amawal n tmazight tatrart: édition corrigée et augmentée par habib allah mansouri
TRANSCRIPT
![Page 2: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/2.jpg)
AMAWALn Tmazi$t tatrart
LEXIQUE DU BERBERE MODERNEEdition corrigée et augmentée pour le compte du HCA
par Habib Allah MANSOURI
Français / Tamazi$t
Haut Commissariat à l’Amazighité, 2004
![Page 3: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/3.jpg)
Cet ouvrage a été édité dans le cadrede la collection « Idlisen nne$ « de laDirection de la Promotion Culturelledu Haut Commissariat à l’Amazighité.
![Page 4: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/4.jpg)
3
INTRODUCTION
«Un conquérant chasse l’autre», c’est par cette phrase de Abdellah LAROUI qu’on pourrait résumer l’histoire du Maghreb.Une histoire tumultueuse dans laquelle les autochtones (i.e. lesBerbères) ont été toujours mis à l’écart1. Cette situation s’est répercutée sur leur langue : exclus des centres des décisions, leurlangue en subira le même sort en devenant la langue de la masse,mais jamais de l’Etat2. Ce qui avec le temps la laissera à la traînéedes autres langues en s’appauvrissant de plus en plus. Ce qui a laisséCARETTE écrire durant les années quarante du XIXe siècle qu’il ne s’agit que d’une langue pauvre et primitive, incapable de produire un discours intellectuel ou savant en utilisant uniquement unvocabulaire berbère. Cela ne pourrait se faire qu’en utilisant desemprunts (principalement à l’arabe). Cette absence d’une terminologie spécialisée et savante appartenant au registre lexicalberbère à laisser CARETTE la qualifier d’ «idiomes simples etbornés que l’humanité bégayait dans son enfance» et qu’onutilise«qu’aux besoins de la vie physique»3.
Ce besoin de créer de nouveaux termes ou des néologismess’est fait ressentir avec le passage à l’écrit. Les premiers à avoir pris cette initiative sont les militants kabyles du mouvement nationalalgérien (PPA-MTLD), connus sous l’appellation de Berbéro-nationalistes. Leur production poétique militante regorge deplusieurs termes crées ou empruntés aux autres parlers berbères.
1 L’ouvrage de Gabriel CAMPS «Les Berbères au marge de l’histoire» est trèsrévélateur à ce sujet.2 Ce constat est également valable pour les souverains d’origine berbère. Cependant, nous avons une exception notable : les Berghwata qui sont, à notreconnaissance, les seuls à avoir utilisé le berbère comme langue de travail dans leurroyaume.3 CARETTE, E. –Etude sur la Kabylie proprement dite. Tomes IV et V del’Exploration scientifique de l’Algérie pendant les années 1840, 1841, 1842…-Paris : imprimerie nationale, 1848, p.34.
![Page 5: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/5.jpg)
4
Termes qui éviteront l’usage de l’emprunt à l’arabe ou le français et qui enrichiront du coup le registre lexical berbère (il s’agit ici du kabyle).
Ce travail, certes fort limité en ce sens où le nombre determes créés –ou empruntés aux autres aires dialectales- n’est pas très important, mais il a le mérite d’avoir ouvert une brèche dans ce domaine. Il faut attendre les années soixante-dix pour voir un travailimportant sur la néologie voir le jour. Il s’agit de l’Amawal qui a étéréalisé clandestinement durant les années 1972 et 1973 par un grouped’intellectuels kabyles constitués de quatre personnes: MouloudMAMMERI, Ammar ZENTAR, Amar YAHIAOUI et MustaphaBENKHEMOU4. Ce travail a été mené au sein même du CRAPE,une institutiond’état dirigée à l’époque par MAMMERI.
L’Amawal répondait à un besoin urgent. En effet, le début dupassage à l’écrit en langue berbère, après les années soixante, dévoila le manque dont souffre notre langue en matière de termesmodernes pouvant véhiculer un savoir moderne. Personne n’était en mesure, à l’époque, de produire un texte en histoire ou autre discipline en utilisant uniquement le kabyle courant (ou un autreparler berbère). C’est pour répondre à ce besoin urgent que ce groupe s’est intéressé à la création lexicale et qui a répondu d’une façon massive. En effet , environ 1940 termes étaient crées.
Il est à signaler que cette entreprise s’est faite avec des moyens dérisoires ce qui explique les limites de l’œuvre. Nous ne voulons pas dire par « limites » que l’Amawal est inutilisable. Ilreste et malgré toutes les critiques émises par les producteurs enlangue berbère la référence en matière de néologismes berbères.Cependant, sa relative ancienneté et la réalisation de plusieurstravaux très intéressant dans ce domaine laisse apparaître cedocument comme porteur de beaucoup de lacunes. A cela s’ajoutent
4 A ce sujet, lire la thèse de ACHAB Ramdane.- La néologie lexicale du Berbère.Approche critique et propositions-. Dirigé par CHAKER, Salem, Inalco, novembre1994.
![Page 6: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/6.jpg)
5
les erreurs de frappe qui, une fois l’ouvrage diffusé5, se sontincrustées dans la langue et sont même utilisées dans l’enseignement. A titre d’exemple, nous citerons le mot style (a$anib). En réalité, ils’agit de stylo. Il se trouve qu’à l’université de Tizi-Ouzou stylelittéraire est traduit par a$anib aseklan (stylo littéraire ?!!). Nouspouvons aisément constater les dégâts que pourrait faire une simpleerreur de frappe.
ACHAB, dans un article6 paru dans Etudes et DocumentsBerbères, a recensé les erreurs de frappe, ainsi que la non-concordance des équivalents dans les deux parties de l’Amawal.C’est à partir de ce travail que nous avons commencé notre entrepriseen apportant les corrections nécessaires.
Concernant l’ajout des nouveaux néologismes, nous utiliserons les travaux réalisés par BOUAMARA K. et RABHI A. -département de langue et culture amazighes de Bejaia- , KamalNAIT-ZERRAD, Hend SAADI et la commission des enseignants deTamazight de Tizi-Ouzou. Nous ne voulons en aucun cas incluredans ce travail les néologismes produit par des non-universitaires.Cela ne relève aucunement d’une forme de ségrégation, mais nouspartons du principe que l’usage des néologismes devrait être pris au sérieux. Et à défaut d’un cadre académique, le statut d’universitaire ou la notoriété intellectuelle constituera à nos yeux une garantie.
L’Amawal est pris ici comme le document de base auquelnous avons greffé tous les néologismes créés en donnant à chaqueterme ajouté un numéro que nous avons mis entre crochets [ ] ;chaque numéro renvoie à un auteur (cf. bibliographie). Comme lelecteur pourrait le constater, nous nous sommes contentés de faire untravail de compilateur, en ce sens où nous avons volontairement omisd’intervenir personnellement sur la langue, laissant cette tâche, qu’il
5 La première diffusion de l’Amawal remonte à 1974 à Alger, une diffusion fortlimitée. Il faut attendre 1980 pour qu’une nouvelle édition voit le jour grâce à la coopérative Imedyazen à Paris. Pour ce qui est de sa diffusion en Algérie, elle n’a eu lieu qu’en 1990 grâce à une initiative d’une association culturelle à Bejaia. 6 ACHAB (Ramdane) .- « Problèmes de néologie berbère. Remarque surl’Amawal»-. In : Etudes et Documents Berbères, n° 8, Paris : La Boite àdocuments/Centre de recherche berbère (Inalco), 1991, Pp. 97-111.
![Page 7: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/7.jpg)
6
faudrait prendre au sérieux, à des personnes plus compétentes quenous.
Le travail que nous proposons ici n’est pas une fin en soi, il doit faire l’objet d’une révision et d’une augmentation périodique. L’avenir de notre langue en dépend.
La raison qui nous a poussé à entreprendre un tel travail estd’ordre pratique, étant enseignantde berbère, nous avons vouluréunir en un seul volume tous –ou plutôt la majorité- des termescréés, ce qui facilitera le travail de mes collègues et aux producteursen notre langue qui n’ont pas entre les mains les différents travaux réalisés dans le domaine
Contrairement aux deux éditions parus de l’Amawal(Imedyazen : Paris ; Aéar : Bejaia ), nous ne livrons dans cetteédition que la partie Français/Tamazi$t.
Habib-Allah MANSOURITizi-Ouzou, le 09 mai 2002
![Page 8: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/8.jpg)
7
A
Abolir : SER (ISER, UR ISIR,ISSAR, ISIR).
Abolition : ISIR (ISIREN).
Abondance (être dans l’-) :NKELWI (TTENKELWI) [3].
Abord (d’-) : DEG TAZWARA[1].
Aborder : AMU [1].
Abreuvé (être -) : TTWASSEW(TTWASWAY) [3].
Abréviation : TAZEGZILT(TIZEGZILIN).
Abscisse : TANEGZUMT [5].
Absence : IBA (IBATEN).
Absence de… : IBA N…
Absent : ANABAY (INABAYEN).
Absent (être-) : BA (UR IBA,ITTBAY, IBA).
Absolu : AMAGDEZ.
Abstenir (s’-) : AGEL (YUGEL,UR YUGIL, ITTAGEL, AGGAL).
(F.F.) SIGEL (ISSAGEL,ISSAGAL, ASIGEL).
Abstention : AGGAL(AGGALEN).
Abstraction : TADWANT(TIDWANIN).
Abstraire : DWEN [1].Abstrait : AMADWAN(IMADWANEN).
Absurde : AZULAL(IZULALEN).
Accent : A$DEBBU (I$DEBBA).
Accentuer : $DEBBU (URI$DEBBA, ITTE$DEBBAY,A$DEBBU).
Accepter : DEGG (TTWADEG) ;AGEZ (TTAGEZ) [3].
Accident : ASEHWU (ISEHWA).
Accompagnement (musical) :AZDAY (AZDAYEN).
Accompli : IZRI [1].
![Page 9: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/9.jpg)
8
Accord : AMTAWA(IMTAWEN).
Accord (se mettre d’-) :MTAWI D … (UR IMTAWA,ITTEMTAWI).
Accorder (à qqn. des moyensde subsistance) : KBEL(KEBBEL) [3].
Accoudé (être -) : SSI$MER(SSI$MMIR) [3].Accouder (s’-) : SSI$MER(SSI$MIR) [3].
Accueil : AMAGER.
Accusateur : AREDDAY(IREDDAYEN).
Accusation : TARDAYT(TIRDAYIN).
Accuser : RDU (RDI$, YERDA,UR YERDI, IREDDU, REDDU).
Achat (action) : TIMES$IWT(TIMES$IWIN).
Achat (objet acheté) : AS$A(AS$ATEN).
Acheter : A$ ; SE$ (ISE$, URISI$, ISSA$, ASSA$).
Acheteur : AMSA$ (IMSA$EN).
Acide (n.) : AMA$US (IMU$AS).
Acidité (au sens chimique) :TAMA$UST (TIMU$AS).
Acier : ANFED (INFADEN).
Acquérir : JNU, AWEN [1].
Acquis : AWAN [1].
Acquitter : SUNFU (URISSUNFA, ISSUNFUY, ASUNFU).
Actant (adjuvant, opposant) :AMASAY [1] ; AMESKAR,IMIGI(IMIGAN), AMSAG [7].
Actantiel : AMSAGAN [7].
Acte :- action : IGI (IGITEN).- pièce judiciaire :ARRA (ARRATEN).- théâtre : ASEKKIR(ISEKKIREN).
Acteur :- agent : AMEGGI(IMEGGAN).
![Page 10: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/10.jpg)
9
- de représentation :ASEGBAR (ISEGBAREN).
Actif :- énergique : URMID(URMIDEN).- gram. : AMESKAR(IMESKAREN).
Actif-transitivant : ASSWA$[1].
Action :- TIGAWT (TIGAWIN).
- Les circonstances del’- : AMA$LAY NTIGAWT [7].- part dans une société :TAFLUT (TIFULIN).
Actionnaire :ANAFUL(INUFAL).
Activité : ARMUD (IRMAD).( - d’apprentissage):
IRMAD N ULMAD [7].
Actualité : TAMIRT (TIMIRIN).
Actuel : AMIRAN.
Actuellement : IMIRA.
Addition : TIMERNIT(TIMERNA).
Additionner : SMERNI [5].
Adepte : ANEVFAR(INEVFAREN).
Adhérent : AMELTA$(IMELTA$EN).
Adhérer : LTE$ (ILTE$, URILTI$, ITTALTA$, ALTA$).
Adhésion : ALTA$ (ALTA$EN).
Adieu (n.) : ASIFEV (ISUFAV).
Adieu (faire des -) : MSIFEV(IMSAFEV, ITTEMSAFEV,AMSIFEV D …).
Adjectif : ARBIB (IRBIBEN).
Adjoint : ANMAZUL(INMUZAL); AMNERNU(IMNERNAN) [1].
Adjuvant : AMALAL [1].
Ad libitum : $ER TRA N…
Admettre (pour vrai) : AGEZ(TTAGEZ) [3].
Administrateur : ANEDBAL(INEDBALEN).
![Page 11: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/11.jpg)
10
Administratif : ADEBLAN(IDEBLLIYEN).
Administration : TADBELT(TIDEBLIN).
Administrer : DBEL.
Adolescence : TANUBA(TINUBWIN).
Adolescent : ANUBI (INUBA).
Adorateur (de Dieu) : ANMUD(INMAD, INMUDEN) [3].
Adorer (de Dieu) : MUD(TTMUDU) [3].
Adresse : TANSA (TANSIWIN).
Adulte : AMENGAV(IMENGAVEN).
Adultère :- homme ou femmeadultère : AMHEGGES(IMHEGGSEN).-acte adultère :AHEGGES.
Adverbe : AMERNU (IMERNA).
Adversaire : AFNA (IFNATEN).
Adversativité (< adversité) :TAFNA [1].
Aérodrome : ANAFAG(INUFAG, INAFAGEN).
Affaire : AWEELU (IWEELA).
Affiche : ANAZAL (INAZALEN,INUZAL).
Affirmatif : ILAW (ILAWEN).
Affixe : AWUIL (IWUILEN).
Affranchi : ADERFI(IDERFAN).
Affranchi (être -) : DDERFI(UR) IDDERFI, IDDERFAY,ADERFI (TADERFIT).
Affranchir (f.f.) : SDERFI (UR)ISDERFI, ISDERFAY, ASDERFI).Affranchissement : ASDERFI.
Affriqué : TAZGENAGGA$T,TAFUFFERT [1].
Agent : AMESKAR [1];AMEGGI [6].
- (- d’entretien) : AMEGGI N TNEÎÎUFT,
![Page 12: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/12.jpg)
11
AMEGGI N YIBEDDI[6].
- (- de sécurité):AMEGGI NT$ELLIST [6].
Agent (gramm.) : AMEGGAY[1].
Agir : QDEC [1].
Agitateur : ASMESSAY(ISMESSAYEN).
Agitation : TASMESSIT(TISMESSIYIN).
Agiter : SMESSI (UR) ISMESSA,ISMESSAY, ASMESSI).
Agréer (qqn.) : DEGG(TTWADEG) [3].
Agresser : ZZERNEN, (UR)IZZERNEN, IZZERNAN,AZERNEN).
(f.f.) : MZERNEN(IMZERNEN, ITTEMZERNIN,AMZERNEN).
Agresseur : AMZERNAN(IZERNANEN).
Agression : TAZENANT.
Agressivité : TIZZERNENT(TIZERNANIN).
Agriculture : TAFELLAET [1].
Agronome : AMASNIGER [1].
Agronomie : TASNIGERT [1].
Aide : TALLALT (TALLALIN) ;TULLIN [3].
Aimant : AMRI (IMRIYEN) [3].
Aimer : RI (IRA, ITTIRI,TAYRI)..
Air : AWZU (IZWUTEN).
Air (de musique) : ANYA [1].
Aires de loisirs : INURAR NWURAR [1].Alcool : I$ISEM (I$ISAM).
Algorithme: AWARZIÙM [5].
Algue : ADAL N YILEL ; ADALN WAMAN [1].
Aliénation : TAKUFVA(TIKUFVIYIN).
Aliéné : AKUFIV (IKUFAV).
![Page 13: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/13.jpg)
12
Aliéné (être - ) : KUFEV, (URIKUFEV, ITTKUFUV, AKUFEV).
(f.f.) : SKUFEV (URISKUFEV, ISKUFUV, ASKUFEV).
Allée : AZERGU (IZERGA).
Aller : ÉWI (ÉEWWI) [3].
Aller et retour : TAWADA DWU$AL.
Alliance : TAMSISIT(TIMSISIYIN).
Allié : AMSISA (IMSISAN).
Allier (s’- ) : MSISI, (URIMSASI, ITTEMSISI, AMSISI).
Allitération : ASERGEL [1].
Alphabet : AGEMMAY(IGEMMAYEN).
Altérité : TIVENT [1].
Alternance : TAMLELLIT(TIMLELLAY).
Alternatif, alternant :AMLELLAY.
Alterner : MLELLI (URIMLELLI, ITTEMLELLAY,AMLELLI).
Alvéole : TUSNA.
Amalgame : ARTAY [1].
Amant : AMESRI (IMESRAN).
Amateur : AMASWAV(IMASWAVEN).
Ambassade : TAMAHELT(TIMUHAL).
Ambassadeur :ANMAHAL(INMUHAL ;INMUHALEN).Ambiance : ISWA$.
Ambigu : AMSULLES [1].
Ambitieux : AZITAL (IZUTAL).
Ambition : TAZITLA(TIZITLIWIN).
Amant : AMESRI.
Amazonie : TAMAEUNT [4].- La forêt
amazonienne :TIEGI TAMAEUNT[4].
![Page 14: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/14.jpg)
13
Ame : IMAN (masc. Plur.),TANEFFUT (TINEFFUTIN).
Améliorer : SILE$ (ISSALE$),ISSALA$, ASILE$).
Amende : TAFGURT(TIFGURIN).
Amendement : TINWIT(TINWIYIN).
Ami : AMIDI (IMIDIWEN) [3].
Amour : TAYRI (TIYRA).
Amoureux : AMARAY(IMARAYEN).
Amphithéâtre : ASEBDIR [6].
Analyse : TASLEI ( TISLAV ;TISELIIN) ; ASEBRUREZ [5].
Analyser : SLEV (ISLEV, (UR)ISLIV, ISELLEV, ASLAV);SEBRUREZ [5].
Analyste : AMASLAV [1].
Anarchie : TAWERNAÎ(TIWERNAÎIN).
Anarchiste : AWERNAV(IWERNAVEN).
Ancien : AQBUR (IQBUREN).
Anéantissement : TANE$VA(TINE$VIWIN) [3].
Ange : ANEGLUS (INEGLUSEN)[3].
Angle : TI$MERT [1].
Animal : A$ERSIW, AXUT [1].
Animal (sauvage) : AWEQQAS(IWEQQASEN) [3].
Animateur : AMEKFADU [6].
Animation (culturelle etsportive) : ASIDER N YIDLES DWADDAL [1].
Anneau : AZEBG [4].- Anneaux de
Saturne : AZEBG NWASTURN [4].
Annexion : AMARUZ(IMURAZ).
Annexion (f.d.) : AM$UN(IM$UNEN).
![Page 15: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/15.jpg)
14
Anniversaire : AMULLI(IMULLA).
Annonce : TULL$A(TULL$IWIN).
Annoncer : LLE$ (ILLE$, (UR)ILLI$, ITELLE$, ULU$).
Annonciateur : AMELLA$(IMELLA$EN).
Annuler : SEMMET (UR)ISEMMET, ITTEMMIT,ASEMMET.
Anonyme : UDRIG (UDRIGEN).
Antenne : TASKA (TISEKWA).
Antécédent : AZEGGAR.
Antériorité : TIZZEWRA [1].
Antique : AGLES (IGELSEN).
Antiquité : TAGLEST(TIGELSIN).Antonyme : ANEMGAL[6].
Aoriste : URMIR (URMIREN).
Août : $UCT [6].
Aperçu : TAMU$LI [1].
Apesanteur : TAREUKT [4].
Apogée : AGGI.
Apologue : TANGALT(TINGALIN) [3].
Apparenté : IMSENNED
Apparition : AFLALI [1].
Appartenance : TIKKIN [1].
Appel :- TI$RI (TI$RIWIN).- (- en justice): ALLAS(ALLASEN).
Applaudir : SUQQES, (UR)ISUQQES, ISUQQUS, ASUQQES).
Applaudissement : TAQQIST(TISUQQISIN).
Application : ASNAS(ISNASEN).
Appliquer : SNES (ISNES, (UR)ISNIS, SENNES, ASNAS).
Apprécier : EFK AZAL [1].
Approvisionner : ZIGEÉ, (UR)IZEGEÉ, IZZIGIÉ, AZIGEÉ.
![Page 16: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/16.jpg)
15
Aqueduc (buse) : AQADUS(IQUDAS) [1].
Arbitraire (du signe) :TAMENWALIT N TMATART [1].
Arbitre : ANEFRAY(INEFRAYEN).
Arbitrage : TANEFRUT(TINEFRA).
Arbre : ADDAG (ADDAGEN),ASEKLU (ISEKLA).
Arc : TAGANZA (TIGANZIWIN)[1].
Arche : TANAWT (TINAWIN)[3].
Archéologie : TASENZIKT [1].
Architecture : TASEGDA.
Architecte : AMASDAG(IMASDAGEN).
Archive (s) : TIREST (TIRSIN)[1].
Ardoise : TAKFAFT [6].
Argent (métal) : AÉREF [3].
Argument : AFAKUL(IFUKAL).
Argumenter : SFUKEL, (UR)ISFAKEL, ISFUKUL, ASFUKEL).
Arithmétique : ASNEMVAN[5].
Arme : AMRIG (IMRIGEN) ;TAÉULI (TIÉULIWIN) [1].
- (- défensive) :TAÉULI N USEGDEL.[1].
- (- offensive) :TAÉULI N TÉEDMA [1].
Armé (être - ) : RBEB (IRBEB,(UR) IRBIB,IREBBEB, ARBAB).
(f.f.) : SERBEB, (UR)ISSERBEB, ISSERBEB,ASERBEB).
Armée : IGEN (IGNAN) ;TAREDSA [1] .
Armement : TAEULI (TIEULA).
Armoire : TARMA [1].
Arrangement : AMUKEN [7].
Arranger (bien -) : KEN(KKAN) [3].
![Page 17: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/17.jpg)
16
Arrestation : ABBAE(ABBAEEN).
Arrêter : ABEE (YUBEE, (UR)YUBIE, ITTABEE, ABBAE).
Arrêt : TA$TAST (TI$TASIN).
Arrière-garde : ABERDUD(IBERDAD).
Arriéré : AMEQQAL(IMEQQALEN).
Arrogance : AVHAR(IVHAREN) [3].
Arrogant : AMAVHAR(IMAVHAREN) [3].
Arrogant (être -) : VHER(VEHHER) [3].
Arrondissement : ASUN(ISUNEN).
Arsenal : ABADDAR [1].
Art : TAÉUÔI (TIÉUÔYIN).
Article : AMAGRAD(IMAGRADEN).
Articulateur ( - s) : AWALENYEMMALEN ASMIZWER [7].
Articulation :- os : TAWREMT(TIWERMIN).-prononciation :ASUSRU (ISURUYEN).
Articuler : SUSRU (ASUSRU,(UR) ISUSRA, ISUSRUY).
Artiste : ANAEUO (INUEAO).
Artistique : ANAEUO(INUEAO).
Artillerie : TAMERDA(TIMERDIWIN).
Artilleur : AMERDAY(IMERDAYEN).
Artisan : INEV (INVEN).
Artisanat : TINVI.
Aspect : TIMEEOI (TIMEEOA).
Aspectuel : IMEERI [1].
‘Asr (al -) ( 3e prière canoniquemusulmane) : TAKKEIN [3].
![Page 18: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/18.jpg)
17
Assassin : ANEVLIB(INEVLIBEN).
Assassinat : AVLIB (IVLIBEN).
Assemblée : AGRAW(IGRAWEN).Assemblé (être - ) : GREW(IGREW, UR IGRIW, IGERREW,AGRAW).
(f.f.) : SEGREW (URISSEGRAW, ISSEGRAW,ASEGREW).
Assermenté : IMGILLI(IMGILLAN).
Assiéger : SUTEL (ISUTEL, URISUTEL, ISSUTUL, ASUTEL).
Assimilation : TAMSERTIT(TIMSERTIYIN).
Assimiler (être - ) : RTI (URIRETTI, IRTI …MSERTI(MSERTI, ITTEMSERTAY,AMSERTI).
(f.f.) : SERTI (URISSERTI, ISSERTAY, ASERTI).
Assistant : AMALAL, AMARAG[6].
Associateur : AMESDUKEL(IMESDUKLEN) [3].
Association : TIDDUKLA(TIDDUKLIWIN).
Associé : AMDUKEL(IMDUKLEN).
Associer : SDUKEL (URISDUKEL, ISDUKEL, ASDUKEL).
Assonance : TASE$RUT [1].
Assortir : SEMYEZG [1].
Assurance : ASENKID(ISENKIDEN).
Astérisque : TITRIT [1].
Astre : AMTIWEG (IMTIWGEN)[3].
Asyndète : ASMIWER [1].
Atelier : TANEMSELT [1].- (- d’entretien) :
TANEMSELT NUREBBU [1].
Atmosphère : TIGNEWT(TIGNAW).
Atome : ABELKIM(IBELKIMEN).
![Page 19: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/19.jpg)
18
Atomique : ABELKAMI.Atomisé (être -) : BBULKEM(UR IBBELKEM, ABELKEM).
(f.f.) : SBELKEM (URISBELKEM, ASBELKEM).Attaquant : AMENIAG(IMENIAGEN).
Attaque : TANIAGT(TINIAGIN).
Attaquer : NÎEG (INÎEG, URINÎIG, INEÎÎEG, ANÎAG).
Attendre : SSUGGEM(SSUGGUM) [3].
Attitude : ADDUD (ADDUDEN).
Aube : TIFAWT (TIFAWIN) [3].
Auberge : AZEBRIZ(IZEBRIZEN).
Audience : TIBEDDI(TIBEDDIWIN).
Auditeur : AMESSEFLID(IMESSEFLIDEN).
Audition : TASFELDA [1].
Augmentation : TIMERNIWT(TIMERNIWIN).
Augmenter : RNU.
Aumône : TAKUTI(TIKUTIWIN) [3].
Auparavant : NGUM ( + E.L.)
[3].
Auteur : AMESKAR(IMESKAREN).
Auto (préfixe) : MAN [après lemot].
Auto-censure : ADRASMAN.
Autochtone : ASREW.Autogéré : AFREKMAN(IFREKMANEN).
Autogérer : FREKMEN (URIFREKMEN, ITTEFREKMIN,AFREKMEN).
Autogestion : AFREKMAN.
Autonome : ILELLI [1].
Autorisation : URAG(URAGEN) ; ATRUG (ITRUGEN)[3].
![Page 20: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/20.jpg)
19
Autorisé (être - ) : AREG(YYUREG, UR YURIG, ITTAREG,URAG).
Autoriser : SIREG (URISSAREG, ISSARAG).
Autorité : ADABU (IDUBA).- ( les hommes quidétiennent l’- ) :ANESDABU(INESDUBA).
Auxiliaire : AMALAL [1].
Auxiliation : TASALELT [1].
Avancée : AFARA [1].
Avant : NGUM (+ E.L.) [3].
Avantage : ABA$UR.
Aventure : TADYANT [1].
Avenue : TASUKT.
Avertir : CCA$LI (CCA$LAY)[3].
Avertissement : AL$U(AL$UTEN) ; TISUSLA [1] ;ACA$LI [3].
Avertissement (sanction) :A$ATAL, AEGGEN [6].
Avertisseur : AMCA$LI(IMCA$LIYEN) [3].
Aviation : TAMSAFGA.
Avion : ASAFAG (ISUFAG).Aviateur : AMSAFEG.
Avis : AL$U (AL$UTEN).
Avortement : A$RAY(I$RAYEN).
Avril : YEBRIR, IBRIR [6].
Axe : AGELLUS (IGELLAS) ;AGUM, ASEGRU [1].
![Page 21: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/21.jpg)
20
B
Bagage : AFECKU (IFECKA).
Baleine : TIZMEKT(TIZEMKIN) [4].
Ballet : ASUMMUR(ISUMMUREN).
Bande (côtière) : TABAGUST NYIFTISEN [1].
Bande dessinée : TASFIFT NWUNU$EN [1].
Banquet : ADRAW (IDRAWEN).
Barque : TIREFT (TIRAF).
Barrage : UGGUG (UGGUGEN).
Barycentre : AEIMMAS [5].
Bas (non haut) : ADDA(ADDATEN).
Base : ABUV (IBUVEN) ; ADDA[5].
Bassin : AGELMIM [1].
Bataille : ANMEN$I [1].
Bataillon : AGALFU (IGULFA)
Bateau : A$ERRABU(I$ERRUBA).Beau : AHUSKAY(IHUSKAYEN) ; AFALKAY(IFALKAYEN) [3].
Beau (être - ) : HHUSKI (URIHHUSKI, ITTHUSKAY) ; FULKI(TTFULKI) [3].
Beauté : TAHUSKI(IHUSKIYIN).
Bénédiction : TALEMMIET(TILEMMIEIN).
Béni (être -) : TTULEMMEE(TTULEMMAE) [3].
Bénir : LEMMEE (TTLEMMIE)[3].
Berbère : AMAZI$ (IMAZI$EN).(être - ) : MMAZE$ (UR
IMMAZE$, ITTMAZA$,AMAZE$).
(f.f.) : SMIZE$ (URISMAZE$, ISUMIZI$, ASMIZE$).
(f.p.) : TTUMAZE$ (URITTUMAZE$, ITTUMAZA$).
Berbérie : TAMAZ$A.
Berbérisant : ASMAZA$(ISMAZA$EN).
![Page 22: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/22.jpg)
21
Berbérité : TIMMUZ$A.
Berbérien (habitant de laBerbérie) : AMAZ$AN(IMAZ$ANEN).
Bercail : ASTUR (ISTUREN).
Bibliographie : ADRIRAW(IDRIRAWEN) [3].
Bibliothécaire : AMASAY NTEMKARVIT [6].Bibliothèque : TAMKAOVIT(TIUUMKAOVIYIN),TIMKUOVA) ; TAZEQQA NYIDLISEN [1].
Bien (appréciation) : YELHA,IGERREZ[6].
- ( assez -) : YELHAKAN[6].- (Très -) : IGERREZAIAS [6].
Bien (le -) : ALLU$ [3].
Bienfait : TANAFUT (TINUFA).
Bijou : AS$UN (IS$UNEN).
Biographie : TAMEDDURT(TIMEDDURIN).
Blâme (reproche) : TUZZMA[1].
Blessé (être -) : AGES (YUGES,UR YUGIS, ITTAGES, AGGAS).
Blessure : AGGAS.
Bleu : AEERWAL(IEERWALEN).
Boire (donner à -) :TTWASSEW (TTWASWAY) [3].
Boite aux lettres : TAFNIQT,TASENDUQT N TEBRATIN [1].
Bon : AMELLAY(IMELLAYEN) ; AMELHU(IMELHA) [3].
Bonté : TAMELLA.
Borne : AGMIR (IGMIREN).
Bouclier : A$ER (I$RAN) ;ASEGDEL [1].
Boulevard : AZEGLAL(IZEGLALEN).
Bourre (fibres de palmier) :ASAN [3].
![Page 23: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/23.jpg)
22
Bourse : TAGGAZT(TAGGAZIN).
Boursier : AMAGGAZ(IMAGGAZEN).
Boxe : TALEGGIMT.
Brassage : AMYERTI [1].
Brillant : ASEFLAY(ISEFLAYEN) [3].
Briquet : INFED [1].
Brocart : AZENNIR [3].
Brochure : TAOEEEIT(TIOEEEA).
Brosse : TASEFFAI [6].
Bruit : IFIKES [6].
Bûchettes : TIZ$URIN,TIS$ARIN [6].
Bureau : TANARIT [1].
But : ISWI (ISWAN).
Butin : AGLAF (IGLAFEN).
Buvard : TASESKAFT [6].
![Page 24: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/24.jpg)
23
C
Ca ( le - ) : wa.
Cabine : tasqift [1].(- de projection : tasqift nusenéer).
Câble : agatu (iguta).
Caché : uffir, udrig [1].
Cachet : azwil (izwilen) [3].
Cadeau : asefk (isefkan).
Cadence (rythme) : awlelle$(iwlelli$en).
Cadencer : wlelle$ (uriwlelle$, ittewlelle$, awlelle$).
(f.f.) : sewlelle$ (urisewlelle$, isewlella$,asewlelle$).
Cadencé : awlella$(iwlella$en).
Cadre : akatar.
Cahier : tazmamt.- (- de brouillon) :
tazmamt n tmerkast[6].
- (- de dessin) :tazmamt n usune$.
- (- journal) :tazmamt n wass(uselmad). [6].
- (- de musique) :tazmamt n uéawan[6].
- (- de textes) :tazmamt n yivrisen.
- (- TD) : tazmamt nyimuhal unilen[6].
- (- TP): tazmamt nyimuhalusninen[6].
Caillot : argen (iregnen) [3].- (diminutif du
précédent) : targent(tiregnin) [3].
Calame (plume pour écrire) :a$anib (i$unab) [3].
Calculer : kti [5].
Calomniateur : imcehrir(imcehriren) ; atlalak(itlalaken) [3].
Calomnie : acehrir (icehriren)[3].
![Page 25: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/25.jpg)
24
Calomnier : cehrer (ttcehrir)[3].
Camp : agrur (igruren).
Campagne : agama(igamaten).
Campement : amazir (imizar).
Camper : sder (isder, ur isdir,isedder, asdar).
Camping : asdar (isdaren).
Candidat (àun …):amazwar(imazwaren).
Canal : amizab [1]; asaway[7].
Canon : amrud (imrad).
Capacité : akettur (ikettaren) ;tazmert [7].
Capital : ihri (ihran).
Capitale : tamane$t (timuna$).
Capitaliste : amsihran(imsihran).
Capitalisme : asihri(isihriten).
Caprices : ubuven [3].
Captif : imte$wi (imte$wan)[3].
Capturer : $wi (tte$way) [3].
Caractère ( les–s) : ti$ariwin[7].
Caractère (écriture) : asekkil(isekkilen).
Caractère (qualité) : ta$ara[3].
Caravane : ta$lamt (ti$elmin) ;tirkeft (tirkaf).
Caricature : af$ul (if$al).
Carré :- (géométrie) : amkué
[5].- (puissance 2) :
tezmer sin [5].
Carte : takarva (tikarviwin).
Cartouche : tasenfert [6].
Cas : tajôut.
Cascade : aceôcuô (iceôcaô).
![Page 26: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/26.jpg)
25
Catégorie : taggayt(taggayin) ; asmil [1].
Catégoriser : sesmel, snuddi[1].
Cause : tamentilt (timental).
Causer (créer) : smentel (urismentel, ismental, asmentel).
Cavalier : amnay [1].
Cèdre : igdel [1].
Célébrité : tamelt (timla).
Célébrer : sfugel (ur isfugel,isfugul, asfugel).
Célibataire : ambur (imburen).
Censurer : dres (idres, uridris, iderres, adras).
(f.p.) : ttwadres (urittwadres, ittwadras).
Censure : tadrest (tidersin).
Censuré : medrus.
Censeur : aderras (iderrasen).
Cent : timivi ; tawinest [6].
Central : agejdan, alemmas[1].
Centre : talemmast, timmiî[1].
- (- de gravité) :aéimmas [5].
Cependant : imil.
Cercle : tawinest (tiwinas).
Cercle (de personnes) : aqusis.
Céréale : imendi.
Cérémonie : tafugla(tifugliwin).
Certificat : aselkin (iselkinen).
Certifier : selken (ur isselken,isselkan, aselken).
Certitude : talkint (tilkinin).
Cervelle : annli (innliten).
Champion : al$u$ (il$a$).
Chaîne : azrar [1] ; tameglit(timegla), tiseryelt (tiseryal)[3].
Chaise : tas$imt [6].
![Page 27: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/27.jpg)
26
Chambre : taxxamt.- (- d’hôtes): taxxamt nyinebgi [1].- (- d’isolement):taxxamt n usinef [1].- (- froide) : taxxamttasemmaî [1].
Changeant : asmettay [3].
Changer : smeskel [1].
Chant : ccna (ccnawi). Air :ta$ect (tu$ac).
Chapeau : arazal (irazalen).
Chapitre : ixf (ifawen)
Char : aggullu [1].
Charger : ebbi, srigen [1].
Charlatan : ahyav (ihyaven).(faire le - ) : sehyev (ur
issehyev, asehyev).
Charpente : akatar (ikutar,ikataren).
Charte : arkawal (irkawalen).
Château : ti$remt (ti$ermin).
Châtiment : tamernut(timernutin).
Chauffage central : amsez$elameqran [1].
Chef : a$ella (i$ellaten).
Chemin : a$aras (i$arasen)[3].
- (le droit -) : tawelha[3].
Chêne-liège : iggi [1].
Chercheur : anagmay(inagmayen).
Chéri : aneglus (ineglas).
Chevron : akafu (ikufa).
Chiffre : azwil (izwilen).
Chignon : adlal (idlalen).
Chimie : takrura.
Choisir : fren [1].
Choix : afran [7].
Chorale : talilt (tililin).
Chose : ta$awsa [1].
Chuchoter : mmeckukev(ttmeckukuv) [3].
![Page 28: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/28.jpg)
27
Chute : a$elluy.
Cinq : semmus.- (fem.) : semmuset.
Cinquante : semmuset ntmerwin.
Circonstance : ama$lal(iùma$lalen) [1], tagnit(tignatin) [7].
Circuit : amnenniv(imnenniven).
Citadin : u$rim (u$rimen).
Citadinité : ti$ermi [1].
Cité : a$aram (i$uram).
Citerne : tanuîfi (tinuîfa).
Citoyen : a$erman(i$ermanen).
Citoyenneté : tiqqermi.
Civil : a$ariùùm (i$arimen).
Civilisation : ta$erma(ti$ermiwin).
Civilisé : ane$ruùm (ine$ram).
Civiliser : se$rem (ur isse$rem,isse$ram, ase$rem).
Clair (être -) : uman (ttuman)[3].
Clairvoyant : amsiked(imsikden) [3].
Clan : tamdla (timadliwin).
Classe : taserkemt (tiserkam).
Classe (salle de -) : tine$rit [1].
Classe (catégorie) : asmil [1].
Classer : sesmel, snuddi [1] ;smizzwer[6].
Clause (commerciale) (contrat): tafada (tifadiwin) n tnezzut[1].
Clavicule : imeggiger(imeggugar) [3].
Clément : amellay (imellayen)[3].
Client :- acheteur : amsa$ (iùmsa$en).- politique : anemyur(inemyar).
Climat : anezwi (inezwa).
![Page 29: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/29.jpg)
28
Clique : tirkeft (tirekfin).
Club : aqusis [1].(- scientifique) : aqusis ussnan[1].
Coalition : tadukli [1].
Code : asavuf [1] ; angal [7].
(- de la route): asavuf n webrid[1].(- de la poésie) : asavuf ntmedyazt [1].
Coiffeur : anersam(inersamen).
Colis : akaraf (ikarafen).
Colle : tanaîîaî [6].
Collecteurs (d’impôts):imakkasen n tiwsi [1].
Collectif anbaz (inbaz) ;azday, amsiwsan [1].
Collection : talkensit(tilkensa).
Collectionner : lkensi (urilkensi, ittelkensay, alkensi).
Collectionneur : alkensay(ilkensayen).
Collectivité : tanbazit(tinbaziyin).
Collectivisme : tanesbazit.
Collectiviste : anesbazi(inesbaziyen).
Collègue : amidaw(imidawen).
Colon : amhares (imhuras).
Colonialisme : tamharsa(timharsiwin).
Colonialiste : amhersan(imharsanen).
Colonie : tahrest (tihras).
Colonisation : tasehrest(tisehranin).
Coloniser : smehres [5].
Colonne : tagejdit (tigejda) ;anebdad [1].
Combat : imen$i (imen$iyen).
Combattant : amne$(imen$an).
![Page 30: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/30.jpg)
29
Combinaison : tuddsa(tuddsiwin).
Combine : tiddest (tiddas).
Combiner : ddes (ides, uriddis, iteddes, tuddsa).
Combinatoire ( analyse - ) :tuddsa.
Comblé (être -) : dwet(dewwet) [3].
Comédie : tamella$t(timella$in).
Comédien : azeffan(izeffanen).Comète : asmil (ismilen).
Commandant : amenzav(imenzaven) ; amezwar [1].
Commandes (les -) : asudef(isudfen) [4].
Commandé (être -): ttwanbev(ttwanbav) [3].
Commandemant : tanbaî(tanbavin) [3].
Commander : nbev (ttenbav)[3].
Commando : azlu (izla).
Commentaire : awennit(iwenniten) ; awa$lef [1].
Commentateur : awennat(iwennaten).
Commenter : wennet (uriwennet, ittwennit, awennet) ;swil$ef, snimek [1].
Commerce (négoce) : tanezzut(tinezzutin).
Commerçant : amzenzu(imzenza).
Commercial : amzenzi(imzenziyen).
Commission : tasmilt(tismilin).
Commun (ordinaire) : amagnu[1].
Commun : ucrik [1].
Commune : ta$iwant(ti$iwanin).
Communications : ta$walt(ti$walin).
![Page 31: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/31.jpg)
30
Communiqué : al$u (al$uten).
Communiquer : sel$u (urissel$uy).
Communisme : tazdukla.Communiste : azduklan(izduklanen).
Communiste (Adj.) : azdukli(izdukliyen).
Compagnie : tamunt (timunin).
Comparaître : sidmer(isadmer, ur isidmir, asidmer).
Comparaison : aserwes.
Comparer : serwes.
Compas : azula$ [6].
Compassion : tamella(timelliwin).
Compatissant : amellay(imellayen) [3].
Compensation : amhis(imhisen).
Compenser : mhes (imhes, urimhis, imehhes, amhas).
Compétence : tawzut (tiwezza)[7].
( - de base) : tawzuttaddayt [7].
Compétition : timzizelt [7].
Complément : asemmad(isemmaden).
Compléter : smed [1].- (Fait de - ) : asmad
[7].
Complexe (le -) : takerrust [1].
Compliment : tinzi (tinziwin).
Complot : anguz (inguzen).
Comploter : ngez (ingez, uringiz, ittangaz, angaz).
Composé : uddis (uddisen).
Composer : sudes (ur issudes,issudus, asudes).
Composition : tasudest.
Compréhension : tigzi.
Comprendre : gzi (gzi$, igza,ur igzi, igezzu, tigzi).
![Page 32: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/32.jpg)
31
Compromis : anmekni(inmekna).
Compromettre : surdu (urissurda, issurday, asurdu).
Comptable : amsiven [1].
Compte : amivan (imavanen).
Compter : siven [1].
Compteur : amsiven [1].
Concave : a$enja.
Concave (être - ) : $unej (uri$unej, itt$unuj, a$unej).
Concentrer : asemmes [1].
Conception : asugen[1].Concierge : anidag [6].
Concert : abaraz (iburaz).
Concession : inif [1].
Concevoir : eûk, slal, sugen[1].
Conclure : seggri [1].
Conclusion : tagrayt(tigrayin).
Concomitance : tawenmirt[1].
Concours : amzazwar(imzazwaren) ; timzizelt [7] .
Concret :akman (ikmamen).
Concrètement : mekmuùmi, stal$a takmamt [1].
Concrétiser : sekmeùm [1].
Concurrence : amyezwer [1].
Condamnation : taéirt(tiéirin).
Condamné (être - ) : aéer(yuéer, ur yuéir, ittuéer, aééar).
Condamné (un - ) : amuéir(imuéar).
Condamner : éiéer (ur iééaéer,iééaéar, aéiéer).
Condition : tawtilt (tiwetlin).
Conducteur : amesnay(imesnayen).
Conduite : tawelha [3].
Cône : akaswar (ikaswaren).
![Page 33: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/33.jpg)
32
Confédération : amqun(imqunen).
Conférence : asarag (isurag).
Confiance : taflest.- (à qui on peut faire -) :aflasan (iflasanen) [3].- (avoir pleine –en) :dmu (demmu) [3].- (en qui on peut avoir -) : isedmi (isedman)[3].
Congé : anuréem (inuréumen).
Congrès : aswir (iswiren).
Conjonction : tas$unt(tis$unin).
Conjugaison : taseftit.
Conjuguer : sefti (ur issefti,isseftay).
Connaissance : tamussni.
Connaissance (savoir,science) : ussun [1].
Connecteur : imezdi.
Connu : ussin [1].
Conquérir : slek (islek, urislik, isellek, aslak).
Conquérant : amaslak(imaslaken).
Conquête (action) : aslak(islaken).
Conquête (pays) : taslekt(tiselkin).
Consacrer (se – à) : vwel(ttevwel) [3].
Conscience : tafrit.
Conscient (le -) : Ukan.
Conseil : aseqqamu(iseqquma).
Conseiller : anes$amu(ines$uma) [3] ; asemtar [6].
Conseiller : semter (ssemtar)[3].
- (se –mutuellement) : msemter(msemtar) [3].
Considérer : sekrazal, muqqel[1].
Conséquence : analkam(inalkamen).
![Page 34: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/34.jpg)
33
Consommateur : amsider(imsuder).
Consommation : asadur(isudar).
Consommer : suder (urissuder, issuder, asuder).
Consonne : targalt.
Constant :a$lal (i$lalen).
Constellation : tayemmunt(tiyemmunin) [3].
Constituer : sker, smed [1].
Constituants (de la phrase, durécit) : ammugen (n tefyirt, nwullis).
Constitution :tamenvawt(timenvawin).
Constitutionnel : amenvaw.
Contact (être en - ) : nermes(ur innermes, ittnermis,anermes).
Contact : anermis (inermisen).
Conte : tamacahut ; tanfust[7].
Contemporain : azi (aziten) ;amiran.
Contenant : anagbar(inagbaren).
Contenir : gber (igber, urigbir, igebber, agbar).
Content (être -) : dwet(dewwet) [3].
Contenu : agbur (igburen).( contenus
linguistiques) : igburen ntutlayt [7].
Contexte : asatal [1].
Continent : amenéaw(imenéawen) ; takawit.
Continuité : tasemdut [1].
Contradiction : tanemgalt[1] ; nnmara [5].
Contraint (homme qui -) :imsekmer (imsekmar) [3].
Contraire : anemgal.
Contraposé : ugmil [5].
Contrat : agatu (iguta).
![Page 35: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/35.jpg)
34
Contre : mgal.
Contribuable : amawas(imawasen).
Contribution (impôt) : tiwsi(tiwsitin).
Contrôle : anqad [5] ;aswav[6].
Contrôler : senqed [5].
Convaincre : se$ref [1].
Convalescent : amgur(imguren).
Convenir : msisi (ur imsasa,ittemsisi, amsisi).
Convention : amsisi(imsisiyen).
Convexe : afensu (ifensa).
Convexité : tiffensut.
Convocation : tase$ra [6].
Convoi : ta$lemt (ti$elmin).
Coopérant : amadhal(imadhalen).
Coopérateur : anmarag(inmaragen).
Coopération : amedhel.
Coopérative : tanmiregt(tinmirag).
Coopérative (deconsommation) : tamawest ntimsifra[1].
Coopérer : nmireg (urinmareg, ittenmirig, anmireg).
Coordination : tuqqna.
Coordonnant : amaqqan.
Copie (une -) : talsarut [1].
Copier : alsaru [1].
Corps : tafekka (tifekkiwin).
Correcteur : ase$tay(ise$tayen).
Correction : ase$ti (ise$tiyen).
Correspondance : amyara[7].
-( - scolaire) : amyaraa$urbiz [7].
![Page 36: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/36.jpg)
35
Correspondant : imezgi [1] ;amazzal [6].
Corriger : se$tu (ur ise$ta,ase$tu).
Corrompu (être - ) : ggufsu(ur iggufsa, ittgufsu, agufsu).
Corrompu : ameggafsu(imeggufsa).
Corrupteur : aseggafsay(iseggafsayen).
Corruption : asgufsu(isgufsa).
Cortège : taseglit (tiseglay).(homme de - ) : amsegli(imsegliyen).
Côté : idis [1].- (- adjacent) : adis ntama [1].- (- opposé) : idisamegdal [1].
Couleur : ini (initen).
Coulisse : tahara (tiharyin).
Couloir : agnir (igniren).
Couplet : tamejrut (timejra).
Cour : tasenbert (tisenbar).
Courage : tab$est.
Courageux : ab$as (ib$asen).
Courant :- (d’air): tavrut(tivrutin).- (d’eau): angi(ingiten).- (d’électricité): avru(ivra).
Couronne : tasmert [5].
Courroucé (être -) : nver(ttenvar) [3].
Cours (leçon) : time$ri(time$ra) ; tamsirt (timsirin).
Cours (d’eau): targa nwaman [1].
Courtisan : asenbar(isenbaren).
Couverture (pour cahier) :tidlit [6].
Couvre (celle qui -) :tamaddalt (timaddalin) [3].
![Page 37: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/37.jpg)
36
Craie : anegmirs(inegmirsen) ; tikfert [1].
Craindre : es (ttassa) [3].
Crayon (à mine) : amru nweldun [1] ; a$anib [6].
- (crayons de couleur) :imra n yini, i$unab nyini [6].- (taille-) : timesremt
[6].
Créance : taserwast(tiserwasin).
Créancier : aserwas(iserwasen).
Création : tinnulfa,asnulfu[1].
Création (ce qui est -) :ta$ennawt [3].
Crédit : asmad (ismaden).
Crédité (être - ) : nnesmed (urinnesmed, ittnesmad,anesmed).
(f.f.) : snesmed (urisnesmed, isnesmad,asnesmad).
Créditeur : anesmad(inesmaden).
Créé (être -) : $new ($ennew)[3].
- (fait d’être -) :a$naw [3].
Créer : snulfu [1] sse$new [3].- (fait de -) : ase$new
[3].
Crépuscule (du soir) : almeé(ileméan) [3].
Crime : an$a (in$ayen).
Criminalité : tinn$i.
Crise : taz$ent (tize$nin).
Critère : asefren [1].
Critique :- (n.f.) : az$an(iz$anen).- (n. d’agent): afernan(ifernanen) ; amessifef[1].- (inter -) : amsifef [1].
Critiquer :fren (ifren, ur ifrin,iferren, afran) ; sifef, ani [1].
Croire : fles (felles) [3].
Croisé (un - ) : anùmidag(inmidagen, inmudag).
![Page 38: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/38.jpg)
37
Croissance : gemmu [1].
Croître : gmu [1].
Croix : amidag (imidagen).
Croissant : tazzirt (tizzirin).
Croûte (terrestre) :tiferkit nwakal [1].
Croyance : taflest [3].
Croyant : anaflas (inaflasen)[3].
Cruel : amezzangu(imezzunga) [3].
Cube : agasas (igasasen).
Cuir : taserki (tiserkiyin).
Cuisine : tanwalt (tinwalin);tansewwit.
Cuisinier : amnawel [6].
Cuivre : a$ir [3].
Culture (intellectuelle) : idles(idelsan).
Culturel : adelsan.
Curieux : awnaf (iwnafen).
Curiosité : tawnafit(tiwnafyin).
Cuvette (géogr.) : tidikelt(tidiklin, tidukal).
Cylindre : awlellu(iwlelluyen).
Cylindrique : awlellu [5].
![Page 39: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/39.jpg)
38
D
Dancing : asayes (isuyas).
Danger : amihi (imihiten).
Dangereux : amihaw(imihawen).
Danse : tadrest (tidersin).
Date : azemz (izmaz, izemzen).
Dé : tagasast [5].
Débat : askasi (iskusa).
Débattre : skasi (ur iskusa,iskasay, askasi).
Débit : aktum (iktumen).
Débité : uktim (uktimen).
Débiter : ktem (iktem, ur iktim,ikettem, aktam).
Débiteur : anektam(inektamen).
Débouché : anafar (inufar ;inafaren).
Décade : tamerwa(timerwatin).
Décadence : tanhawt(tinhawin).
Décadence (tombé en - ) :nhew (inhew, ur inhiw,inehhew, anhaw).
Décembre : duoamber [6].
Décès : tamettant [3].
Déchiffrer : zmek (izmek, urizmik, izemmek, azmak).Décider : $tes (i$tes, ur i$tis,i$ettes, a$tas) ; seyyi (ttseyyi)[3].
Décision : ta$tast (ti$tasin) ;tanbaî (tanbavin), aseyyi(iseyyan) [3].
Déclenchement (le -) : askar[7].
Déclencher : sker [7].
Décor : tadlegt (tidelgin).
Décoration :- fait de décorer :
adlag (idlagen).- médaille : abôeqqes
(ibôeqqas).
![Page 40: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/40.jpg)
39
Décorer : dleg (idleg, ur idlig,idelleg, adlag).
Découvert (être dévoilé) :ttubeîîeê (ttubeîîaê) [3].
Découverte : tagrut (tigrutin) ;tifin [1].
Découvrir : gru (igra, ur igri,igerru, gerru) ; af [1].
Décret : tanaî (tinavin).- (- divin) : aseyyi
[3].
Décréter : seyyi (ttseyyi) [3].
Décrire : glem (iglem, uriglim, igellem, aglam) ;arudem [1].
Dedans : agensu.
Déduire : kkes-d, sufe$-d,sukkes-d [1].Défaite : tiôéi (tiôéiwin).
Défendre : sten (isten, ur istin,istten, astan) ; segdel [1].
Défense (de fumer) : yegdelusluy [1].
Défensive : ta$ensa(ti$ensiwin).
Défilé (revue) : amsude$(imsuda$).
Défiler : msude$ (ur imsude$,ittemsudu$, amsude$).
Défini : ummil [1].
Définir : sbadu (ur isbuda,isbudu, asbadu).
Définition : tabadut (tibuda).
Défunt : anessemdu(inessemda) ; anmettan [3].
Degré : tafesna (tifesniwin).
Délai : amenvar (imenvaren).- (date arrêtéd’avance): tafada[1].
Délégation : tamagla(timigliwin).
Délégué : anesmigal(inesmugal).
Déléguer : smigel (ur ismagel,ismagal, asmigel).
Délice : tadfi (tidefyin) [3].
![Page 41: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/41.jpg)
40
Délit : tirmeggit (tirmeggiyin).
Déluge : azilliv (izilliven).
Demander (compte) : latem(ttlatam) [3].
- (f. p.) : ttulatem(ttulatam) [3].
Démocrate : amagdu(imugda).
Démocratie : tugdut(tugdatin).
Démocratique : amagday(imagdayen).
Démon : amahav (imahaven)[3].
Démonstratif : ameskan.
Démontrer : sanzi, sken [1].
Dénoncer : summel (urissummel, issummul)
Dénonciateur : asummal.
Dénonciation : tasummelt(tisummal).
Dénouement : aôaéem(iôuéam).
Dense : aneééaw (ineééawen).
Densité : taneééi (tineééiyin).
Dental : a$emsan [1].
Départ : tawada.
Département : agezdu(igezda).
Dépendance : tagelt (tiglin).
Dépendant : uggil [1].
Dépendre(de…):agel $er… (yugel, ur yugil, ittagel, agel).
- (cela dépend de….): yugel.
Dépit : a$edded [3].
Dépiter : $edded (tt$eddid)[3].
Dépôt : ta$lift (ti$lifin) [3].
Député : amazan (imazanen).
Déraison : anufel (inuflen) [3].
Dérivé : azellum (izelman).
Dérivationnel : azelman [1].
![Page 42: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/42.jpg)
41
Dérivé : azelllum [1].
Dériver : suddem [1].
Description : aglam(iglamen) ; tarudemt [1].
Désert : aneéruf (ineéraf),tiniri [1].
- (Sahara) : tiniri [5].
Désignation : asras, as$al [1].
Désigner : s$el [1].
Désinence : tahrayt.
Désir (le -) : leb$i.
Désordre : tamterwit(tiùùmterwiyin).
Dessert : asegri [1].
Dessin : unu$ (unu$en).
Dessiner : sune$ (ur isune$,isunu$, asune$).
Dessus (au -) : fell, afella [3].
Destinataire : amazun [7].
Destinateur : amsizen [7].
Détecter : af [1].
Détenu : anekruf (inekraf).
Déterminant : anammal [1].
Détermination : aguccel(iguccal).
Déterminer : guccel (uriguccel, ittguccul, aguccel) ;mel [1].
Détourner (se -) ; (être -) :r$em (re$$em).
Détournement : ar$am(ir$amen).Dette : amerwas (imerwasen).
Deux : sin.- (fem.) : snat.
Développement : taneflit(tinefliyin).
Développer : snefli (ur isnefli,isneflay, asnefli); snerni [1].
Développé (être - ) : nnefli (urinnefli, ittneflay, anefli).
(f.f.) : snefli (ur isnefli,isneflay, asnefli).
Deviner : cellek, hendez [1].
Devinette : tamsefrut [1].
![Page 43: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/43.jpg)
42
Devise : tanfalit (tinfulay).
Devoir : awer [3].
Dévoué : imivwel (imivwalen).
Dévoué (être - ) : mmivwel (urimmavwel, ittmivwil, amivwel).
(f.f.) : smivwel (urismavwel, ismivwel,asmivwel).
Dévouement : amivwel(imivewlen).
Diable : amahav (imahaven)[3].
Diachronie : tagrallit [1].
Diagonal (adj.) : ubdisan [5].
Diagonale : tubdist [5].
Diagramme : ameskan [5].
Dialecte : tantala (tantaliyin).
Dialectique- (n.) : tamestala.- (adj.) : amestali.
Dialogue : adiwenni(idiwenniten).
Dialoguer : sdiwen (urisdawen, isdiwin, asdiwen).Diamètre : akdu (ikda).
Dictature : tasnareft (tisnuraf).
Dictateur : asnaraf.
Dictée : tazabut (tizuba).- ( - préparée) : tazabut
tamukant [7].
Dicter : zubet (ur izzubet,izzubut, azubet).
Diction : tamessiwla(timsiwliwin).
Didactique (Unité -) : tayunttasnalmudt [7].
Dieu : Yakuc [3].
Différence : tameéla(timeéliwin).
Différencier : seméel [1].
Différend : anu$ [1].
Différent : imeéli (imeéliyen).
Différer : éli (ur iéli, iéelli).(f.p.) : mmeéli (ur
yemmeéli, ittmeélay, ameéli).
![Page 44: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/44.jpg)
43
Difficulté : il$i (il$iten).
Diffusé (être - ) : nnezwi (urinnezwa, ittnezway, aznezwi).
-(f. p.) : znezwi (uriznezwi, iznezway,aznezwi).
Diffusion : tanezwit(tinezwiyin) ; udrar, asider[1].
Dimanche : acer [6].
Diminuer : sedres [1].
Diminution : aktam(iktamen) ; amedres [1].
Dinanderie : adara$(idara$en).Dignité : agemmir.
Diplôme : agerdas.
Dire : ini.
Dire (le -): timenna [1].
Direct : usrid (usriden).
Directement : srid [1].
Directeur : anemhal(inemhalen) ; anabdad [6].
Direction :- (Sté) : tamehla
(timehliwin).- (sens) : tanila
(tinilwin).
Direction : tawelha [3].
Dires : iwennan (m.pl.).
Diriger : nil (ur inal, ittnil,anili).
(f.f.) : snil (ur isnal,isnalay, asnili).
Discipline : tugrint.
Discontinu : ugzim [1].
Discours : inaw (inawen).
Discriminer : snebvi [1].
Discursif : anawan [1].
Discuter : guret (ttgurut) [3].
Discuteur : amguret(imgurten) [3].
Disputeur : amguret(imgurten) [3].
Disque : Iavebsi (ivebsiyen).
Dissolution : aselyem.
![Page 45: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/45.jpg)
44
Dissoudre : selyem (urisselyem, isselyem, aselyem).
Dissous (être -) : lyem (ilyem,ur ilyim, ileggem, alyam).
Distance : ameccaq [5].
Distinguer : ferreh, ferrez [1],akez [7].
Dit (le -) : ini [1].
Divinité : ayuc (ayucen) [3].
Divisé (par) : yebvan $ef(mraw yebvan $ef sin yugdasemmus) [1].
Diviser : éun (ur iéun, iééunu,aéunu).
Diviseur : abeîîay [5].
Division : taéunt (tiéunin).
Dix : mraw.- ( dix-sept) : mraw d
ûa.- ( dix-neuf) : mraw d
téa.
Dizaine : tamrawt (timerwin).
Doctrine : asekkud(isekkuden).
Document : arrat (arraten).
Documenter : sezmem, sedles[1].
Dogme : adasil (idusal).
Domaine : ta$ult (ti$ula).( - d’apprentissage):
ta$ult n ulmad [7].
Domicile : azeddu$(izeddu$en).
Domination : a$mar(i$maren).
Dominer : $mer $ef … (i$mer, ur i$mir, i$emmer, a$mar).
Don (du ciel): tikci [1].
Données : tinefkin [1].- (- archéologiques):tinefkin tisenzikin [1].
Donner(de l’extension): sehri[1].
Donner (des exemples) :smedyet [1].
Dortoir : asgen [1].
![Page 46: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/46.jpg)
45
Dossier : akaram (ikaramen).
Douanes : imsezgaren [1].
Double : uslig (usligen).
Double (sa classe) : yales (ad -) [1].
Doubler : sleg (isleg, ur islig,iselleg, aslag).
Douche (s) : tasnuceft(tisnucaf).
Doute : amiji (imijiyen) [3].
Doux : amsulle$ (imsull$en)[3].
Douze : mraw d yiwen.
Doyen : am$ar (iùm$aren).
Drame : tamuggit (timmuga).
Drapeau : asenoaq [5].
Drible : a$ussu (i$ussa).
Dribler : $ussu (ur i$ussa,itt$ussu, a$ussu).
Droit :(n.) : azref (izerfan).
(adj.) : ama$ud(imu$ad).
Droit (être -) : a$ed (ye$ed, uryu$id, itta$ed, ta$da).
Droite : ta$da [5].
Droiture : a$$ud [3].
Dune : igidi (igidan) [3].
Duplication : aswensen [1].
Durer : nzeg (inzeg, ur inzig,ittanzag, anzag).
Durée : tanzagt (tinzagin).
Durable : amenzug(imenzugen).
![Page 47: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/47.jpg)
46
E
Ebauche : abgez (ibegzan).
Ebloui (être –) : klulu(ttekluluy) [3].
Echec : abrir (ibriren).
Echelon : tafesna (tifesniwin).
Echouer : brir (ibrar, ittebriri,abriri).
Eclair : usem (usman).
Eclairage : asfaw (isfawen).
Eclairer : sfiw (ur isfaw,isfiwiy, asfiwi).
Eclaireur : afavav (ifavaven).
Eclat :- lumineux : afa(afaten).- débris : asetti$(isetti$en).- son : aleffu$(ileffu$en).
Eclatant : aseflalay(iseflalayen).
Eclipse : afsax (ifsaxen).
Ecole : a$erbaz (i$erbazen).
Ecole (littéraire, etc. …):agaru (igura).
Ecolier : abalmud (ibalmad,ibalmuden).
Economat : adamus (idumas).
Econome : amesdames [1];amakkas [6].
Economie : tadamsa(tidamsiwin).
Economique : adamsan [1].
Economiste : amesnadmas [1].
Ecoute : tasfelda (tisfeldiwin).
Ecouter : ssefled (ur issefled,isseflad, asefled).
Ecouteur (personne quiécoute) : amesseflid(imessefliden).
Ecran : agdil (igdilen).
![Page 48: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/48.jpg)
47
Ecrire : aru.
Ecrit : tirawt (tirawin).
Ecriture : tira (f. pl.).
Ecrivain : amaru (imura).
Ecueil : azig (izigen).
Edification : tameûkiwt(timeûkiwin).
Edifice : aûuk (iûukken).
Edifier : eûk (ûki$, ur iûki,ittaûka, tameûkiwt).
Edité (être - ) : éôeg (iéôeg, uriéôig, iéeôôeg, aéôag).
(f.f.) : ziéreg (urizaéôeg, iéaérag, aziéreg).
Editeur : amaéôag(imaéôagen).
Edition : taéôigt (tiéôigin).Editorial : tagejdit (tigejda).
Editorialiste : agejdan(igejdanen).
Educateur : amsinen(imsunan).
Education : annan, asinen;asegmi [1].
- (adjoint d’-):anmazul n usegmi[6].
- (- physique): addal[6].
- (- civique): asegmiu$irim [6].
Eduqué (être -) : anen (yunen,ur yunin, ittanen, annan).
(f.f.) : sinen (ur issanen,issanan, asinen).
Effectif (adj.) : asemday(isemdayen).
Effet : asemdu (isemda).
Efficace : amellil (imellilen).
Efficacité : tamellit (timellal).
Efforcer (s’-) : ases (yuses, uryusis, ittases, assas).
Effort : ussis (ussisen).
Effrayé (être -) : rme$(remme$) [3].
Egal : yugda (sin d krav yugdasemmus) [1] ; yegda (gdu) [5].
![Page 49: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/49.jpg)
48
Egalité : tugdut ; tagada [5].
Egard ( eu–à) : almend [1].
Egaré : amanef (imunaf) [3].
Egoïsme : tussfa (tussfiwin).
Egoïste : anassaf (inassafen).
Elasticité : alwiwev.
Elastique : alwawav(ilwawaven).
Elastique (être - ) : lwiwev (urilwawev, ittelwiwiv, alwiwev).
Electeur : aferran (ifarren).
Election : tafrent (tifernin).
Electricité : tasafut [1].
Elégance : tasrifa (tisrifiwin).
Elégant : asrifa (isrifawen).
Elégiaque : azneffa(izneffayen).
Elégie : azneffu (izneffa).
Elément : aferdis (iferdisen).
Elémentaire : aferdas(iferdasen).
Eléphant : ilu (iluten) [3].
Elevage : takessawt(tikessawin).
Elève : anelmad (inelmaden).
Elevé : afella (ifellaten) [3].- (très -): anafella
(inafellaten) [3].
Elevé (haut): azegrar(izegraren) [3].
Elever (à la puissance) :sezmer…
Eleveur : ameksa (imeksawen).
Eliminer : afes (yufes, ur yufis,ittafes, affas).
Elire : fren (ifren, ur ifrin,iferren, afran).
Elite : tad$ert (tide$rin).
Eloigné (être - ) : ggug (uriggug, ittgugu, agugu).
(f.f.) : sgug (isgug, urisgug, isguguy, asgugu).
Eloignement :
![Page 50: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/50.jpg)
49
- passif : agugu(iguga).
- actif : asgugu(isguga).
Eloquence : tikuysa [1].
Eloquent : ukyis [1].
Elu : ufrin (ufrinen).
Emancipation : tasderfit(tisderfiwin).
Emanciper : sderfi (ur isderfa,isderfay, asderfi).
Embuscade : akmin (ikminen).
Emetteur : amesgal(imesgalen).
Emettre : sgel (isgel, ur isgil,iseggel, asgal).
Emeute : ta$ewwa$t(ti$ewwa$in).
Emigration : inig (inigen).
Emigré : iminig (iminigen).
Emigrer : inig (ur yunag,ittinig, inig).
Emir : ageldun (igeldunen).
Emissaire : amazan(imazanen) [3].
Emission : tasgilt (tisgilin).
Emmagasinement : asegfer[1].
Empereur : amenkad(imenkaden).
Emphase : tufeyt [1].
Emphatique (être - ) : ufay (uryufay, ittufay, tufayt).
Emphatique : ufay (ufayen).
Empire : tamnekda.
Emplacement : arqaq(arqaqen) [3].
Emploi : tamrest (timras).
Employé : amaris (imuras).
Employé (être - ) : mres(imres, ur imris, imerres,amras).
(f.f.) : semres (urissemres, issemras, asemres).
Employer : semres [1].
![Page 51: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/51.jpg)
50
Employeur : asemras(isemrasen).
Emprisonner : $wi (tte$way)[3].
Emprunt : aôeîîal (iôeîîalen).
Emprunteur : amerval(imervalen).
Encadrement : asegrer(isegriren).
Encadrer : segrer (ur issegrer,issegrar, asegrer).
Encouragement (s) : taseb$est(tiseb$as).
Encre : lmidas, smex [1].
Encrier : tadwayt [1].
Endémique : amu$el(imu$len).
Endroit : asemmel (isemmlen)[3].
Engagement : amirew(imirwen) [3].
Enigme : tunéart (tunéirin) ;tamsareqt [1].
Enjeu : asrus (isrusen).
Enluminure : adlal (idlalen).
Enlumineur : amsedlal(imsedlalen).
Enoncé : tafyirt [1] ; tinawt[5].
Enonciateur : amsiwel [1].
Enquête : tasestant(tisestanin).
Enquêter : sesten ( ur issesten,issestan, asesten).
Enquêteur : amsestan(imsestanen).
Enregistrement : akalas(ikalasen).
Enregistrer : kles (ikles, uriklis, ikelles, aklas).
Enregistreur : amaklas(imaklasen).
Enrichir (rendre riche) :sseb$er (sseb$ar) [3].
Enseignant : aselmad(iselmaden).
![Page 52: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/52.jpg)
51
Enseignement : almud.- ( - primaire ) : -
amenzu.- ( - secondaire ) : -alemmas.- ( - supérieur ) : -imineg.
Enseigner : selmed ( urisselmed, isselmad, aselmed).
Ensemble : tagrumma [5].
Entendre : ssefled (sseflad)[3].
Entente : amtawa (imtawaten).
Enthousiasme : anafag.
Enthousiasmer : snifeg (urisnafeg, isnafag, asnifeg).
Enthousiaste : imnifeg(imnufag).
Entier (complet) : ummid [1].
Entièrement : s tal$a tummidt[1].
Entracte : afeôdi (ifeôdiyen).
Entraide : tamilalt (timilal).
Entraider (s’-) : msetlel (urimsetlel, ittemsetlil, amsetlel).
Entraînement :- actif : aslu$mu
(islu$ma).- passif : alu$mu
(ilu$ma).
Entraîner : slu$mu (islu$ma,islu$muy, aslu$mu).
Entraîneur : asla$may(isla$mayen).
Entrave : tiseryelt (tiseryal)[3].
Entreprendre : ômes (iômes,ur iôùmis, iôemmes, aômas).
Entrepreneur : aôemmas(iôemmasen).
Entreprise : taômist (tiômisin).
Entrer : adef (ttadef) [3].
Entretien : adiwenni(idiwenniten).
Entrevue : amyenni [1].
Enumération : asmiwer(ismiwren).
![Page 53: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/53.jpg)
52
Enumérer : smiwer (urismawer, ismawar, asmiwer);suîîen [1].
Envahir : nbez (inbez, urinbiz, inebbez, anbaz).
Envahissement : anbaz(inbazen).
Envahisseur : anebbaz(inebbazen).
Envier : nkeé (ttenkaé) [3].
Envieux (être – de) : nkeé(ttenkaé) [3].
- (homme -) :amankaé(imankaéen) [3].
Environ :- (adv.
Approximativement) : tasmektan …
- (n. m. pl.alentours) : aéi(aéiyen).
Environnement : tawennaî(tiwennavin).
Envoyé : amazan (imazanen)[3].
- (être -) : ttwazen(ttwazan) [3].
Epargne : asegfer.- (caisse d’-) :
asenduq usegfer.
Epée : takuba [1].
Epeler : ennen (ur innin,itennen, unun) ; gmi [1].
Epi : tiydert (tiyedrin) [1].
Epicerie : tabeqqalt(tibeqqalin).
Epicier : abeqqal (ibeqqalen).
Epie (qui -) : amqiqec(imqiqcen) [3].
Eponge : tazeîîut [6].-( morceau d’-) : alzez[6].
Epoque : tallit (talliyin).- (- contemporaine) :
tallit tamirant.- (- moderne) : tallit
tatrart.- (âge de pierre) :
tallit n weéru [1].
Epouser : rcel (reccel) [3].
Epouvanté (être -) : rme$(remme$) [3].
![Page 54: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/54.jpg)
53
Epoux : amercal (imercalen)[3].
Epreuve : tirmit (tirmiyin) ;tturma (turrmiwin) [3].
- (mettre à l’-) : arem(ttarem) [3].
Eprouver areùm (ttarem) [3].- (être -) : ttwarem
(ttwaram) [3].Equateur : asebges.
Equation : tagda [5].
Equatorial : asebgas(isebgasen).
Equerre : ama$ud [6].
Equidistant : agdumeccaq [5].
Equilatéral : agdudisan [5].
Equilibre : amnekni(imnekniyen).
Equilibré : amnekna(imneknayen).
Equilibrer (s’-) : mnekni (urimnekna, ittemneknay,amnekni).
(f. f. ) : semnekni (urisemneki, isemneknay,asemnekni).
Equipe : ta$lamt (ti$elmin).
Equipement : asgalef(isgulaf).
Equiper : sgalef (ur isgulef,isgalaf, asgalef).
Equipier : ana$lam(ine$lamen).
Equiprobable : agdus$ir [5].
Equitation : tanaka.
Equivalent : agdazal [5].
Ere : tallit (talliyin).
Ergoter : guret (ttgurut) [3].
Ergoteur : amguret (imgurten)[3].
Erotisme : tirutit.- ( - anal) : Tiôutit
taxnant.
Erreur : agul (igulen).
Escadre : tagaluft (tigulaf).
Escadrille : adefrir (idefrar).Escadron : agaluf (igulaf).
![Page 55: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/55.jpg)
54
Escaliers : asanen (isunan) ;isukfal [1].
Escorte : tangift (tingifin).- ( homme d’-) :imneggef (imneggaf ;imneggafen).
Escorter : ngef (ingef, ur ingif,ineggef, angaf).
Espace : tallunt (tallunin).
Espèce : talmest.
Espérance : asirem [5].
Espérer : ssuggem (ssuggum)[3].
Espion : a$alli (i$ulla).
Esprit : aneffu (ineffuten) [3].
Esquisse : abeckil (ibeckilen).
Esquisser : sune$ [1].
Essence : tumast (tumasin).
Est ( Orient) : agemmuv [6].
Esthéticien : amesneskad [1].
Esthétique (adj.) (approche) :asensekdan (abrid) [1].
Esthétique(l’-) : tasensekda[1].
Estimer : sizel [1].
Estrade : adebder [1].
Et cetera (etc.) : ar tigra(atg.).
Etablir : $ser [1].
Etablissement : a$sur(i$suren).
Etablir (s’-) : $ser (i$ser, uri$sir, i$esser, a$sar).
Etage ( v. niveau) : annag(innagen).
Etalon (mesure) : tize$t(tiz$in).
Etalon (animal) : amali(imallyen).
Etape : amecwaô(imecwaôen) ; tadawla, asurrif[1] ; takkayt (takkayin) [3].
Etape ( les étapes/déroulement) : tiddin [7].
Etat :
![Page 56: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/56.jpg)
55
- situation : addad.- nation : awanek
(iwunak).
Etendre : se$zef [1].
Etendue : tafsert [4].
Eternel : ama$lal (ime$lalen).
Eternel (être -) : $lel (i$lel, uri$lil, itta$lal, a$lal).
Eternité : a$lul (i$lal).
Etc. … :atg… (ar tigra).
Etincelant : aseflay (iseflayen)[3].
Etiquette : tazamulta$t [6].
Etranger : amagar(imagaren).
Etude : tazrawt (tizrawin).
Etudiant : anelmad(inelmaden).
Etudier : zrew (izrew, ur izriw,izerrew, azraw).
Europe : Yurub [4].
Evaluation : asektazal [1].
Evaluer : sektazal [1].
Evènement : tadyant [5].
Everest : Wabrist [4].
Evident (être -) : uùùman(ttuman) [3].
Evidence : tammunt(timmunin).
Evocation : addar [1].
Evoluer : meskel [1] ; mhez[7].
Evolutif : ameskal [1].
Evolution : tamhazt (timhazin); timeskelt [1].
Evoluer : mhez (imhez, urimhiz, ittamhaz, amhaz).
- (passif) : mmhez(immhez, ur immhiz,ittemhiz, ammhaz).
Evolué : anemhaz(inemhazen).
Evoquer : adder [1].
Exact : ufrin (ufrinen).
![Page 57: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/57.jpg)
56
Exact (être - ) : nnefren (urinnefren, ittnefrin, anefren).
Exactitude : anefren(inefranen).
Exalté (être -) : nneg (tenneg)[3].
Exalter : sneg (snag) [3].
Examen : akayad (ikayaden).
Examiner : sekyed (urissekyed, issekyad, asekyed).
Examinateur : amakyad(imakyaden).
Excédent : acayav (icayaven).- (- de production) :
acayav n ufares [1].Excellent : yufrar [6].
- (être -) : ifrir [1].
Excepté : slid ; anagar [1].
Exception : tasureft (tisuraf) ;tanagart [1].
Exclamatif : ashuhan [1].
Exclamation : ashuhi [1].
Exclu : yeffe$ (ad -) [1].
Exécutant : aselkam(iselkamen).
Exécuter : selkem (urisselkem, isselkam, aselkem).
Exécutif ( pouvoir ) : aselkam(adabu).
Exemple : amedya(imedyaten).
Exempter : slid.
Exercer(s’ - ) : l$em (il$em, uril$im, ittal$am, al$am).
Exercice : ala$mu (ilu$ma).- ( - de renforcement, de
consolidation) : ilu$ma nusenteùùm [7].
Expansion : afukti, taherwa[1].
- (gram.) : asemmad[1].
Expédition (contre) :tanemzagt (tinemzagin).
Expérience : tarmit (tirmitin).
Expert : amazzay (imazzayen).
Expliquer : segzi (ur isegzi,isegzay, asegzi).
![Page 58: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/58.jpg)
57
Explication : asegzi [1].
Exploit : tanfust (tinfusin).
Exploitation : ammud(ammuden) ; tanabda [1].
Exploiter : amed (yemed, uryumid, ittamed, ammud).
Exploiteur : anammad(inammaden).
Explorateur : anaôaùm(inaôamen).
Explorer : sniôem (ur isnaôem,isnaôam, asniôem).
Explosif : afexsay (ifexsayen).
Exponentiel : asuzmir [5].
Exportation : asiooew [1].
Exposé : afsir [1].
Exposer : fser [1].
Exposition : tafsirt [1].
Expression : tanfalit(tinfaliyin).
- (- écrite) : tanfalit stira [6].
- (- idiomatique) :tanfalit n tutlayt[1].
- (- orale) : tanfalittatlayt, tanfalittimawit [6]
- (- proverbiale) :tanfalit tunziyt [1].
Exprimer : senfali (urisenfali).
Extraction : tussfa(tussfiwin) ;tukksa (tukksiwin) [1].
Extraire : ssef (issef, ur issif,itessef, usuf) ; kkes [1].
Extrait : ukkis (ukkisen) [1].
Extrême : imixfiw [5].
![Page 59: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/59.jpg)
58
F
Fable : TANEQQIST(TINEQQISIN) ; TANFUST [1].
Fabrication : AMSAL [1].
Fabriquer (modeler) : MSEL[1].
Facteur (paramètre) : AMGI(IMGAN) [1].
Facteur : AMSIWEV NTEBRATIN [1].
Faction :- sentinelle : IMEEVI
(IMEEVAN).- parti : TA$ASALT
(TI$USAL).
Factitif : ASSWA$.
Facture (forme) : AMSEIIUN(TAL$A).
Faculté : A$IWEN (I$IWAN).
Faire : SKER, EG [1].- (- contraster ) :
SEMGIRED [1].
- (- évoluer) :SMESKEL [1].
- (- signe) : S$EL [1].- (- un commentaire):
SIWEL$EF [1].- (- un diagramme) :
SKER UNU$ [1].
Faisceau : TAKAT (TAKATIN).
Fait (un -) : AMSIR, IGI [7].
Falloir : AWER [3].
Familial : ALMESSAW.
Familier : UNNIN (UNNINEN).
Famille : AGAWES.- (- linguistique ) :TAYWA [1].
Fantasme : ASUGEN.
Fantassin : ATERRAS(ITERRASEN).
![Page 60: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/60.jpg)
59
Fantôche : AGUNTER(IGUNTAR).
Fauteuil : ATTAG (ATTAGEN).
Fatalisme : TIEEEGZENT.
Fataliste : AMEEEIGZEN(IMEEEUGZAN).
Faveur : TANUREFT(TINURFIN).
Favoriser : SNIREF (URISNAREF, ISNARAF, ASNIREF).
Favorable : ANARAF(INARAFEN).
Fauve :- (adj.) : AWRAS
(IWRASEN).- (n.) : AWEQQAS
(IWEQQASEN).
Félicitations : TISNEMMAR [1].
Femelle : TAWTEMT(TIWETMIN).
Féminin : UNTI.
Fendre : S$USU (S$USUY) [3].
Fenêtre : ASFAYLU ; ASEKSEL(ISEKSAL) [1].
Ferme : TAMAZIRT, LEZIB[1].
Fertile : AMSIREW, IUAB [1].
Fertilité: TAMSIRWA [1].
Festivité : ASEKSEL (ISEKSAL).
Festival : TAFASKA(TIFASKIWIN).
Feuillage : ALA (ALATEN).
Feuille (de papier) : TIFERKIT(TIFERKA) ; ASEBTER(ISEBTAR) [3].
-( double -) : TIFERKITTUSLIGT [6].
Février : FURAR [6].
Fiction : TASUGNA, AN$IL [7].
Fidèle : AMEKDI (IMEKDIYEN).
Fidèle (croyant) : ANAFLAS(INAFLASEN) [3].
Fidélité : TAKDIT.
Fier (homme -) : AMAVHAR(IMAVHAREN) [3].
![Page 61: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/61.jpg)
60
Fierté : AVHAR (IVHAREN) [3].
Figé : AQURAN [1].
Figure : UDEM, UNU$ [5].
Film : ASARU (ISURA).
Fin : TAGGARA.
Financer : SIEOEF (URISAEOEF, ISIEOIF, ASIEOEF).
Finances : TIEOAF (f. pl. ).
Financier : ANAEOAF(INAEOAFEN).
Fixer (à l’écrit : transcrire) : SESKEL [1].
Fixation (à l’écrit : transcription) : ASESKEL [1].
Flèche : TANASSABT(TINASSABIN), TANECCABT [1].
Flotte : TANAWT (TINAWIN).
Foi : TAFLEST.- (avoir –en) : FLES
(FELLES) [3].
Folie : ANUFEL (INUFLEN) [3].
Fonction : TAWURI (TIWURA).
Fonction (en–de) : ALMEND N[1].
Fonction (publique) : TAWURITAZAYEZT.
Fonctionnaire : ANAWUR(INUWAR).
Fonctionnalisme : TIERAWURI[1].
Fonctionnaliste :AMEENAWURAN,AMEENAWURI [1].
Fonctionnel : AWURAN [1].
Fond (opposé à forme) : IDER.
Fondation : ASEBDED [1].
Forêts (denses) : TIEEGWAYEZVAN [1].
Forgeron : AMZIL (IMZILEN).
Formation : ASILE$.
Forme : TAL$A (TAL$IWIN).
![Page 62: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/62.jpg)
61
Formel : AL$AWI(IL$AWIYEN).
Former : ALE$ (YULE$, URYULLI$, ITTALE$, ALA$).
- (f. f. ) : SILE$ (URISSALE$, ISSALA$,ASILE$).
- (f. p. ) : TWALE$(UR ITTWALE$,ITTWALA$,ATTWALE$).
Formule : TANFALIT(TINFALIYIN).
Formuler : INI, SENFALI [1].
Fortiori(à …): IMIL.
Fortune : TAKBELT(TIKEBLIN) [3].
Fouiller : GAWES (UR IGUWES,ITTGAWAS, AGAWES).
Four : AFEOOAN(IFEOOANEN).
Foule : AGDUD (IGDUDEN).
Foyer :- (ménage) : ALMESSI.- (cafétéria) : ALUJAQ
[1].
Fraction (V. partie) : TAEUNT(TIEUNIN).
Frais : AOEXSAS.
Fraternité : TAGMAT.
Frein : AMAWA$ (IMAWA$EN).
Freiner : AWE$ (YUWE$, URYUWI$, ITTAWE$, AGGA$).
Freinage : AGGA$.
Fréquence : ASNAGAR [5] ;TASNAGRA, TASNEGZIT [7].
Fromage : TAKEMMART(TIKEMMARIN).
Fromage blanc : AGUGLU(IGUGLA).
Front : ADMER (IDMAREN).
Fruit : AGUMMU (IGUMMA).
Frustration : AFVAM(IFVAMEN).
Frustrer : FVEM (IFVEM, URIFVIM, ITTAFVAM, AFVAM).
![Page 63: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/63.jpg)
62
Frustré : ANEFVUM(INEFVAM).
Fusée : TIMEEDIT (TIMEEDA).
Futur : IUUMAL.
Fouille (inquisition) : AGAWES(IGUWAS).
G
Galant : asenbar (isenbaren).
Galanterie : asenber(isenbiren).
Galon : azag (izaggen).
Gant : alemvav (ilemvaven).
Garage : aseddari [2].
Garant : isedmi (isedman) [3].
Garde : tivaf (n. f. pl. ).
Garder : ageé (ttageé) [3].
Gardien : amvif ; amagaé(imagaéen) [3].
Gâteau : angul (angulen).
Gaz : urrig [1].
Gendarme : amestul (imestal).
Gendarmerie : tamsetla(timsetliwin).
Général : amatu (imuta).
Général (en - ) : s umata.
Généraliser : smati [1].
Généralité : amata (imatayen).
Génération : tasuta (tisutwin).
Génial : asemdan [5].
Génie : tasmedna.- (homme de - ) :asemdan(isemdanGénial :asemdan.
Génie (au sens de oinn) : alhin(alhinen) [3].
Genre : tawsit (tiwsatin).
Géographie : tarakalt [5].
![Page 64: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/64.jpg)
63
Géomètre : amenzag(imenzagen).
Géométrie : tanzeggit(tinzeggiyin).
Géométrique : anzeggan.
Gérer : sefrek (ur issefrek,issefrak, asefrek, ).
Gestion : asefrek.
Gloire : tamanegt (timangin);tarna [1].
Glorifié (être -) : nneg (tenneg)[3].
Glorifier : smineg (urismaneg, ismanag, asmineg);sneg (snag) [3].
Gomme : tasemsut [1].
Goût : aram (aramen).
Goûter : arem (ur yurim,yettaram) [1].
Goutter : ngi (ur ingi, ineggi)[1].
Gouvernement : anabav (inabaven) ; tamnukla [1].
Gouverner : nbev (inbev, urinbid, inebbev, anbav).
Gouverneur : anebbav(inebbaven) ; amennukal [1].
Grâce (la -) : tamella [3].
Grâces (action de - ; fait derendre -) : tamayt (timayin)[3].
Grade : asellun (isellunen).
Grammaire : tajeôôumt(tijeôôumin).
Gravures (rupestres) : unu$en$ef yiéra [1].
Grève : asunded (isundiden).
Grève (se mettre en - ) :sunded (ur issunded, issundud,asunded).
Gréviste : imessinded(imessundad).
Grisonnant : azerza$(izerza$en) [3].
Grisonner : zzerze$ (ttzerzi$)[3].
![Page 65: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/65.jpg)
64
Groupe : aggay (aggayen) ;adefrir (idefriren) [3].
Groupe (électrogène) : ameslaln tsafut [1].
Grumeaux : argen (iregnen)[3].
- (diminutif duprécédent) : targent(tiregnin) [3].
Gué (pont) : asaka [1].
Guerre : amgaru (imgura).
Guerrier : amgara(imgarayen).
Guette ( qui -) : amqiqec(imqiqcen) [3].
Guide : amnir (imnar) ;amezwar [1].
Guider : ner (iner, ur inir,ittnir, tanara).
Guillemets (« ») : tuccar [1].
Guitare : adinan (idinanen).
Gymnastique : ahareg(ihurag) = exercices physiques.
![Page 66: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/66.jpg)
65
H
Habitude : tanumi [1].
Haïr : ksen (kessen) [3].
Hasard : agacur (igucar).- ( par - ) : s ugacur.
Hâte (qui se -) : amahay(imahayen) [3].
Haut : afella (ifellaten) [3].- (très -) : anafella
(inafellaten) [3].
Haut (élevé) : azegrar(izegraren) [3].
Herbe : tuga.
Héréditaire : tikcindis [1].
Héritage : tukkest (tukkestin) ;taysi [1].
Héritier : imekkisi (imekkasen)[1].
Héroïsme : taûva.
Héros : asav (isaîîen).
Heure : asrag (asragen) ;tamert (timar).
Hiérarchie : amyellel(imyellilen).
Histoire : amezruy.- (pré - ) :
azarmezruy.- (- ancienne) :
amezruy aqbur.- (- contemporaine) :
amezruy amiran.
Historien : anmezray.
Historique : amazray.
Hiver : tagrest (tigersin).
Hivernage : asigers(isigersen).
![Page 67: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/67.jpg)
66
Hiverner : sigres (ur isagres,issagras, asigres).
Hiverneur : amessigres(imessigras).
Homme (espèce) : ales (ilsan).
Honneur : aserhu (iserha).
Honneur (salon de - ) : amesriuserhu.
Honoré : amerhu (imerha) [3].- (être -): rhu (rehhu)
[3].
Honorer : sserhu [3].
Honte : actaf (ictafen) [3].
Horaire : asrag [7].
Horde : asra (asraten).
Horizon : igli (iglan).
Horizontal : aglawan(iglawiyen).
Hôtel : asensu (isensa).
Huit : îam.- (fem.) : îamet.
Humain : alsi (ilsiyen).
Humanisme : talsawit.
Humaniste : alsawi(ilsawiyen).
Humanité : talsa (talsiwin).
Humble : aleqqa (ileqqayen)[3].
- (être -) : luqqet(ttluqqut) [3].
Humour : asaran.
Hybride : aregna (iregnaten).
Hydraulique : timeswi.- (adj. ) : imeswi.
Hygiène : u$us.
Hymne : imse$ret (imse$riten).
Hypoténuse : idis n wadda[1]; adubdis [5].
Hypothèse : turda (turdiwin).
Hypothétique : urdan [1].
![Page 68: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/68.jpg)
67
I
Idéal : uktu (uktuyen).
Idée : takti (tikta).- (- principale) : takti
tagejdant [6].- (- secondaire) : takti
tussint [6].
Identifier : snekwu [1], akez[7].
Identification : asnekwu [1].
Idéologie : tasnektit [1].
Idéologique : asnaktan(isnaktanen).
Idole : amsemmud(imsemmuden).
Illogique : armeééul(irmeééulen).
Illustrer : sumen [1].
Image : tugna (tugniwin).
Imaginer : sugen (ur issugen,issugun, asugen).
Immeuble : azada$ (izada$en;izuda$).
Imminent : a$uvar (i$uvaren).
Imitation : arwas (irwasen).
Imiter : rwes (irwes, ur irwis,iregges, arwas).
Immoler : $res ($erres) [3].
Impair : ukrid [1]; aryugan(iryuganen) [3].
Impasse : akmim (ikmimen).
Impératif : anav(inaîîen).
Impérialisme : tamnukda(timnukdiwin).
![Page 69: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/69.jpg)
68
Impiété : tinmezri(tinmezriyin).
Impie : anmezray(inmezrayen).
Implication : asegmev [1].
Impliquer : ger [1].
Impopulaire : anbayu(inbuya).
Importance : tixxutert.
Important (être - ) : xater (urixuter, ittxatar, axater).
- (adj.) : axatar(ixataren).
Importation : taktert(tiketrin) ; tuoowa, asekcem[1].
Importer : kter (ikter, ur iktir,aktar).
Importateur : amaktar(imaktaren).
Impossible (être - ) : néeô(inéeô, ur inéir, ineééer,anéar) ; awez$i [5].
- (adj.) : unéiô(unéiôen).
Impôt : tiwsi (tiwesyin).
Imprimé : amsuded [2].
Improviste(à l’- ) : s usehwu.- (tomber à l’- ) :sehwu $ef…
(ur issehwa, issehwuy,asehwu).In …(préfixe) : war + nom.
- (ex. : warisem :anonyme).
Ar + adjectif et verbe :(ex. : arusrid =
indirect).
Inaugurer : ééunéu (uriééunéa, iééunéuy, aéunéu).
Inauguration : taéunéut(tiéunéutin).
Incapable (rendre -) : sgammi(sgammay) [3].
Incapacité : akrad (ikraden).- (mettre dans l’-) :sgammi (sgammay) [3].
Inclus: yewwi t [5].
Incognito : abnabak (ibnubak).
Inconnaissable (ce qui estcaché à la connaissance):abnubek [3].
![Page 70: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/70.jpg)
69
Inconnu : arussin, warisem[1].
Inconscient :(l’-) : Warukan.- (adj) : Awarkan.
Incroyant : arnaflas(irnaflasen) [3].
Indéfini : arbadu [1].
Indépendance : azarug(izurag).
Indépendant : imzireg(imzurag).
Indicateur :anemmal(inammalen) [1].
- ( - chronologique) :anaskan n wakud[7].
- (- de compétence) :inammalen n tewzut{7].
Indice : amatar (imataren) ;ase$sel [1].
Indirect : arusrid.
Indiscipliné (élève -) : damessinded [6].
Individuel : amsiman [1].
Industrie : tamguri(timguryin).
Industriel : amguran.
Inégalité : tanùmeglit(tinmegliyin) ; targadda(tirgaddiwin) [3].
Infanterie : aragag(iragagen).
Inférer : seggri [1].
Inférieur : amazdar(imazdaren).
Infirmier : amarag n umsuji[6].
Infidèle : arnaflas (irnaflasen)[3].
Infini : ifev (ifven).
Infirmerie : tansujit [1].
Infixe : amgir [1].
Influence : tazrirt ((tizririn).
Influent : amentam [1].
Influer (sur) : zrir (ur izrar,ittezriri, azriri).
![Page 71: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/71.jpg)
70
Information : tal$ut (til$a) ;asalli [1].
Informateur : amsel$u(imsel$a).
Informé : anmel$u(inmel$uyen) [3].
Informer : ssel$u (ur issel$a,issel$uy, asel$u) ; l$et (le$$et)[3].
- (f. p.) : mmel$u (urimmel$a, ittmel$ay, amel$u).
Ingénieur : ajenyuô(ijenyuôen).
Ingrat : arguvay (irguvayen)[3].
Initiation : tactelt (ticetlin).
Initier : ctel (ictel, ur ictil,icettel, actal).
Injuste (être -) : vher (vehher)[3].
Innocence : tamelsa(timelsiwin).
Innocent : amelsi (imelsa).
Innover : sfer [1].
Inquiet : anezgam (inezgamen)[3].
Inscription : tiggezt (tiggaz) ;tame$zut (time$za) [1].
Inscrire : siggez (ur issagez,isaggaz, asiggez).
Inspecter : swev (iswev, uriswiv, iseggev, aswav).
Inspecteur : amaswav(imaswaven); amgawes [6].
Inspection : tasweî (tisewvin).
Inspiration : tahregt(tihergin).
Inspirer : hreg (ihreg, urihrig, iherreg, ahrag).
Inspiré : amehrug(imuhrag).Instituer : sudu (urisuda, issuduy, asudu).
Institution : tasudut (tisuda).
Instrument : allal (allalen).(- de musique) : aêku[1].
Insuffisant (appréciation) :drus, ixus[6].
![Page 72: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/72.jpg)
71
- (Très -) : ixusnezzeh[6].
Insuffisant (peu) : drus [1].
Intégration: ( activités d’-) :irmad n umsidef [7].
Intègre : amelhu (imelha) [3].
Intellectuel : aggag (aggagen).
Intelligence : tigzi ; tayetti [3].
Intelligentsia : timegzi.
Intelligent : amegzu (imegza).
Intendance : azzad (azzaden) ;tasiéreft [1].
Intendant : amsiéref [1] ;amakkas [6].
Intensif : ussid.
Interdiction : tagdelt(tigedlin).
Interdire : gdel (igdel, urigdil, igeddel, agdal).
Interdit : igdel.- ( il est - ) : megdul (
ex. : il est interdit destationner : megdul waddud).
Intéresser (au sens matériel) :c$eb (cela les intéresse :annect-a yec$eb-iten) [1].
Intéresser (concerner) : rzu(en ce qui concerne : degwayen yerzan) [1].
Intérêt (au sens matériel) :tanfa (tanfatin) [1].
Intérieur (n.) : agensu(igensa).
- (adj.) : agensi(igensiyen).
Interjection : ta$uyit.
Intermédiaire : anemmazal[6].
International : agra$lan(igra$lanen).
Interne : agensan [1].
Interpellatif : amsawal [1].
Interpretation : asnimek,asufe$ (n tirga) [1] ; tasifrart(tisefrarin) [3].
Interpreter : sufe$, snimek[1].
![Page 73: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/73.jpg)
72
Interrogatif : amattar.
Interrogation : tuttra, asesten[1].
Interrogé (être -), (être l’objet d’une enquête): ttucahi(ttucahay) [3].
Intervalle : azilal (izilalen).
Interview : tadiwennit(tidiwenna).
Intonation : tasusrut [7].
Intrigue : taddist (tiddas).
Intriguer : sudes.
Introduction : tazwart(tizwar).
Introduire : ssidef (ssadaf)[3].
Introduit (être –) : ttusekcem(ttisekcam) [3].Invariable : armeskil.
Invasion : anbaz (inubaz).
Inventaire : asuîîen [1].
Inverse : imitti [5].
Irréel : warilaw, arnevru [7].
Irrigation : aseswi (isiswa).
Irruption : addaf, aneffug [7].
Isme (suffixe) : éôi.
Ivoire : uéer [1].
![Page 74: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/74.jpg)
73
J
Janvier : yennayer [6].
Jardin (- irrigué) : tagemmi(tigemma) [3].
Jardinier : anefgur [6].
Jelbab : ajelbab [1].
Jeton : agunter (iguntiren),tiddest (tiddas) [6].
Jeudi: amhad [6].
Jeunesse : timevrit.
Joueur : amarir (imariren).
Jouissance : tanfa (tanfiwin)[3].
Journal : a$mùis (I$misen).
Journaliste : ane$mas(ine$masen).
Joie : tamendit (timenday).
Juge : anezzarfu (inezzurfa).
Jugement : azaraf (izarafen).-(heure du –dernier) :tamawert [3].
Juger : zref (izref, ur izrif,azraf).
Juillet : yulyu [6].
Juin : yunyu [6].
Jupiter : Yebîer [4].
Juridique (pouvoir) : azerfan,uzrif [1].
Juriste : amasnazref [1].
Jus : iéem (iéman).
Juste : u$dim (u$dimen).(être - ) : $dem(tte$dam, $eddem) [3].
![Page 75: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/75.jpg)
74
Juste (faux) : uzrif (ucciv).
Justice : ta$demt (ti$edmin).
Justifier : sneflali, sanzi [1].
Juxtaposition : asmiwer [1]
K
Kilogramme : igmim(igmimen).
![Page 76: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/76.jpg)
75
L
Labio-vélaire : an$anfur [1].
Laborantin : anaram [6].
Laboratoire : tanaremt [1].
Lance : alla$ (alla$en) [1].
Langage : ameslay [1].
Langue : tutlayt (tutlayin).- (- étrangère):
tutlayt tawerdant[1].
- (- maternelle) :tutlayt n tyemmatt[1].
- (- seconde) :tutlayt tis snat [1].
- (- fille) : tutlayt-tayellitt [1].
- (- mère) : tutlayt-tayemmatt [1].
Largeur : tehri [1].
Laryngal : agurez [1].
Leader : amalway(imalwayen).
Leadership : timelwi(timelwiyin).
Leçon : tamsirt (timsirin).
Lecteur : ame$ri (iùme$riyen).
Lecture : ta$uri (ti$uryin).
Légal : amurdu [1].
Légende : tamayt [1].
Législatif : amsavuf [1].
Légumes : izegzawen(tizzegzewt) [1].
Lettre (alphabétique) : asekkil(isekkilen).
Lettré : aggag (aggagen).
![Page 77: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/77.jpg)
76
Levier : a$udid (i$udad) ;tanuga [1].
Lexique : amawal.- ( - thématique) :
amawal usentel[6].
- (- systématique) :amawalanagrawan [6].
Libéral : alellam (ilellamen).
Libération : tasellullit(tisellulla).
Liberté : tilelli (tilella).
Libre : ilelli (ilelliyen).
Libertin : amesru (imusra)[3].
- (vivre en -) : sri(serri) [3].
Libertinage : asri [3].
Licence : turagt (turagin).
Lié : amaruz.
Lieu : adeg [1] ; asemmel(isemmlen) [3] ; ansa [7].
Lieutenant : agenses(igensas).
Ligne : ijerrid (ijerriden) ;izireg [5].
Limites (frontières) : tilisa [1].
Lingerie-buanderie : tansiredt[1].
Lire : $er.
Liste : umu$ (umu$en).
Littéral : uskil [1].
Littéralement : meskuli [1].
Littérarité : tissukla [1].
Littérateur : ameskal [1].
Littérature : tasekla(tisekliwin).
- (- écrite) : tasekla.- (- orale) :
tamaweyt [1].- (du point de vue -
) : s tmu$li aseklan[1].
Livre : adlis (idlisen).
Local (adj.) : awandan [1].
![Page 78: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/78.jpg)
77
Localisation (géographique) :asideg arakal [1].
Locatif : amsdeg [1].
Locuteur : amsiwel [1].
Logement (de fonction) :anezdu$ n twuri [1].
Logie (suffixe) : préfixe sn.
Logique (adj.) : ameééul(imeééulen).
- (n.) : tameéla(timeéliwin).
Loi : aûavuf (iûuvaf).
Loisir : amzel (imezlan).
Long (duratif) : a$ezzfan [1].
Longueur (durée) : te$zef [1].
Lopin : a$eggad [1].
Louer (Dieu) : sneg (snag)[3].Loué (être -) : nneg (tenneg)[3].
Lumineux : aseflay (iseflayen)[3].
Lundi : arim [6].
Luxe : alame$ (iluma$).
Lycée : a$erbaz asinan,tasnawit [1].
![Page 79: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/79.jpg)
78
M
Machine (à écrire) : tamacint ntira [1].
Madame : massa (massawat).
Mademoiselle : tamsiwt(timsiwin).
Magasin : tazeqqa n tijja [1].
Magasinier : amavaf n tijja[1].
Magicien : imkerrer(imkerrern) [3].
Maghreb : Tamaz$a.
Magistrat : aneflus (ineflas).
Magistrature : tinneflest.
Mai : mayu [6].
Mais : maca.
Maître :- (patron) : akerwa(ikerwaten).- (enseignant) :
aselmad(iselmaden).
Majorité : tigti (tigtiwin) ;tugett [1].
Majuscule : asekkil ameqran[6].
Mal (le -) : uhuv [3].
Mâle : awtem (iwetmen).
Malédiction : tiwri [3].
Maléfice : akerrer (ikerrar)[3].
Malgré :ccil n…
![Page 80: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/80.jpg)
79
Malgré moi : ccil-iw.
Malgré toi : ccil-ik.
Manière : ta$ara (ti$ura).
Manifestation : tameskant(timeskanin).
Manifeste : ameskan(imeskanen).
Manipuler : sendudi [1]
Mannequin : aknar (iknaren).
Manœuvre (militaire) :tamuddut (timudda).
Manœuvrer: muddu(immudda, ur immudda,ittmuddu, amuddu).
Manœuvres (fig.) : tafelfest(tifelfas).
Manteau : azennaô(izennaôen).
Manuel (le -) : adlisufus [1].
Manuscrit : arusfus(irusfusen) [3].
Maquillage : azriri (izriran).
Maquilleur : amezrir(imezriren).
Marchand : amzenzi(imzenzan).
Marchandise : alzaz (alzazen).
Marché : ulzuz (ulzuzen) ;anmugger [1].
Marche : tikli, asukfel [1].Mardi : aram [6].
Marge : tama (timiwa).
Marginal : amawan(imawanen).
Marier (se -) : rcel (reccel)[3].
Marin : awlal.
Marine : tagriwa (tigriwin) ;tamsilelt [1].
Marionnette : amsillel(imsullal).
Marque : ticreî [1].
Marque (faire une -) : $vem(tte$vam) [3].
Marqué : ucriv [1].
![Page 81: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/81.jpg)
80
Marquer : $vem (tte$vam) [3].
Mars (planète et mois) :Me$res [4].
Martyr : ama$ras (ima$rasen).
Marxisme : tiùùmmaôksit.
Masculin : amalay (imalayen).
Masse (peuple) : agdud(igduden).
Mass-média : al$agdud(al$agduden).
Matière : tanga (tangawin).
Matériel : angawi (ingawen).
Matérialisme : tangeéôi(tingeéôa).
Matérialiste : ingeéôi(ingeéôa).
Matériel (le) : arrum(arrumen).
Mathématicien : amusnak [5].
Mathématique : tusnakt.
Matière : tanga [6].
Matin : tanezzayt (tinezzayin)[3].
Matrice : isirew (isirwen).
Maudit : utiwri (utiwriyen)[3].
Mausolée : taqerrabt(tiqerrabin) [1].
Mauvais (le -) : amahav(imahaven) [3].
Maximum : afellay.
Médaille : tazal$i (tizal$iwin).
Médecin : amsuji [1].- ( aide-médecin) :
amarag n uùmsuji[6].
Médecine : tasnajya [1].
Médisant : atlalak (itlalaken)[3].
Méditation : takrebbut(tikrebba).
Méditer : krebbu (ur ikrebba,ittekrebbay, akrebbu).
![Page 82: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/82.jpg)
81
Méditerranée (mer - ) :agrakal (ill).
Mélanger (se -) : rti (retti,ttertay) [3].
Mêler (se -) : rti (retti, ttertay)[3].
Mélodie : aééay [1].
Membre : agmam (igmamen)[3].
Membre (d’une assemblée):amaslav (imaslaven).
Menacer : ggez (ur iggiz,iteggez).
Mensonge :- (homme qui traite
qqn. de menteur ouqqc. de mensonge) :anesbugget(inesbuggten) [3].
- (convaincre demensonge, traiterqqc. de mensongeou qqn. de menteur) : sbugget(sbuggut) [3].
Mensonges : tikerkas [3].
… Ment (suffixe) : s t$ara(ex. : officiellement : s t$aratunûibt), ou bien radical nu(ex. : jelweê = gauchement).
Méprisable : amelku (imelka)[3].
Méprisé (être -) : ttwalku(ttwalkay) [3].
Mépriser : lku (lekku) [3].
Mer : ill (ilellen) ; ilel [1].
Merci : tanemmirt (tanemmirt-ik, tanemmirt-is, …).
Mercredi : ahad [6].
Mercure (planète) : Markur[4].
Merveilleux : amakan(imakanen) [3].
Mesure : as$el (ise$len) [3].
Mesurer : s$el (se$$el) [3] ;sket [5].
Mésolithique : tallit n weérutanammast [1].
Message : izen (iznan).
![Page 83: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/83.jpg)
82
Mesure : akat (akaten).
Mesurer : ket (iket, ur ikit,ittikit, timenkiwt).
Métadiscours : a$efnaw [1].
Métadiscursif : a$efnawan[1].
Méthode : tarrayt.
Méthodique : arrayan [1].
Méthodiquement : s tarrayt (ou array).
Méthodologie : tasnarrayt [1].
Métissage : amserti [1].
Mètre (le -) : aktil (aktal) [1].
Métrique (la -) : tasnakta [1].
Métrique (adj.) : asnaktay [1].
Meuble : aruku (iruka).
Militaire : aserdas [1].
Militant : ama$nas.
Militer : $nes.
Militaire (n.) : aserdas(iserdasen).
- (adj.) : aserdasi(iserdasiyen).
Mille : agim (igiman).
Millénaire : agimseggas [1].
Milliard : amelyar [6].
Millier : agim (igiman) [1].
Million : amelyun[6].
Mine : aùm$uz (im$uzen).
Minerai : azara (izaran).
Minimal : adday [1].
Minimum : adday.
Ministère : a$lif (i$elfan).
Ministre : ane$laf (ine$lafen).Ministériel : a$elfan(i$elfanen).
Minorité : tadersi (tidersiwin).
Miracle : tamkerwa(tiùmkerwin).
Miraculeux : amkerwan [1].
![Page 84: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/84.jpg)
83
Mirage : aylel (aylellen) [3].
Miséricorde : tamella(timelliwin).
Miséricordieux : amnaha$(imnaha$en) [3].
Mission : tu$daî (tu$davin).
Missionnaire : ame$dav(ime$daven).
Mobilier : taraka (tirakwin).
Mobilier (funéraire) : iruka nuéekka [1].
Modalité : tamesêara [1].
Modeler : msel [1].
Modélisation : asnudem [5].
Moderne : atrar (itraren).
Modificateur (élément -) :ameskal [7].
Modifier : snifel [1].
Moi (le -) : Nekk.- ( le surmoi) :
Nignekk.
Moins :udun n…
Monarchie : tagelda(tigeldiwin).
Monde : amval (imevlan).
Monème : awaladday [1].
Monnaie : aqarid (iqariden) ;tadrimt [1].
Monologue : armuy [1].
Monologuer : rmu [1].
Monosémie : tasefnamka [1].
Monosémique : asefnamkan[1].
Monsieur : mass (imsiwen).
Monstre : améiw (iméiwen).
Montrer : sken.
Morale (la -) : tuzzma [1].
Moraliser : zzem [1].
Moralisateur : anazzam [1].
Moralité : tamsirt [1].
Morceau (d’un texte): tikkest(tikkas).
![Page 85: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/85.jpg)
84
Morphologie : tasnal$a [1].
Morphologique : asnal$an[1].
Morphosyntaxe : tal$aseddast[1].
Mort :- (décès) : tamettant[3].- (défunt) : anmettan(inmettanen) [3].
Mortification : a$edded [3].
Mortifier : $edded (tt$eddid)[3].
Mosquée : tamesgida(timesgidwin) [3].
Moteur : amseddu [2].
Motif : tamentilt (timentilin)[3].
Mourir (faire-) : smet (smat)[3].
Mouvement : amussu(imussa).
Moyen (appréciation) : dalemmas[6].
Moyen (un - ) : allal (allalen).- (assez) : aqedri,
aqeddari [1].
Moyen-âge : tallit tanammast[1].
Moyenne : talemmast [5].- (- harmonique) :
talemmastyemtawan [5].
Multiplication : akfuv (ikfav) ;asefti [1] ; asgat [5].
Multiplié (par) : yeftin $ef (sinyeftin $ef semmus yugdamraw).
Multiplier : kfev (ikfev, urikfiv, ikeffev, akfav) ; sget [5].
Mur : a$rab (I$raben).
Murmurer : mmeckukev(ttmeckukuv) [3].
Musée : asalay (isulay ;isalayen).
Musicien (mélomane) :ameééawan [1].
Musique : aéawan [1].
![Page 86: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/86.jpg)
85
Muter : svermes (ur isvermes,isvermis, asvermes).
Mutation : tavermist(tivermisin).
Mutuelle (n.) : tamilalt(tiùmilal).
Mystère : adrig (idrigen) [1].
Mystérieux : udrig (udrigen)[1].
Mythe : amyi [1].
Mythique : umyiy, amyayan[1].
Mythologie : tasnamya [1].
N
N. B. (nota bene) : G. M. (grettamawt).
Naissance : talalit (date et lieude -) : azemz d wadeg n tlalit).
Narrataire : amalus [1].
Narrateur : amalas [1] ;anallas [7].
Narratif : amullis [7].
Narration : alas [1].
Narratologie : tasnalsa [1] ;tasnalset [7].
Narrer : ales [1].
Nation : a$lan.
National : a$elnaw(i$elnawen).
Nationalisation : ase$len(ise$lan).
Nationaliser : se$len (urisse$len, isse$lan).
Nationalisme : ta$elnaéôi(ti$elnaéôiwin).
Nationaliste : a$elnaéôi.
Nature : agama (igamaten).- (- humaine) : tumast
n wemdan [1].
Naturel : amagan.
Navire : a$errabu (i$erruba).
![Page 87: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/87.jpg)
86
Nécessaire : avulli (ivulliyen).
Nécessaire (être - ) : svulli (urisvulli, isvulluy, asvulli).
Nécessité : tavullit.
Néfaste : abumezleg(ibumezligen).
Négatif : ibaw (ibawen).
Négation (absence) : tibewt[1].
Négociant : amastag(imastagen).
Négocier : steg (isteg, ur isteg,istteg, astag).
Négoce : astug (istugen).
Néolithique : tallit n weérutatrart [1].
Neptune : Nebtun [4].
Neuf (adj.) : amaynut.
Neuf (nombre) : téa.- (fem.) : téat.
Neutre : arawsan.
Neutralité : tarawsa.
Neuvain : ametéa [1].
Névrose : Tanaôust.
Niveau : aswir (iswiren).
Noble : ahaggaô (iheggaôen).
Noblesse : tihhugôa(tihuggôiwin).
Nomade : amessikel [1].
Nombre : amvan (imvanen).- ( - complexe) : amvanukris [1].- (- naturel) : amvan
agmawan [1].- (- réel) : amvan ilaw
[1].
Nommer : semmi [1].
Nord : agafa.
Normal : amagnu (imugna).
Normaliser (une langue) :aslugen (n tutlayt).
Norme : talugent [1].
Nostalgie : tamdanit(timdaniyin).
![Page 88: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/88.jpg)
87
Nostalgique : amdanay(imdanayen).
Note : tazmilt (tizmilin).
Nouveau : amaynut(imaynuten).
Nouveauté : tatrart (titrarin).
Nouvelle :- information : isalli
(isallen).- récit : tullizt
(tullizin).
Nouvelliste : anellis [1].
Novembre : unbir [6].
Noyer : ssel$i (ssel$ay) [3].- (se -) : l$i (leqqi)
[3].
Nu : uzzif [1].
Nul : ilem [1].
Numéro : uîîun (uîîunen).
Numéroter : suven (urissuven, issuvun, asuven).
![Page 89: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/89.jpg)
88
O
Oasis : amda (imedwen).
Objecter : sentel (ur issentel,issental, asentel).
Objet (- familier) : ta$awsatunnimt [7].
Objectif : iswi(iswan) [1].
( - spécifiques) : iswanusliden [7]
Objectif (adj.) : ames$aru(imes$ura).
Objectivité : tames$ara.
Objection : tasentilt(tisentilin).
Obligation : tamara [1].
Obligatoire : yuwren [1].- (être -) : awer [3].-
Obscurantisme : aserdel.
Observer : ani (ur yuni,ittanay).
Observation : annay.
Observateur : amanay(imanayen) ; amsiked(imsikden) [3].
Observatoire : asanay(isanayen).
Obstacle : unjug (unjugen).
Obstination : tamenvat.
Occasion : talemmiét(tilemmaé).
![Page 90: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/90.jpg)
89
- saisir l’occasion de:llumeé (ur illumeé, ittlummué,alummeé).
- donner l’occasion de:slummeé (ur islummeé,islummué, aslummeé).
Occident : ataram.
Occidental : utrim (utrimen).
Occlusif : agga$.
Occlusion : tigge$t [1].
Occupation (travail) : tawuri(tiwuriwin) [3].
Océan : agaraw (igarawen).
Octobre : tuber [6].
Œuvre: taûekka [1].
Offensive : agir (igiren).
Officiel : unûib.
Officiel (les - ) : amenûab(imenûaben).
Officier : amsegraw [1].
Onde : tamdeswelt [5].
Ondulant : amdeswal(imdeswalen).
Onduler : mdeswel (urimdeswel, ittemdeswil,amdeswel).
Onze : mraw d yiwen.
Opérateur : ameskar [1].
Opération : tamzelt [5].
Opinion : turda (turdiwin).
Opposant : amnamar [1] ;anmagal [7].
Opposer (s’- ) : gvel (igvel, urigvil, igeîîel, agval).
- (f. f. ) : segvel (urissegvel, issegval, asegvel).
Opposition : tanmegla ;tamgadla [1].
Opposition (actif) : asemgadel[1].
Oppresseur : asemsan(isemsanen).
Oppresseur (être -) : vher(vehher) [3].
Oppression : takriî (tikrivin).
![Page 91: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/91.jpg)
90
Opprimer : krev (ikrev, urikriv, ikerrev, akrav).
Opulence : tiggenfit.
Or : ure$ (ur$en).
Oraison : asmiles (ismulas).
Oral : - (adj.) : atlay ; imaw[1].
- (n.) : tatlayt.
Oralité : timewt [1].
Orateur : amennay(imennayen).
Orbite : aêbu (iêba).
Ordinaire : amagnu (imugna).
Ordonné (être - ) : mmizwer(immizwar, ittmizwar,amizwer) ; ttwanbev(ttwanbav) [3].
Ordonner :- smizzwer (ur
isùmizzwer, ismizzwar,asmizzwer).
- sunev (ur issunev,issunuv, asunev).
- Nbev (ttenbav) [3].
Ordre :- (succession) :
amizzwer.- (impératif) :
tasunva(tisunviwin) ;asendeh [1].
- (régime) : amuken[1].
-Ordre : tanbaî (tanbavin) [3].
Organe : agman (igmanen).
Organisation :- (fait d’organiser):
asuddes [1].- (institution) : tuddsa
(tuddsiwin).- ( - d’un texte):
amuken [7].
Organisé (être - ) : ddes (uriddis, iteddes, tuddsa).
- (f. f.) : sudes (urissudes, issudus, asudes).
Organiser : suddes [1].
Organisme : udus (udusen).
Orgueilleux : amavhar(imavharen) [3].
Orientation : ta$da(ta$diwin) ; awelleh [1].
![Page 92: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/92.jpg)
91
- (conseil d’-scolaire) : anes$amun ta$da ta$urbizt[6].
Orienter : a$ed (yu$ed, uryu$id, itta$ed, ta$da).
Orner : dleg (delleg) [3].
Otage : tawaooit (tiwuooa).
Ouest : ataram.
Outil : afecku (ifecka) ; aruku[1].
- (- théorique) : arukuaérayan [1].
- (-méthodologique) :aruku asnarrayan[1].
Oxyde : tanigt (tinigin).
![Page 93: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/93.jpg)
92
P
Pacte : arkawal (irkuwal).
Page : asebter (isebtar).
Pair : abalag (ibalagen) ;ayugan (iyuganen) [3].
Paix : asrad.
Palais (château) : a$rem [1].
Paléolithique : tallit n weérutamenzut [1].
Palier : asebded (isebdad).
Panneau : agalis (igalisen).
Papeterie : tanka$eî [1].
Parabole (paroles qui ont unsens caché) : tangalt (tingalin)[3].
Paradis : tagemmi (tigemma)[3].
Paradoxe : tazengurda [5].
Paragraphe : taseddaôt.
Parallèle : amsada$(imsada$en).
- (être - à) : mside$ (urimsade$, ittemsada$, amside$).
Paralytique : afukal (ifukalen).
Paramètre : amsektay [5].
Paraphraser : sle$miwel,leqqem awal [1].
Parataxe : asmiwer [1].
Parce que : acku.Parchemin : tidsi (tidsa).
![Page 94: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/94.jpg)
93
Pardon : asaruf (isuraf).- (celui qui
pardonne) : amsuref(imsurfen) [3].
Pardonner : suref (ur issuref,issuruf, asuref).
Parent : amaraw (imarawen).
Parenté : timmarewt(timmarwin).
- (- linguistique):timmarewttasnilsant [1].
Parenthèse : ticcewt(tacciwin).
Paresseux (élève -) : damudiz [6].
Parfait : aneblal.- ( être -) : blel (iblel, ur
iblil, itteblil, ablal).
Parfum : tafenda (tifendiwin).
Parlement : amni (imnan).
Parlementaire : awamni(iwamnan).
Parodie : amkadan(imkadanen).
Parti : akabar (ikabaren).
Participant : amekkay [1].
Participe : ama$un.
Participer (adhérer) : kki [1].
Particule : tazel$a (tizel$iwin).Particulier : amaélay.Partir : éwi (éewwi) [3].
Partisan : amu$el (imu$al).
Partout : akmani.
Passage : azrug (izergan).
Passé : izri.
Passif : attwa$.
Passion : aramsu (irumsa).
Passionnément (aimer) :rrumsu (ur irrumsa, ittrumsu,arumsu).
Pastoralisme : takessawt [1].
Patient (être -) : éider ttéader)[3].
Patiente (au sens de patience) :tiéidirt [3].
![Page 95: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/95.jpg)
94
Patienter : éider (ttéader) [3].
Patrie : taferfant (tiferfanin).
Patrimoine : tigemmi(tigemmiyin).
Patron : akerwa (ikerwaten).
Pays : tamurt (timura).
Péché : abekkav (ibekkaven).
Pécher : sbekkev (sbekkiv) [3].
Pécheur (qui commis unpéché) : anesbekkav(inesbekkaven) [3].
Peindre : klu (ikla, ur ukli,ikellu, kellu).
Peine : takma, takmert [1].- (faire de la -) : kmu
[1].
Peine (sanction) : tafgurt(tifgurin).
Peintre : amekla (imeklawen).
Peinture : taklut (tiklutin).Peloton : tama$layt(tima$layin).
Pelouse : tamusayt (tiùmusayin).
Penchants : ubuven [3].
Péninsule : tigzirt [1].
Pensée : tidmi (tidmiyin).
Pensée (réflexion) : amyar(imyaren).
Perfection : tablalt (tiblalin).
Périmètre : agadir [1] ;azzikit [5].
Période : tawala (tiwula).
Périphérique : amazzay [1].
Perle : tame$want(time$wanin) [3].
Permanent : ame$lal(ime$lalen).
- (être - ) : $lel (ur i$lil,i$ellel, a$lal).
Permanence : ta$lalt (ti$lalin).
Permettre : treg (terreg) [3].
Permis (être -) : ttwatreg(ttwatrag) [3].
![Page 96: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/96.jpg)
95
Permission : atrug (itrugen)[3].
Permutation : tasenflit [5].
Personnage : awadem(iwudam) [7] Amigi (imigan)[6].
Personnage (principal) : asavagejdan [1].
Personne (gram.) : udem(udmawen).
Personnalité : tugna(tugnawin).
Personnel (gram.) : udmawan.- (non -) :
arudmawan [1].
Personnellement : s timmad-iw [1].
Persuader : l$ed (il$ed, uril$id, ileqqed, al$ad).
Persuasif : amal$ad(imal$aden).
Perte : aéella (iéellayen).
Pertinent : amaqqal [1].
Peser : stil (ttestili) [3].
Peu (un -) : imik [3].
Peuple : a$ref (i$erfan).
Phalange : taduft (tidufin) ;tawermett (tiwermin) [3].
Phénomène : tarat [1].
Phonème : imesladday [1].
Phonétique : tamsislit [1].
Phonologie : tasniselt [1].
Photo : tawlift (tiwlifin) [7].
Photocopie : talsaruft [1].
Photographie : tirafewt [1].
Phrase : tawinest (tiwinas) ;tafyirt [1].
Physique (adj.) : a$aran(i$aranen).
Pièce (divers) : tasawit(tisiway).
Piédestal : adasil (idusal).
Pierre (tumulaire) : inagan niéekwan [1].
![Page 97: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/97.jpg)
96
Piété : tuksavin [3].
Pieux : amaksav (imaksaven)[3].
- (être -) : uksav(ttuksav) [3].
Pin : tayda (taydiwin).Pion : agenter (igentar).
Pine-line : aselda (iseldayen).
Pitié : tamella [3].
Place : asarag (isaragen).
Plage : taftist (tiftisin).
Plaine : tagnitt (tignatin) [1].- (hautes -) : tignitinufella [1].
Plaisir : tadfi (tidefyin).
Plan : a$awas (i$uwas); agni[5].
Planète : amtiweg (imtiwgen)[3].
Planification : as$iwes(is$iwas).
Planifier : s$iwes (ur is$awes,is$awas, as$iwes).
Planifié (être - ): n$iwes (urin$awes, itten$iwis, an$iwes).
Plante : im$i (im$an).
Plateau : tasili [1].- (hauts - ) : tisila ufella[1].
Pli : avfas (ivfasen).
Plume : a$anib, ticert [6].
Pluriel : asget (isegten).
Plus que :ugar n …
Plus value : iswar (iswaren).
Pluton : Bluten [4].
Poids : taéeyt [5].
Poésie : tamedyazt(timedyazin).
Poète : amedyaz (imedyazen).
Poétique (discours) : udyiz(inaw) [1].
Poétique (la - ) : tasnalfa [1].
Point : tineqqiî [6].- (- virgule) :
tineqqiî-ticcert [6].
![Page 98: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/98.jpg)
97
- (- d’interrogation):tineqqiî n tuttra [6].
- (- d’exclamation):tineqqiî n webhat[6].
- (Deux points) : snatn tmeqqivin [6].
Pôle : asfaylu [5].
Polémique : azernen.
Polémiquer : mzernen (urimzernen, ittemzernin,amzernen).
Polémiste : amzernan.
Police : tamsulta (timsultiwin).
Policier : amsaltu (imsulta).
Politique (n.) : tasertit(tisertiyin).
- (adj.) : aserti(isertiyen).- (homme - ) : asertay
(isertayen).
Polynôme : agetful [5].
Polysémie : tagetnamka [1].
Polysémique : agetnamkan[1].
Pompier : asexsay (isexsayen).
Ponctuation : asenqev [6].
Ponctuer : neqqev [6].
Pont : tillegwit (tileggwa).
Populaire :- (qui appartient au
peuple) : a$erfan.- (aimé du peuple) :
imeééwi (imeééwa).
Port : asagen (isugan).
Porteur : amasay (imasayen).
Portrait : tarudemt [7].- ( - moral) : udem
amadwan [7].- (- physique) : udeùm
akmam [7].
Position : adeg, addud [1].
Possédé (par le démon) :imetwel (imtewlen) [3].
Possibilité : iéubaé (m. pl.).
Poste : tanazzant [2].
Postérité : tagri.
Pour :irit n …
![Page 99: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/99.jpg)
98
- ( pour ou contre lui): irit-is ne$ mgal-is.
Poussière : agevrur(igevruren) [3].
Pouvoir : adabu (iduba) ;tanbaî (tanbavin) [3].
Prairie : asuki [1].
Préau : taseddarit [6].
Précis : usdid (usdiden).
Précision : tiseddi (tisedda).
Précurseur : inilbi (inilban).
Prédicat : ase$ru [1].
Prédicatif : amse$ru [1].
Prédicatoïde : azunse$ru [1].
Prédire : ared [1].
Préface : tazwart (tizwar).
Préfet : anebdad (inebdaden).
Préfixe : azwir [1].
Préhistoire : azarmezruy.
Prélèvement : amakus(imukas).
Prématuré : amarir(imariren).
Prendre : rmes (remmes) [3].
Préparation : amuken [7].
Préparer : ken (kkan) [3].
Préposé à … : anebdad n… (inebdaden).
Préposition : tanze$t(tinza$in).
Prescriptif : asunvan [1].
Prescription : tasunva [1].
Prescrire : sunev [1].
Présence : tihewt (tihawin).
Présent : amha (imhayen).- (être - ) : hi (iha, urihi, itthay, tihawt).
Présentatif : asemhay [1].
Présentation : asissen [1] ;asenked [7].
Présenter : sissen [1].
![Page 100: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/100.jpg)
99
Président : aselway(iselwayen).
Présidence : taselwit.
Présider : selwi (ur) isselwi,isselway, aselwi).
Presque : amzun [5].
Presqu’île: tigzirt [1].
Presser : émi [1].
Pression : tiémi, tufsin [1].
Prêt : aservil (iservilen).
Prétérit : izri [1].
Preuve : anza (anzaten) ;taneflalit [1].
Prévision : arid (iriden).
Prévoyance : tazert (tizar).
Prévoir :- ared (yured, ur
yurid, ittared,arad).
- azar (yuzar, uryuzir, ittazar,tazert).
Primaire : amenzu [1].
Prince : ageldun (igeldunen).
Principal : agejdan, amezwaru[1].
Principe : amenzay(imenzayen).
Prisme : tagtasna [5].
Prison : anarraz [2].
Prisonniers : imte$wi(imte$wan) [3] ; imuraz [2].
Privé : uslig (usligen).
Privilège : aglam (iglamen).
Priviligié (être -) : glem (iglem,ur iglim, igellem, aglam).
- (f. f.) : seglem (urisseglem, isseglam,aseglem).
- (être inégalementpartagé) : nneglem(ur inneglem,ittneglim, aneglam).
- (faire des partsinégales) : sneglem.
- (celui qui fait desparts inégales) :asenneglam.
![Page 101: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/101.jpg)
100
Privilégié (n.) : aneglam(ineglamen).
Prix (coût) : azal (azalen).
Prix (récompense) : arraz(arrazen).
Probabilité :taseqqart [5].
Problème : agnu (igna).
Procès : azmaé (izmaéen).
Procession : akala (ikalen).
Processus : akala [5].
Proche (n. et adj.) : amyaé(imyaéen) [3].
- ( Etre –de) : ades$er… [7].
Proclamation : tase$rut(tise$ra).
Proclamer : se$ru (ur isse$ra,isse$ruy, ase$ru).
Procurer (à qqn. des moyensde subsistance) : kbel (kebbel)[3].
Producteur : anfaras.
Production : afares.
Produire : fares.
Produit : afaris (ifuras).- (produitsd’entretien): ifurasn urebbu [1].
- (produits textiles) :ifuras yemmeéden[1].
Professeur : asalmad(isalmaden).
Profession : asadur (isudar).
Professionnel : amsadur [1].
Profit : tagenfit (tigenfa) ;tanfa (tanfiwin) [3].
Profiter : ggunfu (ur iggunfa,ittgunfuy, agunfu).
- (- à) : nfu (neffu)[3].
Profiteur : agenfay(igenfayen).
Profitable : amesganfi(imesgunfa).
Profondeur : tadrut [5].
Programmation : asmihel.
![Page 102: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/102.jpg)
101
Programme : ahil (ihallen).
Programmer : sihel (urissahel, issahal, asihel).
Programmé (être - ) : ahel(yuhel, ur yuhil, ittahel, ahal).
Programmeur : amessihel.
Progrès : afara (ifaraten).
Progressif : afaray (ifaraten).
Progresser : sfari (ur isfari,isfaray, asfari).
Progression : asfari [5].
Progressivement : s usfari.
Progressiste : amesfara(imesfarayen).
Projection : asenéer [1].
Projet : asenfar (isenfaren).
Projeter (projet) : senfer [1].
Projeter (projection) : senéer[1].
Prolifique : akeffav(ikeffaven).
Prolétaire : am$id (im$ad).- (ex. im$ad n akk
timura dduklet).
Prolétariat : tame$da(time$diwin).
Prolétariser : semùùùù$ed (urissem$ed, issem$ad, asem$ed).
- (être - ) : ttem$ed,ur ittem$ed,ittem$ad, attem$ed.
Promotion : asmil (ismilen).
Promouvoir : smel (ismel, urismil, isemmel, asmal).
Pronom : amqim (imqimen).
Prononcer : susru (ur isusra,isusruy, asusru).
Propagande (faire de la - ) :znew (iznew,ur izniw, izennew,aznaw).
Propagande : tazniwt(tizniwin).
Propagandiste : amaznaw(imaznawen).
Proposer : sumer (ur issumer,issumur, asumer).
![Page 103: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/103.jpg)
102
Proposition : asumer (isumar).- (auteur d'une - ) :
amsumer(imsumar).
Propriétaire : amli (imlan).
Prose : tasrit (tiseryin).
Prosaïque : anesri (inesriyen).
Prosateur : anasray(inasrayen).
Prospère : ankelwi(inkelwiyen).
Prospère (être - ) : nkelwi (urinkelwa, ittenkelwi, ankelwi).
Prospérité : tankelwit(tinkelwiyin) ; alwas [1].
Protection : amesten [1].
Protectorat : tamsetna(timsetniwin).
Protecteur : amastan(imastanen).
Protéger : mmesten (urimmesten, ittmestin, amesten).
Prototype : tasekka tamenzut[1].
Proverbe : anzi (inzan).
Province : tamnaî (timnavin).
Provision : tamaguét(timugaé) ; takbelt (tikeblin)[3].
Provocation : tasmentest(tismentas)
Provocateur : asmentas(ismentasen).
Provoquer : smentes (urismentes, ismentas, asmentes).
Proximité : tiéin, ttama [1].
Psalmodier : hellel (tthellil)[3].
Psaume : ahellil (ihellilen).
Pseudonyme : taselfest(tiselfas).
Psychanalyse : Taslavt ntnefsit.
Pubère : amawav (imawaven).
Puberté : taggaî (tiggavin).
Public (nom et adj.) : azayez(izuyaz).
![Page 104: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/104.jpg)
103
Puissance : tanezmart(tinezmarin).
- ( - carré) : tezmersin [5].
Puissant : anezmar(inezùmaren) ; amerhu (imerha)[3].
Punition : tarrut (tarrutin).
Pur (être -) : $wes ($ewwes,tte$was) [3].
Pyramide : tazamugt(tizumag).
Q
Quadrilatère : akuédis [5].
Quai : agnenna (ignennayen).
Qualitatif : a$aran [1].
Qualité :- essence : ta$ara.- vertu : amerkid.
Quantitatif : asmektan [1].Quantité : tasmekta(tismektiwin).
Quarante : ukuéet n tmerwin.
Quartier (d'habitation) :agmam (igmamen).
Quatorze : mraw d ukué.
Quatre : ukué.- (fem.) : ukuéet.
Quatre-vingt : îamet ntmerwin.Quatre-vingt-dix : téat ntmerwin.Question : tuttra (tuttriwin) ;asesten [1].Questionnaire : umu$ ntuttriwin [1].Questionner : tter (itter, urittir, itetter, tuttra)Quinzaine : aévun (iévunen).Quiétude (être dans la -) : dket(dekket) [3].
![Page 105: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/105.jpg)
104
R
Race : iri (iriten).
Racheter (se -) : zel [iman](zell) [3].
Raconter : ales [1].
Raison : ta$éint (ti$éinin).
Raison (avoir - ) : $éen (i$éen,ur i$éin, itta$éen, a$éan).
Raisonnement : aée$éen(iée$éanen).
Raisonner : ée$éen (uriéée$éen, iéée$éan, aée$éen).
Rang (rangée) : adarru(idurran), adras (idrasen),adru [6].
Ranger : sney [1].
Rapide : arurad (iruraden).
Rapide (être - ) : rured (urirured, ittrurud, arured).
Rappeler : smekti [1].
Rapport :- lien : assa$ (assa$en).- texte : aneqqis
(ineqqasen).- par à … : s wassa$ $er…
- (compte rendu) : awway[1].
Rapporteur : aneqqas(ineqqasen) ; tase$mert [6].
Rapporter : neqqes (urineqqes, ittneqqis, aneqqes).
Rare : yuqan [1].
![Page 106: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/106.jpg)
105
Rareté : tisuqit [1].
Rassemblé (être -) : ttwagrew[3].
Rassemblement : asegrew [3].
Rassembler : ssegrew [3].
Ration : tanaqqast(tinaqqasin).
Rationnel : ame$éan.
Rationalité : timme$éent.
Rationalisme : tan$eznaéôi.
Rationaliste : a$eznaéôi.
Rayon- (lumière) : aqqar
(aqqaren) ne$ azenzar(izenzaren).
- (étagère) : agir (igiren).- (- d'un cercle) : aqqar
(aqqaren).
Réaction : tasedmirt(tisedmirin).
Réactionnaire : asedmar(isedmaren).
Réactionnaire (être - ) :ssedmer (ur issedmer,issedmar, asedmer).
Réalisme : tiérilewt [1].
Réaliste : iérilew [1].
Réalité : tilawt.- (en réalité : di tilawt).
Réarranger : seggem, sney[1].
Rebelle : a$ewwa$(i$ewwa$en).
Rébellion : a$ewwe$(i$ewwe$en).
Rebeller (se - ) : $ewwe$ (uri$ewwe$, itt$ewwi$, a$ewwe$).
Reboiser : sseklu (ur issekla,issekluy, asesseklu).
Reboisement : asesseklu(isessekla).
Récalcitrant : imiéwel(imiéewlen) [3].
- (être -) : éwel(éewwel) [3].
Récapitulation : asiles [7].
![Page 107: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/107.jpg)
106
Récapituler : siles [7].
Recenser : adden (yudden, uryuddin, ittadden, uddan).
Recensement : uddun(uddunen).
Récepteur : anermas [7].
Réception : tarmest (tiremsin).
Réceptionniste : amermas [6].
Recevoir : rmes (remmes) [3].
Recherche : tagmi (ex.recherche scientifique : tagmitussnit).
Réciprocité : asenfel.
Réciproque : amya$(imya$en).
Réciproquement : s umya$.
Récit : ullis [1] ; taneqqist [7].- (Péripéties du -) :timsevfar [7].
Récitation : taéuggi(tiéuggyin) ; ta$uri [3].
Récité (être -) : ttw$er(ttwa$ray) [3].
Réciter : éug (ur iéug,ittéuggu, aéuggu).
Récolte : ammad (ammaden).
Récolter : amed (yumed, uryumed, ittamed, ur yumid,ammad).
Recommander : smagel [1].
Récompense : tarrazt(tarrazin).
Récompenser : arrez (yurrez,ur yurrez, ittarraz, arraz).
Reconnaître : akez [1].
Reconstruction : talsaûka,asekfel [1].
Recordman : a$lal (i$lalen).
Rectangle : asrem [5].
Rectangle (au sens de droit) :ama$ud, triangle rectangle :akerdis ama$ud [5].
Rectiligne (droit) : ama$ud(imu$ad, ima$uden) [3].
Recueil : ammud (ammuden).
![Page 108: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/108.jpg)
107
Récurrence : allus [5].
Redresser ( - la taille) : benned[3].
Réécrire : alsaru [1].
Réécriture : talsira [1].
Réel : ilaw ; amevru [7].
Réel (non-) : arilaw [1].
Réfectoire : aseççu [6].
Réfléchir :- une image : sended (ur
issended, issendad,asended).
- penser : snezgem (urisnezgem, asnezgim,asennezgem) ; swingem(swangam) [3].
Réflexion :- asended (isendad).- tasnezgimt
(tisnezgimin).
Réforme : tasemmeskelt(tisemmeskal).
Refrain : tasetna (tisetnawin) ;ahiwa [1].
Réfrigérateur : imsismev(imsismav).
Refuge : arazu$ (iruza$).
Réfugié : azraza$ (izruza$).
Réfugier (se - ) : zrize$(izraze$, ur izraze$, izrizi$,azrize$).
Régime :- dates : aziwa (iziwan).- ordonnance médicale :
agal (agalen).- forme de
gouvernement : anhil(inhilen).
Régiment : aswag (iswagen).
Région : aéi (aéiyen) ; tama[1].
Règle : alugen (ilugan).
Règlement : aslagan(islaganen).
Régularité (deschangements) : tillugna nyibdilen [1].
Régulier : alugan [5].
Régulier (être - ) : llugen (urillugen, ittlugun, alugen).
![Page 109: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/109.jpg)
108
Régularité : tillugna(tillugniwin).
Relater : ales [1].
Relatif : amassa$ (imassa$en)( ex.amassa$ $er…).
Relation (lien) : assa$(assa$en).
Relative : tamassa$t [1].Relativité : timmase$t(timmas$in).
Relié : amudid (imudad).
Relief : azerzay [1].
Relier : dded (idded, ur iddid,ittedded, tudda) ; arez, qqen[1].
Religieux : amas$an(imas$anen) [3].
Religion : as$an (is$anen) [3].
Reliure : udud (ududen).
Relieur : amaddad(imaddaden).
Remarque : tamawt (timawin).
Remercie (homme qui -) :asnemmar (isnemmaren) [3].
Remerciement : asnemmer(isnemmren) [3].
Remercier : snemmer(snemmar) [3].
Remettre(s’en –à ) : ééegéen(ééegéin) [3].
Rempart : agadir (igudar).
Remplaçant : imeddzi(imeddzan).
Rencontre pédagogique :timlilt tasnegmant [6].
Rendement : tiririt (tiriyin).
Rendez-vous : asihar (isuhar).
Renfort : tasitit (tisutay).
Renouvellement : allus [1].
Renseignement (s) : umel(umlan).
Rentable : araray (irarayen).
Réorganiser : alsuddes [1].
Réparer : ken (kkan) [3].
![Page 110: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/110.jpg)
109
Répartition : taûebvut [6].- (- saisonnière) :anebvi asemhan [1].
Repentir (se -) : mmegraé(ttmegraé) [3].
Repère : aseddag [7].
Repérer : sdeg [7].- ( fait de - ) : asdag [7].
-Répéter : ales (yules, ur yulis,ittales, allus).
Répétition : allus (allusen).
Répondant : isedmi (isedman)[3].
Repos : asenfu (isenfa).
Reposer (se -) : senfu.
Représentant : agensas(igensasen).
Représentation : tagensest(tigensas).
Représenter : ggenses (uriggenses, ittgensis, agenses).
Représentatif : imgenses(imgensisen).
Reproches (celui qui fait des -) : anazzam (inazzamen) [3].
Reproduire : ales [1].
République : tagduda(tigdudiyin).
Républicain :- (adj.) : agdudan.- (sub.) : amsegdud
(imsegduden).
Réserve : uxmil [1].
Réservoir (d’eau): abettiw nwaman [1].
Résignation : aéegzen [3].
Résigné : amagéan(imagéanen) [3].
- (être – à) : géen(geééen) [3].
Résigner (se–à) : ééegéen(ééegéin) [3].
Résistance : azbu (izba) ;aqamer [1].
Résistant : anazbay(inazbayen).
![Page 111: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/111.jpg)
110
Résister : zbu (izba, ur izbi,izebu, azbu) ; qamer [1].
Résolution : tifrat [7].
Résoudre : sefru [1].
Respecté : amerhu (imerha)[3].
Respecter : ssem$er (ssem$ar)[3].
Responsable : amasay(imasayen).
- (- de matière) : amasayn tenga.
- (- de classe) : amasay ntne$rit.
Responsabilité : tamasit(timasyin).
Ressemblance : tarawsa [1].
Ressort : asevôu (isevôa).
Ressource : ta$balut (ti$bula) ;takbelt (tikeblin) [3].
Reste : agaluz (igulaz) ;tasagert [5].
Restructurer : ales$es [1].
Résultat : agmuv (igmav).
Résumé : agzul (igzulen).
Résumer : segzel (ur isegzel,isegzal, asegzel).
Résurrection : asudder [3].- (f. p.) : ttwasudder
(ttwasuddar) [3].
Retard : agellel (igellalen).
Retard (être en - ) : gellel (urigellel, ittgellil, agellel).
Retardataire : amaglal(imaglalen).
Retrait : asrur, tagellawt [1].
Retraite : tasta$t (tista$in).
Rétrograde : amahray(imahrayen).
Rétrospectif : amaqqal(imaqqalen).
Réuni (être -) : ttwagrew [3].
Réunir : segrew [3].
Réussir : smures (ur ismares,ismurus, asmures).
![Page 112: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/112.jpg)
111
- (candidat reçu :amaras).
Révélation : tale$ta (tile$tiwin)[3].
Révélé (être -) : ttwal$et(ttwal$at) [3].
Révéler : l$et (le$$et) [3].
Revendiquer : nnegmi (urinnegmi, ittnegmay, anegmi).
Revendication : tanegmit(tinegmiyin).
Révision : asniles [7].
Revivre : ssudder (ssuddur)[3].
- (f. p.) : ttwasudder(ttwasuddar) [3].
Révolte : tanekra (tinekriyin).
Révolté : amenkir (imenkiren).
Révolter (se -) : nker (inker, urinkir, ittenkar, tanekra).
Révolution : tagrawla(tigrawlliyin).
Révolutionner : segriwel (urisegrawel, isegriwil,asegriwel).
Révolutionnaire : agrawal(igrawalen).
Revue :- défilé : amsude$
(imsuda$).- journal : tas$unt
(tis$unin).
Rez-de-chaussée : azdir(izdiren).
Rhétorique (la -) : tasnakyest[1].
Rhétorique (adj.) : asnukyis[1].
Rhétoriqueur : amasnakyes[1].
Riche : anesba$ur (inesbu$ar).-( être -) : nkelwi(ttenkelwi) [3].
Richesse : taba$urt (tibu$ar) ;takbelt (tikeblin) [3].
Rideau : asaber (isebran).
Rigoureux : a$eééan [5].
![Page 113: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/113.jpg)
112
Rime : tame$rut (time$ra).
Rimer : nme$ru (ur inme$ra,ittenme$ruy, anme$ru).
Rival : amenza$ (imenza$en).
Rivaliser : mmenze$ (urimmenze$, ittmenza$,amenze$).
Rivalité : tamenzi$t(timenzi$in).
Roi : agellid (igeldan).
Rôle : tamlilt [7].
Roman : ungal (ungalen).
Romancer : sengel [1].
Romancier : aneggal(ineggalen).
Romanesque : aneglan.
Romantisme : tarumuntit [1].
Romantique : arumunti [1].
Royaume : tagelda.
Royauté : tagelda (tigeldiwin).
Rue : a$lad (i$laden).
Rythme : anya (anyaten).
Rythme (régulier): acala [1].
Rythmique (la -) : tasnanya[1].
![Page 114: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/114.jpg)
113
S
Sable (s): IJDI [1].
Saboter : SFATA (ISFATA,ISFATAY, ASFATAY).
Saboteur : ANESFATA(INESFATAYEN).
Sacré : U$RIS (U$RISEN).
Sacrifice : TA$ERSAWT(TI$ERSAWIN).
Sacrifie (homme qui se - ):AMA$RAS (IMA$RASEN).
Sacrifier : $RES (I$RES, URI$RIS, I$ERRES, A$RAS).
Sage (être - ) : SNAG (URISNAG, ISNAGAY, ASNAG).
Sage : AMUSNAW(IMUSNAWEN).
Sagesse : TAMUSNI.
Saison : TASEMHUYT.
Salaire : A$RUD (I$RAD) ;TAZAYEZT [1] ; TI$RAD [3].
Salarié : AME$RAD(IME$RADEN).
Salle : TAZEQQA (TIZEQWIN).- ( - d’ablutions):
TAZEQQA NUSIZDEG [1].
- ( - d’attente): TAZEQQA N TGANIT[1].
- ( - de classe):TINE$RIT [1].
![Page 115: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/115.jpg)
114
- (- de l’audiovisuel):TAZEQQA NTESLIERIT [1].
- (- de prière) :TAZEQQA NTEALLIT [1].
- (- de réunion) :TAZEQQA NTGERWA [1].
- (- des professeurs) :TAZEQQA NYISELMADEN [1].
- (- scientifique) :TAZEQQATUSSNANT [1].
Salle (de spectacle) : ASRIR(ISRIREN).
Salon : TAMESRIT(TIMESRIYIN).
Salut : AZUL (ex. AZUL FELL-AWEN).
Saluer : ZUL (UR IZUL,ITTZULU, AZULU).
Samedi : SED [6].
Sanction : TAFGURT(TIFGURIN).
Sanctionner : SUFGER[6].
Sanitaire : ADAWSAN.
Santé : TADAWSA.
Santé (être en bonne -) : DWES(IDWES, UR IDWIS, ITTEDWAS,ADWAS).
Sapin (de Numidie) : TUMERT[1].
Satellite : AGENSA(IGENSAWEN).
Satin : IMGECCI [3].
Satisfait (être -) : DWET(DEWWET) [3].
Saturne : WASTURN [4].
Sauf : ANAGAR [1].
Savant : AMASSAN(IMASSANEN).Sceau : AZWIL (IZWILEN).
Scène (théâtre) : ASAYES(ISUYAS).
Science : TUSSNA(TUSSNIWIN).
- ( sciences naturelles) :TUSSNA N UGAMA [6].
![Page 116: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/116.jpg)
115
Science (de la littérature) :TA$EFSEKLA (TUSSNA NTSEKLA) [1].
Scientifique : USSNAN(USSNANEN).
Schéma : AZENZI$(IZENZI$EN).
Scolaire : A$URBIZ(I$URBIZEN).
Scotch (ruban adhésif) :TASFIFT N USENTEV [6].
Scribe : AMETTARU(IMETTURA) [3].
Sculpter : SREQQET (URISREQQET, ISREQQIT,ASREQQET).
Sculpture : TASRE$TA(TISRE$TIWIN).
Sculpteur : ASREQQAT(ISREQQATEN).
Sécession : TAELIT (TIELIYIN).
Sécession (faire -) : ELI (URIELI, IEELLI, IELI).
Sécessionniste : IMEELI(IMEELIYEN).
Seconde : TASINT [5].
Secourir : SIT (TTSITI) [3].
Secours : TASITIT (TISITYIN)[3].
Secret : UFFIR [1] ; UFUR(UFUREN) [3].
Secrétaire : AMARAY(IMARAYEN) ; ANEFLUS [6].
Secrétariat : TAMAREYT [1].
Sécurité : TA$ELLIST.- sécurité sociale :
TA$ELLISTTAMEZDAYT.
Sédentarisation : ASNE$REM[1].
Séduire : L$ED (IL$ED, URIL$ID, AL$AD).
Séduction : AL$AD.
Séducteur : AMAL$AD(IMAL$ADEN).
Seigneur : MASS [3].
Sel : TISENT.
![Page 117: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/117.jpg)
116
Sélection : TAFRAYT.
Semaine : IMALAS.
Sémanticien : AMUSNAUMAK[1].
Sémantique (aspect) :ANAMKAN, UNMIK [1].
Sémantique (la -) : TASNUMKA[1].
Sémantique : TANAMKA [1].
Sembler : RWES (IRWES, URIRWIS, IREGGES, ARWAS).
Semence : AYFES [3].
Semestre : AMESVIS(IMESVISEN) ; SVISYUR[6].
Semi-occlusif : AZGENAGGA$.
Sémioticien : AMASNAMAK[1].
Sémiotique : TASNAMKA [1].
Sens : ANAMEK (INUMAK).
Sentence : TANBAI(TANBAVIN) [3].
Sentiment : AFRA (AFRAYEN).
Sentimental : ANAFRAY(INAFRAYEN).
Sentinelle : AUMVAF(IMVAFEN).
Sept : UA.- (fem.) : UAT.
Septembre : CTEMBER [6].
Séquelle : AZEMMUL(IZEMMAL).
Serein (être -) : DKET(DEKKET) [3].
Série : AMAZRAR.
Sérum : AXAMAN.
Service (administratif) :AMEELU (IMEELA).
Serviteur (de Dieu) : ANMUD(INMAD, INMUDEN) [3].
Servir (Dieu) : UMUD(TTMUDU) [3].
Seul : AWLAWAL(IWLAWALEN) [3].
![Page 118: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/118.jpg)
117
Sexe : TUZZUFT.
Sexuel : AZFI (IZFIYEN).
Sexuelles (avoir des relations -) : NYAREM (TTENYARAM) [3].
Siècle : AWINES (IWINSEN) [3].
Siège (militaire) : ASUTEL(ISUTLEN).
Sigle : TANSELFAST(TINSELFASIN).
Signal : TAMULI (TIMULA).
Signaler : SMATER [1].
Signature : TAKBABT(TIKBABIN) NE$ AZMUL(IZMAL).
Signe : ANAMAK, TAMATART[1] ; AZMUL [5].
Signe : (ce qui est montré) :ASEKNI (ISEKNIYEN) [3].Signer : ZMEL.
Signifiant : ASNAMAK [1].
Signification : ASNIMEK [1] ;ANAMEK (INAMKEN, INUMAK)[3].
Signifié : ASNAMUK [1].
Signifier : NAMEK [1].
Simple : AEERFI.
Sincère (être -) : MUZZU(TTMUZZU) [3].
Sincérité : AMUZZU(IMUZZUTEN) [3].
Singulier : ASUF (ISUFEN).
Sirop : IEEM (IEMAN).
Situation : TAFESNA [1].
Situation- ( - de
communication) : TIGNATIN NTEYWALT [7].
- ( - initiale) : TAGNIT NTAZWARA, TALLIT TAMENZUT[7].
- (- meilleure) : TAGNITTAMENYIFT [7].
- (- pire) : TAGNITTUKMIRT [7].
Six : SEDDIS.
![Page 119: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/119.jpg)
118
- (fem.) : SEDDISET.
Sizain : AMESVIS [1].
Sketch : TAF$ULT (TIF$ULIN).
Social : AMETTI (IMETTIYEN).
Société : TIMETTI(TIMETTIWIN).
- (- commerciale) :TIDDUKLA(TIDDUKLIWIN).
Socialisme : TANEMLA(TINEMLIWIN).
Socialiste : ANEMLAY(INEMLAYEN).
Soie : TAGECCA [3].Soixante : SEDDISET NTMERWIN.
Soixante-dix : UAT NTMERWIN.
Soldat : ASERDAS(ISERDASEN).
Solidaire : AMSETLA(IMSETLAYEN).
Solidaire (être -) : MSETLEL(UR IMSETLEL, ITTEMSETLAL,AMSETLIL).
Solidarité : TAMSETLA(TIMSETLIWIN).
Solide : TAD$ERT [5].
Solitaire : AWLAWAL(IWLAWALEN) [3].
Sollicitation (de l’aide):ASIWEL I TSENSERT [1].
Solution : TAOEEMI(TIOEEMA) ; TIFRAT [5].
Somme : TIMERNIT [5].
Sommier : ALEKTU (ILEKTA).
Son : IMESLI (IMESLA).
Sonore : IMSIWEL [1].
Sorcellerie : AKERRER(IKERRAR) [3].
Sorcier : IMKERRER(IMKERRERN) [3].
Sortilège : AKERRER(IKERRAR) [3].
![Page 120: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/120.jpg)
119
Soucieux : ANEZGAM(INEZGAMEN) [3].
Soucoupe : TA$EZZALT(TI$EZZALIN).
Souffrance : ADGAE(IDGAEEN) [3].
Souffrir (faire -) : DGEE(TTWADGEZ) [3].
Souillure : ANAKAL(INAKALEN) [3].
Souligner : DERRER (URIDERRER, IDDERRIR,ADERRER).
Soumis :- (homme –à Dieu) :
AMAGEAN(IMAGEANEN) [3].
- (être – à) : GEEN(GEEEEN) [3].
Soupape : TANEFFIGT(TINEFFIGIN).
Souple : IMLE$WI [7].
Source : A$BALU (I$BULA).
Sourd : ASUSAM [1].
Sous-développé : AGENEU(IGENEA).
Sous-développement :TIGGUNEIT.
Sous-développer (être -) :GGUNEU.
Sous-marin : TANEIIABT(TINEIIABIN).
- (plonger) : NVEB(INVEB, UR INVIB,INEIIEB, ANVAB).
Soustraction : TUKKSA(TUKKSIWIN) [1].
Soutenir : SILEL [1].
Souveraineté : TANAYA.
Souvenir : AKTAY (IKTAYEN).
Spatial : ALLUNAN [4].
Speaker : ANERDAL(INERDALEN).
Spécialiser (être -): MMUZZEG(UR IMMUZZEG, ITTMUZUG,AMUZZEG).
- (f. f.) : SMUZZEG(UR ISMUZZEG,ASMUZZEG).
![Page 121: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/121.jpg)
120
Spécialiste : AMAZZAG(IMUZZAG).
Spécifier : SUZZEG [1].
Spécifique (non-) : ARUZZIG[1].
Spectacle : AHANAY(IHANAYEN).
Spectateur : AMESHANAY(IMESHANAYEN).
Sperme (semence) : AYFES [3].
Spirant : AZENZA$.
Spirantisme : TIZZENZE$T.
Sport : ADDAL (ADDALEN).
Sportif : ANADDAL(ANADDALEN).
Squelette: TA$ESSA(TI$ESSIWIN).
Stade (étape) : TAKKAYT(TAKKAYIN) [3]
Stage : TANNANT (TINNANIN).
Stagiaire : AMANUN (IMUNAN).
Stagnation : AGLUGEL.
Standard (téléphonique) :TANSEZRIT N USIWEL [1].
Standardiser : SLUGEN [1].
Station : TA$SERT (TI$SAR).
Statue : ASEBDAD(ISEBDADEN).
Statut : AEAYEO.
Steppe : AZAWA$ [1].
Stratégie : TASUDEST(TISUDAS).
Strophe : TASEDDAOT(TISEDDAOIN).
Structure : TA$ESSA [1] ;TAMEUKIWT [7].
Structurel : A$ESSAN [1].
Structuralisme : TIERA$ESSIT[1].
Structuraliste (le -):AMESNAERA$ES [1].
Style : A$AN (A$ANEN).
![Page 122: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/122.jpg)
121
Style (direct, indirect): A$ANIM(USRID, ARUSRID) [1].
Stylistique (adj.):ASEN$ANMAN [1].
Stylistique (la -) :TASEN$ANMA [1].
Stylo : AMRU, IMRU.- (- à encre) : AMRU N
YILE$ [6].Subdiviser : SEFRURI [1].
Subordonnant : AMSENTEL[1].
Subordonnée : TAMUGELT,TASENTILT [1].
Substance : ASENTEL(ISENTAL).
Substitut : AMSELSU [1].
Subvention : ASEKBEL(ISEKBAL).
Succéder : SEMMEZRI (URISEMMEZRI, ISEMMEZRAY,ASEMMEZRI) ; NEDFAR [1].
Succession : AMSEVFER,AMSELKEM [7].
Sud : ANÉUL.
Suffète : ANEFLUS (INEFLAS)[1].
Suffixe : ADFIR [1].
Suggestion ( - s pédagogiqueset méthodologiques ) :TARRAYIN D YISUMARISNEGMANEN [7].
Suite : ANALKAM [1] ; ASARTU[5] ; ANEVFUR [7].
Sujet :- politique : AFDES
(IFEDSAN).- thème : ASENTEL
(ISENTAL).- grammaire :
AMEGGAY(IMEGGAYEN).
Superbe : AVHAR (IVHAREN)[3].
-( être -), (orgueilleux) :VHER (VEHHER) [3].
Superficie : TAJUMMA.
Superficiel : AJUMMAN.
Supérieur : ANAFELLA(INAFELLATEN) [3].
![Page 123: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/123.jpg)
122
Supplément : TASITIT(TISUTAY).
Supplice : ADGAÉ (IDGAÉEN) [3].
Supplicier : DGEÉ (TTWADGAÉ)[3].
(f. p.) : TTWADGEÉ(TTWADGAÉ) [3].
Support ( texte - ) : AVRIS-ASLEL [7].
Supposer : URDU (YURDA, URYURDI, ITTURDU, TURDUT).
Suprasegmental : ANIGFUL[1].
Sur : FELL, AFELLA [3].
Sûr : AFLASAN(IFLASANEN)[3].
Surface : TAJUMMA(TIJUMMIWIN).
Surpopulation :TACAVE$REFT [1].
Surtout : TUGART [1].
Surveillance : TAMAGAET [6].
Surveillant : AMAGAE [6].
- (- général) :AMAGAE AMATU[6].
Syllabe : TUNIIQT (TUNIIQIN).
Symbole : AZAMUL (IZUMAL).
Symbolique : AZAMAL(IZAMALEN).
Symétrie : TISIT [5].
Symétrique : AMISI [5].
Symposium : AMEDRU(IMEDRA).
- DRU : participer àun symposium.
- (membre - ):AMEDRAW.
Synchronie : TAGNALLIT [1].
Syndicat : ANMALU (INMULA).
Syndical : ANMALI(INMALAYEN).
Syndicaliste : ANMALAY(INMALAYEN).
Synonyme : AGDAZAL [6].Syntagme : UDDUS [1].
![Page 124: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/124.jpg)
123
Syntaxe : TASEDDAST(TISEDDASIN).
Synthèse : TASEMLILT [1].
Synthétiser : SEMLIL [1].
Système : ANAGRAW [5].- (- financier):
ANAGRAWAEERFAN [1].
(- solaire) : ANAGRAW N YIIIJ[4].
T
Table : TAGIDA (TIGDIWIN)[1] ; TAFILT (TIFILIN) [3].
Table (de matière) : AGBUR.
Tableau : TAFELWIT(TIFELWA).
Tableau (d’honneur):TAMSIREDT N YISE$ [1] ;TAFELWIT N YISE$[6].
Tablette :TAFILT (TIFILIN) [3].
Tablier : TABENTA [6].
Tailleur : AGENNAY(IGENNAYEN).
Tapis (végétal) : USU NYIM$AN [1].
Taxe : TAEEIIAI (TIEEIIAVIN).
Taux : ATUG [5].
Technique : TATWILIT [1].
Télescope : AGUGEER [4].
Témoignage : TAGGWA(TIGGWIWIN).
Témoigner : SAGI (TTSAGI)[3].
Témoin : ANAGI (INAGAN).
Température : TAE$ELT(TIE$AL).
Temple : AFAKAN (IFUKAN).
![Page 125: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/125.jpg)
124
Temporel : AKUDAN [1].
Temps : AKUD (IKUDEN).
Tendre (convergence) : DDU[5].Tendu : USSID.
Tension : TUSSDA [1].
Tentateur : ANASFAL(INASFALEN) [3].
Terme : IREM [5].
Terre (planète) : AKAL [4].
Terre (fine) : TIMSEST [3].
Terreur : ARAMA$(IRAMA$EN) ; ASIWEF(ISIWFEN) [3].
Terrorise (ce ou celui qui -) :AMSIWEF (IMSIWFEN) [3].
Terrorisé (être -) : AWEF [3].
Terrorisme : TAREM$A.
Terroriste : AREMMA$(IREMMA$EN).
Tétraèdre : TAKERDAMA [5].
Texte : AVRIS (IVRISEN).- ( - historique) :
AVRIS AMAZRAY.- (- support) : AVRIS-ASALEL [7].
Textuel : AVERSAN [1].
Théâtre : AMEZGUN(IMEZGUNEN).
Thématisation : ASEZWER [1].
Thématiseur : AMSEZWAR [1].
Thématique (la -) :TASNAJEDLA [1].
Thématique : ASNAJEDLAN[1].
Thème (gramm.) : AMERSU[1].
Thème (sujet) : AJDEL [1].
Théorème : ASEKKUD [5].
Théorie : TIEOI (TIEEOYIN).
Théorique : AEOAYAN(IEOAYANEN).
Théoricien : AMEEOAY(IMEEOAYEN).
![Page 126: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/126.jpg)
125
Tiers : ISEKREV (ISEKRIVEN)[3].
Tissu : TIMEEDI [1].
Titre : AZWEL (IZWAL).
Toilettes : ABDUZ ; AXXAM NWAMAN[1].
Tome : ASUNEV (ISUNAV).
Total (n. et adj.) : A$RUD(I$RUDEN).
Totalité (f. sing.) : TE$RED.
Toupille : TAEERBUI [4].
Tourment : ADGAE (IDGAEEN)[3].
Tourmenter : DGEE (DEGGEE)[3].
- (f. p.) : TTWEDGEE(TTWADGAE) [3].
Tourisme : TAMERRIT.
Tourisme (faire du -) : MERRI(UR IMERRA, ITTMERRI,AMERRI).
Touriste : AMERRAY(IMERRAYEN).
Tournée : ASIKEL (ISIKLEN)[3].
Tracer : DERRER, SREV [6].
Tradition (orale, écrite) :ANSAY (IMAW, N TIRA).
Traditionaliste :ASEMMENSAY(ISEMMENSAYEN).
Traditionnel : AMENSAY(IMENSAYEN).
Traduction : ASU$EL [1].
Traducteur : AMSU$EL [1].
Traductologie : TASNASE$LA[1].
Traductologue : AMESNAS$EL[1].
Traduire : SUQEL [1].
Trafic : ASETTI (ISETTIYEN).
Trafiquer : SETTI (UR ISETTI,ITTETI, ASETTI).
![Page 127: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/127.jpg)
126
Tragédie : TAKESNA(TIKESNIWIN).
Traité : A$AN (A$ANEN).
Trame : TILMI (TILMIYIN).
Tranquilliser (se -) : DKET(DEKKET) [3].
Transcription : ASESKEL [1].
Transcrire : SESKEL [1].
Transférer : AZEN [1].
Transformateur(d’électricité): ASEMLELLAY NTSAFUT [1].
Transformer : GRILE$ [1].
Transgresseur : ARUSGID(IRUSGIDEN) [3].
Transitif : AMSUKK [1].
Transitivité : TISSUKA [1].
Transmettre : SEZRI [1].
Transparent : AFRAWAN(IFRAWANEN).
Transport : AMESNI(IMESNIYEN).
Transporteur : AMESNAY(IMESNAYEN).
Travail : AMAZIL (IMUZAL)[3].
Travail (occupation) : TAWURI(TIWURIWIN) [3].
Travailler : MAHEL (URIMUHEL, ITTMAHAL,AMAHEL) ; MAZEL (TTMAZAL)[3].
Travail : AMAHIL (IMUHAL).
Travailleur : ANMAHAL(INMAHALEN).
Travaux publics : IMUHALIZUYAZ.
Treize : MRAW D KRAV.
Trente : KRAVET N TMERWIN.
Trésor : AGERRUJ(IGERRUJEN).
Trésorier : ANEEOAF(INEEOAFEN).
![Page 128: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/128.jpg)
127
Tri, triage : AFRAN.
Triangle : AKERDIS [5].
Triomphateur : ANALAK(INALAKEN).
Triompher : ALEK (YULEK,UR YULIK, ITTALEK, ALLAK).
Trois : KOAV,( fem.) : KRAVET.
Trône : ASGELD (ISGELDEN)[3].
Troupe : TAKRUT (TIKRA).
Troupeau : TIEIMERT(TIEIUMAR) [3].
Trousse : TIKFEST [6].
Tutelle : TAMAVIÔT.
Type : TASEKKA [1] ; TAWSIT[5].Typologie : TASENSEKKA [1].
Tyran : ASEDDANKU(ISEDDUNKA).
Tyrannie : TADANKIT(TIDANKIYIN).
U
Un : YIWEN.
Unanime (être -) : NNEMZEL(UR INNEMZEL, ITTNEMZEL,ANEMZEL).
Unanime : ANEMZAL(INEMZALEN).
Unanimité : ANEMZEL.- (à l’-) : S UNEMZEL.
Unification : ASDUKKEL [1].
Unifier : SDUKKEL [1].
Uniforme : ASURED [5].- (loi - ) : AÛAVUF
ASURED [5].
Unique : IWEN [1] ; AYIWEN[3].
Unité : AFERDIS (IFERDISEN).
Unité didactique : TAYUNTTASNALMUDT [7].
Univers : AME$RAD(IME$RADEN).
Universitaire : ASDAWAN.
![Page 129: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/129.jpg)
128
Université : TASDAWIT.
Uranus : WRANES [4].
Urbanité : TI$ERMI [1].
Usage : ASEMRES (ISEMRAS)[1].
Ustensile (s) : AFECKU(IFECKA).
Usuelle (notation -) : TUMRIST(TIRA) [1].Utilité : TANFA (TANFIWIN)[3].
Utopie : AMLALAD(IMLALADEN).
Utiliser : SEQDEC [1].
V
Vacances : amaris (imuras).
Vacances (passer les -) :smires (ur ismares, ismiris,asmires).
Vacancier : asemmares(isemmuras).
Vaccin : tagezzayt (tigezzayin).
Vain : abennan (ibennanen).- (être -) : bennen (ur
ibennen, ittbennin,abennen) =(inefficace, sanseffet).
Vaincu : amerni (imernan).
Vainqueur : amernay(imernayen).
Vaisseau (récipient) : abeckur[3].
Vaisseau (engin) : anaw [4].- (- spatial) : anaw
allunan [4].
Valeur : azal (azalen).
Valider : se$bel [1].
Variable : amcali [1] ; amutti[5].
Variante : talmest, tasenfelt[1].
Variation : acali (icalen) [5].
Varié : anvi (anviyen).
![Page 130: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/130.jpg)
129
Variété : tanva (tinviwa).
Vase : abeckur, tavwist(tivwisin) [3].
Vendredi : sem [6].
Végétation : ickan [1].
Vendeur : imzenzi (imzenza).
Vénéré (être -) : ttusem$er(ttusem$ar) [3].
Vénérer : ssem$er (ssem$ar)[3].
Venus : Wanes [4].
Verbe : amyag (imyagen).
Vérifier : selken [5].
Verre (matière) : asma$ [3].
Vers : afyir (ifyar).
Versatile : asmettay [3].
Verset : afir (ifyar) [3].
Versification : asefyer [1].
Version : tavrist [1].
Vertical : aratak (iratahen).
Vertu : tuéult (tuéulin).
Vertueux : amaéul (imuéal) ;amelhu (imelha) [3].
Veste : tizzrit [1].
Vestige : agaluz (igulaz).
Vêtement : aselsu (iselsa) [3].Vétérinaire : abivaô(ibivaôen).
Vibration : tasmamayt(tismamayin).
Vibrer : smami (ur ismami,ittesmami, asmami).
Vice (préfixe) :anmazul n …
Victime : ta$test (ti$tas).
Victoire : tarennawt(tirennawin).
Vie : tameddurt (timeddurin).
Vil : amelku (imelka) [3]
Villa : tadwarit (tidwaryin).
Vin : asavil (isuval) [3].
![Page 131: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/131.jpg)
130
Vingt : snat n tmerwin.- (Vingt-deux) : snat
tmerwin d sin.
Violence : takriî (tikrivin) ;tiweccan [3].
Virgule : ticcert (tuccar).
Vis : tafetlit (tifetliyin).
Visiter : rzu $er.
Visite : tirzi (tirza).
Visiteur : anerzu (inerza).
Visualisation : tamu$li [1].
Vite : amahay (imahayen) [3].
Vitesse : arured (irurad) ;tazerzert [5].
Vite : rured.
Vivant (rendre -) : ssuder(ssuddur) [3].Vivres : takbelt (tikeblin) [3].
Voie : a$aras (i$arasen) [3].
Voisé : imsiwel [1].- (non -) : asusam [1].
Voix : ta$ect [1].
Volontaire : ama$zal(iùma$zalen).
Volontariat : tama$zelt(tima$ezlin).
Volume :- figure : able$
(ibla$en).- tome : asunev
(isunav).
Volume : tacarit [1].
Volontiers : wellen.
Votant : adeqqar (ideqqaren).
Vote : ad$ar (id$aren).
Voter : d$er (id$er, ur id$ir,itted$ar, ad$ar).
Vouer (se–à) : vwel (ttevwal)[3].
Vouloir : e$s (qqas) [3].- (f. p.) : ttwa$es [3].
Voyage : asikel (isiklen) [3].
Voyager : sikel (ur issakel,issakal, asikel).
![Page 132: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/132.jpg)
131
Voyageur : amessikel(imessukal).
Voyelle : ti$ri (ti$ra).
Vraisemblable : azunidan [1].
W
W.C. : abduz.
![Page 133: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/133.jpg)
132
Z
Zéro : ilem.
![Page 134: Amawal n Tmazight Tatrart: édition corrigée et augmentée par Habib Allah Mansouri](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050710/5572103b497959fc0b8cda0d/html5/thumbnails/134.jpg)
133
BIBLIOGRAPHIE
[1] - BOUAMARA, Kamal et RABEHI , Allaoua .- Lexiquescientifique. Amawal n tussna -. Département de Langue etCulture Amazighes, Université de Béjaïa, février 2000. [inédit].
[2] - FERAOUN, Mouloud .- Ussan di tmurt-. Traduit parBOUAMARA, Kamal. [s.d], [s.l.]. Ouvrage publié avec leconcours du HCA.
[3]–NAIT-ZERRAD, Kamal .- Amawal amas$an n tmazi$t : asuqeln sin yeêricen ineggura n Weqran. Lexique religieux berbère etnéologie : un essai de traduction partielle du Coran. Centro StudiCamito-Semitici. Milano : 1998.
[4] –NAIT-ZERRAD, Kamal.- Timayin n Yidir d Masin. Timlilitd unagraw n yiîij. Edité par l’Association des Juristes Berbères deFrance. Paris : 1996.
[5]–SADI, Hend (avec la collaboration de Hamid DOUKI, SaïdHAMADENE, Saïd KESSI et Bachir SADI).- Tusnakt swurar. Mathématiques récréatives. Asalu et ACB, 1990.
[6]- Travaux de la commission des enseignants de Tamazi$tchargé d’élaborer le lexique scolaire « Amawal a$urbiz »lors de la rencontre nationale des enseignants deTamazight à Béjaïa du 06 au 17 juillet 1999. [inédit].
[7] –« Amawal n wullis ». Document remis par M. LOUNIS Ali,inspecteur de Taùmazi$t. [inédit].