aleqsandre dausvili - saqartvelos inteligencia da totalitaruli rejimi

21
ალექსანდრე დაუშვილი საქართველოს ინტელიგენცია და ტოტალიტარული რეჟიმი ეპიზოდი პირველი ( ) ქართველოლოგიის ჰუმანიტარული და სოციალური მეცნიერების ფონდის მიერ ( , დაფინანსებული გრანტით საქართველოში ტოტალიტარული რეჟიმის დამკვიდრე - ` ბისა და განმტკიცების თავისებურებანი საუკუნის იან წლებში შესრულებული XX 20– ~ (#014-08) ნაშრომი) სოციალ დემოკრატიული აზროვნება ინტელიგენციის წი - აღში ჩაისახა და განვითარდა. საყოველთაოდ გავრცელებული შეხედულებით პროლეტარიატს უნარი არ შეს წევს დამოუკიდებლად სოციალ დემოკრატიული შეგნების ჩა - მოყალიბება მასში ეს უნდა , შეიტანოს განათლებული ადამიანების ჯგუფმა რომელიც გაითავისებს პროლეტა , რიატის გარდამქმნელ როლს და თავის ცხოვრებას მოახმარს პროლეტარიატის მიერ ძალაუფლების დაპყრობის საქმეს აქ . სიომად იყო მიჩნეული დებულება ბურჟუაზიული ინ : ` ტელიგენციის ზოგიერთმა წარმომადგენელმა შეიცნო ისტორიული განვითარების კანონზომიერება, რომელსაც საზოგადოება მიჰყავს ბურჟუაზიული წყობილების სოციალისტურით შეცვლისაკენ ადამიანის მიერ ადამიანის ექ , სპლოატაციის ლიკვიადაციის საყოველთაო , მშვიდობიანობის თა , ნასწორობისა და თავისუფლების დამკვიდრებისაკენ ჰარ , მონიული საზოგადოებრივი წყობილებისაკენ რომ ბურ ... ჟუაზიული ინტელიგენციის ამ ნაწილის ზოგიერთმა წარმომადგენელმა შეძლო გამოეჩინა ჭეშმარიტად დიდი მოქალაქეობრივი გამბედაობა და გაწყვიტა კავშირი საკუთარ კლასთან გაბედულად და მტკიცედ დადგა , მოწინააღმდეგე კლასის კლასობრივ თვალსაზრისზე~.1 როგორც დასავლეთ ევროპაში ასევე რუსეთშიც სო , ციალ დემოკრატიული აზრის - მპყრობელნი რაზ ნოჩინული ინტელიგენციის წარმომადგენელები იყვნენ ვინც ღრმად . იცის რუსული კლასიკური ლიტერატურა საუ XIX-XX კუნეების მიჯნაზე განსაკუთრებით ( ეს რელიეფურად აისახა თ დოსტოევკის ჩეხოვისა მ გორკის ნაწარმოე . , . . ბებში მისთვის ), ძნელი არ არის იმის წარმოდგენა რომ ამ პერიოდის ინტელიგენცია რთული , , წინააღმდეგობით აღსავსე ცხოვრებით ცხოვრობდა საოცრად ელოდა რადი , კალურ ცვლილებებს და სულიერი კაეშნისაგან გათავისუფლებას რევოლუციურ გარდაქმნებში ხედავდა ინტელი . გენციის ამ ჯგუფში იყვნენ თავადაზნაურობის წარმომადგენლები პლეხანოვი ჩიჩერინი კოლონტაი და სხვ რაზნო ( , , .), ჩინები ლენინი ლუნაჩარსკი და სხვ ( , .), მდიდართა წრიდან ტროცკი და სხვ და მუშათა სოციალური ფენიდან სტა ( .) ( ლინი გორკი , , კიროვი და სხვ რევოლუციის მომხრენი რუ .). სეთის იმპერიის ყველა ხალხისა და ერის ინტელიგენციაში მოიძებნებოდა თუმცა იმხანად განსაკუთრებით აქ , ტიური ებრაელი ახალგაზრდა ინტელიგენტი იყო რო , მელმაც მიზნად დაისახა რომანოვების რუსეთის დანგრევა და დაანგრია კიდეც. ყველგან სადაც კი მარქსიზმი გავრცელდა როგორც რევოლუციური თეორია და პრაქტიკა , , მარქსიზმის პოლიტიკური და ეკონომიკური შეხედულებები ინტელიგენციის გარკვეული ჯგუფის სულიერ მოთხოვნილებად და პრაქტიკული საქმიანობის მიზნად გადაიქცა, თუმცა ინტელიგენციის მეორე საკმაოდ დიდი ნაწილისათვის მარქსიზმი როგორც , , თეორია და სამოქმედო პრაქტიკა თავიდანვე მიუღებელი იყო მათ აშინებდათ ამ , . რევოლუციური თეორიის სიღრმეებში ჩაბუდებული დამანგრეველი ძალა რო , მელსაც შეეძლო სასაკლაოზე გაეგზავნა მილიონები და ათეული მილიონები. მარქსისტულ ინტელიგენციას რუსეთში განსაკუთ , რებით მის მემარცხენე ფრთას ბოლშევიკებს ჯერ კიდევ რევოლუციამდე ჰქონდათ ჩამოყალიბებული საკუთარი შე- ხედულება ინტელიგენციაზე მის როლზე მომავალ პრო , ლეტარულ სახელმწიფოში. ვ ი ლენინი ჯერ კიდევ ოქტომ .. ბრის გადატრიალებამდე ინტელიგენციასთან დამოკიდებუ- ლების კლასობრივ მიდგომას აღიარებდა როცა ხაზგას , მით მიუთითებდა ინტელიგენციას : ` სწორედ იმიტომ უწოდებენ ინტელიგენციას რომ ყველაზე უფრო შეგნებულად , , შემართებით და ზუსტად ასახავს და გამოხატავს კლასობრივი ინტერესების განვითარებას

Upload: zdevdariani

Post on 22-Nov-2014

442 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

( ) (, - ` XX 20 ~ (#014-08) ) - . - , , . : ` , , , , , ... , ~.1 , - . XIX-XX ( . , . . ), , , , . (, , .), (, .), ( .) ( , , .). , , . , , , , , , . , . , , . .. , : ` , ,

~.2 .. - `~, `~ , , ` , .~3 , , - . , .. : , , , , .4 . . : , , `~ , . .5 . . , : 1. , ; 2. , ; 3. . , . . XX 50 .6 , , , . , 5-15 . , , , , . , . . , .7 , , , ` , ~.8 1921-1923 , , . , , - . (, 1926 , - , , , )9. 1897

1062 , 910 , 90. 257 , 596 78 .10 57 , 9 , 67 . 253 , 48 , 460 57 .11 : 381 23 . 46 . 221 22 .12 26 , 58 . 41 .13 , XX 1701 . , . , , , . , . , (, ) , . , . , () 1924 , : ` , , , ~.14 , , , , . (, , , ), ( , ), . , , () , . , . - () , (. , . .), - . , . , . . - (. , . , . .) . , . , . , . .

, , , . - , 20- , , .. . , 1919-1920 64 . 1920-1921 136 , 1923 192 .15 1924 37 , 22 , 38 , 57 , 29 , 30 , 4 , 1 , 3 , 1 .16 - . (42 ), 4 , 1 , . (21 ) 1 . (108 ) 8, 1, 3, 1. . , - 1924 (91.1%). . , , , . , . 38 ( ) 3, 4, 1, 1, 3, 3, 9. 21 15 . 3, 1, 3, 8 .. 17 , 1924 6 28 (18,7%), 31 (20,1%), 17 (11.4%), 10 (6,7%), 40 (26.8%), 7 (4.6%). , , , , , . , , , . - : 35 , 35-50 50 . , , 50 14 , 10 , 1. 1924 . 50 4 , 15, 2. 50 10 . 45, 16 . . 23 . :

- 17,9% (35 ), 54,3% (106 ), 27,6% (54 ).18 , - . , #1 1923 . 79 , 15, 24, 10, 11, 3, 1, 5, 1, 1. 19 3, 6, 2 .. (21 ) . , , . , , .. ` ~ , , , - , `~ . . (, ) . 1923 37 , 8 , 7 , 4 , 6 , 2 , 1 , 1 , 1 .20 30- 8 , 30-40 16 , 40-50- 4, 60 1. , , . .21 , -, 36 . 11.22 18 . 8, 2, 2, 1, 1, 1 1.23 30 2 , 30-40 6 , 4050 6 , 50-60 2, 60 2. - 6 , 2 , 2 , 1 , 1 . : . , . , . , . (), , . , , . XIX , XX 20- , 33,5 . 50- . , , 20 . ,

, , , . , . . 1923 16 212 .24 . 2 276 , 1168, 762, 620, 271 .. 573 , 305, 24 759, 444, 185 .. , , . . 1921 60 .25 : `... , , , . .26 1924 : 20 , . , . . : ` , . ~ 5 .27 - , : , , , . - () ..28 : ` , ~.29 : ` ~. 1/4 , . 15 , .30 . , . ? . . . , , ..

- , , . . . . , . . ` ~. . . . ` , ...~ . . . : ` , ~.31 , . . , , 2 . 1335 , . , , , . : ` , , , , , ~.32 , . , , -, . , , 3 (. ) . , .. - . , , . . , , - , . 33 , , . , , , 4 . 42 . `~ ; ` , , - .~ 34 : , ( ), , M, , -

, , . , , . , . . , , - ( 1921-1922, 1922 ). , , . , , , . , , . , , , . , , . , 1921 9 : ` . ( ..), , ( ..) ~.35 , . , - , - (, , ) . , , , . , , , . , 1921-1923 , , , . , () (.. ), , . , , ( ) . , ,

. , ( ) , , , - . 1921 , - . . .35 , . .36 - , , .. , , . , , . , . , - . 37 ( , , , 200000 . ). , , -, . 1921-1922 . . . , 28 . , - . . 1921 .., : ` , , , ~.38 . , `~ `~ . . , . 1923 , , 1923 .39 . ,

`~: , , `~, , .. , 1921 29 - , 105442 .40 () ` -, ~. .41 15 , .42 - 10 .43 15 . . . 1921 10 . ` , , , . 15 ~.44 : , , , , 10-10 .45 .46 , 140 . , , : , , , , , -, , , , ( 47), , -, . , , , , , (), , , , , .48 , . ` ~. , , , ... . , , -, , . , . , - - , , 1921 - . , 6,5 . , - .49

, - , . , : ` , -1) , , ` ~ , , . , , , , - . , . 2) , , , . , , , , .~50 , , , , . , `~ `~ . , , , , , , , . . , . 1921 26 , . .51 . , . . , . , . . , , . . 1921 . . . - 14 , , , . . 3 . ( ).52 , , , . , 1905-1906 - . , 1921

, .53 , .54 , 1921 . , 1921 , , . . . , . , . , . , . , . , . .55 , , -, . , . , , . , . , . , , , . , , , , , . , 1921 27 ` ~, : ` , . ... ... . ... ~.56 . `~, . 57 , , . , . : ` . ~.58 ` , , , , . , . . . 400 15-20. . , . . , ~. 59 , `~

. 1921 : 20 , 44 , 36 .60 . ` ~ - ` ~. ( `~), , : `, , . , ... - . , , ... . , . - ... , , . , ... , . , , ~.61 , ` ~ . . , , , . ? . ` ~ : , - (, ,. ), , , .. (. . , . , . .) . 1923 (. , . , . ) , . , , `~ , - . ,

, , .. ` ~, , `~ . . , , . , , . : `, , , , , , ~ : ` , , , . , , , ,.~ : ` , , , .~ , , . , , `~ () . `~ , ( , ) . . (, , ) - . . 1921 , `~ - ,

: ` , . , ... : ) , ) , , , , .~ `... . . , . , ~.62 - . , . : ` , .. ` ~ , . `~ , , ` ~, `~ , , . , -, , , , , , `~, `~, `~ `~. , , ... , . , , ~.63 . , , , , , . , , , . 1921 17 . . , , . . , ` ~. , : , , , ( , , ..) 1922 : 1. ( . , `~, 2. (, , ` ~ ). 3.

. . , , , , , : ` . ... , ... , , , ! , , ? ... , ~.64 , . : `. , , . . , . . ` ~, ` ~, ` ~.65 ~ ~ . , ` ~ . : ( , , , , , - .). XX 20- , , XIX . . . , : ` - , . . , , , , ~.66 . , , ` ~ . , ... 1921-1923 , , `~ . , . , , . , ... , 1921-1923 (, , ) . , , .

. . . , , ( , 20- ). 1923 , , 130 . : , ( ), (, ), . , , , , . , . , . (, , ), ( 1925 ) . .67 1923 , , . : , . , , - . , , , . ` ~ . . . . 1923 , . . . : `... ... , , , ( -..) , . , . , , (. ..) , , . , ... , . , . , , . ? . , , . , , ( -..)~.68 : 1) . ; 2) . ; 3) . . , . , 4) ` ~- ,

. . , . . , , 20- , , , , . : , , , , , . , , : . ( ) , , . , , . . - . , `~. , , , , , . , , 20- , . . `~ - , . ` ~, ` ~, ` ~, ` ~ (. ), ` ?~ (. ), ` ~ .. , . ` ~ , , . . , , , , . , 20- , . : ` , ~.69 , . , : . , . , . , . , , . , . . . `~ ` ~, : ` . . ,

~. : ` , , , ... ... . , ... , ~.70 , , . . , , ( ) , , . , , , . , , . , , , , . . , , , , . , : 1. 20- , , ; 2. , , , . - : , , , , , . 3. 1923 , , , , ` ~ . . 4. , , (, ) , , -, .

5. , . , , 1937 .

: 1. . , - , . . ` ~, . I, ., 1976, . 15-16. 2. .., . . 7, . 343. 3. .. , , ., 1983, .441. 4. . , , ., 1979, . 29-30. 5. . , , 1991, . 119. 6. . ( ), ., 1996, . 5. 7. . , . , . 29. 8. . , - , ., 1988, . 9. 9. . , . 1803-1970 , ., 1905, . 90. 10. ( ), ., 1915, .2. 11. , . 48-49. 12. ( ), ., 1915, .2. 13 . 14. . , () 1924 , . , . 17, . 2, . 151, . 511. 15. . , (XX 20- ), `~, #30, 2006, . 139. 16. , . 140. 17. , . 141. 18. , . 143. 19. (: ), . 300, . 23, . 71-73. 20. , . 300. . 20, . 1. 21. , . 5. 22. , . 300, . 2, . 24. 23. , . 23, . 49 24. , . 300, . 68, . 23-24. 25. , . 1, . 109. 26. , . 40. 27 , . 25, . 20. 28. , . 29, . 8. 29. , . 68. 30. . . 300, . 29, . 33. 31. , . 281, . 2, . 20, . 9-10. 32. `~, 1921 ., 5 .

33. . `~, 1921 ., 6 . 34. . 35. , . 300, . 1, . 14. 36. , . 181. 37. , . 600, . 60, . 68 38. . `-~, 1921 . . 39. , . 300, . 72, . 3. 40. , . 300, . 1, . 40. 41. , . 9, . 2. 42. , . 284, . 1, . 16. 43. , .2, . 6. 44. , . 300, . 35, . 12. 45. , . 300, . 43, . 115. 46. , . 86. 47. , 1922 . 48. , . 300, . 99, . 9-10. 49. . `~, 1921 ., 14 . 50. , . 558, . 11, . 32, . 45. 51. . , , ., 1984 . 276. 52. , . 14, . 1, . 5, . 37. 53. , . 64, . 1, . 61, . 1. 54. , . 300, . 68, . 48. 55. , . 300, . 3, . 21, . 1. 56. . `~, 1921 ., 30 57. . `~, 1921 ., 16 . 58. , . 14, . 1, . 1, . 9. 59. , . 281, . 2, . 17, .5. 60. ; . 14, . 60, . 16. 61. . `~, 1923 ., 29-30 , 62. . `~, 1921 ., 10 . 63. . ~, 1927 ., 14 . 64. . , . . I, ., 1937, . XVIII. 65. . 66. , . 600, . 49, . 10. 67. , . 300, . 92, . 1, 5, 7, 11, 18 .. 68. , . 300, . 92, . 49. 69. . `~, 1922 . 21 . 70. . `~, 1922 . 16 .