Álfgeir logi kristjánsson jack e. james john p. allegrante inga dóra sigfúsdóttir

RANNSÓKNIR & GREININGCentre for Social Research and Analysis

Vímuefnanotkun, foreldraeftirlit og frístundir 14-15 ára unglinga 1997-2009

Tilraun til að meta árangur af forvarnavinnu sveitarfélaga á Íslandi

Álfgeir Logi KristjánssonJack E. James

John P. AllegranteInga Dóra SigfúsdóttirÁsgeir R. Helgason


Vímuefnanotkun unglinga í 10. bekk á Íslandi 1997 - 2009

3842

35 3233

26 2826

2225

1819

21 2319

16 15 14 14 1211

12

10 101317 15

12 11 12 13 9 9 97 6

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2008 2009

%

Ölvun sl. 30 daga Daglegar reykingar Hafa notað hass


Upphafið

Lok 10. áratugarins; grunnurinn mótaður

Hugmyndin um samstarf rannsóknarfólks, stefnumótunaraðila og fólks á vettvangi vakin

Aðgerðir í nærsamfélaginu

Forvarnaverkefni á landsvísu: s.s. Ísland án eiturlyfja, Reyklaus bekkur, Jafningjafræðslan, Heimili og skóli, Vímulaus æska, auglýsingaherferðir o.fl

Sveitarfélög og skólar byrja að vinna að forvörnum


Ungt fólk kannanirnar

Rannsóknarstofnun uppeldis- og menntamála (RUM)

Hófust 1992, gögnum safnað fram til 1997

Gagnaöflun og dreifing tölulegra niðurstaðna til sveitarfélaga hefst

Stefnumótunaraðilar byrja að nota niðurstöður rannsókna við stefnumótun og starf á vettvangi unglinga – vísir að rannsóknardrifinni forvarnavinnu

RUM breytt í Námsmatsstofnun 1998

Rannsóknir & greining (R&G) frá 1999


Rannsóknir Stefnumótun Framkvæmd


foreldrar og fjölskylda

jafningjahópurinn

skólinn og umhverfi hans

frítími

nærsamfélagið

Einstaklingur

Félagsheimur unglinga


Gagnasöfnun R&G

Þýðiskannanir – ekki úrtök

Gögnum safnað með samskonar aðferðafræði, við samskonar kringumstæður á sama tíma árlega

Lagt fyrir í skólum fyrir alla nemendur sem mættir eru á tilteknum tíma og degi í skólann

Skýrar reglur og leiðbeiningar um gagnaöflun

Byggja á sterkum tengslum við skólana og sveitarfélögin í landinu


Rannsóknardrifin forvarnavinna sveitarfélaga – óbein íhlutun

1.Langtímasamningur á milli rannsóknaraðila og sveitarfélags þar sem sameiginlegt markmiðið er að draga úr vímuefnanotkun unglinga

2.Mótun samstarfs rannsóknarfólks, stefnumótunaraðila á plani viðkomandi sveitarfélags (s.s. kjörinna fulltrúa) og starfsfólks á vettvangi

unglinga (s.s. forvarnafólks, íþrótta- og tómstundafulltrúa, starfsfólks skóla, félagsmiðstöðva, og foreldra) sem eru ábyrg fyrir útfærslu ínærsamfélaginu

3.Fólk í grasrót nærsamfélagsins stuðlar að því að draga úr áhættuþáttum og styrkja verjandi þætti sem eru skilgreindir í rannsóknum

4.R&G vinnur árlegar úttektir um stöðu mála í viðkomandi sveitarfélagi/ nærsamfélagi þar sem metinn er árangur, breytingar og ógnanir á

áhættu- og verjandi þáttum sem og vímuefnanotkun unglinga. Samráðsfundir og kynningar niðurstaðna haldnar fyrir alla hlutaðeigandi


Rannsóknir Stefnumótun Framkvæmd


Rannsóknarsnið

Notast við 5 sameinuð þversniðsgagnasett úr rannsóknunum Ungt fólk meðal nemenda í 9. og 10.

bekk frá 1997, 2000, 2003, 2006, og 2009

Hálf-tilraun þar sem þátttakendum er skipt í tvo hópa, íhlutunar- (4) og viðmiðunarsamfélög (7) eftir þátttöku þeirra í rannsóknardrifinni forvarnavinnu. Aðeins unnið með sveitarfélög utan höfuðborgarsvæðisins

Heildarfjöldi svarenda: 5,024 (n1=3117, n2=1907)

Svarhlutfall:

Íhlutunarsamfélög: 85.7%

Viðmiðunarsamfélög: 90.1%


Forsendur skiptingar í hópa

1. Einungis sveitarfélög utan höfuðborgarsvæðisins

2. Aðeins þau sveitarfélög sem hafa unnið markvisst með samvinnulíkanið allt tímabilið sem um ræðir eða því sem næst


Mælingar

Ölvun um ævina, ölvun sl. 30 daga

Daglegar reykingar

Eftirlit foreldra: Vita hvar börn sín eru á kvöldin, vita með hverjum börn sín eru á kvöldin

Frítímaiðja: Íþróttaþátttaka, partílífsstíll


Niðurstöður: Daglegar reykingar 1997-2009

Samvirkni: tími*íhlutun, OR 0.90 (95% CI: 0.77-1.00, p= .099)


Niðurstöður: Ölvun sl. 30 daga 1997-2009



Niðurstöður: Eftirlit foreldra 1997-2009



Niðurstöður: Eftirlit foreldra 1997-2009

Samvirkni: tími*íhlutun, OR 1.10 (95% CI 1.00, 1.20, p = .059)


Niðurstöður: Formlegt íþróttastarf 1997-2009



Niðurstöður: Partílífsstíll 1997-2009



Samantekt

Breytingar á vímuefnanotkun voru meiri í íhlutunarsamfélögum en viðmiðunarsamfélögum frá

1997 til 2009

Sömu sögu er að segja af áhættu- og verjandi þáttum

Niðurstöðurnar benda því til að rannsóknardrifið samvinnulíkan í forvörnum sem mörg sveitarfélög hafa nýtt undanfarin 12 ár leiði til minnkunar á

vímuefnanotkun umfram almennar aðgerðir á plani landsins í heild


Aðferðafræðileg álitamál

Erfitt að aðgreina “áhrif” samvinnulíkansins frá almennum aðgerðum

“Smitun” ekki óhugsandi

Án tilviljanakenndrar skiptingar þátttakenda í hópa er strangt til tekið ekki hægt að vita hvort breytingar séu vegna íhlutunar - vera má að aðrir þættir skýri mun á árangri


Takk fyrir

[email protected]

Álfgeir logi kristjánsson jack e. james john p. allegrante inga dóra sigfúsdóttir

Documents