agClnjNocjc’/ lnjdnj[miU

lnjdnjwiHfRekYfcj;| pTma{kimj hcj{kf;po.KYapjehf

Bud%abiDmMfhcjtnj;apFtjsOj ( 2 )apFtjsOj ( 2 )

( 06/ 08/ 2011 )

နေမာ တ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဒၶ

1

အဘဓမၼတ သဂၤဟ=အဘ+ဓမၼ+အတ+သဂၤဟ

� အဘ-မေဖာကမျပန လြနကထးျမတ မနကနေသာ၊

� ဓမၼ- (အဘဓမၼာ ၇-ကမး) တရား� ဓမၼ- (အဘဓမၼာ ၇-ကမး) တရား

� အတ-အနက အဓပၸါယ

� သဂၤဟ-အကဥးခပ၊ အႏစခပ

� မေဖာကမျပန လြနကထးျမတ မနကနေသာ တရားတ႔၏

အနကအဓပၸါယတ႔က အႏစခပ၍ ျပေသာကမး။

2

သမၼာသမၺဒၶမတလ၊ သ သဒၶမၼ ဂဏတမ။အဘ၀ါဒယ ဘာသ၊ အဘဓမၼတ သဂၤဟ။ ။

ငါအႏရဒၶါ မေထရျမတသည -- ပရမတအားျဖင ထငရားရသည သေတာေကာငးတ႔၏ တရားေတာျမတကလညးေကာငး၊

ျမတေသာအရယာသဃာေတာအေပါငးကလညးေကာငး၊- ျမတေသာအရယာသဃာေတာအေပါငးကလညးေကာငး၊- သလအစရေသာဂဏတ႔ေၾကာင တႏငးသမရသျဖင အတလဂဏႏငျပညစေတာမေသာ

ဘရားရငကလညးေကာငး၊- ခပသမးေသာတရားတ႔က မေဖာကမျပန သယ��ဥာဏျဖင မမအလလသာ သေတာမ

ေသာေၾကာင သမၼာသမၺဒၶဂဏႏငလညး ျပညစေတာမေသာ ျမတစြာဘရားကလညးေကာငး အ��������� ����� ������ ������� �� ������������ ������ ������������ ������ �! �������၍ ဤအဘဓမၼတသဂၤဟကမးက စရငပါေတာအ။

3

� သမၼတသစၥာကပ ပညတလညးေခၚတယ၊ ပညတႏငသမၼတသစၥာက အတတပ။ ပညတ

ဆတာ အမနကေတာ အေခၚအေ၀ၚက ဆလတာ၊ ေ၀ါဟာရတ႔၊ သေကၤတတ႔၊ ပညတတ႔၊

နာမညတ႔ ဒါေတြဟာ အကနလး အတတပ၊ အဒလ ပစၥညးေလးေတြကေရာ သတ၀ါေတြ

ေရာေပါ၊ နာမညေလးေတြ ေပးေပး, ေပးေပးထားတယ၊ အဒနာမညေလးေတြ အသးျပၿပး

ေတာ စကားေျပာၾကရတာ၊ ဒါဟာ သမၼတသစၥာ။ေတာ စကားေျပာၾကရတာ၊ ဒါဟာ သမၼတသစၥာ။

� ပရမတသစၥာဆတာ ေဖာကျပနမမရဘးတ႔၊ ေဖာကျပနမမရဘးဆတာ ရပတရားရတယ

လ႔ ျမတစြားဘရားကေဟာရင ရပတရား တကယကရတယ၊ နာမဆရင တကယရတယ၊

ခႏၶာငါးပါးဆတာ တကယရတယ၊ အဒလတရားမးက ပရမတလ႔ေခၚတယ၊ မေဖာကမျပန

တတတ႔သေဘာတရား၊ မနကနတညမတတ႔သေဘာမးက ပရမတ (မေဖာကမျပန၊ မနကန

တညမတ၊ ဂဏသကတ၊ အျမတဟ၍ေခၚ)တ႔။

4

� ပရမတပဒက စစစျခငး

{ပရမတ=ပရမ-ျမတေသာ၊ အတ-အနကသေဘာ}

ေဆာင။ ။ မေဖာကမျပန၊ မနကနတညမတ၊ ဂဏသကတ၊ အျမတဟ၍ေခၚ။

ပရမတတရား ၄-ပါး

စတ ေစတသက ရပ န"#�$�

- �%� = ����&�� �����������'�%���(

- � %��� = �%������၍ စတႏငျဖစတတေသာတရား။

- ရပ = အခမးအပစသညေၾကာင ေဖာကျပနတတေသာသေဘာတရား။

- န"#�$� = ��), �*��, ���+��,�����������'�%���(

5

ဘအားျဖငစတက ၄-မးခြျခားပ

စတ အကဥး ၈၉ အကယ ၁၂၁ ပါး

ကာမဘ ရပဘ အရပဘ ေလာကတရာဘ(ကာမ ၁၁-ဘ) (ရပျဗဟၼာ ၁၆-ဘ) (အရပျဗဟၼာ ၄-ဘ) (ေလာကတရာအ၀တာဘ)(ကာမ ၁၁-ဘ) (ရပျဗဟၼာ ၁၆-ဘ) (အရပျဗဟၼာ ၄-ဘ) (ေလာကတရာအ၀တာဘ)

ကာမာ၀စရစတ ရပါ၀စရစတ အရပါ၀စရစတ ေလာကတရာစတ၅၄ ၁၅ ၁၂ ၈ (၄၀)

�����-� �%� ./��+�%� �%� .0������'1 �%� /2(

����3 �����-� 4� 3���� 4� 5��� 4(

�����3 �����-� 2� 3���� 2� 5��� 2(

�)� 2(x4=/3)� ��-� 2(x4=/3)(

6

သေကၤတ ေ၀ဒနာ ၅-ပါး အဓပၸါယသခေ၀ဒနာ ခႏၶာကယ၌ျဖစေသာ ခမးသာေသာခစားမ

ဒကၡေ၀ဒနာ ခႏၶာကယ၌ျဖစေသာ ဆငးရေသာခစားမဒကၡေ၀ဒနာ ခႏၶာကယ၌ျဖစေသာ ဆငးရေသာခစားမ

ေသာမနေ၀ဒနာ စတ၌ျဖစေသာ ခမးသာေသာခစားမ

ေဒါမနေ၀ဒနာ စတ၌ျဖစေသာ ဆငးရေသာခစားမ

ဥေပကၡာေ၀ဒနာ စတ၌ျဖစေသာ အသငအတငခစားမ

7

� သဟဂတစတ = အတတကြျဖစေသာစတ။

� ဒ႒ (မစၧာဒ႒) = မားယြငးေသာ အယအဆ။

� သမၸယတစတ = ဒ႒, ပဋဃ (ေဒါသ), ၀စကစၧာ, ဥဒၶစၥ, ဥာဏ (ပညာ) ဟေသာ

ေစတသက အထးတ႔ႏင ယဥေသာစတ။

၀ပၸယတစတ = ထေစတသက အထးတ႔ႏင မယဥေသာစတ။� ၀ပၸယတစတ = ထေစတသက အထးတ႔ႏင မယဥေသာစတ။

� သခၤါရ = တစစတစခေသာ ကစၥက မျပလပလ၍ တြန႔တ ဆတနစေနေသာ

စတက တကတြနး ႏးေဆာ ျပျပငေပးတတေသာသေဘာ။

� အသခၤါရကစတ= တကတြနး ႏးေဆာ ျပျပငေပးမ သခၤါရမပါပ ပငကယသေဘာ

အေလာက ျဖစေသာစတ။

� သသခၤါရကစတ= တကတြနး ႏးေဆာ ျပျပငေပးမ သခၤါရႏငတကြ ျဖစေသာစတ။

8

ကာမာ၀စရစတ ၁။ ကာမ ၁၁-ဘ၌ မားေသာအားျဖငကငလညတတ,ျဖစတတေသာစတ။

၂။ ကာမတဏာ၏ အာရျဖစေသာေၾကာင ကာမဘ၌ သက၀င၍ျဖစေသာ

စတ။ကာမာ၀စရစတ ၅၄-ပါးကာမာ၀စရစတ ၅၄-ပါး

အကသလ ၁၂ အဟကစတ ၁၈ ကာမာ၀စရေသာဘနစတ ၂၄

�-�'�� 0� �*���� /� ���+�� / �+�����-� 0� 3���� 0� 5��� 0

���-3���� 6��+����-3���� 0��+��5��� 7

9

အကသလစတ။ ။ ၁။ ေလာဘ, ေဒါသစေသာ အျပစႏငတကြျဖစေသာစတ၊

၂။ မေကာငးေသာအကးကေပးျခငးလကၡဏာရေသာအေၾကာငးစတ၊

၃။ ကသလႏငဆန႔ကငဘကျဖစေသာစတ၊

(ပဟာတ��-����������)(ပဟာတ"#-���������%���)

�����-� �%� ./-���

�-�'�� �%� 0 �*���� �%� / ���+�� �%� /

-�����%������,�-�'�����&��� ����%��3��,���+�����&���(

�%�8��� �%������,�*�������&���(

10

ေလာဘမစတ။ ။ ၁။ ေလာဘမလရေသာစတ၊၂။ လခငတပမကမ ေလာဘေစတသက အရငးခေသာစတ။

၁ ေသာမနသဟဂတစတခမးသာေသာ ခစားမႏငအတတကြျဖစ၍

ဒ႒ဂတ သမၸယတမားယြငးေသာအယအဆႏငယဥၿပး

အသခၤါရကစတတကတြနးမမပါေသာစတ

� � သသခၤါရကစတ

ေလာဘမစတ ၈-ပါးျဖစပ

/ ( ( သသခၤါရကစတတကတြနးမႏငတကြျဖစေသာစတ

7 ( ဒ႒ဂတ ၀ပၸယတမားယြငးေသာအယအဆႏငမယဥပ

�- (

2 ( ( �- (

4 ဥေပကၡာ သဟဂတစတအသငအတင ခစားမႏငအတတကြျဖစ၍

ဒ႒ဂတ သမၸယတ�- (

9 ( ( �- (

6 ( ဒ႒ဂတ ၀ပၸယတ�- (

0 ( ( �- (11

� ������������� � �������������������� ������������������

���� � ����������� ���������� ���������၌ ေလာဘမ ေသာမန သဟဂတစတျဖစ

သည။ ရပရငၾကညသညက အျပစရမနး မဆငျခငမသျဖင ဒ႒ဂတသမၸယတ

စတျဖစသည။ မမအလအေလာက ႏစသကတပမကေနသညအတြက အသခၤါစတျဖစသည။ မမအလအေလာက ႏစသကတပမကေနသညအတြက အသခၤါ

ရကစတျဖစသည။

� ေပာရႊငစြာ ၀တဖတေနသ၊ သခငးနားေထာငေနသ၊ သနပခါး မတကပ လမးကေနသ၊

ေရခမန႔စားသ၊ ပနကာေလခသ စသညတ႔၌လညး အလားတပင ေလာဘမ ေသာမန

သဟဂတ ဒ႒ဂတသမၸယတ အသခၤါရကစတျဖစ၏။ ၀မးေျမာက၀မးနညးမျဖစပ အာရ

ခစားလင ဥေပကၡာသဟဂတစတ၊ အျပစရသညဟဆငျခငမလင ဒ႒မယဥသျဖင ဒ႒ဂတ

၀ပၸယတစတ၊ သတစပါးတက တြနး၍ ျပလပလင သသခၤါရကစတ အသးသးျဖစသည။

12

ေဒါသမစတ။ ။ ၁။ ေဒါသမလရေသာစတ၊၂။ ၾကမးတမးခကထနေသာေဒါသေစတသကအရငးခေသာစတ။

ပဋဃ (ေဒါသ) ။ ၾကမးတမး ခကထနမ၊ မေကနပေသာသေဘာ။

ေဒါသမစတ ၂-ပါးျဖစပေဒါသမစတ ၂-ပါးျဖစပ

၁

ေဒါမန သဟဂတ

စတႏလးမခမးေျမေသာ

ခစားမႏငအတတကြျဖစ၍

ပဋဃသမၸယတ

ၾကမးတမး ခကထနမႏင

ယဥၿပး

အ-သခၤါရကစတ

တကတြနးႏးေဆာမ

မပါပျဖစေသာစတ

၂ ။ ။

သ-သခၤါရကစတ

တကတြနးႏးေဆာမႏင

တကြျဖစေသာစတ

13

� စတဆး၊ စတပက၊ စတဆငးရေသာအခါတငး ေဒါသမစတျဖစ

သည။ ေဒါသမစတျဖစတငး စတပေလာငေဆြးေျမရသျဖင ေဒါမ

နေ၀ဒနာျဖစေပၚၿပး ပဋဃေခၚ ေဒါသေစတသက ယဥသည။နေ၀ဒနာျဖစေပၚၿပး ပဋဃေခၚ ေဒါသေစတသက ယဥသည။

� မမအလအေလာက စတဆး စတပကေနလင အသခၤါရက

စတျဖစ၏။ သတပါးတက တြနးေျပာဆမ စတဆး စတပကလင

သသခၤါရကစတျဖစ၏။

14

ေမာဟမစတ။ ။ ၁။ ေမာဟမလရေသာစတ၊၂။ အလြနေတြေ၀မ ေမာဟေစတသကအရငးခေသာစတ။

၀စကစၧာ = ရတနာသးပါး၊ က, က၏အကး၌ ယမားသသယျဖစျခငးသေဘာ။ဥဒၶစၥ = စတပ႔လြင မၿငမသကမသေဘာ။

ေမာဟမစတ ၂-ပါးျဖစပေမာဟမစတ ၂-ပါးျဖစပ

၁ဥေပကၡာ သဟဂတ

အသငအတငခစားမႏငအတအကြျဖစ၍

၀စကစၧာ သမၸယတစတ

ယမားသသယျဖစမႏငယဥေသာစတ

၂ ။ဥဒၶစၥသမၸယတစတ

ပ႔လြင မၿငမသကမႏငယဥေသာစတ

15

� ရတနာသးပါး ကတရားစသည၌ ယမားသသယရေနသတြင ေမာဟမ ၀စကစၧာ သမၸ

ယတစတျဖစ၏။ အာရပ႔လြငၿပး ေတြေ၀ ေငးေမာေနသ၌ ဥဒၶစၥသမၸယတစတျဖစ၏။

အကသလမျဖစေရးအကသလမျဖစေရး

� အကသလစတျဖစတငး သတထားမလင အကသလစတ အစဥျပတသြားမည။ အထး

သျဖင မေကာငးမ ဒစရက ၁၀-ပါးက အကသလစတတ႔ျဖင ျပလပရေပရာ အပါယက

ႏငသည အကသလစတက အျဖစမခဘ ေရာငရားႏငလင အပါယေဘး လျခသြား

လမ႔မည။ စတအၾကက ထနးႏငပါက ကယ ႏတ အမအရာတ႔က ထနးၿပးသား

ျဖစသြားလမ႔မည။

16

၁။ တမလြနဘ၀ဆတာ ရမရပါေလစ ဟ ယမားေတြးေတာ ေနသ၌ ျဖစေသာစတက ေဖာျပပါ။

၂။ သတစပါး၏ ေစခငးျခငးေၾကာင မလႊသာ၍ သ႔အသကသတမက ျပေနရသ၏ သႏာန၌ျဖစႏငေသာ

စတကေဖာျပပါ။

၃။ ဘယသေသေသ ငေတမာလငၿပးေရာ ဟေအာကေမ႔လက သတစပါးအသကက ထကသနစြာ

သတေလ႔ရသ၏ သႏာန၌ျဖစေသာစတက ျပညစစြာေဖာျပပါ။သတေလ႔ရသ၏ သႏာန၌ျဖစေသာစတက ျပညစစြာေဖာျပပါ။

၄။ သတစပါးပစၥညးက ခးယျခငး၌ အျပစရမနးမသ၍ မမဘာသာ ေပာရႊငစြာ ခးမလြနကးသ၏သႏာန၌

ျဖစေသာ အကသလစတက ျပညစတကစြာ ေဖာျပပါ။

၅။ ေသရညေသာကစား ျပတျငားလညး၊ သတစပါးအား၊ ျပစမားမရ၊ မထပါးဘက၊ ငရမႀကး အျပစမရ

ဟေျပာဆေသာ သ၏စကားက ယၾကညလကခကာ ေပာေပာႀကး ၀ငးဖြ႔၍ ေသာကစားေနေသာသတ႔

၏ သႏာန၌ျဖစေသာ စတကေဖာျပပါ။

�� �������� �������� ��������������� � �������������������������� � ������ �� ��!��"�

���� �� ������ ��# "! ������

17

ဗဒၶသာသန စရ တ႒တ။(၃-ေခါက)

ဗဒၶသာသန-ျမတစြာဘရား၏ သာသနာေတာျမတဗဒၶသာသန-ျမတစြာဘရား၏ သာသနာေတာျမတ

ႀကးသည၊ စရ-အႏစငါးေထာင ရညျမငၾကာေအာင၊

တ႒တ-အရညခန႔၍ တညတႏငပါေစသတညး။

သာဓ သာဓ သာဓ

18