04/07/54

1

E-Commerce #3

Aj.Metinee Adam

Agenda

• Revenue Model of E-commerce

• Features and Roles

• Start with E-commerce

• 5W1H• Evaluation

Revenue Model

รูปแบบธุรกิจในการทําพาณิชยอิเล็กทรอนิกสนั้น สามารถแบงออกไดตามรูปแบบของรายได ซึ่งสามารถแบงออกเปน 4 ประเภทรายได ดังนี้– Revenue from selling products and services– Revenue from advertisement – Revenue from subscription– Revenue from combination with click and mortar

Revenue from selling products and services

• รูปแบบท่ีหนึ่ง : รายไดมาจากการขายสินคาและบริการลักษณะการทําการคาจะมีรายไดจากการขายสินคาหรือบริการ ลูกคาสามารถซ้ือสินคาไดตลอด 24 ชั่วโมง

04/07/54

2

Revenue from advertisement

• รูปแบบท่ีสอง : รายไดมาจากการขายพ้ืนท่ีโฆษณาในเว็บไซดรูปแบบน้ีเปรียบเสมือนรายไดที่ไดจากการโฆษณา

• http://www.yahoo.com เปนเว็บไซดที่ใหบริการขอมูลตาง ๆ แกสมาชิกฟรี แตเว็บไซดน้ีอยูไดจากการขายพื้นที่โฆษณาตาง ๆ บนเว็บไซต

Revenue from subscription

• รูปแบบท่ีสาม : รายไดมาจากคาสมัครสมาชิกลักษณะแบบน้ี จะมีรายไดจากการรับสมัครสมาชิก เชน การบริการนิตยสารอิเล็กทรอนิกสแบบออนไลน ถาหากผูใชตองการดูขอมูลจะตองเสียคาสมัครสมาชิกกอน ถึงจะไดชื่อบัญชีและรหัสผานเพื่อเขาไปดูขอมูลได

Revenue from Click&Motar

• รูปแบบท่ีสี่: เปนการสรางการคาบนอินเทอรเน็ตคูกับการคาแบบปกติรูปแบบน้ีเหมาะกับธุรกิจขนาดใหญ ที่ตองการเสริมภาพลักษณใหกับองคกรใหดูทันสมัยขึ้น เปนการลดตนทุนคาใชจายจึงมาสรางการคาบนอินเทอรเน็ตคูกับการทําการคาแบบปกติ

04/07/54

3

ลักษณะพิเศษของE-Commerce

ตัวตอตัว ไมมีพรมแดนโตตอบทันควัน

ขาย 24 ช่ัวโมง

ตัดสินใจจากขอมูล กิจกรรมผสม

เขาถึงลูกคาทั่วโลกลักษณะพิเศษ

บทบาทของE-commerce และการทดแทนกิจกรรมตางๆ

สินคาและบริการที่นิยมส่ังซ้ือบนเว็บมากที่สุด เร่ิมตนทํา e-Commerce อยางไร

• สํารวจตัวเอง

• สํารวจตลาด

• สํารวจคูแขง

• สํารวจเทคโนโลยี

สํารวจตัวเอง

สํารวจตัวเอง

1.เปาหมาย

2.ตนทุนสินคาและบริการ

3.สินคา/บริการ4.บุคลากร

5.เทคโนโลยี

สํารวจตลาด

สํารวจตลาด

กลุมเปาหมาย

ลักษณะสินคาที่ตลาดตองการ

ระดับราคาที่ยอบรับได

พฤติกรรมการตัดสินใจซื้อ

04/07/54

4

สํารวจคูแขง

สํารวจคูแขง

ลักษณะสินคา / บริการที่ขาย

ตนทุน

ระดับราคาที่เสนอขาย

กลุมเปาหมายที่เสนอขาย

สํารวจเทคโนโลยี

เทคโนโลยี

ระบบตะกราสินคา

ระบบโตตอบอัตโนมัติ

ระบบสงเสริมการขาย

ระบบการชําระเงิน

วิธีสํารวจทําอยางไร

• คนหาจากเคร่ืองมือคนหา• ทดลองเปนลูกคา• เฝาดูอยางตอเนื่อง

ทําอยางไรจึงจะเอาชนะคูแขงได1. สนองความตองการท่ีแทจริง

2. ปรับราคาใหตรงความตองการ

3. สูดวยจุดแข็งของเราเปนหลัก

4. ปรับตัวใหรวดเร็ว

เคล็ดลับความสําเร็จ1. ยึดลูกคาเปนหลัก

2. เนนการสนองตอบท่ีสินคาและราคา

3. ปรับปรุงตลอดเวลา

4. รวดเร็วตอการตอบสนอง

5. ต้ังใจจริงและอดทน

องคประกอบของรานคาบนเว็บไซต

มี 6 องคประกอบท่ีสําคัญ ดังนี้ สวนหนาราน สวนCatalog

สวนระบบการสั่งซื้อ (ตะกรา) สวนระบบการชําระเงิน สวนติดตามผลการซื้อ-ขาย สวนหลังราน

04/07/54

5

พฤติกรรมของผูใชอินเทอรเน็ต

• ชอบศึกษาคนควา• ชอบลองของใหม• ชอบใชของฟรีกอน (ขอทดลองใชงานกอน)• ชอบบริโภคขอมูลขาวสาร• ต่ืนตัว• ใจรอนและรีบเรง ชอบความรวดเร็ว

พฤติกรรมของผูใชอินเทอรเน็ต

• ชอบความกระชับ เขาถึงสิ่งท่ีตองการไดโดยงาย และทําความเขาใจกับเนื้อหาและสิ่งท่ีตองการสื่อไดอยางรวดเร็ว

• ชอบเสี่ยงแตตองมั่นใจวาเสี่ยงแลวไมเสียหาย• มีการตัดสินใจอยางเปนระบบ เปรียบเทียบ วิเคราะหอยางละเอียดกอน

ตัดสินใจ• การตัดสินใจซื้อสินคาขึ้นอยูกับขอมูลขาวสาร• ไมชอบความจําเจ ชอบติดตามขาวสารและเรียนรูสิ่งใหมๆ ฉะนั้นการ

ปรับปรุงขอมูลบนเว็บไซตจึงเปนกุญแจแหงความสําเร็จขอหนึ่ง

เตรียมพื้นฐานกอนเขาสูการสรางเว็บไซต

• เตรียมอุปกรณ ซอฟแวร– คอมพิวเตอร กลองดิจิตอล ซอฟแวร อินเทอรเน็ต

• เรียนรูการใชจดหมายอิเล็กทรอนิกส – การรับสงจดหมาย

• เรียนรูขั้นตอนการสั่งซื้อสินคา

การเรียนรูขั้นตอนการส่ังซ้ือสินคา

• ใชช่ือประเภทสินคาคนหาบนเว็บไซต seach engine เชน google, yahoo

• เมื่อไดรายช่ือเว็บไซตแลว จึงเขาไปยังเว็บไซตเพื่อเลือกชมสินคา• สิ่งท่ีผูซื้อจะตองพิจารณากอนสั่งซื้อคือ :

– สินคา และรูปแบบความหลากหลายของตัวสินคา– About us– วิธีการขนสง– วิธีการชําระเงิน

การเรียนรูขั้นตอนการส่ังซ้ือสินคา

• เมื่อพิจารณาขอมูลตางๆ แลวจึงทําการสั่งซื้อ• คลิกเลือกสินคาใสตะกราสินคา• เลือกวิธีการขนสง ซึ่งจะสงผลถึงยอดเงินท่ีตองชําระ• ชําระเงิน

– บัตรเครดิต กรอกรายละเอียดบัตรที่ทางธนาคารเจาของบัตรตองการ– โอนเงินเขาบัญชี– พัสดุเก็บเงินปลายทาง

5W+1H

คําถามงายๆ กอนทํา e-Commerce

WHO

5W1H

WHAT

WHERE

WHEN

WHY

HOW

ใครคือลูกคาของคุณ?

อะไรคือสิ่งท่ีลูกคาตองการ?

ลูกคาของคุณอยูท่ีไหน ?

เมื่อใดท่ีลูกคาตองการคุณ ?

ทําไมเคาตองมาซื้อของคุณ ?

คุณจะเขาถึงลูกคาของคุณไดยังไง ?

04/07/54

6

5W1H - WHO

ใครคือลูกคาของคุณ ใครคือกลุมเปาหมายเว็บไซตของคุณ? คุณ ควรจะระบุลักษณะของกลุมเปาหมายของคุณ ไดเชน เพศ, อายุ, อาชีพ, ฐานเงินเดือน, พื้นท่ี, พฤติกรรม ฯลฯ เพราะขอมูลเหลานี้ จะชวยทําใหคุณสามารถ ระบุกลุมเปาหมายลูกคาของคุณใหเดนชัด เพื่อท่ีคุณจะสามารถวางแผนการตลาด หรือสรางสินคาหรือบริการท่ีสามารถตอบสนองกับพฤติกรรมของกลุมคนเหลานี้ ไดอยางถูกตอง

5W1H - WHAT

อะไรคือสิ่งท่ีลูกคาตองการ? คุณ ควรจะทราบวาสินคาหรือบริการรูปแบบไหนท่ี ลูกคาของคุณตองการ และคุณก็ควรท่ีจะสามารถตอบสนองความตองการของลูกคาคุณได และอะไรท่ีจะสรางความแตกตางใหกับสินคาหรือบริการของคุณจากคูแขงคุณได?

5W1H - WHERE

ลูกคาคุณอยูท่ีไหน? คุณจะสามารถหาลูกคาของคุณไดจากท่ีไหนบาง? และท่ีไหนคือท่ีๆ ลูกคาของคุณมักจะไปอยู และ คุณสามารถสื่อสารกับลูกคาได ดวยวิธีอะไร?

5W1H - WHEN

เมื่อไรท่ีเคาตองการคุณ? คุณควรจะทราบถึงความตองการของลูกคาของคุณวา เคาจะตองการสินคาหรือบริการของคุณเมื่อไร? ในชวงเวลาไหน? และตองการบอยแคไหน? ซึ่งจะชวยทําใหคุณสามารถกําหนดและวางแผนการตางๆ ใหตรงกับความตองการของลูกคาไดอยางถูกตอง

5W1H - WHY

ทําไมเคาตองมาซื้อหรือใชบริการของคุณ? ทําไมลูกคาเลือกซื้อสินคาหรือบริการของคุณ แทนท่ีจะซื้อจากคูแขง? ทําไมคุณตองเขามาทําธุรกิจทางดานนี้?

5W1H - HOW

คุณจะเขาถึงลูกคาของคุณไดอยางไร? คุณจะสามารถเขาถึงลูกคาคุณไดดวยวิธีไหน อยางไร? ซึ่งคุณควรจะมีการวางแผนและกําหนดวิธีการท่ีคุณจะสามารถเขาถึงลูกคาของคุณไดอยางถูกตอง และมีประสิทธิภาพมากท่ีสุด

04/07/54

7

การประยุกตใชในเชิงธุรกิจ

• สํารวจโอกาสทางการตลาดดวย search engines• วางแผนการตลาดและพัฒนาเว็บเพจ• นําเว็บเพจเขาสูอินเทอรเน็ตและจัดตั้งเว็บไซต• โฆษณาประชาสัมพันธเว็บไซต• ติดตามผล ปรับปรุง และบํารุงรักษา

เคล็ดลับการทําธุรกิจอิเล็กทรอนิกส

• สวนท่ีหนึ่ง เปนขั้นตอนการเตรียมการ จัดต้ังทีมงาน กําหนดเปาหมาย การสํารวจตลาด กําหนดตลาดเปาหมาย เลือกสินคา รวมถึงกลยุทธดานการขาย

• สวนท่ีสอง เปนขั้นตอนของการนําแผนกลยุทธและยุทธวิธีมาจัดทําเว็บเพจ เลือกระบบตะกรา จดทะเบียนเว็บไซตและนําเขาสูระบบอินเทอรเน็ต

• สวนท่ีสาม เปนขั้นตอนการทําประชาสัมพันธ ลงระบบการคนหา ติดตามประเมินผล รวมท้ังปรับกลยุทธเพื่อสนองตอบตอความตองการของตลาดอยางรวดเร็ว

การสํารวจตลาดและการวิเคราะหหาโอกาสทางการตลาด

• สํารวจโอกาสบนเว็บโดยใชเคร่ืองมือคนหา • วิธีคนหาใหใชคียเวิรดท่ีเปนปจจัยในการตัดสินใจซื้อของกลุมเปาหมาย

ในการคนหา (word tracker)• เมื่อไดรายช่ือของคูแขงออกมาแลว ใหไลดู 30-50 อันดับแรก• สํารวจดูจํานวนผูเย่ียมชม

การสํารวจตลาดและการวิเคราะหหาโอกาสทางการตลาด

• ใหเฝาดูอัตราการเพิ่มขึ้นของจํานวนผูเย่ียมชมติดตอกันอยางนอย 30 วัน เพื่อดูความเคลื่อนไหวในวงการ การดูการทํากลยุทธสงเสริมการตลาดวาเขมแข็งเพียงใด

• พยายามมองหาความตองการตลาดของกลุมเปาหมายจากกลุมขาว• นําขอมูลท้ังหมดมาวิเคราะหและวางแผนกลยุทธในจุดท่ีเราไดเปรียบ

คูแขง

กําหนดตลาดเปาหมาย

• เปนกลุมหรือตลาดท่ีอยูยงคงกระพัน• เปนกลุมท่ีขนาดตลาดใหญเพียงพอท่ีจะลงทุน• เปนกลุมท่ีเติบโตได• ตองมีสื่อท่ีสามารถเขาถึงคนกลุมนี้ได

ลักษณะของสินคาตอความสนใจของลูกคา

• ทําใหลูกคารูสึกอยางไรตอสินคาของทาน– ของดี ราคาถูก– สินคาคุณภาพ ราคาแพง

• หรือมีทัศนคติอยางไรตอสินคาของทาน– สินคารับประกันความพึงพอใจ– สินคามีเอกลักษณไมเหมือนใคร

04/07/54

8

การคัดเลือกและจัดเตรียมสินคา

ถาคุณขายสินคาที่ตลาดไมตองการ ตอใหคุณโฆษณา ลด แลก แจก แถม หรือแจกฟรี ก็ยังไมมีคนซื้อ

ถาคุณขายสินคาที่ตลาดตองการ แมไมมีการโฆษณาก็ยังมีคนว่ิงเขามาเสาะหา และขอซื้อจนได

การคัดเลือกและจัดเตรียมสินคา

พึงระวังวา สินคาชนิดเดียวกันแตจุดประสงคการใชงานของผูบริโภคอาจแตกตางกันได ถาอยูคนละประเทศ

พึงระวัง มาตรฐานความปลอดภัยตาง ๆ ซึ่งแตละประเทศจะแตกตางกัน

การคัดเลือกและจัดเตรียมสินคา

เราตองมี concept ที่แนนอน สินคาตองโดดเดน และมีเอกลักษณที่ชัดเจน

พัฒนาใหสอดคลองกับปจจัยในการพิจารณาการซื้อของกลุมเปาหมาย

เคล็ดลับการตั้งราคา

• การตั้งราคาตองคํานึงถึงตลาดเปนหลัก• สินคาท่ีต้ังราคาถูกท่ีสุด ไมจําเปนวาจะตองขายไดเสมอไป• ราคาท่ีถูกกวาคูแขงไมจําเปนวาตองขายไดเสมอได• ราคาควรจะมีท้ังตํ่าและสูงเพื่อใหเกิดการทดลองซื้อ• สินคาท่ีมีราคาถูกเกินไปควรมีชุดขายเปนแพ็ค• ราคาแพงบางคร้ังอาจบงบอกถึงคุณภาพ

กําหนดนโยบายใหแนชัด

• การกําหนดนโยบายตองชัดเจนวา ขายปลีก ขายสงหรือสงออก• การกําหนดราคาตอปริมาณการสั่งซื้อตองชัดเจน• การตั้งราคาตองคํานึงถึงภาษีขาเขาท่ีประเทศเปาหมายดวย• ควรกําหนดนโยบายการสงมอบ การประกันสินคา การรับคืนใหชัดเจน• ควรจัดใหมีการ “รับประกันความพึงพอใจ”• สินคาท่ีมีความซับซอนในการใชหรือบริการหลังการขาย อาจตองมีเพจ

ท่ีแสดงถึงวิธีใช บํารุงรักษาหรือซอมแซม

การประเมินผลของการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในประเทศไทย

• จากการจัดอันดับความพรอมในการทําธุรกิจอิเล็กทรอนิกสในประเทศตาง ๆ ท่ัวโลก โดย Economist Intelligence Unit พบวาประเทศไทยมีความพรอมอยูในลําดับท่ี 28 ของโลกจากท้ังหมด 60 อันดับ

• ประเทศไทยจัดอยูในกลุมท่ีมีความพรอมระดับกลางและไดคะแนนใกลเคียงกับประเทศมาเลเซีย โดยมีคะแนนในสวนสภาพแวดลอมทางธุรกิจอยูในระดับคอนขางดี แตยังมีจุดออนในเร่ืองโครงสรางพื้นฐานในการสื่อสาร

• ความพรอมดานพาณิชยอิเล็กทรอนิกสท่ีมีผลตอการประสบความสําเร็จในธุรกิจมี 4 ดานดังนี้

04/07/54

9

การประเมินผลของการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในประเทศไทย

• ความพรอมของตลาด• ความพรอมดานบุคลากร• ความพรอมของแหลงเงินทุน• ความพรอมดานโครงสรางพื้นฐาน

ความพรอมของตลาด

• ประเทศไทยมีผูใชอินเตอรเน็ตอยูประมาณ 1 ลานคน ในปค.ศ.2000 โดยคาดวาจะมีอัตราเพิ่มขึ้น 2 แสนคนตอป เมื่อเทคโนโลยีอินเตอรเน็ตไดแพรกระจายไปยังอุปกรณท่ีงายขึ้นกวาคอมพิวเตอร เชน โทรศัพทมือถือ และโทรทัศนแลว อัตราการใชนาจะสูงขึ้นอีกมาก เราอาจแบงตลาดของธุรกิจพาณิชยอิเล็กทรอนิกสไดออกเปน 2 กลุมใหญ คือ – ตลาดธุรกิจ– ตลาดผูบริโภค

ตลาดธุรกิจ

• บริษัทสวนใหญมีการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศอยูแลว ท้ังในรูปแบบของคอมพิวเตอรสวนบุคคล ระบบเครือขายภายใน ระบบฐานขอมูลเปนตน และหลายแหงก็ไดนําอินเตอรเน็ตไปใชงานในขั้นตนแลว

• ธุรกิจยังตองพรอมท่ีจะลงทุนดานเทคโนโลยีพอสมควร โดยเฉพาะกับเทคโนโลยีอินเตอรเน็ตท่ีมีศักยภาพในการเพิ่มประสิทธิภาพการทํางานและเปนเคร่ืองมือท่ีสําคัญทางการแขงขันของธุรกิจ

• ผูบริหารจะตองมีความรูและเขาใจ เห็นถึงประโยชนของการใชอินเตอรเน็ต

ตลาดผูบริโภค

• ในประเทศไทย ตลาดผูบริโภคยังขาดความพรอมในหลายเร่ือง ท้ังในเร่ืองการจายเงินออนไลน ประชาชนสวนใหญไมมีบัตรเครดิตใช มีความคุนเคยกับเทคโนโลยีนอย และการเขาถึงอินเตอรเน็ตยังมีตนทุนคอนขางสูง ท้ังในเร่ืองอุปกรณคอมพิวเตอรและคาใชจายการใชรายช่ัวโมง

• เราจึงพอจะวิเคราะหไดวา พาณิชยอิเล็กทรอนิกสสําหรับผูบริโภคจะตองใชเวลาอีกพอสมควรกอนท่ีจะแพรหลายสูวงกวาง

ตลาดผูบริโภค

• โดยลักษณะของกลุมเปาหมายเหลานี้ไดแก ผูท่ีมีการศึกษาสูง เปนคนหนุมสาว มีรายไดดี อยูในเมือง เปนตน

• สําหรับผลิตภัณฑท่ีคนกลุมนี้สนใจ เชน โทรศัพทมือถือ การเชาอพารตเมนต รถยนต บาน การทองเท่ียว การดูแลสุขภาพ คอมพิวเตอรและเทคโนโลยี เปนตน

ความพรอมดานบุคลากร

• บุคลากรท่ีสําคัญมากตอความรุงเรืองของธุรกิจอิเล็กทรอนิกสโดยรวมของไทย คือ ผูประกอบการท่ีมีคุณภาพ มีความกลาท่ีจะทําสิ่งใหม ๆ มีความเช่ือมั่นในวิสัยทัศนของตัวเอง และกลาเสียสละเพื่อทํามันใหเปนจริง

• ความคิดสรางสรรคท่ีนํามาใชประโยชนไดจริง ความรูความเช่ียวชาญในดานท่ีเกี่ยวของ เปนคุณสมบัติของผูประกอบการ ซึ่งยังคงมีอยูคอนขางนอยในวัฒนธรรมของคนไทย

04/07/54

10

ความพรอมดานบุคลากร

• ผูเช่ียวชาญในดานเทคโนโลยีของไทย ในกลุมท่ีไดรับการศึกษาดานวิศวกรรมคอมพิวเตอร วิทยาการคอมพิวเตอร เทคโนโลยีสารสนเทศ ยังคงถือไดเปนจํานวนนอยและไมเพียงพอตอความตองการของประเทศ จําเปนอยางย่ิงท่ีจะฝกฝนบุคลากรกลุมนี้ใหมีคุณภาพอยางตอเนื่อง และจะตองเนนใหการเรียนการสอนมีการทําโครงงานท่ีใชงานไดในโลกของความเปนจริงมากขึ้น

ความพรอมของแหลงเงินทุน

• แหลงเงินทุนท่ีจําเปนตอพาณิชยอิเล็กทรอนิกสอยางรวดเร็วจะตองเปนแหลงเงินทุนท่ีพรอมรับความเสี่ยงสูง ดังนั้นแหลงเงินทุนดั้งเดิมอยางธนาคารจึงไมเพียงพอสําหรับเศรษฐกิจยุคใหม

• บริษัท Venture Capital ของไทยไดเร่ิมเกิดขึ้นเพื่อตอบสนองความตองการดานเงินทุนท่ีมีอยูนี้

• เชนบริษัท AD Venture (www.dav-club.com) ในเครือชินวัตร ซึ่งมีเงินทุนจดทะเบียนถึง 30 ลานบาท

• และบริษัท อินคิวเบเตอร ดอทคอม จํากัด เปนตน

ความพรอมของแหลงเงินทุน

• ตลาดหลักทรัพยแหงประเทศไทย ยังไดจัดต้ัง The market for Alternative Investment (MAI) เพื่อเปนแหลงเงินทุนสําหรับผูประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม โดยไดลดเง่ือนไขหลายประการในการเขาสูตลาดหลักทรัพย

• ศึกษารายละเอียดไดท่ี http://www.set.oe.th/mai

ความพรอมดานโครงสรางพื้นฐาน

• การเช่ือมตออินเตอรเน็ต• ระบบชําระเงินกฎหมาย• การสงเสริมจากภาครัฐ• การศึกษา• เทคโนโลยี

แนวโนมในอนาคตของธุรกิจ E-Commerce ในประเทศไทย

เมื่อระบบเศรษฐกิจใหมูลคาสูงลิบกับผลิตภัณฑและบริการท่ีใชความรูสูงและลดคาของงานท่ีไมไดใชความรูมากนักจนเหลือคาตํ่าติดดินหนทางเดียวท่ีประเทศท่ีจะรุงเรืองได คือ การลงทุนเพื่อพัฒนาองคประกอบ 3 ดานตอไปนี้ อยางเต็มท่ี

แนวโนมในอนาคตของธุรกิจ E-Commerce ในประเทศไทย

• การสรางความรู – การวิจัย (Research)จะตองมีการพัฒนานักวิทยาศาสตรใหมีปริมาณและคุณภาพ

มากเพียงพอ และสรางระบบกระตุนใหเกิดผลงานวิจัยอันเปนรากฐานสําคัญของระบบเศรษฐกิจความรู

04/07/54

11

แนวโนมในอนาคตของธุรกิจ E-Commerce ในประเทศไทย

• การแพรกระจายความรู-การศึกษา (Education)ระบบการศึกษาและบุคลากรทางการศึกษาจะตองมีคุณภาพ

และชวยใหนักเรียน นักศึกษา มีความคิดสรางสรรค และสามารถเรียนรูสิ่งใหมๆไดดวยตัวเอง ประชาชนทุกฝายจะตองเขาไปมีสวนรวมในระบบการศึกษาของประเทศใหมากขึ้น

แนวโนมในอนาคตของธุรกิจ E-Commerce ในประเทศไทย

• การนําความรูไปประยุกตใช – นวัตกรรม (Innavation)ประชาชนจะตองสามารถนําความรูและผลงานวิจัยมาสรางเปนนวัตกรรมใหมๆ อันเปนประโยชนได กฎหมายและวัฒนธรรมทางสังคมมีบทบาทอยางย่ิงท่ีจะสงเสริมหรือกีดกันการสรางนวัตกรรมของประชาชน

บทสรุป

• ประเทศไทยยังคงลาหลังอยูในท้ังสามดานท่ีกลาวมา แมวาจะเร่ิมมีความเปลี่ยนแปลงไปในทางท่ีดีขึ้นบางก็ตาม แตก็ยังคงมีงานอีกมากมายท่ีจะทํา เพื่อใหประชาชนท้ังประเทศสามารถใชความรู ความสามารถเพื่อพัฒนาชีวิตความเปนอยูของตนใหดีย่ิงขึ้น