BAD SATU

PENDAHULUAN

Dalambabml, perkarautamayangakandisentuhadalahher-hubungdengantujuandanbidangkajian, pemilihankawasan-kawasankajian, metodologikajian serta beberapamasalahyangdihadapisemasamenjalankankajian.

TUJUAN DAN BIDANG KAPLAN

Tujuanasaskajiankes mi adalahuntukmeneliti tiga langkahke arah menyelesaikanmasalahkemiskinan desaoleh tigaorganisasiformal: satubadankerajaan,satuparti politik, dansatubadansukarela.Kajian mi dilakukan memandangkanbahawahasil penyelidikansains sosial tentang kemiskinansetakatmi lebih banyak meninggalkanteka-teki daripadajawapanyang jelas.Iroriisnyakeadaaninilah yang sebenarnyamenjadi tarikan, malah cabaran,kepadaramai penyelidiktermasuklahpengkaji sendiri, untuk mengkaji denganlebihlanjut tentangtema in Selagimasalahmi belum terselesai,sebagaisalahsatu masalahterhesarmanusiadi mukabumimi,selagi itulah daya tarikannya akan terus menggodaparapenyelidik sainssosial.

Oleh yang demikian, bidang kajian mi merangknmipencapaianpelaksanaantiga strategimeinbasnñkemiskinandiluar bandar yangdilaksanakanoleh sebuahagensikerajaanFELCRA, sebuahparti politik (PemudaUMNO) dansehuah

badanswasta(AmanahIkhtiar Malaysia).Kajian mi memberi

1

AGIHAF~PEMBANGIJNAJ\: TEOHI 1)AN PELAKSANAAN

tumpuanpada dua aspekutama,iaitu, (i) penelitian terhadapasasteoritikal strategimembasmikemiskinano!eh ketiga-tigapihak, dan,(ii) peneitiantentangpeneapaianpelaksanaanstra-tegi-strategitersebut.Rangkateoriyangdigunakandalamkajianmi ada!ahpendekatanmodenisasi,danpeneapaianperlaksanaanketiga-tigastrategimi pula akandiukur denganmenggunakanempatpembolehubah,iaitn (i) tahappenyertaandalamsesuatuprojek, (ii) pendapatan,(iii) kualiti hidup(kemudahanasas)dan,(iv) tingkat penyertaandankesedaranpolitik.

Kumpulan sasarbagi kajian kes mi ialah penduduk-pen-dnduk kampungatau pinggir bandaryang telah nienyertaiprojek membasmikemiskinanmeialui salahsam dan tiga pihakyangtelahdinyatakan.Kebanyakannyaterdiri daripadapetaniMelayuyangterlibatdengansektorpertanianluar bandardanmengalamikadarkemiskinan paling tinggi di negarami.

Pemiihan terna kajian mi adalah berdasarkandua per-hitungan,iaitu: pertama, didapatimemangbanyak kajian dan

tulisantentangkeniiskinandi luarbandar,tetapikebanyakannyamenumpukankepadapenghuraiankeadaankemiskinandi se-

suatutempattertentu.’ Sedangkan,kajianyangberupapeneitiandan penilaiansemulaterhadapstrategi-strategimenibasmike-miskinandinegarai, masihamatberkurangan.Kalaupunada,kajian tersebutditumpukandalam kontekspembangunanke-seluruhannyadan terhadapstrategi dan sektor awam saja.Misalnya,kajianyangdibuat olehSyedHusinWafa(1972),cubamenibandingkanstrategi pembangunantanahyangdijalankanolehkerajaannegeri KelantandenganIlancanganFELDA yangdijalankan o!eh kerajaanpusat. ShamsulAmri Baharuddin

1 Lihat misalnya,Afifuddin bin llj. Omar, (1978).“Peasants,institutionsand developmentin Malaysia: thepolitical economyofdevelopmentintheMuda region”, tesisPh.D., University of Cornell, AsmahAhmad,(1983). The Nature of Poverty in PeninsularMalaysia: a StudyofBaling District in the Stateof Kedah,tesis Ph.D., University of Bir-mingham; Jan Ishak Shari, (1985). Perubahan Ehonomi danKetidahsamaandalam Masyarahat Nelayan Perupok, tesis Ph.D.,Universiti Malaya.

2

~E\ a r it ~\

( ~97ó) ~ telab incnibtiat satuJ)enilaiall lerpennci terhadap

dasar—dasardan stratcgi I)t~~1I)it11~11111111di bawah Raneangan

\~1alasia isedua 1971— 975 ) seliingga tahtin 1975. Demikianjuga Roksah labJ i 1978), dafani kajiannva wenchui raneangan

tanah yang lerdapat iii neget.i kelantan ~ehagai satti ~trategi

pen1I)angunandi 11 reri tersel)n1.

,Jadi.~vaiaiijnin telabhanvakkaJian liiahllkan teraa Ian stra—

tegi wenll)aslni ketiuiskitiandi tierrara iii. ‘uanunnkajian mi menu—

PttIiYkti kepentttlgauiiu\a anir ter’~eii*iit~i. la tuuenupakaui.nati tisatiaharts dalainpengajian.ains ~zusiaI\1aIa~sia ~~Iitusiusti~a dan ~erriunenilam ja\ a—2agal11% a j)elaksanaQuit ~1nu 1)21 mew hasnii kemis-

kinan tlengan niewhaiidingkan kel)eu.kesanantuga i)adan ~. ang

itueinpiitiyal juendekatandan earmutuietaapaitnjuantuuasing—inasmg.

Perhitungan kenun. )enllasark aii er! ~andmngaul antana

tahun 1984tiengantahun I °87.kmlar kenuiskinandj mar !)andar

adalah Ielnh tinggi tlari kadar kennskinan di bandar (lihat.1 adual 1).Dan jadual it11. (lidapatu kadarkemiskinandi 1)auldar

padatahun 1984iaiah 8.2 perattis 81 300~ nunuabI unanakaladi marbandar24.7peratns(402000 isi runuahi.Padatahun1987

ptula, kadarkerniskinan di bandar ialah8.1 pt’t~atius(82 600 isirumah), sementaradi mar bandar 22.4 1)eratlts (403 200 isi

rumah). mi menunjnkkan bahawa.biskansahajakadarkemis-kinan di marbandarliii iebih tinggi dan di bandar,tetapi juga

jurangperbezaannyamasihlebar.Oleb liLt, kajiankenuiskinandimarbandar dirasakanpennkeranakaJarkemiskinanmerekamasihtinggi walaupunberbagaistrategidiiaksanakanbagimem-basmi kemiskinan.

PEMILIHAN KAWASAN-KAWASAN KAJIAN

Berikut dinyatakanpula tentangkawasan-kawasanyangdipilih

untuk kajiankesthi dankriteriapemilihannya.(i) Dalam kes projek kerajaan,pengkaji muila-mula telah

menelitiberbagaiagensiyangmemainkanperananuntuk mem-bangunkanmasyarakatmarbandar.Kemudian,denganberpan-dukanbancianBahagianBasmiKemiskinan,JabatanPerdanaMenteri, duadaerahyangpalingmiskin diMalaysiatelahclikenal

3

AGIHAN PEMBANGUNAN: TEORIDAN PELAKSANAAN

Jadnal1.1 SemenanjungMamaysia:Kadarkemiskinandanbilanganisi rumahmiskinmengikutkawasan-kawasanbandardanluarbandar,1984 dan1987

1984 1987Strata Kadar Bilangan Kadar Bilangandan kumpulan kemiskinan isi rnmah keniiskinan isi rumahsasaran miskin miskin

% %

SemenanjungMamaysia 18.4 483300 17.3 485800

Bandar 8.2 81300 8.1 82600Luar bandar 24.7 402000 22.4 403200

Kumpulansasaran:Pekebunkecil getah 42.7 68 500 40.0 83 100Pekebunkecil kelapa 46.2 6 700 39.2 4900Penanampadi 57.7 70 500 50.2 54400Nelayan 26.1 10700 24.5 10700Pekerjaestet 19.6 16400 15.0 11700

Sunther:Jadual3.6, Laporan SeparuhPenggalRancanganMalaysia Kelima,1989,hhn.54.

pasti, iaitu DaerahSik, KedahdanDaerah Tumpat,Kelantan,apabila lebih daripada80% penduduknyaberadadalam ke-miskinan ‘hard core’ (berpendapatandi bawah 11M175.00sebulan).DaerahSik telahdipilih memandangkandaerahmijuga merupakan‘daerahangkat’yangpertamadi bawahProjekMEBAHDUA.

Semasamenibuatkajianiinjauankedaerahmi, pengkaji men-dapatiagensiFELCRA begitu aktif sekali (berbandingdenganagensi-agensilain) danbanyakprojek yangdiusahakanuntukmenibantugolongan nuiskin di daerahi. Salahsatudaripada-nya ialahprojek ‘tanamansemulagetah’olehFELCRA PulauBelantikdi KampungKota Aur, yang telahberoperasidanmen-datangkanhasilnyasejaklebih10tahunyangmamu.MakaituKam-pungKotaAur dipiih sebagaikesprojekkerajaanuntukkajian.

4

PENDAHULUAN

(ii) Dalam kes projek PemudaUMNO, kawasankajian

telahdipilih berdasarkan‘LaporanKhasKemajuanKampungAngkat’, yangdikeluarkan olehpihak PemudaUMNO sempenaKonvensyenKemiskinan PemudaUMNO pada12 September

1987. Mengikut laporantersebut,danipada114 buahkampung

angkatyang dikenalpastidi seluruhnegara,hanya87 buahsajayang masihdapatdikesandanmenghantarlaporanke thupejabat.

Danipadajumlah87buah itu, hanya35 buahsajayangtelah me-

lancarkan program-programuntuk membasmi kemiskinan.

Kemudian,daripada35buahkampungi, hanyalima buahyang

telahmelaksanakanprojek danpesertanyatelahpunmenerima

faedahdanipadaprojek tersebut.Tendapathanya 27 buah kam-

pungsedangmelaksanakanprojek, tetapi belum mengeluar-kan hasil, manakala tiga buah kampung menemui kegagalan.

Dengan itu pemilihan ditumpukan kepada lima buah kampung

yangtelahmelaksanakanprojek danmenikmafi hasil daripadanya.

Didapati kelima-lima projek tersebut sememangnya me-laksanakan projek berbentuk pertanian, iaitu projek mini

estetpadi, tanamansayur,tanamanjagung,baik pulih dusun,

danternakanayamitik. Maka, berdasarkankadar kemiskinan

yangpaling tinggi di kalanganpesawahpadi (RML, 1986:101),

Kampung Angkat Projek Mini Estet Path di KampungBlok H,

SawahSempadan,Selangor,telahdipilih. Projekmi adalah yang

pertamabagi PemudaUMNO, iaitu terdiri 20 orang responden.Bagi kajian keskeduapula dipiih projek ternakanayamitik

di Kampung SmugaiBuaya,Nthung Tebal,PulauPinang, kerana

merupakan satu-satunya projek berbentuk ternakan haiwan

yang telah dilaksanakan setakat mi.(iii) PenuilihankawasankajianbagiProjekAmanahIkhtiar

Malaysiaditentukanbersamapihak AmanahIkhtiar Malaysia

sendiri. Pihak Amanah Ikhtiar Malaysia telah pun selesai

menjalankan ‘kajian impak’ mereka di kampung-kampung

yang terlibat denganpenubuhan‘Pusat’ di peringkatpertama

(peringkat perintis), di sekitarSabakBernamdanBarat Laut

Selangor.Olehitu, pihak AmanahIkhtiar Malaysiatelah men-cadangkanagar dijalankan kajian terhadap peminjam-pe-

minjam di pusat-pusatIkhtiar yangditubuhkan di peringkat

5