Şəhər : Sumqayıt Məktəb: İ.Qayıbov adına 1 saylı tam orta məktəb Fənn : FizikaSinif : 8Müəllim: Əhmədova AliyəTarix : 8 / 08 / 2015

STANDART: 1.1.1. İstilik və elektromaqnit hadisələrini və onların baş vermə səbəblərini şərh edir ;3.1.1. İstilik və elektrik hadisələrinə aid ölçü cihazlarından istifadə edir. MƏQSƏD:*Ərimə prosesində kristal maddənin temperaturunun dəyişmədiyini və maddənin növünə görə fərqli olduğunu şərh edir .•Kristal maddənin ərimə prosesini təcrübi olaraq tədqiq edir və alınan nəticələri izahlı təqdim edir. MÖVZU: ƏRİMƏ VƏ BƏRKİMƏ

İNTEQRASİYA : Həyat bilgisi 1.1.1 . , Kimya 1.1.1. Riyaziyyat 4.1.1. Coğrafiya 2.1.3.

İŞ FORMASI : kollektivlə iş, qruplara iş

İŞ ÜSULU: Beyin həmləsi, müzakirə,Venn diaqramı , təcrübə , nümayiş

RESURS: dərslik,məsələ kitabı, iş vərəqləri, müxtəlif maddələr, kolba , spirt lampası, ştativ, LabDisk-rəqəmsal laboratoriya cihazı proyektor, notbuk, vatman , flamastr

Motivasiya.Problem sualMəişətimizdə hansı kristal maddələrdən

istifadə edirik ?

Bu kristal maddələr bir –birindən hansı fiziki xüsusiyyətlərinə görə fərqlənə

bilər ?

Maraqlıdır, kristal maddələrin ərimə prosesində maddənin temperaturu niyə

dəyişmir?

Tədqiqatların aparılması Kəhraba qrupu

Dərslikdən istifadə edərək bərk cisimlərin növlərini , kristallik qruluşlarındakı fərqliliklərin

xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirin və təqdim edin.

Buz qrupuMaddələrin normal atmosfer təzyiqində ərimə temperaturlarının dərslikdəki cədvəlinə əsasən mülahizələr yürüdün və fikirlərinizi əsaslandırın.

Qalay qrupuLabdisk – rəqəmsal laboratoriya avadanlığından istifadə edərək buz kristallarının ərimə prosesini təlimata uyğun olaraq tədqiq edin və nəticələri təhlil edin.

Qruplar tədqiqatları məlumat mübadiləsi və müzakirəsi ilə təqdim edirlər. Nəticələrin ümumiləşdirilməsi

*Amorf və kristal maddələr zərrəciklərinin düzülüşünə ,ərimə və bərkimə prosesinin xarakterinə görə kəskin fərqlənir.*Kristal maddənin əridiyi temperatura onun ərimə temperaturu deyilir.*Hər bir kristal maddənin özünəməxsus ərimə temperaturu vardır.*Müşahidələr və təcrübələr təsdiq edir ki, kristal maddələr əridiyi temperaturda da bərkiyir.

*Ərimə prosesində kristal maddəyə verilən isilik miqdarı kristal qəfəslərin dağılmasına sərf edildiyindən ərimə ərzində maddənin temperauru dəyişmir(BC hissəsi).*Ərimə prosesində maddənin daxili enerjisi də artır.t (C)

20

10

0

-10

-20A

B C

D

Q (Coul)

Qrafikə əsasən maddənin ərimə temperaturunu təyin edin

Bu hansı maddədir ?

IŞ VƏRƏQİ 1

IŞ VƏRƏQİ 2

-20 dərəcə Selsi 4 kq

0 dərəcə Selsi 4 kq

0 dərəcə Selsi 2 kq

Bərk cisimləri əritmək üçün tələb olunan ən kiçik istilik miqdarından ən böyük istilik miqdarına kimi sıralayın.

IŞ VƏRƏQİ 3

Arktikanı örtən buz səthində üzdüyü su ilə müvazinət halındadır. 0°C temperaturda suya yerləşdirilən üzən buzlaqlar ərimir və uzun illər boyunca səthdə qalmağa davam edir. Buz yalnız o halda əriyir ki, buzlaq Arktikanın buz təbəqəsindən ayrılıb daha isti sulara doğru hərəkət etməyə başlayır.

BLİRSİNİZMİ...IŞ VƏRƏQİ 4

1. Suyun səthində duran buz su ilə təmasda olduqda əriməyə başlaması üçün eyni zamanda hansı şərtlər ödənməlidir?a) Buzun temperaturu 0°C bərabər olmalıdır.b) Suyun temperaturu 0°C bərabər olmalıdır.c) Suyun temperaturu sıfırdan böyük olmalıdır.d) Buzun temperaturu sıfırdan kiçik olmalıdır.

2. Suda duran buz su ilə təmasda olduqda suyun donmasına səbəb olması üçün eyni zamanda hansı şərtlər ödənməlidir?a) Buzun temperaturu 0°C bərabər olmalıdır.b) Suyun temperaturu 0°C bərabər olmalıdır.c) Suyun temperaturu sıfırdan böyük olmalıdır.d) Buzuntemperaturu sıfırdan böyük olmalıdır.

IŞ VƏRƏQİ 4

Öyrəndiklərimizi tətbiq edək

Qruplar məsələ kitabından seçilmiş məsələləri həll edirlər.Murquzov M.İ. 7-9 –cu siniflər üçün məsələ kitabı Məsələ 543 , 544, 545

QRUPLAR

MEYARLAR QALAY

QRUPUKƏHRABA

QRUPU BUZQRUPU

Ərimə prosesində kristal maddənin temperaturunun dəyişmədiyini Izah edir və maddənin növünə görə fərqli olduğunu şərh etmə

Kristal maddənin ərimə prosesini təcrübi olaraq tədqiq etmə və alınan nəticələri izahlı təqdim etmə

1-ci səviyyə

2-ci səviyyə

3-cü səviyyə

4-cü səviyyə

Ərimə prosesində kristal maddənin temperaturunun dəyişmədiyini izah etmədə və maddənin növünə görə fərqli olduğunu şərh etmədəçətinlik çəkir

Ərimə prosesində kristal maddənin temperaturunun dəyişmədiyini müəllimin köməkliyi ilə izah etməyə və maddənin növünə görə fərqli olduğunu şərh etməy çəhd edir

Ərimə prosesində kristal maddənin temperaturunun dəyişmədiyini özü izah edir və maddənin növünə görə fərqli olduğunu şərh edir

Ərimə prosesində kristal maddənin temperaturunun dəyişmədiyini əsaslandıraraq izah edir və maddənin növünə görə fərqli olduğunu sərbəst şərh edir

Kristal maddənin ərimə prosesini təcrübi olaraq tədqiq etməyə və alınan nəticələri təqdim etməyə çəkinir.

Kristal maddənin ərimə prosesini yoldaşlarının köməyilə təcrübi olaraq tədqiq etməyə və alınan nəticələri müəllim köməyilə təqdim etməyə cəhd edir

Kristal maddənin ərimə prosesini təcrübi olaraq təlimata uyğun tədqiq edir və alınan nəticələri qənaəbəxş təqdim edir

Kristal maddənin ərimə prosesini təcrübi olaraq təlimata uyğun tədqiq edir və alınan nəticələri izahlı təqdim edir.

EV TAPŞIRIĞI

QRUP ADLARININ EBONİT , BUZ , QALAYIN MƏİŞƏTİMİZDƏ İSTİFADƏ MƏQAMLARI VƏ FAYDALARI

BARƏDƏ ESSE HAZIRLAMAQ.

http://portal.edu.az/lessons/az/physics/Erime_ve_berkime/scorm-emt.html?sco=content/learningunit2/script_00001.emt.xml&title;=%C6%8Frim%C9%99+v%C9%99+b%C9%99rkim%C9%99&api=13

http://www.e-derslik.edu.az

V “Elektron Təhsil” Respublika Müsabiqəsinin 1-ci yer qalibi olan şəxsi müəllim blogum:

http://asanfizika.blogspot.com/2013/08/online-oyna.html

İstifadə olunmuş e-resurlar