alberto manguel & gıanni guadalupi - hayali yerler sözlüğü 2.cilt

8/10/2019 Alberto Manguel & Ganni Guadalupi - Hayali Yerler Szl 2.Cilt

1/474

ALBERTO MANGUEL

GIANNI GUADALUPI

evirenler: Sevin Okyay - Kutlu khan Kutlu

II. C LT


2/474


3/474

HAYALI YERLER SOZLUGUII. Cilt

Alber to Manguel 1948de Buenos Aireste Arjantinli bir ana babann ocu u olarakdo du. ocuklu unu babasnn diplomatik grevi nedeniyle srail'de geirdi. ekbakcsndan ngilizce ve Almanca rendi. Anadili ispanyolcay, 1955te Arjantinedndkten sonra rendi. rencili inde Jorge Luis Borgese drt yl sresince kitap okudu. Ya amn Fransa, talya ve ngiltere gibi de i ik lkelerde srdren Manguel, 1988'den beri Kanada vatanda .Yazarl yannda okdilli bir evirmen, antoloji yazar ve editr olarak uluslararas nkazanan Manguelln ba lca yaptlar arasnda The D ictionary o f Imagina ry Places(Hayali Yerler Szl),1992'de McKItterlck dln kazanan roman News from aForeign Country Came (Yabanc Bir lkeden Haberler Geldi) ve Kanadada Kurma-

ca-D dalnda Genel Vali d ln kazanan Reading Pictures: A History o f Loveand Hate(Resimleri Okumak: A k ve Nefretin Tarihi) saylabilir.Manguel'ln Trkeye evrilen di er kitaplar unlardr: Baka Ateler: Latin Amerika-l Kadn Hikyeciler Antolojisi (ev. Tomris Uyar, 1988); otuzdan fazla dile evrilipuluslararas bir oksatar olan, Times Literary Supplement tarafndan Yln En iyi Kitaplar arasna seilen ve Fransada Medicls dln kazanan Okumann Tarihi(ev. Fsun Elio lu, YKY, 2001); Borgese kitap okudu u gnlere ili kin anlarn anlatt Borges'in Evinde(ev. Cem Aka , YKY, 2002); Palmiyelerin Altnda Stevenson(ev. Cem Aka , YKY, 2004).

Gianni Guadalupi talyan asll bir tarihi, evirmen, editr ve kitap koleksiyoncusudur. Otuz yldan fazladr zellikle gerek ve kurmaca gezi yazlar yazyor, eviriyor,bu konularda antolojiler hazrlyor. Balca Kitaplar: The Discovery of the Nile(1997, Nilin Ke fi), China Through the Eyes of the West: From Marco Polo to the LastEmperor (2004, Batnn Gzleriyle in: Marco Polo'dan Son imparatora). Guadalu-pi'nin kitaplarndan sadece Anthony Shugaar ile hazrlad Latitude Zero: Tales ofthe EquatorTrkeye evrilmi tir: Ekvator Hikyeleri (ev.Nazmiye zg, 2004).

Sevin Okyay 1942de stanbulda do du. Arnavutky Amerikan Kz Kolejini bitirdi.1963ten beri evirmenlik, 1976dan beri gazetecilik yapyor. zellikle sinema, caz

ve spor zerine yazyor. Kitaplar: ilk Romanm (roman, 1996); 120 Filmde Seyrilem (sinema ele tirileri, 1996); iek Drbn (denemeler, YKY, 1998). Balcaevirileri: Ted Hughesdan ilk Dnya Hikyeleri (YKY, 1998), Edouard RoditidenTrkiye Tatlar (YKY, 1999), J.D. Salingerdan Ykseltin Tavan Kiriini Ustalar ve Seymour Bir Giri(Co kun Yerli le, YKY, 1999), George Orwelldan Hayvanlar iftlii(2000); J. K. Rowllngin Harry Potterdizisinden Srlar Odas(YKY, 2001), AzkabanTutsa (K. Kutlu ile, YKY, 2001), Ate Kadehi(K. Kutlu ile, YKY, 2001) ve Zmrdanka Yoldal(K. Kutlu le, YKY, 2003). Gl Saro lu le de ayn dizinin yardmc kitaplarndan Fantastik Canavarlar Nelerdir, Nerelerde Bulunurlar?' (YKY, 2002) evirdi.

Kutlukhan Kutlu 1972de stanbulda do du. Kadky Anadolu Lisesini ve stanbulniversitesi ngiliz Dili ve Edebiyat blmn bitirdi. 1991de Nokta - Ne Neredekadrosuna katlarak sinema, edebiyat ve mzik zerine yazmaya ba lad. e itli yayn organlarnda yazarlk ve editrlk yapt. Daha ok film ele tirileri ve sinema yazlar yazyor, eviri yapyor. evirileri: J. K. Rowllngin Harry Potterdizisinden Azka-ban Tutsa(S. Okyay le, YKY, 2001), Ate Kadehi (S. Okyay ile, YKY, 2001) veZmrdanka Yoldal (S. Okyay ile, YKY, 2003). Gl Saro lu ile de ayn dizininyardmc kitaplarndan alar Boyu Quidditch\ (YKY, 2002) evirdi.


4/474

Yap Kredi Yaynlar - 2220Edebiyat - 670

Hayali Yerler Szl - II . Cilt / Alberto Manguel - Gianni Guadalupi

zgn Ad: The Dictionary of Imaginary Placesevirenler: Sevin Okyay - Kutlukhan Kutlu

Resimler: Graham Greenfieldve Eric Beddows(s. 24, 91, 153, 154, 258, 346, 468, 476, 517, 531,543, 695, 794, 816 ve 923)

Harita ve Planlar: James Cook

BARATAR A maddesindek i alnt, Roza Hakmen'ln evirdi iLa Mancha'l Yaratc Asilzade Don Quijote den (YKY) alnm tr.

Italo Calvino maddeleri, I l Saato lunun evirdi i Grnmez KentleYen(YKY) uyarlanm tr.KPAN ADASI maddesindeki iir, Bar Pirhasann evirdi i Kpan Av indan (Roll Yayn) alnm tr.

MORDOR maddesindeki iir, Metis Yaynlarndan i dem Erkal ipek evirisiyle kanYzklerin Efendisi" lem esinden alnm tr (eviren: Blent Somay).

Kitap Editr: Selahattin OzpalabyklarDzelti: incilay Ylmazyurt

Kapak Tasarm: Nahlde DikelGrafik Uygulama: Akgl Yldz - Arzu akan - Banu Ka k

Bask: -Er OfsetYzyl Mah. Masslt 5. Cad. No: 15 Ba clar / stanbul

ngilizce ilk Bask: 1980eviriye Temel Alnan Bask:

(Newly Updated and Expanded) The Dictionary of Imaginary Places,Alfred A. Knopf Canada, Toronto 1999

YKY'de 1. Bask: stanbul, Temmuz 20052. Bask: stanbul, Ocak 2007

ISBN 975-08-0976-9Takm ISBN 975-08-0974-2

Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk Ticaret ve Sanayi A. . 2005Bu kitabn telif haklar Akal Telif Haklar Ajans aracl yla alnm tr.

Alber to Manguel ve Gianni Guadalupi, 1990 Graham Greenfield ve Erle Beddows (resimler), James Cook (harita ve planlar) 1999

Btn yayn haklar sakldr.Tantm iin yaplacak ksa alntlar d nda

yayncnn yazl izni olmaksznhibir yolla o altlamaz.

Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk Ticaret ve Sanayi A. .Yap Kredi Kltr Merkezi

stiklal Caddesi No. 285 Beyo lu 34433 stanbulTelefon: (0 212) 252 47 00 (pbx) Faks: (0 212) 293 07 23

http://www.yapikredlyayinlarl.come-posta: [email protected]

internet sat adresi: http://yky.estore.com.tr
http://www.yapikredlyayinlarl.com/mailto:[email protected]://yky.estore.com.tr/http://www.yaplkredi.com.tr/http://yky.estore.com.tr/mailto:[email protected]://www.yapikredlyayinlarl.com/


5/474

ALBERTO MANGUEL

GIANNI GUADALUPI

HAYAL YERLER w

SOZLUGUII. C LT

Resimleyenler: Graham Greenfield ve Eric Beddovvs

Harita ve Planlar: James Cook

EV RENLER:

SEV N OKYAY - KUTLUKHAN KUTLU

OC3G


6/474


7/474

L

LAGADO, BALN BARB nin ba ehridir.

LAMAK, REREKte, kayalklarn zerinde

uyuyan bir kurt gibi melmi duran, insan

eseri bir yapdan ziyade do al bir olu uma,

ya l kayal n kendi uzantsna benzeyen

rktc bir kaledir. Laimak, yzyllarca,

Rerekin politik ya amna saysz nesiller bo

yu hkmetmi olan Parry ailesinin ellerinde

kalm tr. Kale, nehir vadisi Ovvlsdaledeki

bir tepenin zerindedir. Bu tepe ok yksek

saylmasa da, yamalar vadiden -drt

yz ayak kadar ykselen, neredeyse dimdik

yarlardr.

Laimak Kalesi, tepeden sklp ka

rlm dev ta bloklarla yaplm tr; surlar zir

venin evresini dolanr. Seyyahlar, buraya

giri in tek yolunun, kuzey duvarndaki kemerli bir kapdan oldu unu unutmamaldr.

Bu kapya yama yukar trmanarak kan ve

birka kule ve siperle korundu u iin d

mana geit vermeyen zikzakl bir patikay

takip ederek ula lr.

Kalenin en etkileyici odas, kara obsid-

yenden yaplma, kuzeybat duvarnda bir s

ra tirizli pencere bulunan, L eklindeki byk ziyafet salonudur. Di er duvarlar, d ar

uzanan dilleriyle lambalar tutan ve aynadan

yaplma iri gzleriyle gn boyu de i en

yanstan on eytani kafa oymasyla ss

ldr. Tm bu korkun gzelli iyle Laimak,

kt ve karanlk bir hrete sahiptir. Salonla

rnda ve o salonlarn altndaki derinliklerde

uzanan zindanlarda birok gaddarca cinayet i lenmi tir.

Parry ailesinin sanca nda altn sars

bir arazi zerinde krmz gagal ve peneli

kara bir bayku vardr. iar, Noctu noxiis

noceo'dur (Her gece ha arat zre dua

ederim).

(E.R. Eddison, Mistress of Mistresses, A Vi-

sion of Zimiamvia, Londra, 1935; E.R. Eddi

son, A Fish Dinner in Memison, Londra,

1941; E.R. Eddison, The Mezentian Gate,

Londra, 1958)

LAQUHRE, Kuzey Atlantik'te, co rafi yaps

itibariyle da lk arazi ve dzlkler olmak ze

re iki blgeye ayrlm bir adadr. Da lk arazi,

Grnmez Tanrlar olarak bilinen ama canlar

insan etkinliklerine katlmak istedi inde kendi

lerini gsteren tanrlarn ya ad yerdir.

(Anonim, Voyage Curieux d un Philadelphe

dans des Pays nouvellement Dcouverts,

Lahey, 1755)

LAKI), bkz. SHMAEL A.

LAMARY, Hint Okyanusunda kk bir

adadr, iklimi o kadar scaktr ki insanlar p

lak dola r. Hem kadnlar, hem toprak, hem

de mlk kamu maldr. Yamyam olan La-

mary halk, tccarlardan satn aldklar ocuklar semirterek kanl sofralarda yer. Bu

nun dnyann en tatl yeme i oldu unu sy

lerler. Ciddi bir ihtiya do du unda tccar

lar da yiyebilirler.

(Sir John Mandeville, Voiage de Sir John

Maundevile, Paris, 1357)

LAMAM, Arap Denizinde bir adadr. YA-

NKUM ya da KBA diye de bilinir, nk

sakinleri yakc le gne ine kfrederler.

Halk yamyam bir dev trdr ve plak do

la r, ma aralarda ya arlar. G yaptrmn

dan ba ka ynetimleri yoktur.


8/474

LAPUTA

Lamiamn ana cazibelerinden biri, al-

tnda bir altn madeni bulunan yksek bir te-

penin zerine kurulu iki Ejder Kulesi dir. Ku-

le iki ejderha tarafndan korunur ve bu cana-

varlarn ah ap heykelleri binann iinde tu-

tulur. ilgin bir Lamiam gelene ine gre, al-tna ula mak isteyenler nce ailelerini katlet-

men, ardndan da kurbanlarn kann ah ap

figrlere srmelidirler.

Lamiamn biraz aklarnda, yerel efsa-

neye gre Ganjn Cennetten koparp s-

rkledi i bir para oldu una inanlan yzen

bir ada vardr. Lamiam de erli madenler, al-

tn ve baharatlar asndan zengindir ve bu-

rada iki nadide a a cinsi yeti ir: agalHcum

ve guiacum.Ancak ada nfusu az ve uyum-

suzdur. Kadnlarn dillerinde kurtuklar var-

dr ve bunlar akmakta ndan baklarla

kesip atarlar. Yaralar bitkilerle iyile tirilir ve

kurtuklar da onlar zehir yapmnda kulla-

nan italyanlara satlr. Franszlarn aday zi-

yaret etmeleri tavsiye edilmez, nk Fran-

sa'dan adaya gelen bir grup seyyahn kyya

kar kmaz ylan gibi deri dkt bilin-

mektedir.

(William Bu Hein, A Dialogue both Pleasant

and Pitiful, wherein is a Goodty Regiment

against the Fever Pestilence, with a Conso-

lation and Comfort against Death, Londra,

1564)

LAPUTA, kendisinden daha byke bir

ada olan ve gene Laputa Kralnn hkmetti-

i BALN BARB Adasnn zerinde szlen

ya da uan bir adadr. Laputa ap 7837

yarda, kalnl yz yarda, yzlm

drt bin hektar olan dairesel bir adadr.Adann taban iki yz yarda derinli inde, bi-

linen mineral katmanlar ve zengin bir top-

raktan meydana gelen bir adamant tabaka-

sdr. Ada merkeze do ru ukurla r ve mer-

kezde de ya mur sularn toplayan drt b-

yk havza bulunur. Do al buharla ma sula-

rn ta masn engelledi inde, ada ya mur


9/474

Adam

ant

Topraicustii

LAPUTA

LAPUTA

V N ( Y A N D A N )

A s tr o n o m la r M a ara s

(YADA FLANDONA GAGNOLE)


10/474

LAPUTA

Yzen adann kenarlarnda, adaya alt

tan giri i kolayla tran merdiven ve dehlizler

bulunur. Balnibarbi ile ileti im, knnaplar

zerine konan mesajlar a a ya sarktlarak

yaplr. Yiyecek ve iecekler, makaralarla

yukar ekilir, insanlar alt dehlizlerde balk

tutar.

Laputann merkezinde, ap elli yarda

olan bir kanyon vardr. Laputal astronomlar

buradan geni bir kubbeye inerler, bu yz

den de buraya Flandona Gagnole, yani Ast

ronomlarn Ma aras denir. Ma ara, ada-

mant tabakann st yzeyinin yz yarda al

tndadr. Srekli yanan yirmi lamba ile aydnlatlr ve bylece adamant tabakadan, ma

arann her yerine do ru parlak bir k yay

lr. Bu meknda sekstant, kadrant, teleskop

ve usturlap gibi aralarla ba ka birok ast

ronomi aleti bulunur. Asl ilginci ise, eklen

dokumac meki ine benzeyen (ve adann

kaderinin ba l oldu u) devasa bir mknats-

ta dr. Ta alt yarda uzunlu undadr, engeni kenar da bir utan bir uca en az

yardadr. Bu mknats, ortasndan geip onu

hareket ettiren ve en elimsiz kolun bile ra

hatlkla evirebilece i ekilde ayarlanm ,

ok gl bir adamant dingille desteklen

mi tir. Mknatsn evresi, her biri alt yarda

yksekli inde sekiz adamant ayak zerinde

yatay duran, derinli i ve kalnl drt ayak,ap da on iki yarda olan, ortas bo bir ada

mant silindirle erevelenm i tir, ibkey

ksmn ortasnda, dingilin ularnn yerle tiril

di i ve gerekti inde dndrlen, on iki in

derinli inde bir yiv vardr.

Ta , herhangi bir gle yerinden kpr

dayamaz, nk silindir ve ayaklar, adann

tabann olu turan adamantin bir parasdr.

Bu mknatsta sayesinde ada yksel

tilip alaltlabilir ve bir yerden di erine ta

nabilir, nk ta n bir ucu kuvvetle Balnl-

barbl tarafndan ekilir, di er u ise kuvvet

le itilir. E er ekilen u a a evrilirse, ada

yere do ru ekilir ve e er itilen u a a ba

karsa, ada g e do ru dner. Ta n pozis

yonu e ik oldu unda, adalarn hareketi de

hep mknatsa paralel hatlarda hareket

eder.

Bu e ik hareket sayesinde ada, kraln

topraklarnn e itli yerlerine ta nr. Adann

ilerleyi ini anlatabilmek iin (seyyahlar Bal

nibarbi maddesindeki haritaya gz atabilir)

AB ye, Balnibarbi boyunca izilmi bir do

ru diyelim, cd do rusu ise mknats temsil

etsin. Bu ikinci do runun d ucu iten u, c

ucu ise ekilen u olsun. Ada da C nirze

rinde olsun; e er ta , cd pozisyonuna, iten

u a a bakacak ekilde yerle tir il irse,

ada e imli bir ekilde Dye do ru, yukar iti

lecektir. Dye vard nda, eken u dingilzerinde E ye bakacak ekilde dndrlr

se, ada e imli ekilde E'ye do ru ta nr;

burada ta yine dingil zerinde, iten u

a a bakacak ekilde, EFpozisyonuna ge

lene dek evrilirse, ada e imli bir ekilde

E'ye do ru ykselir; burada da eken u

Gye ynlendirilirse, ada Gye do ru ta nr

ve iten ucu direkt a a bakacak ekildeevirmek yoluy la, G den de H'ye gidilir.

Bylece ta n pozisyonu de i tirilerek, ada

e imli bir biimde ykseltilip alaltlr ve

bylece Balnibarbi'nin bir yerinden bir ba

ka yerine ta nr.

Ancak una da dikkat edilmelidir ki,

Laputa, kraln a a daki topraklarnn tesi

ne hareket edemeyece i gibi drt mildenfazla da ykselemez. Astronomlara gre

bunun nedeni manyetik etkinin drt milden

teye gidememesi ve yerkrenin iinde bu

lunup ta a etki eden mineralin, kraln h

kmdarl nn snrlarnda yok olmasdr.

Ta ufka paralel konumlandrlnca ada

hareketsiz durur; nk bu durumda yerden

e it uzaklkta duran ular e it g uygularlar

-biri a a eker, di er ise yukar iter- ve or

taya bir devinim kmaz.

Bu mknatsta , onu ara sra kraln tali

mat do rultusunda hareket ettiren astro

nomlarn idaresindedir. Onlar hayatlarnn

byk bir ksmn, bugn Avrupa ya da Ja

ponyada yaplanlardan ok daha yi teles

koplarn yardmyla, semavi cisimleri gz


11/474

LAPUTA

Seyyahlar Laputa halknn ba larnn

sa a ya da sola do ru bklm , bir gzle

rinin a a , di erinin ise srekli yukar, zirve

ye do ru bakt n fark edeceklerdir. Dur

madan yo un d nce halinde olduklarn

dan, konu mak ya da ba kalarnn sylediklerine dikkat etmek iin fiziksel bir uyarcya

ihtiya duyarlar. Bu durum zenginlerin, ka

aklar ya da climenoleler denen ve yanla

rnda ii kk ta ya da kuru bezelye dolu

kesecikler ta yan hizmetkrlar tutma gele

ne ini ortaya karm tr. Hizmetkrlar bun

lar hafife konu macnn a zna ve dinleyi

cinin sa kula na frlatrlar. Kaaklar aynzamanda, engellere ya da etraftakilere

arpmalarn nlemek zere efendilerinin

gzlerine kapaklar takarlar.

Laputa'llarn -yegne olmasa da- en

nemli u ra lar, krall n geli mi bilimleri

olan mzik, matematik ve astronomidir. On

bin sa bit yldzn varl n be lir lem i ve

Marsn ikiz uydularn ke fetmi lerdir. Gz

lemleri sayesinde, bildikleri doksan kuy

rukluyldzn hareketlerini hesaplam lardr.

Bu teorik becerinin pratik bir kar l

yoktur; Laputallar gndelik ya amda fazla

syla beceriksizdirler. Evlerinin alar ve du

varlar dz de ildir, nk izilen planlar

mteahhitlerin anlayamayaca kadar kar

ma ktr. Bu ve di er zorluklar bu halkn pra

tik geometriyi kmsemelerinden kaynaklanr. Terzilikte de ayn eyi grmek mm

kndr. ller ykseklik lme aleti ve pu

sula le alnarak dikkatle k da kaydedilir

ancak terziler hesaplarnda sk sk hata yap

tklarndan, giysiler genelde stlerine otur

maz. Bunun tesinde cppeleri, o u di er

lkelerde bilinmeyen matematiksel figrler

ve mzik enstrmanlar ile ssldr.Laputallar her eyden ok, gkcisim

lerinin do as ve davran larnda meydana

gelebilecek de i iklikler ve bunlarn yerk

rede olu turabilecekleri etkiler konusunda

srekli endi elenirler. rne in, gne in dur

makszn yeryzne yakla mas, gezegenin

yanp kl olmasna neden olabilir; yeryz

bilir ama bir sonraki tarafndan yok edilece

i neredeyse kesin diye endi elenirler. Kor

kular ylesine byktr ki, geceleri uyuya

mazlar ve hayatn gndelik zevklerinin tad

na varamazlar. Sabahlar arkada laryla kar

la tklarnda akllarna ilk gelen ey, gne in shhatini ve do up batarken nasl grn

d n sormaktr. Sohbetleri, hayaletler ve

ifrit hikyelerinden keyif alp sonra da uyu-

yamayacak kadar korkar hale gelen ocuk-

larnkine benzer. ngiliz seyyahlarn sohbet

lerini hava durumuyla snrlamamalar tavsi

ye olunur.

Laputallar a r derecede mnaka acve kar klmay tolere edemeyen nsanlar

dr ve hayal gc, fantezi ve yenilik gibi

mefhumlar yoktur. Hatta bu szckler onla

rn dilinde yer almaz. Dilleri talyanca gibi

yumu aktr ve dinlemesi keyiflidir. Szda a-

r daha ok mzik ve matematikten gelir. Bu

yzden, bir eyi vmek isterlerse, onu daire

sel, paralelkenarsal ya da eliptik adan tarif

ederler. Mzik terimleri de benzer ekilde

kullanlr.

Laputal kadnlar fazlasyla hayat dolu

durlar ve seyyahlar onlarn, kraliyet izni ol

madan kmalar yasaklanan Laputa snrla

rnn tesine gitme konusunda hevesli ol

duklarn greceklerdir. Bu izin onlara nadi

ren verilir, nk gemi e baklrsa, gittikle

rinde nadiren geri gelmektedirler. Bir kadnn Balnibarbide bir mezbeledeki hayat,

Laputa'da zengin bir bakanla hayata tercih

etti i bilinmektedir ki, bu kadn kendisini her

gn dven bir adamla kam tr. Laputa ka

dnlar genelde Balnibarbili erkeklerden

sevgili edinirler - bunda kocalarnn derin

d ncelere dalp gitmi olmalarnn pay

byktr. E er bir Laputalnn kaaksyoksa ve k t kalemi ile matematiksel ara

lar varsa, kars, adam farkna bile varma

dan -onun yannda- sevgilisi ile samimiyete

girebilir.

Lapu tallarn matematik ve mzi e

olan lgileri, yemeklerine dahi yansm tr.

Malzemeleri srad de ildir ancak yemek


12/474

LATF DALAR - LEARDNG ADASI

ram edilir; bu yemekler arasnda e kenar

genlere blnm koyun eti, keman ek

linde ba lanm rdekler ve flte benzer so

sisler saylabilir.

Kral a a daki topraklarnda kan is

yanlar birka de i ik ekilde bastrr. Adaymuhalif bir ehrin zerinde szlr halde tu

tabilir ve bylece onu gne ve ya murun

faydalarndan yoksun klar. Gerekirse, asile

re byk ta larla saldrabilir. Son are olarak

da aday onlarn zerine d rebilir ve tam

anlamyla bir ykm yaratr. Geri son metot

pek tavsiye edilmez; bu, krala ve bakanlar

na duyulan antipatlyi arttraca gibi, kraliyetmallarn ykp onlara zarar verecektir.

Ne kral ne de iki byk o lu aday terk

edebilir. Ayn ekilde, ocuk sahibi olacak

ya geene kadar kralie de aday terk

edemez.

Tart mal bir teoriye gre Laputann

gerek ad KOTKAFALAR ADASIdr, ancak

bunun somut bir kant yoktur.

(Jonathan Swift, Travels Into Several Remo-

te Nations of the World. In Four Parts. By

Lemuel Gulliver, First a Surgeon, and then a

Captain of several Ships, Londra, 1726)

LATF DALAR, HIR ST YANIN LKE-

S nde yksek bir da silsilesidir, KOLAYLIK

OVASI'nn yukarsnda yer alr; SEMAV

EH R'i evreleyen nehir, bu da larn st

yamalarndan grlebilir. Bu yrenin, gzel

korular, zm ba lar ve a alklarla kapl

krlk arazisi ok keyiflidir. Koyunlar yksek

yamalarda otlatlr ve Bilgi, iten, Tecrbe

ve Tetikte denen obanlar tarafndan gd

lrler.Da lar, birtakm yolcular iin gvenli

olab ilir ancak kanunu i neyenler ya da

inanc sa lam olmayanlar iin fazlasyla teh

likelidir. inanlarnda kusur edenler, Kusur

Da nn dik yamalarndan kendi lmleri

ne atlarken, ikiyzller de onlar ister iste

mez dosdo ru kendi cehennem azaplarna

nn eteklerinde ise mezarlar arasnda t

kezleyen krler grlr, bunlar Kolaylk

Ovas'ndan geen yoldan kp Tali Yol a-

yrna saparak, KU KU ATOSUnun, ken

dilerini kr eden Dev Umutsuzlukunun eline

d m olan seyyahlardr.Masum Da nda seyyahlar, saf beyaz

giysilere brnm bir adam greb ilirler;

orada bulunan iki ki i, nyarg ile Ktniyet,

durmakszn ona amur atarlar, ancak ada

mn giysileri hi lekelenmez. Beyazl adama

Dinibtn Adam denir ve beyaz cppesinin

de ya amnn masumiyetini temsil etti i sy

lenir. Hayr Da nda ise ba ka bir adam fakirlere giysi da tr; ne kadar da trsa da t

sn, bohas hi bo almaz.

Bu mucizelerin bir ksmn evredeki

seyyahlara gstermek ise obanlarn gre

vidir.

(John Bnyan, The Pilgrim's Progress from

this world to that which is to come. Delive-red under the similitude of a Dream. Where-

in is discovered the manner of his setting

out, his dangerous journey and safe arrival

at the Desired Country, Londra, 1678; John

Bnyan, The Pilgrims Progress from this

world to that which is to come. The Second

Part. Delivered under the similitude of a

Dream. Wherein is set forth the manner of

the setting out of Christians wife and child-

ren, their dangerous journey and safe arri-

val at the desired Country, Londra, 1684)

LATORYN, bkz. MANCY.

LEARDNG ADASI, Horn Burnu blgesinde, da lk ve ormanlk bir adadr.

Ada ismini, e i ve iki denizcisi ile birlik

te burada gemisi batan Kaptan Lear-

dingden alr. Drd adada, kk ah ap

kulbelerde ya ayarak ve topra ekerek

dokuz yl geirmi lerdir. Alt yl sonra iki de

nizci, Bayan Leardinge tecavze kalk m


13/474

m tr. Hayatta kalan denizci tepelere ka

m ve sonunda da Kzlderililerce karl

m tr.

(Andr Guillaume Contant DOrville, La

Destine Ou Mmoires Du Lord Kilmarnoff,Traduits De L'Anglois De Miss Voodwill, Par

M. Contant Dorville, Amsterdam & Paris,

1766)

LE DOUAR, Brtanya kylarnn aklarnda

bir adadr. Deniz on nc yzylda bu

aday yutmu ve ada da alabora olmu birgemi gibi ba a a dnm tr. Aday ku a

tan da lar devasa bir tr fanus olu turmu

tur ve Le Douar halk onun altnda bar ve

huzur iinde ya amaktadr. Yzyllar boyun

ca halk, denizin basncna dayanabilmek

iin gerekli fizyolojik zelliklere sahip olacak

ekilde evrilmi tir. Halk yeryznn ba ka

hibir yerinde bulunmayan bir tr mantarla

beslenir ve ya am alanlarn aydnlatan

da zararsz hale getirdikleri radyumdan elde

ederler.

(J.H. Rosny, jeune, LEnigme du Redo

utable", Paris, 1930)

LEXLP, Dublin yaknlarnda, halen rlan

dann kkl ve onurlu Colonny ailesine ait

olan bir atodur. Aileye yaz ile ba vurarak

son iki yz yldr bo duran bu malikneyi ki

ralamak mmkndr. atonun en byk

avantaj, Dublinden -ya da en yakn yerle

im blgesinden- yzlerce mil uzakta gibi

grnmesine ra men vakur ve zarif kuleleri

nin ba ehrin yalnzca birka mil tesindeolmasdr.

Seyyahlar atoya, Lucan yolundan ge

lip, tek bir kemerle Liffeynin iki tarafn birbi

rine ba layan Leixlip Kprsn a arak va

rr. Nehrin bir kvrmn gizleyen bu ksa, k

k kprden baknca, byl bir manzara

ke fedilir. Sknetle akan nehir, apelin al

dnmeden nce atonun ve ho ye il bir

parkn evresini zarife dolanr: nehir bura

da be ik kemerin altndan geecek ekilde

yaylarak geni ler. Bu, dinginlik ve zamansz

bir mutlulukla dolu, unutulmaz bir manzara

dr. Seyyahlar ayn zamanda ato arazisininlks ye illikleri ve taraal yollarnda dolana

rak, zekice dzenlenmi kk korularda ve

tepe kenarlarndaki Grek tapnaklarnda ge

zinmekten byk bir zevk alacaklardr.

Ancak tm ziyaretiler, Leixlipin baro

nu ve ilk kiracs olan Sir Redmond Bla-

neynin kznn ya ad trajediyi hatrla

maldr. Masum bir yry n sonunda, Sir

Redmondun vrisi -akll ve gzel bir kz

olan- Jane Blaney, bugne kadar tam ak

lanamam olan bir bynn kurban olmu

tur. atonun mutfa na girildi inde, donmu

ve ackm Janein silik de olsa arada bir be-

liriveren grntsn yakalamak mmkn

dr. Yatak odalarndan birinde ise Janein

ablasnn kocasnn, evlendi i gn i ledi i

cinayetin izlerine rastlamak mmkndr;

adam kendi hayatna son vermeden nce,

gen gelinin bo azn kesmi tir. Ba ka bir

odada ise iskoyada vuku bulan ve baro

nun nc kz Annein sonunu hazrlayan

korkun bir cinayetin delillerine rastlanabilir.

Ksa bir ziyaret bile atonun perili oldu

unu ve sonsuza dek lanetlendi ini anlama

ya yeterlidir.

(Charles Robert Maturin, The Castle of Leix-

lip, Dublin, 1820)

LEJYONLAR EHR, Gallerin Glamor

ganshire blgesinde Severn Denizine yakn

bir ehirdir. A alk ve ayrlarla evrili ehirduvarlarnn altndan Usk Nehri akar. ehrin

yaknnda, Kral Arthurun krall nn ilk ylla

rnda i galci Saksonlara kar zaferler ka

zand byk sava cereyan etmi tir. Art

hur Galyay ve krall nn tamamn boyun

duru u altna ald nda Lejyonlar ehrini,

ilk kez kraliyet tacn giydi i mekn olarak

LE DOUAR - LEJ YONLAR EHR


14/474

LENG - LEONA

Lejyonlar ehri, Arthurun krall nn en

zengin ehirlerinden biridir; altn atl krali

yet saraylar, Romaya ta kartr. Seyyahla

ra, ehrin hakl bir ne sahip olan iki kilisesi

ni grmeleri tavsiye olunur. Bu kiliselerden

ehit Juliusa adanm olan, korosu ile nldr. Auronun Ad onuruna kurulmu olan di

eri ise, Britanyann nc metropoliten

piskoposlu udur. Lejyonlar ehri ayrca her

biri astronomi ilmi zerine uzmanla m ve

yldzlarn durumuna gre krala tavsiyelerde

bulunan iki yz kadar bilgeyi barndran bir

niversiteye sahiptir.

(Anonim, The History of the Britons, S 10.

yzyl; Geoffrey of Monmouth, Historia Re

gum Britarniae, S 12. yzyl)

LENG, RYADNYAda, lmekte olan ve

unutulmu bir diyarn atsn andran, rz

gra ak, verimsiz bir platodur. Burada,

sessiz ve so uk afa n iinden, geni ve

devasa bir binann kaba ekil ykselir; hi

bir penceresi yoktur ve etraf, nbet tutar gi

bi dizilmi monolitlerce evrelenmi tir. Y

zn sar pek bir kuma la kaplayan tarif

edilemez Ryadnya Yksek Rahiblnln ika

met yeri olan bu cra ve tarihncesinden

kalma manastr, Ryadnyadakl en kor

kun yerdir. Binann dolambal dar koridorlarnn duvarlar, o u arkeologa yabanc

olan bir tarzda, tarihten de eski olan rkt

c sahnelerle dekore edilmi tir. Saysz a

lar gemi olmasna ra men renkleri hl

harikuladedir, nk yerin so uklu u ve ku

rulu u en eski eyleri bile canl tutmaktadr.

Bu ok eski freskler Leng'in tarihsel ka

ytlardr; yolcular buralarda boynuzlu, toynakl ve geni a zl insanms yaratklar,

unutulmu ehir lerin evresinde vah ice

dans ederken grebilirler. Bunlar eski sa

va lar; Leng sakinlerinin civardaki vadiler

den gelen mor rmceklere kar verdikleri

mcadeleyi; aydan kara kadrgalarn geli ini

ve bu kadrgalardan frlayan, a r a r, kvr

lere teslim olu larn gsteren sahnelerdir. O

kaygan grimsi beyaz yaratklara sonunda

birer tanr gibi taplmaya ba lanm ve Leng

sakinlerinden tek bir ki i bile en iyi adamlar

kara kadrgalar tarafndan gtrlrken i

kyeti olmam tr. Korkun ay canavarlarkamplarn denizdeki sivri bir adaya kurmu

lard. Bu ada NQUANOKlu denizcilerin

uzak durdu u, geceleri i ren ulumalarn

yankland isimsiz gri bir kayalktan ba ka

bir yer de ildi.

(Howard Phillips Lovecraft, The DreamQu-

est of Unknown Kadath", Arkham Sampleriinde, Sauk City, 1048)

LEONARDIN TOPRAKLARI, Gney Ame

rika'da, Patagonyadadr. E itlik ve hava du

rumu prensibine dayal olan ynetim ekli

Leonard adl bir Fransz filozof tarafndan

geli tirilmi tir. Leonard her eyin hava tara

fndan belirlendi ine inanm ve kanun ko

yucularn mzakerelerine yardmc olabil

mek iin bir dzine rzgrgl kurmu tu.

Tarihe baklrsa Leonard kral lan edil

mi ancak iklim teorisi yznden gzden

d m tr; kom u bir kabileyle yaplan bir

sava , Leonard n rzgr yanl ynden

eserken ordunun sava mamas gerekti i

konusundaki srar zerine kaybedilmi tir.Sonuta ta lanarak lkeden kovulmu tur.

(Jean Gaspard Dubois-Fontanelle, Aventu-

res Philosophiques, Paris, 1766)

LEONA, Asyada bir ehirdir. Her gn yeni

lenir. Her sabah herkes mis gibi ar aflardauyanr, yeni alm sabunlarla ykanr, yep

yeni elbiseler giyer, en mkemmel buzdo-

laplarndakl almam st i elerine uzanr

ken son model radyolardan en son cngllar

dinler.

Dnn Leonlasndan artanlar, kaldrm

larda tertemiz plastik torbalarn iinde p


15/474

LERNA - LETALISPONS

yanm ampuller, gazeteler, kap kacak, am

balaj malzemelerinin yan sra ofbenler, an

siklopediler, piyanolar, porselen tabak ta

kmlar. Leonlann zenginli i her gn reti

len, alnp satlan e yalardan ok yenilerine

yer amak iin kaldrlp atlan e yalarla llr. yle ki, baz seyyahlar Leoniann gerek

tutkusunun, herkesin dedi i gibi yeni ve de

i ik eylerin tadn karmak m, yoksa dur

madan reyen bir pisli i atmak, kendinden

uzakla trmak m oldu unu merak etmi tir.

plerin bir nceki gnn ya amndan ar

takalanlar toplama grevi dinsel bir tren

mi esine sessiz bir saygyla kar lanr, hal

kn gznde sanki hepsi birer melektir; belki

de sadece kaldrp attklar e yalar d n

mekten onlar kurtaryorlar diye.

pler yklerini her gn nereye g

trr, bu soruyu kimse kendine sormaz. Ya

nt herkes bilir: kent d na. Oysa kent her

yl geni ler, plkler geriye ekilmek zo

runda kalr; atklar arttka p y nlar yk

selir, katmanlar o alr, daha geni bir embere yaylrlar. Ayrca, Leoniann yeni eyler

yaratma yetene i geli tike pn z de

iyile ir; zamana, hava artlarna, fermantas

yon ve yangnlara meydan okur. Leoniay

epeevre ku atan, yok edilemez bir artk

lar kalesidir, bir srada gibi kentin her nok

tasndan grlr.

Sonuta, Leonia att mal kadar maltoplar; gemi inin pullar, zerinden atama

d bir zrh halinde birbirine lehimlenir; her

gn yenilenmesine kar n kendini tek ve ke

sin bir biimde aynen saklar: bir nceki

gnn, kentin ya ad tm gnlerin, tm yl

larn, her be yln pleri zerine dklen

dnn plerinin yaratt bir biimdir bu.

Usuz bucaksz p da nn zerine,en utaki doru un tesinden, kendi p

da larn sk tra sk tra iten di er kentlerin

pleri olmasa, Leoniann pleri a r

a r dnyaya yaylabilirdi. Belki de Leonia

snrlarnn tesinde btn dnya, ortalarn

da srekli p pskren metropoller bulu

nan kraterlerle doludur. Yabanc ve d man

kentler arasndaki snrlar, her birinin ple-

rinln yer yer birbirine dayand , birbirini rt

t ya da birbirine kar t zehirli surlardr.

Surlar ykseldike heyelan tehlikesi de

artar: bir konserve kutusunun, eski bir lasti

in, hasr klf kaybolmu bir arap i esinin

Leonia tarafna yuvarlanmas yeterlidir;ayakkab tekleri, eski takvimler, kurumu i

eklerden olu an bir , kendisinden bo u

na uzakla trmaya al t , artk temiz kom

u kentlerin gemi ine kar m kendi ge

mi ine gmecektir kenti: bu pis da zincirini

bir felaket dmdz edecek, her gn yeni

giysilere brnen metropoln tm izlerini si

lecektir. Kom u kentler topra dzeltmek

iin silindirlerle hazr bekler; bu yeni alana

yaylacak, byyecek, yeni plkleri uzak

lara iteceklerdir.

(Italo Calvino, Le citt invisibili, Torino, 1972)

LERNA, svirenin Umsk ehrinden yirmi

kilometre ve Cenevreden trenle be saatuzaklkta bir niversitedir. Lernada, evrenin

gizli kanunlaryla ilgili, dnyann farkl yerle

rinden gelen yirmi drt tane birbirinin ayn

adamla yaplan garip deneyler gerekle ti

rilmi tir.

(Angel Bonomini, Los Novicios de Lerna,

Buenos Aires, 1972)

LESNEVEN, OCEANA (2)nin ba ehridir.

LETALSPONS, Pasifik Okyanusu'nda, Ju-

an Fernandez yaknlarnda, yer yer sk or

manlarla kapl kayalk bir adadr. Adann ortasnda, vah i aylarn av blgesi olan ulu bir

da ykselir. Kendilerine Beyincikseller ya

da Kurtukkafalar diyen ada halk, eskiden

ili mandasnda oldu undan spanyolca ko

nu ur, ye il saten giysiler giyer ve ruhg-

ne inanr. Beyinciksellerin iar "ars brevis,

vita tonga"dr. Kadn ve erkekler 120 ya na

kadar ya ar, ancak ya lanmazlar. Altm ya-


16/474

LEUKE - LBERYA

LETAL SPONS'un ba ehri

Scaricrotariparagorgouleonun kuleleri.

na gelince tekrar genle meye ba laya

rak, g ve enerji kazanrlar. Tutkular yoktur

ve a rlklardan kanrlar. Beyinciksel tiyatrosu ok sevilir. Oyunlar kuklalar tartndan

oynanr ve ksa srerler.

Beylnclkseller hibir eye kzmadkla

rndan d manlar da yoktur. Kanunlar ise

basittir: 1) Her zaman aklna ilk geleni nem

se, ki kez d nme. 2) Hibir zaman ba ka

lar gibi d nme, zgn ol. 3) Zevk sahibi

olmak bir tr altnc histir. 4) Birok hikyeyiiyice ren ve bol bol konu . 5) Konu ma

dan nce sakn d nme. 6) Kendini her za

man yeni ve orijinal bir ekilde fade et.

Letalisponsun ba ehri Scaricrotari-

paragorgouleodur. Binalarn yksek ve s-

rad bir grnm vardr; bunlar rzgr-

glleriyle ve ayn hareketlerini len aletlerle

bezeli, do al etkenlere maruz braklm in

ce ve havadar kulelerdir.

(Abb Pierre Franois Guyot Desfontaines,

Le Nouveau Gulliver, ou Voyage De Jean

Gulliver, Fils Du Capitaine Gulliver, Traduit

d'un Manuscr i t Anglo is. Par Monsieur

L.D.F., Paris, 1730)

LEUKE, Karadenizde, Dinyester Nehri a

znn tam kar snda yer alan bir adadr.

Ba ehir Pseudopolis, Philistinler (bkz. PH -

L ST A) aday fethetti inde yerle bir edilmi

tir. Efsaneye gre Poseldon, Thetisin, adna

tapnak dikilen o lu Akhllleusu gmebilme

si iin Leukeyl denizden kartm tr. Bu ya-

le yoktur; bunun yerine byk beyaz ku lar

gelip mezarn zerinde yas tutar. Ziyareti

ler her gn bu ku larn denize do ru uup,

kocaman kanatlarn suya daldrdktan sonra

geriye dnerek tapna n duvarlarna dam

lacklar serpi tirdiklerini grebilirler. Akhille-

us burada, Poseldon, Amphitrlte, Thetis ve

btn di er Nereidlerin ahitli inde Helene

ile evlenmi tir.

Leukeye, Akhilleusa sadk haclar ile

tehlikeli bir yolculu a kmadan nce adak

sunmak isteyen denizciler gider.

(Miletoslu Arktinos, Aithiopis, [?]; Strabon,Geography, 0 1. yy; James Branch Cabell,

Figures of Earth. A Comedy of Appearances,

New York, 1921; James Branch Cabell, Jur-

gen. A Comedy of Justice,New York, 1919)

LBERTNA, JANSEN Ann do usunda,

byk ve zengin bir lkedir. Kom ularna, arap, eker, amber, ipek ve di er lks

rnleri ihra eder.

(Pre Zacharie de Lisieux, Relation du pays

de Jansnie, o il est traite des singularitez

qui s'y trouvent, des costumes, Moeurs et

Religion des habitants. Par Louys Fonta-

ines, Sieur de Saint Marcel,Paris, 1660)

LBERYA, Tierra del Fuego yaknnda Hos-

te Adas kysnda bir ehirdir, ayn adl Afri

ka cumhuriyeti ile kar trmamak gerekir.

ehir, 15 Mart 1881 gecesi, Jonathan adl

gemileri burann buzlu sularnda batan bir

grup denizci tarafndan kuruldu. Neyse ki

gemi, Mozambikte kk bir komn kurmak

iin gerekli malzemeleri ta maktayd; m

rettebat bu materyalin byk bir ksmn kur

tarp kyya ta may ba ard.

O sralar Hostede, kimilerinin kraliyet

soyundan geldi ini syledikleri ve yerlilerin,

dost ya da hayrsever anlamna gelen,

Kaw-djer adn taktklar insan sevmez garip


17/474

batna gnlszce yardm etti ve bylece

Scotchvvell Koyuna kk bir kamp kuruldu.

Birka ay sonra adaya bir ili sava

gemisi geldi ve yeni gmenlerin topraklar

n ellerinde tutmalar ve daimi olarak Hos-

teye yerle meleri tavsiye edildi (o srada ili, Arjantin ileTierradel Fuegoyu ilgilendiren

bir antla ma imzalam t ve ilililer, adalar

dan birine koloni kurulursa halk oraya akn

eder diye umuyorlard). Bylece Hostelya

Cumhuriyeti do du ve Liberya ad verilen lk

kamp ba ehir oldu. Gmenler krmz-be-

yaz bir bayrak setiler.

Cumhuriyetin halk arasnda kan ufaktefek anla mazlklarn artmas zerine Kaw-

djer yneticili i kabul etti ve adaya istikrar

geldi. Kaw-djer ilililer ile yakndaki Horn

Adasnda bir deniz feneri in a edilmesi ko

nusunda anla mazl a d t; korkun Pata-

gonyallarn i galini pskrtt.

1890'lara gelindi inde Hostelya Cum

huriyeti ili, Arjantin ve hatta Avrupa ile gl ticari ili kiler geli tirmi ve Liberya da ge

li mi bir ehir haline gelmi ti. ehirde iki

matbaa, bir tiyatro, bir postane, bir kilise, ki

okul, bir grup k la, bir mahkeme ve yneti

cinin saray vard. Modern bir hidroelektrik

g istasyonu, fabrikalar ve sokaklarn ay

dnlatlmasn sa lyordu.

6 Mart 1891 sabah, bir grup avc

Hardy Yarmadasnn batsndaki Nbeti

Kulbeleri Da larfnn eteklerinde altn da

marlar buldu. Bu ke if California ve Klondi-

keda oldu u gibi altna hcuma ve cumhu

riyetin hzla k ne neden oldu.

Altn hummas al anlarn tarm, balk

lk ve iftili i terk etmesine yol at. Bu

hastalktan kurtulmay ba arabilenler sade

ce Patagonyallardan kaarak Hosteye s nan birka yerli oldu.

1893 k adann en kt k oldu; t

kenmi retim ve ilk zamanlardaklnin be ka

t nfus sonucu, a halk arasnda hrszlk ve

cinayet patlak verdi. 10 Ocak 1894te bir ili

sava gemisi cumhuriyete saldrd. Hayalk-

rkl na u ram ve kederli Kaw-djer teslim

paras oldu. Liberya ise harabeye dnd ve

artk resmi haritalarda ad gemiyor.

(Jules Verne, Les Naufrags du Jonathan,

[o.s.] Paris, 1909)

LCHTENBURG GRANDKALII, 1316 da

kuruldu. 1683te Trkler Lichtenburg'u fet

hetmeye al t ancak ba arl olamadlar; o

gnden bu yana Lichtenburgun fakirli i ve

genel nemsizli i onu yabanclarn lgisini

fazla ekmeyen bir yer haline getirmi ve

uluslararas politik olaylar bu blgeyi pasgemi tir. lkenin tek rn, yeterince ihra

edilemeyen ve pek de i tah ac olmayan

bir peynirdir. 1949da lkenin d ticaret

dengesi eksi 887.000 kronendi. Lichten-

burg bir ordu sahibi olamayacak kadar fa

kirdir ve ylda bir dzenlenen Lichtenburg

Fuar da bte yetersizli inden artk yapla

mamaktadr.Hanedan 1683te kurulmu tur. imdiki

Grandk Otto ve Grand es Sophie ocuk

sahibi de ildirler ve dkal n vrisi de

Prenses Mariadr. Ancak sylentiye gre

prenses halktan biri ile evlenmek iin unva

nn terk edecek, bu durumda da hanedann

sonu gelecektir. Kraliyet ailesi Lichten

burgun yirmi sekiz tam bl on milkare-

sine sahiptir ancak bunun sadece tam

bir bl yedi milkaresi ekilidir.

Hkmet koalisyon hkmetidir ve son

yirmi yldr hi se im yaplmam tr. Ya l

ba bakan Sebastian Sebastiann yerine o

gne dek maliye bakanl ve Muhafazakr

Radikal Partl'nin ba kanl n yapan General

Cosmo Constantin getirilmi tir. D i leri Ba

kan Hugo Tantanin, yeni Maliye Bakan olmu tur.

Ad yine Lichtenburg olan ba ehrin

merkezinde Kraliyet Saray ve aslnda Gran

dk Maxim illianin metresi iin in a etti i

Amerikan Konsoloslu u bulunur.

(Call Me Madam, ynetmen Walter Lang,

LCHTENBURG GRANDKALII


18/474

LDENBROCK DENZ, aslnda yerin ba r

na gmlm bir okyanus olarak da tanmla

nabilir. 1863 ylnda Hamburglu Profesr Li-

denbrockun ynetimindeki bir ke if seferi s

rasnda bulunmu tur, iskoyadaki Grampian

Da larnn altnda, zlandann yz elli fersah gneydo usunda yer alr. Suyu tatldr ve

Akdeniz'in suyunu andrr. Kumsal, yaradl

n ilk gnlerinden kalma kk deniz kabuk

laryla dolu gzel altn kumlarla kapldr.

Lidenbrock Denizi, byk ihtimalle elekt

ri in neden oldu u, kuzey klarna benzeyen

ve aydan daha parlak klar saan, beyazm

s ltlarla parlar. Bu okyanusu kaplayan dev

tavann nemli bir ksm, srklenen buharla

rn olu turdu u ve gnn belli zamanlarnda

sa anak ya murlara neden olan koca bulut

larn ardnda gizil kalr. Gkyznn elektrik

tabakasnn bulutlar zerinde yaratt etki,

gl bir melankoli yaratt tahmin edilen gz

kama trc k oyunlarn meydana getirir.

Lidenbrock Denizini ara trmak iste

yen seyyahlar GRAUBEN L MANIndan yolakmaldrlar. Burann yaknlarnda gne

emsiyesi benzeri a alar, on ila on be

metre boyunda, aralarndan k szdrmaya

cak kadar ok beyaz mantarlarn oldu u y

ce bir orman vardr. Bu srad bitki rts

nn altnda tarihncesi dneme ait oka

kemik bulunur ve seyyahlar burada masto-

donenesi, dinotheresazdi i ve megathe-

riumuyluk kemi i bulabilirler.

Seyyahlar Lidenbrock Denizinln iin

de, birok tarihncesi hayvandan iki tanesi

olan ve halen bu blgeyi i gal eden plesi-

osaurus ile ichtyosaurus'larn kanl dv le

rini izleyebilirler.

Ziyaretilere Lidenbrock Denizini rahat

a geebilmeleri iin fosille mi a atan bir

sal yapmalar tavsiye edilir. nk yzeye,geld ikleri gzerghtan ( zlandadaki Sna-

efells Jkull krateri - bkz. SAKNUSSEMM

KOR DORU) dnmeleri uygunsuz o lu r. Ziya

retiler bir yeralt patlamasna katlmaya a

l maldrlar. Bir yanarda n bacasna do ru

ykselen lav akm seyyahn saln dnyann

yzeyine ta yacaktr. Lidenbrockun ke if

ekibi, A ustos 29, 1863te talyann Strombo

LDENBROCK DENZ - LKSUS

(Jules Verne, Voyage au centre de la terre,

Paris, 1864)

LKSUS, Afrikann kuzeybat kysnn ak

larnda, denizin kara iine do ru uzanan birkolu tarafndan kucaklanm bir adadr. Lik-

sus eski zamanlarda altn meyveler veren

nl bir korunun bulundu u bir blgeydi. Bu

koruluktan imdi geriye sadece bir tek a a

kalm tr. A acn ieklerinin tayapraklar

altn varaklar gibi, meyveleri ise a r altn

toplar gibidir; toplarn iindeki etli ksmn ise

metal cevheri kristallerine benzer bir yapsvardr. Metal gvdeli ve altn kanatl e ekar

s benzeri bcekler bu meyvelerin sularn

toplar. Bcek yuvalarnda kovana benzer

hcreler vardr ve burada yeni do anlarin

beslenmesi iin bal andran bir madde re

tilir. Bu madde dokunulmayacak kadar s

caktr ve dkme altna benzer. Kovanlar in

celemek isteyen ki i, arlarn mahmurla p

yanlarna yakla lmasna izin verdikleri saat

ler olan gnbatmna dek beklemelidir.

(Ya l Plinius, Inventorum Natura, S 1. yy)

L KSUS'ta altn meyvelerin sularn


19/474

LLAR, Hohenfliess Prensli inde, PEST TZ

yaknlarnda, Hohenfliess Prensinin zevk

bahesi ve ikametghdr. Lilar'n me e, kk

nar, akkavak ve meyve a alaryla dolu bah

elerinde birka gzel bina bulunur. Su Evi,

Lilar Vadisi boyunca akp giden bir dere olan

Rosanann besledi i e meleri ile me hur

dur. Blumenbhl Da larndan grlebilen

yksek bir tepenin stndeki Gkgrlts

Evi, bu ad sk sk yldrm arpt iin alm

tr. Mekanik klar ve suni ya murlaryla B

yl Orman ise Versaillesdakinden daha

karma k labirentleri andrr. Yerden tavana

dek uzanan ve dallar ve yapraklarla erevelenmi pencereleri olan D ler Tapna , in

san yapm bir binadan ok bir orman alan

izlenimi uyandrr. Lilar Sarayna ise sarma k

kapl kayalklar, meyve baheleri ve yasemin

allklar arasndan ykselerek kan bir yol

dan varlr. Seyyahlar sarayn avlusunda ya

ayan blbl, kanarya, kl krlangc, ard-

ku u, ispinoz, tarlaku u, sln, gvercin vetavusku u sesinden adeta sa r olabilirler.

(Jean Paul [Johann Paul Friedrich Richter],

Titan, Berlin, 1800-03)

LLLPUT, Sumatra ile Sunda Bo aznn

gneybatsnda bir adadr. Ada, 1699da

burada batan bir tacir gemisinin doktoru

olan Lemuel Gulliver tarafndan ke fedilmi

tir. Ada halk alt inten ksa boyludur ve ya

banc ziyaretilerin o unun al kn oldu u

nun aksine bu lkedeki her ey bir in ile bir

ayak arasnda bir lye sahiptir. Atlar drt

buuk in boyundadr ve tarlalar iek tarh

lar kadar, en uzun a alar ise yalnzca ye

di ayak boyundadr.

Ba ehir Mildendo, iki buuk ayak yk

sekli inde ve on bir in eninde duvarlarla

evrilidir. ehir kapsnn yanlarnda aralar

on ayak olan sa lam kuleler bulunur, iki

anacadde, kare ekilli ehri her biri kendi

iinde ila be kat yksekli inde evler,

dar sokaklar ve duvarlarla blnm drt

yz bindir, iki ayak ykseklikte bir duvarla

evrili olan imparatorun saray, iki anacad-

denin kesi ti i ehir merkezindedir. Krk

ayakkare olan d avlu, di er iki avluyu ev

reler; kraliyet daireleri ise karenin tam orta

snda yer alr. Drt in kalnl nda ta du

varlardaki (Lilliput standartlarna gre) de

vasa kaplar bir avludan di erine alr. Kra

liyet park, Mildendonun iki yz yarda d n

dadr.

Alt inten uzun ziyaret ile r, Lilliput

standartlarna uymann e itli zorluklar oldu

unu unutmamaldrlar. Mmknse, evlerin

stne basmaktan ve istemeden de olsaa a kklerini skmekten kanlmaldr. Zi

yaretilerin tm lkenin yasalarndan baz

larn bilmek durumundadr. Lilliputta hukuki

dzen dl sistemi zerine kuruludur. Yet

mi ay devri boyunca yasalara uydu unu

gsteren herkese (ilgili ki inin durum ve

mevkisine gre de i en) ve devlet fonundan

kar lanan baz ayrcalklar tannr; bu ki i ayrca babadan o ula aktarlamayan Snilpall

ya da Yasal unvann da hak eder. Drstlk,

stn kurnazlk kar snda savunmaszdr ar

gmanna dayanarak, dolandrclk, hrszlk

tan daha byk su saylr ve bu sua genel

de lm cezas verilir. Devlete kar i lenen

sularn tmnn a r yaptrmlar vardr; ya

lanc ahitlik ya da iftiradan sulu bulunan

kimse hemen idam edilir. Haksz yere su

lanm olan bir ki inin tazminatn onu sula

yan ki i deyemezse, devlet der.

Teoride, devlet mevkilerine insan sei

mi konusunda da benzer prensipler geerli-

dir. iyi ahlaka, yetenekten daha ok de er

verilir. Lilliputlulara gre drstlk, adillik ve

lllk herkesin elinden gelir ve erdem,

iyi niyet ve deneyim ile herkes devlete hiz

met edebilir.

Pratikte ise bu prensipler olduka a n

m tr. Parti ve hizip politikalar adann siyasi

ya amna daha ok hkmeder hale geldike,

on yedinci yzyl ba larnda ortaya kan, ip-

dans, zplama ve srnme gibi garip gele

nekler gittike nem kazanmaya ba lam tr,

LLAR - LLLPUT


20/474

LLLPUT

S U M A T R

DOMUZLAR ADASI

M1NTAON UM AN

M TALH ADASI

NASSOVV ADASI

HintOkyanusu


21/474

der. Ancak ip-dans gsterileri o unlukla

ciddi ya da lmcl kazalarla sonulanr.

Zplama ve srnme yalnzca elinde yere pa

ralel bir sopa tutan imparatorun ya da baka

nn ahitli inde yaplr. Beceri snavndan ge

en adaylar birer birer ilerleyerek ya sopann

zerinden atlar ya da sopa ykseltilip alaltl

dka altnda ileri geri srnrler. En uzun da

yanabilen ve fazla eviklik sergileyen aday

mavi bir sicimle dllendirilir, ikinci krmz,

nc ise ye il sicim kazanr. Sicimler bele

dolanarak taklr ve bir kraliyet dl simgesi

olduklarndan onlara ok de er verilir; ziya

retiler bunlar sarayn nemli insanlarnn o

unun zerinde fark edeceklerdir.

imparatorlu un temel politik hizipleri,

adlarn giydikleri uzun ve ksa topuklu ayak

kablardan alan partiler olan, srasyla Tra-

mecksan ve Slamecksaridr. Bu hizipler

birbirleriyle yemez, imez ve konu mazlar.

Tramecksanfarn says daha fazladr ve es

ki yapya daha scak baktklar sylenir, an

cak hibir politik gleri yoktur, imparatorise, sarayda mevki sahibi olabilen tek parti

olan Slamecksanlar destekler. Prensin yak

la m ise daha belirsizdir. Topuklarndan bi

ri di erinden yksek oldu u iin -bu yz

den topallayarak yrr- Tramecksanlar

destekledi i d nlr.

imparatorluk bir sredir sivil tart malar

la blnm tr. Geleneklere gre bu lkedeyumurtalar yuvarlak ucundan krlrd, ta ki bir

imparator bu ekilde yumurta kran o lunun

parma n kesti ine ahit olana kadar. Bu

nun zerine imparator tm yumurtalarn sivri

ucundan krlmas iin ferman kard. Fer

man halkn ok ierlemesine neden oldu ve

alt isyana yol at. Bu kar klkta bir impara

tor tahtndan oldu, bir di eri ise ya amndan.

Kom u ada BLEFUSCUnun hkmdarlar

araya girmeye ba layp, yenilgiye u rayan

Yuvarlak-uulara kendi krallklarna s n

may teklif edince i ler daha da ciddile ti.

Blefuscu imparatoruna gre Lilliput hkme

tinin tavr, Brundecratin elli drdnc bl

mnde tm gerek inananlarn yumurtay uy

gun ucundan krmas gerekti ini belirten

peygamber Lustrogun doktrinlerini ihlal et

mi tir. Lilliput yorumuna gre uygun u, tabii

ki, sivri utur. Srgndeki Yuvarlak-uula-

rn Blefuscu sarayn etkilemesi sonucu sa

va patlak vermi ve Lilliput i gal edilmeye

kalk lm tr. Bunlar, Gulliver Lilliputta ko

nukken olmu tur. Gulliver dar kanal boyunca

yryerek ve Blefusculularn minik gemileri

ni Lilliputa ekerek i gal planlarn kstekle-

mi tir. Sonunda, daha ok Lilliputun lehine

olan bir bar sa lanm tr. Seyyahlar bu tar

t mal konuda birok kitap bulabilir, ancak

bunlar d ardan satn alnmalar gerekir,

nk hepsi Lilliputta yasakldr.

Normal artlar dahilinde iki ada arasndaki ili ki olduka samimidir, ikisi arasnda

ciddi bir ticaret vardr ve bir lkeden srgn

edilenler, al kanlk icab di erine s nr.

Her iki imparatorlu un soylu ve zengin snf,

e itimlerini tamamlamalar, dnya hakknda

bilgi edinmeleri ve di er dilleri renmeleri

iin ocuklarn geleneksel olarak kanaln

te yanna gnderirler. Aslnda her iki imparatorluk da kendi dilinin gzelli i ve kadimli-

iyle vnr ve kom usunun diline km

semeyle bakar.

Lilliputlularn ocuk yeti tirme konu

sunda ok farkl gr leri vardr. Onlarn

inancna gre do a kanunlarna uygun ola

rak rklarn devamll n sa lamak amacyla

iftle en di i ile erkek, aslnda hayvandanfarkszdr. Bir ocu un kendisini dnyaya

getirdi i iin ailesine minnettar olmasn ge

rektirecek bir neden yoktur, nk do mak

-insann yeryznde ya ad aclar d

nlrse- bir ayrcalk olmad gibi, b irle

me srasnda akl ba ka yerlerde olan anne-

babann asl niyeti de ocuk sahibi olmak

de ildir. (EREVVHONa gitmi olan seyyah

lar, Erewhonlularn do ma ve do urma ko

nusundaki sorumluluklarla ilgili tamamen zt

gr lere sahip oldularn fark etmi lerdir.)

Yine Lilliputlulara gre ebeveyn bir ocu

un refahn sa lamak zere teslim edilebi

lece i en son ki ilerdir, bu yzden de her

kasabada bir ocuk bakmevi vardr. (Krsal

kesim sakinleri ve i iler d nda) tm aile

LLLPUT


22/474

LIMANORA

ler ocuklarn bir nebze a rba llk sahibi

olduklarna inandklar ya olan yirmi ayl a

kadar bu bakmevlerine gndermek duru

mundadr. Bundan sonraki e itim, renc i

nin durum ve mevkisine gre de i ir. Tc

carlarn o ullar yedi ya nda rakl a ba

larken, nitelikli ki ilerin o ullarnn e itimi onbe ya na dek srer. Bu ikinci grubun hiz

metkrlarla konu masna izin verilmez ve

bylece erken ya ta budalalk ve kt al

kanlklarla kar la malar ihtimali ortadan

kaldrlr. Aileleri onlar ylda sadece iki kez

ziyaret edebilir ve onlarla bir profesrn

gzetiminde yalnzca bir saat konu abilir

ler. Bu zamanlarda fsldamak, ho szlersylemek ve hediye vermek yasaktr. E i

tim, drstlk, alakgnlllk, din ve va

tanseverlik ilkelerini a lamak zere tasar

lanm tr.

Kzlar ayr bakmevi ve okullarda yeti

tirilir, ancak onlarn e itimi ile erkeklerinki

arasnda, fiziksel egzersizlerinin daha az

vah i olmas d nda pek bir fark yoktur. Kzlara ev hayat hakknda da bilgi verilir ve l

ke geleneklerine ba l olarak, temizlik ve if

fet tesinde her tr ki isel vn kayna n

dan nefret etmeleri retilir. Kzlarn e itimi

nin ardndaki felsefe, evli bir kadnn srekli

gen kalmas mmkn olmad ndan, koca

s iin daima mantkl ve uyumlu bir e olma

y srdrmesi gerekti idir. Kzlar evlenilebilir

ya olan yirmi ya na dek okula giderler.

E itim zorunlu oldu u halde, cretsiz

de ildir. Ailelerin ocuklarn bakm iin

maddi katkda bulunmalar gerekir. Lilli-

putlulara gre dnyaya ocuk getirip de

onun bakmn halka yklemek ayptr.

Ziyaretiler, Lilliputlularn cenaze t

renlerinin kendilerininkinden bir ekilde fark

l oldu unu anlayacaklardr. ller, ba lara a gelecek ekilde gmlrler nk Lil-

liputlular dnyann dz oldu una ve on bir

bin ay devri sonra gerekle ecek llerin

dirilme gnnde ba a a dnece ine ina

nrlar. Bylece dirildikleri zaman ller ayak

lar zerinde dikiliyor olacaklardr. Lilliputun

daha e itimli kesimi buou sama bulur, an

cak alt snflar memnun etmek adna bu ge

lenek srdrlr.

Lilliput lisannn fazla ayrntl bir dk

m yoktur. Birka kalp bilmek ziyaretilerin

i ine yarayabilir; HurgoYce Tanr , Borach

Mivola Yoldan ekil" ve Quinbus Flestrin

'Koca Da Adam" -Lemuel Gullivere dzlen vg- anlamna gelir. unu da hatrlat

mak gerekir ki, yazl szckler sayfann bir

k esinden di erine apraz okunur.

En iri bozuk para yakla k bir pul tanesi

irili inde altn bir disk olan sprugdr. lle

re gelince, bir durr = bir inin on drtte biri

ve bir glumgluff= bir aya n onda biridir.

Lilliputta zaman, saat ve dakikay gsterensaat kollaryla de il, saniyeleri gsteren kol

la llr.

(Jonathan Swift, Travels Into Several Remo-

te Nations of The World. In Four Parts. By

Lemuel Gulliver, First a Surgeon, and then a

Captain of several Ships, Londra, 1726)

LMANORA, Gneydo u Pasifikteki R AL-

LARO Takmadalarndan biridir. Bir sis bu

lutuyla evrilidir. Yabanclar buray eytan

lar Diyar diye de bilir. Denizden gelen bir

seyyah ncelikle Lilaroma Yanarda fnn

karlarla kapl zirvesini grecektir. Ada suni

frtnalar yaratan ve buraya yakla may bir

ekilde tehlikeli klan koni eklinde bir frtna

gstergesiyle ve mancnklarla korunur.

Limanorann ileri set set tepeler ve

tropikal bitkilerle ye illenmi vadilerle kapl

da lk alanlardr. Kayalk sahiller ve uu

rumlar volkaniktir ve mercan kaynakldr.

Limanora bitki rts Pasifikteki rnek

lerinden tamamen farkldr. Floronala ac

ya da ya am a ac bataklk alanlarda yeti ir; bir floronalesans -gnmzde sentetik

olarak retilebiliyor- ci erlerin ok az ha

vayla veya tamamen havasz al masn

sa lar. Da larn ortasnda bir yerlerdeki o

rak toprakta, kaslara ve kkrdak dokuya es

neklik kazandran germabelladl meyve ye

ti ir. Alfareneya da oksijen als, yosun gibi


23/474

LIMANORA

yeti ir ve kar altnda yllarca ya ayabilir; ka

buklu meyvesi ya da kozala nn iinde ok

miktarda oksijen vardr ve semeli dlleme

sayesinde a acn yeti tirmek mmkndr.

Bu bitkiden yaplan bir kar m, Limano-

rallarn hi hava olmayan yksekliklere ka

dar umalarn sa lar.

Limanorann en nemli rnlerinden

biri topraktan kartlan, ama ayn zamandasaf haliyle topra n derinlerinde de bulunan

irelyum'dur. Bu, hafif, effaf, gl, esnek

ve di er maddelerle kar trld nda elastik

le en bir maddedir ve Limanora medeniye

tinin temelidir. Tl gibi incecik dokunabilir

ve yine de deri kadar sert kalr ve hem a r

mhendislik i lerinde hem de hafif giysi ya

yeralt al masna gerek kalmasn diye kar

ma k uzaktan kumanda aletleriyle mekanik

olarak kartlr.

Limanora iki byk vadisi ile vnr:

Rimla ve Fialume. Rimla, Lilaroma Yanarda

nn eteklerindedir. Byk su kemerleri suyu

da lardan, a znda devasa bir geit olan bu

vadiye ta r. Rimla Vadisi'nin ortasnda, ile

rinden effaf metal tpler kan ok yksekkuleler ile kule tepelerine do ru k saan

karma k makinelerin bulundu u byk effaf

bir kubbe vardr. Buras, enerji retim ve da

tm noktas olan Kudret Mabedidir. Ancak

rzgr ve gne enerjisi de kullanlr. Fialume

ayn zamanda Gemi in Vadisi diye de an

lan, i ksmlarda konumlanm byk, gr ot


24/474

LIMANORA

'0 ^

L MANORA Adas'nda sisin gcn kantlamak iin

yaplan bir deney.

a alar, allar ve iekleri sulayarak geen

birka derenin akt parltl bir at le bln

m tr. Vadinin ortasnda bir aklkta, yanla

rnda revak ve sra stunlar bulunan ve nere

deyse atya kadar ykselen basamaklar yer

alr. Flalume ayn zamanda, llerin a alar

arasndaki yksek kaideler zerine dikildikleribir mezar alandr. Cesedin bozulmasn nle

mek in dokunun yerine irelyumkaplanr. Bu

maden ke fedilmeden nce ise cesetler (YE

L LKEde oldu u gibi) damlata ma ara

larnda kirelendirme yntemiyle muhafaza

edilirdi. Daha da eski zamanlarda ise ceset

yaklarak gmlrd. Gnmzde cesetler

kronolojik srayla ailelere gre gruplanr.

Llmanorann lk yerlileri gneyden g

etmi tir; eski kltrlerden biri volkanik bir

patlama ile yok olmu tur ve bu ehrin kaln

tlar halen ssz Antarktika topraklarnda g

rlebilir. Llmanora uygarl fiziksel ve ruha

ni geli im arzusu zerine kuruludur, ilk ba

ta dikkatli iftle me sonucu tm kaltsal has

talklar yok edilmi , e itim ve reform ise su

orann zamanla azaltm tr. Bir din reformcusu ise geriye kalan tm sosyal sorunlar

zel mlkiyeti ortadan kaldrmakla zmeyi

nermi tir. Bu ki i daha sonra suikasta kur

ban gitmi ve kan i sava sonucu sosya

listler yenilmi tir. st snflar bu yeni dini at

fedebilmek iin onu benimsemi ve ehidi

de ilahi kabul ederek tapnm lardr; inan

Sosyalistler ve d i er istenmeyen unsurlar

takmadann di er adalarna gnderilmi ve

geri dnmeleri, lm cezas tehdidiyle n

lenmi tir. u anda geli imi tkayan her tr

engel ortadan kaldrlm tr. Tm hayvanlar

adadan itlerle ayrlm tr ve Limanorallarrahatsz edece i iin tm l ya da yok ol

maya yz tutmu bitkiler yok edilmektedir.

insanlar ksa boylu, geni g sl,

uzun kollu ve koca kafaldrlar. Nabzlar bir

Avrupalnnkinden daha hzl, ancak nefes

alp vermeleri daha yava tr. A r ulardaki

slara kar byk dayankllklar vardr.

Ayak ba parmaklar, kollar ve ayaklarnataktklar ve kk motorlarla al trdklar

tle benzer kocaman kanatlara kumanda

etmekten dolay zaman iinde bir tr el

ba parma na dn m tr. Uma kabili

yetleri neredeyse igdsel bir hal alm tr.

Limanorallar irade gcnn en iyi gzle

kanalize edilebilen bir tr manyetik g ol

du una inanrlar. Bunu hipnozda ve upuzun sessiz diyaloglar srdrdkleri gz di

linde kullanrlar; syleyecekleri zel ya da

gerekli bir ey olmadka kesinlikle konu

mazlar. Kibar, gvenilir ve sadedirler. Bo

yunlarnn arkasndaki hassas bir sinir mer

kezi havadaki ya da maddelerdeki elektrik

titre imlerini alglar. Firla denen bu elektrik

algs uarken kullandklar yn duygular

nn ve fitammnun (irade-telgraf, uzun mesafelere duygusal sinyaller gnderip alma)

temelidir. Duyular olduka geli kindir; yl

dzlarda meydana gelen ve normalde yal

nzca teleskopla grlebilen de i imleri g

rebilir ve bir kar mn bile enlerini sadece

koklayarak ya da tadarak belirleyebilirler.

Ciltleri a duyarldr ve birka farkl k

kayna n b irbirinden ayrt edebilirler. Parmaklar le kanalize ettikleri manyetizma sa

yesinde acy dedirebilirler. Limanorallar

yzlerce yl ya ar.

Limanorada okul ya da niversite yok

tur nk bunlar tektipli in yata saylrlar.

Ancak e itim toplulu un temel fonksiyonu

saylr ve ocuklarn e itimine elli ila yetmi


25/474

LMANORA

be ya na gelene dek serbest sosyal ili ki

ye girme izni verilmez ve bu ya a geldikten

sonra da sosyalle melerine yalnzca ksa

sreler iin ve gzetim altnda izin verilir. Elli

ya na varld nda, gemi e duyulan sayg

tamamen yok olmu sa Limanorallar Flalu-me Vadisine gtrlrler ve burada rklar

nn gemi ini izleyerek rperir ve gsterdik

leri geli imi yeniden takdir ederler. Ancak

yetmi be ya na geldiklerinde ebeveynli-

e uygun olduklarna karar verilir.

Dersler arasnda matematik bulunmaz,

nk tm hesaplar makineler tarafndan

yaplr. Dil kamusal bir kurum olarak kabuledilir. Tm belirsizliklerinden arndrlmadk

a ve yeti kinler komitesince onaylanmadk

a hibir szck dile giremez, ihtiya do

du unda ya llar konseyi yeni szckler ta

sarlar ancak bu szcklerin kabul edilme

den nce evrensel kullanm testinden ge

meleri gerekir. Edebiyat yoktur, nk yal

nzca kimilerinin yetenekli olduklar bir sanat

dili fikri, gndelik dilin yetersiz oldu una de

lalet olacaktr. Umanora kltrnde kurguya

en yakn olan ey, Geleceklem e Tiyatro-

sunda robotlarn rol aldklar gelecek temsi

lidir. Dilleri ok kesin bir dil oldu undan Li-

manorallar yle deyi ler ke fetmi lerdir;

Szler belirsizse, her ey yanl tr ya da

Sen szlere zen gsterirsen, d nceler

de kendilerine zen gsterir" (HAR KALAR

D YARIndan asil bir bayann daha iyi bir ifa

desi ile: Sen seslerin icabna bak, duyular

kendi ba nn aresine bakar. )

Limanora hkmeti ebeveynler, profes

yonel ebeveynler (ocuklara daha uygun

olan manevi aileler) ve gzetmenlerden olu

an bir konseydir. Aile ynetim birimidir ve

evlilik rkn geli imini sa layacak ekilde tasarlanm tr. Seks o alma amaldr.

Limanorann ilgin bir zelli i mimarisi

dir. Her kadnn ya da erke in bir evi vardr ve

her evde de iki sarma temsil eden bir ss

leme bulunur. Bunlar sarkp ayrlrlarsa ev sa

kinleri inziva talep eder ve ziyaretilere bu ki

ileri rahatsz etmemeleri nerilir. Birbirlerine

dolanrlarsa evrede dostlara ihtiya vardr.

(Bu biraz ingilizlerin rahatsz edilmemek iin

kapy kapama gelene ini andrr). Ya amn

nihai zaferini, cenazelerde de temsil edildi i

zere, kendi ba na ayakta durabilme yete

ne i olarak gren Umanorallar iin yalnzlk

ok nemlidir. Onlara gre yalnzlk stn ki ili in ifadesidir, daha adi duygular ise sr-

cldr . Ki isel ya am alan di er nedenlere

ba l olarak da gereklidir. Limanorallarn al

glar ylesine geli mi tir ki insan bedeninin

i leyi i srasnda kard tm do al sesleri

duyarlar ve bu da onlar iin bir ba kasna ya

kn uyumay katlanlmaz hale getirir.

Evlerin ekil ve yaplar sahipleri tarafndan ooloranadl bir makine ile sk sk de

i tirilir. Ootoran, Lilaromada bir plato ze

rine in a edilmi merkezi dev bir kubbenin

etrafn evreleyen kubbeciklerden meyda

na gelen Oolorefa Mimari Odasnda dur

maktadr. Ooloranya da sonarmimar, e itli

ses ve notalar reterek bunlar bir irelyum

tozudalgasnn iine yollar ve burada isteni

len ekil ortaya kar. Ardndan mknatslar

toz paracklarn tutar, s ekli dzeltir ve

ani bir scaklk d ile metal so utularak

i lem tamamlanr. Tatmin edici bir model

olu turuldu unda model duraca yere ha

vada ta narak gtrlr.

E er ziyareti b ir Limanoralnn evine

davet edilirse, yataklara bakmas tavsiye

olunur. Bunlar, vcut bir yivin iinde yatabilsin diye k elerinden ve yanlarndan asl

m , bir dizi dayanak vastasyla kenarlarla

temas kesilmi , yar hamak, yar iskeletli yu

mu ak ve esnek yataklardr. Yata a tutturul

mu olan yast a, sinir merkezlerinden

enerji ekip hcreleri yat trmas amacyla

biraz pozitif elektrik yklenmi tir. Yata n is

keleti ise negatif enerji ile yklenmi tir. Buyataklar kullanmak bir canllk yaratr ve Li-

manorallara, o kendilerine has se irte se-

irte, elastiki yry lerini kazandrr.

Seyyahlar Limanorann muhte em ya

plarndan en az drdn ziyaret etmelidir

ler. Tellanora, iinde gelece e ait resimler

gsteren moranalan ya da zaman telesko

punun bulundu u devasa merkezi bir sa


26/474

LMBO NUN GBE

londur. Daha kk salonlarda uygarl n

sundu u farkl olanaklar da temsil edilir. Ay-

r bir salonda, Limanorallarn cehenneminin

canlandrld ciralaison ya da Deh et M-

zesi yer alr. Burada, Batfnn "uygar Hristi-

yan medeniyetlerine ait birok grnt e li- inde ruhani durgunluk ya ayan bir toplum

gsterilir. Tiyatro binas adann belki de en

gzel binasdr. Lllaromann tepesinde,

yanlarnda taraalar ve lavdan yaplma ku-

leler bulunan devasa bir kristal kubbedir.

Burada duoamovamolardenen, ses ve k-

la evrenin mzi ini taklit eden ve yorumla-

yan bir enstrman alnr. Limanorallar bi-naya uarak gider ve kubbenin iindeki sal-

lanan tneklere asl kalarak mzi i dinler-

ler. nc bina ise, koku, tat ve ses kombi-

ne sanatna adanm olan llarime'd'n. Bahsi

geen bu duyuya birden hitap eden sen-

foniler yazlm tr, ancak bu fazlasyla edil-

gen bir deneyim oldu undan her seferinde

sadece ksa aralklarla sunulur. Drdnc

bina Oomalefa, tepeden denize bakan bir

burun zerine kurulu bir dizi salondan olu-

ur ve buraya effaf bir kapdan geilerek

varlr. En yksek srt, yldzlar gibi kmelen-

mi , minare ve kubbelerden mte ekkil ta-

kmyldzlaryla ift kuleli bir Samanyoluna

benzeyen bir dizi bina ile kapldr. Oomalefa

beslenme ve tp bilimlerinin merkezidir ve

en ufak bir rahatszl olan buraya ko ar.Llmanorada birka zgn bilim vardr;

"uyku ly mezarndan karr gibi kadim

deyi ler zerine kurulu, ki inin gemi ini ve

gelece ini rya analizleriyle zmek zere ta-

sarlanan sonnology, yerkrenin kabu unu ve

i tabakasnn hareketlerini inceleyen yergr

bilimi leomarieve e itli aletlerin yardm ile

hava de i imleri ve yakla an seyyahlar hak-knda uyar veren ada gvenli i ilmi, Marie.

Tm bu hazrlklara ra men Limanora, Antark-

tikann sularnn ekilmesi ve gneydeki ya-

narda larn snmesiyle ortaya kacak olan

nihai bir ykm tehlikesiyle kar kar yadr.

(Godfrey Sweven, Limanora, the Island of

LMBONUN GBE, bebeklerin berbat bir

biimde sarho olduklar Kelt Limbosuyla

kar trlmamas gerekir. Kurtuk biimli bir

lkedir, yle feci ekilde eyalet eyalet bln-

m tr ki, artk burada, para para olma-

dka, d nmek bile serbest de ildir.


27/474

lke sakinlerinin beyinlerinde smsk

ba lanm paketler vardr, ama stlerinde

bilinmeyen adresler bulunur. En nemli ki i,

ayn zamanda postac olan, Limbonun G-

be idir. Elinde Aziz Patrick asasyla evden

eve dola r ve u de i meyen soruyu sorar:Size Rodezdeki tmarhaneden zeri gll

kk bir dara ac gnderildi. Aldnz m?

(Antonin Artaud, LOmbilic des limbes, Pa

ris, 1925)

LNCOLN ya da ESRARENGZ, Pasifik Ok-yanusunda, Yeni Zelandadan 1800 mil

uzakta, snm bir volkanik adadr. 1865

ylnda, havadan hafif bir arala Amerikan

i sava ndan kamakta olan bir grup g

neyli tutuklu tarafndan rastlant sonucu

ke fedilmi tir.

Yaknnda kendine benzer balina ekilli

bir kom usu bulunan bu kurak ve kayalk

toprak paras, ke fedildi i zamanlarda de-

nizkrlanglarnn ve martlarn s na yd.

Adann sahillerinin koyu renk kumlar zerin

de foklardan, kabuklu hayvanlardan ve yu-

mu akalardan olu an muhte em bir karma

topluluk ya ard. Daha ierilerde toprak ani

den ykselerek ikiz konik tepeleri ebedi kar

la kapl volkanik bir da n hkmetti i deva

sa bir plato olu turuyordu. Bu zirvelerin

etekleri, geni ve pitoresk hayvan e itlerini

barndran derin ormanlarla kaplyd.

Burada Nautilusadl me hur denizalt

nn mucidi olup adaya s nm olan Kaptan

Nemo ile kar la an Amerikallar a knl a

d m lerdi. Ancak bu bulu madan ksa

bir sre sonra yanarda harekete geti ve

a layan lavlar adann byk b ir ksmnyok etti. Bugn Kaptan Nemonun son evi

ne yalnzca okyanusun yzeyinde zorlukla

seilebilen kk bir kayalk alan ahitlik et

mektedir.

(Jules Verne, L'ile mystrieuse, Paris, 1874)

LNDON ya da OSSRAND, ORTA DN-

YA'nn bat kylaryla Mavi Da lar arasndauzanan bir blgedir. ER ADORdan kp Lin-

don dan geen Lune Nehrinin denize ula n

ca olu turdu u hali olan Lune Krfeziyle,

Forlindon ve Harlindon olarak ikiye blnm tr (Lune, Ortak Dilde, kadim Gri-elf szc Lhnun kar l dr). Blgenin ba lca ehri

ve liman, GR L MANLAR diye bilinir. Orta

Dnyann Birinci a sonunda deniz tarafn

dan tamamen yok edilip yutulan byk Beleri-and diyarndan geriye kalann hepsi budur.

Lindonda, ilerinden biroklar imdi

KUYTUORMAN denen yerdeki Orman elfle-

rine katlmak iin Mavi Da lar a m olan,

ya da HOLL Ne gidenlerle birlikte ayrlmakistemeyen elfler ya ar. Bu alan vaktiyle in

sanlarn yardmyla MORDORun Karanlklar

Efendisi Sauronun glerini ikinci a srasnda Lindondan d ar atmay ba aran Gil-

galad tarafndan ynetilirdi. Gil-galad, Sa-urona kar insanlarla elflerin Son ittifaknn

nde gelen yelerinden biriydi, KaranlklarEfendisine kar nihai muharebede, OROD-RU N yamalarnda ld.

Sonraki yllarda Lindon, ikinci a sona erdiren muharebede de bulunmu n

l denizci ve gemi yapmcs Cirdan ynetti.

Cirdan, nc a da Saurona kar muharebelerinde kuzey insanlarna sk sk yar

dm ederdi, ona kar hazrlanan planlar koordine etmek zere kurulmu olan Akdi-

vann yesiydi.

(J.R.R. Tolkien, The Returr of the King,Londra, 1955; J.R.R. Tolkien, The Silmarilli-

on, Londra, 1977)

LN LGUA, Gney Gallerde, Severn kysyaknlarnda fazlasyla derin bir gelgit havuzudur. ylesine derindir ki gelen dalga hi

bir zaman iini tam olarak dolduramaz. Dal

galar ekilmeye ba lad nda havuz, yuttu u sular da yksekli inde bir fskiye ek

linde pskrtr.

(Geoffrey of Monmouth, Historia Regum Bri-

LNCOLN - LN LGUA


28/474

LPERDA - LLAREGYB

LPERDA, Do u Akdenizde, OsmanlI Trk

lerinin ya ad bir limandr. Seyyahlar renkli

pazar meydannda, Farisi korsanlarn getir

dikleri kleleri satn alabilir. Pazarn yaknla

rnda, Liperda Pa asnn, ho ni li bahele

riyle dikkat eken bir saray bulunur.

(Eliza Fowler Haywood, Philidore and Pla-

centia: Or, LAmour trop Delicat, By Mrs.

Haywood, Londra, 1727)

LTVANYA (Baltk blgesindeki Litvanya ile

kar trlmamaldr), Transilvanyadan dahaaz netameli, melankolik bir lkedir. Litvanya,

bir bataklklar, karanlk ormanlar ve karla

kapl da lar lkesidir. lkenin her yannda

-kimi zaman tehlikeli Litvanya kurtuklarnn

musallat oldu u, kimi zaman da kana susa

m msrif ailelerin i gal etti i- Neo-Gotik

atolar bulunur.

Seyyahlar bilmelidir ki Litvanyada srekli ya mur ya ar, tabii kar ya d ya da

gkten elma bykl nde dolu taneleri

bo and zamanlar hari. Nadir de olsa,

dnyann bu taraflarna zg fkeli bir rz

gr u ultusu e li inde ayn anda ya mur,

dolu ve kar ya d da olur. Litvanya Uzun

K lar lkesi" diye bilinir.

Burada iki otel tavsiye edilebilir: Barlsk

dat Hanve Versalis Oteli:her ikisinde de et

kileyici bir bayanlar orkestras mzi i e li

inde, kehribar renginde mest edici bir ki

olan starka ikram edilir.

(Henri Guigonnat, Demone en Lituanie, Pa

ris, 1973)

LLAREGYB, Galler sahilinde Dewi Nehri a

znda (nfusu be yzden az) bir liman kenti

dir. Kk, mahmur bir kaplca olan Lla-

regyb, papatya dolu ayrlar ile, ehrin yann

dan boylu boyunca topallayarak deniz kena

rna dek inen, tav anlarn dola t ve kambur

slluetli bir ormanlk olan St Orman arasna

ineklerle keiler otlar ve yaknlardaki E ek

Yoku unda da e ekler gezinir.

Llaregybin yalnzca anacaddesi

vardr: Tagiyme Caddesi, istiridye Evleri ve

E ek Caddesi. ehrin geri kalan kaldrm-

ta l dar sokaklardan meydana gelir ve aslnda mimari adan pek de gz alc bir

zelli i yoktur. rne in, Tagiyme Caddesi,

o unlukla iki katl, ham renklerle boyanm

ve pembeye bulanm meskenlerden olu

ur. Burada birka zenti on sekizinci yzyl

evi bulunsa da, o u u anda bakmszlk

tan harap durumdadr. Bethesda apeli ve

mezarl nn fazlaca bir tarihi nemi yoktur.Llaregybin sporculara da sunabilece i faz

la bir ey bulunmaz. Kurba alarnn fazlal

yla tannan Dewi Nehri ylesine yo un bir

kaak balkl a maruz braklm tr ki, ziya

reti balklara pek bir ey kalmam tr. Lla

regybin asl cazibesi, tuhaf kaldrmta l so

kaklar, kk balklk liman ile burada ya

ayan ve ilgin bir bireyselli e sahip insanlarn sohbetleridir. Belediye Saraynn nn

deki tulumba, ehir halknn topland ana

meknlardan biridir ve byk ihtimalle dedi

kodunun da merkezidir.

Kk liman genelde dalgalarla ykse

lip alalan balk tekneleri ile doludur. Ha

vada en ufak bir tehlike bile olsa yerli balk

lar bal a kma konusunda a r isteksiz

olurlar ve frtnal gnleri Denizcinin Kolla

r/nn konforuna s narak geirmeyi tercih

ederler. Bu birahane, saatinin son elli yldr

on biri gsteren akrep ve yelkovanyla nl

dr. Bylece saat hep Denizcinin Kollarnn

al saatidir. Burada, scak, kvamsz, ac

bira satlr, ak amstleri de mzik ve ark

sylemek serbesttir.

Her ne kadar d k bir ihtimalse deDenizcinin Kollar'nn dolu olmas durumun

da se, ehrin tepesinde para deyen misa

firlere ak olan Koy Manzaras'nda kalmak

mmkndr. Bu pansiyonu, ilk evlili inde

emekli mu amba satcs Bay Ogmoredan,

kincisinde ise batk ganyan bayii Bay Pritc-

harddan olmak zere iki kez dul kalm olan


29/474

LLUNET AYNASI - LOCUS SOLUS

Manzarashem temizli i hem de tozsuz ya

tak odalar sebebiyle tavsiye edilir. Gerek

ten de bu dul bayan misafirhanesinin temiz

li ine ylesine byk bir zen gsterir ki,

misafirlerin ayaklaryla hallara basmasna

ya da ar aflarnda uyumasna izin vermektense, onlar reddetti i sylenir.

Llaregyb halk a r derecede dindar

dr; o unun yataklarnn zerinde hl

Yapmayacaksn yazan plakalar vardr. Bir

birine ba l bir topluluktur ve herkes kom u

sunun i leri hakknda detayl bilgi sahibidir.

Priten olmalarna ve kendi ahlaki standart

larna uymayanlar d lamaya meyletmelerine ra men, ba kalarnn en ufak cinsel ta

knl na kar bile arzu dolu bir ilgi duyarlar.

Az sayda soyad bulunan o u toplu

lukta oldu u gibi, burada da ayn adl ki iler

meslek ya da zanaatlarna gre ayrt edilir.

Frnc Ekmek Dai, cenaze levazmats

lm Evans, apel orgcusu Orgcu Mor

gan", st ise St Ocky diye bilinir.Llaregyb halknn o u szel yetenekleri, net

telaffuzlar ve neredeyse iirsel konu mala

ryla gze arparlar. Her sabah ve ak am

kendi iiriyle insanlar selamlayan vaiz Peder

Eli Jenkins, bu yetene in en iyi rne idir.

Kasabann yemekleri, geleneksel Gal-

ler yemekleridir. Galler pastas, cawl, pra-

sal balk suyu ve halkn toplad deniz taraklar. Ziyaretiler artk baz pi mi et ye

meklerinden sklm olabilirler, ancak sy

lentiye gre kasap, kr faresi ve kstebek gi

bi, insan tketimine uygun olmayan etleri de

satmaktadr.

Biraz tarihi de eri olabilecek bir yer,

Peder Eli Jenkinsin mistik bir hyk oldu u

nu syledi i, ehrin arkasndaki Llaregyb

Tepesidir. Buras aslnda Keltler Yaz Top-

raklarn terk etmeden nce, blgede ya a

yanlar adna yaplm bir ant ve Kelt rahip

lerince ynetilen evlilik trenlerinin yapld

mekndr. Tepede ta lardan yaplm bir

ember vardr, ancak bu, Kelt rahipleri de

il, ehrin kasabnn o lu tarafndan yapl

m tr. Yine de bu tepe trmanmaya de er

rntsn izlemek mmkndr. Romantik

seyyahlar, yaknlarda bulunan ve flrt eden

iftlerin ska u rad St Ormann gr

mek isteyebilirler.

(Dylan Thomas, Under Milk Wood, a Play forVoices, Londra, 1954)

LLUNET AYNASI, Meledin Da nn etekle

rinde bir ma arann kayalk duvarlarndan

damlayan dere sularnn besledi i kk,

s bir glettir. Meledin Da , PRYDA Nin

kuzeyinde bir blge olan ZGR COM-MOTLAR lkesindeki Llawgadarn Da la-

rnn zirvesidir. A a da, Meledin Da nn

eteklerinin ba lad yere dek a alarla

evrelenmi , uzun oval bir su birikintisi olan

Llunet Gl bulunur.zgr Commotlar lkesi insanlarnn il

mine gre, kendini bilmek isteyen ki inin

Llunet Aynasnn sularna yle bir bakmasyeterlidir. CAER DALLBENI Taran, gerek

kimli ini ke fetmek zere yollara d t n

de, MORVAnn di i efsuncusu ona Ay-

nadan bahseder. Taran sonunda Aynaya

vard nda suyun kristal yzeyine bakar ve

kendi aksinden ba ka bir ey gremez. Llu-

nete giden tm seyyahlar gibi o da kendisi

nin sadece kendisi oldu unu ke fetmi tir.

(Lloyd Alexander, Taran Wanderer, New

York, 1967)

LOCUS SOLUS, Paris yaknlarnda Mont-

morencydeki Seine-et-Oise blmnde ok

geni bahelerle evrili byk bir villadr.

Locus Solu , bilim adam Martial Canterelin

maliknesidir ve iinde usta ile yardmclar

nn ya amlarn bilim suna na adadklar

birka laboratuvar bulunur.

Bahede Canterelin ustalkl yenilikleri

ile birka sanat eserinin sergilendi i pav

yonlar vardr. Bunlarn arasnda k if Eche-

noz un Timbuktudan getirdi i kilden yapl


30/474

LOCUTA

alr; heykelin sa elinin iinde, amenorrhea

tedavisinde mucizeler yaratan Arthemisia

maritimaadl bitki yeti ir. Heykelin yerle ti

rildi i ni , on be inci yzyldan kalma kum

altna gml bir Breton kenti olan Gloan-

nice ait tane alak kabartma ile talan-

drlm tr.

Ziyaretilerin be enisine sunulan bir

di er ilgin nesne ise Canterel tarafndan

meteorolojik de i imleri tahmin etmek zere

icat edilmi , karma k bir aletin iinde salla

nan bir bcektir. Bu alet en ufak bir esintinin

ynn ve kuvvetini on gn nceden belirle

yebildi i gibi, gelecekteki her bulutun boyutunu, saydamszlk ve yo unluk potansiyeli

ni tahmin edebilir. Bcek aslnda do ann

etkilerine maruz braklm bir sanat eseridir

ve Dr. Canterelin tamamen acsz bir ope

rasyonla elde etti i insan di i ztnden ya

plma incelikli bir mozaiktir. Bu prosedrn

ke fi Locus Solusa di a rs eken birok

ki inin gelmesine neden olmu ve Dr. Canterel de di ztn pratik nedenlerle kul

lanmaya karar vermi tir.

Ziyaretiler bahenin en gne li yerle

rinden birinde iri bir tr elmas greceklerdir.

Bu elmasn iinde Canterelin yaratt zel

bir su olan aqua-micanbulunur. Bir oksijen

lerine i lemi sayesinde insanlar ve hayvanlar

bu suyun iinde karada nefes alrm asna

nefes alabilirler.

Locus Solus ziyaretinin en ilgi ekici

yan Dirili Pavyonudur. Burada, buzda

saklanan cesetler Canterelin iki byk icad

sayesinde aniden ya ama dner: vitalium

ve rsurrectine. Rsurrectine cesedin kafa

tasna konur ve bylece orada bir zar olu

ur; ardndan enjekte edilen vitallum'unzar

la temasa gemesiyle beraber bir elektrikde arj meydana gelir. Bu de arj sayesinde

ceset gere e yakn bir ekilde do ruluve-

rir. Dr. Canterel bu prosedr mkemmel

le tirerek cesetlere insan hayat boyunca en

sk tekrarlanan hareketleri kazandrmay ba

arm tr. Artk canlya benzerlik yanlsamas

tamamlanm durumdadr: ci erler nefes

makta, eller se havada sallanmaktadr. Her

ceset bu deneyime uygun olmad ndan Dr.

Canterel uygun olanlar byk bir titizlikle

seer.

Her ne kadar ziyaretilere Locus So-

lusta rehberlik etme grevini bizzat Dr.

Canterel stlenmi olsa da, baz hassas ki

iler, ieride durmadan kznn ldr l

nn detaylarn tekrarlayan ya lca bir centil

menin bulundu u Delinin Pavyonundan

uzak durmay tercih edebilir.

(Raymond Roussel, Locus Solu, Paris,

1914)

LOCUTA, O ul Lemuel Gulliver tarafndan

ke fedilen, LAPUTA tesinde bir adadr.

Daha ok ticaret i iyle u ra an adann nfu

su olduka yo undur. Locutallar dnyann

tm milletleri ile ticaret yapm ve di er in

sanlarla ili ki kurup yeni deneyimler ed indike kanun ve greneklerini de i tirmeleri

gerekti ini ke fetmi lerdir. Uzun al mala

rn nihayetinde, farkl dillerin geli imi sre

cinde insan toplulu unda meydana gelmi

anar i ve kar klk yznden, farkl toplum-

larn farkl ihtiyalar ve kanunlar oldu u so

nucuna varm lardr. Bu yzden Locutallar

zamanlarnn o unu dil ve hitabet al arak

geirirler. Adann etraf, Locutal ocuklar

zerinde oturmu ders al rken grebile

ce iniz saysz basamakla evrilidir.

Locuta yeni bir lke le temasa geti

inde ili kileri yrtebilmek in yeni dzen

lemeler yapar. rne in, Locutallar ngiliz

toplumunu dokuz szck tr eklinde ana

liz etmi lerdir. En kadim ve birinci snf olana

i lev denmi ve drt alt gruba ya da isimeayrlm tr: her eyi ynetenler, nsanlar ve

yerleri ynetenler, hayal gc ile u ra anlar

ve kategorize edenler. Locutallara gre,

isimlere her zaman, efendilerinin zelli ini

ya da niteli ini ilan eden ikinci snflar e lik

eder. Bunlar, yani Sfatlar, ok nemlidirler

nk isimler, itibarlar nedeniyle onlara ba


31/474

LODIDHAPURA - LOMB

nc b ir snf e lik eder. Ba la denen

drdnc snf Britanyal rahiplerdir: onlarn

yardm olmadan taraflar bir araya gelemez.

Locutallarn di er toplumlar ne ekil

de analiz etti i ise bilinmemektedir.

(Mrs. E.S. Graham, Voyage to Locuta; A

Fragment by Lemuel Gulliver Junlor, Lond

ra, 1817)

LODDHAPURA, Kamboya ormanlarnda,

nl Czaml Kral n ynetti i bir ehirdir.

ehre yakla tka koca ktleleriyle gzyz-ne do ru ykselen tapnak ve ta tan saray

lar hemen gz alr. Zarafetle i lenmi kuleler

heybetli bir ihti am ile a alarn zerlerin

den ykseklere do ru uzanr. ehrin giri in

de, zerinde neredeyse tamamen plak k

lelerin al tklar tarlalar vardr. Klelerin ev

leri, ehir duvarlarnn yaknna dikilivermi

sazlktan evlerdir. ehir kapsnn ardnda,

anak mlek, gm ve altn sslemeler ile

kilim, koku, silah, zrh ve ba ka birok ey

satan kck dkknlarn sraland Lo-

didhapura sokaklar uzanr. Dev a alar ile

iri allklar, iki yannda heykeller ve stnlar

dizili, kvrlarak giden sokaklar glgeler. Te

melinden en yksek kulesine dek bol ssle

mek ve parlak renkli seramiklerle bezeli Kra

liyet Saray ehrin en muhte em binasdr.

Lodidhapura dini olduka basittir: in

sanlar tm ehre hkmeden tapnakta Yoke-

dici ivaya tapar. Ayn zamanda, Brahmer

ve Vi nu adl daha kk iki tanrya da ta

parlar.

Lodidhapura nn gl bir ordusu var

dr. Askerler pirin zrh ve deri giysiler giyer,

pirin mi fer takarlar. Genelde kullandklarsava aletleri kl, mzrak, yay ve oktur.

Lodidhapurann Czaml Kralnn bir

rahatszl , buraya 1930da gelen Amerikal

k if Gordon King tarafndan tedavi edilmi

tir. Anla lan Amerikal ormanlarda sanrlar

iinde dolanrken, Lodidhapurann yksek

rahibini bir kaplann saldrsndan kurtarm .

m . King, rakip kent PNOM DHEK'in pren

sesini kurtard nda kraln gznden d

m ve sonunda bizzat Czaml Kral tarafn

dan lmle tehdit edilmi tir. King kraldan

yakasn, aslnda onun d kn oldu u bir

mantar trne kar ortaya kan alerjik bir

reaksiyonun neden oldu u, szde c-

zam n iyile tirerek kurtarm .

Lodidhapura ziyaretilerine, kraln f

kesini zerlerine ekmemeleri tavsiye edilir

nk aksini yapanlar, bir tr insan ile hay

van dv saylabilecek ve ayn zamanda

ok popler bir Lodidhapura oyunu olan

kaplan snavna tabi tutulurlar.

(Edgar Rice Burroughs, The Jungle Girl,

New York, 1931)

LOFOTEN, ayn adl ada ile kar trlmamas

gereken bir mezarlktr. Mezar ta lar ile s

rekli ya an ya muru d nda, so uk insan

eti ile beslenen ve i man olduklar gibi sa

ylar da fazla olan kargalaryla me hurdur.

phe gtrr kimi tanklara gre, Lofoten

Mezarl mdaki ller, baz ya ayan tann

m ki ilerden daha az ldrler.

(Oscar Venceslas de Lubicz Milosz, Les

Sept solitudes, pomes,

alberto manguel & gıanni guadalupi - hayali yerler sözlüğü 2.cilt

Documents