e AMNESTYI.

" INTERNATIONALNEWSLETTER •.j •

TUNEZJA

Liczq siccwny,nie siowa

STANY ZJEDNOCZONE

List z apelem do Clintona:zaprzestaficie egzekucji

N OWY RAPORT AI za-wiera tylko jedno zalece-nie pod adresem rzadu Tunezji:po prostu zaprzestanie lamaniaprawa czlowieka. Niewiele rza-dem posluguje sig tak chgtniejgzykiem praw czlowieka jak rzadTunezji. Kraj ten ratyfikowalprawie wszystkie dokumentyONZ dotyczace praw czlowieka,ma rzecznika praw obywatelskichi prowadzi stosowne biura wkilku rzadowych ministerstwachi departamentach. Mimo to, wciagu ostatnich trzech lat tysiaceos6b podejrzanych o dzialalnogéopozycyjna bezprawnie areszto-wano i przetrzyrnywano przezdiugi czas w odosobnieniu, wieiubylo torturowanych i skazanychna kary wigzienia w wynikun iesprawiedl iwych proces6w.Przypadki gmierci w odosobnie-niu w nastepstwie tortur niezostaly wyjagnione. We wspo-mnianym raporcie*/ AI opisujenieskutecznage rzadu Tunezji ijego instytucji praw czlowieka wprowadzeniu dochodzen i wpololeniu kresu przypadkomlarnania praw czlowieka, o któ-rych sygnaly przekazywane sq odtrzech lat. Raport koziczy sigstwierdzeniem, Ze AI "nie uwataw tej chwili za celowe zalecanicrzadowi Tunezji powolania no-wych organ6w dla obrony prawczlowieka, poniewa2 te, kt6re juZistnieja, wyraimie nie spelniajaswojej roli".*I Tunezja: Retoryka a rzeczywis-toiq: nieskutecznoie biurokra-

tycznych organów powolanych dla

obrony praw czlowieka (Indeks

AI: MDE 30/01/94)

W tym miesiacu wkladka

"Focus", fragment oryginalnej

wersji rh Newsletter, poiwigco-

na jest sytuacji praw czlowie-

ka w Kuwejcie po wycofaniu

sig wojsk irackich.

Wydanie wyroku na 14 osób os-

karzonych o udzial w irackim

spisku na iycie bylego prezy-

denta USA, Georga Busha,

który mial zapage w grudniu

1993, zostato odroczone.

WLISCIE OTWARTYMdo prezydenta StandwZjednoczonych AI zaapelowalado rzadu Stan6w Zjednoczonycho zaprzestanie wykonywaniawszelkich egzekucji i o powola-nie komisji prezydenckiej dlazbadania okolicznogci stosowa-nia kary gmierci. W wyslanym wstyczniu ligcie AI zwraca sic doprezydenta Clintona o wprowa-dzenie moratorium na wykony-waniejakichkolwiek egzekucji doczasu ogloszenia wynikOw dzia-lalnogci komisji.

List jest przejawem glcbokiegozaniepokojenia Al coraz czcs-tszym orzekaniem kary gmierci wposzczegelnych stanach. a takledzialaniami zmierzajacymi dowprowadzenia na powr6t karygmierci do prawodawstwa fede-ralnego i do ograniczenia dostc-pu wicini6w do federalnychsad6w apelacyjnych.

Od czasu ponownego wprowa-dzenia egzekucji w 1977, do

kofica ubieglego roku straconychzostalo w Stanach Zjednoczo-nych 226 wiciniow, z tego a2 38w 1993. Bylo wgred nich czworomiodocianych przestcpcow iwielu upogledzonych umyslowo.Kolejny mlodociany przestcpca,Joseph Cannon, mial bye straco-ny w Teksasie 26 stycznia 1994.

W ligcie przytoczone sa wynikibadan AI i innych organizacjiwskazujace na to, ze kara gmier-ci orzekana jest w USA niepro-porcjonalnie czesto wobec ludzibiednych, wobec mniejszogcinarodowych, wobec chorych iupogledzonych psychicznie lubwobec os6b, które nie mopckorzystp6 7 whgciwej poradyprawnej. AI jest zdania, Ze tenhaniebny stan rzeczy wigien staesig jak najszybciej przedmiotemdochodzeri i klaclacych mu kresdccyzji wladz federalnych.

Al jest przekonana, ±e niemoZna sic dluiej ludzie, 1± SadNajwyZszy Stan6w Zjednoczo-

nych zaiada zmian w systemachprawnych poszczeg6lnych sta-now, kt6re zapobieglyby krzyw-dzacym wyrokom i przypomina.ie uprawnione wladze stanowerzadko orzekaja ulaskawienienawet w najbardziej uzasadnio-nych przypadkach. Administracj afederalna StanOw Zjednoczonychjest ostateczna instancja, doktOrej mom odwolae sic obywa-tele amerykanscy oskarZenipowaine przestgpstwa w przy-padku lamania przez wladzestanowe przyslugujqcych im zmocy konstytucji praw czlowieka.

List wyrOinia 11 zagadni,:ri.ktOre - zdaniem Al - komisjawinn2 vbad,te szozeg61-;cwie, w tym problem kary gmierciorzekanej wobec mlodociarwchprzestepc6w i os6b upogledzo-nych psychicznie, kt 6ra nie-zmiennie wykonywana jest W

St anach Zjednoczonych wbrewmicdzynarodowyrn standardomprzestrzegania praw czlowieka.

BRAZYLIA

**ti

Zdjgcie przedstawia tych, którzy ocaleli podczas uhieglorocznej masakry w.poblitu koiciola Candelária, w cen-

trum Rio de Janeiro, i uczestnicza w pogrzebie zamordowanych wówczas dzieci ulicy. Sa zawinigci w koce dla

uniknigcia rozpoznania i chronieni przez kordon dziataczy na rzecz praw czlowieka. Istnieja wciai obawy o bez-

pieczefistwo dzieci - gwiadków masa kry, w czasie której zakapturzeni frIciCZyini 7.11mordowali siedmioro gpiacych

na ulicy dzieci i jednego nastolatka. Aresztowano trzech iandarmów oskarionych o dokonanie tej zhrodni.

W listopadzie grupa nieznanych mgiczyzn prithowala zastraszye niektórych gwiadków masakry, obecnie

"mieszkajacych" na ulicach wokól Praga Maui. Mild() to miejsce wkrótce po tym, jak iandarmii grozili gmiercia

i atakami bombowymi dwojgu dzieciom, które ziokyly zeznania w sadzie i przez pewien czas przebywaly w "domu

chronionym dla gwiadkove.Wigkszog z 58 dzieci obecnych w poblizu Candelária w noc masa kry, w I ipcu 1993, pozostaje z naraieniem iycia

na ulicach, gdzie mop, s1a45 sig ofiarami samowolnych egzekucji z talc funkcjonariuszy stuib bezpieczefistwa.

Dzieje sig tak mimo wielokrotnych apeli Al do wfadz panstwonych i miejskich o upewnienie im statego i

bezpiecznego schronienis.

2 LUTY 1994

I I I

Ip!Twoje stowa adresowane do polityków mogq porn& ofiarom tamania prawcztowieka, których losy opisane sq poniiej.Moiesz przyczynid sig do uwolnienia wigtniów sumienia.Twoje przestanie mote przywrócié wolnota tym, którzy "znikngli". Moieszzapobiec egzekucjom.Ofiar jest wiele, przemoc ma ogromny zasigg. Liczy sig kaidy gtos.

Cypr Syriaalih Askerogul, mieszkaniec

tureckiej strefy w panocnej

czgici Cypru odmawiajqcy stuiby

wojskowej zgodnie z sumieniem

(Lzw. objektor), skazany zostal na

trzy miesiqce wigzienia za niesta-

wienie sig do sluthy i na dalsze

trzy lata za "uprawianie propa-

gandy przeciwko silom zbrojnym".

Jego Zona greckiego pochodzenia,

Yiota Nicolaou zthreczk4 Meliss4

tuz po jej urodzeniu zostaly wyda-

lone do potudniowej czgici wyspy.

Wiadze tureckiej strefy Cypru nie

zezwalajq im na wjazd do pcitnoc-

nego Cypru na widzenie z przeby-

wajqcym w wigzieniu Salihem

Askerogul ani tei na rozmowg

telefonicnq.

Salih Askerogul jest pierwszym"objektorem" wiezionym przezwladze turecko-cypryjskie w p6I-nocnej czeki Cypru (HellefiskaRepublika Cypru wiezi "objekto-row" (xl wielu lat). Do wojska

powolano go 24 wrzegnia 1994. Wreakcji n a powolanie zorganizowalkonferencjg prasowa, na ktOrejwyjagnil powody swojej odmowyshiby wojskowej deklarujac row-noczegnie gotowok do odbyciacywilnej shithy zastepczej.

Trzy dni pOiniej Salih Askero-gul oddal sic do dyspozycji wiadz,a 12 listopada zostal skazanyprzez sad wojskowy n a laczna k are

trzech lat i trzech miesiecy wiezie-nia.

Prosimy o wysylanie lisiów, o ileto moiliwe w jezyku angielskim,wyraZajacych ial z powodu uwie-zienia Saliha Askerogul za pub-liczne wyraZanie wlasnych przeko-nari i apelujacych o jego niezwio-czne i bezwarunkowe uwolnienie,na adres: Mr Rauf Denktas /Leader of the Turkish CypriotCommunity / Cumhurbaskanligi /

Lefkosa - KIBRIS / via Mersin 10

/ Turkey.

Siedmiu wiginiów sumieniaaresztowanych ponad 20 lat

temu jest nadal przetrzymywa-

nych bez sprecyzowania zarzutów

i bez wyroku sqdowego w wigzie-

niu wojskowym al-Mezze w Da-

maszku. Jeden z nich, 63-letni

Muhammad id 'Ashawi, by! w

przeszloici ministrem spraw

zagranicznych, a pozostalych

szegciu, z których wigkszoié ma

jui ponad 60 lat - Dali Jam'ani,

'Abd al-Hamid Miqdad, Haditha

Murade, 'Adel Na'issa, Fawzi

Rida i Mustafa Rustum - byli

czatowymi dzialaczami partii

Baas.

Wszyscy wyiej wymienieniznaleili sic w grupie aresztowa-nych w latach 1970-1972 wyiszychurzednikOw paristwowych i dziala-czy partii Baas, ktOrzy odmOwiliwspapracy z rzadern Hafez al-Assada po bezkrwawym zamachustanu w roku 1970. Wiele os6bwOwczas aresztowanych zostalo wmigdzyczasie uwolnionych, glow-nie ze wzgledu na stan zdrowia, akilku zmarlo podczas uwiezienialub wkrOtce po odzyskaniu wol-noki, w tym trzech w ciagu ostat-nich 15 miesiecy. Obserwujac"schemat" zgonOw w tej grupiewieiniOw AI wyraZa troske oiycie pozostalych siedmiu prze-trzymywanych, ktOrzy - wedlugdoniesieri — nekani sa rOZnymichorobami. Muhammad 'Id'Ashawi prawdopodobnie cierpina ostra anemic, reumatyzm iwrzody Zoladka.

.1.101464„.

#111,

Muhammad 'Id 'Ashawi

Dail Jam'ani

Prosimy o wysylanie listów zZadaniem ich natychmiastowegouwolnienia, bez stawiania warun-k6w, na adres: H.E. PresidentIlafez al-Assad / President of theRepublic / Presidential Palace /Damascus / Syrian ArabRepublic.

Korea ftl•dniowahn flak-sop ma obecnie 63 lata. Kiedy jeszcze byt studentem, w roku 1953, zostal ujgty w Korei Potudniowej jako Zolnierz armii pólnocno-

koreafiskiej i oskariony o szpiegostwo. Od tam tej pory jest wigziony. Amnesty International jest zdania, ie jest on wiginiem sumienia przetrzy-

mywanym wylqcznie za to, ie odmówil formalnego wyrzeczenia sig swoich komunistycznych przekonan.

Ahn Hak-sop zostal ujety przez

wojska poludniowo-koreariskie 26

kwietnia 1953 w prowincji Kan-

ghwa po rozbiciu p61nocno-kore-

aliskiej jednostki, w ktOrej

Byl po tyrn przesluchiwany przez

sluiby specjalne policji, ciciko

pobity i oskariony o szpiegostwo.

W tym samym roku zostal ska-

zany przez sad wojskowy na do-

Zywotnie wiezienie. Prokuratura

jakoby uzasadniala oskarienie fa-

ktem, ie schwytano go samego, w

pobliiu granicy i ie jego rodzina

nie zjawila sic, aby go zidentyfi-

kowae (nie zrobili tego, poniewai

byli oskarZeni o pokrewieristwo z

"kornunistycznym szpiegiem").

Ahn Hak-sop odinOwil podpisa-

nia oSwiadczenia o "poprawie" i

wyrzeczeniu sic swoich domnie-

manych kornunistycznych przeko-

nazi. W nastgpstwie tego by) prze-

trzymywany w pelnej izolacji przez

niernal caly czas swojego 40-letnie-

go uwiezienia i odmawiano mu

wczeAniejszegobacliwarunkowego

zwolnieni a. Wedlug doniesieri,

pozostaje w bardzo zlym stanie

fizycznym i psychicznym, co jest

wynikiem stosowania wobec niego

tortur, dlugotrwalego uwiezieni a w

dramatycznych warunkach i braku

kontaktu z kimkolwiek. Obecnie

przebywa w wiezieniu Taejon.

Prosimy o wysylanie kctôw z

naleganiem na wladze, aby spowo-

dowaly niezwloczn e uwol ni en i e

Ahn Flak-sop bez stawiania mu

jakichkolwiek warunk6w. Limy

prosinly kierowaé do: President

Kim Young-sam / The Blue

House / 1 Sejong-no / Chongno-gu

/ Seoul / Republic of Korea.

• uI

LUTY 1994 3

CHINY KENIA WEGRY

Oskarieniao naruszanietajemnicy flumiqwolnolé stowa

Co NAJMNIEJ ogmiudziennikarzy i pracowni-

instytucji rzadowych zostalo

aresztowanych badi skazanych w

Chinach w roku 1993 z oskarieni a

o rzekome "rozpowszechniania

tajemnic paristwowych". AI do-

mniemuje, ie niektórzy z zatrzy-

manych lub skazanych sq

sumienia wigzionymi za poko-

jowe korzystanie z prawa do

wolnoki slowa i wyraia obawc, ie

procesy osób jeszcze nie zasadzo-

nych moga byó prowadzone nie-

sprawiedliwie i w ukryciu.Niezaleina dziennikarka Gao

Yu zostala zatrzymana 2 pai-

dziernika 1993, dwa dni przed

planowanym wyjazdem z Chin na

studia zagraniczne. 13 paidzierni-

ka 1993 oskariono ja, bez jakich-

kolwiek uzasadnieri, o "przekazy-

wanie tajemnic paristwowych

obcym organizacjom". Krewnym

nie zezwolono na widzenie ze

skazana.

TAJNE PROCESY

20 maja 1993 byly pracownik

Ministerstwa Spraw Zagranicz-

nych, Bai Weiji i jego Zona, Zhao

Lei, zostali oskarieni w toku

tajnej rozprawy sadowej o "niele-

galne przekazywanie tajemnic

paristwowych obcokrajowcowi".

Bai Weiji skazano na dziesicé lat,

a Zhao Lei n a szek lat wiczienia.

AI jest przekonana, Ze informacje

przekazywane obcokrajowcowi nte

stanowily "tajemnicy paristwowej".

W tym samym czasie sadzone byly

dwie inne osoby jako ich wspolni-

cy.W sierpniu 1993 Wu Shishen,

redaktor "New China News Agen-

cy", zostal skazany w tajnym pro-

cesie na doiywotnie wiczienie z

oskarienia o "sprzedawanie ta-

jemnic panstwowych obcokrajow-

cowi". Zarzucono mu sprzedanie

tekstu przemówienia Sekretarza

Generalnego KPCh, Jiang Zemi-

na, redakcji gazety ukazujacej sic

w Hong Kongu na tydzieti przed

jego wygloszeniem. Mao Tao,

redaktor "China Health Educa-

tion News" stanal przed sadem w

zwiazu ze spraw4 Wu Shishena i

zostal skazany na szek lat wiçzie-nia za domniernane przekazanie

kopii przemówienia.AI jest przekonana, ie surowy

wyrok zasadzony w nierzetelnym

procesie w sprawie Wu Shishena,byi motywowany politycznie.

Wdniach 31 stycznia - 11marca odbywa sic Gene-wie sesja Komisji Praw Czlowieka

ONZ. Jest to jej pierwsze spotka-nie po Swiatowej KonferencjiPraw Czlowieka ONZ, która mia-la miejsce w Wiedniu w czerwcu

1993.Komisja ma za zadanie ocenié,

na ile wdroiona zostala w ciaguminionego niespelna roku Dekla-racja Wiederiska i przyjcty naKonferencji Program Dzialania.Oba dokumenty podkreglaj4, ieprawa czlowieka sa uniwersalne i

ie uzasadniona troska wspanotymigdzynarodowej jest ich wspiera-nie i ich obrona. AI ma nadziejc,ie te podstawowe zasady znajdaswoje odzwierciedlenie w tocza-cych sic obradach, zwlaszcza w

odniesieniu do praw czlowieka wposzczegolnych krajach, a takle,ze Komisja bedzie dokonywa6corocznie przegladu wdroieri.

W ubieglym roku Komisja

rozp at rzyla sytuacjg praw czlowie-ka w 24 krajach, które byly obiek-tami szczególnej troski AI. Wszys-

tkie te kraje - zwiaszcza Irak i b.

Jugoslawia - pilnie potrzebujaskutecznego dzialania ONZ.

W tym roku AI zabiega, aby

Komisja rozpatrzyla stan prze-

strzegania praw czlowieka w

Algerii, w Chinach 14cznie z Ty-

betem, w Indonezji, w Peru i w

Turcji. We wszystkich tych kra-

jach prawa czlowieka narusza sic

stale i na wielka skalc.Deklaracja Wiederiska i Pro-

gram Dzialania wzywaja rzady i

ONZ, aby priorytetowo potrakto-

waly dzialania skierowane prze-ciwko lamaniu praw czlowieka w

odniesieniu do kobiet. Al zdecy-dowanie popiera powolanie Spe-cjalnego Sprawozdawcy do spraw

przypadkOw stosowaniem prze-

moy wobec kobiet, uwaia jednalc.

iz jest równie waZne, aby w ra-

mach funkcjonowania wszystkich

mechanizmów region alnych i

tematycznych znacznie wiccej

miejsca zajmowaly te przejawy

pogwalceri praw czlowieka, które

dotycza w szczególnoki kobiet.

Kobietapobitaprzez polickporomla

K OBIETAw piatym mie-

siacu ciaiy poronila po

pobiciu i spryskaniu gazem Iza-

wiacym przez funkcjonariuszypolicji, którzy na oglep uiylisit), przeciw Romom w Orkeny,miegcie poloionym 50 km napoludnie od Budapesztu.

Feher Peterne byi jednym zkilkudziesieciu Rom6w zmal-tretowanych przez policjg pod-

czas zajk w dniu 21 maja 1993.

AI zwrócila sic do wladz wc-

gierskich, aby zbadaly okolicz-noki tych zajge i aby postawilyprzed sqdem osoby odpowie-dzialne za dopuszczenie donich i winne nadutye".

W zwiqzku z dokonanyrnrabunkiem okolo 20 policjan-t6w udato sic w pobli±e dzielni-cy cyganskiej. Policja zamkncla

dwie ulice, gdzie zamierzano

dokona6 przeszukan.

Dwóch policjantów w cywilu

sprawdzajac dokumenty Radic-

sa Mártona wykrgcilo mu rckc

na plecy, rzucilo nim o samo-

chOd i zaloiylo mu kajdanki.

Kiedy Zona Radicsa i sasiedzi

wyszli z domu, policja podobno

zaczcla ich bie".

W miedzyczasie pojawit sicposilkowy oddzial policji licz4-

cy okolo 100 funkcjonariuszy.którzy - wedlug relacji naocz-nego Awiadka - bili ludzi naoglep i razili gazem tzawiqcym.Policjanci krzyczeli przy tyrn:"Zrohimy miazge z Cyganow,Cyganie na mydlo!"

Co najmniej dziewic6 os6hodniosio obraZenia. Byla wgrOdnich Lakatos Laszleme, oddy-chajqca przez rurke w tchawicy;pobita przez policjanta, któryponadto wyrwal jej rurke iprysnqi gazem w twarz, ze-mdlala i odwieziona zostala doszpitala. TrzynastoletniegoRadicsa Krisztiina zabranorazem z ogmioma mciczyznami

na posterunek policji w Dabas.

Chlopiec zamknicty byl w celi

od dziewiatej wieczorenl do

wpol do drugiej w nocy, kiedy

to matka znalazIa go tam nie-

przytomnego. Powiedzial, icpolicja go bila. Since na jego

ciele zostaly opisane w wyda-

nym po zajkiach ogwiadczeniu

lekarskim.

Koigi wa Wamwere (na zdjeciu), dzialacz na rzecz praw czlowieka i

trzykrotny wizieui polityczny, zostal aresztowany 5 listopada 1993 w Nakuru.

Oskariono go o próbç dokonania napadu rabunkowego z uZyciem przemocy.

co pod lega bezwarunkowej karze imierci. AI sdii, ie moie on byC wiciniem

sumienia. Wyznaczona na 14 grudnia rozprawa sat/Iowa zostala odroczona.

Koigi wa Wamwere przebywal na wolnoki za kaucja, podobnie jak inni

aresztowai za krytykg domniemanego udzialu rzadu w aktach politycznej

przemocy i w starciach na tle etnicznym w Rift Valley i w Zachodniej Kenii.

Od roku 1991 okolo tysiaca osób zostalo zabitych, a okolo 300.000 wygna-

nych z wiasnych gospodarstw rolnych. W wielu zajkiach czionkowie grupy

etnicznej Kalenjin, z której pochodzi prezydent Daniel arap Moi. atakowali

czlonków grup etnicznych Kikuyus, Luos i innych uwaianych za sympatyków

partii opozycyjnych. AI uparcie zabiega o wdroienie bezstronnych dochodzeii

w sprawie zabOjstw i o postawienie przed sadem ludzi za nie odpowiedzial-

nych.

NARODY ZJEDNOCZONE

1,41a bazie ustalefiSwiatowej Konferencji ONZ

4 LUTY 1994

MALAWI BAHRAJN

Rdzenna ludnolt Bahrajnupo wielokroé deportowana

isirwar.

Przedstawiciele AI odwiedzili Malawi w listopadAe 1993, po raz pierwszy od

wielu lat za zgoda wladz, po trzech dziesiccioleciach .systcpowania przeciwko

powainym nantszeniom praw czlowieka. W maju maja sic tam odby6 wybory

z udzialem wielu partii.Delegaci spotkali sic z ceonkami raidu i partii opozycyjnych, z prawnikami,

z grupami religijnymi i z obroficami praw czlowieka. Na zdjcciu powyiej -

delegat Al Joseph Gitari z bylym wiciniem sumienia Chakufawa Chihana (po

lewej). AI z radoicia odnotowuje poprawc w sterze przestrzegania praw

cilowieka, w tym uwolnienie wszystkich pozostalych wiciniów politycznych i

uchylenie - podczas pobytu w Malawi delegatOw AI - ustawy zezwalajacej na

bezterminowe pozbawienie wolnoici bez rozprawy sadowej.

PAKISTAN

WOPUBLIKOWANYM wgrudniu raporcie*/ AI in-formuje o bardzo licznych, naply-wajacych od poczatku lat osiem-dziesiatych, sygnalach dotycza-cych deportacji z Bahrajnu lud-noki tego kraju.

W roku 1993 wielu powracaja-cych do kraju rdzennych miesz-karicow Bahrajnu wypytywano nalotnisku o prowadzong w prze-szlogci dzialalnok polityczna i ooglaszane publikacje, po czympaymusowo zawracano do kraju,w ktarym przebywali poprzednio.Nie podawano tadnych przyczyn.Nie stworzono Zadnej moiliwagciodwolania sig od takiej decyzji anitei zakwestionowania jej legalnog-ci na drodze sadowej.

czterokrotnie wyrzucany z kraju,ktary jest jego ojczyzna. Wydala-jac go pa raz czwarty dano muroczny paszport i ulokowano go wsamolocie lecacym do Zjednoczo-nych Emirataw Arabskich, gdziezostal przyjcty.

Al-Sayyid H ashen) al-Moussa-wi byl wiciniem politycznyrn; ska-zano go w roku 1988, a po odby-ciu pelnego wyroku i uwolnieniuw kwietniu 1993 zostal niezwlocz-nie z Bahrajnu deportowany.

AI sprzeciwia sic deporta-cjom z przyczyn politycznych.Przyjmujac z satysfakcja ogwia-dczenie emira Bahrajnu, wyda-ne z okazji gwieta narodowego,iz 64 krajowc6wprzebywajacychza granica moie powraci6 do

iwiatowa kampania publicystycznaspowodowalla uwolnienie dmennikarza

Dr 'Abd al - 'Aziz a I - Ra szid Al - Sayyid Hashem al - MoussawiD ZIENNIKARZ skazany na16 iat wiezienia za wykony-wanie zawodu zostal uwolniony wwyniku gwiatowej karnpanii publi-cystycznej prowadzonej przez AI iinne organizacje.

Sailab Masud, aresztowany 27wrzegnia 1993 w PoludniowyrnWaziristanie - przygranicznymTerytorium Plemiennym podzarzadem federalnym - byl sadzo-ny w oparciu o Ustalenia w Spra-wie Przestcpstw pay Granicy z1901 roku, ktare przekazuja jurys-dykcjc w rece diirga - plemiennej

Amnesty international Newsletterpublikowany jest miesteczniew jezyku angielskim, arabsktm,francuskim i hiszpanskim:informuje o przypadkachtamanta praw cztowteka,ktore stanowiq przedmiotspecjalnej troski AI,o organizowanych przezAl iwiatowych kampantach

podejmowartych mtsjach.Od paidziemika 1991.

z inicjatywy i pod redakcjEjkoordynatora warszawskiejgrupy AI, ukazuje sit polskawersja Biuletynu i opracowanelisty do wtadz i rzadów, o którychwysfanie Amnesty Internationalapeluje w kaZdym kolejnymnumerze BiuletynuWydaje warszawska grupa Al- polska Grupa Al 2.W styczniu 1993 zarz4dStowarzyszenia Al postanowifnadaó tel iniciatywle tharakterogolnopolski. Zachgcamy dozamawianta Btuletynu u wydawcy lubw zarz4dzie Stowarzyszenw.

rady starszych.Rozprawa sadowa w dniu 12

paidziernkoa trwala tylko kilkagodziri, bez udzialu obroricy. Wy-rok nie podlegal apelacji. Oskar-ionego skazano za domniemanewspoldzialanie z handlarzern nar-kotyków, z którym mial przepro-wadzié wywiad.

Na skutek protestaw w kraju iza granica d±irga zostala zwolanaponownie i uchylila wszelkie za-rzuty wysuwane wobec SailabaMasuda, który w polowie listopadaodzyskal wolnok.

ii,"repasry

ifilwasria

4411PaSTYlinuudanconiu

Dr 'Abd al-`Aziz al-Raszid,lekarz, usilowal powróc66 doBahrajnu w listopadzie 1993.Wkratce pa payjeidzie zostaldeportowany, pc) czym odmawio-no mu prawa wjazdu do Kuwejtui dwukrotnie do Syrii. Po kaidejodmowie odsytano go do Bahraj-nu, skad zostal wydalany; w okre-sie nieco dluZszym ni tydzieti byl

ICLBA °sob przebywajacychw celi gmierci w bylej repub-

lice sowieckiej, Armenii, wzrosla wciagu czterech ostatnich lat dosiedmiu. Mówi sic, ie spowodowa-ne jest to brakiem wiasnego zaple-cza do wykonywania egzekucji.

AI nieustannie nalega na ziago-dzenie wszystkich wydanych wyro-kaw gmierci i na podjccie konkret-nych dzialati na rzecz calkowitegozniesienia kary Smierd, co jestzgodne ze Swiatowa tendencja.

Paed rozpadem ZSRR skaza-nych na gmier6 wysylano celemwykonania na nich egzekucji doinnych republik, poniewai Arme-nia nie dysponowala stosownymwyposaieniem.Wedlugmiejscowej

Bahrajnu, AI apeluje do wladz

Bahrajnu o publiczne zadekla-rowanie, ie wszyscy rdzennimieszkaricy Bahrajnu maja pra-wo powracié do swego kraju i adochowanie tej deklaracji wcodziennej praktyce.4 1 Wygnani z Bahrajnu: deponacje

rdzennej ludnoici Bahrajnu (In-

deks AI: MDE 11/04/93)

prasy, z tej wlagnie przyczyny odczterech lat nie wykonano w krajuiadnej egzekucji.

Wgrad siedmiu osab czekaja-cych n a wykonanie wyroku znajdu-je sig prawdopodobnie dwachskazanych na gmieré w roku. 1990,z ktarymi delegaci Al rozmawialiw roku 1992. Trzeci skazany, zktaryrn wawczs rozm awi an o, zost alniedawno zamordowany przezwsp6Iwi eini a, t alde cze k aj ce gona egzekucjc. Kilku wiciniawczekajacych na wykonanie wyro-ków przetrzymywanychpoprzednio w odosohnieniu, prze-niesiono podobno do wspolnychcel, do czego zmusza znacznezaggszczenie

ARMENIA

Z powodu braku kata czeka silatami na wykonanie egzekucil

Migdzynarodowy Sekretariat Al, 1 Easton Street, WC1X 8Di Londyn, tel /+44 71/ 413 5500, 0g6lnopolskie Stowarzyszenie AI, Jaikowa Dolina 4,80-246 Gdatisk tel /+058/ 41 57 92 W a'e: Gru Al 2 Krakowskie Przedmieicie 4/6 k.209 00-333 Warszawa tel dom /+2/ 633-03-41

amnesty international prisoners write

'You continuously tried to helpduring years of imprisonment'

With that universal love which transcendsrace and frontier, you continuously triedto rescue and help me during years of imprison-ment. Because of your care and love, not only doyou have my gratitude, you have caused me toexperience that side of humanity characterizedby warmth and hope ... Eleven years ago, theTaiwanese people, even privately, were not boldenough to receive former political prisoners.Now, though, they dare to hold warm welcomeparties — openly and publicly. There are manyreasons for this change, but the painstakingefforts and influence of Amnesty Internationalmay be one of the most important factors."

TAIWAN, 1987

Prisoner of conscience Huang Hua. Imprisoned for the fourthtime in December 1990 for peaceful political activity when hewas 52 years old, he has spent more than 21 years in prison.

Po odzyskaniu wolnofici wipiniowie sumieniapiszg do Amnesty International...

'STARALJCSC11 , STF STALE POMAGAe PODCZAS LAT

SPVIDZCENYCH W

.e,enikr1lpc1 c)wp. plawszecbmi milcci ktOra.

nie ma= granic iwykra.cza. pc)z.a. rasy,

sip stale ratcftra.' male 1 pomag-al mi paciczas tycia

Tat spprizacrtych w Dzipk1 Waszej tmsce

1 mil c:16c1 nie tylkta zarsic.aLl1-Scie mojp.

wrIzipcznc)C, Tecz przyzyrill_icie sip re•wrile dc

'Lego, pcwaiad n tp strcerip riatiary 1-ticlzkiej

ktepr-i cxlma.czi sip ciepl em 1 naclziejp.- - -

Jeclenacie 1it temu TuciLzle ma. Padwarilerri mie11

tyl_e cxlwaval , by cbc)&by prywatrile pr-zyjmowa.

byl ych wiprilesw pcaltyc2:nych. Ter-az csciwaZajp. sip

wrzpociza.0 serclec-zarie perwitarkla catwar-le

psubllcznie - WieTe jest pr-zyczyri tych zmiaaa,

jecinalcke goralwe wysil ki I wpd yw Arnrie-s. ty

X22 terma ticenal i by& iwxz j dmi z

najw-a2zniejszych - -

Tajwari, 1987

Z listu wiginia sumienia Huanga Hua: zostal po raz czwarty

aresztowanyw grudniu 1990 w wieku 52 lat za pokojow4 dziaIalnogé

polityczno, w wigzieniu spgdziI ponad 21 lat.

jeili

po

dzie

lasz

po

glad

, ie

br

ak w

olno

ici

gdzi

ekol

wie

k na

gw

ieci

e ps

uje

smak

wol

nogc

i, z

któr

ej

Ty

korz

ysta

sz

i st

anow

i dl

a ni

ej

zagr

oien

ie,

ie

Tw

oja

saty

sfak

cja

zko

rzys

tani

a z

praw

na

lein

ych

kaid

emu

czlo

wie

kow

i pr

zyC

mio

na

jest

w

iado

moc

i4

ich

brut

alne

go

gwal

ceni

a w

sto

sunk

u do

m

ilion

ów

ludz

i -

zacz

nij

dzia

laC

. D

otac

zdo

„s

pisk

u na

rze

cz

nadz

iei"

. W

yglij

lis

ty d

o od

nogn

ych

wla

dz

prot

estu

jgc

prze

ciw

ko

lam

aniu

pr

aw

czlo

wie

ka

w s

praw

ach

opis

anyc

h w

mig

dzyn

arod

owym

bi

ulet

ynie

Am

nest

y Int

erna

tiona

l.U

pom

nij

sic

o lu

dzi

prze

glad

owan

ych,

za

i4da

j be

zwar

unko

weg

o uw

olni

enia

w

icin

iów

su

mie

nia

i ty

ch,

któr

zy

„zni

kncl

i",

rzet

elny

ch

proc

esów

dla

wiç

ni6w

po

lityc

znyc

h,

zado

ialc

zyni

enia

w

yrz4

dzon

ym

prze

z rz

gdy

krzy

wdo

m.

Odw

olaj

si

c do

dob

rej

wol

i ad

resa

ta.

Zaa

kcen

tuj,

ie T

woj

a tr

oska

o

praw

a cz

low

ieka

wol

na

jest

od

op

cji

polit

yczn

ych.

Zap

ozna

j si

e z

nasz

a pr

opoz

ycja

lis

tów

, po

dpis

z je

lu

b na

pisz

wla

sne,

w

y§lij

poc

zta

lotn

icza

. Z

aczn

ij d

zial

at

w o

bron

ie

ludz

kiej

go

dno§

ci

i pr

aw c

ztow

ieka

!

AM

NE

ST

Y I

NT

ER

NA

TIO

NA

LG

RU

PA

2 (

WA

RS

ZA

WA

)

V31

10N

AO

DII

iirld

311 os

noH

anm

au

tues

-2un

oA

tuD

i

luar

qsal

d

01u!s-

laIN

e!"

sepi

llaa

jneN

1141

Dear Sir,I have recently learned about the imprisonment of Salih Askerogul. an inhabitant of Turkish-held zone of

northern Cyprus, for his falling to enlist for military service (3 month sentence) but mainly for free expression o re V• •tlf

- - .st :.- E0, ec . .of his beliefs i.e. for public explanation of the reasons of his refusal to serve in armed forces (3 year sentence). e -0 .'2 2 ..,-2 .t.1° .0

717 r..1His Greek-origin wife and daughter were expelled from northern part of Cyprus and are not allowed to visit .0 ig

ig 3 = -to2 o = rp 7.1him in prison. .!-). - w) - 'E -0

I am completely impartial in political terms but I am against violation of fundamental human rights and3 l.! g. 46' 3 Ethat is why I urge you and the respective Turkish-held zone of Cyprus authorities to release Salih Askerogul .2 `S. 0

,L) •et)

•

e o0 ha coimmediately and unconditionally. •

EQ1Itt. ot ›,Yours respectfully E 0 re _ t:. c,C),

0) >, t, C -cl .•-•

= CU(Dowiedzialem sig ostatnio o skazaniu Saliha Askerogul, mieszkatica tureckiej strefr w pólnocnej czgki Cypty, za odmowg 0

.r.,siuiby wojskowej (na 3 miesiqce wiezienia), ale przede wszystkim za wyraianie swoich przekonafi, t.j. za publiczne >. I- ..0 a .0 .... NIvsyjainienie powodów odmowy sluiby w armii (na trzy lata wigzienia). Jego iona greckiego pochodzenia i córka zostaiy eo cof M cLo

xygnane z pôlnocnejczgici Cypru i nie wolno im odwiedzi6 go w wigzieniu. 4 qs ::-..,L, a ,CNajzupetniej obojetne mi sq opcje polityczne, a jedynie protestujg przeciwko lamaniu fundamentalnych praw cziowieka i 0 fp in

dlatego proszg Pana, a takie wtakiwe wladze tureckiej strebt Cypru, o uwolnienie Saltha Askerogul niezwtocznie i bez.00 tz k•

C EF.V) 4.stawiania jakichkolwiek warun6w. Z powaianiem) e > si ci. 0 0 _

ci V 0c -a cZ ' 0- ._ .... .0Full name (wig i nazwisko) :2 :''' .c .1.4 .0 0 0

Address (Doidadny adres)4., N

,,..

to E ,.o. = = 7 o

•

E,o To. N N (Nii N ...4-to

2

Seven prisoners of conscience, former Ba'th Party officials arrested more than 20 years ago -r°,3

Muhammad

N '00 L.0 ,

C b0 = tO co AO 6)

Your Excellency, .2 -

4., 0 -„, 4.0 C.)id Ashawi, Dafi Jam'ani, `Abd al-Hamid Miqdad, Haditha Murade, 'Adel Na'issa, Fawzi Rida and Mustafa .eo s-i 0.

Rustum - continue to be detained in the al-Mezze Military Prison in Damascus. Most of them are now over E"roE-1 g ;rssixty yea old, in very poor health, nearly to die. Keeping them in prison for such a long time - half of their .i . °

N

'E 04) se ',3 20

= 0 MI v =0 .0 "0 .cradult life - without charge or trial is the gross violation of human rights. N tra '-' e cr: : - 1... 0

1 am deeply concerned about their well-being and I urge you, Excellency, and the Syrian government to .=- . .14 ul

.led 67' CL f...',I-.N _release them immediately and unconditionally. .,....e .7,

u = 0

ad V „CIYours respeafully >NE E .-'

cc C 0 -7 UU ...., c0

(Siedmiu wig

•

.= .0.iniów sumienia, bytych czolowych dziataczy partii Baas, którzy zostali aresztowani przed ponad 20 laty - .arAe.c.0 2 =Muhammad 'Id "Ashawi, Dafifam'ani, Abd al-Hamid Miqdad, Haditha Murade, 'Adel Na'issa, Fawzi Rida and Mustafa Z 4 ' tio 49 b% 0 et

okresu iycia - bez formalnego oskarienia i bez rozprassy sqdowej jest lamaniem prow cztowieka na wielkq skate.

Rustum - wciqi pozostaje w wigzieniu wojskowym al-Mezze. Wigkszoie z nich ma jui ponad 60 lat, ngkana jest chorobamii istnieje obawa o ich iycie. Przetrzymywanie ich w wigzieniu tak diugo - pozbawieni sq wolnoki przez polowg dorostego

Jestem bardzo zatroskany ich losem i usilnie proszg Parra, Ekscelencjo, i rzqd Syrii o bezzwtoczne ich uwolnienie bezN C V6. 0 -0 Ye IC

N L. 0

a,

97 t'v erw' ',IT *E el: KJ

;I,. zcaDd ..! : :1.1?.?'74;

V 4.4

et

stawiania jakichkolwiek warunków. Z powaianiem) "3 "0 w -= M L'' % = ro40 3 0- N • •

O. C = N M CC

0

7,. 2 tu_.z.g N bi:. al' L.etY 0 re . at bk,Full name (link,i nazwisko) es a a) N ° N 0

= 17) N 4t: E ri- sO c0 d Td tncli 0.0Address (Dokladny adres) .E to 0 6, • .-,Is ,

co)

-Ew:fff ON0. Ar V oN et F''1- c N

..1C3 CU?' E CU O.

0

<C Your Excellency, ;WO

c., 2

The Taejon Prison inhabits a prisoner who has been detained for 40 years -for most of his life. Ahn Hak - sop was' i ,1 .' . 'E2captured in 1953 and convicted of alleged espinage. He was then a student and a soldier of North Korean army unit. N " 0.-0 N ft . V .....

'V)

VDuring interrogations he refused to denounce his communist beliefs and after that was sentenced to life

.7•

2 i 0. 0.,,., .-• . ,..,0 ....= -, 0.1

E 'a 1'4-imprisonment. He is now in poor physical and mental health due to his prolonged solitary confinement and torture. to ci -g .2 E.

I am not interested in political options in your country and I am far from supporting any ideology but I see the 0. *N ,.. .0

.1.2=4

e.. g 'II treatment of Ahn Hak-sop from the beginning of his detention until recently as the severe violation offundamental c.d 'E re t

u1...7 " 0 ›..01 0 .,. ...

thuman righs - to one's own belief's, to fair trial, to the respect of human dignity. I fully agree with Amnesty ee 4.-.N O LA19 MI ta a., ci., = a.

International which believes that he is a prisoner of conscience. I urge you to use all your authority to realase himimmediately and unconditionally.

-c 3 t 'I, r; _-.1. ba,

to

Yours respectfully 8..,F:;. 51 ._ .,_. ,...

a . 0 4.4 0

(W wigzieniu Teajon przebywa cztowiek wigziony od 40 lat - przez wigkszok swego iycia. Ahn Hn:

ak - sop zostot ujgty w roku 1953 m 2'2 E ..141

'VCC

MC Ni oskationy o domniemane szpiegastwo. By! wówczas studentem i iolnierzem poinocno-koreariskiej jednostki wojskowej. Podczas

przestuchafi odmówit wyrzeczenia sig swoich komunistycznych przekonati i zostat pa tym skazany na dozywotnie wiezienie. Teraz 0.H7 0 w V= ro ..‘- ' c 0

jest ciczko schorowany, zarowno fizycznie jak psychicznie. co jest wynikiem diugotrwakgo przetrzymywania go w zupetnej izolacji tj E 7 -- ./..1 23 ,.. ....-0•cN

ZACU i poddawania go torturom.

,11: "-' 2 E .COE • 0- 2Nit interesujg mnie opcje polityczne w Pana kraju i daleki jestem od popierania jakiejkolwiek ideologii. jednakie postrzegam TA --4. , c eis co

traktowanie Ahn Hak-sop od poczqtku jego uwigzienia do chwili obcnej joko powaine tamanie fundamentalnych prow cztowieka - 15 ...; •N •E re, 0. 6., bo ctO

do wtasnych przekonati. do rzetelnej rozprawy sadowej. do szacunku dla ludzkiej godnoki. Zgadzom sig w petni z Amnesty :4' i, 744 = , 0 0 c

1 .1-w!przywrócenia mu wolnoki niezwtocznie i bez stawiania warunków. Z powataniem)

'CI ,S:

International. kt6ra jest zdania. ie jest on wiginiem sumienia. Usilnie proszg Pana o wykorzystanie posiadanej wtadzy do ro ea

a N 4g V •-•

Full name (Irnic i nazwisko) 1:1 .2 :a 12 4-4 m- 0 2, ,)0, ,_) o N V-

I ' .-6 3.8 .°Address (Doktadny adres)

Pisz

do

nas