Kështu mund të thuhet pas turit diplomatik dyditor në Bruksel

të kryeministrit Rama dhe krye-diplomatit Bushati në fi llim të kësaj jave. Presidenti ... Vijon në faqen 21

Negociatat, topi ende në fushën tonë!

Nga JORGJI KOTEOpinioni

Ditësi

(Në foto) Viktima Aleksandër Ndoka. Faksimile e formularit të dekriminalizimit të Aleksandër NdokësNë faqet 8-9

Në faqen 12

FILMI I RI

Arbana, Xhepa eTinka Kurti, kolosët

rikthehen nëkinema nga Ed Topi

INTERVISTE/ Lazër Stani tregon detajet ndryshe të përmbysjes

“Në dhjetor më pushuan nga puna, më shpallën “Në dhjetor më pushuan nga puna, më shpallën të vrarë në kufi . Çfarë i thanë Meksit në sallë”të vrarë në kufi . Çfarë i thanë Meksit në sallë”

Ish-themeluesi: U propozua që PD të

jetë motër me PPSH, si ndërhyri Berisha

Lazër Stani është dëshmitar i atyre ditëve të jashtëzakon-shme të dhjetor ‘90, kur ëndrra e lirisë kishte ngritur në këmbë një popull të tërë. Ish- themeluesi i PD-së tregon për “Gazeta Shqiptare” momentet më kyçe...

Në faqen 4

INTERVISTA

Imami: Vetëm në rast vdekjeje e

dorëheqjeje zgjidhet kryeprokuror i përkohshëm

Kryeredaktor: Erl MURATIZv/kryeredaktore - Rezarta DELISULA

Tel:(04)2359-104, Fax:(04) 2359-116 E-mail:gazetashqiptare@hotmail.com

Viti XXIII - Nr. 7379 E diel 10 Dhjetor 2017 Çmimi, 50 lekë (1.5 euro)

Në faqen 5

DEBATET PER ZGJEDHJEN

Manja: Kryeprokurori i përkohshëm do t’i

nënshtrohet vetingut, vjen nga sistemi

ALEKSANDER NDOKA U QELLUA ME 11 PLUMBA PARA SHTEPISE, FORMULARI I DEKRIMINALIZIMIT

EKZEKUTOHET VELLAI I ISH-DEPUTETIT NDOKA, DYSHIMET

Vijon në faqen 22

Nga PAUL FLÜCKIGE

Ndërrimi vjen në mes të konfl iktit për reformën e drejtësisë. Vërtet

që Szydlo i mbijetoi një votë mos-besimi të partisë liberale opozitare Platforma Qytetare ..

A do ta nxjerrë Moraviecki Poloninë nga izolimi?

Dje “Deutsche Welle”në

Nga VALENTINA MADANI

Legalizime dukeshkelur ligjin, KLSH: Ndjekje penale për

Sarandën e Tropojën

NDERTIME PA KRITER

Në faqen 7

pages

4 FAQE SPECIALE

Veliaj: Ajola më thotë se jam martuar

me Tiranën, por e kam dashuri

Në faqen 11

INTERVISTA NDRYSHE Luljeta Lleshanaku për “Milosao”: Më tërheqin historitë e mbijetesës

Nga IRAKLI KOÇOLLARI

Ali Pasha përdorte kodet shifrore për mesazhet

Suplement

Irakli Koçollari: Në Arkiv janë dhjetëfish dokumente që e vërtetojnëhapura apo përmes mjeteve të komunikimit masiv (me-dias, shtypit të shkruar, au-toporlanteve, megafonëve, …) por rethanat, nevojat dhe interesat e kanë bërë njeriun të fl asë edhe në mënyrë selek-tive, private, me zë të ulët apo vesh më vesh. Por...

Njeriu, sigurisht, ka pasur nevojë të komunikojë me

gojë apo me shkrim, gjerë-sisht, publikisht, por po aq sa edhe të komunikojë veçmas individualisht. Nevojat e kanë bërë njeriun të fl asë me zë të lartë dhe në tribuna të

S’kishte precedentë penalë, trupi u gjet në makinën “Mitsubishi” pas 6 orësh. Policia “blindon” Lezhën. Në “sitë”, konfliktet e djalit të tij

Në faqet 2-3

E diel 10 dhjetor 20172 - FAQJA E PARE

REDAKSIA: Redaktor i Suplementeve dhe Sociales: Rezarta Delisula, Redaktor i Rretheve: Trëndafile VISHA, Redaktor i Kulturës: Fatmira Nikolli, Art Designer: Nevila SAMARXHI.ADMINISTRATA: Përgjegjëse e Financës: Alma Smokthina 0682074397, Shpërndarja: Elvis Llaka Cel 0682074416, Marketingu: Cel:0682074415-email:marketing@gazetashqiptare.com, ADRESA: Ish-Drejtoria e Uzinës

së Autotraktorëve, Tiranë - Tel:(04) 2359-104 Tel&Fax:(04) 2359-116 Marketingu: Tel:(04) 2359-104/359-123. Tiranë, Internet: www.balkanweb.com, Email: gazetashqiptare@hotmail.com; redaksia@gazetashqiptare.com, SHTYPUR në “Klasik”Shpk

VRASJA NE LEZHEHETIMET

Trupi i pajetë u gjet në makinën "Mitsubishi" pas 6 orësh. Policia "blindon" Lezhën

Ekzekutohet në një atentat mafiozvëllai i ish-deputetit Arben NdokaAleksandër Ndoka u qëllua me 11 plumba kallashnikovi,

në afërsi të vilës së tij 3-katëshe nga 2 persona

EMËRIMIAleksandër Ndoka edhepse nuk e kishte marrëzyrtarisht emërimin, prej 2muajsh e gjysmë ishteemëruar kryetar i IKMT nëShkodër. Fakti që paraqitejnë punë gjatë kësaj kohetregon që ai nuk ka pasurasnjë problem. Familjarëtshprehin habinë përvrasjen, pasi ai nuk kapasur precedentë kriminalëdhe i vetmi shqetësim ishtei biri. Familjarët mohojnëkategorikisht përfshirjen nëndonjë ngjarje.

PRITA E ATENTATORËVESipas bluve, por edhe skemëssë prokurorisë të ndërtuar nëvendin e ngjarjes, atentatorëtkanë qenë të fshehur në disabanesa të rrënuara në pronësitë fqinjit të AleksandërNdokës. Ata si duket kanëpasur dijeni se kur do tëkthehej në shtëpi vëllai i ish-deputetit socialist dhe e kanëpritur deri në momentin kur aiështë afruar në derën e vilëssë tij 3-katëshe. Në momentinqë dera vonohej të hapejsepse ishte me pult, autorëtkanë dalë nga ai rrethim dhenë një distancë të afërt kanëqëlluar për vdekje 48-vjeçarin.

Vrasja e Aleksandër Ndokës,reagon deputeti Ndreu: Uprehsh në paqe miku im!

LEZHËLEZHËLEZHËLEZHËLEZHË

Tronditet Lezha! Vëllaii ish-deputetit të Partisë Socialiste, Arben

Ndoka u ekzekutua mbrë-mjen e së premtes, në afërsitë banesës së tij. AleksandërNdoka, anëtar i këshillitbashkiak të këtij qyteti, uqëllua për vdekje me bre-shëri kallashnikovi në njëdistancë jo më shumë se 2-5metra. Burime zyrtare ngaDrejtoria e Policisë sëQarkut të Lezhës dje bënëme dije se ngjarja e rëndë kuhumbi jetën babai i katërfëmijëve ndodhi rreth orës22:30 në lagjen "Nënë Tere-za", ose e njohur ndryshe"Kodër Marlekaj". Mësohetse trupi i pajetë i 48-vjeçaritu gjet në automjetin e tij tip"Mitsubishi" me targë "AA382 SE", rreth orës 04:25, pra6 orë pas vrasjes në atentat.Ndërkaq, forca të shumtapolicore kanë mbërritur nëvendngjarje dhe kanë nisurhetimin. Në ndihmë të bluvekanë shkuar edhe Forcat eNdërhyrjes së Shpejtë të Sh-kodrës. Policia dhe Prokuro-ria e Lezhës janë duke punu-ar intensivisht për identi-fikimin dhe vënien në pran-ga të autorëve të krimit. Paskryerjes së veprimeve para-prake hetimore, blutë kanëshoqëruar dhe marrë në py-etje 8 persona. Sipas buri-meve të mësipërme, 48-vjeçari nuk ka pasur asnjëprecedent penalë.AAAAATENTTENTTENTTENTTENTAAAAATITITITITI

Rreth orës 22:30, Ale-ksandër Ndoka ishte duke ukthyer nga lokali i tij “Apo-ka-lipsi” me makinën tip "Mit-subishi" për në banesë. Nëmomentin që ai po priste tëhapej porta për të parkuarautomjetin, aty ku e lintegjithmonë dhe më pas t'ibashkohej familjes së tij,është vrarë në pritë. Sipaspolicisë, pikërisht në atëmoment në lagjen "NënëTereza" nuk kishte drita.Ndërkaq, dy persona ende tëpaidentifikuar, të pajisur mearmatim të rëndë tip kal-lashnikov qëlluan 14 herë në

drejtim të tij, duke e lënë tëvdekur në vend. Sipas bluve,por edhe skemës sëprokurorisë të ndërtuar nëvendin e ngjarjes, atenta-torët kanë qenë të fshehurnë disa banesa të rrënuaranë pronësi të fqinjit të Ale-ksandër Ndokës. Ata siduket kanë pasur dijeni sekur do të kthehej në shtëpivëllai i ish-deputetit social-ist dhe e kanë pritur deri nëmomentin kur është afruarnë derën e vilës së tij 3-katëshe. Në momentin qëdera vonohej të hapej, sepseishte me pult dhe vononte

disa minuta, autorët kanëdalë nga ky rrethim dhe nënjë distancë të afërt kanëfilluar të qëllojnë në drejtimtë automjetit dhe më pasjanë afruar në vendin e parëtë automjetit duke e qëlluarpër vdekje babain e 4 fëm-ijëve.POLICIAPOLICIAPOLICIAPOLICIAPOLICIA

Trupi i pajetë i 48-vjeçaritështë pikasur vetëm në orën4:25 nga forcat e policisë. Kaqenë një patrullë e policisë sëLezhës, duke qarkulluar nëzonë. Policët kanë parë mak-inën me sinjal ndezur. Kanëdyshuar se ka qenë ndonjë

hajdut, ndaj dhe kanë marrëtargën ku pas verifikimit karezultuar se i përkiste të nd-jerit Aleksandër Ndoka.Menjëherë blutë kanë kre-hur të gjithë zonën për tëbërë të mundur gjetjen dhesekuestrimin e provave tëtjera materiale. Gjithashtu,janë sekuestruar dhe pamjetfilmike të kamerave të sig-urisë, të vendosura nga ob-jekte dhe biznese private."Një grup i posaçëm hetimorme specialistë të Hetimit tëKrimeve të Rënda në Drej-torinë e Përgjithshme të Pol-icisë së Shtetit në bash-këpunim me Drejtorinë Ven-dore të Policisë Lezhë dhe meProkurorinë e Rrethit ështëduke punuar për këtë qëllim.Nga strukturat e DrejtorisëVendore të Policisë Lezhë tëmbështetura edhe nga shër-bimet FLO Shkodër, ështëkrehur e gjithë zona për tëbërë të mundur gjetjen dhesekuestrimin e provave tëtjera materiale, si dhe po ad-ministrohen të gjitha pamjetfilmike të kamerave të sig-urisë, të vendosura nga ob-jekte dhe biznese private.Policia po analizon dhe për-punon me kujdes të gjithaprovat materiale të admin-istruara në vendngjarje sidhe në ambiente të tjera që

PLUMBABurime të sigurta ngapolicia e Lezhës dje bënëme dije për "GazetaShqiptare" se AleksandërNdoka (baba i 4 fëmijëve)u qëllua për vdekje me 11plumba kallashnikovi,çka tregon se shpëtimipër 48-vjeçarin ka qenë ipamundur. Mësohet senë vendin e ngjarjes janëgjetur 14 gëzhojaautomatiku. Pas ngjarjes,policia dhe FNSH kanë"blinduar" Lezhën,ndërsa po vijojnë punënpër identifikimin e kapjene autorëve.

11

TË SHOQËRUARVrasja në atentat e vëllait të ish-deputetitsocialist ka alarmuar policinë, e cila paskryerjes së veprimeve paraprake hetimore kashoqëruar dhe marrë në pyetje 8 persona.Sipas policisë, ish-anëtari i Këshillit Bashkiaktë Lezhës, pronar i një lokali dhe biznesduralumin, nuk ka qenë person meprecedentë penalë.8

TIRANË TIRANË TIRANË TIRANË TIRANË - Deputeti i Partisë Socialiste për qarkun eLezhës, Pjerin Ndreu ka reaguar në lidhje me ngjarjen erëndë të ndodhur në këtë qytet, ku mbeti i vrarë me 11plumba Aleksandër Ndoka, vëllai i ish-ligjvënësit Ar-ben Ndoka. Në një mesazh në faqen e tij të "Facebook"-ut, Ndreu u shpreh ngushëllime familjarëve për humb-jen. "Për Sandër Ndokën, për vdekjen e tij të parakohs-hme! Ngushëllime familjes! U prehsh në paqe miku im!",citohet në mesazhin e deputetit Pjerin Ndreu. Ndërkaq,kjo ngjarje ka tronditur banorët e Lezhës dhe jo vetëm.Forca të shumta policore, por edhe Prokuroria e Lezhësjanë duke hetuar për identifikimin e arrestimin e aten-tatorëve, që i morën jetën babait të katër fëmijëve.

lidhen me të, nëpërmjet lab-oratorit shkencor dhe tëgjitha potencialeve policore.Në vijim të veprimeve përzbulimin dhe dokumentimine autorëve, deri tani janëshoqëruar 8 shtetas në D.V.P.Lezhë. Materialet i kaluanpër ndjekje të mëtejshme

Prokurorisë Rrethit Gjyqë-sor Lezhë, për veprat penaletë parashikuara nga nenet78/278 të Kodit Penal 'Vrasjeme paramendim dhe mbajtjepa leje e armëve të zjarrit dhemunicioneve luftarake'", thu-hej në njoftimin zyrtar tëpolicisë së Lezhës.

Deputeti i PS-së,Pjerin Ndreu

ViktimaAleksandër Ndoka

Banesa e familjes Ndoka

E diel 10 Dhjetor 2017 - 3FAQJA E PARE

Në "sitë", konfliktet e djalit të Aleksandër Ndokës. Hetime edhe në pista të tjera për shkak të detyrës

Ngjarja në qytetin e Lezhës, autorët vrasës me pagesëSekuestrohet celulari i viktimës, policia: Dyshime për hakmarrje

BERISHAPër vëllain e deputetit Arben Ndoka, që u vra mbrëmjene së premtes në një atentat mafioz pranë shtëpisë së tij,ka shkuar rreth një muaj më parë edhe ish-kryeministriSali Berisha. Në një postim të datës 1 nëntor në faqen etij në "Facebook", Berisha publikonte mesazhin e'qytetarit dixhital', i cili ndër të tjera denonconte edheAleksandër Ndokën, si kreun e INKU Shkodër (IKMT).Sipas këtij mesazhi, vëllai i ish-deputetit vendoste gjobandaj atyre që ndërtonin apo bënin ndonjë shtesë. Ipërfshirë në këtë aktivitet thotë oficeri i policisë Shkodër,ka qenë edhe shefi i komisariatit të këtij qyteti.

48-vjeçari Aleksandër Ndoka, pa precedentë penalë

Zbulohet formulari i dekriminalizimit ivëllait të ish-deputetit të PS-së së Lezhës

Faksimile e formularittë dekriminalizimit tëAleksandër Ndokës

TIRANË TIRANË TIRANË TIRANË TIRANË - Vëllai i ish-depu-tetit të Partisë Socialiste, Ar-ben Ndoka, që u ekzekutuambrëmjen e së premtes në njëatentat mafioz në Lezhë, nukka qenë asnjëherë i dënuarapo nën hetim. MegjithëseAleksandër Noka ishte njëemër i njohur, në formularine dekriminalizimit të plotë-suar si këshilltar bashkiak,ai rezulton i padënuar dhepa precedentë penalë. "Gaze-ta Shqiptare" ka siguruarformularin e plotësuar ngaviktima vitin e kaluar nëkuadër të ligjit të dekrimi-nalizimit. 48-vjeçari Ndoka,baba i katër fëmijëve (dydjem dhe dy vajza) ishte per-son i njohur në Lezhë. Aikishte punuar në institu-cione të ndryshme lokale nëkëtë qytet. Aleksandër Ndo-ka kishte punuar më parë nëHipotekë. Më pas, (në vitin2015), ai u zgjodh në 2015-ënanëtar i Këshillit Bashkiaktë Lezhës. Ndërkaq, vëllai iviktimës, Arben Ndoka ish-te deputet i PS-së, por nukarriti të mbaronte mandatinpër shkak të ligjit të krimi-nalizimit dhe nuk dihet nësedo merret dosja e tij nga au-toritetet.

48-vjeçari i vrarë,Aleksandër Ndoka

Djali i viktimës, Samuel Ndoka,i arrestuar nga policia

LEZHËLEZHËLEZHËLEZHËLEZHË

Vrasja në atentat ekëshilltarit bashkiak të Lezhës, Ale-

ksandër Ndoka ka ngriturnë këmbë policinë, e cila sëbashku me prokurorinë pohetojnë në disa pista përzbardhjen e plotë të rretha-nave të kësaj ngjarjeje. Më-sohet se hetimet përekzekutimin e vëllait të ish-deputetit socialist, ArbenNdoka po drejtohen ngashefi i Krimeve të Rënda nëPolicinë e Shtetit, Niko Bra-himaj. Burime pranë grupithetimor dje bënë me dije për"GSH" se bëhet fjalë për njëkrim të organizuar dhe dy-shimet e para flasin përvrasës me pagesë, sepsekanë vepruar në mënyrëbrutale dhe duke survejuartë gjitha lëvizjet e viktimës.Po të njëjtat burime pohuanse është sekuestruar celu-lari i viktimës për të parëthirrjet e fundit, ndërsa iështë kërkuar ndihmë ko-mpanisë celulare për zbër-thimin e listës së telefonat-ave të bëra 24 orët e fundit.Zbardhja e listës telefonikedo të shërbejë për të zbulu-ar se kush e ka telefonuarAleksandër Ndokën, nësebëhet fjalë për një pritë dhese cilët ishin këta persona.Nisur nga mënyra se si ësh-të kryer ekzekutimi, dysho-het që pista kryesore të jetë

hakmarrja. Policia nuk kadhënë detaje për vrasjen.Për shkak të ruajtjes sësekretit, grupi hetimor ësh-të shumë i rezervuar.HETIMIHETIMIHETIMIHETIMIHETIMI

Paraprakisht, policia dy-

shon më shumë se vrasjamund të ketë si motiv hak-marrjen, ndërsa nuk përjas-htohen edhe pistat e tjera.Kjo për shkak të detyrave qëka pasur ndër vite, Ale-ksandër Ndoka (ka punuar

më parë në Hipotekë dhe sëfundmi ishte emëruar kry-etar i IKMT në Shkodër).Gjithsesi, zbardhja e kësajngjarjeje paraqet vështirësi,pasi ka shumë pak dëshmi-tarë dhe lagja ku ndodhi kri-mi e ku banonte viktima ish-te pa drita. Mësohet se famil-jarët e viktimës, bash-këshortja dhe fëmijët nukkanë dëgjuar asnjë zhurmë.Sipas policisë, ka gjasa qëarmët me të cilët u qëllua përvdekje 48-vjeçari të kenëqenë me silenciator.Ndërkaq, Aleksandër Ndo-ka ka qenë person pa asnjëprecedent penalë (ai ështëakuzuar vetëm nga opozita).Prokuroria e Lezhës po ver-

ifikon të kaluarën e Ale-ksandër Ndokës dhe famil-jarëve të tij. I vetmi konflikti tij i hapur ishte përfshirjae djalit, Samuel Ndoka nënjë incident para zgjedhjevetë qershorit të këtij viti nëShëngjin. Për këtë, SamuelNdoka është arrestuar dhepo hetohet. Për momentinjanë marrë dëshmitë epunonjësve të policisë, tëcilët e kanë gjetur të pajetëviktimën. Pas ceremonisëmortore, prokuroria do tëpyesë edhe familjarët e vik-timës, të cilët konfirmuanse Aleksandri nuk ka shpre-hur asnjë shqetësim dheshpesh kthehej vonë në sh-tëpi, pasi rrinte me sho-

qërinë në Lezhë, por edhepër shkak të punës në Sh-kodër.ARRESTIMI I DJALITARRESTIMI I DJALITARRESTIMI I DJALITARRESTIMI I DJALITARRESTIMI I DJALITTË VIKTIMËSTË VIKTIMËSTË VIKTIMËSTË VIKTIMËSTË VIKTIMËS

Aleksandër Ndoka rezul-ton pa precedentë penalë,por konfliktet në familje i kapasur djali i tij, Samuel Ndo-ka, i cili u përfshi në njësherr, që përfundoi nëkanosje me armë zjarri ndajnjë aktivisti të LSI nëzgjedhjet e 25 qershorit nëqarkun e Lezhës. SamuelNdoka, 19 vjeç akuzohet sesë bashku me kushëririn eparë, Danjan Ndoka dhe disapersona të tjerë, nën kërcën-imin e armës kanë kanosurdhe dhunuar ditën ezgjedhjeve të 25 qershorit,aktivistin e LSI-së, FlorjanDushku. Samuel Ndoka uarrestua më datë 28 tetor tëkëtij viti, ndërsa u pran-gosën edhe dy bashkëpunë-torë të tij. Por, ky nuk ështëkonflikti i parë i SamuelNdokës, që u arrestua në Ti-ranë me një pistoletë me 7fishekë, pasi është një emër injohur për policinë. SamuelNdoka së bashku me KlajdiNdokën dhunuan edhenënkryetarin e qarkut tëLezhës, Agustin Marku dukee goditur disa herë me grush-te dhe shqelma në një lokalnë 20.02.2017. Nga ana e poli-cisë së Lezhës po hetohet edhekjo pistë për zbardhjen evrasjes së 48-vjeçarit Ndoka.

E diel 10 dhjetor 20174 - POLITIKE

KRYEPROKURORIREAGIMET

Një nga hartuesit e Kushtetutës: KLP nuk mblidhet për një anëtar

Imami: Kryeprokuror i përkohshëm,vetëm në rast vdekjeje ose dorëheqjeje"PD ka të drejtë që nuk ulet në tryezë me PS"

ENKELEJD ALIBEAJDeputeti i PD-së, Enkelejd Alibeaj, u shpreh dje

për mediat se kjo qeveri nuk jep garanci për tëluftuar krimin, ndaj duhet që të krijohet një qeveri

antimafie. "2.5 tonë kanabis të dala nga porti iDurrësit ishin të përfshirë 3 policë, dy të Durrësit

dhe 1 i Fierit. PD e ka denoncuar prej 4 viteshkriminalizimin e policisë. Kjo qeveri nuk jep asnjëgaranci se krimi të mund të luftohet", tha Alibeaj.

Krimi

PËRURIMI

Gjonaj: Burgu i ri i Reçit,edhe për "peshqit e mëdhenj"

SPARTAK NGJELAAvokati i njohur,Spartak Ngjela ushpreh dje se presioni iambasadorëve DonaldLu e Romana Vlahutinkundrejt korrupsionitshqiptar duhet të jetëedhe më i madh. "Ludhe Vlahutin duhet tëjenë në lartësinë epresionit, më shumëndaj Ramës se ndajSaliut, se Saliu nuk kagjë në dorë", thaNgjela.

Ambasadori i SHBA-ve, mesazh për shqiptarët në ditën kundër korrupsionit

Lu: Në një shoqëri, korrupsionipërfundon kur njerëzit veprojnë

Ambasadori i Shtetevetë Bashkuara të

Amerikës, Donald Lu dhadje një mesazh për tëgjithë shoqërinë sh-qiptare në ditën kundërkorrupsionit. "Në një sho-qëri, korrupsioni përfun-don kur njerëzit e saj mënë fund fillojnë të ve-projnë", deklaroi dje am-basadori i SHBA-ve në Ti-ranë, Donald Lu. Në ditënNdërkombëtare kundërKorrupsionit, ambasadoriamerikan, Lu përcolli këtëmesazh në një postim nëfaqen e ambasadës sëSHBA-ve në "Facebook",ndërsa theksoi se, "shpeshkjo udhëhiqet nga të rin-jtë". "Në një shoqëri, kor-rupsioni përfundon kurnjerëzit e saj më në fundvendosin që kanë duruarboll dhe fillojnë të ve-projnë. Shpesh kjo

udhëhiqet nga të rinjtë", sh-kroi ambasadori Lu, në rr-jetin social "Facebook". Nëkuadër të Ditës Ndërko-mbëtare kundër Korrup-sionit, e cila ishte dje, ambas-ada e SHBA në vendin tonë

ka shpërndarë një njoftim tërëndësishëm për qytetarëtshqiptarë. Në profilin e sajnë "Facebook", ambasada eSHBA ka shpallur fituesitpër Shqipërinë të konkursitrajonal vjetor "Rinia për një

shoqëri pa korrupsion".Duke publikuar emrat efituesve, SHBA u uronatyre suksese në konkur-rimin me fqinjët e tyre nëBallkan për çmimin emadh.

PETRIT VASILI"Ambasadori Lu ka të drejtë. Ndajkorrupsionit shkatërrues, që thanëpalma dhe blen pisha, që gllabëronqindra miliona euro me koncesione,që asgjëson miliona euro të tjeraduke shkulur e ngulur pllakat errugës e lyer fasada ka vetëm njërrugë: e keqja duhet ndalur sot,nesër është vonë. Të gjithë nëkëmbë kundër kryeministritnarkohajdut!!", u shpreh dje Vasili.

Arben Imami, një ngahartuesit e Kushtetutës në vitin 1998,

ka komentuar situatën poli-tike në vend, ku kryefjala edebatit është zgjedhja ekryeprokurorit të ri. I ftuarnë emisionin "Kjo javë" në"News 24", Imami theksoi seprokurori i ri mund të jetë ipërkohshëm vetëm në rastete fatkeqësive, ku ndërronjetë, apo edhe kur jepdorëheqje. Mes të tjerash, aitheksoi se nuk mund të ketëdialog mes PD-së dhemazhorancës lidhur me këtëfakt, pasi shkelet hapurKushtetuta, ndonëse përkëtë proces janë pro ambas-adorët Lu dhe Vlahutin."Unë do them një gjë, në faktpo e them për herë të parë.Po them qartazi se Kush-tetuta nuk ka pushuar sëvepruari sot. Kushtetua eRepublikës ë Shqipërisë kapushur së ekzistuari në mo-mentin kur ky vend ështëqeverisur në një vit nga njëqeveri e paligjshme, si ajo eFatos Nanos, që qeveristeme zv.ministra. Që këtu pa-rimet kanë funksionuar sëpushuari dhe kanë lëvizursipas parimeve politike. Mëkëtë ezaurova mbështetjenqë ka dhënë Vlahutin dhe

Lu. Zgjedhjet e një pro-kurori të përkohshëm dokishim vetëm në raste vde-kjeje apo dorëheqjeje. KLP-ja nuk mblidhet vetëm përnjë anëtar. Zgjidhja në këtomomente është e pa-nevojshme dhe e paarsye-shme. E kanë demonstruardhe provuar me arsyetim tëmirë zoti Xhafa dhe Sollaku.Jam i së njëjtës mendje. Nëkëtë pikëpamje, PD ka tëdrejtë që nuk pranon të uletnë këtë tryezë. Nuk mund tëketë dialog për të shkelurKushtetutën, edhe pse flasinambasadorët Lu e Vlahu-tin", tha Imami.

LËVIZJA E DHJETORITLËVIZJA E DHJETORITLËVIZJA E DHJETORITLËVIZJA E DHJETORITLËVIZJA E DHJETORITIsh-ministri i Mbrojtjes,

Arben Imami, ka folur në këtëintervistë edhe për 8 dhjetor-in e vitit 1990, duke treguarse si ndihet në ditët e sotmekur kujton lëvizjen studen-tore. Imami tha se është njëhark kohor dhe një sërë ng-jarjesh, që kanë paraprirëpluripartitizmin në Shqipëri.Arben Imami, pedagog në atëkohë, tha mbrëmë se lëvizjastudentore e 8 dhjetorit ështëpadyshim një ngjarje unike."Është një nga ngjarjet më tërëndësishme për Shqipërinë.Nuk kam pasur as pikëpy-etje, as tensione dhe as pre-

sione për t'iu bashkuar stu-dentëve. Nuk e kam menduargjatë, por u përfshiva, pasinuk mund të mos e shprehjaatë që mendoja në atë kohë",tregon Imami. Ai ka rrëfyeredhe takimin me Ramiz Alinë,ndërsa tregon se pika kyçe kaqenë paraditja e 11 dhjetorit."Nga Universiteti i Arteve uzgjodh Blendi Gonxhe dheunë për të marrë pjesë nëtakim. Fillimisht u bë njëtakim 3-4 orë, ku u diskutuase për çfarë do të flisnim nëtakimin me presidentin e ko-hës. Më pas i gjithë diskutimika qenë se çfarë partie do tëbëjmë", rrëfen Imami.

Burgu i ri i Reçit do të hapet në janar dhe ky institucion i vuajtjes së dënimit të sigurisë së lartë pritet

të presë edhe "peshqit e mëdhenj" të reformës në drejtë-si, nëse gjykata do të vendosë dënimin e tyre dhe sjelljennë këto mjedise. Ministrja e Drejtësisë, Etilda Gjoni, epranishme në përurimin e mjediseve të këtij burgu ushpreh se aty do të vua-jnë dënimin 760 të bur-gosur. "Ky burg do të jetësi të gjitha burgjet etjera. Për sa kohë që dotë ketë një seksion të sig-urisë e lartë dhe njëtjetër të sigurisë së za-konshme. Gjykata do tëvendosë nëse do ta sjellënë Shkodër në seksion tësigurisë së lartë, apo nëseksion të sigurisë së zakonshme", tha ministrja. Kyburg do të shërbejë në të njëjtën kohë për të shfryrëinstitucionet e tjera të vuajtjes së dënimit, që janë tëmbipopulluara me të burgosur. Ndërsa në të do të ven-dosen edhe të ekstraduarit e dënuar për vepra të rën-da. Gjoni u kujdes të saktësojë se lidhur me kriteret epunësimit të administratës, ato do të jenë rigoroze dheqë nuk kanë të bëjnë aspak me të shkuarën, kur flitejpër ndërhyrje politike.

Gjatë një seanceparlamentare

Ish-ministri i Mbrojtjes,Arben Imami

E diel 10 Dhjetor 2017 - 5POLITIKE

Mazhoranca u bën thirrje prokurorëve të kandidojnë, PD e cilëson "paradoks"

Manja: Kryeprokurori i përkohshëm dot'i nënshtrohet vetingut, vjen nga sistemiBylykbashi: Vetingu na doli 'rrjetë për peshq të vegjël'

Vishaj: Llallës i mbaroi mandati, çdo veprim i tij i paligjshëm

Vasilika Hysi: Zbatimi i reformësnë drejtësi varet edhe nga avokatët

Kreu i grupit të PS-së: Ish-kryeministri mori ryshfet

Balla: Skandali i "Rapiscan",prokuroria të hetojë Berishën

DEPUTETI I PD"Pasi ua lodhën kokën më shumë se dy vjet mekëtë vetingun, na doli që vetingu qenka 'rrjetë përpeshq të vegjël'. Për të mëdhenjtë nuk bëka.Paradokset e sharlatanizmit!", deklaroi dje deputetidemokrat, Oerd Bylykbashi, duke ironizuarqëndrimin e Partisë Socialiste.

Lista me kandidatët përpostin e Prokurorit tëParakohshëm, që do të

zëvendësojë Adriatik Llallëndo të bëhet zyrtare të martën,ndërsa menjëherë do të cak-tohet edhe data e dëgjesës sëtyre në Kuvend.

Kryetari i Komisionit tëLigjeve, Ulsi Manja, u shprehdje për mediat pas aktivitetit"Toga e artë" se shpreson tëketë shumë kandidatë përkëtë post. "Nuk e di nëse deritani janë paraqitur kandi-datura, por shpresoj që tëketë shumë. Kandidatët qëplotësojnë kriteret tëparaqesin interesin e tyrepër kryeprokuror tëpërkohshëm deri më datë 12dhjetor. Afati për paraqitjene dokumenteve dhe interesitështë i mjaftueshëm", ështëshprehur Manja. Sipas këtijtë fundit, vetingu nuk përbënproblem, pasi ai që do të zgjid-het, do t'u nënshtrohet tëgjitha proceseve të tjera.Kështu, Manja sqaroi seedhe kryeprokurori që do tëzgjidhet do t'i nënshtrohetprocesit si gjithë të tjerët."Do t'u bëj një thirrje tëgjithë profesionistëve tësistemit, pra prokurorëve qëplotësojnë kushtet dhe kri-teret e përcaktuara në ligj tëbëhen pjesë e kësaj gare.Afati skadon më 12 dhjetornë orën 18:00. Ne do të bëjmëpublike listën e kandidatëvepër këtë detyrë dhe men-jëherë do të caktojmë datëndhe orën e seancës dëgjimorepër të gjithë kandidatët. Ko-misioni ka dy ditë të tjerakohë për të bërë vlerësimin ekritereve për secilin kandi-dat. Sigurisht, edhekryeprokurori i përkohs-hëm do t'i nënshtrohet mepërparësi vetingut, njësoj sikryetari i Gjykatës Kush-tetuese dhe Gjykatës sëLartë", theksoi Manja. Aideklaroi se Prokurori iPërgjithshëm i përkohshëmdo të jetë ushtruesi i detyrësderi në krijimin e KLP-së, siorgani i ngarkuar nga Kush-tetuta për të bërë zgjedhjen eprokurorit të ri. "Pra, do jetëprokuror i sistemit. Pastajduhet të ketë 15 vjet eksperi-encë si prokuror, të ketë kry-er Shkollën e Magjis-traturës, ose të ketë gradëshkencore në Drejtësi", kathënë Manja. Ai ka saktë-suar se dy kriteret e funditkandidati nuk duhet t'i ketë

të dyja njëkohësisht. "Duhettë ketë 15 vjet punë dhe sh-kollën, ose 15 vjet punë dhegradën. Sistemi ynë ka të tillëprokurorë dhe unë jam be-simplotë se do të kemi", thaManja.OPOZITOPOZITOPOZITOPOZITOPOZITAAAAA

Nga ana e tij, deputetidemokrat, Oerd Bylykbashinë një postim në "FB" ushpreh për atë që ai e quajtiparadokset e Ramës me re-formën në drejtësi. "Ligjipara?shikon që Prokurori i

Përgjithshëm në detyrë ehumbet vendin e punës nësenuk kalon vetingun. Porama, Prokurori i Përgjiths-hëm i Përkohshëm mund tëfilloka punë pa bërë veting(sipas Ramës dhe korit që ivjen pas)", u shpreh Bylyk-bashi.? "Prokurori iPërgjithshëm i Përhershëmduhet të zgjidhet pasi kalonvetingun dhe, edhe pse ështëmë i sigurt nga ana e integri-tetit, duhet zgjedhur me 84vota (shumicë e cilësuar 3/5)

që të mos e kapë kryeminis-tri. Prokurori i Përgjithshëmi Përkohshëm, i cili sipasRamës zgjidhet pa bërë vet-ing, pra nuk ka garanci përintegritetin e tij, mund t'uzgjidhka me vetëm 36 votat ekryeministrit (shumicë ethjeshtë). Pra, e kap dhe futnë xhep kryeministri", thaBylykbashi. "Pasi ua lodhënkokën më shumë se dy vjetme këtë vetingun, na doli qëvetingu qenka 'rrjetë përpeshq të vegjël'", tha ai.

Darina Tanushi

Avokatët janë shprehurdje se zbatimi i re-

formës në drejtësi do t'i rik-thejë dinjitetin avokatisë.Në një aktivitet të Avoka-tëve të Shqipërisë, në të cil-in mori pjesë edhe nënkry-etarja e Kuvendit, VasilikaHysi, kreu i shoqatës sëavokatëve penalistë, Ard-ian Visha komentoi edhesituatën e kryeprokuroritduke theksuar se Llalla du-het të largohet, pasi man-dati i ka përfunduar. "Kagjyqtarë të Gjykatës sëLartë e rretheve, apoprokurori i përgjithshëmme mandat të mbaruar dherrinë në detyrë. Çdo veprimi tyre është i paligjshëm memandat të mbaruar", dek-laroi ai. Ndërsa nënkry-etarja e Kuvendit, Hysi sh-toi se zbatimi i reformësvaret shumë edhe nga punae avokatëve. "Nga ky takim,unë, jo vetëm si ligjbërëse,por edhe si kolege dhe mike

me shumë prej jush, juinkurajoj për një angazhimmaksimal në detyrën tuaj nëmbrojtje të të drejtave të nje-riut në sistemin e drejtësisëpenale, por edhe në re-formimin e këtij sistemi dhemes tij edhe të vetë shërbim-it të avokatisë", u shprehHysi. Ajo u bëri thirrjeavokatëve të reflektojnë seçfarë duhet të bëjnë më mirëpër të mbrojtur të drejtat epalëve në kontakt me

drejtësinë, por edhe për tëluftuar korrupsionin nëradhët e avokatëve dhe nësistemin e drejtësisë. "Tëgjithë biem dakord që njësistem drejtësie i mirorgani-zuar, i pastër nga korrupsio-ni dhe paaftësia është garan-ci për një funksionim më tëmirë të shtetit të së drejtësdhe luftimit të korrupsionitnë të gjitha nivelet e sho-qërisë, përfshirë edhe poli-tikën", u shpreh Hysi.

Kryetari i grupit parlamentar të Partisë Socialiste,Taulant Balla u shpreh dje se skandali i korrupsion-

it të kompanisë "Rapiscan", ku përfshihet ish-kryeminis-tri Sali Berisha bën me turp edhe Shqipërinë. Përmes njëstatusi në "Facebook", Balla ka cituar agjencinë e lajmeve"Bloomberg", që sipas tij ka zbardhur skemën e ryshfetitdhe përgjegjësia bie mbi ish-kryetarin e PD. "Investigimii 'Bloomberg' ka zbardhur skemën e ryshfetit. "'OSI Sys-tems/Rapiscan', me qendër në Kaliforni ka marrë ngaSali Berisha një kontratë prej 250 milionë dollarësh dhevetëm disa muaj më pas ka shitur 49% të aksioneve teknjë kompani shqiptare fantazmë. Vlera e aksioneve prej122.5 milionë dollarësh u shit tek kompania e lidhur meSali Berishën për vetëm 4 dollarë", ka thënë Balla. Sipastij, provat janë mbi tryezën e prokurorisë prej vitit 2013dhe ka shtuar se pret që prokuroria të fillojë të bëjëdetyrën e saj. "Sipas punonjësve të 'OSI Systems' të citu-ar, gjysma e 250 milionë dollarëve të kontratës së lidhurmidis shtetit shqiptar dhe kompanisë amerikane, iukalua në formë ryshfeti ish-kryeministrit të Shqipërisëderi në vitin 2013, Sali Berisha dhe të afërmve të tij. Pro-vat janë mbi tryezën e Prokurorisë prej vitit 2013. Tash-më, ato po bëjnë edhe xhiron e botës, duke dëmtuar rëndëimazhin ndërkombëtar të vendit. Pas këtij denoncimi tëardhur nga SHBA, presim që prokuroria të fillojë të bëjëdetyrën e saj", tha Balla.

Taulant Balla

Nënkryetarja e Kuvendit,Vasilika Hysi

Kryetari i Komisionit tëLigjeve, Ulsi Manja

Deputeti demokrat,Oerd Bylykbashi

E diel 10 dhjetor 20176 - POLITIKE

Plani i turizmit për Shkodrën, Klosi: Në 2031 do vijnë 600 mijë vizitorë

Bushati në Pukë: Do ndërtojmë njëadministratë pa dallime politike

Spiropali: T'i japim fund sistemit që nëpërkëmb qytetarëtSENIDA MESIPas prezantimit tëprogramit të qeverisë nëShkodër, zv.kryeministrjaSenida Mesi ka reaguarnë lidhje me protestën eorganizuar në qytetin eShkodrës ndajkryeministrit Rama."Shkodra nuk është edhunës. Shkodra nukështë ajo që pretkryeministrin Rama methirrjet 'Ik'. Kjo nuk ështëShkodra. Shkodra ështëkjo që paraqitet me anëtë kësaj ekspozitë",- tha Mesi.

DEPUTETJA E PD

Tabaku: Qeveria ka vjedhur 2.8 mldeuro, janë faktuar nga raporti i KLSH

PBDNJ

Vangjel Dule: Kryeministri nuk kavullnet të mbrojë pakicat kombëtare

Të rinjtë e FRPD e presin meprotesta, Rama ngre dy gishtatKryeministri Edi Rama është pritur me protesta nga

të rinjtë e Forumit Rinor të Partisë Demokratikenë Shkodër. Teksa po hynte në sallën e kinemasë sëqytetit ku po zhvillohejmbledhja e Këshillit Ko-mbëtar të Territorit për pro-jektet e qytetit verior, Ramabëri gjestin e zakonshëm për-para të rinjve, duke ngriturdy gishtat lart. Të rinjtë shpal-osën parulla si "Qeveria edrogës", "Qeveri e plehrave"etj., duke kërkuar largimin etij. Ata vijuan të protestojnëedhe pas hyrjes së Rames, ndër-sa e akuzuan qeverinë e tij sitë kriminalizuar. Protesta zgjati për disa minuta dhe umonitorua nga policia e Shkodrës, forcat 'Shqiponja' dheFNSH. Pas sheshit përpara kinemasë, të rinjtë në këm-bë iu drejtuan selisë blu, duke mos munguar thirrjet:"Rama ik". Ndërkohë pasdite, ish-kryeministri Berishadenoncoi faktin se të rinjtë u dhunuan nga policia.

Ish-kryeministri takon sekretarin e jashtëm të EPP

Berisha: Rama kërkon të emërojënarko-prokurorin e këtij shteti

Ish-kryeministri SaliBerisha priti dje në njëtakim sekretarin për

marrëdhëniet me jashtë tëEPP, Patrick Voller; drej-torin për BallkaninPerëndimor dhe EuropënJuglindore të fondacionit"Konrad Adenauer", Flori-an Fyerebaran dhe zotinValter Gloss, përfaqësuespër Shqipërinë i këtij fon-dacioni. Në një postim nërrjetin social "Facebook",Berisha tha se u shprehuatyre "kënaqësinë që atakanë pranuar ftesën e Fo-rumit Rinor të PD-së përtë përshëndetur dhe për t'ubërë pjesë e aktivitetit të or-ganizuar me rastin e 8 dh-jetorit, Ditës së Rinisë, ditëskur studentët liberatorë,në një përballje epike me

diktaturën staliniste, hapëndyert e lirisë për shqiptarët"."Gjithashtu, i shpreha zotitVoller falënderimet për EPP,grupin e saj parlamentar nëParlamentin Europian, pres-

identin Josef Daul përmbështetjen e madhe që i jap-in Partisë Demokratike dhevendit tonë në tërësi, si dhegrupit parlamentar të Bund-estagut dhe fondacionit

'Konrad Adenauer'!", thaBerisha. "Me zotin Vollerdiskutuam gjerësisht mbisituatën në vend. Theksovase një nga problemet mëmadhore në vendin tonë ësh-të kryeministri dhe qeveriae kriminalizuar, që ka ndër-tuar një narko-shtet. Ndër-sa tani po kërkon të emërojëme narko-deputetët e tijedhe narko-prokurorin ekëtij shteti. Theksova se për-ballë një qeverie të kapurnga droga, krimi dhe kor-rupsioni është e nevojshme

ndihma dhe mbështetja eEPP, partive simotra, CDU-sëdhe fondacionit 'KonradAdenauer'. Një shtet i kapurnga droga dhe krimi ështëkërcënim për gjithë Eu-ropën", u shpreh Berisha. Si-pas tij, në takim u diskutua

mbi domosdoshmërinë dhepër përpjekjet e PartisëDemokratike për kapër-cimin e problemeve paszgjed-hore dhe qëndrimin e saj sishpresë e një opozite të fortëkundër regjimit të narko-sh-tetit në Shqipëri.

ÇËSHTJA "TAHIRI"Ish-kryeministri denoncoi dje faktin se ka pasur njëtakim misterioz 4-orësh mes Saimir Tahirit dhekreut të Bashkisë së Durrësit, Vangjush Dako.Këtë Berisha e ka mësuar prej qytetarëve që i kanëshkruar në rrjetin social, që sipas tyre biseda ështëpërqendruar në problemet e përgjimeve.

Qeveria mblodhi djeKëshillin Kombëtartë Territorit në Sh-

kodër, ku u prezantua plani iturizmit për Alpet shqiptaredhe paketa e projekteve përShkodrën turistike. Në fjalëne saj gjatë mbledhjes, zv.krye-ministrja Senida Mesi tha sepërmes nismave të tilla syno-het ndërtimi i një pasaporteme investimet që po bëhendhe ato që mbeten plane, dukedhënë një pasqyrë të projek-teve të planifikuara dhe aty-re në zhvillim. Duke saktë-suar se është një fond prej 75milionë eurosh, i akorduarnga qeveria shqiptare, poredhe investitorët e huaj përrealizimin e këtyre projekteveterritoriale, zv.kryeministrjaMesi listoi disa prej më tërëndësishmeve për qarkun eShkodrës. Ministri i Turizmitdhe Mjedisit, Blendi Klosi,prezantoi objektiva am-biciozë, duke e cilësuar mas-terplanin e Alpeve, si njëepokë për ta shndërruar atënë një pol të zhvilluar turis-tik. "Përfitimi ekonomik qëpritet të realizohet i kap shi-frat sipas kalkulimeve në plot980 mln euro. Nëse në 2016-ën kemi pasur 67 mijë turistëqë kanë vizituar Alpet,presim që kjo shifër të shkojënë 102 mijë në 4-5 vjet. Për tëshkuar drejt vitit 2031 në plot600 mijë turistë", tha minis-tri Klosi.PLAPLAPLAPLAPLATFORMATFORMATFORMATFORMATFORMA

Ndërkohë, pasi ka lënëShkodrën, ministrat social-istë prezantuan platformënbashkëqeverisëse në qytetine Pukës. I pranishëm në ak-

Darina Tanushi

tivitet ishte dhe ministri iJashtëm, Ditmir Bushati, i ciliftoi qytetarët të bëhen pjesë ekësaj platforme për tëpërmirësuar cilësinë e shër-bimit. "Platforma për bash-këqeverisje me njerëzit ështëvetëm jetësim i mbështetjespopullore, që kemi marrë nëzgjedhjet e qershorit. Të ndër-tojmë një administratë pa as-një dallim politik, pavarësishtnëse kanë votuar apo jo përne. Në këtë platformë do kenimundësi të shikoni tmerret,gabimet dhe të përmirësonicilësinë e shërbimit", deklaroiBushati. Ndërsa zv.kryemini-strja Mesi i ftoi pukjanët tëadresojnë të gjitha problema-tikat që kanë. Deputetja e Par-tisë Socialiste, njëherësh edhekoordinatorja kombëtare ebashkëqeverisjes, Spiropali, iutha qytetarëve se duhet tëbashkohen për t'i dhënë fundkëtij sistemi, ku qytetari indershëm nëpërkëmbet. "T'ijapim fund këtij sistemi, kuqytetari i ndershëm ndjehet inëpërkëmbur", tha Spiropali.

Deputetja e PD, Jorida Tabaku sulmoi dje qeverinë, ecila sipas saj po lufton korrupsionin përmes fasa-

dave dhe vullnetit politik për të mos ndëshkuar fajtorët.Tabaku shkroi në "Facebook" se janë 2.8 miliardë eurovjedhje të faktuara nga KLSH, që qeveria ka kryergjatë gjithë qeverisjes. Sipas saj, lufta ndaj korrup-sionit kërkon vullnet politik, që qartësisht kjo qeverinuk e ka, kërkon që të jetë e para në rend të ditës,kërkon shembuj dhe transparencë. "Një qeveri e kor-ruptuar e lufton korrupsionin përmes fasadave dhevullnetit politik për të mos ndëshkuar fajtorët. Janë2.8 mld euro vjedhje të faktuara nga KLSH, që qeveriaka kryer gjatë gjithë qeverisjes. Lufta ndaj korrup-sionit kërkon vullnet politik e qartësisht kjo qeverinuk e ka. Lufta ndaj korrupsionit kërkon që të jetë epara në rend të ditës, kërkon shembuj, kërkon trans-parencë. Pas çdo tenderi, çdo koncesioni, pas çdoemërimi në administratë e pas çdo ligji që miratonkjo qeveri ka klientelizëm. Fatkeqësisht kjo qeveridështoi të punojë për shumicën, por punoi thjesht përnjë grusht njerëzish", shkruan Tabaku.

Vangjel Dule akuzoi dje kreun e qeverisë se nuk kavullnet politik për të mbrojtur pakicat kombëtare.

Nga një tryezë ku u atakua ligji për mbrojtjen e paki-cave, i miratuar vetëm një muaj më parë nga shumicanë pushtet, kreu i PBDNJ-së tha se ai ligj nuk zgjidhproblemin e kombësisë, një term që Gjykata Kush-tetuese e ka shfuqizuar. "De facto privuan qytetarët nëregjistrimin e përgjiths-hëm të popullsisë nga edrejta e vetëdeklarimit",tha Dule. Bashkë me kre-un e PBDNJ-së është bërëdhe partia e minoritetit et-nik grek për të ardhmenMEGA, e cila nuk kurseuas pozitën dhe as opozitën,si forca të unifikuara përtë mos respektuar tëdrejtat e minoriteteve."Ky ligj nuk mund të kon-siderohet i denjë për tëshprehur të plotë kuadrin e të drejtave dhe mbi të gjithanuk u jep garancitë e duhura minoriteteve që t'i gë-zojnë dhe t'i lëvrojnë ato, ashtu siç e kërkojnë aktetndërkombëtare për minoritetet etnike". Ligji i miratu-ar në parlament është në kundërshtim me nenin tre tëkonventës në kuadër të Këshillit të Europës, e cila ësh-të ratifikuar nga parlamenti ynë.

Ish-kryeministri Sali Berisha, dje në një takimsekretarin për marrëdhëniet me jashtë të EPP, Patrick Voller

Ministri Ditmir Bushati në Pukë

E diel 10 Dhjetor 2017 - 7EKONOMI

Kontrolli i Lartë i Shtetit çon në prokurori ish-drejtuesit e ALUIZNI-t Sarandë

Legalizime në shkelje të ligjit,në Sarandë dhe Tropojë

KLSH: Morën leje 7 ndërtime pa leje në ButrintLegalizimi i ndërtimeve

pa leje në zonën arkeologjike të Butrintit,

pranë rrugës kryesore,pranë vijës bregdetare epranë lumenjve ka sjellëkallëzimin në prokurori tëish-drejtorit, dy ish-për-gjegjësve dhe dy special-istëve të ALUIZNI-t Sa-randë. Kontrolli i Lartë i Sh-tetit, i cili ka audituar aktiv-itetin e këtij institucionigjatë gjashtëmujorit të parëtë vitit gjeti se për 45 objektetë ndërtuara në zonën his-torike, turistike dhe arke-ologjike A, si dhe për 97 ob-jekte të ndërtuara në zonëne mbrojtjes mjedisore "A",Parku Kombëtar i Butrintit,janë kryer shkelje gjatë le-galizimit. Drejtoria e ALUIZ-NI-t Sarandë nuk ka admin-istruar dokumentacioninshkresor për skualifikiminose jo. Ndërkohë në +1,853dosje të tjera objektesh janërikthyer në arkivë pa u do-kumentuar mbi përfundi-min apo jo të procedurave tëterrenit. Sipas raportit tëKLSH-së, mësohet se në 9raste rezultoi se janë kryerlegalizime të objekteve parespektuar distancat ngabrigjet. Ndërsa, në 17 rastetë tjera janë pajisur me lejelegalizimi objekte të ndërtu-ara brenda zonës sëmbrojtjes mjedisore "A",Parku kombëtar i Butrintit.Po ashtu, zyrtarët e ALUIZ-NI-t janë përgjegjës edhe përmosarkëtimin e taksës sëinfrastrukturës me një vlerëprej rreth 500 mijë dollarësh.AUDITIAUDITIAUDITIAUDITIAUDITI

Kontrolli i Lartë i Shtetitka kryer auditim edhe nëzyrën e ALUZINI-t në BajramCurri dhe ka dërguar përndjekje penale edhe ish-kry-etarin, përgjegjësin e Fi-nancës dhe një specialist tëKomunës Margegaj nëTropojë. Gjatë auditimit tëkësaj komune, KLSH ka kon-statuar shkelje në fushën eprokurimit publik dhe page-sa të paargumentuara e tëpajustifikuara me dokumen-tacion, të cilat i kanë shkak-tuar një dëm ekonomik tëkonsiderueshëm prej 12.5milionë lekë financave të ish-komunës. "Kontrolli i Lartëtë Shtetit, në zbatim të pro-gramit të tij të auditimit nr.495/1, datë 16.5.2017, ka për-funduar auditimin në Bash-kinë Tropojë dhe Njësitë Ad-ministrative ish-KomunatMargegaj, Tropojë Fshat,Bujan, Llugaj, Fierzë, Bytyçe Lekbibaj për veprimtarinënga data 01.07.2014 deri më31.12.2016 për BashkinëTropojë dhe nga data01.01.2013 deri më 31.07.2015për 7-ish komunat për peri-udhën 01.01.2013 deri më31.7.2015, me objekt auditimi:'Për zbatimin e përputhsh-mërisë, ligjshmërisë dhe rreg-ullshmërisë së veprimtarisëekonomiko-financiare' ku kakonstatuar 21 shkelje".

Ornela Manjani

SHKELJET TEK ALUIZNI SARANDË1. Në 10 raste për sipërfaqen 15216 m2 është arkëtuar më pak nëshumën prej 9.696 milionë lek?.2. Në 940 raste janë kryer shkelje në marrjen e vendimeve, duke moskërkuar nga njësitë e vetëqeverisjes vendore vërtetimet mbi llogaritjene likuidimit të taksës së ndikimit në infrastrukturë, në vlerën prej 38.228milionë lekë.3. Për 45 objekte të ndërtuara në zonën historike, turistike dhearkeologjike A, si dhe për 97 objekte të ndërtuara në zonën e mbrojtjesmjedisore "A", Parku Kombëtar i Butrintit, Drejtoria e ALUIZNI-t Sarandënuk ka administruar dokumentacionin shkresor për skualifikimin ose jo.4. 1,853 dosje objektesh janë rikthyer në arkivë, pa u dokumentuar mbipërfundimin apo jo të procedurave të terrenit dhe dokumenteve, pa udokumentuar arsyet e rikthimit në arkivë dhe pa u selektuar më parë sisubjekte që duheshin skualifikuar apo jo.5. Në 49 raste, legalizimi i objekteve informale është kryer nëkundërshtim me dispozitat e ligjit të legalizimit dhe akteve nënligjore tëdala në zbatim të tij.6. Në 9 raste janë konstatuar shkelje për sipërfaqen prej 2674 m2rezultoi se sipas dokumentacionit të pronësisë lëshuar nga ZVRPPSarandë.7. Në 3 raste, për ndërtimit pa leje me adresë Borsh, Drejtoria eALUIZNI-t Sarandë ka miratuar lejet e legalizimit për këto objekte,ndërkohë që për zonën e Borshit, si pjesë e vijës bregdetare nuk lejohetlegalizimi i objekteve.8. Në 9 raste rezultoi se janë kryer legalizime të objekteve parespektuar distancat nga brigjet. Rezulton se objektet ndodhen në njëdistancë prej buzës së detit më pak se 100 metra.9. Në 17 raste janë pajisur me leje legalizimi objekte të ndërtuara brendazonës së mbrojtjes mjedisore "A" Parku kombëtar i Butrintit, miratuar meVKM nr. 693, datë 10.11.2005.10. Në 1 rast është miratuar leje legalizimi në Zonën "B" Muzeale me nr.1040149, datë 31.08.2016, "Godinë e kombinuar 4 kate", me adresëlagje nr. 3 Sarandë, ZK nr. 8641.11. Në 14 raste për sipërfaqen totale prej 430 m2 ka rezultuar se kamospërputhje të sipërfaqeve të katit përdhes me sipërfaqen për banimdhe janë miratuar leje legalizimi me mospërputhje të sipërfaqeve tëmiratuara me VKM.

SHKELJET TEK ALUIZNI TROPOJË1. Në 1 rast për pagesën e vlerës prej 2,000,000 lekë për 34 qytetarë, procedura të kryera me dokumentefotokopje, listë përfituesish të pamiratuar në këshillin e komunës, pa urdhër titullari për realizimin etransaksionit si dhe pa mandat pagese të arkës, ku të kenë nënshkruar punonjësit e njësisë dhe personatpërfitues të vlerës së mësipërme, duke mos u dokumentuar përfitimin e shumave nga personat përkatës.

2. Në 5 raste janë kryer pagesa në vlerën totale 1,985,171 lekë për blerje mallrash dhe kryerje punimesh përmirëmbajtje, blerje fiktive, pra e pakryer, pasi dokumentet financiare urdhëruese dhe vërtetuese,mbështetëse të praktikës nuk argumentojnë nevojën e kryerjes së punimeve dhe kryerjen e tyre.

3. Në 12 raste janë kryer pagesa në vlerën totale 2,068,000 lekë për blerje me vlera të vogla për kryerjepunimesh e mirëmbajtjesh, blerje fiktive, pasi nuk vërtetohet me dokumentacion nevoja e kryerjes sëpunimeve, arsyeja etj., dhe nuk dokumentohet kryerja e tyre.

4. Për 3 raste ka pasur moszbatim të rekomandimeve të lëna nga Kontrolli i Lartë i Shtetit, të cilat përmbajnëdetyrime për arkëtime vlerash financiare në masën prej 6,493,043 lekë.

INSTAT: Rritet konsumi i kafesë,importohen 61 tonë më shumë

Rritja e nivelit të importit të kafesë mund të shpjegohet me faktin se shqiptarët po e konsumojnë më

shumë këtë produkt. Ndërkohë, kafeja është një ndërproduktet kryesore që importohet dhe tatohet me ak-cizë. Sipas të dhënave zyrtare të Drejtorisë së Përgjiths-hme të Doganave, për periudhën 10-mujore niveli i im-portit të kafesë arriti në 6 980 tonë, ku vetëm gjatë mua-jit tetor rezulton të kenë hyrë në vendin tonë 781 tonëkafe. Sipas të dhënave nga doganat, kjo masë importi ekëtij produkti është 61 tonëmë shumë se në të njëjtën pe-riudhë të një viti më parë.Specialistët e doganave, përtë analizuar produktin e kaf-esë përdorin analizën e kon-sumit, që lidhet direkt mepagesën e akcizës në momen-tin e hedhjes në qarkullim,kjo nga importi ose nga dal-jet e magazinave fiskale. Potë analizojmë të dhënat, re-zulton që konsumi i këtij produkti përgjatë muajve tëparë të këtij viti ka pasur luhatje me ulje-ngritje, çkabëri që të nxiteshin debate publike mbi procedurat dhenivelin e zhdoganimit të këtij produkti. Ndërkohë që disamuaj më parë administrata doganore njoftoi gjithashtukompanitë për ndryshimet e çmimeve të kafesë në treg-jet ndërkombëtare, ku sipas tyre, çmimet e bursës përproduktin e kafes, krahasuar me të njëjtën periudhë të2016 kanë qenë më të larta, sidomos në muajt e parë tëvitit. Në Shqipëri importohen disa lloj kafesh, si kafe epjekur, e papjekur, e dekafeinuar etj.

Ministri inspekton Drejtorinë e Targave dhe Patentave në Shkodër

Gjiknuri: Reformë dhe filtër sa mërigoroz për marrjen e patentave

Ministri i Infrastrukturës dhe Energjisë,

Damian Gjiknuri inspek-toi dje zyrat e Drejtorisë sëShërbimit të TransportitRrugor në Shkodër. Pasi unjoh me mjediset e punësdhe sportelet e shërbimitpër qytetarët, ministri undal tek reforma e prit-shme në këtë sektor prob-lematik. "Jo më kot jemikëtu tek Drejtoria ePërgjithshme e Shërbi-meve të Transportit në Sh-kodër, pasi duam të japimmesazhin që ky është njëelement shumë i rëndë-sishëm i qeverisë shqiptarenë fushën e transportit,përtej përmirësimit të in-frastrukturës dhe rritjessë sigurisë rrugore, ku siçe dini, u hoqën qindra e qin-dra tabela të vendosura nëmënyrë të paligjshme nëakset rrugore. Një elementtjetër i rëndësishëm ështësjellja e drejtuesve të au-tomjeteve", u shpreh Gjik-

nuri. Sipas tij, është shumëi rëndësishëm një filtër sa mëi mirë për marrjen e paten-tave, që ai që e merr këtë do-kument të ketë të gjitha njo-huritë që përcakton ligji."Reforma do të përqendro-het tek integriteti i këtijshërbimi, për të luftuar kor-rupsionin masiv për të cilinfatkeqësisht ky institucione ka pasur reputacionin. Ngaana tjetër, krahas lehtësim-it të shërbimeve përmessistemeve online do të

përmirësohet puna për in-tegritetin e procesimit të çdokërkese në këtë shërbim. Egjithë kjo strukturë do t'inënshtrohet një reforme tëthellë, e cila do të synojë el-ementët e sigurisë rrugore.Qeveria do të investojë ngaana materiale, pra investi-mi nuk do të mungojë, pormbi të gjitha sjellja e drej-tuesve të automjeteve varetshumë nga integriteti ishërbimit të kësaj drejto-rie", nënvizoi Gjiknuri.

Butrinti

Ministri i Infrastrukturës dhe Energjisë, Damian Gjiknuri, djezyrat e Drejtorisë së Shërbimit të Transportit Rrugor në Shkodër

E diel 10 dhjetor 20178 - POLITIKE

Lazër Stani është dëshmitar i atyreditëve të jashtëzakonshme të dhjetor'90, kur ëndrra e lirisë kishte ngritur

në këmbë një popull të tërë. Ish- themeluesi iPD-së tregon për "Gazeta Shqiptare" momen-tet më kyçe të lëvizjes së dhjetorit '90 dhedebatet që e shoqëruan themelimin e PD-së.Një ndër firmëtarët e parë të partisë së parëopozitare tregon me detaje se si krerët elëvizjes ishin të pasigurt në vendimin përkrijimin e PD-së, ndërkohë që mes tyre kish-te debate, deri dhe propozime që PD të ishteparti motër me PPSH-në. Por, sipas Stanit,ndërhyrja e Sali Berishës se kurrë nuk do tëndodhë një gjë e tillë bëri që salla në kinoklu-bin e Qytetit Studenti të shpërthejë në bro-horima e duartrokitje.

Z.Stani, cila ishte situata me fillimin eZ.Stani, cila ishte situata me fillimin eZ.Stani, cila ishte situata me fillimin eZ.Stani, cila ishte situata me fillimin eZ.Stani, cila ishte situata me fillimin elëvizjes së dhjetorit?lëvizjes së dhjetorit?lëvizjes së dhjetorit?lëvizjes së dhjetorit?lëvizjes së dhjetorit?

Ai dhjetor i vitit 1990, që më pas do të hyjënë histori, pikërisht prej Lëvizjes së Dhje-torit, e gjeti Shqipërinë në një muzg të llahtar-shëm. Shqiptarët, që kishin pritur pesë viteme shpresë se diçka do të ndryshonte pasvdekjes së diktatorit, tashmë e ndjenin sethika u kishte shkuar në asht, e kuptonin seu kishte mbetur vetëm një mundësi zgjedhje-je: ose të ngriheshin e të përmbysnin diktat-urën, ose të shuheshin ngadalë në skëterrëne urisë, varfërisë së skajshme dhe shtypjesmizore. "Kështjella e socializmit", siç e qua-nin atëherë me mburrje Shqipërinë komu-nistët, ishte gërryer nga themelet, muret iishin brejtur. Mbahej në këmbë si një fan-tazmë, duke ngjallur ende tmerr dhe frikë,ushqehej vetëm me panikun dhe kujtesën ellahtarshme të terrorit 45-vjeçar. Asgjë nukfunksiononte më: industria kishte falimen-tuar, bujqësia ishte shterpëzuar, tregu ishteparalizuar, shitoret ishin zbrazur. Uria ishteulur këmbëkryq në çdo vatër, në çdo familjeshqiptare. Diktaturat lindore kishin rënënjëra pas tjetrës nëpërmjet një revolucionitë butë, të kadifenjtë, ndonjëherë edhe medhunë e përgjakje si në Rumani, ku dikta-tori me të shoqen u ekzekutuan, por kastakomuniste shqiptare përpiqej të justifikohej,deklarohej se Shqipëria nuk është as Lindjeas Perëndim, se nuk kishte dështuar social-izmi, po revizionizmi, se përmbysjet në Eu-ropën Lindore ishin pasojë e tradhtisë që ibënë Marksizëm-Leninizmit udhëheqjet ekëtyre vendeve. Me këto arsyetime idiote, qënuk i besonin as vetë udhëheqësit komunistëshqiptarë përpiqeshin të fitonin kohë, të shpë-tonin atë që mund të shpëtonin, ndërkohë qëpërdornin edhe dhunën e kërcënimet. Shen-jat e para të pakënaqësisë ishin dhënë që nëfillim të vitit me protestën e qytetarëve tëKavajës, me përpjekjen e qytetarëve të Shko-drës për rrëzimin e monumentit të Stalinit,me protestën e Rrugës së Kavajës dhe hyrjenmë pas të mijëra qytetarëve në ambasadat eakredituara në Tiranë. Pas largimit të im-ponuar të më shumë se pesë mijë qytetarëve

kurajozë nga vendi, udhëheqësit komunistëorganizuan një miting të shëmtuar nësheshin "Skënderbej", ku njëqind mijë njerëzu nxorën më dhunë në shesh për të dëshmuarunitetin parti-popull dhe ku u deklaruankërcënime të tmerrshme si "Pushtetin e kemifituar me gjak dhe pa gjak nuk e lëshojmë".Udhëheqësi i rinisë komuniste i asaj kohedeklamoi nga tribuna vargjet e Vaso Pashës:

"Asht toka jonëT'parët na e kanë lanëKush mos ta prekiSe vdesim t'anë".Sikur toka shqiptare të ishte tokë e ko-Sikur toka shqiptare të ishte tokë e ko-Sikur toka shqiptare të ishte tokë e ko-Sikur toka shqiptare të ishte tokë e ko-Sikur toka shqiptare të ishte tokë e ko-

munistëve që prej zanafillës.munistëve që prej zanafillës.munistëve që prej zanafillës.munistëve që prej zanafillës.munistëve që prej zanafillës.Kundër kësaj filozofie dhe propagande të

vdekjes, që paralajmëronte përgjakjen e Sh-qipërisë në një luftë civile, nëse tentohejpërmbysja e diktaturës, qe ngritur me forcëshkrimtari Ismail Kadare në një shkrim tëbotuar në atë kohë,ndërkohë që intelektualëtë tjerë të njohur si SaliBerisha, Ylli Popa etj.,botuan shkrime që bininnë kundërshtim të hapurme vijën e partisë,shokuan burokracinëkomuniste dhe ngjallënnjë shpresë të vagullt teqytetarët. Megjithatë,diktatura vazhdonte tëtregonte dhembtë ndajçdo tentative për t'u orga-nizuar, për të krijuar or-ganizata, ose lëvizjekundër regjimit.Megjithëse flitej për refor-ma e liberalizim, prapëqytetarët merreshin nëpolici e rriheshin barbar-isht, nëse kërkonin njëpasaportë për jashtë, qëformalisht regjimi ua kishte lejuar, të rinjtëvriteshin në kufi, edhe pse kalimi i kufiritnuk cilësohej më në ligj tradhti kombëtare.Në qarqe të ndryshme, kryesisht në qarqetintelektuale të Tiranës, diskutohej në fshe-htësi për fundin e regjimit, por pyetja se si dotë përmbysej, gjithnjë mbetej pa përgjigje.

Lëvizje të tilla të fuqishme, zakonishte i bëjnëtë rinjtë, të rinjtë e grumbulluar në shkolladhe universitete, por tek ne edhe kjo shihejme dyshim. Tek ne e drejta e studimit në uni-versitet kalonte përmes filtrave politikë dhestudentët pothuajse të gjithë ishin me"biografi të mirë", vinin nga shtresa dhefamilje ose të pushtetit, ose të lidhura në njëmënyrë ose në një tjetër me pushtetin. Fëm-ijët e familjeve të shpallura antikomunistenuk kishin asnjë mundësi të frekuentoninauditorët e universiteteve, sepse persekuti-mi bëhej në linjë gjenetike në tri breza, nështatë breza, pra ushtrohej gjenocid i pastër.Por ndodhi pikërisht ajo që nuk pritej: stu-dentët u ngritën më 8 dhjetor, duke filluaratë që njihet si lëvizja e dhjetorit, që i bërigjëmën diktaturës.

Si u përfshitë në lëvizjen e dhjetorit dheSi u përfshitë në lëvizjen e dhjetorit dheSi u përfshitë në lëvizjen e dhjetorit dheSi u përfshitë në lëvizjen e dhjetorit dheSi u përfshitë në lëvizjen e dhjetorit dhemë pas në themelimin e PD-së?më pas në themelimin e PD-së?më pas në themelimin e PD-së?më pas në themelimin e PD-së?më pas në themelimin e PD-së?

Mbrëmjen e 8 dhje-torit gjendesha në sh-tëpinë time në Pult. Prejtre muajsh, i përjashtu-ar nga puna, madje ishpallur edhe i vrarë nëkufi, së bashku me timeshoqe, prisja meshpresë se diçka do tëndodhte, duke ndjekurme vëmendje çdo lajmqë mbërrinte deri atynëpërmjet valëve të ra-dios nga stacione tëndryshme transmetimi.I vetmi lajm i mirë qëkisha marrë gjatë atyremuajve të errët qe ar-ratisja e shkrimtarit Is-mail Kadare, personali-teti më i madh i letrave,që më së fundi e kishtelënë regjimin në vet-

minë e tij të madhe. E kisha festuar atë natë,që e mora vesh ikjen e Kadaresë me bindjense arratisja e tij do të shërbente si një kam-banë për zgjimin e shqiptarëve. Por shpresaherë zgjohej e herë venitej, kur e kur dukejse asgjë nuk do t'i zgjonte shqiptarët ngagjumi i madh vdekjeprurës. Edhe mbrëmjen

e 8 dhjetorit po ndiqja në dhomën time "Zërine Amerikës", kur u dha lajmi për protestat estudentëve dhe u transmetua një intervistëme Azem Hajdarin, një emër krejt i panjo-hur në atë kohë për mua. Zbrita poshtë nëdhomën e ndenjes dhe nëna, duke më parëkrejtësisht të ndryshuar, e kuptoi menjëherëse diçka e rëndësishme kishte ndodhur. Uthashë se në Tiranë studentët ishin ngriturnë protesta. "Nesër në mëngjes do të shkojnë Tiranë", shtova pa iu drejtuar askujt.Mbretëroi një heshtje e thellë. Nëna ime mekryet të kthyer mënjanë, nuk po i mbantedot lotët, babai thithte i menduar cigaren,pa thënë as shko, as rri. Të nesërmen sa zbar-dhi drita u nisa për në Shkodër. Po atë ditëmora trenin e mbrëmjes që vinte nga Shko-dra në Tiranë. Kur mbërrita unë, Qyteti Stu-denti ziente. Protestat vazhdonin. Po ashtuvazhdonin edhe përpjekjet për ta shuarLëvizjen Studentore. Të nesërmen i takovapothuajse të gjithë protagonistet e kësajlëvizjeje; Azem Hajdarin, Eduard Selamin metë cilin njihesha qysh më parë, Arben Imam-in, Gramoz Pashkon dhe plot miq e të njo-hur të tjerë, që tashmë i ishin bashkuar kësajlëvizjeje. Nga të gjithë ato debate pafund,herë-herë naive e pa sens politik, ajo që mëbëri optimist ishte vendosmëria e studentëvepër të mos u tërhequr, ndërsa thirrjet "LiriDemokraci" dhe "E duam Shqipërinë si gjithëEuropa" dëgjoheshin gjithandej. Kërkesatpolitike të studentëve tashmë ishin qartë-suar: 'Duam pluralizëm politik'. Pa shpalljene pluralizmit, protestat studentore nuk dotë ndalonin. Ndërkohë që këmbëngulej nëkëtë kërkesë politike, idetë për krijimin e njëpartie politike qarkullonin gjithandej, flitejpër krijimin e një partie të studentëve, njëpartie të studentëve dhe intelektualëve,ndërkohë që mbështetja e intelektualëve dheqytetarëve të Tiranës për studentët protes-tues rritej nga ora në orë. Nga ana tjetër,regjimi vazhdonte me gjuhën e kërcënimevedhe të propagandës, përpiqej me çdo mjet tëizolonte dhe neutralizonte lëvizjen studen-tore.

Çfarë kujtoni nga ato ditë?Çfarë kujtoni nga ato ditë?Çfarë kujtoni nga ato ditë?Çfarë kujtoni nga ato ditë?Çfarë kujtoni nga ato ditë?Vetëm njëherë në jetë mund t'i takojë nje-

riut të jetojë midis ngjarjeve të tilla të jash-tëzakonshme, ose edhe kurrë. Unë pata fatintë isha dëshmitar i atyre ditëve të jashtëza-konshme, kur ëndrra e lirisë kishte ngriturnë këmbë një popull të tërë. Të gjithë ishim sitë dehur nga kjo ëndërr. Mblidheshim te dho-ma që ishte shndërruar në shtabin e lëvizjes,bisedonim me zjarr, shprehej vendosmëriapër të vazhduar, merreshin e jepeshin lajmetë ndryshme, shpesh kërcënuese, formulo-heshin e rrëzoheshin kërkesa, diskuto-heshin ide, bëheshin propozime nga mëtë ndryshmet. Shpesh protagonistët elëvizjes me mungesën e plotë të për-

THEMELIMI I PDRREFIMI

Ish-themeluesi i PD: Në dhjetor më pushuan nga puna, më shpallën të vrarë në kufi

Stani: U propozua që PD të jetëmotër me PPSH, si ndërhyri Berisha"Dikush në sallë i tha Meksit: S'duam pleq në parti"

Valentina Madani

LAJMI"Prej tre muajsh, ipërjashtuar ngapuna, madje ishpallur edhe i vrarënë kufi, së bashkume time shoqe,prisja me shpresëse diçka do tëndodhte, dukendjekur mevëmendje çdo lajmqë mbërrinte deriaty nëpërmjetvalëve të radios ngastacione tëndryshmetransmetimi".

FIRMOSJA"Kam qenë ndër të parëtqë kam firmosur në atëlistë të themeluesve, pa

asnjë mëdyshje,pavarësisht se pati edhehezitime, pasiguri; disa

nguruan tënënshkruajnë. Askush

nuk ishte i sigurt për tëardhmen në sfidën

përballë një diktature,që i kishte duart të lyera

me gjak", tha z.Stani.

Ish- themeluesi i PD-së,Lazër Stani

Protesta e studentëvenë dhjetor 1990

E diel 10 Dhjetor 2017 - 9POLITIKE

vojës politike më krijonin pasiguri, porgjithsesi u binda se pas këtyre

protestave, Shqipëria nuk do të ishte më kur-rë ajo që kishte qenë për 45 vite, një ferr ivërtetë për shqiptarët. Kjo bëri që të viheshame mish e më shpirt në mbështetje të lëvizjes.E kisha të qartë se, nëse fitoheshin liritë poli-tike, pra nëse fitohej pluralizmi politik, dik-tatura do të merrte fund. Asgjë më nuk do tëmund ta mbante atë në këmbë. Mbaj mend sesa shumë gëzoheshim kur shikonim se çdoorë shtohej numri i qytetarëve të Tiranës, qëvinin në Qytetin Studenti në mbështetje tëstudentëve. Mes tyre edhe shumë prej miqvee të njohurve të mi, shkrimtarë, poetë,

gazetarë, aktorë, intelektualë të profesion-eve të ndryshme, profesorë të universiteteve.Pothuajse e gjithë elita e vendit, aq elitë samund të krijohej nën një regjim diktatorial,u bashkua me studentët.

Si u njohët me z.Berisha dhe drejtues tëSi u njohët me z.Berisha dhe drejtues tëSi u njohët me z.Berisha dhe drejtues tëSi u njohët me z.Berisha dhe drejtues tëSi u njohët me z.Berisha dhe drejtues tëtjerë të lëvizjes?tjerë të lëvizjes?tjerë të lëvizjes?tjerë të lëvizjes?tjerë të lëvizjes?

Me zotin Berisha, deri me në ato ditë dhje-tori kisha vetëm një njohje virtuale, e njihjaprej shkrimeve të botuara në gazeta dhefamës që qarkullonte rreth emrit të tij si mjekdhe intelektual. Një miku im më kishte folur,duke ma përshkruar me nota të jashtëzakon-shme, si një personalitet që i tejkalontekufijtë e Shqipërisë, si një personalitet sh-kencor dhe intelektual europian. Ardhja eBerishës në Qytetin Studenti dhe bashkimi itij me studentët më krijoi sigurinë se LëvizjaStudentore po shndërrohej në një lëvizje tëfuqishme dhe serioze politike. Berishashquante midis gjithë protagonistëve tëlëvizjes për tiparet e tij prej lideri të padisku-tueshëm, me autoritet, i kompletuar, vizion-ar, i saktë në ato që thoshte, i qartë në pro-jektin politik që po formësohej brenda kësaj

lëvizjeje. Në kthesa të mëdha historike, roli iindividëve të veçantë është përcaktues. Këtërol përcaktues në fatin e lëvizjes së dhjetoritdhe në krijimin e Partisë Demokratike, pady-shim që e ka luajtur Sali Berisha. Kjo nuk dotë thotë se zbehet roli i protagonistëve tëtjerë si Azem Hajdari, Aleksandër Meksi,Gramoz Pashko, Eduard Selami, ArbenImami dhe shumë të tjerëve, por Berisha ish-te lideri i duhur, që do ta shndërronte lëvizjene dhjetorit në lëvizje të fuqishme politike, qësfidoi diktaturën dhe e mposhti atë. Në atëdhomë të Godinës 15, që shërbente edhe siqendër e grupit organizator të lëvizjes stu-dentore, takova për herë të parë Berishën, së

bashku me protagonistët e parë të levizjës,pikërisht kur po diskutohej për emrin e par-tisë së parë opozitare pas 45 viteve diktat-urë. Nuk mund të them se krijova ndonjënjohje me z. Berisha. Njohja erdhi në muajte mëvonshëm, për shkak të angazhimeve nëPartinë Demokratike.

Si u arrit deri tek themelimi i PD-së dheSi u arrit deri tek themelimi i PD-së dheSi u arrit deri tek themelimi i PD-së dheSi u arrit deri tek themelimi i PD-së dheSi u arrit deri tek themelimi i PD-së dhekush ishin pro dhe kukush ishin pro dhe kukush ishin pro dhe kukush ishin pro dhe kukush ishin pro dhe kundër për krijimin endër për krijimin endër për krijimin endër për krijimin endër për krijimin esaj?saj?saj?saj?saj?

Ka pasur debate, por jo kundërshtime tëdukshme për krijimin e partisë së parë opozi-tare. Debate që vinin nga mungesa e qartë-sisë politike, nga frika, ose edhe nga pro-vokimet që vinin nga kupola e diktaturës,që rekomandonin krijimin e një partie stu-dentësh, të izoluar nga qytetarët, nga in-telektualet, nga mbështetja mbarë popu-llore, një farë strukture të ngjashme meorganizatat që Partia e Punës mbante nënkontroll. Por, intelektualët që u bashkuanme studentët dhe vetë studentët kërkoninnjë parti të fuqishme opozitare, që do tëshkallmonte diktaturën. Pikërisht kjo ish-te ideja mbizotëruese, që solli aktin e kr-

ijimit të PD-së. Pas marrjes së vendimit përkrijimin e partisë dhe dakordësisë për emrinnga grupi organizator, u procedua menjëherëme hartimin e programit, formulimin elistave dhe mbledhjen e nënshkrimeve. Kamqenë ndër të parët që kam firmosur në atëlistë të themeluesve, pa asnjë mëdyshje, pa-varësisht se pati edhe hezitime, pasiguri, disanguruan të nënshkruajnë. Askush nuk ish-te i sigurt për të ardhmen në sfidën përballënjë diktature, që i kishte duart të lyera megjak. Kjo është e shpjegueshme. Natyrisht,listat i firmosën intelektualët dhe profesorëtqë ato ditë u ishin bashkuar studentëve, poredhe qindra studentë. Ndërsa plotësoheshinlistat me nënshkrime, kishte edhe ndonjëskenë komike. Dikush tha se duhej të gjen-im edhe disa firma punëtoresh që partia tëmos dukej intelektualiste dhe askush nuke kundërshtoi. Atëherë u nxitua të mblid-heshin disa firma elektricistësh, punë-torësh, minatorësh. Intelektualizmi endeshihej si një tipar borgjez, reaksionar. Gjith-sesi, listat me firmat e nevojshme umblodhën brenda ditës. Dokumentet përkrijimin e partisë, kërkesa, programi dhefirmat e nënshkruesve u depozituan në Min-istrinë e Drejtësisë. Pasditja e dymbëdhjetëdhjetorit ka qenë dita më e gëzuar e jetëssime. Ishim mbledhur në sallën e kinoklu-bit të Qytetit Studenti dhe po prisnimpërgjigjen. Ardhja e lajmit për miratimin ePartisë Demokratike u shoqërua me njëentziazëm të jashtëzakonshëm në sallë.Shpërthyen brohorimat, njerëzit i kishinsytë të mbushur me lot. Mes atij entuziazmishpërthyes e merr fjalën Aleksandër Meksi.Dikush e ndërpreu nga salla: "Nuk duam pleq

në parti". Salla reagoi ashpër, duke e quajturmadje edhe provokator. Po fundja ç'faj kish-te i shkreti. Socializmi i plakte shpejt njerëz-it. Burrat mbi 50 vjeç konsideroheshin tash-më pleq. U ngrit një tjetër, (nuk po ia për-mend emrin se nuk rron më) e tha se akti ikrijimit të PD-së nuk duhet pritur meshqetësim. Partia Demokratike do të jetëparti motër me Partinë e Punës. Atë çastndërhyri ashpër Berisha: "Partia Demokra-tike nuk do të jetë kurrë një parti motër mePartinë e Punës. Partia Demokratike do tëjetë parti e fuqishme opozitare". Fjalët e Ber-ishës humbën midis duartrokitjeve të forta,brohorimave, fishkëllimave. Atë ditë të parëu projektua edhe aksioni i fuqishëm opozi-tar i kësaj partie, që më 22 mars të vitit 1992,përmbysi përfundimisht diktaturën.

A ka enigma themelimi i PartisëA ka enigma themelimi i PartisëA ka enigma themelimi i PartisëA ka enigma themelimi i PartisëA ka enigma themelimi i PartisëDemokratike?Demokratike?Demokratike?Demokratike?Demokratike?

Ne shqiptarët jemi shumë të dashuruarpas teorive konspirative. Shumica e këtyreteorive janë krijuar për të dëmtuar imazhine Berishës, për të zbehur rolin e tij në lider-shipin e PD-së dhe në përmbysjen e diktat-urës, duke e futur përfundimisht Shqipërinë

në rrugën e lirisë dhe të demokracisë. Ështëaluduar, se Berishën e sollën me porosi ngalart që të mbante nën kontroll lëvizjen opozi-tare. Tashmë kjo "enigmë" është sqaruar,Berishës mund t'i jetë kërkuar që të ndërm-jetësojë te studentët, por ai bëri pikërisht tëkundërtën, nxiti studentët drejt kërkesavetë mirëfillta politike, siç është pluralizmipolitik. A mund ta mendoni ju Berishën menjë njeri mbi krye, me një njeri që i jep ur-dhra? Unë që kam bashkëpunuar shumë viteme Berishën kryetar të PD-së dhe me Ber-ishën president, them me plot gojën: kurrëne kurrës. Berisha është nga ata njerëz që lin-din për të qenë i parë, kurrë jo i dytë. Pikër-isht për këtë them se nuk ka enigma nëthemelimin e PD-së, ka vetëm një shpirt tëfuqishëm opozitar të studentëve dhe të in-telektualëve që u bashkuan me ta, që paprit-mas u zgjua nga letargjia.

Në çfarë gjendje ishte PD-ja pas krijimitNë çfarë gjendje ishte PD-ja pas krijimitNë çfarë gjendje ishte PD-ja pas krijimitNë çfarë gjendje ishte PD-ja pas krijimitNë çfarë gjendje ishte PD-ja pas krijimittë saj? Për cilat arsye u përça më pas PDtë saj? Për cilat arsye u përça më pas PDtë saj? Për cilat arsye u përça më pas PDtë saj? Për cilat arsye u përça më pas PDtë saj? Për cilat arsye u përça më pas PDdhe përse kaq i vështirë bashkimi i saj?dhe përse kaq i vështirë bashkimi i saj?dhe përse kaq i vështirë bashkimi i saj?dhe përse kaq i vështirë bashkimi i saj?dhe përse kaq i vështirë bashkimi i saj?

Them se PD që në ditët e para pas krijimitishte në një gjendje fantastike. Qindra njerëzi bashkoheshin çdo ditë, mbështetja përpartinë opozitare rritej orë pas ore, pavarë-sisht situatës së vështirë politike, kërcëni-meve të vazhdueshme, provokimeve, anti-mitingjeve të enveristëve. Në vitin e parë ularguan ata njerëz që e menduan PD-në njëparti motër të Partisë së Punës, jo një partiopozitare, që po përgatitej të merrte pushte-tin. PD-ja ishte shndërruar në partinë eshpresës të shqiptarëve. Pothuajse krejt el-ita krijuese dhe intelektuale e vendit embështeste fuqishëm PD-në, pa folur përmbështetjen e gjerë popullore nga jugu nëveri. Përçarjet erdhën më vonë dhe mendojjo për arsye parimore, po nga mospërmbush-ja e egove për pushtet. Edhe sot ndarjetfrymëzohen po nga këto ego, jo nga parimedhe ide politike. Shumë nga kritikët e sotëmkanë qenë në pozita drejtuese në PD dhe nëqeverisje dhe sa kohë gëzonin mandatet, nëshumicën e rasteve të dhuruar dhe të pam-erituar, nuk mbrojtën asnjë nga këto parimepolitike për të cilat flasin, nuk shprehënasnjë ide politike, për të cilën do të mund tëmbaheshin mend. Opozitarizmi i opozitës,për llogari të pushtetit ose jo, është i pa-pranueshëm në çdo kohë. Nuk dëmtohetkështu lideri i opozitës, apo struktura elartë drejtuese, por në radhë të parëanëtarët e thjeshtë të partisë, demokratëtqë prej njëzet e shtatë vitesh kontribuojnëpër këtë parti pa përfituar asgjë dhe sot kurfëmija, nipi ose mbesa iu kërkon njëakullore në rrugë sikletosen, ndihen në faj,iu dhemb shpirti se e kanë të vështirë tëplotësojnë një dëshirë kaq të thjeshtë njëfëmije, për të mos folur pastaj për qindravështirësitë me të cilat ata e përballojnëjetën e përditshme. Nuk e shikoj çështjen ebashkimit të PD si kthim në oborrin e saj tëdhjetë apo pesëmbëdhjetë personave. PD, sëpari duhet të bashkohet me anëtarësinë esaj, të shndërrohet në shpresë përdemokratët, në shpresë dhe zë përfaqësuespër të gjithë ata qytetarë që ndihen të brak-tisur, të keqtrajtuar dhe të nëpërkëmburnga kjo qeveri. Dhe këtu përfshihen shumi-ca absolute e shqiptarëve. Kjo, mendoj unë,është rruga e ringritjes së fuqishme të PD-sëdhe opozitës.

25 vite ng25 vite ng25 vite ng25 vite ng25 vite nga themelimi i PDa themelimi i PDa themelimi i PDa themelimi i PDa themelimi i PD, a e fituan, a e fituan, a e fituan, a e fituan, a e fituandemokratët betejën ndaj së keqes?demokratët betejën ndaj së keqes?demokratët betejën ndaj së keqes?demokratët betejën ndaj së keqes?demokratët betejën ndaj së keqes?

Të gjitha ndryshimet e rëndësishme qëkanë ndodhur në këtë vend gjatë këtyre 27viteve janë meritë e padiskuteshme e PartisëDemokratike. Por beteja me të keqen, betejame padrejtësitë, varfërinë, pushtetet e dhun-shme, të korruptuara, beteja për një jetë mëtë mirë e më të denjë për qytetarët është epërhershme. Sot më shumë se kurrë Sh-qipëria ka nevojë për një politikë me fytyrënjerëzore, për një politikë humane që ka nëqendër të vet njeriun, zhvillimin dhe mirëqe-nien e tij. E majta nuk e ka për traditë hu-manizmin. Aq më pak e majta shqiptare, qëka një traditë të dhunshme. Afrimi i pro-gramit të PD-së me atë të kristian-demokratëve gjermanë, për mua shënon nëstad të ri për këtë forcë politike. Unë besoj sePD do ta fitojë edhe këtë betejë të radhës përtë bërë Shqipërinë, së paku, një vend tëjetueshëm për qytetarët e saj.

ALEKSANDËR MEKSI"Ardhja e lajmit për miratimin

e PD u shoqërua me njëentuziazëm të

jashtëzakonshëm në sallë.Shpërthyen brohoritmat,njerëzit i kishin sytë të

mbushur me lot. Mes atijentuziazmi shpërthyes e merr

fjalën Aleksandër Meksi.Dikush e ndërpreu nga salla:Nuk duam pleq në parti", tha

ish-themeluesi i PD-së.

PROPOZIMI"PD do të jetë parti motër me Partinë ePunës. Atë çast ndërhyri ashpërBerisha: 'Partia Demokratike nuk do tëjetë kurrë një parti motër me Partinë ePunës. PD do të jetë parti e fuqishmeopozitare'. Fjalët e Berishës humbënmidis duartrokitjeve të forta,brohoritmave, fishkëllimave", shprehetz.Lazer Stani.

E diel 10 dhjetor 201710 - AKTUALITET

Shoku i Klevis Sulës: U afrua për të ndihmuar një njeri, ai e qëlloi

Vrasja e të riut shqiptar nëIslandë, asnjë detaj nga policiaMesazhi prekës i motrës: Akoma po të pres vëlla

Asnjë shpjegim ngapolicia islandeze përvrasjen me thikë të

21-vjeçarit Klevis Sula. I vet-mi detaj është dhënë ngamiku i viktimës, sipas së cil-it, ai shkoi të ndihmonte njëendacak, i cili ishte i pirë epo tymoste e pasi e pyeti nësekishte nevojë për ndihmë, uqëllua në mënyrë fatale nga'endacaku'. Mes shumë me-sazheve prekëse që i dediko-hen Klevis Sulës, 21-vjeçaritqë humbi jetën në Islandë,pasi u plagos me thikë, edhemotra e tij ka bërë një dedi-kim. Ajo shkruan se ai e 'gën-jeu', duke i thënë se do vinteshumë shpejt në Shqipëri.Lajmi i ndarjes nga jeta të21-vjeçarit nga Skrapari upublikua edhe në faqen zyr-tare të policisë islandeze dhenë shumë media të Islandësngjarja tërhoqi vëmendjen eopinionit publik.MESAZHI I MOTRËSMESAZHI I MOTRËSMESAZHI I MOTRËSMESAZHI I MOTRËSMESAZHI I MOTRËS

Ti ishe engjëlli më i bukurkëtu në tokë, por Zoti nuktë la mes nesh, të vendosi fl-atrat e të mori pranë vetes!Po si mundem unë, ne, të tëthemi ty lamtumirë?! A domundem ndonjëherë të har-roj vëllain tim të madh... seti kështu më thoshe gjith-monë. Ma kujtoje gjithmonëqë unë s'kisha vetëm një vël-la po kisha dy, së të kisha ty..A do mundem unë, ne, tëharrojmë kujtimet me ty? Ado jemi ne të njëjtët pa ty? A

do mund të qëndrojnë më nëkëmbë këto male të lartë ngadhimbja jonë e madhe? Unë,ne, të gjithë po të prisnim,se na the që do vije. Na gën-jeve! Ne prapë po të presim,po kush? Kush nga ne e dintese do të vije kështu siç povjen, si një furtunë që mbasi

mbaron, ka shkatërruarshumë gjëra, shumë ëndrra,shumë plane… Ti prapë dovish e do ikësh përsëri... përherë të fundit! Të ketë vallëfund? Joo, joo nuk ka se potë kishte, ti me gjithë qenientënde duhej të ishe këtu mene, pranë nesh, pranë të

gjithëve, jo të shndërro-heshe në një vegim, në njëkujtim dhe në një dhimbje tëpërhershme! Sot bashkë mezemrën tënde është vrarëedhe zemra e një motre, ësh-të vrarë zemra e një vëllai, enjë nëne, janë varur kokanga pikëllimi dhe lotët s'do

FIER

Përplasen dy makina,plagoset nëna dhedjali i porsalindur

Dy persona kanë mbetur të plagosur pas

një aksidenti automobil-istik në Fier. Ngjarjandodhi në lagjen "Sheq iVogël" të këtij qyteti, kuautomjeti tip "Benz" ësh-të përplasur me një tjetërmjet e për pasojë u pla-gosën dy persona, nënadhe djali i saj i porsalin-dur. "Në datën 09.12.2017,në orën 16:50, në lagjen'Sheq i Vogël' është për-plasur mjeti tip 'Benz' medrejtues shtetasin A.K.,45 vjeç, banues në Fier,me mjetin tip 'Benz' medrejtues shtetasin L.T.,banues në Fier. Si pasojëe përplasjes është aksi-dentuar bashkëshortja eshtetasit L.T., shtetasjaL.T., 23 vjeçe dhe djali ityre disaditësh, të cilëtndodhen në Spitalin Ra-jonal Fier nën kujdesine mjekëve.

t'i ndalë as perëndimi dhe asagimi i shumë ditëve që dotë vijnë… Unë akoma po tëpres vëlla, do të të pres dhedo të të përcjell përsëri,pastaj e ke radhën ti të mëpresësh mua, te na presëshne, se një ditë do të jemipranë teje...

Ti ishe engjëlli më ibukur këtu në tokë,

por Zoti nuk të la mesnesh, të vendosi

flatrat e të mori pranëvetes! Po si mundemunë, ne, të të themi ty

lamtumirë?! A domundem ndonjëherë

të harroj vëllain tim tëmadh... se ti kështu

më thoshe gjithmonë.

POLICIA ITALIANE

Kokainë, marijuanëdhe euro në

banesë, arrestohettrafikanti shqiptar

ITITITITITALI ALI ALI ALI ALI - Policia italiane ar-restoi një 55-vjeçar sh-qiptar, pasi akuzohet përshpërndarje të lëndëvenarkotike. "La stampa"shkruan se shqiptari, iden-titeti i të cilit nuk dihet, uarrestua në zonën e Albas.Gjatë kontrollit të ush-truar në banesën e tij nëFossano, atij iu gjetën 2.5kg marijuanë dhe 1.5 kgkokainë. Mediat italianeraportojnë mes të tjerashse shqiptarit iu gjetën dhesekuestrua në cilësinë eprovës materiale edhe4500 euro, që dyshohet sevinin nga shitja e drogës.Po ashtu, bëhet e ditur se55-vjeçari prej kohësh ish-te vënë në ndjekje të poli-cisë. Tashmë ai ndodhetnë burgun e Cuneos nëpritje të masës së sigurisë.

Iu gjet drogë dhefishekë, përfundon në

pranga 57-vjeçariDURRËS DURRËS DURRËS DURRËS DURRËS - Një 57-vjeçar nga Durrësi ka përfunduarnë pranga, pasi u kap me një sasi lëndësh narkotike sidhe fishekë. Burime zyrtare nga policia e qytetit breg-detar bënë me dije se është arrestuar Gjon Brahe, ban-ues në fshatin Bizë të Ishmit. "Specialistët për Hetimine Narkotikëve në Drej-torinë Vendore të Poli-cisë Durrës, në vijim tëpunës së tyre për paran-dalimin e rasteve të pro-dhimit dhe shitjes sëlëndëve narkotike, tëpremten kanë goditurnjë tjetër rast. Ështëarrestuar në flagrancështetasi Gjon Brahe, 57vjeç. Në bazë të infor-macioneve të siguruaranga strukturat poli-core, më datë 08.12.2017gjatë kontrollit të ush-truar në fshatin Bizë ugjetën dhe sekuestruannë cilësinë e provavemateriale një sasi prej3.134 kg lëndë narko-tike e dyshuar e llojitkanabis sativa dhe 156copë fishekë të kalibrit7.62 mm. Nga veprimethetimore të kryera karezultuar se sendet emësipërme të sekues-truara i përkasin sh-tetasit të arrestuar. Ma-terialet i kaluan Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Dur-rës për veprime të mëtejshme për veprat penale "Pro-dhimi dhe shitja e narkotikëve" dhe "Prodhimi dhembajtja pa leje e armëve luftarake dhe e municionit",thuhet në njoftimin zyrtar të policisë së Durrësit.

"Specialistët përHetimin e Narkotikëve

në Drejtorinë Vendore tëPolicisë Durrës, në vijim

të punës së tyre përparandalimin e rasteve

të prodhimit dhe shitjessë lëndëve narkotike, të

premten kanë goditurnjë tjetër rast.

Albpetrol sh.a. NUIS J82916500U Selia: Rruga Fier-Patos Km. 7 Patos /Tiranë, Rruga “Dëshmorët e 4 Shkurtit” Pallati Sky TowerT +3553813662 F +35534704415 w www.albpetrol.al

Aplikim për të përfituar Statusin e Naftëtarit

Njoftohen të gjithë punonjësit dhe ish-punonjësit e shoqërisëAlbpetrol sh.a se, bazuar në Ligjin Nr.8/2017 “Për Statusin ePunonjësve të Industrisë së Naftës dhe Gazit” dhe Vendimi i Këshillittë Ministrave Nr.425 datë 10.05.2017, se ka filluar shpërndarja edokumenteve për Statusin e Naftëtarit. Personat e interesuar qëtë pajisen me dokumentet përkatëse duhet të paraqiten pranënjërës prej qendrave të punës ku kanë punuar dhe të fillojnëprocedurën.

Shoqëria Albpetrol sh.a sqaron të gjithë personat e interesuar sedisponon dokumentacion për periudhën që kanë punuar nëshoqërinë Albpetrol sh.a nga viti 1994 e në vazhdim. Për periudhënpërpara vitit 1994, dokumentet mund të merren pranë SigurimeveShoqërore ose arkivave të tjera.

Personat që duan të pajisen me vërtetim të posaçëm zyrtar përperiudhën përkatëse duhet të plotësojnë formularin përkatës, i cilimund të shkarkohet në adresën www.albpetrol.al/statusi-i-naftetarit/ose mund të tërhiqet fizikisht pranë qendrave ku kanë punuar.

Formulari i plotësuar duhet të dorëzohet në qendrat ku keni punuarsë bashku me një kopje të librezës të punës ose mund të dërgohetme postë në qendrën përkatëse.

Viktima Klevis Sula

E diel 10 Dhjetor 2017 - 11SPECIALE

Kur flasim për trende, kurflasim për atmosferë fest-ash, kur flasim për dekor e

ku ka më mirë se sa qyteti, dritat etë cilit i ndezëm pak ditë më parë. Iftuar nderi në emisionin "Chic" tëgazetares Fjodora Fjora në "News24", ishte kryetari i Bashkisë sëTiranës, zoti Erion Veliaj, apo Eri-oni miku i të gjithëve. Në një inter-vistë ndryshe Veliaj foli për Krish-tlindjen, për atmosferën e tyre, përvitet që ka jetuar në SHBA dhendikimet që ka prej atij vendi,pikërisht në festën e madhe. Sa kandikuar jeta e kryebashkiakut nëatë që mund të quhet Krishtlindjenë kryeqytetin që ai drejton. Ai natregoi një ditë të tëra nga fillimideri në fund, se si fillon dhe mbar-on dita e një kryebashkiakun.

Si nis dita jote?Si nis dita jote?Si nis dita jote?Si nis dita jote?Si nis dita jote?Nisja herët në mëngjes të jep

mundësi që të mbarosh disa gjëra.Tirana zyrtare zgjohet në orën 8:00,shkon në orën 9:00. Por duke i diturritmin, duhet të dalësh pak më për-para që t'i vesh gjërat në vijë për-para se njerëzit të fillojnë me kërke-sat. Ai dyorëshi në mëngjes 06:30-07:00 deri në 09:00 kur nuk ka këm-bë njeriu është momenti për të lexu-ar pak edhe shtypin botëror, për t'uinformuar çfarë po ndodh dhe përtë lënë porositë e tua për gjërat qëdo të arrish atë ditë. Në momentinqë e vë ditën para, nuk të vë dita ty.

Në zyrë jam shumë pak kohë,kryesisht për të pritur delegacio-net, ose tani që janë festat e fund-vitit, që vijnë ekskursione të sh-kollave, gjëra të kësaj natyre. Njëdyorësh më kap në zyrë, kjo punaburokratike. Në fund të ditës parase të shkoj në shtëpi, 22-23 ështëora kur duhet të firmos njëpafundësi letrash.

Sa gjumë fle?Sa gjumë fle?Sa gjumë fle?Sa gjumë fle?Sa gjumë fle?Kjo është si një njeri që ka rënë

në dashuri, i cili nuk di sa ështëora. Ai mezi pret të zgjohet nëmëngjes që të merret me dashur-inë e vet. Kjo është dashuria ime,me këtë zgjohem në mëngjes, mekëtë fle dhe Ajola ma ka pranuar.Kjo është një kohë, një vëmendjedhe një dashuri që duhet ndarë meqytetin dhe bashkinë. Ajo ndon-jëherë thotë 'jam martuar me Ti-ranën'.

Cili është rituali i mëngjesit?Cili është rituali i mëngjesit?Cili është rituali i mëngjesit?Cili është rituali i mëngjesit?Cili është rituali i mëngjesit?Kur zgjohem nuk pi kafe, pi

vetëm ndonjëherë për të shoqëru-ar ndonjë, uljen në kafe e kam vde-kje, nuk ulem. Nuk i paragjykojata që e bëjnë, por mua nuk mëpëlqen. Nëse ngrihem shumë herëtdhe kur ka diell i fus një vrap tëvogël nga liqeni. Pas maratonës,vrapin e bëj në darkë. Në mëngjesthjesht vij në zyrë dhe u jap dumgjërave, nis punën. Kjo gjë mëkarikon, më jep energji, është si njëlloj droge. Jeta e një njeriu që mer-ret me gjëra publike është pak evështirë, të takon të pickosh ndon-jë gjë, do bësh gëzuar dhe po të mosjesh i disiplinuar, do bëhesh sikacek. Dhe kur kam qenë te 'Mjaft'-

i thosha: "O Zot, mos u bëftë nje-riu politikan që fryhet". Një njeriqë nuk disiplinon dot peshën e vet,çfarë do t'i bëjë popullit. Kështu qëmundohem ta kem këtë disiplinë.

Kam dëgjuar që shkoni jash-Kam dëgjuar që shkoni jash-Kam dëgjuar që shkoni jash-Kam dëgjuar që shkoni jash-Kam dëgjuar që shkoni jash-tëzakonisht vonë në shtëpi?tëzakonisht vonë në shtëpi?tëzakonisht vonë në shtëpi?tëzakonisht vonë në shtëpi?tëzakonisht vonë në shtëpi?

Po nuk të del dita, vetëm kohafizike për të bërë takime… Bash-kia ka mbi 60 drejtori dhe agjenci,sikur një minutë të flasësh me ta,të ikën pjesa më e madhe e kohës.Tirana është kryeqendra e vetmee Shqipërisë, sot psh., ishte ish-presidentja e Kosovës, disa kry-etar bashkish të rajonit, disa dele-gacione që vijnë, pra minimalishtvetëm koha fizike që si titullar qëpërfaqësoj qytetin duhet të jemprezent më sjell në zyrë, në tëkundërt unë do isha rrugëve.

A nuk do të thotë kjo një mu-A nuk do të thotë kjo një mu-A nuk do të thotë kjo një mu-A nuk do të thotë kjo një mu-A nuk do të thotë kjo një mu-ngesë karshi asaj që duhet të ish-ngesë karshi asaj që duhet të ish-ngesë karshi asaj që duhet të ish-ngesë karshi asaj që duhet të ish-ngesë karshi asaj që duhet të ish-te pjesa familjare, domethënë tëte pjesa familjare, domethënë tëte pjesa familjare, domethënë tëte pjesa familjare, domethënë tëte pjesa familjare, domethënë tëshohin me njerëzit e tu?shohin me njerëzit e tu?shohin me njerëzit e tu?shohin me njerëzit e tu?shohin me njerëzit e tu?

Mamaja ime bën batuta 'mëshumë të shohim në televizor', 'saje dobësuar e shëndosh', varet ngatelevizioni që të nxjerr. E kalon mehumor për të thënë mos ka ardhurkoha të vish fizikisht të shohim.Ndërsa me Ajolën mundohem qëtë koordinohem, psh në qoftë se mëbie rruga në ndonjë vend që ështëajo, por mundohemi që eventet edarkës t'i bëjmë bashkë. Në pam-undësi për të shkuar në disa vende,çoj një nënkryetar bashkie, kurmë mbarojnë ata, çoj Ajolën dhemë jep një dorë.

Një atmosferë festive i jep njëNjë atmosferë festive i jep njëNjë atmosferë festive i jep njëNjë atmosferë festive i jep njëNjë atmosferë festive i jep njëqyteti një dëshirë për të jetuarqyteti një dëshirë për të jetuarqyteti një dëshirë për të jetuarqyteti një dëshirë për të jetuarqyteti një dëshirë për të jetuarpër të shikuar festat?për të shikuar festat?për të shikuar festat?për të shikuar festat?për të shikuar festat?

Qyteti është si shtëpia jonë emadhe, është pak si stolisja e sh-tëpisë dhe pavarësisht vështirë-sive, njerëzit duan një lajm të mirë,një energji pozitive, e duan diçkaqë u jep shpresë. Unë mendoj që rolii kryetarit të bashkisë nuk ështëroli i komunales dhe të jetëpërgjegjës për gjëra të infrastruk-turës, por është edhe tifozi numërnjë i qytetit. Në qoftë se tifozinumër një është depresiv, nuk kapikë entuziazmi, atëherë çfarë dotë bëjë skuadra. Unë e marr shumëseriozisht të qenit kryetifoz i qy-tetit. Këtë e bëj jashtë, kur duhettë prezantoj qytete dhe them Tira-na është qyteti më i mirë në botë,ka edhe të tjerë, por unë nuk njoh,atë njoh. Në qoftë se ti mendon

mirë dhe pozitivisht, qëllon që tëgjithë gjërat e mira të ndodhin.

Ke një ndikim të themi ngaKe një ndikim të themi ngaKe një ndikim të themi ngaKe një ndikim të themi ngaKe një ndikim të themi ngaAmerika?Amerika?Amerika?Amerika?Amerika?

Jam rritur atje, sigurisht qëkam. Të gjithë jemi rritur në njëfamilje modeste, kemi pasur Vitine Ri. Ndonjëherë u them njerëzvemos më ngatërroni me çunin emirë që shihni në televizion, unë edi çfarë nuk funksionon, e di sak-tësisht ku sabotohet ky qytet.

Punës mangët nuk ia kë lënë,Punës mangët nuk ia kë lënë,Punës mangët nuk ia kë lënë,Punës mangët nuk ia kë lënë,Punës mangët nuk ia kë lënë,por edhe të treguarit e punës epor edhe të treguarit e punës epor edhe të treguarit e punës epor edhe të treguarit e punës epor edhe të treguarit e punës eke kthyer në një lloj misioni mëke kthyer në një lloj misioni mëke kthyer në një lloj misioni mëke kthyer në një lloj misioni mëke kthyer në një lloj misioni mëvete për t'ua treguar njerëzve?vete për t'ua treguar njerëzve?vete për t'ua treguar njerëzve?vete për t'ua treguar njerëzve?vete për t'ua treguar njerëzve?

Nuk e besoj që njerëzit kanënevojë për një dozë konstante jovetëm informacioni, por edhe op-timizmi. Jam i vetëdijshëm që 200pemë të mbjella te Liqeni i Thatë,dikujt në Shkozë as nuk i hyjnë nëpunë, ama i jep shpresë dhe thotëse është vetëm çështje kohe që povazhduan me këtë ritëm, do tëvijnë edhe tek lagjja ime. Ky pylliorbital do e bëjë xhiron. Parimi qëditën e parë që kam qenë në Bash-kinë e Tiranës është se që kjo bash-ki është një 'pulë' e madhe dhe çdoditë duhet të bëjë një vezë. Në 1000mijë ditë që kemi qenë në bashki,kjo 'pulë' ka bërë një vezë përditë,disa herë edhe më shumë. Në qoftëse çdo ditë ka nga pak progres, përdisa njerëz është e prekshme ndodhaty, për dikë tjetër është shpresë,është vetëm çështje kohe sa të vijëedhe radha ime.

Në të gjithë këtë dekor u keNë të gjithë këtë dekor u keNë të gjithë këtë dekor u keNë të gjithë këtë dekor u keNë të gjithë këtë dekor u kebesuar vetëm asistentëve të tu,besuar vetëm asistentëve të tu,besuar vetëm asistentëve të tu,besuar vetëm asistentëve të tu,besuar vetëm asistentëve të tu,apo ke edhe ndonjë prekje qëapo ke edhe ndonjë prekje qëapo ke edhe ndonjë prekje qëapo ke edhe ndonjë prekje qëapo ke edhe ndonjë prekje qëmund të quhet shija jote person-mund të quhet shija jote person-mund të quhet shija jote person-mund të quhet shija jote person-mund të quhet shija jote person-ale në arredimin e Tiranës?ale në arredimin e Tiranës?ale në arredimin e Tiranës?ale në arredimin e Tiranës?ale në arredimin e Tiranës?

Kam një skuadër dhe mun-dohem që mos të mikromenaxhoj,sigurisht për disa gjëra duhet tëmarrësh ndonjë vendim, një sy imprehtë që sheh punë publikegjithë ditën vë re cene të vogla, porpër disa gjëra që kanë më shumëdije dhe shije se ti, duhet t'ua be-sosh atyre. Kam dy vajza fantas-tike, njërën për sheshin "Skënder-bej" dhe tjetrën për "Pazarin e Ri",që janë marrë me këto hapësirat emëdha. Sot i kemi kthyer të dyjanë pedonale.

Këto pulovrat me Krishtlind-Këto pulovrat me Krishtlind-Këto pulovrat me Krishtlind-Këto pulovrat me Krishtlind-Këto pulovrat me Krishtlind-je nuk i ke blerë vet?je nuk i ke blerë vet?je nuk i ke blerë vet?je nuk i ke blerë vet?je nuk i ke blerë vet?

(Qesh) Jo, nuk i kam blerë vet,por mendova se do ishte një ide fan-tastike për të gjithë fëmijët që vijnë

në zyrë. Vitin e kaluar u bë virale,u bë ngjitëse, të gjithë fëmijët dëshi-ronin bluzat si të "Lalit". Unë e diqë ky është vend i vështirë, por dit'u them që nga eksperienca që unëkam jetuar, di t'ju them që të gjithavendet janë të vështira. Ne men-dojmë që amerikanët nuk kanëstres, kanë, por të një niveli tjetër.Ata asnjëherë nuk lumturohen dhetë thonë që unë arrita gjithçka.Edhe në Gjermani ka vetëvrasje, kadepresion të madh në Suedi vetëmpër faktin se atje ka 300 ditë në vitnë errësirë kur ne kemi 300 ditë di-ell. Nuk është vetëm sasia e lekëveqë fiton një ndërkombëtar në njëvend, ka shumë faktorë që ndikojnënë lumturinë. Një nga arsyet e tr-ishtimit është vetmia. Ne sot kemishumë të moshuar që i kanë fëm-ijët në emigracion. Kur vjet pas Vitittë Ri, kur kaluam ngricat, mbajmend që kemi gjetur pafund pen-sionistë që rrinin vetëm e thaninftohtit e i çuam në qendrat sociale.Krishtlindjet dhe Viti i Ri janë edhenjë lloj alarmi për t'u thënënjerëzve "Ej prit pak, ku i ke njerëz-it". Fryma e Krishtlindjeve disa herëmund të jetë zbukurime, disa herënjë pulovër, është një mënyrë për t'ithënë qyteti 'prit se jeta ka edhekënaqësi të vogla, nuk është çdo gjëdramë e madhe'.

Ke kohë të shijosh gjerat e vog-Ke kohë të shijosh gjerat e vog-Ke kohë të shijosh gjerat e vog-Ke kohë të shijosh gjerat e vog-Ke kohë të shijosh gjerat e vog-la?la?la?la?la?

Si nuk kam, këto lloj kënaqë-sish asnjërit s'duhet t'i mungojnë.

JJJJJam infam infam infam infam infororororormuarmuarmuarmuarmuar, që kur n, që kur n, që kur n, që kur n, që kur nuk kuk kuk kuk kuk keeeeekohë, merr një sallatë dhe e hakohë, merr një sallatë dhe e hakohë, merr një sallatë dhe e hakohë, merr një sallatë dhe e hakohë, merr një sallatë dhe e hambi skrivani?mbi skrivani?mbi skrivani?mbi skrivani?mbi skrivani?

Sallatën e kanë moderuar, sepsezakonisht ha një sufllaqe (qesh).

A del për 'shopping', a del përA del për 'shopping', a del përA del për 'shopping', a del përA del për 'shopping', a del përA del për 'shopping', a del përdrekë, a krijon ndonjë hapësirëdrekë, a krijon ndonjë hapësirëdrekë, a krijon ndonjë hapësirëdrekë, a krijon ndonjë hapësirëdrekë, a krijon ndonjë hapësirëqë nuk ka lidhje me punën?që nuk ka lidhje me punën?që nuk ka lidhje me punën?që nuk ka lidhje me punën?që nuk ka lidhje me punën?

Për 'shopping' nuk dal shyqyr,Ajola i di masat e mia, jam masa"L" pantallonat 32 dhe këmba 45-sa (qesh). Dalim festojmë gjith-monë ditëlindjet e miqve, tëprindërve, kur gjejmë kohë nëfundjavë. Bëjmë minieskursione,herën e fundit ishim te "Shpella ePëllumbave". Kur kryetari shkonnë këto vende, edhe njerëzit thonë'mos duhet ta shohim dhe ne?'. Kurshkoj në një vend psh., dikush kaparë kronikën në televizor, kanëshkuar ta shohin, madje kanëblerë dhe shtëpi në atë zonë. Njohshumë miq tanët, që po pensiono-

hen në Shën Gjergj.Edhe pse është pak herët, kuEdhe pse është pak herët, kuEdhe pse është pak herët, kuEdhe pse është pak herët, kuEdhe pse është pak herët, ku

do t'i kalosh Krishtlindjet apodo t'i kalosh Krishtlindjet apodo t'i kalosh Krishtlindjet apodo t'i kalosh Krishtlindjet apodo t'i kalosh Krishtlindjet apoVVVVVitin e Ri?itin e Ri?itin e Ri?itin e Ri?itin e Ri?

Vjet i kaluam me zjarrfikësit nëTiranë dhe këtë vit do zgjedh njënga institucionet, por në fund tëditës, më 31 dhjetor, do jemi nëshesh për të hedhur fishekzjarrët.Edhe në datën 1 do shohim bebus-hat do të lindin atë ditë. Mbajmend vjet ishte një debat sepse"Mbretëresha Geraldinë" thoshtelindi tek ne, ndërsa "Koço Gliozhe-ni" lindi tek ne dhe i thashë stafita ka mundësi ta nisim pa dramë,do të shkojmë tek të dy. Për sa kohëqë ne i ruajmë këto gjëra të voglaapo të gjitha sebepet, jemi me këm-bë në tokë. Ky tokëzimi na mbanpak në kontroll, gjëja e parë që kon-trollojmë është vetja jonë, mallki-mi më i madh që mund të të japëdikush në këtë detyrë është "Tëhiptë vetja në qejf". Për sa kohë qës'më ka rënë ai mallkim, do vazh-dojmë të fokusohemi te puna dhetë ruajmë njerëzillëkun. Kjo s'do tëthotë që nuk do të marrim vendimetë vështira. Unë them më mirë ven-dime të vështira, sesa të them "Po,po" gjithë kohën dhe mos të bëhetasgjë. E kemi provuar edhe atë stil,por nuk funksionon kështu që jemitë rreptë për ata që e shkelin bash-këjetesën tonë dhe sigurisht jemibujar dhe solidar me ata që janë mënevojtarë dhe kjo lloj balance emban qytetin si një familje e mirë.

Është fundi i 2017-ës, ku men-Është fundi i 2017-ës, ku men-Është fundi i 2017-ës, ku men-Është fundi i 2017-ës, ku men-Është fundi i 2017-ës, ku men-don se është Tirana jote në kon-don se është Tirana jote në kon-don se është Tirana jote në kon-don se është Tirana jote në kon-don se është Tirana jote në kon-ceptin tënd, i një njëri që e ka jet-ceptin tënd, i një njëri që e ka jet-ceptin tënd, i një njëri që e ka jet-ceptin tënd, i një njëri që e ka jet-ceptin tënd, i një njëri që e ka jet-uar Tiranën në fëmijërinë e tijuar Tiranën në fëmijërinë e tijuar Tiranën në fëmijërinë e tijuar Tiranën në fëmijërinë e tijuar Tiranën në fëmijërinë e tijka pasur Krishtlindjeka pasur Krishtlindjeka pasur Krishtlindjeka pasur Krishtlindjeka pasur Krishtlindje, V, V, V, V, Vit të Ri.it të Ri.it të Ri.it të Ri.it të Ri.Tani je "koka" e kësaj Tirane nëTani je "koka" e kësaj Tirane nëTani je "koka" e kësaj Tirane nëTani je "koka" e kësaj Tirane nëTani je "koka" e kësaj Tirane nëkuptim figurakuptim figurakuptim figurakuptim figurakuptim figuratititititivvvvv, ku është Tira-, ku është Tira-, ku është Tira-, ku është Tira-, ku është Tira-na jote?na jote?na jote?na jote?na jote?

Unë e them dhe mendoj se nukështë atje ku duhet, por më mirë,sepse do na kapte një vetëkënaqë-si. Të menaxhosh një qytet nëZvicër duhet të jetë gjëja më e mërz-itshme në botë dhe pikërisht ses'është atje ku dua unë do të thotëqë mezi presim të zgjohemi nesërqë ta çojmë dhe çikë më lartë dheçikë më lartë edhe vitin tjetër dhekështu me radhë. Ama me stafintim jam shumë i rreptë dhe shumëkërkues. Nuk mendoja që njerëzitdo të linin Bankën Botërore apobanka të sektorit privat apo insti-tucione të rëndësishme dhe tëpaguhen sa 1/3. Pra, njerëzit nukjetojnë vetëm për rrogën, pranjerëzit jetojnë edhe për një sensmisioni edhe për të lënë gjurmë,një emër. Dhe në këtë sens jamshumë krenar për të gjithë ekipin.Nëse secilin nuk bën të vetën, kë-putet zinxhiri dhe hallakatet. Ti-rana po bëhet më njerëzore dhenëse vazhdohet në mënyrë të tillë,nuk kam asnjë dyshim që Tiranado të jetë qyteti më i mirë në Ball-kan. Sot unë u kërkoj të gjithëvenëse kanë mundësi ta bëjnë, nëserrinë në "Facebook" dhe shohinshtetin në ato minuta, mund tëshkojnë ta ndihmojnë vetë dikë qëështë nevojtar. Nëse kjo frymë napërshkon të gjithëve, atëherë do tëkemi një Tiranë dhe një Shqipërimë të mirë.

INTERVISTA/ Rrëfimi ndryshe i kryetarit të bashkisë: Kryeqyteti është dashuria ime

Veliaj: Ajola më thotë se jam martuar me Tiranën“Me stafin tim jam shumë i rreptë dhe shumë kërkues”

FESTATQyteti është si shtëpiajonë e madhe, ështëpak si stolisja eshtëpisë dhepavarësishtvështirësive, njerëzitduan një lajm të mirë,një energji pozitive, eduan diçka që u jepshpresë. Unë mendojqë roli i kryetarit tëbashkisë nuk ështëroli i komunales dhe tëjetë përgjegjës përgjëra tëinfrastrukturës, porështë edhe tifozinumër një i qytetit.

Kryetari i Bashkisë së Tiranës, ErionVeliaj në emisionin "Chic" në "News 24"

Fjodora Fjora

E diel 10 Dhjetor 201712 - KULTURE

Dhjetëra artistë dikurtë suksesshëm, jetojnë diku të harruar

dhe jo rrallë në luftë për ekz-istencë. Tranzicioni stërzg-jatur, lufta midis brezave dhesuperioriteti i brezit të ri,bazuar kryesisht në shfrytë-zimin e mungesës së rregul-lave dhe mungesës së siste-mit të vlerave ka bërë qëartistë cilësorë të mbetenjashtë tregut dhe vëmendjessë shoqërisë. Filmi “Yjet e sëardhmes” ka një kast të jas-htëzakonshëm aktorësh, njëansambël harmonik në en-ergji, talent dhe përkushtim,përbërë nga: Gazmend Paja,Elia Zaharia, Tinka Kurti,Reshat Arbana, MargaritaXhepa, Luftar Paja, EmaAndrea, Karafil Shenaj, Sa-dush Ylli, etj. Ata kanë ndër-tuar një ansambël harmon-ik në energji, talent dhepërkushtim, duke na trans-metuar me forcë dramat,pasionin, brengat dhengadhënjimet e një jete tëjetuar në dehje – në çdo çastdhe deri në fund… Tri brezaartistësh – performojnë sëbashku në një sfidë suksesidhe mundësish, në një himndashurie për jetën dhe besni-kërie ndaj ëndrrave të pajet-uara…NË KINEMA

Pas premierës, më 13 dh-jetor, në të gjitha kinematëe kryeqytetit do të fillojë tëshfaqet filmi “Yjet e sëardhmes” – një komedi ro-mantike muzikore me me-trazh të plotë, i prodhuarnga Multi Media StudioNOSITI - Film & TV Produc-tion, me regjisor dhe produ-cent Edmond Topin. Skenarii Uli Bree, përshtatur përpublikun dhe komunitetintonë nga vetë regjisori, vë nëfokus moshën e tretë dhemarrëdhëniet e shoqërisë metë, konkretizuar figurativ-isht dhe në mënyrë përfaqë-suese në marrëdhëniet e ko-munitetit me brezin e tretëtë atyre artistëve, që si pa-sojë e tranzicionit dhe mu-ngesës së kujdesit të sho-qërisë për ta pothuajse janëharruar. Shoqëria shqiptare,si një shoqëri e pazhvilluar,ka vuajtur dhe vuan nga sin-droma e pamundësisë së re-alizimit të ëndrrave. Pra-pambetja shekullore, kodizakonor, varfëria e më passistemi i çmendur autokra-tik bëri që miliona njerëz tëmos kishin mundësinë tërealizoheshin në jetë. Kyfilm u kushtohet edhe tëgjithë atyre, që mosha e tretëi gjeti me “ëndrra në sirtar”për shkak të mungesës sëmundësive, pavarësisht aftë-sive. Duke rrahur të trans-metojë mesazhin se çdomoshë ka ëndrrat,mundësitë, sukseset dhe zh-gënjimet e veta, filmi i vëbrezat t’i ndajnë ato me njëri-tjetrin, duke i afruar ata nëkomunikim intensiv përpërjetime, vlera, plane, dësh-time dhe suksese të përbash-

PREMIERA

“YJET E SE ARDHMES”Filmi me kolosët e ekranit

mbërrin në kinemaNga Reshat Arbana, te Tinka Kurti e Margarita Xhepa- aktorët që bashkohen në një histori mbresëlënëse

këta. Filmi tenton të sjellëkështu krejt natyrshëm dhenë mënyrë organike argu-mentin se brezat mund tëbashkëjetojnë shumë mirë,nëse komunikojnë dhe nji-hen midis tyre. Dialogu imunguar në shoqërinë sh-qiptare dhe paragjykimet,që vijnë kryesisht nga mos-njohja do të tentohet që nëfilm të vijnë përmes situatësherë absurde, herë të papër-ballueshme, herë tragjiko-mike, por jo rrallë edhe op-timiste. Përmes modelit tënjë grupi të moshuarishfillimisht në krizë vetmiedhe harrese, të cilët vullne-ti, këmbëngulja dhe dashu-ria për jetën i shtyn drejt njësuksesi të paëndërruarduke i shndërruar në her-onj edhe për të rinjtë, filmi esfidon komunitetin lidhur

me qasjen shoqërore ndajmoshës së tretë: suksesi,lumturia e madje edhedashuria as kanë dhe as njo-hin moshë – nëse tentondrejt tyre, ato mund t’i bështuat deri ditën e fundit tëjetës… Mjafton të duash, tëkesh vullnet dhe të tentoshdrejt tyre… I konceptuar sinjë komedi muzikore roman-tike, filmi kombinon karak-terin sensibilizues me atëargëtues. Ai është realizuarme mbështetjen e QendrësKombëtare të Kine-matografisë dhe BashkisëTiranë.FILMI

Një “artist”, që ka njëjetë që bën muzikë pa u bërëdot i njohur, ka më në fundshansin që bashkë me forma-cionin e tij muzikor, të mar-rë pjesë në një konkurs ko-mbëtar talentesh. Pas njësherri, i cilit e çon nëgjykatë, ai negocion për takthyer dënimin në 90 ditëpunë në dobi të komunitetit.Shtëpia e të Moshuarve, kudo të kryejë dënimin ështënjë vend i qetë dhe me rreg-ulla të forta, ku të moshuar-it shtyjnë ditët në rutinë dheamulli. Nën drejtimin ped-ant të një drejtoreshe simpa-tike sa edhe të akullt, atynuk ndodh asgjë, përveçvdekjes… Me natyrën edrejtpërdrejtë, humorin dhedëshirën për të jetuar, ai uringjall atyre instinktet eharruara dhe dëshirat etradhtuara. Simpatia qëlind mes tyre prodhon idenëe një kori me të moshuarit.Por, kur të gjithë zënë të kën-dojnë të entuziazmuar,shfaqet drejtoresha dhegjithçka mbaron. Artistidetyrohet të lërë punën dhetë kryejë dënimin me heqjelirie. Pa grup dhe rrugës përnë burg mendon se ëndrra etij për karrierë artistikemori fund përfundimisht.Por të moshuarit nuktërhiqen.

Ndërron jetë historiani Kristaq Prifti,anëtar i Akademisë së ShkencaveNdërroi jetë dje në

moshën 85-vjeçare aka-demik Kristaq Prifti, his-torian i njohur, special-ist i periudhës së Ril-indjes Kombëtare, orien-talist, me veprimtaridrejtuese në institucio-net akademike-universi-tare. I ndjeri Kristaq Prif-ti u lind në Berat më 21janar 1932, ku kreu edheshkollën e mesme. Stu-dimet e larta në fushën ehistoriografisë i përfun-doi në Moskë. Pas kthim-it në atdhe, punoi simësimdhënës në Univer-sitetin e Tiranës. Ishtenjë prej profesorëvethemelues të këtij uni-versiteti, ku kreu disadetyra, si përgjegjës ikatedrës së historisë,zëvendësdekan dhe de-kan. Që nga viti 1982 kaqenë kërkues shkencornë Institutin e Historisëdhe në vitet 1991-1993,drejtor i tij. Përveç

mësimdhënies në UT,Kristaq Prifti ka mbajturligjërata edhe në Universite-tin e Prishtinës. Fushat krye-sore të veprimtarisë shken-core të akad. Kristaq Priftit,në kuadër të historisë peri-udhës së Rilindjes Ko-mbëtare Shqiptare deri nëthemelimin e shtetit sh-qiptar, janë: Lidhja Sh-qiptare e Prizrenit, LidhjaShqiptare e Pejës, shqiptarëtnë periudhën e revolucionitxhonturk, lëvizja politike-kulturore në Shqipëri nëprag të Pavarësisë, Kongre-si i Manastirit dhe njësimi ialfabetit të shqipes, shpall-ja e Pavarësisë dhe Qeveriae Përkohshme e Vlorës. Nëdekadat e fundme veprim-taria e Kristaq Priftit u sh-tri edhe në historinë e Kos-ovës në shek. XX, sidomos nëzhvillimin demografik të saj.

Kërkimet e tij në këto fushajanë përmbyllur me studimetë plota monografike, disaprej të cilave, sipas renditkronologjik, janë: Kongresii Manastirit, ngjarje merëndësi në Lëvizjen Ko-

mbëtare (bashkautor, 1968,1978, 2004); Lidhja Shqiptaree Prizrenit në dokumentetosmane 1878-1881 (1978);Lidhja Shqiptare e Pejës;lëvizja Kombëtare 1896-1900(1984, 2002; Historia e Sh-qipërisë, vëllimi II (drejtuesshkencor, 1984); Dr. IbrahimTemo: jeta dhe vepra (1987,1993, 1996); La Ligue Alba-naise de Prizren, vol. I (bash-këpërgatitës, 1988); Historiae popullit shqiptar, vëll. II(bashkautor e drejtues sh-kencor, 2002) dhe vëll. III(bashkautor e drejtues sh-kencor 2007) dhe Popullsia eKosovës (2014). Akad.Kristaq Prifti(1932-2017) kaedhe kontribute të tjera tëvlerësuara nga bota e dijessi bashkëpërgatitës dhebashkëredaktor i disa vëlli-meve me dokumente e stu-dime, si: Alfabeti i Gjuhës

Shqipe dhe Kongresi i Ma-nastirit (1972); E vërtetambi Kosovën dhe sh-qiptarët në Jugosllavi (sh-qip e anglisht, 1984); SamiFrashëri, vepra (vëll. I-II,1988); Çështja e Kosovësnjë problem historik dheaktual (shqip e anglisht,1993, 1996); Himara në shek-uj (2004). Akad. KristaqPrifti është autor i shumëartikujve studimorë, tëbotuar në revistat shken-core brenda dhe jashtë ven-dit. Ai është dekoruar meUrdhrin “Flamuri i Kuq iPunës” (klasi I) dhe kamarrë Çmimin e Repub-likës (klasi II). Me vdekjene tij, Akademia e Shkencaveshënon se humbi njëanëtar me veprimtari tëgjatë dhe cilësore nëkërkim dhe një prej drej-tuesve që kanë lënë gjurmëprogresi në institucionetku kanë punuar, ndërsabota shkencore humbi njëdijetar me përvojë dhe njënjeri të suksesit shkencor.

Skenë nga filmiPosteri i filmit

Kristaq Prifti

Red

akto

r: B

en A

ndon

i; G

rafi

ka A

rtan

Buc

a 31

4

Në këtë numër: Luljeta Lleshanaku, Irakli Koçollari, Moikom Zeqo, Majakovskijnën përkthimin e Faslli Halitit, Behrim Jusufi, etj

E DIEL10 dhjetor

2017

Vijon në faqen 14

NGA PROF.DR. IRAKLI KOÇOLLARI

Njeriu, sigurisht, kapasur nevojë tëkomunikojë megojë apo me sh-

krim, gjerësisht, publikisht,por po aq sa edhe të komuni-kojë veçmas individualisht.Nevojat e kanë bërë njeriuntë flasë me zë të lartë dhe nëtribuna të hapura apopërmes mjeteve të komuni-kimit masiv (medias, shtypittë shkruar, autoporlanteve,megafonëve, …) por retha-nat, nevojat dhe interesat ekanë bërë njeriun të flasëedhe në mënyrë selektive,private, me zë të ulët apo veshmë vesh. Por, jo vetëm tëflasë, por edhe të shkruajë nëmënyrë selektive, që vetëmdikush të kuptojë ndërsa tëtjerët edhe në u rëntë në dorëteksti i shkruar të mos arr-ijnë të kuptojnë përmbajtjene tij. Për të zgjidhur këtënevojë njeriu shpiku sh-krimin e fshehtë:KRIPTOGRAFIA!

(Krifto – i fshehtë, grafo –shkruaj. Shkrim që fsheh tek-

Intervista për “Milosaon” është bërë në fillimjavë.Luljeta Lleshanaku është një nga penat më të njohura shqiptare të dekadave të fundit e ndoshta me

përcjelljen më prestigjioze ndërkombëtare të këtyre

Luljeta Lleshanaku për “Milosao”“Më tërheqin historitë e mbijetesës,

sepse ato e vënë njeriun para sfidave”viteve. Ajo rrëfen aspekte teknike të krijimtarisësë saj. Do të kishim dëshirë në të ardhmen, që tëkishim një intervistë të stërgjatë me autoren, qëi ka dhënë aq shumë letërsisë shqiptare...

(dhe sistemin e kriptografisë në këmbimet e informacionit)Ali Pasha përdorte kode shifrorë

stin e vërtetë.)Ishte një prirje po aq e

vjetër sa edhe vetë shkrimi.Askush nuk mund të thotë mesiguri se kur janë fillesat ekëtij shkrimi të pakup-tueshëm, por gjetjet historikena bëjnë me dije metod-ologjitë që përdornin kinezëte lashtë qysh në shekullin e 6p. Kr., për të përcjellë mesazhesekrete (Kinezët rruaninkokën e korjerit të besuar, sh-kruanin mbi kokën e rruarme tatuazh mesazhin sekret,prisnin të ritej floku dhe enisnin atë në destinacion, kupritësit i ruanin kokën koe-jerit bartës të mesazheve përtë lexuasr ç’ishte shkruar nënflokë. Ndërsa Cezari përdoripapirusin e spërdredhur nëformë rotori. (Parim mbi tëcilin u ngritën në kohët mod-ern aparatet rotor të shifrimdeshifrimit) Ai shkruante

mbi të informacionin, mandej e zh-dërdhiste papirin dhe automatik-isht informacioni ishte shifruar.Edhe në mesjetë mesazhet e krip-tuara u përdorën privatisht apoindividualisht në luftrat për fronedhe pushtet, kurthe, kulisa, pabe-si, etj., por asnjëherë ato nuk u in-stitucionalizuan, pra nuk u ng-ritën struktura të posaçme që dotë bashkëshoqëronin jetën e sh-tetit.

Enkaspër “Milosao”

E diel 10 Dhjetor 201714 -HISTORI

AARGUMENT

Argumenti që po botojmë tek numri i ri i “Milosao”-s përcjell një nga risitë më të mëdha të shekullit XIX, përdorimit tëkriptografisë. Në një shtjellim, që duket se është baza e një studimi të ri të profesor Koçollarit po evidentohet përdorimi ikomunikimit informativ të shifruar nga ana e Ali Pashës, që në pararendje të kësaj disipline komunikimi...

NGA PROF. DR. IRAKLI KOÇOLLARI

VVVVVijon ngijon ngijon ngijon ngijon nga fa fa fa fa faqja 13aqja 13aqja 13aqja 13aqja 13

KRIPTOGRAFIA NË KOHËTMODERNE

Ndërsa në fillimin e shekullit tëXX për herë të parë puna përhartimin e Shifrës, Kodimit, prahartimi i teksteve, shkrimeve tëkriptuara dhe deshifrimi i tyre ukthyen në pjesë të strukturaveshtetërore. Institucionet e special-izuara për të kryer këto detyra umodernizuan, shpikën mënyra tëstërholluara dhe të rafinuara,mjete mekanike dhe elektronikepër të fshehur informacionet dhemesazhet e rëndësishme, por edhepër të parandaluar kurthe që funk-siononin përmes mesazheve dhesinjaleve të pakuptimta, të kriptu-ara.

Në thelbin e saj Kriptografiaështë një metodologji që nënkup-ton zëvendësimin e çdo gërme apofjale në një mesazh të shkruar metë tjera gërma apo numra. Ka dylloje bazike të shifrës, të emërtu-ara “Tranpozicioni” dhe “substi-tucioni”.

Ndryshimi bazik mes Shifrësdhe Kodit qëndron në faktin se njëShifër funksionon mbi bazën endërrimit, zëvendësimit të çdogërme, ndërsa Kodet sekrete ngi-hen mbi bazën e zëvendësimit tëfjalës dhe të frazave.

Shifra e ndërtuar mbi bazën eripozicionimit të gërmave të njëfjale në një formë të re, duke kri-juar një fjalë të pakuptimtë, nënk-upton “Transpozicionin” si me-todë shifrimi.

Ndërsa zëvendësimi i gërmavetë të gjithë fjalës dhe tekstit me tëtjera gërma apo numura nënkup-ton metodologjinë e “Substitucion-it” shifror.

KRIPTOGRAFIA, SHIFRADHE SHKRIMI I KODUAR

NË HISTORINË SHQIPTARE.Ende nuk ka ndonjë studim të

thelluar për këtë fushë të veprim-tarisë humane në historinë e pop-ullit tonë. Njoftime të shkëputurapor ende të paqartë na bëjnë medije për përdorime sporadike tëletrave të kriptuara në mesjetë.Megjithatë, asgjë nuk ka të qartë,aq më tepër kërkime të progra-muara për të verifikuar indiciet.

KRIPTOGRAFI – LETRA DHEINFORMACIONE TË KODUARANË ARKIVIN E ALI PASHËS

Çuditërisht, askujt nuk i katërhequr vëmendjen ekzistenca enjë numri letrash dhe informa-cionesh të koduara në fondin edokumenteve të “Arkivit të AliPashës”. Janë gjashtë-shtatë të til-

la. Një pjesë janë informacione tëdërguara nga larg, nga Stambolli,ndërsa disa të tjera janë letra tëdërguara nga njerëz të besuar , tëngarkuar me misione të rëndë-sishme dhe delikate.

Sigurisht, gjithkush do të men-donte se ato janë pak!

Vërtet që ato nuk janë shumë,por nëse do të kemi në konsider-atë faktin se dokumentet e gjetu-ra të “Arkivit të Ali Pashës” për-bëjnë vetëm një të dhjetën e inven-tarit të dikurshëm të tij, ai numurdo të dhjetëfishohej. Në këto rre-thana numri i informacioneve tëkriptuara që do të kishim në duardo të ishte shumë i madh, aq savend zë ai sot në radhën e infor-macioneve të hapura në jetën e in-stitucioneve të një shteti normal.

(Në Arkivin e Ali Pashës kaedhe dokumente ku letërshkrues-it japin informacione të rëndë-sishme për veprimtari konspira-tive të francezëve kundër Ali Pa-shës, por këto informacione janëtë hapura dhe të lexueshme, nërastin e tyre fshihet vetëm identi-teti i tij.)

Po a ka pasur dokumente apoinformacione të tjera të kriptuaranë kancelarinë e Ali Pashës?!

Sigurisht që po!Le ti referohemi një informacio-

ni të koduar, dokumentit që mbannr. 343, të “Arkivit të Ali Pashës”,Vol. A.

Autori i saj është Dhimitër Razi,një misionar special, i dërguar ngaAli Pasha, për të penetruar në la-

birinthet e hierarkisë së lartë tëStambollit, dhe për të informuarrreth situatës së brendshme nëPortën e Lartë, grupimet, klanet,tendencat politike të hapura dhetë fshehta, kulisat, kurthet, klimafavorizuese apo ajo denigruesendaj Ali Pashës, etj. Dhimitër Rasika gati dy, tre vite atje dhe ka mun-dur të krijojë lidhjet dhe miqësitëe tij për të kryer detyrat engarkuara nga Ali Pasha.

Përmes informacionit të më-

poshtëm ai i përcjell Ali Pashësnjoftimet për përqendrimet eforcave të aleancës anti-angleze nëEvropë dhe influencat anti-anglezeqë shtrihen edhe në politikën e jas-htme të Perandorisë Osmane.

Duke folur për qëndrimet e funk-sionarëve të lartë, në pozicione tëndryshme në hierarkinë osmane,ai veçon Razi Efendiun, i cili dallo-het për qëndrimet dashamirësendaj Ali Pashës. Letërshkruesiduke na bërë me dije se Reiz Efen-diu është i favorizuar i Sulltanit,insiston pranë Ali Pashës, që ky ifundit “ti shkruajë shpesh dhe tafalënderoje atë për punën elavdërueshme që ai i bën”, fjalëkëto që duke i përkthyer nga gju-ha e moralit Osman të asaj kohedo të thotë, që - ti dërgojë Reizitshpesh dhurata.

Sekretari i Ali Pashës, Kosta, icili e ka marrë këtë informaciontë dërguar nga Dhimitër Razi,duke pasur që më parë në duart etij kodin shifror, ka zbërthyer in-formacionin. Fatmirësisht, pasi kadekoduar letrën e fundit, ai na kalënë një pjesë të çelësit për dekodi-min e informacioneve të më-parshme të kriptuara.

INFORMACIONET E KODUARANË ARKIVIN E ALI PASHËS

Por, cili është konkretisht çelë-si, kodi me të cilin Dhimitër Razika kriptuar informacionet që ai idërgonte eprorit të tij!? Fatmirë-sisht, një pjesë e grupeve shifrorë

që formojnë çelësin e shifrës me tëcilin ai ka kriptuar informacionetruhet në fondin dokumentar tëArkivit të Ali Pashës. Sigurisht kykod shifror ishte në duart e Aliut.Me të sekretari i tij dekodonte in-formacionet që dërgoheshin ngaStambolli.

Duke pasur atë në duar, nukështë e vështirë që lexuesi i këtijshkrimi të deshifrojë vetë informa-cionin e kriptuar, që ka dërguarmisionari për marrëdhëniet mejashtë, (kapoçuhedari) DhimitërRazit, për Ali Pashën nga Stambol-li.

Më poshtë po vendosim grupetshifrorë që shërbyen si çelës përdekriptimin e tekstit të dërguarnga Stambolli. Në origjinalin e tij,sikundër do të shihet më poshtëdokumenti ka të shënuar vetëmnumra, por duke pasur të ekspo-zuara grupet shifrorë me fjalëtanaloge bri tyre, nuk është e vësh-tirë të dekriptohet teksti i infor-macionit.

KKKKKODI SHIFRODI SHIFRODI SHIFRODI SHIFRODI SHIFROR I DH. RAZITOR I DH. RAZITOR I DH. RAZITOR I DH. RAZITOR I DH. RAZITNË KNË KNË KNË KNË KOMUNIKIM ME ALI POMUNIKIM ME ALI POMUNIKIM ME ALI POMUNIKIM ME ALI POMUNIKIM ME ALI PA-A-A-A-A-SHËNSHËNSHËNSHËNSHËN:

66-146-146-146-146-14 (nënkuptojnë) Perandori i

Francës, Bonoparti1111111111 – (nënkuptojnë) paqe2323232323 – (nënkupton) Rusia11111 – (nënkupton) Dovleti, Sull-

tani16 16 16 16 16 – (nënkupton) Duket, Ka të

ngjarë, Ka mundësi22 22 22 22 22 – (nënkupton) Francezët2121-1421-1421-1421-1421-14 – Anglezët, Anglia33333 – (nënkupton) Reiz efendiu4 4 4 4 4 - (nënkupton) Shehislami1515151515 – (nënkupton) Thuhet, flitet,

ka zëra33-32- 45-35-48-28-3133-32- 45-35-48-28-3133-32- 45-35-48-28-3133-32- 45-35-48-28-3133-32- 45-35-48-28-31 – Ambasa-

dor, i Ngarkuar me Punë, Konsull

DOKUMENTI ME NR. 343Kostandinopoli, 8 Dhjetor 1807

Sekretarit fisnik, zotit Kosta.Letra a.Nga njëshi gjer tek gjashta

letrat e mija mbërrijnë me numraqë të mos humbasë asnjë.

Shpresoj që përpara kësaj moredy letrat e tjera të miat, njëra e pashifruar dhe tjetra e shifruar, …… përmes të cilave do të bëja medije haberet e Europës.

Kështu pra meqë fillova tani dotë shkruaj me shifër, dua që të mëpërgjigjeni kur ta merrni,domethënë të më shkruani se – emora letrën “a”, ose – e mora letrën“b” dhe “g”, me qëllim që edhe unëtë qetësohem. Para së gjithash tëkini kujdes sekretarin të mos bëjëtë njohura informacionet një ditëpasi të kenë ardhur korrierët dhe

Ali Pasha përdorte kode shifrorë(dhe sistemin e kriptografisë në këmbimet e informacionit)

Arkivi i Ali PashësÇuditërisht, askujt nuk i katërhequr vëmendjen ekzisten-ca e një numri letrash dheinformacionesh të koduara nëfondin e dokumenteve të“Arkivit të Ali Pashës”. Janëgjashtë-shtatë të tilla. Njëpjesë janë informacione tëdërguara nga larg, ngaStambolli, ndërsa disa tëtjera janë letra të dërguaranga njerëz të besuar , tëngarkuar me misione tërëndësishme dhe delikate.Sigurisht, gjithkush do tëmendonte se ato janë pak!Vërtet që ato nuk janë shumë,por nëse do të kemi nëkonsideratë faktin se doku-mentet e gjetura të “Arkivit tëAli Pashës” përbëjnë vetëmnjë të dhjetën e inventarit tëdikurshëm të tij, ai numër dotë dhjetëfishohej.

E diel 10 Dhjetor 2017 - 15MEA CULPA

kështu mund tu shkruaj vazhdi-misht.

Nga posta mësojmë se – 6 -– 6 -– 6 -– 6 -– 6 - mar-shoi i sigurt në Paris ditën e Krish-tlindjes franceze me qëllim që tëorganizojë një manifestim të cilëne kishte paramenduar, gjykuar,studiuar, dhe që të përfundojë edhe– 11 –– 11 –– 11 –– 11 –– 11 – mes - 23- 23- 23- 23- 23 - dhe - 1- 1- 1- 1- 1 - por - 16 - 16 - 16 - 16 - 16 - se– 22– 22– 22– 22– 22 - kanë gjëra të tjera në mend-jen e tyre, që të vonojnë – 11 – 11 – 11 – 11 – 11 - dhendërkohë duket se pak duan që tëavancojë – 6– 6– 6– 6– 6 - tanimë qëllimi i tyreështë ti shpallin luftë – 21- 14 -– 21- 14 -– 21- 14 -– 21- 14 -– 21- 14 -An-glisë dhe gjithë mbretërive të Eu-ropës.

[ paragrafi a]Sikundër mësojmë përmes

postës Gjermania, Rusia, Zvicra,Danimarka dhe Portugalia ishpallën luftë - 21-14 (Anglezët).Kështu në të gjithë Europën nukmbeti asnjë port që të pranojë -21-14 (Anglezët) e për pasojë ata nukkanë më asnjë vend ku mund tëshesin mallrat e tyre, dhe nuk mjaf-toi vetëm Europa kundër tyre poredhe Amerika tanimë u ka shpal-lur luftë. Ata që janë duke stud-juar këtë situatë tani janë - 23- 23- 23- 23- 23(rusët) me – 6 – 14 -– 6 – 14 -– 6 – 14 -– 6 – 14 -– 6 – 14 - (Franca dheBonoparti).

- 3- 3- 3- 3- 3 (Reiz Efendiu) po përballetme shume vështirësi dhe sikletepër çështjen tënde.

- 4- 4- 4- 4- 4 (Shehislami) nuk – 16– 16– 16– 16– 16 (duket)të jetë shumë mik i yti, të përqafonpor – 15 – 15 – 15 – 15 – 15 (thuhet se) pak përpiqetdhe pak të shërben.

Saliagai ka shumë miqësi mekajmekanin dhe po organizon tëmarrë groshët kur të korë grurinaty ku i merr edhe efendiu ynë, ngataksa!, dhe kërkon të marrë edhemukatanë … për të ardhmen.

[ paragrafi b] (Teksti është de-shifruar nga ana e jonë)

33-32- 45-35-48-28-3133-32- 45-35-48-28-3133-32- 45-35-48-28-3133-32- 45-35-48-28-3133-32- 45-35-48-28-31 – (ambasa-dori) i - 22- 22- 22- 22- 22 - (Francës) nuk silletmirë me Portën e Lartë dhe – 16– 16– 16– 16– 16 -(duket) se – 1 -– 1 -– 1 -– 1 -– 1 - (Sulltani) i ka shk-ruar – 6– 6– 6– 6– 6 - (Bonopartit) që ta zëv-endësojë. Por, le ta dijë (Ali Pasha-IK) edhe faktin se -1--1--1--1--1- (Sulltani) eka shumë në konsideratë dhe evlerëson – 3 -– 3 -– 3 -– 3 -– 3 - (Reiz efendiun) dheçdo ditë “korispondëri” me të fshe-hurazi, përmes mjekut të tij. Këtëgjë e dinë shumë miq tanët, si dhemënyrën që ai përdor për të qenëkëshilltar i tij dhe kështu ai nukhedh asnjë hap pa pyetur atë.

Prandaj i thuaj Efendiut tonë(Ali Pashës-IK) që ti shkruajëshpesh dhe ta falënderoje për lavdë-rimet që ai i bën efendiut tonë, dheqë jep garanci nga një njeri i sig-urt dhe i besuar, pasi ai – 3 –– 3 –– 3 –– 3 –– 3 – (Sull-tani) ka për të qëndruar gjatë në

postin e tij.Pres përgjigje sa më parë, i njo-

huri.

Në Dhjetor, Stamboll.Shpresoj në kërkesën që ju bëra

në letrën e kaluar të mos e nxirrnijashtë por të mbetet veç mes nesh.

TË TJERA INFORMACIONETË KRIPTUARANË ARKIVIN E ALI PASHËS

Sikundër shihet, në krye tëkësaj letre, autori, pyet letërmar-rësin, Kostën, sekretarin e Ali Pa-shës, nëse e mori letrën e më-parshme të koduar,!

Nënteksti është fare i qartë,misionari special i Ali Pashës kakorresponduar edhe herë të tjera

...NGA NUMRI I SHKUAR“Milosao” e këtij numri kishte një

shkrim shumë të këndshëm të Mar-tin Camajt, që na ishte përcjellë prejprofesor Bardhyl Demirajt, me skru-pulozitetin e tij organik. Shkrimi qëprofesori i nderuar e kishte marrëprej arkivit personal të Martin Camajt(Lenggries/BRD) ishte në dorësh-krim dhe aty ndër të tjera gjendej edhenjë material i lënë në dorëshkrim, sipërpunim i shënimeve të dikurshmepër një intervistë, dhënë “Zërit tëAmerikës” në gjallje të vet. Materiali ipadatuar rezulton të jetë përfunduarsi i tillë pas vizitës së fundit të autoritnë Kosovë në gusht të vitit 1990.“Këto shënime përcjellin natyrshëmjo vetëm kandin e stilit të thukët tëshkrimtarit tonë të madh në rolin ekritikut letrar të spikatur, por edhe atë

angazhim intensiv intelektual e

social në vazhdimësi që karakterizoimërgatën e tërë politike shqiptarepërgjatë gjithë gjysmës së dytë tëshekullit të kaluar. Po ia përcjellimlexuesit këtë material me lejën e zon-jës Dr. med. Erika Camaj e me dëshirëne mirë që ta ngjërojë këtë perlë tëmendimit kritik letrar shqiptar, dukepërjetuar natyrshëm forcën e gjykim-it

dhe fuqinë sintetizuese të autoritnë përsiatjen e atyre proceseve kon-vergues dhe divergues që përjetonletërsia shqiptare në kohë e hapë-sirë...”, shkroi profesor Demiraj.

Dukej pak si ironi, por në fakt, nukishte e tillë vënja përbri e vazhdimittë shkrimit të Çuçkës për Dritëro Ag-ollin, një shkrimtar me një qasje kre-jt tjetër dhe krejt ndryshe nga Camaj,me marrëdhënie shumë të mirë mesistemin. I ndjeri Dritëro, as në të

gjallë, se ka pasur këtë shkrim kilo-metrik, që po i dedikon një nga adhu-ruesit e tij Çuçka.

Luan Rama, publicisti dhe shkrim-tari i njohur, që tashmë jeton në Par-is na kish sjellë një tregim të gjatë,ku vihej re trajtesa e tij, që kishte di-mensionin kohor të kapërcyellit të dysistemeve, por gjithnjë të futur në njëaspekt disi historik-filozofik, që i sh-kon shumë … Redaktori shtoi njëshënimin e vet për l ibrin “Letragrues seme të vdekun” të inxhin-ierit Gjovalin Gjadrit dhe që shktoise: në një farë mase, e mendojmëse ky l ibër shërben edhe si njëhomazh për intelektualët shqiptarëdhe ndjenjat e tyre, por edhe atë sh-kallë të lartë emancipimi dhe kultivi-mi ndjenjash që arritën të kishinparalufte. Inxhinieri i shquar shqiptarka një prekje të lartë humane dhe

koncepte mirëfilli estetike dhe filo-zofike, që i dalin thjesht edhe paasnjë sforcim nga pena e tij e dhim-bur drejtuar të ndjerës bash-këshortes së tij...

Kurse poeti i njohur Faslli Halitina solli Vladímir Vladímiroviç Ma-jakóvskijn me një poemë të tij mon-umentale, por disi patetike, të kup-tueshme për kohën. Poeti i njohurka të ngjarë ta ketë përkthyer ngaitalishtja dhe mendojmë se do jetëpërballur me vështirësinë e gju-hës së tretë, gjëra që ai i ka kuruarme mjeshtërinë e tij poetike, pordo të donim tingullin e vërtetë tëpoemës...Numri ishte relativisht imirë, por si pak me sepjen egjysmës së shekullit të shkuar prejvjetërsisë së tematikës. Layotpunoi pak më mirë, por krejt in-diferent me materialin.

më përpara dhe më pas me eprorine tij, përmes kriptografisë. Jovetëm kaq, por Dhimitri ka dër-guar porosi edhe për mënyrën dhekohën se si dhe kur duhet të kon-sumohej informacioni, me qëllimqë të garantohej siguria e burimitqë dërgonte këto informacione.Fatkeqësisht, nga cikli i Informa-cioneve të koduara të DhimitërRazit, në Arkivin e Ali Pashës ru-hen vetëm dy dokumente.

Por, po në këtë “Arkiv”, gjendenedhe disa informacione të tjera tëdërguara Ali Pashës nga njërës tëbesuar të tij, që kanë pasur një roltë rëndësishëm në ngjarjet e kohës.Mes tyre renditet të paktën një in-

formacion i koduar, dërguar ngaHasan Çapari. Ky njeri me emërdhe influencë, në radhët e parisëdhe fisnikërisë së Çamërisë, biri isë cilit ishte peng në oborrin e AliPashës, e informonte Vezirin përzhvillimet politike në ato anë, ndë-rhyrjet dhe veprimtarinë konspir-ative të francezëve, rebelimet dheprovokimet e suljotëve, praninë erusëve dhe intrigat për konfliktekundër pashait, etj.

Duke qenë në situatat e një kon-trolli dhe kërcënimi permanent,Çapari ka dërguar informacionetë koduara, përmes një kodi shi-fror mjaft interesant, që ndoshtanë një të ardhme do të donte njëhulumtim shkencor më të deta-juar. Ky kod fatmirësisht ruhet nënjë nga dokumentet e Arkivit.Përmes tij është zbërthyer infor-macioni që mban numrin 294 dheqë e sjellim të tillë për lexuesin.

Informacioni i shkruar ngaHasan Çapari është i gjatë dhemjaft interesant, por ne rendisimmë poshtë vetëm një fragment tëdekoduar të tij,

Kodi i përdorur për kriptimin einformacionit në komunikimin eHasan Çaparit me Ali Pashën esh-të si më poshtë:

mbrojnë vendin gjer tek Spianxhadhe Abdyl Qerimi të vijë shpejt measprat (paratë). S’kam tjetër për tëshkruar.

Të puthim dhe Shëndielën që tëmos na bëjnë ndonjë rengë para setë mbyllim punët, dhe për sanx-hakun tonë të dërgosh edhe forca tëtjera që të bjerë në qetësi; dhe skamtjetër.

Hasan Capari(d.v.)ti dorëzohet duarve të ndershme

të Metit, djalit të Hasan Caparit, nëJaninë.

SHIFRA DHE KRIPTOGRAFIA:INSTITUCION I NGRITJESDHE MATURIMIT TË NJËSHTETI

Ndonëse organizimi i komuni-kimit informativ të shifruar, tek AliPashës me njerëzit e ngarkuar memisione të rëndësishme dhe de-likate, duket se ishte në fazat e tij tëpara, ai ka një rëndësi të të veçantëpër disa arsye.

Së pari sepse vetë Europa filloi tëinstitucionalizojë këtë mënyrë ko-munikimi aty nga fillimet e shekul-lit të XIX. Hartimi i kodeve shifrorëdhe përdorimi i tyre nga ana e Vezir-it të Janinës, padyshim e rendit këtëmonark në radhën e pionerëvepararendës europianë në fushën ekomunikimeve sekrete, por edhe përhistorinë e vendit tonë zbulon njëtraditë të hershme të panjohur gjermë tani.

Së dyti aplikimi i këtij instrumen-ti, dhe institucioni njëkohësisht,kodeve dhe shifrës në punët me in-formacionin, vlerësohet si treguessinjifikativ i pjekurisë së një shtetinë konsolidim. Ai është pasqyrë endërgjegjësimit për vlerësimin dheruajtjen e sekretit, si kusht dhenevojë për fuqinë, sigurinë dhe in-dipendencën e një vendi.

Përdorimi i këtij instrumenti ngastrukturat e shtetit të Ali Pashësvjen dhe reflekton pikërisht këtë,përpjekjet e tij drejt shkëputjes de-finitive nga Porta e Lartë. Kjo ndër-marrje në thelbin e saj është shenjëe pjekurisë dhe e maturimit për sh-tetformim, që së bashku me përpjek-jet për realizimin e një politike tëjashtme indipendente; zgjerimet efuqisë territorial dhe asaj ushtar-ake pa miratimin e Portës së Lartë;përpjekjeve për të realizuar alean-ca të fshehta ushtarake, jashtë syn-imeve dhe interesave të PerandorisëOsmane; braktisja e detyrimevefiskale ndaj Stambollit, etj., plotë-sojnë projektin e një prognoze qëVeziri Tepelenas kishte për një sh-tet të mëvehtësuar dhe Sovran.

Komunikimi shifror tek Ali PashaNdonëse organizimi i komunikimit informativ të shifruar, tek AliPashës me njerëzit e ngarkuar me misione të rëndësishme dhedelikate, duket se ishte në fazat e tij të para, ai ka një rëndësi tëtë veçantë për disa arsye.Së pari sepse vetë Europa filloi të institucionalizojë këtë mënyrëkomunikimi aty nga fillimet e shekullit të XIX. Hartimi i kodeveshifrorë dhe përdorimi i tyre nga ana e Vezirit të Janinës,padyshim e rendit këtë monark në radhën e pionerëvepararendës evropianë në fushën e komunikimeve sekrete, poredhe për historinë e vendit tonë zbulon një traditë të hershme tëpanjohur gjer më tani.

I deshifruar teksti informacion-it me kodin shifror të mësipërmzbërthehet si më poshtë:

Dokument nr. 294

Meti, unë nuk hapem (të flas)nëse nuk më jep të paktën dyqindqese me aspra për zararin (dëmin eshkaktuar) dhe bisedoe siç e di, dhefrancezi ynë aq sa duam, bilefrancezi nuk pyet fare për Perandor-in e tij dhe ndjehet më mirë me Vezi-rin (Ali Pashën) dhe Turqinë sesame Francën.

Unë dhe koxhabashi im (morënmasa) u përpoqëm që të bëjmë gatikështjellën e Giriçës dhe asprat(paratë) të mi dërgosh ngaParamithia. Edhe për mbulesat nukmë the sesi do të ndërohen dhe jemitë gjithë në pritje nëse do ta zgjidhëkëtë çështje efendiu ynë (Ali Pasha).Le të bëjë llogaritë për shpenzimetqë unë të nis një djalë në Goriça dhemandej me të marë xhephane (furni-zimet, materilet luftarake – turq. IK)nëse do të kënë nevojë të ruajnë,

E diel 10 Dhjetor 201716 -INTERVISTA

TAUTOR

Pak si e tepruar nga komiteti përzgjedhës i “Ballkanika”, që nuk vendosi për poeten tonë Lleshanaku. Megjithatë,larg të gjithë vlerësimeve në Ballkan dhe kudo, ajo po trason një rrugë të gjatë dhe duket me shumë bazament, njëtë tillë udhë që do t’i shërbejë në të ardhmen dhe autorëve tanë. Për fat, është nga autoret e brezit të saj në EvropënLindore me më shumë përcjellje në tregun e madh të letërsisë anglo-amerikane...

INTERVISTOI BEN ANDONI

Ndjenja më e mirë, kurlargohesh nga takimime një shkrimtar, është që të bëjë të mendosh.

Dhe, më e adhurueshmja, që tëkesh dëshirë ta ritakosh. LuljetaLleshanaku t’i jep të dyja këtomundësi. Kuptohet, nëse do të dishtë bësh një bisedë pa kurthet e za-konshme për të kapur gjëra sipër-faqësore, që sot bëjnë lajmin; nësedo të dish të kapësh telat dhe mbitë gjitha duke ditur të futesh nëthelbësitë e jetës.

Luljeta Lleshanaku ka njëformim të mirë, fryt i studimevenë institucione arsimore me repu-tacion anglo-sakson dhe mbi tëgjitha sensin për të bërë sinteza tëdrejta dhe të qarta të mendimeve.Kjo duket në letërsinë e saj poredhe në artikulimet jo të shpeshtanë median shqiptare, tashmëmbushur me lloj-lloj kinsesh.

Autorja jonë asnjëherë nuk i jeptë drejtë vetes për të shkuar atjeku nuk di. Ka një postulat krijim-tarie, që duket se i përcakton disavije krijimtarie: “Letërsia është njëmeditim për jetën, por bazuar mbipërvojën personale; thjesht tregoatë që di. Tani, fjala vjen, do të dojashumë të kisha qenë në njërën prejatyre anijeve të eksodit të vitit 1991në të cilën ndodhej një pjesë e famil-jes sime, për ta rrëfyer në një ro-man, por nuk kam qenë, dhe e kamtë vështirë të improvizoj me imagji-natë atë që ndodhi aty”. Për fat, nëkëtë intervistë, ajo ka zbardhuredhe disa nga identitetet me të cilatpërballet. Një nga këto tema, që zb-ulohet rrallë në autorët tanë, tëcilët u duhet të punojnë duke emodifikuar stilin dhe natyrën,thjesht për t’u bërë të kënaqshëmdhe të asimilueshëm për publikun.Krejt ndryshe, ajo tregon hapuridentitete me të cilat përballet nëkrijimtarinë e saj. Nga ana tjetër,ajo na rrëfen edhe një ekuilibërshumë delikat, që ka lidhje me për-pjekjen për të mos rënë në moral-izëm dhe në filozofinë boshe. “Nëseia kam dalë, besoj se ka të bëjë mezgjedhjen e imazhit si mjet shpre-hës. Mjeshtëria është të dish tëzgjedhësh subjektin, detajet, gjest-et, të cilat flasin vetë; përndrysherrezikon të përfundosh në komentose deklamim. Them se më ka ndi-hmuar shumë filmi, piktura, fo-tografia, për abstragimin përmesimazhit”, shprehet ajo.

Procesi i mendimit ka të ngër-Procesi i mendimit ka të ngër-Procesi i mendimit ka të ngër-Procesi i mendimit ka të ngër-Procesi i mendimit ka të ngër-thththththyyyyyer fer fer fer fer fororororormimin, namimin, namimin, namimin, namimin, natyrën indityrën indityrën indityrën indityrën individ-vid-vid-vid-vid-uale, subkoshiencën dheuale, subkoshiencën dheuale, subkoshiencën dheuale, subkoshiencën dheuale, subkoshiencën dhetrashëgiminë mentale-trashëgiminë mentale-trashëgiminë mentale-trashëgiminë mentale-trashëgiminë mentale-psikpsikpsikpsikpsikolooloolooloologjikgjikgjikgjikgjikeeeee. Si har. Si har. Si har. Si har. Si harmonizohenmonizohenmonizohenmonizohenmonizohenkëto te ju në procesin e krijimit?këto te ju në procesin e krijimit?këto te ju në procesin e krijimit?këto te ju në procesin e krijimit?këto te ju në procesin e krijimit?

“Të gjitha këto që ju përmendëtmë sipër përcaktojnë ndjeshmërinëartistike: për çfarë ia vlen të shk-ruhet dhe për çfarë jo, nga cili kënd-vështrim, si do të shkruhet dhe si-domos çfarë kërkon të thuash metë. Unë jam shumë e tërhequr ngahistoria, sepse historia flet vetë. Më

tërheq edhe mikrokozmosi, botët evogla, njerëzit e zakonshëm,provinca me grimasat e saj të qar-ta sepse jam rritur në një të tillë.Jam e tërhequr nga tema ekzisten-ciale, sepse kjo është mënyra më emirë apo ndoshta e vetmja për tëmos ngecur në histori dhe për tëdhënë patjetër një kuptim gjithëatij absurditeti që ndodhi në komu-nizëm, i cili është pjesë e historisësime po aq sa edhe shumë të tjerëve.Fjala vjen, në librin për të cilin poflasim, ka një poemë të gjatë qëquhet “Ujë dhe karbon”, e cila ësh-të e vetmja në të gjithë krijim-tarinë time ku unë flas drejtpër-drejtë për dramën e komunizmit,por si një përplasje midisshpjegimit materialist të botësdhe atij idealist. Çfarë është nje-riu: një grup qelizash prej uji dhekarboni apo një qenie morale?Uria, torturat, presionipsikologjik, denigrimi, si mjete tëpërdorura në masë në komu-nizëm për të nënshtruar njeriun,janë eksperimente që vërtetuannjërën apo tjetrën? Pra, kam syn-

uar të shkoj përtej dëshmisë, përt’i dhënë vetes doemos njëshpjegim. Nga ana tjetër, edhepolitika më tërheq sepse atje kujam rritur unë, flitej vetëm përpolitikë; më pëlqen ta vëzhgoj ngalarg si një lojë shahu, por kurbëhet fjalë tamam për politikë.

Letërsia është një meditim për

jetën, por bazuar mbi përvojënpersonale; thjesht trego atë që di.Tani, fjala vjen, do të doja shumëtë kisha qenë në njërën prej atyreanijeve të eksodit të vitit 1991 nëtë cilën ndodhej një pjesë e famil-jes sime, për ta rrëfyer në një ro-man, por nuk kam qenë, dhe e kamtë vështirë të improvizoj me imagji-

Luljeta Lleshanaku ka lindur në Elbasan. Ajo studioi

në Fakultetin e Histori-Filologjisë në Departamentin eLetërsisë Shqiptare në Univer-sitetin e Tiranës dhe më vonëndoqi Programin e MPJ nëWarren Wilson College, SHBA.Pas këtij viti ajo ka ndjekurdisa shkallë formimi në Univer-sitetin e Iowa më 1999 dhe patinjë bursë nga Instituti BlackMountain në Universitetin eNevadas, Las Vegas në 2008-2009.

Ajo është autore e tetë vëlli-meve me poezi në Shqipëri, qëjanë Sytë e somnabulës, 1994;Kambanat e së dielës, 1995;Gjysëm-kubizëm, 1997; Anti-pastorale, 1999; Palca e verdhë,2002; Fëmijët e natyrës, 2006;Pothuajse dje, 2012; Homo-Antarktikus dhe nëntë libravetë tjerë të botuar në gjuhë tëhuaja, si Haywire; New & Se-Haywire; New & Se-Haywire; New & Se-Haywire; New & Se-Haywire; New & Se-lected Poemslected Poemslected Poemslected Poemslected Poems (Bloodaxe Books,London, 2011), FrescoFrescoFrescoFrescoFresco (New Di-

rections, USA, 2002), Child of na-Child of na-Child of na-Child of na-Child of na-turetureturetureture (New Directions, USA, 2010),Kinder der NaturKinder der NaturKinder der NaturKinder der NaturKinder der Natur (Edition Korre-spondenzen, Austria, 2010), Dzie-Dzie-Dzie-Dzie-Dzie-ci naturyci naturyci naturyci naturyci natury ( Stowo / TerytoriaObraz, Poland, 2011), Antipasto-Antipasto-Antipasto-Antipasto-Antipasto-raleraleraleralerale (LietoColle, Italy 2006),PPPPPonedjeljak u sedam donedjeljak u sedam donedjeljak u sedam donedjeljak u sedam donedjeljak u sedam danaanaanaanaana (Ver-sopolis edicija, Zagreb, 2015),Lunes en Siete DíasLunes en Siete DíasLunes en Siete DíasLunes en Siete DíasLunes en Siete Días (Olifante,Spain, 2017) and Pondelok v sied- Pondelok v sied- Pondelok v sied- Pondelok v sied- Pondelok v sied-mich d•ochmich d•ochmich d•ochmich d•ochmich d•och (Obèianske zdru•enieVLNA, Slovakia, 2017). Negativespace, një përmbledhje e re në gju-hën angleze do të botohet në Pran-verën 2018 nga dy shtëpi botuese:New Directions in USA dhe Blood-axe Books in UK. Poezitë e saj janëpërkthyer dhe botuar në antologjidhe revista letrare në shumë gjuhë.

Ajo është fituesja e PEN Alba-nia 2016 (nga Qendra ShqiptarePen), Çmimi Kombëtar “Pena eArgjendë, 2000” për poezi dhe Çmi-mi Ndërkombëtar Kristal Vileni-ca (Festivali Ndërkombëtar iLetërsisë, Slloveni 2009). Ajo ësh-të një nga fituesit e Panairit të Lib-

rit në Prishtinë, 2013 (Kosovë);fituese e çmimit KULT, 2013 nëShqipëri për librin më të mirë tëvitit dhe iu dha çmimi “Autori ivitit” nga Shoqata e Botuesvetë Panairit të Librit të Tiranës,2013.

Përmbledhja e saj e dytë nëAmerikë, Fëmija i Natyrës, ish-te një nga finalistët e poezisë mëtë mirë të Translated BookAward të vitit 2011 kurse përm-bledhja e saj britanike Haywire:New & Poems Selected u listuapër “Çmimin Popesku 2013” (mëparë Çmimi Europian i Poezisë)nga shoqata e poetëve tëMbretërisë së Bashkuar. Në vitin2012 ajo ishte finaliste në Polonipër çmimin evropian të poezisë“Poeti Evropian i Lirisë”.

Prej katër vitesh, ajo drejtonserinë e workshop-eve në sh-krimin krijues në Shqipëri tëquajtur “SABBAT”, i cili ështënjë projekt i mbështetur ngaMinistria e Kulturës e Sh-qipërisë.

Luljeta LLESHANAKU

LULJETA LLESHANAKU“Më tërheqin historitë e mbijetesës,

sepse ato e vënë njeriun para sfidave”Intervista për “Milosaon” është bërë në fillimjavë. Luljeta Lleshanaku është një nga penat më të

njohura shqiptare të dekadave të fundit e ndoshta me përcjelljen më prestigjioze ndërkombëtare tëkëtyre viteve. Ajo rrëfen aspekte teknike të krijimtarisë së saj. Do të kishim dëshirë në të ardhmen,

që të kishim një intervistë të stërgjatë me autoren, që i ka dhënë aq shumë letërsisë shqiptare...natë atë që ndodhi aty”.

Cilat janë identitetet që përballCilat janë identitetet që përballCilat janë identitetet që përballCilat janë identitetet që përballCilat janë identitetet që përballLuljeta Lleshanaku, kur krijon?Luljeta Lleshanaku, kur krijon?Luljeta Lleshanaku, kur krijon?Luljeta Lleshanaku, kur krijon?Luljeta Lleshanaku, kur krijon?

“I pari është identiteti im si sh-qiptare, që është edhe dominuesi.Besoj se në poezinë time projekto-het qartë gjithë ai peizazh natyrordhe politiko- social tipik shqiptar.Përvoja personale dhe ajo kolek-tive bëhen një.

Identiteti i dytë është ai gjinor.Nuk jam e vetëdijshme se sa per-ceptohet kjo nga jashtë, por besojse ka poezi si ato të ciklit “Vesper-at sicilianë” apo poezia “Kusht përt’u mbajtur mend”, të cilat nukmund të shkruheshin nga një kënd-vështrim mashkullor. Dhe identi-teti femëror jo doemos ka të bëjëme feminizmin. Gratë që unë përf-shij në librat e mi janë modeli igrave në mes të cilave jam rritur:kokëulëta, të mençura, të forta dhetë sakrificës, gra që dinin të për-dornin edhe armën po të dilte nevo-ja, gra që mbanin familjen dhe bur-rat në burg pa u ankuar asnjëherë,gra të cilat megjithëse fati u kishtehyrë në hak aq sa nuk bëhej, iedukonin fëmijët: “Jeto me nderdhe mos i hyj kujt në hak!”.

Identiteti tjetër është ai i njeri-ut që ka qenë viktimë e një sistemi.Është e pamundur të provosh pa-drejtësinë njerëzore që i vogël, dhetë mos kesh një ndjeshmëri krejttjetër për botën. Unë nuk po e quajidentitet politik, sepse diktaturatnuk janë punë bindjesh politike, askomunizmi nuk qe i tillë; ai qe njëregjim banditesk, abuzimi më imadh i njeriut mbi njeriun, që asn-jë bindje politike nuk e justifikon.Ky lloj identiteti, shfaqet më tepërnë formën e një qëndrimi emocio-nal ndaj të mirës dhe të keqes, poredhe më nxit pafundësisht drejtkërkimit të thelbit të natyrës njerë-zore.

Identiteti tjetër, është ai i krijuarnga njohja dhe përballja me kultu-ra të tjera. Ky nuk është asnjëherëi dukshëm; ai përbën një llojvetëdije mbi atë që je, mbi vendinnga vjen, dhe të ndihmon në qartë-simin dhe një këndvështrim mëobjektiv për gjërat. E thënë ndry-she, ky lloj “uni”, të jep një pikë nëhapësirë nga mund të shohësh vet-en dhe gjithçka tjetër që lidhet mety në një distance më racionale dheanalitike”.

Luljeta Lleshanaku

E diel 10 Dhjetor 2017 - 17LETERSIA KLASIKE

PPOEMA

Vladímir Vladímiroviç Majakóvskij është një nga autorët më të njohur rusë të dekadave tëpara të shekullit XX. Ai ishte poet, dramaturg, regjisor teatri, aktor, artist e gazetar sovjetik,bardi i Revolucionit të madh Rus. Ai është i përkthyer nga disa poetë shqiptarë dhe madjeka qenë frymëzues për shumë syresh...

NGA VLADIMIR MAJAKOVSKI*

4.Eh!Ju!Topitni sytë entuziastë!Hiqni nga xhepi barkat e duarve!K yështë shpërblimi i denjëqë u shtrydh nga letra dhe nga boja.

Por përse të më duartrokitni?Unë asgjë s’kam kompozuar.

Mendoni:gënjen!Në asnjë vend s’është shpuar.Nuk ka pse të rregullohet rrahja e tëmthave,nëse rrahin duartpër trillin e tij të timpaneve,për trillin e rimuar të mallkimeve të tij.

Zotërinj të shtrenjtë!E kuptoni ?Ti merr dhimbjenDhe e kultivon, e kultivon:një gjoks i shpuar nga të gjitha shtizat,një fytyrë e kthyer sa andej-këtej nga të gjithavështrimet,kështjella e kokës e rrahur nga të gjitha artileritë:është kjo çdo strofë imja.

Nuk u ngritmbi barriera trupash,që i pikëlluar të pikojanjë poshtërsi e përlotur;nga pesha e tmerrshme e gjithçkaje të asaj që ubë,pa të gjitha ato«bukur»shtypur, një poshtërsi.

U vranë:po pak më interesonqë unë ose ait’i kemi vrarë,Në varrezën vëllazërore,brenda gropës së zemrësmiliona u shtrinë aty:kalben,lëvizin, ngrihen nga krimbat.

Jo !Jo me vargje!Më mirëPo e bëj nyje gjuhënsesa të flas.

Kjonuk mund te thuhet në vargje.A mundet vallëme gjuhën e matur të poetittë lëpish thëngjij inkandeshentë?

Kjoqë kam ndër duar!Shikoni!Kjo nuk është lira për ju!Shqyer nga pendimi,e shkula zemrën:shkul damarët!

Mos tundni duart në përsheshin e duartrokitjeve!Jo!Mos i tundni!Shembu, qetësi e dhomave!Shikoni,nën këmbët një gur.Jam drejt mbi trekëmbëshMe gllënjkat e funditajrin...Do të derdhem, i shembur,por me gjak do të brejemrin «vrasës»damkosur mbi njeriun.

Dëgjoni!Për mua,i verbri Vij,epoka bërtet:«Ngrini,Ngrimëniqepallat e shekujve!»

Universi ende do të lulëzojëi hareshëm,i ri.Që prapa të mos ketë gjer dhe një gënjeshtërabsurde,rrëfej:unëvetëm jam fajtori çdo kërcëllime në rritje të atij që u thye ngajeta!

Dëgjoni:dielli shpërndau rrezet e para,pa e ditur ende,ku,me të mbaruar puna, do të ndiqet;jam unë,Majakovski,që piedestalit të idoliti sollafëmijën kokëprerë.

Falmëni!

Duke futurte kristianët daltat e dhëmbëve,luanët lëshuan një hungërimë.Mendoni se Neroni?Isha unë,VladimirMajakovskiqë cirkun mbështillja me një sy të dehur.

Falmëni!

Krishti u ngjall.Gërshetuatnë një dashuri të vetmebuzë më buzë, ju;Majakovskiheretikëvenë nëntokën e Seviliasme kavalet u përdridhte kockat.

Më falni,falmëni!

Ditë!Zvarrituni jashtënga kasollet e viteve!Si një bisht tymues për shekuj tërheqkërdinë puplake prej zjarresh!

Erdhi.

Sotjo gjermani,jo rusI,jo turku:unëvetë,duke rrjepur të gjallin,gëlltis mishin e botës.Si skelete mbi bajoneta kontinentet.Qytetet janë sisa prej argjili.

Gjak!Cirko nga lumi ytqoftë edhe një pikë,për të cilën të mos jem fajtor unë!

Por asgjë!K yi burgosur,me sytë e nxjerrë,mban vulën time.Unë,që gjunjtë kam dërrmuar në kultet,

kam brejtur me uri tokat e Gjermanisë.

Hedh krelat kuqërreme të zjarreve.Drejtoj qimen si një ujk nga errësira e gropave.Njerëz!Të dashurit e mipër Krisht,për dashurinë e Krishtitfalmëni!

Jo,nuk do ta ngrefytyrën e deformuar nga ankthi!Midis të gjithëve më i mallkuari,ballin do të godas në pendimderi sa s’do të çahet!

Çohuni,ju që u mundët nga gënjeshtra,zhelanë të gjymtuarnga luftërat e viteve!Gëzohuni!Ndëshkohet vetëi vetmi kanibal.

Jo,nuk është trillimi i shkathët i një të dënuari!Nëse nga trekëmbëshi nuk do të mbledh pjesëte shqyera,aq më bën,unë kam derdhur krejt veten time,i vetmi i denjëpër të marrë pjesë në ditët e reja.Do të shtrihem i mundur,dhe s’do të jetë kush aty,asnjë që mund të mundojë njeriun.Njerëzit do të lindin,si njerëz të vërtetë,më të mirë e më të mëshirshëm se vetë Zoti.

5.

Por mbasenuk mbeten mëngjyranë kohën kamaleonase?Do të përdridhet endee do të bjerë pastaj,pa frymë, e ngathët.Mbase,trullosur prej tymit dhe betejave,toka s’do ta ngrejë më kokën kurrë?

Mbase...

Jo, s’mund të jetë kështu!Një ditë mbase, shtjella e mendimeve do tëbëhet kristal,Një ditë mbase do të shohë purpurin të shpërthejënga trupat.Mbi flokët e kreshpëruar do të vërë duartDo të ofshajë:«Çfarë bëra kështu,Zot!».Jo,s’mund të jetë!Gjoks,shembe ortekun e dëshpërimit.Rrëmo në lumturinë e ardhme.Ja,nëse doninga syri i majtëdo të nxjerrnjë korije me lule!Shumoni zogjtë e çuditshëm të mendimeve.Kokë,shtyhu prapa krenare dhe entuziaste.Truri im,plot gjallëri dhe inteligjencë konstruktive,ndërto qytete!

Tek të gjithë atoqë dhëmbët endenuk kanë shtrënguar me urrejtje,shkoj

në agim të syve të mi vetues!Tokë,çohunë mija Llazarë të zbukuruarme veladonë xixëlluesDhe gëzim,lumturi!Nëpërmjet vatraveunë shohfytyra të ndriçuara.Ja,me t’u hapur syri i topitur,më parëdo të çohet Galicia.Rrotulloi në bar ijën e shqyer.

Hidhi tej dengjet e topave,thinjat e përgjakura duke larë në qiell,u drejtuan gungaçetAlpe,Ballkani,Kaukazi,Karpatet.

Por akoma më të lartëdy gjigantëu ngritën.Njëri ngre trupin e artëdhe lutet:«Eja më afër!Tek ty do të vij nga krevati im i shkallmuar ngabombat».Është Riniqë lëpin me buzët e njomurakokën e Danubit lëruar nga torpedinierët.

Gjer në kolonitë, vraponi prapa murit kinez,gjer në rërat, brenda të cilave Persiaka humbur çdo qytetme ulurimëduke thithur si ajër vdekjen,tani shkëlqente.

Mërmëritje.Tërë tokahapi buzët e zeza.Më fort.Me hungurimën e uraganitzien:«Betohuni,që s’do të do të kositni më asnjë!»Ja u ngritën nga pirgjet e gurëve të varriteshtrat e varrosura që rivishen me mish.

Ndodhiqë këmbët e preratë kërkonintë zotët,që kokat e shqitura, me emër t’i thërrisnin?Jakërceu mbi kafkënskalpi i rrjepur,këmbët rendën të gjalla,nën të.

Nga fundi i oqeaneve dhe deteve,mbi shtizën e flamurit,u dukën pirgje të mbyturish të rikthyer në jetë.Diell !Ngrohi mbi pëllëmbët e tua,lëpiji sytë e tyre me gjuhën e rrezeve!Mbi fytyrën tënde të plakurkohëqeshim!Shëndoshë e të pa cënuar do të kthehemi nëfamilje!Atëherë,mbi rusët,bullgarët,gjermanët,hebrenjtë,mbi të gjithë,në kupën e qiejve,përskuqur nga zjarret,

A u krijua “Homo Antarcti-A u krijua “Homo Antarcti-A u krijua “Homo Antarcti-A u krijua “Homo Antarcti-A u krijua “Homo Antarcti-cus” edhe si një thirrje për tacus” edhe si një thirrje për tacus” edhe si një thirrje për tacus” edhe si një thirrje për tacus” edhe si një thirrje për tanxjerrë njeriun e kohës së sot-nxjerrë njeriun e kohës së sot-nxjerrë njeriun e kohës së sot-nxjerrë njeriun e kohës së sot-nxjerrë njeriun e kohës së sot-me nga ngrirja e madhe që e rre-me nga ngrirja e madhe që e rre-me nga ngrirja e madhe që e rre-me nga ngrirja e madhe që e rre-me nga ngrirja e madhe që e rre-thon?thon?thon?thon?thon?

“Unë jam shumë e tërhequr ngahistoritë e mbijetesës, sepse flasinpër rrethana ekstreme të cilat evënë njeriun para një prove të jas-htëzakonshme morale. Janë pikër-isht këto situata që prodhojnë her-onj, dhe të nxisin respektin përnjeriun. Dhe ne, sidomos në këtëkrizë morale që jemi në ditët e sot-me, e kemi më të nevojshëm seoksigjenin frymëzimin nga njeriu,besimin tek njeriu, përndrysheçfarë kuptimi ka?

Një histori e tillë mbijetese, ësh-të edhe ajo e ekspeditës së Shakëll-tonit në Polin e Jugut, të cilës ireferohem në poemën “Homo Ant-arcticus”. Por nuk merrem me his-torinë në vetvete, por me atë qëndodhi më pas, duke shtruar çësh-tjen: si është e mundur që pikër-isht ata njerëz të cilët ia dolën mesukses t’i mbijetojnë akullit, urisë,dhe depresionit të Antarktidës përdy vjet, kur u kthyen në qytetërim,dështuan? Pra, vetë po ma vë njëpikëpyetje të madhe mbi vetënatyrën e civilizimit. “E çfarë dinjë i mbijetuar/ për artin e të jetu-arit,/ku nevojiten të tjera in-stikte..?”, janë dy nga vargjet epoemës. Sfida e njeriut modernduket shumë herë më e vështirëse sfida e njeriut primitiv. Dhe jomë kot gjedh zgjedh Frenk Uajl-din si protagonist të poemës, njëburrë i prerë, i zgjuar, enigmatik,fjalëpakë, heroin në hije, krahune djathtë të Shakëlltonit dhe jovetë Shakëlltonin. Në shoqëri kaedhe njerëz të tillë, që dinë ta lua-jnë mrekullisht rolin e tyre pamarrë protagonizëm, duke kapër-cyer mbi egon e tyre, në emër tëasaj që quhet detyrë ose besnikëri.Meqë ra fjala, sa herë na kandodhur dekadat e fundit të dëg-jojmë të thuhet “burrë i mirë”, ose“njeri besnik”? Me sa duket besni-këria, miqësia, nuk janë më njëvirtyt”.

Si e përball në vetvete ekuili-Si e përball në vetvete ekuili-Si e përball në vetvete ekuili-Si e përball në vetvete ekuili-Si e përball në vetvete ekuili-brin që të mos biesh në moral-brin që të mos biesh në moral-brin që të mos biesh në moral-brin që të mos biesh në moral-brin që të mos biesh në moral-izëm apo në filozofi, por të kri-izëm apo në filozofi, por të kri-izëm apo në filozofi, por të kri-izëm apo në filozofi, por të kri-izëm apo në filozofi, por të kri-josh poezi?josh poezi?josh poezi?josh poezi?josh poezi?

“Pyetje e drejtë; është njëekuilibër shumë delikat. Nëse iakam dalë, besoj se ka të bëjë mezgjedhjen e imazhit si mjet shpre-hës. Mjeshtëria është të dish tëzgjedhësh subjektin, detajet, gjest-et, të cilat flasin vetë; përndrysherrezikon të përfundosh në komentose deklamim. Them se më ka ndi-hmuar shumë filmi, piktura, fo-tografia, për abstragimin përmesimazhit. Prej tyre, mësova të luajme pjesën e dukshme të gjërave,me atë që shihet, se siç thotë Osk-ar Uajld, misteri qëndron tekgjërat që shihen, dhe jo tek ato qënuk shihen. Ti mund të krijosh njëinformacion shumë të saktë mbinjë person vetëm duke i nisurvetëm nga gjestet e vogla, ato mëtë parëndësishmet, ose detajet.Ndoshta kjo është edhe arsyeja qëtë kërkojnë të paraqitesh fizikishtpër një intervistë pune.

Futja e dialogut si element, për-dorimi i stilit bisedimor, është njëmënyrë tjetër për të eliminuar këtoqë thoni ju por edhe për ta bërë samë vital e të besueshëm tekstin.

Përveç të tjerash, organizimi iargumentit përmes imazhit krijonmë shumë se një mënyrë inter-pretimi, duke i dhënë shumë mëtepër hapësirë lexuesit, ose duke ebërë bashkëkrijues”.

LUFTA DHE UNIVERSI

Vijon në faqen 20

E diel 10 Dhjetor 201718 - LETËRSIA SHQIPTARE BASHKËKOHORE

PPOEZIA

Ky cikël i propozuar nga autori na përcjell disi edhe gjendjen e tij të krijimtarisë, ku trishtimi dhe kërkimi në të paduksh-men nuk është thjesht mision, por një zakonshmëri e njeriut intelektual me ndjeshmëri të thellë

NGA MOIKOM ZEQO

Sa zogj!Në duart e ajrit!Por unë bëj vijat e FatitNë pëllëmbën e Hënës!

Si me lëkurë tigriËshtë flutura e brishtë!Kush i thith këto flladeMe bronket e zambakëve?

***

Pasvdekja,Është si një lojë me letra,Të vdekurit s’do të punojnëKurrë më!

Nuk e di sekretinPër t’u bërë statujë mermeri,Po pse do të më duhetNjë identitet i rremë?

***Si t’i gdhend këto çasteNë filigrame kujtese?Dita ime e fundit,Qoftë Post Scriptum për të gjithë ju!

Rrethuar jam në bjeshkëMe fabula të frikshme guri,Ca studentë antiglobalistëMë thonë: “- Ke humbur adresën!”

***Dhe jam njeri i dyzuarMe ca metafora në ajërSi fotografi delikateMe celuloidin e filmit!

Ç’është ky Mollok, me sytëSi mijra dritare qorre?Pse Amëshimi është kaq i habiturNga kjo milingonë e vockël?

***

Te lulekuqet e porsambiraRri i motshëm malli i Serembes.Pse mua më grish një subjektSi Ziona Mistike?

A ka drurë dhe shkëmbenjUdhëtarë të Qiellit?Në çastin e Apokalipsit të DytëIlirët tani vetëvarrosen!

***Fushat e Parajsës,Mbjellë me driza dhe ferra!Të tërë hyjnitë mblidhen si rrezeNë syrin e kaut Apis!

Tërë sekondat e KohësDalin nga pulsi i duarve të mia.Sa gomarë të evoluarNga raca hyjnore e kaktuesve!

***A ka një rrufe vemjeNë fshikëzën e shtrëngatës?Dhe a mundet në metamorfozëTë jetë Flutura Univers?

Një grua indiane Shri MatakrishnajaI tha poetit të çmendur, -Allain Ginsbergut, - të kishtePoetin e vdekur, Blake, për Guru!

***Ah, Ginsberg, Ginsberg,Më kot në bibliotekën e Muzeut BritanikE kërkon një të dytë si MarksiPër të studiuar një Sistem të Ri!

Si të ec në kozmos,Me këtë oqean si mbi një biçikletë?Pse tek ky zogthE kam ndryrë tërë vetëdijen?

***Këngëzojnë molekulat!Degët qëndisen nga retë!

Mbase si një Magna MaterUnë lind kryeengjëj nga sqetulla!

Ca erëra më shfaqen të avulltaSi arti zarathustrian i gatimit.Vithet e kuajve shkëlqejnëSi mobilie ari në një dhomë Perandori.

***

Propaganda na futNjë Çernobil nën kafkë!Po na epshëron hapësiraSi një seks koncentrik!

Lëkundja e drurëveËshtë shprehi estetike!Ç’janë këto vegime të shprishuraSi të një Ezekieli Ateist?

***Në bebëza kamTipografinë e erërave!Pse vjen drejt meje këmbëthyer poeti Ricos,Mbështetur tek paterica e Hënës?

Ja, ky det i shtërzonDhjetë delfinë jeshilë të Luçiferrit!Ora antike pa akrepa në murËshtë si anija pa vela!

***O, Faunë mëngjesore!Dallgët shndrohen në luanë kripe!Si thahen kështu dhe kalbenKopshtet e gjumit?

Këto dele dhe këto dhiMbase janë vetë zotatPër barinjtë, që s’dinë asgjë,Ja, pse Krishti shfaqet si Qingj!

***Sa herë vetë HënënE kam transkriptuar!Se idetë e mia të epërmeJanë si ëndërra për krejt popujt!

Të vdekurit diku largJanë të internuarit hyjnorë.Dhe befas shoh vëllezërit GrimNë majën e një peme!

***Nga poret e fytyrësMë vërshojnë lumenj malli dhe drite.Hapësirë e thërrmuar,Si të të ribëj sërish?

Fshehja dhe maskimiJanë zeja e shkrimtaritDhe mbase fytyrën e Maces QeshireKam orën time të dorës!

***Ndoshta i fus rrezet e kësaj diteNë një shishe, për t’i ruajtur,Për një dolli përvjetoriMbas pesëmijë vjetësh!

Tek honi i KohësPërplasem me përbindëshatNdërsa në TV shfaqenPrincërit e citateve të rreme!

***Nëse këto mëllenja nuk psaltin,Pse duhen kishat?Ç’na duhet një përjetësi e ngujuarMes akullnajash?Gjethe të thata!Si të çveshura nga çdo energji!Dhe këmbët e mia i përcëllojnëHithrat e zeza të Jeruzalemit!

***Nëse Zoti, ZotiDhe nga sendet e bën një engjëll,Unë i bëj të tërë engjëjtNga një trumbë trumcakësh!

Një qytet do ta gjesh,Dhe atje, ku asnjëherë s’do të jetë!Trupat tanë bredhin, sfiliten,Me këpucë mendimi!

***Nëse librat janë fantazmëLexuesi për to është HamletiHistoria përplaset tek muretE opinoneve si Njeriu i Verbër!

E Fshehta e qëndis të DukshmenLumi i Drinit është tatuazhi imDhe rruga e braktisur në rërëËshtë kerubin i shkrumbosur në Hiroshimë.

Kaltërsi e trefishtëFormulë alkimike e qiejve paganëDelfinët s’dinë se ç‘janë gardërobatDhe frakët me papijonë!

Apostuj bronxi në një interior,Plot afreska pornografike,Me falloset me krahë si pegasëtDhe vaginat e pyllëzuara si Arkadia!

***Përjetësia pikëzohetTek kokrrat vezulluese të qershive.Ujëra gjumashe tek këmbët e mia prej princiDo të vijë Nata e Netëve… por pa Përjetësi!

Gazrat e varreve dalinSi nga prapanica e Djallit kokëposhtë,Dhe shiu vjen nga sipër qiejve

Si pelegrinazh alienësh!***

Pse Pikasso i vdekurMë flet nga një breg i tretë?Në azilet e braktisuraStrehohen bletë të egra!

Ah, unë jam Kapiteni,Që kurrë s’e gjeti Limanin e Ëndërrave,Ngatërruar nga një komplot yjeshOrganizuar pabesisht nga një Hy i çakërdisur!

***Tek gjërat e largëtaSa afërsi që ka!Kjo statujë e thyer ka humburCopërat prej ëndërre!

Si t’ju vjedh kuajve të SëiftitIde marramendëse?Ç‘janë këto lopë të fjeturaNë purgatorë erërash?

***Pse shpesh kujtimetJanë mëkate të rikthyera?Pse kur ulem për të ngrënëShekujt më shërbejnë si kamerierë?

Vjen ky meteorSimbol i të Papriturës.Sfinksi sundon në klanin transgjenetikPlot sirena, kimera dhe centaurë.

***Dhe shfaqet Arkitekti ShpirtërorI universeve të sendëzuara!Koha dhe kur rri mbi shkretëtirëE ka nën vete një oqean të padukshëm!

Nga brofin këto kometa,Si truprojë perandorake,Në kurorëzimin tim,Në Konstandinopojën e Pranverës?

***Dhe erërat stërviten mbi deteNë artet e lashta marciale.Po ata, që s’besojnë tek pleqëria,Do ta shohin Krishtin 133 vjeç!

Kush ndalet tek Porta e Heshtjes –Vendlindja e humbur e fjalëve?Tani heronjtë e tjetërsuar tradhtojnëVetë qytetërimin e shekujve!

***O, botë e paraekzistencës!Ironia, dimensioni im i katërt!Sa fosforeshente është kisha e prillitPër meshat e mia heretike!

Kështjella e magjepsur,Ku njerëzit janë shndruar në mace, gota,Madje dhe si zjarr në oxhakun groteskËshtë Fjala, që e ngjiz Fantazia!

***Kur qajnë dinozaurët ajrorë të stuhisëPoeti i frikësuar u largohet metaforave.Dhe gjembi i trëndafilit e helmon kopshtarinSi dhëmbi i nepërkës!

Munxa e tokës më mallkoi përjetë.Be-be – bën qengji i Naimit,T’u mësojë abecenë dhe AbetarenAnalfabetëve të rinj të Shqipërisë!

***Ka kaq shumë duar,Për ta shndruar këtë botëDhe ka kaq pak syPër ta soditur në heshtje!

Budistët tjetërsohen dhe çmendenU besojnë Nirvanës së Makinave!Statujave u kalbet trupi prej mermeri,Dhe kombi pa identitet është hije nomade.

***Odiseu në HadPa hijen e Herkulit,

Që gjuante hije luanësh, -Ja, shpikja më e madhe se Hollivudi.

Vjeshta, mburojë bronxi,Ku është vizatuar një kokë tigri!Dhe kozmosi me të qeshurënE një Guinpleni!

***Ornamentika e zigzageveNa mbështjell me rrëmbim,Dhe zogjtë veç të qëndisur janëMotive misteri prej Zodiaku!

Dhe shpesh i sfilitur qaj në gjumë,(Qan shpirti im, jo trupi!)Dhe vërtitet një hutim jeshilI dehur në orgjitë e erës!

***Do të bëj skandale të mëdha,Duke ndezur fishekzjarrë të pafund,Mbi varrezat e terrtaDhe Mbretërinë e Hadit!

Ajri është Bisha Blu,Që më ndjek tek shpella më e thellë!Po unë lëkundem i dehur me rakiSi një Khajam i elektronikës!

***Breshëri më rrëfen në mjegull,Për dete të epërme dhe të ngrirë,Pra për Zotat arktikë, pa pamje,Por brenda lotëve serafinët digjen!

Dhe pemët rënkojnëSi kryqtarë të plagosur,Çajniku fërfëllin në kuzhinëSi avullorja e parë ne oqean!

***Deti skulptor në Currila,Bën performanca me retë!Unë krahët e prerë të IkaritI palos si kapakët e librit më të ri.

Më mbulon rëra e dunaveSi hiri nga urna e Zotit, Zotit!Dhe britmat përhapenSi leshi i shkulur nga Ariu i Yjeve!

***Dhe vijnë zebrat me pentagrame në trupSi të kompozuara nga muzikanti Scriabin,Për hir të kujt o JehovaKanë çelur këto qershi?

Në sa bregdete pa njerëzKam lënë dorëshkrime apokrifePo dallgët m’i kanë redaktuarMe sensin eliptik, të pazakontë!

***Shtrihen rrënoja tempulli, -Copëra të trupit të Budës,Që s’është më,Në një unitet forme!

Vetmi e pazë! Ja dy drurë,Po ecin, po ecin, po ecin buzë pllajës.Dhe shkëmbejtë pa linguistikë,Lexojnë fytyrat tona!

***Mijra Erosë kapin fundinE fustanit të mëndafshtë të VjeshtësDhe tek zymbylët hënëzonKuptimi i mistifikimit!

Ç‘është fati teatror i shesheve plot trafik?Disa imazhe mitesh mobilojnë vdekjen time,Trandafilat vikatin sa mundinPor shtrëngata hesht si kristal!

***Melankolia lind ferratMe erën e athët të Çmendurisë!Pse vallë Njeriu i PadukshëmFëmijë të Dukshëm ka lindur?

Brenda aisbergutPrincërit e Luleve mbijetojnë!Veç mbiemrat i krijuanEstetikat e Kota!

***Përherë gjej në tokë bronxTë shkrirë nga fonderia e HënësDhe Mozarti e kërkon më kot një yllësiSi partiturën, që e pati grisur!

Nga këto pyje ende të virgjërPse na mësyn Utopia?Dhe Hëna është kaq e papeshë,Megjithatë e shfaqshme si Arti!

HITHRAT E ZEZATË JERUZALEMIT

E diel 10 Dhjetor 2017 - 19STUDIM

***Dhe ritmi primitiv i orësËshtë si i thundrakëve prehistorikë.Orfeu e prekte lulen gentianaDhe dridhej nga voltazhi elektrik!

Dhe muzgu bëhej kristalTek balli i pjerrët i kuajve.Dhe poetët muroseshinBrenda përfytyrimeve të tyre!

***Dhe delfinët ëndërrojnëTë bëhen kafshë qielloreDhe drita bjenSi shkatërrimi i një kështjelle!

Dhe emocionet i përplasMbi zenitet e kopshteveDhe Ylli Polar thinjetSi një patriark!

***Çdo metaforë është trup i gjallë,Por me gjak ireal!Dhe djajtë janë gardianë të Parajsës,Dhe lulekuqet fshehin falle të nëntokës!

Se Krishti s’e njohu,Asnjëherë martesënDhe mbeti veç BirDhe jo At!

Tjegullat e shtëpisë së vjetërThyhen si amfora antike.Dhe ngrihen të vdekurit me tëmthat plot myshkMbi detet tullacë!

Ka veç Këngë të FillimitPa asnjë Epilog!Dhe trandafilat e egër në brigjeSi kalorësit e Hajavathës janë!

***Duart i ve tek PaskajshmëriaVërtitet Akili me parzmore të rremë,Dhe purpurojnë frutat e pemëveSi figurat e poetëve të lashtë kinezë!

Pse zëmrat e të dashuruarveJanë anije të mbytura në kozmos?Dhe serafinët vjeshtakë ëndërrojnëReshje të amshuara dëborë!

***E mbush studion me violina antikeSi me ca mobilie mozartiane.Këmbanat e katedraleve shndrohenNë vile gjigande qershish!

Dhe deti, ah deti epikurian,Pi dollitë e lumenjve me eks!Ekranet e TV-e zëvendësojnëSytë apokaliptikë të Tetramorfit!

***Zjarri halucinant kërkon shndrimin e vetNë një univers abstrakt!Po dhe ca shtojzovalle të kreshtaveKthehen në pasqyra në studio!

Zotat fytyrëmbuluar,S’duan të na shohin më!Dhe ninullat i lënë pas –Gjinkalla të ngordhura!

***Vetë grifonët tërheqin plugjet,Në fushat e Shkrimeve të Shenjta!Një i vdekur mori formë zoguDhe më qëndroi mbi sup!

Vdekja purifikohet në zjarr,Njeriu dhe Poezia përplasen si hark elektrik,Në Pyllin e të varurve të Fransua VijonitNjëqind silueta të mia tund era!

***E Përdhosura ka veshur rrobën e të Shenjtës,Stilet vërtisin kaledoiskopet e tyre,Aroma e Kryeengjëllit përhapet si tërmet,Dhe pikat e shiut janë fara lulëkuqesh!

Kohë lebetish!Ku i ke mëllenjat e pafajshme?Unë jam Atleti i Çmendur,Që konkurron në Vdekjen, në të njëjtin vrapim?

***Këto mjellma,Pantonima të vjeshtave hënore!Dhe shekujt mbas njëri tjetrit ikinSi mbretër në ekzil!

Pse lindim në ide,Për të vdekur jashtë tyre?Era i servis Vdekjes timeDhurata zogjsh si thesarë të Solomonit!

Plazhi i Durrësit, 28 qershor 2005

AARGUMENT

Te poema “Nënë Shqipëri” D. Agolli ka parë, kuptuar dhe pohuar një të vërtetë të thjeshtënë dukje, të thjeshtë si një pjesë e madhe të vërtetash, dhe njëkohësisht të madhe, më tëmadhen të vërtetë në jetë: Kuptimi i jetës njerëzore është puna. Puna e paskllavëruar nënjë atdhe të paskllavëruar!

Dritëroi, kuptimi i jetësështë vetëm puna

NGA SHPËTIM ÇUÇKA

VVVVVijonijonijonijonijon

Dashuria e poetit për mëmëd-henë është dashuria për gratëshqiptare, për ato gra që dikur“vdisnin sikur s’kishin jetuarkurrë”, sikurse është edhe nev-eria për “hamësit e pangopur tëbukës së fëmijëve” dhe për poet-ët “që bejte u zienin me mall nëtiganin e zi poetik dhe zgjasninduart t’ua jepnin t’i hanin!”

Dashuria e poetit për mëmëd-henë shpërthen me tërë fuqinë ezjarrit në vargjet:

Ku ka më bukur sesa të jeshzot në tokën tënde,

Të marrësh frymë me gjithëmushkëritë,

Të thuash: Janë të miat këtohapësira e vende!

Dhe kokën të ngresh nga jas-tëku pa ankth e pa frikë!

Ku ka më bukur se kur s’tëndrydhin as mendjen, as shpir-tin

Gogolët gri të së ardhmes!……………………………………Ku ka më bukur se të rrish

para maleveI barabartë me malet, stoik

dhe i ndjeshëm,Njeri i dalë nga valët e detit

të halleve,Njeri i mençëm, i madh, i plot-

pushtetshëm,Njeri që hije të kanë lufta dhe

puna dhe prehjaDhe hapi që hedh dhe kënga

dhe brenga dhe malli,Njeri që hije të kanë dhe vesh-

ja dhe krehjaDhe brazdat që merr fytyra e

balli…

Njeri, të gjitha këto i kishe,por flinin

Nën mbretërinë e akujve tëvdekur.

Njeri, duhej më parë akujt tëshkrinin

Me zjarr, tërmet e hekur,Pastaj trëndafili yt të

shpërthenteMbi kraterin e vullkanit të

gjoksit që ziente!

Dhe pikërisht kjo dashuri përmëmëdhenë, kjo ndjenjë e thellëdhe e gjithanshme, e mbrujturnë shekuj në gjirin e njerëzve tëpunës, në gjirin e njerëzve tëpopullit, në gjirin e popullit, kjodashuri aspak naive dhe aspakfoshnjarake qëndron në fillesëne të tilla vargjeve:

Le të jetë kushdo e le të ketëdhjetra diploma me vlerë,

Po tok me diplomat nderinme vete ta marrë,

Që sytë pa u skuqur ngatrarët e lashtë t’i ngrerë,

Që fjalën pa drojtje ta thotë:“Njatjeta, o trarë!”

Le të jenë ç’të duan!Ka njerëz që njohin përmend-

sh gjeografinë dhe racat egjindjes

Dhe tekste hartojnë për njëishull të vogël sa pjata,

Po lumin që rrjedh i kaltër nëstrehët e lindjes

E lënë pa parë me vite të tëra edekada.

Pastaj, kur ndodh që zbresinnga postet e gradat,

Kthehen ngadalë te strehëz evogël mbi lumë:

“Gabuam, moj strehëz,gabuam, të ngratët”.

E bien përlotur në gjunjë…

Cilat janë mësimet e mëdha tëjetës së poetit, mësimet që ka nxjer-rë ai, mësimet që ai, Dritëro Agol-li, besoi se ishin të vlefshme edhepër bashkatdhetarët e tij, ndajedhe i hodhi në vargjet e poemës“Nënë Shqipëri”?

Dhe unë mësoj; tërë jetën më-soj në hapësirat e tua,

Mësoj punën e luftën – dy mjesh-tëritë e mia të hershme;

Mësojnë me mua fëmijë e gruaDhe derdhin djersën e nder-

shme.

Poeti, pra, ka mësuar punëndhe luftën, ka mësuar ta jetojëjetën me djersën e ndershme.Ç’tingëllim kanë këto mësime tëtij në kohën tonë? Sa janë të gat-shme mendja dhe zemra e brezittë sotëm ta dëgjojnë këtë tingëllim,ta përvetësojnë këtë mësim?..

Mirëpo mësimet merren epërvetësohen atëherë, kur në sh-kollën e jetës ka rregull, kur nëklasat e jetës jepen gjëra të pro-vuara nga jeta dhe të peshuara memendjen dhe zemrën e popullitpunonjës dhe jo gjithfarë vjeturi-nash e xhinglash mashtruese.Mësimet e jetës merren e përvetë-sohen atëherë, kur ato kalojnë ngabrezi në brez, kur jo vetëm breziparaardhës jep atë që ka më tëmirë, përvojën, por edhe brezipasardhës rritet me vetëdijen seai e ka për detyrë ta marrë dhe taçojë më përpara këtë përvojë tëvyer, ndryshe është i pazoti përluftën e jetës, pra, është i humbur.

Shkruan një mendimtar gjer-man i shek. XIX:

“Një qenie e quan veten të pa-varur sapo qëndron mbi këmbët eveta dhe qëndron mbi këmbët eveta sapo i detyrohet vetes përjetën e vet. Një njeri, i cili jeton nësajë të një tjetri, e quan veten njëqenie të varur. Mirëpo unë jetojtërësisht në sajë të një tjetri, kurjo vetëm i detyrohem atij përmbajtjen e jetës sime, por edhe kurpikërisht ai e ka krijuar jetën time,kur ai është burimi i jetës sime;dhe jeta ime ka detyrimisht një tëtillë mbështetje jashtë vetes, kurajo nuk është krijuar prej meje.Prandaj edhe është e vështirë tëshkulet ideja e krijimit nga vetëdi-

ja e popullit. Të ekzistuarit enatyrës dhe të njeriut falë vetesështë diçka e pakonceptueshmepër të, pasi vjen ndesh me të gjithaprovat e jetës praktike.”

Dhe ja si tingëllon dashuriadhe përkushtimi i poetit, si për-faqësues i shqiptarëve të thjeshtë,ndaj mëmëdheut:

Nënë Shqipëri!Kemi dashur të jesh e bukur,

moderne, e pasur;U bëmë copë, na ranë në gurë e

në baltë thonjtë,U robëtuam në luftra e në punë

me buzë të plasur,Veç ty të të shihnim zonjë!S’kërkuam në dorën e askujt

krunde-tagji,Në dorë veç pulat për krunde

zgjatin sqepin,…………………………………………………….Oh, ç’kemi dashur!Të kishe qytete gjigante e fsha-

tra me dritë,Të kishe uzina me oxhakë e

kupola,Të kishe fusha pa gjerdhe

mbushur me drithë,Të kishe njerëz të lirëMe mendje të ndritur e shkol-

la!

Dashuria për mëmëdhenë poe-ti D. Agolli e shpreh edhe mevargje të tilla:

Nënë,S’jam gëzuar veç me paqen e

thjeshtë të maleve,S’jam gëzuar veç me luftën që

zboi të huajt e solli lirinë;Gëzohem për shembjen e botës

së halleve,Gëzohem për shembjen e sh-

typjes së njeriut mbi njerinë.……………………………………………………………Këndoj e lajkës e smirës s’u kam

as drojtje, as frikë,Askush s’më shtyn të mburr

këtë a atë,Të gjitha janë të miat: shkollë,

tokë, fabrikë,Dhe unë këndoj, gëzohem e

mburr me gjithë zë.Dhe dashuria e poetit për

mëmëdhenë shprehet, në fund tëfundit, në marrëdhënien e poetitme lexuesin. Ne do të duhej tëishim krenarë që në Shqipërinëtonë një poet ka shkruar të tillavargje:

Vëllai im i dashur, i urtë e irreptë,

Lexues i menduar me rrudhanë ballë,

Që njihemi bashkë me vite nëjetë,

Me ty e kam mbajtur poemëntë gjallë,

Me ty i kam hapur dhe portat ereja

Në oborret e mi poetikë,Me ty kam djersirë në punë e

beteja,Të dy kemi pasur një politikë…

Poema “Nënë Shqipëri” ështëpoema e dashurisë për vendinamtar, e dashurisë për popullinpunëtor, e dashurisë për lexuesine mençur, për jetën dhe punën kri-juese, për të mirën e përgjithshme,për begatinë me kuptim dhe jo përbollëkun absurd. Poema “NënëShqipëri” është poema e njerëzveqë nuk detyrohen të largohen ngaatdheu, që nuk detyrohen të ndër-rojnë mënyrën e jetesës dhe vetëshpirtin.

Sikur njerëzit të mos i kishinpërjetuar vetë këto gjëra, do tëkishin të drejtën të thoshin: “Për-ralla!”. Sikur njerëzit të ishin tëngarkuar me gjykime të cekëtadhe me paragjykime, do të kishintë drejtë të pohonin: “Përralla!”.

Po! Nuk është e lehtë ta zbuloshtë vërtetën. Nuk është e lehtë takuptosh të vërtetën. Nuk është elehtë ta pranosh të vërtetën. Tepoema “Nënë Shqipëri” D. Agollika parë, kuptuar dhe pohuar njëtë vërtetë të thjeshtë në dukje, tëthjeshtë si një pjesë e madhe tëvërtetash, dhe njëkohësisht tëmadhe, më të madhen të vërtetënë jetë: Kuptimi i jetës njerëzoreështë puna. Puna e paskllavëruarnë një atdhe të paskllavëruar!

A do të pajtohen brezat e sh-qiptarëve me këtë të vërtetë tëthjeshtë dhe njëkohësisht të mad-he? A do ta bëjnë atë të tyren? Kjoështë çështje e vetë atyre. Detyrae njeriut me mend e me zemër,detyra e poetit të vërtetë, është tapohojë të vërtetën që ai ka kuptu-ar edhe atëherë e nëse ai vetë nuke ka zbuluar këtë të vërtetë.

Dritëro Agolli të vërtetën ethjeshtë dhe të madhe na e kadhënë. Na e ka dhënë me art, mengrohtësi, me zemër.

Detyrën e tij ai e ka kryer. Nekemi për detyrë ta nderojmë, nësee kemi kuptuar thellë këtë zbulesëpoetike të bërë prej tij.

E diel 10 Dhjetor 201720 -KULTURE

rresht pas rreshti,shtatë mijë ngjyra do të shkëlqejnënga mijëra ylberë të ndryshëm.Mbi zhelet e popujve,mbi turmën e shpërndarëu përhap nga jehonanjë «ah!...i zhdukur».Dita, tashmë, ishte e tillëqë përrallat e Andersenitiu zvarritën këmbëve si këlysha.

Tani nuk besohetqë unë të kem shkuarnë muzg të rrugicave të zymta duke rrëmuar.Sot,në thoin e gishtit të vogëltë një vajze të imcake,ka më shumë diellse më në gjithë globin tokësor.

Njeriume sy të mëdhenj përqafon tokën.Rritet,ka prekur malet me kokë.Djalinë kostumin e ri,- në lirinë e tij-është i rëndë,madje qesharak, prej krenarisë.

Si priftërinjtëqë për të kujtuar dramën e shpengimit,shkojnë përpara me naforën,çdo vendi vjen njeriut me dhuratat e tij:

«Merr!».

«Nga Amerika e paanë të çoj forcënforcën e makinave!»

« Unë, Italia,

netët e mia të Napolit të dhuroj.Dhe ti, e ridjegur,Lëviz erashkat e pëllëmbëve.

« Për ty,i ngrirë në ftohtin e veriut, dielli i Afrikës!»

«Për ty, o i përvëluari nga dielli i Afrikës,për ty,me dëborërat e veta,zbret nga malet Tibeti!».

«Franca,e para ndër të gjitha gratë,sjell të kuqin e buzëve».

«Dhe Greqia të rinjtë e saj,përsosjen e tupave të tyre lakuriq».

«Të kujt janë zërat e fuqishëmqë më kumbues ndërthuren në një këngë?Rusiazemrën e sajka çelur në një himn zjarri!»

«Njerëz,mendimin ju sjellGjermania,skalitur nga shekujt».

«E gjithçkagjer në thellësi zhytur në ar,Hindiadhuratat e saj ju sjell!».

«Lavdi njeriut,në shekuj të shekujve jetë dhe lavdi!cilitdoqë jeton mbi tokëlavdi,lavdi,

lavdi!»

Do të mbytesh!Por këtu jam ende unëArrij i matur,gjigant,i ngathët.Oh, sa madhështor jam unënë më të ndritshmine shpirtrave të mi të panumërt!.

Nuk do të kujdesem për atë që urondhe as për atë që sot feston.I mallkuar,mìos qëllo kaq!Ja,ajo është këtu.

«Mirëdita, dashuri!».

Çdo fije floku do ta dend me përkëdheli,kaçurreline artë.Oh, ç’erëra,të cilit jug të vendit,kryen mrekullinë e zemrës së varrosur?Lulëzojnë sytë e tu,dy livadhe!Bie brenda këtufëmija i hareshëm.

Dhe gjithçka përrethqesh.Flamuj.Njëqind ngjyra.Përpara.Iu dolën puplat.Turmë.Eci.Me vrap.Në çdo të ri pluhuri i Marinetit,

mençuria e Hugoit në çdo plak.

Kryeqyteti nuk ka buzë për të qeshur.Gjithçka,Jashtë shtëpivenë shesh,jashtë !Si topa argjendinga kryeqyteti në kryeqytetdo të flakim argëtimin të tërin,të qeshurën,zërin !

Nuk kuptohetnëse është ajri,një lule,një zog!Dhe këndon,dhe parfumon,dhe është me mijëra ngjyra në një kohë:por për këtëndizet flakadani i fytyrave,dhe nga vera shumë e ëmbël dehet arsyeja.Por jo vetëm njerëzitnga gëzimikanë lulëzuar në fytyrë,kafshët kanë dredhurme elegancë flokët,dhe detetpasi janë tërbuar,duke gërhitur,u shtrinë te këmbët tona.

Nuk do të besohejqë lundronin,duke vjellur vdekjen:në stivatë harruara përgjithmonë nga pluhuri,tankettransportojnë në portet e qetagrumbuj rrëshqitës gjërash të kota.

Kujt i kallin frikën bandat e topave?Po si, këta,kaq fisnikë

do mund t’ju bënin copë e çikë?Ata,para shtëpisë,mbi livadh,paqësisht kullosin bar.

Shikoni,nuk është një farsë,nuk është e qeshura e satirës:në kulm të mesditës,të qetë,në çift,carët grindavecëshëtisin të përgjuar nga dadot.

Tokë,nga vjen gjithë kjo dashuri?Përfytyroqë atjenën një pemëkanë parë Krishtintë luajë damëme Kainin.Nuk e sheh, e dashur?hap paksa sytë, kërkon?Sytë e tu janë dy plasa.Hapi!Shiko,Sytë e mi:Janë portale të një katedraleje, të hapura së katrash.Njerëz!Të dashur,jo të dashur,të njohur,të panjohur,në procesion të gjëre hyni nëpër atë portë.Dhe ai,njeriu,i lirë,që unë e thërras,do të vijë,besomëni,besomëni!

*Përktheu: Faslli Haliti

NGA BEHRIM JUSUFI

Ç’ janë këto fjalë që buçasin, ngadoqë njerëzit kuvendojnë e flasin,përse të qetë mes vete s’diskutojnë,por njëri-tjetrit zërin ia çojnë? Sot,kur themi se bota është qytetëruar,ku arti dhe kultura janë zhvilluar,kur këmba e njeriut planetët tjeraka shkelë e eksploruar, por plane-tin mëmë pas dore e paska lënë.Mbase mund të themi se kemi për-paruar, por mos vallë përparuangjërat që nga dora e njeriut u bënë,kurse njeriu mbeti i harruar. Kul-turë, ku njerëzit shahen duke po-lemizuar, kur në foltore dalin ethonë fjalë më të ndyra, fare pa hez-ituar. Ka kohë që njeriu e paska lënënë harresë kulturën, artin,mirësjelljen e bujarin, prej se u bërob i asaj që ai me dorën e vetë ebëri, i anashkaloi dhuntitë të cilat ika në vete dhe jashtë tij. E harroigjuhën me të cilën dallohet qenia etij.

Gjuha është, sikurse veç e dimë,sistem (shenjash), kurse të foluritështë realizimi individual i atijsistemi. (Šipka, M., 2005:71). Në tëfolur të përditshëm, “ligjërimi”shënon thjesht aftësinë që kanënjerëzit për t’u marrë vesh midistyre me anë shenjash tingullore.(Martinét, A., 2002:28). Meqë gjuhadhe të folurit si dhunti i janë dhënënjeriut, ai duhet ta dëshmojë këtënë jetën e tij si pjesë e komunitetitnë të cilin jeton: për të menduar,logjikuar, komunikuar e vepruar

me normat dhe parimet humane,me mirësjellje dhe etikë të lartë. Nukka rëndësi nëse bëhet fjalë për dis-kursin e rëndom, atij politik,ligjërimit në fakultet dhe të ngjas-hëm, kudo që individi dëshiron tëshpreh mendimin e tij, ai duhet për-dorur regjistrin që i përkon me-sazhit çfarë ai synon të bart tektjetri, duke treguar nivelin më tëlartë të kulturës së të folurit.

Kultura e të folurit është mani-festim i kulturës shpirtërore të nje-riut. Ajo është shkallë e përsos-mërisë vetjake të njeriut në të folur,zotërim i aftësisë së shprehjes sëdrejtë, të saktë dhe të rrjedhshmetë mendimeve dhe ndjenjave perso-nale dhe komunikimit të suk-sesshëm me pjesëtarë tjerë të bash-kësisë folëse. Përkufizimi i këtillë ikulturës së të folurit, është i njëjtësikurse arsimimi, në kuptimin mëtë gjerë. (Šipka, M., 2005:88). Meqë

është manifestim shpirtëror, kultu-ra e të folurit duhet të kultivohet,zhvillohet, gdhendet dhe ngulitet nëshpirtin, zemrën dhe mendjen e in-dividit si koncept, përmes të cilit ai

do ta zbukurojë të jashtmen dhebrendësinë, materialen dheshpirtëroren e tij, etikën e sjelljesdhe të ndërveprimit me të tjerë nganjëra anë, kurse nga ana tjetër dota zbut shpirtit e zemrën. Një gjë etillë do ta shpie në begatimin e gju-hës së folur me fraza mirësjelljejenë komunikimin e tij me masën egjerë.

Mirëpo, jo gjithmonë njeriu ve-pron me vetëdije, ose shpreh njëmendim përmes të folurit duke qenëi vetëdijshëm. Shpeshherë ndodh qëindividi të mos jetë në gjendje t’ikontrollojë situatat gjatë procesittë ligjërimit, përkatësisht të të folu-rit, një gjë e tillë atë e shpie në sjell-je dhe në të folurit të pavetëdijshëm.

Është i rëndësishëm fakti që nëtë pavetëdijshmen nuk është e përf-shirë vetëm ajo që është e lindur.Pikërisht, njohja e pavetëdijshmenuk duhet të jetë e lindur dhe uni-

versale, duke pasur parasysh nërrjedhën e të pavetëdijshmit mevetëdijen, që nënkupton shtypjen edijes së caktuar prej vetëdijes nëpavetëdije. Sipas të kuptuarit tëEdward Sapirit, modelet e sjelljesgjuhësore dhe kulturore, varen prejmënyrës së të kuptuarit që krijohenme traditën në një popullatë të cak-tuar, d.m.th., bashkësi socio-kultur-ore. Edhe pse nuk është fjala përtrashëgimi biologjike, ato modelembillen thellë dhe formohen në tëpavetëdijshmen e kolektivit. (Periæ,A., 2014:166).

Komunikimi i pa dhunshëm nadërgon në transformim të mënyrësnë të cilën shprehemi dhe i dëgjojmëtë tjerët. Fjalët tona në vend të re-agimeve të zakonshme automatikebëhen përgjigje të vetëdijshme tëbazuara fuqishëm në vetëdijenrreth asaj çfarë vërejmë, ndjejmëdhe dëshirojmë. Na orienton në tëshprehurit e sinqertë dhe të qartë,e në të njëjtën kohë përqendrim tëvëmendjes tek tjetri me respekt dhendjeshmëri. (Rosenberg, M.,2006:25). E njerëzishmja është sër-ish në modë, por jo me naivitet dheme lule në flokë, por sepse është dësh-muar që është më efikase! Ekzisti-mi i të drejtave të njeriut dhe lufti-mi për to janë të vjetra sa vetë nje-riu. Një prej të drejtave të patjetër-sueshme, të pakushtëzuara dhe tëfituara me lindje të tij është të jetë itrajtuar si qenie njerëzore me din-jitet. (Mandiæ, T., 2003:10).

Bukuria e gjuhës qëndron nëdashurinë ndaj saj, e dashuria ndajsaj shprehet përmes të folurit metë, dhe së fundmi margaritari i gju-hës së folur është fjala e bukur dhee këndshme, e shprehur me plotdashuri, mirëkuptim, respekt endjeshmëri.

EESSE

Komunikimi i padhunshëm na dërgon në transformim të mënyrës në të cilën shprehemi dhe i dëgjojmë të tjerët. Fjalëttona në vend të reagimeve të zakonshme automatike bëhen përgjigje të vetëdijshme të bazuara fuqishëm në vetëdijenrreth asaj çfarë vërejmë, ndjejmë dhe dëshirojmë.

Gjuha si kulturë ekomunikimit të padhunshëm

“Të ndryshuarit e mënyrës se si bota funksionon tingëllonfrikshëm, por komunikimi i pa dhunshëm na ndihmon të çlirohemi

prej formave të vjetra të dhunës.” (L. Francis).Pa më thuaj një fjalë, që këndshëm tingëllon,

që rrjedh qetë si uji, kur nga përroskat gurgullon,një fjalë që shpirtin ma qetëson,

e nga veshi në zemër, këndshëm depërton.

Vijon nga faqja 17 LUFTA DHE UNIVERSI

E diel 10 Dhjetor 2017 - 21OPINION

Opinioni i Ditës Negociatat , topi endenë fushën tonë!

Kjo vizitë tregoi përgjegjësinë politike dheqytetare të kësaj mazhorance për të mbajtur njëpremtim të kahershëm duke përshpejtuar ritmine procesit integrues të vendit tonë. E gjitha kjo

në një periudhë kur në kontinent dhe nëinstitucionet e BE-së, krahas dukurisë së

lodhjes nga zgjerimi, po fryjnë edhe erëraantievropiane, krahas krizave tashmë të

njohura.

Nga dr. Jorgji Kote

(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)

... i Këshillit, Tusk, i KomisionitJuncker, i Parlamentit EvropianTajani, Shefja e Politikës së Jasht-me Mogherini dhe zyrtarë të tjerëtë lartë të BE-së vlerësuan njëzërihapat dhe arritjet tona të deritan-ishme në të gjitha fushat. I njëjtivlerësim u shpreh dhe në dy vep-rimtari të gjera publike në Bruk-sel që do thënë se ishin vlerë e sh-tuar e kësaj vizite. Ndërkohë, kumë shumë e ku më pak, herë hapure herë midis rreshtave u tërhoq vë-mendja dhe ndaj mangësive dhesfidave jo të pakta. Vetëkuptohetme qasje pozitive dhe inkurajuese,sepse qeveria “Rama 2” sapo kamarrë mandatin e ri.

Natyrisht, për arsye që janëshpjeguar dhe në shkrimin tonëtë datës 12 nëntor «Prapë Hapa,pastaj Data», nuk pritej që Bruk-seli të jepte datë konkrete për çel-jen e negociatave të anëtarësimit.

Gjithsesi, këto takime dësh-muan se Shqipëria është shumëpranë këtij objektivi historik.Madje, sipas procedurave të BE-së dhe në pritje të tre aktivitetevemadhore të saj që do të përmendenmë poshtë, janë të gjitha gjasat qëkjo datë të caktohet qysh nëgjysmën e parë të vitit 2018.

Kjo vizitë tregoi përgjegjësinëpolitike dhe qytetare të kësajmazhorance për të mbajtur njëpremtim të kahershëm duke për-shpejtuar ritmin e procesit inte-grues të vendit tonë. E gjitha kjonë një periudhë kur në kontinentdhe në institucionet e BE-së, kra-has dukurisë së lodhjes nga zgjer-imi, po fryjnë edhe erëra antievro-piane, krahas krizave tashmë tënjohura.

Gjithashtu, BE-ja është e an-gazhuar në tratativa intensive meBritaninë e Madhe për realiziminsa më parë të BREXIT. Ndërkohëqë Gjermania, Austria, dhe Holan-da janë ende në procesin e mun-dimshëm të krijimit të qeverivefunksionale.

Po ashtu, politika dhe diploma-cia jonë po shfrytëzojnë me lëvizjeproaktive disa veprimtari merëndësi të BE-së për të ardhmen erajonit dhe vendit tonë.

Kështu, në janar do të marrëPresidencën e radhës të BE-sëBullgaria, vend fqinj ka kaluarshumë prej problemeve dheshqetësimeve të vendit tonë e mepredispozicion pozitiv ndaj nesh.

Në shkurt 2018, BE-ja do tëshpallë strategjinë e saj të re mbizgjerimin e Ballkanit Perëndimor,dhe në muajin prill KomisioniEvropian do të bëjë vlerësimin eprogresit të vendeve tona; ndërsanë mes të muajit maj, në Sofie dotë zhvillohet Samiti i Posaçëm iBE-së me vendet e BallkanitPerëndimor. Në përfundim, sami-ti i radhës i BE-së në qershor pritettë «vulosë» vendimet e Forumit tëlartpërmendur, duke përfshirëdhe çeljen e negociatave me ven-din tonë, por gjithnjë në rast sedo të plotësohen kushtet dhekërkesat tashmë të njohura.

Ky moment madhor bëhet mëurgjent dhe merr rëndësi tëveçantë për vendin tonë, sepse nëmuajin qershor 2019 do të zhvillo-hen zgjedhjet e reja për në Parla-

mentin Evropian në të 27 vendetanëtare të BE-së. Por, procesi irikonstituimit të tij dhe të insti-tucioneve të BE-së do të përfun-dojë nga fundi i vitit 2019. Në këtokushte, mosçelja e këtyre negoci-atave brenda vitit 2018, do të sh-kaktonte shtyrjen e tyre për nëvitin 2020 apo dhe më tej, çka dote ishte dështim historik i gjithëpolitikës sonë!

Mirëpo, caktimi i kësaj datenga Brukseli, pavarësisht ngavlerësimet pozitive të shprehuraedhe gjatë vizitës së lartpërmen-dur, kërkon nga Tirana zyrtareintensifikimin e ritmit të refor-mave, bashkë me rezultate të prek-shme dhe të matshme në pesë pri-oritetet e njohura dhe veçanërishtnë fushën e vetingut gjatë mua-jve të ardhshëm deri në maj 2018.

Është përmendur dhe më parëse në përgjithësi, pa përjashtuarndonjë mangësi, diplomacia jonëe sidomos stafi i vogël, por profe-sionist i Misionit tonë pranë BE-së në Bruksel i ka kryer më së miri

detyrat e veta gjatë gjithë këtyreviteve të fundit. Të vjen vërtetmirë kur dëgjon në kancelaritëevropiane dhe ato belge në Bruk-sel fjalë dhe vlerësime aq pozitivepër përkushtimin dhe kapacitetetprofesionale të tij dhe të zonjësSuela Janina, ambasadores ko-mpetente, energjike dhe të kudon-dodhur, sa në kancelaritë e BE-sëaq dhe në veprimtaritë publike.Kush e njeh ose dhe ka punuar nëdiplomaci e di mirë se sa e vësh-tirë është që të organizosh nëBruksel dhe në një muaj si dhje-tori vizita me plot 10 takime e ak-tivitete të kësaj natyre, me një cilë-si, nivel dhe format të tillë të lak-mueshëm!

Por si dhe më parë, aq më tepërtani, gjithçka gjatë muajve tëardhshëm, kur do të jemi nën njëvëzhgim dhe më të madh nga BE-ja për ato çështje që janë bërë tëditura me shqetësimet përkatëse,përshpejtimi i këtij procesi his-torik është plotësisht në dorë tëpolitikës sonë, në radhë të parë të

mazhorancës, por dhe opozitës, sidhe aktorëve/faktorëve të tjerë.Sepse le ta përsërisim, në BE nukdo të hyjë vetëm mazhoranca dhediplomacia, por gjithë Shqipëria.

Për këtë qëllim, brenda venditështë jetik rinovimi i konsensus-it të plotë politik të mazhorancësme të dy partitë e opozitës, PD dheLSI. Këto të fundit do të tregoninshenja të emancipimit politik dhevizion real që krahas oponencëssë fuqishme, të ofronin dhe bash-këpunimin e tyre konstruktiv.

Por, dhe mazhoranca nga ana esaj ka vend për të dhënë më shumëhapësirë dhe terren për opozitën,nëpërmjet një qasjeje mëdashamirëse dhe tolerante. Aq mëtepër që krahas PD, me kusuret,por dhe meritat e veta, tashmë nëopozitë është dhe LSI, ish-aleatjaqë ka kontribuar jo pak në këtëfushë.

Opozita mund të japë argumen-tet e saj lidhur me mungesat dhemangësitë e rastit, por jo deri atysa të kërkojë moshapjen e negoci-atave. Aq më tepër kur përvojatregon se sa herë BE na ka hapurdritën jeshile në këtë proces, kapasur hope cilësore dhe zhvillimepozitive. Veç kësaj, qëndrimetfrenuese dhe kundërshtuese,lidhur me këtë aspekt madhor, jovetëm nuk do të ndihmonin, porpërkundrazi do të dëmtonin seri-ozisht reformimin dhe mbi tëgjitha besueshmërinë politike tëvetë opozitës.

U ndalëm pak gjatë në këtëpikë, sepse mungesa e dialogut tëduhur politik gjatë muajve tëardhshëm mund të kompromen-

tojë procesin dhe të bëhet shkaspër vonesa të tjera të pafalshmelidhur me çeljen e negociatave. Mesiguri Presidenti i Republikës dotë luajë rolin e tij në realizimin ekëtij dialogu. Për më tepër si stu-dent i dhjetorit evropian, ështëndër « pionierët » dhe tashmë pro-tagonisti i nivelit më të lartë tëintegrimit evropian të vendittonë.

Lidhur me lobimin përkatës,politika dhe diplomacia jonë, mepërvojën e ndjeshme që ka grum-bulluar, krahas institucioneve tëBE-së, bëjnë mirë që po kujdesenposaçërisht dhe për marrëdhëni-et me secilin prej 27 vendeveanëtare të saj. Vërtet që deri tani,siç thuhet, pothuajse asnjë vendanëtar nuk ka shprehur rezervandaj nesh, por kjo nuk ka pse tëna verë në gjumë. Sepse askushnë Tiranë apo dhe në Bruksel nukmund «të verë dorën në zjarr»lidhur me qëndrimet e tyre tëardhshme; për më tepër kur ven-det anëtare do të shprehen zyrtar-isht vetëm pasi Komisioni Evro-pian të dalë me vlerësime dhe pro-pozime një datë konkrete, gjë qëshpresohet të ndodhë në gjysmëne parë të vitit 2018.

Në këtë vështrim, krahas poli-tikës së moderuar dhe konstruk-tive rajonale, bien në sy për mirëdhe disa demarshe të kohëve tëfundit me disa vende anëtare tëBE-së; veçojmë këtu takimin enevojshëm dhe të dobishëm tëKretës; me frymën e re pozitive qëka krijuar, vijimi i tij në Tiranëështë me ndikim të dukshëm pozi-tiv në trajtimin e problematikëssë njohur me atë vend e për rrjed-hojë dhe të integrimit tonë evro-pian.

Po kështu dhe vizita zyrtare qëKryeministri Rama bëri fill pastakimeve të lartpërmendura nëPoloni; vend me një peshë të kon-siderueshme, edhe si pjesëtari mëi madh i Grupit të Visegradit.

Pjesë përbërëse e lobimit ështëdhe takti dhe etika gjatë argu-mentimit të domosdoshmërisë sëçeljes së negociatave sidomos mevendet anëtare. Kjo kërkon që nëkomunikimet me partnerët tëpërqendrohemi tërësisht nëpunën dhe arritjet tona, në di-namikën e pesë përparësive të njo-hura, duke shmangur sidomos nëpublik referimet/krahasimet mevende të tjera të rajonit; ca më pakduke pretenduar se po na bëhet pa-drejtësi. Natyrisht ndonjë rezervëdhe mund ta shprehim, por mekujdes dhe në formatin e drejtpër-drejtë dypalësh. Po ashtu, BE-ja,që e njeh shumë më mirë gjendjene sigurisë rreth saj dhe lëvizjet eaktorëve të tjerë me peshë në ra-jon, nuk impresionohet e ca më paktë ndikohet nga këto referime sidhe nga përmendja e alternativavetë tjera jashtë BE-së nga ana jonë.

Ja pse, sërish «topi është nëfushën tonë»; sa më mirë e më shpe-jt të luajmë atë në Tiranë, me vazh-dimin e hapave dhe veprimevekonkrete të deritanishme, aq më tëlehtë do ta ketë Brukseli caktimine datës së shumëpritur për çeljen enegociatave të anëtarësimit në BE.

E diel 10 Dhjetor 201722 - OPINION

A do ta nxjerrë MoravieckiPoloninë nga izolimi? N ë k o n t a k t m e p u b l i k u n j e n i g j i t h -

monë të p re fe ruar , buzëqesh ja jua jl e h t ë s o n b a r r ë n d h e s h k r i n p a -kënaqës i të e a ty re që janë në p r i t j e .Do të ka lon i n jë mbrëmje shumë tëbukur dhe a rgë tuese në sh tëp inë emiqve tua j .

DEMI

Çifti Merkur-Neptun në shenjën tuaj judhuron intuitë të jashtëzakonshme. I per-ceptoni dëshirat e njerëzve dhe u dilnipërpara me entuziazëm. Në negociatadhe komunikim vazhdoni të keni mbarë-si, kontakti me publikun stimulon ide tëreja.

UJORI

BRICJAPI

SHIGJETARI

AKREPI

PESHORJA

LUANI

V I R G J E R E S H A

GAFORJA

BINJAKET

DASHI

PESHQIT

Pavarësisht se është ditë pushimi, Hënaju flet për të punuar. Për fat të mirë, çiftiMërkur-Neptun ju mbështet me një përz-ierje të mrekullueshme të arsyesh dheintuitës. Një bisedë e këndshme, ku nd-jenjat shprehen hapur, ndihmon në mar-rëdhëniet në çift.

Nuk do të jeni në jeni në humor të mirënga ndikimi i Hënës. Çift i t Merkur-Nep-tun do të jetë armiqësor, ndërsa per-ceptimet dhe fantazitë ju nxjerrin jash-të rrugës së qëll imit kryesor. Rrezikunë dashuri është të synosh për shumëlartë, sidomos nëse jeni ende beqarë.

Do të ken i k r i j imtar i të ra f inuar . Ar t i ,fotograf ia dhe muzika nuk janë thjeshthob i , por mund të k thehen mundës ip r o f e s i o n i . Ç i f t i M e r k u r - N e p t u n j umbështet . Do të ken i shumë energ j i ,pas ion dhe bes im në a f tës i të tua jakr i juese.

Udhë t ime dhe l ëv i z j e t ë shumta j ugjal lërojnë ditën. Mund të jeni në tren,aeroplan ose thjesht në makinë, ndosh-ta për të shkuar të takoni miq të largët.Partneri është kokëfortë dhe tekanjoz,tregoni diplomaci duke u treguar dako-rdësi dhe pastaj bëni si të keni dëshirë.

Do të jetë n jë d i të e ndër l ikuar, nëntërheqjen e Hënës. Edhe çift in Merkur-Neptun e ken i kundra , duke k r i jua rzënka në marrëdhënie. Bëni kujdes ngaa ta që duan t ’ u mbush in mend jen ,duke ju premtuar q ie l l in dhe tokën,sepse nga pas ka një k leçkë.

Nëse kërkoni për persona idealë, nukduhe t t ë sh i kon i shumë la rg , ndosh -ta e ken i në k rah ose j en i në r rugëp ë r t a t a k u a r . J e p i n i h a p ë s i r ëa rgë t im i t dhe l ëv i z j es së mbrëmjess ë s o t m e , d u k e p r a n u a r f t e s ë em iqve që j u kë rko jnë .

Ana e mirë e Mërkurit dhe Neptunit garantonfrymëzim krijues dhe udhëtime në intimite-tin e shpirtit. Do t’ju vijnë mesazhe roman-tike nga larg. Do të keni harmoni në vendine punës. Nuk do të keni rivalitet me kolegët.Shpirti i skuadrës është në interes të grupit.

Do të jeni shumë të frymëzuar. Instinktido t ’ ju japë udhëzimet e duhura për tëarr i tur pa shumë përpjekje drejt suk-sesit. Do të përjetoni gjal lërinë e miqë-sisë dhe dashurisë dhe puna do të ecë.Më në fund po fi l loni të f i toni.

Do të mbizotërojë shpirti i skuadrës me kolegët,kur njëri nuk ia del, e ndihmon tjetri, pa zili dhekritika, për të arritur objektivin. Investimet dotë duhet të monitorohen, konsultohuni me njëekspert të kësaj fushe. Do të bëni blerje inter-esante në librari.

Do të përshkoheni nga ndjenja e të qenitzotërues dhe do të keni dëshirë të koman-doni gjithçka. Do t’i pëshpëritni në veshpartnerit gjëra konfidenciale. Flitet mëbukur për dashurinë në intimitetin e sh-tëpisë suaj.

Nga Paul Flückiger

... por në fund ajo nuk i rezistoidot presionit. Ky presion qembledhur për shumë javë, pasiSzydlo pati shpallur në fund tëtetorit një reformë të gjerë të kab-inetit qeveritar.MORAMORAMORAMORAMORAVIECKI DO VIECKI DO VIECKI DO VIECKI DO VIECKI DO TTTTTAAAAANXJERRË POLONINË NGANXJERRË POLONINË NGANXJERRË POLONINË NGANXJERRË POLONINË NGANXJERRË POLONINË NGAIZOLIMIIZOLIMIIZOLIMIIZOLIMIIZOLIMI

Pas spekulimeve të gjata, të en-jten (07.12) në mbrëmje u mor ven-dimi: Szydlo do të zëvendësohetnga ministri i fuqishëm i Ekono-misë dhe zëvendëskryeministriMateusz Moraviecki. Ky ndry-shim është thuajse një sensacion.Vërtet që për ish-bankierin kakohë që thuhet se ka aftësi tëmëdha drejtuese, ministria e tij uzgjerua gjithnjë e më shumë. PorMoraviecki, jo krejt i panjohur nëqarqet ndërkombëtare, konsid-erohet si mendimtar mjaft i pavar-ur, i cili mund të bëhet padyshim irrezikshëm për burrin e fortë tëPolonisë, shefin e partisë “E drej-ta dhe drejtësia” (PiS), JaroslavKaczynski. Kjo nuk mund të thu-hej për Szydlon. Shpesh dukej seposti i kalonte aftësitë e saj intele-ktuale, gjë që dilte në pah sidomosnë takimet e nivelit të lartë të BE.Por për të thuhej se ishte tepër be-snike ndaj kryetarit të partisë.Kaczynski mundet që të shpresojënga pasardhësi i saj një çarje tëizolimit gjithnjë e më të madhndërkombëtar të Polonisë. SepseMoraviecki konsiderohet edhe si“fytyra miqësore e PiS” - gjë qënuk mund ta pohoje për Szydlon,që buzëqeshte rrallë dhe vepron-

Dje në “Deutsche Welle”

Dorëheqja e Kryeministres së Polonisë, Szydlo erdhi papritur. Tani, aiqë do ta çojë përpara Poloninë do të jetë ministri i Ekonomisë,

Moraviecki.

te po kaq ashpër.DEBDEBDEBDEBDEBAAAAAT PËR REFORMËN NËT PËR REFORMËN NËT PËR REFORMËN NËT PËR REFORMËN NËT PËR REFORMËN NËDREJTËSIDREJTËSIDREJTËSIDREJTËSIDREJTËSI

Megjithatë, thuhej sezgjedhësit e donin në një kohë kurnjë në pesë polakë nuk ka dëgjuarkurrë për Moravieckin. Por kjotani do të ndryshojë. Që të mar-tën e ardhshme do ta marrë pos-tin eksperti i ekonomisë. Kursekabinetin ai do ta reformojë pas

Vitit të Ri. Ndryshimi i papriturnë kreun e qeverisë polake vjennë mes të reformës së drejtësisë, ecila ka ngjallur debate. Si ligji përreformën e Gjykatës më të Lartë,ashtu edhe ligji për gjykatësit evendit parashikojnë një ndikimmë të madh të partisë në pushtetsi dhe të Ministrisë së Drejtësisënë ligjvënie në të gjitha nivelet.Sipas opozitës liberale dhe Komi-

sionit Evropian, ato eliminojnë nënjë masë të madhe pavarësinë edrejtësisë. Të dyja ligjet i bllokoinë verë me një veto, pas protestavemë të mëdha të deritashme nërrugë, Presidenti i Polonisë,Adrzej Duda. Që atëherë partiaështë e përçarë. Disa flasin edhepër një parti të presidentit, qëmund të themelohet. Duda deritani nuk deklarohet për këtë.

E diel 10 Dhjetor 2017 - 23

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

AAAA Argët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikFJ

ALEK

RYQI

(1)

FJAL

EKRY

QI (2

)

PËRG

JIGJ

ET E

FJA

LËKR

YQEV

E TË

NUM

RIT

TË K

ALUA

R

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo kolonë të ketë numrat nga 1-9

SUDOK Përgjigje e sudokut të numrit të kaluar

AAAAArgëtimrgëtimrgëtimrgëtimrgëtimfilozofikfilozofikfilozofikfilozofikfilozofik

KRIPTOSKEMEPërgjigja e numrit të djeshëmKRIPTOSKEME

Fjalëkryqi (1) Fjalëkryqi (2)HORIZONTAL1. Eshtë trofe sportiv.3. U hahen... të martuarve.9. Kufizojnë një truk.11. Kërcimi i Zorba Grekut.12. Mund të jenë kohore.15. Kardashian, aktore dhe modele.16. Janë përmasa.17. Eshtë pjesë e gjuhës.18. Nafta e Shell.20. Një i dhjetë në vit.21. Letra pa zë.23. Janë qederet, dëmet.24. Ishin kundërshtarë të babilonasve.26. Eshtë llon papagalli.27. Tregon çmimin me... mirësjellje.30. Fillojnë ndeshjet.31. Të parat në stadium.

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo kolonë të ketë numrat nga 1-9

Gjeni ndryshimin

Dy figurat kanë ndryshime nga njëra-tjetra

Përgjigja, ja cilat janë ndryshimet e figurave

- Gëlltite zemërimin, sepse, sa i përketpërfundimit, nuk ka asgjë më të ëmbël dhe mëtë lezetshëm sesa ky veprim.

- Kur ti je i suksesshëm dashamirët e tu tëvërtetë e dinë se kush je, por kur je ipasuksesshëm ti din cilët janë dashamirët e tu.

- Një njeri s’mund të ndihet realisht mirë,në rast se nuk aprovon vetveten.

(Mark Tuein)- Bota është një anije mbi të cilën jemi

të gjithë pasagjerë: nuk duhet të lejojmëqë ajo të mbytet. (Mikhail Gorbaçov)

MJESHTRI MAGJIK, DA VINÇI

- Kam vënë re se njerëzit rrallëpërpiqen të arrijnë diçka. Ata mëtepër rehatohen dhe i lënë gjërat t’undodhin. Në fakt, ata i dolënpërpara rastësisë dhe u ndodhën tegjërat.

- Arti nuk mbaron kurrë, vetëmbraktiset.

- Lotët vijnë nga zemra dhe jo ngatruri.

- Ku ka të bërtitura, nuk ka dije tëvërtetë.

HORIZONTAL1. U shkrua nga Zweig.5. Fillojnë aksionin.7. Janë për t'u kremtuar.13. Sejdini i tarinerëve.15. Ai i i Don Kishotit ishte Sanço Pança.17. Ekstreme në tunel.18. I ka tek vrapi.20. Fillojnë andej.21. Nuk tregohet nga i pasigurti.26. Luftojnë me pagesë.27. Inicialet e Gere aktor.29. Sirena që i dha emrin Napolit.30. Gjysmë fejese.31. E ka simbolin Co një i tillë.32. Inicialet e Kazan, regjisor.33. Turner aktore.34. Në radhë të parë.35. As unë as ti.36. Janë galeri në rrugë.38. Gibson aktor.

39. Ritet pa zë.41. Eshtë edhe ajo e futbollit.42. Një studio... skulptori.44. Janë fushat pa fund në veri të Orinokos.46. Fund shkurti.47. Fillojnë ideologjinë.48. Eshtë materia e trurit.49. Një është atleti50. Eshtë ajo që i ka lënë pas të gjithë.

VERTIKAL1. Eshtë edhe ajo epizootike.2. Një është edhe Korabi.3. I këni në dorë.4. Eshtë mbulesë mbi... hambar.6. Kufijtë e kujtesës.7. Janë tek në faqe.8. Kështu përfundon Loreley.9. Një vend nisjeje.

10. Në këtë moment.11. Në krye të artistëve.12. Robbins aktor.14. Ai i Hekurt ishte Bismarck.16. Qërohen me... llogari.19. U shkrua nga Kundera.21. Eshtë dhuna me fjalë.22. Yoko e John Lennon.23. Një vepër... taumaturgu.24. Ente Ekonomike Autonome.25. Një mund të jetë cirku.26. Janë indigjenë neozelandezë.28. Eshtë edhe ajo gjeografike.29. Inicialet e Klee piktor.30. Ishin formacionet e famshme maqedonase.33. Eshtë e zakonshme për pushime37. Emil piktor.38. Një planet i Kuq.40. Një garë në hipodrom.43. Me të nxjerrin një litër.45. Qorre pa qe.

TTTTThëniehëniehëniehëniehënietë mençuratë mençuratë mençuratë mençuratë mençura

32. Eshtë vjelje me... drapër.34. Opera e Verdi-t.36. Qe një markë makine.38. Inicialet e Asimov.39. Ta... ktheni së prapthi.40. Një version i FIAT.41. Eshtë çelësi.42. Eshtë si sobë.

VERTIKAL1. Në krye të kryesisë.2. Eshtë shfaqje e parë.3. Ross këngëtare.4. Kërkojnë talent të tilla.5. Të parat në stadium.6. Një pjesë e makinacioneve.7. Vrau Hektorin.8. Roth aktor

9. Qe piktor i famshëm italian.10. Janë vjedhës.11. Kompozitori i Sinfonia e dymbëdhjetë12. Një çiklist në velodrom.13. Eshtë e ardhur nga firmat piramidale.14. Pak diktaturë.18. Një mund të jetë me... ku-ku.19. Nota e diapazonit.21. Masin lëngje të tilla.22. Janë forma.23. I vidhet ustait.25. Eshtë pjesë telefilmi.28. Pikas pa ekstreme.29. Eshtë ëmbëlsirë me qiri.31. Umberto poet italian.33. Dy asa.34. Kollet por jo kot.35. Radiotelevizoni i Kosovës.37. Inicialet e Delon.39. Fillojnë afërsisht.

ZBAVITJE

T A P E T T A R I A N E

A R R A T E T O R R E S

R T M A R S D E R C

T G J U R M I M E T V A

A N A R T E M I O D O M

N O M T A T I M G Z I

T I P A R E T A R I E L

B E H I J E E L F E T L

U R A T A A T L E T E O

K E L T B J L A A R

A T T E R A P I S A M

T A F R E N I A R M A N I

B A L E T I P A S T O R E

U R I A A T A D E R E K

S T A M P E N H R I N I

T E N A M A D E U S E P

E R E R E T I N A P

R I K A T R O R B E L A

K A N D I N I R R A P

E A M O S I M A S K A

A N T I K E T B M O R

T O A S M O D E U N O T

O R L E A P S L A R A

N A N A N I V E A L I S

E K S P E R I M E N T F

L U G F O R C A E P L

I T R A S I A

A F A R M A C I S T E T

F A C S I M I L E T R

M A R I A N A P I N E D A

I R I S G R A S O T

K A S T A P O E T

D E E P A E T O R T A

U A J T G T M R E A L

F A T U J E S E D R A

O D E K U R I M I I A N

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16

17 18 19 20

21 22 23 24 25

26 27 28

29 30

31 32 33

34 35 36 37

38 39 40 41

42 43 44 45

46 47 48

49 50

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11

12 13 14 15

16

17 18 19

20 21 22

23 24 25

26 27 28 29

30 31 32 33

34 35

36 37 38 39

40 41 42

7 T 5 4 11 4 1 19 3 13 4 16

12H 1 5 6 3 10 9 3 11 4 13 6

1 E 13 7 11 4 19 4 7 2

16S 11 1 5 4 14 15 6 5 3 4

7 1 5 1 14 18 1 12 3 2 2

15 1 7 1 13 7 3 19 3 1 13 16

4 14 1 17 4 14 9 4 7 3 4

9 6 5 5 3 11 3 14 9 19

4 5 5 3 1 4 12 4 3 5

5 1 4 2 16 1 2 2 1 5 16

1 18 1 5 4 9 4 14 1 7 3

7 5 4 13 7 3 7 4 4 10 3 2

REKLAME E diel 10 Dhjetor 201724 -