Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 1

Plan održavanja predavanja i vježbi iz Osnivanja broda

akademska godina 2013./2014.

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 2

1. UVOD U OSNIVANJE .................................................................................................................................................. 5

1.1. OPĆENITO O BRODU .................................................................................................................................. 5 1.2. OSNIVANJE BRODA .................................................................................................................................... 5

2. NAČINI DEFINIRANJA BRODA ................................................................................................................................ 6 2.1. UVODNE NAPOMENE ................................................................................................................................. 6 2.2. ZNAČAJKE BRODA ..................................................................................................................................... 6

2.2.1. Značajke broda po vrsti .......................................................................................................................... 6 2.2.2. Skupovi značajki .................................................................................................................................... 6 2.2.3. Veze između značajki broda .................................................................................................................. 6

2.3. DEFINIRANJE BRODA ZNAČAJKAMA BRODA ..................................................................................... 7 2.3.1. Matrica zavisnosti značajki broda .......................................................................................................... 7 2.3.2. Matematički modeli broda ..................................................................................................................... 7

3. RAŠČLANE, BROD KAO SLOŽENI SUSTAV .......................................................................................................... 7 3.1. RAŠČLANA SVOJSTAVA BRODA ............................................................................................................. 7

3.1.1. Standardizacija svojstava broda ............................................................................................................. 7 3.1.2. Opis svojstava broda značajkama .......................................................................................................... 7 3.1.3. Matrica svojstava broda ......................................................................................................................... 7

3.2. BROD KAO SLOŽENI SUSTAV .................................................................................................................. 7 3.2.1. Funkcije i sustavi broda ......................................................................................................................... 7 3.2.2. Sustavi i svojstva broda ......................................................................................................................... 7 3.2.3. Matrica sustava broda ............................................................................................................................ 7

3.3. PRAKTIČNI NAČINI DEFINIRANJA BRODA ........................................................................................... 8 3.3.1. Definiranje broda raščlanama ................................................................................................................ 8 3.3.2. Faze projektiranja i tehnička dokumentacija ......................................................................................... 8

4. MODELI OSNIVANJA BRODA .................................................................................................................................. 9 4.1. UVOD ............................................................................................................................................................. 9

4.1.1. Općenito o metodama osnivanja broda .................................................................................................. 9 4.1.2. Općenito o modelima osnivanja............................................................................................................. 9

4.2. NAIVNI MODEL OSNIVANJA .................................................................................................................. 10 4.2.1. Jednadžbe glavnih dimenzija ............................................................................................................... 10 4.2.2. Omjeri glavnih dimenzija .................................................................................................................... 10 4.2.3. Koeficijent punoće forme .................................................................................................................... 10 4.2.4. Ograničenja za glavne dimenzije broda i njihove omjere .................................................................... 10 4.2.5. Primjeri naivnog modela osnivanja ..................................................................................................... 10 4.2.6. Analiza naivnog modela osnivanja ...................................................................................................... 10

5. TEMELJNI MODEL OSNIVANJE BRODA .............................................................................................................. 10 5.1. Definicija temeljnog modela osnivanja (povezati sa spiralom) ..................................................................... 10 5.2. Dijagram toka i građa temeljnog modela osnivanja ...................................................................................... 10 5.3. Preliminarno određivanje istisnine (duljina, koeficijent punoće i grbe) ........................................................ 10 5.4. Početni stabilitet, omjeri širine i gaza te visine i gaza, perioda ljuljanja ....................................................... 10 5.5. Jednadžba sinteze .......................................................................................................................................... 10

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 3

5.6. Određivanje visine ......................................................................................................................................... 10 5.7. Određivanje snage pogonskog stroja ............................................................................................................. 11 5.8. Određivanje masa i težišta ............................................................................................................................. 11 5.9. Završne kontrole ............................................................................................................................................ 11

6. PRIMJERI PRIMJENE TEMELJNOG MODELA OSNIVANJA (1. KOLOKVIJ) ................................................... 11 7. OPĆI MODEL .............................................................................................................................................................. 12

7.1. Analiza temeljnog modela osnivanja i osnove za definiranje općeg modela osnivanja (povezati s naivnim i temeljnim modelom ovdje ili drugdje) .......................................................................................... 12

7.2. Dijagram toka i građa općeg modela osnivanja ............................................................................................. 12 7.3. Baza brodova ................................................................................................................................................. 12 7.4. Baza materijala, strojeva i opreme ................................................................................................................ 12 7.5. Zbirka propisa, pravila i iskustava ................................................................................................................. 12 7.6. Genetski kod broda ........................................................................................................................................ 12 7.7. Operativni kod osnivanja, obrada i transfer podataka ................................................................................... 12 7.8. Prostor mogućih projekata i plan generiranja varijanti .................................................................................. 12 7.9. Izbor i analiza varijante ................................................................................................................................. 12 7.10. Podaci o projektu ...................................................................................................................................... 13

8. POSTUPCI I PRORAČUNI U OPĆEM MODELU OSNIVANJA BRODA .............................................................. 14 8.1. OSNIVANJE OPĆEG PLANA ..................................................................................................................... 14

8.1.1. Uvodne napomene ............................................................................................................................... 14 8.1.2. Tipovi OP i tipovi brodova .................................................................................................................. 14 8.1.3. Razmještaj standardnih prostora i smještaj sustava ............................................................................. 14 8.1.4. Definicija glavnih modula ................................................................................................................... 14 8.1.5. Principi koji određuju razmještanje ..................................................................................................... 14

8.2. OSNIVANJE BRODSKE KONSTRUKCIJE ............................................................................................... 15 8.2.1. Uvodne napomene ............................................................................................................................... 15 8.2.2. Opća problematika čvrstoće ................................................................................................................. 15 8.2.3. Sigurnost brodske konstrukcije ............................................................................................................ 15 8.2.4. Ostali aspekti određivanja brodske konstrukcije.................................................................................. 15

9. FORMA I OTPOR ....................................................................................................................................................... 16 9.1. OSNIVANJE FORME .................................................................................................................................. 16

9.1.1. Uvodne napomene ............................................................................................................................... 16 9.1.2. Pramčani dio ........................................................................................................................................ 16 9.1.3. Areala rebara ........................................................................................................................................ 16 9.1.4. Krmeni dio ........................................................................................................................................... 16 9.1.5. Konstruiranje linija .............................................................................................................................. 16

9.2. ODREĐIVANJE OTPORA .......................................................................................................................... 16 9.2.1. Uvodne napomene ............................................................................................................................... 16 9.2.2. Metode određivanja otpora .................................................................................................................. 16 9.2.3. Različiti otpori ..................................................................................................................................... 16 9.2.4. O točnosti metoda određivanja otpora ................................................................................................. 16

10. PROPULZIJA I IZBOR POGONSKOG STROJA .................................................................................................... 16

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 4

10.1. Tipovi i karakteristike propulzora ............................................................................................................ 16 10.2. Tipovi i konfiguracije pogonskih postrojenja ........................................................................................... 16 10.3. Propulzija vijkom pogonjenim motorom .................................................................................................. 16 10.4. Propulzija hidromlaznim propulzorom pogonjenim motorom ................................................................. 17

11. SUSTAV SVRSISHODNOSTI, ENERGETSKA BILANCA, STROJARNICA (2. KOLOKVIJ) ........................... 17 11.1. OSNOVNI SUSTAV SVRSISHODNOSTI ............................................................................................. 17 11.2. ENERGETSKA BILANCA I ZALIHE .................................................................................................... 17 11.3. OSNIVANJE STROJARNICE ................................................................................................................. 17

12. PRORAČUNI I KONTROLA SVOJSTAVA BRODA ............................................................................................. 18 12.1. Centracija i momenti tromosti broda ........................................................................................................ 18 12.2. Kontrola prostornosti i kapaciteti ............................................................................................................. 18 12.3. Nadvođe .................................................................................................................................................... 18 12.4. Trim i plovna stanja .................................................................................................................................. 18 12.5. Stabilitet .................................................................................................................................................... 18 12.6. Nepotonivost ............................................................................................................................................ 18 12.7. Upravljivost .............................................................................................................................................. 18 12.8. Njihanja i ubrzanja ................................................................................................................................... 18 12.9. Održiva brzina .......................................................................................................................................... 18

13. EKONOMIJA U BRODOGRADNJI I BRODARSTVU ........................................................................................... 20 13.1. TROŠKOVI GRADNJE BRODA I PRODAJNA CIJENA BRODA ...................................................... 20

13.1.1. Određivanje troškova gradnje broda .................................................................................................... 20 13.1.2. Prodajna cijena broda........................................................................................................................... 20

13.2. TROŠKOVI EKSPLOATACIJE BRODA ............................................................................................... 20 13.3. EKONOMSKA MJERILA ....................................................................................................................... 20

13.3.1. Kreditiranje .......................................................................................................................................... 20 13.3.2. Troškovni pristup ................................................................................................................................. 20 13.3.3. Profitni pristup ..................................................................................................................................... 20 13.3.4. Ostalo ................................................................................................................................................... 20

14. PRIMJERI PRIMJENE EKONOMSKIH MJERILA U OSNIVANJU ...................................................................... 20 15. POSEBNA POGLAVLJA OSNIVANJA (3. KOLOKVIJ) ....................................................................................... 20

15.1. OSNOVE MARKETINGA U BRODOGRADNJI .................................................................................. 20 15.2. TRŽIŠTE ROBA ...................................................................................................................................... 20 15.3. TRŽIŠTE BRODSKOG PROSTORA ..................................................................................................... 20 15.4. ODREĐIVANJE PROJEKTNOG ZAHTJEVA ...................................................................................... 21 15.5. SLUŽBA I TEROTEHNOLOGIJA ......................................................................................................... 21 15.6. OSNIVANJE SPECIJALNIH OBJEKATA ............................................................................................. 21 15.7. KONVERZIJE .......................................................................................................................................... 21

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 5

Nastava bi bila organizirana u četiri modula koji sadrže predavanja i vježbe. U svakom modulu prvo bi išla predavanja a onda vježbe. Na vježbama bi se kroz primjere ilustrirala problematika iznesena na predavanjima i svaki student bi osnivao jedan tip broda u opsegu gradiva koje pripada pojedinom modulu. Tako bi svaki student za svaki modul izradio po jedan izvještaj, sadržaja definiranog u donjem tekstu, prema kojima bi dobio ocjenu iz vježbi. Na vježbama bi se što više radilo na kompjuterima koristeći internet te odgovarajuće predloške, baze podataka i računalne programe. MODUL 1: BROD PREDAVANJA 9 sati

1. UVOD U OSNIVANJE

1.1. OPĆENITO O BRODU opće definicije broda podjele brodova tipovi brodova:

povijesno, po nazivlju, najznačajniji suvremeni tipovi

1.2. OSNIVANJE BRODA problematika tri sfere kolegiji nastajanje broda: transportni problem (ekonomski i financijski faktori), projektni zahtjev, opći plan, tehnički opis, razvoj i pretakanje

ideje o brodu u tehničku dokumentaciju, faze nastajanja broda propisi i pravila

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 6

misaoni proces, filozofija osnivanja, zadaće osnivanja, operativna definicija osnivanja

2. NAČINI DEFINIRANJA BRODA

2.1. UVODNE NAPOMENE Načini definiranja i poimanja broda: razgovorno (susjed 'ste čuli…?) novinarsko emocionalno racionalno tehničko definiranje broda što je najvažnije ?

2.2. ZNAČAJKE BRODA

2.2.1. Značajke broda po vrsti glavne dimenzije, omjeri, koeficijenti, ostale ( brzina, građevni materijal, pogon itd) jednostavne (nezavisne), složene (zavisne)

2.2.2. Skupovi značajki širi skup, skup nezavisnih značajki, skup jakih značajki.

2.2.3. Veze između značajki broda Funkcionalne veze Fizikalne veze Veze koje slijede iz propisa koji se odnose na brod i okolinu.

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 7

2.3. DEFINIRANJE BRODA ZNAČAJKAMA BRODA

2.3.1. Matrica zavisnosti značajki broda

2.3.2. Matematički modeli broda

3. RAŠČLANE, BROD KAO SLOŽENI SUSTAV

3.1. RAŠČLANA SVOJSTAVA BRODA

3.1.1. Standardizacija svojstava broda

3.1.2. Opis svojstava broda značajkama

3.1.3. Matrica svojstava broda

3.2. BROD KAO SLOŽENI SUSTAV

3.2.1. Funkcije i sustavi broda

3.2.2. Sustavi i svojstva broda

3.2.3. Matrica sustava broda

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 8

3.3. PRAKTIČNI NAČINI DEFINIRANJA BRODA

3.3.1. Definiranje broda raščlanama

3.3.2. Faze projektiranja i tehnička dokumentacija VJEŽBE 12 sati Svaki student dobije/odabire jedan tip broda za kojeg prikuplja podatke i definira ga općim planom (skinutim s interneta ili koristeći predložak), tehničkim opisom temeljenim na raščlani i detaljnim opisom sustava svrsishodnosti. Posebno se analiziraju značajke odabranog tipa broda u smislu podloge za sintezu projekta u okviru drugog modula. Četvrtina studenata pred kolegama izlaže i brani rezultate svog rada.

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 9

MODUL 2: PROJEKT BRODA PREDAVANJA 12 sati

4. MODELI OSNIVANJA BRODA

4.1. UVOD

4.1.1. Općenito o metodama osnivanja broda rekonstrukcija prototipa projektna spirala metoda krcanja zavisno o projektnom zahtjevu (zadatku)

4.1.2. Općenito o modelima osnivanja naivni i temeljni model opći model - optimizacijski modeli (tehnički i ekonomski kriteriji) težinski, volumenski, površinski i linearni modeli?? slobodni i vezani modeli ??

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 10

4.2. NAIVNI MODEL OSNIVANJA

4.2.1. Jednadžbe glavnih dimenzija

4.2.2. Omjeri glavnih dimenzija

4.2.3. Koeficijent punoće forme

4.2.4. Ograničenja za glavne dimenzije broda i njihove omjere

4.2.5. Primjeri naivnog modela osnivanja

4.2.6. Analiza naivnog modela osnivanja

5. TEMELJNI MODEL OSNIVANJE BRODA

5.1. Definicija temeljnog modela osnivanja (povezati sa spiralom)

5.2. Dijagram toka i građa temeljnog modela osnivanja

5.3. Preliminarno određivanje istisnine (duljina, koeficijent punoće i grbe)

5.4. Početni stabilitet, omjeri širine i gaza te visine i gaza, perioda ljuljanja

5.5. Jednadžba sinteze

5.6. Određivanje visine volumen, uzdužna čvrstoća, početni stabilitet i opseg stabiliteta

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 11

5.7. Određivanje snage pogonskog stroja

5.8. Određivanje masa i težišta strukture brodske i namjenske opreme strojnog sustava (pogonskog, energetskog, brodskih i namjenskih sustava) zaliha (goriva, vode, hrane, posade i putnika)

5.9. Završne kontrole težina i uzgon početni stabilitet (metacentarska visina) nosivost (kapaciteti) brzina

6. PRIMJERI PRIMJENE TEMELJNOG MODELA OSNIVANJA (1. KOLOKVIJ)

tanker bulk carrier cotainer ship refrigerated ship RO-RO ship

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 12

7. OPĆI MODEL

7.1. Analiza temeljnog modela osnivanja i osnove za definiranje općeg modela osnivanja

7.2. Dijagram toka i građa općeg modela osnivanja

7.3. Baza brodova podaci o brodovima, opći planovi, tipovi-prepoznavanje građevni planovi i glavna rebra, tipovi-prepoznavanje prostorna raščlana, građevna rebra brodske forme, opća raščlana

7.4. Baza materijala, strojeva i opreme

7.5. Zbirka propisa, pravila i iskustava

7.6. Genetski kod broda

7.7. Operativni kod osnivanja, obrada i transfer podataka

7.8. Prostor mogućih projekata i plan generiranja varijanti

7.9. Izbor i analiza varijante - jednostavni optimizacijski modeli - složeni optimizacijski modeli - analiza odabrane varijante - analiza uspješnosti postupka osnivanja

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 13

7.10. Podaci o projektu izvještaji i podaci za druge programe analiza općeg modela osnivanja prikaz projektnog rješenja tehnički opis značajke varijanti

VJEŽBE 16 sati Svaki student osniva odabrani tip broda metodom sinteze odnosno po temeljnom modelu osnivanja i korigira opći plan iz prvog modula. Četvrtina studenata pred kolegama izlaže i brani rezultate svog rada.

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 14

MODUL 3: RAZRADA PROJEKTA PREDAVANJA 15 sati

8. POSTUPCI I PRORAČUNI U OPĆEM MODELU OSNIVANJA BRODA

8.1. OSNIVANJE OPĆEG PLANA

8.1.1. Uvodne napomene važnost (koristiti iskustva) OP definira oblik (nadvodna i podvodna forma), utjecaji na ''sve'', građevni materijali, tehnologija

8.1.2. Tipovi OP i tipovi brodova standardni brodski prostori (uključene i površine), brodski prostori karakteristični za pojedine tipove brodova, po funkcijama, sustavima i svojstvima

8.1.3. Razmještaj standardnih prostora i smještaj sustava prepoznavanje sheme slaganja - okosnica (raspored po dužini, građevna rebra i sl.), modularni pristup razmještanja,

8.1.4. Definicija glavnih modula pomoću SFI ili neke druge raščlane po ugledu na Turke

8.1.5. Principi koji određuju razmještanje estetika pregrađivanje, protupožarna zaštita, navigacija, HTZ propisi (uključeno spašavanje) sidrenje, vez i tegalj

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 15

8.2. OSNIVANJE BRODSKE KONSTRUKCIJE

8.2.1. Uvodne napomene

8.2.2. Opća problematika čvrstoće

8.2.3. Sigurnost brodske konstrukcije

8.2.4. Ostali aspekti određivanja brodske konstrukcije tehnologičnost, održavanje

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 16

9. FORMA I OTPOR

9.1. OSNIVANJE FORME

9.1.1. Uvodne napomene

9.1.2. Pramčani dio

9.1.3. Areala rebara

9.1.4. Krmeni dio

9.1.5. Konstruiranje linija

9.2. ODREĐIVANJE OTPORA

9.2.1. Uvodne napomene

9.2.2. Metode određivanja otpora

9.2.3. Različiti otpori

9.2.4. O točnosti metoda određivanja otpora

10. PROPULZIJA I IZBOR POGONSKOG STROJA

10.1. Tipovi i karakteristike propulzora

10.2. Tipovi i konfiguracije pogonskih postrojenja

10.3. Propulzija vijkom pogonjenim motorom

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 17

10.4. Propulzija hidromlaznim propulzorom pogonjenim motorom

11. SUSTAV SVRSISHODNOSTI, ENERGETSKA BILANCA, STROJARNICA (2. KOLOKVIJ)

11.1. OSNOVNI SUSTAV SVRSISHODNOSTI

11.2. ENERGETSKA BILANCA I ZALIHE

11.3. OSNIVANJE STROJARNICE

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 18

12. PRORAČUNI I KONTROLA SVOJSTAVA BRODA

12.1. Centracija i momenti tromosti broda

12.2. Kontrola prostornosti i kapaciteti

12.3. Nadvođe

12.4. Trim i plovna stanja

12.5. Stabilitet

12.6. Nepotonivost

12.7. Upravljivost

12.8. Njihanja i ubrzanja

12.9. Održiva brzina VJEŽBE 20 sati Svaki student optimizira brod, osnovan metodom sinteze u drugom modulu, s tehničkog aspekta. Funkcija cilja se može definirati kao minimalni troškovi gradnje i opremanja broda u smislu što manje težine čelika i što manje potrebne snage glavnog pogonskog stroja za zadanu nosivost i brzinu. Posebno se za optimizirani brod izrađuje prognozni dijagram, dokumentacija za pokus nagiba i knjiga trima i stabiliteta. Četvrtina studenata pred kolegama izlaže i brani rezultate svog rada.

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 19

MODUL 4: OPTIMIZACIJA PROJEKTA PREDAVANJA 9 sati

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 20

13. EKONOMIJA U BRODOGRADNJI I BRODARSTVU

13.1. TROŠKOVI GRADNJE BRODA I PRODAJNA CIJENA BRODA

13.1.1. Određivanje troškova gradnje broda

13.1.2. Prodajna cijena broda

13.2. TROŠKOVI EKSPLOATACIJE BRODA

13.3. EKONOMSKA MJERILA

13.3.1. Kreditiranje

13.3.2. Troškovni pristup

13.3.3. Profitni pristup

13.3.4. Ostalo

14. PRIMJERI PRIMJENE EKONOMSKIH MJERILA U OSNIVANJU

15. POSEBNA POGLAVLJA OSNIVANJA (3. KOLOKVIJ)

15.1. OSNOVE MARKETINGA U BRODOGRADNJI

15.2. TRŽIŠTE ROBA

15.3. TRŽIŠTE BRODSKOG PROSTORA

Plan održavanja predavanja iz Osnivanja broda u školskoj godini 2014./2014. List 21

15.4. ODREĐIVANJE PROJEKTNOG ZAHTJEVA

15.5. SLUŽBA I TEROTEHNOLOGIJA

15.6. OSNIVANJE SPECIJALNIH OBJEKATA

15.7. KONVERZIJE VJEŽBE 12 sati Svaki student optimizira brod, osnovan metodom sinteze u drugom modulu, s tehničko-ekonomskog aspekta. Funkcija cilja se može definirati kao minimalna zahtijevana vozarina, najveća dobit, najkraće vrijeme povrata kapitala ili najveće sadašnje vrijednosti (net present value). Četvrtina studenata pred kolegama izlaže i brani rezultate svog rada.