავ­სე­ბა­სა­და­სა-რეკ­ლა­მო­შე­მო­სავ­ლის­მო­ბი­ლი­ზე­ბას­ამ­გ­ვა­რად­ახ­დე­ნენ.­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 57: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

59ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2.3.­სა ფა სო ტაქ ტი კა

შე­მო­სავ­ლის­ მო­დე­ლი­ შე­მო­სავ­ლის­ ნა­კა­დე­ბის­ გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ­ სტრა­ტე­გი­ას­ შე­იძ­ლე­ბა­ და­ეყ­რ-დ­ნოს,­თუმ­ცა­თი­თო­ე­უ­ლი­ნა­კა­დის­შიგ­ნით­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა,­ გვქონ­დეს­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­სა­ფა­სო­მო­დე­ლი.­თე­მის­წი­ნა­ნა­წი­ლი­შე­ე­ხე­ბო­და­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დებს,­სა­დაც­ფას­ზე­არ­გვი­სა­უბ­რი­ა,­არა­მედ­გან­ვი­ხი­ლეთ­შე­მო­სავ­ლის­მი­ღე­ბის­გზე­ბი.­

არ­სე­ბობს­ფა­სე­ბის­ორი­ზო­გა­დი­მო­დე­ლი.

ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი­ფა­სის­მა­გა­ლი­თე­ბი­ა:–­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ზე­და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­ფა­სი­(თვითღირებულებას­ვა­მა­ტებთ­მო­გე­ბის­მარ­ჟას)–­­და­მა­ტე­ბით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ზე­და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­ფა­სი­(მომხმარებლის­სეგ­მენ­ტის­მი­ერ­მო­ცე­მუ-ლი­პრო­დუქ­ტის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­აღ­ქ­მა­ზე­და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­ფა­სი­–­პრინ­ცი­პით;­„ჩვენი­ვი­ცით­რა­უღირს­ეს­პრო­დუქ­ტი­მომ­ხ­მა­რე­ბელს“)

–­­მო­ცუ­ლო­ბა­ზე­და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­ფა­სი­–­თუ­არ­სე­ბობს­მას­შ­ტა­ბის­ეკო­ნო­მია­და­კომ­პა­ნია­და­ინ-ტე­რე­სე­ბუ­ლია­თა­ვი­სი­პრო­დუქ­ცი­ის­დი­დი­მო­ცუ­ლო­ბით­გა­ყიდ­ვით.­მა­შინ­ის­იყე­ნებს­კლე-ბა­დი­ფა­სე­ბის­სის­ტე­მას,­რომ­ლის­მი­ხედ­ვით­ერ­თე­უ­ლი­პრო­დუქ­ცი­ის­ფა­სი­ნაკ­ლე­ბია­მი­სი­უფ­რო­დი­დი­მო­ცუ­ლო­ბით­შე­ძე­ნი­სას.

დი­ნა­მი­უ­რი­ფა­სის­მა­გა­ლი­თე­ბი:–­­მო­ლა­პა­რა­კე­ბა­ზე­და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­ფა­სი­–­შე­იძ­ლე­ბა­არ­სე­ბობ­დეს­ქა­ღალ­დ­ზე­და­წე­რი­ლი­ფა-სი,­მაგ­რამ,­ამა­ვე­დროს,­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­იყოს­მას­ზე­მო­ლა­პა­რა­კე­ბის­წარ­მო­ე­ბა

–­­„მოსავლიანობის­მარ­თ­ვა“­(Yield­Management)­–­მა­გა­ლი­თად,­ავი­ა­ხა­ზე­ბი,­რომ­ლე­ბიც­დი-ნა­მი­უ­რად,­რე­ის­ზე­მოთხოვ­ნის­მი­ხედ­ვით,­ად­გე­ნენ­ფა­სებს.­მა­გა­ლი­თად,­თვით­მ­ფ­რი­ნა­ვის­ბი­ლე­თი­შე­იძ­ლე­ბა­ღირ­დეს­500­ლა­რი,­ფრე­ნამ­დე­ერ­თი­კვი­რით­ად­რე­–­600­ლა­რი,­ხო­ლო­ბო­ლო­სა­ათ­ში­–­99­ლა­რი,­რად­გან­კომ­პა­ნი­ას­ურ­ჩევ­ნია­გა­ყი­დოს­ად­გი­ლი­თუნ­დაც­იაფად,­ვიდ­რე­გაფ­რინ­დეს­ნა­ხევ­რად­ცა­რი­ე­ლი­და­და­კარ­გოს­შე­მო­სა­ვა­ლი­

–­­რე­ა­ლუ­რი­დრო­ის­ბაზ­რე­ბი­ (real-time­markets)­–­სა­ფონ­დო­ბირ­ჟა­არის­კლა­სი­კუ­რი­მა­გა-ლი­თი,­რო­ცა­ფი­ნან­სურ­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტებ­ზე­ფა­სი,­სა­ბაზ­რო­კო­ნი­უნ­ქ­ტუ­რი­დან­გა­მომ­დი­ნა­რე,­მყი­სი­ე­რად­დგინ­დე­ბა­

–­­აუქ­ცი­ო­ნე­ბი­–­მა­გა­ლი­თად,­eBay.­

შე­მო­სავ­ლის­მო­დე­ლის­ასარ­ჩე­ვად­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­რამ­დე­ნი­მე­კითხ­ვას­ვუ­პა­სუ­ხოთ:

რა­ში­იხ­დი­ან­ჩვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­ფულს? რამ­დე­ნის­გა­დახ­და­შე­უძ­ლია­მომ­ხ­მა­რე­ბელს? რო­გორ­ვფუ­თავთ­ჩვენს­პრო­დუქტს?­რო­გორ­ხდე­ბა­მი­სი­გან­ვი­თა­რე­ბა­სა­ბა­ზი­სო­ვერ­სი­ი­დან­

უფ­რო­რთუ­ლი­და­სა­ინ­ტე­რე­სო­თვი­სე­ბე­ბის­მქო­ნე­ვერ­სი­ამ­დე? რო­გო­რია­ჩვე­ნი­სა­ფა­სო­ტაქ­ტი­კა?­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 58: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

60 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2.4. ბაზ რის ტი პი და შე მო სავ ლის პროგ ნო ზი

უკ­ვე­გან­ვი­ხი­ლეთ­ბაზ­რის­ოთხი­სა­ხე­ო­ბა:­არ­სე­ბუ­ლი,­რე­სეგ­მენ­ტი­რე­ბუ­ლი,­ახა­ლი­და­კლო­ნი­რე-ბუ­ლი­ბა­ზა­რი.­ფა­სის­გან­საზღ­ვ­რა­დიდ­წი­ლად­და­მო­კი­დე­ბუ­ლია­ბაზ­რის­ტიპ­ზე,­რო­მელ­ზეც­კომ-პა­ნია­ოპე­რი­რებს.­

არ­სე­ბულ­ბა­ზარ­ზე­უკ­ვე­არ­სე­ბო­ბენ­კონ­კუ­რენ­ტე­ბი.­ფა­სის­და­სად­გე­ნად­უნ­და­გა­ვარ­კ­ვი­ოთ,­თუ­რა­ტი­პის­კონ­კუ­რენ­ცია­გვაქვს:­წმინ­და­კონ­კუ­რენ­ცი­ა,­მო­ნო­პო­ლია­თუ­ოლი­გო­პო­ლი­ა?­ასე­ვე­–­რო-გო­რია­კონ­კუ­რენ­ტე­ბის­პრო­დუქ­ტი,­ხარ­ჯე­ბის­სტრუქ­ტუ­რა­და­ფა­სი?­

არ­სე­ბულ­ბა­ზარ­ზე­კომ­პა­ნი­ის­შე­მო­სავ­ლე­ბი­დრო­ში­პრო­პორ­ცი­უ­ლად­იზ­რ­დე­ბა,­რად­გან­კონ­კუ-რენ­ტე­ბის­გან­აქ­ტი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბის­გად­მოყ­ვა­ნა­პირ­ვე­ლი­ვე­დღი­დან­ხდე­ბა.­მაგ­რამ­სხვა­ტი­პის­ბაზ­რე­ბის­თ­ვის­შე­მო­სავ­ლე­ბის­მრუდს­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­ფორ­მა­აქვს.­

მა­გა­ლი­თად,­ახალ­ბაზ­რებ­ზე,­შე­მო­სავ­ლის­მრუდს­ჰო­კე­ის­ჯო­ხის­ფორ­მა­აქვს:­

წელი 1

წელი 2

წელი 3

წელი 4წელი 5

წელი 6

წელი 7

წელი 8

ახალი ბაზრისშემოსავლისპროგნოზი

პირ­ვე­ლი­რამ­დე­ნი­მე­წე­ლი­შე­მო­სა­ვა­ლი­და­ბა­ლი­ა,­მაგ­რამ­რა­ღაც­ეტაპ­ზე­„აფეთქება“­ხდე­ბა­და­შე­მო­სავ­ლე­ბი­ექ­ს­პო­ნენ­ცი­ა­ლუ­რად­იზ­რ­დე­ბა­(exponential).­პირ­ველ­წელს­„გამოცოცხლება“­შე-იძ­ლე­ბა,­გა­მოწ­ვე­უ­ლი­იყოს­ნი­შუ­რი­ბაზ­რის­თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბით­–­ბა­ზარ­ზე­არ­სე­ბო­ბენ­„გიჟი“­მომ­ხ-მა­რებ­ლე­ბი,­რომ­ლებ­საც­სი­ახ­ლის­მო­სინ­ჯ­ვა­აინ­ტე­რე­სებთ.­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 59: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

61ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

რე­სეგ­მენ­ტი­რე­ბუ­ლი­ბაზ­რის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­შე­მო­სავ­ლე­ბის­პროგ­ნო­ზი­ახა­ლი­და­არ­სე­ბუ­ლი­ბაზ-რის­მრუ­დებს­შო­რი­საა­და­ახ­ლო­ე­ბით.­პირ­ვე­ლი­2-3­წე­ლი,­რო­ცა­კონ­კუ­რენ­ტე­ბის­გან­მომ­ხ­მა­რე-ბელ­თა­გად­მოს­ვ­ლა­ხდე­ბა,­შე­იძ­ლე­ბა,­თა­ნაბ­რად­იზ­რ­დე­ბო­დეს­ბა­ზა­რი.­შემ­დეგ­ამას­მოჰ­ყ­ვე­ბა­ზრდის­შე­ნე­ლე­ბა­სა­ნამ,­გარ­კ­ვე­ულ­ეტაპ­ზე,­ბა­ზა­რი­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­უნი­კა­ლუ­რო­ბას­მიხ­ვ­დე-ბა.­ამას­კი­მე­რე­უფ­რო­სწრა­ფი­და,­ზოგ­ჯერ,­ექ­ს­პო­ნენ­ცი­ა­ლუ­რი­ზრდაც­მოს­დევს.­

2.5. ბაზ რის წი ლის პროგ ნო ზი

სა­სარ­გებ­ლო­ა,­და­ვად­გი­ნოთ­ჯა­მუ­რი­ბაზ­რი­სა­და,­უშუ­ა­ლოდ,­თქვე­ნი­სეგ­მენ­ტის­ზო­მა.­ამის­შემ-დეგ­სა­ინ­ტე­რე­სო­ა,­გან­ვ­საზღ­ვ­როთ,­თქვე­ნი­აზ­რით,­ბაზ­რის­რა­წილს­მი­აღ­წევთ?­ამ­პროგ­ნო­ზის­და­სა­ბუ­თე­ბა­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­არ­ხე­ბის­ანა­ლი­ზით­–­თუ­რა­სიმ­ძ­ლავ­რი­საა­თქვე­ნი­არ­ხე­ბი­და­ბაზ­რის­რამ­დე­ნად­დი­დი­წი­ლის­მო­პო­ვე­ბა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ­იგი.­აქ­ვე,­სა­ინ­ტე­რე­სო­ა,­გა­იხ­სე­ნოთ,­ რა­ და­გიჯ­დე­ბათ­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ მო­ზიდ­ვა­ და­ რო­გო­რია­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ სრუ­ლი­ციკ­ლის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა.­

ინ დი ვი დუ ა ლუ რი სა ში ნაო და ვა ლე ბა:

რო გორ ააგებთ ურ თი ერ თო ბას თქვენს მომ ხ მა რე ბელ თან?

3. სო ცი ა ლუ რი მე დი ა- მარ კე ტინ გი

ნა­ბი­ჯი­1-­რა­არის­ონ­ლა­ინ­რე­პუ­ტა­ცი­ა?

თუ­გან­ვა­ზო­გა­დებთ,­ონ­ლა­ინ­რე­პუ­ტა­ცია­ არის­ ბევ­რი­ კომ­პო­ნენ­ტის­ ერ­თობ­ლი­ო­ბა,­რო­მე­ლიც­ვირ­ტუ­ა­ლურ­სივ­რ­ცე­ში­თქვენს­იმიჯ­სა­და­გავ­ლე­ნას­აყა­ლი­ბებს:­ვინ­ხართ­თქვენ­ონ­ლა­ინ­სივ-რ­ცე­ში?­რო­გო­რია­თქვე­ნი­სტა­ტუ­სი?­რა­ხა­სი­ა­თი­საა­თქვენ­ზე­გა­მოთ­ქ­მუ­ლი­მო­საზ­რე­ბე­ბი­და­შე-ფა­სე­ბე­ბი?­რა­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მო­ძი­ე­ბაა­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­თქვენს­შე­სა­ხებ­იმი­სათ­ვის,­რომ­ეს­იმი­ჯი­შე­იქ­მ­ნას?­რას­ფიქ­რო­ბენ­და­წე­რენ­თქვენ­ზე­ინ­ტერ­ნეტ­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი?­რა­კონ­ტექ­ს­ტ­ში­გა­ნი-ხი­ლა­ვენ­ისი­ნი­თქვენს­ფი­გუ­რას?­რა­გა­ნა­პი­რო­ბებს­ადა­მი­ან­თა­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­ჯგუ­ფე­ბის­და­მო-კი­დე­ბუ­ლე­ბას­თქვენ­და­მი­და­რო­გო­რია­ამ­და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის­თვი­სე­ბა?­

თქვე­ნი­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბა­და­მას­ზე­და­მა­ტე­ბუ­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რე­აქ­ცია­და­გან­წყო­ბე­ბი­სა­ერ­თო­ჯამ­ში­ქმნის­თქვენს­ფი­გუ­რას­ონ­ლა­ინ­ში­და­თქვენს­ონ­ლა­ინ­რე­პუ­ტა­ცი­ას­გა­ნა­პი­რო­ბებს.­

მო­ი­მარ­ჯ­ვეთ­ტე­ლე­ფო­ნე­ბი,­პა­დე­ბი,­ლეპ­ტო­პე­ბი,­გახ­სე­ნით­ბრა­უ­ზე­რი.­თქვენ­გაქვთ­10­წუ­თი,­რა-თა­­ინ­ფორ­მა­ცია­მო­ი­ძი­ოთ­ცნო­ბილ­ქარ­თ­ველ­ბიზ­ნეს­მენ­ზე,­რომ­ლის­საქ­მი­ა­ნო­ბაც­სა­ინ­ტე­რე­სოა­თქვენ­თ­ვის.

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 60: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

62 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

10­წუ­თის­ძი­ე­ბის­შემ­დეგ­თქვე­ნი­უნა­რე­ბის­შე­სა­მოწ­მებ­ლად­პა­სუ­ხობთ­კითხ­ვებს:

1.­რო­გორ­მო­ძებ­ნეთ,­რა­ენა­ზე?­2.­რო­მე­ლი­ბრა­უ­ზე­რის­ან­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მის­გა­მო­ყე­ნე­ბით?3.­სად,­რო­მელ­პლატ­ფორ­მა­ზე?­(იგულისხმება­ვებ­გვერ­დი­და­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლი);­4.­რა­ზე­გა­ა­მახ­ვი­ლეთ­ყუ­რადღე­ბა­ძი­ე­ბი­სას,­რა­იყო­თქვენ­თ­ვის­პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი?5.­რა­ემო­ცია­გა­მო­იწ­ვია­მო­ძი­ე­ბულ­მა­ინ­ფორ­მა­ცი­ამ?

გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ,­რომ­რამ­დე­ნი­მე­ენა­ზე­ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი­ძი­ე­ბის­შე­დე­გი­უფ­რო­სრუ­ლი­იქ­ნე­ბა,­ვიდ-რე­მხო­ლოდ­ქარ­თუ­ლად.­ბრა­უ­ზე­რით­სარ­გებ­ლო­ბი­სას­დარ­წ­მუნ­დით,­რომ­„განეიტრალებულ“­რე­ჟიმ­ში­მუ­შა­ობთ,­რაც­ინ­კოგ­ნი­ტო­რე­ჟი­მით­სარ­გებ­ლო­ბას­ან­ბრა­უ­ზე­რის­მი­ერ­და­მახ­სოვ­რე­ბუ-ლი­ის­ტო­რი­ის­წაშ­ლას­გუ­ლის­ხ­მობს.­შე­ე­ცა­დეთ,­და­ათ­ვა­ლი­ე­როთ­ყვე­ლა­პლატ­ფორ­მა,­რო­მელ-ზეც­გსმე­ნი­ათ.­

პა­სუ­ხე­ბი­მი­ვი­ღეთ,­მო­ვი­ნიშ­ნეთ­და­მო­ძი­ე­ბუ­ლი­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­და­ხა­რის­ხე­ბის­ეტაპ­ზე­ (ცხრილი­#1-ის­ მი­ხედ­ვით)­ გა­დავ­დი­ვართ.­ ეს,­ ერ­თი­ მხრივ,­ სრუ­ლი­ სუ­რა­თის­ ნახ­ვის­ სა­შუ­ა­ლე­ბას­ გვაძ-ლევს,­მე­ო­რე­მხრივ,­კი­გვეხ­მა­რე­ბა,­გა­ვი­გოთ,­რო­მე­ლი­ნა­წი­ლი­რო­გორ­ზე­მოქ­მე­დებს­რე­პუ­ტა-ცი­ა­ზე.­გვაქვს­შვი­დი­პუნ­ქ­ტი­შვიდ­შე­სა­ბა­მის­გან­ყო­ფი­ლე­ბა­ში:

ცხრი­ლი­#1

1 გა­ნათ­ლე­ბა2 პრო­ფე­სია­ან­პრო­ფე­სი­ე­ბი­3 სა­მუ­შაო­გა­მოც­დი­ლე­ბა,­ცვა­ლე­ბა­დო­ბა­და­მდგრა­დო­ბა4 კომ­პა­ნი­ე­ბი,­სა­ხე­ლე­ბი,­გა­ერ­თი­ა­ნე­ბე­ბი,­რო­მელ­თა­ნაც­ობი­ექ­ტი­და­კავ­ში-

რე­ბუ­ლია­რო­გორც­თა­ნამ­შ­რო­მე­ლი,­დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი,­წევ­რი,­მხარ­დამ­ჭე­რი5 სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­წრე­პრო­ფე­სი­ის­და­ინ­ტე­რე­სის­სფე­როს­მი­ხედ­ვით6 ინ­ტე­რე­სე­ბი,­ჰო­ბი,­გა­ტა­ცე­ბა­7 პო­ლი­ტი­კუ­რი­და­რე­ლი­გი­უ­რი­შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი/­ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი

პუნ­ქ­ტე­ბი­ კონ­კ­რე­ტუ­ლი­ ამო­ცა­ნის­ მი­ხედ­ვით­ იც­ვ­ლე­ბა.­ შე­გიძ­ლი­ათ,­რო­მე­ლი­მე­ მათ­გა­ნი,­ სურ-ვი­ლი­სა­მებრ,­ჩა­ა­მა­ტოთ­ან­გა­მო­რიცხოთ.­ეს­იმ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­თუ­სა­ვარ­ჯი­შო­რამ­დენ­ჯერ­მე­შე-ას­რუ­ლეთ­და­და­ნამ­დ­ვი­ლე­ბით­იცით,­რომ­ინ­ფორ­მა­ცი­ას­საკ­მა­რი­სად­კარ­გად­ფლობთ.­ასე­თი­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს­პირ­ვე­ლი­ან­მე­ო­რე­პუნ­ქ­ტი.­

გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ,­ რომ­ ძი­ე­ბის­ და­საწყის­ში­ ზე­მოთ­ ჩა­მოთ­ვ­ლი­ლი­ 7­ პუნ­ქ­ტი­ ძი­ე­ბის­ ობი­ექ­ტის­შე­სა­ხებ­ზო­გა­დი­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­სრუ­ლად­მი­ღე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­გვაძ­ლევს.­ეს­ის­ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ა,­რო­მელ­საც­ნე­ბის­მი­ე­რი­შემ­დ­გო­მი­ნა­ბი­ჯის­გა­დად­გ­მი­სას­ვეყ­რ­დ­ნო­ბით.­ამას­თან,­ამ­პუნ­ქ­ტე­ბის­კავ­ში­რი­ობი­ექ­ტ­თან­ქმნის­გან­წყო­ბას­სხვა­ადა­მი­ა­ნებ­ში,­რაც,­თა­ვის­მხრივ,­ არის­კი­დეც­მი­სი­რე­პუ­ტა­ცი­ა.­

ამ­სა­ვარ­ჯი­შოს­შემ­დე­გი­ეტა­პი­რე­აქ­ცი­ის,­ემო­ცი­ე­ბი­სა­და­ასო­ცი­ა­ცი­ე­ბის­იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა­ა,­ანუ­რა­გან­წყო­ბა­შეგ­ვიქ­მ­ნა­მი­ღე­ბულ­მა­ინ­ფორ­მა­ცი­ამ?

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 61: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

63ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

და­აკ­ვირ­დით­და­გა­ა­ა­ნა­ლი­ზეთ­თქვე­ნი­რე­აქ­ცი­ა,­რა­იფიქ­რეთ­ამა­თუ­იმ­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­აღ­მო­ჩე-ნი­სას?­მო­ი­ნიშ­ნეთ­და­უპა­სუ­ხეთ­პუნ­ქ­ტებს­შემ­დე­გი­თან­მიმ­დევ­რო­ბით­(ცხრილი­#2):­

ცხრი­ლი­#2

# :)­ :( ­­:/­­1 გა­ნათ­ლე­ბა კარ­გი­ და­მა­ფიქ­რე­ბე-­ლი­ სა­ეჭ­ვო2 პრო­ფე­სია­ან­პრო­ფე­სი­ე­ბი­ პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი,­სა­ინ-

ტე­რე­სო,­კვა­ლი­ფი­ცი-უ­რი,­გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე­ორი­ენ­ტი­რე­ბუ-­ლი

ხში­რი­რო­ტა­ცი­ა,­არამ-დ­გ­რა­დი,­არა­საკ­მა­რი­სი­კვა­ლი­ფი­კა­ცი­-ის

3 სა­მუ­შაო­გა­მოც­დი­ლე­ბა,­ცვა­ლე­ბა-დო­ბა­და­მდგრა­დო­ბა

4 კომ­პა­ნი­ე­ბი,­სა­ხე­ლე­ბი,­გა­ერ­თი-ა­ნე­ბე­ბი,­რო­მელ­თა­ნაც­ობი­ექ­ტი­და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია­რო­გორც­თა­ნამ-შ­რო­მე­ლი,­დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი,­წევ­რი,­მხარ­დამ­ჭე­რი

5 სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­წრე­პრო­ფე­სი­ის­და­ინ­ტე­რე­სის­სფე­როს­მი­ხედ­ვით

6 ინ­ტე­რე­სე­ბი,­ჰო­ბი,­გა­ტა­ცე­ბა­7 პო­ლი­ტი­კუ­რი­და­რე­ლი­გი­უ­რი­შე-

ხე­დუ­ლე­ბე­ბი/­ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი­­

შემ­დეგ­ვე­ძებთ­პა­სუხს,­თუ­რა­ასო­ცი­ა­ცია­წარ­მო­იშ­ვა­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­ანა­ლი­ზი­სას.­იგი­ვე­თან­მიმ-დევ­რო­ბას­ვი­ნარ­ჩუ­ნებთ­(ცხრილი­#­3)­

1.­გა­ნათ­ლე­ბა;2.­პრო­ფე­სია­ან­პრო­ფე­სი­ე­ბი;­3.­სა­მუ­შაო­გა­მოც­დი­ლე­ბა,­ცვა­ლე­ბა­დო­ბა­და­მდგრა­დო­ბა;4.­­კომ­პა­ნი­ე­ბი,­ სა­ხე­ლე­ბი,­ გა­ერ­თი­ა­ნე­ბე­ბი,­რო­მელ­თა­ნაც­ობი­ექ­ტი­და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია­რო­გორც­თა­ნამ­შ­რო­მე­ლი,­დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი,­წევ­რი,­მხარ­დამ­ჭე­რი;

5.­სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­წრე,­პრო­ფე­სია­და­ინ­ტე­რე­სის­სფე­რო;6.­ინ­ტე­რე­სე­ბი,­ჰო­ბი,­გა­ტა­ცე­ბა;­7.­ინ­ტე­რე­სე­ბი/­პო­ლი­ტი­კუ­რი­და­რე­ლი­გი­უ­რი­ხედ­ვა/­ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი

ცხრი­ლი­#­3

ასო­ცი­ა­ცი­ე­ბი­შე­მოქ­მე­დი,­ზრდა­ზე­ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი,­რა­დი­კა­ლუ­რი,­ასო­ცი­ა­ლუ­რი,­სო­ცი­ა­ლუ­რად­აქ­ტი­უ­რი,­საქ­მე­ზე­ორი­ენ­ტი­რე-ბუ­ლი,­ნო­ვა­ტო­რი­და­ა.შ.­

თვა­ლი­გა­და­ავ­ლეთ­შე­დეგს­და­მე­სა­მე­ცხრილ­ში­და­მა­ტე­ბით­აღ­ნიშ­ნეთ­თქვე­ნი­პა­სუ­ხე­ბი­შე­კითხ­ვა­ზე:­რო­გო­რია­თქვე­ნი­კვლე­ვის­ობი­ექ­ტი­ონ­ლა­ინ­ში­მას­ზე­მო­პო­ვე­ბუ­ლი­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მი­ხედ­ვით?­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 62: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

64 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

­და­ხა­სი­ა­თე­ბი­სას­შეგ­ვიძ­ლი­ა,­ვი­ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლოთ­შემ­დე­გი­პუნ­ქ­ტე­ბით:

­რო­გო­რია­პი­რი,­რო­მელ­ზეც­ინ­ფორ­მა­ცი­ას­ეძებ­დით?

­­პრო­ფე­სი­უ­ლი­ნიშ­ნით­–­პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი,­კვა­ლი­ფი­ცი­უ­რი,­დამ­წყე­ბი,­არაკ­ვა­ლი­ფი­ცი­უ­რი;

­­პი­როვ­ნუ­ლი­ ნიშ­ნით­ –­ სა­ინ­ტე­რე­სო,­ კარ­გი­ მე­ნე­ჯე­რი,­ ზრდა­ზე­ ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი,­ გუნ­დუ­რად­მო­მუ­შა­ვე,­ასო­ცი­ა­ლუ­რი;

­­რო­გორც­მე­ნე­ჯე­რი­–­გუნ­დ­ზე­ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი,­პროგ­რე­სუ­ლი,­ჰუ­მა­ნუ­რი,­მხო­ლოდ­მო­გე­ბა­ზე­ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი,­არაკ­ვა­ლი­ფი­ცი­უ­რი,­შე­სა­ბა­მი­სი­გან­თ­ლე­ბის­და­კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ის­ნაკ­ლე­ბო-ბა,­არამ­დ­გ­რა­დი;­

­­ბიზ­ნე­სის­მფლო­ბე­ლი­ან­მმარ­თ­ვე­ლი­და­ა.შ

პა­სუ­ხე­ბის­და­ხა­რის­ხე­ბის­ანა­ლიზს­სკეტ­პი­კო­სის­პო­ზი­ცი­ი­დან­ვიწყებთ.­ყვე­ლა­ემო­ცი­ას­ეჭ­ვ­ქ­ვეშ­ვა­ყე­ნებთ­და­ვცდი­ლობთ,­სა­თი­თა­ოდ­შევ­ხე­დოთ­მათ­სხვა­მხრი­დან,­მა­გა­ლი­თად:

რა­ტომ­იფიქ­რე­ასე?­იქ­ნებ­სხვაგ­ვა­რად­გვე­ფიქ­რა?­სა­ი­დან­ვას­კ­ვ­ნით?­რამ­შექ­მ­ნა­ესა­თუ­ის­გან-წყო­ბა?­თუ­ამ­დის­კუ­სი­ის­დროს­ემო­ცია­ან­და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა­შეგ­ვეც­ვა­ლა,­აღ­ვ­ნიშ­ნავთ­ცხრილ-ში.­

ის,­რა­საც­ახ­ლა­ხე­დავთ,­თქვე­ნი­ემო­ციაა­ან­ემო­ცი­ა­თა­კრე­ბუ­ლი,­რო­მე­ლიც­მი­ღე­ბუ­ლი­ინ­ფორ-მა­ცი­ის­სა­ფუძ­ველ­ზე­გა­გიჩ­ნ­დათ.­ასე­იქ­მ­ნე­ბა­რე­პუ­ტა­ცია­და­შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა­ონ­ლა­ინ­ში.­ასე­მო-იქ­ცე­ვი­ან­თქვე­ნი­წარ­მა­ტე­ბის­შემ­თხ­ვე­ვა­შიც­თქვენ­ზე­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მა­ძი­ებ­ლე­ბი.

სა­ვარ­ჯი­შოს­ბო­ლო,­დას­კ­ვ­ნი­თი­და­ყვე­ლა­ზე­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ეტა­პი­ინ­ტერ­ნეტ­ში­გავ­რ­ცე­ლე­ბუ­ლი­კონ­ტენ­ტის­(შინაარსის)­და­მას­ზე­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მი­ერ­გა­მოთ­ქ­მუ­ლი­კო­მენ­ტა­რე­ბის­შეს­წავ­ლა­ა.­­

თქვენ­უნ­და­შე­ის­წავ­ლოთ­ვი­დე­ო,­აუდიო­და­ბეჭ­დუ­რი­კონ­ტენ­ტი,­სა­დაც­ჩვე­ნი­ინ­ტე­რე­სის­ობი­ექ-ტი­ან­თა­ვად­სა­უბ­რობს,­ან­მას­ზე­სა­უბ­რო­ბენ.­გან­სა­კუთ­რე­ბით­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­ზე­მოხ­სე­ნე­ბულ­მულ­ტი­მე­დია­მა­სა­ლებ­ზე­ინ­ტერ­ნეტ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გა­მო­ხა­ტუ­ლი­რე­აქ­ცია­და­კო­მენ­ტა­რე­ბი.­­(აქ­შეგ­ვიძ­ლია­ვას­წავ­ლოთ­ძი­ე­ბის­რამ­დე­ნი­მე­ხერ­ხი,­მა­გა­ლი­თად,­Google­–­ში­სიტყ­ვის­სხვა­დას­ხ­ვა­კომ­ბი­ნა­ცი­ით­ აღ­ნიშ­ვ­ნი­სას,­რა­ შე­იძ­ლე­ბა­ მოხ­დეს,­ მა­გა­ლი­თად:­ #PHInternational­@PHinterna-tional­და­სხვა­კომ­ბი­ნა­ცი­ე­ბი)­+­პო­პუ­ლა­რუ­ლი­hastag­

1.­კო­მენ­ტა­რე­ბი,­რო­მე­ლიც­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­მა­სა­ლის­და­სას­რულს­გვხვდე­ბა;2.­კო­მენ­ტა­რე­ბი,­დის­კუ­სი­ე­ბი,­გა­მოხ­მა­უ­რე­ბე­ბი­სო­ცი­ა­ლურ­ქსე­ლებ­ში,­ფო­რუ­მებ­ზე,

აპ­ლი­კა­ცი­ებ­ში­ან­პლატ­ფორ­მებ­ზე,­სა­დაც­აფა­სე­ბენ­ან­გა­ნი­ხი­ლა­ვენ­რა­ი­მეს­(momxmarebeli.ge,­tripadvisor.com,­foursquare.com,­booking.com,­airbnb.com­და­ა.შ).­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 63: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

65ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

შე­ნიშ­ვ­ნა:­თუ­საკ­ვებ­პრო­დუქ­ტ­ზე­ვსა­უბ­რობთ,­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­ვეწ­ვი­ოთ­ფო­რუ­მებს,­სა­დის­კუ­სიო­ჯგუ­ფებს­ან­ვებ­გვერდს,­სა­დაც­პრო­დუქ­ტე­ბის­ხა­რის­ხ­ზე,­მე­ურ­ნე­ო­ბებ­ზე,­აგ­რო­სფე­რო­ზე­და­მომ-ხ­მა­რებ­ლის­უფ­ლე­ბებ­ზეა­ინ­ფორ­მა­ცი­ა.­

თუ­ფო­კუს­ში­სას­ტუმ­როს­ბიზ­ნე­სი­ა,­ვსტუმ­რობთ­პლატ­ფორ­მებს,­სა­ი­და­ნაც­სას­ტუმ­რო­ე­ბის­და­ჯავ-შ­ნა­ან­მა­თი­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­შე­ფა­სე­ბა­ხდე­ბა.­რეს­ტორ­ნე­ბის­შემ­თხ­ვე­ვა­შიც,­სპე­ცი­ფი­უ­რი­აპ­ლი­კა-ცი­ე­ბის,­ვებ­სივ­რ­ცის,­კუ­ლი­ნა­რი­უ­ლი­გზამ­კ­ვ­ლე­ვე­ბის­და­რე­ი­ტინ­გ­გ­ვერ­დე­ბის­შეს­წავ­ლაა­აუცი­ლე-ბე­ლი.

თუ­სა­ვარ­ჯი­შოს­პირ­ველ­ნა­წილ­ში­მო­ვი­ძი­ეთ­ინ­ფორ­მა­ცია­და­პი­რა­დი­ემო­ცია­და­და­მო­კი­დე­ბუ-ლე­ბა­გა­ვარ­კ­ვი­ეთ,­მე­ო­რე­ნა­წილ­ში­ვიკ­ვ­ლევთ,­თუ­რას­ფიქ­რო­ბენ­სხვა­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­და­რო-გორ­რე­ა­გი­რე­ბენ­ისი­ნი­ჩვენს­მი­ერ­უკ­ვე­აღ­მო­ჩე­ნილ­ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ზე:

­­ჩვე­ნი­აზ­რი­ერ­თი­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­ინ­დი­ვი­დის­მო­საზ­რე­ბა­ა;­

­­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­რე­აქ­ცია­ინ­დი­ვი­დე­ბის­დი­დი­(ან­მცი­რე)­ჯგუ­ფი­სა.

მკითხ­ვე­ლის­უკუ­კავ­ში­რის­შეს­წავ­ლი­სას­ვაკ­ვირ­დე­ბით­და­ვი­ნიშ­ნავთ­მათ­მი­ერ­გა­მოთ­ქ­მულ­მო-საზ­რე­ბებს,­წი­ნა­და­დე­ბებს,­შე­ფა­სე­ბას,­მტკი­ცე­ბით­ფორ­მა­ში­გა­მოთ­ქ­მულ­ფრა­ზებს­და­თე­მას,­რო-მელ­საც­ყვე­ლა­ზე­ხში­რად­გა­ნი­ხი­ლავ­დ­ნენ­და­შემ­დეგ­ნა­ი­რად­ვა­ხა­რის­ხებთ­მა­თაც­(ცხრილი­#3):

­:)­–­და­დე­ბი­თი­­­:/-­ნე­იტ­რა­ლუ­რი­­:(­–­უარ­ყო­ფი­თი­

აქ,­ამ­ხა­სი­ა­თის­გზავ­ნი­ლე­ბის­რა­ო­დე­ნო­ბას­აღ­ვ­ნუს­ხავთ­და­და­მა­ტე­ბით­ვუ­თი­თებთ,­რა­სიტყ­ვებს­იყე­ნებ­დ­ნენ­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი.­

სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ცალ­კე­მო­ვი­ნიშ­ნოთ­თე­მა­ტი­კა,­რო­მელ­ზეც­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­სა­უბ­რობ­დ­ნენ­და­რე-ი­ტინ­გის­მი­ხედ­ვით­და­ვა­ლა­გოთ­ის.­სა­ბო­ლო­ოდ,­ცხრი­ლი­#3-ის­და­ამ­ჩა­მო­ნათ­ვა­ლის­და­კავ­ში-რე­ბა­ხდე­ბა,­რა­თა­ვი­ცო­დეთ,­რო­მე­ლი­თე­მა­რო­გორ­რე­აქ­ცი­ას­იწ­ვევ­და­და­რა­სიხ­ში­რით?­

­სა­ვარ­ჯი­შოს­შე­დე­გი:

ემო­ცი­ე­ბის­იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა­და­დათ­ვ­ლა­სა­შუ­ა­ლე­ბას­გვაძ­ლევს,­გა­ვი­გოთ,­რა­ხა­სი­ა­თის­მა­ტა-რე­ბე­ლია­პი­რის­რე­პუ­ტა­ცია­–­და­დე­ბი­თის­თუ­უარ­ყო­ფი­თის?

რო­მე­ლი­უფ­რო­მე­ტი­ა,­და­დე­ბი­თი­თუ­უარ­ყო­ფი­თი­გზავ­ნი­ლი­(შეტყობინება,­რე­აქ­ცი­ა)?

რო­გორ,­რა­სიტყ­ვე­ბით­და­ფრა­ზე­ბით­გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა­და­დე­ბი­თი­და­უარ­ყო­ფი­თი­რე­აქ­ცი­ა?­

ზე­მოთ­აღ­ნიშ­ნულ­თი­თო­ე­ულ­შე­დეგს­ვა­ა­ნა­ლი­ზებთ­და­ვხვდე­ბით,­რო­გო­რია­პი­რის­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბა.­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 64: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

66 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

სწო­რედ­ამ­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­სა­ფუძ­ველ­ზე­ხდე­ბა­შემ­დ­გომ­ში­ონ­ლა­ინ­რე­პუ­ტა­ცი­ის­შექ­მ­ნა­ზე­ან­გამ-ყა­რე­ბა­ზე­მუ­შა­ო­ბა.­იგი­ვე­ინ­ფორ­მა­ცია­გვეხ­მა­რე­ბა­ონ­ლა­ინ­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­და­გეგ­მ­ვა­შიც.­ეს­ნიშ-ნავს,­რომ­სა­კუ­თა­რი­თა­ვის­ან­კომ­პა­ნი­ის­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბი­სას,­ჯერ­გა­დი­ხართ­კვლე­ვის­ანუ­იდენ-ტი­ფი­ცი­რე­ბის,­ხო­ლო­შემ­დეგ­–­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­და­გეგ­მ­ვის­გზებს.

ნა­ბი­ჯი­2­–­ონ­ლა­ინ­კო­მუ­ნი­კა­ცია­

ონ­ლა­ინ­ რე­პუ­ტა­ცი­ის­ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ ნა­წი­ლია­ ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი­ პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბა­ სხვა­დას­ხ­ვა­პლატ­ფორ­მებ­ზე.­ამ­რე­სურსს­ვი­ყე­ნებთ:

1.­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­გა­სავ­რ­ცე­ლებ­ლად;2.­მი­სა­ღე­ბად;­3.­გაც­ვ­ლა-­გა­მოც­ვ­ლის­თ­ვის­/უ­კუ­კავ­ში­რის­თ­ვის­

ვი­კი­პე­დი­ა,­ ვებ­ გვერ­დი,­ სო­ცი­ა­ლუ­რი­ ქსე­ლე­ბი­ –­ Facebook,­ Twitter,­ Instagram,­ Pinterest.com,­Linkedin.com­და­ა.შ.­ჩვე­ნი­პო­ტენ­ცი­უ­რი­სა­მუ­შაო­სივ­რ­ცე­ა,­რაც­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­და­გეგ­მ­ვის­პრო-ცეს­ში­გა­მოგ­ვად­გე­ბა;­ეს­არის­მე­ო­რე,­დი­დი­ეტა­პი,­რო­მე­ლიც­თი­თო­ე­უ­ლი­პლატ­ფორ­მის­შემ­თხ-ვე­ვა­ში­ცალ­კე­ულ­ქვე­ე­ტაპ­საც­გუ­ლის­ხ­მობს.­

ონ­ლა­ინ­ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ სტრა­ტე­გი­ის­ შედ­გე­ნამ­დე­ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­რომ­თქვე­ნი­ ბიზ­ნე­სის­ პო-ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბა­ გან­საზღ­ვ­როთ.­ აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­ ბიზ­ნე­სის­ ბრენ­დად­ ქცე­ვა.­ ონ­ლა­ინ­ კო­მუ­ნი­კა­ცია­მთლი­ა­ნად­ბრენ­დის­არ­ს­სა­და­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბას­ეფუძ­ნე­ბა.­

„ბრენდი­არის­სა­ხე­ლის,­სიტყ­ვის,­სიმ­ბო­ლოს­და­დი­ზა­ი­ნის­ერ­თობ­ლი­ო­ბა,­რო­მე­ლიც­გარ­კ­ვე­ულ­პრო­დუქტს­ახა­სი­ა­თებს­და­სხვა­პრო­დუქ­ტე­ბის­გან­გა­მო­არ­ჩევს­მას.­ბრენ­დი­ეს­არის­სა­ვაჭ­რო­ნი-შანს­და­მა­ტე­ბუ­ლი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი.

ბრენ­დი­ არის­ ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი­ ღი­რე­ბუ­ლე­ბა,­ რო­მე­ლიც­ ახა­სი­ა­თებს­ პრო­დუქტს.­ ბრენ­დინ­გი­არის­ მარ­კე­ტინ­გუ­ლი­ტექ­ნო­ლო­გი­ა,­რო­მე­ლიც­ წარ­მო­ად­გენს­ ნორ­მა­თა­ სის­ტე­მას,­თუ­რო­გორ­იქ­მ­ნე­ბა­სა­ვაჭ­რო­მარ­კა.­ბრენ­დინ­გი­ქმნის­არ­ხებს­იმი­სათ­ვის,­რომ­ოპ­ტი­მა­ლუ­რად­მი­ა­წო­დოს­სა­ვაჭ­რო­მარ­კა­მომ­ხ­მა­რებ­ლებს,­ასე­ვე­–­მარ­თავს­მის­გან­ვი­თა­რე­ბას.­პი­ა­რი­ეხ­მა­რე­ბა­ბრენდს,­თა­ვი­სი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი­სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან­და­მე­დი­ას­თან­მი­ი­ტა­ნოს.

მოკ­ლედ,­რთუ­ლი­ა,­და­გი­მახ­სოვ­რონ­ სა­ხელ­წო­დე­ბით­ „მარწყვის­ სა­წარ­მო“,­ „საოჯახო­სას­ტუმ-რო“,­„მწვანილის­ბა­ღე­ბი“­და­ა.შ.­ასე­თი­და­სა­ხე­ლე­ბით­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ყუ­რადღე­ბის­მიქ­ცე­ვა­გა­გი­ჭირ­დე­ბათ.­

აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გქონ­დეთ­სა­ხე­ლი­და­იმი­ჯი.­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 65: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

67ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

და­საწყის­ში,­რო­ცა­თქვე­ნი­ბი­უ­ჯე­ტი­რამ­დე­ნი­მე­ათა­სი­ლა­რი­ა,­გა­გი­ჭირ­დე­ბათ,­ბრენ­დინ­გის­სპე-ცი­ა­ლის­ტე­ბის­მომ­სა­ხუ­რე­ბით­ისარ­გებ­ლოთ.­მო­გი­წევთ,­სა­კუ­თა­რი­ძა­ლე­ბით­და­შე­ხე­დუ­ლე­ბი­სა-მებრ­კომ­პა­ნი­ის­ბრენ­დ­ს­ტ­რა­ტე­გი­ის­მეტ­-­ნაკ­ლე­ბად­გა­მარ­თ­ვა.­უპა­სუ­ხეთ­შე­კითხ­ვებს:

1.­ვინ­ხართ?2.­რა­გა­ნაცხა­დით­აპი­რებს­თქვე­ნი­ბრენ­დი­თა­ვის­დამ­კ­ვიდ­რე­ბას?3.­აღ­წე­რეთ­გა­ნაცხა­დი­მოკ­ლედ;­4.­­იფიქ­რეთ­და­შექ­მე­ნით­ლო­გო­ისე,­რომ­სხვა­დას­ხ­ვა­სა­რეკ­ლა­მო­პრო­დუქ­ტის­თ­ვის­გა­მო­ი­ყე-ნოთ,­ანუ­მარ­ტი­ვად­მო­ხერ­ხ­დეს­სხვა­დას­ხ­ვა­ზო­მის­ლო­გოს­აღ­ქ­მა;­

5.­თუ­ლო­გო­ში­კომ­პა­ნი­ის­და­სა­ხე­ლე­ბე­ბი­ა,­იფიქ­რეთ­შრიფ­ტის­სტილ­ზე;6.­შე­არ­ჩი­ეთ­ფერ­თა­გა­მა­და­გრა­და­ცი­ე­ბი;­7.­­იფიქ­რეთ­და­მა­ტე­ბით­გრა­ფი­კულ­სიმ­ბო­ლო­ებ­ზე,­რო­მე­ლიც­თქვენს­ბრენ­დ­თან­იქ­ნე­ბა­ასო­ცი-რე­ბუ­ლი;­

8.­­შექ­მე­ნით­შაბ­ლო­ნე­ბი­ბრენ­დის­სტი­ლის,­ფე­რის­და­ლო­გოს­გა­მო­ყე­ნე­ბით.­მო­მა­ვალ­ში­ისი­ნი­აუცი­ლებ­ლად­დაგ­ჭირ­დე­ბათ­სხვა­დას­ხ­ვა­ტი­პის­პოს­ტე­რე­ბის­თ­ვის.­

ეს­ საქ­მე­ ანა­ლო­გე­ბის,­ კონ­კუ­რენ­ტე­ბის­და­ პო­ტენ­ცი­უ­რი­ კონ­კუ­რენ­ტე­ბის­ შეს­წავ­ლით­და­იწყეთ.­მო­ი­ნიშ­ნეთ,­რა­მო­გე­წო­ნათ­და­რა­–­არა!­და­აკ­ვირ­დით­ლო­გოს,­ლო­გოს­ფერს,­გა­მო­ყე­ნე­ბულ­ფერ­თა­გა­მას,­კომ­პა­ნი­ის­გზავ­ნილს­–­რა­ნიშ­ნით­შე­მო­დის­ბა­ზარ­ზე­–­რო­გორც­იაფი­პრო­დუქ-ტი?­ეკო­ლო­გი­უ­რად­სუფ­თა?­ერ­თა­დერ­თი­ა?­რო­გორ,­რა­დე­ვი­ზით­ამახ­სოვ­რებს­თავს­მომ­ხ­მა­რე-ბელს?­რო­გორ­შრიფტს­იყე­ნებს?­

და­საწყი­სის­თ­ვის,­შე­გიძ­ლი­ათ,­უფა­სო­პლატ­ფორ­მე­ბით­ისარ­გებ­ლოთ.­ეს­არ­იქ­ნე­ბა­ექ­ს­კ­ლუ­ზი-უ­რი­მომ­სა­ხუ­რე­ბა,­მაგ­რამ­ლო­გოს­თან,­ფერ­თან­და­გზავ­ნილ­თან­და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი­პირ­ვე­ლა­დი­ამო­ცა­ნის­გა­დაჭ­რა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ.­

www.tailorbrands.com­https://logomakr.com/

ფე­რი,­ლო­გო,­დე­ვი­ზი,­მან­ტ­რა,­გზავ­ნი­ლი­–­ეს­ის­არის,­რაც­აუცი­ლებ­ლად­უნ­და­გქონ­დეთ­ონ-ლა­ინ­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბის­დაწყე­ბამ­დე.­არ­და­გა­ვიწყ­დეთ,­რომ­ყვე­ლა­ეტაპ­ზე­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­სა-ინ­ტე­რე­სოდ­და­მარ­ტი­ვად­თხრო­ბის­სტი­ლი.­

ნა­ბი­ჯი­3­–­ონ­ლა­ინ­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­არ­ხე­ბი­–­გვჭირ­დე­ბა­თუ­არა­ვებ­გვერ­დი?­

ალ­ბათ,­ხში­რად­გსმე­ნი­ათ­ფრა­ზე­ბი­–­„ვებ­გვერ­დი­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა“,­„ყველა­სო­ცი­ა­ლურ­ქსელ­ში­უნ­და­გქონ­დეს­შე­ნი­გვერ­დი“...­რე­ა­ლუ­რად­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გქონ­დეს­ის,­რაც­შენ­და­შენს­სა­წარ­მოს­ან­წა-მოწყე­ბას­სჭირ­დე­ბა­და­მო­გე­ბას­ან­წარ­მა­ტე­ბას­მო­გი­ტანს.­კა­ტე­გო­რი­უ­ლად­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­ონ­ლა­ინ­კო­მუ­ნი­კა­ცია­გქონ­დეს­შენს­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­იქ,­სა­დაც­ის­არის­ან­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს.­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 66: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

68 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ზე­მოთ­ქ­მუ­ლის­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით,­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბამ­დე­აუცი­ლებ­ლად­უნ­და­ჰკითხოთ­სა­კუ­თარ­თავს­–­გჭირ­დე­ბათ­თუ­არა­ვებ­გვერ­დი­საქ­მი­ა­ნო­ბის­ამ­ეტაპ­ზე?

­თუ,­კი­–­რის­თ­ვის?

­თუ,­არა­–­რა­ტომ?

ორი­ვე­ლე­გი­ტი­მუ­რი­არ­ჩე­ვა­ნი­ა.­ვებ­გვერ­დი­კარ­გი­სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­არ­ხი­ა,­მაგ­რამ­მი­სი­არ­სე-ბო­ბა­ან­არარ­სე­ბო­ბა­სხვა­დას­ხ­ვა­ეტაპ­ზე­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­ამო­ცა­ნით­და­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბით­გა­ნი­საზღ-ვ­რე­ბა.

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ­კონ­ტენ­ტი:­გვაქვს­თუ­არა­საკ­მა­რი­სი­რა­ო­დე­ნო­ბის­ფო­ტო,­ვი­დეო­ან­ტექ­ს­ტუ­რი­ინ­ფორ­მა­ცია­ვებ­გვერ­დ­ზე­გან­სა­თავ­სებ­ლად,­ან­არ­სე­ბობს­თუ­არა­საქ­მი­ა-ნო­ბის­ამ­ეტაპ­ზე­მზა­პრო­დუქ­ტი,­რომ­ლის­წარ­დ­გე­ნაც­აუდი­ტო­რი­ის­თ­ვის­გვჭირ­დე­ბა?

მო­ცე­მულ­მო­მენ­ტ­ში­თუ­უფ­რო­გვი­ან,­გვერ­დის­შექ­მ­ნის­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­მა­ინც­სა­ჭი­რო­ებს­პა­სუ-ხებს­კითხ­ვებ­ზე:

1.­რა­ტომ­ვქმნით­მას,­რა­მიზ­ნის­მი­საღ­წე­ვად?

პა­სუ­ხი­სხვა­დას­ხ­ვაგ­ვა­რი­ა:­გვერ­დი­იქ­მ­ნე­ბა­–­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­სა­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ოდ;­ინ­ფორ-მა­ცი­ის­გა­სავ­რ­ცე­ლებ­ლად;­უკუ­კავ­ში­რის­მი­სა­ღე­ბად;­ბრენ­დის­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბის­გა­საძ­ლი-ე­რებ­ლად;­ სტა­ტი­კუ­რი,­ არა­გა­ნახ­ლე­ბა­დი­ ინ­ფორ­მა­ცი­ის­ გან­სა­თავ­სებ­ლად;­ გა­ყიდ­ვე­ბის­გა­საზ­რ­დე­ლად­და­ა.შ.,­თუმ­ცა­ზე­მოთ­ჩა­მოთ­ვ­ლი­ლი­პა­სუ­ხე­ბი­ცალ­კე­უ­ლად­არას­დ­როს­გა-მო­რიცხავს­გა­ყიდ­ვე­ბის­ზრდას.

2.­რო­გო­რი­უნ­და­იყოს­გვერ­დი­(ვიზუალური­და­ფუნ­ქ­ცი­უ­რი­მხა­რე)?

ვებ­გვერ­დის­ფუნ­ქ­ცი­უ­რი­მხა­რე,­რა­მოქ­მე­დე­ბე­ბი­უნ­და­ან­შე­იძ­ლე­ბა,­გან­ვა­ხორ­ცი­ე­ლოთ­გვერ­დ­ზე?­–­წა­ვი­კითხოთ­ინ­ფორ­მა­ცი­ა;­და­ვათ­ვა­ლი­ე­როთ­პრო­დუქ­ცი­ა;­ვნა­ხოთ,­სად­იყი-დე­ბა;­გა­ვი­გოთ­შექ­მ­ნის­ის­ტო­რი­ა.

მთა­ვა­რი­ა,­ჩა­მოთ­ვ­ლი­ლი­ინ­ფორ­მა­ცია­სა­ინ­ტე­რე­სოდ­და­მარ­ტი­ვად­მი­ვი­ღოთ.­ამ­ბის­თხრო­ბის-თ­ვის­ ტექ­ს­ტე­ბის­ ში­ნა­არ­ს­თან­ ერ­თად­ ვი­ზუ­ა­ლურ­ ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტებ­საც­ ვი­ყე­ნებთ.­ ამ­ შემ­თხ­ვე­ვა­ში­მთა­ვა­რი­დი­ზა­ი­ნი­ა.

ჩვე­ნი­დრო­ის­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­არ­სჯერ­დე­ბა­მშრალ,­გაპ­რი­ა­ლე­ბულ­ტექ­ს­ტებს­და­ვი­ზუ­ა­ლურ­მა-სა­ლას,­სა­დაც­ყო­ვე­ლი­მე­ო­რე­ფრა­ზა­ან­ფო­ტო­ჩვე­ნი­პრო­დუქ­ცი­ის­გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლო­ბა­ზე­ა.

ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მა­ღა­ლი­ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მო­ბის­გა­მო­მან­კარ­გად­იცის,­რეკ­ლა­მის­ძა­ლა­და­მი­სი­გავ-ლე­ნა.­ ამის­ გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით,­ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ სწო­რი­ფორ­მა­ ამ­ბის­ უჩ­ვე­უ­ლოდ­ან­ სა­ინ­ტე­რე­სოდ­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 67: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

69ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

თხრო­ბა­შია­და­იმ­იდე­ა­ში,­რო­მე­ლიც­ამ­ბის­სა­ფუძ­ვე­ლი­ხდე­ბა;­ასე­ვე­-ისტორიებში,­მი­თებ­ში.­სა­წარ-მოს­შექ­მ­ნის­ან­ბიზ­ნე­სის­დაწყე­ბის­ის­ტო­რია­მე­ტად­სა­ინ­ტე­რე­სო­იქ­ნე­ბა,­თუ­მას­რა­ი­მე­ემო­ცი­ურ­მოვ-ლე­ნას,­ამ­ბავს,­ფაქტს­და­ვუ­კავ­ში­რებთ.­დღე,­თა­რი­ღი,­იური­დი­უ­ლი­მი­სა­მარ­თი­და­ნო­მე­რი­საქ­მის­წარ­მო­ე­ბის­თ­ვი­საა­აუცი­ლე­ბე­ლი,­ხო­ლო­ის­ტო­რი­ე­ბი,­მი­თე­ბი­და­სა­ინ­ტე­რე­სო­ამ­ბე­ბი­–­მომ­ხ­მა­რე-ბელ­თა­დი­დი­ჯგუ­ფის­თ­ვის.­გვერ­დ­ზე­შე­მო­სუ­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­პრო­ცე­სის­მო­ნა­წი­ლე­უნ­და­გახ­დეს.

ტუ­რი,­რო­მელ­საც­იგი­თქვენს­ვებ­გვერ­დ­ზე­შე­მოს­ვ­ლი­სას­გა­ივ­ლის,­უნ­და­იყოს­შე­მეც­ნე­ბი­თი,­სა­გან-მა­ნათ­ლებ­ლო,­გა­სარ­თო­ბი,­შე­სა­ბა­მი­სი­სცე­ნა­რით.­ასეთ­დროს­ამ­გვერ­დ­ზე­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ხე­ლახ-ლა­დაბ­რუ­ნე­ბის­ალ­ბა­თო­ბა­იმა­ზე­მა­ღა­ლი­ა,­ვიდ­რე­მარ­ტივ­გვერ­დ­ზე­შე­მო­სუ­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლი­სა.

გვერ­დის­ნახ­ვით­გა­მოწ­ვე­უ­ლი­პო­ზი­ტი­უ­რი­(ან­სა­ინ­ტე­რე­სო)­გან­წყო­ბა­ვრცელ­დე­ბა­მას­ზე,­რო-გორც­პო­ტენ­ცი­ურ­მყიდ­ველ­ზე­და­იგი­ბრენ­დის,­პრო­დუქ­ცი­ის­შე­სა­ხებ­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­გა­მავ­რ­ცე-ლე­ბე­ლი­და­სხვა­მყიდ­ვე­ლე­ბის­ირი­ბი­მომ­ძი­ე­ბე­ლი­ხდე­ბა.­

თვალ­სა­ჩი­ნო­ე­ბის­თ­ვის­ეწ­ვი­ეთ­შემ­დეგ­გვერ­დებს:­http://newacton.com.au/http://www.grannyssecret.com/http://josephaavoue.bigcartel.com/http://www.natgeoeat.com/http://sceneryvintagefarm.com/http://www.foodisforeating.org/http://blossomtype.com/http://www.sbs.com.au/theboat/http://hunterfarmer.co.uk/http://www.dutchflowerline.com/http://hanzell.com/http://blackpearlfarmssc.com/http://www.farmerhaus.de/en/http://onefoot.gr/http://thelobster-movie.com/http://redhilllavender.com.au/http://www.montevistafarming.com/https://tuinderlusten-jheronimusbosch.ntr.nl/enhttps://howifight.53.com/http://www.lamedusahotel.com/http://www.lezilus.fr/http://www.altaglio.fr/http://www.gustavecafe.fr/https://www.reynoldslakeoconee.com/http://www.focopure.com/http://explore.speedousa.com/

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 68: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

70 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

1.­რო­გორ­ვქმნით?­რო­მელ­პლატ­ფორ­მა­ზე?

ამ­შე­კითხ­ვას­ორი­პა­სუ­ხი­აქვს:­გვერდს­ჰქმნით­უფა­სო­პლატ­ფორ­მა­ზე,­რომ­ლის­სრუ­ლი­ადაპ-ტი­რე­ბა­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­რო­გორც­დე­ვე­ლო­პე­რის,­ისე­თქვენს­მი­ერ­wordpress,­Jooml,­ან­მის­შექ-მ­ნა­ზე­ზრუ­ნავს­დე­ვე­ლო­პე­რი­თქვენს­მი­ერ­დას­მუ­ლი­ამო­ცა­ნე­ბით.

ორი­ვე­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­სწო­რად­დას­მუ­ლი­ამო­ცა­ნა­გა­დამ­წყ­ვეტ­როლს­თა­მა­შობს,­თუმ­ცა­პირ­ვე-ლი­მკვეთ­რად­შე­ამ­ცი­რებს­ხარ­ჯებს.­თუ­სა­კუ­თარ­ძა­ლებ­ში­ეჭ­ვი­გე­პა­რე­ბათ,­შე­გიძ­ლი­ათ,­უფა­სო­პლატ­ფორ­მა­ზე­დე­ვე­ლო­პე­რის­მი­ერ­აწყო­ბი­ლი­გვერ­დი­შექ­მ­ნათ,­ესეც­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­და­და­ბალ-ბი­უ­ჯე­ტი­ა­ნი­ამო­ცა­ნა­ა.

­თუ­თა­ვად­არ­გიც­დი­ათ­უფა­სო­პლატ­ფორ­მებ­ზე­გვერ­დის­აწყო­ბა,­ყო­ველ­თ­ვის­ხართ­რისკ­ჯგუფ-ში­და­შე­საძ­ლო­ა,­ად­ვი­ლად­მოტყუვ­დეთ,­რაც­ნიშ­ნავს,­რომ­გვერ­დის­შექ­მ­ნა­ში­იმა­ზე­მეტს­იხ-დით,­ვიდ­რე­რე­ა­ლუ­რი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ა.

რას­ნიშ­ნავს­სწო­რად­დას­მუ­ლი­ამო­ცა­ნა?­

გვერ­დი­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სის­წარ­მა­ტე­ბის­თ­ვის­იქ­მ­ნე­ბა,­შე­სა­ბა­მი­სად,­ამო­ცა­ნის­დას­მა­ში­თა­ვად­უნ­და­იყოთ­ჩარ­თუ­ლი.­

ამა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ­ანა­ლო­გე­ბის­შეს­წავ­ლა­(იგულისხმება­ანა­ლო­გი­უ­რი­ან­მსგავ­სი­ბიზ­ნე­სის­სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­არ­ხე­ბის­დათ­ვა­ლი­ე­რე­ბა).

ამ­პრო­ცეს­ში­თქვენ­შეძ­ლებთ,­მეტ­-­ნაკ­ლე­ბად­გან­საზღ­ვ­როთ­თქვე­ნი­პო­ტენ­ცი­უ­რი­თუ­არ­სე­ბუ­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ქცე­ვა­და­მო­სა­ლოდ­ნე­ლი­სურ­ვი­ლე­ბი.­ანა­ლო­გე­ბის­შეს­წავ­ლა­არამც­და­არამც­არ­გუ­ლის­მობს­მის­კო­პი­რე­ბას,­ეს­ინ­ს­პი­რა­ცი­ის­წყა­როა­და­უფ­რო­სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო­ფუნ­ქ­ცი­ის­მა­ტა­რე­ბე­ლი­ა,­ვიდ­რე­გავ­ლე­ნის.­

აღ­ნიშ­ნუ­ლი­პრო­ცე­სი­სა­შუ­ა­ლე­ბას­გაძ­ლევთ,­ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბოთ­იდეა­და­მი­სი­წარ­მო­სახ­ვი­თი­ვი-ზუ­ა­ლი­ზა­ცია­მო­ახ­დი­ნოთ­რო­გორც­ვი­ზუ­ა­ლუ­რი,­ისე­მოქ­მე­დე­ბე­ბის­თვალ­საზ­რი­სით.­აყა­ლი­ბებთ­გვერ­დე­ბის­კონ­ცეფ­ცი­ას,­ საზღ­ვ­რავთ­ში­და­გვერ­დე­ბის­რა­ო­დე­ნო­ბას­და­გან­ლა­გე­ბის­ად­გილს,­ასე­ვე­–­ფე­რებს­და­სტრუქ­ტუ­რას.

ვებ­გვერ­დის­უპი­რა­ტე­სო­ბა­სი­ტუ­ა­ცი­ის­ფლო­ბა­სა­და­არ­ჩე­ვა­ნის­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ში­ა.­თუ­სხვა­სა­კო-მუ­ნი­კა­ციო­არ­ხებ­ზე­სხვის­მი­ერ­და­წე­სე­ბულ­წე­სებს­ვე­მორ­ჩი­ლე­ბით­და­ცვლი­ლე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბა­არ­გვაქვს,­აქ,­ამ­პლატ­ფორ­მა­ზე,­სრუ­ლი­შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ა.­მთა­ვა­რი­ა,­გვქონ­დეს­იდეა­და­ჩვე­ნი­ის­ტო­რია­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლად­მო­ვუყ­ვეთ­მომ­ხ­მა­რე­ბელს.­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 69: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

71ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ნა­ბი­ჯი­4­–­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლე­ბი­–­გვჭირ­დე­ბა­თუ­არა­ისი­ნი?

ვებ­გვერ­დის­მსგავ­სად,­სო­ცი­ა­ლურ­ქსე­ლებ­ში,­გვერ­დის­გახ­ს­ნამ­დე­ვსვამთ­შე­კითხ­ვას:­რო­მე­ლი­სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­არ­ხი,­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლი­გვჭირ­დე­ბა­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­გა­სავ­რ­ცე­ლებ­ლად?

პა­სუ­ხის­გა­ცე­მა­კონ­ტენ­ტ­ზე­დაყ­რ­დ­ნო­ბით­შეგ­ვიძ­ლი­ა.­რა­სა­ხის­ინ­ფორ­მა­ცია­გვაქვს­–­ვი­დე­ო,­აუდი­ო,­ფო­ტო,­ტექ­ს­ტი­თუ­მულ­ტი­მე­დი­ა?

უფ­რო­კონ­კ­რე­ტუ­ლად:

facebook­–­ის­სივ­რ­ცე­ა,­სა­დაც­ფო­ტო,­ვი­დე­ო,­ტექ­ს­ტის,­პოს­ტე­რე­ბის­და­ა.შ­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბა­შეგ­ვიძ-ლი­ა;­სივ­რ­ცე,­რო­მე­ლიც­სა­შუ­ა­ლე­ბას­გვაძ­ლევს,­მულ­ტი­მე­დია­თხრო­ბის­ხერ­ხე­ბი­გა­მო­ვი­ყე­ნოთ.

Instagram­–­ამ­ბის­ფო­ტო-­ვი­დეო­კონ­ტენ­ტით­გავ­რ­ცე­ლე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბა­ა.­ფო­ტოც­და­ვი­დე­ოც­აქ­გარ­კ­ვე­ულ­პა­რა­მეტრს­აკ­მა­ყო­ფი­ლებს­და­სტილს­ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა,­რაც­და­მა­ტე­ბით­ამო­ცა­ნებს­აჩენს,­თუმ­ცა­გვეხ­მა­რე­ბა,­რომ­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბულ­პოსტს­ერ­თი­ა­ნი­ეს­თე­ტი­კა­ჰქონ­დეს.

Twitter-­ მომ­ც­რო­ზო­მის­ტექ­ს­ტ­ზე­და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ა­ა,­ სა­დაც­მთა­ვა­რი­სათ­ქ­მე­ლი­156­სიმ­ბო­ლო­თია­გა­მოთ­ქ­მუ­ლი.­აქ­გზავ­ნი­ლი­უფ­რო­მე­ტად­ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი­ა,­ვიდ­რე­შე­მეც­ნე­ბი­თი­და­მო­ლო­დი­ნიც­შე­სა­ბა­მი­სი­ა.

მას­შემ­დეგ,­რო­ცა­ჩვე­ნი­რე­ა­ლო­ბის­შე­ფა­სე­ბას­მო­ვახ­დენთ­და­გა­ვი­გებთ,­რა­შე­საძ­ლებ­ლო­ბე-ბი­გვაქვს­მო­ცე­მუ­ლი­მო­მენ­ტის­თ­ვის,­რე­სურ­სის­შე­სა­ბა­მის­გვერდს­ვქმნით.­რო­მელ­სო­ცი­ა­ლურ­ქსელ­შიც­არ­უნ­და­გავ­ხ­ს­ნათ­გვერ­დი,­უნ­და­გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ­რამ­დე­ნი­მე­სა­ერ­თო­წე­სი:

თი­თო­ე­ულ­გვერდს­უნ­და­ჰქონ­დეს:­

­­ზუს­ტი­ამო­ცა­ნა;­

­­შე­სა­ბა­მი­სი­კონ­ცეფ­ცი­ა;­

­­სა­ინ­ტე­რე­სო­და­ ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი­ პრო­ფი­ლის­ (profile)­და­ სა­ერ­თო­ (cover)­ფო­ტო.­ მა­თი­ შექ­მ-ნი­სას,­უნ­და­გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ­ბრენ­დის­კონ­ცეფ­ცი­ა,­ლო­გო,­ფე­რი­და­სხვა­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი­სიმ­ბო­ლო­ე­ბი,­რა­თა­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­მა­მო­ა­ხერ­ხოს­სხვა­სივ­რ­ცე­ებ­სა­და­offline­ში­ნა­ხუ­ლი­ინ-ფორ­მა­ცი­ის­და­კავ­ში­რე­ბა;­

­­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­ყვე­ლა­სო­ცი­ა­ლურ­ქსელ­ში­ერ­თი­და­იგი­ვე­სტი­ლი­შე­ვი­ნარ­ჩუ­ნოთ­მცი­რე­დი­სხვა­ო­ბე­ბით­(რასაც­ფო­ტოს­პა­რა­მეტ­რე­ბის­სხვა­დას­ხ­ვა­ო­ბა­გა­ნა­პი­რო­ბებს);­

­­ქსე­ლებ­ში­მუ­შა­ო­ბას­უნ­და­ჰქონ­დეს­გან­გ­რ­ძო­ბი­თი­ხა­სი­ა­თი­და­არ­უნ­და­იყოს­ერ­თ­ჯე­რა­დი.­რთუ-ლი­ა,­მო­ი­პო­ვო­და­შე­ი­ნარ­ჩუ­ნო­აუდი­ტო­რი­ა,­თუ­არ­იცი,­რო­დის­და­რას­გა­მო­აქ­ვეყ­ნებ;­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 70: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

72 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

­­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­ყო­ველ­დღი­უ­რი­აქ­ტი­უ­რო­ბა;

­­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ ფორ­მე­ბის­ ცვლა:­ ფო­ტო,­ ვი­დე­ო,­ ტექ­ს­ტი­ (გრაფიკული­ სიმ­ბო-ლო­ე­ბით),­GIF,­კო­ლა­ჟი;

­­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გან­ვ­საზღ­ვ­როთ­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ენა­–­რი­სი­იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა­ხდე­ბა­აუდი­ტო­რი-ა­ზე­დაყ­რ­დ­ნო­ბით?­ანუ­ვინ­არის­ის­ხალ­ხი,­ვი­საც­ვე­სა­უბ­რე­ბით:­ასა­კი,­პრო­ფე­სი­ა,­გენ­დე­რი,­ინ­ტე­რე­სის­სფე­რო­ე­ბი;­

­­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ სტი­ლი:­ რა­ ფორ­მით­ ვე­სა­უბ­რე­ბით­ მათ­ –­ შე­ნო­ბით?­ თქვე­ნო­ბით?­ უშუ­ა­ლოდ?­ოფი­ცი­ა­ლუ­რად?­რო­გორც­გვერ­დის­ად­მი­ნის­ტ­რა­ტო­რი?­რო­გორც­ბრენ­დის­სიმ­ბო­ლო?­რო-გორც­კომ­პა­ნი­ის­წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი?­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ოფი­ცე­რი?­

­­უნ­და­ვი­ცო­დეთ­1­დღის,­1­კვი­რის,­2­კვი­რის,­1­თვის­სა­მოქ­მე­დო­გეგ­მა.­რას­გან­ვა­თავ­სებთ,­რო-გო­რი­გზავ­ნი­ლით­და­ფორ­მით?­გეგ­მა­მომ­ხა­რებ­ლის­ქცე­ვა­ზე­დაკ­ვირ­ვე­ბით­იც­ვ­ლე­ბა;­

­­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­რომ­სის­ტე­მა­ში­ჩვე­ნი­ძი­ე­ბა­მოხ­დეს­ერ­თი­სა­ხე­ლით,­რო­მე­ლიც,­თა­ვის­მხრივ,­თი­თო­ე­უ­ლი­ქსე­ლის­თ­ვის­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­ხე­ლი­(username)­იქ­ნე­ბა.

მა­გა­ლი­თად,­fb.com/PHinternational­twitter.com/PHinternational­Instagram.com/­Phinternational­

და­არა­fb.com/PH;­twitter.com/PHinter;­Instagram/PHinternational­

თუ­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლე­ბის­ეფექ­ტუ­რო­ბა­ში­ეჭ­ვი­გე­პა­რე­ბათ­ან­არ­გაქვთ­მა­თი­გა­მო­ყე­ნე­ბის­გა-მოც­დი­ლე­ბა,­და­აკ­ვირ­დით­გა­რე­მოს,­სა­დაც­ცხოვ­რობთ­და­ადა­მი­ა­ნე­ბის­ქცე­ვას,­მათ­და­მო­კი­დე-ბუ­ლე­ბებ­სა­და­ტე­ლე­ფო­ნით­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლე­ბის­მოხ­მა­რე­ბის­სიხ­ში­რეს;­და­აკ­ვირ­დით­კომ­პა-ნი­ებს,­რო­მელ­თა­შე­სა­ხე­ბაც­გსმე­ნი­ათ;­მო­ი­ძი­ეთ­წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­გვერ­დე­ბი­სო­ცი­ა­ლურ­ქსე­ლებ­ში­და­მა­თი­მზარ­დი­გა­ყიდ­ვე­ბი.­

არ­არის­საკ­მა­რი­სი?­მა­შინ­ეწ­ვი­ეთ­ვებ­ანა­ლი­ტი­კის­გვერ­დის­მქო­ნე­ვებ­-­გ­ვერდს:­alexa.com­-ს­და­ნა­ხეთ­სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში­პო­პუ­ლა­რუ­ლი­გვერ­დე­ბის­რე­ი­ტინ­გი.­თვა­ლი­გა­და­ავ­ლეთ­მსოფ­ლიო­რე­ი­ტინ­გ­საც.

თუ­სა­ერ­თო­წე­სებ­ზე­ვსა­უბ­რობთ,­უნ­და­ვახ­სე­ნოთ­Hashtag-ები.­ჩვე­ნი­საქ­მი­ა­ნო­ბის­ამ­ეტაპ­ზე­ის­ორ­მ­ხ­რი­ვი­და­ნიშ­ნუ­ლე­ბი­სა­ა:

1.­­პირ­ვე­ლი­მი­სი­ფუნ­ქ­ცია­სა­ძი­ე­ბო­ა.­კომ­ბი­ნა­ცი­ა,­რო­მე­ლიც­ერ­თი­სა­ხე­ლის,­თე­მის,­ფრა­ზის­ქვეშ­შექ­მ­ნი­ლი­კონ­ტენ­ტის­პოვ­ნა­ში­გვეხ­მა­რე­ბა;

2.­­მე­ო­რე­–­ის­კარ­გი­რე­სურ­სია­კამ­პა­ნი­ის­სა­წარ­მო­ებ­ლად­(სოციალური­იქ­ნე­ბა­ის,­თუ­კო­მერ-ცი­უ­ლი).­თუ­ამ­კამ­პა­ნი­ას­ადა­მი­ა­ნე­ბი­ნე­ბა­ყოფ­ლო­ბით­უერ­თ­დე­ბი­ან,­ამა­თუ­იმ­კონ­ტენ­ტის­გა-

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 71: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

73ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

მოქ­ვეყ­ნე­ბი­სას­ისი­ნი­შე­თა­ვა­ზე­ბულ­Hashtag-ს­იყე­ნე­ბენ,­ჩვენ­კი­სა­შუ­ა­ლე­ბა­გვაქვს,­ყვე­ლა­ეს­პოს­ტი­ამა­ვე­hashtag-ით­ვი­ხი­ლოთ.­ამას­თან­#-ის­ამ­სა­ხით­გა­მო­ყე­ნე­ბა­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­ვი­რუ­სუ-ლად­გავ­რ­ცე­ლე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბა­ა.

­#-ს­ჩვენს­მი­ერ­ჩა­მოთ­ვ­ლილ­სა­მი­ვე­ქსელ­ში­იყე­ნე­ბენ.­თუმ­ცა­კლა­სი­კუ­რი­ფუნ­ქ­ცი­ით­მას­Twitter­და­Instagram­იყე­ნებ­და.­მზარ­დ­მა­მოთხოვ­ნამ­და­ინ­ტე­რეს­მა­აუცი­ლებ­ლი­გა­ხა­და­Facebook-ის­ინ­ტენ­სი­უ­რად­ჩარ­თ­ვა­ამ­საქ­მე­ში.­გან­სა­კუთ­რე­ბით­კარ­გად­ეს­სო­ცი­ა­ლუ­რი­და­სპორ­ტუ­ლი­კამ­პა-ნი­ე­ბის­წარ­მო­ე­ბი­სას­გა­მო­ი­ხა­ტა.­

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­ #­ სა­ჭი­რო­ე­ბი­სა­მებრ­ გა­მო­ი­ყე­ნოთ­ და­ და­ა­რე­გუ­ლი­როთ­ მი­სი­ რა­ო­დე­ნო­ბაც.­ბევ­რი­#­არ­ნიშ­ნავს­ბევრ­ყუ­რადღე­ბას,­ან­მო­სა­ლოდ­ნელ­ყუ­რადღე­ბას.­უმ­ჯო­ბე­სი­ა,­იყოს­რამ-დე­ნი­მე­და­ზუს­ტი.­

ნა­ბი­ჯი­5­–­FACEBOOK

Facebook­ის­სივ­რ­ცე­ა,­რო­მელ­საც­ნე­ბის­მი­ე­რი­ტი­პის­და­ფორ­მა­ტის­საქ­მი­ა­ნო­ბის­თ­ვის­ვი­ყე­ნებთ.­საქ­მი­ა­ნო­ბას­ვიწყებთ­გვერ­დის­შექ­მ­ნით­და­ვით­ვა­ლის­წი­ნებთ­შემ­დეგ­სა­კითხებს:

1.­­სწო­რად­შე­ვარ­ჩი­ოთ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­ხე­ლი­(username)­ანუ­fb.com/-ის­შემ­დეგ­და­ბო­ლო­ე­ბა,­fb.com/PHInternational.­სა­ხე­ლი­უნ­და­იყოს­მარ­ტი­ვი,­გა­სა­გე­ბი­და­ასა­ხავ­დეს­თქვე­ნი­კომ­პა­ნი-ის,­ბრენ­დის­თუ­პრო­დუქ­ტის­და­სა­ხე­ლე­ბას,­ან­ვებ­გვერ­დის­მი­სა­მართს­(სადაც,­თა­ვის­მხრივ,­­აღ­ნიშ­ნუ­ლია­სა­ხე­ლი).­იმ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­თუ­თქვენ­მი­ერ­შერ­ჩე­უ­ლი­Username­და­კა­ვე­ბუ­ლი­ა,­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­ აბ­რე­ვი­ა­ტუ­რა­ (მხოლოდ­ მა­შინ,­ თუ­ ამას­ სხვა­დრო­საც­ იყე­ნებთ)­ ან­ მი­უ­თი­თეთ­ქვეყ­ნის­ აღ­მ­ნიშ­ვ­ნე­ლი­სიტყ­ვა­ შე­მოკ­ლე­ბით­Geo,­Ge,­ შე­გიძ­ლი­ათ­გა­მო­ი­ყე­ნოთ­პრო­დუქ­ტის­ტი­პი­–­strawberry,­juice,­factory,­farm;

2.­­სწო­რად­შე­ვარ­ჩი­ოთ­გვერ­დის­სა­ხე­ლი.­თუ­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სის­ლო­გო­ორე­ნო­ვა­ნია­ან­პრო­დუქ-ცია­გათ­ვ­ლი­ლია­სა­ერ­თა­შო­რი­სო­ბაზ­რის­თ­ვის,­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­ქარ­თუ­ლი­და­ინ­გ­ლი­სუ­რი­და­სა-ხე­ლე­ბა.­ არა­ქარ­თუ­ლე­ნო­ვა­ნი­ სა­ხელ­წო­დე­ბის­ შემ­თხ­ვე­ვა­ში­ ნუ­ გა­და­თარ­გ­მ­ნით,­ გა­მო­ი­ყე­ნეთ­ის,­რაც­გაქვთ.­იმ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­კი,­თუ­მხო­ლოდ­ქარ­თულ­ბა­ზარ­ზე­მუ­შა­ობთ,­და­სა­ხე­ლე­ბა­ქარ-თუ­ლი­ იქ­ნე­ბა.­ ორე­ნო­ვა­ნი­ და­სა­თა­უ­რე­ბის­ შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­ სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ სა­ხე­ლე­ბი­ გა­მიჯ­ნოთ­წერ­ტი­ლის,­ აპოს­ტ­რო­ფის,­დე­ფი­სის­ ან­დახ­რი­ლი­ხა­ზის­ მეშ­ვე­ო­ბით­ (მაგ.­ კო­პე­ში­ა-copeshia;­კო­პე­ში­ა/Copeshia;­კო­პე­ში­ა'Copeshia);­

3.­­სწო­რად­შე­არ­ჩი­ეთ­გვერ­დის­ტი­პი­რე­გის­ტ­რა­ცი­ი­სას.­აღ­ნიშ­ნეთ,­რა­ტი­პის­პრო­დუქ­ტის­გვერ­დი­შექ­მე­ნით­–­მა­ღა­ზი­ა,­მცი­რე­ბიზ­ნე­სი,­პრო­დუქ­ტი.­სწო­რად­აღ­ნიშ­ვ­ნა­ნიშ­ნავს,­მოხ­ვ­დეთ­სწორ­კა­ტე­გო­რი­ა­ში­და­სის­ტე­მამ­გვერ­დი­შეს­თა­ვა­ზოს­შე­სა­ბა­მის­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­–­მას,­ვი­საც­ნამ­დ-ვი­ლად­აინ­ტე­რე­სებს­ის­პრო­დუქ­ტი,­რო­მე­ლი­ნი­შაც­რე­გის­ტ­რა­ცი­ი­სას­შე­არ­ჩი­ეთ­თქვენ.­ამას-თან,­ეს­თქვე­ნი­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბის­ზუს­ტად­შე­ფა­სე­ბა­ში­გეხ­მა­რე­ბათ­სტა­ტის­ტი­კუ­რი­და­ანა­ლი-ტი­კუ­რი­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­გაც­ნო­ბი­სას;­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 72: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

74 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

4.­­ყუ­რადღე­ბით­შე­ავ­სეთ­ყვე­ლა­სა­ჭი­რო­ვე­ლი.­Fb­გვერ­დებ­ზე­გრა­ფე­ბი­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­სპე-ცი­ფი­კის­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბი­თაა­და­გე­ნე­რი­რე­ბუ­ლი.­მა­გა­ლი­თად,­თქვე­ნი­მი­სა­მარ­თის­სწო­რად­აღ­ნიშ­ვ­ნა­არა­მხო­ლოდ­თქვენს­პრო­დუქ­ცი­ამ­დე­მი­სას­ვ­ლე­ლად,­არა­მედ­გვერ­დის­Check­In-ის­ფუნ­ქ­ცი­ის­გე­ნე­რი­რე­ბის­თ­ვი­საა­სა­ჭი­რო­–­იმი­სათ­ვის,­რომ­თქვე­ნი­ლო­კა­ცია­ად­ვი­ლად­იპო­ვოს­ნე­ბის­მი­ერ­მა­მოწყო­ბი­ლო­ბამ­ინ­ტერ­ნეტ­ში­შეს­ვ­ლი­სას.­

5.­­ყუ­რადღე­ბა­მი­აპყა­რით­პრო­ფი­ლის­(profile)­და­სა­ერ­თო­(cover)­ფო­ტოს.­Profile-ი,­რო­გორც­წე­სი,­ლო­გოს­თ­ვის­გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა,­cover-ი­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­გზავ­ნი­ლის,­შე­თა­ვა­ზე­ბის,­გან­წყო­ბის­დე­მონ­ს­ტ­რი­რე­ბის­თ­ვის.­Fb­შე­სა­ბა­მი­სი­ზო­მის­ფო­ტო­ე­ბი­სჭირ­დე­ბა,­რის­მო­ძებ­ნა­საც­ად­ვი­ლად­შეძ­ლებთ­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მა­ში.­

6.­­სა­ნამ­ახ­ლად­შექ­მ­ნილ­გვერ­დ­ზე­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­მო­იწ­ვევ­დეთ,­რამ­დე­ნი­მე­პოს­ტი­გა­ნა­თავ­სეთ.­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­პირ­ველ­ემო­ცი­ას­გვერ­დის­სა­ხე­ლი­აღ­ძ­რავს,­მე­ო­რეს­–­ვი­ზუ­ა­ლუ­რი­ინ­ფორ-მა­ცი­ა,­მე­სა­მეს­–­კონ­ტენ­ტი,­თქვენს­მი­ერ­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი­რამ­დე­ნი­მე­პოს­ტი­(ან­ერ­თი),­რო-მე­ლიც­მას­ხე­ლახ­ლა­დაბ­რუ­ნე­ბის­კენ­უბიძ­გებს.­

7.­­LIKE­–­რო­გორ­ფიქ­რობთ,­რა­უფ­რო­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­Like-ების­რა­ო­დე­ნო­ბა­თუ­ხა­რის­ხი?!­ცხა-დი­ა,­ხა­რის­ხი,­ბევ­რი­ლა­ი­ქი­არ­ნიშ­ნავს­ბევრ­სწორ­მომ­ხ­მა­რე­ბელს.­ამი­ტო­მაც­ჩვე­ნი­მი­ზა­ნი­არა­like-ის­შეგ­რო­ვე­ბა,­არა­მედ­სწო­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­პოვ­ნა­უნ­და­იყოს.­აქ­ზრდა­დი­წრის­პრინ­ცი­პით­ვმოქ­მე­დებთ.­ჩვენს­ირ­გ­ვ­ლივ­უნ­და­შე­მო­ვიკ­რი­ბოთ­თა­ნამ­შ­რომ­ლე­ბი,­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი,­მე­გობ­რე-ბი,­გულ­შე­მატ­კივ­რე­ბი.­წრეს­თან­და­თან­ვა­ფარ­თო­ებთ­და­მას­ში­ჩვენს­მი­ერ­მოწ­ვე­უ­ლი­პი­რე­ბის­ნაც­ნო­ბე­ბი,­პრო­ფე­სი­უ­ლი­წრის­წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი,­გულ­შე­მატ­კივ­რე­ბი,­მე­გობ­რე­ბის­მე­გობ­რე­ბიც­ერ­თ­ვე­ბი­ან.­100­მოწ­ვე­უ­ლი­პი­რი­დან­ნა­წი­ლი­მა­ლე­ვე­მო­ი­წო­ნებს­გვერდს,­ნა­წი­ლი­–­2-3­სა­ა­თის­გან­მავ­ლო­ბა­ში,­ნა­წი­ლიც­–­24­სა­ათ­ში­ან­შემ­დეგ.­ეს­და­მო­კი­დე­ბუ­ლია­იმა­ზე,­თუ­რო­დის­მო­ვიწ­ვევთ­მათ­–­აქ­ტი­ურ­თუ­პა­სი­ურ­პე­რი­ოდ­ში­და­რო­გო­რი­იქ­ნე­ბა­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­ტალ­ღა­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­მომ-ხ­მა­რებ­ლის­გვერ­დ­ზე.­ყო­ვე­ლი­შე­საძ­ლებ­ლო­ბი­სას­სთხო­ვეთ­თქვენს­ნაც­ნო­ბებს­(განსაკუთრებით­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­თუ­ერ­თი­გე­ოგ­რა­ფი­უ­ლი­არე­ა­ლი­დან­ხართ­და­სა­მიზ­ნე­აუდი­ტო­რია­კონ­კ­რე-ტულ­და­სახ­ლე­ბა­ში­ზუს­ტად­არის­იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი),­მო­იწ­ვი­ონ­თა­ვი­სი­მე­გობ­რე­ბი.­

8.­­გა­დაწყ­ვი­ტეთ,­რო­გო­რია­თქვე­ნი­სა­უბ­რის­სტი­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან.­აკა­დე­მი­უ­რი,­რე­გა­ლი-ე­ბის­დარ­თ­ვით­და­წე­რი­ლი,­რთუ­ლი­წი­ნა­და­დე­ბე­ბით­და­სიტყ­ვე­ბით­გა­ჯე­რე­ბუ­ლი­ტექ­ს­ტი­და-მაბ­ნე­ვე­ლი­და­მო­საწყე­ნი­ა.­არც­ახა­ლი­ამ­ბის­თხრო­ბის­ფორ­მა­გა­მო­გად­გე­ბათ­ყო­ველ­თ­ვის.­უშუ­ა­ლო,­მარ­ტი­ვი,­სა­ინ­ტე­რე­სო­ტექ­ს­ტი­კი­მეტ­ყუ­რადღე­ბას­მი­იპყ­რობს,­ვიდ­რე­ზე­მო­თაღ­ნიშ-ნუ­ლი­ფორ­მის.­ტექ­ს­ტის­გაც­ნო­ბის­ სურ­ვი­ლი­პირ­ვე­ლი­ვე­ფრა­ზით­უნ­და­გა­უღ­ვი­ვოთ­მკითხ-ველს.­ტექ­ს­ტი­არ­უნ­და­იყოს­და­უს­რუ­ლე­ბე­ლი.­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­იგი­რამ­დე­ნი­მე­გან­ცალ­კე­ვე­ბუ­ლი­აბ­ზა­ცის­გან­შედ­გე­ბო­დეს.­თხრო­ბის­დროს­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­სიმ­ბო­ლო­ე­ბი­და­საწყის­ში,­ ბო­ლო­ში,­სიტყ­ვის­ნაც­ვ­ლად.­ზო­მი­ე­რე­ბა­და­ი­ცა­ვით­რო­გორც­ტექ­ს­ტის­შედ­გე­ნი­სას,­ისე­ე.წ­emoji-ების­გა-მო­ყე­ნე­ბი­სას.­ნუ­შეს­თა­ვა­ზებთ­სხვას­იმას,­რი­სი­გაც­ნო­ბა­თქვენც­და­გე­ზა­რე­ბო­დათ.

­­­­­­უარი­თქვით­ შაბ­ლო­ნურ­ სა­რეკ­ლა­მო­ტექ­ს­ტებ­ზეც.­ ემო­ცი­ებ­სა­და­ მო­სა­ლოდ­ნელ­ შე­დე­გებ­ზე­ისა­უბ­რეთ.­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­აღარ­ტყუვ­დე­ბა­პირ­და­პი­რი­რეკ­ლა­მით.­ამ­ბა­ვი­მო­უ­ყე­ვით­მას­ან­აჩ­ვე­ნეთ­შე­დე­გი,­ან,­უბ­რა­ლოდ,­იმა­ზე­ისა­უბ­რეთ,­რო­გორ­მუ­შა­ობთ.­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 73: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

75ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

9.­­არ­გა­მო­აქ­ვეყ­ნოთ­პოს­ტი­წარ­წე­რის­გა­რე­შე.­ფო­ტო,­ვი­დე­ო,­პოს­ტე­რი,­GIF,­ბმუ­ლი,­ინ­ფოგ­რა-ფი­კა­წარ­წე­რით­უფ­რო­მე­ტად­და­სა­მახ­სოვ­რე­ბე­ლი­ა,­ვიდ­რე­მის­გა­რე­შე.­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­ტექ­ს-ტი­და­წარ­წე­რა­იდენ­ტუ­რი­არ­იყოს.­

10.­­გან­საზღ­ვ­რეთ­პი­რო­ბი­თი­დრო­ე­ბი­აუდი­ტო­რი­ას­თან­სა­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ოდ.­ამა­ში­გვერ­დის­სტა-ტის­ტი­კა­და­გეხ­მა­რე­ბათ,­სა­დაც­ნა­ხავთ­ინ­ფორ­მა­ცი­ას,­თუ­დღის­რო­მელ­მო­ნაკ­ვეთ­ში­არი­ან­თქვე­ნი­გვერ­დის­მიმ­დევ­რე­ბი­აქ­ტი­უ­რე­ბი.

11.­­ყვე­ლა­წე­სის­დაც­ვით­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი­პოს­ტიც­ხში­რად­სა­ჭი­რო­ებს­„ბიძგს“­მა­ინც.­ამი­სათ­ვის­თა­ნამ­შ­რომ­ლე­ბის,­ მხარ­დამ­ჭე­რე­ბი­სა­და­მე­გობ­რე­ბის­რე­სურ­სი­გა­მო­ი­ყე­ნეთ.­ სა­სურ­ვე­ლი­ა,­გა­მო­იწ­ვი­ოთ­კო­მუ­ნი­კა­ცია­ამა­თუ­იმ­პოს­ტის­კო­მენ­ტა­რებ­ში.­ამ­აქ­ტი­უ­რო­ბას­სხვა­პი­რე­ბიც­შე­ნიშ­ნა­ვენ­და­დის­კუ­სი­ა­ში­ჩა­ერ­თ­ვე­ბი­ან.­ამის­შე­სა­ხებ­ად­რე­ვე­აც­ნო­ბეთ­თქვენს­მე­გობ­რებს­და­და­სა­ხეთ­გეგ­მა.­ნუ­მის­წერთ­მათ­INBOX­ში­–­„დამილაიქე“,­„დააშეარე“.­

12.­­და­ა­ნა­ხეთ­ (მოუყევით)­ კომ­პა­ნი­ის­ თა­ნამ­შ­რომ­ლებს­ სო­ცი­ა­ლუ­რი­ ქსე­ლე­ბის­ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა.­მცი­რე­ბიზ­ნე­სის­ან­სა­თე­მო­სა­წარ­მოს­კო­ლექ­ტი­ვის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­ეს­მათ­შვი­ლებს­აჩ­ვე­ნეთ­და­ისი­ნი­იმუ­შა­ვე­ბენ­თქვენ­თ­ვის.­

13.­­ათი­ არაფ­რის­მ­თ­ქ­მე­ლი­ფო­ტოს­ ნაც­ვ­ლად­ გა­ნა­თავ­სეთ­ სა­ინ­ტე­რე­სო­ ინ­ფორ­მა­ცი­ის­ ან­ გან-წყო­ბის­ მა­ტა­რე­ბე­ლი­ორი­ფო­ტო.­ აღ­ნიშ­ნეთ,­ ვინ­ არის­ მას­ზე­ გა­მო­სა­ხუ­ლი,­ ეს­და­მა­ტე­ბით­ყუ­რადღე­ბას­მი­იპყ­რობს.­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­ფილ­ტ­რე­ბი,­რომ­ფო­ტო­მე­ტად­მიმ­ზიდ­ვე­ლი­გახ­დეს.­მუ­დამ­თან­გქონ­დეთ­ტე­ლე­ფო­ნი,­რომ­სა­ინ­ტე­რე­სო­მო­მენ­ტი­არ­გა­მოგ­რ­ჩეთ.­

14.­­ფო­ტო­ე­ბი­თე­მა­ტურ­ალ­ბო­მე­ბად­და­ყა­ვით.­ეს­სა­შუ­ა­ლე­ბას­გაძ­ლევთ,­ახ­ლად­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბულ­ფო­ტო­ებ­თან­ერ­თად­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­მა­ნა­ხოს­ძვე­ლიც­ან­შე­სა­ბა­მი­სი­კა­ტე­გო­რი­ის­სხვა­ფო­ტო-ე­ბი­იპო­ვოს;­

15.­­მზად­იყა­ვით­სპონ­ტა­ნუ­რი­პოს­ტე­ბის­თ­ვის.­თუ­შე­ნიშ­ნავთ,­რომ­თქვენს­ირ­გ­ვ­ლივ­სა­ინ­ტე­რე­სო­მოვ­ლე­ნა­ხდე­ბა,­გა­და­ი­ღეთ­ვი­დე­ო.­მის­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბას­სხვა­დას­ხ­ვა­დროს­შეძ­ლებთ.­მომ­ხ­მა-რე­ბე­ლი­მეტ­წი­ლად­იმით­ინ­ტე­რეს­დე­ბა,­თუ­რა­ხდე­ბა­თქვე­ნი­კომ­პა­ნი­ის­კუ­ლი­სებ­ში;­

16.­თქვენს­ბიზ­ნესს­სხვა­დას­ხ­ვა­რგო­ლი­ქმნის,­აჩ­ვე­ნეთ­ეს­ინ­ტერ­ნეტ­მომ­ხ­მა­რე­ბელს;

17.­­გა­დით­LIVE-ში,­თუ­ამის­აუცი­ლებ­ლო­ბას­იგ­რ­ძ­ნობთ.­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­FB­გვერ­დის­LIVE­ფუნ­ქ­ცია­ან­Periscope;­

18.­­თქვე­ნი­ინ­ფორ­მა­ცია­რუბ­რი­კე­ბად­და­ყა­ვით­და­მო­ნაც­ვ­ლე­ო­ბით­გა­ნა­თავ­სეთ­ფო­ტო,­ვი­დე­ო,­ტექ­ს­ტი,­პოს­ტე­რი,­GIF;

19.­­სა­რეკ­ლა­მო­ბა­ნე­რე­ბის,­შე­თა­ვა­ზე­ბის,­ინ­ფოგ­რა­ფი­კის­შე­საქ­მ­ნე­ლად­ნუ­გა­მო­ი­ყე­ნებთ­Paint-ს.­თქვე­ნი­დრო­ი­სა­და­ფი­ნან­სე­ბის­და­სა­ზო­გად­ონ­ლა­ინ­პლატ­ფორ­მე­ბი­არ­სე­ბობს­რე­დაქ­ტი­რე-

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 74: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

76 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ბის­თ­ვის.­Canva,­Picktochart...­აქ­გან­თავ­სე­ბუ­ლი­მზა,­ნა­წი­ლობ­რივ­უფა­სო­ნი­მუ­შე­ბი­სა­შუ­ა-ლე­ბას­მოგ­ცემთ­სა­ინ­ტე­რე­სო,­ერ­თი­ფორ­მა­ტის,­სტი­ლის­და­ეს­თე­ტი­კის­მა­სა­ლე­ბი­შექ­მ­ნათ;

20.­­იმუ­შა­ვეთ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­გა­აქ­ტი­უ­რე­ბა­ზე.­INBOX-ში­მი­ი­ღეთ­შე­კითხ­ვა­ან­გა­მოხ­მა­უ­რე­ბა?­სთხო-ვეთ,­რომ­კე­დელ­ზე­და­წე­რონ­და­იქ­უპა­სუ­ხეთ.­გა­ა­კე­თეთ­ეს­ბევ­რ­ჯერ,­2-3­დღე­ან­1­კვი­რაც­რომ­დაგ­ჭირ­დეთ.­შე­აჩ­ვი­ეთ­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ღი­ა,­სხვე­ბის­თ­ვის­თვალ­სა­ჩი­ნო­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ას;­

21.­­არ­და­ტო­ვოთ­უპა­სუ­ხოდ­წე­რი­ლე­ბი,­კო­მენ­ტა­რე­ბი,­რო­გო­რი­ში­ნა­არ­სი­საც­არ­უნ­და­იყოს­ის.­გა­მო­ხა­ტეთ,­ რომ­თქვე­ნი­ კომ­პა­ნია­ მომ­ხ­მა­რე­ბელ­ზეა­ ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი­და­ ყვე­ლა­ღო­ნეს­ხმა­რობთ­მის­და­სახ­მა­რებ­ლად.­იყა­ვით­უშუ­ა­ლო­იმ­შემ­თხ­ვე­ვა­შიც­კი,­თუნ­დაც­მი­სი­დახ­მა­რე-ბა­ვერ­შეძ­ლოთ.­

22.­­აწარ­მო­ეთ­დაკ­ვირ­ვე­ბა,­თუ­რო­გორ­გან­ვი­თარ­და­გვერ­დი,­რო­მელ­ინ­ფორ­მა­ცი­ას­რო­გო­რი­გა-მოხ­მა­უ­რე­ბა­ჰქონ­და?­რო­გო­რია­თქვე­ნი­გვერ­დის­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­გენ­დე­რუ­ლი­და­ასა­კობ­რ-ვი­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი?­ამ­ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ზე­დაყ­რ­დ­ნო­ბით­არე­ა­ლის­გა­ფარ­თო­ე­ბა­სა­და­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რა­ო­დე­ნო­ბის­ზრდა­ზე­იმუ­შა­ვეთ,­იზ­რუ­ნეთ­გვერ­დის­კონ­ტენ­ტის­მრა­ვალ­ფე­როვ­ნე­ბა­ზე;­

23.­­პე­რი­ო­დუ­ლად­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­fb-ის­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მა­და­ნა­ხეთ,­თუ­სა­უბ­რო­ბენ­თქვენ­ზე?­კომ-პა­ნი­ის­სა­ხე­ლი­ჩა­წე­რეთ­რო­გორც­ქარ­თუ­ლი,­ისე­ლა­თი­ნუ­რი­შრიფ­ტით.­გა­ე­ცა­ნით­მომ­ხ­მა-რებ­ლის­აზრს;­

24.­­უკ­მა­ყო­ფი­ლო­ან­გა­ბო­რო­ტე­ბუ­ლი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ყო­ველ­თ­ვის­მო­ი­ძებ­ნე­ბა.­ეცა­დეთ,­სი­ტუ­ა-ცია­თქვენს­სა­სარ­გებ­ლოდ­შე­მო­აბ­რუ­ნოთ,­თუნ­დაც­დაგ­ჭირ­დეთ­კომ­პა­ნი­ის­სხვა­დას­ხ­ვა­რგო-ლის­თა­ნამ­შ­რო­მელ­თა­ჩარ­თ­ვა.­დახ­მა­რე­ბის­თ­ვის­შე­გიძ­ლი­ათ,­აქ­ტი­ურ,­ერ­თ­გულ­მომ­ხ­მა­რე-ბელ­საც­მი­მარ­თოთ­და­თქვე­ნი­ბრენ­დის­და­სა­ცა­ვად­იგი­დი­ა­ლოგ­ში­ჩარ­თოთ.­ხან­და­ხან­მა­თი­შე­ფა­სე­ბა­უფ­რო­მე­ტად­და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი­ა,­ ვიდ­რე­თქვე­ნი.­ მხო­ლოდ­ეს­ისე­გა­ა­კე­თეთ,­რომ­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ვერ­მიხ­ვ­დეს.­

25.­­აჩ­ვე­ნეთ­სხვებს,­რას­ამ­ბო­ბენ­თქვენ­ზე­მად­ლი­ე­რი­მყიდ­ვე­ლე­ბი,­დას­ტუ­რად­მათ­მი­ერ­გა­მოგ-ზავ­ნი­ლი­წე­რი­ლე­ბი­ან­შეტყო­ბი­ნე­ბე­ბი­მო­იყ­ვა­ნეთ.­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ჩან­დეს,­ვინ­არის­ეს­მომ­ხ-მა­რე­ბე­ლი,­რად­გან­თქვენს­მი­ერ­ლა­მა­ზად­გა­ფორ­მე­ბულ­პოს­ტერ­ზე­აკ­რე­ფი­ლი­ტექ­ს­ტი­მი­სი­ნამ­დ­ვი­ლო­ბის­ეჭვს­ბა­დებს;­

26.­­კონ­ტ­რო­ლი­გა­აძ­ლი­ე­რეთ­კონ­კუ­რენ­ტი­კომ­პა­ნი­ე­ბის­გვერ­დ­ზე;­

27.­­მო­უ­წო­დეთ­თქვენს­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­ქმე­დე­ბის­კენ­–­გა­სინ­ჯე!­იყი­დე!­მო­დი!­ნა­ხე!­და­ა­გე­მოვ­ნე!­შე­ახ­სე­ნეთ­ეს­ყო­ვე­ლი­პოს­ტით­ისე,­რომ­გა­მა­ღი­ზი­ა­ნე­ბე­ლი­არ­იყოს;­

28.­­ყუ­რადღე­ბი­თა­და­ინ­ტე­რე­სით­მო­ე­კი­დეთ­ამ­ბის­თხრო­ბას­ვი­დე­ო­თი.­მის­და­მი­ინ­ტე­რე­სი­მზარ-დი­ა.­სხვა­თუ­არა­ფე­რი,­იგი­გა­რე­მოს­მეტ­-­ნაკ­ლე­ბად­ობი­ექ­ტუ­რად­აღ­წე­რის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­იძ-ლე­ვა­და­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­დას­წ­რე­ბის,­მოვ­ლე­ნის­ად­გილ­ზე­ყოფ­ნის­ემო­ცი­ას­აღუძ­რავს.

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 75: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

77ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ვფიქ­რობთ,­ამ­ყვე­ლაფ­რის­შემ­დეგ­Fb­გვერ­დის­სწო­რად­მარ­თ­ვის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა­ში­ეჭ­ვი­არ­შე­გე-პა­რე­ბათ.­თვალ­ნა­თე­ლია­ისიც,­რომ­გვერ­დის­მარ­თ­ვა­შე­უძ­ლია­ბევრს,­მაგ­რამ­არა­ყვე­ლას­და­რომ­ეს­გვერ­დი­თქვე­ნი­ბრენ­დის­წარ­მა­ტე­ბის­საქ­მე­ში­დიდ­როლს­თა­მა­შობს,­თუ­არა­–­გა­დამ-წყ­ვეტს.­

ნა­ბი­ჯი­6­–­Twitter­

რო­გორც­წი­ნა­ჯერ­ზე,­აქაც,­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­დას­ვათ­შე­კითხ­ვა:­მჭირ­დე­ბა­თუ­არ­ეს­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლი?­ნუ­გა­ი­ზი­ა­რებთ­მო­საზ­რე­ბას,­რომ­Twitter­სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში­არ­მუ­შა­ობს.­მი­სი­მოხ­მა­რე-ბის­სიხ­ში­რე­და­ინ­ტენ­სი­ვო­ბა­ბევ­რად­ჩა­მო­უ­ვარ­დე­ბა­faceebok-ის­ან­ინ­ს­ტაგ­რა­მის­მოხ­მა­რე­ბას,­მაგ­რამ­მას­იმ­და­ნა­კარ­გე­ბის­შევ­სე­ბა­შე­უძ­ლი­ა,­რო­მე­ლიც­ამ­ორ­სო­ცი­ა­ლურ­ქსელ­ში­არ­სე­ბობს.­ამას­თან,­გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია­სა­მი­ძი­რი­თა­დი­სპე­ცი­ფი­კა:­

­ეს­არის­მოკ­ლე­შეტყო­ბი­ნე­ბე­ბის­გა­სავ­რ­ცე­ლე­ბე­ლი­სივ­რ­ცე.­მოკ­ლე­გზავ­ნი­ლე­ბის­ტექ­ს­ტი,­რო-მელ­საც­შექ­მ­ნით,­მიმ­ზიდ­ვე­ლი­პირ­ვე­ლი­ვე­რამ­დე­ნი­მე­სიტყ­ვით­უნ­და­იყოს.­ვი­ზუ­ა­ლუ­რი­კონ­ტენ-ტი­აქ­ნაკ­ლე­ბად­და­გეხ­მა­რე­ბათ,­თუმ­ცა­მი­სი­გავ­რ­ცე­ლე­ბაც­შე­გიძ­ლი­ათ.­

­­მთელ­რიგ­ქვეყ­ნებ­ში­twiter-ის­რე­ი­ტინ­გი­მა­ღა­ლია­და­თუ­ჩვე­ნი­აქ­ცენ­ტი­ექ­ს­პორ­ტ­ზე­ან­სა­ერ­თა-შო­რი­სო­აუდი­ტო­რი­ასთნ­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ა­ზე­კეთ­დე­ბა,­მა­შინ­ეს­სივ­რ­ცე­უნ­და­ავით­ვი­სოთ.

­­თუ­და­აკ­ვირ­დე­ბით,­ შე­ნიშ­ნავთ,­რომ­ქარ­თუ­ლი­აუდი­ტო­რია­ამ­ ქსელ­ში­რამ­დე­ნი­მე­ პი­რო­ბით­ჯგუ­ფად­იყო­ფა.­ად­გი­ლობ­რივ­დო­ნე­ზე­მას­უფ­რო­მო­იხ­მა­რენ­სა­ერ­თა­შო­რი­სო­აუდი­ტო­რი­ას-თან­და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი­ან­სა­ერ­თა­შო­რი­სო­ამ­ბე­ბი­სად­მი­ინ­ტე­რე­სის­მქო­ნე­პი­რე­ბი,­არა­სამ­თავ-რო­ბო­სექ­ტო­რის­წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი,­სო­ცი­ა­ლუ­რად­აქ­ტი­უ­რი­პი­რე­ბი­და­ა.შ.­

Twitter­სა­მი­ვე­შემ­თხ­ვე­ვის­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით­მუ­შა­ობს­ან­იმუ­შა­ვებს,­თუ­მის­სა­ჭი­რო­ე­ბას,­სპე­ცი-ფი­კა­სა­და­აუდი­ტო­რი­ას­სწო­რად­გან­საზღ­ვ­რავთ.­

გა­და­ი­კითხეთ­თე­მა­3­და­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ­შემ­დე­გი­თე­მე­ბი:­

1.­­სწო­რად­შე­არ­ჩი­ეთ­username?­იგი,­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­იყოს­fb-ის­username-ის­იდენ­ტუ­რი.­თუმ­ცა­თუ­სის-ტე­მა­ამის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­არ­მოგ­ცემთ,­facebook-ის­მსგავ­სად­აბ­რე­ვი­ა­ტუ­რა­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­(მხოლოდ­მა­შინ,­თუ­ამას­სხვა­დრო­საც­იყე­ნებთ),­ან­მი­უ­თი­თეთ­ქვეყ­ნის­აღ­მ­ნიშ­ვ­ნე­ლი­სიტყ­ვა­შე­მოკ­ლე­ბით­Geo,­Ge.­შე­გიძ­ლი­ათ,­გა­მო­ი­ყე­ნოთ­პრო­დუქ­ტის­ტი­პიც­–­strawberry,­juice,­factory,­farm;

2.­­გვერ­დის­ სა­ხე­ლის­ შემ­თხ­ვე­ვა­შიც­ ერ­თი­ა­ნო­ბის­ პრინ­ცი­პი­და­ი­ცა­ვით.­თქვე­ნი­ სა­ხე­ლი­ ყვე­ლა­ქსელ­ში­ერ­თ­ნა­ი­რი­უნ­და­იყოს.­ეს­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­კომ­პო­ნენ­ტი­ა;

3.­­ისე­ვე­რო­გორც­fb-ზე,­აქაც­სწო­რად­შე­არ­ჩი­ეთ­Cover­და­profile­ფო­ტო­ე­ბი.­ამ­ორი­ქსე­ლის­ფო-ტო­ე­ბის­პა­რა­მეტ­რე­ბი­გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა.­იმ­მო­ცე­მუ­ლი­მო­მენ­ტი­სათ­ვის,­რო­დე­საც­გვერ­დის­შექ­მ-

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 76: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

78 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

ნას­გა­დაწყ­ვეტთ,­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მა­ში­მარ­ტი­ვად­შე­გიძ­ლი­ათ­მო­ი­ძი­ოთ­ინ­ფორ­მა­ცია­cover­და­profile­ფო­ტოს­ზო­მებ­ზე;­

4.­­შრიფ­ტის­ფე­რი­ისე­შე­არ­ჩი­ეთ,­რომ­გა­მა­ღი­ზი­ა­ნე­ბე­ლი­არ­იყოს,­შე­უ­ხა­მეთ­ის­ფო­ტო­ებს­და­არ­და­ი­ვიწყოთ­თქვე­ნი­კომ­პა­ნი­ის,­ბრენ­დის­ფერ­თან­მი­სი­კავ­ში­რის­და­ფიქ­სი­რე­ბა;­

5.­­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­ #hastag.­ Twitter­ სის­ტე­მა­ hastag-ზეა­ აგე­ბუ­ლი.­ ტექ­ს­ტი,­ რო­მელ­საც­ გა­მო­აქ­ვეყ-ნებთ,­აუცი­ლებ­ლად­უნ­და­შე­ი­ცავ­დეს­hastag-ად­გა­აქ­ტი­უ­რე­ბულ­სიტყ­ვას;­

6.­არ­გა­მო­გად­გე­ბათ­ეს­სივ­რ­ცე,­თუ­მხო­ლოდ­პოს­ტე­რე­ბის­გავ­რ­ცე­ლე­ბას­გა­დაწყ­ვეტთ;­

7.­­შეტყო­ბი­ნე­ბა­უნ­და­შე­ი­ცავ­დეს­ბმულს,­სა­დაც­მე­ტი­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მი­ღე­ბას­შეძ­ლებთ.­ეს­შე­იძ-ლე­ბა­იყოს­ვებ­გვერ­დი,­facebook­გვერ­დი;­

8.­­და­ა­კავ­ში­რეთ­facebook-ი­twitter-თან,­თუ­ორი­ვე­გვერ­დის­და­მო­უ­კი­დებ­ლად­მარ­თ­ვის­რე­სურ­სი­არ­გაქვთ.­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ,­რომ­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­პოს­ტე­ბის­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბა­facebook-დან­ხდე-ბა­ twitter-ზე,­ამი­ტომ­ facebook-ზე­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი­პოს­ტე­ბი­ისე­შე­ად­გი­ნეთ,­რომ­ twitter-ზეც­სა­ინ­ტე­რე­სოდ­ აისა­ხოს.­ გახ­სე­ნით­ორი­ვე­ სო­ცი­ა­ლუ­რი­ ქსე­ლი,­ შე­დით­ სის­ტე­მა­ში,­ აკ­რი­ფეთ­კომ­ბი­ნა­ცია­facebook.com/twitter­და­გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლეთ­ავ­ტო­რი­ზა­ცი­ა;­

9.­­და­იწყეთ­აუდი­ტო­რი­ის­ძი­ე­ბა.­Hastag-ის­გა­მო­ყე­ნე­ბით­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ცი­ით­და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი­პი­რე­ბი­ეტა­პობ­რი­ვად­მო­აგ­ნე­ბენ­თქვენს­პრო­დუქ­ცი­ას,­თუმ­ცა,­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­თქვენც­მო­ი­ძი­ოთ­ისი­ნი;­გა­მო­ი­წე­როთ­მა­თი­გვერ­დე­ბი;­აღ­ნიშ­ნეთ,­რომ­თვალ­ყურს­ადევ­ნებთ­პოს­ტებს;­გა­მო­ეხ-მა­უ­რეთ­ზო­გა­დი­კო­მენ­ტა­რით;­

10.­­გან­საზღ­ვ­რეთ­სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­ენა.­რო­მე­ლი­ქვეყ­ნის­აუდი­ტო­რი­ას­თან­გინ­დათ­ამ­კონ­კ­რე-ტუ­ლი­გვერ­დით­ურ­თი­ერ­თო­ბა?­თუ­twitter­გვერ­დ­ზე­ინ­გ­ლი­სუ­რე­ნო­ვა­ნი­ტექ­ს­ტე­ბის­გა­მოქ­ვეყ-ნე­ბა­ გა­დაწყ­ვი­ტეთ­და­ facebook-ზე­ ქარ­თუ­ლე­ნო­ვან­ პოს­ტებს­ აქ­ვეყ­ნებთ,­ ამ­ორი­ გვერ­დის­და­კავ­ში­რე­ბა­არ­იქ­ნე­ბა­სწო­რი­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­და­გვერ­დე­ბის­ცალ­-­ცალ­კე­მარ­თ­ვა­დაგ-ჭირ­დე­ბათ;­

11.­­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­მოვ­ლე­ნის­გა­შუ­ქე­ბი­სას­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­Periscope,­Twitter-ის­დამ­ხ­მა­რე­აპ­ლი-კა­ცია­პირ­და­პი­რი­მა­უწყებ­ლო­ბის­თ­ვის.­ჩა­მოტ­ვირ­თეთ­მო­ბი­ლურ­მოწყო­ბი­ლო­ბა­ში,­და­უ­კავ-შირ­დით­ინ­ტერ­ნეტს­და­გა­და­ღე­ბა­და­იწყეთ.­

ნა­ბი­ჯი­7­–­Instagram

Facebook-ის­და­ twitter-ისგან­ გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბით­ ეს­ ის­ სივ­რ­ცე­ა,­ სა­დაც­თქვე­ნი­ სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­ ენა­ფო­ტო­და­ვი­დეო­ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ა.­თუ­თვლით,­რომ­საკ­მა­რი­სი­ვი­ზუ­ა­ლუ­რი­მა­სა­ლა­გაქვთ,­შექ­მე-ნით­გვერ­დი­ამ­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსელ­ში.­თუ­ფიქ­რობთ,­რომ­არ­გაქვთ,­მო­ცე­მუ­ლო­ბას­სხვა­კუთხით­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 77: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

79ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

შე­ხე­დეთ­და­ ამ­ბა­ვი­ფო­ტო-­ვი­დეო­ ინ­ფორ­მა­ცი­ად­ გა­და­აქ­ცი­ეთ.­ სა­ო­ჯა­ხო­ სას­ტუმ­რო,­ მარ­წყ­ვის­სათ­ბუ­რი,­მე­ურ­ნე­ო­ბა,­ყვა­ვი­ლე­ბის­ბიზ­ნე­სი­–­ამ­და­ნე­ბის­მი­ე­რი­სხვა­მცი­რე­ბიზ­ნე­სის­შემ­თხ­ვე­ვა-შიც­ყო­ველ­თ­ვის­არის­რა­ღაც,­რი­სი­ფო­ტო­ზე­აღ­ბეჭ­დ­ვა­და­ვი­დე­ოს­შექ­მ­ნა­მე­ტად­და­მა­ჯე­რე­ბელს­და­ხელ­შე­სა­ხებს­გახ­დის­თქვენს­სა­წარ­მოს.­

თუ­გვერ­დის­შექ­მ­ნას­გა­დაწყ­ვეტთ,­რამ­დე­ნი­მე­სა­კითხი­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ:

1.­­ისე­ვე,­ რო­გორც­ წი­ნა­ შემ­თხ­ვე­ვებ­ში,­ username­ ბრენდს­ უნ­და­ უკავ­შირ­დე­ბო­დეს,­ სა­უ­კე­თე­სო­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­კი­სხვა­ქსე­ლე­ბის­იდენ­ტუ­რი­იყოს;

2.­­იგი­ვე­ით­ქ­მის­გვერ­დის­სა­ხელ­ზეც;­

3.­­რაც­შე­ე­ხე­ბა­ფო­ტოს,­აქ­ერ­თი­profile­ფო­ტოს­გა­მო­ყე­ნე­ბა­შე­გიძ­ლი­ათ.­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ის,­რო­მე-ლიც­სხვა­ქსე­ლებ­შიც­გაქვთ­–­თქვე­ნი­კომ­პა­ნი­ის­ლო­გო;­

4.­­აღ­წე­რის­გრა­ფა­სრუ­ლად­შე­ავ­სეთ;­

5.­Instagram­სხვა­სო­ცი­ა­ლურ­ქსე­ლებ­თან­და­ა­კავ­ში­რეთ;­

6.­­ფო­ტოს­ ან­ ვი­დე­ოს­ გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბი­სას­ აუცი­ლებ­ლად­ შე­ად­გი­ნეთ­ ტექ­ს­ტი.­ სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ აქაც­გქონ­დეთ­გან­საზღ­ვ­რუ­ლი­სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­ენა,­რო­გორც­ენის­ჯგუ­ფი,­ისე­სა­უბ­რის­სტი­ლი;­

7.­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­hashtag­–­ები,­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­მა­თი­მეშ­ვე­ო­ბით­გი­პო­ვით;­

8.­­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი­ფო­ტო­ე­ბის­სტი­ლი­ერ­თ­ნა­ი­რი­იყოს.­ამა­ში­Instagram-ის­ფილ-ტ­რე­ბი­და­გეხ­მა­რე­ბათ;­

9.­იგი­ვეს­ით­ვა­ლის­წი­ნებთ­ვი­დე­ოს­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბი­სას;­

10.­­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ­ ფო­ტოს­ ში­ნა­არ­სი.­ მო­ყე­ვით­ თქვე­ნი­ პრო­დუქ­ცი­ის­ წარ­მო­ე­ბის­ ის­ტო­რი­ა;­გვაჩ­ვე­ნეთ­ადა­მი­ა­ნე­ბი,­რომ­ლე­ბიც­ქმნი­ან­თქვენს­კომ­პა­ნი­ას;­გვაჩ­ვე­ნეთ­გა­რე­მო,­რომ­ლის­და­ქი­რა­ვე­ბაც­მოგ­ვი­წევს;­გვაჩ­ვე­ნეთ,­რა­ხდე­ბა­დღის­სხვა­დას­ხ­ვა­მო­ნაკ­ვეთ­ში­თქვენს­სივ­რ-ცე­ში?­

11.­­Instagram-ს­ მო­ბი­ლუ­რი­ მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბით­ მო­ვიხ­მართ.­ ფო­ტოს­ გა­დი­დე­ბა­ შე­უძ­ლე­ბე­ლი­ა,­ამი­ტომ­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­შემ­თხ­ვე­ვი­სას­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ­ობი­ექ­ტის­სპე­ცი­ფი­კა;

12.­ჩა­მოტ­ვირ­თეთ­და­მა­ტე­ბი­თი­აპ­ლი­კა­ცი­ე­ბი­Instagram­ვი­დე­ოს­რე­დაქ­ტი­რე­ბის­თ­ვის;­

13.­­ჩა­მოტ­ვირ­თეთ­და­მა­ტე­ბი­თი­აპ­ლი­კა­ცი­ე­ბი­ფო­ტოს­ზო­მის­შე­საც­ვ­ლე­ლად,­კო­ლა­ჟის­ან­და­მა-ტე­ბი­თი­სიმ­ბო­ლო­ე­ბის­თ­ვის;­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 78: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

80 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

14.­­პე­რი­ო­დუ­ლად­შე­ა­მოწ­მეთ,­რა­და­მა­ტე­ბით­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტ­-აპ­ლი­კა­ცი­ას­გთა­ვა­ზობთ­თა­ვად­Ins-tagram-ი;­

15.­­არ­ და­ი­ზა­როთ­ ვი­დე­ოს­ შექ­მ­ნა.­ ვი­დე­ო­თი­ აღ­წე­რი­ლი­ რე­ა­ლო­ბა­ მე­ტად­ ხელ­შე­სა­ხე­ბია­ და­იმავ­დ­რო­უ­ლო­ბის­ეფექტს­ქმნის,­რაც­ყო­ველ­თ­ვის­იწ­ვევ­და­და­გა­მო­იწ­ვევს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ინ­ტე­რესს.­

ზე­მოხ­სე­ნე­ბუ­ლი­ქსე­ლე­ბის­მარ­თ­ვი­სას­აუცი­ლებ­ლად­გა­მო­ი­ყე­ნეთ­გრა­ფი­კუ­ლი­პროგ­რა­მე­ბი.­ვი-ზუ­ა­ლუ­რი­ამ­ბის­თხრო­ბი­სას­ეს­ერ­თი­ა­ნი­სტი­ლის­შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­მოგ­ცემთ.­სტილს­ნა­წი­ლობ­რივ­პოს­ტის­პა­რა­მეტ­რიც­გან­საზღ­ვ­რავს.­ამ­საქ­მი­ა­ნო­ბის­თ­ვის­დიდ­კომ­პა­ნი­ებ­ში­გრა-ფი­კუ­ლი­დი­ზა­ი­ნე­რის­რე­სურსს­იყე­ნე­ბენ,­მაგ­რამ­რად­გან­ჩვენ­მცი­რე­წარ­მო­ე­ბა­სა­და­სტარ­ტა­პებ-ზე­ვსა­უბ­რობთ,­ბუ­ნებ­რი­ვი­ა,­დი­ზა­ი­ნერ­თან­ინ­ტენ­სი­უ­რი­ურ­თი­ერ­თო­ბის­ფუ­ფუ­ნე­ბა­არ­გექ­ნე­ბათ.­ამი­ტომ­ აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­რომ­ ბევრ­რა­მეს­თა­ვად­და­ე­უფ­ლოთ­ონ­ლა­ინ­ პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბის­თ­ვის.­დრო­ი­სა­და­სახ­ს­რე­ბის­და­ზოგ­ვის­მიზ­ნით­შე­გიძ­ლი­ათ,­უკ­ვე­მზა­შაბ­ლო­ნე­ბი­გა­მო­ი­ყე­ნოთ­და­მა-თი­მაქ­სი­მა­ლუ­რი­ადაპ­ტი­რე­ბა­თქვე­ნი­გე­მოვ­ნე­ბით­მო­ახ­დი­ნოთ.­

ისარ­გებ­ლებთ­canva.­com­და­Picktochart.com­–­ით.­აქ­თქვენ­შეძ­ლებთ,­შექ­მ­ნათ:

1.­­Profile­და­ cover­ფო­ტო­ სო­ცი­ა­ლუ­რი­ ქსე­ლე­ბის­თ­ვის­ ისე,­რომ­ ზო­მის­ შე­სა­ხებ­ ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მო­ძი­ე­ბა­ არ­დაგ­ჭირ­დეთ.­ ამას­თან,­ შე­მო­თა­ვა­ზე­ბუ­ლი­დი­ზა­ი­ნი­თქვე­ნი­ იდე­ის­დახ­ვე­წა­სა­და­გან­ვი­თა­რე­ბა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ;­

2.­სხვა­დას­ხ­ვა­ზო­მის­პოს­ტე­რე­ბი­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლე­ბის­თ­ვის­და­ვებ­გვერ­დის­თ­ვის;­

3.­ფას­დაკ­ლე­ბის­ბა­რა­თე­ბი;­

4.­მი­სა­ლო­ცი­ბა­რა­თე­ბი­ონ­ლა­ინ­ში­გა­სავ­რ­ცე­ლებ­ლად;

5.­სა­რეკ­ლა­მო­ბუკ­ლე­ტე­ბი­ონ­ლა­ინ­ში­გა­სავ­რ­ცე­ლებ­ლად;­

6.­სა­ვი­ზი­ტო­ბა­რა­თე­ბი­პო­ტენ­ცი­ურ­პარ­ტ­ნი­ო­რებ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბის­თ­ვის.

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 79: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

81ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

­ნა­ბი­ჯი­8­–­ჩე­მი­ონ­ლა­ინ­სტრა­ტე­გია

ჩე­მი­კომ­პა­ნია

1ბრენ­დის­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბა

2ონ­ლა­ინ­რე­პუ­ტა­ცია­–­(კომპანიის­გარ­შე­მო)

3ოფ­ლა­ინ­რე­პუ­ტა­ცია

4მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­და­ბა­ზარ­თან­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­სტრა­ტე­გია

5ონ­ლა­ინ­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­სტრა­ტე­გია

6სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­ენის,­სტი­ლის­იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა

7ვი­ზუ­ა­ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცია

8სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­არ­ხე­ბი.­ვე­ბი.­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლე­ბი

9კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­მდგრა­დო­ბა­და­ინ­ტენ­სი­ვო­ბა

წარ­მა­ტე­ბა!­

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 80: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

82 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

­

­Wordpress­–­აქ­შე­გიძ­ლი­ათ­უფა­სოდ­შექ­მ­ნათ­ვებ­გვერ­დი;­

­­Wordpress.org­–­პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბის­თ­ვის­ან­კარ­გი­ტექ­ნი­კუ­რი­უნარ­-­ჩ­ვე­ვე­ბის­მქო­ნე­პი­რე­ბის­თ-ვის­შექ­მ­ნი­ლი­პლატ­ფორ­მა­ა;­

­­Wordpress.com­–­მოყ­ვა­რუ­ლე­ბის­თ­ვის;­

­­wordpress.com/showcase­–­ეს­გა­ლე­რეა­წარ­მოდ­გე­ნას­გა­გიმ­ყა­რებთ,­თუ­რა­ტომ­უნ­და­გა­მო­ი­ყე-ნოთ­უფა­სო­პლატ­ფორ­მა­თქვე­ნი­ვებ­გვერ­დის­თ­ვის;­

­­Hashtag–Google-ში­ძი­ე­ბი­სას­თუ­#­კომ­ბი­ნა­ცი­ას­გა­მო­ი­ყე­ნებთ,­მა­გა­ლი­ა­თად,­#PHinternational,­სა-ძი­ე­ბო­სის­ტე­მა­მი­ა­გე­ნებს­სო­ცი­ა­ლურ­ქსე­ლებ­ში­გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბულ­პოს­ტებს,­რო­მელ­საც­აქვს­ჰაშ-თა­გი­#PHinternational;­

­­Pinterest.com­ –­ ფო­ტო­ებ­სა­ და­ ვი­ზუ­ა­ლურ­ ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ზე­ და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი­ სო­ცი­ა­ლუ­რი­ ქსე­ლია­მარ­ტი­ვი­და­დი­ფე­რენ­ცი­რე­ბუ­ლი­სა­ძი­ე­ბო­სის­ტე­მით,­რაც­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მი­ღე­ბის­პრო­ცესს­აად-ვი­ლებს;­

­­Linkedin.com­–­სხვა­დას­ხ­ვა­სფე­როს­პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბის­სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­სივ­რ­ცე,­რო­მე­ლიც­გა-სარ­თო­ბი­კონ­ტენ­ტის­თ­ვის­არ­გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა;

­­https://piktochart.com/­–­ამ­ონ­ლა­ინ­სივ­რ­ცე­ში­შე­გიძ­ლი­ათ,­უკ­ვე­არ­სე­ბულ­შაბ­ლო­ნებ­ზე­შექ­მ­ნათ­ინ­ფოგ­რა­ფი­კა,­პრე­ზენ­ტა­ცი­ა.­გა­მო­ი­ყე­ნოთ­იგი­ანა­ლი­ზის­გა­კე­თე­ბი­სას,­გა­მო­ნაკ­ლი­სე­ბის­გარ­და­მომ­სა­ხუ­რე­ბა­უფა­სო­ა;

­­https://www.canva.com/­–­ონ­ლა­ინ­პლატ­ფორ­მა­დი­ზა­ი­ნის­თ­ვის.­აქ­ნა­ხავთ­შაბ­ლო­ნებს­და­თქვე­ნი­შე­ხე­დუ­ლე­ბი­სა­მებრ­გარ­დაქ­მ­ნით­მათ:­პოს­ტე­რე­ბი­ვებ­გვერ­დის­თ­ვის,­სო­ცი­ა­ლუ­რი­ქსე­ლე­ბის­თ­ვის­შე­სა­ბა­მის­ფორ­მატ­ში,­სა­ვი­ზი­ტო­ბა­რა­თე­ბი,­ბრო­შუ­რე­ბი,­მი­სა­ლო­ცი­ბა­რა­თე­ბი,­წიგ­ნის­ან­ალ­ბო-მის­გა­რე­კა­ნის­დი­ზა­ი­ნი,­მო­ნა­ცე­მე­ბის­ვი­ზუ­ა­ლი­ზა­ცი­ა.­ამ­გვერ­დ­ზე­ყვე­ლა­ფე­რი­ა,­რაც­თქვე­ნი­პრო-დუქ­ტის­ვი­ზუ­ა­ლი­ზა­ცი­ის­თ­ვის­გა­მო­გად­გე­ბათ.

­

და მა ტე ბე ბი

2

ნაწილიურთიერთობა მომხმარებელთან

Page 81: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

83ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებლებთან ურთიერთობა

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებლის მოზიდვის ხარჯი

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: ვირუსული ციკლი

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებლის შენარჩუნება

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებლის განვითარება

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: მომხმარებლის სასიცოცხლო ციკლი

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: შემოსავლის ნაკადები

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: საფასო პოლიტიკა

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: პოტენციური ბაზრის განსაზღვრა

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

ვიდეო გაკვეთილი: ნაწილი II საშინაო დავალება

სესია 3: თემა - ურთიერთობა მომხმარებელთან

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 82: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

84 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილი

სე სია 4

რე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

1. მი ნი ლექ ცია: რესურსები და პარტნიორები

1.1. რას ნიშ ნავს პარ ტ ნი ო რი?

პარ­ტ­ნი­ორ­ში­ იგუ­ლის­ხ­მე­ბა­ სხვა­ კომ­პა­ნი­ა,­რო­მე­ლიც­თქვენ­ოპე­რი­რე­ბი­სათ­ვის­ აუცი­ლე­ბე­ლი­რე­სურ­სე­ბით­ გა­მა­რა­გებთ.­ პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბის­ მო­ტი­ვა­ცია­ შე­იძ­ლე­ბა­ იყოს­ სა­ერ­თო­ კო­მერ­ცი­უ­ლი­ამო­ცა­ნე­ბი,­მას­შ­ტა­ბის­ეკო­ნო­მი­ა,­მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­ზე­წვდო­მა­და­სხვა.­რე­სურ­სებ­ში­იგუ­ლის­ხ­მე­ბა­პარ­ტ­ნი­ო­რის­ცოდ­ნა­და­გა­მოც­დი­ლე­ბა,­ინ­ფორ­მა­ცია­მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­ზე,­მი­სი­პრო­დუქ­ტი,­რო-მე­ლიც­შე­იძ­ლე­ბა,­თქვენ­წარ­მო­ე­ბა­ში­კომ­პო­ნენ­ტად­აქ­ცი­ოთ­ან­კავ­ში­რე­ბი,­რო­მე­ლიც­თქვე­ნი­ბაზ­რის­გა­ფარ­თო­ე­ბა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ.

ეს­უნ­და­იყოს­ორ­მ­ხ­რი­ვი­თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა.­კო­მერ­ცი­ულ­სარ­გე­ბელს­ამ­ურ­თი­ერ­თო­ბი­დან­ორი-ვე­მხა­რე­უნ­და­იღებ­დეს.­სტარ­ტა­პებს­ხში­რად­ავიწყ­დე­ბათ,­რა­სარ­გე­ბე­ლი­უნ­და­მო­უ­ტა­ნოს­ამ­თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბამ­მის­პარ­ტ­ნი­ორს.­ასე­ვე­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­გვახ­სოვ­დეს,­რომ,­დი­დი­ალ­ბა­თო-ბით,­სტარ­ტა­პი­არის­ბევ­რად­უფ­რო­მცი­რე­ზო­მის­კომ­პა­ნი­ა,­ვიდ­რე­მი­სი­პარ­ტ­ნი­ო­რი.­ამი­ტომ­სტარ­ტა­პის­კონ­ტექ­ს­ტ­ში­პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბა,­რო­გორც­წე­სი,­ასი­მეტ­რი­უ­ლი­ა.­

1.2. პარ ტ ნი ო რო ბის ფორ მე ბი

პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბის­შე­საძ­ლო­ფორ­მე­ბი­ა:­

­სტრა­ტე­გი­უ­ლი­ალი­ან­სი­–­არ­სე­ბობს­მთლი­ა­ნი­პრო­დუქ­ტის­გა­გე­ბა,­რო­ცა­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­ელის­ერ­თი­ან­პრო­დუქტს­ყვე­ლა­კომ­პო­ნენ­ტი­თა­და­თვი­სე­ბით.­სტრა­ტე­გი­უ­ლი­ალი­ან­სე­ბი­გვეხ­მა­რე­ბა,­პრო­დუქ­ტი­აუცი­ლე­ბე­ლი­თვი­სე­ბე­ბით­„შევფუთოთ“­–­ეს­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს­ტრე­ნინ­გი,­ლო­გის­ტი-კა,­ის­ტა­ლა­ცია­და­სერ­ვი­სი.­თუმ­ცა­აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა,­რომ­ად­რე­ულ­სტა­დი­ა­ზე­აუცი­ლე­ბე­ლი­არაა­მთლი­ა­ნი­პრო­დუქ­ტის­მი­წო­დე­ბა­ად­რე­უ­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბის­თ­ვის,­რომ­ლე­ბიც­მზად­არი­ან­გა-მოს­ცა­დონ­თუნ­დაც­არას­რუ­ლი­პრო­დუქ­ტი.­სტრა­ტე­გი­უ­ლი­ალი­ან­სის­ცნო­ბი­ლი­მა­გა­ლი­თია­iPod,­რო­მელ­მაც­და­ა­კავ­ში­რა­არა­მხო­ლოდ­კარ­გი­მოწყო­ბი­ლო­ბა­(hardware)­და­პროგ­რა­მუ­ლი­უზ-რუნ­ველ­ყო­ფა­(software),­არა­მედ­სტრა­ტე­გი­უ­ლი­ალი­ან­სი­და­ამ­ყა­რა­მუ­სი­კის­ჩამ­წერ­კომ­პა­ნი­ებ-თან­(Sony,­Warner,­Universal)­და­მუ­სი­კის­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­ბიზ­ნეს­ში­ახა­ლი­ეპო­ქა­შექ­მ­ნა.­

­ბიზ­ნე­სის­ერ­თობ­ლი­ვი­გან­ვი­თა­რე­ბა­–­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­ორი­ბრენ­დი­ინა­წი­ლებს­და­ეხ­მა­რე­ბა­ერ­თ­მა­ნეთს­ბაზ­რის­გან­ვი­თა­რე­ბა­ში.­კლა­სი­კუ­რი­მა­გა­ლი­თია­Intell,­რო­მელ­საც­არ­იც­ნობ­და­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი,­მაგ­რამ,­ამა­ვე­დროს,­მი­სი­მიკ­რო­ჩი­პე­ბი­ფარ­თოდ­გა­მო­ი­ყე­ნე­ბო­და­პერ­სო-ნა­ლუ­რი­კომ­პი­უ­ტე­რე­ბის­წარ­მო­ე­ბა­ში.­Intell-მა­მწარ­მო­ებ­ლებს­შეს­თა­ვა­ზა,­რომ­მიკ­რო­ჩი­პის­

Page 83: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

85ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილირე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

შე­სა­ხებ­ ინ­ფორ­მა­ცია­ კომ­პი­უ­ტერ­ზე­ ყო­ფი­ლი­ყო­გა­მო­სა­ხუ­ლი.­ ასე­ შე­იქ­მ­ნა­ სა­ვაჭ­რო­ნი­შა­ნი­Intell­ Inside,­რა­მაც­დი­დი­ცნო­ბა­დო­ბა­მო­უ­ტა­ნა­ ბრენდს.­ იგი­ასე­ვე­და­ეხ­მა­რა­კომ­პი­უ­ტე­რის­მწარ­მო­ე­ბელ­კომ­პა­ნი­ებს­თა­ვი­სი­პრო­დუქ­ცი­ის­სა­თა­ნა­დო­პო­ზი­ცი­ო­ნი­რე­ბა­ში.­

­Coopetition­–­თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა­კონ­კუ­რენ­ტებს­შო­რის,­რო­გო­რი­ცა­ა,­სა­ვაჭ­რო­გა­მო­ფე­ნე­ბი,­ინ­დუს­ტ­რი­ის­ასო­ცი­ა­ცი­ე­ბი­და­სხვა.­მა­გა­ლი­თად,­კონ­კუ­რენ­ტი­ბრენ­დე­ბი­თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბენ­პა­რი­ზის­ან­ნი­უ­-ი­ორ­კის­მო­დის­კვი­რე­ულ­ზე,­რაც­მთლი­ა­ნი­ბაზ­რის­გან­ვი­თა­რე­ბას­ეხ­მა­რე­ბა.­იგი­ვე­ით­ქ­მის­ინ­დუს­ტ­რი­ის­შიგ­ნით­სტან­დარ­ტე­ბის­შემ­ქ­მ­ნელ­ჯგუ­ფებ­ზეც,­მა­გა­ლი­თად,­მიკ­რო-სა­ფი­ნან­სო­ასო­ცი­ა­ცი­ა­ზე,­რო­მელ­მაც­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­დაც­ვის­კო­დექ­სი­შექ­მ­ნა.­

­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ მიმ­წო­დებ­ლე­ბი­ –­ აქ­ იგუ­ლის­ხ­მე­ბა­ ბიზ­ნე­სო­პე­რა­ცი­ე­ბის­ აუტ­სორ­სინ­გი­ (out-sourcing­–­სხვა­კომ­პა­ნი­ის­თ­ვის­დაკ­ვე­თით­ამა­თუ­იმ­რე­გუ­ლა­რუ­ლი­მოქ­მე­დე­ბის­და­კის­რე­ბა),­მა­გა­ლი­თად,­კომ­პა­ნი­ის­ბუ­ღალ­ტე­რია­ან­რო­მე­ლი­მე­ტექ­ნი­კუ­რი­ამო­ცა­ნა­შე­იძ­ლე­ბა,­მთლი-ა­ნად­ გა­და­ე­ცეს­ მიმ­წო­დე­ბელს.­ ასე­ვე­ იგუ­ლის­მე­ბა­ პირ­და­პი­რი­ მიმ­წო­დებ­ლე­ბი,­ რო­მელ­თა­ხა­რის­ხ­ზეა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი­თქვე­ნი­ პრო­დუქ­ტის­ წარ­მა­ტე­ბა.­ მიმ­წო­დებ­ლე­ბი­ ად­რე­ პარ­ტ­ნი-ო­რე­ბად­არ­აღიქ­მე­ბოდ­ნენ,­არა­მედ­ით­ვ­ლე­ბოდ­ნენ­ფი­ნან­სუ­რი­გა­რი­გე­ბის­მხა­რედ.­მაგ­რამ­ეს­და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა­იც­ვ­ლე­ბა­და,­დღე­ის­გა­გე­ბით,­რად­გან­წარ­მა­ტე­ბით­და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლია­ორი­ვე­მხა­რე,­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გან­ს­კუთ­რე­ბუ­ლი­ურ­თი­ერ­თო­ბის­გან­ვი­თა­რე­ბა,­სა­დაც­ორი­მხა-რის­პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბა­ზეა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი­ორი­ვე­ბიზ­ნეს­ში­წარ­მა­ტე­ბა.­

­ტრა­ფიკ­-­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი­–­ასე­თი­პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბა­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი­პრო­დუქ­ტე­ბის­სივ­რ­ცე­ში,­რო­ცა­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ტრა­ფიკს­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სის­თ­ვის­პარ­ტ­ნი­ო­რი­აგე­ნე­რი­რებს.­მა­გა­ლი­თად,­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­სტუმ­რობს­პარ­ტ­ნი­ო­რის­ვებ­-­გ­ვერდს,­რის­შემ­დე­გაც­ხდე­ბა­მი­სი­გად­მო­მი­სა­მარ­თე­ბა­თქვენს­ვებ­გვერ­დ­ზე­ან­აპ­ლი­კა­ცი­ა­ზე­ბმუ­ლის,­რეკ­ლა­მის­ან­სხვა­ფუნ­ქ-ცი­ის­მეშ­ვე­ო­ბით.­

1.3. პარ ტ ნი ო რო ბის რის კე ბი და მა თი მარ თ ვა

სტარ­ტაპ­მა­უნ­და­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს,­რომ­პარ­ტ­ნი­ო­რებ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბა,­რო­გორც­წე­სი,­წა­რუ-მა­ტებ­ლად­სრულ­დე­ბა.­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოთ­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბა­კომ­პა­ნი­ის­ზო­მებ­ში,­რად-გან­სტარ­ტა­პი,­შე­საძ­ლო­ა,­შემ­დე­გი­საფ­რ­თხე­ე­ბის­წი­ნა­შე­აღ­მოჩ­ნ­დეს:

დი­დი­კომ­პა­ნი­ე­ბი­დიდ­დროს­ან­დო­მე­ბენ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის­მი­ღე­ბას,­რა­მაც­შე­იძ­ლე­ბა­შე­ა-ფერ­ხოს­სტარ­ტა­პი.­თუ­თქვენ­შე­გიძ­ლი­ათ­გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­2­სა­ათ­ში­მი­ი­ღოთ,­თქვენ­პარ­ტ-ნი­ორს,­შე­იძ­ლე­ბა,­რო­მე­ლი­მე­კო­მი­ტე­ტის­მოწ­ვე­ვა­დას­ჭირ­დეს,­რაც,­მა­გა­ლი­თად,­და­გეგ­მი-ლია­3­თვე­ში.­ლო­დი­ნის­ეს­პე­რი­ო­დი­კი­დამ­წყე­ბი­კომ­პა­ნი­ის­თ­ვის,­შე­საძ­ლო­ა,­და­მან­გ­რე­ვე­ლი­აღ­მოჩ­ნ­დეს.

გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბა­მო­ტი­ვა­ცი­ებ­ში­–­დიდ­კომ­პა­ნი­ას­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი­შე­იძ­ლე­ბა­აინ­ტე­რე­სებ­დეს­რო­გორც­მი­სი­პრო­დუქ­ტე­ბის­სი­ის­თ­ვის­უმ­ნიშ­ვ­ნე­ლო­და­ნა­მა­ტი;­ან­თქვენ­თან­პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბა­რო­მე­ლი­მე­მე­ნე­ჯე­რის­კა­რი­ე­რუ­ლი­ამო­ცა­ნით­იყოს­გან­პი­რო­ბე­ბუ­ლი;

Page 84: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

86 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილირე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

სა­კად­რო­ცვლი­ლე­ბე­ბი­–­თუ­თქვე­ნი­პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბა­რო­მე­ლი­მე­ადა­მი­ან­თან­თა­ნამ­შ­რომ­ლო-ბას­ეყ­რ­დ­ნო­ბა­და­ეს­ადა­მი­ა­ნი­წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­ა,­18­თვე­ში­ის,­შე­იძ­ლე­ბა,­აღარ­მუ­შა­ობ­დეს­იმ­დე­პარ­ტა­მენ­ტ­ში­ან­ფი­ლი­ალ­ში,­რო­მელ­თა­ნაც­თქვენ­თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბას­აპი­რებთ;

ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი­სა­კუთ­რე­ბის­პრობ­ლე­მა­–­ისეთ­იურის­დიქ­ცი­ებ­ში,­რო­გო­რიც­სა­ქარ­თ­ვე-ლო­ა,­სა­დაც­სა­თა­ნა­დოდ­არ­არის­უზ­რუნ­ველ­ყო­ფი­ლი­სა­ავ­ტო­რო­უფ­ლე­ბე­ბის­დაც­ვა,­შე­საძ-ლო­ა,­დიდ­პარ­ტ­ნი­ო­რებ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბი­სას­პრობ­ლე­მე­ბი­წარ­მო­იშ­ვას;

პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბის­დაწყე­ბი­დან­2­წე­ლი­წად­ში­სტარ­ტა­პის­საქ­მე­იმ­დე­ნად­კარ­გად­შე­იძ­ლე­ბა­წა-ვი­დეს,­რომ­ინა­ნოთ­იმ­დათ­მო­ბე­ბის­გა­მო,­რო­მე­ლიც­პარ­ტ­ნი­ორ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბის­და­საწყე-ბად­გა­ა­კე­თეთ.­ამი­ტომ­დამ­წყე­ბი­ბიზ­ნე­სი­კარ­გად­უნ­და­და­ფიქ­რ­დეს­–­ზედ­მეტ­მსხვერპლს­ხომ­არ­იღებს­ამა­თუ­იმ­ურ­თი­ერ­თო­ბის­თ­ვის?­

პარ­ტ­ნი­ო­რო­ბის­დაწყე­ბამ­დე­კარ­გი­ა,­გა­ი­აზ­როთ,­რა­ინ­ტე­რე­სი­შე­იძ­ლე­ბა­ჰქონ­დეს­პარ­ტ­ნი­ორს­და­რამ­დე­ნად­პა­სუ­ხობს­მი­სი­მო­ტი­ვა­ცია­თქვენს­მიზ­ნებ­სა­და­ამო­ცა­ნებს?­

2. იფიქრეთ ვინ არი ან პარ ტ ნი ო რე ბი თქვე ნი ბიზ ნე სის თ ვის?

3. მინილექცია: რე სურ სე ბი, აქ ტი ვო ბე ბი და ხარ ჯე ბი

3.1. რე სურ სე ბის ტი პე ბი

რა­არის­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სის­თ­ვის­კრი­ტი­კუ­ლად­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­რე­სურ­სე­ბი?­რა­უნ­და­გქონ­დეთ,­რომ­წარ­მა­ტე­ბას­მი­აღ­წი­ოთ?­ამ­რე­სურ­სე­ბის­მო­პო­ვე­ბი­თა­და­მა­თი­შე­ერ­თე­ბით­შე­გიძ­ლი­ათ­ახა-ლი­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­შექ­მ­ნა?­თქვე­ნი­ხედ­ვა­და­ენერ­გია­გა­ნა­პი­რო­ბებს­ამ­რე­სურ­სე­ბის­თავ­მოყ­რას­და­ამოქ­მე­დე­ბას­და­სა­ხუ­ლი­სტრა­ტე­გი­ის­შე­სა­ბა­მი­სად?­საწყი­სი­კა­პი­ტა­ლი,­რო­მე-ლიც­შედ­გე­ბა­დამ­ფუძ­ნე­ბელ­თა­დრო­ის,­ძა­ლის­ხ­მე­ვი­სა­და,­მოგ­ვი­ა­ნე­ბით,­ინ­ვეს­ტო­რე­ბის­რე­სურ-სე­ბი­სა­გან,­გან­საზღ­ვ­რავს­თქვენს­შე­თან­ხ­მე­ბას,­რომ­კომ­პა­ნი­ის­რე­სურ­სე­ბი­იმ­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი-რე­ბუ­ლე­ბის­შექ­მ­ნი­სა­კენ­იქ­ნე­ბა­მი­მარ­თუ­ლი,­რო­მე­ლიც­თქვენს­ხედ­ვას­შე­ე­სა­ბა­მე­ბა?­

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია­რე­სურ­სე­ბის­ოთხი­ტი­პი:

ფი­ზი­კუ­რი–­კომ­პა­ნი­ის­მდე­ბა­რე­ო­ბა,­ოფი­სი­–­­სა­ი­დან­იღებთ­თქვე­ნი­წარ­მო­ე­ბის­თ­ვის­აუცი­ლე­ბელ­ნედ­ლე­ულს?­სად­იქ­ნე­ბა­გან­ლა­გე­ბუ­ლი­საწყო­ბი?

–­­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ,­რომ­ფი­ზი­კუ­რი­ პრო­დუქ­ტე­ბის­ გა­მოშ­ვე­ბა­დიდ­ კა­პი­ტალს­ მო­ითხოვს­ –­ბევ­რად­მეტს,­ვიდ­რე­ვებ­გვერ­დის­ან­მო­ბი­ლუ­რი­აპ­ლი­კა­ცი­ის­შექ­მ­ნა.

Page 85: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

87ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილირე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

ფი­ნან­სუ­რი–­­რო­გორ­აფი­ნან­სებთ­სტარ­ტაპს?­(გააჩნია,­მის­ზო­მა­სა­და­სა­ჭი­რო­ფი­ნან­სუ­რი­რე­სურ­სე­ბის­მო­ცუ­ლო­ბას)­ –­ სა­კუ­თა­რი­და­ნა­ზო­გით­თუ­ საკ­რე­დი­ტო­ ბა­რა­თით?­ მე­გობ­რე­ბი­სა­და­ ნა­თე-სა­ვე­ბის­დახ­მა­რე­ბით?­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა,­სცა­დოთ­კრა­უდ­ფან­დინ­გიც­(crowdfunding)­ან­ად­გი-ლობ­რი­ვი­არაპ­რო­ფე­სი­ო­ნა­ლი­ინ­ვეს­ტო­რე­ბის­(angel­investor)­და­ფი­ნან­სე­ბა

–­­უფ­რო­დი­დი­ზო­მის­სტარ­ტა­პის­თ­ვის­შე­საძ­ლო­ა,­სცა­დოთ­პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი­ინ­ვეს­ტო­რე­ბის-გან­საწყი­სი­კა­პი­ტა­ლის­(Venture­Capital)­ან­კორ­პო­რა­ტი­უ­ლი­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბის­და­ფი­ნან­სე­ბის­მი­ღე­ბა;­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­სა­ხელ­მ­წი­ფოს­გრან­ტის­ან­დახ­მა­რე­ბის­მი­ღე­ბაც,­რო­მე­ლიც­სტარ-ტა­პე­ბის­თ­ვი­საა­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი­

–­­ოპე­რი­რე­ბის­დაწყე­ბის­შემ­დეგ­რე­სურ­სე­ბის­მო­ბი­ლი­ზე­ბა­კო­მერ­ცი­უ­ლი­ბან­კე­ბის­გან,­სა­ლი-ზინ­გო­ან­მიკ­რო­სა­ფი­ნან­სო­კომ­პა­ნი­ე­ბის­გა­ნაც­შე­იძ­ლე­ბა;­ასე­ვე­–­ძვირ­ფა­სი­მოწყო­ბი­ლო­ბის­ან­და­ნად­გა­რის­ შე­ძე­ნის­ შემ­თხ­ვე­ვა­ში­და­ფი­ნან­სე­ბის­ სქე­მა­ზე,­ შე­იძ­ლე­ბა,­ მო­ე­ლა­პა­რა­კოთ­მოწყო­ბი­ლო­ბის­მიმ­წო­დე­ბელ­საც,­რო­მე­ლიც,­რა­თქმა­უნ­და,­და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლია­თა­ვი­სი­და-ნად­გა­რის­გა­ყიდ­ვით.­

ადა­მი­ა­ნუ­რი–­­კვა­ლი­ფი­ცი­უ­რი­თა­ნამ­შ­რომ­ლე­ბი­მნიშ­ვ­ნე­ლოვ­ნად­გან­საზღ­ვ­რა­ვენ­სტარ­ტა­პის­წარ­მა­ტე­ბას.­ეცა­დეთ,­მო­იყ­ვა­ნოთ­ადა­მი­ა­ნე­ბი,­რომ­ლე­ბიც­თქვენ­ზე­ძლი­ე­რი­პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბი­არი­ან,­თქვენ­ზე­შორს­შე­უძ­ლი­ათ­სა­კითხე­ბის­გან­ჭ­ვ­რე­ტა­და­რო­მელ­თა­საქ­მი­ა­ნო­ბა­ზე­დიდ­წი­ლა­დაა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი­ კომ­პა­ნი­ის­ წარ­მა­ტე­ბა.­ ასე­თი­ გუნ­დის­ ყო­ლა­ დამ­ფუძ­ნებ­ლის­ლი­დე­რულ­მო­ნა­ცე­მებ­ზე­მეტყ­ვე­ლებს­

–­­მენ­ტო­რე­ბი,­ტრე­ნე­რე­ბი­და­მას­წავ­ლებ­ლე­ბი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­პერ­სო­ნა­ლუ­რი­გან­ვი­თა­რე-ბის­თ­ვის.­ მას­წავ­ლებ­ლე­ბი­გა­მო­გად­გე­ბათ­ამა­თუ­იმ­საგ­ნის,­ ხო­ლო­ტრე­ნე­რე­ბი­–­უნა­რის­შე­სას­წავ­ლად.­რაც­შე­ე­ხე­ბა­მენ­ტორს,­ის­უფ­რო­დი­დი­ხნის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ­სა­სურ­ვე­ლი­მი­ზა­ნის­მიღ­წე­ვა­ში.­რო­გორც­წე­სი,­მენ­ტო­რის­მო­ტი­ვა­ცი­ა­ა,­გა­მოც­დი­ლე­ბის­გა-ზი­ა­რე­ბით­და­გი­ჭი­როთ­მხა­რი,­მაგ­რამ,­ამა­ვე­დროს,­თქვენ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბი­თაც­მი­ი­ღოს­ცოდ­ნა­

–­­მრჩე­ვე­ლე­ბი­ არი­ან­ გა­მოც­დი­ლი­ ადა­მი­ა­ნე­ბი,­ ვი­საც­ თქვე­ნი­ კომ­პა­ნი­ის­თ­ვის­ კრი­ტი­კუ­ლი­რჩე­ვის­მი­ცე­მა­შე­უძ­ლი­ა.­რო­გორც­წე­სი,­ბევ­რი­მე­წარ­მე­თვლის,­რომ­ინ­ვეს­ტო­რი­ყვე­ლა­ზე­კარ­გი­მრჩე­ვე­ლი­ა,­მაგ­რამ­შე­საძ­ლო­ა,­მას­არ­გა­აჩ­ნ­დეს­აუცი­ლე­ბე­ლი­ცოდ­ნა.­ამი­ტომ­იფიქ-რეთ,­რო­დის­არის­სა­სურ­ვე­ლი­თქვე­ნი­კომ­პა­ნი­ის­თ­ვის­მრჩე­ველ­თა­საბ­ჭოს­შექ­მ­ნა,­რომ­ლის­წევ­რებ­საც­მცი­რე­წი­ლის­სა­ნაც­ვ­ლოდ­და­ა­ინ­ტე­რე­სებთ­თქვენს­კომ­პა­ნი­ა­ში.­

ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რიინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი­სა­კუთ­რე­ბა­რამ­დე­ნი­მე­ძი­რი­თად­კა­ტე­გო­რი­ას­მო­ი­ცავს:

–­­სა­ვაჭ­რო­ნი­შა­ნი­–­ბრენ­დინ­გი,­ნი­შა­ნი,­ლო­გო,­სლო­გა­ნი–­­სა­ავ­ტო­რო­უფ­ლე­ბა­–­პროგ­რა­მუ­ლი­უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა,­ფილ­მი,­მუ­სი­კა­თუ­ვებ­-­გ­ვერ­დი­–­­კო­მერ­ცი­უ­ლი­სა­ი­დუმ­ლო­ე­ბა­–­ფორ­მუ­ლა,­რე­ცეპ­ტი­ან­კონ­ტაქ­ტე­ბი,­რო­მე­ლიც­სე­იფ­ში­უნ­და­ინა­ხე­ბო­დეს

–­­კონ­ტ­რაქ­ტე­ბი­–­კონ­ფი­დენ­ცი­ა­ლო­ბის­დათ­ქ­მა­და­მსგავ­სი­კონ­ტ­რაქ­ტე­ბი­(თუმცა­მსგავ­სი­დო-კუ­მენ­ტე­ბით­თქვე­ნი­ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი­სა­კუთ­რე­ბის­დაც­ვა­ყო­ველ­თ­ვის­ეფექ­ტუ­რი­არ­არის)

–­­პა­ტენ­ტი­–­ახა­ლი­ტექ­ნო­ლო­გია­და­გა­მო­გო­ნე­ბა.

Page 86: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

88 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილირე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

3.2. კრი ტი კუ ლი აქ ტი ვო ბე ბი

გან­საზღ­ვ­რეთ,­რა­აქ­ტი­ვო­ბებ­ზეა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პის­წარ­მა­ტე­ბა?­რას­უნ­და­აკე-თებ­დეთ­გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად­კარ­გად?­რა­არის­თქვე­ნი­ძი­რი­თა­დი­ბიზ­ნე­სი?­

მა­გა­ლი­თად,­ შე­იძ­ლე­ბა,­ რა­ღა­ცას­ აწარ­მო­ებ­დეთ­ ან­ თქვე­ნი­ ბიზ­ნე­სის­ ამო­ცა­ნა­ პრობ­ლე­მე­ბის­მოგ­ვა­რე­ბა­იყოს,­მა­გა­ლი­თად,­კონ­სალ­ტინ­გუ­რი­ან­სა­ინ­ჟინ­რო­მომ­სა­ხუ­რე­ბა.­

ძალ­ზე­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­ იცო­დეთ­იმ­საქ­მე­ე­ბის­ჩა­მო­ნათ­ვა­ლი,­რო­მე­ლიც­თქვენს­წარ­მა­ტე­ბას­გან­საზღ­ვ­რავს.­მო­ი­ფიქ­რეთ,­რო­გორ­მი­აღ­წევთ­სა­სურ­ვე­ლი­კომ­პე­ტენ­ცი­ის­დო­ნეს­ამ­სა­კითხებ-ში?­თუ­თქვე­ნი­ ბიზ­ნე­სი­ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი­ა,­ მა­შინ­ უდა­ვოდ­გჭირ­დე­ბათ­პროგ­რა­მის­ტე­ბის­ კარ­გი­გუნ­დი;­თუ­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სი­და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია­სოფ­ლის­მე­ურ­ნე­ო­ბას­თან,­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­იცო­დეთ,­თქვე­ნი­ძი­რი­თა­დი­კულ­ტუ­რა­და­რო­გორ­უნ­და­მი­აღ­წი­ოთ­კომ­პე­ტენ­ცი­ის­სა­ჭი­რო­დო­ნეს?

თავ­და­პირ­ვე­ლად,­ ძი­რი­თად­ აქ­ტი­ვო­ბად,­ შე­იძ­ლე­ბა,­ წარ­მო­გიდ­გე­ნი­ათ­ ერ­თი­ სფე­რო,­ მაგ­რამ­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ტი­ლოს­გა­და­კე­თე­ბის­პრო­ცეს­ში­აღ­მო­ა­ჩი­ნოთ,­რომ­თქვე­ნი­ძი­რი­თა­დი­კომ­პე-ტენ­ცია­სხვა­სფე­რო­ში­უნ­და­იყოს.­

3.3.­ხარ ჯე ბი

მი­ვა­დე­ქით­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ტი­ლოს­ბო­ლო­კა­ტე­გო­რი­ას­–­ხარ­ჯებს.­

თავ­და­პირ­ვე­ლად­ მი­სა­ღე­ბი­ა,­ რომ­ ხარ­ჯე­ბი­ შე­მო­სა­ვალს­ აღე­მა­ტე­ბო­დეს,­ მაგ­რამ­ მო­მა­ვალ­ში­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­გქონ­დეთ­ხედ­ვა,­თუ­რო­გორ­მი­აღ­წევთ­მო­გე­ბას?­

ინ­ვეს­ტო­რე­ბი,­ტრა­დი­ცი­უ­ლად,­ფი­ნან­სუ­რი­ანა­ლი­ზის­კლა­სი­კურ­ან­გა­რი­შებს­ითხოვ­დ­ნენ:­მო­გე-ბა-­ზა­რა­ლი,­ბა­ლან­სი­და­ფუ­ლა­დი­სახ­ს­რე­ბის­უწყი­სი,­მაგ­რამ­ეს­ან­გა­რი­შე­ბი­ბიზ­ნე­სის­რე­ა­ლურ­პო­ტენ­ცი­ალს­ან­თან­მ­დევ­რისკს­ვერ­ასა­ხავს.­

ამი­ტომ,­რა­თქმა­უნ­და,­შე­გიძ­ლი­ათ,­ეს­უწყი­სე­ბი­მო­ამ­ზა­დოთ­ინ­ვეს­ტო­რე­ბის­თ­ვის,­მაგ­რამ­ამას-თა­ნა­ვე,­აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,­სტარ­ტა­პი­სათ­ვის­აქ­ტუ­ა­ლუ­რი­მეტ­რი­კის­შექ­მ­ნა,­რო­მე­ლიც­თქვე­ნი­ბიზ-ნე­სის­პროგ­რე­სის­დო­ნეს­მკა­ფი­ოდ­გიჩ­ვე­ნებთ.­

შე­საძ­ლო­სა­ზო­მე­ბი­ა:

და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­ კუთხით­–­ პრო­დუქ­ტის­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა,­ ბაზ­რის­ მო­ცუ­ლო­ბა,­კონ­კუ­რენ­ცი­ა,­თქვე­ნი­ბაზ­რის­წი­ლის­პროგ­ნო­ზი

მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბის­მეტ­რი­კა­–­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის,­შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­სა­და­გაზ­რ-დის­სტა­ტის­ტი­კა,­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­ხარ­ჯი,­კონ­ვერ­სი­ის­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი­(მომხმარებლის­გა-აქ­ტი­უ­რე­ბა,­პრო­დუქ­ტის­უტი­ლი­ზა­ცი­ა),­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­სი­ცოცხ­ლო­ციკ­ლის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­(LTV)

Page 87: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

89ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილირე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

არ­ხის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ –­ რა­ გიჯ­დე­ბათ­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­ არ­ხი,­ რო­გო­რია­ მი­სი­ სიმ­ძ­ლავ­რე­და­ეფექ­ტუ­რო­ბა?­

ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი­და­ცვა­ლე­ბა­დი­ხარ­ჯე­ბი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­ისე­ვე,­რო­გორც­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დე-ბი,­გა­ყიდ­ვის­თ­ვის­აუცი­ლე­ბე­ლი­დრო,­მაგ­რამ­სტარ­ტა­პის­თ­ვის­უფ­რო­აქ­ტუ­ა­ლუ­რი­ნაღ­დი­ფუ-ლის­ხარ­ჯ­ვის­სიჩ­ქა­რე­ა,­ე.წ.­„burn­rate“,­ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი­ფი­ნან­სუ­რი­რე­სურ­სე­ბის­მო­ცუ­ლო­ბა­და­საკ­მა­რი­სი­რე­სურ­სის­მა­რა­გი.­

აქ­ტუ­ა­ლურ­მეტ­რი­კა­ში­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­აგ­რეთ­ვე­ბაზ­რის­ტი­პის­ცოდ­ნა­და­შე­მო­სავ­ლე­ბის­მრუ-დის­მო­ნი­ტო­რინ­გი.­თუ­დამ­ფუძ­ნებ­ლებ­სა­და­ინ­ვეს­ტო­რებს­შო­რის­ბიზ­ნეს­მო­დელ­თან­და­ბაზ­რის­ტიპ­თან­და­კავ­ში­რე­ბით­კონ­სენ­სუ­სი­არ­სე­ბობს,­შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა,­უფ­რო­სწო­რი­მო­ლო­დი­ნის­ჩა­მო-ყა­ლი­ბე­ბა­ბიზ­ნე­სის­შუ­ა­ლე­დუ­რი­შე­დე­გე­ბის­მი­მართ.­

მო­ი­ფიქ­რეთ­ის­კრი­ტი­კუ­ლი­პა­რა­მეტ­რე­ბი,­რო­მე­ლიც­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სის­თ­ვის­არის­მნიშ­ვენ­ლო­ვა-ნი­და­შექ­მე­ნით­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პის­წარ­მა­ტე­ბის­ამ­სახ­ვე­ლი­მეტ­რი­კა.

4. მინილექცია: ფი ნან სე ბი სა და რე სურ სე ბის და გეგ მ ვა4.1. ფი ნან სუ რი და გეგ მ ვის კლა სი კუ რი უწყი სე ბი:

4.2. მო გე ბა- ზა რა ლის უწყი სი

4.3. ბა ლან სის უწყი სი

4.4. ფუ ლის მოძ რა ო ბის უწყი სი

აღ­ნიშ­ნუ­ლი­უწყი­სე­ბის­შაბ­ლო­ნე­ბი­მრავ­ლა­დაა­ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი­ინ­ტერ­ნეტ­ში.­მა­გა­ლი­თის­სა­ხით­იხი­ლეთ:­http://georgia.smetoolkit.org/georgia/ka/­(სექცია­„შაბლონები“)

4.5. სტარ ტა პის თ ვის აქ ტუ ა ლუ რი მეტ რი კის ამ სახ ვე ლი უწყი სე ბი

სა­ინ­ვეს­ტი­ციო­მე­მო­რან­დუ­მის­ფი­ნან­სურ­ნა­წილ­ში­სა­სურ­ვე­ლია­ისე­თი­მეტ­რი­კის­ასახ­ვა,­რო­მე-ლიც­ მო­გე­ბის­დე­მონ­ს­ტ­რი­რე­ბა­ზე­ არ­ იქ­ნე­ბა­ფო­კუ­სი­რე­ბუ­ლი,­რად­გან­ სტარ­ტა­პის­ მი­ზა­ნი­ არა­მო­გე­ბის­მი­ღე­ბა,­არა­მედ­მომ­გე­ბი­ა­ნი­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­აღ­მო­ჩე­ნა­ა.­იხი­ლეთ­ქვე­მოთ­მო­ცე­მუ­ლი­სტარ­ტა­პი­სათ­ვის­რე­ლე­ვან­ტუ­რი­მეტ­რი­კა:

ერ­თე­უ­ლის­ეკო­ნო­მიქ­სი­(Unit­Economics)ერ­თე­უ­ლის­ეკო­ნო­მიქ­სი­ამა­თუ­იმ­ბიზ­ნეს­მო­დელ­თან­და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი­პირ­და­პი­რი­შე­მო­სავ­ლე-ბი­სა­და­ხარ­ჯე­ბის­გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბას­გუ­ლის­ხ­მობს­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლის­ერ­თე­ულ­ზე.­მა­გა­ლი­თად,­ერ-თე­უ­ლი­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს­კლი­ენ­ტი.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­სა­ინ­ტე­რე­სო­ა,­გა­მოვ­თ­ვა­ლოთ­ერ­თი­კლი­ენ-ტის­სა­სი­ცოცხ­ლო­ციკ­ლის­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­(LTV),­ანუ­კომ­პა­ნი­ას­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­მის­გან­მი­ღე­ბუ­ლი­შე­მო­სავ­ლე­ბის­ჯა­მი.­

Page 88: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

90 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილირე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

LTV­=­10­ლა­რი­x­20­თვე­=­200­ლა­რი­

10­ლა­რი­–­სა­შუ­ა­ლო­შე­მო­სა­ვა­ლი­თვე­ში20­თვე­–­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­შუ­ა­ლო­სა­სი­ცოცხ­ლო­ციკ­ლი

ამ­მაჩ­ვე­ნებ­ლის­გა­ან­გა­რი­შე­ბი­სას­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­პა­რა­მეტ­რია­გა­დი­ნე­ბის­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი­(churn,­attrition).­თუ,­მა­გა­ლი­თად,­გა­დი­ნე­ბის­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი­თვე­ში­2.5%,­მა­შინ­100­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სრუ-ლად­გა­დი­ნე­ბას­40­თვე­(100/2.5%)­დას­ჭირ­დე­ბა,­მა­შა­სა­და­მე,­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­სი­ცოცხ­ლო­ციკ-ლი,­სა­შუ­ა­ლოდ,­20­თვე­იქ­ნე­ბა.­თუ­გა­დი­ნე­ბის­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი­2-ჯერ­გა­იზ­რ­დე­ბა­(5%-მდე),­მა­შინ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სა­შუ­ა­ლო­სა­სი­ცოცხ­ლო­ციკ­ლი­გა­ნა­ხევ­რ­დე­ბა­და­10­თვე­იქ­ნე­ბა.­LTV-ს­მა­ტე­ბას­უფ­რო­ინ­ტენ­სი­უ­რი­გა­ყიდ­ვე­ბი­(up-sell,­cross-sell,­next-sell)­იწ­ვევს.­

LTV-თან­ერ­თად­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­პა­რა­მეტ­რია­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­ხარ­ჯი­–­CAC­(customer­acquisition­cost).­

CAC­=­50­ლა­რი­

ამ­მა­გა­ლი­თი­დან­ჩანს,­რომ­საკ­მა­ოდ­კარ­გი­თა­ნა­ფარ­დო­ბა­არ­სე­ბობს­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ-ვის­ხარ­ჯ­სა­(50­ლა­რი)­და­მის­გან­მი­ღე­ბულ­ჯა­მურ­შე­მო­სა­ვალს­(200­ლა­რი)­შო­რის.­

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­და­ტა­ლუ­რად­და­ა­სა­ბუ­თოთ­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­ხარ­ჯი.­ამი­სათ­ვის­„ძაბრის“­პრინ­ცი­პით­უნ­და­ისარ­გებ­ლოთ­და­ერ­თი­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლის­მო­ზიდ­ვის­ხარ­ჯი­და­ად­გი­ნოთ.­

მა­გა­ლი­თად,­თუ­Google-ის­ერთ­რეკ­ლა­მა­ში­ხარ­ჯავთ­0.50­ლარს­და­10,000­ვი­ზი­ტის­შე­ძე­ნა­გსურთ,­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­ხარ­ჯი­5,000­ლა­რი­იქ­ნე­ბა.­და­ვუშ­ვათ,­რომ­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მომ­ხ­მა-რებ­ლე­ბის­ამ­რა­ო­დე­ნო­ბი­დან­მხო­ლოდ­10%­და­იწყებს­თქვე­ნი­ვებ­სერ­ვი­სის­გა­მო­ყე­ნე­ბას,­მა­შა­სა­და­მე,­თქვენს­სერ­ვისს­1,000­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­მო­სინ­ჯავს.­ვი­ვა­რა­უ­დოთ,­რომ­პირ­ვე­ლი­3­თვე­სერ­ვი­სი­უფა-სო­ა.­თქვენ­თ­ვის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­იმ­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბის­რა­ო­დე­ნო­ბა,­რო­მე­ლიც­გა­დამ­ხ­დელ­მომ­ხ­მა-რებ­ლად­იქ­ცე­ვა.­და­ვუშ­ვათ,­კონ­ვერ­სი­ის­(conversion)­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლია­10%,­ანუ­1,000­მომ­ხ­მა­რებ­ლი­დან­თქვენს­რე­ა­ლურ­მომ­ხ­მა­რებ­ლად­გა­და­იქ­ცე­ვა­100.­ ­ე.­ი.­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვის­სრუ­ლი­ხარ­ჯი­–­5,000­ლა­რი­უნ­და­გავ­ყოთ­100-ზე.­გა­მო­დის,­რომ­ერ­თი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­მო­ზიდ­ვა­50­ლა­რი­გიჯ­დე­ბათ.­

თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბათუ­ბიზ­ნე­სი­პრო­დუქ­ტის­გა­მოშ­ვე­ბა­ზეა­ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი,­მო­იყ­ვა­ნეთ­გა­ან­გა­რი­შე­ბა­და­ერ­თე­უ­ლი­პრო­დუქ­ცი­ის­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­კარ­გად­და­ა­სა­ბუ­თეთ.­გახ­სოვ­დეთ,­რომ­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­და­მო-კი­დე­ბუ­ლია­გა­ყი­დუ­ლი­პრო­დუქ­ტის­რა­ო­დე­ნო­ბა­ზე,­რად­გან­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ში­პირ­და­პი­რი­ხარ-ჯე­ბის­გარ­და­(რომლებიც­გა­ყიდ­ვე­ბის­პრო­პორ­ცი­უ­ლი­ა),­მო­ნა­წი­ლე­ობს­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი­ხარ­ჯე­ბი,­ანუ­ხარ­ჯე­ბი,­რო­მე­ლიც­ნე­ბის­მი­ერ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­გა­სა­წე­ვია­და­გა­მოშ­ვე­ბუ­ლი­პრო­დუქ­ცი­ის­მო­ცუ­ლო­ბა­ზე­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი­არ­არის.­ამი­ტომ­უმ­ჯო­ბე­სი­ა,­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­კალ­კუ­ლა­ცი­ა­ში­პირ­და­პი­რი­და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი­ხარ­ჯე­ბი­გა­მიჯ­ნოთ.­ხო­ლო­თუ­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­არ­ხებს­იყე­ნებთ,­ასე­ვე­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა-ნი­ა,­რომ­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბი­სა­და­თქვე­ნი­მო­გე­ბის­გარ­და­დის­ტ­რი­ბუ­ტო­რი­სა­და­მა­ღა­ზი­ის­სა­კო­მი-სი­ოც­შე­ი­ტა­ნოთ.­მა­თი­ერ­თობ­ლი­ო­ბა­ერ­თე­უ­ლი­პრო­დუქ­ცი­ის­გა­სა­ყიდ­ფასს­წარ­მო­ად­გენს.­

Page 89: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

91ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილირე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

ნაღ­დი­ფუ­ლის­ხარ­ჯ­ვის­სიჩ­ქა­რე­(burn­rate)იგუ­ლის­ხ­მე­ბა­თვის­სა­შუ­ა­ლო­ხარ­ჯი,­რო­მე­ლიც­სტარ­ტა­პის­ფუნ­ქ­ცი­ო­ნი­რე­ბი­სათ­ვის­აუცი­ლე­ბე-ლია­მა­ნამ,­სა­ნამ­მი­სი­მომ­გე­ბი­ა­ნო­ბა­თვალ­ნა­თე­ლი­გახ­დე­ბა.­სტარ­ტა­პი­სათ­ვის­სა­სურ­ვე­ლია­იმ­მო­ცუ­ლო­ბის­სას­ტარ­ტო­კა­პი­ტა­ლის­მო­ზიდ­ვა,­რო­მე­ლიც­ოპე­რი­რე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბას­მის­ცემს­მას­შემ­დე­გი­ეტა­პის­და­ფი­ნან­სე­ბის­(საინვესტიციო­კა­პი­ტა­ლი­ან­სეს­ხი)­მო­ზიდ­ვამ­დე.

­ბიზ­ნე­სის­/­კომ­პა­ნი­ის­სა­ბაზ­რო­შე­ფა­სე­ბამას­ შემ­დეგ,­რაც­თქვე­ნი­ ბაზ­რის­პო­ტენ­ცი­ალ­სა­და­ერ­თე­უ­ლის­ეკო­ნო­მიქსს­და­ად­გენთ,­ შე­გიძ-ლი­ათ,­ ბიზ­ნე­სის­ მო­გე­ბა­ წლე­ბის­ მი­ხედ­ვით­ გა­ი­ან­გა­რი­შოთ.­ ბიზ­ნე­სის­ ანუ­ კომ­პა­ნი­ის­ სა­ბაზ­რო­შე­ფა­სე­ბას­მო­მა­ვალ­ში­მო­სა­ლოდ­ნე­ლი­მო­გე­ბის­სი­დი­დე­გან­საზღ­ვ­რავს.­სა­ო­პე­რა­ციო­წლის­ბო-ლოს­მო­გე­ბა­დი­ვი­დენ­დის­სა­ხით­ნა­წილ­დე­ბა­ან­რე­ინ­ვეს­ტირ­დე­ბა­ბიზ­ნეს­ში,­ანუ­მო­გე­ბა­სა­კუ­თარ­კა­პი­ტალს­ემა­ტე­ბა.­

ინ­ვეს­ტო­რის­უკუ­გე­ბა­ინ­ვეს­ტი­ცი­ა­ზე­დი­ვი­დენ­დის­ფორ­მით­მი­ი­ღე­ბა,­ან­უფ­რო­ხში­რად­–­სა­კუ­თა-რი­წი­ლის­რე­ა­ლი­ზა­ცი­ის­შე­დე­გად­მი­ღე­ბუ­ლი­მო­გე­ბით.­

წი­ლის­სა­ბაზ­რო­ფა­სი­კომ­პა­ნი­ის­გა­ყიდ­ვის­მო­მენ­ტ­ში­მი­სი­სა­კუ­თა­რი­კა­პი­ტა­ლის­ზო­მა­ზეა­და­მო-კი­დე­ბუ­ლი.­სა­კუ­თა­რი­კა­პი­ტა­ლი­არის­აქ­ტი­ვებ­სა­და­ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებს­შო­რის­სხვა­ო­ბა.­მას­ასე­ვე­კომ­პა­ნი­ის­სა­ბუ­ღალ­ტ­რო­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­საც­უწო­დე­ბენ.­თუმ­ცა,­რო­გორც­წე­სი,­გა­ყიდ­ვის­მო­მენ­ტ­ში­კომ­პა­ნი­ას­შე­საძ­ლო­ა,­ჰქონ­დეს­ეკო­ნო­მი­კუ­რი­(მოგების­შექ­მ­ნის)­პო­ტენ­ცი­ა­ლი.­ამი­ტომ­წი­ლის­სა­ბაზ­რო­ფა­სი­და­მო­კი­დე­ბუ­ლია­არა­მხო­ლოდ­კომ­პა­ნი­ის­დღე­ვან­დელ­ე.წ.­სა­ბუ­ღალ­ტ­რო­ღი-რე­ბუ­ლე­ბა­ზე,­არა­მედ­მი­სი­მო­მა­ვა­ლი­მო­გე­ბის­მაჩ­ვე­ნე­ბელ­ზე.­

წარ­მო­გიდ­გენთ­სტარ­ტა­პის­შე­ფა­სე­ბის­მა­გა­ლითს:

­ 1 2 3 4 5ინ­ვეს­ტი­ცია ­­­­3,000­ ­­­­2,000­ ­დი­ვი­დენ­დი ­­­­­­500­ ­­­­­­800­ ­წი­ლის­გას­ხ­ვი­სე­ბა ­­­10,000­წმინ­და­მო­გე­ბა ­­­(3,000) ­­­(2,000) ­­­­­­500­ ­­­­­­800­ ­­­­8,000­IRR­უკუ­გე­ბის­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი 20% ­Discount­Rate­–­ალტ.­გა­ნაკ­ვე­თი 15% ­Net­Present­Value 643­ ­ ­­­ ­­ ­შე­ფა­სე­ბის­მო­ცე­მუ­ლი­მო­დე­ლი­ით­ვა­ლის­წი­ნებს­ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბას­პირ­ველ­წელს­3­000,­ხო­ლო­მე­ო­რე­წელს­–­2­000­ლა­რის­ოდე­ნო­ბით.­

ბიზ­ნე­სი­იძ­ლე­ვა­უკუ­გე­ბას­მე-3­და­მე-4­წელს­დი­ვი­დენ­დის­სა­ხით­500­და­800­ლა­რის­ოდე­ნო­ბით,­ხო­ლო­მე-5­წელს­მოხ­დე­ბა­წი­ლის­გას­ხ­ვი­სე­ბა,­რომ­ლის­სა­ვა­რა­უ­დო­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­10­000­ლა­რი­იქ­ნე­ბა.­

Page 90: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

92 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2

ნაწილირე სურ სე ბი და პარ ტ ნი ო რე ბი

წმინ­და­მო­გე­ბის­დი­ნა­მი­კა­ინ­ვეს­ტო­რის­თ­ვის­ბიზ­ნე­სის­შე­ფა­სე­ბის­ამო­სა­ვა­ლი­წერ­ტი­ლი­ა.­პირ­ველ­და­მე­ო­რე­წელს­ნა­ვა­რა­უ­დე­ბია­უარ­ყო­ფი­თი,­ხო­ლო­3-5­წლებ­ში­და­დე­ბი­თი­მო­გე­ბის­მი­ღე­ბა.

აღ­ნიშ­ნუ­ლი­ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­მომ­გე­ბი­ა­ნო­ბის­და­სად­გე­ნად­შემ­დე­გი­მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბი­გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა: IRR­(Internal­Rate­of­Return)­–­უკუ­გე­ბის­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი NPV­(Net­Present­Value)­–­მიმ­დი­ნა­რე­წმინ­და­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა

IRR­ ექ­სელ­ში­ იან­გა­რი­შე­ბა­ ფორ­მუ­ლით­ [=IRR(values,guess)]­ და­ ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­ მომ­გე­ბი­ა­ნო­ბას­გვიჩ­ვე­ნებს.­უფ­რო­დე­ტა­ლუ­რი­გა­ან­გა­რი­შე­ბის­თ­ვის,­რო­ცა­წლე­ბის­ნაც­ვ­ლად­მო­ცე­მუ­ლია­ინ­ვეს-ტი­ცი­ი­სა­და­ უკუ­გე­ბის­ ზუს­ტი­თა­რი­ღე­ბი,­ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა­ წლი­უ­რი­ უკუ­გე­ბის­ მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი­ (Annual­IRR),­რომ­ლის­ფორ­მუ­ლა­ექ­სელ­ში­ასე­გა­მო­ი­ყუ­რე­ბა­[=XIRR(values,­dates,­[guess])].­

NPV­ –­ ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­ მიმ­დი­ნა­რე­ წმინ­და­ ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ ექ­სელ­ში­ იან­გა­რი­შე­ბა­ ფორ­მუ­ლით­[=NPV(rate,value1,[value2],...)]­და­გვიჩ­ვე­ნებს,­რას­წარ­მო­ად­გენს­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­ღი-რე­ბუ­ლე­ბა­დღეს­ალ­ტერ­ნა­ტი­ულ­ინ­ვეს­ტი­ცი­ას­თან­მი­მარ­თე­ბა­ში.­ფორ­მუ­ლა­ში­მო­ცე­მუ­ლი­მაჩ­ვე-ნე­ბე­ლი­„rate“­და­ზე­მოთ,­ცხრილ­ში­წარ­მოდ­გე­ნი­ლი­Discount­Rate­–­15%­ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი­ინ­ვეს-ტი­ცი­ის­მომ­გე­ბი­ა­ნო­ბის­მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი­ა.­სხვა­ნა­ი­რად­რომ­ავ­ხ­ს­ნათ,­NPV-ის­არ­სი­მდგო­მა­რე­ობს­იმა­ში,­რომ­ინ­ვეს­ტო­რი­თქვენს­სა­ინ­ვეს­ტი­ციო­წი­ნა­და­დე­ბას­სხვა,­ალ­ტერ­ნა­ტი­ულ­ინ­ვეს­ტი­ცი­ას­ადა­რებს.­მას­აქვს­ალ­ტერ­ნა­ტი­ვა,­სა­კუ­თა­რი­კა­პი­ტა­ლი­15%-იანი­წლი­უ­რი­მომ­გე­ბი­ა­ნო­ბის­ფი-ნან­სურ­ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტ­ში­(ფასიან­ქა­ღალ­დ­ში)­და­ა­ბან­დოს­და­აინ­ტე­რე­სებს,­იქ­ნე­ბა­თუ­არა­უფ­რო­მომ­გე­ბი­ა­ნი­მის­თ­ვის­თქვე­ნი­სა­ინ­ვეს­ტი­ციო­წი­ნა­და­დე­ბა.­ამ­მა­გა­ლი­თი­დან­ჩანს,­რომ­NPV­არის­და­დე­ბი­თი­და­შე­ად­გენს­643­ლარს,­მა­შა­სა­და­მე,­თქვე­ნი­ინ­ვეს­ტი­ცია­643­ლა­რით­უფ­რო­მომ­გე-ბი­ა­ნია­ალ­ტერ­ნა­ტი­ულ­15%-იან­ინ­ვეს­ტი­ცი­ას­თან­შე­და­რე­ბით.

Page 91: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

93ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

crystalcrowd.ge/more/video-academy

ვიდეო გაკვეთილი: პარტნიორობის ფორმები

სესია 4: თემა - რესურსები და პარტნიორები

ვიდეო გაკვეთილი: პარტნიორებთან დაკავშირებული რისკები

სესია 4: თემა - რესურსები და პარტნიორები

ვიდეო გაკვეთილი: სტარტაპისთვის აუცილებელი რესურსები

სესია 4: თემა - რესურსები და პარტნიორები

ვიდეო გაკვეთილი: კრიტიკული აქტივობა

სესია 4: თემა - რესურსები და პარტნიორები

ვიდეო გაკვეთილი: ხარჯები

სესია 4: თემა - რესურსები და პარტნიორები

ვიდეო გაკვეთილი: ნაწილი IV საშინაო დავალება

სესია 4: თემა - რესურსები და პარტნიორები

2

ნაწილიპრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თავ სე ბა დო ბა

Page 92: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

94 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

1. რა არის კომუნიკაცია?

კო­მუ­ნი­კა­ცია­ ­ არის­ ადა­მი­ა­ნებს­ შო­რის­ ურ­თი­ერ­თო­ბის­ პრო­ცე­სი,­რომ­ლის­ მი­ზა­ნია­ ინ­ფორ­მა-ცი­ის­გა­და­ცე­მა.­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­პრო­ცეს­ში­ერ­თი­მხა­რე,­ანუ­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­წყა­რო,­ინ­ფორ­მა­ცი­ას­გა­დას­ცემს­მე­ო­რე­მხა­რეს,­ანუ­­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მიმ­ღებს­–­რო­მე­ლი­მე­სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო­არ­ხის­სა-შუ­ა­ლე­ბით.­

კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­პრო­ცეს­ში­­გა­და­ცე­მუ­ლი­ინ­ფორ­მა­ცია­შე­იძ­ლე­ბა­იყოს­ვერ­ბა­ლუ­რი­­(სიტყვიერი)­ან­­არა­ვერ­ბა­ლუ­რი­­(უსიტყვო).­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­პრო­ცეს­ში,­ძი­რი­თა­დად,­გუ­ლის­ხ­მო­ბენ­მო­საზ­რე-ბე­ბის,­იდე­ე­ბის,­შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბის­გაც­ვ­ლას,­რაც­სიტყ­ვი­ე­რად­ხდე­ბა,­თუმ­ცა­არა­ნაკ­ლებ­მნიშ­ვ­ნე-ლო­ვა­ნია­კო­მუ­ნი­კა­ცია­ჟეს­ტე­ბით,­მი­მი­კე­ბით,­მა­ნე­რე­ბით­და­ა.შ.­

­­ვერ­ბა­ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცია­არის­სიტყ­ვი­ე­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ა,­ანუ­კო­მუ­ნი­კა­ცია­ენის­გა­მო­ყე­ნე­ბით.­ვერ­ბა­ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­მი­ზა­ნი­­სიტყ­ვი­ე­რი­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­­გა­და­ცე­მა­ა.­ინ­ფორ­მა­ცია­მაქ­სი-მა­ლუ­რად­გა­სა­გე­ბი­და­ად­ვი­ლად­გა­და­სა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი­რომ­იყოს,­სა­ჭი­როა­­სხვა­დას­ხ­ვა­ფაქ­ტო-რის­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბა,­ეს­ფაქ­ტო­რე­ბი­ა:­

–­­ტერ­მი­ნო­ლო­გი­ა,­რო­მელ­საც­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ი­სას­ვი­ყე­ნებთ,­გა­სა­გე­ბი­უნ­და­იყოს­აუდი­ტო­რი­ის-თ­ვის;­

–­­ში­ნა­არ­სი­­უნ­და­იყოს­ნათ­ლად­ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი;­

–­­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მო­ცუ­ლო­ბა­და­მო­კი­დე­ბუ­ლია­თე­მა­სა­და­აუდი­ტო­რი­ა­ზე,­თუმ­ცა­იგი­არ­უნ­და­იყოს­ძა­ლი­ან­გრძე­ლი­და­მო­სა­ბეზ­რე­ბე­ლი,­ასე­ვე­–­არც­ძა­ლი­ან­მოკ­ლე­და­გა­უ­გე­ბა­რი;­

3

ნაწილი

ბიზ ნეს მო დე ლის პრეზენტაცია

„კონტაქტი ინვესტორთან“

სე სია 1

კომუნიკაცია

Page 93: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

95ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

–­­მა­სა­ლა­უნ­და­იყოს­კარ­გად­სტრუქ­ტუ­რი­რე­ბუ­ლი­და­ლო­გი­კუ­რად­ორ­-­გა­ნი­ზე­ბუ­ლი,­გა­მოკ-ვე­თი­ლი­–­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­მო­მენ­ტე­ბი;­ასე­ვე,­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ში­იგ­რ­ძ­ნო­ბო­დეს­მოვ­ლე­ნე­ბის­ქრო­ნო­ლო­გი­ა:­მოვ­ლე­ნის­დაწყე­ბა,­გან­ვი­თა­რე­ბა­და­და­სას­რუ­ლი;­­­­

–­­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­გა­და­ცე­მის­დრო­ძა­ლი­ან­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ეფექ­ტუ­რო­ბის­თ­ვის;­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­თ­ვის­სა­ჭი­როა­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­არა­მხო­ლოდ­კარ­გად­ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა,­არა­მედ­მი­სი­დრო­უ­ლად­­გა­და­ცე­მაც.

ეს­მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბი­­კონ­ტექ­ს­ტი­სა­და­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­მიზ­ნის­მი­ხედ­ვით­იც­ვ­ლე­ბა.­ამას­თა­ნა­ვე,­ინ-ფორ­მა­ცი­ის­მი­ღე­ბა­და­გა­და­მუ­შა­ვე­ბა­დი­დად­არის­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი­კულ­ტუ­რა­ზე:­ის,­რაც­გა­სა­გე-ბია­ერ­თი­აუდი­ტო­რი­ის­თ­ვის,­შე­საძ­ლო­ა,­­გა­უ­გე­ბა­რი­და­მი­უ­ღე­ბე­ლი­იყოს­სხვა­თათ­ვის.­

­­არა­ვერ­ბა­ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცია­არის­კო­მუ­ნი­კა­ცია­სიტყ­ვე­ბის­გა­რე­შე,­ანუ­ადა­მი­ა­ნის­ფი­ზი­კუ­რი­მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბი­თა­და­ქცე­ვით:­­

–­­ურ­თი­ერ­თო­ბი­სას­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­უდი­დე­სი­ნა­წი­ლი­–­90%­–­არა­ვერ­ბა­ლუ­რად­(სხეული­და­ხმის­ტო­ნი/­ტემ­ბ­რი)­გა­და­ი­ცე­მა;

–­­არა­ვერ­ბა­ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ით­გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა­ემო­ცი­ე­ბი,­და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა,­მოძ­რა­ო­ბის­მი-მარ­თუ­ლე­ბა,­საგ­ნე­ბის­ფორ­მა,­რაც­ზოგ­ჯერ­ძნე­ლად­გა­მო­ით­ქ­მის­სიტყ­ვე­ბით;

–­­მეტყ­ვე­ლე­ბის­ დაწყე­ბამ­დე­ ადა­მი­ა­ნე­ბი­ ურ­თი­ერ­თო­ბის­თ­ვის­ არა­ვერ­ბა­ლურ­ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ას­იყე­ნებ­დ­ნენ;­ ბავ­შ­ვე­ბიც­ ჯერ­ ­ არა­ვერ­ბა­ლურ­ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ას­ სწავ­ლო­ბენ,­ შემ­დეგ­ –­ ვერ­ბა-ლურს;­

–­­არა­ვერ­ბა­ლუ­რი­ კო­მუ­ნი­კა­ცია­ უფ­რო­ სან­დოდ­და­ გულ­წ­რ­ფე­ლად­ არის­ მიჩ­ნე­უ­ლი,­ ვიდ­რე­ვერ­ბა­ლუ­რი,­რად­გან­არა­ვერ­ბა­ლუ­რი­მა­ნიშ­ნებ­ლე­ბის­კონ­ტ­რო­ლი­უფ­რო­ძნე­ლი­ა,­ვიდ­რე­–­სიტყ­ვე­ბი­სა;­

–­­ვერ­ბა­ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცია­წყდე­ბა,­რო­დე­საც­წყა­რო­წყვეტს­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მი­წო­დე­ბას,­არა-ვერ­ბა­ლუ­რად­კი­ინ­ფორ­მა­ცია­­გა­და­ი­ცე­მა­ყო­ველ­თ­ვის­–­სხე­უ­ლის­­­ენით,­ჩაც­მუ­ლო­ბი­თა­თუ­­ქცე­ვით.­­­

არა­ვერ­ბა­ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ე­ბის­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბას­არ­სე­ბუ­ლი­სტა­ტის­ტი­კუ­რი­მო­ნა­ცე­მე­ბიც­ამ-ყა­რებს:­მეტყ­ვე­ლე­ბით­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მხო­ლოდ­7­%-ის­გა­და­ცე­მა­ხდე­ბა,­ხო­ლო­არა­ვერ­ბა­ლუ-რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ი­სას­–­92­%-ის.­აქე­დან­ჟეს­ტებს,­მა­ნე­რებს­და­სა­ხის­გა­მო­მეტყ­ვე­ლე­ბას­და­ახ-ლო­ე­ბით­55­%­უჭი­რავს,­38­%-ს­კი­ხმის­ინ­ტო­ნა­ცია­და­სა­უბ­რის­ტემ­პი­იკა­ვებს.

3

ნაწილიკო მუ ნი კა ცია

Page 94: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

96 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

იმი­სათ­ვის,­რომ­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ორ­მ­ხ­რი­ვი­პრო­ცე­სი­მაქ­სი­მა­ლუ­რად­ეფექ­ტუ­რი­იყოს,­სა­ჭი­როა­რო­გორც­ ვერ­ბა­ლუ­რი,­ ისე­ არა­ვერ­ბა­ლუ­რი­ სიმ­ბო­ლო­ე­ბის­ შე­თავ­სე­ბით­ გა­მო­ყე­ნე­ბა,­ რად­გან­სიტყ­ვე­ბის­სა­შუ­ა­ლე­ბით­ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბულ­ლო­გი­კურ­ინ­ფორ­მა­ცი­ას,­ადეკ­ვა­ტუ­რი­ჟეს­ტი­კუ­ლა­ცია­და­ხმის­ტემ­ბ­რი­კი­დევ­უფ­რო­ამ­ყა­რებს.­თუ­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­ამ­ორ­წყა­როს­შო­რის­წი­ნა­აღ­მ­დე-გო­ბა­ა,­მა­გა­ლი­თად,­კო­მუ­ნი­კა­ტო­რი­ამ­ბობს­ერთს,­მის­სა­ხე­ზე­კი­მე­ო­რე­აღი­ბეჭ­დე­ბა,­მა­შინ­ურ-თი­ერ­თო­ბა­სიმ­ყა­რეს­კარ­გავს­და­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მიმ­ღე­ბი­უფ­რო­არა­ვერ­ბა­ლურ­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ას­ენ­დო­ბა.

არ­სე­ბობს­ცალ­მ­ხ­რი­ვი­და­ორ­მ­ხ­რი­ვი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ა:

­­ცალ­მ­ხ­რი­ვი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­დროს­მხო­ლოდ­ერ­თი­ადა­მი­ა­ნი­სა­უბ­რობს.­ამ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­ად­გი-ლი­არ­აქვს­ინ­ტე­რაქ­ტი­უ­რი­მე­თო­დე­ბის­გა­მო­ყე­ნე­ბას:­შე­კითხ­ვე­ბის­დას­მას,­სა­კუ­თა­რი­მო­საზ-რე­ბის­გა­მოთ­ქ­მას,­დის­კუ­სი­ას.

­­ორ­მ­ხ­რი­ვი­კო­მუ­ნი­კა­ცია­კი­გუ­ლის­ხ­მობს­ინ­ტე­რაქ­ტი­უ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­პრო­ცესს.­ამ­შემ­თხ­ვე-ვა­ში­მას­ში­ჩარ­თუ­ლია­რო­გორც­ერ­თი,­ისე­მე­ო­რე­მხა­რე,­რაც­აად­ვი­ლებს­და­უფ­რო­გა­სა­გებს­ხდის­მო­წო­დე­ბუ­ლი­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­აღ­ქ­მის­პრო­ცესს.

კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­დროს­გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლი­რჩე­ვე­ბი:­

­­თუ­კი­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­მხრებს­იჩეჩს,­ე.ი.­მას­სა­უ­ბა­რი­არ­აინ­ტე­რე­სებს;­­­თუ­კი­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­თი­თებს­აკა­კუ­ნებს,­შე­საძ­ლო­ა,­მას­დი­ა­ლო­გი­მოს­წყინ­და;­­თუ­კი­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­ლო­ყით­ხე­ლის­გულს­ეყ­რ­დ­ნო­ბა,­ან­ხე­ლე­ბი­სახ­ლი­სე­ბუ­რად­აქვს­და­ლა-გე­ბუ­ლი,­ესე­იგი­–­და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი­ა;­­თუ­კი­ თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­ ზის­ სკა­მის­ კი­დე­ში,­ ნიშ­ნავს,­ რომ­ რა­ი­მეს­ მო­ლო­დინ­შია­ და­ ინ­ტე­რესს­კვლა­ვაც­გა­მო­ხა­ტავს;­­თუ­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­სა­უბ­რი­სას­ხე­ლით­ნი­კაპს­ეხე­ბა,­მა­შინ­მას­რა­ღაც­იდეა­მო­უ­ვი­და­ან­რა­ი­მე­ზე­და­ფიქ­რ­და;­­­თუ­კი­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­რა­მე­ზე­ჩა­ფიქ­რე­ბუ­ლი­ა,­ან­და­ცხვირს­ის­რესს,­ან­კი­დევ­ცხვი­რის­წვე­რო­ზე­ჩა­მო­აქვს­სათ­ვა­ლე,­მა­შინ­მას­მე­ტი­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მი­ღე­ბის­მო­ლო­დი­ნი­აქვს;­.­­თუ­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­პი­ჯა­კის­ღი­ლებს­იხ­ს­ნის,­ე.ი.­აქ­ტი­უ­რი­მოქ­მე­დე­ბე­ბის­თ­ვის­არის­მზად;­ხო-ლო­თუ­მე­ტად­თა­ვი­სუფ­ლად­წარ­მო­ა­ჩენს­თავს,­სკა­მის­სა­ზურ­გეს­ეყ­რ­დ­ნო­ბა­და­ხე­ლებს­კი­სერ-ქ­ვეშ­ამო­ი­დებს,­მა­შინ­ის­მო­დუ­ნე­ბა­სა­და­შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბის­მოხ­დე­ნას­ცდი­ლობს;­­­თუ­კი­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­მუშ­ტებს­კრავს,­ეს­მის­აგ­რე­სი­ულ­გან­წყო­ბას­გა­მო­ხა­ტავს.­თუ­სწრა­ფად­მოძ­რა­ობს,­ხე­ლე­ბი­მო­დუ­ნე­ბუ­ლი­აქვს,­ნი­კა­პი­კი­წინ­წა­მო­წე­უ­ლი,­მა­შინ­იგი­ ­სიმ­ტ­კი­ცის­დე-მონ­ს­ტ­რი­რე­ბას­ახ­დენს;­თუ­დო­ინ­ჯით­დგას­–­სა­კუ­თარ­უპი­რა­ტე­სო­ბას­უს­ვამს­ხაზს,­ხო­ლო­თუ­ხე­ლე­ბი­მკერ­დ­ზე­აქვს­დაყ­რ­დ­ნო­ბი­ლი,­მა­შინ­გა­მოწ­ვე­ვა­ზე,­გან­ს­ჯა­ზეა­ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი;­­თუ­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბელ­ჟესტს­აკე­თებს­საჩ­ვე­ნე­ბე­ლი­თი­თით,­მა­შინ­მას­სა­კუ­თა­რი­აზ­რის­ხაზ­გას­მა­სურს;­­თუ­კი­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­თავს­გვერ­დით­ხრის­–­დაგ­ცი­ნით­და,­უბ­რა­ლოდ,­ერ­თო­ბა;

3

ნაწილიკო მუ ნი კა ცია

Page 95: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

97ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

­­თუ­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­ხე­ლებს­მუხ­ლებს­შო­რის­აქ­ცევს­ან­ჯი­ბე­ებ­ში­აქვს­ჩა­ყო­ფი­ლი,­ძლივ­ძ­ლი-ვო­ბით­მი­ათ­რევს­ფე­ხებს­და­თა­ვიც­ჩა­ღუ­ნუ­ლი­აქვს,­მა­შინ­ის­სა­სო­წარ­კ­ვე­თი­ლი­და­დათ­რ­გუ-ნუ­ლი­ა;­თუ­წარ­ბებს­შო­რის­ად­გილს­თი­თე­ბით­ის­რესს,­ეს­ნიშ­ნავს­რომ­გა­დაღ­ლი­ლი­ა;­თუ­ის­ზის,­ფე­ხი­ფეხ­ზე­აქვს­გა­და­დე­ბუ­ლი­და­ოდ­ნავ­აქ­ნევს,­ესე­იგი­მოწყე­ნი­ლია­და­მო­ნატ­რე­ბას­გა­მო­ხა­ტავს;­­თუ­თა­ნა­მო­სა­უბ­რე­წინ­და­უკან­და­დის,­რა­თქმა­უნ­და,­იგი­ნერ­ვი­უ­ლობს;­­თუ­კი­თა­ნა­მო­სა­უბ­რეს­ზურგს­უკან,­ერ­თი­ხე­ლი­მუშ­ტად­აქვს­შეკ­რუ­ლი,­მე­ო­რე­თი­კი­იკა­ვებს­მას,­მა­შინ­ის­შე­ბო­ჭი­ლია­და­და­ძა­ბუ­ლი.

იმი­სათ­ვის,­რომ­მო­სა­უბ­რის­თუ­ფარ­თო­აუდი­ენ­ცი­ის­ყუ­რადღე­ბა­მი­ვიპყ­როთ,­სა­ჭი­რო­ა,­ვერ­ბა-ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­შემ­დე­გი­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის­გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბა:

­­სა­უბ­რის­ეფექ­ტუ­რად­დაწყე­ბა;­­სა­უბ­რის­ მა­ნე­რა­ –­ ხმის­ ტემ­ბ­რი­ და­ სი­მაღ­ლე,­ ხმის­ ინ­ტო­ნა­ცია­ (თბილი,­ ცი­ვი),­ ტემ­პი­(მონოტონური,­დი­ნა­მი­უ­რი)­და­ა.შ.­­ცხოვ­რე­ბი­სე­უ­ლი­ან­ფაქ­ტებ­ზე­დაყ­რ­დ­ნო­ბი­ლი­მა­გა­ლი­თე­ბის­მი­წო­დე­ბა;­­სიტყ­ვე­ბი­სა­და­ფრა­ზე­ბის­მრა­ვალ­ჯერ­გა­მე­ო­რე­ბის­თა­ვი­დან­აცი­ლე­ბა;­­ერ­თი­თე­მი­დან­მე­ო­რე­ზე­ლო­გი­კუ­რი­გა­დას­ვ­ლა;­­შე­სატყ­ვი­სი­ლექ­სი­კო­ნის­გა­მო­ყე­ნე­ბა.

არა­ვერ­ბა­ლურ­ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ას­ ისე­თი­ვე­ დი­დი­ დატ­ვირ­თ­ვა­ აქვს­ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ პრო­ცეს­ში,­ რო-გორც­ვერ­ბა­ლურს.­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­არა­ვერ­ბა­ლუ­რი­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი­ა:­­ჟეს­ტი­კუ­ლა­ცია­–­ხე­ლე­ბის,­ფე­ხე­ბის,­თა­ვის­და­სხე­უ­ლის­მოძ­რა­ო­ბე­ბი;­­შე­ხე­ბა­–­ხე­ლის­ჩა­მორ­თ­მე­ვა,­მხარ­ზე­ხე­ლის­და­დე­ბა­და­ა.შ.­­მსუ­ბუ­ქი­გა­მომ­ხატ­ვე­ლო­ბი­თი­მოძ­რა­ო­ბე­ბი­–­წარ­ბე­ბის­შეკ­ვ­რა,­გრი­მა­სე­ბი,­ღი­მი­ლი,­ტუ­ჩე­ბის­კვნე­ტა­და­ა.შ.­­მხედ­ვე­ლო­ბი­თი­კონ­ტაქ­ტი;­­ფი­ზი­კუ­რი­დის­ტან­ცი­ა,­რო­მე­ლიც­არ­სე­ბობს­4­ტი­პის:­ –­­ინ­ტი­მუ­რი:­0-45­სმ,­ახ­ლო­ემო­ცი­უ­რი­კონ­ტაქ­ტის­შემ­თხ­ვე­ვა­ში;­ –­­პერ­სო­ნა­ლუ­რი­:­45-120­სმ,­ნორ­მა­ლუ­რი­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­დროს;­ –­­სო­ცი­ა­ლუ­რი:­120-360­სმ,­ოფი­ცი­ა­ლუ­რი­შეხ­ვედ­რე­ბის­ან­საქ­მი­ა­ნი­ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის­შემ-

თხ­ვე­ვა­ში;­ –­­სა­ხალ­ხო:­360­სმ-ზე­მე­ტი,­მი­ტინ­გე­ბი­სა­და­კონ­ფე­რენ­ცი­ე­ბის­დროს.­­პო­ზა­–­რა­მა­ნე­რით­ზის,­და­დის­ან­დგას­ადა­მი­ა­ნი;­­პა­რა­ლინ­გ­ვის­ტუ­რი­ხმე­ბი:­ტი­რი­ლი,­სი­ცი­ლი,­ჩურ­ჩუ­ლი,­ხვე­ლა­და­ა.შ.;­­სა­უბ­რის­მა­ნე­რა­–­ხმის­ინ­ტო­ნა­ცია­(თბილი,­ცი­ვი),­ტემ­პი­(მონოტონური,­დი­ნა­მი­უ­რი),­ნათ­ქ­ვა­მი­სიტყ­ვე­ბი­(ნერვიულად,­მძი­მედ,­ად­ვი­ლად,­დაგ­ვი­ა­ნე­ბით­და­ა.შ.);­­გა­რეგ­ნუ­ლი­მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბი­–­სა­ხე,­თმე­ბი,­სხე­უ­ლი,­ჩაც­მუ­ლო­ბა,­სქე­სი­და­ა.შ.

3

ნაწილიკო მუ ნი კა ცია

Page 96: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

98 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

2. მი ნი ლექ ცი ა: იდე ის პრე ზენ ტა ცი ის ხე ლოვ ნე ბა

სხვა­დას­ხ­ვა­ტი­პის­პრე­ზენ­ტა­ცი­ე­ბის­ჩა­ტა­რე­ბა­ბიზ­ნეს­საქ­მი­ა­ნო­ბის­გა­ნუ­ყო­ფე­ლი­ნა­წი­ლი­ა.­ამი-ტომ­ყვე­ლა­იმ­ადა­მი­ანს,­ვინც­სა­კუ­თა­რი­ბიზ­ნე­სი­დე­ის­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბას­გეგ­მავს,­აუცი­ლებ­ლად­მო­უ­წევს­ამ­იდე­ის­სხვე­ბის­თ­ვის­გაც­ნო­ბა.­ეს­შე­იძ­ლე­ბა­მოხ­დეს­სხვა­დას­ხ­ვა­ფორ­მით.­ჩვენ­ახ­ლა­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­რამ­დე­ნი­მე­ფორ­მის­შე­სა­ხებ­დე­ტა­ლუ­რად­ვი­სა­უბ­რებთ.­მა­ნამ­დე­კი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა-ნი­ა,­კი­დევ­ერ­თხელ­და­ვუბ­რუნ­დეთ­კო­მუ­ნი­ა­ცი­ის­თე­მა­ტი­კას,­რო­მე­ლიც­წი­ნა­შეხ­ვედ­რებ­ზე­ნა­წი-ლობ­რივ­გა­ვი­ა­რეთ.­პრე­ზენ­ტა­ცი­აც­ხომ­სწო­რედ­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­პრო­ცე­სის­ნა­წი­ლი­ა?

3. პრე ზენ ტა ცი ის ფორ მე ბი: Elevator Pitch

3. 1. რა არის პი ჩინ გი?

რო­დე­საც­საქ­მე­ბიზ­ნე­სი­დე­ის­პრე­ზენ­ტა­ცი­ას­ეხე­ბა,­შე­საძ­ლო­ა,­ხში­რად­გა­ი­გო­ნოთ­“ელევეითორ­პი­ჩი”­(Elevator­Pitch),­რაც­სიტყ­ვა-­სიტყ­ვით­„ლიფტში­ჩა­წო­დე­ბას”­ნიშ­ნავს.­სწო­რედ­ასე­ეძა­ხი­ან­სა­კუ­თა­რი­ბიზ­ნე­სი­დე­ის,­რაც­შე­იძ­ლე­ბა­დრო­ის­მცი­რე­მო­ნაკ­ვეთ­ში­(30,­60­წა­მი)­სხვის­თ­ვის­გაც-ნო­ბას.პი­ჩე­რი,­ბე­ის­ბო­ლის­ის­მო­თა­მა­შე­ა,­რო­მე­ლიც­მო­ედ­ნის­ცენ­ტ­რი­დან­ბურთს­აწო­დებს.­ამი­ტო­მაც­„იდეის­ჩა­წო­დე­ბას”­(ბურთის­ჩა­წო­დე­ბის­მსგავ­სად)­პი­ჩინ­გი­უწო­დეს,­მაგ­რამ,­ალ­ბათ,­და­გა­ინ­ტე-რე­სებთ­რა­შუ­ა­შია­ლიფ­ტი?

აღ­ნიშ­ნულ­მა­ტერ­მინ­მა­ სა­თა­ვე­ ჰო­ლი­ვუდ­ში­და­ი­დო,­რო­დე­საც­სცე­ნა­რის­ავ­ტო­რე­ბი­ცდი­ლობ-დ­ნენ,­ კი­ნო­კომ­პა­ნი­ის­ მფლო­ბე­ლე­ბი­ გა­მო­ე­ჭი­რათ­ სად­მე­ (თუნდაც­ლიფ­ტ­ში)­ და­ მათ­ ძა­ლი­ან­სწრაფ­დრო­ში­თა­ვი­ანთ­სცე­ნარ­ზე­მო­ე­ყო­ლათ,­რა­თა­კი­ნოს­ტუ­დი­ას­სცე­ნა­რი­ეყი­და­და­ფილ­მი­გა­და­ე­ღო.

რა­სა­ჭი­როა­პი­ჩი?მი­უ­ხე­და­ვად­იმი­სა,­რომ­სტარ­ტაპ­იდე­ის­ პრე­ზენ­ტი­რე­ბა­ (პიჩინგი),­ტერ­მი­ნის­ წარ­მო­მავ­ლო­ბი-დან­ვე­გა­მომ­დი­ნა­რე,­ინ­ვეს­ტო­რის­და­ინ­ტე­რე­სე­ბას­და­იდე­ის­რე­ა­ლი­ზე­ბის­თ­ვის­სა­ჭი­რო­თან­ხის­მო­ზიდ­ვას­გუ­ლის­ხ­მობს,­აუცი­ლებ­ლად­უნ­და­გვახ­სოვ­დეს,­რომ­იდე­ის­სწო­რად­და­ეფექ­ტუ­რად­პრე­ზენ­ტი­რე­ბა­სხვა,­არა­ნაკ­ლებ­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­მიზ­ნე­ბის­თ­ვი­საც­არის­სა­ჭი­რო.ახ­ლად­დაწყე­ბუ­ლი­ბიზ­ნე­სის­წარ­მო­ე­ბი­სას­ (განსაკუთრებით,­თუ­ეს­ბიზ­ნე­სი­ინო­ვა­ცი­უ­რი­ა)­ხში-რად­მო­გი­წევთ:

­და­არ­წ­მუ­ნოთ­სა­ჭი­რო­ადა­მი­ა­ნე­ბი,­რომ­თქვენ­გუნდს­შე­მო­უ­ერ­თ­დ­ნენ­და­თქვე­ნი­პარ­ტ­ნი­ო­რე-ბი­გახ­დ­ნენ

­და­არ­წ­მუ­ნოთ­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი,­რომ­გა­მო­ი­ყე­ნონ­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტი ­და­არ­წ­მუ­ნოთ­ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბი,­რომ­გა­ა­შუ­ქონ­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პი­და­ა.შ.

3

ნაწილიკო მუ ნი კა ცია

Page 97: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

99ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

უმე­ტეს­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­თქვენ­გექ­ნე­ბათ­ძა­ლი­ან­მცი­რე­დრო,­რომ­აუხ­ს­ნათ­სხვებს,­რას­წარ­მო­ად-გენს­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პი­და­რა­ტომ­არის­ის­სა­ინ­ტე­რე­სო.­სწო­რედ­ამი­ტომ,­თქვენ­წი­ნას­წარ,­კარ-გად­უნ­და­იყოთ­მომ­ზა­დე­ბუ­ლი,­რა­თა­და­ა­ინ­ტე­რე­სოთ­ინ­ვეს­ტო­რე­ბი­თუ­ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბი,­იმ­დე-ნად,­რომ­მათ­მო­უნ­დეთ­უფ­რო­ვრცლად,­მშვიდ­ატ­მოს­ფე­რო­ში­და­უფ­რო­დე­ტა­ლუ­რად­გა­ეც­ნონ­თქვენ­ინო­ვა­ცი­ურ­ბიზ­ნესს.

ინ­ვეს­ტი­ცია­–­სტარ­ტა­პის­საწ­ვა­ვი!პი­ჩინ­გის­დროს,­ყო­ველ­თ­ვის­უნ­და­გვახ­სოვ­დეს,­თუ­ვის­თ­ვის­ვა­კე­თებთ­პრე­ზენ­ტა­ცი­ას.­მა­გა­ლი-თად,­თუ­ეს­ჟურ­ნა­ლის­ტი­ა,­შე­საძ­ლო­ა,­არ­ვე­სა­უბ­როთ­იმა­ზე,­თუ­კომ­პა­ნი­ის­რამ­დე­ნი­პრო­ცენ-ტის­სა­ნაც­ვ­ლოდ­გსურთ­სა­სურ­ვე­ლი­ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­მი­ღე­ბა­და­აქ­ცენ­ტი­სტარ­ტა­პის­მხო­ლოდ­ისეთ­მხა­რე­ებ­ზე­გა­ა­კე­თოთ,­რო­მე­ლიც­სა­ინ­ტე­რე­სოდ­მო­სა­ყო­ლი­იქ­ნე­ბა­ჟურ­ნა­ლის­ტის­თ­ვის.­მე­ო­რე­მხრივ,­ინ­ვეს­ტორს­უფ­რო­მე­ტად­აინ­ტე­რე­სებს­წი­ლობ­რი­ვი­გა­და­ნა­წი­ლე­ბა,­მოთხოვ­ნი­ლი­ინ­ვეს-ტი­ცი­ის­მო­ცუ­ლო­ბა,­სტარ­ტა­პის­ზრდის­ტემ­პი­და­ა.შ.

მი­უ­ხე­და­ვად­იმი­სა,­რომ­მე­დია­გა­შუ­ქე­ბა­იქ­ნე­ბა­ეს­თუ­ბიზ­ნეს­პარ­ტ­ნი­ო­რის­პოვ­ნა,­ძა­ლი­ან­მნიშ-ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­ხშირ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­უფ­რო­კრი­ტი­კუ­ლი­სტარ­ტა­პის­და­საწყე­ბად­ან­სწრა­ფად­გან­სა-ვი­თა­რებ­ლად­სა­ჭი­რო­ინ­ვეს­ტი­ცი­ა.­სწო­რედ­ამი­ტომ­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­ტექ­ს­ტი­უფ­რო­მე­ტად­ინ­ვეს­ტო-რე­ბის­თ­ვის­სტარ­ტაპ­იდე­ის­წარ­დ­გე­ნა­ზეა­მორ­გე­ბუ­ლი.­თუმ­ცა­უნ­და­აღი­ნიშ­ნოს,­რომ­მთა­ვა­რი­წყო­ბა­და­სათ­ქ­მე­ლი­(ჩონჩხი)­ნე­ბის­მი­ერ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­ერ­თი­და­იგი­ვე­ა.

3. 2. პრე ზენ ტა ცი ის ფორ მა: სა ინ ვეს ტი ციო მე მო რან დუ მი

ამ­ეტაპ­ზე,­ახალ­გაზ­რ­და­მე­წარ­მე­თა­სკო­ლის­მო­ნა­წი­ლე­ებ­მა­უნ­და­შეძ­ლონ­თა­ვი­ან­თი­მო­მა­ვა­ლი­კომ­პა­ნი­ის­შე­სა­ხებ­კონ­კ­რე­ტუ­ლი­სუ­რა­თის­წარ­მო­სახ­ვა,­კერ­ძოდ:­რა­და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა­ექ­ნე­ბა­მას,­მი­სი­არ­სი­და­ფუნ­ქ­ცი­ე­ბი,­სტრა­ტე­გი­ა,­ ნი­შა­ბიზ­ნე­სის­სფე­რო­ში,­და­ფარ­ვის­არე­ა­ლი,­შე­საძ­ლო­კონ­კუ­რენ­ტე­ბი,­ სა­მოქ­მე­დო­გეგ­მა.­რო­გორც­ ამ­ პროგ­რა­მის­ფა­სი­ლი­ტა­ტო­რი,­ შე­ე­ცა­დეთ,­რომ­რამ­დე­ნი­მე­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან­სა­კითხ­ზე­დის­კუ­სია­გა­მარ­თოთ­და­ყუ­რადღე­ბა­გა­ა­მახ­ვი­ლოთ­სა­ინ-ვეს­ტი­ციო­მე­მო­რან­დუ­მის­შედ­გე­ნის­ფორ­მატ­ზეც,­რაც­მსე­ნე­ლე­ბის­და­მა­ტე­ბით­და­ფიქ­რე­ბას­და­ბიზ­ნე­სის­დაწყე­ბის­სტრა­ტე­გი­ე­ბის­სა­ბო­ლოო­დახ­ვე­წას­შე­უწყობს­ხელს.

3

ნაწილიკო მუ ნი კა ცია

Page 98: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

100 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

სა­ინ­ვეს­ტი­ციო­მე­მო­რან­დუ­მის­სექ­ცი­ე­ბის­ქვეშ­მო­ცე­მუ­ლი­შე­კითხ­ვე­ბი­სა­ო­რი­ენ­ტა­ციო­ხა­სი-ა­თი­სა­ა.­ახალ­გაზ­რ­და­მე­წარ­მე­თა­სკო­ლის­მო­ნა­წი­ლე­ებს­თა­ვად­შე­უძ­ლი­ათ­გან­საზღ­ვ­რონ­შე­სა­ბა­მი­სი­სექ­ცი­ის­შიგ­ნით­ტექ­ს­ტის­ში­ნა­არ­სი­და­სტრუქ­ტუ­რა.­გთხოვთ,­და­იც­ვათ­ტექ­ს­ტის­რე­კო­მენ­დი­რე­ბუ­ლი­მო­ცუ­ლო­ბა.

1. სა კონ ტაქ ტო ინ ფორ მა ცია

ა.­და­სა­ხე­ლე­ბაბ.­ბიზ­ნე­სის­მოკ­ლე­აღ­წე­რა­(მაქსიმუმ­50­სიტყ­ვა)გ.­ფო­ტო/­ვი­დეო­ბმუ­ლი/­ვებ­-­გ­ვერ­დიდ.­თქვენ­სა­და­თქვე­ნი­გუნ­დის­შე­სა­ხებ­ე.­სა­კონ­ტაქ­ტო­ინ­ფორ­მა­ცია­(სავალდებულო*)­ 1.­მი­სა­მარ­თი­­ 2.­მო­ბი­ლუ­რი­ტე­ლე­ფო­ნი*­­ 3.­ელ­.­ფოს­ტა*­ 4.­Facebook:­ 5.­LinkedIn:­ 6.­Twitter:­

2. პრობ ლე მის გა დაწყ ვე ტა

რა­პრობ­ლე­მას­ან­სა­ჭი­რო­ე­ბას­პა­სუ­ხობს­თქვე­ნი­ბიზ­ნეს­-ი­დეა­(მაქსიმუმ­50­სიტყ­ვა)

3. პრო დუქ ტი სა და ბაზ რის თან ხ ვედ რა

და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­და­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­სეგ­მენ­ტ­(ებ­)ი­(მაქსიმუმ­150­სიტყ­ვა)ა.­რა­ღი­რე­ბუ­ლე­ბას­ქმნით­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის?ბ.­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­რო­მელ­პრობ­ლე­მას­აგ­ვა­რებთ­ან­რო­მელ­სა­ჭი­რო­ე­ბებს­აკ­მა­ყო­ფი­ლებთ?გ.­რა­პრო­დუქტს­ან­მომ­სა­ხურ­ბას­სთა­ვა­ზობთ­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თა­თი­თო­ე­ულ­სეგ­მენტს?დ.­რა­ზო­მის­ბა­ზა­რი­არ­სე­ბობს­და­მი­სი­რა­ნა­წი­ლის­ათ­ვი­სე­ბას­გეგ­მავთ?ე.­ვინ­არი­ან­ძი­რი­თა­დი­კონ­კუ­რენ­ტე­ბი?ვ.­რა­იქ­ნე­ბა­თქვე­ნი­უპი­რა­ტე­სო­ბა­კონ­კუ­რენ­ტებ­თან­შე­და­რე­ბით?

4. არ ხე ბი და მომ ხ მა რე ბელ თან ურ თი ერ თო ბა

მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბა­(დაახლოებით­100­სიტყ­ვა)ა.­რო­გორ­იზი­დავთ,­ინარ­ჩუ­ნებთ­და­ზრდით­მომ­ხ­მა­რებ­ლებს?ბ.­რა­ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი­გექ­ნე­ბათ­ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი­მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­თან?გ.­რა­არ­ხე­ბით­სურთ­მომ­ხ­მა­რებ­ლებს­თქვენ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბა?დ.­რა­და­გიჯ­დე­ბათ­მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბა?

3

ნაწილი

4. სა ინ ვეს ტი ციო მე მო რან დუ მის ფორ მა

Page 99: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

101ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

5. შე მო სავ ლის ნა კა დე ბი და სა ფა სო ტაქ ტი კა

(მაქსიმუმ­50­სიტყ­ვა)ა.­­რე­ა­ლუ­რად­რა­ღი­რე­ბუ­ლე­ბი­სათ­ვის­/­სარ­გებ­ლი­სათ­ვის­არი­ან­მზად­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­გა­და­ი­ხა-დონ­ფუ­ლი?

ბ.­რა­ში­იხ­დი­ან­ისი­ნი­ფულს­დღეს­დღეს­დღე­ო­ბით?გ.­რა­არის­თქვე­ნი­შე­მო­სავ­ლე­ბის­მო­დე­ლი?დ.­რო­გო­რია­სა­ფა­სო­ტაქ­ტი­კა?

6. მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი პარ ტ ნი ო რე ბი

(მაქსიმუმ­50­სიტყ­ვა)ა.­ვინ­არი­ან­თქვე­ნი­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი­და­მიმ­წო­დებ­ლე­ბი?ბ.­რა­საკ­ვან­ძო­რე­სურ­სებს­მო­ი­პო­ვებთ­ჩვე­ნი­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბის­გან?

7. ძი რი თა დი საქ მი ა ნო ბა და საკ ვან ძო რე სურ სე ბი

(მაქსიმუმ­50­სიტყ­ვა)ა.­რა­ძი­რი­თად­საქ­მი­ა­ნო­ბას­და­საკ­ვან­ძო­რე­სურ­სებს­მო­ითხოვს­თქვენ­გან:­ 1.­და­მა­ტე­ბი­თი­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის­შექ­მ­ნა?­ 2.­დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის­არ­ხე­ბის­გა­მო­ყე­ნე­ბა?­ 3.­მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბა?ბ.­აღ­წე­რეთ­თქვე­ნი­გუნ­დი­და­შე­სა­ბა­მი­სი­კომ­პე­ტენ­ცი­ე­ბი.­

8. ფი ნან სუ რი ნა წი ლი

ა.­თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­და­გა­სა­ყი­დი­ფა­სიბ.­მო­გე­ბა-­ზა­რა­ლის­უწყი­სი­(მინიმუმ­1­წე­ლი)გ.­კომ­პა­ნი­ის­შე­ფა­სე­ბა­(საბაზრო­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა)­დ.­­ბიზ­ნე­სის­და­საწყე­ბად­სა­ჭი­რო­ფი­ნან­სუ­რი­რე­სურ­სე­ბი­(საერთო­მო­ცუ­ლო­ბა­და­ინ­ვეს­ტი­რე­ბის­

გრა­ფი­კი)ე.­­სა­ინ­ვეს­ტი­ციო­შე­თა­ვა­ზე­ბა­(კომპანიის­რა­წილს­სთა­ვა­ზობთ­ინ­ვეს­ტორს­ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­სა­ნაც­ვ-ლოდ)

სა სურ ვე ლი და ნარ თე ბი:

1.­ბიზ­ნეს­-­მო­დე­ლის­ტი­ლო­(საბოლოო­ვა­რი­ან­ტი)2.­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­ფა­ი­ლი­(PowerPoint­Presentation)­–­მაქ­სი­მუმ­12­სლა­ი­დი3.­ფო­ტო/­ვი­დეო­მა­სა­ლის­შემ­ც­ვე­ლი­ვებ­-­ბ­მუ­ლე­ბი­4.­თუ­გაქვთ­–­ბიზ­ნე­სის­ვებ­-­გ­ვერ­დი,­Facebook­ან­სხვა­გვერ­დი.­

3

ნაწილისა ინ ვეს ტი ციო მე მო რან დუ მი

Page 100: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

102 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

5. რა აინ ტე რე სებთ ინ ვეს ტო რებს?

ინ­ვეს­ტო­რებს­ ძა­ლი­ან­ ბევ­რი­ იდე­ის­ მოს­მე­ნა­ უწევთ.­ რთუ­ლი­ა,­ მო­უს­მი­ნო­ სხვა­დას­ხ­ვა­ იდე­ებს­სხვა­დას­ხ­ვა­ფორ­მატ­ში,­ამას­თან,­დრო­ის,­რაც­შე­იძ­ლე­ბა,­მცი­რე­მო­ნაკ­ვეთ­ში.აღ­ნიშ­ნუ­ლი­შეზღუდ­ვე­ბი­დან­გა­მომ­დი­ნა­რე,­მოხ­და­ინ­ვეს­ტო­რე­ბის­თ­ვის­წარ­სად­გე­ნი­პრე­ზენ­ტა-ცი­ის­სტან­დარ­ტი­ზე­ბა­და­იმ­ძი­რი­თა­დი­თე­მე­ბის­გან­საზღ­ვ­რა,­რო­მე­ლიც­ინ­ვეს­ტო­რე­ბის­თ­ვის­ყვე-ლა­ზე­სა­ინ­ტე­რე­სო­და­სა­ჭი­რო­ა.

პი­ჩინ­გი,­რო­გორც­წე­სი,­5­წუთს­გრძელ­დე­ბა­და­მას,­ხში­რად,­კითხ­ვა-­პა­სუ­ხის­სე­სია­მოჰ­ყ­ვე­ბა.­თქვე­ნი­წი­ნა­და­დე­ბის­შე­ფა­სე­ბას­ინ­ვეს­ტო­რე­ბი­მოგ­ვი­ა­ნე­ბით,­და­ხუ­რულ­კარს­მიღ­მა­ახ­დე­ნენ.­ინ-ვეს­ტო­რის­თ­ვის­ წარ­სად­გე­ნი­ პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­თ­ვის,­ სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ მო­ამ­ზა­დოთ­რამ­დე­ნი­მე­ საპ­რე-ზენ­ტა­ციო­„გვერდი”­(სლაიდი),­თუმ­ცა­დრო­ის­სიმ­ცი­რის­გა­მო­არა­უ­მე­ტეს­4-ისა.­გან­სა­კუთ­რე­ბით­რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი­ა,­მო­ახ­დი­ნოთ­თქვე­ნი­პრო­დუქ­ტის­ან­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­ნი­მუ­შე­ბის­დე­მონ­ს­ტ­რა­ცია­ან­ფო­ტო­და­ვი­დეო­ჩვე­ნე­ბა.­პი­ჩის­ში­ნა­არ­სი,­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­მო­ი­ცავ­დეს­შემ­დეგს:

1.­­კომ­პა­ნი­ის­მთა­ვა­რი­არ­სი­და­და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა­–­გა­მომ­ს­ვ­ლე­ლებ­თან­მი­სალ­მე­ბის­და­სა­კუ­თა­რი­თა­ვის­ეფექ­ტუ­რი­წარ­დ­გე­ნის­შემ­დეგ­ერთ,­მოკ­ლე­წი­ნა­და­დე­ბა­ში­ჩა­ტე­უ­ლი,­კომ­პა­ნი­ის­მთა­ვა­რი­არ­სი.

2.­­პრობ­ლე­მა­ –­ ნე­ბის­მი­ე­რი­ ინო­ვა­ცი­უ­რი­ იდე­ა,­ რო­მელ­საც­ მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­ ჰყავს,­ გარ­კ­ვე-ულ­ პრობ­ლე­მას­ აგ­ვა­რებს.­ ზუს­ტად­ და­ა­ხა­სი­ა­თეთ­ თქვე­ნი­ ბიზ­ნე­სის­ მიზ­ნობ­რი­ვი­ სეგ­მენ­ტი­(მომხმარებლის­პერ­სო­ნა)­და­ის­პრობ­ლე­მა­თუ­სა­ჭი­რო­ე­ბა,­რომ­ლის­მოგ­ვა­რე­ბაც­გაქვთ­გან-ზ­რა­ხუ­ლი.­

3.­­გა­დაწყ­ვე­ტა­–­მას­შემ­დეგ,­რაც­პრობ­ლე­მის­შე­სა­ხებ­ისა­უბ­რებთ­და­კარ­გად­და­ა­ნა­ხებთ­ყვე­ლას,­თუ­რამ­დე­ნად­მტკივ­ნე­უ­ლია­ეს­პრობ­ლე­მა­თქვე­ნი­მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის,­შე­გი­ძი­ლათ­ახ­ს­ნათ,­რა­ში­მდგო­მა­რე­ობს­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პის­მეშ­ვე­ო­ბით­მი­სი­გა­დაწყ­ვე­ტის­არ­სი.­მო­იყ­ვა­ნეთ­ფაქ-ტე­ბი­და­და­ა­სა­ბუ­თეთ­თქვე­ნი­ჰი­პო­თე­ზა­იმის­შე­სა­ხებ,­რომ­თქვე­ნი­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლი­საკ­მა­რის­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­მო­ი­ზი­დავს.­

4.­­რა­ტომ­ახ­ლა?­–­რა­გა­რე­მო­ფაქ­ტო­რე­ბი­და­წი­ნა­პი­რო­ბე­ბი­არ­სე­ბობს,­რო­მე­ლიც­თქვე­ნი­სტარ-ტა­პის­წარ­მა­ტე­ბას­შე­უწყობს­ხელს?­

5.­­ბაზ­რის­მო­ცუ­ლო­ბა­–­რა­მო­ცუ­ლო­ბი­საა­ბა­ზა­რი,­რო­მელ­ზეც­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­პრო­დუქ­ტის­თუ­სერ-ვი­სის­გა­ყიდ­ვას­აპი­რებთ?­რა­ტენ­დენ­ცი­ე­ბი­ა,­იზ­რ­დე­ბა­თუ­არა­ის­და­რამ­დე­ნი­პრო­ცენ­ტით?

6.­­კონ­კუ­რენ­ტე­ბი­–­კონ­კუ­რენ­ტე­ბის­მი­მო­ხილ­ვა,­რა­უპი­რა­ტე­სო­ბა­გა­აჩ­ნია­თქვენ­სტარ­ტაპს­კონ-კუ­რენ­ტებ­თან­შე­და­რე­ბით?

7.­პრო­დუქ­ტი­–­პრო­დუქ­ტის­აღ­წე­რა­სუ­რა­თის­ან­ვი­დე­ოს­მეშ­ვე­ო­ბით.

8.­­ბიზ­ნეს­მო­დე­ლი­–­რა­შე­მო­სავ­ლის­ნა­კა­დებს­და­სა­ფა­სო­პო­ლი­ტი­კას­ირ­ჩევთ?­რო­გო­რია­დის-ტ­რი­ბუ­ცი­ის­და­მომ­ხ­მა­რე­ბელ­თან­ურ­თი­ერ­თო­ბის­გეგ­მა?­

3

ნაწილისა ინ ვეს ტი ციო მე მო რან დუ მი

Page 101: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

103ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

9.­­გუნ­დი­და­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი­–­ ვის­თან­ ერ­თად­აკე­თებთ­სტარ­ტაპს,­რა­უნარ­-­ჩ­ვე­ვე­ბი­ აქვთ­მათ,­რო­მე­ლიც­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­სტარ­ტა­პის­წარ­მო­ე­ბა­ში­და­გეხ­მა­რე­ბათ?­ვინ­არი­ან­თქვე­ნი­საკ­ვან­ძო­პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი?­

10.­­ფი­ნან­სე­ბი­–­რა­რა­ო­დე­ნო­ბით­ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­მი­ღე­ბა­გსურთ­და­რა­ში­იქ­ნე­ბა­ეს­თან­ხა­და­ხარ-ჯუ­ლი?­თქვენს­მი­ერ­დღემ­დე­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი­ინ­ვეს­ტი­ცი­ის,­მო­ზი­დუ­ლი­რე­სურ­სე­ბის­და­გა­წე­უ­ლი­ძა­ლის­ხ­მე­ვის­მოკ­ლე­შე­ჯა­მე­ბა.­რა­სი­დი­დის­უკუ­გე­ბას­სთა­ვა­ზობთ­ინ­ვეს­ტორს­აღ-ნიშ­ნულ­ინ­ვეს­ტი­ცი­ა­ზე?­

უნ­და­გვახ­სოვ­დეს,­რომ­აღ­ნიშ­ნულ­ჩა­მო­ნათ­ვალ­ში­და­საშ­ვე­ბია­მცი­რე­ცვლი­ლე­ბე­ბი.­შე­გიძ­ლი-ათ,­და­ა­მა­ტოთ­ან­გა­მო­აკ­ლოთ­რო­მე­ლი­მე­თე­მა,­შეც­ვა­ლოთ­თან­მიმ­დევ­რო­ბა,­თუ­ეს­თქვენ­პრე-ზენ­ტა­ცი­ას­უფ­რო­სა­ინ­ტე­რე­სოს­და­ეფექ­ტურს­გახ­დის.­მაგ­რამ­სა­მი­თე­მა­–­კონ­კუ­რენ­ტე­ბი,­პრო-დუქ­ტი­და­გუნ­დი­–­პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ში­აუცი­ლელ­ბ­ლად­უნ­და­იყოს,­რად­გან­რო­გორც­სხვა­დას­ხ­ვა­გა­მო­კითხ­ვე­ბით­დგინ­დე­ბა,­ისი­ნი­ყვე­ლა­ზე­მე­ტად­აინ­ტე­რე­სებთ­ინ­ვეს­ტო­რებს.

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,­თუ­რა­გვერ­დე­ბის­გან­უნ­და­შედ­გე­ბო­დეს­პრე­ზენ­ტა­ცი­ა,­რო­გო­რი­უნ­და­იყოს­მა­თი­თან­მიმ­დევ­რო­ბა­და­ა.შ.­ამ­ინ­ფორ­მა­ცი­ის­მო­ძი­ე­ბა­ინ­ტერ­ნეტ­შიც­მარ­ტი­ვად­შე­იძ­ლე­ბა.

თუმ­ცა­არ­სე­ბობს­გარ­კ­ვე­უ­ლი­ნი­უ­ან­სე­ბი,­რო­მე­ლიც­გა­მოც­დი­ლე­ბას­თან­ერ­თად­გროვ­დე-ბა­და­რო­მელ­თა­ გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბა,­თქვენს­ პრე­ზენ­ტა­ცი­ას­ გან­სა­კუთ­რე­ბით­დახ­ვე­წილს­და­ეფექ­ტურს­გახ­დის.

წე­სი­#1არ­არ­სე­ბობს­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­იდე­ა­ლუ­რი­შაბ­ლო­ნი­და­გვერ­დე­ბის­გან­ლა­გე­ბა­ნე­ბის­მი­ერ­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­უნ­და­გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოთ­თქვე­ნი­რე­ა­ლო­ბა,­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პი­დეა­და­სტარ­ტა­პის­პრე­ზენ­ტა­ცი­აც­ამის­შე­სა­ბა­მი­სად­ააწყოთ.

წე­სი­#2გა­ით­ვა­ლის­წი­ნე­აუდი­ტო­რიაყო­ველ­თ­ვის­გახ­სოვ­დეს,­ვის­თ­ვის­აკე­თებ­პრე­ზენ­ტა­ცი­ას.­ვინ­არი­ან­აუდი­ტო­რი­ა­ში­–­ჟურ­ნა-ლის­ტე­ბი,­პო­ტენ­ცი­უ­რი­მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი­თუ­ინ­ვეს­ტო­რე­ბი­და­სა­კუ­თა­რი­პრე­ზენ­ტა­ცი­აც­აუდი-ტო­რი­ას­მო­არ­გე.­ეცა­დე,­გად­მოს­ცე­ამ­აუდი­ტო­რი­ის­თ­ვის­მაქ­სი­მა­ლუ­რად­სა­ინ­ტე­რე­სო.­

წე­სი­#3თუ­თვა­ლე­ბი­არ­გიბ­რ­წყი­ნავს,­შე­ეშ­ვისტარ­ტა­პი­დე­ის­რე­ა­ლი­ზე­ბას­დი­დი­ძა­ლის­ხ­მე­ვა­სჭირ­დე­ბა.­ეს­არის­სირ­თუ­ლე­ე­ბით­სავ-სე­გზა.­ამი­ტო­მაც­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­დროს­თვა­ლე­ბი­უნ­და­გიბ­რ­წყი­ნავ­დეთ­და­„ანთებული“­იყოთ­სა­კუ­თარ­იდე­ა­ზე­სა­უბ­რი­სას.

18 წე სი იდე ა ლუ რი პრე ზენ ტა ცი ის მი სა ღე ბად!

3

ნაწილისა ინ ვეს ტი ციო მე მო რან დუ მი

Page 102: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

104 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

18 წე სი იდე ა ლუ რი პრე ზენ ტა ცი ის მი სა ღე ბად!

წე­სი­#4პირ­ვე­ლი­შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა­გა­დამ­წყ­ვე­ტიარო­გორც­წე­სი,­ინ­ვეს­ტო­რებს­რამ­დე­ნი­მე­სტარ­ტა­პის­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­ერ­თ­დ­რო­უ­ლად­მოს­მე-ნა­უწევთ.­ბუ­ნებ­რი­ვი­ა,­ასეთ­დროს,­იყო­გა­მორ­ჩე­უ­ლი­და­თა­ვი­და­ა­მახ­სოვ­რო­ინ­ვეს­ტორს,­ძა­ლი­ან­მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა.­ამი­ტომ­თქვე­ნი­მი­სალ­მე­ბა­უნ­და­იყოს­მკვეთ­რი,­თავ­და­ჯე­რე­ბუ­ლი­და­ომა­ხი­ა­ნი.

ჩვე­უ­ლე­ბი­სა­მებრ,­მი­სალ­მე­ბა­ში­ამ­ბო­ბენ­სა­ხელს,­კომ­პა­ნი­ის­სა­ხელს­და­ერთ­მოკ­ლე­წი-ნა­და­დე­ბას,­რო­მე­ლიც­აღ­წერს­თქვენ­ბიზ­ნესს.

წე­სი­#5არ­აიძუ­ლო­მსმე­ნე­ლი,­ჩა­ფიქ­რ­დესპრე­ზენ­ტა­ცი­ა,­ სა­ინ­ტე­რე­სო­ ამ­ბა­ვი­ვით­ უნ­და­ ის­მი­ნე­ბო­დეს.­თქვენ­ მაქ­სი­მა­ლუ­რად­ უნ­და­შე­ე­ცა­დოთ,­ყვე­ლა­ფე­რი­ძა­ლი­ან­მარ­ტი­ვი­იყოს­აღ­საქ­მე­ლად,­მარ­ტი­ვად­გა­სა­აზ­რე­ბე­ლი.­მსმე­ნელს­არ­უნ­და­დას­ჭირ­დეს­და­ფიქ­რე­ბა,­რთუ­ლი­რიცხ­ვე­ბის­კალ­კუ­ლა­ცია­და­ა.შ.­იმი-სათ­ვის,­რომ­გა­ი­გოს,­რა­ზე­სა­უბ­რობთ.

წე­სი­#6პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­ერთ­გვერ­დ­ზე­გად­მო­ცე­მუ­ლი­უნ­და­იყოს­მხო­ლოდ­ერ­თი­მთა­ვა­რი­ში­ნა-არ­სიზოგ­ჯერ­ჩვენ­ვცდი­ლობთ,­ერთ­გვერ­დ­ზე­გად­მოვ­ცეთ­რამ­დე­ნი­მე­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­ში­ნა­არ-სი.­ასეთ­დროს­სჯობს,­რამ­დე­ნი­მე­გვერ­დი­გა­მო­ვი­ყე­ნოთ.­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­გვერ­დე­ბი­რაც­შე­იძ­ლე­ბა­მარ­ტი­ვი­უნ­და­იყოს.

წე­სი­#7მოჰ­ყე­ვი­ამ­ბავსმი­უ­ხე­და­ვად­იმი­სა,­რომ­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­გვერ­დე­ბი,­აზ­რობ­რი­ვად­მკვეთ­რად­გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა­ერ­თ­მა­ნე­თის­გან,­ეცა­დეთ,­ისი­ნი­ერ­თი­ის­ტო­რი­ის­ნა­წი­ლი­იყოს,­რო­მელ­საც­პრე­ზენ­ტა­ცი-ის­პირ­ველ­გვერ­დ­ზე­და­იწყებთ­და­ბო­ლო­გვერ­დ­ზე­და­ას­რუ­ლებთ.­ეს­უნ­და­იყოს­ამ­ბა­ვი­სტარ­ტაპ­ზე,­მის­კონ­კუ­რენ­ტებ­ზე,­გუნ­დ­ზე,­რო­მე­ლიც­მას­აკე­თებს­და­ა.შ.

წე­სი­#8რთუ­ლი­პრობ­ლე­მის­თ­ვის­სა­ჭი­როა­ბრწყინ­ვა­ლე­გა­დაწყ­ვე­ტაეცა­დეთ,­მკვეთ­რად­და­მთე­ლი­სიმ­ძაფ­რით­წარ­მო­ა­ჩი­ნოთ­პრობ­ლე­მა,­რომ­ლის­გა­დაჭ-რა­საც­თქვენ­ ცდი­ლობთ.­ ეცა­დეთ,­ პრობ­ლე­მის­ არ­სი­რიცხ­ვე­ბით­გა­ამ­ყა­როთ.­ აჩ­ვე­ნეთ,­რამ­დენ­ ადა­მი­ანს­ ეხე­ბა­ ის,­რამ­დე­ნი­ ადა­მი­ა­ნის­თ­ვი­საა­ ეს­ პრობ­ლე­მა­თა­ვის­ტ­კი­ვი­ლი.­ასე­ვე­ ეცა­დეთ,­ სრულ­ფა­სოვ­ნად­ წარ­მო­ა­ჩი­ნოთ­ თქვე­ნი­ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა.­ გახ­სოვ­დეთ,­რომ­თქვე­ნი­გა­დაწყ­ვე­ტა­უნ­და­იყოს­ძლი­ე­რი­„ტკივილგამაყუჩებელი”­და­არა­„ვიტამინი”.

3

ნაწილისა ინ ვეს ტი ციო მე მო რან დუ მი

Page 103: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

105ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

18 წე სი იდე ა ლუ რი პრე ზენ ტა ცი ის მი სა ღე ბად!

წე­სი­#9წარ­მო­ა­ჩი­ნეთ­თქვე­ნი­სტარ­ტა­პის­პო­ტენ­ცი­ა­ლითუ­თქვენ­სტარ­ტაპს­გან­ვი­თა­რე­ბის­დი­დი­პერ­ს­პექ­ტი­ვა­და­პო­ტენ­ცი­ა­ლი­აქვს,­წარ­მო­ა­ჩი-ნეთ­ეს.­ეცა­დეთ,­მო­საზ­რე­ბე­ბი­სან­დო­რიცხ­ვე­ბით­გა­ამ­ყა­როთ,­რიცხ­ვებს­კი­ყო­ველ­თ­ვის­მი­უ­თი­თეთ­სან­დო­წყა­რო­ე­ბი,­სა­ი­და­ნაც­ისი­ნი­მო­ი­პო­ვეთ.

წე­სი­#10ბიზ­ნე­სი­არ­არ­სე­ბობს­შე­მო­სავ­ლის­გა­რე­შემარ­ტი­ვად,­სა­სურ­ვე­ლი­ა,­ კონ­კ­რე­ტუ­ლი­მა­გა­ლი­თით­აჩ­ვე­ნოთ,­სა­ი­დან­და­რო­გორ­მი­ი-ღებს­თქვე­ნი­ბიზ­ნე­სი­შე­მო­სა­ვალს.­მა­გა­ლი­თებ­ში­თა­ვი­აარი­დეთ­დი­დი­რიცხ­ვე­ბის­მოყ­ვა-ნას.­ინ­ვეს­ტო­რის­თ­ვის­ნა­თე­ლი­იქ­ნე­ბა,­რომ­ამას­მა­გა­ლი­თის­სი­მარ­ტი­ვის­თ­ვის­აკე­თებთ.

წე­სი­#11ყვე­ლას­ჰყავს­კონ­კუ­რენ­ტიიდე­ის­მფლო­ბე­ლე­ბი­ხში­რად­ამ­ბო­ბენ,­რომ­კონ­კუ­რენ­ტი­არ­ჰყავთ,­რაც­ხაზს­უს­ვამს­მა-თი­იდე­ის­უნი­კა­ლუ­რო­ბას.­სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში,­რაც­უნ­და­ინო­ვა­ცი­უ­რი­და­უნი­კა­ლუ­რი­იყოს­იდე­ა,­მას­მა­ინც­ჰყავს­პირ­და­პი­რი­ან­ირი­ბი­კონ­კუ­რენ­ტი­(რაც­სუ­ლაც­არ­არის­ცუ­დი).

კონ­კუ­რენ­ტე­ბის­სრულ­ფა­სოვ­ნად­და­ხა­სი­ა­თე­ბა­პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ში,­ერ­თი­მხრივ,­ხაზს­უს­ვამს­რომ­თქვენ­კარ­გად­იც­ნობთ­აღ­ნიშ­ნულ­სფე­როს,­მე­ო­რე­მხრივ,­კი­წარ­მა­ტე­ბუ­ლი­კონ­კუ­რენ­ტე­ბი­ინ­ვეს­ტორს­სა­ფუძ­ველს­აძ­ლევს,­იფიქ­როს,­რომ­მსგავ­სი­ბიზ­ნე­სი­მომ­გე­ბი­ა­ნი­ა.­მთა­ვა­რი­ა,­აჩ-ვე­ნოთ­ის,­თქვენ­რი­თი­გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბით­კონ­კუ­რენ­ტის­გან­და­რა­არის­თქვე­ნი­უპი­რა­ტე­სო­ბა?

წე­სი­#12ფი­ნან­სებ­საც­შე­უძ­ლია­ის­ტო­რი­ის­მო­ყო­ლაერ­თი­ შე­ხედ­ვით,­ რიცხ­ვე­ბი­ მშრა­ლი­ ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ა.­ სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში­ ამ­ რიცხ­ვე­ბით­თქვენ­ შე­გიძ­ლი­ათ­ მოჰ­ყ­ვეთ­ ამ­ბავს,­ მა­გა­ლი­თად:­ რამ­დე­ნი­ იქ­ნე­ბა­ შე­მო­სა­ვა­ლი­ და­რო­გორ­ გა­იზ­რ­დე­ბა­ ის?­რა­ იქ­ნე­ბა­ ამის­ მი­ზე­ზი?­რა­ტომ­და­ი­ხარ­ჯე­ბა­ მოთხოვ­ნი­ლი­ბი­უ­ჯე­ტის­60%­მარ­კე­ტინ­გ­ში­და­არა­პრო­დუქ­ტის­გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე?­და­მრა­ვა­ლი­სხვა.­ეცა­დეთ,­ახ­ს­ნათ­რიცხ­ვე­ბის­წარ­მო­მავ­ლო­ბა­და­მათ­ში­ნა­არსს­მოჰ­ყ­ვეთ­ისე,­რომ­პრე-ზენ­ტა­ცი­ის­ერ­თი­ა­ნო­ბა­და­თხრო­ბა­არ­და­არ­ღ­ვი­ოთ.

წე­სი­#13წარ­მო­ა­ჩი­ნე­შე­ნი­გუნ­დი­სა­უ­კე­თე­სო­მხრი­დანსტარ­ტა­პის­პრე­ზენ­ტა­ცია­ნამ­დ­ვი­ლად­ის­შემ­თხ­ვე­ვა­ა,­რო­დე­საც­თავ­მ­დაბ­ლო­ბა­გვერ­დით­უნ-და­გა­და­დოთ.­თქვე­ნი­ამო­ცა­ნა­ა,­წარ­მო­ა­ჩი­ნოთ­სა­კუ­თა­რი­თა­ვი­და­თქვე­ნი­გუნ­დი­სა­უ­კე­თე­სო­მხრი­დან;­აჩ­ვე­ნოთ­მა­თი­ძლი­ე­რი­მხა­რე­ე­ბი­და­უნა­რე­ბი,­რო­მელ­თა­გა­მოც­სტარ­ტა­პი­წარ­მა­ტე-ბუ­ლი­გახ­დე­ბა.­თუ­გყავთ­მრჩე­ვე­ლი­(მენტორი),­არ­და­გა­ვიწყ­დეთ­მი­სი­ხსე­ნე­ბაც.­ეცა­დეთ,­გუნ-დის­თი­თო­ე­ულ­წევ­რ­ზე­თქვათ­მხო­ლოდ­სტარ­ტა­პის­თ­ვის­აუცი­ლე­ბე­ლი,­მა­თი­სხვა­ღირ­სე­ბე­ბი­კი­დრო­ე­ბით­გა­და­დეთ­–­არ­და­გა­ვიწყ­დეთ,­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­თ­ვის­ძა­ლი­ან­ცო­ტა­დრო­გექ­ნე­ბათ.

3

ნაწილისა ინ ვეს ტი ციო მე მო რან დუ მი

Page 104: „მეწარმეობის განვითარება ახალგაზრდებში“ · პროგრამისმიზანიარის,საქართველოშიგაიზარდოსდასაქმებულიახალგაზრდებისრაოდენობამათ

106 ახალგაზრდა მეწარმეთა სკოლა

წე­სი­#14

პირ­ვე­ლი­ვე­პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ზე­თან­ხის­ჩა­რიცხ­ვას­არ­ელო­დეთდამ­წყებ­ მე­წარ­მე­ებს­ ხში­რად­ ჰგო­ნი­ათ,­ რომ­ ინ­ვეს­ტორ­თან­ პირ­ვე­ლი­ვე­ პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­შემ­დეგ,­მყი­სი­ე­რად­მი­ი­ღე­ბენ­ფულს.­რა­თქმა­უნ­და,­ასე­არ­არის.­პრე­ზენ­ტა­ცია­მხო­ლოდ­პირ­ვე­ლი­ნა­ბი­ჯია­ინ­ვეს­ტო­რის­და­სა­ინ­ტე­რე­სებ­ლად.­შემ­დეგ­კი­იქ­ნე­ბა­დე­ტა­ლებ­ში­გარ-კ­ვე­ვა,­ყვე­ლაფ­რის­გა­და­მოწ­მე­ბა,­მო­ლა­პა­რა­კე­ბე­ბი…­ინ­ვეს­ტი­ცი­ის­მი­ღე­ბა­არც­ისე­მარ-ტი­ვი­ა.

წე­სი­#15არ­გა­უშ­ვა­შე­საძ­ლებ­ლო­ბა­–­მო­ითხო­ვე!გახ­სოვ­დეთ,­ყო­ველ­სტარ­ტაპ­პრე­ზენ­ტა­ცი­ას­უნ­და­ჰქონ­დეს­მთა­ვა­რი­მოთხოვ­ნა­–­იქ­ნე­ბა­ეს­გარ­კ­ვე­უ­ლი­ინ­ვეს­ტი­ცი­ა,­თუ­სურ­ვი­ლი,­მსმე­ნე­ლებ­მა­თა­ვად­გა­მოს­ცა­დონ­თქვე­ნი­პრო-დუქ­ტი­და­ა.შ.­მთა­ვა­რი­ა,­გარ­და­იმი­სა,­რომ­ინ­ფორ­მა­ცი­ას­გა­აც­ნობთ­თქვენ­სტარ­ტაპ­ზე,­აუცი­ლებ­ლად­მო­ითხო­ვეთ­რა­ი­მე­კონ­კ­რე­ტუ­ლი.

წე­სი­#16პრე­ზენ­ტა­ცია­სრულ­დე­ბა­მხო­ლოდ­კითხ­ვა-­პა­სუ­ხის­შემ­დეგრო­გორც­წე­სი,­ყო­ვე­ლი­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­შემ­დეგ­აუდი­ტო­რი­ა­ში­ჩნდე­ბა­გარ­კ­ვე­უ­ლი­შე­კითხ-ვე­ბი,­რომ­ლის­თ­ვი­საც­მზად­უნ­და­იყოთ.­გა­ა­კე­თეთ­პრე­ზენ­ტა­ცია­მე­გობ­რებ­თან,­ნაც­ნო-ბებ­თან,­თუნ­დაც­სრუ­ლი­ად­უცხო­ადა­მი­ა­ნებ­თან.­მსგავ­სი­პრაქ­ტი­კა,­ერ­თი­მხრივ,­ ­თავ-და­ჯე­რე­ბუ­ლო­ბას­შეგ­მა­ტებთ,­მე­ო­რე­მხრივ,­კი­თა­ვად­ნა­ხავთ,­რა­ად­გი­ლებ­ში­უჩ­ნ­დე­ბათ­კითხ­ვე­ბი­თქვენ­მსმე­ნე­ლებს.­ჩა­ი­ნიშ­ნეთ­მა­თი­შე­კითხ­ვე­ბი­და­მარ­ტი­ვი­და­ამომ­წუ­რა­ვი­პა­სუ­ხე­ბი­მო­ი­ფიქ­რეთ­მათ­ზე.

წე­სი­#17ცო­ტა­უკე­თე­სიასტარ­ტაპ­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­მთა­ვა­რი­მოთხოვ­ნაა­–­სი­მარ­ტი­ვე!­ეცა­დეთ,­პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­გვერ-დე­ბი­ ზედ­მე­ტი­ტექ­ს­ტით,­რიცხ­ვე­ბი­თა­და­სუ­რა­თე­ბით­არ­გა­დატ­ვირ­თოთ.­ ეცა­დეთ,­რაც­შე­იძ­ლე­ბა­მი­ნი­მა­ლის­ტუ­რი­იყოს­ისი­ნი­და­და­ი­მახ­სოვ­რეთ­–­რაც­უფ­რო­მარ­ტი­ვი­იქ­ნე­ბა­პრე­ზენ­ტა­ცი­ა,­მით­მე­ტი­შან­სი­გაქვთ,­რომ­მან­შე­დეგს­მი­აღ­წი­ოს.

წე­სი­#18და­ი­ვიწყეთ­წე­სე­ბიმთა­ვა­რი­წე­სი,­რო­მე­ლიც­ყვე­ლა­რჩე­ვა­ზე­და­წეს­ზე­მაღ­ლა­დგას,­თქვე­ნი­ში­ნა­გა­ნი­ხმა­ა.­თქვენ,­ყვე­ლა­ზე­უკეთ­გრძნობთ­თქვენ­სტარ­ტაპს,­ყვე­ლა­ზე­მე­ტად­გჯე­რათ­მი­სი­წარ­მა-ტე­ბის.­ამი­ტო­მაც,­რო­დე­საც­მო­ამ­ზა­დებთ­პრე­ზენ­ტა­ცი­ას,­კა­მე­რის­წინ­მოჰ­ყე­ვით,­შემ­დეგ­ნა­ხეთ­ჩა­ნა­წე­რი­და­წარ­მო­იდ­გი­ნეთ,­რომ­ინ­ვეს­ტო­რი­ხართ­–­მის­ცემთ­ფულს­სა­კუ­თარ­თავს?­თუ­–­არა,­სას­წ­რა­ფოდ­რა­ღაც­გაქვთ­შე­საც­ვ­ლე­ლი.

18 წე სი იდე ა ლუ რი პრე ზენ ტა ცი ის მი სა ღე ბად!

3

ნაწილისა ინ ვეს ტი ციო მე მო რან დუ მი