alle hens nr 07 08-2012

Thuis na succesvolle piratenjachtShanghai naar Rotterdam: risicovolle reis

Alle Hens 07-0

8|12

8 Interview | 32 Logboek | 38 Mensen & Mutaties

Hr.Ms. Rotterdam multi-inzetbaar tegen piraten

En verder:

Marinemuseum bestaat 50 jaar

De 1000e plof

Shanghai-Rotterdam: risicovolle route

29

12

22

4

A l l e H e n s | j u l i - a u g u s t u s 2 0 1 2 2

Colofon:

Coverfoto: Hr.Ms. Evertsen is weer terug in Den Helder na een succesvolle anti-piraterijmissie. (Foto: Rob van Eerden)

Uitgave:Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden verleend.

Hoofdredactie:KLTZSD Robin Middel

Eindredactie:LTZ2OC Maartje van der Maas

Met medewerking van:LTZ2OC Astrid Talma-van DamLTZSD2OC Joost Margés

Lay-out:Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie, Den Haag

Druk:OBT B.V., Den Haag

Voor adreswijzigingen0223 657386 Adreswijzigingen KM-personeel:0223 657386

Adreswijzigingen Veteranen:Stichting Veteraneninstituut Postbus 125 | 3940 AC DoornTelnr.: 0343 474 150

Adreswijzigingen betalende abonnees:AbonnementenlandPostbus 20 | 1910 AA UitgeestTelnr.: 0900 226 52 63 (10ct p/m)www.aboland.nl

Redactieadres:Alle Hens Postbus 10.000 | 1780 CA Den HelderTelnr.: 0223 657 660DSN 209 57660E-mail: [email protected]

Internet:www.defensie.nl

Kopijdatum:De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 17 september.

AbonnementenwetSinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website www.aboland.nl en de specifieke pagina voor dit blad/deze krant.

Abonnementsprijs:€ 17,02(buitenland € 21,55 per jaar)

Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding.

ISSN 0024-0389

De 1000e plof

In Kunduz leiden onze marine-collega’s samen met andere krijgsmachtdelen politieagen-ten op in hoog opera tioneel tempo. We doen dat goed, het politietrainingscentrum wordt gezien als hét voorbeeld voor de hele internationale ge-meenschap, die inzet op stabi-liteit en bevordering van recht en orde in Afghanistan. Ook op zee lag het tempo hoog. Mari-neteams beschermden koop-vaardijschepen en zowel Hr.Ms. Evertsen en Hr.Ms. Rotter-dam boekten successen in de

bestrijding van piraterij, onder andere door het bevrijden van de gegijzelde bemanningen van gekaapte dhows. Hr.Ms. Tromp, het huidige stationsschip in de West, boekte een grote drugsvangst in. En de mijnendienst maakte (met een supersnelle actie van Hr.Ms. Willemstad) een mijn in de vaar-route naar Antwerpen onschadelijk, terwijl kort daarna ook het 1000ste explosief in de Noordzee werd geruimd sinds een verdwaalde zeemijn in 2005 het leven kostte van drie Neder-landse vissers.

Deze wapenfeiten tonen echter ook aan dat de wereld nog lang niet veilig is. En het lijkt voorlopig niet beter te worden. Deze zomer liep de situatie in Syrië verder uit de hand. In de Golfregio neemt de spanning toe. Iran heeft het afgelopen jaar gedreigd de Straat van Hormuz af te sluiten met mijnen-velden. Dit soort acties heeft ook in Nederland direct effect op de prijzen van brandstof en energie.

Bescherm de welvaart van Nederland Het grootste gedeelte van Nederland is na een welverdiende zomervakantie weer aan het werk gegaan. Wij kunnen terugkijken op een drukke operationele zomerperiode waarin de Konink-lijke Marine opnieuw een flink aantal relevante bijdragen leverde aan het bevorderen van vrede en veiligheid in de wereld.

Maar ook andere, voor Europa belangrijke goederentrans-porten, worden hierdoor gehinderd. Dit raakt onze Neder-landse economie. Vaak nog véél meer dan Nederlanders denken.

Revoluties, burgeroorlogen en conflicten in Afrika, het Mid-den-Oosten en Azië zorgen voor omvangrijke vluchtelingen-stromen. Maar ook de smokkel van illegale wapens en drugs vindt in grote mate via zee plaats. Deze illegale stromen dra-gen bij aan de groeiende sociale onrust in Europa. Daarom valt ook een toenemende behoefte te constateren aan het bieden van veiligheid op en vanuit zee, met name aan de Eu-ropese buitengrenzen. Het grootste gevaar dat ons echter bedreigt, zijn mogelijk verdere bezuinigingen op Defensie. Onze huidige minister, de Commandant der Strijdkrachten en vertegenwoordigers van verschillende politieke partijen springen voor ons op de bres. Toch zijn er ook politieke par-tijen die menen dat er nog minder aan Defensie moet wor-den besteed. Het is daarom belangrijker dan ooit tevoren dat het grote publiek zich bewust wordt van het belang van De-fensie. Belangrijk voor de bescherming van Nederland, maar vooral ook van onze wereldwijde handelsstromen. Daarom heb ook ik de petite ondertekend die aangeeft dat het nu even genoeg is geweest bij Defensie.

De Koninklijke Marine, en de andere krijgsmachtdelen, vertegenwoordigen samen een belangrijk vermogen. Het vermogen om ons land, onze manier van leven en onze economie te beschermen. Een vermogen om een relevante bijdrage te leveren aan de bondgenootschap-pen waartoe we behoren. Het is belangrijk dat wij de ko-mende tijd blijven aantonen dat de Koninklijke Marine op een efficiënte manier een concrete bijdrage levert aan de veiligheid en welzijn van onze maatschappij. Onder-tussen gaan wij door met onze kerntaak: het bieden van veiligheid op en vanuit zee…

Vice-admiraal Matthieu BorsboomCommandant Zeestrijdkrachten, Admiraal BeneluxTwitter: @VADMBORSBOOM

C O L U M N

3 A l l e H e n s | j u l i - a u g u s t u s 2 0 1 2

Juiste wereldkaart >>

De inzet van fregatten, patrouilleschepen, mijnenjagers en onderzeeboten is van grote waarde voor de economie. Pira-ten die voor de kust van Somalië een bulkcarrier kapen om losgeld te vragen, trekken een zware wissel op de wereldhan-del, die valt of staat bij een onbelemmerde scheepvaart. Om dat belang af te dekken, is de marine onmisbaar. Maar ook dichter bij huis bewijst het varende krijgsmachtdeel zijn nut. Een zeemijn uit de Tweede Wereldoorlog die in de Eurogeul terechtkomt kan zomaar voor miljoenen euro’s schade zor-gen. Daarnaast zijn er zaken die niet snel in het oog sprin-gen. De ervaring leert dat handelspartners kiezen voor ha-vens van landen die zich bereid toont op het gebied van in-ternationale veiligheid bij te dragen. Denk hierbij

criminaliteitsbestrijding op zee, maar ook aan het veilig la-ten passeren van schepen langs instabiele staten en door conflictregio’s. Kortom, de inzet van de Koninklijke Marine ver van huis dient rechtstreeks het belang van de Nederland-se havens en daarmee het belang van de Nederlandse econo-mie.

Spil daarin is de haven van Rotterdam. Veiligheid is voor dit industriële complex van ruim tienduizend hectare van grote betekenis. Het is dan ook zaak dat allerlei verstoringen, zoals terrorisme en georganiseerde misdaad (drugshandel, illega-le wapenhandel en mensensmokkel) zo ver mogelijk buiten de Europoort moeten blijven. Maar ook de permanente toe-

Marine onmisbaar onderdeel van economische motor

Een zee vol risico’s De risico’s waaraan de wereldwijde handel over zee aan bloot staat, nemen toe. Maar de mogelijkheden van de Koninklijke Marine om die te verkleinen, nemen door de verregaande reorganisatie steeds verder af. Waar ligt de kritische grens? De toekomst zal het leren. Maar dat de Nederlandse havens niet zonder veiligheid, toegankelijkheid en betrouwbaarheid kunnen, staat als een paal boven water. Foto’s: Archief (AVDD)

A C H T E R G R O N D

4A l l e H e n s | j u l i - a u g u s t u s 2 0 1 2

gankelijkheid is een factor van belang. Op al die gebieden speelt de marine een rol. Maar haar verantwoordelijkheid gaat verder dan de landsgrenzen. Om de haven optimaal te laten draaien, dient ook de veiligheid van internationale handelspartners te zijn gewaarborgd. Schepen uit andere landen escorteren in door piraterij geteisterde gebieden is daarvan een spin off.

Veilige havenGelukkig is Rotterdam een veilige bestemming. Van een eventuele terroristische dreiging valt in het Rijnmondgebied weinig te bespeuren. Wie niet beter weet, realiseert zich niet direct hoe bijzonder het eigenlijk is dat jaarlijks tienduizen-den internationale goederentransporten ongeschonden de Eurogeul binnenvaren. De goederen die worden aan- en af-gevoerd gaan vaak de halve wereld over voordat zij hun uit-eindelijke plaats van bestemming bereiken. Zo is Rotterdam verreweg de belangrijkste Europese haven voor lading vanuit en naar Azië. Volgens het Rotterdamse Havenbedrijf komt ongeveer zeventien procent van alle aanvoer uit Azië en gaat

circa 28 procent daar naartoe (bron: portofrotterdam.com). Het gaat om alle denkbare goederen: olie, olieproducten, ko-len, mineralen, metalen, palmolie, agrarische grondstoffen, voedsel, auto’s, chemische producten en stukgoed in contai-ners, zoals textiel, elektronica, computerbenodigdheden, meubilair en huishoudelijke artikelen. Voor de Rotterdamse containersector is Azië sinds 1995 de belangrijkste markt, met een aandeel van 45 procent.

Een zeemijn uit de Tweede Wereldoorlog in de Eurogeul kan zomaar voor miljoenen euro’s schade zorgen.

Dat olietankers ongehinderd hun weg vinden naar de Rotterdamse haven is van groot economisch belang.

De inzet van de marine dient recht-streeks het belang van de Nederlandse havens



Piraterij neemt wereldwijd toeHet bedrijf ICC Commercial Crime Services houdt op zijn website een actueel overzicht bij van zeepiraterij en gewapende over-vallen op schepen wereldwijd. Begin augustus telde deze lijst al 192 gemelde incidenten. Het actuele overzicht van op de wereldkaart geplotte locaties (www.icc-ccs.org/piracy-repor-ting-centre/live-piracy-map) laat zien dat piraterij zich niet alleen voordoet in en rond het Somalisch Bassin. Ook in de-len van Azië (met name rond Indonesië) en aan de westkust van Afrika (vooral in de wateren bij Nigeria) beschieten, en-teren en beroven piraten regelmatig koopvaardijschepen. De bemanningsleden worden in het gunstigste geval alleen ge-gijzeld voor losgeld, maar vaak toch ook bedreigd, mishan-deld of vermoord. Het mijden van de Golf van Aden en omva-

ren via Kaap de Goede Hoop maken de zeereis van Shanghai naar Rotterdam bijna anderhalf keer zo lang. Deze route kost ook meer brandstof en heeft eveneens als nadeel dat het tra-ject dwars door een ander piratengevaarlijk gebied loopt, aan de westflank van Afrika.

Onrust stuwt prijzen opDat de olieprijs direct verband houdt met de veiligheidssitu-atie in Arabische landen is algemeen bekend. Instabiliteit in het olieproducerende Libië heeft recentelijk bijgedragen aan een stijging van de olieprijs, net als onrust in Syrië en Irak. Omdat zo’n 80 procent van de voor Europa bestemde olie af-komstig is uit het Midden-Oosten, is de impact van stagne-rende aanvoer voor iedereen in Nederland voelbaar. Een stij-gende olieprijs maakt niet alleen het varen met schepen kostbaarder, ook energie- en brandstofprijzen gaan om-hoog. Talloze andere producten waarin olie is verwerkt, vari-erend van petflessen tot lippenstift en matrassen, worden dan ook duurder. Dat olietankers uit de Golfregio ongehin-derd hun weg vinden naar de haven van Rotterdam is dan ook van groot belang voor onze economie.Een andere dreiging komt door toenemende spanning tus-sen landen, die kan ontaarden in een gewapende conflict, waarbij ook op zee strijd woedt. In ‘De zee: speeltuin van de supermachten’ stelt The Hague Centre for Strategic Studies vast dat India in 2011 de grootste importeur van wapens ter wereld was. Vooral de Indiase marine wordt in hoog tempo gemo-derniseerd en vergroot. India, maar ook China, heeft een niet-aflatende behoefte aan grondstoffen en energie. Beide landen betwisten bepaalde zeegebieden. In augustus vorig

Ook in delen van Azië (met name rond Indo-nesië) en aan de westkust van Afrika (vooral in de wateren bij Nigeria) beschie-ten, enteren en beroven piraten regelmatig koopvaardij-schepen.

Voor de Rot-terdamse contai-nersector is Azië sinds 1995 de belangrijkste markt, met een aandeel van 45 procent.



jaar nog kwamen de landen voor de kust van Vietnam met elkaar in conflict. Ook Noord- en Zuid-Korea leven op ge-spannen voet met elkaar en laten hun militaire macht gelden op zee. De opbouw van Aziatische marines heeft inmiddels al gezorgd voor een verschuiving in het maritiem-militaire machtsevenwicht.

Budget krimptWat de bescherming van onze handelsbelangen betreft, ver-trouwt Nederland steeds meer op samenwerking met inter-nationale partners. Die samenwerking met marines van an-dere landen draagt bij aan de slagvaardigheid van de internationale gemeenschap bij de beheersing van crises en het terugdringen van criminaliteit. Echter, decennia van be-zuinigingen op defensiebudgetten hebben ook bij andere Europese landen geresulteerd in forse reducties van het aan-tal marineschepen. De 27 lidstaten van de Europese Unie ge-ven samen jaarlijks circa 194 miljard euro uit aan defensie; dat is slechts iets meer dan een derde van wat de Verenigde Staten eraan besteden. In Nederland moet de Koninklijke Marine de exploitatie doen met een jaarbudget van zo’n 590

miljoen euro; minder dan een tiende van het totale budget voor Defensie van 7,2 miljard euro. En het budget krimpt nu al tientallen jaren.

De Koninklijke Marine is sinds haar oprichting in 1488 een loyale uitvoerder van het beleid van de Nederlandse regering. De organisatie is er altijd geweest als het er echt op aankwam. Als maritieme handelsnatie heeft Ne-derland heel wat te verliezen. De haven van Rotterdam is veilig en floreert vooralsnog ook in deze economisch moeilijke tijden, maar of dit zo blijft en of het zeeverkeer van en naar Rotterdam mogelijk zelfs kan groeien, hangt sterk af van wat ons land in de rest van de wereld pres-teert. De inzet van de Koninklijke Marine is daarbij een onmisbare factor.

Tachtig procent van de voor Europa bestemde olie is afkomstig uit het Midden-Oosten



Voorzitter redersvereniging pleit voor goed uitgeruste marine

Garantie voor vrije doorvaart op zeeAls minister van Verkeer en Waterstaat was Tineke Netelenbos ooit al sterk betrokken bij de zeevaart. Ook in haar huidige functie van voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders is er grote verbondenheid met het water, de handel overzee en – uiteraard – de Koninklijke Marine. “De inzet van de marine wordt door mijn achterban ontzettend gewaardeerd”, aldus Netelenbos. Natuurlijk heeft de voorvrouw van de reders nog wel wat te wensen over. Tekst: Joost Margés I│Foto’s: Maurits van Hout

Het instellen van Vessel Protection Detachments (VPD) door het huidige, demissionaire kabinet ziet Netelenbos als een ze-gen. “Eerder bestond er geen politieke steun voor mariniers aan boord. Dat het nu wel kan, is een geweldige ontwikke-ling. En het is natuurlijk ook de taak van de Koninklijke Ma-rine om de vrije doorvaart op zee te garanderen. Vooropge-steld, de marine doet het geweldig en de inzet wordt door mijn achterban zeer gewaardeerd…” Er klinkt een ‘maar’ en die blijkt te maken te hebben met het aantal beschikbare VPD’s, hun grootte plus kostprijs, de flexibiliteit van hun in-zet en het feit dat rederijen niet mogen werken met particu-liere beveiligers. “Nederland heeft niet veel grote koopvaar-dijschepen waarvoor een detachement van elf man nodig is. Voor zware ladingschepen is 5.000 euro per dag minder be-zwaarlijk dan voor een normaal schip. Een gemiddeld koop-vaardijschip mag tegenwoordig al blij zijn wanneer er enige winst wordt geboekt op een reis. In Nederland zijn we vooral groot in short sea-verbindingen, met kleinere schepen. De op-brengst is navenant en dan liggen de kosten voor een groot VPD dus veel te hoog.”

Verlengde zwaardmachtWat ziet Netelenbos als oplossing of aanvulling? “Er is be-hoefte aan meer flexibiliteit – met soms kleinere teams van vier tot acht mariniers en een snellere inzetbaarheid.” Nu nog blijken diplomatieke beperkingen en internationale af-spraken tijd te kosten bij de inzet van mariniers. “Daarnaast moet de prijs marktconform zijn, vind ik. En waarom kan het eigenlijk niet gratis, net als in bijvoorbeeld Italië? Collectief moeten we als Nederland toch bereid zijn om de Defensieor-ganisatie te financieren?” Iedereen heeft volgens de voorzit-ter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR) belang bij een gezonde koopvaardij die ook in Neder-land gevestigd blijft. “Vindt een verlader een Nederlandse reder te duur – omdat deze een VPD moet doorberekenen –

dan gaat een opdracht naar een niet-Nederlands schip dat gebruik maakt van goedkopere, particuliere, beveiliging. Maar ook wij kunnen toch werken met een ‘verlengde zwaardmacht’ van gecertificeerde Private Armed Guards die ge-bonden is aan strikte Rules of Engagement? Binnen de Internatio-nal Maritime Organisation (IMO) zijn hier al mondiale afspraken over gemaakt.”

Hiervoor biedt de Nederlandse wet geen ruimte, aangezien deze stelt dat de ‘zwaardmacht’ exclusief bij de overheid ligt. Aan Defensie dan ook de taak en verantwoordelijkheid om zo goed mogelijk aan de vraag naar bescherming te voldoen. Vandaar ook dat er steeds meer mariniers worden klaarge-stoomd voor inzet binnen VPD’s. Tegelijkertijd wordt er mo-menteel hard aan gewerkt om de kosten van VPD-inzet te verlagen, door het samenstellen van kleinere teams met vooruitgeschoven bewapening.

Prangende vraagAls ander argument, om ook privébeveiliging toe te laten, noemt Netelenbos ‘flexibiliteit’. “De marktsector koopvaar-dij valt niet te voorspellen. Soms is het lastig om op tijd een VPD aan boord te krijgen bij wisselingen in het vaarschema. Zeker bij de wilde vaart en de termijnhandel weet je vaak pas op het laatste moment waar je vracht moet laden en afleve-ren. Neem nou bijvoorbeeld een schip vol benzine; zelfs nog tijdens de vaart wordt er dooronderhandeld en kan er plotse-ling een andere bestemming komen.” Inmiddels lukt het Defensie steeds beter om op de prangende vraag naar snelle, flexibele, inzet een antwoord te vinden, bijvoorbeeld dankzij aanleg van meer depots en uitvalsbases in landen binnen het risicogebied. Hierdoor valt de reactietijd voor operaties aan-zienlijk te verkorten.

Netelenbos ziet dit als een positieve ontwikkeling, maar met in het achterhoofd toch graag het uitgangspunt: ‘VPD, ten-zij’. De KVNR-voorzitter zou het betreuren als reders schepen zogenoemd ‘uitvlaggen’ om toch meer de vrije hand te heb-ben in de keuze van beveiligers. “Om fiscale redenen is het ook voor Nederlandse zeevarenden van belang dat schepen onder Nederlandse vlag blijven; zeker ook voor jonge

“Voor de economische en geogra-fische positie van Nederland is een sterke marine toch vanzelfsprekend?”

I N T E R V I E W


mensen in opleiding die hierdoor anders kansen op de ar-beidsmarkt mislopen. Daarnaast kost elk uitgevlagd schip de Nederlandse schatkist gemiddeld 750.000 euro per jaar. Ik doe graag een oproep aan de politiek: regel het nou goed! Of zorg voor flexibel en liefst gratis in te zetten militairen of sta gecertificeerde beveiliging toe, volgens Europese of IMO-normen.”

Sterke marine vanzelfsprekendHoewel Nederlandse reders nu uit kostenoverwegingen over een alternatief zouden willen beschikken, werken ze volgens Netelenbos toch ook zelf het liefst met militairen. “Wij raden reders ook altijd aan om bescherming te vragen bij Defensie. Het is belangrijk dat zij laten zien hoe groot de behoefte is. Zo’n 150 aanvragen per jaar lijkt ons als KVNR reëel; dat bleek uit gesprekken met de CEO’s van betrokken rederijen met wie ik voor de zomer bij de minister van Defen-sie om de tafel zat. Er zijn echter ook rederijen die er al voor kiezen om niet meer door het piraatgevaarlijke gebied van India tot en met de Golf van Aden te varen. Voorheen waren er zo’n 500 scheepsbewegingen door deze Golf door schepen onder Nederlandse vlag, maar sinds de piraterijexplosie nog maar 250. Ik weet zeker dat de markt weer aantrekt, wanneer we de beveiliging nog beter op orde krijgen.”

Onder deze beveiliging rekent de oud-minister niet alleen gewapende teams aan boord van koopvaarders, maar vooral ook varende marine-eenheden in het risicogebeid.

“Een goed geëquipeerde marine is voor een land met de grootste haven van Europa noodzakelijk; noblesse oblige - adel verplicht”, stelt zij nadrukkelijk. “Voor de economische en geografische positie van Nederland is een sterke marine toch vanzelfsprekend? En dat vraagt nu eenmaal om investeringen. Daar hebben we vroeger binnen het kabinet ook wel discussie over gehad. Vanuit de politiek werd er dan soms gedacht: ‘Ach, die onder-zeeboten, hebben we die nou wel nodig?’ Maar als je ziet welke rol die spelen bij de informatievoorziening bij antipi-raterij- en counterdrugs-operaties! Je kunt daarnaast ook niet alles door een ander laten opknappen. Europa begint in dit opzicht ook wel achterop te raken, ten opzichte van de VS en China die hun marines sterk doorontwikkelen. Een voor-beeld: in de toekomst wordt deepsea mining – de ontginning van grondstoffen diep in de oceanen – steeds belangrijker. Het zou een slechte zaak zijn als alleen de supermogendhe-den daarvan profiteren, omdat zij wel in staat zijn om hun belangen op zee te beschermen.”

Al met al tonen Netelenbos en haar achterban zich inge-nomen met de inspanningen van de KM om de koop-vaardij te beschermen. En daarin staat de redersvereniging niet alleen, zo laat Netelenbos ten slotte weten: “Ook de Bond van Verze-keraars en de vakbonden steunen ons hier nadrukkelijk in; het gaat ten slotte om veiligheid van personeel en la-ding.”

KVNR-voorzitter Netelenbos: “Een goed geëquipeerde marine is voor een land met de grootste haven van Europa noodzakelijk.”

I N T E R V I E W


Foto’s: Peter van Bastelaar (AVDD)

Van Durban naar Dubai

Marineteams beveiligen kwetsbare scheepvaart

Defensie en de reder maken duidelijke afspraken wie waarvoor verantwoordelijk is. De kapitein richt zich de navigatie van het schip. Bij eventueel gebruik van geweld, is Defensie verantwoordelijk. Aan het gebruik van geweld zijn strikte voorwaarden verbonden, zo moet het bijvoorbeeld proportioneel zijn. Eventueel geweldgebruik wordt volgens bestaande procedures aan het Openbaar Ministe-rie gemeld en vervolgens door het Openbaar Ministerie beoordeeld.

Voor de rest van dit jaar kan Defensie nog ruim 80 keer een beveiligingsteam inzetten om de Nederlandse handelsbelangen te beschermen. Voor volgend jaar houdt Defensie rekening met de inzet van 175 teams, maar mocht dit aantal niet voldoende blijken dan kunnen er meer teams worden ingezet. Eerder dit jaar verlaagde Defensie de kosten voor de inzet van een VPD naar 5000 euro per dag.

O P E R A T I O N E E L

A l l e H e n s | j u l i - a u g u s t u s 2 0 1 2 10

Een beveiligingsteam van het Korps Mariniers beveiligt het Nederlandse schip MS Swan van de firma Dockwise. Dit schip, wat vanwege zijn snelheid en lage reling extra kwetsbaar is voor aanvallen van piraten, voer met haar lading en de mariniers aan boord van Durban in Zuid-Afrika naar Dubai.

Sinds vorig jaar zet Nederland met succes VPD’s in. Al ruim 20 teams beschermden kwetsbare schepen te beschermen tegen aanvallen van piraten. Zij beoefenen noodprocedures met de bemanning in geval van een aanval en passen beveiligingsmaatregelen toe om de kans op een kaping zo klein mogelijk te maken.

11 A l l e H e n s | a u g u s t u s - s e p t e m b e r 2 0 1 2


Hr.Ms. Willemstad maakt 1000e explosief onschadelijk

Mijlpaal bereikt in het mijnenruimen Het kost enige moeite om het sabel door de taart te snijden maar dat symboliseert tegelijkertijd de zware taak die Hr.Ms. Willemstad en haar mede-mijnenjagers voor de kiezen heeft. "Het is goed dat we stilstaan bij dit moment maar het betekent niet dat we nu klaar zijn op de Noordzee’’, aldus Commandant Zeestrijd-krachten na de vernietiging van het 1000e explosief . Tekst: Doenja Zwaan I Foto’s: Rob van den Eerden en Joyce Rutjes (AVDD)

Op een afstand van zo’n 150 meter van de mijnenjager ligt een rubberboot te wachten op het sein vanuit de mijnen-jachtcentrale van Hr.Ms. Willemstad. Een geoefend oog zag op de beeldschermen die het sonarplaatje weergeven even daarvoor een duiker afdalen richting het te vernietigen pro-jectiel. Hij liet een blik met achttien kilogram springstof ach-ter bij de bom. Een speciale dit maal, niet vanwege de her-komst, grootte of lading maar vanwege het volgnummer. Op 6 april 2005 kwamen drie Ouddorpse vissers om het leven nadat zij zo’n projectiel in hun net vonden, met een desas-treuze explosie tot gevolg. Daarmee kreeg de mijnenjacht op de Noordzee – onder de noemer Beneficial Cooperation – een nieuwe dimensie. Sinds het ontstaan van de operatie zijn na vandaag duizend mijnen en bommen op de Noordzeebodem vernietigd. Wie zich realiseert dat er in dat relatief kleine stukje water, van vaargeul tot ankergebied van vislocatie tot

havenmonding, nog naar schatting tussen de 30.000 en 300.000 explosieven bevinden, begrijpt dat mijnenjacht een voortdurende noodzaak is.

Explosieve groei in meldingenSinds er mijnen en bommen in de Noordzee zijn gelegd en gedumpt is een mensenleven verstreken maar veelal is de ex-plosieve lading nog intact. Sterker nog, door het opvissen, verplaatsen of de invloeden van het getij worden die projec-tielen alleen maar instabieler. “Het ironische is dat de vlieg-tuigbommen, waarvan er een heleboel in zee zijn gedumpt, van de geallieerden waren”, vertelt luitenant-ter-zee 1 Michel Woltman, commandant Hr.Ms. Willemstad. Immers, voor vliegtuigen – in dit geval Britse – terugkeerden van een vlucht moesten ze de overgebleven explosieven uit veilig-heidsoverwegingen dumpen in zee. Maar veiligheid is be-

De taart wordt aangesneden ter ere van de 1000e ruiming.



trekkelijk, zo bleek wel toen drie vissers in 2005 om het leven kwamen. Dat ongeval gaf aanleiding om mijnenjacht op de Noordzee te intensiveren. “Dat wil niet zeggen dat we er voor die tijd niets mee deden”, legt Woltman uit, “Een lijst van ge-melde explosieven die vernietigd moeten worden heeft altijd al bestaan”. Maar na dat ongeluk was wel degelijk een ‘explo-sieve’ groei in het aantal meldingen merkbaar. Woltman hield zich toentertijd zelf bezig met die meldingen, bijge-houden op de UXO-lijst (Unexploded Ordnance). “Vissers zagen weer de risico’s in en gaven massaal posities door”. De scheepvaart wijzen op de gevaren en te nemen acties bij het vinden van een explosief is een taak van de Kustwacht. Voor-

al de visserij– want dat is de belangrijkste doelgroep – wordt door voorlichters van de Kustwacht gewezen op de gevaren van explosieven. De Nederlandse vissers (boomkorkotters) slepen met hun netten over de bodem van de zee, met alle ge-varen van dien.

De marine maakt onschadelijkOm nog een ongeval te voorkomen voorziet de Kustwacht zodoende in informatie en een explosievenkaart waarmee een gevonden explosief kan worden geïdentificeerd. De vin-der zet het explosief liefst met een reflector weer rustig over boord en noteert die locatie. Samen met gegevens over het schip wordt bij het Kustwachtcentrum een melding inge-diend. Daarna wordt de afhandeling overgedragen aan de marine, die zich ontfermt over het onschadelijk maken van het projectiel. Explosieven op zee worden vanaf een mijnen-jager met behulp van een seafox (onderwater robot voorzien van lading) of door duikers vernietigd. Wanneer het projec-

tiel dusdanig ondiep ligt kan ook een eenheid van de Mari-tieme Explosieven Opruimingsdienst Defensie (M-EOD) wor-den ingezet om de klus te klaren. De uitvoering van Beneficial Cooperation komt voor rekening van de marine en de Kust-wacht is verantwoordelijk . De marine stelt voor deze taken 140 dagen per jaar een mijnenjager ter beschikking. Aan boord van deze schepen bevinden zich gespecialiseerde duikteams die deel uitmaken van de Defensie Duik Groep (DDG).

Internationale steunDe verankering van Beneficial Cooperation geeft het de interna-tionale aandacht die het nodig heeft. Is een mijnenvrije Noordzee wel haalbaar? Woltman erkent dat het een taak is die Nederland niet alleen aan kan: “Het is dan ook belang-rijk dat NAVO-eenheden ons hierin assisteren”. Met het af-stoten van vier mijnenjagers is de capaciteit drastisch afge-nomen. “Dat neemt niet weg dat we nog steeds met dezelfde effort ons werk doen, maar met minder middelen bereik je nu eenmaal minder resultaat”. Gelukkig is er wel de samen-werking met de Belgische marine en ook vanuit de NAVO kan op steun worden gerekend. “Het bundelen van onze krach-ten in de binationale samenwerking heeft zeker geleid tot het efficiënter opruimen van explosieven, maar het aantal niet ontplofte bommen en mijnen uit WOI en WOII is zeer groot”, licht de Belgische korvetkapitein Yvo Jaenen toe. Jae-nen voert op dit moment het commando over het NAVO-mijnenbestrijdingsflottielje Standing NATO Mine Counter Measu-res Group 1 (SNMCMG1) en kijkt vanaf BNS Godetia dat als stafschip fungeert toe op de vernietiging van bom nummer 1000. “De deelname van het SNMCMG1 eskader aan Beneficial Cooperation komt op een uniek moment. Een Belgische com-mandant, bijgestaan door een Belgisch-Nederlandse staf voert momenteel het bevel over het NATO-eskader. Dit draagt ongetwijfeld bij aan een optimale integratie en coör-dinatie van de operatie.” Terwijl Hr.Ms. Willemstad zich voor-bereid op de vernietiging van het explosief met het magische getal, wordt aan boord van BNS Bellis ook met spanning af-

“Dankzij het ruimen van explosieven leveren we een bijdrage aan een veilige Noordzee”

Hr.Ms. Wil-lemstad ligt op ongeveer 150 meter van het te ploffen explosief.



gewacht. Het zusterschip ligt nabij contact 1001 en zal kort na haar voorganger het sein tot ontploffing geven. “Het getal maakt uiteindelijk niet uit. Iedere vernietiging is weer bij-zonder en iedere ruiming brengt risico’s met zich mee”, ligt Woltman toe.

Veiligheid voorop Sergeant ODOPS Mirjam van der Vinne is assistent mijnen-jachtofficier aan boord van Hr.Ms. Willemstad en kijkt met toewijding naar het sonarplaatje. Een glimlach kan ze niet onderdrukken: “Het mooie van dit werk is dat je daadwerke-lijk resultaat boekt. Dankzij het ruimen van explosieven lever je een bijdrage aan een veilige Noordzee. Het sonarplaatje is in de loop der jaren behoorlijk verbeterd, je kunt veel verder kijken. Daarmee kun je de afstand van het schip tot het ex-plosief vergroten en dat komt de veiligheid weer ten goede”, legt Van der Vinne uit. En veiligheid staat uiteindelijk voor-op. Een belangrijke taak ligt er dus ook voor de assistent mij-

nenjachtofficier, maar Van der Vinne blijft bescheiden: “Maar ik doe het niet alleen, het is echt een team-effort”. En daar zit ook de kracht achter deze tak van sport meent Com-mandant Woltman. “Die 1000e plof doe ik niet persoonlijk, dat doen we met zijn allen”.

En dan is het zover, even voor twaalven, staat een groot deel van de bemanning op het voorschip van Hr.Ms. Wil-lemstad. De spanning is van de gezichten af te lezen. De rubberboot van de mijnenjager neemt een grotere af-stand tot het oranje boeitje dat de bom markeert. Na een korte stoot op de scheepshoorn dreunt het geluid van de explosie door tot in de wijde omgeving. Een indrukwek-kende waterzuil visualiseert de knal en het schip trilt. De bemanning applaudisseert en natuurlijk is ook de trots van het gezicht van Woltman af te lezen. Aan boord van het Belgische zusterschip brengt de ver-nietiging van het 1001e explosief eenzelfde reactie te-weeg. “Maar dit betekent niet dat we nu klaar zijn op de Noordzee’’, besluit vice-admiraal Borsboom. En na de taart maakt de bemanning zich op voor het volgende contact

“Het getal maakt niet uit. Iedere vernietiging is bijzonder”



Den Helder zou zelfs een van de grootste offshoreknooppun-ten van West-Europa kunnen worden. Om deze ambitie waar te maken, moeten kennis en faciliteiten beschikbaar komen en de samenwerking met het bedrijfsleven intensiveren. De Taskforce noemt het civiele medegebruik van onder meer haven- en onderhoudsfaciliteiten, apparatuur en opleidings-instituten daarom de sleutel naar economisch succes. Tij-dens het maritiem symposium ‘Samen Slagvaardig’ begin juli, overhandigde de voorzitter van de Taskforce Ivo Week-enborg een ‘actieplan’ aan demissionair minister van defen-sie Hans Hillen.

Winst“Het is een heel concreet stappenplan waarin mogelijkheden worden geschetst die voor alle partijen winst en uiteindelijk werkgelegenheid in de regio opleveren”, zegt commandeur Kees Boelema Robertus. Als nieuwe algemeen directeur Ma-rinebedrijf én Directeur Ondersteuning vertegenwoordigt Boelema Robertus het Commando Zeestrijdkrachten in de Taskforce. Boelema Robertus: “De gemeente en provincie willen de economische activiteiten uitbreiden, de marine is op haar beurt gebaat bij een technisch hoogwaardig en in-novatief maritiem instandhoudingscluster, met als kern het Marinebedrijf. Alleen door civiel-militaire samenwerking bereiken we een win-win situatie.”

Marine, centrum van regionale economieHet goud ligt voor het oprapen in Den Helder. De infrastructuur van de marinestad in combinatie met de aanwezige kennis en kunde bieden unieke mogelijkheden. Zo stelt de Taskforce ‘Civiel mede-gebruik Defensiehaven Den Helder’, die de afgelopen maanden onderzocht hoe civiel-militaire samenwerking de economische groei in de regio Den Helder kan stimuleren.- Tekst: Marlous de Ridder

De rapportage van de Taskforce komt op het moment dat de marine door de krimpende budgetten alle hulp van buiten kan gebruiken. Het onderzoek naar civiel medegebruik van de marinehaven staat dan ook niet op zichzelf. Vorig jaar kwam Defensie met gemeente en provincie tot een oplos-sing om het met sluiting bedreigde Maritiem Vliegkamp De Kooy open te houden dankzij civiel-militaire samenwerking. “De Kooy is het schoolvoorbeeld van slimme partnership.”

Beveiliging Een gezamenlijk havenbedrijf, één bedrijfsbrandweer, het delen van opleidingsinstituten en civiel medegebruik van de simulatoren. Zomaar een greep uit mogelijke samenwer-kingsverbanden. De komende tijd worden daarom diverse proefprojecten gehouden. “De nadruk ligt op het woord ‘proef ’”, zegt Boelema Robertus beslist. “We moeten kijken wat past binnen onze bedrijfsvoering. Natuurlijk gooien we niet zomaar onze hekken open. Net zo min als we aan brood-roof doen. We gaan geen haventje spelen met de overslag van grote containerschepen. Bovendien zakken die door onze steigers. Op het gebied van beveiliging, vergunningen, aansprakelijkheid en veiligheid en milieuwetgeving onder-zoeken we dus heel goed wat haalbaar is en wat niet.”

ProefballonInmiddels zijn de eerste concrete stappen, de zogeheten quick wins, op weg naar civiel medegebruik van de defensiehaven zichtbaar. Zo verwelkomde het Marinebedrijf op 18 juli een offshore schip. Het schip maakte gebruik van de militaire in-frastructuur terwijl civiele partijen reparaties uitvoerden. Ook verlaat de marine op korte termijn het gebied Buiten-veld om meer ruimte voor technologische ontwikkeling te bieden en heeft het bedrijf Imtech aangekondigd een ge-deelte van haar activiteiten voortaan vanuit Den Helder uit te voeren.

Het project is een kwestie van de lange adem. Maar wel één met veel potentie, meent Boelema Robertus. “Eentje die past bij het toekomstbeeld van defensie, die de regionale economie versterkt en die zorgt dat kennis, personeel en infrastructuur voor de Marine behouden blijft.”

Civiel medegebruik Defensiehaven moet bedrijven en investeerders trekken

"We bereiken een win-win-situatie door civiel-militaire samenwerking"

De VOS Trapper, een offshore-schip van de firma Vroon, wordt door de Defensiesleep-dienst naar steiger 61 van het Marinebe-drijf gebracht.

H A R D W A R E


Eerste Mariniersbataljon gecertificeerd tijdens Certifex 12

Mariniers op nieuwste stukje Nederland

Midden in de nacht verschijnt er groepje zwarte schimmen op de rand van een duintop. Een ‘terrorist’ opent het vuur. Snel wordt hij door de mariniers uitgeschakeld, de groep sluipt verder het kamp in op zoek naar informatie. “Iedereen wist wat van hem verwacht werd.” Tekst:

Jochem van Wijk I Foto’s: Henry Westendorp

“Van de compagniecommandant tot de individuele mari-nier, de hele keten wordt bekeken”, legt luitenant kolonel der mariniers Peter Hengeveld, commandant van het Eerste Mariniers bataljon, uit. Zijn eenheid is een jaar lang bezig ge-weest met opwerken naar de oefening Certifex 12. De oefe-ning vond plaats op de Tweede Maasvlakte en Budel en is bedoeld om het bataljon uit Doorn te testen op hun operati-onele gereedheid. De commandant is tevreden met de oefe-ning. “Het geeft een goed gevoel dat we gecertificeerd zijn, dan weet je dat alles werkt.”

Nieuw terreinIn een realistische scenario voeren de mariniers amfibische operaties uit en treden op in verstedelijkt gebied. Hierbij hebben de eenheden beschikking over verschillende lan-dingsvaartuigen en een Cougar Helikopter. De landing op de Maasvlakte worden uitgevoerd en gecoördineerd vanaf het Engelse transportschip RFA Mounts Bay. “Het plaatje is com-pleet. Alle ingrediënten zitten in de oefening”, aldus de com-mandant. Daarnaast is de Maasvlakte nieuw terrein voor zijn mannen en kloppen, door de recente drooglegging, de kaart-

gegevens niet, wat voor een extra uidaging zorgt. Eerste lui-tenant der mariniers Simon Aardema wijst naar een stukje blauw op zijn kaart. “Dat is nu land. Vannacht landen we daar om ongezien het terroristenkamp te benaderen.”

Op het nieuwste stukje land van Nederland halen de mari-niers alles uit de kast om een zo realistisch mogelijke Amphi-bious Raid uit te voeren op een ‘terroristenkamp’. Deze is tijde-lijk neergezet en ‘bewoont’ door reservisten van de marine

Mariniers stappen op een LCRM (Landingcraft Rubber Motorized) op de achtergrond de RFA Mounts Bay transportschip.

O E F E N I N G


Majoor der mariniers Theo Mestrini overlegt met zijn Engelse collega’s.

Twee mariniers houden ‘terroristen’ onder schot tijdens een nachtelijke actie.

Het Engelse transportschip RFA Mounts Bay van waaruit de Mariniers tijdens de oefening opereerden.

die zich niet snel zullen overgeven. Een Amphibous Raid is een snelle en kortstondige aanval vanuit zee op land. Samenwer-king tussen SOC (Special Operations Capable) eenheden van Eer-ste Mariniers Bataljon en SOF (Special Operations Forces) teams van het Unit Interventie Mariniers (UIM) staat centraal bij de acties die in de nacht worden uitgevoerd.

Nachtelijke actieAardema stuurt de ruim vijfenvijftig man tellende Task Group tijdens één van de operaties aan. Hij heeft de opdracht gekre-gen om het kamp te doorzoeken, informatie te verzamelen en logistieke middelen te vernietiging en daarbij zo min mo-gelijk geweld te gebruiken. Hij is tevreden over het verloop van de operatie: “De actie verliep volgens plan, iedereen wist wat van hem verwacht werd, zo konden we het kamp tot on-geveer zeventig meter ongezien naderen.” Daarna stuiten de mariniers op weerstand. “Hierbij zijn drie tegenstanders uit-geschakeld en zeven tijdelijke gevangen genomen”, aldus Aardema. Na doorzoeking van het kamp en vernietiging van wapens zijn de krijgsgevangen weer vrij gelaten en keert de Task Group terug naar het RFA Mounts Bay transportschip.

Internationale samenwerking Het Engelse schip RFA Mounts Bay is een 176 meter lang mul-tifunctioneel amfibisch transportschip dat plaats biedt aan helikopters, landingsvaartuigen, voertuigen en circa 356 pas-sagiers. Al 40 jaar werken de Nederlandse mariniers uitste-kend samen met Engelsen in de UK/NL Amphibious Force en ook nu weten de partners elkaar goed te vinden. “We kwamen

“Van de compagniecommandant tot de individuele marinier, de hele keten wordt bekeken”

hier op zondag en op maandagochtend waren we operatio-neel en kon de oefening beginnen,” zegt Amphibisch Opera-tieofficier majoor der mariniers Theo Mestrini tevreden. Vanaf het schip is hij mede verantwoordelijke voor de planning en uitvoering van de amfibische operatie en logistieke zaken aan boord. Ook is hij zeer te spreken over de oefenlocatie.

“We moeten er rekening mee houden dat we steeds vaker acties in bewoonde gebieden gaan uitvoeren. Er is hier veel burgerscheepvaart, een ideale plek om te trainen.”

O E F E N I N G

A l l e H e n s | j u l i - a u g u s t u s 2 0 1 217

O E F E N I N G

Korps Mariniers traint in Martinique en Frans Guyana

It’s a jungle out there!Twee pelotons van de 32e infanteriecompagnie uit Aruba, het bootpeloton uit Curaçao en Aruba en een peloton van de 21e infanteriecompagnie uit Nederland trotseerden in Martinique en Frans Guyana hitte, water, modder, ongedierte en schreven amfibische geschiedenis. “Dit is waar het Korps voor staat!” Tekst: Vanessa Strijbosch I Foto’s: Henry Westendorp (AVDD)

Een jungletraining met een sterk amfibisch karakter. Een om-schrijving die het beste past bij de jungletraining van de ma-riniers van de Commandant der Zeemacht in het Caribisch gebied (CZMCARIB). In twee landen, Martinique en Frans Guyana, werden de militairen van de compagnie en het boot-peloton in samenwerking met de bemanning van Hr.Ms. Pe-

likaan onderworpen aan een veelzijdige training die in het teken stond van leven, overleven, bewegen en vechten in en rondom de jungle. In Frans Guyana voegde zich nog een pe-loton van de 21e infanteriecompagnie uit Nederland bij de groep.

Unieke tochtHet te water laten van Boston Whalers vanaf Hr.Ms. Pelikaan is geen bijzonderheid te noemen. Echter, door de locatie in Frans Guyana en de tocht die de bestuurders van de zes boten te wachten stond, schreven zij een stukje geschiedenis. Ge-heel in de traditie van het Korps Mariniers voeren de zeesol-daten vanaf zee de junglerivier L’Approuague op het binnen-land van Frans Guyana in. Iets wat zelfs door de Franse marine nog niet eerder op deze manier is gedaan.

Kerntaak “Deze training omvatte precies waar het Korps Mariniers voor staat”, reageerde eerste luitenant der mariniers Michiel Alberts, de commandant van het bootpeloton, vanuit de jun-gle van het Zuid-Amerikaanse land. “Dit is onze kerntaak. Vanuit zee diep in het land infiltreren en daar verschillende operaties uitvoeren. Het was mooi om dit op deze manier

“Bijna continu liepen we tot onze schenen door het water en modder”

Zeker in het Caribisch gebied zijn operaties vanaf water heel belangrijk omdat de meeste landen na een ramp vrijwel alleen bereikbaar zijn via het water.


O E F E N I N G

mee te maken”, aldus Alberts. Optreden in rivierrijke gebie-den, Riverine Operations, is een expertise die steeds belangrij-ker wordt. Zeker in het Caribisch gebied waar de meeste lan-den na een ramp vrijwel alleen bereikbaar zijn via het wa-ter. Het Korps Mariniers van het maritieme krijgsmachtdeel is gespecialiseerd in dit soort operaties.

De beloningInstructeurs van het kenniscentrum ‘Militair Optreden onder eXtreme omstandigheden (KC MOX) waren gedu-rende de training aanwezig voor observatie. Ze hebben besloten om de mariniers het kwaliteitsnummer Jungle Movement & Survival Course’ uit te reiken, zonder het combat-gedeelte. In dit gebied van Frans Guyana is het niet toege-staan om met scherpe munitie te trainen. Daardoor kon het onderdeel live firing niet beoefend worden. Dat is een substantieel onderdeel om volledig jungle getraind te worden. Na afloop van de training stond de mariniers een verrassing te wachten. De Franse legionairs waren onder de indruk van de prestaties van de militairen en beloon-den hen met een Franse jungle bagde. “Een eer om te dra-gen”, aldus marinier Huisman. “Niet veel militairen heb-ben er zo’n eentje.”

Overleven en vechtenNadat in Martinique de eerste survival basislessen waren af-gevinkt, stond de mariniers in de jungle van Frans Guyana een stevige vervolgtraining te wachten. “Met pittige momen-ten”, zegt koporaal der mariniers Richard Doorn. Twee we-ken lang verbleven de mariniers continu in het veld waarvan ze bijna drie dagen compleet op zichzelf waren aangewezen. “We kregen alleen een parang, machete, gevechtsvest en een wapen mee. Verder helemaal niets. We moesten ons eigen voedsel zoeken, onderkomen en vlotten maken. Bijna con-tinu liepen we tot onze schenen door het water en modder.” Volgens Doorn heeft dat de cohesie binnen de groep alleen maar goed gedaan. “We zijn als groep gegroeid. Iedereen ging ervoor en hielp elkaar.” Ondanks een vervelende bles-sure en andere ongemakken, zette Doorn toch door en rond-de de training netjes af. “Het was mooi om mee te maken maar ik ben wel blij dat het erop zit.” Marinier 1 Joost Huis-man had nog wel wat langer door willen gaan. “Ik vond het leuk en leerzaam”, is de eerste reactie van de marinier die zijn plaatsing in de West afrondt met deze jungletraining. “Som-migen zijn tien keer liever in Noorwegen of in de bergen, maar dit ligt mij wel.” Huisman was vooral onder de indruk van de schoonheid van de omgeving. “Het is een behoorlijk veredeld oerwoud dat er prachtig uitziet. Je hoort de vreemd-ste geluiden om je heen. Best bijzonder.”

De jungletraining in Martinique en Frans Guyana geldt als een verkorte training. Niettemin dwongen de Neder-landse mariniers respect af bij commando mariniers van Martinique en de Franse legionairs in Frans Guyana. De bilaterale banden tussen CZMCARIB en de Franse marine zijn wederom aangehaald. Als ‘compensatie’ voor het fa-ciliteren van deze jungletraining nemen de Franse eenhe-den jaarlijks deel aan trainingen en oefeningen in de droge en amfibische omgeving van de Benedenwindse eilanden.

“We kregen al-leen een parang, machete, gevechtsvest en een wapen mee en moesten daarmee overleven.”

Optreden in rivierrijke ge-bieden, Riverine Operations, is een expertise van het Korps Mariniers.


Succesvolle missie voor Hr.Ms. EvertsenNa deelname aan de antipiraterij-operatie Ocean Shield is Hr. Ms. Evertsen zaterdag 19 augustus thuishaven Den Helder binnengelopen. Minister Hans Hillen benadrukte het belang van de missie voor Nederland. “Onze welvaart is immers afhan-kelijk van vrije handel, van onbelemmerd vervoer van goederen over zee en afhankelijk van de vrije toegang tot grondstoffen. Kleding, schoenen, elektronica, auto's en brandstof bereiken zo on-gehinderd Nederland en blijven voor ons allemaal betaalbaar.” Het luchtverdedigings- en comman-dofregat opereerde drie maanden in de wateren rond de Hoorn van Afrika. Naast het bestrijden van piraterij en het beschermen van koopvaardijsche-pen, voerde Hr. Ms. Evertsen dicht onder de Soma-lische kust diverse patrouilles uit. Hierbij werd waardevolle informatie verkregen over de kustac-tiviteiten en de normale levenspatronen. Met deze informatie kunnen mogelijk afwijkende patronen

snel worden herkend en piraterij effectiever be-streden.Ten overstaan van honderden familieleden en vrienden reikten Hillen, enkele Kamerleden en plaatsvervangend Commandant Zeestrijdkrach-ten, generaal-majoor der mariniers Rob Verkerk, de medaille voor vredesoperaties uit aan de be-manning. Maar in het bijzonder stond de be-windsman stil bij de bevrijding op 29 juni van een gekaapt vissersschip en de aanhouding van 7 pira-ten. “De Somalische piraten hadden de beman-ning gegijzeld en gebruikten de veroverde boot om handelsschepen aan te vallen.” Na een 2-daag-se achtervolging wist de Evertsen de kapers te lo-kaliseren. “Niet eenvoudig. We hebben het im-mers over een gebied van meer dan 2 miljoen vierkante kilometer. Met kustlijnen zo lang als die van Den Helder tot en met Zuid-Portugal.”Foto: Rob van Scherpenzeel

20A l l e H e n s | a u g u s t u s - s e p t e m b e r 2 0 1 2

21 A l l e H e n s | a u g u s t u s - s e p t e m b e r 2 0 1 2

Marinemuseum 50 jaar

Het geheugen van de marine Het Marinemuseum vierde deze zomer haar vijftigjarig bestaan. Een mijlpaal om bij stil te staan, maar niet te lang. Want het Marinemuseum kijkt vooruit naar de volgende decennia. Een gesprek met directeur kapi-tein-luitenant-ter-zee Harry de Bles over hoe een expositie op een zolderkamertje kon uitgroeien tot volgens ANWB-leden het ‘leukste uitje van Noord-Holland’. Tekst: Ingmar Kooman I Foto’s: Marinemuseum

Wat oude uniformen, een verzameling prenten en foto’s, wa-penschildjes en scheepsmodellen. De allereerste expositie van het Marinemuseum was bescheiden en vooral traditioneel. Objecten met wat teksten, dat was het in 1962. Grootste be-zienswaardigheid op de zolder van het Peperhuisje: een peris-coop van een onderzeeboot. Dwars door het dak geslagen.

Zo’n 500 objecten telde de collectie van de toenmalige Stich-ting Helders Marinemuseum. “Tegenwoordig zijn dat er zo’n 35.000, daar kun je wel iets van onze groei aan aflezen”, zegt kapitein-luitenant-ter-zee Harry de Bles. De afgelopen vijftig jaar is een tijd van forse schaalvergroting: de omvang van de collectie, de oppervlakte, het budget maar ook de bezoekers-aantallen, vertelt De Bles. “In de eerste 25 jaar ontving het museum ongeveer 1 miljoen bezoekers. Tussen 1987 en 2011 waren dat er bijna dubbel zoveel, zo’n 1,8 miljoen.” Ook maakt het museum een flinke professionalisering door, on-dermeer in het collectiebeheer, vervolgt hij. “Toen ik in 1987 bij het museum begon, was onze depotruimte een voorma-lige sporthal, het centrum voor fysieke training en sport (CFTS). De wind en de regen sloegen daar soms letterlijk

doorheen. Bij een flinke regenbui stonden echt overal pan-netjes en schaaltjes.” Museale horrorscenario’s, maar De Bles kan hier inmiddels hartelijk om lachen. “Voor beheer, con-servatie en registratie hebben we nu gekwalificeerde mede-werkers. Ook zijn de museumobjecten opgeslagen in geac-climatiseerde depots, helemaal volgens moderne museummaatstaven.”

DienstondergoedEen onderzeeboot, een modeshow en een struisvogel. Voor-beelden van de inventiviteit van De Bles en zijn mensen in het trekken van bezoekers. De wijze waarop het Marinemu-seum de maritieme geschiedenis presenteert is met de jaren ook sterk veranderd. “Vroeger had je alleen objecttentoon-stellingen, mooie spullen met teksten erbij. Een verhaal werd niet of nauwelijks verteld. Met dat traditionele concept alleen ben je er niet als museum. Je moet bezoekers prikke-len.” De kans om Hr.Ms. Tonijn aan de collectie toe te voe-gen, grijpt hij dan ook met beide handen aan. Sinds 1993 is de onderzeeboot letterlijk een publiekstrekker van formaat, niet alleen voor het museum maar voor heel Den Helder. Met

H I S T O R I E


‘Panties, pumps en lipstick’, over 50 jaar vrouwen bij de ma-rine gooit het Marinemuseum het in 1994 over een heel an-dere publicitaire boeg. Op een heuse catwalk tonen manne-quins marva-kleding, tot het dienstondergoed aan toe. Met ‘De voorspelling van de Vogelstruys’ heeft het museum in 2002 haar eerste echte kindertentoonstelling. “Naar je pu-

bliek luisteren is erg belangrijk. Door geregeld publiekson-derzoek te doen, willen we leren hoe kan het nog beter, wat missen we nog?”

Belevingswaarde“Als Marinemuseum zijn we meer dan alleen een attractie”, stelt De Bles. “We verzamelen niet alleen de topstukken, maar objecten en documenten die het verhaal van de marine over de hele breedte kunnen vertellen”, legt hij uit. “We zijn het geheugen van de marine. Bovendien verbinden we de operationele marine met de maatschappij.” Als recent voor-beeld noemt hij de antipiraterijtentoonstelling. De eveneens lopende expositie Werfwerk belicht de band van de toenma-lige Rijkswerf op Den Helder. “Bijna elke basisschoolleerling uit de buurt is hier wel een of twee keer geweest”, weet De Bles. “We nodigen iedereen uit: stap in de wereld die marine heet. Want de belevingswaarde van onze collectie, de verha-len uit de eerste hand zijn van belang voor een modern mu-seum. Juist daarom zijn we zo blij met onze vele vrijwilligers, merendeels oud-marinemensen. Zij zijn onze gastheren en gastvrouwen. Het verhaal van de Onderzeedienst op de To-nijn gaat pas echt leven als je het hoort van een oud-beman-ningslid.” De tientallen vrijwilligers vormen dan ook een zeer gewaardeerde aanvulling op de tien medewerkers van het Marinemuseum. “Zonder hen zouden we niets kunnen. Ze verzorgen rondleidingen, zorgen voor de veiligheid en ver-richten allerlei onderhoud. Zo sparen we ontzettend veel kos-ten uit. We zijn een hecht en gedreven team.”

Aan de horizon gloren wel de nodige veranderingen voor dat team. Het Marinemuseum zal ontvlochten worden uit het CZSK en vanaf 2014 deel gaan uitmaken van het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Dat betekent niet dat de verhuisdozen gepakt moeten worden. Wel zal het museum het als ‘dependance’ met een kleiner bud-get dan nu moeten zien te rooien. Dat biedt ruimte voor “cultureel ondernemerschap”, meent De Bles. “Ik zie wel degelijk kansen om van buitenaf meer fondsen aan te trekken. We kunnen nu én in de toekomst leuke, span-nende dingen blijven doen, daarvan ben ik overtuigd. De marine, Den Helder en het Marinemuseum hebben bloedband. We zijn en blijven een bruisend en eigentijds onderdeel van de marinestad Den Helder.”

H I S T O R I E


57 graden noorderbreedte, 5 graden oosterlengte, met die pei-ling vertrekt de O 13 op 12 juni 1940 vanuit het Schotse Dundee voor een patrouille bij het Skagerrak. Ze zal de Duitse scheep-vaart gaan observeren en waar mogelijk ook verstoren. Maar de onderzeeboot keert nooit terug naar haar basis. ‘O 13 is repor-ted overdue’, meldt het Britse War Office op 25 juni. 31 Nederlan-ders en 3 Britten zijn op zee gebleven. Speculaties over het lot

Nog steeds op patrouilleUltieme zoektocht naar verloren onderzeeboot Hr.Ms. O 13

Op een mijn gelopen, getorpedeerd, een aanvaring of toch een technisch mankement? Het lot van Hr.Ms. O 13 is ruim zeventig jaar na haar vermissing nog altijd onduidelijk. De Koninklijke Marine vaart na zeven decennia met civiele partners uit om alsnog het oorlogsgraf van de onderzeebootbemanning te lokaliseren. Tekst: Ingmar Kooman | Foto’s: NIMH

van de onderzeeboot te over. Een technisch mankement, een aanvaring met een Poolse onderzeeboot, getorpedeerd of dan toch tegen een mijn gevaren? Antwoorden blijven decennialang uit. “Na de oorlog heeft men letterlijk de hele zee afgevist”, schetst kapitein-luitenant-ter-zee Jouke Spoelstra. Hij coördineert namens de Staf CZSK, de Onderzeedienst, de Dienst der Hydrografie en de Duik- en Demonteer Groep deze ultieme zoektocht naar de laatste ver-loren onderzeeboot. Een fikse uitdaging, zo schetst hij. “Ons zoekgebied is het totale operatiegebied van de O 13, zo’n 100 kilometer bij 360 kilometer groot.”

PeriscoopMet de hulp van particulieren en het bedrijfsleven hoopt het zoekteam nu de O 13 daadwerkelijk te kunnen lokaliseren. Be-halve de eigen hydrografische gegevens kunnen ze zich in hun zoektocht nu ook op de zeekaarten van de offshore-industrie en de visserij baseren, vertelt Spoelstra. “Dit soort commerciële gegevens kan voor ons van grote waarde zijn. Ze markeren alle onderwaterobstakels. Een visser loopt daar namelijk het risico zijn netten te verspelen. De boosdoener kan van alles zijn: een grote kei, een container, maar ook een periscoop van een ver-miste onderzeeboot. Elke hint, elk aanknopingspunt, overal zijn we blij mee. Ondanks de moderne zoektechnieken blijft het namelijk nog steeds een enorm puzzelwerk.”

Door zoveel mogelijk gegevens aan elkaar te knopen, denken Spoelstra en de zijnen dat ze nu de precieze sector hebben ge-

OnzekerheidZeven Nederlandse onderzeeboten gaan tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Oost en in de Noordzee verloren ten gevolge van vijandelijk handelen. Eentje valt in de haven van het Indische Soerabaja ten prooi aan een bombarde-ment, zes boten verdwijnen op zee. Behalve de marine speurt ook het Comité Nabestaanden Onderzeeboten 1940-1945 actief naar de verdwenen onderzeeboten. Vijf zeegraven zijn tot dusver getraceerd. Vorig jaar stuitten wrakduikers voor de kust van Borneo op de locatie van Hr.Ms. K XVI. Voor de nabestaanden komt daarmee een einde aan een lange periode van onzekerheid. Die van de O 13 wachten nog.

De onderzee-boten Hr.Ms. O 12, O 13 en O 14 op volle zee in 1935.

H I S T O R I E


Ligging en lot onbekendNiet alleen de ligging, maar ook het lot van de O 13 is nog altijd duister. Stuk voor stuk zijn alle gangbare theorieën nagelopen. Een technisch mankement acht Spoelstra on-waarschijnlijk. “Kort voor de patrouille is de O 13 getest en in orde bevonden. De onderzeeboot bestond bovendien voor driekwart uit oudgedienden. Het was een ervaren club, met een goed inzetbare boot.”

Een andere lezing spreekt van een aanvaring met een Pool-se onderzeeboot. ORP Wilk zou de O 13 hebben aangezien voor een Duitse onderzeeboot en hebben geramd. “Met zijn scherpe voorsteven zou de Wilk een andere onderzee-boot in de flank hebben geraakt. Een licht tikje kon een onderzeeboot al gevoelige schade toebrengen.” Een span-nende theorie, maar gezien de schaderapporten toch erg onwaarschijnlijk, stelt de overste. Eerder moet worden ge-dacht aan een boei.

Ten prooi gevallen aan de U-99 die tussen Kiel en Wil-helmshafen patrouilleerde wellicht? Uit de krijgsrapporta-ges blijkt echter niet dat de U-Boot of een andere Duitse een-heid in die periode acties heeft ondernomen.

Het meest waarschijnlijk acht Spoelstra dat de O 13 in een Duits mijnenveld is terechtgekomen. Dergelijke ‘gordijnen des doods’ waren enkele honderden meters breed en tot wel vijftien mijl lang, alles bij elkaar zo’n duizend contact-mijnen. “Eind mei 1940 hebben de Duitsers twee nieuwe mijnenvelden aangelegd. Mogelijk stonden deze nog niet op de kaart en is dat de O 13 noodlottig geworden.”

De feestelijke tewaterlating van de O 13 op de werf van de Koninklijke Maatschappij De Schelde in Vlissingen op 3 oktober 1931.

De onderzeebo-ten Hr.Ms. O 11 en Hr.Ms. O 13 in het Nieuwe Diep op 2 oktober 1937.

vonden waar de O 13 moet liggen. In dit gebied van 25 bij 25 kilometer lag vroeger een Duits mijnenveld. Spoelstra: “Met een inspectievaartuig van Rijkswaterstaat gaan we daar in sep-tember in vijf tot tien dagen alle obstakels langs. Die brengen we in kaart met hydrografische opnameapparatuur en onze eigen onderwaterrobot Remus. Uiteindelijk hopen we zo op de O 13 te stuiten.”

Of een van de vier andere vermiste onderzeeboten. Want behalve de O 13 zijn in dit gebied ook de Duitse U-36, de Britse HMS Thames, HMS Salmon en de Poolse ORP Orzel ver-loren gegaan. Still on patrol, zoals het in de onderzeeboot-terminologie heet. En zolang de patrouille van deze on-derzeebootbemanningen voortduurt, zullen de heden -daagse collega’s blijven zoeken, verzekert Spoelstra. “Deze verloren onderzeebootbemanningen verdienen een bekende laatste rustplaats. De O 13, maar ook de an-deren zullen gevonden worden. Het is gewoon een kwes-tie van tijd.”

H I S T O R I E


En ondertussen in Kunduz…

Flinke vooruitgang, fragiele veiligheid De heetste maanden van het jaar hebben de mariniers van de Police Training Group 3 in de Afghaanse provincie Kunduz weer achter zich gelaten. Ook bij temperaturen tot dik in de 40 graden Celsius ging het werk van de politietrainers gewoon door. Halverwege zijn missie maakt PTG-3 commandant kolonel der mariniers Jarst de Jong de balans op. Hij toont zich tevreden met de behaalde doelstellingen en kijkt alvast voorzichtig vooruit naar een tijd waarin de Afghanen de eigen boontjes gaan doppen op het gebied van veiligheid. Tekst: Joost Margés I Foto’s: PTG-3

opgeleid en begeleid in diverse opleidingen en trainingen. Zo hebben we agenten op het German Police Trainingscen-tre de basisopleiding gegeven en de voortgezette onderoffi-ciersopleiding. Daarnaast hebben onze POMLT-teams op de police substations van Kunduz stad en in de districten de voort-gezette basisopleiding en de highway patrol course gedraaid. Dames volgden de vrouwen basisopleiding; zo begon op 25 augustus de eerste vrouwelijke Initial Police Training Course in de noordelijke regio, onder leiding van onze collega's van de NATO Training Mission Afghanistan van de Koninklijke Mare-chaussee (KMAR). Verder hebben we in vier maanden tijd ons operatiegebied uitgebreid van twee naar vier districten. Toen we hier kwamen werden alleen agenten in Kunduz Stad, het district eromheen en in Khanabad getraind en ge-mentord. Inmiddels zijn ook Imam Saheb en Aliabad daar bijgekomen. Hiermee hebben we de gehele strategische noord-zuid lijn in de provincie Kunduz onder toezicht.”

Lezen en schrijvenAls een ander succes ziet De Jong de start van de bouw van dertien justitiële vestigingen, verspreid over alle districten van Kunduz. “Hiermee hebben burgers ook in de minder druk bevolkte en moeilijker toegankelijke gebieden toegang tot het formele rechtssysteem. Dit laatste is zeker ook ge-diend door de recente registratie van 42 advocaten als lid van de Afghan Independant Bar Association, inclusief drie vrouwen. Voor hen was er onlangs ook een conferentie over toegang tot rechtshulp, opgezet door collega's van de Europese Poli-tie EUPOL en het ministerie van Buitenlandse Zaken.” Om hun goede bedoelingen en successen toe te lichten, ver-schijnen De Jong en de civiele vertegenwoordiger Simon van der Burg geregeld in radioprogramma’s om vragen te beant-woorden van luisteraars. “In deze uitzendingen vragen we ook aandacht voor het politietrainingsprogramma en de in-spanningen voor het instellen van een rechtsstaat. Ook de Nederlandse Senior Police Advisor en de Rule of Law Advisor heb-ben bijgedragen aan die programma’s die overigens goed worden ontvangen.” Luisteren is één, maar lezen en schrij-ven is iets anders. En bepaald geen sinecure voor veel Afgha-nen. “Inmiddels hebben ruim 1300 het alfabetiseringspro-

De afgelopen twee maanden waren temperaturen van 44 graden in de schaduw geen uitzondering. “De energie vloeit dan uit je lichaam; zelfs bij de Afghanen. In die periode start-ten we dus vroeger met de training en stopten we wat eerder. Met je helm op en kogelwerend vest om (ongeveer 25 kilo gewicht op je lichaam) is patrouilleren dan niet grappig.” Deze afgelopen maanden is er veel bereikt, vervolgt De Jong. “We hebben inmiddels honderden verschillende agenten

KOLMARNS De Jong: “Er zit veel Schwung in de missie, de sfeer is goed en iedereen werkt hard”.



gramma gevolgd of volgen ze dat nu”, vertelt De Jong enthousiast. “Dit is misschien wel de mooiste opleiding die we hier te bieden hebben. Als je eenmaal hebt leren lezen en schrijven, dan vergeet je dat nooit meer.”Spreekt tot de verbeeldingOok op het gebied van gender zijn er de afgelopen maanden in Kunduz stappen gezet, naast het opleiden van vrouwelijke agenten. “We maken geregeld gebruik van een rondreizend

gezelschap van BBC Afghanistan dat toneelvoorstellingen opvoert waarin sociale thema's zoals de rechten van vrou-wen aan de orde komen. Hierna volgt dan discussie en dia-loog met de zaal over het thema.”

Andere landen beginnen volgens De Jong geïnteresseerd te raken in de Nederlandse aanpak. “De commandant van Re-gional Command North heeft ons een paar keer bezocht en be-nadrukt dat hij een groot voorstander is van de zogenoemde comprehensive Dutch approach - de gecombineerde aanpak door onze ministeries van Veiligheid & Justitie, Buitenlandse Za-ken en Defensie. Het gezamenlijk geschreven campagne-

plan, de manier waarop onze Police Operational Mentor and Liaison Teams zijn samengesteld en hoe wij de politie in de districten begeleiden, spreken zeer tot de verbeelding. Het Commanders Assessment and Advisory Team van de commandant van de Interna-tional Stability Assistent Force (ISAF) is zelfs op bezoek geweest en heeft vervolgens een zeer positief stuk geschreven richting deze generaal Allen.”

Wachten op bovenliggende partij“Kortom, er zit veel schwung in de missie, de sfeer is goed en iedereen werkt hard”, vat De Jong een en ander kernachtig

"Inmiddels hebben 1.200 agenten het alfabetiserings-programma gevolgd. Dat is misschien wel de mooiste opleiding die we hier te bieden hebben"

“De Afghanen zijn zich er echt van bewust dat wij in 2014 weggaan en dat ze dan zelf de volledige verantwoordelijkheid dragen.”

“Het alfabetiseringsprogramma is misschien wel de mooiste opleiding die we hier te bieden hebben”



lijkheid van de veiligheid overgedragen aan de Afghanen. Als je kijkt naar het aantal veiligheidstroepen in de noorde-lijke regio, dan blijkt dat 75% van die troepen al Afghaans is en slechts 25% ISAF. Daarmee zijn de Afghanen dus al ruim-schoots in the lead. De Afghanen zijn zich er echt van bewust dat wij in 2014 weggaan en dat ze dan zelf de volledige ver-antwoordelijkheid dragen. De veiligheidsdiensten beginnen weliswaar steeds effectiever te worden, maar daarmee is de veiligheid nog niet gegarandeerd. Daarvoor is die te fragiel; ook zijn er nog veel onzekerheden voor de toekomst. Veel mensen zitten te wachten wie de bovenliggende partij wordt als ISAF verdwijnt. Als dat de huidige overheid is, dan zul je zien dat meer partijen eieren voor hun geld kiezen en aan die kant gaan staan. Mocht een andere beweging de bovenlig-gende partij worden, dan bestaat de kans dat mensen zich juist daarbij aansluiten. Wij noemen dat opportunisme, maar volgens Afghaanse normen is dat heel gewoon.”

Tot die tijd zal PTG3 er alles aan doen om zoveel mogelijk agenten op te leiden om daarmee de veiligheid van de Afghanen helpen te verbeteren..“Op 30 oktober is de commando-overdracht aan PTG-4 en rond 22 november keert onze laatste rotatie terug. Voordat dat moment aanbreekt moeten we er zorg voor dragen dat de missie op goede wijze wordt overgedragen aan onze opvolgers. We zullen er uiteraard alles aan doen om hen een vlie-gende start te geven.”

samen. “Of laat ik het zo zeggen: ons geïntegreerde team van Buitenlandse Zaken en Defensie - van KMAR tot mariniers en vloot en van landmacht tot luchtmacht – vaart op volle kracht een strakke koers. Wat de mariniers betreft, heeft de missie een minder spannend en afwisselend karakter dan ze wellicht gehoopt hadden. De sfeer tussen hen en de KMAR – waar ze voornamelijk mee optrekken - is echter uitstekend. Er is wederzijds begrip voor elkaars werkgebied en expertise. We zien resultaten en tevens veel enthousiasme bij de Af-ghaanse agenten; ze zijn enthousiast en leergierig. De Afgha-nen geven steeds weer aan dat ze bewondering hebben voor het feit dat wij Nederlanders helemaal hier naar toe komen om hen te helpen. Ze weten dat we een klein land zijn dat

zonder bijbedoelingen of politieke agenda's hier belange-loos komt helpen. Onze respectvolle manier van benaderen spreekt ook tot de verbeelding.”

Ondanks de vriendschappelijke band met veel Afghanen, blijft de veiligheidssituatie een punt van zorg, moet de Jong wel toegeven. “We hebben vorige maand de verantwoorde-

“We zien resultaten en tevens veel enthousiasme bij de Afghaanse agenten; ze zijn enthousiast en leergierig.”


“Veel mensen zitten te wachten wie de bovenliggende partij wordt als ISAF verdwijnt”


Hr. Mr. Rotterdam als Zwitsers zakmes voor de kust van Somalië

“Het schip komt hier echt tot zijn recht.”Voor de NAVO antipiraterij missie Ocean Shield opereren militairen van marine, landmacht en luchtmacht gezamenlijk vanaf Hr. Ms. Rotterdam. Commandant van het amfibische transportschip kapitein-ter-Zee Jan-Hubert Hulsker klapt zijn ‘Zwisters zakmes’ open in de Golf van Aden: “We hebben gezamenlijk één doel: het bestrijden van piraterij.” Tekst: Jochem van Wijk I Foto’s: Eva Klijn (AVDD)

De ontwerpers van Hr. Ms. Rotterdam hadden het niet kun-nen verzinnen. Het Landing Platform Dock (LPD), dat gebouwd is om grote hoeveelheden eenheden zonder haven aan land te zetten, voert patrouilles uit om schepen te beschermen en piraten te vangen. “Het schip is misschien niet voor deze missie ontworpen, maar we kunnen er wel goed mee uit te voeten,” zegt commandant van het schip kapitein-ter-zee

Jan-Hubert Hulsker. “We hebben genoeg ruimte en hutten om alle middelen en mensen die we aan boord hebben te kunnen huisvesten. Ik vergelijk het schip met een Zwitsers zakmes, waar we extra tools uit kunnen klappen. Hr. Mr. Rot-terdam komt hier echt tot zijn recht.” Tijdens de eerste weken voor de kust van Somalië wordt het ‘mes’ met succes opengeklapt . De Cougars en ScanEagle voeren dag en nacht IRS (Intelligence Surveillance and Reconnais-sance) missies uit, de landingsvaartuigen patrouilleren sa-

Op 13 augustus bevrijdde het boardingteam van Hr.Ms. Rotterdam 14 mensen op de vrachtdhow Bourjan Nour.

Zes verdachten opgepakt Hr. Ms Rotterdam maakte in de vroege avond van 13 augustus een einde aan de geplande strooptocht van een groep vermoedelijke piraten afkomstig uit Soma-lië. Zes van piraterij verdachte personen werden op-gepakt en veertien mensen werden bevrijd op de vrachtdhow, de Bourjan Nour. De actie was het einde van een dagenlange operatie van schepen en pa-trouillevliegtuigen van de NAVO, EU en de havenauto-riteiten van Bosaso in Puntland. Na een tip van het Duitse fregat Sachsen kon Hr. Ms. Rotterdam de ver-dachte dhow opsporen. Door het afschermen van de kust met een Cougar helikopter en verschillende lan-dingsvaartuigen konden de verdachten niet naar de kust terugkeren en waren omsingeld. Na enkele waar-schuwingen via de omroepinstallatie en twee waar-schuwingsschoten, gaven ze snel op. Het boardingteam van de mariniers was daarna snel aan boord en bin-nen 20 minuten waren de verdachten opgepakt en de opvarenden bevrijd.


“Door onze aanwezigheid is het hier al veiliger”


(kleine motorbootjes) om informatie in te winnen. Als klap op de vuurpijl worden, na goede internationale samenwer-king tussen havenautoriteiten van Bosaso in Puntland, NAVO en de EU, 14 gijzelaars op een dhow bevrijdt en zes vnan pira-terij verdachte personen gevangen genomen (zie kader.)

Even wennenHet is voor de eerste keer dat er zo’n grote club militairen van de marine, landmacht en luchtmacht aan boord van een schip samenwerken. De ervaringen na zes weken op zee zijn goed, al was het in het begin wennen. “Ik voel me soms net de burgemeester van een stad met verschillende wijken. Na-tuurlijk ontstaan er wel eens irritaties, we zitten met 350 uit-eenlopende mensen aan boord. In het begin was nog niet iedereen gewend aan het werken op zee. Maar we hebben tijdens het begin van de missie, de pre-deployment tussen Den Helder en Kreta, onze procedures verder op elkaar afge-stemd. We zien dat nu alles bij elkaar komt.” De comman-dant benadrukt dat het joint werken niet komt door de bezui-nigingen. “We werken niet joint omdat het moet, we werken joint omdat we samen sterker zijn en de opdracht beter kun-nen uitvoeren.”

VlaggenschipNaast al deze middelen en mensen heeft het schip op 4 au-gustus de staf van Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) aan boord gekregen. De Nederlandse commandeur Ben Bekker-ring leidt de NAVO antipiraterij missie Ocean Shield vanaf Hr. Ms. Rotterdam met een internationale staf van 24 militairen.

men met de nieuwe, snelle FRISC’s langs de kustlijn en er worden verschillende boarding teams van de mariniers met de RHIB’s afgezet op dhows (kleine vrachtschepen) en skiffs

Landmacht, luchtmacht en marine pa-trouilleren langs de kustlijn.



Hulsker is niet bang voor twee ‘kapiteins’ op één schip. “De staf geeft aan wat ze willen. Het schip bepaalt hoe het moet gebeuren. Het is makkelijk communiceren als de staf aan boord is, dus daar hebben we hele duidelijke afspraken over gemaakt.” Wel zorgen die extra collega’s voor extra lo-gistieke druk. “Commandeur Bekkering ontvangt met regel-matig buitenlandse collega’s. Dat is soms een belasting voor het schip, maar het is tegelijkertijd ook bijzonder als we bij-voorbeeld collega’s uit Japen en China mogen ontvangen. Het geeft duidelijk aan dat de internationale gemeenschap hier voor hetzelfde doel is: het bestrijden van piraterij.”

Concrete missieDoor de internationale marine inspanningen, de beschermen-de maatregelingen en de beveiligingsteams op de koopvaardij-schepen zijn de piraterij-activiteiten in de wateren van Somalië het afgelopen jaar meer dan gehalveerd. Het aantal gekaapte schepen daalde fors en de afgelopen twee maanden zijn er geen succesvolle aanvallen op koopvaardij schepen geweest. “Met de bestrijding van piraten gaat het de goede kant op, maar als we hier vertrekken zullen ze terug komen. We zijn hier voor de maritieme rechtsorde en het bestrijden van misdaad op zee. Iedereen vind dat piraterij niet kan, dat maakt het ook voor het thuisfront tastbaar. Door onze aanwezigheid is het hier al veili-

ger. Nederland is afhankelijk van vrije handel op zee. Daarom is het zo belangrijk dat we hier zijn.” Ook als straks de moesson-winden gaan liggen en de piraten ook ten oosten van Somalië kunnen opereren is het schip er klaar voor. “Met onze acties tot nu toe zie je dat de internationale samenwerking op zee en het joint optreden tussen onze krijgsmachtsdelen op Hr. Ms. Rot-terdam bij elkaar komt en werkt. Dat geeft een goed gevoel en vertrouwen voor de toekomst.”

Ocean ShieldHr. Ms. Rotterdam vertrok op 11 juli uit Den Helder en bevindt zich momenteel in de Golf van Aden. Het 166 meter lange Landing Platform Dock (LPD) is sinds 4 augus-tus het vlaggenschip van NATO Task Force 508 en vervolgt haar patrouille in het kader van de antipiraterijmissie Ocean Shield. De missie staat onder leiding van de Neder-landse commandeur Ben Bekkering met een internatio-nale staf van 24 mensen uit zeven landen. Op het schip bevinden zich ruim 350 bemanningsleden van marine, landmacht en luchtmacht. Doel van de missie is het aanpakken van piraterij activiteiten, het patrouilleren in de Golf van Aden, het beveiligen van schepen en het aanhalen van de banden met internationale partners. Ondanks het afnemen van piraterij, zijn er nog steeds zeven schepen gekaapt en worden er rond de 177 men-sen gegijzeld. Het schip zal op eind december weer in de haven van Den Helder binnenlopen.

Er worden boarding teams van de mariniers met de RHIB’s afgezet op dhows en skiffs om informatie in te winnen.

“We zijn hier voor de maritieme rechtsorde”



deadline??In het mei/juni-nummer van Alle Hens is een artikel verschenen over het diversiteitsprogramma van het Marinebedrijf, waarbinnen vooral kansarme vrouwen aan een uitdagende baan in de techniek worden geholpen. Op pagina 24 stond hierbij een foto afgebeeld van Esther Foppen, senior medewerker Laser & Waarneming Optronica. Hierbij is de onterechte indruk ontstaan dat Foppen via een hulpprogramma haar positie heeft verkregen. Zij is na afronding van haar MTS-opleiding (niveau 4) met open armen ontvangen door het Marine-bedrijf, waar zij inmiddels drieënhalf jaar senior medewerker is.en zelfs al eerste vrouwelijke burgermedewer-ster van het Marinebedrijf is uitgezon-den naar Afghanistan.

2012 21|08

2012

RecTificaTie

GEZOCHT: VRIJWILLIGERSDe Mud Masters Obstacle Run 2012 is op zoek naar vrijwilligers die dit sportevene-ment met militair tintje op 6 oktober op het Floriadeterrein in Haarlemmermeer willen ondersteunen. Wel zin om aan-wezig te zijn maar niet om moe of vies te worden? Geef je op via de site www.mudmasters.nl

EERSTE BINNENKOMST GRONINGENHet vierde en tevens laatste patrouilleschip voor de Koninklijke Marine, de Groningen, is voor het eerst feestelijk onthaald in haar toekomstige thuishaven Den Helder. Bij de eerste binnenkomst van de Groningen heeft een delegatie van het Korps Adelborsten het eerbewijs ‘joelen’ uitgebracht. Deze traditie is na jaren weer in ere hersteld tijdens de eerste binnenkomst van eerste pa-trouilleschip Holland. Het eerbewijs dient als welkom voor elke nieuwe eenheid die de vloot komt versterken. De Groningen is op 21 april door minister van Infrastructuur en Mi-lieu, Melanie Schultz van Haegen, gedoopt.

MARINEKAZERNE VLISSIN-GEN ONDERSTEUNT “RES-CUE VLISSINGEN 2012”.In het kader van Rescue Vlissingen 2012 heeft de Marinekazerne Vlissingen de organisatie en een aantal deelnemende groepen op de kazerne en in Vlissingen gefaciliteerd. Een Seaking helikopter van het Duitse Mari-nefliegergeschwader 5 landde op de helipad van de Marinekazerne. Het squadron maakt onderdeel uit van de Deutsche Marine en is gestationeerd op vliegbasis Kiel-Holtenau. Naast de helikop-ter hebben de road show, diverse landelijke reddingsbrigades, hulpdiensten uit Duits-land en zelfs originele Amerikaanse brand-weerwagens gebruik gemaakt van de accom-modaties en heeft de Koninklijke Marechaussee met een YPR de kazerne als staging area gebruikt.

ZWAARGEWICHT GERUIMDHr.Ms. Willemstad heeft in de Wielingen, de zeer druk bevaren westelijke hoofdgeul naar de Westerschelde, een zware zeemijn tot ont-ploffing gebracht. Deze vormde een direct gevaar voor de scheepvaart. Actie werd on-dernomen nadat het bericht binnenkwam dat een visserskotter een mijnachtig object had opgevist en weer overboord had ge-plaatst. De Hr.Ms. Willemstad Willemstad zette direct koers naar de locatie, om het ex-plosief op te sporen met de sonar. Het betrof een Duitse invloedsmijn van het type GC, een van de meest beruchte mijnen uit de Tweede Wereldoorlog. “Deze mijn is niet alleen voor-zien van een akoestische en magnetische ontsteking, maar ook van boobytraps. Dus een direct gevaar voor de scheepvaart in deze drukbevaren route”, legt de commandant, luitenant-ter-zee 1 Michel Woltman, uit. Ma-rineduikers hebben na identificatie een ex-plosieve lading op de mijn geplaatst, waarna deze gecontroleerd tot ontploffing is ge-bracht.

VERY SHALLOW WATER DUIK -TEAM NAAR U.S.A.Rim of the Pacific is één van de grootste ma-ritieme oefeningen ter wereld waarin alle domeinen van maritieme oorlogsvoering worden beoefend. Onder hoge temperatu-ren werden van Hawaii tot de kust van Cali-fornië, in alle lagen van de atmosfeer en tot diep onder water de krachten gemeten. Doel: het gezamenlijk opereren, het leren van el-kaar en het afstemmen van procedures en tactieken. Nederland heeft gedurende de maand juli deelgenomen aan het Mine Counter Measure (MCM) gedeelte van de >>

10|08

01|08

10|08

L O G B O E K


buitenlandse fregatten die veel bekijks trok-ken waren de Britse HMS Lancaster en de Rus RFS Kaliningrad. In het water naast deze schepen toonden mariniers hoe je piraten te lijf gaat en – met hulp van een helikopter – een drugstransport onderschept. Een vaste demo was de amfibische landing, waarbij zeesoldaten met voertuigen onder de ogen van het publiek aan land kwamen. De Mari-nierskapel sloot de Marinedagen af met de taptoe. Eerder dit weekend had de kapel ook twee zeer gewaardeerde lunchconcerten ver-zorgd. Die bijval bleek ook uit het berichten-verkeer op social media, waar de Marineda-gen uitgroeide tot trending topic.

09|07

KLEINSTE DETACHEMENT VAN DE VIERDAAGSE Dit detachement, bestaand uit mariniers en vlootmedewerkers, bestond slechts uit 11 personen. Hoewel het door drukte van oplei-dingen, oefeningen en allerlei externe aan-vragen onmogelijk was voor het Amfibisch Logistiek Bataljon Doorn om als detache-

ment voor te oefenen, kwamen de mannen toch elke dag als eerste KM-detachement over de finish. Dankzij de orde op zaal en het strakke mar-cheren, wist deze groep de eerste prijs bin-nen te halen.

23|07

actieve programma. Voor het eerst was het Marinedagenterrein tactisch ingedeeld in vier zones die aandacht gaven aan de clusters Nationale Taken, Internationale Missies, Kennis & Innovatie en Maritieme Instand-houding & Ondersteuning. Zo waren mij-nenjagers te zien bij Nationale Taken en lag er een door mariniers beveiligde koopvaar-der bij Internationale Missies. Op het gebied van Kennis en Innovatie toonde hightech-onderdelen van de KM de laatste snufjes. Ma-ritieme Instandhouding en Innovatie maak-te indruk met een prachtige lichtshow, geprojecteerd op een Belgisch fregat in het droogdok van het Marinebedrijf. Andere

Groter kon het verschil niet zijn tussen de beide Marinedagen. Na een zonovergoten zaterdag kwam de regen op zondag met bak-ken uit de hemel. Waar 55.000 bezoekers op de eerste dag genoten van demonstraties en de zon, weerstonden zo’n 35.000 mensen de tweede dag de elementen om shows en sche-pen te bekijken en te genieten van het inter-

CLUSTERINDELING MARINEDAGEN WERKT VERHELDEREND

oefeningen. Daartoe is een samengestelde eenheid van de Defensie Duikgroep (DDG) en Maritieme EOD (MAREODD) ingezet. Sa-men met Canadese mijnenjagers, Ameri-kaanse MCM-heli’s, Marine Mammal Sy-stems (dolfijnen), Unmanned Underwater Vehicles (UUV’s) en VSW-teams uit Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Chili zijn in en vanuit San Diego geoefend in alle aspecten van mijnenbestrijding.

De eerste week is de apparatuur gereed ge-maakt, zijn de duikers gebrieft en hebben kennis gemaakt met de nieuwe omgeving.

09|07

Het personeel van het Mariniers Trainings Commando (MTC) heeft bloed gedoneerd aan de Stichting Sanquin Bloedvoorziening. Deze stichting levert bloedproducten aan de mili-taire bloedbank. Zij bewerken de opbrengst tot lang houdbare, diepgevroren bloedpro-ducten die in missiegebieden gebruikt kun-nen worden. Momenteel is er een strategische

voorraad bloed voor de trainingsmissie in Kunduz en de antipiraterijmissies. In de afge-lopen zes jaar zijn in Afghanistan ongeveer 7000 bloedproducten aan circa 1000 patiën-ten toegediend. Mede dankzij deze bloedpro-ducten hebben vele patiënten hun verwon-dingen overleefd.

PERSONEEL MARINIERS TRAININGS COMMANDO DONEERT BLOED

De aansluitende twee weken hebben de duikteams opgewerkt en hun procedures en tactieken op elkaar afgestemd. Met alle vi-zieren dezelfde kant op gericht zijn er vele oefenmijnen onschadelijk gemaakt. De laat-ste twee weken stonden in het teken van de tactische fase waarbij de teams in een opera-tioneel scenario vooral ’s nachts zijn inge-zet. Voor transport naar het oefengebied is gebruik gemaakt van 11 meter lange RHIBS. Achterop deze RHIB werd een rubberboot meegenomen (piggy-baggen) die dienst deed als duikplatform in het VSW-domein. In het drukke programma was ook ruimte

samen met de heli’s (Sea Dragon, ruimte voor 55 pax) te trainen in ‘pouncer-ops’ waarbij de duiker uit een heli springt om een lading bij een mijn te plaatsen.

L O G B O E K


07|07

Ruim 400 familieleden van de militairen die deelnemen aan de derde rotatie van de Police Training Group (PTG3) waren in Burgers Zoo in Arnhem aanwezig bij een thuisfrontcon-tactdag. Het joint karakter van deze eenheid kwam duidelijk naar voren door de aanwe-zigheid van de directeuren operaties van zowel het CZSK als van de Koninklijke Mare-chaussee. Naast informatie over de huidige stand van zaken in het missiegebied werd er

09|07

Vanaf het duikhulpvaartuig Hydra hebben duikers van de Defensie Duikgroep mogelij-ke restanten van het historische schip Wal-cheren opgedoken. Dit vlaggenschip – dat aan tal van grote zeeslagen meedeed – ver-ging in 1689 in het zicht van de haven van Vlissingen. Hierbij kwamen 24 opvarenden om. De provincie Zeeland had de marine ver-zocht om onderzoek te verrichten voor de rede van Vlissingen. Onderzoek leidde tot de aanname dat de Walcheren na de botsing met het Westerhoofd van de Koopmansha-ven van Vlissingen na een vreemde zwenking tot zinken kwam ter hoogte van de voorma-lige ingang van de Nieuwe Haven. Zowel so-nar- als magnetisch onderzoek toonde hier veel verstoringen in de bodem. Op de aange-merkte locatie deed de marine onderzoek met een onderwaterrobot, sonar en duikers. Zowel de sterke stroming als het zeer slechte

BURGERS ZOO IN TEKEN VAN THUISFRONTCONTACTDAGook een videoverbinding opgezet met Kunduz waardoor militairen kort met hun naasten konden spreken. Momenteel zijn ruim 900 militairen van de landmacht, luchtmacht, marine en mare-chaussee wereldwijd uitgezonden. Zij ma-ken deel uit van verschillende missies in Europa, Azië en Afrika. (Foto: Angela Bosman)

MARINE DUIKT IN EIGEN VERLEDENzicht onder water maakten de zoektocht complex. Bij het onderzoek zijn twee balken van twee en acht meter aangetroffen. Waar de kortere versie eeuwenoud blijkt te zijn, lijkt de langste balk echter van een jongere datum. Daarnaast is een eeuwenoud bakste-nen muurtje aangetroffen. Dit laatste kan volgens een Zeeuwse archeoloog onderdeel uitgemaakt hebben van de broodbakoven van De Walcheren.Voor de marine bood de duikopdracht een ideale gelegenheid voor opleiding en trai-ning van duikers en ander personeel. Daar-naast wordt vanuit marinehistorisch oog-punt grote waarde gehecht aan de zoektocht. De gevonden voorwerpen zullen in overleg met de provincie Zeeland, de gemeente Vlis-singen en culturele instellingen aan nader onderzoek onderworpen worden.

EERSTE PATROUILLEVAAR-TUIG HOLLANDKLASSE IN DIENST GESTELD

Met de indienststelling tijdens de Marineda-gen is patrouilleschip Holland officieel een van Harer Majesteits marinevaartuigen. "Het bewijs dat civiel-militaire samenwerking en innovatie daadwerkelijk tot prachtige resul-taten leidt, drijft hier onder onze voeten: het patrouilleschip Harer Majesteits Holland", aldus Defensieminister Hans Hillen bij de in-dienststelling. "Dit toppunt van technolo-gisch vernuft vaart straks niet meer met tweehonderd, maar met slechts vijftig man over de wereldzeeën. Door het gebruik van niet draaiende radars en camera's in de unie-ke mast, kan het schip bovendien tot dicht onder de kust worden ingezet."

Op de dag van haar indienststelling schonk Hr. Ms. Holland een cheque aan KIKA. Vlak voor het ceremonieel was de heer Schimmel, een van de medeoprichters van KIKA, aan boord van Hr.Ms. HOLLAND om het bedrag van 1000 euro in ontvangst te nemen. KIKA financiert ondermeer onderzoek naar de ontwikkeling van nieuwe behandelingsmo-gelijkheden om kinderkanker vaker te >>

07|07

L O G B O E K


PILOT OPWERKTRAJECT VOOR DE FRIESLAND EN DE ZEELAND

Onder leiding van Command Seatrain hebben het marinedetachement Friesland en Zee-land een pilot van de Safety and Readiness Checks (SARC) 4 uitgevoerd. Doel van deze pi-lot was om gezamenlijk een realistisch trai-ningsprogramma voor de patrouilleschepen te ontwikkelen.De schepen beoefenden verschillende sce-nario’s. Om zo goed mogelijk beeld te krij-gen van de mogelijkheden van een patrouil-leschip werden alle oefeningen afwisselend op beide schepen gehouden. Met behulp van de FRISC werd de trainingsstaf overgezet op het schip dat die dag oefening zou uitvoe-ren. Na een rustige start met basiscalamitei-ten werd toegewerkt naar een complex sce-nario met een diversiteit aan dreiging en calamiteiten.Voor zowel de Friesland als de Zeeland was deze reis de eerste mogelijkheid om de FRISC operationeel te beproeven. Naast het uitvoe-ren van de dagelijkse boottransfers werd de, pas opgeleide, bemanning dan ook ingezet voor diverse patrouilles, zowel bij dag als bij nacht.Na de eerste week bezochten de schepen Londonderry. De Friesland en de Zeeland hebben hier het clipperfestival ondersteund. De belangstelling voor de nieuwste schepen van de Koninklijke Marine was zeer groot. Tijdens het open huis op beide eenheden zijn er meer dan vijfduizend bezoekers aan boord ontvangen. Hierna trainden de sche-pen samen met de Ierse marine. Zo hebben de Ieren een boarding uitgevoerd op de Zee-land, zijn er sleepoefeningen gehouden en

heeft de Friesland zijn schip-in-noodrol kun-nen beoefenen tijdens een (gesimuleerde) brand op het Ierse patrouilleschip.Tweede havenbezoek van de reis was Ply-mouth. Nadat de staf van STC van boord was gestapt stonden beide schepen ter beschik-king aan de mensen van Flagofficer Seatrai-ning (FOST). Voor velen was dit een eerste kennismaking met het patrouilleschip. Op de eerste dag werden er briefings en rondlei-dingen gegeven aan afgevaardigden van de diverse afdelingen van FOST. De tweede dag is er op zee een gevechtswachtsoefening ge-houden aan boord van de Friesland onder leiding van de seariders van FOST. Voor de bemanning van de Friesland was dit een goe-de oefening voor de komende SARC 4 perio-de, voor de seariders van de FOST een goede voorbereiding op de komst van Hr. Ms. Hol-land medio 2013.Voor zowel de schepen en hun bemanning als de staf van STC is het een nuttige en leer-zame periode geweest. Het doel om geza-menlijk tot realistisch trainingsprogramma voor de patrouilleschepen te komen is be-haald. Begin december is de Friesland het eerste patrouilleschip dat officieel de SARC 4 in gaat.

kunnen genezen en 'vriendelijker' te kun-nen behandelen. Elk kind dat kanker heeft of krijgt, wordt dan tijdens én na de behande-ling veel meer kwaliteit van leven gegeven.

VGKAZ TONEEL VAN GRO-TE BHV-OEFENINGDe Bedrijfs Hulp Verlening-organisatie (BHV) van de Van Ghentkazerne (VGKAZ) heeft in samenwerking met de Veiligheidsre-gio Rotterdam een grote BHV-oefening ge-draaid. Op de kazerne was een instructeur hoegenaamd met zijn voertuig bekneld ge-raakt onder een munitietransport dat stond te wachten om te tanken. Tijdens de brand die hierdoor ontstond, heeft de BHV ge-tracht het slachtoffer uit het voertuig te ha-len. Toen dit niet lukte is het voertuig ge-koeld, opdat het slachtoffer niet zou verbranden. De lokale Defensie Bewakings en Beveiligings Organisatie (DBBO) had de handen vol aan het weghouden van cursis-ten die hun instructeur probeerden te bevrij-den uit het wrak. Na enige tijd arriveerden ook andere hulpdiensten, zoals brandweer, ambulance, politie en marechaussee. Deze besloten in overleg met de DBBO en BHV om de veilige zone rond de wagens uit te breiden naar 500 meter. Dit had tot gevolg dat de BHV de gehele kazerne diende te ontruimen. Met assistentie van diverse brandweervoer-tuigen is de brand uiteindelijk geblust en kon het slachtoffer alsnog uit het wrak wor-den bevrijd. De BHV-organisatie van de VG-KAZ waarborgt de veiligheid van iedereen op het kazerneterrein. Om zo goed mogelijk voorbereid te blijven op calamiteiten, vin-den geregeld oefeningen plaats, waarbij de samenwerking met de Veiligheidsregio Rot-terdam, marechaussee en civiele hulpdien-sten van groot belang is.

05|07

25|06 06|07

L O G B O E K


Uit de West

In de drugsbestrijdingsoperatie Operation Martillo in het Caribisch Gebied voorkwam het stationsschip Hr.Ms. Tromp de smokkel van 2000 kilogram drugs over zee. In ver-band met het vervolgonderzoek en nog lo-pende operaties kon deze informatie niet eerder vrijgegeven worden. Na de detectie van een snelle drugsboot, een go fast, werd er vanuit het operatiecentrum op Marine-basis Parera te Curaçao direct een groot-schalige zoekoperatie opgezet. Diverse va-rende en vliegende internationale eenheden, waaronder het maritiem pa-trouillevliegtuig van de Kustwacht de Dash 8 en Hr.Ms. Tromp met aan boord haar Bel-gische helikopter Alouette, zetten een spectaculaire achtervolging in op de go fast, die zich met hoge snelheid verplaatste. Het heeft ertoe geleid dat de opvarenden de

contrabande over boord gooiden. Brigade-generaal Dick Swijgman, commandant zee-macht Caribisch Gebied en directeur van de Kustwacht Caribisch gebied, noemt de re-cente onderschepping een groot succes voor de drugsbestrijding in de regio. “Tij-

dens deze actie is nadrukkelijk schouder aan schouder samengewerkt met internati-onale partners, de Kustwacht Caribisch ge-bied en de Koninklijke Marine. Het toont aan dat gezamenlijk optreden de sleutel tot succes is.”

De open dag van Hr.Ms. Tromp in Willem-stad heeft veel mensen naar het stations-schip getrokken. 421 Bezoekers liepen de valreep op en konden met eigen ogen zien hoe een luchtverdedigings- en comman-dofregat (LCF) er van dichtbij uitziet. Het

was voor velen een unieke kans om dit type marineschip te kunnen bewonderen. Want niet eerder voer een LCF als stationsschip in de Caribische Zee. “De reacties zijn heel leuk”, vertelde matroos ODVB Niels Los die op de bak eventuele vragen van mensen be-

antwoordde. “Ik vind het een hele grote en mooie boot”, was de enthousiaste reactie van de zesjarige Chayenne Rozalina die breed glimlachend poseerde bij de vlag voor haar fotograferende vader.

15|08

MARINE ONDERSCHEPT GROTE PARTIJ DRUGS

06|08

HR.MS. TROMP TREKT VEEL BEKIJKS

L O G B O E K


29|08Benefiet muzikaal evenement ‘Vrien-den van Pazaric’In Studio 62 op Willemsoord begint om 15.00 uur een twaalf uur-durend muzi-kaal evenement waarvan de opbrengst naar de gehandicapteninstelling Paza-ric in Bosnië-Herzegovina gaat. Deze instelling is geadopteerd door twee in-woners van Den Helder die ermee in aanraking kwamen tijdens hun missie in Sarajevo. Het instituut is verdeeld over drie locaties en draagt zorg voor

bijna vierhonderd geestelijk en licha-melijk gehandicapte mensen van alle etniciteiten afkomstig uit heel Bosnië. Pazaric ontvangt hier een overheidsbij-drage voor van slechts 13 Euro per in-wonende per dag, maar moet hiervan alle kosten betalen. Niet alleen de me-dicatie, voeding en kleding van de be-woners, maar ook de salarissen van de medewerkers, onderhoud van de ge-bouwen, gas, licht en water. Kaarten voor dit evenement kosten 5 Euro. Voor vragen of een bijdrage: [email protected]

Aankondigingen

27|09 Veteranen/ oud-militairen bijeenkomst. De ontmoetingsbijeenkomst wordt ge-houden in de Gen.Maj. De Ruyter van Stevenic kazerne in Oirschot. De reünie begint om 10.00 uur. De toegangsprijs bedraagt €15 over te maken op 2940268 t.n.v. S.V.O.M. in Gemonde. De sluitingsdatum is 20 september. Voor meer informatie: Gijs Bertens, telnr 073-5518842 of 0653471991. E-mail: [email protected]

04|13 Reunie ex-schrijvers/ logis-tieke dienst administratieOp woensdag 17 april 2013 wordt de 2-jaarlijkse reünie voor ex-schrijvers/lo-

Reünies

gistieke dienst administratie gehouden. De reünie in het evenementencentrum op het Marine Etablissement Amster-dam begint om 09.30 uur en is toegan-kelijk voor actief-/postactief dienenden en tevens zijn van harte welkom echtge-notes, partners en introducés.De toegangsprijs bedraagt € 17,50 over te maken op 55.65.51.664 t.n.v. ex-schrijvers/LDA-personeel der KM te Den Helder, o.v.v. naam, adres, woonplaats, actief dienend cq postactief en/of vete-raan. Tevens vermelden uw kenteken, indien u per auto komt. De sluitingsda-tum is 17 maart 2013. Aanmelden via de website http://www.schrijvers-lda.nl, dan wel schriftelijk bij W. Kram, Com-

mandeursplein 15, 1785 NE Den Helder, e-mail [email protected] .

06|13 Reünie opvarenden Hr.Ms. Limburg en Hr.Ms. van GalenOp 7 juni 2013 houdt FERTH1973 een reü-nie in de Dukdalf te Den Helder. Deze reünie is voor alle opvarenden van Hr.Ms. Limburg en Hr.Ms. van Galen in de periode mei 1973 tot december 1973 en alle anderen die aan deze reis heb-ben deelgenomen. Kosten bedragen € 20.00 p.p. over te maken op 461752492 o.v.v. reünie 2013. Opgeven kan via [email protected]. voor 15 mei 2013.Na opgave en betaling zal een programma worden toe gestuurd.

WieWatWaar

09|07

Aan boord van Hr.Ms. De Ruyter kreeg LT-Z2OC Vincent van Maren het certificaat voor de CCO typeopleiding LCF uitgereikt. Hij ver-kreeg dit certificaat op basis van de compe-tenties die hij opdeed tijdens een uitdagend en afwisselend vaarprogramma. Er is een grote behoefte aan gekwalificeerde CCO’s in de rang van LTZ2OC. Het traject van de Eerder

Verworven Competenties (EVC) heeft zich in de praktijk bewezen. Dit succes is vooral te danken is aan het initiatief van de comman-dant van de Operationele School en de com-mandant van Hr.Ms. De Ruyter.

L O G B O E K


M E N S E N & M U T A T I E S

onderofficieren

manschappen

burgers

officierenBevorderingenCDRE M.G.L.H. TossingsKOLMARNS E.J.M. BlommestijnKTZE J. van der WalKLTZ J.W. StrickerKLTZ E.C.W. JansenKLTZ J. VekenKLTZT M.J. WindtLTKOLMARNS B.C.A. VlasmanLTZ 1 R. Arriëns DwarshuisLTZT 1 R.T.Q. BiermanMAJMARNS G.J. SchoeMAJMARNS S.M. MastenbroekMAJMARNS F. van den BrinkLTZAR 2OC J.C. FockensLTZ 2OC O.P. MiddelkoopLTZ 2OC F.P.W. SmeetsLTZE 2OC O. ZeijpveldLTZ 2OC H. JuLTZ 2OC R.A. van HulstLTZT 2OC J. HamerLTZA 2OC M. VerhoefLTZT 2OC B.F. van RijssenLTZE 2OC B.F. DuursmaLTZA 2OC G.J.J. MeijerKAPTMARNS M.G.J. MestersLTZA 2 R.J. KoppeLTZ 2 J.W. GriffioenLTZA 2 A.L.C. KippLTZE 2 R.S.A. DomburgLTZ 2 L.J. MeijerLTZA 2 J. HavikLTZSD 2 H. WesselsLTZT 2 J. MosterdLTZ 2 F. DijkstraLTZ 2 A. BakkerLTZT 2 P.A.T.C. JanssenLTZSD 2 H.J. de Raat

DienstverlatersKTZ M.J BiekartKTZ P.F. de BoerKTZAR C.P. BleekerKTZ C.J.H. Trimpe BurgerKOLMARNS M.J.M.S. HekkensKLTZA G.M. HellingsKLTZ R.P.C van LeeuwenKLTZSD P.J.G. ten ThijeKLTZ E.P. BussemakerLTZ 1 J. BakkerLTZT 1 J.J.M. Bogaert

LTZAR 1 M.A. Hagenbeek (98-1) LTZ 1 J.A. KommersLTZ 1 A.M. BombeeckLTZT 1 R. DorsmanLTZA 1 R.W.I.M. TrompLTZ 2OC R. HondemaLTZT 2OC D. KrijgerLTZT 2OC A. KruijswijkLTZE 2OC B.G.M. MertensLTZAP 2OC C.A. Parra CuadrosLTZ 2OC F.E. van Dam

Bevorderingen:AOOBDSD J.P.M. StookerAOOODND J.J. van den NieuwendijkAOOODVB H.A. BangaAOOODVB H. KooistraAOOMARNVB K.W. BoonAOOMARNALG P.L.C. RoosAOOMARNALG J.P.M. SuijkerlandAOOMARNALG F. StamAOOMARNALG A.L.M. BroereSMJRODVB E.T.P. KompierSMJRLDV W.J. SmitSMJRODVB J.H.M. van DaelenSMJRODVB J.W. van der HeijdenSMJRODND C.J. Dijkstra SMJRTDE A.F.M. OoijevaarSMJRMARNALG E.M. HenkesSMJRMARNALG R. KooijkerSMJRMARNALG P.G. de GrootSMJRMARNALG A.R. JonkerSMJRMARNALG R. BoudewijnSMJRMARNALG G. SteenisSMJRMARNALG R.S.S. HardjokoesoemoSMJRMARNALG J.G. HermanSMJRMARNALG S.F. van der KraanSMJRMARNALG D.J. GramSMJRMARNALG N.B. AmanfoSMJRMARNALG R. LoeveSMJRMARNALG A.J.P. MeursSMJRMARNALG M.S. BroekhuizenSGTWDS M.O. LagemaatSGTODOPS D.J. van der ReeSGTWDS F.A. MulderSGTTDW A. HozeeSGTLDGB M.C.F. TimmermansSGTODND R.J.A. BroensSGTTDW J.A.C. Mol

SGTTDW J.M. HempeniusSGTTDW G.J. KranenburgSGTODVB B.B. BalkeSGTLDV C.B. SchnelleSGTTDW D.D.J.J.M. BrekelmansSGTMARNALG E.J. BouwmeesterSGTMARNALG D. BuchnerSGTMARNALG B. RossenaarSGTMARNALG E. de VosSGTMARNALG P.F.M. HaasnootSGTMARNALG A.A. DomselaarSGTMARNVB H. ElbersSGTMARNALG A.A.W. LuciusSGTMARNALG C.P. BerghoutSGTMARNALG S. Lokers SGTMARNALG O. PolákSGTMARNALG R.H.A. DoomenSGTMARNALG W.H. BarbozaSGTMARNALG C.J.H.M. van AsSGTMARNALG L. KnolSGTMARNALG J. BrinkSGTMARNALG H.J.F. NavarroSGTMARNALG C.H.A. VosSGTMARNALG M. StraatmanSGTMARNALG G.B. ToonenSGTMARNALG R. KleinSGTMARNALG J.J.M. GroeneveldKPLLDGD R.B. Nijkamp

DienstverlatersAOODOPS R. NiesingAOOODVB W.F. de GraafAOOWDW R.R.A. de WitSMJRBDMZKT S.J.A.P. van der LooSMJRMARNALG M.A.M. KerremansSMJRMARNALG F. WijenbergSMJRWDE R.S. CairoSMJRLDV H. FijnSMJRWDV P. van der SpekSGTLDA S.M.I. BoddekeSGTLDGB E.H. de GrootSGTTDE G.F. HartSGTLDV R. HolmSGTLDV H.A. MuurlingSGTODOPS J.A.A. SmitsSGTTDE M. JansenSGTTDW N.H. JanssenSGTWDS R. van der KamSGTBDMZKT M. van der KooiSGTTDE B. KüstersSGTTDW Z.K. van SlochterenSGTMARNALG M.J.J. BroersSGTMARNALG J. Meijer

SGTMARNALG A. GrashuisKPLODOPS A.C. DoornKPLTDW F.H.C. HuiderKPLWDS R. de JongKPLODVB J. JutteKPLODOPS S.P.A. KnoopKPLWDS J.J. KootKPLTDW M. MentinkKPLTDW R. OnrustKPLODVB R. de OudeKPLWDS B.P. WelfingKPLODOPS R. BeekhofKPLLDV J.C. CuperusKPLLDV H.J. van KatwijkKPLTDW F.J. KreugerKPLODVB G.H. KuipersKPLAOVLGR Y. RoscharKPLWDS M.R. SlagterKPLTDE W. SpreijKPLLDA J. TjepkemaKPLDTW T.R. Tjong-AyongKPLTDW P.G.B. WernéKPLTDW D. de BoerKPLODND M. DemoitieKPLWDS T.E. van EgmondKPLLDA C.W. van KampenKPLLDV D.R. PasveerKPLODOPS A. PolakKPLWDS M.A. SchikanKPLBDTAA M. TensenKPLMARNALG W.E.S. Ramakers van PraagKPLMARNALG X. Visser

in MemoriamAOOLDA R.J. van LeeuwenSMJRTDE R.C.G. BlokkerSGTODVB W.M. de Nijs


M E N S E N & M U T A T I E S

onderofficierenonderofficieren

manschappenmanschappen

burgersburgers

officierenBevorderingenMATR 1 LDV T.J. van VlierdenMATR 1 OD R.R. HilstMATR 1 OD M. KalkMATR 1 TD O.P.P. SegersMATR 1 LDV J. RitecoMATR 1 TD P. de KortMATR 1 LDV J. van BekkumMATR 1 TD R.M.K. JonkerMATR 1 LDV C. den BreejenMATR 1 TD R. GijzenMATR 1 OD R. HiemstraMATR 1 TD W. BoonstraMATR 1 OD R.L.A. HuijdingMARN 1 MNT B.A.L. BremerMARN 1 MNT M.L. Gaal

Dienstverlaters:ADBA D. van de GeijnADBM P.T.L. OudendijkMATR 1 ODOPS D. BotmanMATR 1 ODVB J.C. EgelieMATR 1 BDMTD A. HensemaMATR 1 OD B.G.C. NieuwenburgMATR 1 OD D.A.H. SoethaertMATR 1 WDS J. van SchendelMATR 1 LDA L.D.A. BezouwMATR 1 LDGB I. DubbeldMATR 1 OD A.W. GroenendijkMATR 1 TD N. HogenbirkMATR 1 OD D.H.A. JaminMATR 1 TD D. LangerakMATR 1 LDA R.M. van MazijkMATR 1 TD M.C. SpaargarenMATR 1 TDW T.M. StigterMARN 1 ALG A. OostingMARN 1 ALG J. PietersMARN 1 ALG J. HavenaarMARN 1 ALG T. van der SluijsMARN 1 ALG M.H.M. de GrootMARN 1 ALG B. HarmsenMARN 1 ALG M. JagtMARN 1 ALG B. de LangeMARN 1 ALG D. van der LindeMARN 1 ALG M. MelissantMARN 1 ALG J. TawaängMARN 1 ALG R. VennixMARN 1 ALG B. WijnMARN 1 VB M. van der LindenMARN 1 ALG J.J. WoutersMARN 1 ALG Z. Geensen

MARN 1 ALG M. de BoerMARN 1 ALG S.R. Elink SchuurmanMARN 1 ALG S. ReusMARN 1 ALG J.J. SchoneveldMARN 1 ALG S.A. VeldhuisMARN 1 ALG J.W. de WagtMARN 1 ALG J. SaanenMATR 2 TD M.D. DorsselaerMATR 2 TD T.W. RiewaldMATR 2 OD F. van RijnMATR 2 LDV D. SchefferMATR 2 ODVB K.D.C. LingMATR 2 OD M. StigterMATR 2 TD H.L.R. SwinkelsMATR 2 LDV M.P. SchansMATR 2 TD J. SmithuisMATR 2 TD L.B. de WitMATR 2 TD A. van de WorpMARN 2 ALG E. BaggenMATR 2 WDS J. BokhoveMATR 2 ODVB M. de HaanMARN 2 ALG M.C.P. LemsonMARN 2 ALG R.B. MeijerinkMATR 3 TD C.E.J. van den HeuvelMATR 3 ODVB D. OlthofMATR 3 WDS T.W.M. OttenMATR 3 LDV R.L.M. DixMATR 3 ODVB R.W.G. HengstMATR 3 LDV R. BijlsmaMATR 3 OD R.J. WormgoorMATR 3 OD K. MaijerMARN 3 C. van RijnMARN 3 ALG M. de WinterMARN 3 S. HeuijerjansMARN 3 J.P. HuijbersMARN 3 G.X. BödekerMARN 3 ALG T. KorsuizeMARN 3 D.E. van de ScheurMARN 3 S.C.M. ter VeldMARN 3 R.A.G. van VelthuijsenMARN 3 S. WokkeMARN 3 J. BakkenesMARN 3 W.C.A.M. van BerkelMARN 3 S. BoudewijnsMARN 3 M.H. FloorMARN 3 A. GeelMARN 3 C.A. HoekmeijerMARN 3 G.J. HouwersMARN 3 P. ImmersMARN 3 E.B. KoezeMARN 3 N. MaarseveenMARN 3 B. PamaMARN 3 R. Wiggers

MARN 3 C.J. de ZwaanMARN 3 J. Zwets

in MemoriamMARN 1 ALG R.A.M. Bakker

BevorderingenJ. Pas, 11R. Kwast, 11M.A. Pronk, 11M.E. de Koning, 11E. Sirach, 10A. Vicenzetto, 10B.A. Dehne, 10P.M.M. van Schie, 09M. Stolte, 09R.E. Hulsebosch, 09A.A.A. Buijks, 09P.M.M. van Schie, 09F.E. Schuijt, 08R. Veld, 08R. de Boer, 08D.C. Feller, 08B.R.F. Kuilman, 08A. de Haan, 08E.A. van der Mee, 08R. de Boer, 08J.G.H. de Boer, 08V.S. Stigt, 08O. Kramer, 08D. Margés, 07M. Gerssen, 07P.W. Terpstra, 07M.A. Veenstra, 07F.W. Tuithof, 07R.J. de Vries, 07M.J. Huisman, 07F. Tompot, 06E.D. van der Linden, 06E.N. Lackroij, 06S. de Hoo, 06W.H.G. Severins, 06J.M. Clements, 06B. Ivulic, 06P.A. Dekker, 06M.L.E. Bron, 06R.W. Bootsma, 05R. Reuvers, 05K. Woort, 05

E.L. van Mourik, 05H. Oostindiër, 05

DienstverlatersJ.P. Hof, 11J. Alserda, 11J. Ricken, 11W. Dust, 10M.C. Petter, 10J.A. Pieterse, 10J. Hoekman, 10E. Elbers, 09W.F. de Jongh, 09C.J. van Zoest, 09R. Oudshoorn, 09J. Regeling, 09J.T.L. Steenbergen, 09M. Asselman, 09J. Buijs, 08W.P. Reijerkerk, 08U.H. Jaasma, 07H.F. Medendorp, 07J.H. Visje, 07T.A. Wijnker, 06J.F. van Groesen, 06M.R. de Haan, 06B. Gharbaran, 06J.H.F. Willemsen, 06C.J. de Boer, 05E.M.A.P. Grotzinger, 05H. Nota, 05C.J. de Wit, 05F.J. Fischer, 04J. Heesakkers, 04L. van der Kraats, 04J. Schouwe, 04R.E. Kemble, 05D. Smit, 05T.J.M. Hoogenbosch, 04J.C. Buisman, 04P.H. Strooper, 04B. de Does, 03N. Barhorst, 02S. Vos, 02F. Aydoun, 02

in MemoriamJ.J.A. Vlaar, 12

A l l e H e n s | j u l i - a u g u s t u s 2 0 1 239

Doe mee!

Als medewerker van de Koninklijke Marine ben jij het gezicht van onze organisatie. Jij hebt een bijzondere taak in een bijzondere organisatie en daar mag je best trots op zijn.

De Koninklijke Marine vindt het belangrijk om dit te delen met de buitenwereld.

We willen je daarom oproepen om hier aan mee te helpen. Deel jouw ervaringen binnen de marine via Facebook, Hyves of Twitter en laat aan jouw vrienden zien hoe jij je inzet voor veiligheid op en vanuit zee.

De Koninklijke Marine, dat zijn wij. Het visitekaartje, dat ben jij.

Ik ben ambassadeurvan de marineFacebook.com/KoninklijkeMarine

alle hens nr 07 08-2012

News & Politics