akuntansi perilaku bab 9 - makalah
TRANSCRIPT
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
1/20
ASPEK KEPERILAKUAN PADA AKUNTANSI
PERTANGGUNGJAWABAN
TUGAS MATA KULIAH AKUNTANSI KEPERILAKUAN
DOSEN :
Eni Wuryani, SE., M.Si.
DISUSUN OLEH :
RURY ATMI 108694007 S1 AKUNTANSI 2010 A
SITI MARYAM 108694029 S1 AKUNTANSI 2010 A
CHOLIF RETNO AYU 108694035 S1 AKUNTANSI 2010 A
JOGI FAHRISAL R. 108694036 S1 AKUNTANSI 2010 A
PRA NYA PARAMITA A! 108694067 S1 AKUNTANSI 2010 !
JURUSAN AKUNTANSI
FAKULTAS EKONOMI
UNIVERSITAS NEGERI SURABA A
OKTOBER !"#$
http://pdpt.unesa.ac.id/portofolio/nim/108694067/62201/pradnya-paramita-abhttp://pdpt.unesa.ac.id/portofolio/nim/108694067/62201/pradnya-paramita-ab -
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
2/20
KATA PENGANTAR
P"#$ %&"'"( ')*$ +),#)-'), ' /) $()- A )/ S T &), - )/ * * ($'),
()/*)- % (-) ' (",$) N&) ' +) ) ')*$ % /$, ) ')*$ (/)%$ * ,& %)$'),
*)') )/ $,$ &), A /)* " $ )/ - +)- +) ) )'-",&).
M)') )/ $,$ ($%$'), - ,-), A%&'( K'&'ri)a(uan &a*a A(un+an%i
P'r+an un -a a/an. $/)()+'), +( + %) $,$ )+)- * * ($'), $, (*)%$
- ,-), *)-) '" $)/ A'",-),%$ ' + ($ )'"),.
K)*$ * ,&) )($ )/ ) *)') )/ $,$ *)%$/ #)"/ )($ % *+"(,). O /
')( ,) $-" '($-$' ), %)(), )($ % *") +$/)' &), (%$ )- * * ), ", % ) " ')*$
/)()+'), *$ ' % *+"(,)), *)') )/ $,$.
A'/$( ')-) ')*$ %)*+)$'), - ($*)')%$/ ' +) ) % *") +$/)' &), - )/
(+ (), % (-) ) )* + ,&"%",), +( + %) $,$ )($ ) ) %)*+)$ )'/$(. S * )
A )/ S T % ,),-$)%) * ($ /)$ % ) ) "%)/) ')*$. A*$,
S"() )&) 10 O'- ( 2013
P ,&"%",
$$
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
3/20
DAFTAR ISI
0OVER1............................................................................................................... i
KATA PENGANTAR......................................................................................... ii
DAFTAR ISI........................................................................................................ iii
BAB I 2 PENDAHULUAN............................................................................... #
BAB II 2 PEMBAHASAN.................................................................................. !
A(un+an%i P'r+an un -a a/an....................................................... !
A(un+an%i P'r+an un -a a/an VS A(un+an%i K3n4'n%i3a)........ $
Jarin an P'r+an un -a a/an.......................................................... 5M'n'+a&(an P'r+an un -a a/an................................................... 6
P'r'n7anaan, A(u8u)a%i Da+a *an P')a&3ran /'r*a%ar(an Pu%a+P'r+an un -a a/an.......................................................................... 9
A%u8%i K'&'ri)a(uan *ari A(un+an%i P'r+an un -a a/an.........#"
BAB III 2 PENUTUP...........................................................................................#5
DAFTAR PUSTAKA..........................................................................................#
$$$
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
4/20
BAB I
PENDAHULUAN
P) ) ) ) ( $($,&) %")-" ( ),$%)%$ - )/ $("*"%'), -"#"), &), )'), $:)+)$
",-"' ' + ,-$, ), (%)*). P ,:)+)$), -"#"), ( ),$%)%$%), )- $+ , )("/$ / + ($ )'"
*),"%$) ) )* ( ),$%)%$ ;S"+($& , 1999< 135=. !$)%),&) % ")/ + ("%)/)), $ ( ),$%)%$
% +),#), )($% + (-), ", #) ) ),. !) ), ( ),$%)%$ -() $%$ ,) , ), ,-"'
+$()*$ ),&) * , $ "%-()%$'), )($% + (-), ", #) ) ), &), * , ) $( )($ CEO -"(",
* )-$ )'$ +( %$ , * ,"#" *),)# ( *) &) ), *),)# ( &), $/ ( , )/.
K -$') ( ),$%)%$ * ,#) $ (-)* )/ %)( )($% + (-), ", #) ) ), * ,#) $ $/
%)( ), $/ ),&)'. S-("'-"( -() $%$ ,) * ,#) $ -$ )' +()'-$%. P()'- ' ' ,- *+ ( ( %))-
$,$ % ), ( ()' * ,"#" %")-" /$ ()('$ &), )-)( ;H),% , > M , 1999< 62=. S-("'-"(
$,$ &), * , ), ) '), -$* -$* ' (#) ' ,%$%- , , ), % ,-() $%)%$. O / ')( ,) $-"
+ , ()+), * - * - ), - ',$' - ',$' )'",-),%$ *),)# * , /)("% * *+ (-$* ), '),
+ ($ )'" *),"%$).
A'",-),%$ *),)# * , $ ), ", $ )-)% )%)( + ($ )'" *),"%$) ) )* ( ),$%)%$.
P , -)/"), - ,-), + ($ )'" * * ), ", *),)# * , ",-"' * *+ , )("/$ + ($ )'" +)()
$, $?$ " *)"+", ' *+ ' ) )* ( ),$%)$ ' )()/ -"#"), &), $$, $,'), / *),)# * ,.
U,-"' -"#"), - (% "- )'",-),%$ *),)# * , / , )',&) * , ) )+-)%$'), + ($ )'" *),"%$)
- (% "- ' ) )* %$%- * + )+ (), $,- (,) % /$, ) )+)- * ,$, ')-'), ' %) )(), ),
' *)"), $, $?$ " $, $?$ " ), ' *+ ' ) )* ( ),$%)%$ &), +) ) )'/$(,&) )+)-
* *+ , )("/$ + ,$, ')-), +( %-)%$ * ( ').
A'",-),%$ + (-), ", #) ) ), * ("+)'), %) )/ %)-" $ ), )($ )'",-),%$
*),)# * , &), $/" ", '), , ), ,), &), $*$ $'$ / % -$)+ *),)# ( )-)"
, ), ')-) )$, )'",-),%$ + (-), ", #) ) ), * ("+)'), * $) + , , ) $), $)&) )-)"
+ , )+)-), , ), * , /" ", '), $)&) )-)" + , )+)-), , ), - *+)- $*),) $)&) )-)"
+ , )+)-), - (% "- $' ")('), )-)" $+ ( / / + ,), ", #) ) )($ - *+)- - (% "-.
P (-), ", #) ) ), * ("+)'), ' )#$ ),",-"' * )'%),)'), + ' (#)), &), - )/
$- -)+'), &), +) ) )%)(,&) /),&) )+)- $- ()+'), +) ) *),"%$) ),
+ (-), ", #) ) ), $,$ *",:" )'$ )- ) ),&) /" ", ), ),-)() )-)%), , ), ) )/),.
, ), *$'$), - ( )+)- /" ", ), &), ()- ),-)() %-("'-"( ( ),$%)%$ ), %$%- *
)'",-),%$ + (-), ", #) ) ),. I ) ,&) %$%- * )'",-),%$ + (-), ", #) ) ),
* ,: (*$,'), ), * , "'", %-("'-"( )($ % ")/ ( ),$%)%$.
1
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
5/20
BAB II
PEMBAHASAN
A. AKUNTANSI PERTANGGUNGJAWABAN
A'",-),%$ + (-), ", #) ) ), * ("+)'), )'",-),%$ + ( ,:),)), % (-)
+ , "'"(), ), ?) ")%$ '$, (#) ( ),$%)%$ % +), #), )($% + (-), ",#) ) ),. G)($%
+ (-), ", #) ) ), * $+"-$ + , )+)-), % (-) $)&) $)&) &), $)'"*" )%$'), ),
$ )+ ('), / +"%)- + (-), ", #) ) ),. P"%)- + (-), ", #) ) ), * ("+)'),
) $), ) )* ( ),$%)%$ &), $)'"*" )%$'), % :)() * ,& "("/ ",-"' ' + ,-$, ),
+ ,:)-)-),. $)%"*%$'), ) )* +"%)- + (-), ", #) ) ), - ( )+)- % % (), &),
* *+",&)$ + , , ) $), - (/) )+ % "("/ :)-)-), :)-)-),. M)%$, *)%$, +"%)-
+ (-), ", #) ) ), ) )* ( ),$%)%$ /),&) (-), ", #) ) )-)% + , , ) $),
+ , )+)-), ), $)&),&) % , $($.
F", %$ )'",-),%$ + (-), ", #) ) ), * * ),-" *)%) )/ *)%) )/ $%,$% )+)-
$' , ) $'), % '-$ *", '$, , ), * , , ) $'), (), (), &),
(-), ", #) ) ",-"' * ,#) ),'), + ()%$ - (% "- % (-) * *)%-$'), $, $?$ " +) )
% "("/ -$, ')-), $ + ("%)/)), * * ($'), ' ,-($ "%$ * *")%'), - (/) )+ + ,:)+)$),
-"#"), + ("%)/)),. H) $,$ $:)+)$ , ), * * ) $ + ("%)/)), ' +"%)-
+ (-), ", #) ) ), $, $?$ ") * * ($'), ' (), ') + , )* $ ), ' +"-"%), % :)()
% ,-() $%))%$ ), +)(-$%$+)%$ ) )* * , -)+'), -"#"), ' (#). H) $,$ )'), * * ($'),
*),)# * , +",:)' /)%$ ' % "("/), % (-) )-) * , ,)$ ) )$*),) *),)# ( % * ,
* ,#) ),'), ", %$,&). M), ))- '/"%"% )'",-),%$ + (-), ", #) ) ), ) ) )/
* * ($'), ' (), ') ' (#) ",-"' * )'"'), + ( ,:),)), ) ( )%$ )-) + )+ (),
'$, (#) + ()%$.
M" &) $ ;2001 @ 169= * ,# )%'), )/ ) %) )/ %)-" -"#"), $- ()+'),,&)
)'",-),%$ + (-), ", #) ) ), ) ) )/ ",-"' * , , ) $'), $)&) , ), :)()
* , , '), * ,:)-)- * ($, ')% ), * , /" ", '), ), %", , ), + #) )-
)-)" (), &), (-), ", #) ) )-)% - (#) $,&) $)&) &), $' , ) $'), /,&).
T"#"), )$, $- ()+'),,&) )'",-),%$ + (-), ", #) ) ), ) ) )/ % ) )$ ($'"- @
1. , ), )'",-),%$ + (-), ", #) ) ), + , *+ ''), ), + )+ (), $)&)
$ )'"'), ",-"' -$)+ -$, ')-), *),)# * , /),&) $ ),$ , ), $)&) $)&) &),
() ) $ ) )/ + , , ) $),,&) )-)" &), () ) $ ) )/ -), ", #) ) ,&)., ), *$'$), $)&) )+)- $' , ) $'), ), $) )%$ % :)() '-$ ), $%$ ,.
2
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
6/20
2. U,-"' + , , ) $), $)&) ')( ,) % )$, $)&) $)&) ), + , )+)-), $' )%$ $')%$'),
* ,"("- +"%)- + (-), ", #) ) ),&) $)&) ), + , )+)-), &), $ )+ ('), #" )
/)("% $ ), $, '), , ), ), )(), &), - )/ $- -)+'), - ( $/ )/" ". S /$, )
)'",-),%$ + (-), ", #) ) ), #" ) * *", '$,'), ( + ()%$,&) %")-" %$%- *
), )(), , ), )$'.
3. M * ),-" *),)# * , ) )* + , , ) $), , ), * $/)- + ,&$*+), ), ( ) $%)%$
$ ), $, '), , ), ), )(), &), $- -)+'),. )+)- $ ",)'), % ) )$ %) )/ %)-"
) )-+ ( ,:),)), ",-"' * , -)/"$ '($- ($) '($- ($) + ,$ )$), +( %-)%$ ",$- "%)/)
- (- ,-".
4. )+)- $ ",)'), % ) )$ + *), + ,-$, ), ')/ &), /)("% $ ")- /
+ ("%)/)), ) )* (), ') + ,:)+)$), %)%)(), + ("%)/)),.
5. )+)- $ ",)'), % ) )$ - )' "'"( ) )* (), ') + ,$ )$), '$, (#) ;+ ( (*),: =
) $), ) $), &), ) ) ) )* + ("%)/)), ')( ,) % :)() (') ) - + *),)# * ,
* , ($*) )+ (), + (-), ", #) ) ), )($ % -$)+ -$, ')-), *),)# * , ), - +
*),)# ( )+)- * ,$ )$ + ( (*),: )($ % -$)+ ) $), $ $/)- )($ $- -)+'), ",-"'
% -$)+ ) $), &), * ,#) $ -), ", #) ) ,&).
B. AKUNTANSI PERTANGGUNGJAWABAN VS AKUNTANSI KONVENSIOAL
A'",-),%$ + (-), ", #) ) ), ( ) , ), )'",-),%$ ' ,? ,%$ ,) ) )*
/) :)() + ()%$ $( ,:),)'), ), :)() )-) )'",-),%$ $' )%$ $')%$'), % (-)
$)'"*" )%$'),. ) )* )'",-),%$ ' ,? ,%$ ,) )-) $' )%$ $')%$'), ( )%)('),
", %$,&) ), -$ )' $ )* )('), % ) )$ $, $?$ " &), (-), ", #) ) )-)%
- (#) $,&) ), + , , ) $), )-) - (% "-. O / ')( ,) $-" )-) )'",-),%$ ' ,? ,%$ ,)
* *+",&)$ ,$ )$ - ( )-)% ) $ *),)# ( ) )* * *),-)" $%$ ,%$ )($ )'-$?$-)% /)($),.
A'",-),%$ + (-), ", #) ) ), * ,$, ')-'), ( ?),%$ )($ $, (*)%$ )'",-),%$
, ), :)() * , -)+'), %")-" ' (), ') ' (#) ",-"' + ( ,:),)), )'"*" )%$ )-) ),
+ )+ (), &), % %")$ , ), %-("'-"( ( ),$%)%$ ,) ), /$ ()('$ + (-), ", #) ) ),
)($ %")-" + ("%)/)),. A'",-),%$ + (-), ", #) ) ), * * ($'), %")-" % ,-"/),
+($ ) $ - (/) )+ * '),$%* )'"*" )%$ )-) &), $*+ (% ,) ) )* )'",-),%$
' ,? ,%$ ,) , ), :)() * * )/)% *),)# ( % * , % :)() ), %", ), , ),
* ,& $)'), -"#"), % (-) /)%$ '$, (#) )'-") )-)% )'- )'- ( + ()%$ ,) )-)% ,)*)
*),)# ( - (% "- (-), ", #) ) ), *)*+" * )'"'), + , , ) $),. ! ( ) )$ )-)
+ ()%$ ,) -$ )' /),&) $' )%$ $')%$'), $)'"*" )%$'), ), $ )+ ('), ( )%)('), # ,$%,&) ;*$%) ,&) + , )+)-), + ,#") ), )/), )'" ), + ( , ')+), &), $+)')$
3
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
7/20
% ) )%"(),%$ ), )$, )$,,&)= - -)+$ #" ) ( )%)('), $, $?$ " $, $?$ " &), - )/
$ ($'), -), ", #) ) )-)%,&). O / ')( ,) $-" )'",-),%$ + (-), ", #) ) ), -$ )'
* , ) ')%$'), $)&) ) ", ), ' % * , % * , &), * *+ ( / *), ))-
)($+) ),&) * )$,'), * * ),'), $)&) - (% "- ' +) ) $, $?$ " $ % * , &),
* , $,$%$)%$ ), * , , ) $'), - (#) $,&) $)&) - (% "-. M$%) ,&) %)#) *),)# ( )($
+)(- * , #)%) + ( )$'), ), + * $/)()), &), (-), ", #) ) ",-"' * * $/)()
+ () )-), $ +)(- * , +)(- * , )$, % )$',&) $), )+ (-), ", #) )
- (/) )+ $)&) &), (')$-), , ), -" )%,&) $-". C ,- / )$,,&) ) ) )/ )#$ )($
% % (), &), ' (#) % +)("/ )'-" % ) )$ - ,) ) ' (#) + ,#") ), ), % +)("/
)'-",&) ) $ % ) )$ ) , + * $),. A'",-),%$ ' ,? ,%$ ,) )'), * , ) ')%$'),
)#$ $,$ ( )%)('), )'-" &), $ ",)'), ",-"' % -$)+ )'-$?$-)%. S ) $',&) )'",-),%$
+ (-), ", #) ) ), )'), * * ),'), - -) )#$ - (% "- ' +) ) )-)%), &),
(-), ", #) ) )-)% )'-$?$-)% )($ (), - (% "-.
A'",-),%$ + (-), ", #) ) ), * )+ ('), )$' %$)+) &), * * ),#)'),
"), - (% "- *)"+", )+) &), $ $ / "), - (% "-. O / ')( ,) $-" )'",-),%$
+ (-), ", #) ) ), * ,)* )/'), $* ,%$ *),"%$) +) ) + ( ,:),)), )'"*" )%$ )-)
), + )+ (),. K)( ,) $)&) $), )('), ), $)'"*" )%$'), % +),#), )($% -), ",
#) ) )+ (), &), $- ($*) / *),)# ( % * , %), )- % %")$ ",-"' ?) ")%$ '$, (#)
), ) ')%$ + , /)( )),. L $/ ),#"- ) $ (), &), * *$ $'$ '$, (#) - (% "- -$ )'
)'), * *), ), )+ (), $-" % ) )$ % %")-" &), -$ )' ) $ )-)" * *+ (-),&)'),
( )%)('), +()'-$' ) ')%$ )'",-),%$ &), )( $-( (. A'",-),%$ + (-), ", #) ) ),
* ,$* " ',) ' %) )(), - (/) )+ $)&) ), + , )+)-), $ % "("/ ( ),$%)%$ % (-)
* * -$?)%$ *),)# ( % * , ",-"' ("%)/) ' )()/ + ,:)+)$), -"#"),. A'",-),%$
+ (-), ", #) ) ), * , )()/'), + (/)-$), * ( ') ' +) ) )'- ( )'- ( &),
* * ( "'), + (/)-$), '/"%"% ), )/ ) * ( ') * *$ $'$ ' '")%)), ",-"' * )'"'),
+ (" )/),.
0. JARINGAN PERTANGGUNGJAWABAN
A'",-),%$ P (-), ", #) ) ), $ )%)('), +) ) + *$'$(), )/ ) % "("/ $)&)
)+)- $' , ) $'), ), )/ ) *)%) )/,&) /),&) - ( -)' +) ) + , -)+), -$-$'
+ , , ) $),,&). U,-"' -"#"), $,$ %-("'-"( ( ),$%)%$ + ("%)/)), $ ) $ ) $ ' ) )*
%")-" #)($, ), +"%)- +"%)- + (-), ", #) ) ), % :)() $, $?$ ") )-)" % ) )$*),)$ $,$%$'), / National Association of Accountants ' ) )* ",$- ",$-
4
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
8/20
( ),$%)%$ ,) &), - ( $ )- ) )* + )'%),)), %")-" ", %$ -", ) )-)" % ' *+ '
", %$ &), %) $, (')$-), %)-" %)*) )$, &), * *$ $'$ % (), ' +) ) &),
(-), ", #) ) ",-"' )'-$?$-)% )($ ",$- - (% "-. , ), ')-) )$, % -$)+ ",$- )($
#)($, ), ( ),$%)%$ ,) $,$ )-)" % :)() $/ %+ %$ $' $, $?$ " &), (-), ", #) )
",-"' ",$- - (% "- (-), ", #) ) ",-"' * )'%),)'), %")-" ", %$ ; "-+"-= ),
",-"' * , ",)'), %"* ( )&) ;$,+"-= % $%$ , *", '$, ) )* * )'%),)'), ", %$
$,$. U,-"' * *)%-$'), #)($, ), -), ", #) ) ), )'",-) $ $-)% ( ", %$ , ),
*" "% %-("'-"( ( ),$%)%$ ,) %")-" + ("%)/)), /)("% $),) $%$% ), ) ) % (-) ),
&), % ,)(,&) )($ -), ", #) ) - (% "- $- ,-"'), % :)() /)-$ /)-$. ) )*
+()'-$',&) + , )* )(), +"%)- + (-), ", #) ) ), % ($, ') $ * ("+)'), -" )% &),
+) $, %" $- ) )* ' ,%-("'%$ ), $,%-) )%$ %$%- * - (% "-. U,-"' * ,:$+-)'), %-("'-"(
#)($, ), + (-), ", #) ) ), &), $%$ , -), ", #) ) ), $, '"+ )($ ,),
",-"' % -$)+ $, $?$ " )($ '% '"-$ +",:)' %)*+)$ ' ')(&) ), $-$, ')- +) $, ( , )/
/)("% $ $,$%$'), % :)() $% ), # )%. S$, ')-,&) ",-"' * ,:$+-)'), #)($, ),
+ (-), ", #) ) ), &), ( ", %$ , ), )$' /)("% - ( )+)- ' % %")$), &),
% *+"(,) ),-)() -), ", #) ) ), ,), $ % *") -$, ')-),.
D. JENIS ; JENIS PUSAT PERTANGGUNGJAWABAN
P"%)- +"%)- + (-), ", #) ) ), ; responsibility center < $, $?$ " ( ", %$
% ) )$ ' (), ') ' (#) ",-"' * , "'"( ), * , ?) ")%$ '$, (#) )($ *),)# ( % * ,.
P"%)- + (-), ", #) ) ), $' *+ ''), ' ) )* *+)- ')- ($ &), *)%$,
*)%$, * ,: (*$,'), ( ,-), ), $%'( %$ )-)% + , )+)-), ), )-)" $)&) % (-) $, '"+
+ , , ) $), )($ *),)# ( &), (-), ", #) ) .
P"%)- + (-), ", #) ) ), - (% "- )+)- ("+) +"%)- $)&) ; cost center =
+ , )+)-), ; revenue center = ) ) ; profit center = )-)" $,? %-)%$ ;investment center =.
J"* )/ ), # ,$%,&) )'), ( ),-", +) ) "'"(), + ("%)/)), %-("'-"( ( ),$%)%$,&)
+( ( ,%$ *),)# * , +",:)' % (-) )&) ' + *$*+$,),,&).
Pu%a+ Biaya
P"%)- $)&) * ("+)'), $ ), -), ", #) ) &), * , /)%$ '), %")-" +( "'
)-)" * * ($'), %")-" #)%). M),)# ( &), (-), ", #) ) )-)% +"%)- $)&) * *$ $'$
$%'( %$ ), ' , ) $ /),&) )-)% + , ",)), %"* ( )&) $%$' ), *),"%$) &),
$+ ( "'), ",-"' * )'%),)'), -" )% &), $ ($'), ' +) ),&). M ( ') -$ )' * *$ $'$
' , ) $ )-)% + , )+)-), ')( ,) ", %$ + *)%)(), "'), )/ -), ", #) ) ,&).K +"-"%), $,? %-)%$ % + (-$ * * $ -)* )/), * %$, )-)" * ,$, ')-'), + (% $)),
5
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
9/20
)/), )'" ), + ( , ')+), $ ")- $-$, ')- ( ),$%)%$ ,) &), $/ -$, $. P"%)-
+"%)- $)&) * ("+)'), ,-"' +"%)- + (-), ", #) ) ), &), $ ",)'), % :)() ")%.
$ + ("%)/)), *)," )'-"( )$' +)(- * , +( "'%$ *)"+", +)(- * , #)%)
* ("+)'), : ,- / : ,- / )($ +"%)- $)&). $ + ("%)/)), + ( ) ), ), +)(- * ,
&), * * ($'), )&),), + , "'", )'), *)%"' ' ) )* ')- ($ $,$. C ,- / : ,- /
&), "*"* ) ) )/ +)(- * , + , $($*), +)(- * , + , ($*)), +)(- * , '( $-
), +)(- * , + )&),), + ), ),.
Pu%a+ P'n*a&a+an
J$') -), ", #) ) "-)*) )($ % (), *),)# ( ) ) )/ + , /)%$ ), + , )+)-),
*)') % * ,,&) % )$',&) $+ ( )'"'), % ) )$ +"%)- + , )+)-),. C ,- / : ,- / )($
+"%)- + , )+)-), * $+"-$ +)(- * , + *)%)(), +"%)- $%-($ "%$ ) $), )(), #") ),
$ - ' % ( ) ) ) )-)" - ,) ) + ,#") ), $, $?$ ") . M),)# ( $+"%)- + , )+)-), -$ )'
* *+",&)$ $%'( %$ *)"+", + , , ) $), - (/) )+ $,? %-)%$ +) ) )'-$?) )-)" $)&) )($
)(), )-)" #)%) &), )'), $#") . M ( ') /),&) * *$ $'$ ' , ) $ - (/) )+ $)&)
+ *)%)(), ), %", ), '$, (#) * ( ') )'), $"'"( ) )* /) ' *)*+"), * ( ')
",-"' * ,:)+)$ -)( - + ,#") ), &), - )/ $- ,-"'), % "*,&) ) )* )-)%), ),
- (- ,-". U,-"' * *+ ( / *), ))- * -$?)%$ ,) ), + , , ) $), &), '-$
*),)# ( +"%)- + , )+)-), % )$',&) (+)(-$%$+)%$ ) )* +( % % + , -)+), -"#"), ),
* , ($*) "*+), ) $' &), - +)- )'-" )-)% /)%$ '$, (#) * ( ').
Pu%a+ La/a
P"%)- ) ) ) ) )/ % * , $*),) *),)# ( * *$ $'$ ' , ) $ )$' )-)% + , )+)-),
*)"+", )-)% $)&)< *),)# ( $ ?) ")%$ ( )%)('), $%$ ,%$ * ( ') ) )*
* , /)%$ '), + , )+)-), ), * , , ) $'), $)&). $%'( %$ &), * ( ') *$ $'$
- (/) )+ $)&) * $+"-$ ), +( "'%$ )($ +( "' )-)" #)%). T), ", #) ) * ( ')
) ) )/ $/ ")% $ ), $, '), , ), -), ", #) ) )($ +"%)- + , )+)-), )-)" +"%)-
$)&) ')( ,) * ( ') (-), ", #) ) )$' )-)% ", %$ $%-($ "%$ *)"+", *)," )'-"(.
C ,- / : ,- / "*"* )($ +"%)- ) ) ) ) )/ $?$%$ ' (+ ()- &), * *+( "'%$ ),
* ,#") +( "',&). K$, (#) )($ *),)# ( +"%)- ) ) $ ?) ")%$ ( )%)('), -)( - ) )
&), $( ,:),)'), % + (-$ -$, ')- + , * ) $), *$,$*"* &), $/)()+'), ), -$, ')-
/) ), ), ",-"' ) ) ( %$ ") . U,-"' * *$,$*) '), -$, )'), $% ", %$ ,) &),
$% ) '), / ($ ,-)%$ +) ) #), ') + , ' &), ')'" *),)# ( +"%)- ) ) % )$',&)
#" ) $/)()+'), * * $/)() ), )-)" * *+ ( )$'$ * () )($ ) )/), * ( ')
* * $/)() ), ",), ), )%$ $-)% +( "'%$ ), * * ($'), ' ,-($ "%$ - (/) )+' + *$*+$,), +( "' ), ' ), -)), ' (+ ()-. U,-"' * ,$, ')-'), ' +($/)-$,),
6
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
10/20
*),)# ( - (/) )+ )%+ ' )%+ ' $,$ *)') %$%- * + , /)( )), )($ ?) ")%$ '$, (#)
% )$',&) #" ) * *)%"''), "'"(), "'"(), ",-"' * , ?) ")%$ '$, (#) * ( ') ) )*
/) )%+ ' #), ') +),#), ), -$, ')- ' (/)%$ ), ) )* /) $,$ % )$',&) * * , )("/$
) ')%$ + , /)( )),.
Pu%a+ in4'%+a%i
M),)# ( +"%)- $,? %-)%$ (-), ", #) ) - (/) )+ $,? %-)%$ ) )* )'-$?) % (-)
+ , , ) $), )-)% + , )+)-), ), $)&). M ( ') (-), ", #) ) ",-"' * ,:)+)$
*)( $, ' ,-($ "%$ ), -)( - ) ) - (- ,-" % (-) $%$ ,%$ ) )* + , ",)), )'-$?).
M ( ') $/)()+'), ",-"' * ,:)+)$ ' % $* ), ), &), % /)- ),-)() ) ) &), $:)+)$
), $,? %-)%$ ) )* %"* ( )&) &), $ ",)'),. K($- ($) &), $ ",)'), ) )*
* , "'"( '$, (#) * ( ') ), * , ,-"'), + , /)( )), * ( ') * $+"-$ + , * ) $),
)-)% )'-$?) ;( -"(, , )%% - ROA= ()%$ + (+"-)(), ) ) ( %$ ") . K)( ,) * ( ')
(-), ", #) ) - (/) )+ % -$)+ )%+ ' )($ + ()%$ *),)# ( +"%)- $,? %-)%$ $,$
$ ?) ")%$ , ), :)() &), %)*) % + (-$ '% '"-$ +",:)'.
E. MENETAPKAN PERTANGGUNGJAWABAN
S - )/ * ,& '%$ -$+ %-("'-"( ( ),$%)%$ -" )% &), + ,-$, ) )* * * ")-
%$%- * + ($ )'" + (-), ", #) ) ), &), '-$ ) ) )/ * , )* )('),
+ (-), ", #) ) ), $-" % , $($. S -$)+ (), * *$ $'$ + (-), ", #) ) ), ),
-),-), ), ",-"' * ()%) -), ", #) ) *)') % -$)+ (), /)("% * ()%) * *$ $'$
' )/ $), ), * ()%) $+ ( "'),. H) - (% "- - ($*+ $')%$'), , ), * *$ $'$
' ,), ), ) )* * * ")- ' +"-"%), ), - (* -$?)%$ ",-"' * *+ ( )$'$ '$, (#),&).
) )* * , -)+'), + (-), ", #) ) ), + ( " ) ),&) -" )% &), %+ %$ $' ",-"'
-" )% $, $?$ ". S -$)+ (), $ ($ -), ", #) ) ), $- ,-"'), +" ) )'-$?$-)% ),
", %$,&) ) )* ' ,&)-)),,&) ) ) )/ ()(-$ -" )% , ), )-)%),. S -$)+ $, $?$ "
* *+",&)$ -), ", #) ) +) ) %)-" $( '%$ ) )( -$ )' - (#) $ ? ( )++$,
-), ", #) ) .
F)'- ( - (+ ,-$, ) )* * , )* )('), -), ", #) ) ) ) )/ + (% -"#"),
, ), $( '%$ ), + (-), ", #) ) ), )-)% %"* ( )&) &), $ )%$'),
( )%)('), ", %$ )-)" -" )%. ) )* /) $,$ *),)# ( /)("% * *$ $'$ ' *)*+"), ",-"'
* *+( $'%$ + (" )/), &), %$ ,$ $'), *$%) ,&) *),)# ( *)(' -$, % /)("%,&) )+)-
* , ,-( $)&) ) ? (-$%$, ), +( * %$.
K)( ,) + , , ) $), ) )* %")-" $, '", ), #)(), &), , ')+ B+ , )("/%$ ,$ $'), % ($, ') $ $), )+ % ) )$ * ,:"'"+$ ",-"' * * ),'), -), ",
7
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
11/20
#) ) . T/ C *$-- , C %- C ,: +- ), S-), )( A* ($:), A:: ",-$, A%% :$)-$ ,
;AAA= +) ) -)/", 1956 * ( ' * , )%$'), /) ($'"- @
1. O(), , ), ,), )$' )-)% )'"$%$%$ *)"+", + , ",)), )(), ), #)%)
% )$',&) $ ),'), , ), $)&) )($ )(), ), #)%) - (% "-.
2. O(), &), % :)() %$ ,$ $'), )+)- * *+ , )("/$ #"* )/ $)&) * ) "$ -$, )'),
-$, )'),,&) )+)- $ ),'), , ), $)&) - (% "-.
!)/'), (), &), -$ )' )+)- * *+ , )("/$ % :)() %$ ,$ $'), #"* )/ $)&)
* ) "$ -$, )'), ), %", )+)- $ ),'), , ), * , * , ",-"' *),)# * ,
&), $, $, ) )( (), - (% "- * *+ (/)-$'),,&) % /$, ) $) )'), * * ),-"
* *+ , )("/$ (), )$, &), (-), ", #) ) .
F. PEREN0ANAAN, AKUMULASI DATA DAN PELAPORAN BERDASARKAN
PUSAT PERTANGGUNGJAWABAN
S - )/ %-("'-"( , - (' )($ + (-), ", #) ) ), $- -)+'), *)') $ )'"'),
+ ( ,:),)), )'"*" )%$ )-) ), + )+ (),. E * , : %- ), ( ? ," ' "),&) ) )
) )* ), )(), ), ) )* )'"*" )%$ /)%$ )'-") .
An aran P'r+an un -a a/an
S :)() '( , $% '$-) )'), * * ), $, '), ),-)() ), )(), &), - )/
$- -)+'), , ), + , )+)-), ) )* % * , , - ('. H) $,$ )'), * ,#) $ )%)( ",-"'
* , ?) ")%$ '$, (#) ')(&) ), , ), ",$- ( ),$%)%$.
K)()'- ($%-$' )($ ), )(), + (-), ", #) ) ), ) ) )/ -"#"), '$, (#) +"%)-
+ (-), ", #) ) ), /),&) ",-"' * , ,-( : %- ), ( ? ," &), $' ,-( ,&)
% - )/ * *+ (-$* ), '), $)&) : ,-( ) &), %+ %$ $' ) )* +"%)-
+ (-), ", #) ) ),.C ,-( ) : %- -$ )' %)*) , ), $( :- : %- ),&)' &), - (*)%"' $( :- : %-
% + (-$ *$%) ,&) +( %$)%$ + () )-), $*),) -$ )' : ,-( ) ) )* ? +"%)- $)&)
), % /)("%,&) -$ )' (-), ", #) ) )-)% + ( %$)%$ )-)" $)&) )$,,&) &),
(*" ),&) -$ )' ( )*+)' +) ) -$, )'), %"+ (?$% ( /),&) : ,- ( ) &),
$- -)+'), / ' +) ) +"%)- $)&) % /$, ) *),)# * , * *$ $'$ )%)( ",-"'
* * ), $, '), ),-)() )'-") ,, ), '$, (#) &), $/)()+'), ",-"' * ,#" * ,-
'-$?$-)% %"+ (?$% ( +"%)- $)&) , ), % *") ? % (-) ",-"' * , $ ,-$ $')%$'),% ) % ) -$ )' $%$ ,%$.
8
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
12/20
-
8/14/2019 Akuntansi Perilaku Bab 9 - Makalah
13/20
2. L)+ (), )-)% $)&) &), % ", "/&) - (#) $ $,$ $% ()/'), ' +) ) + ,&"%", )+ (),
+ ("%)/)), ' % "("/), ; $)%),&) +)(- * , %-) : ,-( ( ) $), )'",-),%$=.
3. !) $), + ,&"%",), )+ (), + ("%)/)), ' % "("/), ;: ,-( ( ) $), )'",-),%$=
* , )/ )-) )-) &), ()%) )($ )+ (), -$)+ -$)+ +"%)- + (-), ", #) ) ),.
4. K *" $), ) $), + ,&"%",), )+ (), + ("%)/)), * ,&"%", ;: ,-( ( + , ) )%
) $), )'",-),%$= * * ), $, '), ),-)() ), )(), &), - (% $) ), $)&) &),
% %", "/,&) - (#) $.
T ()'/$( : ,-( ( )-)" + , ) )% $,- (, * , $($*'), )+ (),
+ (-), ", #) ) ), - (% "- ' *)%$, *)%$, +"%)- + (-), ", #) ) ), &), $,$ )$
), ' +) ) )-)%), )($ +"%)- + (-), ", )#) ) ), - (% "-.
G. ASUMSI KEPERILAKUAN DARI AKUNTANSI PERTANGGUNGJAWABAN
R ,:),) + (-), ", #) ) ), )'"*" )%$ )-) ), %$%- * + )+ (), % *"),&)
( )%)('), +) ) )%"*%$ + ()%$ ), + ($ )'" *),"%$) - (*)%"' @
1. M),) * ,- & D: +-$ ,;M!E= &)$-" ) ),&) ' :"'"+), ' ,-( + ()%$ &),
'-$ .
2. M),) * ,- & # :-$? ;M!O= )/ ) /)%$ ( )%)('), ), )(), %-), )( : %-
-"#"), ( ),$%)%$ ), * ,:)+)$ /)%$ ( )%)('), ( ,:),) ' (#).3. M),)# ( ), ) )/), * , ($*) + (-), ", #) ) ), ), )'",-) $ $-)% &),
$- -)+'), ( )%)('), /$()('$ ( ),$%)%$.
4. S$%- * )'",-),%$ + (-), ", #) ) ), $/ ' +) ) ' + ()%$ $ ), $, + (%)$, ),.
Mana '8'n+ By E=7'&+i3n >MBEMBO