ağzın premaling lezyonları

AĞZIN AĞZIN PREMALİGN PREMALİGN LEZYONLARLEZYONLAR

DOÇ. DR. FATİH ÖZAN

TANIM

DOÇ DR FATİH ÖZAN2

Benign: Malign dönüşüm riski normal dokudan daha fazla olan, morfolojik değişim gösteren bölge

LÖKOPLAKİ


KLİNİK SINIFLANDIRMA WHO 1980


LÖKOPLAKİ SAFHALARIGeçici (Klinik) tanı

L: Lökoplakinin ebatları

L0, lezyon bulgusu yok

L1, <= 2cm

L2, 2-4cm

L3, >= 4cm

Lx, tanımlanamamış

S: Bölgesi

S1, ağız tabanı ve dil hariç her yer

S2, ağız tabanı ve/veya dil

Sx, tanımlanmamış


C: klinik görünümC1, homojen

C2, homojen olmayan

C3, tanımlanmamış

Kesin (histopatolojik) tanı

P: histolojik özellikleriP1, displazi yok

P2, hafif displazi

P3, orta şiddette displazi

P4, şiddetli displazi

Px, tanımlanmamışDOÇ DR FATİH ÖZAN12

PRE-LÖKOPLAKİ• Oral mukozanın düşük dereceli veya hafif şiddetli

reaksiyonudur• Lökoplaki’nin öncüsüdür• Görülme sıklığı – %0.5-4• Düşük malignant potansiyeli vardır• Gri veya grimse renktedir, kesinlik tam beyaz

değildir• Komşu normal mukozaya diffüz olmuş, sınırları

tam belirgin olmayan lobüler yapı gösteren düz yüzeyli lezyon


HOMOJEN LÖKOPLAKİ• Beyaz plaklar• Kırmızı yapı içermez• Hafif beyaz pürtüklü yüzey• En sık görülen yer bukkal mukoza


• Tütün temasının olduğu bölgelerde.• Beyaz, kahverengi beyaz plak• Düzensiz görünüm• 10 mm ve daha fazla boyut• Sınırları belirgin• Mukozadan kaldırılamaz• Etkilenen mukoza elastikiyetini kaybetmiştir• Dil dorsumunda ise papiller kaybolmuştur

KLİNİK ÖZELLİKLERİ


Diş etinde Lökoplaki


Labial mukozada yama şekilli Lökoplaki

Dil sırtında yama şekilli Lökoplaki


Ağız tabanında yama

Bukkal mukozada yamaDOÇ DR FATİH ÖZAN18

HOMOJEN OLMAYAN• Atrofik eritematöz taban üzerinde

beyaz benekler veya hafif nodüller vardır

• Lökoplaki ve eritroplaki arasında bir geçiş formu gibidir

• Ufak papiller tarzda çıkıntılar vardırDOÇ DR FATİH ÖZAN19

KLİNİK ÖZELLİKLERİ• Tütün teması olan yerlerde• Atrofik (kırmızı) mukoza üzerinde beyaz ve kırmızı

alanların karıştığı, çok sayıda keratotik nodüller• Boyut: 10 mm ve daha büyük• Sınırları daha az belirgindir• Alttaki dokudan kaldırılamaz• Maling dönüşüm riski yüksektir


BENEKLİ (SPECKLED) LÖKOPLAKİ



ERİTROPLAKİERİTROPLAKİ

Eritroplaki

Eritroplaki


Eritroplaki



Granüler veya pürüzlü Granüler veya pürüzlü lökoplakilerlökoplakiler

HİSTOPATOLOJİ


EPİTELYUM1. Hiperkeratozis

2. Akantozis

3. Epitelyal displazi

BAĞ DOKUSUKronik enflamatuar hücreler

Hiperkeratozis— %80

Displazi— %12

İn situ karsinoma—%3

Skuamöz hücreli karsinoma- %5


Lökoplaki: Örneklerin ilk geldiğinde teşhiste elde edilen bulgular:


Epitelyal displazinin Epitelyal displazinin sınıflandırılmasısınıflandırılması


Hafif epitelyal displaziHafif epitelyal displazi


Orta epitelyal displaziOrta epitelyal displazi


Şiddetli epitelyal displaziŞiddetli epitelyal displazi

http://screening.iarc.fr/atlasoral_detail.php?flag=1&lang=1&Id=histo003&cat=Az&PHPSESSID=0c6e399ace6df1d43b831f38b38a267f


Carcinoma Carcinoma in situin situ


DİSPLAZİNİN ŞİDDETİ


Proliferatif Verrüköz LökoplakiLökoplakinin yüksek risk taşıyan tipidirPürtüklü yüzeyde çok sayıda keratotik plaklar bulunurPlaklar zamanla yayılma ve etraf oral mukozayı da

içine alma eğilimindedirBayanlarda daha çok görülürDeğişik mikroskopik görünüme sahiptir

Hiperkeratozdan displaziye ve SCC

ProliferatiProliferatif f Verr Verrüközüköz L Lökoplakiökoplaki


TANI YÖNTEMLERİ• Eksfolyatif sitoloji• Sürüntü (insizyonal veya eksizyonal

biyopsi)• Biyopsi alanının seçilmesi için

Toluidine mavisi ile vital boyama


AYIRICI TANI1. Lökoödem2. Kimyasal yanıklar3. Saçlı lökoplaki4. Verrüköz vulgaris5. Yanak ısırmaya bağlı oluşan lezyon6. Beyaz süngerimsi nevus7. Verrüköz karsinoma8. Galvanik beyaz lezyon9. Sifilize bağlı mukoz yama10. DLE


1.Etken faktörlerin uzaklaştırılması ve sağlıklı

beslenmenin sağlanması

• Alkol alınımının durdurulması, ot çiğneme, sigara

ve tütün kullanmama ve keskin diş kenarları,

dolgular gibi lokal irritanların uzaklaştırılması

• Vitamin A, Vitamin C, Vitamin E, Betakaroten,

Lizin, Vitamin B kompleksi gibi lezyonun hem

oluşumunu engelleyecek hem de iyileşmesini

hızlandıracak besinlerin özellikle alınması


2. Tıbbi tedavi

• Topikal ilaçlar.

a. Yeşil çay: pigmentleri günde üç kez altı ay boyunca lezyon üzerine sürülür

b. Retinoidler — vitamin A ürünleri: saçlı lökoplaki tedavisinde Epstein-Barr

virus replikasyonunu inhibe etmektedir

c. Podophyllum rezin solüsyonu: Topikal olarak uygulandığında lökoplak

yamalarını iyileştirebilmektedir ama tat duyusunu bozmasıyla beraber

rahatsızlık da vermektedir. Bununla beraber yamalar tedaviden haftalar

sonra tekrarlayabilmektedir

d. Topikal bleomisin .


• Sistemik ilaçlar.

1. Beta-karoten 150,000 IU, haftada iki kez 6 ay boyunca remisyonu

ciddi miktarda azaltmakta

2. Vitamin A

3. Beta-karoten ve Vitamin A kombinasyonu (150.000 IU haftada

beta karoten ve vitamin A 100.000 IU haftada).

4. Betacarotene (50.000 IU) , Vitamin C (1gram) ve Vitamin E (800

IU) kombinasyonu günde bir kere 9 ay boyunca

5. Lizin A.


3. Cerrahi tedavi

• Cerrahi kazıma (dudaktaki lökoplakilerde ciddi estetik

sorunla karşılaşılır)

• Ufak lezyonlar eksize edilir ve primer kapatılır

4. Elektrokoter ile müdahale (Fulgurasyon)

• Bu işlem lokal veya genel anestezi altında yapılır.

İyileşme süreci yavaş ve ağrılıdır


5. Kriyocerrahi

• Fulgurasyon ile karşılaştırıldığında bir çok avantaja sahiptir:

anesteziye gerek yoktur, deskuamasyon tamamen ağrısız

geçirilir, iyileşme sürecinde infeksiyon ve ağrı olmaz, yara

yerinde pis koku olmaz

• Nemlendirilmiş lezyon yüzeye disk kriyoprob uygulanır. İlk

dondurma işlemi 1 dakika sürer 5 dakika beklenilir. Daha

sonra ikinci 1 dakikalık süreç başlatılır. Doku dondurma

işleminde beyaz nekrotik doku elde edilir.


6. Karbon dioksit lazer tedavisi

• Karbondioksit lazerde CO2 gazı kullanılır. Bu tip lazer enerjisinde dokudaki su

enerjiyi emer, enerjinin derinlere ilerlemesi engellenir böylece doku yüzeyi

buharlaşır

• CO2 lazer geride kömürümsü bir tabaka bırakır. Bu kömür tabaka biyolojik

sargı görevi görür, sterilitenin devamını sağlar

• Avantajlar hemostazı sağlar, doku üzerindedaha az strese neden olur, daha az

anesteziye gerek duyulur, estetik daha çabuk sağlanır, hassas kesi atılır, sütur

kullanımını sınırlar, uzaklaştırılacak dokuya seçici davranır, postoperatif

enflamasyon daha az olduğundan iyileşme daha iyidir.

• Pahalı olması, koruyucu gözlüğe gereksinimin olması ve yara iyileşmesinin

gecikmesi dezavantajlarındandır


ERİTROPLAKİ


TANIM


• Klinik ve patolojik olarak her hangi bir ad

altında isimlendirilemeyen parlak kırmızı

kadifemsi plak veya yama olarak tanımlanır

• Klinik bir terimdir

• Queyrat Eritroplazisi olarak da bilinir

ETİYOLOJİ• Alkol • Sigara • İdiyopatik • Kandidiazis ile beraber sekonder

enfeksiyon


SINIFLANDIRMA• Homojen • Benekli veya Granüler• Lökoplaki ile beraber Eritroplaki


KLİNİK ÖZELLİKLERİYaş : 6. ve 7. dekatlarCinsiyet: Cinsiyet seçimi yokturGörüldüğü alanlar: Ağız tabanı Dil ventral yüzeyiYumuşak damak Boğaz ön bölgesi


KLİNİK ÖZELLİKLERİ• Lezyonlar asemptomatiktir

• Alttaki yapıya yapışık, düz veya çukur kırmızı yama şeklinde

görülür

• Tipik lezyonlar 1.5 cm’den ufaktır

• Sınırları etraf pembe mukozadan kolaylıkla ayrılır

• Yüzeyi pürüzsüz ve düzgündür



ErEritroplakiitroplaki SCC SCC

HİSTOPATOLOJİ Epitelyum

keratin yokturatrofik belki de

hiperplastiktir Bağ dokusu

kronik enflamatuar hücreler


Epithelial Dysplasia


Malign değişim gösteren ve erken dönem SCC aşamsındaki

eritroplakinin tespiti1. %1’lik toludin mavisi bölgeye uygulanır2. Mukoza kurulanır3. %1 asetik asit toludin mavisi

solüsyonundan sonra uygulanır4. Eritroplakik lezyonlar rengi tutar


AYIRICI TANI• Dermatozis• Enflamatuar hastalıklar• Subakut veya kronik stomatitis:

proteztüberkülozmantar enfeksiyonu

• Travmatik lezyon• Histoplazmozis • Telanjektazia


TEDAVİ• Cerrahi eksizyon• Periyodik takipler


AKTİNİK AKTİNİK KERATOZİSKERATOZİS


TANIM


Uzun süre güneş ışığına maruz kalınması sonucu SCC

dönüşen premaling lezyondur. Dudak vermilyon hattında

veya diğer güneşe direkt maruz kalan yerlerde görülür

AKTİNİK ŞELİTİS

Dudaktaki atrofik doku ülserlerleştiğinde Aktinik Şelitis olarak

adlandırılır

ETİYOLOJİ


Kronik güneş ışığına maruz kalma ana

sebeptir, bundan dolayı sıcak, kuru havalarda,

güneş ışığı altında çalışan işçilerde ve beyaz

tenlilerde risk yüksektir

KLİNİK ÖZELLİKLERİ


Bölge : alt dudak üst dudağa nazaran daha fazla güneş ışığına maruz

kaldığından burada daha çok görülür

Cinsiyet: bayanlarda ve zencilerde daha az görülür (melaninin koruyucu

etkisinden dolayı)

Bulgular:

•Erken safhada, kızarıklık ve ödem, ilerleyen dönemde kuru ve kabuklu doku

•Bu dönemde kabuklar uzaklaştırılırsa küçük kanama odakları görülür. Zamanla

kabuklar daha sert ve belirgin hale gelirler

•Epitelyum palpasyonda kalınlaşmış ve yer yer sarımsı renkte görülür. Dikey

yarıklar ve çukurlar özellikle soğuk havalarda göze çarpar

• Yüzeyel erozyonlara dönüşen veziküller bu zamanda göze çarpabilir

• Ödem ve enflamasyonun şiddetine göre değişik ebatlardaki nodüller

zamanla patlayabilmektedir

• Şu özelliklerle beraber lezyonun malign dönüşüm olasılığı beraber

düşünülmelidir:

1. Aktinik şelitiste ülserasyon

2. Vermilyon hattının bozulduğu kırmızı ve beyaz lekeler

3. Yaygın atrofi veya beyaz renkli kalınlaşmalar

4. Sürekli var olan döküntüler ve kabuklar

5. Keratotik lezyonların tabanında sertleşmeDOÇ DR FATİH ÖZAN67

HİSTOPATOLOJİ


• Plazma hücrelerinin baskın olduğu enflamatuar infiltrasyonun

görüldüğü düzleşmiş ve atrofik epitelyum

• Bazı ciddi vakalarda anormal mitozis ve atipik çekirdekli

hücreler görülebilir, bir kısmı invaziv SCC’ya dönüşebilir

• Çekirdek stoplazma oranı artmıştır

• Hücresel polaritede ve uyumda azalma vardır.

• Lamina propria’da hafif lenfotik infiltrasyon

• Kollajenlerde bazofilik dejenerasyon

TEDAVİSİ


• Cerrahi

• Kemoterapötik ajanlar- 5-fluorouracil

• Takip

•Topikal fluorouracil – hafif seyreden vakalarda, 10 gün

boyunca günde 3 kere uygulanması yeterlidir.

•Erozyonlardan sonra 3 hafta içinde dudaklarda iyileşme

görülmektedir

•Dudakta eritem, vezikülasyon, erozyon, ülserasyon, nekroz

ve en sonunda epitelizasyon oluşur. Bazı vakalarda

podofilin de kullanılabilir

•Yüzeyel lezyonların uzaklaştırılmasında kriyocerrahi de

kullanılabilmektedir.


•Vermilionectomy – lokal anestezi altında vermilyon hattı

bistüri ile eksize edilir ve bölge kapatılır. Postoperatif

komplikasyonları parestezi, skar dokusuna bağlı gerginlik ve

dudaklarda kaşıntı

•Lazer ablasyon – vermilyon hattının buharlaştırılmasında

karbondioksit lazer kullanılmaktadır. Postoperatif parestezi

veya belirgin skar dokusunun olmaması gibi iyi sonuçlar

vermektedir.

•Tedaviyi takiben tekrar oluşumun engellenmesi için güneş

koruyucu krem kullanılmalıdır. Su geçirmeyen su veya jel

kıvamlı paraaminobenzoik asit içeren solüsyonlar tercih edilirDOÇ DR FATİH ÖZAN76


Epitelyal atrofi ile beraber seyreden oral mukozanın

fibroelastik değişimidir

Oral mukozada sertlik ve trismusa neden olur

Etiyoloji:

Vitamin B eksikliği

Protein eksikliği

ORAL SUBMÜKÖZ FİBROZİS

Klinik özellikleri:Her hangi bir yaşta görülmesine rağmen en sık 20-40 yaş

arasında görülür

Özellikle baharatlı yiyeceklerken yerken ağızda yanma

hissi ile karakterizedir

Vezikül, ülserasyon veya rekürent stomatitis ile beraber

aşırı tükürük üretimi veya ağız kuruluğu görülür


En sonunda hasta ağız içinde gerginlik hisseder,

ağız açmada ve esnemede zorluk yaşar

Mukozada fibroelastik band görülür (bukkal

mukozada, yumuşak damakta, dudakta ve dilde)

Lokal hidrokortizon enjeksiyonu veya sistemik

kortikosteridler tedavide kullanılır


ORAL KANDİDİAZİS1.Akut kandidiazis:

Akut psödo membranöz kandidiazis

Akut atrofik oral kandidiazis

2.Kronik kandidiazis

Kronik hiperplastik kandidiazis—lökoplakiye benzer

Kronik atrofik oral kandidiazis—hareketli protez kullanılan

ağızlarda

Kronik mukokütanöz oral kandidiazis


Kronik mukokütanöz kandidiazis:Cilt, kafa derisi, tırnaklar ve muköz membranları tutar

Tipleri:

1.Kronik ailesel muko-kötanöz kandidiazis

5 yaşından önce meydana gelen genetik bir hastalıktır

Her iki cinsiyette de eşit oranda görülür


2.Kronik lokalize mukokütanöz kandidiazis:

Genetik geçiş görülmez; erken yaşlarda görülen bir

hastalıktır

Ağız primer bölge olmak üzere, yüz ve kafa derisinde yaygın

tutulum vardır.

3.Kandidiazis endokrinopati sendromu:

Genetik geçiş gösteren bir hastalıktır

Cilt, kafatası derisi, tırnaklar, müköz membranlar ve oral

kavite etkilenir

Hipotiroidizm, hipoparatiroidizm, DM görülür


4. Kronik diffüz mukokütanöz kandidiazis:

55 yaş üstünde görülür

En az görülen formudur

Ailesel hikaye yoktur

Tedavi:

Flukonazol tabletler

Amfoterisin B

Nystatin Süspansiyon


LİKEN PLANUSLiken planusun premalign veya malign potansiyeli

tartışmalıdır.

Liken planusu epitelyal displaziden ayırt etmek oldukça

zordur

Retrospektif çalışmalarda liken planus’un tahmin edilenin

üstünde malign dönüşüm gösterdiği, bundan dolayı ilk

muayenede derhal biyopsi yapılması gerektiği

belirtilmektedir.


TEŞEKKÜR EDERİM…


ağzın premaling lezyonları

Health & Medicine