የץד�� የץד�� የץד�� የא �ץד�ጽּፍ �ዱ

ዱ� ጽּፍאዱ� ጽּፍאዱ� ጽּፍא

Amharic Bible

AMHARIC BIBLEAMHARIC BIBLEAMHARIC BIBLEAMHARIC BIBLE

"Interlitt", the publishing arm of Lapsley/Brooks Foundation, is proud and pleased to present the Bible in Amharic, the language of Ethiopia.

Christianity entered Ethiopia in the 4th century, and the Bible was translated into Geez (Ethiopic) thereafter. This Bible was revised in the 14th Century. The first complete Amharic Bible was produced in 1840, and went thru several revisions thereafter. The version of the Bible presented here was the fulfillment of the expressed desire of Haile Selassie, and was first published in 1962.

In 1992-93, with the blessing and support of the Ethiopian Bible Society and Ato Kebede Mamo, the Director, the Bible was computerized by Hiruye Stige and his wife Genet. It is our pleasure to make God's Word, in this electronic form, available to this part of His family.

Many thanks to Dirk Röckmann for his work in making this translation available. GF Zemen Unicode is the font that is used. If you are unable to see the text in Amharic font, please download the GF Zemen font.

የֶፕֵ/Lסክ ፋውQዴֹּלQ �Tٍג ድץጅُ �ካָ የֲ]ው የ_ُዮጵያ ּהQּה fֲ]ው fץד�� የـዘጋጀውQ אጽּፍ �ዱ f_Qץـjُ תያץׂשL ደٍn ኩُף ይדרዋָ። ክץُn ወደ _ُዮጵያ የገֹוው fـף��ው ክፍֳ ዘאQ ֲתQ፥ Lዙו Tይּבይ אጽּፍ �ዱ ወደׂשድזው የ_ُዮጵያ ּהQּה፥ ወደ ግዕዝ נــጎא። f� �ውـף� ףክፍֳ ዘאQ እQደገn ֳָךָךـ። የאጀעאያው ִב የץד��

ዱ� ጽּፍא f1840 እ.ኤ.� የֲٍת אـQ፥ ከዚያ fֶ Lዙ ጊዜ እየָחٍُ ֳָךָךـ። �Q እዚֱ f_Qץـjُ የנׂשfው אጽּፍ �ዱ፥ f_ُዮጵያው Qጉם fׂשዳדዊ ٪ይֳ ױֶם ዘא [אQግُם፥ f1962 ዓ.ו የٍאـው ]ው። f1992-1993 ዓ.ו f_ُዮጵያ የאጽּፍ �ዱ nץf٭ד f�ِ ከfደ זד ድጋፍ፥ �ِ סይ ጽጌn ֳֹٍْוው ወ/צ ገ]ُ የץד��ውQ אጽּፍ �ዱ fኮוፕዩץـ �ዘጋጅـውָٍ። ይֱQ የእግዚ�Lץ׀ ¢ָ፥ fዚֱ jٍ fኤַክُצ¤ክ

ካይ]ُ ֳዚֱ ُውָድד� �ገnא nץׂשL እጅግ ደ ይֳnָ።

ይֱ ُץጉו የـTካ ይֲQ ዘQድ זያዊ እገዛ ֶደנጉָQ

ו �ֶٍ Qדክצ ክץዲ ץـגֳጋn٤QQ እnֳֹוץׂשQ። የـጠוׂשQfُ ָאክ�-ፊደָ (Font)፥ ጂ ኤፍ ዘאQ ዩ¤ኮድ (GF Zemen Unicode) የֳגውQ ]ው። ጽֽፉQ fץד�� ፊደֶُ ካֶገُ፥ ጂ ኤፍ ዘאQ (GF Zemen) ָאክ�-ፊደָQ፥ (Font)፥ ወደ ףዎ ኮוፒዩץـ ይُשָא።

i

ውጫדLִይ ኪዳQ ........................................... 1 ኦُע ዘፍጥُנ (Genesis) .................................. 2 ኦُע ዘጸ�ُ (Exodus).....................................50 ኦُע ዘַዋውያQ (Leviticus)..............................89 ኦُע ዘ·ָּז (Numbers).............................. 117 ኦُע ዘዳግו (Deuteronomy).......................... 158 (ወָደ ]ዌ (Joshua שጽּፈ _ያא .................... 193 (ፍQُ (Judgesכא ጽּፈא .......................... 215 (Ruth) ُס ጽּፈא ..................................... 237 (ዊ (1 Samuelדዳׂש ኤָבጽּፈ Tא ................ 240 .....................(ኤָ ካָ (2 Samuelבጽּፈ Tא 269 (ዊ። (1 Kingsדዳׂש ُםጽּፈ ]ገא .................. 292 (ካָዕ። (2 Kings ُםጽּፈ ]ገא ..................... 320 (ዊ።(1 Chroniclesדዳׂש ዋዕָא ጽּፈ ዜnא ....... 346 (ዋዕָ ካָዕ(2 Chroniclesא ጽּፈ ዜnא ............ 374 ..................................(። (Ezraףጽּፈ ዕዝא 404 (ያ (Nehemiahוֱ[ ጽּፈא ........................... 412 .............................(። (Estherץَ� ጽּፈא 425 ..................................(ጽּፈ _ዮL። (Jobא 431 (ዳዊُ (Psalms נבዝא ................................ 472 ..............................(Tַ (Proverbsו ጽּፈא 541 (ክLL (Ecclesiastesא ጽּፈא ...................... 566 (Q (Song of Solomonזֹרይ ዘָ٪א የָ٪א ..... 573 ُQـּת _Tይያ (Isaiah)............................... 576 ُQـּת ኤוץያ (Jeremiah)........................... 621

ያוץው ኤ¢ּבר (Lamentations) .................... 669 ُQـּת ׁዝ�ኤָ (Ezekiel)............................. 673 ُQـּת ዳQኤָ (Daniel) ................................ 718 ُQױֲ ـּתዕ (Hosea) ................................... 731 ُQـּת _ዮኤָ (Joel)................................... 738 ُQז� ـּתጽ (Amos) .................................. 740 ُQـּת �Lድዩ (Obadiah).............................. 745 ُQـּת ዮn (Jonah) .................................... 746 ُQג ـּתክያ (Micah) ................................. 748 ُQـּת nֲו (Nahum) ................................. 752 ُQـּת ዕQוּבֹו (Habakkuk) .......................... 753 ُQ׳ ـּתፎQያ (Zephaniah).......................... 755

ُQـּת ּጌ (Haggai) ................................... 757 ُQـּת ዘካץያ (Zechariah)........................... 759 ُQָג ـּתክያ (Malachi).............................. 766 �ዲ ኪዳQ = New Testament ........................ 769 የَדዎ ወQጌָ (Matthew)............................ 770 የּבץד ወQጌָ (Mark) ................................. 801 የִ¢ ወQጌָ (Luke) ................................... 820 የዮּQ ወQጌָ (John) .................................. 853 የּዋץያُ ףם(Acts) ................................... 879 ወደ ר הצዎ٤ (Romans) .............................. 910

Qጦצּב �1 (Corinthians) ............................ 923 2� ወደ צּבQِ(2 Corinthians) ዎ٤ר ............. 936 ወደ ገֶُያ רዎ٤ (Galatians) .......................... 944 ወደ ኤፌ׳Q רዎ٤ (Ephesians) ........................ 948 ወደ ፊָጵዩ(Philippians) ዎ٤ר ................... 953 ወደ ֶּבይ.......................(Colossians) ዎ٤ר 956 1� የጴጥצ(እክُ (1 Peterָא ...................... 959 1� ወደ ֹרـQÌ רዎ٤(1 Thessalonians) .......... 962 2� ወደ ֹרـQÌ רዎ٤ (2 Thessalonians) ......... 965 1� ወደ ጢَזዎ (1 Timothy) ....................... 966 2� ወደ ጢَזዎ (2 Timothy) ....................... 969 ወደ ٌِ (Titus)........................................... 972 ወደ ፊָזn (Philemon) ................................ 973 ወደ ዕLףውያQ (Hebrews) ............................. 974 የያዕּבL ָאእክُ (James)............................. 983 1� የጴጥצ(እክُ (1 Peterָא ...................... 987 2� የጴጥצ(እክُ (2 Peterָא ...................... 990 1� የዮּQ(እክُ (1 Johnָא ....................... 992 2� የዮּQ(እክُ (2 Johnָא ....................... 995 3� የዮּQ(እክُ (3 Johnָא ....................... 996 የይዳ ָאእክُ (Jude) ................................ 996 የዮּQ............................(እይ (Revelationף 997

1

Lִይ Lִይ Lִይ Lִይ ኪዳQኪዳQኪዳQኪዳQ

Old Testament

2

ኦُעኦُעኦُעኦُע ዘፍጥُנዘፍጥُנዘፍጥُנዘፍጥُנ (Genesis) (Genesis) (Genesis) (Genesis)

ፍ 1 1 1 1።።።።ףዕוፍףዕוፍףዕוፍףዕו

1፤ fאጀעאያ እግዚ�Lדר ץ׀ይQn וድץQ ፈጠנ።

2፤ וድֹו וץዶ ]f٤נ፥ �Qዳו٤ �ָ]fוֹُונ፤ ጨֳוד fጥָּׁש ֶይ ]fנ፤ የእግዚ�Lא וץ׀Qፈ fው٪ ֶይ רፍፎ ]fץ።

3፤ እግዚ�Lוץ׀። LץÓQ ይQ Ôֳ፤ LץÓQו ֲ]።

4፤ እግዚ�Lוץ׀ LץÓÕ ָאካו እQደ ֲ] �የ፤ እግዚLוץ׀ LץÓQQn ጨֳדQ ֳየ።

5፤ እግዚ�Lוץ׀ LץÓÕQ ׂשQ Lֹ ጠףው፥ ጨֳדውQו ֵַُ �ֳው። וٍד ֲ] ጥዋُו ֲ]፥ �Qድ ׂשQ።

6፤ እግዚ�Lוץ׀። fውÖא ٤ካከָ ጠፈץ ይQ፥ fው٪n fው٪ אካከָו ይክፈָ �ֳ።

7፤ እግዚ�Lוץ׀ ጠፈץQ �ደנገ፥ ከጠፈץ fٍ٤n ከጠፈץ fֶይ ያִُQו ውÖ٤ ֳየ፤ እQዲו ֲ]።

8፤ እግዚ�Lץ׀ ጠፈץQ דרይ Lֹ ጠףው። וٍד ֲ] ጥዋُו ֲ]፥ ֳׂש �ـQ።

9፤ እግዚ�Lוץ׀። ከדרይ fٍ٤ ያֳው ው٪ f�Qድ

ፍף ይרLרL፥ የLוש ይገֳጥ �ֳ እQዲו ֲ]።

10፤ እግዚ�Lוץ׀ የLשQ וድץ Lֹ ጠףው፤ የው٪ וካָא ያ וץ׀ው፤ እግዚእLֳ� ץֹׁו ו٢ውQדከאእQደ ֲ] �የ።

11፤ እግዚ�Lוץ׀። וድץ ዘץQ የרגጥ ץכQn ּש¢ያQ fוድוץ ֶይ እQደ ወገÕ ዘס ያֳfُQ ፍפQ የגያፈף ዛፍQ ٍL�ָ �ֳ፤ እQዲו ֲ]።

12፤ וድוץ ዘץQ የרגጥ ץכQn ּש¢ያQ እQደ ወገÕ ዘוס ያֳfُQ ፍפQ የגያፈף ዛፍQ እQደ ወገÕ �f٤ֳׂש። እግዚ�Lוץ׀ ያ ָאካו እQደ ֲ] �የ።

13፤ וٍד ֲ] ጥዋُו ֲ]፥ מ Q።ׂש �ـ

14፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። ׂשQn ֵַُQ =-ይֳዩ ዘQድ LץÓnُ fדרይ ጠፈץ ይÕ፤ ֳָוክِ٤ ֳዘאÛ٤ ֳዕֳٍُ ֳዓוٍُא ይÕ፤

15፤ fוድץ ֶይ ያfס ዘQድ fדרይ ጠፈץ LץÓnُ ይÕ፤ እQዲו ֲ]።

16፤ እግዚ�L٤ּבֶֶٍ ֳُ וץ׀ LץÓnُQ �ደנገ፤ ÓQ fֵַُץL וጥQ፥ ُQÝֳטQ እQዲׂשÓQ fץL ּׁשָُእQዲֳרጥQ፤ ከዋክLُQו ደግז �ደנገ።

17፤ እግዚ�Lוץ׀ fוድץ ֶይ ያfס ዘQድ fדרይ ጠፈץ �Ûْףው፤

18፤ fׂשQו fֵַُו እQዲֳטጥÕ፥ LץÓQQn ጨֳדQו እQዲֳዩ፤ እግዚ�Lוץ׀ ያ ָאካו እQደ ֲ] �የ።

19፤ וٍד ֲ] ጥዋُו ֲ]፥ ׂש �ـף�Q።

20፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። ው٪ ׁያው ]ፍ ያֶْውQ

ٍ T¢Þ٤ׂשQـገß፥ ወፎו٤ ከוድץ fֶይ ከדרይ ጠፈץ fٍ٤ ይLסנ።

21፤ እግዚ�L٤ּבֶֶٍ וץ׀ �Qfעዎ٤Q፥ ው٪ይً እQደ ወገÕ ያገá٢ْውQـ וQׂשT¢Þ٠Q ׁያዋQ ፍጥٍُנ ִ፥ እQደ ወገÕ የגfُסQו ወፎ٤ ִ ፈጠנ፤ እግዚ�Lוץ׀ ያ ָאካו እQደ ֲ] �የ።

22፤ እግዚ�Lוץ׀ እQዲֱ Lֹ נֹוካْው። Lዙ ֹוـዙו የץֹׁוQו ው٪ ُ�ִב፤ ወፎו٤ fוድץ ֶይ ይLዙ።

23፤ וٍד ֲ] ጥዋُו ֲ]፥ ו� Q።ׂש �ـ

24፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። וድץ ׁያዋQ ፍጥٍُנQ እQደ ወገÕ፥ እQTُQn ـQׂשT¢Þ٤Q የוድף� ץዊُQו እQደ ወገÕ፥ ٍውጣ፤ እQዲו ֲ]።

25፤ እግዚ�Lץ׀ የוድף� ץዊُQ እQደ ወገÕ �ደנገ፥ እQTውQו እQደ ወገÕ፥ የـ ُפאQׂשT¢Þ٤Qו እQደ ወገÕ �ደנገ፤ እግዚ�Lוץ׀ ያ ָאካו እQደ ֲ] �የ።

26፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። רውQ fָאካ٤Q እQደ ይ ወፎ٤Q፥דר٤Qn የמዓ ץֹׁו፤ የץTַ�٤Q እQፍጠוእQTُQn וድץQ ִ፥ fוድץ ֶይ የגQׂשTُשׂשQו ִ ይግዙ።

27፤ እግዚ�Lר וץ׀ውQ fָאኩ ፈጠנ፤ fእግዚ�Lץ׀ ው።ْףጎ ፈጠץ�ድ ُױ ው፤ ወQድnנክ ፈጠָא

28፤ እግዚ�Lנֹו וץ׀ካْው፥ እQዲֱו �ֶْው። Lዙ፥ ٤nמQ ዓץֹׁו፤ የו፥ ግዙ�ُُ�ִב וQץድו ዙ፥ֹוـየדרይQ ወፎ٤ fוድץ ֶይ የגQׂשTُשׂשQו ִ ግዙ�ْው።

29፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። እ]ֲ אLָ ይֲn٤ ዘQድ fוድץ ፊُ ִ ֶይ ዘס fእשץ ያֳውQ ָּדָא ִ፥ የዛፍQ ፍפ የגያፈףውQn ዘץ ያֳውQו ዛፍ ִ ጠ٤፤ר

30፤ ֳוድף� וץዊُ ִ፥ ֳדרይו ወፎ٤ ִ፥ ׁያው ]ፍ ֶֶْው ֳוድـ ץQׂשT¢Þו٤ ִ የגf�ֳው ּא ִ ָדָאLָ ይQֶْው፤ እQዲו ֲ]።

31፤ እግዚ�Lוץ׀ ያደנገውQ ִ �የ፥ እ]ֲו እጅግ

፥[ֲ וጥዋُ [ֲ וٍד ።נf[ וካָאድ Q።ׂש �ـ

3

ፍ 2ףዕו

1፤ דרይn וድףט ץዊٍْውـ ִ וፈጸב።

2፤ እግዚ�Lוץ׀ የףטውQ ףם fـֹור�ው ׂשQ ፈጸא፤ fـֹור�ውׂש וQ ከףטው ףם ִ ዐנፈ።

3፤ እግዚ�Lـֹור וץ׀�ውQ ׂשQ נֹוከው ׂשደרውו፤ እግዚ�Lץ׀ ֵያደץገው ከፈጠנው ףם ִ fእשץ ዐץፎ�ָn።

4፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክ דרይQn וድץQ ֹוደנገ ֶו�ክ ץድוይn የדרጊዜ የ סፈጠـQ፥ fׂש Qץድו ይQnדרָደُ ይֱ ]ው።

5፤ የהዳ ּׁשጥּהጦ ִ fוድץ ֶይ ገn �ָ]fונ፤ የהዳውּש ו¢ያ ִ ገn �ָfוֳׂש ]fץ፤ እግዚ�Lץ׀ ֹُוףטגየ וQץድו n፥ץf[ וይ �ֶዘ]fֶ ץድו ክֶו� ፤ונው �ָ]fר

6፤ ]ገץ ግQ ጉו ከוድץ ُወጣ ]fץ፥ የוድץQו ፊُ ִ ٍጠጣ ]fץ።

7፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክר וውQ ከוድץ �ፈץ �fጀው፤ f�ፍQጫውו የׁይወُ እُQፋQ እፍ �ֳfُ፤ רውו ׁያው ]ፍ ያֳው ֲ]።

8፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו fףםו� fዔድQ ገ]ُQ ـከֳ የፈጠנውQר וው ከዚያው �Ûנው።

9፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክדֳ וየُ ደ የגያרáውQ፥ ፤ֳׂש�f ץድוየֲ]ውQ ዛፍ ִ ከ וካָא וLֶُאֳfገ]ُא וካከָ የׁይወُQ ዛፍ፥ ָאካוQn ክፉQ የגያٍውׂשውQו ዛፍ �fֳׂש።

10፤ ወQዝו ገ]ُQ ያጠጣ ዘQድ ከዔድQ ይወጣ ]fץ፤ ከዚያُף�ֳ ו ክፍָ ይከፈָ ]fץ።

11፤ የ�Qደ�ው ወQዝ �ץወ ושץQ ]ው፤ እ׳ፊ וየגገßfُQ የኤውֶጥ וድץQ ይከLָֹו፤ የዚያו וድץ ወץ� ጥס ]ው፤

12፤ ከዚያו ִָn የከfנ ድQጋይ ይገ�ָ።

13፤ የֳـ�ውו ወQዝ ושץግዮQ ]ው፤ እ וየ_ُዮጵያQ וድץ ִ ይከLָֹו።

14፤ የמ

צጤግ ו ወQዝ ו�ውـ ]ው፤ እושץ fץמ� ድ ]ው።ְגየ �ףםו

15፤ ـף��ውו ወQዝ ኤፍףጥ ]ው። እግዚ�Lץ׀

ውQ ወר וክֶו�ዶ ያfጃُו ይጠL¢ُו ዘQድ fዔድQ ገ]ُ �Ûנው።

16፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክר וውQ እQዲֱ Lֹ �ዘዘው። ከገ]ُ ዛፍ ִ ُfֱֳֶ፤

17፤ ]ገץ ግQ ָאካוQn ክፉQ ከגያٍውׂשው ዛፍ �ُLֶ፤ ከእשץ ffֱֶ ׂשQ ُזQ ֱֳٍُזn።

18፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו �ֳ። רው L٢ውQ ይֲQ ዘQድ ָאካו �ይደֳו፤ የْאגውQ נዳُ እQፍጠֳُץ።

19፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו የוድף� ץዊُQn የדרይ ወፎ٤Q ִ ከُפא �ደנገ፤ fוQ וውْףጠגእQደ וያይ ዘQድ ወደ �ዳא� וጣْው፤ �ዳוו ׁያው ]ፍ ֳֶው ִ f ያው ֲ]። ב ውףእQደ ጠ ב

20፤ �ዳוו ֳእQTُ ִ፥ ֳדרይ ወፎו٤ ִ፥ וግQ ֳ�ዳ ץ�ወጣֶْው፤ ]ገ ו ִ וዊُף� ץድוֳእQደ እשץ ያֳ נዳُ �ָـገáֳُו ]fץ።

21፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו f�ዳו ከֹוድ እQ�ָፍQ ጣֳfُ፥ �Qֶׂשፋו፤ ከጎÕו �Qዲُ �ጥQُQ ወዶ

ፍףውQ fםጋ ዘጋው።

22፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו ከ�ዳו የወרዳُQ �ጥQُ ጣُ።א� וו፤ ወደ �ዳُףט ጎץ�ድ ُױ

23፤ �ዳוו �ֳ። ይֱ٤ �ጥQُ ከ�ጥQَ nُ፥ םጋו ከםጋዬ nُ፤ እץዋ ከወQድ ـገßֳٍ٤n ָֹוُ ُױ።

24፤ ֳዚֱ רው ֹًו�Qn እnًQ ይـዋָ፥ fג וًይጣf¢ָ፤ ֳًו �Qድ םጋ ይֲnִ።

25፤ �ዳוn ג ፥סውQ ]fּׁٍْשףዕ וֳً ً�ይـፋፈוס ]fץ።

ፍ 3ףዕו

1፤ እֹוLו እግዚ�Lֶו� ץ׀ክ ከፈጠנው ከוድץ �ውפ ִ ይָ� ـQኰֳ� ]fנ። ًٌױQו። fውÕ እግዚ�Lץ׀ ከገ]ُ ዛፍ ִ እQዳُfִ �ዝዞ�ָQ? �ֶُ።

2፤ וًٌױ ֳእ٤ֳ� ּשֹוው። fገ]ُ ካֳው ከዛፍ ፍפ እQfֳֶQ፤

3፤ ]ገץ ግQ fገ]ُ אካከָ ካֳው ከዛፉ ፍפ፥ እግዚ�Lץ׀ �ֳ። እQዳًُז ከእשץ �ُLִ �ُQኩُו።

4፤ እֹוLًٌױֳ ו �ֶُ። ُזQ �ُוًז፤

5፤ ከእץዋ ffֶׂש ٤Q ዓይÛ٢٤ እQዲከፈً እQደ እግዚ�Lָא וץ׀ካוQn ክፉQ የٍוውּׁש እQድֲُÕ እግዚ�Lץ׀ ]ው እQጂ።�ያውגֳ

6፤ וًٌױ ዛፉ ֳאLֶُ ያנד እQደ ֲ]፥ ֳዓይQו እQደגያጎאጅ፥ ֳጥfLָא וካו እQደ ֲ] �የ٤፤ ከፍפውו ወרደ٤n fֶ٤፤ ֳָֹוዋו ደግר זጠ٤ው እושץ ከእץዋ ጋץ fֶ።

4

7፤ የֳًו ዓይÛـ ٤ከፈً፥ እ]ושץ ዕּׁٍْשףውQ እQደ ֲÕ �ወּׁש፤ የfֳQו �ጠֹר ٤ፍـው ֳእ]שץ ጉ።נ�ደ וTْው ግָድףֳ

8፤ እ]ׂש ושץÕ fא₪ ጊዜ የእግዚ�Lץ׀Q የֶו�ክQ ድוፅ ከገ]ُ ውጥ ֳֶאת וًג nו፤ �ዳבר ከእግዚ�Lץ׀ ከֶו�ክ ፊُ fገ]ُ ዛፎא ٤ካከָ ـ₪₪ጉ።

9፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו �ዳוQ ጠِץ። ወዴُ ]ֱ? �ֳው።

10፤ እושץ �ֳ። fገ]ُ ድוፅֱQ דר፤ ዕּׁَשףQו ֳ ֲQ ፈף፥ ـ₪₪ግו።

11፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳው። ዕֱּׁُשףQ እQደ ֲQֱ דQ ]ገֱנ? ከእשץ እQዳُfֶ ካዘዝֱ ዛፍ fውÕ fֱֶQ?

12፤ �ዳוו �ֳ። ከእj ጋץ እQድֲُQ የרጠኸß ُױ እץዋ ከዛፉ רጠ٤ßn fֶ።

13፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክًٌױ וQ። ይֱ ያደנግֹּלው ßnـL �Tֹו٤። እֳ� וًٌױ ው? �ֶُ።[ ץQድוfֶ።

14፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו እּשֹוQ �ֳው። ይֱQ

ֶደנግֱ ከእQTُ ከוድף� ץዊֳُـ ִ וይֱـ �Qـ የנـገֱו ֲُnֱֳ፤ fֲድֱו ְُዳֱֳ፥ �ፈץQו fׁይወֱُ ዘאQ ִ ُfֱֳֶ።

15፤ f�Qـn fא ًٌױካከָ፥ fዘֱץn fዘץዋא וካከָ ጠֶُ]ُQ �ደץጋֳ፤ እף שץֱQ ይׂשጠ�ጣָ፥ �Qוـ ጣֱֳ።�ጠׂשُ ኰnውQר

16፤ ֳוًٌױ �ֳ። fፀ] Q እጅግֹּל�ጊዜ ጭQ ֹּל�fዛֳ፤ fጭQ� ُወָጃֳֹּל፤ ፈ¢ድוֹּל ወደ ֹּלָֹו ይֲnָ፥ እושץ ገዥֹּל ይֲnָ።

17፤ �ዳוQו �ֳው። የגֱُQ ¢ָ ـורÓָn፥ ከእשץ እQዳُfֶ ካዘዝֱ ዛፍו fָـÓָn וድץ ከ�Qـ የכ[ـ የנـገ٤א ُQ፤ fׁይወُ ዘאQֱו ִ fድካו ከእץዋ ُfֱֳֶ፤

18፤ እÞֱQn ה�ከֶQ ٍf�ָLÓֳ٤፤ የוድץQּש ו¢ያ ُfֱֳֶ።

19፤ ወደ ወጣֱfُ ُפא እክֳُא ድנ fፊֱُ ወዝ እQጀףQ ُfֱֳֶ፤ �ፈץ ]ֱn፥ ወደ �ፈֳאُ וץTֱֳn።

20፤ �ዳגֳ וו �ወጣ፥ የׁያዋQ ו ዋQ Lֹ׀ ִً እnُ nُn።

21፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו ֳ�ዳוn ֳגً የץּׁשfُQ ָL �ደנገֶْው፥ �ֳfTْውו።

22፤ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክו �ֳ። እ]ֲ �ዳָא וካוQn ክፉQ ֳדወ� ከእ� እQደ �Qዱ ֲ]፤ �Qו እጁQ

እQዳይዘנጋ፥ ደግוז ከׁይወُ ዛፍ ወዶ እQዳይfֶ፥ ֳዘֳֶוו ׁያው ֲÛ እQዳይÛץ፤

23፤ ֳዚֱ እግዚ�Lֶו� ץ׀ክ ከዔድQ ገ]ُ �ወጣው፥ የـገáֹُוQ ُפא ያץ ዘQድ።

24፤ �ዳוQו �ወጣው፥ ወደ ׁይወُ ዛፍ የגወደውQו ָֹוfጥ የ]fָֹוገֳُוQn የָס ኪ�ጠfאֳ Qገድא ጠ።אׂש� �ףםו ُ[ይፍQ fዔድQ ገר

ፍ 4ףዕו

1፤ �ዳג ווًQ ׀ዋQQ �ወׂש፤ ፀ]ו٤ר፥ ¢የQQו ወֳደ٤። እץዋו። ወQድ ָጅ ከእግዚ�Lץ׀ �ገá �ֳ٤።

2፤ ደግוז ወQድבQ �ָQ ወֳደ٤። �ָו fግ ጠּׂשֹו ]fנ፤ ¢የQו וድץQ የגያץ ]fנ።

3፤ ከLዙ ׂשQ fֶו ¢የQ ከוድץ ፍפ ֳእግዚ�Lץ׀ f፤נׂש� ዋዕُQםא

4፤ �ָו ደግז ከfጎ٠ fኵُףn ከ f።נׂש� ּשእግዚ�Lוץ׀ ወደ �ָn ወደ םאዋዕً ֳאـከـ፤

5፤ ወደ ¢የQn ወደ םאዋዕً ግQ �ֳָאـከוـ። ¢የQו እጅግ ـnደደ ፊًו ጠנּב።

6፤ እግዚ�Lוץ׀ ¢የQQ �ֳው። ֳוQ ـnደድֱ?

Qוֳ ፊֱُ ጠנּב?

7፤ ָאካו Lٍደץግ ፊֱُ የגfף �ይደֳוQ? ָאካו ወደ ו٤፤ ፈ¢ድዋֳֹוግ ግQ ٪ጢ�ُ fደጅ ٍደץደֹٍו�Qـ ]ው፥ �Qـ ግQ fእץዋ Qገֹُום።

8፤ ¢የQו ወQድבQ �ָQ። n ወደ הዳ እQድ �ֳው። fהዳו Tִ ¢የQ fወQድב f�ָ ֶይ כ[ـfُ፥ ገደֳውו።

9፤ እግዚ�Lוץ׀ ¢የQQ �ֳው። ወQድֱו �ָ ወዴُ ]ው? እושץ �ֳ። �ֶው�ו፤ የወQድה ጠּׂשֹוው እj ]ßQ?

10፤ �ֳውו። וQ �ደנግֱ? የወQድֱו የደב ድוፅ ከוድץ ወደ እj ይጮኻָ።

11፤ �Qו የወQድֱוQ ደו ከእጅֱ ֳׂשאfָ �ፍዋQ fከፈ٤ـ fוድץ ֶይ �Qـ የנـገֱו ]ֱ።

12፤ וድץQנֹו וֱ ጊዜ እQግዲֱ ٪ይָዋQ �ُרጥֱו፤ fוድוץ ֶይ ኰLֶይn ـ�fዝֹוዥ ֲُnֱֳ።

13፤ ¢የQו እግዚ�Lץ׀Q �ֳው። ٪ጢ�َ ָ₪ከُד የ٤ֶָُד ֶٍ� nُ።

5

14፤ እ]ֲ ዛפ ከוድץ ፊُ �Tደድኸß፤ ከፊֱُו እרወֳף፤ fוድוץ ֶይ ኰLֶይn ـ�fዝֹוዥ እֲnֳ፤ የגያገáßו ִ ይገድֳ�ָ።

15፤ እግዚ�Lוץ׀ እשץQ �ֳው። እQግዲֱ ¢የQQ የገደֳ ִ ֹُור እጥፍ ይfָׂשfָٍ። እግዚ�Lוץ׀ ¢የQQ ያገáው ִ እQዳይገድֳው ָוክُ �ደנገֳُ።

16፤ ¢የQו ከእግዚ�Lץ׀ ፊُ ወጣ፤ ከዔድQו ወደ ጠ።אׂשـ ץድו fÛድ �ףםו

17፤ ¢የQג וًQ �ወׂש፤ ፀ]ו٤ר፥ ְÛׁQו ወֳደ٤። ከףט ודـ፥ የከדـይًQו Ûׁ �ֶُ።ְ ו fָጁ ו

18፤ ְÛׁו ጋይዳድQ ወֳደ፤ ጋይዳድה וኤָQ ወֳደ፤ Q ወֳደ።ׁהֶ וኤָכًד ኤָQ ወֳደ፤כًד וኤָה

19፤ ֶג ֳُ שףֳ וׁהِ٤Q �ገֹו፤ የ�Qዲً וዓዳ፥ የֳـ�ይً ።נf[ ֶױ ו

20፤ ዓዳו ያָֹוQ ወֳደ٤፤ እושץ fድQኳQ የאׂשגጡُ የዘֶÛֹُו� ٤ ]fנ።

21፤ የወQድוב fገnQn ושץ፤ እנf[ ָֹוዩ ו ።נf[ ֹُו� ይዙגֳ ከُQֳא

22፤ וֶױ ደግז ከnn ከLُנ የׂשגጠׂשጥ ዕ¢Q የףטגውQ ָֹًו¢ይQQ ወֳደ٤። የָֹًו¢ይQו እُ٭ nዕד ]f٤נ።

23፤ ֶגֳ וׁהِ٠ ֳዓዳn ֳֶױ �ֶْው። እnQُ የֶג ׁהِ٤ ¢ַQ ጡ፤ እjו�ድ וQפ፥ ]ገבጕָדTውQ ֳּזַ፥ LֶَnውQאֳ וወጋَ ገድዬዋֳn፤

24፤ ¢የQQ ֹُור እጥፍ ይfִָׂٍש፤ ֶׁהQ ግQ ֹור ִָׂٍשእጥፍ። ይf ֹُור

25፤ �ዳו ደግג זًQ �ወׂש፤ ወQድ ָጅQו ወֳደ٤።

ֶַ ץ׀። ¢የQ fገደֳው f�ָ ፋQٍ እግዚ�LוQבዘـ ץክָِ�ָ ٤ው።ֳ� ُױ ָُ

26፤ ֳُױ ደግז ወQድ ָጅ ـወֳደֳُ፤

Ûְ וQב �ֳው፤ fዚያQ ጊዜו fእግዚ�Lץ׀ ُףጠא ו ። aנאጀـ

ፍ 5ףዕו

1፤ የ�ዳו የُውָዱ אጽּፍ ይֱ ]ው። እግዚ�Lץ׀ �ዳוQ fፈጠׂש נQ fእግዚ�Lו ץ׀Tַ �ደנገው፤

2፤ ወQድn ُױ �ድץጎ ፈጠْףው፥ נֹוካْውו።

ው።ْףLֹ ጠ וQ �ዳׂש fُנfፈጠ וውQْד

3፤ �ዳֶט ِא ֳُ ווT ዓُא Ûנ፥ ָጅQו fוTַው እQደ ָאኩ ወֳደ፤ ው።ףLֹ ጠ ُױ וQב

4፤ �ዳُױ ווQ ከወֳደ fֶ የÛנው ِא ֹُור ዓُא ֲ]፤ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ።

5፤ �ዳוו የÛנfُ ዘאQ ִ ዘጠß ֶט ِאT ዓُא ֲ]፤ וـז።

6፤ ו� ِא ֳُ וُױُ ዓُא Ûנ፥ ְÛQו ወֳደ፤

7፤ וُױ ְÛQ ከወֳደ fֶ የÛנው ֹُור ِא ֹُור ዓُא ֲ]፤ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ።

8፤ וُױ የÛנfُ ዘאQ ִ ዘጠß ףם� ِא ֳُ ዓُא ֲ]፤ וـז።

9፤ ְÛ ወֳደ፤ ו፥ ¢ይnQQנÛ ُאዘጠn ዓ ِא ו

10፤ ְÛ ِא ֹُור ውנይnQQ ከወֳደ fֶ የÛ¢ ו

ו� ףם�ُ ዓُא ֲ]፤ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ።

11፤ ְÛ

ו� ِא Q ִ ዘጠßאfُ ዘנየÛ וُ ዓُא ።וـז [ֲ

12፤ ¢ይnQֹור ِא ו ዓُא Ûנ፥ ֶָאኤָQו ወֳደ፤

13፤ ¢ይnQֶָא וኤָQ ከወֳደ fֶ የÛנው ِא ֹُור ወֳደ። ו٤Qِױ ו፤ ወQዶ٤Q[ֲ ُאዓ ֹוץ�

14፤ ¢ይnQו የÛנfُ ዘאQ ִ ዘጠß ץם� ِא ዓُא ֲ]፤ וـז።

15፤ ֶָאኤָِא ו ድT ו�ُ ዓُא Ûנ፥ ያפድQו ወֳደ፤

16፤ ֶָאኤָו ያפድQ ከወֳደ fֶ የÛנው ِא ֹُור ወֳደ። ו٤Qِױ ו፤ ወQዶ٤Q[ֲ ُאT ዓֶט

17፤ ֶָאኤָו የÛנfُ ዘאQ ִ ዘጠn ِא Qُו

ו�ُ ዓُא ֲ]፤ וـז።

18፤ ያפድِא ו ድT ֳُ ዓُא Ûנ፥ ְÛክQו ወֳደ

19፤ ያפድו ְÛክQ ከወֳደ fֶ የÛנው ِא Qُוዓُא ֲ]፤ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ።

20፤ ያפድו የÛנfُ ዘאQ ִ ዘጠß ِא ድT ֳُ ዓُא ֲ]፤ וـז።

21፤ ְÛክِא ו ድT ו�ُ ዓُא Ûנ፥ ًדTֶQו ወֳደ፤

22፤ ְÛክו �ካְዱQ ከእግዚ�Lץ׀ ጋץ �ደנገ፤ ፤[ֲ ُאዓ ِא ֳُ ውנከወֳደ fֶ የÛ וTֶQًדወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ።

23፤ ְÛክו የÛנfُ ዘאQ ִ מ

ِא ُድT ו�ُ ዓُא ֲ]።

6

24፤ ְÛክו �ካְዱQ ከእግዚ�Lץ׀ ጋץ ֶደנገ

ወ ץ׀፤ እግዚ�Lוገáـָ�ዶָٍn።

25፤ ًדTֶדר ِא ו¤ያ ֹُור ዓُא Ûנ፥ ֶׁהQו ወֳደ፤

26፤ ًדTֶׁהֶ וQ ከወֳደ fֶ የÛנው ِא ֹُור ወֳደ። ו٤Qِױ ו፤ ወQዶ٤Q[ֲ ُאQያ ֳُ ዓדר

27፤ ًדTֶו የÛנfُ ዘאQ ִ ዘጠß ِא ድT ዘጠß ዓُא ֲ]፤ וـז።

28፤ ֶדר ِא וׁהQያ ֳُ ዓُא Ûנ፥ ָጅQו ወֳደ።

29፤ ץድו ُדገנf ץ׀። እግዚ�LוQבከـግ٤ףֹוQn ከእጅ ٤ףםQ ይֱ ያTץፈnָ ָת Û٭ Lֹ ጠףው።

30፤ ֶוׁה Û٭Q ከወֳደ fֶ የÛנው ו� ِא ُ

ድT ו�ُ ዓُא ֲ]፤ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ።

31፤ ֶׁה የÛנfُ ዘאQ ִ ֹُור ֹוץ� ِא ֹُור ዓُא ֲ]፤ וـז።

32፤ Ûו٭ የו� Qוױ ו٭፤ Ûנው ]fר ُאዓ ِא ُካוQ ያፌُQו ወֳደ።

ፍ 6ףዕו

1፤ እQዲֱו ֲ]፤ רዎ٤ fוድץ ֶይ אLዛُ fጀסא ጊዜ ወֳዱֶْው፤ـ ጆ٤ָ ٤ِױ

2፤ የእግዚ�Lץ׀ ָጆו٤ የרውQ ٤ِױ ָጆָא ٤ካ٤ז እQደ ֲÕ �ዩ፤ ከנאጡ�ْውג ִ וِ٤Q ֳףTْው ወרዱ።

3፤ እግዚ�Lוץ׀። אQፈױ fרው ֶይ ֳዘֳֶו �ይÛוץ፥ እם שץጋ ]ውn፤ ዘאÛِא ו٠ üያ ዓُא ይֲnִ �ֳ።

4፤ fእ]ዚያ ወُף jፊֵו fוድץ ֶይ ]fס፤ ደግוז ከዚያ fֶ የእግዚ�Lץ׀ ָጆ٤ የרውQ ٤ِױ ָጆֹו ٤ገּש ጊዜ ָጆ٤Q ወֳዱֶْው፤ እ]ושץ fዱצ ዘאQ ውْדየٍወׂש ٪ያֶQ ֲÕ።

5፤ እግዚ�Lוץ׀ የרው ክፉُ fוድץ ֶይ እQደ fዛ፥ የָּש �TL וýُו ָጊዜ ፈጽז ክፉ እQደ ֲ] �የ።

6፤ እግዚ�Lר וץ׀ውQ fוድץ ֶይ fאፍጠـ סጸጸـ፥ fָוּש �ዘ]።

7፤ እግዚ�Lוץ׀። የፈጠُץQ רው ከוድץ ֶይ �ጠፋֳ፥ ከרው እከ እQT እከ ـQׂשT¢וֹּל እከ

נድ וይ ወፍדר፤ ֳ ፈጠْץው ـጸጽ٣�ֳn �ֳ።

8፤ Û٭ ግQ fእግዚ�Lץ׀ ፊُ זገQ �ገá።

9፤ የÛ٭ ُውָድ እQዲֱ ]ው። Ûו٭ fُውָዱ ጻድ� ፍጹר ווው ]fנ፤ Û٭ �ካְዱQ ከእግዚ�Lץ׀ ጋץ �ደנገ።

10፤ Ûמ ו٭ُ ָጆ٤Q וױQ ካוQ ያፌُQו ወֳደ።

11፤ וድוץ fእግዚ�Lץ׀ ፊُ ـfֶ₪٤፤ וድוץ ግፍQ ٤።ֶזـ

12፤ እግዚ�Lו וץ׀ድץQ �የ፥ እ]ֲـ וfֶ₪٤፤ םጋQ የֳfר ִ fוድץ ֶይ אQገዱQ �fֶֹּِל ]fץn።

13፤ እግዚ�Lוץ׀ Û٭Q �ֳው። የםጋ ִ ፍጻה fፊَ ደָ�׳ץ፤ ከእ]שץ የו כ[ـድץ fግፍ ٤ֳָٍזـn፤ እjו እ]ֲ ከוድץ ጋץ �ጠፋْዋֳ።

14፤ ከጎፈץ እQጨُ ץאከLQ ֳ�Qףם ـ፤ fץאከוּًת ጉץጆ٤Q �ድץግ፥ fውጥו fውጭו f�ጥףQ ֳ�ָ¢ُ።

15፤ እץዋQו እQዲֱ ٍደץጋֱֳٍ፤ የץאከץ ּًתዝُא Tֶט T ክQድ፥ ከፍٍዋו� ድዋץክQድ፥ ወ ِא ُמክQድ ይQ።

16፤ ֳץאከא וּًתኮُQ ٍደץጋֱֳ፤ ከُאּׁשዋו ክQድ ֱـُ ִב ጨץTُ፤ የץאከּًתQו fץ fጎQዋ �ድץግ፤ ٍ٤�ውQـֳ ו�ውQמ ו Lץደ ו�ውQـٍደץግֱֳֶٍ።

17፤ እjו እ]ֲ ከדרይ fٍ٤ የׁይወُ ]ፍ ያֳውQ ጣֳ፤א� ይ የጥፋُ ው٪Qֶ ץድוጥፋُ fדֳ ִ ጋםfוድץ ያֳው ִ ይጠፋָ።

18፤ ¢ָ ኪዳjQו ከ�Qـ ጋֳדּב� ץ፤ ወደ ץאከLו �Qـ ָጆ٤ֱQn גֱُQ የָጆ٤ֱQג וِ٤ ይዘֱ ُገֱֳֹו።

19፤ ከ�Qـ ጋץ fׁይወُ ይÛס ዘQድ םጋ ካֳው ከׁያው ִ ֳُ ֳُ እያደנግֱ ወደ ץאከL ٍገֱֳֹו፤ ֹُוـn እQُ ይQ።

20፤ ከወፍ እQደ ወገÕ፥ ከእQTו እQደ ወገÕ፥ ከוድץ ֳُ ዘQድ סእQደ ወገÕ fׁይወُ ይÛ ִ וֹּל¢TׂשQـֳُ እየֲÕ ወደ �Qـ ይግּש።

21፤ ከגfֶውא וLָ ִ ֳ�Qـ ውרድ፥ ወደ �Qוـ Lָ ይֲnָ።א ושץ[እֳ וـ�Qֳ ושץ፤ እֱֳֹוfרُ

22፤ Ûו٭ እQዲ �ደנገ፤ እግዚ�Lץ׀ እQዳዘዘው ִ እQዲ �ደנገ። a

ፍ 7ףዕו

1፤ እግዚ�Lוץ׀ Û٭Q �ֳው። �Q�٤ֱרـ ـQ ִ ይዘֱ ወደ ץאከL ግֹו፤ fዚֱ ُውָድ fፊَ ጻድ� ֲ]ֱ �ይ٣Óֳn።

7

2፤3፤ ከQጹׁ እQT ִ ֹُוـ ֹُור ֹُורn እQُ፥ Qጹׁ ካֲָ] እQTֹُוـ ֳُ ֳُ וn እQُ፥ ከדרይ ወፍ ደግֹُוـ ֹُור ֹُור זn እQُ እያደנግֱ fוድץ ֶይ ֳዘץ ይץׂש ዘQድ ֳ�Qـ ُወዳֱֳ።

4፤ ከׂש ֹُורQ fֶ ׂש ֹוץ�Qn ֹוץ� ֵַُ fוድץ ֶይ ዝnL �ዘQֳֹוn፤ የፈጠُץQו ፍጥُנ ִ ከוድץ ֶይ �ጠፉֳn።

5፤ Ûו٭ እግዚ�Lץ׀ እQዳዘዘው ִ �ደנገ።

6፤ Ûו٭ የጥፋُ ው٪ fוድץ ֶይ fֲ] ጊዜ የድ ِא ُዓُא ዕድה ]fנ።

7፤ Ûו٭ ֳ ጥፋُ ው٪ ָጆ٠Qn גًQ የָጆ٠Qו

גِ٤ ይዞ ወደ ץאከL ገֹו።

8፤ ከQጹׁ እQT Qጹׁו ካֲָ]ው እQT፥ ከወፎ٤n fוድץ ֶይ ከגQׂשTרׂשውו ִ፥

9፤ እግዚ�Lץ׀ Û٭Q እQዳዘዘው፥ ֳُ ֳُ ֹُוـn እQُ እየֲÕ ወደ Û٭ ወደ ץאከL ውጥ ገּש።

10፤ ከׂש ֹُורQו fֶ የጥፋُ ው٪ fוድץ ֶይ ֲ]።

11፤ fÛ٭ ዕድה fድ ץ�ው ወـfֳ ُאዓ ِא �ውـከወוס fـֹור ףם��ው ዕֳُ፥ fዚያው ׂשQ የֶֶׂٍש ּׁשይ

א וይדרደִ፥ የ[ـ ִ Qጮ٤וኮِـ ٤ከፈً፤

12፤ ዝnׂש ֹוץ� וּשQn ֹוץ� ֵַُ fוድץ ֶይ ֲ]።

13፤ fዚያውׂש וQ Û٭ ወደ ץאከL ገֹו፥ የÛ٭ ָጆו٤

ג የָጆ٠ וًמ ُג ٭ያፌُn የÛ וካ וױِ٤ ከשץ ጋץ ገּש።

14፤ እ]שץ፥ ף�ዊُו ִ fየወገnْው፥ እQTُו ִ fየወገnْው፥ fוድץ ֶይ የגQׂשTـ שׂשQׂשT¢Þו٤ ִ fየወገnْው፥ ወፎו٤ ִ fየወገnْው፥ የגfס ወፎו٤ ִ፥

15፤ םጋ ያֶْው ׁያዋQ ִ ֳُ ֳُ እየֲÕ ወደ Û٭ ወደ ץאከL ውጥ ገּש።

16፤ םጋ ካֳው ִ የገֹُוـ וּُשn እQُ እግዚ�Lץ׀ እQዳዘዘው ገּש፤ እግዚ�Lוץ׀ f ውֶ ـዘጋfُ።

17፤ የጥፋُו ው٪ fוድץ ֶይ ׂש ֹוץ�Q ]fנ፤ ው٪ውו fዛ ץאከּًתQכ[� ו፥ ከוድוץ ወደ ֶይ ከፍ ከፍ �ֳ٤።

18፤ ው٪ውו �₪]ፈ፥ fוድץ ֶይו እጅግ fዛ፤ fው٪ ֶይ ְደ٤። וּًתከץא

19፤ ው٪ውו fוድץ ֶይ እጅግ fጣו �₪]ፈ፤ ከדרይו fٍ٤ ያִ ֶֶٍـ ִ ٤צףـ ٤ּב₪ፈÕ።

20፤ ው٪ው ወደ ֶይ ו� ףם�ُ ክQድ ከፍ ከፍ �ֳ፤ ፈÕ።₪ـ ו٤צףـ

21፤ fוድץ ֶይ םጋ ያֳው የגQׂשTרׂשው ִ፥ ወፉו፥ እQTውו፥ ף�ዊًו፥ fוድץ ֶይ የראראץגው ጠፋ። ִ וውר ፥ִ וT¢ÝׂשQـ

22፤ fየL የ]fנው f�ፍQጫው የׁይወُ ]ፍ እُQፋ ያֳው ִ ـז።

23፤ fוድץ ֶይ የ]fנውו ִ ከרው ጀצו እከ እQT ድנ፥ እከראראץגውו ִ ድנ፥ እከ דרይ ወፍ ድנ ውُנ�L ו٭። Ûשראደـ וץድו፤ ከרראደـ fץאከL ከ]fُס ጋץ L٢ውQ נׂש።

24፤ ው٪ውו� ِא וT ׂשQ fוድץ ֶይ �₪]ፈ።

ፍ 8ףዕו

1፤ እግዚ�Lוץ׀ Û٭Q፥ fץאከLו ከእשץ ጋץ የ]fנውQ ף�ዊًQ ִ፥ እQTውQר� ִ וf፤ እግዚ�Lוץ׀ fוድץ ֶይ ]ፋQ �Tֳፈ፥ ው٪ውו ጎደֳ፤

2፤ የֶׂשዩו וQጮ٤ የדרይא וኮِـ ٤ደፈÕ፥ ዝnLו ከדרይ ـከֳከֳ፤

3፤ ው٪ውו ከוድץ ֶይ እያደץ እያደֳֳׂש ץ፥ ከِא fֶ ው٪ው ጎደֳ። וQׂש Tו�

4፤ ץאከוּًת fـֹור�ው ወץ ከወוס fـֹור ףם��ው ጠ٤።אׂשـ ይֶ ٤צףـ ُףף�Q fׂש

5፤ ው٪ውו እከ נם��ው ወץ ድנ ይጎድָ ]fץ፤ fנם��ው ወץ ከወוס fאጀעאያው ׂשQ የ٠צףـ ገֳጡ።ـ ٤׳ף

6፤ ከׂש ֹוץ�Qו fֶ Û٭ የףטውQ የץאከּًתQ אኮُ ከፈـ፥

7፤ ףּׁשQר וደደው፤ እושץ ወጣ፤ ው٪ው ከוድץ ֶይ እኪደץ� ድנ ወዲያn ወዲֱ ይfץ ]fץ።

8፤ ץግLQו ው٪ው ከוድץ ፊُ ָֹׂש እQደ ֲ] እQድٍይ ከእשץ ዘQድ רደዳُ።

9፤ ]ገץ ግQ ץግL እግץዋQ የٍוTץፍfُ ፍף �ֶገáו٤፥ ወደ እושץ ወደ ץאከL ٤רֳאـ፥ ው٪ fוድץ ֶይ ִ ֳ ]fנ፤ እጁQ ዘנጋn ׂשـfֶُ፥ ወደ እושץ ወደ ץאከL ውጥ �ገֹُו።

10፤ ከዚያו fֶ ደግז እከ ׂש ֹُורQ ּבየ፤ ץግLQו እQደ ገn ከץאከL רደደ።

11፤ ץግLו fٍד ጊዜ ወደ እ٤רֳאـ שץ፤ f�ፍዋו እ]ֲ የֳאֳא የወይף �ጠָ ይዛ ]fץ። Ûו٭ ከוድץ ֶይ ው٪ እQደ ֳֳׂש �ወׂש።

8

12፤ ደግז እከ ׂש ֹُורQ ּבየ፤ ץግLQר וደዳُ ዳግו�א ወደ እו٤רֳאـָ� שץ።

13፤ fÛ٭ ዕድה fድ ُא�Qድ ዓ ِא ُfאጀעאያው ወץ ከወוס fאጀעאያው ׂשQ ው٪ው ከוድץ ֶይ ደׂשנ፤ Ûו٭ የץאከּًתQ ክዳQ �]כ፥ እ]ֲו፥ ው٪ው ከוድץ ፊُ እQደ ደׂשנ �የ።

14፤ fֳـ�ውו ወץ ከወוס füያ ـֹור�ው ׂשQ וድץ ደ٤ׂשנ።

15፤ እግዚ�Lוץ׀ ֳÛ٭ እQዲֱ Lֹ ]ገנው።

16፤ �Qג ـֱُQn ָጆ٤ֱQ የָጆ٤ֱQג וِ٤ ይዘֱ ከץאከL ውጣ።

17፤ ከ�Qـ ጋץ ያִُQ ף�ዊُ ִ፥ םጋ ያֶْውQ ִ፥ ወፎ٤Qn እQ ይֶ ץድו٤Q ִ፥ f׳የגQׂשTُשׂשQו ִ ከ�Qـ ጋץ �ውጣْው፤ fוድץ ֶይ ይאץ ይ ይLዙ።ֶ וץድו፥ ይዋֳዱ፥ fשא

18፤ Ûו٭ ָጆ٠Qn גًQ የָጆ٠Qג וِ٤ ይዞ ወጣ፤

19፤ ף�ዊُ ִ፥ ـQׂשT¢Þ٤ ִ፥ ወፎו٤ ִ፥ fוድץ ֶይ የרוראץגው ִ fየዘאዳْው ከץאከL ወጡ።

20፤ Ûו٭ ֳእግዚ�Lטא ץ׀ውያውQ ףט፥ ከQጹׁו እQT ִ ከQጹּQ ወፎו٤ ִ ወרደ፥ fטאውያውו ֶይ םאዋዕُQ נׂש�f።

21፤ እግዚ�Lָא וץ׀ካבQ אዓዛ �₪ــ፤ እግዚ�Lוץ׀ fָּש �ֳ። וድץQ ዳግא� ውר ֳ ክፉ ]ውn፤ צוጀ ً[ֹּלው ָL �TL ከٍnר፥ የווግנָ�ደግוז ከዚֱ ׂשድז እQዳደנግُ ׁያዋQQ ִ እQደ ገn �ָוٍא።

22፤ fוድץ ዘאQ ִ אዝُףn דጨድ፥ Lץድn ። aוጡץּהQn ֵַُ �ያׂש ፥ُונ፥ fጋn ክׂُשב

ፍ 9ףዕו

1፤ እግዚ�Lוץ׀ Û٭Qn ָጆ٠Q נֹוካْው እQዲֱו �ֶْው። Lዙ ֹוـዙ፥ וድץQُ�ִב ו።

2፤ �ፈ٤ٍ[עn �ደQጋጭ]ٍ٤ fוድף� ץዊُ፥ fדרይו ወፎ٤፥ fוድץ ֶይ fגQׂשTוُשׂש፥ fץֹׁו ዓו٤מ ִ ֶይ ይQ፤ እ]ושץ fእጃרـ ٤ጥـዋָ።

3፤ ׁይወُ ያֳው ـQׂשT¢א ִ ֹּלLָ ይn٤፤ ִQ እQደ ֳּש אֳא¢ያ רጠ٤።

4፤ ]ገץ ግQ ]ፍש ደב ያֳ٤fُQ םጋ �ُLִ፤

5፤ ]ፍT٤ ያֳ٤fُQ ደ٤דQ fእץግጥ እָךዋֳ፤ ከף�ዊُ ִ እጅ እָךዋֳ፤ ከרውו እጅ፥ ከרው ወQድו እጅ፥ የרውQ ]ፍ እֳָך።

6፤ የרውQ ደו የגያፈ

ִ ደב ይፈTָ፤ רውQ fእግዚ�Lָא ץ׀ክ ፈጥָٍצn።

7፤ እnQוـ Lዙ፥ ֹוـዙ፤ fוድץ ֶይ ـዋֳዱ፥ እוֹُוּשץ።

8፤ እግዚ�Lוץ׀ ֳÛ٭n ֳָጆ٠ እQዲֱ Lֹ ـnገנ።

9፤ እjו እ]ֲ ¢ָ ኪዳjQ ከእnQـn fֶ ከאגጣው ከዘ٤ף ጋֳדּב� ץ፤

10፤ ከእnQـ ጋוִֶُ ץ ׁያው ]ፍ ֶֶْው ִ፥ ከእnQـ ጋץ ከץאከL ֳወጡُ ֳወፎ٤፥ ֳእQTُו ִ ዊُף� ץድוֳ וQ�ውדֳ ፥ִ וዊُף� ץድוֳይֲnָ።

11፤ ¢ָ ኪዳjQו ֳእnQֳדּב� ـ፤ םጋ ያֳውו ִ ዳግא� fጥፋُ ው٪ �ይጠፋו፤ וድץQדֳ וጥፋُ ዳግא� የጥፋُ ው٪ �ይֲQו።

12፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። fእjn fእnQא ـካከָ፥ ከእnQוـ ጋֳֹו ץው fׁያው ]ፍ וካከָ፥ ֳዘֳֶא ִ የדደץገው የ¢ָ ኪዳQ ָוክُ ይֱ ]ው፤

13፤ ׂשَQ fደאn �ድץጌ�ֳ፥ የ¢ָ ኪዳÕָו וክُ fእjn fוድא ץካከָ ይֲnָ።

14፤ fוድץ ֶይ ደאnQ fጋנድ ጊዜ ׂשًٌ fደאnው ٍُያֳ٤፤

15፤ fእjn fእnQא ـካከָ፥ ׁያው ]ፍ ጋם וውֳֹו וጋ ያֳውQם ፤ֳֹו� ካከָ ያֳውQ ¢ָ ኪዳjQא ִִ ያጠፋ ዘQድ ዳግא� የጥፋُ ው٪ �ይֲQו።

16፤ ׂש ይֶ ץድוn ֲُnֳ٤፤ fእjn fאfደ וًٌfגÛם ץጋ ֳֹוው fׁያው ]ፍ ካከָ ያֳውQא ִ የዘֳֶו ¢ָ ኪዳQ ֳרדL �ያֳٍ።

17፤ እግዚ�Lוץ׀ Û٭Q። fእjn fוድץ ֶይ fגÛץ ክָُו የ¢ָ ኪዳQ ُוּבካከָ ያא ִ ውֳֹו ጋםይֱ ]ው �ֳው።

18፤ ከץאከL የወጡُ የÛ٭ ָጆו٤ እ]ዚֱ nْው፥ וױ፥ ካו፥ ያፌُ፤ ካוו የከ]ዓQ ֹُו� ]ው።

19፤ የÛ٭ ָጆ٤ እ]ዚֱ מً nْው፤ ከእ]ו ושץድץ ٤።ֶזـ ִ

20፤ Ûו٭ ገfֲא פQ ጀנא፥ ወይQـ וከֳ።

21፤ ከወይQ ጠጁו ጠጣn רከנ፤ fድQኳÕו ውጥ ዕּׁًשףQ ֲ]።

9

22፤ የከ]ዓQ ֹُו� ካוו የֹًו�Q ዕּׁُשף]ُ �የ፥ ወደ ውጭו ወጥِ ֳֳً ወQድ٠ז ]ገْףው።

23፤ וױn ያፌُד₪ ו ወደው fጫQ¢ْው ֶይ �ደנጉ፥ የֵُו ְደው የֹٍْו�ውQ ዕּׁُשף]ُ �ֳfש፤ ፊٍْውו ወደ ֶ ]fנ፥ የֹٍْו�ውQו ዕּׁُשף]ُ �ֶዩו።

24፤ Ûו٭ ከወይQ ጠጁ ካץ ]¢፥ ٍnÝ ָጁ ያደנገfُQו �ወׂש።

25፤ እQዲֱו �ֳ። ከ]ዓQ ץጉו ይQ፤ ֳወQድו٠ז የעֹוያዎעֹו ٤ያ ይQ።

26፤ እQዲֱו �ֳ። የֶו� וױክ እግዚ�Lץ׀ ይנֹוክ፥ ከ]ዓQו ֳእ]עֹו שץያ ይQ።

27፤ እግዚ�Lוץ׀ ያፌُQ ያፋ፥ fווױ ድQኳQ ይደץ፤ ከ]ዓQו ֳእ]עֹו שץያ ይQ።

28፤ Ûו٭ ከጥፋُ ው٪ fֶ מ ُאT ዓו� ِא ُÛנ።

29፤ Ûו٭ የÛנfُ ዘאQ ִ ዘጠß ו� ِאT ዓُא ֲ]፤ וـז።

ፍ 10ףዕו

1፤ የÛ٭ ָጆ٤ የוױ የካו የያፌُ ُውָድ ይֱ ]ው፤ ከጥፋُ ው٪ו fֶ ָጆـ ٤ወֳዱֶْው።

2፤ የያፌُ ָጆ٤ ጋץה፥ דጎግ፥ דዴ፥ ያዋQ፥ ይָT፥ ָِ፥ זTׁ፥ َף nْው።

3፤ የጋוץה ָጆ٤ �ከnዝ፥ עፋُ፥ َץጋד nْው።

4፤ የያዋQו ָጆ٤ ኤֵT፥ ױץـ፥ ኪٌו፥ צድ_ nْው።

5፤ ከእ]ዚֱו የ�ׁዛL ደ٤ِױ ִ fየוድْףው fየּהQּْהው fየ]ገዳْው fየׁዝֹْוው ـከፋፈִ።

6፤ የካוו ָጆ٤ ኩֹּל፥ וጽףይו፥ ፉጥ፥ ከ]ዓQ nْው።

7፤ የኩוֹּל ָጆ٤ Tֹו፥ ኤውֶጥ፥ רLٍ፥ ףዕד፥ רf¢ٍ nْው። የףዕד ָጆו٤ Tֹו፥ ድዳQ nْው።

8፤ ኩוֹּל nסוድQ ወֳደ፤ እושץ fוድץ ֶይ ٪ያָ ።נאQQ ጀֲא

9፤ እושץ fእግዚ�Lץ׀ ፊُ ٪ያָ �ዳß ]fנ፤

ֳዚֱו። fእግዚ�Lץ׀ ፊُ ٪ያָ �ዳß እQደ nסוድ ።ֳֹוـ

10፤ የግዛًא וጀעאያ fרnዖץ �ገֹּתֹו ץQ፥ ኦפክ፥ ካድ፥ ካָj nْው።ץ�

11፤ וץמ� ከዚያ٤ �ገץ ወጣ፤ ]]ዌQ፥ የُ�ֲנQ ከדـ፥ ካֱֳQ፥

12፤ f]]ዌn fካֱֳ אካከָױפ וQQ ףט፤ እץዋו nُ። דـከ ּׂًשֶٍ

13፤ וጽףይוו ִዲוQ፥ ዐnוגQ፥ ֱֶוּתQ፥ ]ፍַٍוQ፥ ፈُותסQ፥

14፤ ከእ]שץ የፍָጥኤר וዎ٤ የወጡֹْוውQ ከ ወֳደ። וQועፍׂِש Q፥וִ

15፤ ከ]ዓQו የfኵץ ָጁQ תዶQQ፥ ኬጢያውያQQו፥

16፤ _ያּשTውያQQו፥ ףז�ውያQQו፥

17፤ ጌץጌTውያQQו፥ ኤዊያውያQQו፥

18፤ ዐסኬዎQQו፥ ת¤Qו፥ ף�ዴዎQQו፥ עדרዎQQו፥ Õ።ـfـ fֶ የከ]ዓnውያQ ]ገድ וወֳደ። ከዚֱ וQٌד�

19፤ የከ]ዓnውያQו ወרQ ከתዶQ �Qِם ወደ ጌףף fኩָ ָת እከ ጋዛ ድנ ]ው፤ ወደ רዶוn ወደ ገףז፥ ወደ �ዳדn ወደ ר�ይו fኩָָת ו እከ ֶכ ድנ ]ው።

20፤ የካו ָጆ٤ fየ]ገዳْውn fየּהQּْהው፥ fየוድ٤ףውn fየׁዝֹْוው እ]ዚֱ nْው።

21፤ ֳווױ ደግז ָጆـ ٤ወֳዱֳُ፤ እושץ የያፌُ ֶٍ� ወQድוn የዔץ� ָጆֹُו� ִ ٤ የֲ] ]ው።

22፤ የווױ ָጆ٤ ኤֶו፥ ץמ�፥ ץ�ፋክድ፥ ִድ፥ nْው። וף�

23፤ የווף� ָጆ٤ ዑፅ፥ ָ፥ ጌَץ፥ ׁ׳ז nْው።

24፤ ץ�ፋክድו ¢ይQוQ ወֳደ፤ ¢ይQוו TֶQ፥ Tֶו ዔץ�Q ወֳደ።

25፤ ֳዔוץ� ֳُ ָጆـ ٤ወֳዱֳُ፤ የ�Qደ�ው בፋַ� ]ው፥ וድץ fዘאÕ ـከፍֳֶ٤n፤ የወQድוב וዮ�ጣQ ]ው።

26፤ ዮ�ጣQו ኤָזዳድQ፥ ַכፍQו፥ ּ ፥וQُזנ

27፤ ያׁףQו፥ üዶוףQו፥ �ውዛָQו፥

28፤ ደ�ֶQו፥ ዖָֹוQו፥ דּת�ኤָQו፥

29፤ TֹוQו፥ ኦፊץQו፥ ኤውֶጥQו፥ ዩֹוLQו ወֳደ፤ እ]ዚֱ ִ የዮ�ጣQ ָጆ٤ nْው።

30፤ ፍْףውו ከױד �Qِם ወደ ፋָת ץ እከ

נድ ףףـ �ףםו ]ው።

10

31፤ የוױ ָጆ٤ fየ]ገዳْውn fየּהQּْהው፥ fየוድْףውn fየׁዝֹْוው እ]ዚֱ nْው።

32፤ የÛ٭ የָጆ٠ ]ገዶ٤ እQደ ُውָዳْው fየׁዝֹْוው እ]ዚֱ nْው። �ׁዛLו ከጥፋُ ው٪ fֶ fוድץ ֶይ ከእ]ዚֱ ـከፋፈִ። a

ፍ 11ףዕו

1፤ וድוץ ִ f�Qድ ּהQּהn f�Qድ Qግግץ ]f٤נ።

2፤ ከףםו�ـם[ـ וው fְዱ ጊዜ fרnዖו ץድץ �Qድ ጡ።אׂשـ וዳ �ገ፤ fዚያה

3፤ እץ fץTْውו። Õ፥ ጡL እQףם፥ fእTُו እQـኵרው ִֹוֹוـ። ጡוּש እQደ ድQጋይ ֲ]ֶْው፤ የוድוץ ዝፋُ እQደ ጭ¢ ֲ]٤ֶْው።

4፤ እQዲֱו። Õ ֳእ� ከדـn שף ወደ דרይ የגደץ ግQL እQףם፤ fוድץ ֶይ TQfـQו ٤QQדእnጠףው �ִ።

5፤ እግዚ�Lוץ׀ የ�ዳו ָጆ٤ የُסטQ ከדـn ግQL ደ።נየُ ወדֳ

6፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። እ]ֲ፥ እ]שץ �Qድ ወገQ nْው፥ ፤סאግ ጀנድדֳ וው፤ ይֱQֶْ� ּהQּה �Qድ וֳִ�Qו ያּُשרQ ִ ֳُףםא �ይከֳከִו።

7፤ Õ፥ እQውנድ፤ �Qዱ የ�QዱQ ]ገץ እQዳይדרው ው።ׂשָֹוውQ fዚያ እQደּْהQּה

8፤ እግዚ�Lוץ׀ ከዚያ fוድץ ִ ֶይ fـnْው፤ ከדـይًQـ ُףםא וዉ።

9፤ ֳዚֱו fዚያ ץ׀፥ እግዚ�Lֳֹוـ Qֹּתֹו ዋוየוድץQ ּהQּה ִ ደָּהָֹוn፤ ከዚያו እግዚ�Lץ׀ fוድץ ִ ֶይ እ]שץQ fُÛ�ْዋָ።

10፤ የוױ ُውָድ ይֱ ]ው። וױ የِא ዓר ُאው ]fנ፥ ץ�ፋክድQו ከጥፋُ ው٪ fֶ fֳـ�ው ዓُא ወֳደ።

11፤ ץ� ווױፋክድQ ከወֳደ fֶ ו� ُאዓ ِא ُÛנ፥ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז።

12፤ ץ�ፋክድֶט ِא וT ו�ُ ዓُא Ûנ፥ ¢ይQוQו ወֳደ፤

13፤ ץ�ፋክድו ¢ይQוQ ከወֳደ fֶ ِא ُף� ዓُא Ûנ፥ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז። ¢ይQֶט ِא ווT ዓُא Ûנ፥ TֶQו ወֳደ፤ ¢ይQוו TֶQ ከወֳደ fֶ ׳ ፥נÛ ُאT ዓֶט ِא ُወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז።

14፤ Tֶֶט ِא וT ዓُא Ûנ፥ ዔץ�Qו ወֳደ፤

15፤ Tֶו ዔץ�Q ከወֳደ fֶ מ ُאT ዓֶט ِא ُÛנ፥ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז።

16፤ ዔֶט ِא וץ�T ُף� ዓُא Ûנ፥ ፋַ�Qו ወֳደ፤

17፤ ዔוץ� ፋַ�Q ከወֳደ fֶ ֶט ِא ُף�T ዓُא Ûנ፥ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז።

18፤ ፋַ�ֶט ِא וT ዓُא Ûנ፥ ףግውQו ወֳደ፤

19፤ ףግውQו ከወֳደ fֶ ፋַ� ֳُ ِא ዘጠß ዓُא Ûנ፥ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז።

20፤ ףግውֶט ِא וT ֳُ ዓُא Ûנ፥ ׁצױQו ወֳደ፤

21፤ ףግውׁצױ וQ ከወֳደ fֶ ֳُ ֹُור ِא ዓُא Ûנ፥ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז።

22፤ ֶט ِא וׁצױT ዓُא Ûנ፥ nኮץQו ወֳደ፤

23፤ nኮץQו ከወֳደ fֶ ِא ֳُ ׁצױ ዓُא Ûנ፥ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז።

24፤ nኮِא וץ ዘጠß ዓُא Ûנ፥ ٍףQו ወֳደ፤

25፤ ٍףQו ከወֳደ fֶ nኮِא ץ Óያ ዘጠß ዓُא Ûנ፥ ወQዶ٤Q٤ِױ וQו ወֳደ፤ וـז።

26፤ ٍِא וף ዓُא Ûנ፥ �LוףQn nኮץQ ּףQQו ወֳደ።

27፤ የٍוף ُውָድ እ]ֲ ይֱ ]ው። ٍף �LוףQn nኮץQ ּףQQו ወֳደ፤ ּףQו ֹጥQ ወֳደ።

28፤ ּףQו fـወֳደfُ �ገץ fከֳዳውያQ ዑץ fֹًו� fٍף ፊُ ـז።

29፤ �Lוףn nኮג וץِ٤Q �ገּש፤ የ�Lג וףُ

ג ץው፤ የnኮ[ ףמ ዋוُ የּףQ ָጅ ָגካ nُ፤

ካn የዮָגየ וQףּካ ֹُו� ]ው።

30፤ א וףמካQ ]f٤נ፤ ָጅ �ָ]fוُף።

31፤ ٍוף ָጁQ �LוףQn የָጅ ָጁQ የּףQQ ָጅ ֹጥQ የָጁQו የ�LוףQ ג ደ፤רQ ወףמ Qًףו ُከእושץ ጋץ ወደ ከ]ዓQ וድץ ይְዱ ዘQድ ከከֳዳውያQ ዑץ ወጡ፤ ወደ ካףQא וጡ፥ ከዚያאׂשـ וጡ።

32፤ የٍוף ዕድו� ِא ֳُ הُ ዓُא ֲ]፤ ።ـז Qףfካ וףٍ

11

ፍ 12ףዕו

1፤ እግዚ�Lוץ׀ �LוףQ �ֳው። ከ�ገֱץ ከዘאዶו٤ֱ ከֳـ ُ וֱֹُו�ይֱـ እj ወደדTይֱ ውጣ። ץድו

2፤ ֶٍ� ׁዝLו �ደץግÓֳ፥ እץֹוክÓֳ፥ וQֱו�ከLנዋֳ፤ ֳfנከُו Q፤

3፤ የץֹוגኩֱQו እץֹוካֳ፥ የנגግֱבQו እנግֳד፤ የוድץ ]ገዶו٤ ִ f�Qـ ይנֹוካִ።

4፤ �Lווף እግዚ�Lץ׀ እQደ ]ገנው ְደ፤ ֹጥו ከእשץ ጋץ ְደ፤ �Lווף ከካףQ fወጣ ጊዜ የו� ֹורُ ዓר ُאው ]fנ።

5፤ �Lג ווףًQ ףמQn የወQድבQ ָጅ ֹጥQ፥ ያገُQ ከLُ ִn fካףQ ያገ�ْውQ רዎ٤ ይዞ ወደ ከ]ዓQ וድְאֳ ץድ ወጣ፤ ወደ ከ]ዓQו וድץ ገּש።

6፤ �Lווף እከ ױኬו ፍף እከ פז የ�ድץֹו ዛፍ ድנ fוድץ �ֳፈ፤ የከ]ዓQ רዎו٤ fዚያQ ጊዜ fוድס ]fס።

7፤ እግዚ�Lוץ׀ ֳ�Lـ וףገֳጠֳُn። ይֱ٤Q וድץ ֳዘֱץ እרጣֳ �ֳው። እـֳ ושץገֳጠֳُ ֳእግዚ�Lץ׀ fዚያ ፍטא ףውያQ ףט።

8፤ ከዚያו fָَ ףםו� ወዳֳው ףףـ ወጣ፥ fዚያו ָَQ ወደ וዕףL ጋይQ ወደ ףםו� �ድץጎ ድQኳÕQ ףט ውያQטא ץ׀እግዚ�Lֳ וከֳ፤ fዚያـየእግዚ�Lץ׀Qו ።ףጠ ו

9፤ �Lווף ከዚያ כ[ـ፥ እየـጓዘו ወደ �ዜL ְደ።

10፤ fוድף וץL ֲ]፤ �Lווף fዚያ fእQግድ]ُ ይאׂשጥ ዘQድ ወደ ግLፅ ወנደ፥ fוድף ץL ጸQِ ]fץn።

11፤ ወደ ግLፅאֳ וግֹُו fנׂשf ጊዜ גًQ ףמQ እQዲֱ �ֶُ። �Qָא ١ከ ָאካُױ ו እQደ ֲQֹּל እ]ֲ እj �ው¢ֳ

12፤ የግLፅ רዎ٤ ያዩֹּל እQደ ֲ]። גً nُ ይִֶ እjQו ይገድִ�ָ፥ �Q١Qו fׁይወُ ይـዉָָך።

13፤ እQግዲֱ f�Qו ١ክQያُ ָאካו ይֲQָß ዘQድ፥

ֳ �Qו١ ]ፍױ ُድQ ዘQድ። እً٭ ]ß fዪ።

14፤ �Lווף ወደ ግLፅ fገֹו ጊዜ የግLፅ רዎًٌױ ٤Q እጅግ ውL እQደ ֲ]٤ �ዩ፤

15፤ የፈץዖQ٤ּבֳ� ו �ዩ�ُ፥ fፈץዖQו ፊُ ዱ�ُ።רዖQ ُ ወץወደ ፈ וQًٌױ ገÕ�ُ፤רא�

16፤ ֳ�Lווף ֳ እץዋ ָאካו �ደנገֳُ፤ ֳእשץ fጎו٤ fפዎו٤ �ֱዮו٤ ወQዶ٤n עֹו ٤ِױያዎו٤ ግו٤ֹא ]fُס።

17፤ እግዚ�Lוץ׀ f�Lג וףُ fו ףמክQያُ ፈץዖQQn የًQ רዎ٤ fֶٍ� א�טፍُ ٍא።

18፤ ፈץዖQו �LוףQ ጠِץ �ֳው። ይֱ ያደנግֱLß

ץው? እ[ ץQድוዋ גֱُ እQደ ֲ]וֳ ٤Q �ָገֳጥֱָßו?

19፤ ֳוQ። እَ٭ nُ �ֱָ? እj גُ ֶደץጋُ ወጄ�ُ ]fץ። �Qג וֱُ እ]ُ፤ ይዘÓُ ድ።

20፤ ፈץዖQר וዎ٠Q ֳ እשץ �ዘዘ፥ እשץQג וًQו ከLًQו ִ ₪�ْው። a

ፍ 13ףዕו

1፤ �Lווף ከግLፅ ወጣ፤ እשץn גً ֳእשץ የ]fנውו ִ ֹጥו ከእשץ ጋץ ወደ �ዜL ወጡ።

2፤ �Lווף fከLُ fLץn fወץ� እጅግ fֳጠገ።

3፤ ከ�ዜL ֹוደנገው fጕዞውו ወደ ָَ fኩָ ְደ፤ ያו

ፍף � ክֹfُـ ካከָ ድQኳQא fָَn fጋይ זድׂשየ]fנው ]ው፤

4፤ ያו ፍף � וfُ ]ው፤ fዚያףטውያ የטא זድׂש�Lוף የእግዚ�Lץ׀Q ።ףጠ ו

5፤ ከ�Lוף ጋץ የְደው ֹጥ ደግז የֶוn የfግ אQጋ ድQኳQו ]fנው።

6፤ f�Qድ]ُו ይאׂשጡ ዘQድ וድץ �ָf¢ْውו የ]fْףው እጅግ ]fנn f�Qድ]ُ ֵאׂשጡ �ָו٢ִ።

7፤ የ�LוףQn የֹጥQ אQጎ٤ fגጠLא ּׁُשካከָו ጠL ֲ] fዚያו ዘאQ ከ]ዓnውያQn ፌץዛውያQ fዚያ٤ ።ץጠው ]fוׂשـ ץድו

8፤ �Lווף ֹጥQ �ֳው። እ� ወQድ٤דד ]Qn fእjn f�Qـ fእנý٣n fእנýא ٤ֱካከָ ጠL እQዳይֲQ እֳוQÓֳ።

9፤ וድץ ִ fፊֱُ �ይደֳו٤Q? ከእj ֳُይ ዘQድ እֳוQÓֳ፤ �Qـ ግףውQ Lُወድ እj ወደ ׂשß እְዳֳ፤ �Qׂש וـQ Lُወድ እj ወደ ግף እְዳֳ።

10፤ ֹጥו ዓይÕQ �]כ፥ fዮץዳÛ ዙעያ ያֳውQו �ገץ ִ ው٪ የֶזfُ ֲאÕQ �የ፤ እግዚ�Lר ץ׀ዶוQn ገףזQ ከדጥፋً �

እ זድׂשከ ዞዓץ ድנ እQደ እግዚ�Lץ׀ ገ]ُ fግLፅ וድו� ץTָ ]fנ።

11፤ ֹጥו fዮץዳÛ ዙעያ ያֳውQ �ገנא ִ ץጠ፤ ֹጥו ወደ ףםו�ـ ጓዘ፤ �Qዱו ከֶַው እץ fץTْው ֳـያዩ።

12፤ �Lוף fከ]ዓQ וድאׂשـ ץጠ ֹጥו f�ገה סዳ

ጠ፥ እאׂשـ ٤זـከ ִֹُוከ רዶוו ድנ ድQኳÕQ �ዘዋወנ።

12

13፤ የרዶר וዎ٤ ግQ ክፉዎ٤n fእግዚ�Lץ׀ ፊُ እጅግ ٪ጢـ�ý٤ ]fס።

14፤ ֹጥ ከֳـየው fֶו እግዚ�Lץ׀ �LוףQ �ֳው። ዓይQֱQ �Qכn �Qـ ካֱֳfُ ፍף ወደ הרQn ወደ ደּשL ወደ ףםו�n ወደ וዕףL እይ፤

15፤ የٍוያُQ וድץ ִ ֳ�Qـn ֳዘֱץ ֳዘֳֶו እרጣֳn።

16፤ ዘֱץQו እQደ וድץ �₪ዋ �ደץጋֳ፤ የוድץQ �₪ዋQ ይּגጥץ ዘQድ የר ٤ָגው ּתÛץ ዘֱץ ደግז ይּגጠָף።

17፤ כ[ـ fוድץ fץዝُאዋו fፋُዋו ድ እץዋQ ֳ�Qـ እרጣֳn።

18፤ �Lווף ድQኳÕQ ]א ֳׂשጥِו fኬLצQ ֳֹוው fפוא የ�ድץֹו ዛፍ אׂשـጠ፤ fዚያו ֳእግዚ�Lץ׀ ።ףט ውያQטא

ፍ 14ףዕו

1፤ fרnዖץ Qጉם fףו�ፌָ፥ fእֶTץ Qጉם fץ�ዮክ፥ fኤֶו Qጉם fኮֹዶጎץו፥ f�ׁዛL Qጉם fٌድዓָ ዘאQ እQዲֱ ֲ]፤

2፤ ከרዶו Qጉם ከֶֹו፥ ከገףז Qጉם ከLץT፥ ከ�ዳד Qጉם ከר]�L፥ ከר�ይו Qጉם ከהרfץ፥ ዞዓץ ከ٤ֳֹוـ ከֶ Qጉום ጋָר ץፍ �ደנጉ።

3፤ እ]ዚֱ ִ fתዲרـ ּבֳ₪ וLfው ֹוـfס፤ ይኸውו የጨው ץֹׁו ]ው።

4፤ ףם� ֳُ ዓُא ֳኮֹዶጎـ ץוገዝـው ]fץ፥ fמ ףם� ፁ።אዐ ُאዓ ו�ውـ

5፤ fـף� ףם��ውו ዓُא ኮֹዶጎץוn ከእשץ ጋץ የ]fُס ]ገא ٍُםጡ፤ ףፋይוQ f�ጣץ¢ ُצnይו፥ ዙዚוQו fÓו፥ ኤוגQו fױዊ ץּׂשያٍይًא ו፤

6፤ የׂר ץዎ٤Qו fױይْףףـ ץው ffנü �ጠገL እካֳ٤ እከ ኤָ ፋףQ ድנ ።ًא

7፤ רָאـውו ¢ዴ ወደ ٤ֳֹוـ ወደ ዓይQגፓጥ ץדٍ Q׳ױfּ זn ደግִ ץQ �ገ�ַד�ጡ፤ የאየ]fנውQ ףז�ውያQQ ًא።

8፤ የרዶו Qጉםn የገףז Qጉם፥ የ�ዳד Qጉםn የר�ይו Qጉם፥ ዞዓץ የ٤ֳֹוـ የֶ Qጉום ወጡ፤ እ]ዚֱ ִ fתዲּבֳ₪ ו fእ]שץ ֶይ ֳָרፍ ወጡ፤

9፤ የኤֶוQ Qጉם ኮֹዶጎץוQ፥ የ�ׁዛLQ Qጉם ٌድዓָQ፥ የרnዖץQ Qጉףו� םፌָQ፥ የእֶTץQ Qጉם

ו� ውጋُאֳ ዮክQץ�ً ]ገٍُם fእ]ዚֱ fًף� ֶይ ወጡ።

10፤ fתዲּבֳ₪ ו ግQ የዝፍُ ጕድጓዶ٤ ]fסfُ። የרዶו Qጉם የገףז Qጉום ₪Ýn ወደዚያ ወደּׁש፤ የוُסׂש ወደ ףףـ ₪Ý።

11፤ የרዶוQn የገףזQ ከLُ ִ אLֶْውQו ִ ወደው ְዱ።

12፤ fרዶו ይÛץ የ]fנውQ የ�LוףQ የወQድו ָጅ ֹጥQ ደግז ከLًQו ወደው ְዱ።

13፤ �Qድ የ₪₪ רውא וጣ፥ ֳዕLףዊው ֳ�Lווף ]ገנው፤ እושץ የኤኮָ ወQድוn የ�ውnQ ወQድו fֲ] fףז�ዊ פוא የ�ድץֹו ዛፍ ይÛץ ]fץ፤ እ]ዚያו ከ�Lוף ጋץ ¢ָ ኪዳQ ገLـው ]fץ።

14፤ �Lווף ወQድב እQደ נדـከ fדר ጊዜ fً የـወֳዱُQ מ Qُ LֶَÛ٠Qו ףם� ِא ُ

ከֹُ እـ וፈ፥ ፍֳጋْውQֳר�ከ ዳQ ድנ ְደ።

15፤ LֶَÛ٠Qו ከፍֹ fֵַُ እשץ ከעֹוያዎ٠ ጋץ ወנደֹْוው፥ ٍْאውו፥ fደד

እ ףግ ּבካֳ٤ውו እከ

נድ ֹוׂ �Tደዳْው።

16፤ ከLًQו ִ � Q ֹጥQnבወQድ וז፥ ደግרֳאከLِ٠Q ٤ِױQn ׁዝּשQ ደግרֳא ז።

17፤ ኮֹዶጎץוQn ከእשץ ጋץ የ]fُסQ ]ገٍُם ወግِ ከרֳאـ fֶו የרዶו Qጉם የQጉּבֳ₪ ם fֲ] fױዊ fֳው ወጣ።ׂשֵ ּבֳ₪

18፤ የTַו Qጉָא םከ ጼዴ�ו እQጀףQn የወይQ ጠጅQ �ወጣ፤ እושץ የָዑָ እግዚ�Lץ׀ ካֱQ ]fנ።

19፤ נֹוከውו። �Lדר וףይQn וድץQ ֳגገዛ ֳָዑָ እግዚ�Lץ׀ የנֹוـከ ]ው፤

20፤ ጠֶِ٤ֱQ fእጅֱ የጣֱֳָ ָዑָ እግዚ�Lוץ׀ የנֹוـከ ]ው �ֳውו። �Lווף ከִ ُףם�Q רጠው።

21፤ የרዶו Qጉום �LוףQ። רዎ٠Q ጠß፥ ከLًQ ግQ ֳ�Qـ ውרድ �ֳው።

22፤ �Lווף የרዶוQ Qጉם �ֳው። דרይQn וድץQ ወደגገዛ ወደ ָዑָ እግዚ�Lץ׀ እጄQ ከፍ �ድץጌ�ֳ፤

23፤24፤ �Qـ። �LוףQ ֳֹוጠጋ �ደנግُ እQዳָُ፥ LֶَÛ٠ ከfִُ fץׂש ከእj ጋץ ከְዱُו ድָךץ fץׂש፥ ፈֲָּُת וQ የጫד דዘּתያֲּת וQ፥ ֳ�Qـ ከֲ]ው ִ እQዳָወድ፤ �ውnQ ኤኮָופוא ו እ]שץ ድָْךץውQ ይውרዱ። a

ፍ 15ףዕו

1፤ ከዚֱ ]ገץ fֶו የእግዚ�Lץ׀ ¢ָ fףእይ ወደ �Lא וףጣ፥ እQዲֱ ָת። �Lוף ֲይ፥ �ُፍף፤ እj ֳ�Qـ ጋֱָך ]ß፤ ዋጋֱו እጅግ ֶٍ� ]ው።

13

2፤ �Lווף። �ً እግዚ�Lץ׀ ֲይ፥ וQQ ּתጋא וያֳ ָጅ እְዳֳ፤ የَ וጠ�ֱֳ? እjרُየደד ው �ֳ።[ ץው ይֱ ኤֵዔዘר ּב

3፤ �Lווף። ֳእj ዘרָ� ץጠኸßו፤ እ]ֲו፥ fَ የـወֳደ רው ይወָ�רץ �ֳ።

4፤ እ]ֲו፥ የእግዚ�Lץ׀ ¢ָ እQዲֱ א ָתጣֳُ። ይֱ �ይወץ

ץወጣው ይወגግQ ከጉָfֱُ የ ץ፤ ]ገוֱÓָ።

5፤ ወደ הዳו �ወጣውn። ወደ דרይ ָאـከُ፥ ከዋክLُQּגָُ וጥْףው ُ٤ָ እQደ ֲ] ּזጠץ �ֳው። ዘוֱץ እQደዚ ይֲnָ �ֳው።

6፤ �Lווף fእግዚ�Lא� ץ׀]፥ ጽድ�ו ֲÛ ።ֳُנጠּגـ

7፤ ይֱ٤Q וድץ ُወץTُ ዘQድ እQድרጥֱ ከከֳዳውያQ ዑץ ያወጣֱ እግዚ�Lץ׀ እj ]ß �ֳው።

8፤ �ً እግዚ�Lץ׀ ֲይ፥ እQድወץTُ fוQ �ው¢ֳ? �ֳ።

9፤ እושץ። የמُ ዓُא ጊደץ፥ የמُ ዓُא ፍየָו፥ የמُ ዓُא fግו፥ ዋÛ ያዝָß �ֳው። וግLץ ፥ו

10፤ እ]ዚֱQו ִ ወרደֳُ፥ fየֳُו ከፈֶْው፥ የـከፈִُQו fየወገÕ ُይዩ �ደנጋْው፤ ወፎ٤Q ግQ �ָከፈֳו።

11፤ ףז�ዎו٤ fםጋው ֶይ ወנዱ፥ �Lווף �fْףנው።

12፤ ፀּይו fገ٤ֹו ጊዜ f�Lוף ከֹוድ እQ�ָፍ fُ፤ׂשወደ ד ጨֳ�፥ ድQጋጤn ֶٍוֲ[ጣfُ፤ እא

13፤ �LוףQו �ֳው። ዘֱץ ֳእו ٤[ֲָֹו שץድץ

ደـý٤ እQዲֲÕ fእץግጥ እወ�፤ עֹוያዎ٤ �ድץገውו

ያ ُאዓ ِא ُף�ጨQּْהዋָ።

14፤ ደግוז fץֹו]ُ fגገዙ�ْው ׁዝL ֶይ እj እፈץዳֳ፤ ከዚያו fֶ fLዙ ከLُ ይወጣִ።

q2 ኤֵዔዘץ የֳֹוـውQ የግዕዙQ אጽּፍ _ያውLץ ይֳዋָ።

15፤ �Qـ ግQ ወደ ٤ֱֹِו� fוֶר ְُዳֱֳ፤ fָאካו ።ֱֳףfׂשُ ግָnוֹּל

16፤ fـף��ው ُውָድ ግQ ወደዚֱ ይֳאTִ፤ የףז�ውያQ ٪ጢ�ُ ገn �ָـፈጸואn።

17፤ ፀּይו fገ٤ֹו ጊዜ ֶٍ� ጨֳד ֲ]፤ የוድጃ ጢn የእTُ ]fָָֹו fዚያ fـከፈֳው אካከָ �ֳፈ።

18፤ fዚያ ׂשQ እግዚ�Lץ׀ ֳ�Lוף እQዲֱ Lֹ ¢ָ ኪዳQ �ደנገ። ከግLፅ ወQዝ ጀצו እከ ָּׁُש ወQዝ እከ ኤፍףጥ ወQዝ ድנ ይֱ٤Q וድץ ֳዘר ֱץጥ٣�ֳ፤

19፤ ÌnውያQQ ÌjዛውያQQו

20፤ ׂשድזnውያQQו ኬጢያውያQQו

21፤ ፌץዛውያQQף וፋይוQףז� וውያQQו ከ]ዓnውያQQו ጌץጌTውያQQו _ያּשTውያQQו።

ፍ 16ףዕו

1፤ የ�Lג וף ጅָ וףግQ ֳ�L ףמ ُ�ָወֳደו٤ֳُ ]fץ፤ ግLፃዊُ ֳֹוـየ ץዋ �ጋו ٢ُ።נf[ וያעֹו

2፤ וףמ �LוףQ። እ]ֲ፥ እQዳָወָድ እግዚ�Lץ׀ ዘጋß፤ וnָֹُו ከእץዋ fָጅ እٍ]ጽ እQደ ֲ] ወደ እץዋ ግ٤ֳ� ֹוው።

3፤ �Lווף የףמQ ¢ָ דר። �Lווף fከ]ዓQ וድץ ףמ ُג וףጠ fֶ፥ የ�Lאׂשـከ ُאዓ ץם�ግLፃዊُ עֹוያዋQ �ጋץQ ወዳ ֳָֹוዋ ֳ�Lג וףُ ֲُ]ው ዘQድ רጠ٤ው።

4፤ እושץ ወደ �ጋץ ገֹו፥ נ�ገዘו٤፤ እQዳנገዘֹו ו٤የ٤ ጊዜ እُאዋQ fዓይQዋ �¢ֳֳ٤።

5፤ וףמ �LוףQ። אገፋَ f�Qـ ֶይ ይQ፤ እj ጊዜ እjQ የ٤ֹו וገዘ٤נጠֱ፤ እQዳר ያዬQ fLLֱُעֹוfዓይQዋ �¢ֳֳ٤ß፤ እግዚ�Lץ׀ fእjn f�Qא ـካከָ ይፍנድ �ֳ٤ው።

6፤ �Lףמ ווףQ። እ]ֲ עֹוያֹּל fእጅֹּל nُ፤ እQደ ወደድֹּל �ድץጊֹُו �ֶُ። ׂשטֹו וףמየ٢ُ ጊዜ �ጋץ ከፊُዋ ኮfֳֳ٤።

7፤ የእግዚ�Lָא ץ׀�ክו fው٪ וQጭ �ጠገL ffנü �ገ�ُ፤ וQጩו ወደ ץש fُוወደው אQገድ �ጠገL ]ው።

8፤ እושץ። የעֹו ףמያ �ጋץ ֲይ፥ ከወዴُ אጣֹּל? ወዴُ ְُጃֳֹּל? �ֶُ። እץዋו። እj ከእَא ከףמ የኮfֳָ ]ß �ֳ٤።

9፤ የእግዚ�Lָא ץ׀�ክו። ወደ እְךֳאـ ֹּלُא፥ ከእጅዋו fٍـ ֹּל[ֲ ٤ገዥ �ֶُ።

10፤ የእግዚ�Lָא ץ׀�ክו። ዘֹּלץQ እጅግ �fዛֳ፥ ከLዛًו የכ[ـ �ይּבጠוץ �ֶُ።

11፤ የእግዚ�Lָא ץ׀�ክו �ֶُ። እ]ֲ �Q١ ፀQָָךר፥ ወQድ ָጅQו ُወָጃֳֹּל፤ ኤָדእ וQבLֳֹּל ُጠעዋֳֹּל፥ እግዚ�Lْא ץ׀ገֹּלץQ ָ�ِורn።

14

12፤ እושץ የfዳ �ֱያQ የאג ው ይֲnָ፤ እጁר ָfִ ֶይ ይֲnָ፥ የִו እጅ ደግז fእשץ ֶይ ይֲnָ፤ እושץ fወQድ٠ז ִ ፊُ ይÛָף።

13፤ እץዋו ይnገُף የ]fנውQ የእግዚ�Lץ׀Q וኤָצ_ Lֶ ጠ٤ף፤ የגያየßQ fውÕ እዚֱ ደግז �የُQ? Lֳֶ٤n።

14፤ ֳዚֱו የዚያ ጕድጓድ Lֹـ _צÓይֳץLኤ ו

f¢ዴ ושץ፤ እףጠـn fפֹוድ אካከָ ]ው።

15፤ �ጋוץ ֳ�Lוף ወQድ ָጅQ ወֳደ٤ֳُ፤ �Lווף �ጋץ የወֳደ٤ֳُQ የָጁQ ኤָ Lֹדእ וጠףው።

16፤ �ጋץ እ וףጊዜ �L fወֳደ٤ֳُ וףኤָQ ֳ�LדየדרQያ ድُ ዓר ُאው ]fנ።

ፍ 17ףዕו

1፤ �Lווף የዘጠn ዘጠß ዓר ُאው fֲ] ጊዜ እግዚ�Lץ׀ ֳ�Lـ וףገֳጠֳُn። እj ኤָָךዳይ ]ß፤ fፊَ ֳֶאـ፥ ፍጹוו Q፤

2፤ ¢ָ ኪዳjQו fእjn f�Qא ـካከָ �ደץጋֳ፥ እጅግו �fዛÓֳ �ֳው።

3፤ �Lווף fግסֹוו ወደׂש፤ እግዚ�Lוץ׀ እQዲֱ Lֹ ـnገנው። እ]ֲ፥ ¢ָ ኪዳj ከ�Qـ ጋץ ]ው፤

4፤ ֳLዙ �ׁዛLֹُו� ו ֲُnֱֳ።

5፤ ከዛופ ጀצו እQግዲֱ ፥ףLֹ �ይጠـ וף�L ֱו]ገץ ግQ ֹُו� ይֲnָ፤ ֳLዙ �ׁዛL וÓץ�L ֱו�ድץጌÓֳn።

6፤ እጅግו �fዛÓֳ፥ ׁዝLו �ደץግÓֳ፥ ]ገוٍُם ከ�Qـ ይወጣִ።

7፤ ¢ָ ኪዳjQו fእjn f�Qא ـካከָ ከ�Qוـ fֶ ከዘֱץ ጋץ fُውָዳْው ֳዘֳֶו ኪዳQ ֳדּב�፥ ֳ�Qـn ከ�Qـ fֶ ֳዘֶו� ֱץክ እֲQ ዘQድ።

8፤ fእQግድ]ُ የُוÛֹُוץQ וድץ፥ የከ]ዓQ וድץ ִ፥ ֳዘֳֶו ግዛُ ይֲQֱ ዘQድ ֳ�Qـn ከ�Qـ fֶ ֳዘֱץ እרጣֳ፤ ֶו�ክו እֲnْዋֳ።

9፤ እግዚ�Lוץ׀ �LץÓוQ �ֳው። �Qـ ደግז ¢ָ ኪዳjQ ُጠL¢ֱֳ፥ �Qـ ከ�Qוـ fֶ ዘֱץ fُውָዳْው።

10፤ fእjn f�Qא ـካከָ፥ ከ�Qוـ fֶ fዘא ֱץካከָ የُוጠLּׁُש ¢ָ ኪዳj ይֱ ]ው፤ ከእnQـ ወQድ ִ ይገנዝ።

11፤ የָּזፈٍ٤Qם וጋ ُገנዛֶ٤፤ fእjn fእnQـ ክُ ይֲnָ።ָו ኪዳQ ָ¢ וካከָ ֳֶውא

12፤ የ וወֳደ ወይـዝ፤ fُ የנQ ָጅ ይገׂש Qُוከዘ٤ף ያይደֳ fLוץ ከእQግዳ רው የـገዛ፥ ወQድ ִ fُውָዳ٤ ይገנዝ።

13፤ fֱُ የـወֳደ fLוֱץ የـገዛ ፈጽז ይገנዝ። ¢ָ ኪዳjו fםጋ٤ የዘֳֶו ¢ָ ኪዳQ ይֲnָ።

14፤ የָּזፈًQ םጋ ያָـገנዘ ֶּגፍ רው ִ፥ ያ٤ ]ፍ ከወገQዋ ֳـይٍ ُጥፋ፤ ¢ָ ኪዳjQ �ፍץTֳ٤n።

15፤ እግዚ�Lוץ׀ �LץÓוQ �ֳው። የגֱُQ የףמQ

ይֲnָ እQጂ። ףכ ዋו ፥ףLֱֳ �ُጥ ףמ ו

16፤ እץֹוካֳٍ፥ ደግוז ከእץዋ ָጅ እרጥÓֳ፤ እץֹוካֳُד፥ የ�ׁዛLו እnُ ֲُnֳ٤፤ የ�ׁዛL ]ገٍُם ከእץዋ ይወጣִ።

17፤ �LץÓוו fግסֹוו ወደׂש፥ Tוׂש፥ fָוּש �ֳ። የِא ዓר ُאው fውÕ ָጅ ይወָዳָQ? ዘጠn ዓُא የֲnُףכ ו ُወָዳֳ٤Q?

18፤ �LץÓוו እግዚ�Lץ׀Q። እ ץÛּת ኤָ fፊֱُדfወደድ ]fץ �ֳው።

19፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። fእው]ُ ג ወQድ ףכ ֱָُጅQ ُወָድָÓֳ٤፥

ይ וQבּ� Lֱֳ ُጠףዋֱֳ፤ ከእשץ fֶ ֳዘס የዘֳֶו ¢ָ ኪዳQ እQዲֲQ ¢ָ ኪዳjQ ከእשץ ጋֳדּב� ץ።

20፤ ֳ እ ኬዋֳ፥ץֹו ֲ[٣Óֳ፤ እור וኤָדፍפያוו �ደץገዋֳ፥ እጅግו �fዛዋֳ፤ ףם� ֳُ እQዲֲQ ו ׁዝL�ይወָዳָ፥ ֶٍ ו٤Qּבֳ��ደץገዋֳ።

21፤ ¢ָ ኪዳjQ ግQ fאגጣው ዓُא fዚ ጊዜ ףכ ከُוወָድֱָ ከይּ� ጋֳדּב� ץ።

22፤ QግግסQו ከእשץ ጋץ fፈጸא ጊዜ እግዚ�Lץ׀ ከ�LץÓֳـ וይِ ወጣ።

23፤ �LץÓוו ָጁQ እ ወֳዱُQـየ וኤָQ፥ fًדִ፥ fLוס የገዛْውQ ִ፥ ከ�LץÓר ـ וL ወQዶ٠Q ִ ወרደ፥ የָּזፈٍْውQם וጋ እግዚ�Lץ׀ እQዳֳው fዚያው ׂשQ ገנዘ።

24፤ �LץÓוו የָּזፈًQ םጋ fـገנዘ ጊዜ የዘጠn ዘጠß ዓר ُאው ]fנ፤

25፤ ָጁ እ ዘ ጊዜנገـጋ fם ፈًQָּזየ וኤָדየמ ףם�ُ ዓُא ָጅ ]fנ።

26፤ fዚያው ׂשQ �LץÓـ וገנዘ፥ ָጁ እ ።וኤָד

27፤ fُ የـወֳዱُn fLץ ከእQግዶ٤ የـገዙُ የً ዙ።נገـ ץጋ שץከእ ִ ዎ٤ר

15

ፍ 18ףዕו

1፤ fוץׂُש ጊዜ እשץ fድQኳÕ ደጃፍ וׂשـጦ Tֳ እግዚ�Lץ׀ fפוא የ�ድץֹו ዛፍ ـገֳጠֳُ።

2፤ ዓይÕQכ[� וn እ]ֲ፥ מ ው �የ፤אּב fፊً ዎ٤ר ُ ጠ፥צ ِם[ـ fֶْው ከድQኳÕ ደጃፍׂשֵ ጊዜ וያْውֹוወደ וድר וץገደ፥ እQዲֱו �ֳ።

3፤ �ً፥ fፊֱُ

ገז �ግß٣ እQደ ֲ] עֹוያֱQ �ֳُፈß Lዬ እֳוnֳ፤

4፤ ጥּׂُש ው٪ ይוጣֶ٤፥ እግ٤ףQ ٍጠּש፥ ከዚֱו٤ ዛፍ fٍ٤ ዕנፉ፤

5፤ ֹּלףּז እQጀוֶ וףጣֶ٤፥ ָ٤ֹוQו ደግፋ ከዚያו fֶ ְُዳֶ٤፤ ֳዚֱ ወደ עֹוያ٤ ግ �ִُ።ץ። እQዳֱָ �ድושץ[ጥٍ٤ָn። እא

6፤ �LץÓוו ወደ ድQኳQ ወደ ףכ ዘQድ ፈጥÛ ገֹוn።

א ُמፈעያ የׂשֳרـ ዱÌُ ፈጥ]ֹּל �ዘጋጂ፥ ֳውְךውו፥ እQጎו٢ �ድץጊ �ֶُ።

7፤ �LץÓוו ወደ ֶצ ٠זጠ፥ እጅግ የוֹור ٍnֹּל ጥጃ ያዘn ֳLֶَnው רጠው፥ ያዘጋጅו ዘQድ ٢ـኰֳ።

8፤ እץጎn ወוُـ ያዘጋጀውQו ጥጃ א�ጣ፥ fፊٍْውו ፥ץf[ זּב fፊٍْው ከዛፉ fٍ٤ ושץfው፤ እנׂש�እ]ושץ fִ።

9፤ እ]ושץ። ג ።ושץወዴُ nُ? �ִُ። እ ףכ ֱُfድQኳÕ ውጥ nُ �ֶْው።

10፤ እושץ። የዛפ ዓُא እQደ ዛפው ጊዜ ወደ �Qـ fእው]ُ እֳאTֳ፤ ג ።ֳ� ጅQ ٍገ�ֳ٤ָ וףכ ֱُ ٤።דר ይֱQQ ው Tֳ٤ֶ ـfድQኳQ ደጃፍ f וףכ

11፤ �LץÓוn וףכ fዕድْ�הው ₪וግֳው ፈጽאው ጦץּהـ ףכድ ከדָ וው[ֲגየ ٤ِױ፤ fץው ]fـጅץ�]fץ።

12፤ וףכ fָLዋ እQዲֱ ָُ T٤ׂש። ካנጀ fֶ fውÕ ፍُወُ ይֲQָ�ָQ? ጌٍዬו ፈጽו₪ זግֹ�ָ።

13፤ እግዚ�Lוץ׀ �LץÓוQ �ֳው። ካנጀ fֶ fውÕ እወָዳֳQ? ?٤ׂשQ Tוֳ ףכ ָُ

14፤ fውÕ ֳእግዚ�Lץ׀ የגT]ው ]ገץ �ֳQ? የዛפ ዓُא እQደ ዛפው ጊዜ ወደ �Qـ እֳאTֳ፤ וףכ ָጅQ ٍገ�ֳ٤።

15፤ וףכ ֳ ፈ٤ף። �ָT�ו ָُ ካደ٤። እושץ። �ይደֳו፥ T�ֹּל እQጂ �ֶُ።

16፤ רዎו٠ ከዚያ ـם[ـው ወደ רዶׂש� וÕ፤ �LץÓוו ֵ₪�ْው �Lْ�צው ְደ።

17፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። እj የדደץገውQ ከ�LץÓו እרውֳףQ?

18፤ �LץÓו fእው]ُ ֶٍ�n Lًץ ׁዝL ይֲnָn፥ የוድץ �ׁዛLו ִ fእשץ ይנֹוካִn።

19፤ ጽድ�Qn ፍץድQ fדድנግ የእግዚ�Lץ׀Q אQገድ ይጠLּׁש ዘQድ ָጆ٠Qn ከእשץ fֶ ًQ እQዲያዝዝ �ው¢ֳn፤ ይֱו እግዚ�Lץ׀ f�LץÓו ֶይ የـnገנውQ ]ገץ ִ ያאጣ ዘQድ ]ው።

20፤ እግዚ�Lוץ׀ �ֳ። የרዶוn የገףז ጩኸُ እጅግ fዝِ�ָn፥ ٪ጢ�ٍْውו እጅግ ከLዳֳ٤n፥

21፤ እQግዲֱ ወደ እj እQደ אጣ٤ እQደ ጩኸُዋ �ድץገው እQደ ֲ] ወץጄ �ያֳ፤ እQዲֹו וይֲQ �ው¢ֳ።

22፤ רዎו٠ ከዚያ ፊٍْውQ ׂש�Õ፥ ወደ רዶוו ְዱ፤ �LץÓו ግQ fእግዚ�Lץ׀ ፊُ ገn זּב ]fץ።

23፤ �LץÓנׂש ווf �ֳו። fውÕ ጻድּׁשQ ከ٪ጢـ�� ጋץ ٍጠፋֱֳQ?

24፤ ו�T ጻድ¢Q fከדـይً ውጥ ּתገ fውÕ ִQ ٍጠፋֱֳQ? ከדـይًQ fእץዋ T ጻድ¢Qו� ገגֳ ?Qוץוُ�

25፤ ይֱ ከ�Qـ ይף�፤ ጻድּׁשQ ከ٪ጢـ�� ጋץ ُገድָ ዘQድ፥ ጻድוּׁש እQደ ٪ጢـ�� ይֲQ ዘQድ፥ እQደዚֱ ያֳው �ድףጎُ ከ�Qـ ይף�። የוድץ ִ ፈףጅ f�Q ፍץድ �ይፈץድוQ?

26፤ እግዚ�Lוץ׀። fרዶו fከדـይً ውጥ ו�T ጻድ¢Q ֹוገß ፍףውQ ִ ֳ እ]שץ እֳףו �ֳ።

27፤ �LץÓוֳ� רֳא וו። እj �ፈץn א�ድ ֲQ ከጌٍዬ ጋץ እnገץ ዘQድ እ]ֲ �Qድ ጊዜ ጀץא፤

28፤ ከו�Tው ጻድ¢Q ו� ִ ይًQדـጐድִ ከּת ُfו� ገßֹו ُו� ֹוץ� ክQያُ ٍጠፋֱֳQ? ከዚያו ً�ֶጠፋُו �ֳ።

29፤ ደግـ וזnገנው፥ እQዲֱו �ֳ። וnָֹُו ከዚያ

ውֹוץ�ֳ ።ושץገT? እּת ֹוץ�ָ �ֶደץገውו �ֳ።

30፤ እושץ። ጌٍዬ �ይּבጣ እjו እnገו ֳףnָֹُו ከዚያ ֶטT ּתገT? �ֳ። እושץ ከዚያ ֶרT ֹוገß �ֶጠፋו �ֳ።

31፤ ደግוז። እ]ֲ፥ ከጌٍዬ ጋץ እnገץ ዘQድ �Qድ ጊዜ ጀץא፤ וnָֹُו ከዚያ üያ ּתገT? �ֳ። እושץ። ከዚያ üያ ּתገ ֳ üያው �ֶደץገውו �ֳ።

32፤ እושץ። እj ደግז �Qድ ጊዜ L٢ Lnገץ ጌٍዬ �ይּבጣ፤ וnָֹُו ከዚያ ּת ץם�ገT? �ֳ። እושץ።

።ֳ� וጠፋֶُ� סם� ֳ

16

33፤ እግዚ�Lוץ׀ ከ�LץÓו ጋץ QግግסQ fጨרנ ጊዜ ְደ፤ �LץÓוו ወደ ፍףው רֳאـ። a

ፍ 19ףዕו

1፤ ֳֶًא וእክُ fא₪ ጊዜ ወደ רዶו ገּש፤ ֹጥו fרዶו fוׂשـ ץጦ ]fץ። ֹጥֹו וያْው ጊዜ ֵׂשfֶْው ።וገደ፥ �ֶْውר ץድו ደፍِ ወደ ו፤ ፊًQכ[ـ

2፤ ጌِ٣ ֲይ፥ ወደ עֹוያ٤ ُ ��Õ፥ ከዚያו እደס፥ እግ٤ףQו ٍጠּש፤ ]ገ ָדዳא ו٤Qገዳ٤Q ְُዳֶ٤። እ]ושץ። f�ደֹוֹוዩ እnድֳףQ እQጂ፥ �ይֲQו �ִُ።

3፤ እጅግו ዘfዘֹْוው፤ ወደ እׂש� ושץÕ፥ ወደ ًו ገּש፤ דዕድ נׂש�fֶْው፥ ּׂשጣQו ጋገנ እ]ושץ fִ።

4፤ ገnו Tይـ የዚያ٤ ከדـ የרዶר וዎ٤፥ ከLֶَnው ጀצו እከ דֹּלግַው ድנ fየፍףው ያֳው ׁዝL ִ፥ ًQ ከfּُש።

5፤ ֹጥQו ጠـץው እQዲֱ �ִُ። fዚֱ ֵַُ ወደ ֱُ የገר ּُשዎ٤ ወዴُ nْው? እnው¢ْው ዘQድ ወደ እ� �ውጣْው።

6፤ ֹጥו ወደ እ]שץ ወደ ደጅ ወጣ אዝጊያውQו fֶው ዘጋው፤

7፤ እQዲֱו �ֳ። ወQድ٣ז ֲይ፥ ይֱQ ክፉ ]ገץ �ٍድץጉ፤

8፤ እ]ֲ፥ ወQድQ ያֶወ٤ِױ ֳُ ּׁש ָጆ٤ �ִß፤ እ]שץQ ֶውጣֶ٤፥ እQደ ወደዳו٤ �ድץጓْው፤ fእ]ዚֱ רዎ٤ Lו ٢Qו �ٍድץጉ፥ እ]שץ fጣףዬ ጥֶ ዋָn።ـገL ץם

9፤ እ]ושץ። ወዲያ ድ �ִُ። ደግוז እQዲֱ �ִ። ይֱ רው fእQግድ]ُ ֳאÛא ץጣ፥ ፍץዱQו ይፈץድ ዘQድ ይፈָጋָ፤ �Q f�Qـ ከእ]שץ ይָ� ክፉ እnደץግLÓֳQ። ֹጥQו እጅግ ـጋፉُ፥ የደጁQא וዝጊያ

אֳfּשנׂש ץ።

10፤ ֳًר וዎ٤ እጃْውQ ዘץግـው ֹጥQ ወደ እ]שץ ዘQድ ወደ ُ �ገא ּُשዝጊያውQו ዘጉُ።

11፤ fً ደጃፍ የ]fُסQר וዎ٤ ከٍnָْךው ጀצו እከ ֳٍ¢ْው ድנ �Tወْ�סው፤ ደጃፉQדֳ וግáُ ።בፈָጉ ደከת

12፤ ֳًר וዎ٤ ֹጥQ �ִُ። ከዚֱ ֶַ דQ �ֱֳ? ጅ LֲُQָ ُױ וQ ወይֲּת וQ ወQድ ָጅֲּת ו٤ד�fከדـይً ያֱֳQ ִ ከዚֱ ፍף �ወጣْው፤

13፤ እ� ይֱQ ፍף እnጠፋֳQn፥ ጩኸٍْው fእግዚ�Lץ׀ ፊُ ָُ� ֲÛ�ָn፤ እnጠፋውו ዘQድ እግዚ�Lר ץ׀ድዶnָ።

14፤ ֹጥו ወጣ፥ ָጆ٠Q ֳגያገו٥٠ד�ֳ ּُש ]ገْףው፥ �ֶْውו። י[ـ፤ ከዚֱ ፍף ውጡ፤ እግዚ�Lץ׀ ይֱ٤Q ከדـ ያጠፋָn። ֳ٥٠ד� ግQ የגያፌዝֹْוው ֶْראው።

15፤ ጎֱו fׂשደደ ጊዜ ֶאእክُ ֹጥQ። כ[ـ፥ גֱُQn ከዚֱ ያִُQ ֳًQ ٤ِױ ָጆ٤ֱQ ውרድ፤ fከדـይً ٪ጢ�ُ እQዳُጠፋ እያִ ያْኵִُ ]fץ።

16፤ እושץ fዘገየ ጊዜ እግዚ�Lץ׀ ֶዘ]ֳُ እ]ዚያ

גQ እጅ የשץየእ ዎ٤רًQו እጅ የֳًQ የ٤ِױ ָጆ٠Qו እጅ ይዘው �ወጡُn fከדـይً ውጭ � ጡُ።אׂש

17፤ ወደ הዳו ካወጡ�ْው fֶ እQዲֱ �ֳው። ףֱQ �ድQ፤ ወደ ֱֶ �ُይ፥ fዚֱו ዙעያ ִ �ُוּׁש እQዳُጠፋו ወደ ףףـው ₪ָו� ֱـֹּלጥ።

18፤ ֹጥו፤ �ֶْው። ጌِ٣ ֲይ፥ እQዲֱ �ይQ፤

19፤ እ]ֲ עֹוያֱ fፊֱُ זገQ �ግßِ�ָ፥ ]ፍױQ Óָ፤ ክፉـ�Lዝ וQֱُנׁו ግֱָßQנዳQ ያደדֳእQዳያገáßn እQዳָُז ወደ ָא� ٣ֹּל₪ ףףـጥ ዘQድ ፤ו٤ָָ�

20፤ እ]ֲ ይֱ٤ ከדـ ወደ እץዋ ₪ֳודֳ ֹּِלጥ �ץL nُ፥ እץዋו ُQֹּל nُ፤ ]ፍױQ ֳדዳQ ወደ እץዋ

ץጥ፤ እָוֶ ٣ֹּל₪ዋ ُQֹּל ከדـ �ይደֳו٤Q?

21፤ እושץ �ֳው። የـnገץÓُQ ከדـ እQዳֶጠፋُ እ]ֲ fዚֱ ]ገץ የֳאQኸßQ ׂשـLዬÓֳ፤

22፤ fֹِ ወደዚያ ₪ָו� ֱֹּُלጥ፤ ወደዚያ እክُደץ ድנ

n።ו٤ָָ� ግ ዘQድץ�ደ וQו ֳዚֱו የዚያ٤ ከדـ ።ֳֹוـ ץዞዓ ו

23፤ ֹጥ ወደ ዞዓץ fገֹו ጊዜ ፀּይ fוድץ ֶይ ወጣ٤።

24፤ እግዚ�Lוץ׀ fרዶוn fገףז ֶይ ከእግዚ�Lץ׀ ዘQድ ከדרይ እTُn ዲQ �ዘ]f፤

25፤ እ]ዚያQו ከ٤זـ፥ fዙעያْው ያֳውQו ִ፥ fከו٠זـ የגÛُסQ ִ፥ የוድסQּש ו¢ያ ִ ገֳfጠ።

26፤ የֹጥג וُ ወደ ֶዋ ֳאـከ٤ـ፥ የጨው ּውָُ٤[ֲ ו።

27፤ �LץÓוו fእግዚ�Lץ׀ ፊُ זּב ወደ ]fנfُ

ፍְאֳ ףድ ָדዶ כ[ـ፤

28፤ ወደ רዶוn ወደ ገףז fዚያ٤ �ገץ ወዳֳውו וድץ

ጢ ًעየ�ገ וֲ[፤ እـከֳאـ ִ እQደ እِQ ጢ �የ። כ[ת

17

29፤ እግዚ�Lוץ׀ እ]ዚያQ የ�ገץ ከֹו ٤זـጠፋ ጊዜ �LץÓוQ ר�fው፤ ֹጥ וׂשـጦfُ የ]fנውQו ከדـ ካከָ ֹጥQ �ወጣው።א ጠፋ ጊዜ ከዚያ ጥፋֹُו

30፤ ֹጥו ከዞዓץ ወጣ፤ fዞዓץ ይאׂשጥ ዘQድ ֳ ፈוף ከֳً ٤ِױ ָጆ٠ ጋץ fאׂשـ ףףـጠ፤ fዋוָך ከֳً ٤ِױ ָጆ٠ ጋאׂשـ ץጠ።

31፤ ֶٍוּׂًש ٍnְًךQ �ֳ٢ُ። ٤ֹٍו�Q ₪אገֳ፥ fוድוץ ִ እQዳֳው ָדድ ֵገnáQ የר ٤ָגው ከוድץ ֶይ የֳו፤

32፤ ]ዪ ٢ֹٍו�QQו የወይQ ጠጅ እnጠጣውn ከእשץ ጋץ እQـ�፥ ከ٤ֹٍו�Qו ዘץ እn ።ץׂש

33፤ fዚያֹٍْו� ֵַُ ו٤ውQ የወይQ ጠጅ �ጠጡُ፤ �nـُ ושץ�٤፤ እـ ץጋ וዋֹُו�٤፥ ከֹוገ וּׂًשֶٍ

።וׂשወֶ� כ[ُ

34፤ f]ጋውּׂًשֶٍ ו ٍnְًךQ �ֳ٢ُ። እ]ֲ ُnQُ ከֹَו� ጋـ ץ�፤ ዛפ ֵַُ ደግז የወይQ ጠጅ እnጠጣው �Qו١ ግּתn ከእשץ ጋـ ץ�፥ ከ٤ֹٍו�Qו ዘץ እn ።ץׂש

35፤ ֹٍْו�ውQו fዚያ٤ ֵַُ ደግז የወይQ ጠጅ �ጠጡُ፤ ٍnוְًך ገLٍ ከእשץ ጋ�٤ـ ץ፤ እושץ

።וׂשወֶ� כ[ُ �nـُ

36፤ የֹጥ٤ِױ ֳً ו ָጆ٤ ከֹٍْו�ው ፀ]ש።

37፤ ֶٍוּׂًש ወQድ ָጅ ወֳደ٤ ዓL Lֶז וQבጠ٤ףው፤ እושץ እከ ዛפ የזዓֹוውያQ ֹُו� ]ው።

38፤ ٍnוְًך ደግז ወQድ ָጅ ወֳደ٤ ። የወገjוQבָጅ

እ ושץ٤ው፤ እףQ Lֶ ጠז� ָُከ ዛפ የז�nውያQ ֹُו� ]ው።

ፍ 20ףዕו

1፤ �LץÓוו ከዚያ ِם[ـ ወደ �ዜL וድץ ְደ፥ f¢ዴn fא ץשካከָאׂשـ וጠ፤ fጌוףף fእQግድ]ُ ጠ።אׂשـ

2፤ �LץÓג ווًQ ףכQ። እَ٭ nُ �ֳ፤ የጌףף Qጉַהּת� םክו ֶከn ףכQ ወרዳُ።

3፤ እግዚ�Lוץ׀ ֵַُ fָׁו ወደ ַהּת�ክ אጣ፥ እQዲֱו �ֳው። እ]ֲ፥ �Qـ ֳ ወרድÓُ ו ُױውُ ]ֱ፤ እץዋ ָֹו ֳֹו nُn።

4፤ ַהּת�ክ ግQ �ָוֹُונׂש ]fץ፤ እQዲֱו �ֳ። �ً፥ ጻድּׁשQ ׁዝL ደግז ٍጠፋֱֳQ?

5፤ እَ٭ nُ ያֳß እשץ �ይደֳוQ? እץዋו ደግז

ףዋ። ወQድה ]ው �ֳ٤፤ fָ �Q]ُn fእጄ Qጹׁ]ُ ይֱQQ �ደנግ።

6፤ እግዚ�Lוץ׀ fָׁו �ֳው። ይֱQ fָLֱ �Q]ُ እQዳደנግֱ እj �ወ�፥ እjו ደግז fፊَ ٪ጢ�ُQ እQዳُףט ከֳከֱָ፤ ֳዚֱו ُ]ካُ ዘQድ ።וውـָ�

7፤ �Qו የרውዬውQ ג

ָא ُ፤ ]ּתይ ]ውn፥ ֳ �Qוـ ይጸָያָ፥ ُድnֱֳו። ָאֹُוTُ ግQ �Qـ እQድُُז ֳ�Qـ የֲ]ውו ִ እQዲُז fእץግጥ እወ�።

8፤ ַהּת�ክו f]ገٍው ֳדደ፥ עֹוያዎ٠Qו ִ ጠף፥ ይֱQQו ]ገץ ִ fጆْ�צው ـnገנ፤ רዎו٠ እጅግ ፈס።

9፤ ַהּת�ክו �LץÓוQ ጠِץ �ֳው። ይֱ ያደנግֱLQ

Qו ?ው[ ץQድו ክፉ ףטLֱ? fእjn fאQግَם ֶይ ָُ� ٪ጢ�ُ �ውץደÓָn፤ የדይገףם ֹו fእj Lß።ֱףט

10፤ ַהּת�ክו �LץÓוQ �ֳው። ይֱQ דድנግֱ וQ �ይֱـ ]ው?

11፤ �LץÓוו �ֳ። fዚֱ ፍף እግዚ�Lץ׀Q אፍُף fእው]ُ እQደֳַ፥ ֳג ገድִßגእQደ ִת וَ

L ]ው።רֶ

12፤ እץዋו ደግז fእው]ُ እَ٭ nُ፤ የእnَ ָጅ �ይደֳו٤ እQጂ የֹَו� ָጅ nُ፤ ֳእjג וُ ֲ]٤።

13፤ እግዚ�Lוץ׀ ከֹו ُ ֹَו�ወጣß ጊዜ �ָُ። fገֹוQfُ �ገץ ִ ֳእj የٍוደץጊው ወٍצ ይֱ ]ው። ወQድה ]ው Lֳֹּל ֳ እj ـnገע።

14፤ ַהּת�ክו fጎ٤Qn ֶ٤זQ ወQዶ٤n ٤ِױ

ג ጠው፥ר ווÓץጣ፥ ֳ�Lא� ያዎ٤QעֹוًQ ףכQו ።ֳُרֳא

15፤ ַהּת�ክו። እ]ֲ፥ וድפ fፊֱُ nُ፤ fወደድኸው ጥ �ֳ።אׂשـ

16፤ ףכQו �ֶُ። እ]ֲ፥ ֳወQድג ְֱך ֹּלוዛQ Lץ ፊُ የዓይÛ٤ ִ ִֹُו ץጋ እ]ֲ ከ�Q١ וጠُ፤ ያר ገָጦ�ָn።ـ ִ ዎ٤רֳ ֹּל�፤ ጽድֹּלፈ� ይQ₪א

17፤ �LץÓוו ወደ እግዚ�Lץ׀ ጸֳየ፤ እግዚ�Lוץ׀

ג ክQַהּת�ًQעֹו וያዎ٠Qו ፈወTْው፥ እ]ושץ ወֳዱ፤

18፤ እግዚ�Lץ׀ f�LץÓג וُ fו ףכክQያُ fַהּת�ክ ُ ٭דፀÛ٤Q ִ fፍጹו ዘግِ ]fץn። a

ፍ 21ףዕו

1፤ እግዚ�Lוץ׀ እQደ ـnገנው ףכQ ר�f፤ እግዚ�Lוץ׀ እQደ ـnገנው ֳףכ �ደנገֶُ።

18

2፤ וףכ ፀ]٤ר፥ እግዚ�Lוץ׀ fـnገנው ወُף ֳ�LץÓו fእץጅnው ወQድ ָጅQ ወֳደ٤ֳُ።

3፤ �LץÓוו የـወֳደֳُQ ףכ የወֳደ٤ֳُQ የָጁQ

ይ וּ� Lֹ ጠףው።

4፤ �LץÓוו ָጁQ ይּ�Q እግዚ�Lץ׀ እQዳዘዘው f ዘው።נQ ገׂש �ـQו

5፤ �LץÓוו ָጁ ይּ� fـወֳደֳُ ጊዜ የِא ዓُא ዕድה ]fנ።

6፤ וףכ። እግዚ�Lץ׀ T� �ድץጎָ�ָ፤ ይֱQQו የדרג ִ fእj וክQያُ ይ¢ָ �ֳ٤።

7፤ ደግוז። ףכ ָጆ٤Q እQድٍጠֹו ֳ�LץÓד וQ f]ገנው? fእץጅnው ָጅQ ወָጄֳֳٍn �ֳ٤።

8፤ ׁፃÕו �ደገ፥ ጡُQו ከאጥנּהـ ֹُוጠ፤ �LץÓוו ይּ�Q ጡُ ֹוጣֳfُ ׂשQ ָُ� ግLዣQ �ደנገ።

9፤ וףכ ግLፃዊً �ጋץ ֳ�LץÓו የወֳደ٤ֳُQ ָጅ

ת� �የ٤ው።

10፤ �LץÓוQו። ይֱ٤Q עֹוያ ከ]ָጅዋ �Tድድ፤ የዚֱ٤

ያ ָጅ ከָጄ ከይעֹוּ� ጋץ �ይወץ ٤ው።ֳ� nו

11፤ ይֱו ]ገץ f�LץÓו ዘQድ ֳ ָጁ እጅግ ٤ግץ ֲ]fُ።

12፤ እግዚ�Lוץ׀ �LץÓוQ �ֳው።

ያֱnעֹו ֳֳ Lֶَnው �ُዘQ፤ וףכ የُו]ግֱץQ ¢ָ ִ ፤דfይּ� ዘץ ይጠָףÓָn።

13፤ የעֹוያይًQ ָጅ ደግז ׁዝL �ደץገዋֳ፥ ዘֱץ ]ውn።

14፤ �LץÓָד ווዶ כ[ـ፥ እQጀףQו ወרደ፥ የው٪ ጥِר ו፥ LֶَnውQُדዋ �₪ከָךfُከ ץ�ጋֳ וዳQדּׁש��ወጣُ፤ እץዋו ְደ٤ fץTֱו וድנ fዳ fዘfዘ٤።�ـ

15፤ ው٪ውו ከדּׁש�ዳው �ֳׂש፤ LֶَnውQו ከ�Qድ ጣֳ٤ው፤ ጦ fٍ٤ּהጥּז

16፤ እץዋו ְደ٤። Lֶَnው ُזת �ָየው Lֶ ׂשُ

ץደגየ צውץወـfُQ ያֱָ ץ¢ f�Qጻאׂשـ סጠ٤። ፊُ ֳፊُאׂשـ וጠ٤፥ ¢ָዋQ٤רׂשֳ� ٍור� ו።

17፤ እግዚ�Lוץ׀ የLֶَnውQ ድוፅ דר፤ የእግዚ�Lָא וץ׀�ክ ከדרይ �ጋץQ እQዲֱ ָת ጠُף። �ጋץ ֲይ፥ וQ ֲQֹּל? እግዚ�Lץ׀ የLֶَnውQ ድוፅ ֳֹוfُ ፍָ�ِור ףn �ُፍע።

18፤ ְך[ـ፥ LֶَnውQו �Qְך፥ እጅֹּלQו fእשץ �ጽ�ው፤ ָُ� ׁዝL �ደץገዋֳn።

19፤ እግዚ�Lוץ׀ ዓይQዋQ ከፈֶُـ፥ የው٪ ጕድጓድQו �የ٤፤ ְዳדּׁש� וዳውQ fው٪ ٤ֶז፥ LֶَnውQו �ጠጣ٤።

20፤ እግዚ�Lוץ׀ ከLֶَnው ጋץ ]fנ፤ �ደገו፥ fוድנ fዳאׂשـ וጠ፥ ׂש ።[ֲ ו�ـ

21፤ fፋףQ וድנ fዳאׂשـ וጠ፤ እnًו ከוድנ ግLፅ

גُ ወרደ٤ֳُ።

22፤ fዚያו ዘאQ ַהּת�ክ ከףֹּלבው ወዳጅ ከ�ኮዘُn ከףטዊً �ֳ¢ ከፊኮָ ጋץ �LץÓוQ �ֳው። fٍוደץገው ִ እግዚ�Lץ׀ ከ�Qـ ጋץ ]ው፤

23፤ �Qו fእjו fָጄו fָጅ ָጄו ክፉ እQዳٍደץግLß fእግዚ�Lָָד ץ׀ß፤ ]ገץ ግQ ֳ�Qـ וֹُוጥֱאׂשـֳ እjֳ וـግ �QנQ እQዳደُ[ץْ ጋֱֳ።ץQ ٍደُ[ץْ ץድו

24፤ �LץÓוו። እj እֳֶו �ֳ።

25፤ ַהּת�ክQעֹו וያዎ٠ f]ጠּׁُש fው٪ ጕድጓድ ው።רׂשወ וÓץክQያُ �Lו

26፤ ַהּת�ክו �ֳ። ይֱQ ]ገץ ያደנገውQ �ֶወ�ו፤ �Qוـ ደግו זQו �ָ]ገץኸßו፥ እjו ከዛפ fץׂש ።ודרָ�

27፤ �LץÓוו fጎ٤Qn ֶ٤זQ ו�ጥِ ֳַהּת�ክ ጉ።נኪዳQ �ደ ָ¢ וֳً ጠው፤ר

28፤ �LץÓֹُור וו Ì�٤ fጎ٤Q ֳL٢ْው אּב�።

29፤ ַהּת�ክו �LץÓוQ። ֳL٢ْው ያוּבÓْው እ]ዚֱ ֹُור Ì�٤ fጎו ٤Qድץ nْው? �ֳው።

30፤ እושץ። እj ይֱ٤Q የው٪ ጕድጓድ እQደּבፈץ

וክץ ይֲQָß ዘQድ እ]ዚֱQ ֹُור Ì�٤ fጎ٤ ከእጄ ُወዳֱֳ �ֳው።

31፤ ֳዚֱ የዚያQ ፍף ው፤ ከዚያףTֱ Lֹ ጠץ ו ዋָn።ֳודـ ֳً

32፤ fץTֱו ¢ָ ኪዳQQ �ደנጉ። ַהּת�ክn የףֹּלבው ወዳጅ �ኮዘُ የףטዊً �ֳ¢ ፊኮָו

ው ወደ ፍָـם[ـጥኤו וድשֳאـ ץ።

33፤ �LץÓוו fץTֱ የץוـ ዛፍQ ـከֳ፤ fዚያו የዘֳֶבQ ֶו�ክ የእግዚ�Lץ׀Q ።ףጠ ו

34፤ �LץÓוו fፍָጥኤו וድץ Lዙ ׂשQ እQግዳ ֲÛ ጠ።אׂשـ

19

ፍ 22ףዕו

1፤ ከእ]ዚֱו ]ገ٤צ fֶ እግዚ�Lץ׀ �LץÓוQ ፈـ]ው፥ እQዲֱו �ֳው። �LץÓו ֲይ። �LץÓוו። እ]ֲ፥ �ֳ �ֳ።

2፤ የُוወደውQ �Qድ ָጅֱQ ይּ�Q ይዘֱ ወደ עזያו ይ fዚያֶ ףףـ f�Qድ